การผลตปยชวภาพจากสาร พด. ภาคเหนอ

ศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงอ าเภอปาย ตงอยเลขท 76/1 หม 2 ต าบลแมนาเตง อ าเภอปาย จงหวดแมฮองสอน

สารเรง พด.1

ปยหมก พด.1 เปนกลมจลนทรยทมประสทธภาพในการยอยสลายเศษพช เพอผลตเปนปยหมกใชปรบปรงบ ารงดน และเพมความอดมสมบรณของดน

คณสมบตของจลนทรยในสารเรง พด.1 เปนจลนทรยทตองการแสง อากาศ เจรญเตบโตไดดทอณหภม 45 องศา C เปนจลนทรยทผลตเอนไซมเซลลเลสยอยสลายเซลลโลสทเปนองคประกอบหลกในพช ปองกนจลนทรยทเปนโทษตอพช

วธการกองปยหมก กองปยหมก 1 ตน กวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สง 1.5 เมตร ละลายสารเรง พด.1 ในน า 20 ลตร นาน 15 นาท แลวเทใสในแตละช น

อตราการใชปยหมก

ชนดพช ตน / ไร กก. / ตน

ขาว และพชไร 0.5

พชผก ไมดอก 2

ไมผล และไมยนตน 25

บอกง หรอบอปลา 1

สารเรง พด. 2

ปยอนทรยน า พด. 2 เปนกลมจลนทรยทมความสามารถในการยอยสลายเศษพช ปลา หอยเชอร ในลกษณะสด เพอผลตเปนปยอนทรยน าส าหรบการเจรญเตบโตของราก ใบ ล าตน การออกดอกและตดผล

วสดทใชในการท าปยอนทรยน า ไดแก ผกหรอผลไม ปลาหรอหอยเชอร สบใหเปนช นเลก ๆ กอนหมก

วธการผสมสารเรง พด. 2 1. วสดพช หรอสตว ไดแก ผกผลไม 40 กก. ปลา 30 กก. 2. กากน าตาล 10 กก. 3. ละลายสารเรง พด.1 ในน า 10 ลตร

ประโยชนของปยอนทรยน า 1. ชวยสงเสรมการออกดอกและตดผล 2. ชกน าใหเมลดงอก 3. เรงการขยายตวของใบ และยดตวของล าตน

สารเรง พด. 3

สารเรง พด. 3 เปนกลมจลนทรยทสามารถควบคมเช อสาเหตโรคพช สามารถปองกนและยบย งการเจรญเตบโตของโรคพช สาเหตโรครากเนา และโคนเนา ของพชเศรษฐกจ ประกอบดวยเช อราไตรโคเดอรมา และแบคทเรยบาซลลส

วธท า 1. ผสมสารเรง พด. 3 ร าขาว น า 5 ลตร ใหเขากนนาน 5 นาท 2. รดสาร พด. 3 ในกองปยหมกคลกเคลาใหเขากน 3. ต งกองปยหมกเปนรปสเหลยมผนผา หนา 50 ซม. ในทรม 7 วน สงเกตลกษณะสปอร และเสนใยสเขยวเจรญบนกองปยหมก จงน าไปใสในพ นทเพาะปลก

สารปรบปรงบ ารงดน พด. 4

พด. 4 คอ สารปรบปรงบ ารงดน น ามาใชเพอปรบปรงบ ารงดนใหมความเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช เพมประสทธภาพในการเกบกกธาตอาหารพช ยดอายปยทใชในดนไดนานยงข น สารปรบปรงบ ารงดน คอสารทไดจากธรรมชาต หรอจากการสงเคราะหเพอปรบปรงบ ารงดน ท าใหสภาพทางเคม กายภาพ และชวภาพของดนเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช

องคประกอบของสารปรบปรงบ ารงดน พด. 4 1. ยบซม แกปญหาดนเคม 2. มอนต มอรลโลไนต ท าใหดนมคณสมบตในการดดซบธาตอาหารไดมาก 3. โดโลไมท เปนหนปนทมแมกนเซยมปน ใชลดความเปนกรดของดน เพมแมกนเซยม ซงเปนธาตรองของดน 4. ปนมารล ท าใหระดบความเปนกรดเปนดางของดนอยในเกณฑทเหมาะสม 5. เปลอกกง ป เปนสารใตดนทมคณสมบตชวยตรงไนโตรเจนในดน และอากาศ เพมความพรนของดน ชวยปรบสภาพความเปนกรดของดน

สารเรง พด. 5

สารก าจดวชพช พด. 5 เปนกลมจลลนทรยทมความสามารถในการผลตกรด และฮอรโมนสงใชก าจดวชพช โดยใชอตราความเขมขนสง ฉดพนวชพชและไถกลบ เพอการเตรยมดน ชวยลดการใชสารเคม รกษาสงแวดลอม

วธท า 1. วสดส าหรบผลตสารก าจดวชพช ไดแก เศษปลา และหอยเชอร 2. ละลายสารเรง พด.5 ในน า 10 ลตร ผสมใหเขากน 3. กากน าตาล น าวสด 1 - 3 ผสมใหเขากน คนวสดทก 7 วน หมก 40 วน

อตราการใช 1. วชพชหนาแนน ใชอตรา 30 - 50 ลตร ตอไร โดยเจอจางกบน า 1 : 1 2. วชพชไมหนาแนน ใชอตรา 20 ลตร ตอไร โดยเจอจางกบน า 1 : 5 ฉดพนสารก าจดวชพชทเจอจางในเวลากลางวนชวงทแดดจด ท งไว 1 วน จงสบกลบเพอเตรยมดน

สารเรง พด. 6

สารก าจดน าเสย และขจดกลนเหมน พด. 6 เปนผลตภณฑทไดจากการยอยสลายขยะสด โดย จลนทรยน าไปใชท าความสะอาดคอกปศสตว บ าบดน าเสย และลดกลนเหมนในทอระบายน า วธท า 1. น าเศษอาหารจากครวเรอนและขยะสด ผสมกากน าตาล คลกเคลาใหเขากนในถงหมก 2. ละลายสารเรง พด.56ในน า 10 ลตร ผสมใหเขากน แลวเทลงในถงหมก อตราการใช เจอจางสารบ าบดน าเสยและขจดกลนเหมน : น า เทากน 1 : 10 ประโยชนของสารเรง พด. 6 1. ท าความสะอาดคอกสตว 2. ชวยบ าบดน าเสยและขจดกลนเหมนตามทอระบายน า 3. เทสารบ าบดน าเสยและขจดกลนเหมนทเจอจางลงบรเวณทบ าบดทกวน หรอทก ๆ 3 วน สารเรง พด. 7

สารปองกนแมลงศตรพช พด. 7 เปนผลตภณฑทไดจากการยอยสลายพชสมนไพร โดยกลมจลนทรย น าไปฉดพนตนพชปองกนแมลง และไลแมลงศตรพช ชนดพชสมนไพร ไดแก เมลดนอยหนา เมลดเงาะ ตะไคร พรก พรกไทย มะกรด วธท า 1. สบ ทบ หรอ ต า พชสมนไพรเปนช นเลกๆ แลวน าพชสมนไพรและน าตาลใสถงหมกคลกเคลาใหเขากน 2. ละลายสารเรง พด. 7 ในน า ผสมนาน 5 นาท ปดฝาเกบในทรม 20 วน วธการใช 1. สารปองกนแมลงศตรพชเจอจาง 50 ลตร ตอไร ใชในพชไร พชผก และไมดอก 2. สารปองกนแมลงศตรพชเจอจาง 100 ลตร ตอไร ส าหรบใชในไมผล 3. ฉดพนทใบ ล าตน และรดลงดนทก 20 วน หรอชวงทมแมลงศตรพชระบาด ทกๆ 3 วน ตดตอกน 3 คร ง อตราการใช พชไรและไมผล เจอจาง 1 : 200 พชผก และไมดอก เจอจาง 1 : 500

ตารางแสดงอายผก และผลไม และสมนไพร

ชนด อาย ชนด อาย ชนด อาย

ข เหลก 6 เดอน มะเขอ 3 เดอน ฟาทะลายโจร 1 ป ถวมะแฮะ 1 ป ถวฝกยาว 3 เดอน วานหางจระเข 6 เดอน ตนหอม 1 เดอน แตงกวา 45 วน หญาหนวดแมว 1 ป ผกชจน 1 เดอน มะเขอเทศ 45 วน เหงอกปลาหมอ 1 ป ผกกาด 1 เดอน มะขามปอม 5 ป ผกปลง 1 เดอน ใบแมงลก 1 เดอน ลกน าเตา 3 เดอน มะละกอ 8 เดอน โหระพา 1 เดอน มะรม 3 ป ชมพ 3 ป กวางตง 1 เดอน ขาวโพด 1 ป กลวย 1 ป สะเดา 1 – 3 ป ขง 1 เดอน มะกอกฝรง 1 ป ขา 1 ป ผกขม 6 เดอน มะกอกบาน 1 ป ตะไคร 1 ป กระเฉดน า 1 ป มะพราว 3 ป สะระแหน 2 เดอน ผกเมก 1 ป ทบทม 1 ป กระเพรา 1 เดอน กระเทยม 3 เดอน ขม นชน 1 ป ผกบง 1 เดอน ผกกระแยง 2 เดอน กระชายด า 1 ป คะนา 45 วน ผกแปน 45 วน ไพล 1 ป ดอกแค 3 เดอน ผกสายบว 60 วน ใบบวบก 3 เดอน ต าลง 1 เดอน ผกกนจอง 3 เดอน บอระเพด 1 ป กระถน 45 วน ใบเตย 6 เดอน สมอ 1 ป ชะอม 3 เดอน มะขามเปร ยว 3 ป ออยด า 5 ป ผกเส ยน 1 เดอน พทรา 1 ป ใบหนาด 1 ป ผกสลด 30 วน ฝรง 1 ป เปา 1 ป ผกกระโดน 1 ป ขนน 3 ป กระเจยบ 1 ป มะกรด 1 ป มะเฟอง 3 ป ตะไครหอม 6 เดอน มะระข นก 6 เดอน มะนาว 3 ป หมานอย 1 ป บวบ 3 เดอน มะตม 5 ป มะแวง 1 ป ฟกทอง 2 เดอน แตงโม 3 เดอน หมากใตใบ 3 เดอน ถวพ 1 ป เสาวรส 3 เดอน ใบหเสอ 1 เดอน พรก 3 เดอน มะยม 2 ป มานพระอนทร 6 เดอน ฟกแฟง 75 วน ลกยอ 1 ป สมโอ 3 ป มนเทศ 3 เดอน

ศนยเครอขายปราชญชาวบานเครอขายกลมเกษตรอนทรยต าบลปาไผ ทอย 41/2 หม 9 หมบานหวยแหนพฒนา ต าบลปาไผ อ าเภอล จงหวดล าพน

ปยหมกสาร พด.1

การน าไปใชประโยชน ดนรวนซย ปรบ PH , ควบคมเช อสาเหตโรคพชในดน (1) ใชปรบปรงบ ารงดน ท งไมผล , พชไร , พชผก และไมดอก (1.1) ใสทกระยะ หรอกอนเพาะปลกพช (1.2) ไมผล ใสรอบทรงพมประมาณ 20-50 กก. / ตน (1.3) พชผก , พชไร หวานทวแปลงในระยะเตรยมดนกอนเพาะปลก ประโยชนเปนการปรบสภาพดนใหคา ph ทเหมาะสม โดยปกตทวไปแลวในดนถาใช

ปยเคมมากเกนไปหรอไมใชปยคอกปยหมกเขารวม จะท าใหดนน นเปนกรด รากพชน นไมสามารถดดธาตอาหารตางๆ ในดนไดถาหากเราใชปยหมกประมาณคร งหรอสองคร ง เช อจลนทรยในปยหมกจะสลายเมดดนทจบตวเปนกอน ท าใหดนรวนซย การซมของน าไดด

จากการทดลองการใชปยหมกกบตนล าไยทมลกษณะใบเหลอง เหยว ดนใตตนแขง น าปยหมกใสรอบทรงพม ใชจอบสบเปนระยะ อตราการใสปยเปนประมาณ 20 -50 กก. รดน าใหชม รดประมาณ 5-7 วน/คร ง หรอใหดนช นตลอด ใชเวลาประมาณ 3สปดาห ใบทเหลองเหยวกลบสภาพเปนสเขยวใบแตง

สรปแลววาปยหมกสามารถยอยสลายดนแขงกระดางใหรวนซย อมน าด ท าใหพชน นหรอรากดดหาอาหารไดปกต และอกขอหนง ปยหมกสลายปยเคมทตกคางในดนใหรากพชดดไปใชไดโดยไมตองใสปยเคม

(2) การใชปยหมกกบไมผล (ล าไย) 2.1 ใสในระยะหลงการตดแตงกง โดยน าปยหมกทหมกเสรจแลวอตราสวน

2:1:1คอใชปยหมก 2 สวน ผสมปยเคมสตร 15-15-15 1 สวน และปยสตร 46-0 - 0 จ านวน 1 สวน น าสวนผสมมาคลกใหเขากน ใสรอบทรงพมตนไมจ านวน 1-2 กก. / ตน เหตผลการน าปยหมกผสมปยเคมเพราะปองกนไมใหดนเปนกรดในดน การยอยสลายปยเคมในดนดข น สตรน ใชส าหรบเกษตรกรตองการเรงยอดและผลใหเรวกวาปกต

2.2 ใสท งระยะการเจรญเตบโตของผล ใบ จะท าใหผล หรอใบใหญ เนองจากรากสามารถดดธาตอาหารไดด

(3) การใชปยหมกลงในบอเล ยงปลา ปรบสภาพน า บอเล ยงปลาทมน าสกปรก ขน กสามารถใชปยหมกลงในบอเล ยงปลา เพอเพม

จลนทรยในน า ท าใหบอน าใสเขยวสะอาดอกท งเปนอาหารปลาได วธการใส น าปยหมกใสรอบขอบอาง หรอหวานตรงกลางกได

(4) ใชผสมเช อเพาะเหดฟาง ท าใหเพมธาตอาหารของเช อเหด ท าใหเหดอวบใหญ น าหนกด

การประยกตใชประโยชนโดยภมปญญาทองถน ปยหมกสตรพเศษ สวนผสม - ปยหมก พด.1 หมกเสรจสมบรณใสสารเรง พด.3 จ านวน 100 กก. , ปยน า พด.2 อตรา 1 ลตร ผสมน า 20 ลตร น าสวนผสมท งหมดมาคลกเคลาใหเขากน หมกประมาณ 7 วน จงน ามาใชได ปยเคมจากปยน า พด.2 การท าสตร 15-15-15 ใชปยน า 1.6 ลตร +ปยเคมสตร 0-46-0 จ านวน 33 กก. น ามาผสมกนจนท าใหเมดปยเคมละลาย ถาไมละลายใหเตมน า สตร 16- 20- 0 ใชปยน า 1.4 ลตร + ปยเคมสตร 0- 46 -0 จ านวน 37 กก. ท าข นตอนเหมอนสตร 15-15-15

ปยอนทรยน ำ พด.2

การน าไปใชและประโยชน ใชกบพชผกตางๆ เชน พรก ผกกาด กะหล าปล กระเทยม ฯลฯ ประโยชน - ท าใหล าตน , ใบ , หวของผกอวบ ใบใหญ น าหนกด - เรงการเจรญเตบโตทกสวนของผก หรอลดเวลาการผลต ปกตใชเวลาปลกประมาณ 45 -50 วน - ถาใชปยหมกรวมกบปยน า พด. 2 ใชเวลาปลกประมาณ 30 - 40 วน

อตราการใช ใชปยน า พด.2 1:500 หรอ 40cc / 20 L ผสมกนพนใหทวใบและดนทกๆ 7 วน หาก มแมลงรบกวนใหพนปยน า พด. 7 ทก 3 -5 วน (2) ใชกบไมผล ( ล าไย ) - สรางความสมบรณใหกบตนล าไย ท าใหใบใหญ ใบหนา เขยวเขม มนวาว ไมมแมลงรบกวน - สรางคณภาพ ลกใหญ น าหนกด ผวเหลอง เปลอกหนา - กระตนสรางตาดอกไดด ลกดก - ท าใหข วเหนยว ลดการหลดรวงของผล - ท าใหตนล าไยแขงแรง ตานทานโรคแมลงไดด อตราการใช - ฉดพนทางใบใชปยน า พด. 2 จ านวน 400cc - 500cc ตอน า 200 ลตร พนทก 7 -10 วน ท งนอกทรงพม และในพม - ทางดน ใชปยน า พด.2 จ านวน 1,000cc / น า 200 ลตร พนหรอราดทางดนทก 10 วน ประยกตใชการประโยชนโดยภมปญญาทองถน (1) ใชเปนปยทางดน ราดรอบทรงพมแนวราดสารโปแตสเซยมคลอเรท เพอเรงรากใหออกใหม โดยปกตแลว แนวราดสารรากจะเนา ในระยะเวลารากจะออกใหมประมาณ 15 -20 วน หลงจากราดปยน า พด. 2 ใหราดทก 10 วน ในอตรา 1:200 (2) ใชเปนอาหารสตว เนองจากปยน า พด. 2 มสวนผสมของปลา ผลไมตางๆ จงมแรธาต โปรตน วตามน ตางๆ สามารถน ามาเปนอาหารสตวตาง ๆได เชน อาหารสนข เปด ไก ปลา หม ฯลฯ ท าใหสตวอวนโตเรว

(3) น าไปปรบปรงเปนสตรปยทางเคมได เชนสตร 15- 15- 15 สตร 16 – 20 - 0 และสตรอน ๆ

(4) ใชท าเปนปยหมกแทนยเรยได การยอยสลายของกองวสดดเทากบยเรย อตราการใช 1 ลตร/น า 200 ลตร (5) ท าลายเช อราแปงในดนได โดยเฉพาะเหดหาในโคนตนล าไย ซงมมากในต าบลปาไผ อ าเภอล ไดผลประมาณ 80 % สามารถท าลายเช อได (6) ใชก าจดวชพชได ประเภทใบออน และหญาทก าลงงอก

(7) เรงการงอกของเมลด แชเมลดกอนปลก 1 คน ท าใหเปอรเซนตการงอก 80% (8) ขบไลแมลงศตรพช สตรปยน า พด.2 สตรเฉพาะ - พด.2 สตร 1 ฟกทอง 10 กก. + มะละกอ 10 กก.+ กลวยสก 10กก. +กากน าตาล 10 กก. + น า 10 ลตร + พด.2 1ซอง หมกเวลา20วน - พด.2 สตร 2 ตระกลผก 10 กก.+ตระกลหญา 10กก.+ ตระกลถว 10 กก. + กากน าตาล 10 กก. + พด 2 1 ซอง หมกเวลา20วน การผสมสตร - สตรเรงใบ และยอด พด2.สตร1 จ านวน 10 สวน + พด.2 สตร2 จ านวน 1 สวน อตราการใช 1 : 500 ใชส าหรบพชผก ไมผล - สตรเรงดอก พด.2 สตร 1จ านวน 5 สวน + พด.2 สตร 2 จ านวน 5 สวน อตราการใช 1:500 ใชกบไมดอก ชวงการออกดอก - สตรเรงผล พด.2 สตร 1 จ านวน 1 สวน + พด.2 สตร 2 จ านวน 10 สวน อตราการใช 1:500 ใชกบเรงผล พชผกเรงหว - ปยน าพด.2 สตรส าเรจ (ปยปลา) ปลาสดท งตว 30 กก. + ผลไม (กลวย ฟกทอง มะละกอ สบปะรด) 40 กก. +กากน าตาล 10 กก.+ ร าออน 1กก.+ น า 20 ลตร + พด. 2 จ านวน 2 ซอง หมกเวลา 3 วน อตราการใช ไมผล 500 cc ตอ น า 200ลตร พน 10 วน / คร ง พชผก พชไร ไมดอก 300 cc ตอน า 200 ลตร พน 10 วน/คร ง ธาตอาหารในธรรมชาต ไนโตรเจน - ตระกลถว , กระถน , เน อปลาสด ฟอสฟอรส - กลวยสก , มะละกอ , ฟกทอง , ผลไมรสหวาน โพแทสเซยม - กลวยสก , มะละกอ , ฟกทอง , แตง แคลเซยม - กระดกสตว , เปลอกไข, ยปซม แมกนเซยม - เปลอกสบปะรด , กระดกสตว, โดโลไมล ก ามะถน - พชกลนฉน , หอมแดง , กระเทยม , พรกสด เหลก - นมสด , ฟกทอง

ทองแดง - ตระกลถว สงกะส - มนแกว , เมลดฟกทอง , บวบ ,แตง แมงกานส - มะเขอเทศสก , ผลต าลงสก โบรอน - ยอดออนพชไมเล อยทกชนด ซลกา - หญาคา , กากน าตาล, แกลบ คารบอน - แกลบด า ,ข เถา จบเบอเรลลน - น ามะพราว,เมลดเรมงอก ไซโตไคนน - หนอไม NAA - หวกวาวเครอขาวสด สตรฮอรโมนไข (สตร พด.) ไขสด 5 ก.ก + กากน าตาล 5 ก.ก + แปงขาวหมาก 1 ลก+ ยาคล 1 ขวด +ปยน า พด. 2 1 ลตร หมกเวลา 20 วน วธใช 100cc / น า 200 ลตร พนชวงกอนออกดอกและพนพชไมดอกไมประดบ จดไตต าตอปยน า พด.2 การท าปยน า พด.2 ใชกบพชผกชนดไหนใหน าวสดสงน นมาท า เชน ฮอรโมนล าไยกเอาผลล าไยมาหมก พชผกกเอาเศษผกน นๆมาหมก จะใชกบพชอะไรกเอาตวน นมาหมก

การผลตสารไลแมลง

การน าไปใชประโยชน (1) ก าจดจ าพวกแมลงปกแขง หนอนตาง ๆ (2) ปองกนโรคพช เช อราตาง ๆ เชน ราแปง ราด า (3) น าราดดน ท าลายไขหนอน หรอเช อรา แบคทเรยบางชนด (4) ปองกนการลอกคราบของตวหนอน (5) ก าจดเพล ยแปง เพล ยหนอนในสวนไมผล (6) ใชผสมอาบน าสตวเล ยง เชน สนข หม ฯลฯ ปองกนหมด เหบ (7) ท าลายแหลงเพาะพนธยงได อตราการใช - ไมผล 1:200 หรอ 1 ลตร / น า 200 ลตร พนทกวน 7 -10 วน หากมโรคและแมลงระบาดมากใหใช สวนผสมของน าสมสายช 1 สวน เหลาขาว 40 และ พด. 7 ในอตราสวน 1:1:1 ผสมกนแลวใชในอตรา ปกต - พชผก ใชอตรา 1:500 หรอ 400cc / น า 200 ลตร พนทก 7 วน สมนไพรทน ามาหมก พด. 7 สมนไพรก าจดหนอน เชน นอยหนา หนอนตายหยาก สะเดา หางไหล กลอย หญาดอกขาว ล าโพง สาบเสอ ยาสบ บอระเพด มะเขอเทศ ขม นชน ดาวเรอง พรก พรกไทย ตะไครหอม หวไพล ผกคณแก ใบยอ ฯลฯ สมนไพรไลแมลง เชน ตะไครหอม หวกลอย ยาสบ โหระพา พรกไทย กระเทยม ขง กระชาย กรด ขา พรกสด สาบเสอ เมลดนอยหนา วานน า ล าโพง ดอกดาวเรอง ฯลฯ สมนไพรก าจดโรค ( รา แบคทเรย ไวรส ) เชน สบตน เปลอกเงาะ เปลอกมงคด เปลอกตนแค เปลอกงวงกลวย กระเทยม หญาดอกขาว พรกสด ใบยคาลปตส หวไพล ขม นชน มะละกอ ตะไครหอม ขง มะกรด ใบมะเขอเทศ ฯลฯ สมนไพลท าผวล าไย เชน ดอกดาวเรอง ขม น หวไพล

สมนไพรท าจบใบ เชน ลกบาชก บวกปา เปนทสงเกตสมนไพรแตละชนดสรรพคณแตกตางกนไป วธการจ างายๆ คอ สมนไพรชนดทใหความเผด ขม รอน แสดงวาสมนไพรชนดน น ก าจดหนอนและไลแมลง ถาหากสมนไพร ชนดทใหความรอนฝาด แสดงวาสมนไพรชนดน น ก าจดโรค นอกจากสมนไพรดงกลาวยงมสมนไพรชนดไหนทแมลงไมรบกวนอนน นแหละเราสามารถน ามาเปนสารไลแมลงได ประยกตใชการประโยชนโดยภมปญญาทองถน ซงสมนไพรดงกลาว ไดน ามาหมกโดยใชสารเรง พด. 7 การยอยสลายสมนไพรดมากเมอกอนตอนไมมสารเรง พด .7 กระผมใชสารเรง พด. 2 มผลดเชนกน แตการยอยสลายไมคอยดเทาทควร ในความคดของเกษตรกรบางคนวาสมนไพรน น ไมสามารถฆาแมลงหรอปองกนเช อราได สารสมนไพรไมสามารถจะฆาแมลงแบบทนท แตละท าลายทละนด เมอถกตวท าใหแมลงน นเปนหมน เบออาหารกนไมไดตายในทสด ถาเปนตวหนอนกไมสามารถลอกคราบได เหตใดทปยอนทรยน า พด. 7 จงไลหรอฆาแมลงได โดยปกตแลวแมลงทเคยอยกบพชน น ๆ เคยกลนพชน น เกาะกนอาหารจนสบพนธขยายตวเปนหมน ๆ ตว เมอเราพนน าปย พด. 7 ซงมกลนฉน เผด ขม ถกตวตายกม กลนปยน า พด. 7 น ท าใหแมลงน น ๆ จ าไมไดวาพชทเคยอยน นมกลนแปลกกพากนหนไปทสวนทไมไดพน

ในการใชสารก าจดศตรพชใหไดผลดน น ควรทจะหมกสมนไพรหลายๆสตร เพอปองกนโรคและแมลงการด อสมนไพร การหมกแตละสตรควรมสมนไพรประมาณ 5 ชนดข นไปเพอเพมประสทธภาพ ดกวาการหมกสมนไพรเดยวๆ วธการใชกควรทจะพนสลบสตรปองกนแมลงด อสมนไพร การทดลองความมประสทธภาพของสมนไพรทหมกแลว - น าเอาลกน ายง ใสในแกวน าสารสมนไพรพด.7 อตรา1ชอนชา ประมาณ10นาทลกน าจะตาย - การพนก าจดแมลงคร งทหนงอาจไมไดผลคร งท 2-3 แมลงจะไมม สารไลและฆาแมลงสตรเดด พด. 7 - ปยน า พด. 7 อตรา 1 ลตร - น าสมสายช อสร. อตรา 1 ลตร - เหลาขาว 40 ดกร อตรา 1 ลตร น าสวนผสมท งหมดผสมกน หมกไวหนงคน น ามาใชได วธการใช ไมผล 1: 500 - 1: 200 พชผก 1 : 500 ประโยชน ฆาเพล ยแปง เพล ยหอย หนอนไดด

ศนยฝกอบรมศนยเครอขายปราชญชาวบานชมชนแมระวาน ทตงศนยอยบานเลขท 83 หม 5 บานแมระวาน ต าบลยกกระบตร อ าเภอสามเงา จงหวดตาก

การท าปยหมก (การท าปยหมกโดยใชสารเรง พด. 1)

สวนผสมในการท าปยหมก 1 ตน 1) เศษพชแหง 1,000 กโลกรม 2) มลสตว 200 กโลกรม 3) ยเรย 2 กโลกรม

4) สารเรง พด. 100 กรมหรอ 1 ซอง วธการกองปยหมก น าเศษพชมช นใหญ เชน ฟางขาว เศษหญา ขาวโพด ตนออย ตนถว ตนยาสบ ใสปอและผกตบชวา เปนตน โดยน าปยหมก 1 ตน จะมความกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สง 1.5 เมตร ท าการกองเปนชน จ านวน 3 ช น แตละช นสง 50 ซม. ประกอบดวย เศษพชตามดวยมลสตว ปยยเรยและสารละลายสารเรงพด. 1 (ละลายสารเรงพด. 1 ในน า 20 ลตร นาย 15 นาท) การกองปยแตละช นท าการย าใหแนนพรอมกบรดน าใหชมและเปนแหลงของสารอาหารใหแกเช อจลลนทรย ส าหรบเศษพชทมช นสวนขนาดเลก เชน แกลบ กากออย ขยมะพราว ใหท าการผสมกบมลสตว ยเรย และสารละลายสารเรง พด. 1 พรอมกบรดน าใหชมผสมคลกเคลาใหเขากน จากน นท าการแตงกองปยหมกใหเปนรปสเหลยมผนผา ปยหมก 1 ตน จะมความกวาง 1.5 เมตร ยาว 12 เมตร สง 1.5 เมตร แลวน ามลสตวปดทบผวหนาช นบนกองปยหมก 1 น ว การดแลกองปยหมก - การรดน า = ความช น 50 – 60 % - การกลบกองปยหมก = 7 – 10 วน - การรกษาความช น = วสดคลม - การเกบรกษาปยหมก = หลบแดดและฝน การพจารณาปยหมกเปนแลว - ส = เปนสน าตาลเขม - ลกษณะวสด = มความยย - กลน = ไมมกลนเหมน - ความรอนของพชบนกองปย = อณหภมเทาภายนอก - การเจรญของพชบนกองปย = มตนพชเจรญ

ปรมาณธาตอาหารในกองปยหมก

อตราและวธการใสปยหมก - ขาวใช 2 – 4 ตนตอไร หวานทวพ นทไถกลบกอนปลกพช - พชไร ใช 2 – 4 ตนตอไร ใสเปนแถวตามแนวปลกพช แลวคลกเคลากบดน - พชผกแปลงเพาะกลา ใช 4 – 6 กก./ตรม. ใสคลกเคลากบดน - ไมผล ไมยนตน ใช 20 – 50 กก./หลม ตอนเตรยมดนหลมคกเคลากบดนรองกนหลม ชวงพชเจรญเตบโตใสตามแนวทรงหลม

ชนดวสด ปรมาณธาตอาหาร(%)

ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โปตสเซยม กากออย 0.72 0.18 0.53 ข เลอย 0.51 0.16 0.43 ขยมะพราว 0.61 0.14 - ฟาง 1.18 0.38 2.06 ตนขาวโพด 1.07 0.51 1.19 ผกตบชวา 0.78 0.54 3.16

ศนยฝกอบรมศนยเรยนรชมชนต าบลทางาม อ าเภอวดโบสถ จงหวดพษณโลก บานเลขท หมท 4 บานใหมใต ต าบลทางาม อ าเภอวดโบสถ จงหวดพษณโลก

ปยอนทรยและปยชวภาพจากสาร พด.

การปลกไมผลปลอดภยจากสารพษ สวนเกษตรทองพล เปนสวนผลไมทปลอดภยจากสารเคม โดยไดเรมด าเนนการมาต งแตป 2542 สบเนองมาจากการประสบปญหาในการผลตไมผลทเกดจากการใชสารเคมอยางไมถกตอง โดยไดรบการแนะน าจากนกวชาการของส านกงานเกษตรจงหวดพษณโลก ในการปรบเปลยนวธการดแลไมผลโดยลดการใชสารเคมหนมาใชสารชวภณฑ หรอผลตภณฑทไดจาก จลนทรย เชน เช อไตรโคเดอรมา และเช อบวเวอเรย เปนตน โดยมจดมงหมายทจะปรบสภาพของสงแวดลอมใหเหมะสมกบการเจรญเตบโตของไมผล เพอใหสงแวดลอมมความปลอดภย มวถทางธรรมชาต อนจะสงผลใหมนษยมความปลอดภย วตถประสงค ของสวนเกษตรทองพล (1) เพอใหเกดความปลอดภยตอผผลต (2) เพอใหเกดความปลอดภยตอผบรโภค (3) เพอใหเกดความปลอดภยตอสงแวดลอม เปาหมายหลกของเกษตรกรรมธรรมชาต (1) ผลตพชผก ผลไมทปลอดสารเคม มคณคาทางโภชนาการ และประโยชนตอสขภาพ (2) ชวยเหลอในดานเศรษฐกจและจตใจท งผผลต ผบรโภค และลงทนต า (3) อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเฉพาะปลา นก แมลงบางชนดและมนษย (4) เกษตรกรทมความขยนมผลผลตขายไดตลอดป เพราะมการปลกพช ไมผลหลายชนดททยอยใหผลผลตไมตรงกน เราจงมผลผลตออกจ าหนายตลอดป การผลตปยหมกน า (1) ปยน าหมก คอ การหมกอนทรยวตถตางๆ ในสภาพทมน ามากโดยการท างานของแบคทเรยทไมใชออกซเจน ยอยสลายธาตอาหารทมอยในอนทรยวตถ เปนธาตอาหารในรปทพชสามารถน าไปใชประโยชนไดโดยตรงอนทรยวตถทใชและวธการท าจะไมแตกตางจากการท าปยหมกโดยทวไป แตใชน าปรมาณมาก และเมอกรองน าทไดจากการท าปยหมกมาใชประโยชน ซงเปนการสกดน าเล ยงจากเซลลทางชวภาพ จงเรยกปยอนทรยชนดน วา

ปยพชสด พชปยสด เปนพชตระกลถวสามารถน ามาใชประโยชนเพอเพมความอดมสมบรณใหกบดนและเปนประโยชนตอพช โดยท าการปลกเพอไถกลบในชวงระยะออกดอก และท งไวใหยอยสลายในดน จงสามารถปลกพชเศรษฐกจไดตอไป พชตระกลถวทเหมาะสมส าหรบเปนพชปยสด เชนโสนอฟรกน ปอเทอง ถวพรา ถวพมด า

ปยหมก สตร พด.1 เปนกลมจลนทรยทมประสทธภาพในการยอยสลายเศษพชเพอผลตเปนปยหมก ส าหรบใชปรบปรงบ ารงดนและเพมความอดมสมบรณของดน สวนผสม (1) เศษพชแหง 1,000 กโลกรม (2) มลสตว 200 กโลกรม (3) สารเรง พด.1 1 ซอง (4) ยเรย 2 – 5 กก. (ระบบเกษตรอนทรยไมใช) วธท า น าเศษพชหรอวชพชทท งแลว เชน ใบไม หญา น ามากอง ขนาดกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร โดยกองเปนช น ๆละ 50 เซนตเมตร โดยในแตละช นโรยดวยยเรย (ยกเวนเกษตรอนทรย) และสารเรง พด.1 ทละลายน า 1 ซองใชน า 20 ลตร รดใหชม และช นสดทายใหโรยดวย หนาดนปดกองปยและใหกลบกองปยหมกทก ๆ 15 วน ท าตดตอกน 3-4 คร ง ทกคร งทท าการกลบกองปยใหลดน าใหมความช นเพมข นจะไดปยหมกทมคณภาพทตองการ

ปยอนทรยน าสตร พด.2 (สตร 1) เปนกลมจลนทรย ทมความสามารถในการยอยสลายเศษพช ปลา และหอยเชอร ในลกษณะสด เพอผลตเปนปยอนทรยน า ส าหรบในการเรงการเจรญเตบโตของราก ใบ ล าตน การออกดอกและตดผล สวนผสม (1) เศษผกหรอผลไม 40 กโลกรม (2) กากน าตาล 10 กโลกรม (3) น าเปลา 10 ลตร (4) สารเรง พด.2 1 ซอง วธท า น าเศษผกและผลไม มาท าใหเปนช นเลก ๆ แลวผสมสวนทเหลอใหเขากนหมกไว 2 เดอน จงน ามาใชได วธใช รดลงดน ในอตราสารเรงสตร พด.2 /น า ในอตรา 1:1,000 สวน จะท าใหพชทปลกสวยงาม

ปยอนทรยน าสตร พด.2 (สตร 2) สวนผสม (1) หอยเชอร 20 กก. (2) กากน าตาล 20 กก. (3) น าเปลา 10 ลตร (4) สาเรง พด.2 1 ซอง (5) ผลไมสก 10 กโลกรม วธท า น าหอยเชอรไมตองทบ ผสมกบสวนผสมท งหมด บรรจลงในภาชนะทมฝาปด ปดฝาท งไวและคลกเคลาใหเขากนทกวนเปนเวลานาน 30 วน วธใช หลงจากน นน าเอาน าทไดจากการหมกมาใชรดตนไม ในอตราสวนปยอนทรยน า สตร พด .2 (สตร2) /น า ในอตรา 1 : 1,000 สวน จะท าใหพชทปลกสวยงาม

จลนทรยปองกนโรครากและโคนเนาของพช สตร พด.3 เปนกลมจลนทรยทเปนปฏปกษตอเช อ สาเหตโรครากและโคนเนาของพชเศรษฐกจ เชน สม ทเรยน สปปะรด ยางพารา พชไร พชผก และไมดอก นอกจากน ยงสามารถปลดปลอยธาตอาหารในดนใหเปนประโยชนตอพช ซงเปนการปองกนการเขาท าลายของโรคพชและตนพช มความแขงแรง สวนผสม (1) ปยหมกจากสตร พด.1 ทใชได 100 กโลกรม (2) ร าขาว 1 – 2 กโลกรม (3) สารเรง พด.3 1 ซอง วธท า น าปยจากสตร พด.1 จ านวน 100 กโลกรม ใสร าขาว 1-2 กโลกรม ผสมสารเรง พด.3 จ านวน 1 ซอง ตอน า 20-40 ลตร ผสมใหเขากน แลวเทราดในกองปยหมกคลกใหเขากน น าปยทไดมากองใหมความสงประมาณ 50 เซนตเมตร ปดดวยกระสอบใหมความช นประมาณ 60% ท งไว 7-10 วน กสามารถน าไปใชได ในอตรา 100 กโลกรม ในพ นท 1 ไร

สารปรบปรงบ ารงดนสตร พด.4 เปนสารปรบปรงบ ารงดนทไดจากการผสมวสดธรรมชาต ใชประโยชนในการปรบปรงคณสมบตของดนใหเหมาะสมส าหรบการเพาะปลกพชทกชนดและเพมประสทธภาพการใชปยเคม สารปรบปรงดนไดแก ยบซม หนฟอสเฟต ปนมารล หนฟน เปลอกกงและป ข เถาแกลบ และโคโลไมท เปนตน ผสมในอตราสวนทเทากน

สารก าจดวชพช สตร พด.5 เปนกลมจลนทรยทมความสามารถในการผลตกรดและฮอรโมนสง ใชก าจดวชพช โดยใชในอตราเขมขนสง ท าการฉดพนลงบนวชพชและท าการไถกลบ เพอการเตรยมดน ชวยลดการใชสารเคม และเปนการรกษาสงแวดลอม สวนผสม (1) เศษปลาหรอหอยเชอร 10 กโลกรม (2) กากน าตาล 10 กโลกรม (3) น าเปลา 10 ลตร (4) สารเรง พด.5 1 ซอง วธท า น าสวนผสมท งหมดผสมลงในถงหมก บรรจลงภาชนะปดฝาท งไวและคนคลกเคลาใหเขากนทกวนเปนเวลานาน 30 วน วธใช ใชรดตนไม ปยอนทรยน าสตร พด.5/น าในอตรา 1 : 1 หรอ 1 : 5 สวน สามารถน าไปใชประโยชนคลมวชพชไดทกชนด ฉดพนชวงแดดจดกอนไถเตรยมดน 1 วน

สารบ าบดน าเสยและขจดกลนเหมน สตร พด.6 เปนกลมจลนทรยทมความสามารถในการยอยสลายเศษอาหาร หรอขยะสด เพอใหไดของเหลวในการน าไปใชในการท าความสะอาดคอกปศสตว บ าบดน าเสย ลดกลนเหมนตามทอระบายน า สวนผสม (1) เศษอาหารในครวเรอน 40 กโลกรม (2) กากน าตาล 20 กโลกรม (3) น าเปลา 10 ลตร (4) สารเรง พด.6 1 ซอง วธท า น าสวนผสมท งหมดผสมลงในถงหมก บรรจลงในภาชนะทมฝาปด ปดฝาท งไวและคนคลกเคลาใหเขากนทกวนเปนเวลานาน 30 วน หลงจากน นน าเอาน าทไดจากการหมกมาใชรดตนไม อตราสวน ปยอนทรยน าสตร พด.6 ตอน าในอตราสวน 1: 5 สวน สามารถน าไปใชประโยชนในการบ าบดน าเสย ลดกลน

สารปองกนแมลงศตรพชสตร พด.7 เปนกลมจลนทรยทมความสามารถในการสดสาร ทเปนประโยชนจากพชสมนไพรชนดตาง ๆ เพอน าไปใชในการฉดพนตนพชเปนการปองกนหรอไลแมลงศตรพชไมใหเขามาท าลายพชทเพาะปลกได

การผลตปยอนทรยน า โดยใชสารเรง พด.2 ศนยเรยนรไรนาสวนผสมมหาวทยาลยชวตแบบยงยน ตงอยท 65 หม 2 บานคมชาด ต าบลไรสสก อ าเภอเสนางคนคม

จงหวดอ านาจเจรญ

ปยอนทรยน า หมายถง ปยอนทรยในรปของเหลว ประกอบดวย กรดอนทรย และฮอรโมน หรอสารเสรมการเจรญเตบโตพชหลายชนดผลตไดจากการยอยสลายวสดเหลอใชจากพช หรอสตว ซงมลกษณะเปยกหรอมความช นสงเปนของเหลวออกมา โดยเกดจากกจกรรมของจลนทรยในสภาพทไมมออกซเจนเปนสวนใหญ สารเรง พด.2 หมายถง เช อจลนทรยทมคณสมบตในการยอยสลายวสดเหลอใชจากพช หรอสตวลกษณะเปยก หรอมความช นสงเพอผลตปยอนทรยน า โดยด าเนนกจกรรมการหมกในสภาพไมมออกซเจนท าใหกระบวนการหมกด าเนนไปอยางมประสทธภาพยงข น

การผลตปยอนทรยน า (สารเรง พด.2 จ านวน 1ซอง ผลตได 50 ลตร ) 1) ปยอนทรยน าจากปลาหรอหอยเชอร ปลา กากน าตาล ผลไม น า (ใชเวลาหมก 21 วน) 3 : 1 : 1 : 1 สวน (30 กโลกรม 10 กโลกรม 10 กโลกรม 10 ลตร) 2) ปยอนทรยน าจากผกหรอผลไม ผก หรอผลไม กากน าตาล น า (ใชเวลาหมก 7 วน) 4 : 1 : 1 สวน (40 กโลกรม 10 กโลกรม 10 ลตร) 3) อตราการใชปยอนทรยน า 3.1) ขาว พชไร และไมผล เจอจางปยอนทรยน า 1 : 500 สวน 3.2) พชผกและไมดอก เจอจางปยอนทรยน า 1 : 1,000 สวน 3.3) ไถกลบตอซง เจอจางปยอนทรยน า 1 : 20 สวน 4) วธการใชปยอนทรยน า ฉดพนตนพช หรอรดลงดน 5) ประโยชนของปยอนทรยน า 5.1) เรงการเจรญเตบโตของรากพช 5.2) เพมการขยายตวของใบ และยดตวของล าตน 5.3) ชกน าใหเกดการงอกงามของเมลด 5.4) สงเสรมการออกดอกและตดผลดข น 5.5) เปนสารชวยขบไรแมลงศตรพช 5.6) ท าความสะอาดและลดกลนเหมนคอกเล ยงสตว

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

6) วธท าปยอนทรยน า 6.1) น าสารเรง พด.2 จ านวน 1 ซอง ผสมในน า 10 ลตร คนใหเขากนนาน 5 นาท 6.2) ผสมวสดพช หรอสตว (สบใหเลกกอนหมก) และกากน าตาล (ใชน าตาลทรายแดง น าออย น ามะพราว หรอเศษผลไมแทนได) ลงในถงหมก แลวเทสารละลาย พด.2 ในขอ 6.1) ผสมลงในถงหมก 6.3) คลกเคลาหรอคนสวนผสมเขากนอกคร ง และต งอยในทรม 6.4) ในกรณท าปยอนทรยน าปลาหรอหอยเชอร ใหคนหรอกวนทก 7 วน เพอระบายกาซคารบอนไดออกไซด 6.5) ปดฝาไมตองสนท 7) การพจารณาปยอนทรยน าทสมบรณแลว 7.1) มการเจรญของจลนทรยนอยลง 7.2) กลนแอลกอฮอลจะลดลง 7.3) ไมปรากฏฟองกาซคารบอนไดออกไซด (CO2)หรอมนอยมาก 7.4) ไดสารละลายหรอของเหลวสน าตาล 7.5) คาความเปนกรดเปนดางของปยอนทรยน าอยระหวาง 3 - 4 8) คณสมบตของปยอนทรยน า 8.1) มฮอรโมนหลายชนด เชน ออกซเจน จบเบอรเรลรน และไซโตไคนน 8.2) มกรดอนทรยหลายชนด เชน กรดแลคตก กรดอะซตก กรดอะมโน และกรด 8.3) ฮวมส 8.4) มวตามนบ 8.5) มคาความเปนกรดเปนดาง อยระหวาง 3- 4

วธการผลตปยชวภาพดวยสารเรง พ.ด.

ศนยเรยนรปราชญชาวบานบานสวาย เลขท 52 หมท 2 บานสวาย ต าบลเปนสข อ าเภอจอมพระ จงหวดสรนทร

วสดอปกรณ 1) ปยคอก 5 ปบ 2) ร าละเอยด 5 กโลกรม 3) แกลบขาว 5 ปบ 4) สารเรง พ.ด. 1 ซอง 5) แกลบด า 5 ปบ 6) น าหมกชวภาพ 2 แกว

วธการ 1) เทปยคอก แกลบขาว แกลบด า ร าละเอยด กองรวมกนบรเวณทเตรยมไว 2) ฉกซอง พ.ด. 1 หนงซองลงบนกองปย ใชพลวตกผสมใหเขากน 3) น าน าหมกชวภาพทเตรยมไวเอามาผสมกบน า 2 ลตร เทใสบวรดน า รดบนกองปยใหทว 4) คลกเคลาปยทรดน าหมกชวภาพใหเขากน ใหมความช นประมาณ 60% ทดสอบโดยก าปยด ถาปยเปนกอนใชได 5) ตกใสกระสอบปยเกบไวในทรม ประมาณ 4 – 5 วน น าไปใชได

ประโยชน 1) ใชกบพชผก - ไมผล - พชไร - นาขาว ท าใหประหยดลดตนทน 2) สภาพดนมความรวนซยข น ดนอดมสมบรณข น ดนไมเสย

ศนยเรยนร “น าเพอชวต” บานเลขท 135 หม 6 บานซบหม ต าบลวะตะแบก อ าเภอเทพสถต จงหวดชยภม

การผลตปยหมกโดยใชสารเรงซปเปอร พด.1

สวนผสมของวสด การกองปยหมก 1 ตน ประกอบดวย 1) เศษพชแหง 1,000 ตน 2) มลสตว 200 กโลกรม 3) ปยไนโตรเจน 2 กโลกรม 4) สารเรงซปเปอร พด. 1 ซอง (100 กรม)

วธการกองปยหมก กองปยหมก 1 ตน มความกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สง 1.5 เมตร การกองม 2 วธ วสดทมขนาดเลกคลกเคลาวสดใหเขากนแลวกองเปนรปสเหลยมผนผา วสดทมช นสวนยาวใหกอง เปนช น ๆ 3 - 4 ช น แบงสวนผสมทจะกองออกเปน 3 - 4 สวนตามจ านวนช นทกอง ดงน ผสมสารเรงซปเปอร พด.1 ในน า 20 ลตร คนนาน 10 - 15 นาท เพอกระตนใหจลนทรยออกจากสภาพทเปนสปอรและพรอมทจะเกดกจกรรมการยอยสลาย การกองช นแรก น าวสดทแบงไวสวนทหนง มากองเปนช น มขนาดกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สง 30 - 40 เซนตเมตร น ามลสตวโรยทผวหนาเศษพชโรยปยไนโตรเจนทบบนช นของมลสตว ราดสารละลายสารเรงใหทว แบงใสเปนช น ๆ หลงจากน น น าเศษพชมากองทบเพอท าช นตอไป ปฏบตเหมอนการกองช นแรก ท าเชนน อก 2 - 3 ช น ช นบนสดของกองปยปดทบดวยเศษพชทเหลออยเพอปองกนการสญเสยความช น

การผลตปยอนทรยน าโดยใชสารเรง ซปเปอร พด.2

สวนผสมส าหรบผลตปยอนทรยน า ปยอนทรยน าจากผกและผลไม จ านวน 50 ลตร (ใชเวลาการหมก 7 วน) 1) ผกหรอผลไม 40 กโลกรม 2) กากน าตาล 10 กโลกรม 3) น า 10 ลตร 4) สารเรงซปเปอร พด.2 1 ซอง ( 25 กรม ) ปยอนทรยน าจากปลาหรอหอยเชอร จ านวน 50 ลตร (ใชเวลาการหมก 15 - 20 วน) 1) ปลาหรอหอยเชอร 30 กโลกรม 2) ผลไม 10 กโลกรม 3) กากน าตาล 10 กโลกรม 4) น า 10 ลตร 5) สารเรงซปเปอร พด.2 1 ซอง ( 25 กรม )

วธการผลตปยอนทรยน า หนหรอสบวสดพชหรอสตวใหเปนช นเลก ๆ ผสมกบกากน าตาลในถงหมกขนาด 50 ลตร น าสารเรงซปเปอร พด.2 จ านวน 1 ซอง ผสมในน า 10 ลตร คนใหเขากน นาน 5 นาท เทสารเรงซปเปอร พด.2 ในถงหมก คนสวนผสมใหเขากน ปดฝาไมตองสนทและต งไวในทรม ในระหวางการหมก คนหรอกวน 1 - 2 คร ง/วน เพอระบายกาซคาบอนได ออกไซด และท าใหสวนผสมคลกเคลาไดดยงข น

การผลตสารปองกนแมลงศตรพชโดยใชสารเรง พด.7

สวนผสม วสดส าหรบผลตสารปองกนแมลงศตรพช ( จ านวน 50 ลตร ) 1) พชสมนไพร 30 กโลกรม 2) น าตาล 10 กโลกรม 3) น า 50 ลตร 4) สารเรง พด.7 1 ซอง ( 25 กรม )

วธท า สบพชสมนไพรใหเปนช นเลก ๆ ทบหรอต าใหแตก น าพชสมนไพรและน าตาลใสลงในถงหมก ผสมคลกเคลาใหเขากน ละลายสารเรง พด.7 ในน า 50 ลตร ผสมใหเขากนนาน 5 นาท เทสารละลายสารเรง พด.7 ใสลงในถงหมกคลกเคลาหรอคนใหสวนผสม ผสมเขากนอกคร ง ปดฝาไมตองสนท และต งไวในทรม ใชระยะเวลาในการหมก 20 วน

วธการใช 1) สารปองกนแมลงศตรพชทเจอจางแลว อตรา 50 ลตรตอไร ส าหรบใชใน พชไร พชผก และไมดอกสารปองกนแมลงศตรพชทเจอจางแลว อตรา 100 ลตรตอไร ส าหรบใชในไมผล โดยฉดพนทใบ ล าตน และรดลงดนทก 20 วน หรอในชวงทมแมลงศตรพช ระบาด ใหฉดพนทก ๆ 3 วน ตดตอกน 3 คร ง ชนดพชสมนไพร 2) สมนไพรทใชปองกนพวกเพล ย ไดแก ตะไครหอม หางไหล สาบเสอ หนอนตายหยาก บอระเพด กระทกรก และขา เปนตน 3) สมนไพรปองกนหนอนกระท หนอนใบ ไดแก ฟาทะลายโจร หางไหล เปลอกแค สาบเสอ หนอนตายหยาก สะเดา วานน า เปนตน 4) สมนไพรทปองกนและเปนพษตอแมลงวนทอง ไดแก หมาก เมลดนอยหนา เมลดเงาะ ยาสบ พรกไทย ขง และพญาไรใบ 5) สมนไพรทใชไลแมลงไมใหวางไข ไดแก ค าแสด มะกรด ตะไคร เมลดละหง มะนาว และ พรกไทย เปนตน

การจดท าปยหมกชวภาพ (สารเรง พด.1)

ศนยเรยนรเกษตรผสมผสานจงหวดนราธวาส ตงอยเลขท 126 หม 9 บานโพธทอง ต าบลกะลวอเหนอ อ าเภอเมอง จงหวดนราธวาส

ความหมายของปยหมก ปยหมกชวภาพ คอ เปนปยอนทรยชนดหนง โดยการน าเศษพชมากองรวมกน และอาศยกจกรรมของจลนทรยมาชวยยอยสลายจนกระทงไดสารอนทรยวตถทมความคงทน ไมมกลน มสน าตาลปนด า คณสมบตของเชอจลนทรยในสารเรง พด. 1 1) เปนจลนทรยทมความสามารถในการผลตเอนไซมเซลลเลสเพอยอยสลายเซลลโลสท เปองคประกอบหลกในเศษพชไดดสามารถเจรญไดดในสภาพดนทมอนทรยวตถสง มความสามารถในการใชอาหารจากอนทรยวตถ และเจรญเพมจ านวนเซลลในดนไดดกวาท าใหจลนทรยทเปนโทษตอพชซงมอยในดนไมสามารถเจรญแขนขนได 2) เปนจลนทรยทตองการแสง อากาศ และเจรญไดดทอณหภมสง 45 องศาเซลเซยส 3) เปนจลนทรยทมความตองการความช นสง 50 เปอรเซนต สวนผสมในการท าปยหมกชวภาพ 1) เศษพชแหง 1,000 กโลกรม (6 -8 ลกบาศกเมตร) 2) มลสตว 200 กโลกรม 3) ยเรย 2 กโลกรม 4) สารเรง พด. 1 1 ซอง (100 กรม) วธการกองปยหมกชวภาพ น าเศษพช เชน ฟางขาว เศษหญา ตนขาวโพด. ตนออย และผกตบชวา เปนตน โดยปยหมก 1 ตน จะมความกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สง 1.5 เมตร ท าการกองเปนช น จ านวน 3 ช น แตละช นสง 50 เซนตเมตร ประกอบดวย เศษพชตามดวยมลสตว ปยย เรย และสารเรง พด. 1 (สารละลายสารเรง พด. 1 ในน า 20 ลตร นาน 15 นาท) การกองปยหมกแตละช นท าการย าใหแนนพรอมกบรดน าใหชม ช นบนสดใชมลสตวปดทบหนา 1 น ว (เพอปองกนการสญเสยความช นและเปนแหลงของสารอาหารใหแกเช อจลนทรย)

ภาคใต

ประโยชนของปยหมกชวภาพ 1) ดนมการจบตวเปนกอนไดดข น และรวนซย 2) การอมน าของดนดข น 3) แหลงธาตอาหารพช 4) เพมความตอนทานการเปลยนแปลงคาความเปนกรดเปนดางของดน 5) ลดความเปนพษของธาตบางชนด เชน แมงกานส หรออลมนม 6) เพมแหลงอาหารของจลนทรย และควบคมเช อสาเหตโรคพชในดน 4) เพมความตอนทานการเปลยนแปลงคาความเปนกรดเปนดางของดน 5) ลดความเปนพษของธาตบางชนด เชน แมงกานส หรออลมนม 6) เพมแหลงอาหารของจลนทรย และควบคมเช อสาเหตโรคพชในดน

การท าปยอนทรยน า (สารเรง พด. 2)

ความหมายของปยอนทรยน า ปยอนทรยน า คอ ปยอนทรยในรปของเหลว ซงไดจากการน าวสดเหลอใชจากพชหรอสตว ซงมลกษณะสดหรอมความช นสงในลกษณะเปนของเหลว และอาศยกจกรรมของจลนทรยชวยยอยสลายท าใหไดกรดอนทรย และฮอรโมนหรอสารเสรมการเจรญเตมโตหลายชนด สามารถน าไปใชเปนประโยชนตอการเกษตร คณสมบตของเชอจลนทรยน า 1) เปนจลนทรยทมความสามารถในการยอยสลายวสดเหลอใชลกษณะสดไดด 2) เปนจลนทรยทไมตองการแสงและอากาศ และเจรญไดดทอณหภมปานกลาง 30 องศาเซลเซยน 3) เปนจลนทรยทมความตองการความช นสง 100 เปอรเซนต 4) ระวงไมใหมน าทวมขงในพ นทเพาะปลก สวนผสมในการท าปยอนทรยน า 1) ปยอนทรยน าจากผกและผลไม จ านวน 50 ลตร (ใชเวลาหมก 7 วน) - ผกหรอผลไม 40 กโลกรม - กากน าตาล 10 กโลกรม - น า 10 ลตร - สารเรง พด. 2 1 ซอง (25 กรม)

2) ปยอนทรยน าจากปลาหรอหอยเชอร จ านวน 50 ลตร (ใชเวลาหมก 21 วน) - ปลา 30 กโลกรม - กากน าตาล 10 กโลกรม - ผลไม 10 กโลกรม - น า 10 ลตร - สารเรง พด. 2 1 ซอง (25 กรม) วธการผสมท าปยอนทรยน า 1) น าสารเรง พด. 2 จ านวน 1 ซอง (25 กรม) ผสมในน า 10 ลตร คนใหเขากนนาน 5 นาท 2) ผสมวสดพชหรอสตว (สบใหเลกกอนหมก) และกากน าตาล (ใชน าตาลทายแดง น าออย น ามะพราวหรอเศษผลไมแทนได) ลงในถงหมกขนาด 50 ลตร แลวเทสารละลายของสารเรง พด. 2 ในขอ 1 ผสมลงในถงหมก 3) คลกเคลาหรอคนสวนผสมเขากนอกคร ง และต งในทรม 4) ในกรณท าปยอนทรยน าจากปลาหรอหอยเชอรใหคนหรอกวนทก 7 วน เพอระบายกาซคารบอนไดออกไซด 5) ปดฝาไมตองสนท ประโยชนของปยอนทรยน า 1) เรงการเจรญเตบโตของรากพช 2) เพมการขยายตวของใบ และยดตวของล าตน 3) ชกน าใหเกดการงอกของเมลด 4) สงเสรมการออกดอกและตดผลดข น 5) เปนสารชวยขบไลแมลงศตรพช 6) ท าความสะอาดและลดกลนเหมนในคอกเล ยงสตว

การผลตเชอจลนทรยควบคมเชอสาเหตโรคพช (สารเรง พด. 3)

คณสมบตของเชอจลนทรยควบคมเชอสาเหตโรคพช 1) ปองกนและควบคมการเจรญของเช อสาเหตโรคพชเศรษฐกจหลายชนด ไดแก - โรครากและโคนเนาของไมผลและไมยนตน เชน ทเรยน ลองกอง และยางพารา - โรคเนาคอดนและล าตนเนาของพชไร เชน ออย มนส าปะหลง ขาวโพด. - โรคเนาและเหยวของพชผกและไมดอกไมประดบ เชน พรก มะเขอเทศ ดอกมะล 2) ชวยแปรสภาพแรธาตในดนใหอยในรปทเปนประโยชนตอพช 3) เจรญไดดในดนทมอนทรยวตถสง และมความเปนกรดเปนดางระหวาง 5.5 - 6.5 สวนผสมในการขยายเชอจลนทรยควบคมเชอสาเหตโรคพช 1) ปยหมก 100 กโลกรม 2) ร าขาว 1 กโลกรม 3) สารเรง พด. 3 1 ซอง (25 กรม) วธท าเชอจลนทรยควบคมเชอสาเหตโรคพช 1) ผสมสารเรง พด. 3 และร าขาวในน า 5 ลตร ผสมใหเขากนนาน 5 นาท 2) รดสารละลาย พด. 3 ลงในกองปยหมกคลกเคลาใหเขากน และปรบความช นใหได 60 เปอรเซนต 3) ตองกองปยหมกในรปสเหลยมผนผาใหมความสง 50 เซนตเมตร กองปยหมกใหอยในทรมเปนเวลา 7 วน จงน าใสในพ นทเพาะปลกได โดยสงเกตจากลกษณะสปอรและเสนใยสเขยวเจรญบนกองปยหมก

ศนยการเรยนรปราชญชาวบานบานโงกน า ทอยเลขท 16 หมท 8 บานโงกน า ต าบลนาขยาด อ าเภอควนขนน จงหวดพทลง

การผลตปยอนทรยน า โดยใชสารเรง พด.

ปยอนทรย หมายถง ปยอนทรยในรปของเหลว ประกอบดวยกรดอนทรย และฮอรโมน หรอสารเสรมการเจรญเตบโต พชหลายชนดผลตไดจากการยอยสลายวสด หรอไดจากพชหรอสตว ซงมลกษณะสด หรอ อวบน า ใหเปนของเหลวออกมา โดยเกดจากกจกรรมของจลนทรย ในสภาพทไมมออกซเจนเปนสวนใหญ ประโยชนของปยอนทรยน า 1) เรงการเจรญเตบโตของรากพช 2) เรงการเจรญเตบโตของล าตน 3) เมลดงอกดข น หรอเรวข น 4) ตดใบ ดอก ออกผลดข น สารเรง พด.2 เปนกลมจลนทรย ทมคณสมบตในการยอยสลายวสดเหลอใชจากการเกษตรทมลกษณะสด หรอมความช นสง เพอผลตปยอนทรยน า โดยด าเนนกจกรรมการหมกในสภาพทไมมออกซเจนเปนสวนใหญและท าใหกระบวนการหมก ด าเนนไปอยางมประสทธภาพยงข น ประกอบดวย ยสต แบคทเรย ทผลตกรดแลกตค และแบคทเรยยอยสลายโปรตน การท าปยอนทรยน า จ านวน 50 ลตร โดยสารเรง พด. 2 การเตรยมวสด 1) การท าปยอนทรยน า จากเศษผก และผลไมสด เศษผก ผลไมสด 40 กโลกรม กากน าตาล 10 กโลกรม น า 10 ลตร สารเรง พด. 2 (25 กรม) 1 ซอง ผลตไดจ านวน 50 ลตร 2) การท าปยอนทรยน า จากหอยเชอร หรอเศษปลาสด ปลาสด หรอหอยเชอร 30 กโลกรม เศษผก ผลไมสด 10 กโลกรม กากน าตาล 10 กโลกรม

น า 10 ลตร สารเรง พด. 2 (25 กรม) 1 ซอง วธการท า 1) ละลายสารเรง พด. 2 ผสมน า 10 ลตร คนใหเขากน 5 นาท 2) น าวสดหมก และกากน าตาลใสลงในถงหมก ขนาด 50 ลตร คลกเคลาใหเขากน 3) น าสารละลาย คอ น า ของสารเรง พด. 2 จ านวน 10 ลตร เทผสมลงในถง 50 ลตร คลกเคลาใหเขากน 4) ปดฝาไมตองสนท เพอใหแกสไดระบายออกบาง 5) ส าหรบปยอนทรยน า จากปลา และหอยเชอร ตองคนทก 7 วน วธการผลตปยอนทรยน า จากวสดเหลอใชทางการเกษตร สามารถน าวสดทหมกลงในกระสอบซอนลงในถงหมกได ซงท าใหสะดวกในการกรอง สวนของเหลวหลงจากการหมกสมบรณแลว สามารถยกถงกระสอบข นของเหลวจะไหลลงถงหมก สวนวสดหมกทอยในกระสอบใชประโยชนเปนปยหมกตอไป การผลตปยอนทรยน าโดยใชสารเรง พด. 6 วสด - อปกรณ 1) วสดทใชส าหรบท าปยอนทรยน า 2) เศษอาหารในครวเรอน 40 กโลกรม 3) กากน าตาล 10 กโลกรม 4) น า 10 ลตร 5) สารเรง พด. 6 วธท า 1) ละลายสารเรง พด. 6 ในน า 10 ลตร ในถงหมกผสมใหเขากน 5 นาท 2) น าเศษอาหารวสดกากน าตาล ลงในถงหมก 3) คลกเคลาใหเขากน 4) ปดฝาไมตองสนท ใชเวลาหมก 20 วน วธใช ผสมเจอจากท าความสะอาดคอกสตว ชวยบ าบดน าเสยลดกลนเหมนตามทอระบายน า

วธรกษา เกบไวในทรม การผลตปยชวภาพโดยใชสารเรง พด. 3 สารเรง พด. 3 เปนกลมจลนทรยไตรโคเดอรมา ซงมคณสมบตสามารถปองกนก าจดเช อราในดนและโรครากเนาของพช ผลไม ยางพารา วธท า ใชปยหมกทยอยแลวหรอข ววแหงทยอยแลว 100 กโลกรม รดน าใหช น 60% ใชร าละเอยด 1 - 5 กโลกรมละลายในน า 5 ลตร สารเรง พด. 3 25 กรม 1 ซอง คนใหเขากนแลวรดลงบนกองปยท งไว 7 วน จงน าไปหวานรอบ ๆ โคนทรงพม หรอทวแปลงเพอก าจดปองกนโรค รากเนาของพช

ภมปญญาเกษตรอนทรยตามวถชวตเศรษฐกจพอเพยง

การเตรยมดนกอนปลกพช ใชปยหมก พด. 1 หรอปยคอกรวมกบปยหมก พด. 3 คลกเคลากบดนในรองแปลง และใชปยอนทรย พด. 2 รวมกบสารสกดจากสมนไพร โดยการฉดพน หรอรดดน โดยใชน าหมกสมนไพร พด. 7 1 ลตร + ปยอนทรยน า 1 ลตร ผสมน าเปลา 200 ลตร รดหรอฉดพนกอนปลกพชผก ยควกฤตพษภยจากสารเคม สงผลกระทบตอเกษตรกรและผบรโภครวมท งปญหาดนเสอมโทรมจากโลกรมารใชสารเคม ภมปญญาเกษตรอนทรยตามวถชวตเศรษฐกจพอเพยง เปนทางเลอกทยงยนในการฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พฒนาคณภาพชวตเกษตรกรสรางความปลอดภยใหแกผบรโภค จากโลกรมารประยกตใชความรทไดจากโลกรมารสะสมประสบการณการท าเกษตรปลอดสารเคม องคความรเหลาน กอใหเกดประโยชนมากมายเปนค าตอบของทกปญหาใหด าเนนชวตในทองถนไดอยางพอเพยง และเหมาะสมเปนผลใหผลงานดเดนประสบความส าเรจในดานประกอบอาชพเกษตรอนทรยและเกษตรยงยนของหมอดนอาสากรมพฒนาทดนและภมปญญาไทยสนบสนนการขบเคลอนเกษตรอนทรยวาระแหงชาตเพอเปนแนวทางส าหรบน าไปเผยแพรประยกตใชการท าเกษตรอนทรยตามวถชวตเศรษฐกจพอเพยงและยงยนตลอดไป การจดการดนทถกวธไดแกการใชปยหมกจากสารเรง พด. 1 เพอปรบสมดลของดนและแรธาตอาหารในดนรวมกบการใชปยหมกทผลตจากสารเรง พด. 3 ซงมจลนทรยไตรโคเดอรมา ท าใหสามารถปองกนและก าจดโรครากและโคนเนาของไมผลไดโดยใสรอบ ๆ ทรงพมแบงใสตนละ 3 จด เปนประจ าทก ๆ ป ไมผลมความสมบรณ ล าตนแขงแรงใหผลผลตสง และรสหวานเพมข น การผลตปยหมกแหวโดยใชสารเรง พด. 1 จ านวน 1 ตน วสดทใช 1) แกลบฟางขาว ตนถวตาง ๆ ข เลอยหรอเศษหญา จ านวน 1,000 กโลกรม. 2) มลสตว 200 กโลกรม 3) ปยยเรย 2 กโลกรม. 4) สารเรง พด. 1 1 ซอง

วธท า 1) กองวสดเปน 3 ช น ความกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สงช นละ 50 ซม. 2) คนหรอคลกเคลาวสดใหเขากน 3) รดน าใหช นประมาณ 60 % 4) เทปยยเรยบนกองปยใหทว 5) ละลายเรง พด. 1 ในน า 2 ลตร 1 ซอง ท งไวประมาณ 5 นาท จงจะน าไปรดบนกองปยใหทว 6) ท าการกลบกองปยหมกพรอมกบรดน าทก 10 วน เปนจ านวน 4 คร ง 7) ปยหมกทยอยสลายสมบรณแลว และสามารถน าไปใชไดจะมสน าตาลเขมด ายยละเอยดไมมกลนเหมนและความรอนจะลดลง อตราและวธการใช 1 นาขาวพชผกหรอไมดอกใช 2 - 3 ตน ตอไรหวานใหทวแลวไถกลบกอนปลก พชไรใช 2 - 4 ตน ตอไรโรยตามแถวตามแนวทปลกคลกเคลากบดน ไมผลไมยนตนเตรยมหลมปลกใช 20 กโลกรม.ตอหลม คลกเคลากบดนรองหลมตนพชโตแลวใช 20 - 25 กโลกรม.ตอตน