/Users/mspiral/DocUments/chaw sUsU lwin/acF mm Version mockUp02 FolDer/pDF/02 acF mm Version mockUp03.pDF

ကြငးဆငးလပသားမားအတြက WHO-PFA လမးညြနခက မပငခြငစာမကႏာ - ျမနမာဘာသာျဖင ျပနဆျခငး

ဥပေဒေရးရာ သတငးအခကအလကမား

ကမာၻ႔ကနးမာေရးအဖြ႔အစညးမ 2011 ခႏစတြင စတပငးဆငရာ ကနဦးကညေစာငေရာကမႈေခါငးစဥျဖင -

ကြငးဆငးလပသားမားအတြက လမးညြနခကက ပႏပထတေဝခပါသည။ © ကမာၻ႔ကနးမာေရးအဖြ႔အစညး 2011 ခႏစ http://www.who.int/mental_health/publications/guide_field_workers/en/

ကမာၻ႔ကနးမာေရးအဖြ႔အစညးမ ျမနမာဘာသာျပနဆမႈဆငရာ အေရအေသြးႏင တကမနကနမႈရေရးတ႔အတြက အဓကတာဝနယထားေသာ Action Contre la Faim အား ျမနမာဘာသာျပနဆၿပး တညးျဖတပႏပထတေဝခြင ေပးခပါသည။ အဂၤလပဘာသာစကားႏင ျမနမာဘာသာျဖင တညးျဖတထတေဝမႈတ႔ၾကား ေရ႕ေနာကမဆေလာမႈ အေၾကာငးအရာ တစစတစရာရခေသာ မရငး အဂၤလပဘာသာသညသာလင အတညျဖစသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညႊနခက

© Action Contre la Faim (ACF) International 2018

ေထာကပေပးထားေသာရငးျမစအား လကခၿပး တစစတစရာ သတမတျပဌာနးျခငးမရပါက ျပနလညထတေဝမႈက ခြငျပထားပါ သည။ စာသားႏင မာတမဒယာအခကအလကမား (အသ၊ ဓါတပမား၊ ေဆာဖဝလ စသည) ျပနလညထတေဝမႈ သ႔မဟတ အသး ျပမႈအား ႀကတငခြငျပခကရယရနအတြက တငျပထားပါက ထခြငျပခကမ အေပၚတြငေဖာျပထားေသာ အေထြေထြခြငျပခကက ဖကသမးေပးမညျဖစၿပး အသးျပမႈႏငပတသက၍ ကန႔သတခကမားက ရငးရငးလငးလငး ေဖာျပေပးသြားမညျဖစသည။

တာဝနႏငမသကဆငေသာ စာပကခြ

ဤစာရြကစာတမးသည ႏငငတကာဆငရာ ACF ၏ေဆာငရြကခကမား၊ မဝါဒမားႏငပတသကေသာ သတငးအခကအလကမားက ျပညသလထမားအား ေထာကပေပးရနအတြက ရညရြယထားျခငးျဖစသည။ ရညရြယခကမာ ၎အား စတငေဆာငရြကခ သညေန႔တြင ေခတမၿပး တကသညသတငးအခကအလကမားက ျဖန႔ျဖးေပးရနျဖစသည။ ကၽြႏပတ႔သည ကၽြႏပတ႔သတျပမသည အမားမားက ျပငဆငေပးရနအတြက အစြမးကန အားထတေဆာငရြကသြားပါမည။ ဤသတငးအခကအလကက -

• အေထြေထြသတငးအခကအလကမား ပပးေပးရနအတြကသာ ရညရြယထားျခငးျဖစၿပး မညသတစဦးတစေယာက၏ ရပပငးဆငရာ သးသန႔အေျခအေန သ႔မဟတ စာရတပငးဆငရာ သးျခားထငျမငယဆခကေပၚတြင အေလးေပးထားျခငး မဟတပါ။ • ၎မာ ေသခာေပါက ျပညစျခငး၊ စလငျခငး၊ တကျခငး သ႔မဟတ ေခတမျခငး ျဖစရနမလပါ။ • တစခါတစရတြင စာေရးသမား ႀကးၾကပကြပကရန မလအပသည၊ တာဝနအားလးက ျငငးဆႏငသည ျပငပစာရြကစာတမးမား သ႔မဟတ ေနရာမားက ရညညြနးေပးပါသည။ • ဤသညတြင ဥပေဒပငး အၾကေပးခကမား မပါဝငပါ။

ဤတာဝနႏငမသကဆငေသာ စာပကငယအား သကဆငသည ႏငငေတာအဆင တရားဥပေဒဆငရာ သတမတျပဌာနးခကမားႏင ဆန႔ကင၍ ACF ၏တာဝနဝတရားက ကန႔သတရန သ႔မဟတ အလားတဥပေဒတစခက အေၾကာငးျပ၍ ဤသ႔ မေဆာငရြကႏငေသာကစၥမားတြင တာဝနမားက ျငငးဆရန ရညရြယထားျခငးမဟတပါ။

ပါဝငကညေပးသမား

ဤစာရြကစာတမးသည နငငတကာဆငရာ ACF ကြနရက - ျမနမာႏငငဆငရာမစရငအဖြ႔မ ေဆာငရြကခသည လပငနးစဥတစခ၏ ရလဒျဖစၿပး ျမနမာႏငင MHPSS ေဆာငရြကေရးအဖြ႔မ အဖြ႔ဝငမား၏ ပါဝငကညမႈမားျဖင ျပငဆငထားပါသည။ ဘာသာျပနျခငးလပငနးစဥအား Pauline Bubendorff, ACF Myanmar Mental Health and Care Practices Head of Department မ ျဖစေျမာကေအာင ေဆာငရြကပပးေပးပါသည။ ျမနမာဘာသာသ႔ ျပနဆမႈက Lingua Myanmar မ ေအာကပါကၽြမးကငပညာရငမား (အကၡရာစဥအလက ပစျဖင)ႏင အႀကျပေဆြးေႏြးျခငးမားျပလပၿပး ေရးသားျပစ၍ တညးျဖတေပးထားပါသည။

ဘာသာျပနဆမႈအတြက ကၽြမးကငပညာရငမား

ဆဇာမြန၊ Reach Out Myanmarျမျမငဇေကာ၊ Community Partners International - Myanmar ေဒါကတာေစာလြင ၊ Citta - Myanmarေကာငးလဇ ၊ Mote Oo Education ၊ မခဦးပညာေရး ေကသႏင ၊ လသားခငးစာနာမႈႏင အားလးတနးတပါဝငေရးျဖျဖ ၊ အလြတတနး ဘာသာျပနဆသ

ႀကတငစစေဆးျခငးႏင သနားလညျခငး ေမးျမနးမႈဆငရာ ကြငးဆငးအဖြ႔မား

ACF စတပညာရင လပသားမား၊ အဖြ႔ေခါငးေဆာငမားႏင ခရငျပညနယေျမာကပငးမ လကေထာက အစအစဥမနေနဂာမားUNFPA ကြငးဆငးလပသားမား၊ ကခငျပညနယႏင ကရငျပညနယCPI. ကနးမာေရးဝနေဆာငမႈ လပသားမား၊ ကရငျပညနယMetta Response officers ကခငျပညနယ

ဤ လကစြစာအပတြင မရငးစာအပမ ရပပမားကသာ အသးျပထားေသာေၾကာင ရပပတငးသည ျမနမာျပညတြင ေနထငလကရေသာ တငးရငးသားလမးစ မားႏင ကကညႏငလမမညမဟတပါ။

PFA လမးည

ြနခက

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညႊနခက

အမာစကားကၽြႏပတ႔၏ ရပ႐ြာအသကအဝနးမား၊ ႏငငမားႏင ကမာၻတစဝမးတြင ဆး႐ြားေသာ အေၾကာငးအရာမား ျဖစေပၚလာေသာအခါ ယငးသ႔ ထခကခစားရသမားက ကၽြႏပတ႔ ႀကးစားဆကသြယကာ ကညေပးလပါသည။ ဤလမးညႊနခကတြင ျပငးထန ေသာျဖစရပဆးႏငကပေဘးမား ေတြ႔ႀကခစားခရသညလသားမားအေပၚ လသားဆနေသာ၊ အေထာကအကျဖစေသာ လကေတြ႔ကသည အကအညမားပါဝငသည စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ မား ပါဝငပါသည။ ယငးမာ အလြနအမငး စတေသာကေရာကဖြယ အျဖစအပကတစခ ႀကေတြ႔ခရသမားက လအပသမားအတြက ေရးသားထားျခငးျဖစသည။ လအမားအား ၎တ႔၏ဂဏသကၡာ၊ ယဥေကးမႈႏင လပေဆာငႏငစြမးမားက အေလးထားကာ ပပးကညေပးႏငေစမည မေဘာငတစခက ေဖာျပထားပါသည။ စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈမားဟ အမညေပးထားေသာလညး စတပငးဆငရာသာမက လမႈေရးပငးဆငရာ ပပးမႈမားပါ၀ငပါသည။

သငသည ကပေဘးဆးတစချဖစပြားရာတြင ကညေပးရမည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေစတနာဝနထမးတစဥးအျဖစ ေရာကရလာရျခငးျဖစသကသ႔ သငသည လအမား ထခကဒဏရာရေနေသာ မေတာတဆျဖစရပတစခတြင ေရာက႐ေနသတစဥးလညး ျဖစႏငပါသည။ သငသည သငရပ႐ြာအသကအဝနးမ မမခစခငရသတစဥး ဆး႐ြားစြာေသဆးျခငးက ေတြ႔ျမငခရသတစဥးႏင ေျပာဆေဆြးေႏြးေပးရမည ဆရာ/မေသာလညးေကာငး၊ ကနးမာေရး လပသားတစဥးေသာလညးေကာငး ျဖစႏငပါသည။ ဤလမးညႊနခကသည အလြနေသာက ပရေဒဝ ဖစးေနသမားအတြက ႏစသမေျပာဆ ေဆာင႐ြကေပးႏငမည အေထာကအပအျဖစေစဆး အေၾကာငးအရာမားက သနားလညေအာင ကညေပးႏငမညျဖစသည။ ယငးမာ သငလပရပေၾကာင သငႏင အျခားသမားအတြက ထခကမႈမရေစဘ အေျခအေနအသစတစခက ခဥးကပႏငမည နညးလမးမားႏငအခကအလကမားကလညး ေပးပါသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈမားက Inter-Agency Standing Committee (IASC) ႏင Sphere Project တ႔ အပါအဝင ႏငငတကာႏင ျပညတြငး ပညာ႐ငအပစမားစြာတ႔က ေထာကခခကေပးထားပါသည။ စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈသည စတပငးဆငရာ အေတြ႔အႀကမားက ေမးျမနးသည အျခားနညးလမးတစခ ျဖစသည။ ၂၀၀၉ ခႏစတြင ကမာၻ႔ကနးမာေရးအဖြ႔ (WHO) ၏ mhGAP လမးညႊနခကမား ခမတေဖာေဆာငေရးအဖြ႔ (mhGAP Guidelines Development Group) မ စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈႏင စတပငးဆငရာ အေတြ႔အႀကမား ေမးျမနးျခငးတ႔အတြက အေထာကအထားမားက ဆနးစစေလလာခၾကသည။ ၎တ႔က စတဒဏရာရရႏငေသာ အျဖစအပကတစခက မၾကာမက ရငဆငခရသျဖင စတေသာကျပငးျပငးထနထနေရာကေနသမားအား စတပငးဆငရာ အေတြ႔အႀကမားက ေမးျမနးမတသားျခငးထက စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈက ေပးသငသညဟ၍ ေကာကခကခခၾကပါသည။

ဤလမးညႊနခကက ဝငေငြနညးတငးျပညမားႏင အလယအလတ ဝငေငြ႐ တငးျပညမားတြင စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈမား အသးျပျခငးက ကယကယျပန႔ျပန႔ လကခလာေစရန ျပလပချခငးျဖစသည။ ဤစာတမးတြင ကၽြႏပတ႔ေဖာျပထားသည အခကအလကမားမာ နမနာပစငယတစခသာ ျဖစသည။ သငတ႔အေနျဖင သငတ႔ကညေပးရမည ေဒသဆငရာ ဆကစပအေျခအေနမားႏင ယဥေကးမႈမားအလက သငေလာစြာ ေျပာငးလအသးျပရန လအပမညျဖစသည။

ႏငငတကာ အဖြ႕အစညးမားစြာမ ေထာကခခကေပးထားေသာ – ဤလမးညႊနခကသည – အလြနစတေသာက ေရာကဖြယ ျဖစရပမား၏ ေနာကဆကတြအေနအထားတြင လအမားအား ပပးေပးပမားႏင စပလဥးၿပး ေခတႏင အညေျပာငးလတးတကေနေသာ သပၸပညာႏင ႏငငတကာ သေဘာတညခကမားက အေလးအနကထား စဥးစားထားပါသည။

Shekhar Saxenaဒါရကတာ

စတကနးမာေရးႏင မးယစေဆးဝါးအလြသးစားမႈဌာန

ကမာၻ႔ကနးမာေရးအဖြ႔အစညး

Stefan Germannဒါရကတာ

သငၾကားေရးႏင မတဖကပးေပါငးေရး၊ ကမာၻ႔ကနးမာေရးအဖြ႔

World Vision International

Marieke Schoutenဒါရကတာ

စစေဘးသငျပညသမားစတဒဏရာ ကစားေရးေဖာငေဒးရငး

ii စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

အမာစက

ားႏင ေကးဇးတ

ငလႊာ

ေကးဇးတငလႊာ စာေပေရးသားျခငးႏင တညးျဖတအဖြ႔Leslie Snider (War Trauma Foundation, WTF), Mark van Ommeren (World Health Organization, WHO) and Alison Schafer (World Vision International, WVI).

ဥးေဆာငညႊနၾကားေရးအဖြ႔ (အကၡရာစဥအလက)Stefan Germann (WVI), Erin Jones (WVI), Relinde Reiffers (WTF), Marieke Schouten (WTF), Shekhar Saxena (WHO), Alison Schafer (WVI), Leslie Snider (WTF), Mark van Ommeren (WHO).

အႏပညာလပငနးအဖြ႔Julie Smith (PD အႀကေပးေရး) မ သ႐ပေဖာပေရးဆြျခငး။ Adrian Soriano (WVI) မ အႏပညာလကရာႏင ဒဇငး။ Andrew Wadey (WVI) မ အႏပညာလကရာမား ေပါငးစပညႏႈငးေပးျခငး။

ရနပေငြပပးေပးျခငးWorld Vision International

အသအမတျပေထာကချခငးဤစာတမးက ႏငငတကာ အဖြ႕အစညးေပါငး ၂၃ ခ (အမညႏင အမတတဆပမားက ေ႐႕ဖးႏငေနာကဖးတ႔တြင ၾကညပါ)ႏင Médecins Sans

Frontières (MSF) တ႔မ အသအမတျပ ေထာကခခကေပးေနသည။

ပါဝငေရးသားသမားႏင ေဝဖနေရးဆရာမားNuman Ali (Baghdad Teaching Hospital, Iraq), Amanda Allan (Mandala Foundation, Australia), Abdalla Mansour Amer (United Nations Department of Safety and Security), Mary Jo Baca (International Medical Corps, Jordan), Nancy Baron (Global Psycho-Social Initiatives, Egypt), Pierre Bastin (Médecins Sans Frontières, Switzerland), Nancy Beaudoin (Consultant, France), Endry van den Berg (War Child Holland, the Netherlands), Elsa Berglund (Church of Sweden, Sweden), Sandra Bernhardt (Action Contre le Faim, France), Cecile Bizouerne (Action Contre le Faim, France), Margriet Blaauw (War Child Holland, the Netherlands), Martha Bragin (CARE, USA), Maria Bray (Terre des Hommes, Switzerland), Chris Brewin (University College London, United Kingdom), Melissa Brymer (National Center for Child Traumatic Stress, USA), Susie Burke (Australian Psychological Society, Australia), Sonia Chehil (Dalhousie University, Canada), Eliza Cheung (Chinese University of Hong Kong, People’s Republic of China), Tatyana Chshieva (Dostizhenia Achievements Foundation, Russian Federation), Laetitia Clouin (Consultant, France), Penelope Curling (UNICEF), Jeanette Diaz-Laplante (University of West Georgia, USA), Annie Sophie Dybdal (Save the Children, Denmark), Tonka Eibs (CARE, Austria), Carina Ferreira-Borges (WHO, Republic of the Congo), Amber Gray (Restorative Resources, USA), Lina Hamdan (World Vision, Jordan), Sarah Harrison (Church of Sweden, Sweden), Michael Hayes (Save the Children, USA), Takashi Isutzu (United Nations Department of Management), Kaz de Jong (Médecins Sans Frontières, the Netherlands), Mark Jordans (HealthNet TPO, Nepal), Siobhan Kimmerle (WVI, Jordan), Patricia Kormoss (WHO, Switzerland), Unni Krishnan (Plan International, United Kingdom), Ronald Law (Department of Health, Philippines), Christine McCormick (Save the Children, United Kingdom), Amanda Melville (UNICEF), Fritha Melville (Mandala Foundation, Australia), Kate Minto (Mandala Foundation, Australia), Jonathan Morgan (Regional Psychosocial Support Initiative - REPSSI, South Africa), Kelly O’Donnell (NGO Forum for Health, Switzerland), Patrick Onyango (Transcultural Psychosocial Organization, Uganda), Pau Perez-Sales (Médicos del Mundo, Spain), Bhava Nath Poudyal (International Committee of the Red Cross, Nepal), Joe Prewitt-Diaz (American Red Cross, Puerto Rico), Megan Price (WVI, Australia), Robert Pynoos (National Center for Child Traumatic Stress, USA), Nino Makhashvili (Global Initiative on Psychiatry, Georgia), Miryam Rivera Holguin (Consultant, Peru), Sabine Rakotomalala (Terre des Hommes, Switzerland), Gilbert Reyes (National Center for Child Traumatic Stress, USA), Daryn Reichterer (Stanford University, USA), Chen Reis (WHO, Switzerland), Khalid Saeed (WHO, Egypt), Louise Searle (WVI, Australia), Marian Schilperoord (United Nations High Commissioner for Refugees, Switzerland), Guglielmo Schinina (International Organization for Migration, Switzerland), Merritt Schreiber (University of California Los Angeles, USA), Renato Souza (International Committee of the Red Cross, Switzerland), Alan Steinberg (National Center for Child Traumatic Stress, USA), Susannah Tipping (Mandala Foundation, Australia), Wietse Tol (HealthNet TPO, Nepal), Iris Trapman (Mandala Foundation, Australia), Patricia Watson (National Center for Child Traumatic Stress, USA), Inka Weissbecker (International Medical Corps, Gaza), Mike Wessells (Columbia University, USA), Nana Wiedemann (International Federation of the Red Cross, Denmark), Richard Williams (Glamorgan University, United Kingdom), M Taghi Yasamy (WHO, Switzerland), Rob Yin (American Red Cross, USA), William Yule (Children and War Foundation, United Kingdom), Doug Zatzick (University of Washington, USA).

၎အျပင ဤစာတမးအား ပမတးတကေကာငးမြနေစေရးအတြက လအပခကမားႏငစပလဥး၍ စစတမးတြင ပါဝငေျဖဆေပးသ အမညမသ တ႔ျပနေျဖၾကားသ ၂၇ ဥးအားလညး ေကးဇးတင႐ပါသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက iii

iv စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

အမာစကား ii

ေကးဇးတငလႊာ iii

အခနး ၁ PFA အား နားလညေစျခငး ၁၁.၁ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးမားသည လမားအေပၚ မညသ႔ သကေရာကသနညး။ ၂

၁.၂ PFA ဆသညမာ အဘယနညး။ ၃

၁.၃ PFA - မညသ႔က၊ မညသညအခနႏင မညသညေနရာတြင ေပးမညနညး။ ၄

အခနး ၂ တာဝနသစတျဖင ကညနညး ၇၂.၁ လျခေရး၊ ဂဏသကၡာႏင အခြငအေရးမားက ေလးစားပါ ၈

၂.၂ လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈက ထညသြငး စဥးစားသညအေနျဖင သငလပေဆာငရမညအရာမားက လကေလာညေထြျဖစေအာင ျပျပငေျပာငးလပါ ၉

၂.၃ အျခားအေရးေပၚ တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈ နညးလမးမားက မကျခညမျပတ ေစာငၾကညပါ ၁၁

၂.၄ မမကယက ေစာငေ႐ာကပါ ၁၂

အခနး ၃ PFA ေပးျခငး ၁၃၃.၁ ေကာငးစြာ ဆကသြယျခငး ၁၄

၃.၂ ျပငဆငပါ – အေျခအေနက ေလလာပါ ၁၆

၃.၃ PFA ၏ လပေဆာငခက အေျခခသေဘာတရားမား - ၾကညျမငပ၊ နားေထာငပႏင ခတဆကပ ၁၈

၃.၄ သငကညေပးမႈက ရပနားျခငး ၂၉

၃.၅ အထးေစာငေ႐ာကမႈ လအပႏငသမား ၃၀

အခနး ၄ မမကယတငႏင မမ၏ လပေဖာကငဖကမားက ေစာငေ႐ာကျခငး ၃၇၄.၁ ကညေပးရန အသငျပငဆငျခငး ၃၈

၄.၂ စတဖစးမႈမားက ကငတြယျခငး- ကနးမာေရးႏငညညြတေသာ အလပႏင ဘဝေနထငမႈအကငမား ၃၉

၄.၃ အနားယျခငးႏင စဥးစားဆငျခငျခငး။ ၄၀

အခနး ၅ သငေလလာခရသညမားက ေလကငပါ ၄၁၅.၁ ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမား ၁ - သဘာဝ ေဘးအႏရာယ ၄၂

၅.၂ ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမား ၂ - အၾကမးဖကမႈႏင ေနရာေျပာငးေ႐ႊ႕ေပးျခငး ၄၇

၅.၃ ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမား ၃ - မေတာတဆ ၅၁

စတပငးဆငရာ ေ႐းဥးသနာျပကထး - အတေဆာငလမးညႊန ၅၅

အကးအကားႏင အရငးအျမစမား ၅၇

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက v

အေၾက

ာငးအရာမား

အခနး ၁

PFA အား နားလညေစျခငး

1 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ဤအခနးတြင ကၽြႏပတ႔ ေဆြးေႏြးသြားမညမာ -

၁.၁ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးမားသည လမားအေပၚ မညသ႔ သကေရာကသနညး။၁.၂ PFA ဆသညမာ အဘယနညး။၁.၃ PFA - မညသက၊ မညသညအခနႏင မညသညေနရာတြင ေပးမညနညး။

၁.၁ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးမားသည လမားအေပၚ မညသ႔ သကေရာကသနညး။

ကမာၻေပၚတြင စစပြမား၊ သဘာဝေဘးအႏရာယမား၊ မေတာတဆမႈမား၊ မးေလာငမႈမားႏင လတစဥးႏငတစဥးၾကား အၾကမးဖကမႈ (ဥပမာ - လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ) ကသ႔ စတေသာကေရာကဖြယ အျဖစအပကအမးမး ျဖစပကေနပါသည။ လပဂၢလတစဥးခငးကေသာလညးေကာငး၊ မသားစမားကေသာလညးေကာငး၊ လမႈအသကအဝနးတစခလးကေသာလညးေကာငး ထခကႏငပါသည။ လမားသည ၎တ႔၏ အးအမမား သ႔မဟတ ခစခငျမတႏးသမား ဆးရႈးရျခငး၊ မသားစ၊ ရပ႐ြာအသကအဝနးႏင ခြခြာရျခငးမားျဖစႏငပါသည။ ထသ႔မဟတပါကလညး အၾကမးဖကမႈ၊ ပကစးမႈ သ႔မဟတ ေသဆးမႈတ႔ကလညး ေတြ႔ျမငရႏငပါသည။

ျဖစရပဆးႏငကပေဘးမားက လတငးတစနညးမဟတတစနညးၾကေတြ ရႏငေသာလညး ထအေျခအေနမားအေပၚတြင တ ျပနပမားႏငခစားရမႈမား တစဥးႏငတစဥးအမးမး ကြျပားႏငသည။ ထအျဖစအပကတြင စတထခကျခငး၊ ဇေဝဇဝါျဖစျခငး သ႔မဟတ မေသခာေသာခစားခကမားႏငအတ အလြနအမငးေၾကာကရြ႕ျခငး သ႔မဟတ စးရမျခငး သ႔မဟတ ဆြ႕အသြားျခငးႏင ကငးကြာသြားျခငး စသညခစားခကမားက လအမားခစားရႏငသည။

အခ႕သမား၏ တန႔ျပနပမားမာ သပမျပငးထနေသာလညး အခ႕သမားမာ ျပငးထနႏငသည။ လတေယာက၏ တန႔ျပနပမားမာ ေအာကပါအခကမားအေပၚတြင မတညသည။ -

» ၎တ႔ ေတြ႔ၾကခစားရေသာ အျဖစအပက(မား)၏ သေဘာသဘာဝႏင ျပငးထနမႈ၊ » ၎တ႔၏ စတေသာကေရာကဖြယ အျဖစအပကမားမ အေတြ႔အၾကမား၊

» ၎တ႔ဘဝတြင အျခားသမားထမရရေသာ အေထာကအပ၊ » ၎တ႔၏ ခႏၶာကယကနးမာေရး » တစဦးခငးႏင မသားစ၏ စတကနးမာေရးဆငရာ ေနာကေၾကာငးရာဇဝင » ၎တ႔၏ ယဥေကးမႈေနာကခအေၾကာငးအရာႏင ရးရာအစဥအလာမား၊ » ၎တ႔၏အသကအရြယ (ဥပမာ - အသကအရြယမတေသာ ကေလးငယအပစမားမာ တမကြျပားစြာ

တနျပနတ႔ျပနႏငသည။)

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 2

အခနး ၁

၁ WHO (၂၀၁၀) ႏင Sphere (၂၀၁၁) တ႔သည စတပငးဆငရာ အေတြ႔အႀကမား ေမးျမနးျခငးက လတစဥးအား အကဥးခပ ေမးျမနးျခငးျဖစေသာလညး စတဖစးမႈျဖစေစသည လတတေလာအျဖစအပကအတြငးမ ၎တ႔၏ ထငျမငယဆခကမား၊ အေတြးအေခၚမားႏင စတပငးဆငရာ တနျပနတ႔ျပနမႈမားက အေသးစတ ျပနလညေျပာၾကားရေသာ လအမားေဆြးေႏြးပြပစတစခ အျဖစေဖာျပထားသည။ ဤၾကားဝငေဆာငရြကမႈက အႀကျပေထာကခမထားပါ။ ၎မာ ရညမနးခက သ႔မဟတ လပငနးတာဝန ၿပးဆးခနတြင အဖြ႔အစညးအခ႕အသးျပေသာ ကညေပးေရးလပသားမား၏ ပမနေဆာငရြကေနေသာ အေတြ႔အႀကမား ေမးျမနးျခငးႏင ျခားနားပါသည။

လတစဥးခငးစတငးတြင ဘဝ၏ အခကအခမားက ကငတြယေျဖရငးရနအတြက ခြနအားႏင စြမးရညမား ရပါသည။ သ႔ေသာလညး အခ႕လမားသည အထးသျဖင အေရးေပၚအေျခအေနမးတြင ထခကလြယသညျဖစရာ ထပေဆာငး အကအညမား လအပႏငပါသည။ ၎တြင အသကအရြယေၾကာင (ကေလးငယမား၊ သကႀကး ရြယအမား) အခကအခၾကေနရေသာ သ႔မဟတ ထပေဆာငးအကအညလအပေသာ လမားပါဝငပါသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ၎တ႔သည စတပငးဆငရာ သ႔မဟတ ႐ပပငးဆငရာ မသနစြမးမႈရေသာေၾကာငျဖစသည သ႔မဟတ ပစပယခထားရေသာ သ႔မဟတ အၾကမးဖကမႈအတြက ပစမတထားခရေသာ အပစမားႏင သကဆငေနေသာေၾကာင ျဖစသည။ အပဒခြ ၃.၅ တြင ထခကလြယသမားအား ေဖးမကညရန လမးညြနခကမား ထညသြငးထားသည။

၁.၂ PFA ဆသညမာ အဘယနညး။

Sphere (၂၀၁၁) ႏင IASC (၂၀၀၇) အရ စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ (PFA) တြင ဒကၡခစားေနရေသာ၊ အကအည လအပေနေသာ သမားက လသားဆနေသာ၊ အေထာကအကျဖစေသာ ကညေစာငေရာကမႈမားေပးရမညဟ ေဖာျပထားသည။ PFA တြင ေအာကပါအေၾကာငးအရာမား ပါဝငပါသည -

» ေႏာငယကျခငးမဟတသည လကေတြ႔ကေသာ ေစာငေရာကမႈႏင ပပးမႈေပးျခငး။ » လအပခကမားႏင စးရမပပငမႈမားက အကျဖတျခငး » အေျခခလအပခကမား (ဥပမာ - အစားအစာႏင ေရ၊ သတငး အခကအလက) က ေျဖရငးႏငရန လမားအား

အကအညေပးျခငး » လမားအား အတငးအၾကပ ေျပာၾကားေစျခငးမဟတဘ ၎တ႔ ေျပာဆသညမားက နားေထာငျခငး » လမားက ႏစသမေပးျခငးႏင စတၿငမသကလာေအာင ၎တ႔အား အကအညေပးျခငး » လမားအား သတငးအခကအလကမား၊ ဝနေဆာငမႈမားႏင လမႈေရးေထာကပမႈမား ရရေအာင

ကညခတဆကေပးျခငး

» ပမထခကခစားမႈမရေအာင လမားအား ကာကြယေစာငေရာကေပးျခငး

PFA မာ ဤသ႔မဟတေၾကာငးကလညး နားလညထားဖ႔ အေရးႀကးပါသည။

» ကၽြမးကငသမားမသာလင လပေဆာငႏငေသာအရာ မဟတပါ။ » အတတပညာဆငရာ ႏစသမေဆြးေႏြးျခငး မဟတပါ။ » PFA ကထးႏငမသကဆငေသာ စတေသာကျဖစေစသည အျဖစအပကမားက အေသးစတေဆြးေႏြးျခငး၊

"စတပငးအေတြ႔အႀကမားက အေသးစတေမးျမနးျခငး"၁ မးမဟတပါ။ » ထသတ႔ ဘာျဖစခသညက ျပနလညဆနးစစရနေမးျမနးျခငးမဟတပါ။ သ႔မဟတ ျဖစရပမားက အခနႏငတကြ

အစအစဥအတငး ေမးျမနးျခငးမးမဟတပါ။

3 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

» PFA မာ လအမား၏ဇာတေၾကာငးမားက နားေထာငရန ပါဝငေသာလညး အျဖစအပကႏငပတသက၍ ၎တ႔၏ ခစားခကမားႏင တနျပနတ႔ျပနခကမားက သငအား ေျပာျပရန လအမားအား ဖအားေပးျခငး မဟတပါ။

PFA ဆသညမာ ထေရာကမႈမရေသာ "စတပငးအေတြ႕အႀကမား အေသးစတေမးျမနးျခငး" မဟတဘ မတညေသာ အျခားနညးလမးတစခ ျဖစသည။ မတညသညမာ PFA တြင (အမးမးေသာ ေလလာခကမားႏင အေရးေပၚ အေျခအေနကညေစာငေရာကသမား၏ သေဘာထားမားအရ၂) လအမား၏ ေရရညျပနလည ေကာငးမြနလာေရးက အမားဆးအေထာကအကျဖစေစႏငေသာ အေၾကာငးရငးမား ပါဝငပါသည။ ယငးတ႔တြင-

» ေဘးကငးလၿခသည၊ အျခားသမားႏင ထေတြ႔ခတဆကမႈရသည၊ စတတညၿငမသည၊ ေမာလငခကရသညဟ ခစားရျခငး

» လမႈေရး၊ ရပပငးႏင စတပငးဆငရာ အေထာကအပမားက ရရအသးျပႏငျခငး » တစဥးတစေယာကအေနျဖငေသာလညးေကာငး၊ ရပရြာအသက အဝနးမားအေနျဖငေသာလညးေကာငး မမတ႔

ကယက ကညေဖးမႏငသညဟ ခစားရျခငး

၁.၃ PFA - မညသက၊ မညသညအခနႏငမညသည ေနရာတြင ေပးမညနညး။

PFA သည မညသတ႔အတြကနညး။

PFA သည လတတေလာ ျပငးထနသညျဖစရပဆးႏင ကပေဘးအေျခအေန ႀကေတြ႕ေနရေသာ စတေသာကေရာကေနသည လမားအတြက ျဖစသည။ သငအေနျဖင ကေလးငယမားကသာမက လႀကးမားကလညး အကအညေပးႏငပါသည။ သ႔ေသာ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေနက ရငဆငေတြ႔ႀကေနရသတငး PFA က လအပမည သ႔မဟတ လခငမည မဟတပါ။ အကအည မလခငသမားက အတငးအကအညမေပးပါႏင။ သ႔ေသာ အကအညလခငသမားအား အလြယတက အကအညေပးႏငရန သငကယသင ျပငဆငထားပါ။

၂ Hobfoll, et al. (၂၀၀၇) ႏင Bisson & Lewis (၂၀၀၉) က အကးအကားမား ႏင ရငးျမစမားတြင ၾကညပါ

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 4

အခနး ၁

လတစဥးသည PFA အျပင ထပေဆာငးအကအညက လအပေနသည အေျခအေနမား ရလာႏငသည။ သင၏အားနညးခက၊ အားသာခကမားက သရေအာငေဆာငရြကၿပး ေဆးဘကဆငရာဝနထမးမား (ရရႏငပါက)၊ သင၏လပေဖာကငဖကမား၊ ယငးနယေျမမ ေဒသခမား၊ ေဒသဆငရာ အာဏာပငမား သ႔မဟတ ရပရြာအသကအဝနးႏင ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမားကသ႔ အျခားသမားထမ အကအညမား ရယပါ။ ေအာကပါအကြကထတြင အေရးေပၚထပေဆာငးအကအညပ၍ လအပသမားက ကၽြႏပတ႔ ေဖာျပထားပါသည။ ဤအေျခအေနမး ႀကေတြ႕ေနရသမားသည အသကက ကယတငရန ဥးစားေပးအေနျဖင ေဆးဘကဆငရာ သ႔မဟတ အျခားအကအညမား လအပပါသည။

အေရးေပၚထပေဆာငးအကအည ပ၍ လအပေသာသမား -

» အေရးေပၚေဆးဝါးကသမႈလအပေသာ စးရမထတလန႔ဖြယရာ အသကအႏရာယႀကေတြ႕ေနရသည ထခကဒဏရာရရသမား

» မမကယမမ သ႔မဟတ မမတ႔၏ကေလးငယမားက ဂ႐မစကႏငေလာကေအာင စတမခမးမသာျဖစေနရသမား » မမကယမမ ထခကနာကငေအာငျပႏငသမား » အျခားသမားက ထခကနာကငေအာငျပႏငသမား

PFA က မညသညအခနတြင ေပးမညနညး။

အျဖစအပကတစချဖစပကၿပးေနာက လမားမာ အကအညႏင အေထာကအပမားက ေရရညရ႐ရန လအပသညျဖစေသာလညး PFA မာ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးတစခေၾကာင ေလာေလာလတလတ ထခကခစားေနရသမားက ေဖးမကညေပးရန ရညရြယပါသည။ သငအေနျဖင စတေသာကေရာကေနသမားႏင ပထမ အႀကမ ေတြ႔ဆသညအခါ PFA က ေပးႏငပါသည။ ၎က အမားအားျဖင အျဖစအပကတစခ ျဖစပြားေနစဥအတြငးျဖစေစ၊ ျဖစပြားၿပးၿပးခငးျဖစေစေပးႏငပါသည။ သ႔ေသာ တစခါတစရတြင ထအျဖစအပက ျဖစပြားသည အခနကာလႏင ျပငးထနမႈေပၚမတည၍ ရကပငးခန႔ သ႔မဟတ ရကသတပတခန႔ ၾကာျမငႏငပါသည။

5 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

PFA က မညသညေနရာတြင ေပးသနညး။

PFA ကေဘးကငးလျခမႈရသည မညသညေနရာတြငမဆေပးႏငသည။ မေတာတဆထခကမႈျဖစ သညေနရာမား သ ႔မဟတ ကနးမာေရးစငတာမား၊ ခလႈရာေနရာမား၊ စခနးမား၊ ေကာငးမားႏင အစားအစာ သ ႔မဟတ အျခားအကအညမားေပးေဝေသာ ေနရာမားကသ ႔ စတေသာကေရာကေနသမားအား ဝနေဆာငမႈေပးရာ ေနရာမားစသည ရပ႐ြာအသကဝနး ေနရာမားတြင ေပးေလ႐ပါသည။ အေကာငးဆးမာ သငေလာသညအခနတြင ထသႏင စကားေျပာဆရန ကယေရးလျခမႈရသညေနရာတြင PFA ေပးရန ႀကးစားၾကညပါ။ လငအၾကမးဖကမႈကသ ႔ အခ႕ေသာျဖစရပမား ရငဆငခရသမားအတြက ကယေရးလျခမႈသည လ ႕ဝကထားရနအတြကလညးေကာငး၊ ၎၏ ဂဏသကၡာက အေလးထားေပးရနအတြကလညးေကာငး မ႐မျဖစအေရးပါပါသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 6

အခနး ၁

အခနး ၂ တာဝနသစတျဖင ကညနညး

7 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

တာဝနသစတျဖင ကညျခငးတြင အဓကအခက ေလးခက ပါဝငပါသည -

၂.၁ လျခေရး၊ ဂဏသကၡာႏင အခြငအေရးမားက ေလးစားပါ။၂.၂ လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈက ထညသြငး စဥးစားသညအေနျဖင

သငလပေဆာငရမညအရာမားက လကေလာညေထြျဖစေအာင ျပျပငေျပာငးလပါ။၂.၃ အျခားအေရးေပၚ တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈ နညးလမးမားက မကျခညမပကေစာငၾကညပါ။၂.၄ မမကယက ေစာငေ႐ာကပါ။

၂.၁ လျခေရး၊ ဂဏသကၡာႏင အခြငအေရးမားက ေလးစားပါ

စတေသာကျဖစေစေသာအျဖစအပကတစခေၾကာင လအမား စတထခကခစားေနရေသာ အေျခအေနမားတြင ေဖးမကည ေပးရန တာဝနယေဆာငရြကေနခနတြင မမကညေနေသာ လမား၏လျခေရး၊ ဂဏသကၡာႏင အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာၿပး ေဆာငရြကရန အေရးႀကးပါသည၃။ ေအာကပါအေျခခသေဘာတရာမားသည PFA ေပးသ မားအပါအဝင လသားခငးစာနာေထာကထားေသာ တ႔ျပနေဆာငရြကမႈတြင ပါဝငသည လတစဥးခငးစ သ႔မဟတ ဌာနမားႏင သကဆငသည။

လအမားႏငပတသကၿပး ေအာကပါတ႔ကေလးစားပါ

လျခေရး » သင၏ေဆာငရြကခကမားေၾကာင အမားအား ပမထခကနစနာေစျခငးမ ေရာငၾကဥပါ။

» သင ကညေပးေနေသာ လႀကးမားႏင ကေလးငယမား ေဘးကငးလျခၿပး ရပပငး သ႔မဟတ စတပငးဆငရာ ထခကနစနာေစျခငးမ ကာကြယေပးျခငးျဖင အေကာငးဆး လပေဆာငပါ။

ဂဏသကၡာ » လမားက ၎တ႔၏ယဥေကးမႈ၊ လမႈေရးစႏႈနးစညြနးမားႏင အည ေလးေလးစားစား ဆကဆပါ။

အခြငအေရးမား » လအမား ခြျခားဆကဆျခငးမျပဘ အကအညမားက မမတတရရေအာင လပေဆာငေပးပါ။

» လအမားက ၎တ႔၏အခြငအေရးမားအား ေတာငးဆရနႏင အကအညမားက ရရႏငရန ကညပါ။

» သငႀကေတြ႔ဆကဆေနရေသာသမား၏ အေကာငးဆးအကးက ေရးရႈ၍သာ ေဆာငရြကပါ။

၃ ပမသ႐လသညမား ႐ပါက Sphere Protection Chapter, Sphere Project (၂၀၁၁) ကၾကညပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 8

အခနး ၂

သငလပေဆာငခကမားအားလးႏင သငေတြ႔ႀကေနရသမားအားလး၏ အသကအ႐ြယ၊ လငအမးအစား၊ တငးရငးသားစသညျဖင ေနာကခအေၾကာငးအရာမား မညသ႔ပင ျဖစေနေစကာမ ဤ အေျခခသေဘာတရားမားက စတထတြင မတသားထားပါ။ ဤအေျခခသေဘာတရားမားသည သငယဥေကးမႈအေျခအေနမားအရ မညသ႔ အဓပၸါယသကေရာကသညက ထညသြငးစဥးစားပါ။ ကငဝတစညးကမးမား သတမတထားေသာ အဖြ႕အစညးတစခတြင သငလပကငလင သ႔မဟတ ေစတနာဝနထမးအျဖစ လပေဆာငလင သငအဖြ႕အစညး၏ ကငဝတစညးကမးမားက အခနတငး သ႐လကနာပါ။

လတစဥးတစေယာကအား ေနာကထပထခကနစနာျခငး မ႐ေစရန တတႏငသမ အေကာငးဆး ေစာငေ႐ာကမႈေပးႏငရနႏင ၎တ႔၏ အေကာငးဆး အကးစးပြားအတြကသာ ေဆာင႐ြကေပးႏငရနအလ႔ငာ ကၽြႏပတ႔သည ေအာကပါ ကငဝတဆငရာ ေဆာငရနႏင ေ႐ာငရနမားက လမးညႊနခကအေနျဖင တငျပလပါသည။

၂.၂ လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈက ထညသြငး စဥးစားသညအေနျဖင သငလပေဆာငရမညအရာမားက လကေလာညေထြျဖစေအာင ျပျပငေျပာငးလပါ

လကနာပါ ေရာငၾကဥပါ

» ႐းသားၿပး ယၾကညထကသျဖစပါေစ။

» လအမား၏ မမကယပင ဆးျဖတခကခႏငသည အခြငအေရးက အေလးထားပါ။

» မမ၏ ဘကလကမႈမားႏင မလမနးထားမႈမားက သတထားၿပး ေဘးဖယထားပါ။

» ယခအခနတြငအကအညက မလအပေသာလညး ေနာငတစခနအကအညလအပပါက ေတာငးခႏငေၾကာငး လအမားသေအာင ေသခာစြာရငးျပပါ။

» ကယေရးလၿခမႈက အေလးထားၿပး လအပပါက လတစဥး၏ အေၾကာငးက လ႕ဝကထားေပးပါ။

» လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈ၊ အသကအ႐ြယႏင ကားမသဘာဝကလက၍ သငေလာစြာ ျပမဆကဆပါ။

» ကညေပးသတစဥးအေနျဖင သငတ႔၏ ဆကဆေရးအေပၚ အျမတမထတပါႏင။

» လတစဥးအား ကညေပးသညအတြက ေငြေၾကး သ႔မဟတ အကအည တစစတစရာ ေတာငးဆျခငး မျပပါႏင။

» မျဖစႏငေသာ ကတ သ႔မဟတ မမနကနေသာ သတငးအခကအလကမား မေပးမပါေစႏင။

» သငအရညအခငးက ခ႕ကားမေျပာပါႏင။ » လအမားအား အတငးအကအည

မယခငးပါႏင။ အေႏာငအယကျဖစေအာင စပစျခငး သ႔မဟတ ဆရာလပျခငးမား မျပလပပါႏင။

» လအမားအား ၎တ႔၏ အေၾကာငးမားက အတငးအၾကပ မေျပာခငးပါႏင။

» လတစေယာက၏ အေၾကာငးအား အျခားသမားအား မေျပာျပပါႏင။

» လတစေယာက၏လပရပမားႏငခစားခကမားအားေ၀ဖနေကာကခကချခငးမျပလပပါႏင။

9 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ျဖစရပဆးႏငကပေဘးတစချဖစသညအခါတငး ေဘးသငျပညသမားၾကားတြင လနညးစေသာလညးေကာငး၊ ခြျခား ပစပယခထားရသမားေသာလညးေကာငး အမးမးေသာ ယဥေကးမႈ ေနာကခ႐သမား ပါဝငတတသည။ ယဥေကးမႈဟ သည ကၽြႏပတ႔ လအမားအား ဆကဆပႏင ေျပာဆလပကငရန မညသညက သငေလာသည၊ မသငေလာသညက ဆးျဖတေပးသည။ ဥပမာ- အခ႕ယဥေကးမႈမားတြင လတစေယာကသည မသားစဝငမဟတသတစဥးႏင ခစားခကမား မေဝသညထးစ မ႐ပါ။ သ႔မဟတ အမးသမးမားသည အမးသမးမားႏငသာ ေျပာဆေဆြးေႏြးရန သငေတာသည။ သ႔မဟတ အခ႕ဝတစားပ သ႔မဟတ ဖးကြယပ နညးလမးမားသည အလြနအေရးႀကးႏငပါသည။

သငသည သငႏငေနာကခဇာတေၾကာငးမတသမားႏင အလပအတ တြလပရႏငပါသည။ ကညေပးသတစဥးအေနျဖင သငကယပင ယဥေကးမႈ ေနာကေၾကာငးႏင ယၾကညမႈမားက သ႐ထားရနအေရးႀကးၿပး သ႔မသာ သင၏ ပဂၢလေရးဘကလကမႈမားက ဖယထတထားႏငမညျဖစသည။ သငကညေပးေနသမားအား အသငေလာဆးႏင သကေသာငသကသာအ႐ဆး နညးလမးမားျဖင ကညေပးပါ။

အေရးေပၚ အေျခအေနတစခခငးစတငးသည ထးျခားကြျပားပါသည။ ဤလမးညႊနခကက အသးျပသညအခါ ေဒသအလက လမႈေရးႏင ယဥေကးမႈ စသတမတခကမားႏင လကေလာညေထြရပါေစ။ မတညေသာ ယဥေကးမႈအမးမးတြင PFA ေပးရနအတြက သင ထညသြငးစဥးစားႏငမည ေမးခြနးမားက ေအာကပါဇယားကြကတြင ၾကည႐ႈႏငပါသည။

မတညေသာ ယဥေကးမႈအမးမးတြင PFA ေပးရနျပငဆငသညႏင ေအာကပါေမးခြနးမားက ထညသြငးစဥးစားပါ -

» ကၽြႏပသည ေလးစားသညသေဘာ သကေရာကေစရန သးျခားပစတစချဖင ဝတဆငရန လအပပါသလား။

» ေဘးသငသမားအေနျဖင ၎တ႔၏ ဂဏသကၡာႏင ထးတမးစဥလာမားက ထနးသမးရန သးျခားဝတစားဆငယငမႈမား လအပပါသလား။

» ဤယဥေကးမႈတြင ဓေလထးစအရ လမားက ႏႈတဆကသည နညးလမးမာ မညသ႔႐သနညး။

» မညသညဘာသာစကားက သင ေျပာၾကားသနညး။

» ေဘးသငအမးသမးမားက အမးသမးကညေပးသမားကသာ ခဥးကပသငပါသလား။

» ကၽြႏပ မညသ႔ထ ခဥးကပရပါမညနညး။ (တစနညးဆရလင မသားစ သ႔မဟတ ရပ႐ြာအသကအဝနး၏ အႀကးအကထ ခဥးကပရပါမညလား။)

အဝတအစား

ဘာသာစကား

ကားမသဘာဝ၊ အသကအ႐ြယႏင လပပငခြင

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 10

အခနး ၂

၂.၃ အျခားအေရးေပၚ တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈ နညးလမးမားက မကျခညမျပတ ေစာငၾကညပါ

PFA သည ႀကးမားေသာ လသားခငး စာနာေထာကထားမႈဆငရာ အေရးေပၚအေျခအေနမားအတြက ပမကယျပန႔ေသာ

တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈ၏ အစတအပငးတစရပ ျဖစသည (IASC၊ ၂၀၀၇)။ လေပါငးရာႏငခ၍ သ႔မဟတ ေထာငႏငခ၍ ထခကမႈႀကသညအခါ မတညေသာ အေရးေပၚတ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈနညးလမး အမးမး အသးျပရမညျဖစသည။ ဥပမာ- ႐ာေဖြေရးႏငကယဆယေရးလပငနးမား၊ အေရးေပၚ ကနးမာေရးေစာငေ႐ာကေပးမႈ၊ ခလႈရနေနရာ၊ အစားအေသာကျဖန႔ေဝေပးျခငးႏင မသားစဝငမားအား ႐ာေဖြေပးျခငး၊ ကေလးသငယကာကြယေပးေရး လႈပ႐ားမႈမား။ တစခါတစရတြင ကညေပးေရးလပသားမားႏင ေစတနာဝနထမးမားအတြက မညသညဝနေဆာငမႈမား မညသညေနရာတြင ရ႐ႏငသညက အတအကသ႐ရန အခကအခ႐ႏငပါသည။ ယငးမာ အစလကအၿပလက ကပေဘးသငခနႏင ကနးမာေရးႏင အျခားဝနေဆာငမႈမားေပးရနအတြက ျပညျပညဝဝ အသးခႏငမည အေျခခအေဆာကအဥးမား မ႐သညေနရာမားတြင ျဖစေလ႐ပါသည။

» လအမားအား ထေတြ႔ျခငးႏငပတသက၍ ပမန ဓေလထးစမားမာ အဘယနညး။

» လတစဥး၏လကကကငျခငး သ႔မဟတ ပခးက ဆပကငျခငးသည သငေလာပါသလား။

» သကႀကး႐ြယအမား၊ ကေလးသငယမား၊ အမးသမးမား သ႔မဟတ အျခားသမားႏင ဆကဆသည အျပအမႏငပတသက၍ ထညသြငးစဥးစားရမည ထးျခားေသာ အေၾကာငးအရာမား ႐ပါသလား။

» ေဘးဒဏသငသမားၾကားတြင မညသမားသည ကြျပားေနေသာ လမးစႏင ဘာသာေရးဆငရာ အဖြ႕မားျဖစပါသနညး။

» ေဘးဒဏသငသမားအတြက မညသညယၾကညမႈ သ႔မဟတ အေလအကငမားသည အေရးႀကးသနညး။

» ၎တ႔သည ျဖစပကခသညမားက မညသ႔နားလညႏငသနညး သ႔မဟတ ႐ငးျပႏငသနညး။

ထေတြ႔ျခငးႏင အျပအမ

ယၾကညမႈမားႏင ဘာသာေရး

11 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

၃ ပမသ႐လသညမား ႐ပါက Sphere Protection Chapter, Sphere Project (၂၀၁၁) ကၾကညပါ။

မညသညဝနေဆာငမႈမားႏင ပပးမႈမားရ႐ႏငသညက သ႐ေစေအာင လပထားပါ။ သ႔မသာ သင ကညေပးေနသမားအား အခကအလကမား မေဝေပးႏငမညျဖစကာ လကေတြ႕အကအညမား မညသ႔ရယႏငေၾကာငး ေျပာျပႏငမညျဖစသည။

ျဖစရပဆးအေျခအေနတစခက တ႔ျပနေျဖ႐ငးရန ျပငဆငသညအခါတငး -

» ယငးအေရးေပၚအေျခအေနက ကငတြယေျဖ႐ငးလက႐သည သကဆငရာ အာဏာပငမား၏ ညႊနၾကားခကက လကနာပါ၊

» လအမားက ကညေပးႏငရန မညသည အေရးေပၚ တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈမား စစဥထားသညႏင မညသညရငးျမစမား ရ႐ႏငသညက သ႐ေအာငလပထားပါ၊

» ႐ာေဖြေရးႏင ကယဆယေရးလမးေၾကာငး သ႔မဟတ အေရးေပၚ ေဆးဘကဆငရာဝနထမးမား သြားရာလမးေၾကာငးမားက ပတမထားမပါေစႏင၊ ၿပးလင

» သငတာဝနႏင သငလပေပးႏငသည အတငးအတာက သ႐ပါေစ။

PFA ေပးရနအတြက "လမႈစတပငးပညာ" တတကၽြမးမႈတစခခ ႐ထားရနမလအပပါ။ သ႔ေသာလညး သငသည အေရးေပၚျဖစေနေသာရပဝနးမားတြင ကညေပးလပါက သငသည အဖြ႔အစညးတစခ သ႔မဟတ ရပ႐ြာအသကအဝနး အပစတစခႏင ပးေပါငးလပကငရန အႀကေပးလပါသည။ သငတစဥးတညး လပကငမညဆပါက သငကယတင အႏရာယႀကေတြ႕ႏငျခငး၊ ညႏႈငးေဆာင႐ြကမႈမားအေပၚ ထခကေစႏငျခငးႏင ေဘးသငသမားအား ၎တ႔လအပေသာ ရငးျမစမားႏင ပပးမႈမား မေထာကပေပးႏငျခငးမား ျဖစႏငသည။

၂.၄ မမကယက ေစာငေ႐ာကပါ

တာဝနသသ ကညေပးျခငးဆသညမာမမကယတင၏ ကနးမာေရးႏင ႀကခငေရးအား ဂ႐စကေစာငေ႐ာကျခငး ဟလညး အဓပၸါယသကေရာကသည။ ကညေပးသတစဥးအေနျဖင ျဖစရပဆးတစခ တြငႀကေတြ႕ရသညအရာမားသည သငအေပၚ သကေရာကမႈ႐ႏငသည သ႔မဟတ သငေသာလညးေကာငး၊ သငမသားစေသာလညးေကာငး ယငးအျဖစအပကေၾကာငတက႐က သကေရာကမႈ ႐ႏငသည။ သငကယတင ကနးမာႀကခငေစရနအတြက အထးဂ႐စကရန ႏငအျခားသမားအား ကညေပးႏငရန စတေရာ ကယပါ ႀကခငမႈ ႐ေနရန အေရးႀကးပါသည။ သငသည အျခားသမားအား အေကာငးဆး ေစာငေ႐ာကေပးႏငရန မမကယက ဂ႐စကပါ။ အဖြ႕တစခတြင လပေဆာငေနသညဆလငေနသည ဆလင အျခားကညေပးသမား၏ ကနးမာႀကခငေရးကလညး သတျပပါ။ (ေစာငေ႐ာကေပးသမားအတြက ျပစေစာငေ႐ာကနညး ပမသရလပါက အခနး ၄ က ၾကညပါ။)

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 12

အခနး ၂

အခနး ၃ PFA ေပးျခငး

13 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ဤအခနးတြင ကၽြႏပတ႔ ေဆြးေႏြးသြားမညမာ -

၃.၁ စတေသာကေရာကေနသမားႏင ေကာငးစြာ ဆကဆေျပာဆျခငး။၃.၂ ကညေပးရန ျပငဆငျခငး။၃.၃ PFA လပေဆာငခက အေျခခသေဘာတရားမားျဖစေသာ ၾကညျမငပ၊ နားေထာငပႏင

ခတဆကပ။၃.၄ သငကညေပးမႈက အဆးသတျခငး။၃.၅ ျဖစရပဆးတစခတြင အထးဂ႐စကရန ပမလအပႏငဖြယ႐သမား။

၃.၁ ေကာငးစြာ ဆကဆေျပာဆျခငး

စတေသာကေရာကေနသမားႏင ေျပာဆဆကဆသည နညးလမးမာ အလြနအေရးႀကးပါသည။ ျဖစရပဆးႏင ကပေဘးအေျခအေနတစခ ႀကေတြ႔ခရသမားသည အလြန စတထခကႏင၊ စတပပငႏငၿပး စတ႐ႈပေထြးေနႏငပါသည။ အခ႕လမားသည အေရးေပၚအေျခအေနအတြငး ျဖစပကခသည ကစၥမားႏငပတသက၍ မမကယက အျပစတငေကာငးတငႏငသည။ စတတညတညၿငမၿငမျဖင နားလညမႈ႐ေၾကာငး ျပသျခငးသည စတဒကၡေရာကေနသမားအား ပ၍ ေဘးကငးသည၊ လၿခစတခသည၊ နားလညမႈ႐သည၊ အေလးထားသည၊ သငေလာစြာ ေစာငေ႐ာကမႈေပးသညဟ၍ ခစားရေစႏငသည။

စတေသာကေရာကဖြယ ျဖစရပတစခ ႀကေတြ႔ခရသသည မမတ႔ အျဖစအပကက ေျပာျပေကာငး ေျပာျပလေပမည။ တစစတစဥး၏ အျဖစအပကက နားေထာငေပးျခငးသည ႀကးမားေသာ ပပးမႈတစချဖစႏငသည။ သ႔ေသာလညး တစစတစေယာကအား ၎တ႔ႀကေတြ႕ခရသညမားက အတငးအကပေျပာျပခငးျခငးမား မျပလပမေစရန အေရးႀကးသည။ အခ႕လမားသည ျဖစပကခသညမားကလညးေကာငး၊ ၎တ႔၏ အေျခအေနမားကလညးေကာငး ေျပာျပလမည မဟတပါ။ သ႔ေသာ သငသည ၎တ႔အနားတြင တတတတဆတဆတျဖငေနၿပး ၎တ႔ စကားေျပာလလငေသာလညးေကာငး၊ စားစရာ၊ ေရကသ႔ လကေတြ႔ကေသာ ပပးမႈတစခခ လအပလငေသာလညးေကာငး ကညေပးရန သငတ႔႐ေနေၾကာငး သေစပါက ၎တ႔အေနျဖင တနဖးထားမညျဖစသည။ စကားအလြနအကၽြမေျပာပါႏင၊ တတဆတစြာေနခြငေပးပါ။ တစခဏတာ တတဆတေနျခငးသည လတစေယာကက အခနတစခေပးျခငးျဖစၿပး ၎တ႔ဆႏၵ႐ပါက မေဝေျပာျပရန တကတြနးပါ။

ေကာငးစြာဆကဆေျပာဆႏငရန သင၏စကားလးမားႏင ခႏၶာကယအမအရာ ႏစခစလးက သတထားပါ။ ဥပမာ အျခားသ မားႏင ဆကဆသည မကႏာအမအရာ၊ မကလးခငး ဆကသြယမႈ၊ ကယဟနအမအရာႏင

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 14

အခနး ၃

» စကားေျပာဆရနအတြက ျပငပအာ႐အေႏာင အယကအနညးဆးျဖစေစမည တတဆတေသာ ေနရာတစခက ႐ာေဖြပါ။

» ကယေရးလၿခမႈက အေလးထားၿပး လအပပါက လတစဥး၏ အေၾကာငးက လ႕ဝကထားေပးပါ။

» အနးအနားတြငေနပါ။ သ႔ေသာ ၎တ႔၏ အသကအ႐ြယ၊ ကားမသဘာဝႏင ယဥေကးမႈတ႔ေပၚ မတည၍ မမႏငသ႔ၾကားတြင သငေလာေသာ အကြာအေဝးတစခ႐ပါေစ။

» သငနားေထာငေနေၾကာငး သ႐ပါေစ၊ ဥပမာ- သငေခါငးက ညတျပျခငး သ႔မဟတ “အငး” ဟ ေျပာပါ။

» စတရညမႈႏင တညၿငမမႈရပါေစ။ » သတငးအမန႐လင ေျပာျပေပးပါ။

သငသသညအေၾကာငးအရာမားႏင မသသညအေၾကာငး အရာမားႏငပတသက၍ ႐းသားပါ။ “ကၽြႏပမသပါ။ သ႔ေသာ သငအတြက ကၽြႏပ ႀကးစား၍ရာေဖြေပးပါမည။”

» လတစေယာကနားလညႏငသညပစျဖင အခကအလကမား ေပးပါ- ႐း႐း႐ငး႐ငးျဖစပါေစ။

» ၎တ႔ခစားေနရေသာ ခစားခကမား၊ ဆး႐ႈးရမႈမား သ႔မဟတ အးအမဆး႐ႈးျခငး သ႔မဟတ ခစရသမား ဆး႐ႈးရျခငးကသ႔ ၎တ႔ေျပာျပေသာ အေရးႀကးေသာ အခကအလကမားက အသအမတျပပါ။ “ကၽြႏပ စတမေကာငးပါဘး။ သငအတြက အလြနဝမးနညးစရာေကာငးေနမညက ကၽြႏပခန႔မနးႏငပါသည။”

» လတစေယာက၏ အားသာခကမားႏင ၎တ႔မ မမကယမမ ကညေစာငေရာကပ မားက အသအမတျပပါ။

» တတဆတစြာ ေနခြငျပလကပါ။

» တစစတစေယာကအား ၎တ႔၏ ဇာတေၾကာငးက အတငးအကပမေျပာခငးပါႏင။

» လတစေယာကစကားေျပာေနသညက ျဖတမေျပာပါႏင သ႔မဟတ အျမနမေျပာခငးပါႏင၊ (ဥပမာ သငနာရက ၾကညျခငး သ႔မဟတ စကားက ျမနျမနေျပာျခငးမား မလပပါႏင။)

» သငေလာမနး မေသခာပါက လတစေယာကက မထပါႏင။

» ၎တ႔လပခသညကစၥမားကေသာလညး ေကာငး၊ မလပခသညကစၥမားကေသာလညး ေကာငး၊ ၎တ႔ခစားရသညမားကလညးေကာငး မေဝဖနပါႏင။ ေရာငရန - “သင ယငးသ႔ မခစားသငဘး” သ႔မဟတ “သင ကေကာငး၍ အသက႐ငကနရစခသညဟ ေတြးသငသည။”

» သငမသသညကစၥမားက ဖနတးေျပာဆျခငး မျပပါႏင။

» ပညာရပဆနလြနးေသာ အသးအႏႈနးမား မသးပါႏင။ » ၎တ႔အား တျခားသမား၏ အျဖစအပကမားက

မေျပာပါႏင။ » မမကယပင ျပနာမားအေၾကာငး မေျပာပါႏင။ » မားယြငးေနေသာ ကတမား သ႔မဟတ

မားယြငးအာမခခကမား မေပးပါႏင။ » သငသည ၎တ႔အတြက ျပနာမားအားလးက

ေျဖ႐ငးေပးရမညကသ႔ မေတြးပါႏင၊ မျပမပါႏင။ » လတစေယာက၏ အားသာခကႏင မမဘာသာ

ေစာငေ႐ာကႏငသညအသစတတ႔က မဖယ႐ားပစပါႏင။

» လအမားအေၾကာငးေျပာရာတြင အဆးျမငေသာ အသးအႏႈနးမား မသးပါႏင (ဥပမာ- ၎တ႔အား “အ႐း” သ႔မဟတ “အေပါ” စသညျဖင မေခၚပါႏင။

သင၏ထငပ သ႔မဟတ မတတပရပပ။ ယဥေကးမႈတစခစတြင ဆေလာၿပး ေလးစားသမႈ႐ေၾကာငးျပေသာ ကယပငျပမပနညးလမးမား သးသန႔႐ပါသည။ လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈ၊ အသကအ႐ြယ၊ ကားမသဘာဝ၊ ဓေလထးစႏင ဘာသာေရးတ႔က ထညသြငးစဥးစားသည ဟနပနအမအရာျဖင ျပမေျပာဆပါ။

ေအာကေဖာျပပါ အႀကျပခကမားသည ေျပာဆလပကငရာ၌ ေဆာငရန ေ႐ာငရနတ႔ ျဖစပါသည။ အေရးအႀကးဆးမာ အကအည၊ ေစာငေ႐ာကမႈေပးရာတြင စတအရငးခႏင ႐းသားျဖစငမႈ႐ရန ျဖစသည။

သငအေနျဖင ေနာကစာမကႏာမားတြင ေဖာျပထားသည PFA လပေဆာငခက အေျခခသေဘာတရားမားျဖစေသာ – ၾကညျမငပ၊ နားေထာငပႏင ခတဆကေပးပ တ႔က စတတြငမတသားထားၿပး ေကာငးေသာဆကဆေရးတစခက ထနးသမးပါ။

ေျပာဆလပကငရာ၌လကနာရမညအရာမား

ေျပာဆလပကငရာ၌ ေရာငၾကဥရမညအရာမား

15 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

၃.၂ ျပငဆငပါ – အေျခအေနက ေလလာပါ

ျဖစရပဆးမားမာ ကေသာငးကနငးျဖစႏငၿပး အေရးေပၚလပေဆာငရန လအပသည။ သ႔ေသာလညး ျဖစႏငပါက အေရးေပၚအေျခအေနျဖစရာ ေနရာတစခသ႔ မသြားေရာကမ ယငးအေျခအေနႏင ပတသက၍ တကသည အခကအလကမားက ရ႐ေအာင ႀကးစားပါ။ ေအာကပါ ေမးခြနးမားက စဥးစားၾကညပါ -

ျပငဆငပါ » ျဖစရပဆးႏငပတသက၍ ေလလာပါ။ » ရႏငသမေသာ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပပးမႈမားအေၾကာငး ေလလာပါ။ » ေဘးအႏရာယကငး႐ငးေရး၊ လၿခေရး ျပနာမားက ေလလာပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 16

အခနး ၃

ဤအေရးပါေသာ ျပငဆငေရးေမးခြနးမားသည သငသြားေရာကရမည အေျခအေနက နားလညႏငရန၊ PFA အား ပမထထေရာကေရာက ေပးရနႏင သင၏ ေဘးကငးလၿခမႈအတြက ပမသ႐ႏငေစရန ကညေပးပါသည။

အေရးႀကးေသာ ေမးခြနးမား

အေရးေပၚ အေျခအေန » ဘာျဖစခပါသနညး။ » မညသညေနရာ မညသညအခနတြင ျဖစပြားခသနညး။ » လေပါငးမညမ ထခကခရႏငဖြယ႐ၿပး ၎တ႔မာ မညသတ႔ ျဖစသနညး။

ရ႐ႏငေသာ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပပးမႈမား » အေရးေပၚေဆးဝါးျပစေစာငေရာကမႈ၊ စားစရာ၊ ေရ၊ ခလႈရာ သ႔မဟတ မသားစဝငမား ျပနလည႐ာေဖြေပးျခငးကသ႔ အေျခခလအပခကမားက မညသမားက ျဖညဆညးေပးေနသနညး။

» ထဝနေဆာငမႈမားက မညသညေနရာမားမ မညသ႔ရယႏငမညနညး။ » အျခားမညသမားက ကညေပးေနပါသနညး။ ကယဆယေရးလပငနး

မားတြင ရပ႐ြာအသကအဝနးမအဖြ႔ဝငမား ပါဝငပါသလား။

ေဘးအႏရာယကငး႐ငးေရး၊ လၿခေရး ျပနာမား

» အေရးေပၚ အေျခအေနၿပးဆးသြားၿပလား သ႔မဟတ ဆကလကျဖစေနဆျဖစပါသလား။ ဥပမာ ငလငတစခေနာကမ ေနာကဆကတြျဖစရပတစခ သ႔မဟတ ဆကလကျဖစပြားလက႐ေသာ ပဋပကၡ။

» ေသာငးကနးသမား၊ ေျမျမပမငးမား သ႔မဟတ အေျခခအေဆာကအဥးမား ပကစးျခငးကသ႔ ပတဝနးကငတြင မညသညအႏရာယမား ႐ႏငသနညး။

» လၿခမႈမ႐ေသာေၾကာင (ဥပမာ- သသာထင႐ားေသာ ႐ပပငးဆငရာ အႏရာယမား) သ႔မဟတ ဝငခြငမျပထားေသာေၾကာင မဝငရေသာ နယေျမမား ႐ပါသလား။

အေရးေပၚအေျခအေနျဖစရာ ေနရာတစခသ႔ မသြားေရာကမ ေအာကပါတ႔က ေလလာပါ -

17 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

၃.၃ PFA ၏ လပေဆာငခက အေျခခသေဘာတရားမား ျဖစေသာ - ၾကညျမငပ၊ နားေထာငပႏင ခတဆကပ

အေရးေပၚ အေျခအေနမားသည လငျမနစြာ ေျပာငးလႏငပါသည။ အေရးေပၚအေျခအေနတစခအတြငးသ႔ သငမဝငေရာကမ သ႐ထားေသာ အေၾကာငးအရာမားသည ထေနရာသ႔ ေရာက႐ခနတြင ေတြ႔ရသညအရာမားႏင ကြလြႏငပါသည။ ထ႔ေၾကာင - အခကအတန႔မျဖစေစကာမ - အကအညမေပးမ သငပတဝနးကငက လညပတၾကည႐ႈရနအတြက အခနေပးရန အေရးႀကးပါသည။ သငသည ႀကတငျပငဆငခနမရဘ အေရးေပၚ အေျခအေနတစခအတြငး ႐တတရကေရာက႐သြားသညဆလင လငျမနစြာ ၾကည႐ႈေစလပါသည။ ဤအခနမားသည သငတစခခ မျပလပမ တညၿငမမႈ ႐ေစရန၊ အႏရာယကငးကငး ေဆာင႐ြကႏငရနႏင စဥးစားႏငရန အခြင အေရးတစခေပးႏငမညျဖစသည။ သငပတဝနးကငက "ၾကည႐ႈ"ရာတြင အေရးပါေသာ သတငးအခကအလကမားက ထညသြငးစဥးစားႏငရနအတြက ေအာကပါ ေမးခြနးဇယားက ၾကညပါ။

PFA ၏ အေျခခ လပေဆာငခက သေဘာတရားသးခမာ - ၾကညျမငပ၊ နားေထာငပႏင ခတဆကပတ႔ျဖစသည။ ဤ အေျခခလပေဆာငခက သေဘာတရားမားမာ သင၏ အေရးေပၚ အေျခအေနတစခက ႐ႈျမငပႏင ေဘးအႏရာယကငးကငး ဝငေရာကပ၊ ေဘးသငသမားအား ခဥးကပပႏင ၎တ႔၏ လအပခကမားက နားလညၿပး လကေတြ႕ပပးမႈမားႏင သတငးအခကအလကမားအား ခတဆကပ စသညတ႔က လမးညႊနေပးရန ကညေပးသည။ (ေအာကပါဇယားက ၾကညပါ)

» ေဘးကငးလၿခေရးအတြက စစေဆးပါ။ » အေျခခ လအပခကမားက အေရးတႀကးလအပေနေၾကာငး သသာေနသညလမားက

စစေဆးပါ။ » ျပငးျပငးထနထန ေသာကဖစးေနေသာ တနျပနတ႔ျပနမႈ႐သမားက စစေဆးပါ။

» ပပးမႈလအပေနသမားက ခဥးကပပါ။ » လမား၏ လအပခကမားႏင ျပနာမားက ေမးျမနးပါ။ » လအမား ေျပာျပသညက နားေထာငၿပး ၎တ႔ စတတညၿငမသြားေစရန ကညေပးပါ။

» လမား၏ အေျခခလအပခကမားႏင ဝနေဆာငမႈမားရ႐ေစရန ကညေပးပါ။ » လအမားအား ျပနာမား ေျဖ႐ငးႏငေအာင ကညေပးပါ။ » သတငးအခကအလကမား ေပးပါ။ » လအမားအား သတ႔ခစခငသမား၊ လမႈအကအညမားႏင ခတဆကေပးပါ။

ၾကညပါ

နားေထာငပါ

ခတဆကပါ

» ေဘးကငးလၿခေရးအတြက စစေဆးပါ။ » အေျခခ လအပခကမားက အေရးတႀကးလအပေနေၾကာငး သသာေနသညလမားက

စစေဆးပါ။ » ဆးဆး႐ြား႐ြား ေသာကဖစးေနေသာ တနျပနတ႔ျပနမႈ႐သမားက စစေဆးပါ။

ၾကညပါ

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 18

အခနး ၃

ၾကညပါ ေမးခြနးမား အေရးပါေသာသတငး

အခကအလက » ပတဝနးကငတြင ဥပမာ-

ပဋပကၡျဖစပြားေနျခငး၊ ပကစးေန ေသာ လမးမား၊ ယမးယငေနေသာ အေဆာကအဥးမား၊ မး သ႔မဟတ ေရႀကးျခငး စသညတ႔ကသ႔ မညသညအႏရာယမားက သငေတြ႔ျမငႏငသနညး။

» သငႏင အျခားသမားအား မထခကေစဘ ယငးေနရာသ႔ ေရာက႐ႏငပါမညလား။

» တစစတစေယာကသည ျပငးျပငး ထနထန ထခကဒဏရာရထားၿပး အေရးေပၚ ေဆးဘကဆငရာ အကအည လအပေနသညပ ေပၚေနပါသလား။

» တစစတစေယာကသည ပတမေနျခငး သ႔မဟတ လတတေလာ အႏရာယကေရာကျခငးကသ႔ ကယဆယေရးအကအည လအပေန သညပ ေပၚေနပါသလား။

» တစစတစေယာကသည ရာသဥတဒဏမ ကာကြယေပးရန၊ စတၿပေနေသာ အဝတအစားမားကသ႔ အေရးေပၚ အေျခခလအပခကမား သသသာသာလအပေနပါသလား။

» ခြျခားဆကဆခရျခငးႏင အၾကမးဖကခရျခငးတ႔မ ကာကြယေပးရန အေျခခဝနေဆာငမႈမားႏင အထးဂ႐စကမႈ မားရ႐ရနအတြက မညသတ႔ အကအည လအပေနသနညး။

» အျခားမညသမားက ကၽြႏပအား ကညေပးႏငမညနညး။

» အလြနအမငး စတထခကေနေသာ၊ မမဘာသာ မလႈပ႐ားႏငေသာ၊ အျခားသမားက တ႔ျပနမေျပာဆႏငေသာ သ႔မဟတ တနလႈပေခာကခားေန ေသာသမား ႐ပါသလား။

» စတေသာကအေရာကဆးသမားမာ မညသမား ျဖစၿပး မညသညေနရာတြင ႐သနညး။

သငတာဝနက သ႐ေအာငလပၿပး အထးအကအညလအပေန သမား သ႔မဟတ အေရးေပၚ အေျခခလအပခကမား သသသာသာ လအပေနသတ႔က ကညေပးႏငရန ႀကးစားပါ။ ဆးဆး႐ြား႐ြား ထခကဒဏရာရသမားက ေဆးဘကဆငရာ ဝနထမးမား သ႔မဟတ ေ႐းဥးသနာျပစနညးမား ကၽြမးကင တတေျမာကေသာ အျခားသမားသ႔ လႊေပးပါ။

သငသည အေရးေပၚအေျခအေနျဖစရာ ေနရာသ႔ ေဘးအႏရာယကငးကငးျဖင သြားေရာကႏငမညဟ မေသခာပါက မသြားပါႏင။ လအပခက႐ေနသမားအတြက အကအညရႏငရန ႀကးစားပါ။ ျဖစႏငလင ေသာကေရာကေနသမား ႏငလျခမႈရေသာ အကြာအေဝးတစခမ ဆကသြယေျပာဆပါ။

လျခေရး

အေရးေပၚအေျခခလအပခကမားသသသာသာလအပေန ေသာ လမား

ဆးဆး႐ြား႐ြား ေသာကဖစးေနေသာ တနျပနတ႔ျပနမႈ႐သမား

မညသတ႔သည PFA ေၾကာင အကးေကးဇးရရႏငၿပး အေကာငးဆး ကညေပးႏငမညနညးလမးမားက စဥးစားပါ။

19 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

လအမားသည အေရးေပၚအေျခအေနတစခက နညးလမးအမးမးျဖင တ႔ျပနႏငသည။ အေရးေပၚ အေျခအေနအေပၚ စတေသာကေရာကစြာျဖင တ႔ျပနပ နမနာမားမာ ေအာကပါအတငး ျဖစသည-

» ႐ပပငးဆငရာ ေရာဂါလကၡဏာမား (ဥပမာ- တနေနျခငး၊ ေခါငးကကျခငး၊ အလြနပငပနးေနသညဟ ခစားရျခငး၊ အစာစားခငစတ မ႐ျခငး၊ နာကငကကချခငး)

» ငေနျခငး၊ ဝမးနညးေနျခငး၊ စတဓာတကျခငး၊ ပေဆြးျခငး » ပပငေသာက၊ ေၾကာက႐ြျခငး » သတႏငေနျခငး သ႔မဟတ ေၾကာက႐ြ႔ေနျခငး » မေကာငးေသာ ျဖစရပတစချဖစေတာမညဟ

စးရမပပငျခငး » အပမေပာျခငး၊ အပမကဆးမကျခငး » စတဆးျခငး၊ ေဒါသထြကျခငး » အျပစ႐သညဟ ခစားရျခငး ၊ ႐က႐ြ႕ျခငး( ဥပမာ-

အသက႐င ကနရစချခငးေၾကာင သ႔မဟတ အျခားသမားက မကညမျခငးေၾကာင သ႔မဟတ မကယတငခမျခငးေၾကာင)

» စတ႐ႈပေထြးျခငး၊ စတခစားခကေၾကာင ဆြ႕အသြားျခငး သ႔မဟတ အျဖစမနက မခစားမျခငး သ႔မဟတ ေတြေဝသြားျခငး

» အထးကနေနဟန႐ျခငး သ႔မဟတ မငသကဝငသြားျခငး (မလႈပရားေတာေသာ)

» အျခားသမားက တ႔ျပနမႈမ႐ျခငး၊ စကားလးဝမေျပာျခငး » စဥးစားမရျဖစျခငး (ဥပမာ မမအမညကပင

မမတမေတာဘ ၎တ႔ မညသညေနရာမ လာသည၊ မညသ႔ ျဖစပကခသညတ႔က မသ႐ျခငး)

» မမကယက သ႔မဟတ မမတ႔၏ ကေလးမားက မေစာငေ႐ာကႏငျခငး (ဥပမာ- မစားေတာျခငး၊ ႐း႐း႐ငး႐ငး ဆးျဖတခကမးကပင မခမတႏငျခငး)

အခ႕လမားသည အနညးငယေလာကသာ စတေသာကေရာကႏငသည သ႔မဟတ လးဝ စတေသာကမေရာကသညလညး ျဖစႏငသည။

လအမားစသည အခနၾကာလာသညႏင ျပနလညအဆငေျပလာမညျဖစသည။ အထးသျဖင ၎တ႔၏ အေျခခ လအပခကမား ျပနလညရ႐လာၿပး ၎တ႔အနးဝနးကငမ လမား၏ အကအညမားကသ႔ ပပးမႈမားႏင/သ႔မဟတ PFA တ႔ရ႐လင ျဖစသည။ သ႔ေသာ ျပငးထနေသာ သ႔မဟတ ကာလ႐ညၾကာေသာ စတေသာကဖစးသည တနျပနတ႔ျပနမႈ႐သမားမာ PFA အျပင အျခားပပးမႈမား ပမလအပႏငသည။ အထးသျဖင ၎တ႔၏ ေန႔စဥဘဝတြင ေကာငးစြာ လပငနးေဆာင႐ြကႏငျခငး မ႐လင သ႔မဟတ မမကယက သ႔မဟတ အျခားသမားက အႏရာယျဖစလင ျဖစသည။ ဆးဆး႐ြား႐ြား ေသာကေရာကေနသမားအား တစဥးတညးမထားခရနႏင ၎တ႔၏ တနျပနတ႔ျပနမႈမား ေျပေလာသြားခနအထ သ႔မဟတ ကနးမာေရး ဝနထမး၊ ေဒသေခါငးေဆာင သ႔မဟတ ယငးနယေျမ႐ ရပ႐ြာအသကအဝနး အဖြ႕ဝငမားထမ အကအညမားရ႐ခနအထ ၎တ႔က အႏရာယကငးေအာင ေစာငေရာကထားပါ။

ထ႔အျပင ေဘးသငသမားၾကားတြင ေစာငေ႐ာကရနႏင ေဘးကငးလၿခေရးအတြက အထးဂ႐စကမႈ ပမလအပလက ႐ေနသမားက ႐ာပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 20

အခနး ၃

အေရးေပၚအေျခအေနတစခတြင အထးေစာငေ႐ာကမႈ လအပႏငသမား (အပဒ ၃.၅ ၾကညရန)-

» ဆယေကာသကမားအပါအဝင – ကေလးသငယမား – အထးသျဖင မမတ႔က ေစာငေ႐ာကေပးသမားႏင ကြကြာခရသမားအား အႏငကငခရျခငးႏင အျမတထတခရျခငးတ႔မ ကာကြယေပးရန လအပႏငသည။ ၎တ႔အား ၎တ႔အနးဝနးကင႐လမား၏ ေစာငေ႐ာကမႈႏင ၎တ႔၏ အေျခခလအပခကမား ျပညဝေစမည အကအညမားလညး လအပႏငသည။

» ကနးမာေရးျပနာ႐သမား သ႔မဟတ ႐ပပငး၊ စတပငးခ႕ယြငးခက ႐သမားသည လၿခေသာ ေနရာတစခေရာက႐ရန၊ အႏငကငခရျခငးမ အကာအကြယရရန၊ ေဆးဘကဆငရာ ေစာငေ႐ာကမႈမားႏင အျခားဝနေဆာငမႈမား ရ႐ရန အထးအကအညမား လအပႏငပါသည။ ယငးတ႔တြင အားအငခညန႔ေနေသာ သကႀကး႐ြယအမား၊ ကယဝနေဆာငအမးသမးမား၊ ျပငးထနေသာ စတေဝဒနာ႐ငမား သ႔မဟတ အျမငအာ႐၊ အၾကားအာ႐ ခ႕ယြငးခက႐သမား ပါဝငႏငသည။

» အမးသမးမား သ႔မဟတ အခ႕ လမးစအပစမားကသ႔ ခြျခားဆကဆခရႏငသည သ႔မဟတ အၾကမးဖကခရႏငသည သမားသည အေရးေပၚျဖစေပၚေနသည ဝနးကငတစခတြင လၿခမႈ႐ရနႏင ရႏငသမေသာ အကအညမား ရ႐ရနအတြက အထးအကာအကြယမား လအပႏငသည။

နားေထာငပါ » ပပးမႈလအပေနသမားက ခဥးကပပါ။ » လမား၏ လအပခကမားႏင ျပနာမားက ေမးျမနးပါ။ » လအမား ေျပာျပသညက နားေထာငၿပး ၎တ႔ စတတညၿငမသြားေစရန

ကညေပးပါ။

သငကညေပးေနသမား၏ ေျပာစကားမားက ေသေသခာခာ နားစကေထာကျခငးသည ၎တ႔ စတေအးေအးထားႏငေအာင ကညေပးရန၊ သငေလာေသာ ကညေပးမႈမား ေပးႏငရနတ႔အတြက ၎တ႔၏ အေျခအေန၊ လအပခကမားက နားလညေစဖ႔ရာ မ႐မျဖစလအပပါသည။ ေအာကပါတ႔ျဖင နားေထာငရန သငယပါ-

» မကလး ›› ဤပဂၢလအေပၚ သင၏ အာ႐စးစကမႈ အျပညအဝေပးျခငး » နား ›› ၎တ႔၏ ျပနာမားက အမနတကယ နားေထာငျခငး » ႏလးသား ›› ဂ႐တစကနားေထာငၿပး ေလးစားမႈ႐ေၾကာငး ျပျခငး

၃။ လအမား ေျပာျပသညက နားေထာငၿပး ၎တ႔ စတတညၿငမမႈ႐ေစရန ကညေပးပါ။

» ထသႏင ၃။ လအမား ေျပာျပသညက နားေထာငၿပး ၎တ႔ စတတညၿငမမႈ႐ေစရန ကညေပးပါ။

» ထသႏင နးနးကပကပေနပါ။ » ထသအား စကားေျပာလာရန အတငးဖအား မေပးပါႏင။ » ျဖစပကခသညမားက ေျပာျပလေျပာျပျငား နားေထာငေပးပါ။ » အလြနစတေသာက ေရာကေနပါက တညၿငမေစရန ကညေပးၿပး

၎တ႔ခညး႐မေနေစရန ႀကးစားျပလပေပးပါ။နးနးကပကပေနပါ။ » ထသအား စကားေျပာလာရန အတငးဖအား မေပးပါႏင။ » ျဖစပကခသညမားက ေျပာျပလေျပာျပျငား နားေထာငေပးပါ။ » အလြနစတေသာက ေရာကေနပါက တညၿငမေစရန ကညေပးၿပး

၎တ႔ခညး႐မေနေစရန ႀကးစားျပလပေပးပါ။

21 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

၁။ ပပးမႈလအပေနသမားက ခဥးကပပါ။

» လအမားအား ၎တ႔၏ယဥေကးမႈအလက ေလးေလးစားစားျဖင ခဥးကပဆကဆပါ။ » သင၏ အမည၊ အဖြ႔အစညးတ႔က ေျပာျပၿပး မမကယက မတဆကပါ။ » သငအကအည ေပးရမညလားဟ ေမးပါ။ » ျဖစႏငပါက စကားေျပာရန လၿခမႈရၿပး တတဆတေသာ ေနရာတစခက ႐ာပါ။ » ထသအား စတသကေသာငသကသာ ႐ေစရန ကညေပးပါ- ဥပမာ ရႏငလင ေရတစခြက တကပါ။ » ထသအား ေဘးကငးလၿခေအာင ထားႏငရန ႀကးစားပါ။

» အႏရာယကငးကငးျဖငလပႏငမညဆပါက လတတေလာ ကေရာကႏငသည ေဘးအႏရာယမ ဖယ႐ားေပးပါ။

» ၎တ႔၏ ကယေရးလၿခမႈႏင ဂဏသကၡာတ႔အတြက ထသ အား မဒယာမားႏင ထေတြ႔မႈမ ကာကြယေပးႏငရန ႀကးစားပါ။

» ထသမာ အလြနစတေသာက ေရာကေနသညဆလင ၎တ႔ခညး သးသန႔ျဖစမေနေစရန ျပလပေပးပါ။

၂။ လမား၏ လအပခကမားႏင ျပနာမားက ေမးျမနးပါ-

» ေစာင သ႔မဟတ အဝတအစားမား စတၿပေနေသာေၾကာငအကာအကြယတစခခ လအပျခငးမးကသ႔ အခ႕လအပခက မားမာ သသသာသာလအပေနေသာလညး လမားအား ၎တ႔ မညသညတ႔က လအပသည၊ မညသညတ႔က ပပငေနသညက အၿမေမးျမနးပါ။

» ယခအခနတြင ၎တ႔အတြက မညသညအရာသည အေရးႀကးဆးျဖစသညက ႐ာေဖြ၍ ၎တ႔၏ ဥးစားေပးအရာမားက ေျဖ႐ငးေပးႏငရန ကညပါ။

၃။ လအမား ေျပာျပသညက နားေထာငၿပး ၎တ႔ စတတညၿငမမႈ႐ေစရန ကညေပးပါ။

» အနးအနားတြငေနပါ။ » စကားေျပာလာရန အတငးဖအားမေပးပါႏင။ » ျဖစပကခသညမားက ေျပာျပလစတရလင နားေထာငေပးပါ။ » အလြနစတေသာက ေရာကေနပါက တညၿငမေစရန

ကညေပးၿပး ၎တ႔ခညး႐မေနေစရန ႀကးစားျပလပေပးပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 22

အခနး ၃

လအမားအား တညၿငမမႈ႐ေစရန ကညေပးပါ

အေရးေပၚ အေျခအေနတစခကႀကေတြ႔ရသ အခ႕သည အလြနစတပပငေသာကေရာကျခငး သ႔မဟတ စတထခက ျခငးမား ရႏငပါသည။ ၎တ႔သည စတ႐ႈပေထြးျခငး သ႔မဟတ စတထခကျခငးမား ခစားရႏငပါသည။ တနရျခငး၊ ကတနကယငျဖစျခငး သ႔မဟတ အသက႐ရခကချခငး သ႔မဟတ ႏလးခနျခငးတ႔ကသ႔ ႐ပပငးဆငရာ တနျပနတ႔ျပနမႈမား ႀကေတြ႕ႏငပါသည။ ေအာကပါတ႔သည အလြနေသာကေရာကေနသမားအား စတေရာကယပါ တညၿငမမႈရ႐ေစရန ကညေပးႏငမည နညးလမးအခ႕ျဖစပါသည -

» သငေလသအေနအထားက ေအးေအးေဆးေဆး ႏးႏးညည ျဖစေအာငထားပါ။ » ယဥေကးမႈႏင ေလာညပါက သငသည ၎တ႔ႏင စကားေျပာဆစဥတြင မကလးခငးဆၿပး ေျပာရနႀကးစားပါ။ » သငသည ၎တ႔အား ကညေပးရနေရာကရေနျခငးျဖစေၾကာငး အသေပးပါ။ အေျခအေနအမနျဖစသညဆပါက

၎တ႔ ေဘးကငးလၿခမႈ႐ေၾကာငး အသေပးပါ။ » တစစတစဥးသည ၎တ႔၏ ပတဝနးကငႏငပတသက၍ လကေတြ႕ကက မခစားရျခငး သ႔မဟတ

အဆကျပတေနျခငးကသ႔ ခစားေနရပါက ၎တ႔၏ လက႐ပတဝနးကငႏင ၎တ႔အား ဆကသြယမေစရန ကညေပးႏငပါသည။ ၎တ႔အား ေအာကပါတ႔ျပလပရန ခငးေစျခငးျဖင ျပလပႏငပါသည -

» ၎တ႔၏ ေျခဖဝါးက ၾကမးျပငေပၚခ၍ ခစားၾကညေစပါ။ » ၎တ႔၏ လကေခာငးမား သ႔မဟတ လကမားက ၎တ႔၏ ေပါငအား ပတၾကညေစပါ။ » ၎တ႔ပတဝနးကင႐ စတသကသာေစမညအရာမားက သတျပခငးၾကညပါ။ ဥပမာ- ၎တ႔

ျမငႏငေသာ၊ ၾကားရေသာ သ႔မဟတ ခစားရေသာ အရာမား။ ၎တ႔ျမငရ၊ ၾကားရသည အရာမားက ေျပာျပခငးပါ။

» ၎အား မမအသက႐ပက အာ႐စကရနႏင အသကက ျဖညးညငးစြာ႐ရန တကတြနးပါ။

23 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ခတဆကပါ

» လမား၏ အေျခခလအပခကမားႏင ဝနေဆာငမႈမားရ႐ေစရန ကညေပးပါ။ » လအမားအား ျပနာမား ေျဖ႐ငးႏငေအာင ကညေပးပါ။ » သတငးအခကအလကမား ေပးပါ။ » လအမားအား သတ႔ခစခငသမား၊ လမႈအကအညမားႏင ခတဆကေပးပါ။

ေရးေပၚအေျခအေနတစခစတငးသည တစမထးျခားသညဆေသာလညး ေဘးသငသမားမာ ေအာကပါဇယားကြကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက လအပေလ႐သည။

မၾကာခဏလအပမႈမား -

» ခလႈစရာ၊ စားစရာ၊ ေရႏင အမသာစနစကသ႔ အေျခခ လအပခကမား။ » ထခကဒဏရာ ရသမားအတြက ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈမား သ႔မဟတ နာတာ႐ည(ေရ႐ည) ကနးမာေရး

အေျခအေနမားအတြက ကညေပးမႈ။ » ျဖစပြားခသည အျဖစအပက၊ ခစခငရသမား၊ ရ႐ႏငေသာ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပတသက၍

နားလညႏငမည မနကနေသာ အခကအလကမား။ » ခစခငရသမား၊ မတေဆြမားႏင အျခားလမႈေရးပငး ပပးမႈမားႏင ဆကသြယေပးျခငး။ » လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဘာသာေရးႏငစပလဥး၍ သးျခားအေထာကအပမား ေပးျခငး။ » ႏစသမေဆြးေႏြးျခငးႏင အေရးပါေသာ ဆးျဖတခကမားတြင ပါဝငခြငရျခငး။

လအမားသည စတေသာကေရာကဖြယ အျဖစအပကတစခ ႀကေတြ႔ရၿပးေနာက ထခကလြယျခငး၊ အထးကနျခငး သ႔မဟတ လပႏငစြမးမ႐ေတာျခငးမား ခစားရႏငပါသည။ အခ႕အေျခအေနမားတြင ၎တ႔၏ ေန႔စဥဘဝက ဖ႐ဖရ ျဖစသြားေစပါသည။ ၎တ႔၏ ပမန ပပးမႈမားက မရ႐ႏငျဖစတတသည သ႔မဟတ ၎တ႔သည စတေသာကေရာကဖြယ အေျခအေနမားသ႔ ႐တတရကေရာက႐သြားေၾကာငး ၎တ႔ဘာသာ ေတြ႕႐သြားရတတသည။ လအမားအား လကေတြ႔ပပးမႈမားႏင ခတဆကေပးျခငးသည PFA ၏ အဓကအစတအပငးတစရပျဖစသည။ PFA ဆသညမာ တစႀကမတညးေသာ ၾကားဝငဖနေျဖမႈျဖစတတသညျဖစရာ သငအေနျဖင ထေနရာတြင ခဏတာမသာ ႐ေနႏငမညျဖစသည။ ေဘးသငသမားသည ေနာငအနာဂတတြင ျပနလညတးတက ေကာငးမြနလာေစရန မမတ႔ဘာသာ ရငဆငေျဖရငးသညနညးလမးမား အသးျပရန လအပမညျဖစသည။

လအမားအား မမတ႔ဘာသာ ေဆာင႐ြကလာႏငၿပး မမတ႔၏ အေျခအေနက ျပနလညထနးခပလာႏငေအာင ကညေပးပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 24

အခနး ၃

၁။ လမား၏ အေျခခလအပခကမားႏင ဝနေဆာငမႈမားရ႐ေစရန ကညေပးပါ။

လမားအား အေျခခလအပခကမား ျဖညဆညးေပးရန ကညရာတြင ေအာကပါတ႔က ထညသြငးစဥးစားပါ -

» အေရးေပၚအေျခအေနတစခ ေလာေလာလတလတ ျဖစၿပးကာစတြင အတဒကၡေရာကေနသမားအား အစာ၊ ေရ၊ ခလႈရာႏင အမသာစနစကသ႔ ၎တ႔လအပေသာ အေျခခလအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငရန ႀကးစားပါ။

» လမားတြင မညသ႔ေသာ အေသးစတ လအပခကမား ႐ႏငမညက ေလလာပါ – ဥပမာ ကနးမာေရး ေစာငေ႐ာကမႈ၊ အဝတအစား သ႔မဟတ ကေလးငယမားအား အစာေကၽြးေမြးရန လအပသည ပစၥညးမား(ခြကမား၊ ဘးမား) – ၿပးလင ၎တ႔အား ရ႐ႏငေသာ အကအညမားႏင ခတဆကေပးရန ႀကးစားပါ။

» ထခကလြယေသာ သ႔မဟတ ဖယထတခထားရေသာ လမားအား လစလ႐ႈမထားမေစရန ေသခာေအာင ေဆာင႐ြကပါ (အပဒ ၃.၅ က ၾကညပါ)။

» သငျပလပရန ကတေပးထားပါက ထသမားအား ၿပးဆးသညအထ ဆကလကလပေဆာငေပးပါ။

၂။ လအမားအား ျပနာမား ႀကႀကခ ေျဖ႐ငးႏငေအာင ကညေပးပါ။

အတဒကၡေရာကေနသမားသည ပပငမႈမား၊ ေၾကာကလန႔မႈမားႏင အလြနအမငးဖစးေနႏငသည။ ၎တ႔အား ၎တ႔၏ အေရးေပၚ လအပခကမား၊ ယငးလအပခကမားအား ဥးစားေပးပႏင ေျဖ႐ငးပတ႔က စဥးစားႏငရန ကညပါ။ ဥပမာ- ၎တ႔အား ယခေျဖ႐ငးရန လအပေနေသာ အရာႏင ေနာကမေျဖ႐ငး၍ ရႏငသည အရာတ႔က စဥးစားၾကညခငးပါ။ ျပနာအနညးငယက ေျဖ႐ငးႏငျခငးသည လတစဥးအား အေျခအေနက ထနးခပႏငသညဟေသာ ယၾကညမႈက ရ႐ေစႏငၿပး ၎တ႔၏ရငဆငေျဖ႐ငးႏငစြမးက ပမအားေကာငးလာေစသည။ မတထားရနမာ-

» လမားအား ၎တ႔၏ လက႐အေျခအေနက ကညေပးႏငမည မတေဆြ သ႔မဟတ မသားစကသ႔ ၎တ႔ဘဝ၏ ပပးေပးမႈမားက စဥးစား႐ာေဖြႏငရန ကညေပးပါ၊

» လမားအား မမတ႔ကယပငလအပခကမားက ျဖညဆညးႏငရနအတြက လကေတြ႔ကေသာ အႀကျပခကမားေပးပါ (ဥပမာ- လတစေယာကသည အစားအစာ အကအည သ႔မဟတ ႐ပဝတပစၥညး အကအညရ႐ရနအတြက မညသ႔ စာရငးသြငးႏငေၾကာငး ႐ငးျပပါ)၊

» ယခငက ခကခေသာ အေျခအေနမားအား ရငဆင ေျဖ႐ငးခပက ျပနစဥးစားေစၿပး လက႐အေျခအေနကလညး ၎တ႔ ေျဖ႐ငးႏငစြမး႐ေၾကာငး ေျပာျပေပးပါ၊

» ၎တ႔ စတသကသာရာရေစရန မညသညက ကညေပးႏငသညက ေမးျမနးပါ။ ၎တ႔အား အကးျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား အသးျပရနႏင အကးမျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား (ေအာကပါဇယားက ၾကညရန) က ေ႐ာငၾကဥရန တကတြနးပါ။

25 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ရငဆငေျဖရငးျခငး

လတငးတြင သဘာဝအလက ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား ႐ပါသည။ လအမားအား အကးမျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား က ေ႐ာငၾကဥေစၿပး မမတ႔ကယပင အကးျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား က အသးျပရန တကတြနးပါ။ ယငးမာ ၎တ႔အား ပမစတဓာတႀကခငလာၿပး ထနးခပႏငသည အသစတ ျပနလညရ႐လာေအာင ကညေပးႏငပါသည။ လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈႏင သကဆငရာ အေရးေပၚအေျခအေနတြင ျဖစသညအရာမားက ထညသြငးစဥးစားရန ေအာကပါအႀကျပခကမားက သငေလာသလ ေျပာငးလရန လအပသည။

အကးျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား က အားေပးပါ

» ျပညျပညဝဝ အနားယပါ။ » တတႏငသမ အစားအေသာကႏငေရက

မနမနစားေသာကေပးပါ။ » မသားစမား၊ မတေဆြမားႏင စကားေျပာဆၿပး

အခနကနဆးပါ။ » မမယၾကညရသတစဥးႏင ျပနာမား ေဆြးေႏြးပါ။ » သငအား စတအပနးေျပေစမည လႈပ႐ားေဆာင႐ြကမႈမားက

ျပလပပါ (လမးေလာကျခငး၊ သခငးဆျခငး၊ ဆေတာငးျခငး၊ ကေလးမားႏင ကစားျခငး)။

» ကာယေလကငခနး လပပါ။ » အေရးေပၚ အေျခအေနမားတြင အျခားသမားအား

ကညေပးရနႏင ရပ႐ြာအသကအဝနး လႈပ႐ားမႈမားတြင ပါဝငႏငရန ေဘးအႏရာယကငးသည နညးလမးမား ႐ာပါ။

အကးမျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား က အားမေပးပါႏင။

» မးယစေဆးဝါး၊ ေဆးလပ သ႔မဟတ အရကေသစာ ေသာကစားျခငးမား မျပပါႏင။

» တစေန႔တာလး အပမေနပါႏင။ » တစခနလး မနားမေန သ႔မဟတ အနားမယဘ အလပမလပ

ပါႏင။ » မတေဆြမား၊ ခစရသမားႏငေဝးရာတြင သးျခားခြထြက

မေနပါႏင။ » အေျခခ တစကယေရသန႔႐ငးေရးက လစလ႐ႈမထားပါႏင။ » ၾကမးၾကမးတမးတမးမျပမပါႏင။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 26

အခနး ၃

၃။ သတငးအခကအလကမား ေပးပါ

အေရးေပၚ အေျခအေနတစခေၾကာင ထခကခစားသရမားသည ေအာကပါတ႔ႏင ပတသကသည အခကအလကမားက လခငၾကမညျဖစသည-

» အျဖစအပက » ခစခငရသမား သ႔မဟတ အျခားထခကခသမား » ၎တ႔၏ ေဘးကငးလၿခမႈ » ၎တ႔၏ အခြငအေရးမား » ၎တ႔လအပေသာ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပစၥညးမားက ရ႐ႏငပ

အေရးေပၚ အေျခအေနတစချဖစပြားၿပးေနာက မနကနေသာ သတငးအခကအလကရ႐ရန ခကခႏငသည။ အေရးေပၚအေျခအေနအေၾကာငး သ႐ၿပး ကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာင႐ြကေနျခငးႏင သကဆငသည အခကအလကမားေၾကာင အေျခအေနမား ေျပာငးလႏငပါသည။ ေကာလာဟလမား ျဖစေလ႐ပါသည။ အလ႐သညအခနတငး အေျဖအားလး ရ႐ႏငမည မဟတေသာလညး ျဖစႏငပါက -

» မနကနေသာ အခကအလကမား မညသညေနရာတြင ရ႐ႏငေၾကာငး၊ ေနာကဆးရသတငးမား မညသညအခန မညသညေနရာတြငရ႐ႏငေၾကာငး ႐ာေဖြပါ၊

» လမားအား ကညေပးရန မသြားေရာကမ အခကအလကမားမား ရႏငသေ႐ြ႕ ရယထားရန ႀကးစားပါ၊ » အေရးေပၚအေျခအေန၏ အေနအထား၊ လၿခေရး ျပနာမား၊ ရ႐ႏငသည ဝနေဆာငမႈမား၊ ေပာကဆး

သ႔မဟတ ထခကဒဏရာရသမား ေရာက႐ေနသညေနရာမားႏင အေျခအေနမား အစ႐သညတ႔ႏင သကဆငသညသတငးမားက အဆကမျပတသ႐ေနေစရန ႀကးစားပါ၊

» လမားအား ျဖစပကေနသညအရာမားႏင အစအစဥမားအေၾကာငး ေျပာျပထားပါ၊ » ဝနေဆာငမႈမား ရ႐ႏငပါက (ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈမား၊ မသားစအား ျပနလည႐ာေဖြေပးျခငး၊ ခလႈရာေနရာ၊

အစားအစာ ေဝေပးျခငး) ယငးတ႔အေၾကာငး လမား သ႐ သးစြႏငေအာင ျပလပေပးပါ၊ » ဝနေဆာငမႈမားအတြက ဆကသြယရမည အေသးစတ အခကအလကမားေပးရန သ႔မဟတ ၎တ႔အား

တက႐က လႊေပးပါ၊ » ထခကလြယေသာ ပဂၢလမားအားလညး လက႐ဝနေဆာငမႈမားအေၾကာငး သ႐ေအာင ျပလပေပးပါ (အပဒ ၃.၅

က ၾကညရန)။

27 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ေဘးသငသမားအား အခကအလကမား ေပးရာတြင -

» သငေပးေသာ အခကအလကမား၏ ရငးျမစႏင မညမယၾကည၍ ရႏငေၾကာငးက ႐ငးျပပါ၊ » သငသသေ႐ြ႕ကသာ ေျပာျပပါ – အခကအလကမား ဖနတးေျပာဆျခငး သ႔မဟတ မျဖစႏငေသာ အာမခခကမား

ေပးျခငးတ႔ မျပလပပါႏင၊ » သတငးမားက ႐း႐း႐ငး႐ငးႏင တတကကေပးပါ၊ ၿပးလင သတငးမားက လအမားၾကားႏငၿပး နားလညေစရန

ထပကာထပကာေျပာပါ၊ » ေဘးသငျပညသမား သတငးအခကအလကမား ၾကားရေစႏငရန လအပစလကက အခကအလကမားေပးလင

အသးဝငႏငပါသည။ » သငသည အခနႏငေနရာတ႔ အပါအဝင တးတကမႈအသစမားႏင ပတသက၍ ေနာကဆးရသတငးမားက

အသေပးသြားမညျဖစေၾကာငး လမားက သ႐ေအာင လပထားပါ။

အခကအလကမားေပးရာတြင ၎တ႔ေမာမနးထားသည အကအညမားက သင သ႔မဟတ အျခားသမားမ ျဖညဆညး ေပးႏငျခငးမ႐သညအခါ ကညေပးသသည လအမားခစားရသည ေဒါသ ၊ ေပါကကြမႈတ႔၏ ေဒါသပစမတတစခ ျဖစလာႏငသညက သတျပပါ။ ဤအေျခအေနမးမားတြင စတတညတညၿငမၿငမထားၿပး နားလညမႈ႐ေစရန ႀကးစားပါ။

၄။ လအမားအား ခစရသမား၊ လမႈအကအညမားႏင ခတဆကေပးပါ။

ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေနတစခ ႀကေတြ႔ရၿပးေနာက လမႈပငးဆငရာ ပပးမႈေကာငးစြာ ရ႐ခသညဟ ခစားရသမား သည ပပးမႈေကာငးေကာငးမရခပါဟ ခစားရသမားထက ပ၍ေကာငးမြနစြာ ႀကႀကခ ကငတြယေျဖ႐ငးႏငေၾကာငး ျပသေနပါသည။ ယငးေၾကာင လအမားအား ခစခငသမား၊ လမႈပငးဆငရာ ပပးမႈမားႏင ခတဆကေပးျခငးသည PFA ၏ အေရးပါေသာ အစတအပငးတစရပျဖစသည။

» မသားစမား အတတကြျဖစေစရန၊ ကေလးမားအား ၎တ႔၏ မသားစမား၊ ခစခငရသမားႏင အတတကြ႐ေစရန ကညေပးပါ။

» လအမားအား ပပးမႈမား ရ႐ေစရန မတေဆြမား၊ ေဆြမးမားႏင ဆကသြယႏငရန ကညေပးပါ။ ဥပမာ - ခစခငသမားက ဖနးေခၚဆႏငေစရန ၎တ႔အား နညးလမးတစခ ပပးေပးျခငး။

» ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမားထမ ဆေတာငး၊ ဘာသာေရးဆငရာ ကငထး သ႔မဟတ ပပးမႈတစခခ ရ႐လင သတ႔အတြက အေထာကအကျပႏငသညဟ လတစေယာကမသငအား အသေပးလာပါက ၎တ႔၏ ဘာသာေရးဆငရာ အသကအဝနးႏင ဆကသြယေပးရန ႀကးစားပါ။ အေရးေပၚ အေျခအေနမား၊ ဘာသာေရးအေျခအေနမားႏင ပတသက၍ အႀကျပလသညမား ႐ပါက ေအာကပါဇယားကြကက ၾကညပါ။

» ေဘးသငျပညသမား အခငးခငး ကညေပးႏငေစရန အတတထားေပးရန ကညေပးပါ။ ဥပမာ- လႀကးမားက ေစာငေ႐ာကေပးရန သ႔မဟတ မသားစ မ႐သမားက အျခားရပ႐ြာအသကအဝနး အဖြ႔ဝငမားႏင ခတဆကေပးရန ေျပာပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 28

အခနး ၃

ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေနႏင ယၾကညသကဝငမႈ

ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေနမားတြင လတစေယာက၏ သကဝငယၾကညမႈ သ႔မဟတ ဘာသာေရး ယၾကညမႈမားသည ၎တ႔အား နာကငမႈႏင ဒကၡမားက ျဖတေကာႏငရန ကညေပးျခငး၊ အဓပၸါယျပညဝေစျခငးႏင ေမာလငခက ႐ေစျခငးတ႔အတြက အလြနအေရးပါပါသည။ ဆေတာငးျခငးႏင ဘာသာေရးအစဥအလာမား လပေဆာငႏငျခငးသည ႀကးမားေသာ ႏစသမမႈတစခ ျဖစႏငသည။ သ႔ေသာ အေရးေပၚအေျခအေနတစခ ႀကေတြ႔ရျခငး – အထးသျဖင ဆး႐ြားေသာ ဆး႐ႈးမႈမား ရငဆငရျခငးသည – လအမားအား ၎တ႔၏ယၾကညမႈမားအေပၚ ေမးခြနးထတစရာမားလညး ျဖစလာႏငေစသည။ ယငးအေတြ႔အႀကေၾကာင လအမား၏ ယၾကညမႈသည ေစာဒကတကျခငးေသာလညးေကာငး၊ ပမခငမာလာျခငးေသာလညးေကာငး သ႔မဟတ ေျပာငးလမႈေသာလညးေကာငး ျဖစေစႏငပါသည။ ဤသညမာ ေသာကေရာကဖြယ အျဖစအပကတစချဖစပြား ၿပးေနာက ေစာငေ႐ာကမႈႏင ႏစသမမႈေပးမႈဆငရာ သကဝငယၾကညမႈ ႐ႈေထာငမားႏငပတသက၍ အႀကျပခက အခ႕ ျဖစပါသည -

» လတစေယာက၏ ဘာသာေရးေနာကခက သ႐ၿပး အေလးထားပါ။ » ေယဘယအားျဖင မညသညတ႔က ၎တ႔အား စတသကသာရာရေစႏငသညက ေမးျမနးပါ။ ၎တ႔က

ဘာသာေရးထးစမားအေၾကာငး ေျပာျပလာပါက ၎တ႔အား အေထာကအကေပးႏငသညအရာမားက ျပလပရန တကတြနးပါ။

» လတစေယာက၏ ဘာသာေရးသကဝငယၾကညမႈမား သ႔မဟတ ေမးခြနးမားက ေဝဖနျခငးမျပဘ ေလးေလးစားစား နားေထာငပါ။

» သင၏ယၾကညမႈမား သ႔မဟတ သကဝငယၾကညမႈ သ႔မဟတ အေရးေပၚ အေျခအေနအေပၚ ဘာသာေရးအယအဆမားျဖင ထသအား အတငးသမးသြငးျခငးမျပပါႏင။

» လတစဥးမ သငအား ထသ႔ျပလပေပးရန ေတာငးဆလငပင သကဝငယၾကညမႈ သ႔မဟတ အေရးေပၚ အေျခအေနအေပၚ ထငျမငခကမားက သေဘာတျခငး သ႔မဟတ ျငငးပယျခငး မျပပါႏင။

၃.၄ သငကညေပးမႈက ရပနားျခငး

ေနာကထပ ဘာျဖစလာမညနညး။ သငအေနျဖင အကအညေပးမႈမားက မညသညအခနႏင မညသ႔ရပတန႔ရမညမာ အေရးေပၚအေျခအေန၏ ဆကစပအေျခအေန၊ သငအခနးက႑ႏင အေနအထား၊ သငကညေပးေနသမား၏ လအပမႈမားအေပၚတြင မတညပါသည။ အေျခအေန၊ လမား၏ လအပခကမားႏင သင၏ကယပင လအပခကမားအရ သင၏ အေကာငးဆး ခငခနအကျဖတမႈက အသးျပပါ။

29 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ျဖစႏငပါက သငသြားေတာမညျဖစေၾကာငး ၎တ႔အား ႐ငးျပၿပး အခခနမစ၍ ၎တ႔အား အျခားသတစဥးဥးမ ကညေပးမညဆလင ထသႏင ၎တ႔အား မတဆကေပးပါ။ သငသည လတစဥးအား အျခားဝနေဆာငမႈမားႏင ခတဆကေပးခလင ၎တ႔အား မညသညတ႔ ေမာလငထားရမညက သ႐ေစၿပး ေနာကဆကတြ ဆကလကေဆာင႐ြကရန အေသးစတအခကအလကမား ႐ေနေစရန ေဆာင႐ြကေပးပါ။ သငသည အဆပါပဂၢလႏင မညသ႔ႀကေတြ႔ခသညျဖစေစ ၎တ႔အား ဆမြနေကာငးေတာငးေပး၍ ေကာငးေသာနညးလမးျဖင ႏႈတဆကႏငပါသည။

၃.၅ အထးေစာငေ႐ာကမႈ လအပႏငသမား

အေရးေပၚ အေျခအေနတစခတြင ထခကလြယၿပး အထးျပစ ေစာငေ႐ာကမႈလအပသမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငႏငပါသည-

၁။ ဆယေကာသကအ႐ြယမားအပါအဝင ကေလးငယမား။၂။ ကနးမာေရးျပနာ႐သမား သ႔မဟတ မသနစြမးသမား။၃။ ခြျခားဆကဆခရႏငဖြယ႐သမား သ႔မဟတ အၾကမးဖကခရႏငေခ႐သမား။

ထခကခစားလြယသမားအပါအဝင လမားအားလးတြင ရငဆင ေျဖ႐ငးႏငမည ရငးျမစမားအားလး႐ေနသညက သတရပါ။ ထခကခစားလြယသမားအား ၎တ႔တြငရၿပးသားႏငအျခားေသာ ရငဆငေျဖရငးႏငသည နညးလမးမားက အသးျပႏငရနကညပါ။

၁။ ဆယေကာသကမားအပါအဝင ကေလးငယမား

ဆယေကာသကမားအပါအဝင – ကေလးငယအမားစ –သည အေရးေပၚအေျခအေနတြင အလြန ထခကလြယၾကသည။ အေရးေပၚအျဖစအပကမားသည ၎တ႔အား လၿခသညဟ ခစားရေစေသာလမား၊ ေနရာမားႏင ေန႔စဥလပေဆာငမႈမားအပါအဝင ၎တ႔ ရငးႏးကၽြမးဝငေသာ ကမာၻႀကးအား ၿပကြသြားေစတတသည။ အေရးေပၚအေျခအေနေၾကာင ထခကခရေသာ ကေလးငယမားသည လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကခရျခငး၊ အႏငကငေစာကားခရျခငး၊ အျမတထတခရျခငးတ႔ ႀကေတြ႔ႏငမည အႏရာယပမားၿပး ႀကးမားေသာ အေရးေပၚအေျခအေနမား၏ ဖ႐ဖရအေျခအေနမားတြင ပမေတြ႔ရတတသည။ ကေလးငယေလးမားမာ အထးသျဖင ၎တ႔၏ အေျခခလအပခကမားက မျဖညဆညးႏငျခငး သ႔မဟတ ၎တ႔ဘာသာ ကာကြယႏငမႈမ႐ျခငးႏင ၎တ႔က ေစာငေ႐ာကေပးသမားမာ အလြနစတေသာကေရာကေနျခငး စသညတ႔ေၾကာင ပ၍ထခကလြယၾကသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 30

အခနး ၃

အသကအ႐ြယပႀကးေသာ ကေလးငယမားမာ လကနကးခရျခငး၊ လငပငးဆငရာ အျမတထတခရျခငး သ႔မဟတ လကနကကင အဖြ႔အစညးမားထသ႔ စေဆာငးခရျခငးတ႔ ျဖစႏငသည။ မနးကေလးႏင ေယာကားေလးမားမာ မတညေသာ အႏရာယမားက တစနညးနညးျဖင ႀကေတြ႔ၾကရသည။ အမားအားျဖင မနးကေလးမားသည လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကခရျခငးႏင အျမတထတခရျခငး အႏရာယမား ႀကေတြ႔ႏငေခပမားၿပး အႏငကငခရသမားက ကရ႕အျပစတငျခငးႏင သးျခားခြထတထားခရျခငးမား ျဖစႏငသည။

ကေလးငယမား၏ အေရးေပၚအေျခအေနတစခ႐ အခကအခမား (ဥပမာ- အပကအစးမား၊ ထခကဒဏရာရျခငး သ႔မဟတ ေသဆးျခငးတ႔က ေတြ႕ျမငရျခငး၊ ဓာတအဆပသင ပတ၀နးကငႏငထေတြ႔ျခငး၊ စားစရာႏင ေရမ႐ျခငး) အေပၚ တ႔ျပနပသည ၎တ႔၏ အသကအ႐ြယႏင ဖြ႔ၿဖးမႈအေျခအေနတ႔အေပၚတြင မတညပါသည။ ယငးမာ ၎တ႔က ေစာငေ႐ာကသမား၊ အျခားလႀကးမား၏ ၎တ႔ႏင တ႔ျပနဆကဆသညနညးလမးမားေပၚတြငလညး မတညသည။ ဥပမာ ကေလးငယမားသည ၎တ႔ပတဝနးကငတြင ျဖစပကေနသညမားက အျပညအဝ နားလညႏငမည မဟတဘ ျပစေစာငေ႐ာကေပးသမား၏ ပပးမႈက အထးသျဖင လအပမညျဖစသည။ ေယဘယအားျဖင ကေလးမားသည ၎တ႔အနားတြင စတလႈပ႐ားမႈမ႐ဘ တညၿငမေသာ လႀကးတစဥး႐ပါက ပ၍ျမနျမန ႀကႀကခ ေျဖ႐ငးႏငေလ႐သည။

ကေလးမားႏင လငယမားသညလညး လႀကးမားကသ႔ပင အလားတ စတဖစးအေပၚ တ႔ျပနမႈမား ႐ႏငသည။(အပငး ၃.၃ ကၾကညပါ)။ ၎တ႔တြင ေအာကေဖာျပပါ သးျခားစတဖစးမႈအေပၚ တ႔ျပနမႈအခ႕လညး ႐ႏငသည4-

» ငယရြယေသာကေလးမားသည ယခငအမအကငမား (ဥပမာ- အပရာထ အေပါသြားျခငး သ႔မဟတ လကမစပျခငး) မား ျပနျဖစလာႏငျခငး၊ ေစာငေ႐ာကသမားအား တြယကပေနျခငးႏင ကစားခနေလာသြားျခငး သ႔မဟတ စတေသာကေရာကဖြယ အျဖစအပကႏင ဆကစပေနေသာ ကစားနညးမားက ထပကာထပကာ ကစားျခငးတ႔ ျဖစလာႏငသည။

» ေကာငးေနအ႐ြယ ကေလးငယမားသည အျဖစဆးမားက ျဖစေစခသညဟ ယၾကညေနျခငး၊ ထတလန႔စရာ အသစမား ျဖစေပၚလာျခငး၊ အခစေလာသြားျခငး၊ အထးကနသညဟ ခစားရျခငး၊ အေရးေပၚ အေျခအေနမ သတ႔အား ကယဆယေပးရန အလြနစတပပနေနျခငးမားျဖစႏငသည။

» ဆယေကာသကမားသည “မမမာအရာရာဆးရႈးသြားၿပ”ဟ ခစားရႏငျခငး၊ သငယခငးမားႏင ကြလြသြားသည သ႔မဟတ သးျခားျဖစသြားသညဟ ခစားရႏငျခငး သ႔မဟတ အႏရာယမားေသာ အျပအမမားႏင အဆးျမငေသာ သေဘာထားမားက ျပသလာျခငးမား ျဖစႏငသည။

၄ အကးအကားမားႏင ရငးျမစမားတြင Pynoos, et al. (၂၀၀၉) က ၾကညပါ။

31 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

မသားစမားႏင အျခားေစာငေ႐ာကသမားသည ကေလးငယမားအတြက အကာအကြယႏင စတပငးဆငရာအရ ပပးေပးႏငေသာ အေရးပါသည ရငးျမစမား ျဖစသည။ ေစာငေ႐ာကသမားႏင ကြကြာသြားေသာ ကေလးငယမားသည ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေနအတြငး မရငးႏးေသာ ေနရာမားႏင မရငးႏးေသာ လမားအၾကား ေရာက႐ သြားတတသည။ ၎တ႔မာ အလြနထတလန႔ေနေသာေၾကာင ပတဝနးကင႐ အႏရာယမားက မနမနကနကန ေဝဖနသးသပႏငမည မဟတပါ။ အေရးႀကးသညပထမအဆငမာ – ဆယေကာသကမားအပါအဝင – ကြကြာသြားေသာ ကေလးမားအား– ၎တ႔၏ မသားစမား သ႔မဟတ ေစာငေ႐ာကသမားႏင ျပနလညေပါငးစညးေပးရန ျဖစသည။ မမဘာသာ ျပလပရန မႀကးစားပါႏင။ သငအမားလပမပါက ကေလး၏ အေျခအေနက ပမဆး႐ြားသြားေစႏငပါသည။ ယငးအစား ကေလးအား ယၾကညစတခရသည ကေလးသငယ ကာကြယေစာငေ႐ာကေရး အဖြ႕အစညးတစခႏင ခကခငးခတဆကေပးရန ႀကးစားပါ။ ယငးမာ ကေလးအား စာရငးသြငးျခငးျဖင စတငႏငၿပး ၎တ႔အား ေစာငေ႐ာကမႈရ႐ေစမညျဖစသည။

ကေလးမားသည ၎တ႔၏ ေစာငေ႐ာကသမားႏင အတ႐လင ေစာငေ႐ာကသမားအား မမတ႔ကေလးမားက ေစာငေ႐ာကရာတြင ကညေပးရန ႀကးစားပါ။ ေအာကပါဇယားကြကသည အသကအ႐ြယႏင ဖြ႔ၿဖးမႈအဆင အမးမး႐ေသာ ကေလးငယမားအား ပပးေပးႏငမည အႀကျပခကမား ျဖစသည။

ကေလးမားအား ကညေပးရန ေစာငေ႐ာကသမား လပေဆာငႏငသည အရာမား

ေမြးကငးစကေလးငယမား » ၎တ႔အား ေႏြးေထြးလၿခေအာငထားပါ။ » ၎တ႔အား ဆညေသာ အသမား ဖ႐ဖရအေျခအေနမားႏင

ေဝးရာမာထားပါ။ » ပကေထြးေပြ႕ဖကေပးပါ။ » ျဖစႏငလင ပမနအစာေကၽြးခနႏင အပခန အခနဇယားတစခထားပါ။ » ေအးေဆးႏးညေသာ အသျဖင စကားေျပာပါ။

ကေလးငယမား » အခနႏင ဂ႐စကမႈမား ပေပးပါ။ » ၎တ႔ အႏရာယကငးေၾကာငး မၾကာခဏ အသေပးပါ။ » ၎တ႔ေၾကာင ျဖစရပဆးမား ျဖစလာချခငးမဟတေၾကာငး ရငးျပပါ။ » ကေလးငယမားအား ေစာငေ႐ာကသမား၊ ညအက

ေမာငႏမမား၊ ခစခငရသမားႏင ခြထားျခငး မျပပါႏင။ » တတႏငသမ ပမနလပ႐းလပစဥႏင

အခနဇယားအတငးလပေပးပါ။ » ျဖစပကခသည အေၾကာငးအရာမားက

ထတလန႔ဖြယ အေသးစတအခက အလကမား မပါဘ ႐း႐းရငးရငး ေျပာျပေပးပါ။

» ၎တ႔သည ေၾကာကလန႔ေနလင သ႔မဟတ အခငးခငး တြယကပေနလင ၎တ႔အား နးနးကပကပေနခြငျပပါ။

» လကမစပျခငး သ႔မဟတ အပရာထတြင အေပါသြားျခငးကသ႔ ၎တ႔ ငယစဥကျပမခသည အမအကငမား စတငျဖစေပၚလာေသာ ကေလးငယမားက စတ႐ညေပးပါ။

» ျဖစႏငပါက ကစားရနႏင အပနးေျဖရန အခြငအေရးေပးပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 32

အခနး ၃

ကေလးမားအား ကညေပးရန ေစာငေ႐ာကသမား လပေဆာငႏငသည အရာမား (ဆကရန)

အသကပႀကးေသာ ကေလးငယမားႏင ဆယေကာသကမား

» အခနႏင ဂ႐စကမႈမား ေပးပါ။ » ပမနလပငနးစဥအတငး ျပလပႏငရန ကညပါ။ » ျဖစပကခသညမားႏငပတသက၍ အခကအလကအမနမားေပးၿပး

ယချဖစပကေနသညမားက ႐ငးျပပါ။ » ၎တ႔၏ ဝမးနညးမႈကလညး ခြငျပေပးပါ။ ၎တ႔အား ႀကခငမညဟ

မေမာလငပါႏင။ » ၎တ႔၏ အေတြးမားႏင ေၾကာက႐ြ႔မႈမားက ေဝဖနျခငးမျပဘ နားေထာငေပးပါ။ » ႐ငးလငးေသာ စညးမဥးမားႏင ေမာလငခကမား သတမတထားပါ။ » ၎တ႔ရငဆငရသည အႏရာယမားက ေမးျမနးၿပး ၎တ႔က ပပးေပးပါ။

အႏရာယမျဖစေစရန ေ႐ာင႐ားႏငမည အေကာငးဆး နညးလမးမားက ေဆြးေႏြးပါ။

» ၎တ႔က အားေပးၿပး အေထာကအကျဖစေစမည အခြငအလမးမားက ေပးပါ။

ေစာငေ႐ာကသတစဥး ထခကဒဏရာရလင၊ အလြနအမငး စတထခက ခစားေနရလင သ႔မဟတ မမတ႔ ကေလးမားက မေစာငေ႐ာကႏငလင သငသည ေစာငေ႐ာကေပးသအတြက အကအညမားရ႐ရနႏင ကေလးအား ေစာငေ႐ာကေပးရနတ႔အတြက စစဥေပးႏငသည။ ျဖစႏငသညအခါတငး ယၾကညရမည ကေလးသငယကာကြယေပးေရး အဖြ႕အစညး သ႔မဟတ ကြနရကတစခႏင ခတဆကပါ။ ကေလးႏင ၎တ႔၏ ေစာငေ႐ာကသမားအား အတတကြ ထားပါ။ ၎တ႔အား ခြထားရန မႀကးစားပါႏင။ ဥပမာ ေစာငေ႐ာကေပးသအား ေဆးဘကဆငရာ ကသမႈေပးရနအတြက တစေနရာရာသ႔ ပ႔ေဆာငခသညဆလင ကေလးမားအား ၎တ႔ႏငအတ ထားေပးျခငး သ႔မဟတ ၎တ႔ ျပနလညေတြ႔ဆႏငေစရန ေစာငေ႐ာကသအား ေခၚေဆာငသြားသညေနရာ အေသးစတက မတထားေပးပါ။

ကေလးငယမား သ႔မဟတ ၎တ႔၏ေစာငေ႐ာကသမားသည အျဖစအပကေၾကာင တက႐ကမထခကလငပင ကေလးမားသည အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစပြားရာဝနးကငသ႔ လာေရာကၿပး ထတလန႔စရာ အျဖစအပကမားက ျမငေတြ႔ရႏငေၾကာငး မတသားထားပါ။ အေရးေပၚ အေျခအေနတစခ၏ ဖ႐ဖရအေျခအေနတြင လႀကးမားသည အလပ႐ႈပေနတတသျဖင ကေလးမား ထေနရာတြင ဘာလပေနသည သ႔မဟတ မညသညတ႔က ၾကညေနသည သ႔မဟတ မညသညတ႔က ၾကားေနရသညက အနးကပေစာငၾကညႏငမည မဟတပါ။ စတဆငးရဖြယ ျမငကြငးမား သ႔မဟတ ျဖစရပမားမ ၎တ႔အား ကာကြယေပးရန ႀကးစားပါ။

33 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ကေလးမားအား ေျပာရမညစကားမားႏင လပေပးရမည အေၾကာငးအရာမား

ခစခငသမားႏင အတတကြထားပါ

» ၎တ႔အား အခြငအခါၾကတငး ၎တ႔၏ ေစာငေ႐ာကသမား၊ မသားစမားႏင အတတကြထားပါ။ ၎တ႔အား ခြထားရန မႀကးစားပါႏင။

» မသားစႏငကြကြာေနပါက ၎တ႔အား ယၾကညရေသာ ကေလးသငယကာကြယေစာငေ႐ာကေရး ကြနရက သ႔မဟတ အဖြ႕အစညးတစခႏင ခတဆကေပးပါ။ ကေလးအား ေစာငေ႐ာကမညသမ႐ဘ မထားခပါႏင။

» ကေလးသငယ ကာကြယေစာငေ႐ာကေရးအဖြ႕တစခ မရႏငပါက ၎တ႔၏ ေစာငေ႐ာကသမားက ႐ာေဖြရန သ ႔မဟတ ၎တ႔က ေစာငေ႐ာကေပးႏငမည အျခားမသားစမားက ဆကသြယရန သငကယတင ေဆာင႐ြကပါ။

ေဘးကငးေအာင ထားပါ

» ဒဏရာရသမား သ႔မဟတ ဆးဆး႐ြား႐ြား ပကစးမႈမားကသ႔ ေၾကာက႐ြ႕ဖြယ ျမငကြငးမားႏငေတြ႔ႀကရျခငးမ ကာကြယေပးပါ။

» အျဖစအပကႏင ပတသကသည စတဒကၡေရာကဖြယ အေၾကာငးအရာမား ၎တ႔ မၾကားရေစရန ကာကြယေပးပါ။

» ၎တ႔အား မဒယာမား သ႔မဟတ ေတြ႔ဆေမးျမနးလသည အေရးေပၚကယဆယေရး တ႔ျပနမႈက႑တြင မပါဝငသမားႏင မေတြ႔ရေအာင ကာကြယေပးပါ။

နားေထာငပါ၊ စကားေျပာပါ၊ ကစားပါ

» တညတညၿငမၿငမေနပါ၊ စကားက ႏးႏးညည ၾကငၾကငနာနာ ေျပာပါ။ » ၎တ႔၏ အေျခအေနႏင ပတသက၍ ကေလးမား၏ အျမငမားက နားေထာငပါ။ » ကေလးမားက ၎တ႔ျမငႏငသည အေနအထားေလာကတြင စကားေျပာရန

ႀကးစားပါ။ ၎တ႔နားလညႏငသည စကားလးမား၊ ႐ငးလငးခကမားက အသးျပပါ။ » မမနာမညက မတဆကေပးၿပး ၎တ႔အား ကညရန ႐ေနေၾကာငး အသေပးပါ။ » ၎တ႔၏ အမည၊ မညသညေနရာမလာသညတ႔အျပင ၎တ႔၏ ေစာငေ႐ာကသမား၊

အျခားမသားစဝငမားက ကည႐ာေဖြေပးႏငမည လအပေသာ အခကအလကမားက ႐ာေဖြပါ။

» ၎တ႔သည ၎တ႔၏ ေစာငေ႐ာကေပးသမားႏင အတ႐ပါက မမတ႔ကေလးမားအား ျပစေစာငေရာကရာတြင ေစာငေ႐ာက ေပးသမားက ပပးေပးပါ။

» ကေလးမားႏငအခနကနရာတြင ၎တ႔၏ အသကအ႐ြယအလက ကစားပြမားတြင ပါဝငေစျခငး သ႔မဟတ ၎တ႔စတဝငစားမႈမားအေၾကာငး ႐း႐း႐ငး႐ငး ေျပာဆျခငးမား ျပလပပါ။

ကေလးမားတြငလညး မမတ ႔ ကယပငရငဆငေျဖ႐ငးသည နညးလမးမား႐ပါသည။ ယငးတ ႔က ေလလာၿပး အကးမျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမား ေ႐ာင႐ားရန ကညေပးရငး အကးျပေသာ ရငဆင ေျဖရငးသညနညးလမးမားျဖင ပပ းေပးပါ။ အသကအ႐ြယပႀကးေသာ ကေလးသငယမားႏင ဆယေကာသကမားသည အေရးေပၚအေျခအေနမားတြင အကအညေပးတတပါသည။ ၎တ႔အတြက ယငးအေျခအေနတြင ပါဝငေဆာင႐ြကရန ေဘးကငးေသာ နညးလမးမား႐ာေဖြေပးျခငးသည ၎တ႔အား ထနးခပမႈ႐သညဟ ပမ ခစားရေစရန ကညေပးသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 34

အခနး ၃

၂။ ကနးမာေရးျပနာ႐သမား သ႔မဟတ ကာယ သ႔မဟတ စတပငးဆငရာ မသနစြမးသမား

နာတာ႐ည ကနးမာေရးအေျခအေန႐သမား၊ (ျပငးထနေသာ စတေဝဒနာ႐ငမား အပါအဝင) ကာယ သ႔မဟတ စတပငးဆငရာ မသနစြမးသမား သ႔မဟတ သကႀကး႐ြယအမားသည အထးအကအညမား လအပႏငပါသည။ ယငးမာ လၿခေဘးကငးေသာ ေနရာတစခသ႔ ေရာက႐ရန ကညေပးျခငး၊ အေျခခ ပပးမႈအျပင ကနးမာေရးေစာငေ႐ာကမႈမားႏင ခတဆကေပးျခငး သ႔မဟတ ၎တ႔ဘာသာ ေစာငေ႐ာကျခငးတ႔ ပါဝငသည။ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေန ေတြ႔ႀကခစားရပါက ေသြးေပါငတကျခငး၊ ႏလးေရာဂါမား၊ ပနးနာရငၾကပေရာဂါ၊ စတပပငေသာကေရာကျခငးႏင အျခားကနးမာေရးႏင စတပငးဆငရာ ေဝဒနာမားကသ႔ ကနးမာေရးအေျခအေန အမးမးမာ ပမဆး႐ြားလာတတပါသည။ ကယဝနေဆာင၊ ႏ႔တကမခငမားသည ကယဝန သ႔မဟတ ၎တ႔ကယတငႏင ၎တ႔၏ ေမြးကငးစကေလးမား၏ ကနးမာေရးအား ထခကေစႏငသည ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေန မားေၾကာင ျပငးထနေသာ စတဖစးမႈမား ႀကေတြ႔ရႏငပါသည။ မမဘာသာ မလႈပ႐ားႏငသမား သ႔မဟတ အျမင သ႔မဟတ အၾကားအာ႐ဆငရာ ျပနာ႐သမားသည ခစခငသမားက ႐ာေဖြရန သ႔မဟတ ရ႐ႏငေသာ ဝနေဆာငမႈမား အသးျပရန ခကခႏငသည။

ဤသညတ႔မာ ကနးမာေရးအေျခအေန သ႔မဟတ မသနစြမးမႈ ႐သမားက ကညရန သငလပေပးႏငသည အရာမား ျဖစသည-

» ၎တ႔အား လၿခေဘးကငးေသာ ေနရာတစခသ႔ ေရာက႐ေစရန ကညေပးပါ။ » အစာစားႏငရန၊ သန႔႐ငးေသာေရ ရ႐ေသာကသးႏငရန၊ မမတ႔ဘာသာ ေစာငေ႐ာကႏငရန သ႔မဟတ

အဖြ႕အစညးမားမ ထတေပးေသာ ပစၥညးမားျဖင ေနစရာမား တညေဆာကေပးရနတ႔ကသ႔ ၎တ႔၏ အေျခခလအပခကမား ျပညဝေစရန ကညေပးပါ။

» လအမားအား ၎တ႔တြင ကနးမာေရးျပနာတစခခ ႐ပါသလား သ႔မဟတ ကနးမာေရးျပနာတစခအတြက ပမနေဆးဝါးေသာကသးေနရသျဖစပါသလားဟ ေမးပါ။ ရႏငပါက လမားအတြက ၎တ႔၏ ေဆးဝါးမား ရ႐ေစရန သ႔မဟတ ေဆးဘကဆငရာ ဝနေဆာငမႈမား ရ႐ေစရန ကညေပးပါ။

» ၎တ႔ႏင အတေနေပးပါ သ႔မဟတ သငတ႔သြားရေတာမညျဖစလင ၎တ႔အား ကညေပးမညသတစဥးဥး ႐ေနေစရန ျပလပေပးပါ။ ေရ႐ညအားျဖင ၎တ႔အား ကညေပးရန ကာကြယေပးေရး အဖြ႕တစခခ သ႔မဟတ အျခားပပးေပးမညသမားႏင ခတဆကေပးရန စဥးစားပါ။

35 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

» အျခားရ႐ႏငမည ဝနေဆာငမႈမား အသးျပပႏင စပလဥးသည အခကအလကမားက ၎တ႔အား ေပးပါ။

၃။ ခြျခားဆကဆခရႏငဖြယ႐သမား သ႔မဟတ အၾကမးဖကခရႏငေခ႐သမား။

ခြျခားဆကဆခရႏငဖြယ႐သမား သ႔မဟတ အၾကမးဖကခရႏငေခ႐သမားတြင အမးသမးမား၊ အခ႕ တငးရငးသားမား သ႔မဟတ ဘာသာေရးအပစမားႏင စတေဝဒနာ႐ငမား ပါဝငသည။ ၎တ႔ ထခကလြယရျခငးမာ-

» အေျခခဝနေဆာငမႈမား ေပးသညအခါတြင ၎တ႔ကနရစချခငး၊ » အကအညမား၊ ဝနေဆာငမႈမား သ႔မဟတ သြားရမညေနရာမားႏင သကဆငသည ဆးျဖတခကမားခရာတြင

ကနရစချခငး၊ » လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈမား အပါအဝင အၾကမးဖကမႈမားအတြက ပစမတထားျခငး။

ခြျခားဆကဆခရႏငဖြယ႐သမား သ႔မဟတ အၾကမးဖကခရႏငေခ႐သမားသည အေရးေပၚ အေျခအေနတစခတြင ေဘးအႏရာယကငး႐ငးေစရန အထးအကာအကြယမား လအပႏငသည။ ၎တ႔၏ အေျခခလအပခကမားက ျဖညဆညးေပးရနႏင ရ႐ႏငေသာ ဝနေဆာငမႈမားက အသးခရနအတြက အပပပးေပးမႈမား လအပႏငသည။ ၎တ႔အား သတထားၿပး ေအာကပါတ႔ ျပလပေပးျခငးျဖင ကညေပးႏငပါသည-

» ၎တ႔ ေနထငရန လၿခေဘးကငးေသာ ေနရာမားက ကည႐ာေဖြေပးျခငး၊ » ၎တ႔ ခစရသမား၊ အျခားယၾကညရသမားႏင ဆကသြယႏငရန ကညေပးျခငး၊ » ရ႐ႏငေသာ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပတသကသည အခကအလကမား ေပးျခငး၊ လအပပါက ၎တ႔အား အဆပါ

ဝနေဆာငမႈမားႏင တက႐ကခတဆကေပးျခငးျဖင ကညေပးျခငး။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 36

အခနး ၃

အခနး ၄ မမကယတငႏင မမ၏ လပေဖာကငဖကမားက ေစာငေ႐ာကျခငး

37 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ဤအခနးတြင ကၽြႏပတ႔ ေဆြးေႏြးသြားမညမာ -

၄.၁ ကညေပးရန အသငရေနျခငး။၄.၂ စတဖစးမႈမားက ကငတြယျခငး- ကနးမာေရးႏငညညြတေသာ အလပႏင ဘဝေနထငမႈအကငမား၄.၃ အနားယျခငးႏင စဥးစားဆငျခငျခငး။

သငႏင သငမသားစသည အေရးေပၚအေျခအေနေၾကာင တက႐ကထခကမႈ ႐ႏငပါသည။ သငႏငတက႐ကပတသကမႈ မ႐လငပင ကညေပးေနစဥတြင သငၾကားခ ျမငခရသညမားသည သငအား ထခကမႈ႐ႏငသည။ကညေပးသတစဥးအေန ျဖင မမ၏ ကယစတကနးမာမႈအတြက ပ၍ အေလးေပးရန အေရးႀကးသည။ သငကယသင ဂ႐စကပါ သ႔မသာ အျခားသမားက အေကာငးဆးေစာငေ႐ာကမႈ ေပးႏငမညျဖစသည။

၄.၁ ကညေပးရန အသငျပငဆငျခငး

အေရးေပၚ အေျခအေနဝနးကငမားတြင ကညေပးသ တစဥးျဖစရနအတြက အေကာငးဆး အသငျပငႏငမည နညးလမးမားက စဥးစားပါ။ ျဖစႏငပါက -

» အေရးေပၚ အေျခအေနမား၊ ကညေပးသအမးမး၏ မတညေသာ အခနးက႑မားႏင တာဝနမားအေၾကာငး ေလလာပါ။

» ယငးသည အျခားသမားအတြက ကညေပးသ တာဝနက ယထားသညအခါ ျပငးထနေသာ စတဖစးမႈမား ျဖစေစႏငသည သင၏ ကယပငကနးမာေရးႏင တစကယေရ သ႔မဟတ မသားစ ျပနာမားအေၾကာငး စဥးစားပါ။

» သငသည ဤထးျခားေသာ အေရးေပၚ အေျခအေနႏင အခနကာလအတြငး ကညေပးရန အသငျဖစမျဖစက ႐းသားေသာ ဆးျဖတခကတစခ ခမတပါ။

အခနး ၄ မမကယတငႏင မမ၏ လပေဖာကငဖကမားက ေစာငေ႐ာကျခငး

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 38

အခနး ၄

၄.၂ စတဖစးမႈမားက ကငတြယျခငး- ကနးမာေရးႏငညညြတေသာ အလပႏင ဘဝေနထငမႈ အကငမား

ကညေပးသမားအတြက စတဖစးမႈျဖစေစသည အဓကအေၾကာငးရငးမာ ေန႔စဥႀကေတြရသည အလပဖအားမား ျဖစၿပး အထးသျဖင အေရးေပၚအေျခအေနအတြငး ျဖစသည။ ႐ညလားေသာ အလပလပခန၊ အလြနမားျပားေသာ တာဝနဝတရားမား၊ ႐ငးလငးေသာ လပငနးေဖာျပခက မ႐ျခငး၊ ဆကသြယမႈ သ႔မဟတ စမကြပကမႈ အားနညးျခငး၊ လၿခမႈမ႐ေသာ ေနရာမားတြင အလပလပကငရျခငးသည ကညေပးသမားအေပၚ သကေရာကႏငသည အလပေၾကာင ျဖစေသာစတဖစးမႈ နမနာမား ျဖစသည။

ကညေပးသတစဥးအေနျဖင သငသည လအမား၏ လၿခေရးႏင ေစာငေ႐ာကမႈတ႔အတြက တာဝန႐သညဟ ခစားရႏငသည။ သငသည အပကအစးမား၊ ထခကဒဏရာမား၊ ေသဆးမႈမား သ႔မဟတ အၾကမးဖကမႈမားကသ႔ ဆး႐ြားေသာ ျဖစရပမားက ျမငေတြ႔ျခငးေသာလညးေကာငး၊ တက႐ကႀကေတြ႔ရျခငးေသာလညးေကာငး ျဖစႏငသည။ သငသည အျခားလမား၏ နာကငမႈႏင ဒကၡမားအေၾကာငးက ၾကားၾကရႏငသည။ ဤအေတြ႔အႀကမားအားလးသည သငႏင သငမတေဆြ ကညေပးသမားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈ႐ႏငသည။

သငအေနျဖင သင၏ ကယပငစတဖစးမႈက အေကာငးဆး ေျဖ႐ငးပ၊ လပေဖာကငဖက ကညေပးသမားအား ပပးေပးပႏင ၎တ႔မ ပပးေပးႏငပတ႔က စဥးစားပါ။ ေအာကပါ အႀကျပခကမားသည သင၏ စတဖစးမႈက ေျဖ႐ငးရာတြင အေထာကအကျဖစေစႏငပါသည။။

» သငသည ယခငက ႀကႀကခ ေျဖ႐ငးႏငရန ကညေပးခသည အရာမားႏင သငအား စတဓာတႀကခငစြာ ေနႏငရန ျပလပေပးႏငသည အရာမားအေၾကာငး စဥးစားပါ။

» အခနတေလးပငျဖစေစကာမ အစာစားရန၊ အနားယရနႏင အပနးေျဖရနတ႔အတြက အခနေပးပါ။ » သငအလြနေျခကနလကပနးကေမာပနးျခငး မျဖစေစရန သငေလာေသာ အလပခနတစခ ျဖစေစရန

ႀကးစားပါ။ ဥပမာ- ကညေပးသမားၾကား အလပတာဝနမား ခြေဝလပကငျခငး၊ ျပငးထနေသာ အေရးေပၚ အေျခအေနအဆငမားတြင အဆငးမားခြ၍ အလပလပျခငးႏင ပမနနားေနခနမားယရနတ႔က စဥးစားပါ။

» ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေနတစခၿပးေနာက ျပနာမားစြာ ျဖစေပၚႏငပါသည။ သငသည လအမားအား ၎တ႔၏ ျပနာမားအားလးက ကညေျဖ႐ငးေပးႏငျခငးမရႏငသညအခါ သငသည ယၾကညမႈနညးလာျခငး သ႔မဟတ ေဒါသထြကျခငးမား ခစားရႏငသည။ သငသည လအမား၏ ျပနာမားအားလးက ေျဖ႐ငးေပးရန တာဝနမ႐သညက အမတရပါ။ လအမားအား ၎တ႔ဘာသာ ေစာငေ႐ာကႏငရနအတြက သငလပႏငသမအားလးက လပေပးပါ။

» အရက၊ ကဖငးဓာတႏင နကတငးဓာတမား သးစြျခငးက ေလာခၿပး ဆရာဝနမညႊနးေသာ ေဆးဝါးမားသးစြျခငးက ေ႐ာငၾကဥပါ။

» လပေဖာကငဖက ကညေပးသမား မညသ႔ လပေဆာငေနသညကၾကည႐ႈၿပး သငလပေဆာငေနပမားကလညး ၎တ႔အား ၾကည႐ႈခငးပါ။ အခငးခငးကညေပးႏငမည နညးလမးမားက ႐ာေဖြပါ။

» မတေဆြမား၊ ခစရသမား သ႔မဟတ ကညေပးႏငမညဟ သငယၾကညရသမားႏင စကားေျပာပါ။

39 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

၄.၃ အနားယျခငးႏင စဥးစားဆငျခငျခငး။

အနားယရနႏင ျပနလညစဥးစားရနအတြက အခနယျခငးသည သင၏ကညေရးအခနးက႑ အဆးသတေရးအတြက အေရးႀကးသညအစတအပငးတစရပျဖစသည။ ျဖစရပဆးႏငကပေဘးမား ႀကေတြ႔ခေသာလမား၏ လအပခကမားမာ အလြနခကခေကာငးခကခႏငၿပး ၎တ႔၏ နာကငမႈႏင ဒကၡေဝဒနာမားက သညးခရန ခကခႏငပါသည။ အေရးေပၚအေျခအေနတစခတြင အကအညေပးၿပးေနာက အေတြ႔အႀကမားက မမဘာသာ ျပနလညစဥးစားရနႏင အနားယရနအတြက အခနယပါ။ ေအာကပါအႀကျပခကမားသည သင၏စတေရာကယပါ ပမနျပနျဖစလာေစေရးအတြက အေထာကအကျပႏငပါသည။

» အေရးေပၚအေျခအေနတြင ကညေပးခသည သင၏အေတြ႔ အႀကမားက ႀကးၾကပေရးမး၊ လပေဖာကငဖက သ႔မဟတ သငယၾကညရသတစေယာကေယာကက ေျပာျပပါ။

» အျခားသမားအား ေသးငယသညအကအညမားပငျဖစေစ သငေပးႏငခသညအကအညမားက အသအမတျပပါ။ » သငေကာငးေကာငးမြနမြန လပႏငခသညအရာမား၊ ေကာငးေကာငးမြနမြနမလပႏငခသညအရာမားႏင

ထအေျခအေနမားတြင သငလပႏငခေသာ အတငးအတာမားက ျပနလညစဥးစားၿပး လကခရန သငယပါ။ » ျဖစႏငလင သင၏လပငနးႏင ဘဝေပးတာဝနမားက တဖန ျပညလညမစတငမ အခနယၿပး စတေရာကယပါ

အနားယပါ။

သငသည အျဖစအပကႏငပတသက၍ ဝမးနညးစရာ အေတြးမား သ႔မဟတ အျဖစအပကဆးမား ႀကေတြ႕ရသျဖင အလြနေၾကာကလန႔ျခငး သ႔မဟတ အလြနအမငး ဝမးနညးျခငး၊ မအပစကႏငျခငး၊ သ႔မဟတ အရကအလြနအကၽြ ေသာကစားျခငး သ႔မဟတ မးယစေဆးသးစြျခငးမား ျဖစလာပါက သငယၾကညရသတစဥးဥးထမ အကအညမားရယရန အေရးႀကးပါသည။ ထအခကအခမား တစလထကပ၍ ရလာခပါက ကနးမာေရး ပညာ႐ငတစဥးဥး သ႔မဟတ (ရပါက) စတကနးမာေရး ပါရဂတစဥးက ေျပာျပပါ။ ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 40

အခနး ၄

အခနး ၅ သငေလလာခရသညမားက ေလကငပါ

41 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ေအာကပါျဖစလာႏငဖြယရာအေျခအေနမားမာ ကညေပးသအျဖစ သငေျဖရငးေပးရႏငသည ျဖစရပဆးႏငကပေဘးအေျခအေန နမနာမားျဖစ သည။ ဤျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမားက ဖတ႐ႈၿပး ဤသ႔ ေတြးၾကညပါ -

၁။ အကယ၍ ဤအေျခအေနမး သငႀကလာခပါက သငအေနျဖင မညသညက အေရးတႀကး လပေဆာငရနလအပမညနညး။

၂။ သငအတြက မညသညက အမားဆးအေထာကအက ျဖစႏငမညနညး။

သငအေနျဖင ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနတစခစတြင လအမားအား တ႔ျပနေဆာငရြကေပးပက စတကးၾကညသညအခါ ၾကညျမငပ၊ နားေထာငပႏင ခတဆကပစသည PFA ၏ လပေဆာငခက အေျခခသေဘာတရားမားကစတထတြငမတသားထားပါ။ တ႔ျပနေဆာင႐ြကရန ထညသြငးစဥးစားရမညအရာမားႏင နညးလမးမားက ေတြးေတာဆငျခငႏငရနအတြက အေရးႀကးေသာေမးခြနးအခ႕က ကၽြႏပတ႔ ထညသြငးေပးထားပါသည။

၅.၁ ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမား ၁ - သဘာ၀ေဘးအႏရာယ

ေန႔လယဘက အလပလပေနခနတြင ၿမ႕လယေခါင၌ အလြနႀကးမားေသာ ငလငတစခ ႐တတရကလႈပခတသြားေၾကာငး သငၾကားသရမည။ လအမားအျပား ထခကမႈရခၿပး အေဆာကအအမား ၿပလပကစးသြားသည။ သငႏင သင၏လပေဖာကငဖကမားမာ စးရမတနလႈပသြားခေသာလညး အဆငေျပပါသည။ ထခကပကစးမႈအတငးအတာက သသကြကြ မသရေသးပါ။ သငအလပလပေနေသာ ဌာနမ သငႏင သင၏လပေဖာကငဖကမားက အသက႐ငကနရစသမားအား ေဖးမကညေပးရနႏင သငေတြ႔ရသည ျပငးျပငးထနထန ထခကဒဏရာရသမားက အေထာကအပေပးရန မာၾကားခပါသည။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 42

အခနး ၅

အကအညေပးရန ျပငဆငေနစဥ မမကယက ေအာကပါေမးခြနးမား ေမးပါ -

» ကၽြႏပ အကအညေပးရန အသငျဖစေနၿပလား။ မညသည ကယေရးကယတာ ျပနာမားမာ အေရးႀကးပါသနညး။

» အေရးေပၚအေျခအေနႏငပတသက၍ မညသညသတငးအခကအလကမား ရထားရမညနညး။ » ကၽြႏပတစဥးတညး သ႔မဟတ လပေဖာကငဖကမားႏငအတ ခရးထြကရမညလား။ အဘယေၾကာင သြားရသနညး

သ႔မဟတ အဘယေၾကာင မသြားရသနညး။

ထညသြငးစဥးစားရမည အရာမားမာ -

» အထးသျဖင ႀကးမားေသာသဘာဝေဘးအႏရာယတစခ ျဖစပကၿပးေနာက – အေရးေပၚအေျခအေနတစခအား - ကညေပးရန သြားေရာကရာတြင အဖြ႔လက သ႔မဟတ အတြလက အလပလပျခငးမ ရရႏငသည အကးေကးဇးမားက ထညသြငးစဥးစားပါ။ အဖြ႔ႏငအလပလပျခငးသည သငအတြက ပပးမႈရေစရန ၊ ခကခေသာအေျခအေနမားတြင သငအတြက အရနသင႐ေနေစရန ကညေပးမညျဖစၿပး သင၏လၿခေရးအတြက အေရးပါပါသည။ အဖြ႔လကလပေဆာငျခငးျဖင ပ၍ထေရာကစြာလညး ေဆာငရြကႏငပါသည။ ဥပမာ - တစေယာကမာ စတေသာကဖစးေနသ အနား႐ေနေပးခနတြင အျခားတစေယာကမာ လအပပါက ေဆးဝါးေစာငေ႐ာကမႈကသ႔ အထးအကအညမား ရ႐ေစရန အာ႐စက လပေဆာငႏငမညျဖစသည။ ျဖစႏငပါက အေထာကအပႏငအကအညေပးရန သငႏင အေဖာကညေပးသတစေယာက အျပနအလန ေစာငၾကညေပးႏငသည "အေပါငးအသငးစနစ"တစခ႐ေစရန ႀကးစားၾကညပါ။

» အခ႕ဌာနမားသည သငအား အေထာကအပမား၊ သယယပ ႔ေဆာငေရး၊ ဆကသြယေရးကရယာမား၊ အေျခအေနႏငပတသကသည ေနာကဆးရသတငးအခကအလကမား သ ႔မဟတ လျခေရး အေၾကာငးအရာမားႏင အျခားအဖြ ႔ဝငမား သ ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပးေပါငးလပေဆာငျခငး မားကသ ႔ အေထာကအပမားေပးႏငပါသည။

ၿမ႕ထ၌သြားလာစဥ မညသညတ႔က သင ႐ာေဖြ သငသနညး။

» အေရးေပၚအေျခအေနျဖစေပၚေနသညေနရာတြင ေနႏငေလာကေအာင ေဘးကငးပါသလား။ » မညသညဝနေဆာငမႈမားႏင အေထာကအပမား ရရႏငသနညး။ » ထေနရာရ လမားသည အေျခခလအပခကမား အေရးတႀကး လအပေနသလား။ » ထေနရာရ လမားသည ဆးရြားျပငးထနေသာ စတပငးဆငရာ တနျပနတ႔ျပနမႈမား ရေနပါသလား။ » မညသတ႔သည အထးအကအည လအပႏငဖြယ႐သနညး။

» မညသညေနရာတြင ကၽြႏပ PFA ေပးႏငသနညး။

လအမားဆ သငေရာကရသြားသညႏင ၎တ႔၏စးရမပပငမႈမားက အေကာငးဆး မညသ႔ နားေထာငေပးၿပး မညသ႔ ႏစသမမႈမား ေပးႏငမညနညး။

43 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

» ေဘးသငသမားတြင မညသညအေျခခလအပခကမား ရႏငပါသနညး။ » အေထာကအပေပးရနအတြက ကၽြႏပသည မမကယမမ မညသ႔ မတဆကေပးရမညနညး။ » ေဘးသငလမားအား ထခကအႏရာယကငးေဝးေအာင ဆကလကကညေပးျခငးသည

ဤသ႔ေသာအေျခအေနမးတြင မညသ႔ အဓပၸါယသကေရာကသနညး။ » လအမားအား ၎တ႔၏လအပခကမားႏင စးရမပပငမႈမားက ကၽြႏပ မညသ႔ ေမးျမနးရမညနညး။

» ေဘးသငသမားအား ကၽြႏပ မညသ႔ အေကာငးဆး ေထာကပေပးၿပး ႏစသမေပးႏငမညနညး။

စတေသာကေရာကေနေသာ လႀကးတစေယာကႏင စကားေျပာဆပ နမနာ

ဤစကားေျပာဆမႈတြင လၿပသြားေသာအေဆာကအအ၏ အတကးအတပပအျပငဘက၌ မတတပရပေနေသာ အမးသမးတစဥးထ သြားေရာကရမညျဖစသည။ သမမာ ႐ပပငးဆငရာ ထခကဒဏရာ ရထားပမေပၚေသာလညး ငေၾကြးၿပး တနလႈပေခာကခားေနသည။

သင - ဟလ ကၽြနေတာနာမညက ___ ပါ။ ကၽြနေတာက ___ဌာနမာ အလပလပေနပါတယ။ ကၽြနေတာ အမန႔ စကားေျပာလ႔ရမလား။

အမးသမး - အရမးေၾကာကစရာေကာငးပါတယ။ ငလငစလႈပတအခနမာ ကၽြနမ ဒအေဆာကအဥးထ သြားေနတာပါ။ ဘာျဖစေနလဆတာ ကၽြနမ နားမလညဘး။

သင - ဟတက။ အဒါ ငလငလႈပတာပါ။ အမအတြက အရမးေၾကာကစရာ ေကာငးမယဆတာ ကၽြနေတာ ေတြးၾကညရန႔ သပါတယ။ အမနာမည ဘယလေခၚပါသလ။

အမးသမး - ကၽြနမ နာမညက Jasmina ပါ Jasmina Salem ပါ။ ကၽြနမ အရမးက ေၾကာကပါတယ။ [တနလႈပေခာကခားစြာ ငေၾကြးလက] ကၽြနမ အဒအထက ဝငသြားၿပး ကၽြနမရ႕ လပေဖာကငဖကေတြက ရာသငတယလ ကၽြနမ ေတြးမတယ။ သတ႔ေတြ အဆငေျပလား/မေျပလားဆတာလညး ကၽြနမ မသဘး။

သင - Ms. Salem ေရ အခအခနမာ အေဆာကအဥးထက သြားဖ႔ အရမးအႏရာယမားတယ။ အမက ထခကႏငတယ။ အမ သေဘာတမယဆရင ဟနားက ပလၿခတတစေနရာရာမာ အမန႔ ကၽြနေတာတ႔ စကားေျပာလ႔ရပါတယ။ ကၽြနေတာ အမန႔ ခဏတျဖတ အေဖာလပေပးလ႔ ရပါတယ။ အမ သေဘာကပါရ႕လား။

အမးသမး - ဟတက။ တဆတေလာက ကညေပးပါ။ [သငဟာ ကယဆယေရးန႔ ကနးမာေရးဝနထမးေတြ အလပလပေနတ လၿပသြားေသာ အေဆာကအအေနရာႏင အနညးငယေဝးေသာ ပ၍ဆတျငမသညေနရာက သြားပါ။]

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 44

အခနး ၅

သင - ေရ ယလာေပးရမလား ခငဗာ။ [ရႏငပါက ေရ သ႔မဟတ ေစာငကသ႔ လကေတြ႔အသးဝငႏငမည ပစၥညးတစခခေပးပါ။]

အမးသမး - ကၽြနမ ဒအနားမာ ခဏေလာကေလးထငေနခငတယ။

[ထအမးသမး စကားစတငေျပာလာသညအခနအထ သမအနားတြင ႏစမနစ၊ သးမနစခန႔ တတဆတျငမသကစြာ ထငပါ။]

အမးသမး - ကၽြနမ အရမးဆးတယ။ လေတြက ကညေပးဖ႔ ကၽြနမ အေဆာကအအထမာ ရေနခသငတယ။

သင - ကၽြနေတာ နားလညပါတယ။

အမးသမး - ကၽြနမ အျပငက ထြကေျပးခတယ။ ဒါေပမ အျခားသေတြအတြက ကၽြနမ စတမေကာငး ျဖစေနတယ။

သင - ဒလအေျခအေနမးမာ ဘာလပေပးရမယဆတာက သဖ႔က ခကခပါတယ။ ဒါေပမ အမ အေဆာကအအထကေန သတရရ ထြကေျပးလာႏငတပပ။ အဒလမမဟတရင အမ ထခကဒဏရာ ရႏငတယ။

အမးသမး - သတ႔ေတြ အတကးအတပေတြၾကားကေန အေလာငးတစေလာငး ထတယလာတာ ျမငခပါတယ။ သက ကၽြနမသငယခငးျဖစမယ ထငတယ။ [ငေၾကြးလက]

သင - ကၽြနေတာ စတမေကာငးပါဘး။ ကယဆယေရးအဖြ႔ ေတြေရာကေနၿပဆေတာ အေဆာကအအ ထမာ ဘယသေတြရၿပး ဘယလအေနအထားရၾကတယဆတာ မၾကာခင ကၽြနေတာတ႔ သရမာပါ။

[အမးသမး၏အျဖစအပကက နားေထာငၿပး သမ၏လအပခကမားႏင စးရမပပငမႈမားက ေမးျမနး၍ စကားေျပာဆျခငးအား ေနာကထပ ၁၀ မနစခန႔ ဆကလကေျပာဆရပါမည။ စကားေျပာဆျခငးတြင ဤသ႔ အဆးသတပါ -]

အမးသမး - ကၽြနမရ႕မသားစ အဆငေျပေျပရ/မရ ကၽြနမသဖ႔လတယ။ ဒါေပမ ငလငစလႈပတအခနတနးက ကၽြနမဖနးေပာကသြားတယ။ ၿပးေတာ ကၽြနမအမက ဘယလျပနရမယဆတာ မသေတာဘး။

သင - အမရ႕မသားစက ဖနးဆကဖ႔ ကၽြနေတာကညေပးႏငပါတယ။ ၿပးေတာမ သတ႔ဆ ဘယလသြားရမယဆတာက အတတစဥးစားၾကတာေပါ။

အမးသမး - ေကးဇးတငပါတယ။ အဒါ အမားႀကးအေထာကအက ျဖစမာပါ။

45 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ဤနမနာစကားေျပာဆပတြင ေအာကပါတ႔အား ေဆာငရြကထားပက သတျပပါ -

» သင၏အမညအား မတဆကေပးၿပး ထသအား သငလပကငေနေသာဌာနက ေျပာျပသည။ » ၎တ႔ စကားေျပာလမႈရ/မရသရေအာင ထသအားေမးျမနးသည။ » ထသအား ေနာကဆးအမညက ရရေသေသသးစြၿပး အမညတပေခၚဆသည။ » စတေသာကေရာကေနသအား ပမလၿခေသာေနရာက ေျပာငးေရြ႕ေပး၍ ထပၿပးထခကဒဏရာမားမရရေအာင

ကာကြယေပးသည။ » စတေသာကေရာကေနသအား ႏစသမမႈအခ႕ (ဥပမာ - ေရ) ေပးသည။ » ၎တ႔အား ဖအားေပးေျပာခငးျခငးမဟတဘ ထသေျပာသမ နားေထာငၿပး အနးတြငေနေပးသည။ » ထသအား ၎တ႔ သငေလာသလ ျပမခသည နညးလမးမားက ျပန၍စဥးစားဆငျခငခငးသည။ » အခနယ နားေထာငေပးသည။ » ထသ၏လအပခကမားႏင စးရမပပငမႈမားက သ႐ေအာငလပသည။ » လပေဖာကငဖကမား ဆးရႈးသြားျခငးႏငပတသက၍ ထသ၏ စတပပငမႈက အသအမတျပနားလညေပးသည။

» ထသအား ၎တ႔၏မသားစဝငမားႏင ဆဆညးရန ကညေပးသည။

လအမားအားသတငးအခကအလကမားႏင လကေတြ႔အသးဝငေသာအေထာကအပမားက ခတဆကေပးရန သင မညသညတ႔က လပေဆာငေပးႏငမညနညး။

» ဤအေျခအေနမးတြင ေဘးသငသမားအတြက ရရႏငေသာ ရငးျမစမား (အစားအစာ၊ ခလႈရာေနရာ၊ ေရ) သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈမားက ရာေဖြရန မညသညအခကအခမား ေတြ႔ႀကရႏငမညနညး။

» လအမား၏စတထတြင မညသညစတေသာကမားႏင စးရမပပငမႈမား ရေနမညနညး။ ၎တ႔၏ျပနာမား ေျပလညရာေျပလညေၾကာငး ေျဖရငးရာတြင မညသ႔ေသာလကေတြ႔အသးဝငသည အႀကျပခကမား ေပးႏငမညနညး။

» ေဘးသငသအမားစသည မညသ႔ေသာ သတငးအခကအလကမား လခငမညနညး။ အေရးေပၚအျဖစအပကႏငပတသက၍ ေနာကဆးရသတငးႏင စတခရသညအခကအလကမားက မညသညေနရာတြင ရရႏငမညနညး။

» လအမားအား ၎တ႔၏ခစျမတႏးသမား သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈမားႏင ခတဆကေပးရန မညသညတ႔က လပေဆာငေပးႏငမညနညး။ မညသညအခကအခမား ရလာႏငမညနညး။

» ကေလးငယမားႏင ဆယေကာသကကေလးငယမား သ႔မဟတ ကနးမာေရးလအပခကရသမားသည မညသညတ႔က လအပႏငသနညး။ ထခကလြယေသာသမားက ၎တ႔၏ခစခငျမတႏးသမား၊ ဝနေဆာငမႈမားႏင ကၽြႏပ မညသ႔ ခတဆကေပးႏငမညနညး။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 46

အခနး ၅

၅.၂ ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမား ၂ - အၾကမးဖကမႈႏင ေနရာေျပာငးေ႐ႊ႕ေပးျခငး

ဒကၡသညမားက ကနတငကားမားျဖင ေနရာသစသ႔ ေခၚေဆာငလာၿပး ဤေနရာသစတြင ေနထငရမညျဖစေၾကာငး ၎တ႔က ေျပာျပပါ။ ၎တ႔ ယခငေနထငသညနယေျမတြင စစပြျဖစေနေသာေၾကာင ၎တ႔က ေ႐ႊ႕ေျပာငးေပးျခငးျဖစသည။ ကနတငကားေပၚမ ဆငးသညႏင အခ႕မာ ငေၾကြးေနၿပး အခ႕မာ အလြနေၾကကရြ႕ေနပေပၚသည။ အခ႕မာ စတသကသာရာရကာ သကျပငးခႏငေသာလညး အခ႕မာ မကစလည လမးေပာကေနဟန႐သည။ လအမားအျပားမာ ေနရာသစအေပၚ ထတလန႔ေၾကာကရြ႕ေနၿပး သသယရေနသညအျပင မညသညေနရာတြင စားရမည၊ အပရမည သ႔မဟတ ကနးမာေရးေစာငေ႐ာကမႈ ရယရမညဆသညက သသကြကြ မသၾကပါ။ အခ႕သမားသည ကယေလာငေသာအသက ၾကားရေသာအခါ ေသနတပစသမားက ျပနၾကားေနရသညဟ ထငမတလက ေၾကာကရြ႕ေနပရသည။ သငသည အစားအစာမားက ျဖန႔ျဖးေပးေသာအဖြ႔တြင လပကငေနသည ေစတနာဝနထမးတစဥးျဖစၿပး အစားအစာ ျဖန႔ျဖးေပးသညေနရာမားတြင ကညေပးရမညျဖစသည။

အကအညေပးရန ျပငဆငေနစဥ ဤအေျခအေနႏင ပတသက၍ သရရမညအရာမားက ထညသြငးစဥးစားပါ -

» ကၽြႏပ အကအညေပးရမညသတ႔မာ မညသမားနညး။ ၎တ႔၏ယဥေကးမႈေနာကခမာ မညသညနညး။ » ကၽြႏပ လကနာေစာငထနးရမည အမအကငဆငရာ စညးမဥး သ႔မဟတ ထးစတစခခ ရပါသလား။ ဥပမာ -

အမးသမး ဒကၡသညမားႏင စကားေျပာဆရန ကညေပးသက အမးသမးျဖစလင ပမသငေတာပါသလား။ » ၎တ႔ မညမေဝးေဝး ခရးႏငခၾကရပါသနညး။ ၎တ႔ ေတြ႔ႀကခစားခရေသာပဋပကၡႏငပတသက၍ မညသညက ကၽြႏပ

သထားပါသနညး။ » ဒကၡသညမားက လကခထားသညေနရာတြင မညသည ဝနေဆာငမႈမားက ပပးေပးထားသနညး။

47 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

» အကယ၍ ကၽြႏပသည အဖြ႔လကလပေဆာငေပးေနပါက ဤကသ႔ အေျခအေနမးတြင အကအညေပးရန မမတ႔ကယတင မညသ႔ စစဥမညနညး။ လတစေယာကစသည မညသညအလပတာဝနမားက ထမးေဆာငရမညနညး။ ကၽြႏပတ႔အခငးအခငး၊ ထေနရာတြငရေနေသာ အျခားအက အညေပးသအဖြ႔မားႏင မညသ႔ပးေပါငးလပကငမညနညး။

ေဘးသငသမားႏင ေတြ႔ဆသညအခါ သင မညသညတ႔က ႐ာေဖြ သငသနညး။

» ေဘးသငသ အမားစ မညသညက လအပမညနညး။ ၎တ႔ ဆာေလာငေနမလား။ ေရဆာေနမလား သ႔မဟတ ပငပနးေနမလား။ တစေယာကေယာက ထခကဒဏရာရေနသလား သ႔မဟတ ေနမေကာငး ျဖစေနသလား။ ေဘးသငသအဖြ႔ထတြင တစရြာတညးအတေနထငေသာ မသားစမား သ႔မဟတ လမား ရေနသလား။

» အေဖာမပါေသာ ကေလးငယမား သ႔မဟတ ဆယေကာသကမား ရေနသလား။ အျခားမညသတ႔ အထးအကအည လအပေနသနညး။

» ေဘးသငသအဖြ႔မ လတစဥးခငးစသည ျဖစရပဆးအေပၚ မတညေသာတနျပနတ႔ျပနမႈအမးမး ရေနပရသည။ မညသ႔ေသာ ျပငးထနသည စတပငးဆငရာအရ တနျပနတ႔ျပနမႈမးက ေတြ႔ရပါသနညး။

ေဘးသငသအဖြ႔မ လအမားဆ ခဥးကပသြားသညႏင ၎တ႔၏ စးရမပပငမႈမားက အေကာငးဆး သငမညသ႔ နားေထာငေပးၿပး မညသ႔ ႏစသမမႈမား ေပးႏငမညနညး။

» အေထာကအပေပးရန မမကယမမ မညသ႔ မတဆကေပးရမညနညး။ » အၾကမးဖကမႈအား ရငဆငေတြ႔ႀကရသမားႏင ေတြ႔ျမငခရသမားသည အလြနအမငးေၾကာကရြ႕ၿပး လၿခမႈမရဟ

ခစားရႏငပါသည။ ၎တ႔က ကၽြႏပ မညသ႔ေထာကပေပးၿပး စတတညျငမေအာင မညသ႔ ကညေပးႏငမညနညး။ » အမးသမးမားကသ႔ အထးအကအညလအပေနသမား၏ လအပခကမားႏင စးရမပပငမႈမားက ကၽြႏပမညသ႔

သရႏငသနညး။ » အေဖာမပါေသာ ကေလးငယမား သ႔မဟတ ဆယေကာသကမားဆ မညသ႔ခဥးကပၿပး

အကအညေပးရမညနညး။

အေဖာမပါေသာကေလးငယႏင ေျပာဆရမည နမနာစကားေျပာဆမႈ

ေဘးသငသအဖြ႔၏အစြနနားတြင ၁၀ ႏစအရြယခန႔ရ ေကာငေလးတစေယာက မတတပရပေနၿပး အလြနေၾကာက ရြ႕ေနသညက သင သတထားမသည။

သင - [ကေလး၏မကစတညတညေနရာခနးတြင ဒးတစဖကေထာကၿပး] ဟငး - ဥးနာမညက ___ ပါ။ ဥးက ___ဌာနကပါ။ ဥးက ဒေနရာက အကအညေပးဖ ႔ ေရာကလာတာ။ အမနာမည ဘယလေခၚပါသလ။

ကေလး - [င႔ၾကညၿပး ညငသာစြာေျပာဆလက] Adam ပါ။

သင - ဟငး Adam။ သား ဒေနရာကေရာကဖ႔ အေဝးႀကးစးလာခရမာေပါ။ သား ေရဆာေနလား။ [စားစရာ သ႔မဟတ ေသာကစရာ သ႔မဟတ သငမာ ေစာငရပါက ေစာငကသ႔ တျခားလကေတြ႔အသးဝငတ ပစၥညးအခ႕ေပးပါ။] သားရ႕မသားစက ဘယမာလ။

ကေလး - ကၽြနေတာ မသဘး။ [စတင ငလာလက]

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 48

အခနး ၅

သင - သား ေၾကာကေနတယဆတာ ဥးသပါတယ Adam ။ သားက ဥး ကညေပးမယ။ ၿပးေတာ သားရ႕ မသားစက ႐ာေပးႏငမယလေတြန႔ ခတဆကေပးမယ။ သားရ႕မးရးနာမညန႔ ဘယမာေနလဆတာက ဥးက ေျပာျပေပးႏငလား။

ကေလး - ဟတက။ ကၽြနေတာနာမညက Adam Duvall ပါ။ ကၽြနေတာက __ ရြာကပါ။

သင - ေကးဇးပ Adam။ သားရ႕ မသားစက ေနာကဆး ဘယအခနမာ ေတြ႔ခတာလ။

ကေလး - ကၽြနေတာတ႔က ထရပကားေတြန႔ ဒက ေခၚလာတနးက ကၽြနေတာအမ ရတယ။ ဒါေပမ အခ အမက ကၽြနေတာ ႐ာမေတြ႔ဘး။

သင - သား အမက အသကဘယေလာကရၿပလ။ အမရ႕နာမညက ဘယလေခၚလ။

ကေလး - အမ နာမညက Rose ပါ။ သက ၁၅ ႏစ ရပါၿပ။

သင - သားရ႕အစမက ေတြ႔ေအာင ဥးကရာေပးပါမယ။ သားရ႕မဘေတြေကာ ဘယမာလ။

ကေလး - ကၽြနေတာတ႔ ေသနတပစသ ၾကားေတာ ရြာကေနၿပး ေျပးလာၾကတယ။ ကၽြနေတာတ႔ မဘေတြန႔ ကြသြားတယ။ [ငေၾကြးလက]

သင - ဥး စတမေကာငးပါဘး Adam ရယ။ သားေတာေတာ ေၾကာကေနမာေပါ။ ဒါေပမ သား အခလၿခေနပါၿပ။

ကေလး - ကၽြနေတာေၾကာကတယ။

သင - [ေႏြးေထြးေဖာေရြေသာ အမအရာႏင] ဥး နားလညပါတယ။ ဥး သားက ကညေပးမယ။

ကေလး - ကၽြနေတာ ဘာလပရမလ။

သင - ဥး သားန႔အတ ခဏေနေပးမယ။ ၿပးေတာ သားရ႕အစမက ဥးတ႔ လကရာၾကမယ။ အမ သေဘာကပါရ႕လား။

ကေလး - ဟတက။ ေကးဇးတငပါတယ။

သင - သားမာ တျခား စးရမစရာေတြ ရေသးလား။ ဒါမမဟတ ဘာေတြ လအပေသးလ။

ကေလး - မရပါဘး။

သင - Adam ေရ။ ဥးတ႔ သားရ႕ အစမန႔ အျခားမသားစဝငေတြက ရာေပးႏငတ ဟနားက လေတြန႔ စကားေျပာဖ႔ အေရးႀကးတယ။ သတ႔န႔ စကားေျပာဖ႔ သားန႔အတ ဥးလကေပးမယ။ [ရႏငပါက နာမညေကာငး႐ေသာ မသားစ ရာေဖြေရးအဖြ႔ သ႔မဟတ ကေလးသငယ ကာကြယေရးအဖြ႔အစညးတစခတြင ကေလးက မတပတငရနမာ မရမျဖစ အေရးႀကးလပါသည။]

49 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

ဤနမနာစကားေျပာဆပတြင ေအာကပါတ႔အား ေဆာငရြကထားပက သတျပပါ -

» ေဘးသငသလအပမားထတြင အေဖာမပါေသာကေလးငယက ေတြ႔ခသည။ » စကားေျပာဆရန ကေလးမကစေနရာႏငတညတညတြင ဒးတစဖကေထာကလကသည။ » ကေလးက ညငညငသာသာႏင ၾကငၾကငနာနာ ေျပာဆသည။ » ကေလး၏အမ အမညအပါအဝင ကေလး၏မသားစ သတငးအခကအလကမားက ႐ာေဖြသည။ » ကေလးငယ၏မသားစက ရာေဖြေတြ႔ရသညအထ ကေလး ငယေနထငရန လၿခေသာေနရာတစခ

စစဥေပးႏငသည ယၾကညထကေသာမသားစ ရာေဖြေရးအဖြ႔အစညးတစခက ရာေဖြေပးကာ ကေလးငယႏငအတ ရေနေပးသည။

လအမားအား သတငးအခကအလကမားႏင လကေတြ႔အသးဝငေသာအေထာကအပမားက ခတဆကေပးရန သင မညသညတ႔က လပေဆာငေပးႏငမညနညး။

» လအမားတြင မညသညအေျခခလအပခကမား ရႏငသနညး။ ကၽြနေတာသေသာ မညသညဝနေဆာငမႈမား ရရႏငသနညး။ လအမားသည ၎တ႔က မညသ႔ ရယႏငသနညး။

» ဤေဘးသငသမားအတြက ျပစေစာငေရာကေရး အစအစဥမားႏငပတသက၍ ကၽြႏပတြင တကေသာမညသညသတငး အခကအလကမား ရသနညး။ ျဖစပကေနသညမားႏငပတသက၍ သတငးအခကအလကမားက မညသညအခန၊ မညသညေနရာတြင ရာေဖြႏငသနညး။

» အမးသမးမား၊ အေဖာမပါေသာကေလးငယမားကသ႔ ထခကလြယသမားက ေနာကထပထခကမႈမားမ ကၽြႏပမညသ႔ ကာကြယေပးႏငမညနညး။ ထခကလြယသမားက ခစခငျမတႏးသမား၊ ဝနေဆာငမႈမားႏင ကၽြႏပမညသ႔ ခတဆကေပးႏငမညနညး။

» အၾကမးဖကမႈက ထေတြ႕ခရသမားအပါအဝင လအမားတြင မညသညအထးလအပခကမား ရႏငသနညး။ » လအမားအား ၎တ႔၏ခစျမတႏးသမား သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈမားႏင ခတဆကေပးရန မညသညတ႔က

လပေဆာငေပးႏငမညနညး။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 50

အခနး ၅

၅.၃ ျဖစလာႏငဖြယရာ အေျခအေနမား ၃ - မေတာတဆ

သငသည ၿမ႕၏အႏရာယကငးေသာ နယေျမတစခ႐ လစညကားေသာ ႐ြာလမးမတစခတြင သြားေနစဥ ေ႐႕တြင မေတာတဆမႈ တစချဖစေနသညက ျမငရမည။ ဇနး၊ သမးငယႏငအတ လမးျဖတကးေနသညလတစ ေယာကက ျဖတသြားေသာ ကားတစစးမ တကသြားပေပၚသည။ ထလသည ေျမႀကးေပၚတြင လကလက ေသြးမားထြကကာ မလႈပရားႏငေတာပါ။ သ၏ဇနးႏင သမးတ႔သည သ႔အနားတြင ရေနသည။ သ၏ဇနးမာ ငေၾကြးလက တနလႈပေခာကခားေနၿပး သမးေလးမာ မလႈပမရား တတဆတျငမသကစြာ ရပေနပါသည။ မေတာတဆျဖစသညေနရာအနး လမးမေပၚတြင ရြာသားအခ႕ စ႐းေရာက႐ေနၾကပါသည။

ဤအေျခအေနမးတြင သငသည ျမနျမနဆနဆန တ႔ျပနေဆာငရြကရမညျဖစေသာလညး ကညရန ျပငဆငေနစဥ စတတညၿငမေစရနႏင ေအာကပါတ႔က ထညသြငးစဥးစားႏငရန အခနအနညးငယယပါ -

» ကၽြႏပ သ႔မဟတ အျခားသမားအတြက လၿခေရးစးရမစရာမား ရပါသလား။ » ဤအေျခအေနက ကၽြႏပမညသ႔ေျဖရငးႏငမညနညး။

» အထးသျဖင ထခကဒဏရာရရေနသအတြက မညသညက အေရးတႀကးေဆာငရြကေပးရမညနညး။

မညသညက အေရးတႀကး ႐ာေဖြ ရမညနညး။

» မညသ အကအညလအပသနညး။ ၎တ႔ မညသညအကအညအမးအစား လအပသနညး။ » ကၽြႏပကယတင မညသညအကအညမားက ေပးႏငသနညး။ မညသညအထးအကအည လအပမညနညး။ » ကၽြႏပက အကအညေပးရန မညသအား ေတာငးဆႏငသနညး။ ထေနရာတြင ေရာကရေနသတ႔သည မညသည

အကအညမားက ေပးႏငသနညး။ ၎တ႔သည မညသညပစျဖင အေႏာငအယကျဖစေစႏငသနညး သ႔မဟတ အကအညမရျဖစေစႏငသနညး။

51 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

သငသည မေတာတဆမႈတြင ပါဝငသမားႏင ဆကသြယသညအခါ မညသ႔ အေကာငးဆး နားေထာငေပးၿပး ႏစသမမႈမား ပပးေပးမညနညး။

» အေထာကအပေပးရနအတြက ကၽြႏပသည မမကယမမ မညသ႔မတဆကေပးရမညနညး။ » လအမားအား ပမထခကအႏရာယျဖစျခငးမ ကငးေဝးေအာင ကၽြႏပ မညသ႔ ကညေပးႏငမညနညး။

ဖခငထခကဒဏရာရမႈက မကဝါးထငထငျမငေတြ႔ခရသျဖင ထတလန႔ေခာကခားကာ မငတကေနေသာသမးအတြက အထးစးရမပပနစရာ ရပါသလား။ သမ၏အေမသည သမးအား ဤအခနတြင ျပစေစာငေရာကၿပး ႏစသမမႈမား ေပးႏငမညလား။

» လၿခမႈရၿပး အေတာအသင တတဆတျငမသကေသာ မညသည ေနရာမးတြင ကၽြႏပ PFA ေပးႏငမညနည။ » လအမားအား ၎တ႔၏လအပခကမားႏင စးရမပပငမႈမားက ကၽြႏပမညသ႔ေမးျမနးရမညနညး။

» ေဘးသငသမား စတတညၿငမမႈရေစရန ႏစသမမႈမားက ကၽြႏပမညသ႔ေပးႏငမညနညး။

နမနာစကားေျပာဆမႈႏင လပေဆာငမႈမား - ေဆးဘကဆငရာ အေရးေပၚအေျခအေန

မေတာတဆျဖစပြားမႈက အၾကမးဖငးသးသပၾကညသညအခါ မေတာတဆျဖစပြားသညေနရာက ေဘးကငးလၿခစြာ ခဥးကပႏငေအာင အေသအခာၾကညရႈရပါမည။ လမးမႀကးတြင လအမားသြားလာေနၿပး ေဘးသငသမားႏင ၾကညရႈသမား သြားလာေနေသာေၾကာင ယာဥေၾကာအခ႕ ပတဆ႔ေနပါသည။ သငသညလညး ဖခငမာ ျပငးျပငးထနထန ထခကဒဏရာရရႏငသညဟ စးရမေနသည။

သင - လနာတငယာဥက တစေယာကေယာက ေခၚထားပါသလား။

ရြာသားမား - မရပါဘး။

သင - [အနးအနားမ ရြာသားတစဥးအား] ေကးဇးျပၿပး လနာတငယာဥတစစးေလာက အခခကခငး ေခၚေပးႏငမလား။

ရြာသား - ဟတက။ ကၽြနေတာ ေခၚလကမယ

သင - [အျခားၾကညရႈသမားအား] ကၽြနေတာတ႔ ယာဥေၾကာလႊေပးဖ႔လတယ။ ေကးဇးျပၿပး ခငဗား အဒါက ကညေပးႏငမလား။

[ရြာသားအခ႕သည ျဖတသနးသြားလာေနေသာကားမားအား အလက ေဝ႕ရမးျပၿပး ယာဥေၾကာလႊရန သြားေနပါသည။]

[ဒဏရာရသအနး သငခဥးကပသြားခနတြင ႐ြာသားတစဥးမ ဒဏရာရအမးသားအား ေ႐ႊ႕ေျပာငးေတာမညက သငသတထားလကမသည။]

သင - သ႔က မေရႊ႕ပါန႔။ သ႔လညပငးမာ ဒဏရာရထားႏငလ႔ပါ။ လနာတငကား ေခၚထားၿပးၿပ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 52

အခနး ၅

[သင သ႔မဟတ အနး႐တစစတစေယာကသည ေ႐းဥးသနာျပစနညးကထး ကၽြမးကငသျဖစပါက ဒဏရာရသအား ယငးကထးေပးပါ။ ဇနးႏင သမး ထခကဒဏရာရရျခငးရ/မရ ေသခာသရေအာင စစေဆးၾကညပါ သ႔မဟတ အနး႐ တစစတစဥးအား အကအညေတာငးပါ။ ဒဏရာရသအား သငေလာေသာ ေစာငေ႐ာကမႈေပးၿပးသညႏင အျခားလမားမာ ျပငးျပငးထနထန ထခကဒဏရာရျခငးမ႐လင PFA ေပးပါ။]

သင- [ဇနးအား] ကၽြနေတာနာမညက ___ ပါ။ လနာတငကား ေခၚထားၿပးၿပ။ အမန႔ အမသမး ထခကမထားပါသလား။

ဇနး- [တနတနရရျဖင ႐ႈကငလက] ဟငအငး ကၽြနမ မထခကပါဘး။

သင- [ဇနးျဖစသအား တညၿငမေႏြးေထြးစြာျဖင] အမနာမညက ဘယသပါလ။

ဇနး- [ငေၾကြးလက] Hanna ပါ။ ကၽြနမက Hanna လ႔ေခၚလ႔ရပါတယ … ကၽြနမ ေယာကား။ ကၽြနမ ေယာကား

သင- Hanna အမ အရမးေၾကာကေနတယဆတာ ကၽြနေတာနားလညပါတယ။ အမ ေယာကားကကညဖ ႔ လနာတငကားတစစး ေခၚထားပါတယ။ ကၽြနေတာ အမတ႔နားမာ ခဏေနေပးပါမယ။ အခ အမန႔ အမသမးမာ လအပတာ ဒါမမဟတ စတပစရာ တစခခ႐ပါသလား။

ဇနး- ကၽြနမသမး အဆငေျပရ႕လားဟင။

သင- အမသမးက ဒဏရာရပမေပၚပါဘး။ ကၽြနေတာ သန႔ စကားေျပာလ႔ရေအာင သ႔နာမညေလး ေျပာျပေပးပါလား။

ဇနး- [သ႔သမးရ႕လကက ဆြၿပး] သက Sarah ပါ။

သင- [ေႏြးေထြးစြာျဖင ကေလးျမငႏငသည အေနအထားေလာကတြင] ဟငး Sarah။ ဥးနာမညက ___ ပါ။ ဥးက သမးန႔ သမးအေမက ကညေပးဖ႔ ဒက ေရာကလာတာ။

[စကားဆကလကေျပာဆေနၿပးေနာက သမးျဖစသ စကားမေျပာေၾကာငး သင သတျပမမည။ မခငျဖစသက သမးျဖစသစကားမေျပာသညမာ ပမနမဟတ ဟ ေျပာၾကားေသာလညး ခငပြနးျဖစသကသာ အာ႐စကေနပါသည။ မခငျဖစသက ၎လညး ဖခငျဖစသႏငအတ ေဆး႐သ႔ လကပါလေၾကာငးလညး ေျပာပါသည။ သမးအား အမတြင တစညေနလး တစေယာကတညးထားခရနမာ အႏရာယမားပါသည။]

သင- အမ သမးက အမျဖစျဖစ ဒါမမဟတ အမ စတခရတသတစေယာကန႔ျဖစျဖစ အတ႐မ ပေကာငးမယထငတယ။ သက ခနက အျဖစအပကေၾကာင အရမးေၾကာကေနတပဆေတာ သ႔က အခခန တစေယာကတညးမထားတာ အေကာငးဆးပ။ သန႔အတ ေနေပးႏငမယ စတခရတသ တစေယာကေယာကမား ႐သလား။

ဇနး- ဟတက ကၽြနမ ညမကညေပးႏငပါတယ။ Sarah က သ႔က အရမးခစတယ။

53 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

သင - အမရ႕ ညမက ကၽြနေတာ ဖနးေခၚေပးရမလား။

ဇနး- ဟတက ေခၚေပးပါဥး႐င။

[သငသည ဇနးျဖစသ၏ ညမအား ဆကသြယရန ကညၿပးေနာက သမးမာ ယငးညေနပငးတြင ၎၏ အေဒၚႏင အတေနရန စစဥခပါသည။ ၎သည စကားမေျပာသညမာ ရကပငးမ ၾကာျမငလာပါက သမအား ေဆးခနးတစခသ႔ ေခၚသြားျပရနလညး သငက မခငျဖစသအား အႀကေပးခပါသည။

သင - လနာတငကားေရာကလာရင အမခငပြနးက ေခၚသြားမယေနရာက စစမးၿပး အမန႔ အမသမး သတ႔န႔အတ လကလ႔ရမရ ကၽြနေတာ ျပနေျပာျပေပးပါမယ။

[လနာတငယာဥေရာကလာပါက ဒဏရာရအမးသားအား ေဆး႐ေခၚေဆာငသြားစဥတြင မသားစက မညသ႔အတတကြ ထားေပးႏငမညဆသညက စဥးစားပါ။]

ဤနမနာစကားေျပာဆပတြင ေအာကပါတ႔အား ေဆာငရြကထားပက သတျပပါ -

» အထသ႔ ဝငေရာကရန အႏရာယကငးမကငးေသခာေစရနႏင မညသထခကဒဏရာ ျပငးျပငးထနထနရသညက ၾကည႐ႈရနအတြက အေရးေပၚအေျခအေနျဖစပြားရာေနရာက ဥးစြာ အလငအျမန စစေဆးၾကည႐ႈပါ။

» ထခကဒဏရာရသအတြက လနာတငယာဥတစစး ခကခငးေခၚ၍ ၎အား လႈပ႐ားမႈမ႐ေစရနႏင ထပမထခကမျခငးမ႐ေအာင ျပလပပါ။

» အျခားသမားအား ထပမ ထခကေစမည သ႔မဟတ အႏရာယျဖစေစမည အေျခအေနမားမ ကာကြယေပးႏငမည နညးလမးျဖင လပေဆာငႏငရန ႀကးစားပါ (ဥပမာ- လမးမေပၚတြင ယာဥေၾကာက သတထားပါ)၊

» ဇနးႏင သမးျဖစသအား ေလးေလးစားစား ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေျပာဆပါ၊ » ကေလး၏ မကလးအျမငေနရာေလာကမနး၍ ေျပာဆပါ၊ » သမးအား ေစာငေ႐ာကႏငေရးအတြက သငေလာသည အစအစဥမား ျပလပႏငေစရန ဇနးျဖစသအား

ကညေပးပါ၊ » ဒဏရာရသ အမးသားအား ေဆး႐သ႔ ေခၚေဆာငသြားစဥတြင မသားစ အတတ႐ႏငေအာင ကညေဆာင႐ြကေပးပါ။

လအမားအားသတငးအခကအလကမားႏင လကေတြ႔အသးဝငေသာအေထာကအပမားက ခတဆကေပးရန သင မညသညတ႔က လပေဆာငေပးႏငမညနညး။

» ဤအေရးေပၚ အေျခအေနတြင ထခကဒဏရာမရသည စတဒကၡခစားရသမားသည မညသညအေျခခလအပခကမား ႐သနညး။

» ဤအေျခအေနမးတြင မတညေသာ လအမးမး၏ စတတြင မညသည စးရမပပငမႈမား ႐ႏ ငသနညး။ » ၎တ႔သည မညသညအခကအလကမားက လခငမညနညး။ » ကၽြႏပသည ၎တ႔အား ကညေပးႏငမည ခစခငသမားႏင ခတဆကေပးႏငရန

မညသ ႔ျပလပေပးႏငမညနညး။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 54

အခနး ၅

ၾကညပါ

» ေဘးကငးလၿခေရးအတြက စစေဆးပါ။ » အေျခခလအပခကမားက အေရးတႀကးလအပေနေၾကာငး

သသာေနသညလမားက စစေဆးပါ။ » ဆးဆး႐ြား႐ြား ေသာကဖစးေနေသာ တနျပနတ႔ျပနမႈ႐သမားက စစေဆးပါ။

နားေထာငပါ

» ပပးမႈလအပေနသမားက ခဥးကပပါ။ » လမား၏ လအပခကမားႏင ျပနာမားက ေမးျမနးပါ။ » လအမား ေျပာျပသညက နားေထာငၿပး ၎တ႔ စတတညၿငမ

သြားေစရန ကညေပးပါ။

ခတဆကပါ

» လမား၏ အေျခခလအပခကမားႏင ဝနေဆာငမႈမားရ႐ေစရန ကညေပးပါ။ » လအမားအား ျပနာမား ေျဖ႐ငးႏငေအာင ကညေပးပါ။ » သတငးအခကအလကမားေပးပါ။ » လအမားအား ခစရသမား၊ လမႈအကအညမားႏင ခတဆကေပးပါ။

PFA ဆသညမာ အဘယနညး။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ (PFA) တြင ဒကၡခစားေနရေသာ၊ အကအည လအပေနေသာ အေပါငးအသငးမားက လသားဆနေသာ၊ အေထာကအကျဖစေသာ တ႔ျပနမႈမား ေပးရမညဟ ေဖာျပထားသည။

PFA အား တာဝနသစတျဖင ေပးျခငးဆသညမာ-

၁။ လျခေရး၊ ဂဏသကၡာႏင အခြငအေရးမားက ေလးစားပါ။ ၂။ လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈက ထညသြငး စဥးစားသညအေနျဖင သငလပေဆာငရမညအရာမားက

လကေလာညေထြျဖစေအာင ျပျပငေျပာငးလပါ။၃။ အျခားအေရးေပၚ တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈ နညးလမးမားက မကျခညမပက ေစာငၾကညပါ။၄။ မမကယက ေစာငေ႐ာကပါ။

PFA လပေဆာငခက အေျခခသေဘာတရားမား-

ျပငဆငပါ » အေရးေပၚအေျခအေနႏငပတသက၍ ေလလာပါ။ » ရႏငသမေသာ ဝနေဆာငမႈမားႏင ပပးမႈမားအေၾကာငး ေလလာပါ။ » ေဘးအႏရာယကငး႐ငးေရး၊ လၿခေရး ျပနာမားက ေလလာပါ။

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ- အတေဆာငလမးညႊန

PFA တစခထက ပ၍ လအပသမား-

အခ႕လမားသည PFA တစခထကပ၍ လအပပါလမမည။ သငလပေပးႏငသည အတငးအတာမားက သ႐ထားၿပး အသကကယဆယရနအတြက ေဆးဘကဆငရာ သ႔မဟတ အျခားအကအညမား ေပးႏငမည အျခားသမားအား ေမးျမနးပါ။

ကငဝတမား-

လတစဥးတစေယာကအား ထပမထခကေစျခငး မ႐ေစရန၊ တတႏငသမ အေကာငးဆး ေစာငေ႐ာကမႈေပးႏငရနႏင ၎တ႔၏ အေကာငးဆး အကးစးပြားအတြကသာ ေဆာင႐ြကေပးႏငရနအလ႔ငာ ေအာကပါ ကငဝတဆငရာ ေဆာငရနႏင ေ႐ာငရနမားက လမးညႊနခကအေနျဖင တငျပလပါသည။ သငကညေပးေနသမားအား အသငေလာဆးႏင သကေသာငသကသာအ႐ဆး နညးလမးမားျဖင ကညေပးပါ။ ဤကငဝတဆငရာ လမးညႊနခကသည သငယဥေကးမႈဆငရာ ဆကစပအေျခအေနမားအရ မညသညအဓပၸါယသကေရာကေၾကာငး စဥးစားပါ။

အေရးေပၚအဆငျမငအကအညပ၍လအပေသာသမား -

» အေရးေပၚေဆးဝါးကသမႈလအပေသာ စးရမထတလန႔ဖြယရာ အသကအႏရာယ စးရမရေသာ ထခကဒဏရာရရသမား

» မမကယမမ သ႔မဟတ မမတ႔၏ကေလးငယမားက ဂရမစကႏငေလာကေအာင စတမခမးမသာျဖစေနရသမား » မမကယမမ ထခကနာကငေအာငျပႏငသမား » အျခားသမားက ထခကနာကငေအာငျပႏငသမား

» ႐းသားၿပး ယၾကညထကသျဖစပါေစ။

» လအမား၏ မမကယပင ဆးျဖတခကခႏငသည အခြငအေရးက အေလးထားပါ။

» မမ၏ ဘကလကမႈမားႏင မလမနးထားမႈမားက သတထားၿပး ေဘးဖယထားပါ။

» ယခအခနတြင အကအညက လကမခသညတငေအာင ေနာငတစခနတြင အကအညေတာငးခ ႏငဆျဖစေၾကာငး လအမား သနားလညေအာင ႐ငးျပထားပါ။

» ကယေရးလၿခမႈက အေလးထားၿပး လအပပါက လတစဥး၏ အေၾကာငးက လ႕ဝကထားေပးပါ။

» လတစေယာက၏ ယဥေကးမႈ၊ အသကအ႐ြယႏင ကားမသဘာဝကလက၍ သငေလာစြာ ျပမဆကဆပါ။

» ကညေပးသတစဥးအေနျဖင သငတ႔၏ ဆကဆေရးအေပၚ အျမတမထတပါႏင။

» လတစဥးအား ကညေပးသညအတြက ေငြေၾကး သ႔မဟတ အကအည တစစတစရာ ေတာငးဆျခငး မျပပါႏင။

» မျဖစႏငေသာ ကတ သ႔မဟတ မားယြငးေနေသာ အခကအလကမား ေပးျခငးတ႔ မျပပါႏင။

» သငအရညအခငးက ခ႕ကားမေျပာပါႏင။ » လအမားအား အတငးအကအည

မယခငးပါႏင။ အေႏာငအယကျဖစေအာင စပစျခငး သ႔မဟတ ဆရာလပျခငးမား မျပလပပါႏင။

» လအမားအား ၎တ႔၏ အေၾကာငးမားက ဖအားေပး မေျပာခငးပါႏင။

» လတစေယာက၏ အေၾကာငးအား အျခားသမားအား မေျပာျပပါႏင။

» လတစေယာကအား ၎တ႔၏ လပရပမား သ႔မဟတ ခစားခကမားျဖင မေဝဖနပါႏင။

လကနာပါ ေရာငၾကဥပါt

PFA အတ

ေဆာငလ

မးညႊန

အကးအကားမားႏင ရငးျမစမား Bisson, JI & Lewis, C. (2009), Systematic Review of Psychological First Aid. Commissioned by the World Health Organization (available upon request).

Brymer, M, Jacobs, A, Layne, C, Pynoos, R, Ruzek, J, Steinberg, A, et al. (2006). Psychological First Aid: Field operations guide (2nd ed.). Los Angeles: National Child Traumatic Stress Network and National Center for PTSD. http://www.nctsn.org/content/psychological-first-aid and http://www.ptsd.va.gov/professional/manuals/psych-first-aid.asp

Freeman, C, Flitcroft, A, & Weeple, P. (2003) Psychological First Aid: A Replacement for Psychological Debriefing. Short-Term post Trauma Responses for Individuals and Groups. The Cullen-Rivers Centre for Traumatic Stress, Royal Edinburgh Hospital.

Hobfoll, S, Watson, P, Bell, C, Bryant, R, Brymer, M, Friedman, M, et al. (2007) Five essential elements of immediate and mid-term mass trauma intervention: Empirical evidence. Psychiatry 70 (4): 283-315.

Inter-Agency Standing Committee (IASC) (2007). IASC Guidelines on Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings. Geneva: IASC. http://www.who.int/mental_health_psychosocial_june_2007.pdf

International Federation of the Red Cross (2009) Module 5: Psychological First Aid and Supportive Communication. In: Community-Based Psychosocial Support, A Training Kit (Participant’s Book and Trainers Book). Denmark: International Federation Reference Centre for Psychosocial Support. www.ifrc.org/psychosocial တြင ရ႐ႏငပါသည။

Pynoos, R, Steinberg, A, Layne, C, Briggs, E, Ostrowski, S and Fairbank, J. (2009). DSM-V PTSD Diagnostic Criteria for Children and Adolescents: A developmental perspective and recommendations. Journal of Traumatic Stress 22 (5): 391-8.

The Sphere Project (2011) Humanitarian Charter and Minimum Standards in Disaster Response. Geneva: The Sphere Project. http://www.sphereproject.org.

TENTS Project Partners. The TENTS Guidelines for Psychosocial Care following Disasters and Major Incidents. http://www.tentsproject.eu မ ေဒါငးလတရယႏငပါသည။

War Trauma Foundation and World Vision International (2010). Psychological First Aid Anthology of Resources. www.wartrauma.nl ႏင www.interventionjournal.com မ ေဒါငးလတရယႏငပါသည။

World Health Organization (2010). mhGAP Intervention Guide for Mental Health, Neurological and Substance Use Disorders in Non-specialized Health Settings. Geneva: WHO Mental Health Gap Action Programme. http://www.who.int/mental_health/mhgap

57 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

အက

းအက

ားမားႏင ရငးျမစမား

မတစမား

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 58

မတစမား

59 စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက

မတစမား

စတပငးဆငရာ ကနဥးကညေစာငေရာကမႈ - ကြငးဆငး လပသားမားအတြက လမးညြနခက 60

လကစြစာအပဘာသာျပနဆရာတြင ပါဝငကညေပးၾကသမား