30
ปี ที 2 ฉบับที 1 (มกราคม มิถุนายน) 2559 ราชา ธงภักด์ / รวัฒน์ จันทร์สว่าง 1 Racha Thongphak / Jerawat Jansawang บทคัดย่อ งานวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนา เครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียนในงานประติมากรรมนูนต่าโดยใช้เศษแก้ว วัตถุดิบมี 2 ชนิด ได้แก่เศษแก้วและดินด่านเกวียนผสมกัน ด้วยทฤษฎีเส้นตรง ( Line Blend) แบ่งออกเป็น 2 สูตร ได้แก่ สูตรที1 เศษแก้ว 100 % ผสมกับ สารให้สีทางเซรามิกโดยใช้วิธีการโรยผงแก้ว และสูตรที2 เศษแก้ว 96 % และ ดินด่านเกวียน 4 % ผสมกับสารให้สีทางเซรามิก โดยใช้วิธีการทาลงบน เครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียน ผลการวิจัยพบว่าการใช้เศษแก้วผสมสีบน เครื่องปั้นดินเผาในการทดลอง 3 อุณหภูมิ จะให้ผลในลักษณะการเคลือบ แตกต่างกัน โดยการเผาในอุณหภูมิ 1,000° C ออกสีชัดมีผิวกึ่งด้านกึ่งมัน ส่วนการเผาในอุณหภูมิ 1,100°C ออกสีชัด ผิวมันเงาโปร่งแสง และการเผา ในอุณหภูมิ 1,200°C จะให้ผิวมันเงาโปร่งแสง คาสาคัญ: แก้ว เศษแก้ว เครื่องปั้นดินเผา 1 ผู ้เขียนทั ้งสองคืออาจารย์ประจาสาขาวิชาออกแบบเซรามิก คณะศิลปกรรมและ ออกแบบอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน e-mail: [email protected] การใช้เศษแก้วบนเคร่องปั้นดนเผาด่านเกวยน ในงานประตมากรรมนูนต่า Cullet Utilization on Bas Relief of Dankwian Pottery

การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

47 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ราชา ธงภกด / จรวฒน จนทรสวาง1 Racha Thongphak / Jerawat Jansawang

บทคดยอ

งานวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง มวตถประสงคเพอพฒนาเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต าโดยใชเศษแกว วตถดบม 2 ชนด ไดแกเศษแกวและดนดานเกวยนผสมกน ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) แบงออกเปน 2 สตร ไดแก สตรท 1 เศษแกว 100 % ผสมกบสารใหสทางเซรามกโดยใชวธการโรยผงแกว และสตรท 2 เศษแกว 96 % และดนดานเกวยน 4 % ผสมกบสารใหสทางเซรามก โดยใชวธการทาลงบนเครองปนดนเผาดานเกวยน ผลการวจยพบวาการใช เศษแกวผสมสบนเครองปนดนเผาในการทดลอง 3 อณหภม จะใหผลในลกษณะการเคลอบแตกตางกน โดยการเผาในอณหภม 1,000°C ออกสชดมผวกงดานกงมน สวนการเผาในอณหภม 1,100°C ออกสชด ผวมนเงาโปรงแสง และการเผาในอณหภม 1,200°C จะใหผวมนเงาโปรงแสง ค าส าคญ: แกว เศษแกว เครองปนดนเผา

1 ผ เขยนทงสองคออาจารยประจ าสาขาวชาออกแบบเซรามก คณะศลปกรรมและ ออกแบบอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน e-mail: [email protected]

การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยน

ในงานประตมากรรมนนตา

Cullet Utilization on Bas Relief of Dankwian Pottery

Page 2: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

48

Abstract

This is an experimental research which aimed to develop bas relief of Dankwian pottery through cullet utilization. Two materials – cullet and combination of Dankwian clay – were used. To acquire effective data, Line Blend theory divided into two formulas was also provided. The first formula was 100% glass powder mixed with ceramic paint additives through sprinkle method. The second formula was a combination of 96% glass powder and 4% Dankwian clay mixed with ceramic paint additives through the process of painting on the bas relief of the pottery. Results revealed that glazing by using cullet mixed with paint additives for painting bas reliefs on the pottery was seen differently through different three temperatures. The pottery baked through the temperature of 1,000°C was explicit in color, but its texture was matt and oily. The pottery baked through the temperature of 1,100°C was also explicit in color, and its texture was shiny and translucent. The pottery baked through the temperature of 1,200°C was shiny in surface and translucent in texture. Keywords: Glass, Cullet, Pottery

Page 3: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

49 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

1.บทน า เมอกลาวถงเครองปนดนเผาของชมชนบานดานเกวยนนน ถอไดวา

เปนแหลงเครองปนดนเผาทมชอเสยงของจงหวดนครราชสมา แตเดมถกออกแบบขนมาเพอตอบสนองความจ าเปนในการด ารงชวตดานประโยชนใชสอย ของสงคมเกษตรกรรม แลวคอยๆ พฒนาการท าเครองปนดนเผาเพอแลกเปลยนสงของเครองอปโภคบรโภคกบหมบานใกลเคยง เครองปนดนเผาดานเกวยนมการขนรปดวยพะมอน หรอแปนหมน รปแบบดงเดมของภาชนะทส าคญม ครก อางรนน าขาว คนโท ไหปลารา ตอบสนองกบวถชวตของผคนในยคนนไดเปนอยางด ซงมเอกลกษณดวยเนอดนทมความเหนยวมาก สามารถขนรปไดดเมอเผาในอณหภม 1,200 องศาเซลเซยส ดนจะเปน สน าตาลเขมถงด า มความแกรง เนองจากในเนอดนดานเกวยนมสวนผสมของเหลกออกไซดอยและหลอมละลายออกมา เคลอบผวเนอดนเผาในลกษณะมนวาวทผวภาชนะ ซงเปนเอกลกษณส าคญของเนอดนดานเกวยน (ศภชย สงหยะบศย, 2544: 107 - 108)

ครนวถชวตสงคมไดเปลยนไปตามกระแสพฒนา เครองปนดนเผาดานเกวยน จากภมปญญาทองถนไดพฒนาเขาสระบบธรกจ มการพฒนารปแบบอยางจรงจง เมอมอาจารยและนกศกษา เขามาใหความรดานการออกแบบ เปนการสานสมพนธของคนในชมชนและเปนการตอยอดภมปญญาระหวางชางพนฐานดานผลตภณฑ สงผลตอการขยายงานของเครองปนดนเผาดานเกวยนใหมความหลากหลายดานผลตภณฑ ตอบสนองความตองการดานประโยชนใชสอยมากขน เพมเทคนคกระบวนการใหมๆ มการอดพมพ การแกะลาย การเจาะ การฉลบนเครองปนดนเผา ท าใหมสนคารปแบบใหมๆ ตอบสนองความพงพอใจทางความงาม ผลตภณฑรปแบบ

Page 4: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

50

พฒนาของดานเกวยนจงมลกษณะทเปนทงวจตรศลป (Fine Art) และกงวจตรศลป (Semi-Fine Art) เพอขยายการตอบสนองความตองการของชมชนในวงกวาง โดยไดมการพฒนารปแบบทแตกตางออกไปจากรปแบบเดม เชน ประตมากรรมนนสงตดผนง กระเบองดนเผา ท าใหเกดกลมลกคาทหลากหลายขน มการแสวงหาแนวทางและเทคนคตางๆ เพมเตม โดยการตกแตงสผวบนเครองปนดนเผาดวยการใชสน ามนและสน าพลาสตก ทาลงบนผวเครองปนดนเผา ใชความรอนประมาณ 700 - 800 องศาเซลเซยส เปนการลดตนทนดานเชอเพลง และยงสามารถน ามาตกแตงรอยราวดวยการทาสปดทบ แตหากพจารณาในดานคณภาพแลว ไมสามารถทราบไดวาเครองปนดนเผาชนใดมการแตกหรอช ารด เมอใชไปไดสกพกสกจะเกดการแตกรอนหลดออกมา สงผลใหเกดปญหาเชงคณภาพ สนคาไมไดมาตรฐาน (ศภชย สงหยะบศย, 2544: 71 - 72)

การเคลอบในงานเครองเคลอบดนเผานน นอกจากจะท าใหผลตภณฑมความสวยงามแปลกตาแลวยงท าใหผวของผลตภณฑมความแขงแกรง คงทนตอการเสยดส รอยขดขวน และยงปกปดผวเนอดนไดด ซงเ ปนคณลกษณะทด ท มอย ในเคลอบ โดยผลตภณฑแตละชนดจะมจดประสงคของการเคลอบแตกตางกนออกไปตามการใชงาน (เดน รกซอน, 2554: 50 - 51) จากการส ารวจผลตภณฑในชมชนดานเกวยนพบวามเพยงรานดนเผา ทมการเคลอบผลตภณฑ โดยมการเคลอบสในบางจด เพอตกแตงและเพอใหสวนทเหลอไดแสดงคณคาของเนอดนทเปนอตลกษณเฉพาะ สวนรานอนๆ ในดานเกวยนทยงไมมการเผาเคลอบเพราะยงขาดองคความร ดานการเคลอบ และเปนการเพมตนทนในการผลตดานเชอเพลง เพราะตองเผาในอณหภมทสงขน

Page 5: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

51 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

จากการศกษางานวจยเรองประยกตใชเศษแกวเพอการเคลอบผลตภณฑเครองปนดนเผา บนดนวเทรยสไชนา เผาทอณหภม 1,210 องศาเซลเซยส ผลทไดคอมความมนวาว สวยงาม (เบญจลกษณ เมองศร, 2552: 105) ผ วจยเหนวา บรบทของชมชนดานเกวยนนน อาจสามารถน าเศษแกวมาประยกตเปนเทคนคการตกแตงบนเครองปนดนเผาดานเกวยนได เพราะแกวเปนวสดทหางาย มอยในชมชน และยงเปนการใชทรพยากรทดแทนอกทางหนง แกวเปนวสดทมผวราบเรยบแขงและใสแตเปราะบาง แตกราวไดงาย สามารถหลอมใหเปนรปรางและสสนแตกตางกนไดในชวตประจ าวน แกวถกทงใหเปนขยะออกสสงแวดลอม มแกวเปนจ านวนมากทเกดจากการใชงาน ซงกอใหเกดอนตรายและมลภาวะ โดยปรกตเศษแกวเหลาน จะถกน าไปหลอมสงเขาสระบบการผลตใหม มการน าเศษแกวมาใชในการตกแตงหรอผลตน าเคลอบเซรามก โดยน าเศษแกวมาผสมกบน า เคลอบ (พพฒน จตรอารยรกษ, 2552: 47) ซงผลตภณฑเซรามกทจะตกแตงหรอเคลอบดวยแกวสตองมพนททเปนรอง หลมหรอแองส าหรบใหแกวสทหลอมบรรจอย และตองใชแกวสผงโรยในแองหนาพอสมควร เมอเผาแลวจะไดชนของแกวสทหนาจงจะไดรอยแตกรานเปนเกลดแกวสวยงาม รปแบบผลตภณฑสวนใหญจงมลกษณะเปนแผนคลายกระเบองแกะลวดลายมลายเสนนนหรอต า และมพนทต าเพอตกแตงดวยแกวส หรอเปนรปแบบผลตภณฑแบบภาชนะจาน ทเขยบหร หรอรปแบบอน เชน แจกน มกมบากวาง มรองหรอลวดลายทมแองใหแกวสหลอมอยได (สจนต พราวพนธ และคณะ, 2547: 33)

จากทกลาวมาขางตน ผวจยจงมแนวคดทจะพฒนาเครองปนดนเผาดานเกวยน โดยการน าเศษแกว ทหาไดตามทองถน มาทดลองเปนเคลอบ

Page 6: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

52

ตามบรบทกระบวนการผลตเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

วตถประสงคของการวจย

1. เพอพฒนาเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต าโดยการใชเศษแกว

2. ขอบเขตของการวจย การวจยครงนผวจยไดก าหนดขอบเขตดงน 1. ผ วจยไดเลอกใชทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในการศกษาและ

ทดลอง 2. รปแบบของผลตภณฑทใชในการทดลองนนจะมการใชเศษแกว

บนเครองปนดนเผาในแตละอณหภมจะมลกษณะทแตกตางกน

Page 7: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

53 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

3.กร

อบกร

ะบวน

การวจย

การใชเศษ

แกวบนเครองปน

ดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

การใชเศษ

แกวบนเครองปน

ดนเผาดานเกวยนในงาน

ประตมากรรมนน

ต า

จากการสมภาษณ

ผประกอบการ

การสงเก

ตรปแบบ

เทคนควธการ

เครองปนดนเผาดานเกวยน

ส ารวจพนทภาคสนาม

เพอศกษ

าขอมลเบองตน

ศกษาขอมลภาคเอกสาร

จาก งานวจย ต ารา ห

นงสอ แล

ะวารสารวชาการทเกยวของกบ

คณสมบตของวตถดบ

สรางแนวคด/กระบวนการทดลอง

ทดลองเผ

าเศษแกวบน

แผนทดลอง

ดวยทฤษ

ฎเสนตรง (

Line

Ble

nd )

สส าเรจรป (st

ain)

สออกไซด (o

xide)

ทดลองเผ

าอณหภ

ม 1,0

00°C

ทดลองเผ

าอณหภ

ม 1,1

00°C

ทด

ลองเผ

าอณหภ

ม 1,2

00°C

(ตอหนาถดไป

)

Page 8: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

54

แผนทดลองเศษแกว

ออกแบบ

ตกแตงผลตภณฑ

เผาอณหภ

ม 1,0

00°C

– 1,2

00°C

ผลตภณฑต

วอยางทใชเศษแกวบน

เครองปนดนเผา

ดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

เผาอณหภ

ม 1,0

00°C

เผาอณหภ

ม 1,1

00°C

เผ

าอณหภ

ม 1,2

00°C

3.กร

อบกร

ะบวน

การวจย

(ตอ)

Page 9: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

55 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

4. วธการทดลอง 4.1 การศกษาขอมลเอกสารภาคทฤษฎ ศกษาขอมลเอกสารภาคทฤษฎ จากงานวจย หนงสอ และวารสารวชาการทเกยวของคณสมบตของวตถดบทเกยวของกบการวจย 4.2 การศกษาขอมลภาคสนามจากการส ารวจพนท ศกษาขอมลภาคสนามจากการส ารวจพนท สมภาษณผประกอบการ สงเกตรปแบบ วสด เทคนควธการ กระบวนการท างาน 4.3 การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมล เอกสารภาคทฤษฎ และขอมลภาคสนามจากการส ารวจพนทโดยใชการวเคราะหเนอหา เพอน ามาเปนแนวทางในการทดลอง 4.4 การทดลอง ทดลองการใชเศษแกวผสมสารใหสส าเรจรป (stain) และสจากออกไซด (oxide) บนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) 4.5 วเคราะหขอมลและสรปผล น าผลทไดจากการทดลองมาท าการวเคราะหและสรปขอมล น าเสนอขอมลในรปแบบตาราง รปภาพ และภาพถายประกอบค าบรรยาย 5. การทดลอง

5.1 การทดลองขนตอนท 1 ทดลองหาสตรเคลอบพนฐาน โดยน าขวดแกวใสสขาวมาบดใหละเอยด น ามารอนผานตระแกรง จนไดผงแกวแลวน ามาทดลอง โดยใชทฤษฎเสนตรง ( line blend) เผาทอณหภม 1,000°C, 1,100°C และ 1,200°C ในบรรยากาศสนดาปสมบรณ แบงออกเปน 2 สตร

Page 10: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

56

สตรท 1 เศษแกว 100 % โดยใชเทคนคการโรย สตรท 2 เศษแกว 96 % และดนดานเกวยน 4 % โดยใชเทคนคการ

ทาผงแกวและดนดานเกวยน เนองจากดนดานเกวยนนนมคณสมบตชวยในการยดเกาะใหผงแกว

ไมหลดรอน โดยไดเลอกจดท 3 คอ แกว 96 % ดนดานเกวยน 4 % ในทง 3 อณหภม เพราะเคลอบมความใส ทางาย ยดเกาะไดด เหมาะแกการน าไปใช ตารางท 1 ผลการทดลองหาสวนผสมเคลอบพนฐาน ดวยทฤษฎ เสนตรง (Line Blend)

ผลการทดลองหาสวนผสมเคลอบพนฐาน ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 2 ในบรรยากาศสมบรณ (OF)

อณหภม

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ%

จดท 1 แกว 100% ดนดานเกวยน

0%

จดท 2 แกว 98%

ดนดานเกวยน 2%

จดท 3 แกว 96%

ดนดานเกวยน 4%

จดท 4 แกว 94%

ดนดานเกวยน 6%

จดท 5 แกว 92%

ดนดานเกวยน 8%

จดท 6 แกว 90%

ดนดานเกวยน10%

Page 11: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

57 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

5.2 การทดลองขนตอนท 2 น าสตรเคลอบทง 2 สตรทไดผสมกบสารใหสทางเซรามก สจากออกไซด (oxide) และสส าเรจรป (stain) โดยใชทฤษฎเสนตรง (Line Blend) แลวน าไปเผาทอณหภม 1,000°C, 1,100°C และ1,200°C ในบรรยากาศสนดาปสมบรณ

ภาพท 1 ขนตอนการใชแกวผสมส สตรท 1 (แบบโรย) ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ภาพท 2 ขนตอนการใชแกวผสมส สตรท 2 (แบบทา) ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend)

Page 12: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

58

6.ผลการทดลอง ภาพท 3 แผนทดลองสตรท 1 และสตรท 2 เผาทอณหภม 1,000°C ในบรรยากาศ สนดาปสมบรณ (cone0.5) ภาพท 4 แผนทดลองสตรท 1 และสตรท 2 เผาทอณหภม 1,100°C ในบรรยากาศ สนดาปสมบรณ (cone0.5) ภาพท 5 แผนทดลองสตรท 1 และสตรท 2 เผาทอณหภม 1,200°C ในบรรยากาศสนดาปสมบรณ (cone5)

Page 13: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

59 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ตารางท 2 ผลการทดลองใสสารสฟา ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 1

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 1 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม Glaze Stain No.6393 สฟา

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

2% จดท 2

4% จดท 3

6% จดท 4

8% จดท 5 10%

จดท 6 12%

ผลการทดลองใสสารสฟา สตรท 1 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 2 และจดท 3 ใหสฟา ผวกงดานกงมน สวนจดท 6 นนมการรอน

- อณหภมท 1,100°C ในจดท 5 และจดท 6 ใหสฟา มการราน มจดส น าตาล ผวมนเงาทบแสง

- อณหภมท 1,200°C ในจดท 6 ใหสฟาเขม มการเดอดมฝาสขาว ขางในมการราน ผวมนเงาโปรงแสง

Page 14: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

60

ตารางท 3 ผลการทดลองใสสารสฟา ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 2

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 2 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม Glaze Stain No.6393 สฟา

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

2% จดท 2

4% จดท 3

6% จดท 4

8% จดท 5 10%

จดท 6 12%

ผลการทดลองใสสารสฟา สตรท 2 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสฟา มฝาสขาวบางๆเคลอบอย ผวกงดานกงมน

- อณหภมท 1,100°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสฟา มการรานและจดสน าตาล ผวมนเงาโปรงแสง

- อณหภมท 1,200°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสฟา มฝาสขาว ขางในมการราน ผวมนเงาโปรงแสง

Page 15: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

61 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ตารางท 4 ผลการทดลองใสสารสสม ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 1

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 1 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม Glaze Stain No.GS2802 สสม

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

2% จดท 2

4% จดท 3

6% จดท 4

8% จดท 5 10%

จดท 6 12%

ผลการทดลองใสสารสสม สตรท 1 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 5 และจดท 6 ใหสสมออน ผวกงดานกงมน

- อณหภมท 1,100°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสสม ขางในมผลกสสม มการราน ผวมนเงา โปรงแสง

- อณหภมท 1,200°C ในจดท 5 และจดท 6 ใหสสมเขม ขางในมผลกสสม มการราน ผวมนเงา โปรงแสง

Page 16: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

62

ตารางท 5 ผลการทดลองใสสารสสม ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 2

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 2 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม Glaze Stain No.GS2802 สสม

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

2% จดท 2

4% จดท 3

6% จดท 4

8% จดท 5 10%

จดท 6 12%

ผลการทดลองใสสารสสม สตรท 2 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 2 ถงจดท 6 ใหสสมออน ผวกงดานกงมน - อณหภมท 1,100°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสสม มการเดอด ผว

เปนรมนเงา โปรงแสง - อณหภมท 1,200°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสสมอมน าตาล ขางใน

มจดสสม ผวมนเงาโปรงแสง

Page 17: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

63 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ตารางท 6 ผลการทดลองใสสารสแดง ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 1

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 1 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม Glaze Stain No.GM2946 สแดง

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

2% จดท 2

4% จดท 3

6% จดท 4

8% จดท 5 10%

จดท 6 12%

ผลการทดลองใสสารสแดง สตรท 1 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 3 จดท 4 ใหสแดงเขม ผวกงดานกงมน และ จดท 5 มการแตกและรอน

- อณหภมท 1,100°C ในจดท 3 ถงจดท 6 ใหสแดง ขางในมผลกสแดงและจดสด า ผวมนเงา โปรงแสง

- อณหภมท 1,200°C ในจดท 3 ถงจดท 6 ใหสแดงเขม ขางในมผลกสแดงและจดสด า ผวมนเงา โปรงแสง

Page 18: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

64

ตารางท 7 ผลการทดลองใสสารสแดง ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 2

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 2 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม Glaze Stain No.GM2946 สแดง

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

2% จดท 2

4% จดท 3

6% จดท 4

8% จดท 5 10%

จดท 6 12%

ผลการทดลองใสสารสแดง สตรท 2 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสแดงออน ผวกงดานกงมน

- อณหภมท 1,100°C ในจดท 3 ถงจดท 6 ใหสแดง มจดสด าและ สน าตาล ผวเปนรมนเงา โปรงแสง

- อณหภมท 1,200°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสแดงเขม ขางในมจด สแดงและสด า ผวมนเงา โปรงแสง

Page 19: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

65 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ตารางท 8 ผลการทดลองใสสารโคบอลทออกไซดดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 1

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 1 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม โคบอลทออกไซด

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

0.1% จดท 2 0.2%

จดท 3 0.3%

จดท 4 0.4%

จดท 5 0.5%

จดท 6 0.6%

ผลการทดลองใสสารโคบอลทออกไซด สตรท 1 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 1 ถงจดท 6 ใหสน าเงน ผวกงดาน กงมน

- อณหภมท 1,100°C จดท 4 ถงจดท 6 ใหสน าเงนเขม มการราน ผวมนเงา โปรงแสง

- อณหภมท 1,200°C จดท 4 ถงจดท 6 ใหสน าเงนเขม มการราน ผวมนเงาโปรงแสง

Page 20: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

66

ตารางท 9 ผลการทดลองใสสารใหสสม ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) ในสตรท 2

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 2 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม โคบอลทออกไซด

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

0.1% จดท 2 0.2%

จดท 3 0.3%

จดท 4 0.4%

จดท 5 0.5%

จดท 6 0.6%

ผลการทดลองใสสารโคบอลทออกไซด สตรท 2 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ตงแตจดท 3 ขนไปใหสน าเงน ผวกงดานกงมน - อณหภม ท 1,100°C ตงแตจดท 2 ขนไปใหสน าเงนเขม มจด

สน าตาล ผวมนเงา โปรงแสง - อณหภมท 1,200°C ตงแตจดท 2 ขนไปใหสน าเงนเขม มฝาสขาว

ผวมนเงา โปรงแสง

Page 21: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

67 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ตารางท 10 ผลการทดลองใสสารโครเมยมออกไซด ดวยทฤษฎ เสนตรง (Line Blend) ในสตรท 1

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 1 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม โครเมยมออกไซด

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

0.2% จดท 2 0.4%

จดท 3 0.6%

จดท 4 0.8%

จดท 5 1%

จดท 6 1.2%

ผลการทดลองใสสารโครเมยมออกไซด สตรท 1 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 2 และจดท 3 ใหสเขยว ผวกงดานกงมน สวนจดท 6 นนมการรอน

- อณหภมท 1,100°C ในจดท 5 และจดท 6 ใหสเขยว มจดสน าตาล ผวมนเงา

- อณหภมท 1,200°C ในจดท 6 ใหสเขยว มฝาสขาว ผวกงดาน กงมน

Page 22: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

68

ตารางท 11 ผลการทดลองใสสารโครเมยมออกไซด ดวยทฤษฎ เสนตรง (Line Blend) ในสตรท 2

ผลการทดลองใสสารใหส ดวยทฤษฎเสนตรง ( Line Blend ) ในสตรท 2 ในบรรยากาศสมบรณ (OF) อณหภม โครเมยมออกไซด

1,000°C

1,100°C

1,200°C

ปรมาณ% จดท 1

0.2% จดท 2 0.4%

จดท 3 0.6%

จดท 4 0.8%

จดท 5 1%

จดท 6 1.2%

ผลการทดลองใสสารโครเมยมออกไซด สตรท 2 พบวา

- อณหภมท 1,000°C ในจดท 2 ถงจดท 6 ใหสเขยว ผวกงดานกงมน - อณหภมท 1,100°C ในจดท 2 ถงจดท 6 ใหสเขยว มจดสน าตาล

ผวมนเงา - อณหภมท 1,200°C ในจดท 4 ถงจดท 6 ใหสเขยวเขม มฝาสขาว

และมจดสน าตาล ผวมนเงา

Page 23: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

69 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

จากผลการทดลองในทง 3 อณหภมพบวา เคลอบในแตละอณหภมมลกษณะดงน อณหภมท 1,000°C นน ลกษณะของเคลอบออกสชด มผวกงดานกงมน และมการรอนในบางจด อณหภมท 1,100°C ลกษณะของเคลอบออกสชด มการราน ผวมนเงา โปรงแสง และอณหภม 1,200°C ลกษณะของเคลอบมการราน ผวมนเงา โปรงแสง 7.การสรางสรรคงาน

จากผลการทดลองทง 3 อณหภม ผ วจยไดท าชนงานตวอยาง โดยวเคราะหจากลกษณะของเคลอบ และ ออกแบบใหมความเหมาะสมในแตละอณหภม

ผลงานตวอยางท 1 การใชเศษแกวผสมสบนเครองปนดนเผาดานเกวยน ในอณหภม 1,000°C

ภาพท 6 การสรางสรรคงานตวอยาง

Page 24: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

70

ภาพท 7 ผลงานตวอยางการใชเศษแกวผสมสบนดนดานเกวยน เผาทอณหภม 1,000°C ในบรรยากาศสนดาปสมบรณ จากผลการทดลองในอณหภม 1,000°C พบวาลกษณะของเคลอบนนออกสชด มผวกงดานกงมน มเกลดสขาวบางๆ เคลอบอย โดยเคลอบในอณหภมนไมไหลตว สามารถน ามาทาบนผลตภณฑทมรปทรงสงได จงออกแบบผลงาน ใหมความสอดคลองกบเคลอบและเนอดนทเปนเอกลกษณ โดยออกแบบเปนทใสเทยนหอม และเชงเทยนประดบตกแตงรปไอศกรม และขนมชนดตางๆ สามารถน าไปตอยอดเปนแนวทางในการออกแบบ และสรางผลตภณฑใหมไดในชมชน

Page 25: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

71 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ผลงานตวอยางท 2 การใชเศษแกวผสมสบนเครองปนดนเผาดานเกวยน ในอณหภม 1,100

ภาพท 8 กระเบองของผประกอบการในชมชนดานเกวยน

ภาพท 9 การสรางสรรคงานตวอยาง

Page 26: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

72

ภาพท 10 ผลงานตวอยางการใชเศษแกวผสมสบนดนดานเกวยน เผาทอณหภม 1,100°C ในบรรยากาศสนดาปสมบรณ

จากผลการทดลองในอณหภม 1,100°C ลกษณะของเคลอบนนออกสชด มการราน ผวมนเงา โปรงแสง โดยไดน ากระเบองของผประกอบการทชมชนดานเกวยนในรปแบบตางๆ มาทดลองเคลอบ พบวาลกษณะของเคลอบมสสนสวยงาม หลอมตวด เปนเกลดแกวขางใน มการราน ผวมนเงา มสทคงทนไมหลดรอน สามารถทาแบบไลระดบสได เหมาะแกการน าไปใชงานประดบตกแตง ในลกษณะวจตรศลป และกงวจตรศลป อกทงยงสามารถเพมมลคาของผลตภณฑใหมราคาสงขน

Page 27: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

73 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

ผลงานตวอยางท 3 การใชเศษแกวผสมสบนเครองปนดนเผาดานเกวยน อณหภม 1,200°C

ภาพท 11 การสรางสรรคงานตวอยาง ภาพท 12 ผลงานตวอยางการใชเศษแกวผสมสบนดนดานเกวยน อณหภม 1,200°C ในบรรยากาศสนดาปสมบรณ

จากการทดลอง ในอณหภม 1,200°C ลกษณะของเคลอบมการราน ผวมนเงา โปรงแสง เหมาะกบงานในลกษณะวจตรศลป และกงวจตรศลป จงไดออกแบบผลงานใหมความสอดคลองกบเคลอบ และเนอดนทเปน

Page 28: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

74

เอกลกษณ โดยออกแบบเปนกระเบองประดบตกแตงผนง ชนงานทไดมความสวยงามแปลกใหม สามารถน าไปเปนแนวทางในการสรางงานเพอพฒนาผลตภณฑกระเบองประดบตกแตง อกทงยงสามารถเพมมลคาของผลตภณฑใหมราคาสงขน 8.สรปและอภปรายผลการวจย 1. จากผลการวจยการใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า มวตถดบ 2 ชนด ไดแก เศษแกวและดนดานเกวยนผสมกน ดวยทฤษฎเสนตรง (Line Blend) แบงออกเปน 2 สตร ไดแก สตรท 1 เศษแกว 100% ผสมกบสารใหสทางเซรามก โดยใช วธการโรยผงแกว และสตรท 2 เศษแกว 96% และดนดานเกวยน 4% ผสมกบสารใหสทางเซรามก โดยใชวธการทาลงบนเครองปนดนเผาดานเกวยน พบวา การเคลอบแกวนนสามารถน ามาใชกบเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต าได เคลอบปกปดผวไดด ไมหลดรอน มสสนสวยงาม สอดคลองกบ (พพฒน จตรอารยรกษ, 2552: 47) กลาววา แกวเปนวสดทหางาย มอยในชมชน และยงเปนการใชทรพยากรทดแทนอกทางหนง แกวถกทงใหเปนขยะออกสสงแวดลอม มแกวเปนจ านวนมากทเกดจากการใชงาน ซงกอใหเกดอนตรายและมลภาวะ โดยปกตเศษแกวเหลานจะถกน าไปหลอมสงเขาสระบบการผลตใหม มการน าเศษแกวมาใชในการตกแตงหรอผลตน าเคลอบเซรามก โดยน าเศษแกวมาผสมกบน าเคลอบ นอกจากจะชวยลดจ านวนเศษแกวและมลภาวะแลวยงถอเปนการพฒนาอตสาหกรรมเซรามกทมจ านวนมากภายในประเทศ ซงสามารถพฒนาน าเศษแกวมาใชเปนวตถดบหลกในอตราสวนผสมน าเคลอบทมความหลากหลายและสสนสวยงามมากยงขน

Page 29: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

75 การใชเศษแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยนในงานประตมากรรมนนต า

2. การใชแกวผสมสบนเครองปนดนเผาในการทดลอง 3 อณหภมจะใหผลในลกษณะการเคลอบ โดยอณหภม 1,000°C ออกสชดมผวกงดานกงมน สวนการเผาในอณหภม 1,100°C ออกสชด ผวมนเงาโปรงแสง และการเผาในอณหภม 1,200°C จะใหผวมนเงาโปรงแสง การทดลองแตละครงอาจใหผลทแตกตางกน เพราะแกวใสแตละชนดมสวนผสมทแตกตางกน รวมไปถงอณหภมในการเผากมผลตอการคลาดเคลอนของส มความสอดคลองกบ การศกษาเทคนคการตกแตงผลตภณฑเซรามกดวยแกวส ของ (สจนต พราวพนธ และคณะ, 2547: 34) กลาววา สของแกวอาจแตกตางออกไปจากการทดลองแตละครงได ซงเกดจากหลายสาเหต คอ อณหภมทเผา บรรยากาศในเตาเผา อตราการเยนตวของเตาเผา สวนผสมของแกวใส สวนผสมของน าเคลอบ และสวนผสมของเนอดนท าผลตภณฑ

3. การทดลองในอณหภม 1,000°C พบวาลกษณะของเคลอบนนออกสชด มผวกงดานกงมน มเกลดสขาวบางๆ เคลอบอย โดยเคลอบในอณหภมนไมไหลตว สามารถน ามาทาบนผลตภณฑทมรปทรงสงได การทดลองในอณหภม 1,100°C ลกษณะของเคลอบนนออกสชด มการราน ผวมนเงา โปรงแสง โดยไดน ากระเบองของผประกอบการทชมชนดานเกวยนในรปแบบตางๆ มาทดลองเคลอบ พบวาลกษณะของเคลอบมสสนสวยงาม หลอมตวด สามารถทาแบบไลระดบสได การทดลองในอณหภม 1,200°C ลกษณะของเคลอบมการราน ผวมนเงา โปรงแสง เหมาะกบงานในลกษณะวจตรศลป และกงวจตรศลป

9.ขอเสนอแนะ

1. เคลอบแกวนนเปนเคลอบทมความสวยงาม มสทคงทนไมหลดรอน สามารถน าไปประยกตใชเปนแนวทางในการตกแตงผลตภณฑ

Page 30: การใชเศษแกวบน ...ป ท 2 ฉบ บท 1 (มกราคม – ม ถ นายน) 2559 การใช เศษแก วบนเคร องป

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2559

76

เครองปนดนเผาไดหลากหลาย เหมาะกบงานในลกษณะวจตรศลป และกงวจตรศลป ซงสอดคลองกบภมปญญาของชมชนดานเกวยน

2. สามารถน าองคความรดานการใชแกวบนเครองปนดนเผาดานเกวยน ไปถายทอดสกลมผประกอบการเครองปนดนเผาในชมชนและผสนใจ เพราะมกระบวนการและเทคนควธการทไมซบซอน สามารถเพมมลคาใหกบผลตภณฑของชมชน และตอยอดภมปญญาพนบานในการอนรกษศลปะเครองปนดนเผาดานเกวยน เอกสารอางอง เดน รกซอน. (2554). ออกแบบเซรามก ปฏบตการออกแบบของขวญ- ของทระลกและเครองประดบ. นครราชสมา: พพโคราช. เบญจลกษณ เมองศร. (2552). รายงานการวจย เรอง การประยกตใช เศษแกวเพอการเคลอบ ผลตภณฑเครองปนดนเผา. ภาควชา ศลปะการออกแบบและเทคโนโลย คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. พพฒน จตรอารยรกษ. (2552). หลากหลายสสนน าเคลอบแกว. วารสาร เซรามกส, 13(30), 47. ศภชย สงหยะบศย. (2544). รายงานการวจย เรอง การเปรยบเทยบ ลกษณะรปแบบศลปะและการ จดการเครองปนดนเผาดาน เกวยน อ าเภอโชคชย นครราชสมา กบบานหมอมหาสารคาม. คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. สจนต พราวพนธ และคณะ. (2547). เทคนคการตกแตงผลตภณฑเซรามก ดวยแกวส. วารสารกรมวทยาศาสตรบรการ, 52(165), 32 –34.