Açık Kaynak ve Özgür Yazılım Dünyası: Eğilimler, Olanaklar, Öneriler

Mustafa Akgül

Bilkent Üniversitesi /

Linux Kullanıcılar Derneği [email protected]

Açık Kaynak Açık Kaynak ve Özgür Yazılım ve Özgür Yazılım Dünyası: Dünyası:

Eğilimler, Olanaklar, Öneriler Eğilimler, Olanaklar, Öneriler

27 Şubat 2006 Açık Kaynak ve Özgür Yazılım 2

gündem

• Tarihçe• Özgürlük Çeşitleri• Lisans farklılıkları• Yazılım üretim modeli • Yeni iş modelleri• Sayılar• Yapılar• Yazılım örnekleri

• Ülke örnekleri• Türkiye’deki

gelişmeler• Üniversiteler• Neler yapılabilir?• Yazılım dışı yansıma• Kültür: CC• Wikipedia ...

Özet

• Yazılım temelli, sosyo politik bir hareket

• Bilgi toplumu stratejisinin yapıtaşı

• İnternetin ürünü

• Katılımcı, saydam; demokratik

• Ortak ürünlere sahip: açık erişim,

• Biyoloji, veri, insanlığın ortak malları

• Siyasal howard dean, open source water!

• Wikipedia, felsefe ansik.,

27 Şubat 2006 Açık Kaynak ve Özgür Yazılım

4

Tarihçe

• 80 öncesi

• Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!)

• Torvalds and Linux

• Open Source – Raymond

• OSL, Linux International

• Türkiye'de '93, '95, '00, '05

27 Şubat 2006 Açık Kaynak ve Özgür Yazılım 5

Özgürlükler

• 1. Kısıtsız kullanım

• 2. Yazılımı gereksinimlere uyarlama

• 3. Ücretli/ücretsiz dağıtım

• 4. Değişiklikleri dağıtma

• Binanın planına sahip olma

• Arabanın kaportasının kapalı olması


6

Lisans Farklılıkları

• Lisans yazılımın sahibi ile kullanıcısı arasında sözleşme

• Kapalı yazılım/sahipli y. -”propriety “

• 60+ lisans var: BSD, Açık Kaynak ve Özgür Yazılım , GPL, Creative Commons

• Değişiklikleri yayınlama/dağıtma

• GPL, copyleft, “virutik”

• GPL, LGPL 3. sürüm


7

Yazılım Üretim Modeli

• “Catedral and Bazaar” modeli

• İnternet’in ürünü: dağıtık bir yapı, katılımcı

• Tam zamanlı, gönüllü, pro/amatör

• Demokratik, hiyararşik: tek model yok

• Debian’da 1300 developer, kernel-l 2000

• Çok sık çatallaşıyor, biraz kaotik

Niye ?

• Tasarruf,

• Güvenlik

• Uyarlanabilir, basit, kuvvetli

• Değiştirme özgürlüğü

• Daha kaliteli

• İstihdam

• Rekabet avantaji


9

Yapılar!

• İnternet temelli, gönüllü, yarı kaotik

• Kernel, standartlar komiteleri

• OSL- open software Labs

• Linux İnternational

• Open source initiative

• LUG- Linux user groups

• Ticari destek


10

Sayılar

• Sourceforge.net: 100K proje, 1M kayıtlı kullanıcı/geliştirici

• Savannah: 300 Gnu/2500 proje, 40K kayıtlı kullanıcı

• FSF/Unesco: 4500 paket

• 490+ Linux dağıtımı, 371 aktif, 71 durmuş, 170 bekleme listesinde


11

Yeni İş Modelleri

• Nasıl Para Kazanıyorlar ?

• Destek: telefon, e-posta, fiziki ziyaret

• Yazılım desteği, uyarlama

• Danışmanlık

• Farklı sürümler; sürümü “kapalı” da kullan

• Niye yapıyorlar: paylaşmak, tanınmak, saygı görmek, başka iş almak, sosyal sor.


12

Yazılım Örnekleri

• Web: Apache %70 (+)• Mail: postfix, qmail,

sendmail, ...• Samba: NT for unix!• PHP (+)• Mysql (+), postgresql• Squid, • Dansguardian

• Openoffice (+)• Mozilla, firefox,

thunderbird (+)• Gimp (+)• Tex/latex(+), Lynx• Gcc, dev (+)• Multimedia• Clamav (+)


13

Yazılım Örnekleri: II

• Perl, Python,Java, c++• Htdig, glimpse, z3950

harvest, yaz, ASF• Bind, dig• İptables, ...(firewall)• Zebra (routing)• Paralel, cluster• Amavis-ng,amavisperl

• Octave, Scilab• Jbass, tomcat, • Stat: R, DAP, StatistX• Grass, openGIS• GNU LP, C++ lib• İmage, crypto, visual• openSSL, openLDAP• Amavisd-new,amavis


14

Ülke Örnekleri

• Çin: redflag, ++• Çin-kore-jp ortak• Hindistan: linux,

yazılım geliştirme, e-devlet

• Pakistan: yerel Linux• İspanya: lineX, bel.• İtalya: yerel yön.

• AB: güvenlik, FW6• Munih belediye• Mexica: 150K lab• Brezilya: yerel Linux• NSA Selinux – ABD• SuperBilgisayar: 320

intel, 260 cluster(500)

linux ilerliyor!


15

Niye Linux

• Öğrenme/deney ortamı• Güvenli• Tasarruf• Uyarlanabilir• Rekabet avantaji• İnsana yatırım

• Yazılım sanayi• Her yerde kullan:

gömülü, masaüstü, sunucu, süper...

• Beraber üretim• Mütevazı donanım• Hetorejen ortam

Yansımalar

• Open Source Biology: open source yöntemini yaratıcılığı teşvik icin başka alanlarda kullanım bios.net, bioforge.net

• Saydamlık, katılımcılık, erişim

• Howard dean- deanspace, extremedemocracy.com

• Open access-

Creative Commons

• “some rights reserved!”

• Yazılım dışı- kültür, sanat, muzik

• Siz belirliyorsunuz!

• Google bunları tarayabiliyor: creativecommons.org/find yada “advanced”

• Open source water

• secondlife.com, groklaw.net

Eğitim

• MIT opencourseware

• ADUni.org

• Rice Connexions

• Berklee Shares

ADUni.org

http://www.aduni.org/


19

Linux Kullanıcıları Derneği

• 1993 [email protected]

• 1995 inet-tr

• 1996 inet-tr, linux.org.tr

• İnet-tr, AB, İnternet Haftası

• 2000 Mayısı LKD Kuruldu

• Linux ve Özgür Yazılım, Açık Kaynak ve Özgür Yazılım

• Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve

mailto:[email protected]


20

LKD - II

• Camia ve yurttaş için portal ve platform

• Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir?

• Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret

• Klasik: inet-tr, AB, i-hafta

• Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K

• Listeler: ayda 1 milyon ileti

• ftp (160 giga), web’ler; 700 üye


21

E-türkiye, e-devlet

• Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye

• Devletin yeniden yapılanması: e-devlet

• E-devlet, e-türkiye için öncü güç

• Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz!

• Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir

• Bu bir süreçtir

• Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir!


22

Linux ve e-devlet

• Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif

• En kritik ve yüksek başarım işleri• En yaygın uygulamalara talibiz: ofis,

internet; barış içinde yaşabiliriz• İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek,

uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak

Uludağ ve Pardus

• 2003 içinde başbakanlık talimatı

• 2005 Şubatı “Live CD”

• 2005 Sunu kurulan CD, Masaüstü

• Sunucu, ince istemci, başka türevler

• Türkçesi iyi, ÇOMAR, PiSİ, YALI, Kaptan

• Dual-boot, vmvare


24

Linux ve e-türkiye

• Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır!

• Teknoloji üretmek zorundayız!

• Binlerce bilişimci yetişmeli

• Bunların yolu Linux’dan geçer

• Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la

• Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme

• Ulusal işletim sistemi, uludağ projesi


25

Linux ve Eğitim

• Her okula internet, her okula Linux

• Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün

• Pilot projelerle tüm seçenekler denensin

• Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci, ...

• Her okul, ögretmen ve öğrenciye web

• Okul lab’i çevrenin icafe’si olsun

• Eğitimi zenginleştirici kullanım


26

Ne Yapmalı?

• Linux’u ciddiye alın, tanışın!

• Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns)

• Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa ...

• Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın

• FLOSS kod’tan ve Linux camiasından

• Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim

• Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi


27

Biz Ne Yapabiliriz?

• Linux gelecektir!

• Bilişim tüm sektörler için önemlidir,

• Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir

• Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız

• Platform ve katalizör olarak varız


28

Teşekkür ederiz

• Linux.org.tr

• Lkd.org.tr

• acik-kaynak.org.tr

• [email protected]

mailto:[email protected]

Documents

Açık Kaynak ve Özgür Yazılım Dünyası: Eğilimler, Olanaklar, Öneriler