Active ageing (Draft) rev.20170809 · (Active Ageing Index of Thai Elderly) สํานักงานสถ ติิแห งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐก

Ñª¹Õ¾Ä²¾ÅÑ§¼ÙŒÊÙ§ÍÒÂØä·Â

Active Ageing Index of Thai Elderly

ÊÓ¹Ñ¡§Ò¹Ê¶ÔµÔáË‹§ªÒµÔ¡ÃÐ·ÃÇ§ÔÔ·ÑÅà¾×ÍàÈÃÉ°¡ÔáÅÐÊÑ§¤Á

ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย

(Active Ageing Index of Thai Elderly)

สานกงานสถตแหงชาต

กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

หนวยงานเจาของเรอง

กลมประสานและตดตามสารสนเทศ ศนยสารสนเทศยทธศาสตรภาครฐ สานกงานสถตแหงชาต โทรศพท 0 2141 7400 โทรสาร 0 2143 8117 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected]

หนวยงานทเผยแพร สานกสถตพยากรณ สานกงานสถตแหงชาต ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษาฯ อาคารรฐประศาสนภกด ชน 2 ถนนแจงวฒนะ เขตหลกส กรงเทพมหานคร 10210 โทรศพท 0 2141 7489 โทรสาร 0 2143 8132 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected]

ปทจดพมพ 2560 จานวนพมพ 500 เลม จดพมพโดย บรษท เทกซ แอนด เจอรนลพบลเคชน จากด

ก

คานา

สถานการณสงคมสงวยเรมกลายเปนประเดนทสาคญของสงคมไทย เนองจากประเทศไทยกาลงจะกาวเขาสสงคมสงอายอยางเตมท (Super aged society) คอมประชากรสงอาย 1 ใน 4 ของประชากรทงประเทศ ภายในป 2575 ดงนน เพอใหการกาวสสงคมสงอายอยางสงางามและมศกยภาพ จงจาเปนอยางยงทจะตองเตรยมการรองรบเพอใหผสงวยสามารถอยในสงคมไดอยางมศกดศร (Dignity) มสวนรวม (Participation) และไดรบการดแล (Care) อยางเหมาะสม

การจดทาดชนพฤฒพลง (Active Ageing Index: AAI) เปนการศกษาดชนทเกยวของจากเอกสาร/รายงานทงในประเทศและตางประเทศ เพอนามากาหนดตวชวดและดชนทเกยวของกบการวดภาวะพฤฒพลงหรอพลงของผสงอายในสงคมไทย โดยประมวลผลขอมลจากการสารวจทสาคญของประเทศเพอนาไปใชในการศกษาดานผสงอายและวางแผนเพอเสรมสรางสงคมพฤฒพลงได

สานกงานสถตแหงชาต หวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนและสามารถนาไปใชประกอบการศกษาการตดสนใจสาหรบวางนโยบายทเกยวของกบผสงอาย เพอใหสงคมไทยเตมไปดวยผสงอายทยงมพลงพรอมผลกดนสงคมไทยตอไป

สานกงานสถตแหงชาต กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

ข

บทสรปผบรหาร

ดชนพฤฒพลง เปนดชนทองคการอนามยโลกพฒนาขน เพอใชวดระดบคณภาพในการดารงชวตของผสงอาย ซงในการจดทา “ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย” ครงน ไดนาแนวคดดงกลาวมาประยกตใหเขากบบรบทและขอมลของประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอสรางดชนพฤฒพลงผสงอายของประเทศไทยทสามารถใชเปรยบเทยบระดบคณภาพในการดารงชวตของผสงอายไดทงเชงมตของเพศและพนทในระดบภาคและจงหวด ซงใชขอมลผทมอายตงแต 60 ปขนไป จากการสารวจของสานกงานสถตแหงชาตทมการเกบรวบรวมขอมลในคาบเวลาเดยวกน ประกอบดวย สารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2557 สารวจภาวะการทางานของประชากร พ.ศ. 2557 และสารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของครวเรอน พ.ศ. 2557

สาหรบดชนพฤฒพลงของผสงอายไทย ทจดทาขนนเปนดชนองคประกอบ (Composite Index) ทมาจากดชนยอย 4 ดาน ไดแก ดานสขภาพ ซงมตวชวดทเกยวของ 6 ตวชวด ดานการมสวนรวม (4 ตวชวด) ดานความมนคง (4 ตวชวด) และดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง (2 ตวชวด) ซงคาดชนพฤฒพลงและดชนองคประกอบแตละดานทไดจะมคาอยระหวาง 0 ถง 1 ในการแปลความหมาย หากคาดชนทไดมคาเขาใกล 1 หมายถง ผสงอายมความสามารถในการดารงชวตไดอยางมคณภาพ แตหากมคาเขาใกล 0 จะมความหมายในทางตรงกนขามหรอมความสามารถในการดารงชวตอยในระดบทคอนขางตา

ผลจากการศกษาพบวา ดชนพฤฒพลงผสงอายไทยมคาเทากบ 0.685 หมายความวา ผสงอายไทย มคณภาพในการดารงชวตอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาดชนยอยในแตละองคประกอบจะพบวา ดชนดานสขภาพมคาดชนสงทสด คอ 0.797 รองลงมาคอ ดชนดานความมนคง (0.751) ดชนดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง (0.691) และดชนดานการมสวนรวม (0.502) ตามลาดบ

เมอเปรยบเทยบคาดชนระหวางเพศ พบวา ผสงอายชายมระดบพฤฒพลงสงกวาผสงอายหญง (คาดชนเทากบ 0.717 และ 0.659 สาหรบชายและหญง ตามลาดบ) ทงนดชนองคประกอบทมคาความแตกตางระหวางเพศ (Gender Gap) มากทสดคอ ดชนดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง (0.742 สาหรบชาย และ 0.649 สาหรบหญง) และดชนดานสขภาพมความแตกตางระหวางเพศนอยทสด คอ 0.815 สาหรบชาย และ 0.783 สาหรบหญง

สวนในระดบพนท พบวา ภาคเหนอมระดบคณภาพในการดารงชวตของผสงอายสงทสด คอ เทากบ 0.695 รองลงมาไดแก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.694) ภาคกลาง (0.682) กรงเทพมหานคร (0.677) และภาคใต (0.659) ตามลาดบ ซงจงหวดทมระดบพฤฒพลงสงทสด 5 อนดบแรก ไดแก ขอนแกน (0.739) สงหบร (0.733) มหาสารคาม (0.732) ชยภม (0.730) และยโสธร (0.730) ตามลาดบ

0.6850.797

0.502

0.751 0.6910.7170.815

0.540

0.769 0.7420.659

0.783

0.471

0.7360.649

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

ดชนพฤฒพลง ดานสขภาพ ดานการมสวนรวม ดานความมนคง ดานสภาพทเออตอ การมภาวะพฤฒพลง

รวม

ชาย หญง คะแนน แผนภมดชนพฤฒพลงผสงอายไทย จาแนกตามองคประกอบและเพศ

ค

สารบญ หนา

คานา ก บทสรปผบรหาร ข สารบญ ค สารบญแผนภาพ ง สารบญแผนภม จ สารบญตาราง ฉ บทท 1 บทนา 1.1 ทมาและความสาคญ 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 2 1.3 ขอบเขตของการศกษา 2 1.4 ประโยชนทจะไดรบ 2 บทท 2 แนวคดและวรรณกรรมทเกยของ 2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 3 2.2 วรรณกรรมทเกยวของ 5 2.3 ตวชวด/ตวแปร จากการทบทวนวรรณกรรม 8 2.4 กรอบแนวคดดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 10 บทท 3 การสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 3.1 ขอมลทใชในการสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 11 3.2 วธการสรางดชนพฤฒพลง 13 3.2.1 การสรางดชนองคประกอบแตละดาน 13 3.2.2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 15 3.3 การแปลผลคาดชนพฤฒพลง 15 3.4 ขอจากดในการศกษา 16 บทท 4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 4.1 ผลการศกษาดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 17 4.1.1 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย (Active Ageing Index: AAI) 17 4.1.2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสขภาพ (Health Index) 18 4.1.3 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานการมสวนรวม (Participation Index) 19 4.1.4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานความมนคง (Security Index) 20 4.1.5 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทยดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง 21 (Enabling Environment Index) 4.1.6 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงระหวางเพศชาย-หญง 22 4.2 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ 23 4.2.1 สรปผลและอภปรายผลการศกษา 23 4.2.2 ขอเสนอแนะ 23 ภาคผนวก 25 เอกสารอางอง 41

ง

สารบญแผนภาพ

หนา แผนภาพท 2.1 กรอบแนวคดการมพฤฒพลงของผสงอาย 3

แผนภาพท 2.2 ปจจยกาหนดและปจจยตดขวางทมตอภาวะพฤฒพลง 4

แผนภาพท 2.3 กรอบแนวคดดชนพฤฒพลง คณะกรรมาธการดานเศรษฐกจเพอยโรป 5 ขององคการสหประชาชาต

แผนภาพท 2.4 กรอบแนวคดพฤฒพลงของบราซล 6

แผนภาพท 2.5 กรอบแนวคดดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 10

แผนภาพท 4.1 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 17

แผนภาพท 4.2 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานสขภาพ 18

แผนภาพท 4.3 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานการมสวนรวม 19

แผนภาพท 4.4 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานความมนคง 20

แผนภาพท 4.5 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง 21

แผนภาพ ผ1 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 27

แผนภาพ ผ2 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสขภาพ 29

แผนภาพ ผ3 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานการมสวนรวม 31

แผนภาพ ผ4 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานความมนคง 33

แผนภาพ ผ5 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง 35

จ

สารบญแผนภม

หนา แผนภมท 4.1 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย จาแนกตามภาค 17

แผนภมท 4.2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสขภาพ จาแนกตามภาค 18

แผนภมท 4.3 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานการมสวนรวม จาแนกตามภาค 19

แผนภมท 4.4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานความมนคง จาแนกตามภาค 20

แผนภมท 4.5 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง จาแนกตามภาค 21

แผนภมท 4.6 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย จาแนกตามเพศและภาค 22

แผนภมท 4.7 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงระหวางเพศชาย-หญง (AAI Gender Gap) 22 จาแนกตามภาคและองคประกอบ

ฉ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 2.1 สรปตวชวด/ตวแปรทใชสรางดชนพฤฒพลงจากงานวจยตางๆ 8

ตารางท 2.2 เปรยบเทยบรายการขอมลและแหลงขอมลทใชสรางดชนพฤฒพลงของงานวจย 9 ในและตางประเทศ

ตารางท 3.1 ตวแปรและมาตรวดของขอมลทใชในการสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 11

ตาราง ผ1 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 26

ตาราง ผ2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสขภาพ 28

ตาราง ผ3 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานการมสวนรวม 30

ตาราง ผ4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานความมนคง 32

ตาราง ผ5 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง 34

ตาราง ผ6 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงผสงอายไทยระหวางชาย-หญง (AAI Gender Gap) 36

ตาราง ผ7 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงผสงอายไทยระหวางชาย-หญง จาแนกตามองคประกอบ 38

บทนา 1


บทท 1

บทนา

1.1 ทมาและความสาคญ องคการสหประชาชาตไดแบงระดบการเขาสสงคมสงอายของแตละประเทศไว 3 ระดบ ไดแก ระดบท 1

ระดบการกาวสสงคมสงอาย (Aging society) คอ มประชากรอายตงแต 60 ปขนไปมากกวารอยละ 10 ของประชากรทงประเทศ ระดบท 2 ระดบสงคมผสงอายโดยสมบรณ (Aged society) คอ มประชากรอายตงแต 60 ปขนไปมากกวารอยละ 20 ของประชากรทงประเทศ และระดบท 3 ระดบสงคมผสงอายอยางเตมท (Super aged society) คอ มประชากรอายตงแต 65 ปขนไปมากกวารอยละ 20 ของประชากรทงประเทศ สาหรบประเทศไทยไดเรมเขาสสงคมผสงอายมาตงแตป พ.ศ. 2548 คอมสดสวนผสงอายคดเปนรอยละ 10.3 ของประชากรทงประเทศ และมแนวโนมของผสงอายในประเทศไทยเพมขนอยางตอเนอง ทงนจากการคาดประมาณประชากรของไทย1 พบวา ภายในป พ.ศ. 2565 ประเทศไทยจะกลายเปนสงคมสงอายโดยสมบรณ และในป พ.ศ. 2575 จะเขาสสงคมสงอายอยางเตมท ผสงอายกลมนจะกลายเปนประชากรกลมใหญของประเทศในอนาคต ซงการเพมขนของสดสวนประชากรสงอายนนมสาเหตสาคญมาจากอตราการเกดของประชากรทลดลง ในขณะทประชากรมอายคาดเฉลยยนยาวมากขนหรอมอตราการตายลดลง (คาสปาร พค, วาสนา อมเอม, และรตนาภรณ ตงธนเศรษฐ, 2558)

การเพมขนของผสงอายอาจถกมองวาจะเปนภาระใหบตรหลานตองดแลในอนาคต เนองจากการเสอมสภาพทางรางกาย เชน ปวดหลง ปวดเอว ปวดกลามเนอ และปญหาเกยวกบตาและสายตา เชน ตาพรามว ตอกระจก เปนตน ความรความเขาใจดงกลาวยงสงผลตอทศนคตเชงลบทมตอผสงอาย โดยเหมารวมวาผสงอายมลกษณะเหมอนกนทกคนคอ เปนวยตองพงพง เปนผรบ ตองมผดแล ในขณะทยงมผสงอายอกมากทมสขภาพด มสตปญญาเฉยบคม มความสามารถในการถายทอดความร มคณคาตอครอบครว ชมชน และสงคม (กาญจนา ตงชลทพย และคณะ, 2553; ปณธร บราวน, 2557) ซงหากผสงอายมความพรอมดานรางกายจตใจ ดานเศรษฐกจ ดานสงคม หรอเปนผสงอายทยงมพลงในการดาเนนชวต จะสงผลดตอผสงอายเองและสงคมโดยรวม กลาวคอ ถาผสงอายมสขภาพด สามารถสรางรายไดใหตนเอง ไมเปนภาระของครอบครว ในขณะเดยวกนเปนการลดงบประมาณดานการรกษาพยาบาลจากภาครฐ และหากผสงอายมสวนรวมทางเศรษฐกจไดมากยอมสงผลดตอการขยายตวทางเศรษฐกจ จงเปนการใชประโยชนจากสดสวนของประชากรสงอายทเพมขนในการสรางการเตบโตใหกบเศรษฐกจของประเทศ หรอเรยกวาการปนผลทางประชากรครงท 2 (Second Demographic Dividend) (ศภเจตน จนทรสาสน, 2555; สภจกษ แสงประจกษสกล, 2557) การเขาสสงคมสงอายในหลายประเทศทวโลกทาใหองคการอนามยโลกนาเสนอกรอบแนวคด Active Ageing ซงเปนแนวคดเกยวกบการยกระดบคณภาพชวตผสงอายทงในระดบปจเจกและระดบสงคมเพอใหผสงอายอยดมสข ทงในดานรางกาย จตใจ มความมนคงในชวตและมสวนรวมในสงคม เปนแนวทางใหนานาประเทศนาไปปรบใชใหเขากบบรบทของตนเอง ซงกรอบแนวคดนไดกลาวถงองคประกอบทสาคญและปจจยทสงผลตอภาวะ Active Ageing (องคการอนามยโลก, 2545) ซงในการศกษาครงนจะใชคาวา “พฤฒพลง” แทนคาวา Active Ageing

1 การคาดประมาณประชากรไทย พ.ศ. 2553-2583 (ขอสมมตภาวะเจรญพนธลดลงตามปกต Normal fertility declining assumption), สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

2 บทนา


ประเทศไทยเปนหนงในสมาชกขององคการสหประชาชาต ไดนากรอบแนวคดพฤฒพลงมาปรบใชกบสงคมผสงอายในประเทศไทย ทงในการกาหนดนโยบายและแผนยทธศาสตร เชน แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545-2564) มมาตการตางๆ ทเกยวของกบพฤฒพลง ยกตวอยางเชน มาตรการสงเสรมความรดานการสงเสรมสขภาพ ปองกน และดแลตนเองเบองตน มาตรการสงเสรมดานการทางานและการหารายไดของผสงอาย มาตรการการใหการศกษาและการเรยนรตลอดชวต ในเชงการวจยไดมการศกษาและสรางดชนและตวชวดเพอวดระดบพฤฒพลง และคนหาปจจยตางๆ ทสงผลตอระดบพฤฒพลง เปนตน อยางไรกตามการสรางดชนยงมขอจากดในเรองขอมลหรอตวแปรทนามาใชในการวด เนองจากตองคานงถงความมอยของขอมลและระดบการนาเสนอผล และยงไมมงานศกษาหรองานวจยใดๆ ทสรางดชนพฤฒพลงเปรยบเทยบในระดบจงหวด

การศกษาครงนเปนการศกษากรอบแนวคดพฤฒพลง โดยการคนควาขอมลจากเอกสารและงานวจยทงในและตางประเทศ เพอศกษาตวชวด/ตวแปรตางๆ ทสามารถนามาใชในการสรางเครองมอเพอวดระดบพฤฒพลงของผสงอายในประเทศไทย โดยอาศยขอมลทไดจากการสารวจทสาคญของประเทศ ทสามารถนามาเปรยบเทยบขอมลในระดบจงหวดได เพอใหหนวยงานทเกยวของนาไปใชประโยชนในการวางแผนเพอพฒนาสงคมสงอายใหมภาวะพฤฒพลงตอไป

1.2 วตถประสงคของการศกษา 1) เพอศกษาและสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 2) เพอเปรยบเทยบระดบพฤฒพลงของผสงอายไทยในระดบจงหวดและเพศ

1.3 ขอบเขตของการศกษา การศกษาครงนเปนการศกษาและสรางดชนพฤฒพลงของผสงอายในประเทศไทย (ผทมอายตงแต

60 ปขนไป) โดยใชขอมลจากการสารวจตวอยางทสาคญของสานกงานสถตแหงชาต และสามารถนาเสนอผลไดในระดบจงหวด ประกอบดวย สารวจประชากรสงอาย สารวจภาวะการทางานของประชากร สารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน ซงเปนการสารวจทดาเนนการเกบรวบรวมขอมลในคาบเวลาเดยวกน ในป พ.ศ. 2557

1.4 ประโยชนทจะไดรบ 1) มเครองมอสาหรบใชวดระดบพฤฒพลงของผสงอายไทยในระดบจงหวด 2) มขอมลทสามารถนาไปใชในวางแผนและตดสนใจดานนโยบายทเกยวกบผสงอาย

3) นกวจยและหนวยงานตางๆ ทเกยวของ สามารถนาไปศกษาและตอยอดในประเดนพฤฒพลงของผสงอายในประเทศไทย

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ 3


บทท 2

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ

Active Ageing ยงไมมการบญญตคาแปลโดยราชบณฑตยสถาน แตมการใชคาในภาษาไทยแตกตางกนออกไป เชน “พฤฒพลง” (ศภเจตน จนทรสาสน, 2555; ระว สจจโสภณ, 2556) “พฤฒพลง” (ดวงเดอน รตนะมงคลกล, 2558; วภานนท มวงสกล, 2558; ปณธร บราวน, 2557; วไลพร วงคคน และคณะ, 2556; จราพร เกศพชญวฒนา และคณะ, 2549) หรอ “วฒวย” (สภจกษ แสงประจกษสกล, 2557) อยางไรกตามในการศกษาครงนจะใชคาวา “พฤฒพลง” แทนความหมายของคาวา “Active Ageing”

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ องคการอนามยโลก (World Health Organization: WHO) ไดนาเสนอแนวคดเกยวกบ Active

Ageing วาเปนแนวคดทแสดงถงภาวะสขสมบรณของผสงอายและเปนเปาหมายในการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายทวโลก โดยคาดวาภาวะพฤฒพลงจะเปนหนทางทจะยกระดบคณภาพในการดาเนนชวตของผสงอาย ซงแนวคดดงกลาวไดนาเสนอแกประเทศตางๆ เพอนาไปใชในการพฒนาผสงอายใหมสขภาพกาย สขภาพจต และคณภาพชวตทด มความสขในการดาเนนชวต ตลอดจนมศกยภาพในการพงพาตนเองเทาทผสงอายจะทาได โดยภาวะพฤฒพลงจะประกอบไปดวย 3 เสาหลก ไดแก 1) การมสขภาพทด (Health) 2) การมสวนรวม (Participation) และ 3) การมหลกประกนและความมนคง (Security) (แผนภาพท 2.1)

แผนภาพท 2.1 กรอบแนวคดการมพฤฒพลงของผสงอาย (องคการอนามยโลก, 2545)

นอกจากนการมภาวะพฤฒพลงตามแนวคดขององคการอนามยโลก ยงเปนผลมาจากปจจยกาหนด (Determinant) และปจจยตดขวาง (Cross-cutting Determinants) ตางๆ ทงจากตวผสงอายและสภาวะแวดลอมทางสงคม โดยปจจยกาหนดทสงผลตอภาวะพฤฒพลง ประกอบดวย ปจจยกาหนดดานสขภาพและระบบบรการทางสงคม (Determinants Related to Health and Social Service Systems) เชน การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค การรกษาโรค การดแลในระยะยาว การใหบรการดานสขภาพจต ปจจยกาหนดทางพฤตกรรม (Behavioral Determinants) เชน พฤตกรรมการสบบหรและดมสรา กจกรรมทางกาย การบรโภคอาหาร สขภาพชองปาก ปจจยกาหนดทเกยวของกบปจจยสวนบคคล (Determinants Related

ความมนคง (Security)

สขภาพ (Health)

พฤฒพลง (Active Ageing)

การมสวนรวม (Participation)

4 แนวคดและวรรณกรมทเกยวของ


to Personal Factors) เชน ปจจยดานชววทยาและกรรมพนธ ภาวะทางจต ปจจยกาหนดทเกยวของกบสภาพแวดลอมทางกายภาพ (Determinants Related to the Physical Environment) เชน สภาพแวดลอมทสะอาด ทอยอาศยทปลอดภย การลมหรอไดรบบาดเจบ ปจจยกาหนดทเกยวของกบสภาพแวดลอมทางสงคม (Determinants Related to the Social Environment) เชน การสนบสนนทางสงคม ความรนแรงและ การละเมดสทธ การศกษาและการเรยนร และปจจยกาหนดทางเศรษฐกจ (Economic Determinants) เชน หลกประกนดานรายได การมหลกประกนทางสงคม การมงานทา

ปจจยตดขวาง (Cross-cutting Determinants) ประกอบดวย เพศ (Gender) และวฒนธรรม (Culture) เปนปจจยสาคญทมอทธพลตอปจจยอนๆ กลาวคอ เพศเปนตวกาหนดสถานภาพทางสงคมทสาคญ ซงความแตกตางทางเพศมอทธพลตอการดาเนนชวต ในบางสงคมผหญงมสถานภาพทางสงคมตากวาผชาย สงผลตอการทางาน การศกษา การบรโภค และการเขาถงบรการดานสขภาพ ในอกดานหนงผหญงมบทบาทสาคญในการดแลครอบครว แตบางคนตองละทงงานเพอดแลลกและพอแมทสงอายในครอบครว ทาใหขาดโอกาสในการสรางรายได สวนผชายจะมพฤตกรรมการใชชวตทเสยงตอการไดรบบาดเจบและเสยชวตมากกวาผหญงหลายประการ เชน การทางานทเสยงอนตราย พฤตกรรมการสบบหรและดมสรา ยาเสพตด ในขณะทวฒนธรรมจะเปนตวกาหนดกวางๆ วาสงคมมองและปฏบตตอผสงอายอยางไร เนองจากในแตละพนทมทศนคตและวฒนธรรมในการปฏบตทสงผลตอความเปนอยและสขภาพของผสงอายแตกตางกน การศกษาในครงน จงอาจกลาวไดวาภมภาคเปรยบเสมอนตวแทนของความแตกตางดานวฒนธรรม ในขณะทการศกษาปจจยทางเพศ จะใชวธการเปรยบเทยบความแตกตางของระดบพฤฒพลงระหวางเพศหญงและชาย (แผนภาพท 2.2)

แผนภาพท 2.2 ปจจยกาหนดและปจจยตดขวางทมผลตอภาวะพฤฒพลง (องคการอนามยโลก, 2545)

สขภาพและการบรการทางสงคม

ตวกาหนดดานพฤตกรรม

ภาวะพฤฒพลง

ปจจยสวนบคคล

ตวกาหนดทางเศรษฐกจ

ตวกาหนดทางสงคม

สภาพแวดลอมทางกายภาพ

เพศ

วฒนธรรม



2.2 วรรณกรรมทเกยวของ จากการศกษาคนควาวรรณกรรมตางๆ ทเกยวของกบ Active Ageing Index หรอดชนพฤฒพลงสามารถสรปรายละเอยดไดดงน

United Nations Economic Commission for Europe: UNECE (2013) หรอคณะกรรมาธการดานเศรษฐกจเพอยโรปขององคการสหประชาชาตไดจดทาดชนพฤฒพลงโดยนาแนวคด Active Ageing ขององคการอนามยโลกมาปรบใช เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอายในกลมประเทศสหภาพยโรป 26 ประเทศ โดย UNECE ไดแบงลกษณะของผสงอายทมพฤฒพลงไว 4 ดาน (22 ตวชวด) คอ การมงานทา การมสวนรวมในสงคม การพงพงและความมนคงในชวต ความสามารถและสภาพแวดลอมทสงเสรมการมพฤฒพลง โดยใชขอมลจากการสารวจตางๆ เชน สารวจภาวะการทางาน สารวจประชากรผสงอาย สารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน เปนตน (แผนภาพท 2.3)

แผนภาพท 2.3 กรอบแนวคดดชนพฤฒพลงของคณะกรรมาธการดานเศรษฐกจเพอยโรปขององคการสหประชาชาต (UNECE, 2013)

ดชนรวม ดชนพฤฒพลง

องคประกอบ การมงานทา การมสวนรวมทาง

สงคม การพงพง สขภาพ และการอยอาศยท

มนคง

สภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

ตวชวด -การมงานทาของผทมอาย 55-59 ป

-การทากจกรรมอาสาสมคร

-การออกกาลงกาย -อายคาดเฉลย เมออาย 55 ป

-การมงานทาของผทมอาย 60-64 ป

-การดแลบตรหลานในครวเรอน

-การเขาถงบรการดานสขภาพ

-อายคาดเฉลยของการมสขภาพด เมออาย 55 ป


-การดแลผสงอายในครวเรอน

-การพงพง -สขภาพจต


-การมสวนรวมทางการเมอง

-ความมนคงทางรายได

-การใชเทคโนโลยสารสนเทศ

-ความปลอดภยทางกายภาพ

-ระดบการศกษาของผสงอาย

-การเรยนรตลอดชวต



International Longevity Centre Brazil: ILC-Brazil (2015) ไดนากรอบแนวคดพฤฒพลงขององคการอนามยโลกมาปรบเพมองคประกอบดานการเรยนรตลอดชวตเขามาในกรอบแนวคด โดยในการพฒนาภาวะพฤฒพลงในสงคมของบราซล จะใหความสาคญกบการเขาถงการศกษาและการฝกอบรมของผสงอาย รวมถงการเขาถงขอมลขาวสารและการเรยนรดานเทคโนโลยสารสนเทศทงจากการเรยนรจากภายนอกและภายในครอบครว (แผนภาพท 2.4)

แผนภาพท 2.4 กรอบแนวคดพฤฒพลงของบราซล (ILC-Brazil, 2015)

กศล สนทรธาดา และกมลชนก ขาสวรรณ (2553) ไดศกษาระดบการมพฤฒพลงของผสงอายไทย

รวมทงศกษาปจจยทกาหนดคณลกษณะของผสงอายทมพฤฒพลง โดยใชขอมลสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2545 และ พ.ศ. 2550 พบวา ดชนพฤฒพลงของผสงอายลดลงอยางมากในชวง 5 ป เนองจากองคประกอบของดชนความมนคงโดยเฉพาะดานรายไดและความเพยงพอของรายไดลดลง ซงในการสรางดชนพฤฒพลงใชตวชวดทงหมด 15 ตวชวด แบงออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานสขภาพ 6 ตวชวด (การประเมนสขภาพกายของตนเอง สขภาพจต ความพการ ความสามารถในการทากจกรรมประจาวน ขอจากดดานการทาหนาทของรางกาย พฤตกรรมการออกกาลงกาย) ดานการมสวนรวม 3 ตวชวด (การมสวนรวมในการทางาน การมสวนรวมในครอบครว การทากจกรรมกลม/ชมรม) และดานความมนคง 6 ตวชวด (รายได ความเพยงพอของรายได แหลงรายได ความเปนเจาของบาน การอยอาศย สภาพการอยอาศยทปลอดภย)

Kattika Thanakwang and Kusol Soonthorndhada (2006) ไดศกษาระดบพฤฒพลงของผสงอายในประเทศไทย จากขอมลการสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2545 สรางดชนพฤฒพลง 3 ดาน ไดแก ดานสขภาพ ประกอบดวย 6 ตวชวด (การประเมนสขภาพรางกายตนเอง สขภาพจต ความพการ ความสามารถในการทากจกรรมประจาวน ขอจากดดานการทาหนาทของรางกาย พฤตกรรมการออกกาลงกาย) ดานการมสวนรวม 3 ตวชวด (การมสวนรวมในการทางาน การมสวนรวมในครอบครว การทากจกรรมกลม/ชมรม) และดานความมนคง 6 ตวชวด (รายได ความเพยงพอของรายได แหลงรายได ความเปนเจาของบาน การอยอาศย การมสงอานวยความสะดวกทปลอดภย) ผลการศกษาพบวา ดชนพฤฒพลงผสงอายไทยดานสขภาพอยในระดบปานกลาง ขณะทดชนพฤฒพลงดานการมสวนรวมยงอยในระดบทตา ในสวนของดชนพฤฒพลงดานความมนคงจะลดลงเมออายเพมขน โดยผสงอายชายจะมระดบพฤฒพลงสงกวาหญง และระดบพฤฒพลงจะสงขนถาผสงอายมระดบการศกษาและสถานภาพการทางานทด อกทงยงพบวาผสงอายในเขตเทศบาลและกรงเทพมหานครจะมระดบพฤฒพลงตากวาผสงอายนอกเขตเทศบาล เนองจากมดชนดานการมสวนรวมทางสงคมทตากวา



ศภเจตน จนทรสาสน (2555) ไดศกษาการปนผลทางประชากรจากการเขาสสงคมสงอาย และระดบพฤฒพลงของผสงอายไทย โดยใชขอมลจากสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 โดยแบงลกษณะการมพฤฒพลงออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานสขภาพ ประกอบดวย 5 ตวชวด (การประเมนสขภาพโดยตวผสงอาย การมองเหน การไดยน ความรสกไมมคณคา และความรสกไมมความสข) ดานการมสวนรวม ประกอบดวย 4 ตวชวด (การมสวนรวมในการทางาน การใหความเกอหนนทางการเงนแกบตรในครวเรอน การใหความเกอหนนทางการเงนแกบตรทอยทอน การเขารวมทากจกรรมของชมรมหรอกลม) ดานความมนคง ประกอบดวย 7 ตวชวด (ความเปนเจาของทอยอาศย ลกษณะการอยอาศย รายได ความเพยงพอของรายได เงนออม หนสน แหลงรายไดทสาคญ) ผลการศกษาพบวา ผสงอายไทยยงมระดบพฤฒพลงไมสงพอทจะสรางการเตบโตดานเศรษฐกจใหกบประเทศไทยในสงคมสงวยไดอยางมนยสาคญ เนองจากผสงอายสวนมากมปญหาดานสขภาพกายและความมนคงทางการเงนอยในระดบทตา

ระว สจจโสภณ (2556) ไดศกษาแนวคดเกยวกบการพฒนาผสงอาย โดยใชมโนทศนการศกษาและการเรยนรตลอดชวตเปนแนวทางเพอใหเกดการพฒนาภาวะพฤฒพลงในผสงอาย การศกษาใชวธการคนควาและสงเคราะหเอกสาร พบวา สามารถพฒนาภาวะพฤฒพลงในผสงอายได 4 แนวทาง คอ (1) แนวคดการศกษาตลอดชวต (2) แนวคดพฤฒาวทยาดานการศกษา (3) แนวคดการพฒนาเมองแหงการเรยนร (4) แนวคดการพฒนาเมองสาหรบผสงอาย สอดคลองกบการศกษาของจราพร เกศพชญวฒนา (2549) และเพญแข ประจนปจจนก (2550) ทชชดวากรอบแนวคดทจะนาผสงอายไปสภาวะพฤฒพลงคอการสงเสรมการศกษาหรอการเรยนรตลอดชวต เพอสนองความตองการเรยนรตลอดชวตของผสงอาย อนเปนกลไกในการสรางสงคมผสงอายทมภาวะพฤฒพลง (Active Ageing Society) ซงหากผสงอายมระดบการศกษาทตาและขาดการเรยนรตลอดชวตจะมความสมพนธตอการเกดภาวะทพพลภาพ การเสยชวต รวมถงอตราการจางงาน

วไลพร วงคคน และคณะ (2556) ไดศกษาระดบพฤฒพลงและปจจยทมผลตอการมพฤฒพลงของผสงอายเขตเมอง ในจงหวดเชยงใหม เปนการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามทมขอคาถามเกยวกบพฤฒพลงของผสงอาย ความรเกยวกบการสงอาย ทศนคตตอการสงอาย และการสนบสนนทางสงคม และวเคราะหดวยเทคนคการถดถอยพหคณ สาหรบการวดภาวะพฤฒพลงไดแบงออกเปน 3 ดาน ตามแนวคดขององคการอนามยโลก ไดแก ดานสขภาพ ดานการมสวนรวม และดานความมนคง ซงผลการศกษาพบวากลมตวอยางมพฤฒพลงในแตละดานอยในระดบสง

สภจกษ แสงประจกษสกล (2558) ไดศกษาระดบพฤฒพลงของผสงอายไทย โดยนาแนวคดภาวะพฤฒพลงขององคการอนามยโลก 3 ดาน คอ ดานสขภาพ ดานการมสวนรวมทางสงคม และดานการมหลกประกน มาใชในการกาหนดกรอบแนวคดของการวจย และทาการศกษาถงปจจยกาหนดทมอทธพลตอระดบพฤฒพลงของผสงอายไทย โดยกาหนดชอปจจยและจดตวแปรภายใตปจจยใหสอดคลองและเหมาะสม โดยใชขอมลจากการสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2554 ซงผลการศกษาพบวา ระดบพฤฒพลงของผสงอาย สวนใหญอยในระดบปานกลาง เมอควบคมปจจยอนๆ โดยใชการวเคราะหการถดถอยดวยแบบจาลองโพรบตเรยงลาดบ (Ordered-probit Model) พบวา ปจจยกาหนดระดบพฤฒพลงของผสงอายไทยอยางมนยสาคญทางสถต ไดแก อาย เขตทอยอาศย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส รายไดตอป การทางาน การตรวจสขภาพ การดแลปรนนบต และการออกกาลงกาย โดยตวแปรทนามาใชในการสรางดชนพฤฒพลงประกอบดวย ดชนดานสขภาพ 6 ตวชวด (สขภาพกาย สขภาพจต การมองเหน การไดยน ขอจากดในการทากจวตรประจาวน และขอจากดดานการทาหนาทของรางกาย) ดชนดานการมสวนรวม 2 ตวชวด (การเปน



สมาชกกลม/ชมรม และการเขารวมกจกรรมกลม/ชมรม) ดชนดานความมนคง 3 ตวชวด (ความเพยงพอของรายได ความเปนเจาของบาน และลกษณะการอยอาศย)

2.3 ตวชวด/ตวแปร จากการทบทวนวรรณกรรม จากการศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของในการสรางดชนพฤฒพลง พบวา ตวชวด/ตวแปรทผวจยนามาสรางดชนพฤฒพลงมทงเหมอนและแตกตางกน สามารถสรปไดดงน

ตารางท 2.1 สรปตวชวด/ตวแปรทใชสรางดชนพฤฒพลงจากงานวจยตางๆ

ผวจย องคประกอบ/แนวคด ตวชวด/ตวแปร United Nations Economic Commission for Europe: UNECE (2013)

การมงานทา การมงานทาของผทมอาย 55-59 ป การมงานทาของผทมอาย 60-64 ป การมงานทาของผทมอาย 65-69 ป การมงานทาของผทมอาย 70-74 ป

การมสวนรวมทางสงคม

การทากจกรรมอาสาสมคร การดแลบตรหลานในครวเรอน การดแลผสงอายในครวเรอน การมสวนรวมทางการเมอง

การพงพง สขภาพ และการอยอาศยทมนคง

การออกกาลงกาย การเขาถงบรการดานสขภาพ การพงพง ความมนคงทางรายได ความปลอดภยทางกายภาพ การเรยนรตลอดชวต

สภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

อายคาดเฉลยเมออาย 55 ป อายคาดเฉลยของการมสขภาพดเมออาย 55 ป สขภาพจต การใชเทคโนโลยสารสนเทศ ระดบการศกษาของผสงอาย

- กศล สนทรธาดา และกมลชนก ขาสวรรณ (2553)

- Kattika Thanakwang and Kusol Soonthorndhada (2006)

สขภาพ การประเมนสขภาพกายของตนเอง สขภาพจต ความพการ ความสามารถในการทากจกรรมประจาวน ขอจากดดานการทาหนาทของรางกาย พฤตกรรมการออกกาลงกาย


การมสวนรวมในการทางาน การมสวนรวมในครอบครว การทากจกรรมกลม/ชมรม

ความมนคง รายได ความเพยงพอของรายได แหลงรายได ความเปนเจาของบาน การอยอาศย สภาพการอยอาศยทปลอดภย

ศภเจตน จนทรสาสน (2555)

สขภาพ การประเมนสขภาพโดยตวผสงอาย การมองเหน การไดยน ความรสกไมมคณคา และความรสกไมมความสข


การมสวนรวมในการทางาน การใหความเกอหนนทางการเงน แกบตรในครวเรอน การใหความเกอหนนทางการเงนแกบตรทอยทอน การเขารวมทากจกรรมของชมรมหรอกลม

ความมนคง ความเปนเจาของทอยอาศย ลกษณะการอยอาศย รายได ความเพยงพอของรายได เงนออม หนสน แหลงรายไดทสาคญ

สภจกษ แสงประจกษสกล (2558)

สขภาพ สขภาพกาย สขภาพจต การมองเหน การไดยน ขอจากดในการทากจวตรประจาวน และขอจากดดานการทาหนาทของรางกาย

การมสวนรวม การเปนสมาชกกลม/ชมรม และการเขารวมกจกรรมกลม/ชมรม ความมนคง ความเพยงพอของรายได ความเปนเจาของบาน และลกษณะการอย

อาศย



นอกจากนยงพบวาแหลงขอมลทนามาใชสรางดชนมความแตกตางกน โดยงานวจยในประเทศสวนใหญจะใชขอมลจากการสารวจเดยวกน คอ สารวจประชากรสงอายในประเทศไทย สวนงานวจยตางประเทศจะใชขอมลจากหลากหลายการสารวจ ดงตารางท 2.2

ตารางท 2.2 เปรยบเทยบรายการขอมลและแหลงขอมลทใชสรางดชนพฤฒพลงของงานวจยในและตางประเทศ

ทมาของเอกสาร/งานวจย

องคประกอบ/รายการขอมล แหลงขอมล

ดานสขภาพ (Health)

ดานการมสวนรวม (Participation)

ดานความมนคง (Security)

ดานอนๆ (สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการมภาวะพฤฒพลง)

ในประเทศ -การประเมนสขภาพตนเอง -สขภาพจต -ความพการ -ความสามารถในการทากจวตรประจาวน -ขอจากดดานการทาหนาทของรางกาย -การมองเหน -การไดยน -พฤตกรรมการออกกาลงกาย

-การมงานทา -การมสวนรวมในครอบครว -การเปนสมาชกกลม/ชมรม -การเขารวมกจกรรมกลม/ชมรม

-รายได -ความเพยงพอของรายได -แหลงรายได -การเปนเจาของทอยอาศย -ลกษณะการอยอาศย -การมสงอานวยความสะดวกทปลอดภย -เงนออม -หนสน -แหลงรายไดทสาคญ

-สารวจประชากรสงอายในประเทศไทย

ตางประเทศ -การเขาถงบรการสขภาพและชองปาก -การออกกาลงกาย -ความสามารถในการพงพงตนเอง

-การมงานทา -การเปนอาสาสมคร -การดแลบคคลในครวเรอน -การมสวนรวมทางการเมอง -การมปฏสมพนธทางสงคม

-ความปลอดภยทางกายภาพ -รายได -การเรยนรตลอดชวต

-อายคาดเฉลย เมออาย 55 ป -อายคาดเฉลยของการมสขภาพด เมออาย 55 ป -การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร -การศกษาของผสงอาย

-Labour Force Survey -Quality of Life Survey -Survey of Income and Living Conditions -Social Survey -ICT Survey



2.4 กรอบแนวคดดชนพฤฒพลงผสงอายไทย จากการศกษาตวชวดทนามาสรางดชนพฤฒพลงจากเอกสาร งานวจย ทงในและตางประเทศ พบวา การสรางดชนพฤฒพลงมองคประกอบของตวชวดทแตกตางกน แตยงคงยดกรอบแนวคดขององคการอนามยโลกเปนแนวทางในการศกษาภาวะพฤฒพลงของผสงอาย ดงนน กรอบแนวคดในการสรางดชนพฤฒพลงของผสงอายครงนจงใชตวชวดตางๆ ทไดทาการศกษาและคานงถงการมอยของขอมล ซงมการจดองคประกอบของตวชวดทสอดคลองกบการศกษาจากแหลงอางองตางๆ และมแหลงขอมลทสามารถนามาสรางดชนพฤฒพลงได ตามแผนภาพท 2.5

แผนภาพท 2.5 กรอบแนวคดดชนพฤฒพลงผสงอายไทย

ดานสขภาพ

- การประเมนสขภาพกายของตนเอง

- สขภาพจต - ความสามารถในการทากจวตรประจาวนและการเคลอนไหว

- การมองเหน - การไดยน - การออกกาลงกาย

ดานการมสวนรวม

- การมงานทา - การเขารวมกจกรรมกลม/ชมรมผสงอาย

- การเขารวมกจกรรมของหมบาน/ชมชน

- การดแลบคคลในครวเรอน

ดานความมนคง

- ความเพยงพอของรายได

- การเปนเจาของทอยอาศย

- ลกษณะการอยอาศย - สภาพการอยอาศยทปลอดภย

ดานสภาพทเออตอการมพฤฒพลง

- การมการใชอปกรณ ICT - การอานออกเขยนได


การสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 11


บทท 3

การสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย

ดชนพฤฒพลงเปนดชนองคประกอบหรอดชนรวม (Composite Index) ซงเกดจากการนาตวชวด/ตวแปรหลายๆ ตวมาคานวณหาคาดชน ซงจากการศกษาพบวาวธการคานวณคาดชนพฤฒพลงใชหลกการเดยวกนคอการหาผลรวมของคาดชนในแตละองคประกอบ โดยแตละองคประกอบจะใชวธการหาคาเฉลยของตวชวด/ตวแปร ซงแตละตวชวด/ตวแปรอาจมความแตกตางกนในคาทใชวด เชน การวดแบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) หรอการวดดวยคารอยละ รวมถงการใหนาหนกในแตละตวช ว ด/ตวแปร ทแตกตางกน

3.1 ขอมลทใชในการสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ในการจดทาดชนพฤฒพลงผสงอายไทยครงน ใชขอมลจากการสารวจของสานกงานสถตแหงชาต ประกอบดวย สารวจประชากรสงอายในประเทศไทย สารวจภาวะการทางานของประชากร สารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน โดยเปนขอมลทนาเสนอในระดบจงหวดทง 76 จงหวด มรายละเอยดของขอมลในแตละตวชวด ดงน

ตารางท 3.1 ตวแปรและมาตรวดของขอมลทใชในการสรางดชนพฤฒพลงของผสงอายไทย

ตวชวด คาอธบายขอมล ระดบการจาแนกของขอมล

ทมาของขอมล

องคประกอบดานสขภาพ

การประเมนสขภาพกายของตนเอง

การประเมนภาวะสขภาพของตนเองในระหวาง 7 วนกอนการสมภาษณ

4=ดมาก 3=ด 2=ปานกลาง 1=ไมด 0=ไมดมากๆ

สารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2557

ความสข การประเมนระดบความสขดวยตนเองในระหวาง 3 เดอนทผานมา

ระดบ 0 – 10 (0=ไมมความสขเลย, 10=มความสขมากทสด)


ความสามารถในการทากจวตรประจาวนและการเคลอนไหว

การทากจกรรมดวยตนเอง เชน กนอาหาร ใสเสอผา อาบนา ลางหนา แปรงฟน เขาหองสขา และการเคลอนไหว เชน นงยอง ยกของหนก ขนบนได

1=ทากจกรรมตางๆ ไดทกอยาง 0=ทากจกรรมตางๆ ได 1 อยางหรอมากกวา


ความสามารถในการมองเหน

ความสามารถในการมองเหนของผสงอาย

1=เหนชดเจน 0=ไมเหน/ไมชดเจน


12 การสรางดชนพฤฒพลงผสงอายไทย


ตารางท 3.1 ตวแปรและมาตรวดของขอมลทใชในการสรางดชนพฤฒพลงของผสงอายไทย (ตอ)



ความสามารถในการไดยน

ความสามารถในการไดยนของผสงอาย

1=ไดยนชดเจน 0=ไมไดยน/ไมชดเจน


พฤตกรรมการออกกาลงกาย

การออกกาลงกายในชวง 6 เดอนกอนสมภาษณ

1=ออกกาลงกาย 0=ไมออกกาลงกาย


องคประกอบดานการมสวนรวม

การมงานทา ผสงอายยงคงทางานทงทมรายไดและไมมรายได ในชวง 7 วนกอนสมภาษณ

1=ทางาน 0=ไมทางาน

สารวจภาวะการมงานทาของประชากร พ.ศ. 2557

การเขารวมชมรม/กลมผสงอาย

การเขารวมกจกรรมในชมรมหรอกลมผสงอายในรอบป ทแลว

1=เขารวม 0=ไมเขารวม


การเขารวมกจกรรมหมบาน/ชมชน

การไดเขารวมกจกรรมในวนสาคญของหมบาน/ชมชน

1=เขารวม 0=ไมเขารวม


การดแลบคคลในครวเรอน

การใหความชวยเหลอ/ดแลสมาชกในครวเรอน เชน การใหเงนบตร การดแลบตรของบตร การสงเสยเลยงดบตรของบตร

1=มการชวยเหลอ 0=ไมมการชวยเหลอ


องคประกอบดานความมนคง

ความเพยงพอของรายได

การประเมนรายไดตนเองจากทกแหลงวาเพยงพอตอการดารงชพหรอไม

1=เพยงพอ 0=ไมเพยงพอ


การเปนเจาของทอยอาศย

สถานภาพการเปนเจาของ ในทอยอาศยปจจบน

1=เปนเจาของ 0=ไมไดเปนเจาของ


ลกษณะการอยอาศย ลกษณะการอยอาศยรวมกบสมาชกในครวเรอน

1=อยรวมกบสมาชกในครวเรอน 0=อยคนเดยว


สภาพแวดลอมในการอยอาศยทปลอดภย

ความปลอดภยของทอยอาศย เชน การมราวยดเกาะทบนได หองนอน หองนา

1=ม 0=ไมม




ตารางท 3.1 ตวแปรและมาตรวดของขอมลทใชในการสรางดชนพฤฒพลงของผสงอายไทย (ตอ)



องคประกอบดานสภาพทเออตอการมพฤฒพลง การมการใชอปกรณ ICT

การมการใชอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เชน คอมพวเตอร โทรศพทมอถอ อนเตอรเนต

1=ม/เคยใช 0=ไมม/ไมเคยใช

สารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2557

การอานออกเขยนได การอานออกเขยนไดของผสงอาย

1=ได 0=ไมได


3.2 วธการสรางดชนพฤฒพลง การสรางดชนพฤฒพลงของผ สงอาย ไทย เ ปนการหาผลรวมของคาดชนองคประกอบทง

4 องคประกอบ ไดแก องคประกอบดานสขภาพ องคประกอบดานการมสวนรวม องคประกอบดานความมนคง และองคประกอบดานสภาพทเออตอการมพฤฒพลง โดยการคานวณคาดชนแตละองคประกอบและดชนพฤฒพลง2 มวธการดงน

3.2.1 การสรางดชนองคประกอบแตละดาน

การสรางดชนองคประกอบแตละดาน มสตรการคานวณดงน

ดชนแตละดาน = (xi

Mi × n )

n

i=1

โดย xi = คะแนนเฉลยตวชวดท i Mi = คาสงสดของคาตอบของตวชวดท i n = จานวนตวชวดในแตละองคประกอบ

สาหรบรายละเอยดวธการคานวณดชนในแตละดานมดงน

1) ดชนสขภาพ (Health Index: HI) ประกอบดวย 6 ตวชวด ไดแก การประเมนสขภาพของตนเอง (H1) สขภาพจต (H2) การมองเหน (H3) การไดยน (H4) ความสามารถในการทากจวตรประจาวน (H5) และการออกกาลงกาย (H6) ดงนน ดชนสขภาพจะคานวณไดจาก

Health Index (HI) =H1

4×6+

H2

10×6+

H3

1×6+

H4

1×6+

H5

1×6+

H6

1×6

2 ใชวธการคานวณเดยวกนกบ กศล สนทรธาดา และกมลชนก ขาสวรรณ (2553) ; สภจกษ แสงประจกษสกล (2557)



คะแนนสงสดทเปนไปไดคอ 4

4×6+

10

10×6+

1

1×6+

1

1×6+

1

1×6+

1

1×6 = 1

คะแนนตาสดทเปนไปไดคอ 0

4×6+

0

10×6+

0

1×6+

0

1×6+

0

1×6+

0

1×6 = 0

2) ดชนการมสวนรวม (Participation Index: PI) ประกอบดวย 4 ตวชวด ไดแก การมงานทา (P1) การเขารวมกจกรรมกลม/ชมรม (P2) การเขารวมกจกรรมของหมบาน/ชมชน (P3) และการดแลบคคลในครวเรอน (P4) สามารถคานวณไดจาก

Participation Index (PI) =P1

1×4+

P2

1×4+

P3

1×4+

P4

1×4

คะแนนสงสดทเปนไปไดคอ

1

1×4+

1

1×4+

1

1×4+

1

1×4= 1


1×4+

0

1×4+

0

1×4+

0

1×4= 0

3) ดชนความมนคง (Security Index: SI) ประกอบดวย 4 ตวชวด ไดแก ความเพยงพอของรายได (S1) การเปนเจาของทอยอาศย (S2) ลกษณะการอยอาศย (S3) และสภาพการอยอาศยทปลอดภย (S4) สามารถคานวณไดจาก

Security Index (SI) =S1

1×4+

S2

1×4+

S3

1×4+

S4

1×4


1

1×4+

1

1×4+

1

1×4+

1

1×4= 1


1×4+

0

1×4+

0

1×4+

0

1×4= 0



4) ดชนสภาพทเออตอการมพฤฒพลง (Enabling Environment Index: EI) ประกอบดวย 2 ตวชวด ไดแก การมการใชอปกรณ ICT (E1) และการอานออกเขยนได (E2) สามารถคานวณไดจาก

Enabling Environment index (EI)=E1

1×2+

E2

1×2


1

1×2+

1

1×2= 1


1×2+

0

1×2= 0

3.2.2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย

ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย (Active ageing index: AAI) เปนการหาผลรวมของของคาคะแนนดชนองคประกอบทง 4 องคประกอบ โดยถวงนาหนกใหแตละดชนมความสาคญเทากน

AAI = HI + PI + SI + EI

4

3.3 การแปลผลคาดชนพฤฒพลง คาทเปนไปไดของดชนจะมคาอยระหวาง 0 ถง 1 ในการแปลผลนนหากคาดชนมคาเขาใกล 1

นนหมายถง ผสงอายมภาวะพฤฒพลงอยในระดบทสง หรออาจกลาวไดวาผสงอายมความสามารถในการดารงชวตไดอยางมคณภาพทงดานรางกาย จตใจ และสภาพแวดลอม และหากคาเขาใกล 0 หมายถง ผสงอายจะมภาวะพฤฒพลงอยในระดบทตาหรอมความสามารถในการดารงชวตทตา

หากใชเกณฑในการแบงระดบตามดชนการพฒนามนษย (Human Development Index: HDI) ของโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต เพอวดระดบคณภาพชวต สามารถแบงออกไดเปน 3 ระดบ ดงน

0.000 – 0.499 คะแนน หมายถง ระดบตา 0.500 – 0.799 คะแนน หมายถง ระดบปานกลาง 0.800 – 1.000 คะแนน หมายถง ระดบสง



3.4 ขอจากดในการศกษา การศกษาครงนใชตวแปรจากการสารวจทไดดาเนนการเกบรวมรวบขอมลไวแลว อาจมตวแปรทสาคญทไมไดนามาใชในการสรางดชนพฤฒพลง เชน อายคาดเฉลยเมออาย 60 ป อายคาดเฉลยของการมสขภาพด การมสวนรวมทางการเมอง เปนตน เนองจากไมมขอมลทสามารถนาเสนอผลในระดบจงหวดได

ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 17


บทท 4


4.1 ผลการศกษาดชนพฤฒพลงผสงอายไทย 4.1.1 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย (Active Ageing Index: AAI)

แผนภมท 4.1 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย จาแนก ตามภาค

1.ขอนแกน

73.สตล

4.ชยภม 5.ยโสธร

2.สงหบร

74.แมฮองสอน

75.ยะลา

76.ปตตาน

77.นราธวาส

3.มหาสารคาม

แผนภาพท 4.1 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย

เมอพจารณารายจงหวด พบวา จงหวดทม คาดชนพฤฒพลงสงทสด 5 อนดบแรก ไดแก ขอนแกน (0.739) สงหบร (0.733) มหาสารคาม (0.732) ชยภม (0.730) และยโสธร (0.730) ตามลาดบ สวนจงหวดทมคาดชนพฤฒพลงนอยทสด 5 อนดบสดทาย ไดแก สตล (0.630) แมฮองสอน (0.620) ยะลา (0.591) ปตตาน (0.579) และนราธวาส (0.548) ตามลาดบ (ตาราง ผ1)

0.6850.695 0.694

0.682

0.659

0.677

0.64

0.66

0.68

0.70

คะแนน

ทวราชอาณาจกร เหนอ ตะวนออก เฉยงเหนอ

กลาง ใต กทม.

ผลการศกษาพบวา ผสงอายไทยมคาดชนพฤฒพลงผสงอาย เทากบ 0.685 หรออยในระดบปานกลาง ซงภาคเหนอมระดบพฤฒพลงสงทสด (0.695) รองลงมาคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.694) ภาคกลาง (0.682) กรงเทพมหานคร (0.677) และภาคใต (0.659) ตามลาดบ

18 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย


4.1.2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสขภาพ (Health Index)

เมอพจารณาดชนดานสขภาพในภาพรวม พบวา ผสงอายไทยมดชนดานสขภาพเทากบ 0.797 ซงกรงเทพมหานคร มดชนพฤฒพลงดานสขภาพสงทสด (0.816) รองลงมาคอ ภาคเหนอ (0.809) ภาคกลาง (0.798) ภาคใต (0.795) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.784) ตามลาดบ

แผนภมท 4.2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสขภาพ จาแนกตามภาค

0.7970.809

0.7840.798 0.795

0.816

0.700.720.740.760.780.800.820.84

ทวราชอาณาจกร เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ กลาง(ไมรวม กทม.)

ใต กทม.

คะแนน

แผนภาพท 4.1 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานสขภาพ

2. ลาพน

1.ปทมธาน

3.อตรดตถ

4.เพชรบรณ

5.นครนายก

73.ลพบร

74.อดรธาน

75.กระบ

76.สระแกว

77.นครราชสมา

จงหวดทมดชนดานสขภาพสงทสด 5 อนดบแรก ไดแก ปทมธาน (0.859) ลาพน (0.837) อตรดตถ (0.834) เพชรบรณ (0.833) และนครนายก (0.833) ตามลาดบ สวนจงหวดทมดชนดานสขภาพนอยทสด 5 อนดบสดทาย ไดแก ลพบร (0.748) อดรธาน (0.746) กระบ (0.743) สระแกว (0.725) และนครราชสมา (0.722) ตามลาดบ (ตาราง ผ2)



4.1.3 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานการมสวนรวม (Participation Index)

เมอพจารณาดชนดานการมสวนรวมในภาพรวม พบวา ผสงอายไทยมดชนดานการมสวนรวมเทากบ 0 .502 ซ งภาคเหนอ ม ดชนพฤฒพลง ดานการม สวนรวมสง ท สด (0 .565) รองลงมาคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.560) ภาคใต (0.482) ภาคกลาง (0.461) และกรงเทพมหานคร (0.305) ตามลาดบ

แผนภมท 4.3 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานการมสวนรวม จาแนกตามภาค

0.5020.565 0.560

0.461 0.482

0.305

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

0.60


ใต กทม.

คะแนน

แผนภาพท 4.3 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานการมสวนรวม

1.เชยงราย

2.นาน

3.ลาพน

4.รอยเอด

5.ศรสะเกษ

74.ชลบร

76.กทม. 77.นนทบร

73.ภเกต

75.นราธวาส

จงหวดทมดชนดานการมสวนรวมสงทสด 5 อนดบแรก ไดแก เชยงราย (0.668) นาน (0.663) ลาพน (0.636) รอยเอด (0.631) และศรสะเกษ (0.618) ตามลาดบ สวนจงหวดทมดชนดานการมสวนรวม นอยทสด 5 อนดบสดทาย ไดแก ภเกต (0.366) ชลบร (0.360) นราธวาส (0.314) กรงเทพมหานคร (0.305) และนนทบร (0.280) ตามลาดบ (ตาราง ผ3)



4.1.4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานความมนคง (Security Index)

เมอพจารณาดชนดานความมนคงในภาพรวม พบวา ผสงอายไทยมดชนดานความมนคงเทากบ 0.751 ซงกรงเทพมหานคร มดชนพฤฒพลงดานความมนคงสงทสด (0.790) รองลงมาคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.761) ภาคเหนอ (0.757) ภาคกลาง (0.739) และภาคใต (0.703) ตามลาดบ

แผนภมท 4.4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานความมนคง จาแนกตามภาค

0.751 0.757 0.761 0.7390.703

0.790

0.500.550.600.650.700.750.800.85


ใต กทม.

คะแนน

แผนภาพท 4.4 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานความมนคง

1.พระนครศรอยธยา

4.แพร

3.มหาสารคาม 5.รอยเอด

2.สมทรสงคราม

75.สระแกว

73.จนทบร

74.ประจวบครขนธ

76.กระบ

77.ภเกต

จ งหว ด ท ม ด ชน ด านความมนคงส ง ท ส ด 5 อนดบแรก ไดแก พระนครศรอยธยา (0.840) สมทรสงคราม (0.830) มหาสารคาม (0.825) แพร (0.825) และรอยเอด (0.823) ตามลาดบ สวนจงหวดทมดชนดานความมนคงนอยทสด 5 อนดบสดทาย ไดแก จนทบร (0.659) ประจวบครขนธ (0.646) สระแกว (0.636) กระบ (0.636) และภเกต (0.626) ตามลาดบ (ตาราง ผ4)



4.1.5 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง (Enabling Environment Index) เมอพจารณาดชนดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลงในภาพรวม พบวา ผสงอายไทยมดชน

ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลงเทากบ 0.691 กรงเทพมหานครมคาดชนพฤฒพลงดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลงสงทสด (0.798) รองลงมาคอ ภาคกลาง (0.731) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.670) ภาคใต (0.655) และภาคเหนอ (0.648) ตามลาดบ

แผนภมท 4.5 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย-ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง จาแนกตามภาค

0.691 0.648 0.670 0.731 0.6550.798

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00


ใต กทม.

คะแนน

แผนภาพท 4.5 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

1.นนทบร

2.ชลบร

3.กทม. 4.ปทมธาน

73.นาน

5.สมทรปราการ

74.ปตตาน

77.แมฮองสอน

75.ยะลา 76.นราธวาส

จงหวดท ม ดชน ดานสภาพทเ ออตอการมภาวะพฤฒพลงสงทสด 5 อนดบแรก ไดแก นนทบร (0.837) ชลบร (0.808) กรงเทพมหานคร (0.798) ปทมธาน (0.783) และสมทรปราการ (0.782) ตามลาดบ สวนจงหวดทมดชนดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลงนอยทสด 5 อนดบสดทาย ไดแก นาน (0.538) ปตตาน (0.433) ยะลา (0.398) นราธวาส (0.379) และแมฮองสอน (0.339) ตามลาดบ (ตาราง ผ5)



4.1.6 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงระหวางเพศชาย-หญง

แผนภมท 4.6 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย จาแนกตามเพศและภาค

ผลการศกษาความแตกตางของดชนพฤฒพลงระหวางผสงอายชายและหญง พบวา ผชายมระดบพฤฒพลง

สงกวาผหญงในทกๆ ภาค โดยภาคกลางมความแตกตางของดชนพฤฒพลงระหวางชาย-หญงมากทสด เทากบ 0.060 (ชาย=0.716 และหญง=0.656) รองลงมาคอ ภาคเหนอ (0.059) ภาคใต (0.058) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.056) และกรงเทพมหานคร (0.046) ตามลาดบ

แผนภมท 4.7 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงระหวางเพศชาย-หญง (AAI Gender Gap)* จาแนกตามภาค

และองคประกอบ

*หมายเหต : การคานวณ AAI Gender Gap = AAI ชาย – AAI หญง

เมอพจารณาระดบพฤฒพลงในแตละองคประกอบและภาค พบวา ดชนสภาพทเ ออตอการมภาวะพฤฒพลงมความแตกตางระหวางเพศมากทสด โดยภาคกลางมความแตกตางมากทสด (0.155) รองลงมาคอ ภาคเหนอ (0.107) ภาคใต (0.105) กรงเทพมหานคร (0.08) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (0.071) ตามลาดบ เมอพจารณาดชนดานการมสวนรวม พบวา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความแตกตางระหวางเพศสงทสด (0.089) ในขณะทดชนดานสขภาพและความมนคงมความแตกตางระหวางเพศใกลเคยงกน

0.717 0.703 0.716 0.726 0.7240.691

0.659 0.657 0.656 0.668 0.6680.633

0.50

0.55

0.60

0.65

0.70

0.75

ทวราชอาณาจกร กทม. กลาง(ไมรวม กทม.)

เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ ใต

AAI

0.0290.038

0.0210.039

0.0280.030.049

0.0730.089

0.0690.044 0.037 0.035 0.026 0.03

0.08

0.155

0.107

0.071

0.105

0.000.020.040.060.080.100.120.140.160.18

กทม. กลาง(ไมรวม กทม.)

เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ ใต

ผลตางของ AAI

สขภาพ การมสวนรวม ความมนคง สภาพทเออตอภาวะพฤฒพลง



4.2 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ 4.2.1 สรปผลและอภปรายผลการศกษา

ระดบพฤฒพลงของผสงอายไทยในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยคะแนนในดานสขภาพอยในระดบทสง ซงเปนผลมาจากความสามารถในการมองเหนและการไดยนของผสงอายมคะแนนคอนขางสงในทกภมภาค เมอพจารณดานการมสวนรวมพบวาคะแนนอยในระดบปานกลาง ซงสาเหตสาคญมาจากการมงานทาของผสงอายยงอยในระดบทตา รวมถงการเขารวมกจกรรมกลม/ชมรมของผสงอายอยในระดบทตาเชนกน โดยเฉพาะอยางยงในพนทกรงเทพมหานครทมคะแนนการเขารวมกจกรรมกลมและกจกรรมของชมชนนอยทสดเมอเทยบกบภมภาคอนๆ สวนในดานความมนคงพบวาคะแนนอยในระดบปานกลาง ถงแมวาผสงอายสวนใหญเปนเจาของในทอยอาศยกตาม แตสาเหตสาคญมาจากความเพยงพอของรายไดและสภาพแวดลอมในการอยอาศยทปลอดภยมคะแนนไมสงมากนก โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมความเพยงพอของรายไดนอยทสด สวนในดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลงพบวาคะแนนอยในระดบปานกลางเชนกน แมวาคะแนนการอานออกเขยนไดจะอยในระดบทสง แตการมการใชอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมคะแนนคอนขางนอย โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ในสวนของมตหญง-ชาย พบวา ผสงอายชายมระดบพฤฒพลงสงกวาผสงอายหญงในทกจงหวด โดยเฉพาะในดานสภาพทเออตอการมการภาวะพฤฒพลงจะมความแตกตางระหวางเพศมากทสด เนองจากผชายมคะแนนการอานออกเขยนไดและมการใชอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารสงกวาผหญง

4.2.2 ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะเชงการศกษาวจย 1) กรอบแนวคดพฤฒพลงขององคการอนามยโลกไมไดกาหนดตวชวด/ตวแปรทใชในการสรางดชนพฤฒพลง แตละประเทศสามารถกาหนดตวชวด/ตวแปรทนาไปสรางดชนอาจมความแตกตางกน ขนอยกบบรบทและการมอยของขอมล ดงนน ดชนพฤฒพลงผสงอายไทยทสรางขนน เพอใชเปนเครองมอวดระดบพฤฒพลงในบรบทของสงคมไทย การนาผลการศกษาไปเปรยบเทยบในระดบสากลจงขนอยกบดลยพนจของผทนาไปใช 2) การศกษาครงน ไดกาหนดคาถวงนาหนกของตวแปรทใชสรางดชนพฤฒพลงใหมคาเทากน ทกตวแปร ซงในการศกษาครงตอไปอาจใหผเชยวชาญเขามารวมในการปรบปรงวธการถวงนาหนกและตวแปร ทนามาใช เพอใหคาดชนมความแมนยาและเทยงตรงมากขน 3) หนวยงานทเกยวของกบการผลตขอมลหรอตวชวดตางๆ ทใชประกอบการจดทาดชนพฤฒพลงผสงอายไทย ควรมการสรางตวชวดทสาคญในระดบพนท เพอนาไปสการปรบปรงดชนพฤฒพลงทสามารถสะทอนคณภาพในการดารงชวตของผสงอายไทยไดสมบรณยงขน

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย หนวยงานทเกยวของสามารถนาดชนและตวชวดทไดจากการศกษาดชนพฤฒพลงผสงอายไทยไปใชเปนขอมลพนฐานในการวางแผน สงเสรม และพฒนางานดานผสงอาย ใหสอดคลองกบระดบพฤฒพลง ในแตละพนท โดยเฉพาะในดานทมระดบพฤฒพลงคอนขางตา



ภาคผนวก 25


ภาคผนวก

ตารางและแผนท


26 ภาคผนวก


ตาราง ผ1 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย

อนดบ จงหวด AAI คะแนน 1 ขอนแกน 0.739 2 สงหบร 0.733 3 มหาสารคาม 0.732 4 ชยภม 0.730 5 ยโสธร 0.730 6 แพร 0.729 7 สกลนคร 0.725 8 ลาพน 0.721 9 ตราด 0.717 10 เพชรบรณ 0.717 11 รอยเอด 0.715 12 พะเยา 0.715 13 พจตร 0.714 14 หนองคาย 0.714 15 ลพบร 0.711 16 นครนายก 0.711 17 นครพนม 0.709 18 ปทมธาน 0.705 19 กาฬสนธ 0.705 20 ปราจนบร 0.704 21 เชยงราย 0.703 22 อตรดตถ 0.703 23 นาน 0.701 24 สมทรสงคราม 0.701 25 นครสวรรค 0.700 26 อานาจเจรญ 0.700 27 พระนครศรอยธยา 0.699 28 อางทอง 0.697 29 ระนอง 0.697 30 จนทบร 0.696 31 ศรสะเกษ 0.695 32 เลย 0.694 33 พทลง 0.693 34 อบลราชธาน 0.692 35 อทยธาน 0.690 36 ลาปาง 0.689 37 สมทรปราการ 0.687 38 สระบร 0.687 39 ชยนาท 0.686 40 เชยงใหม 0.684 41 ชมพร 0.683 42 สราษฏรธาน 0.683 43 ระยอง 0.683 44 สงขลา 0.682 45 พษณโลก 0.681 46 นนทบร 0.680

อนดบ จงหวด AAI คะแนน 47 นครศรธรรมราช 0.679 48 สพรรณบร 0.679 49 ชลบร 0.678 50 กรงเทพมหานคร 0.677 51 หนองบวลาภ 0.676 52 ตรง 0.675 53 บงกาฬ 0.675 54 สโขทย 0.674 55 อดรธาน 0.674 56 มกดาหาร 0.673 57 พงงา 0.669 58 เพชรบร 0.669 59 ฉะเชงเทรา 0.668 60 ราชบร 0.667 61 ตาก 0.667 62 สรนทร 0.667 63 กาแพงเพชร 0.666 64 นครปฐม 0.661 65 กาญจนบร 0.661 66 ประจวบครขนธ 0.659 67 บรรมย 0.658 68 นครราชสมา 0.645 69 กระบ 0.639 70 ภเกต 0.636 71 สมทรสาคร 0.635 72 สระแกว 0.632 73 สตล 0.630 74 แมฮองสอน 0.620 75 ยะลา 0.591 76 ปตตาน 0.579 77 นราธวาส 0.548 ภาค AAI คะแนน ทวราชอาณาจกร 0.685 กรงเทพมหานคร 0.677 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.682 เหนอ 0.695 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.694 ใต 0.659



บงกาฬ

นครพนมอดรธาน

หนองบวลาภ

ขอนแกน

มหาสารคาม


รอยเอด

มกดาหาร

ยโสธรอานาจเจรญ

อบลราชธาน

ศรษะเกษสรนทรบรรมย

นครราชสมา

สระบร

นครนายกปราจนบร

สระแกว

ตราด

จนทบรระยอง

ปราจนบร

ประจวบครขนธ

ชมพร

ระนอง

สราษฎรธาน

พงงา

ภเกต

สตล สงขลา

นราธวาส

ปตตาน

ยะลา

นครศรธรรมราช

ตรงพทลง

กระบ

ฉะเชงเทรา

1. กรงเทพมหานคร2. นนทบร3. ปทมธาน4. นครปฐม5. สมทรปราการ6. สมทรสาคร7. สมทรสงคราม8. พระนครศรอยธยา9. อางทอง10. สงหบร

ชยภมเพชรบรณ

เลย

เชยงราย

พะเยา

นาน

แพรลาปาง

เชยงใหม

ลาพน

ตากสโขทย

อตรดตถ

พษณโลก

กาแพงเพชร พจตร

นครสวรรค

อทยธานชยนาท

สพรรณบร

ลพบร

กาญจนบร

156

7

8

9

10

324

ราชบร

เพชรบร

แมฮองสอน

สกลนคร

หนองคาย

แผนภาพ ผ1 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย



ตาราง ผ2 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานสขภาพ

อนดบ จงหวด Health Index คะแนน 1 ปทมธาน 0.859 2 ลาพน 0.837 3 อตรดตถ 0.834 4 เพชรบรณ 0.833 5 นครนายก 0.833 6 มหาสารคาม 0.833 7 สงหบร 0.832 8 พจตร 0.831 9 ตราด 0.831 10 เลย 0.831 11 พระนครศรอยธยา 0.829 12 ชยภม 0.828 13 สกลนคร 0.827 14 ชลบร 0.825 15 หนองคาย 0.823 16 นนทบร 0.822 17 แพร 0.822 18 เชยงราย 0.821 19 สงขลา 0.821 20 นครพนม 0.820 21 ระนอง 0.819 22 สมทรสงคราม 0.817 23 กรงเทพมหานคร 0.816 24 สมทรปราการ 0.816 25 ชมพร 0.815 26 ขอนแกน 0.814 27 อางทอง 0.813 28 อทยธาน 0.813 29 นาน 0.812 30 จนทบร 0.810 31 สระบร 0.809 32 เชยงใหม 0.808 33 ตาก 0.808 34 กาฬสนธ 0.807 35 ศรสะเกษ 0.804 36 บงกาฬ 0.803 37 ยโสธร 0.801 38 พงงา 0.801 39 ลาปาง 0.800 40 พษณโลก 0.799 41 พทลง 0.799 42 นครสวรรค 0.799 43 ประจวบครขนธ 0.798 44 นครศรธรรมราช 0.798 45 ภเกต 0.798 46 สราษฏรธาน 0.798

อนดบ จงหวด Health Index คะแนน 47 ระยอง 0.796 48 ฉะเชงเทรา 0.794 49 ตรง 0.792 50 นครปฐม 0.791 51 ยะลา 0.790 52 สโขทย 0.786 53 ปราจนบร 0.786 54 พะเยา 0.783 55 สพรรณบร 0.783 56 อานาจเจรญ 0.782 57 กาแพงเพชร 0.781 58 เพชรบร 0.780 59 อบลราชธาน 0.780 60 ราชบร 0.779 61 รอยเอด 0.776 62 มกดาหาร 0.776 63 แมฮองสอน 0.772 64 นราธวาส 0.770 65 สรนทร 0.766 66 ชยนาท 0.758 67 หนองบวลาภ 0.757 68 กาญจนบร 0.757 69 ปตตาน 0.755 70 บรรมย 0.751 71 สตล 0.750 72 สมทรสาคร 0.749 73 ลพบร 0.748 74 อดรธาน 0.746 75 กระบ 0.743 76 สระแกว 0.725 77 นครราชสมา 0.722 ภาค Health Index คะแนน ทวราชอาณาจกร 0.797 กรงเทพมหานคร 0.816 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.798 เหนอ 0.809 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.784 ใต 0.795

5 จงหวดแรกทมคาดชนรวม AAI สงทสด 5 จงหวดสดทายทมคาดชนรวม AAI นอยทสด



บงกาฬ



ขอนแกน



รอยเอด






สระบร


สระแกว

ตราด




ชมพร

ระนอง


พงงา

ภเกต



ปตตาน

ยะลา



กระบ




เลย


พะเยา

นาน



ลาพน


อตรดตถ

พษณโลก





ลพบร


156

7

8

9

10

324

ราชบร

เพชรบร


สกลนคร


แผนภาพ ผ2 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานสขภาพ



ตาราง ผ3 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานการมสวนรวม

อนดบ จงหวด Participation Index คะแนน 1 เชยงราย 0.668 2 นาน 0.663 3 ลาพน 0.636 4 รอยเอด 0.631 5 ศรสะเกษ 0.618 6 มกดาหาร 0.603 7 สรนทร 0.599 8 เชยงใหม 0.598 9 พะเยา 0.597 10 ขอนแกน 0.591 11 ชยภม 0.590 12 แมฮองสอน 0.589 13 กาฬสนธ 0.586 14 ยโสธร 0.581 15 ตราด 0.579 16 ลาปาง 0.578 17 แพร 0.578 18 กาญจนบร 0.577 19 สงหบร 0.576 20 บรรมย 0.576 21 เพชรบรณ 0.576 22 ชยนาท 0.573 23 มหาสารคาม 0.571 24 สกลนคร 0.571 25 อานาจเจรญ 0.571 26 จนทบร 0.571 27 ระนอง 0.559 28 เพชรบร 0.559 29 ลพบร 0.553 30 พทลง 0.551 31 หนองคาย 0.550 32 ปราจนบร 0.543 33 อทยธาน 0.542 34 พจตร 0.539 35 นครพนม 0.539 36 กาแพงเพชร 0.537 37 เลย 0.536 38 อบลราชธาน 0.535 39 กระบ 0.522 40 สระแกว 0.522 41 สพรรณบร 0.520 42 นครสวรรค 0.519 43 ตาก 0.516 44 ตรง 0.514 45 หนองบวลาภ 0.514 46 นครศรธรรมราช 0.512

อนดบ จงหวด Participation Index คะแนน 47 อางทอง 0.509 48 อดรธาน 0.507 49 สราษฏรธาน 0.505 50 พษณโลก 0.502 51 ระยอง 0.500 52 นครนายก 0.496 53 พงงา 0.491 54 ราชบร 0.489 55 ชมพร 0.488 56 สตล 0.483 57 นครราชสมา 0.482 58 ยะลา 0.475 59 สโขทย 0.472 60 อตรดตถ 0.465 61 สงขลา 0.464 62 บงกาฬ 0.461 63 ประจวบครขนธ 0.457 64 ปตตาน 0.455 65 สระบร 0.449 66 สมทรสงคราม 0.439 67 สมทรปราการ 0.430 68 นครปฐม 0.430 69 สมทรสาคร 0.409 70 ฉะเชงเทรา 0.409 71 ปทมธาน 0.393 72 พระนครศรอยธยา 0.390 73 ภเกต 0.366 74 ชลบร 0.360 75 นราธวาส 0.314 76 กรงเทพมหานคร 0.305 77 นนทบร 0.280 ภาค Participation Index คะแนน ทวราชอาณาจกร 0.502 กรงเทพมหานคร 0.305 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.461 เหนอ 0.565 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.560 ใต 0.482




บงกาฬ



ขอนแกน



รอยเอด






สระบร


สระแกว

ตราด




ชมพร

ระนอง


พงงา

ภเกต



ปตตาน

ยะลา



กระบ




เลย


พะเยา

นาน



ลาพน


อตรดตถ

พษณโลก





ลพบร


156

7

8

9

10

324

ราชบร

เพชรบร


สกลนคร


แผนภาพ ผ3 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานการมสวนรวม



ตาราง ผ4 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานความมนคง

อนดบ จงหวด Security Index คะแนน 1 พระนครศรอยธยา 0.840 2 สมทรสงคราม 0.830 3 มหาสารคาม 0.825 4 แพร 0.825 5 รอยเอด 0.823 6 ลพบร 0.822 7 หนองคาย 0.812 8 สโขทย 0.808 9 เพชรบรณ 0.805 10 อตรดตถ 0.802 11 ยโสธร 0.802 12 พะเยา 0.801 13 ขอนแกน 0.800 14 นครสวรรค 0.799 15 ชยภม 0.798 16 นครพนม 0.797 17 พจตร 0.797 18 กาฬสนธ 0.792 19 นาน 0.792 20 กรงเทพมหานคร 0.790 21 ปทมธาน 0.786 22 นครนายก 0.786 23 สงหบร 0.785 24 สกลนคร 0.782 25 นนทบร 0.781 26 แมฮองสอน 0.778 27 ลาพน 0.774 28 เลย 0.773 29 มกดาหาร 0.772 30 อานาจเจรญ 0.769 31 อบลราชธาน 0.766 32 สระบร 0.763 33 อดรธาน 0.761 34 อางทอง 0.759 35 หนองบวลาภ 0.756 36 ปราจนบร 0.754 37 ตาก 0.753 38 สพรรณบร 0.749 39 บงกาฬ 0.742 40 เชยงราย 0.741 41 อทยธาน 0.740 42 ลาปาง 0.736 43 ชยนาท 0.734 44 สงขลา 0.732 45 ศรสะเกษ 0.732 46 ฉะเชงเทรา 0.732

อนดบ จงหวด Security Index คะแนน 47 สรนทร 0.731 48 นราธวาส 0.730 49 ราชบร 0.729 50 นครปฐม 0.724 51 บรรมย 0.723 52 พทลง 0.720 53 สมทรปราการ 0.719 54 พษณโลก 0.718 55 ชลบร 0.718 56 ตรง 0.716 57 นครศรธรรมราช 0.710 58 ชมพร 0.707 59 เพชรบร 0.706 60 ระนอง 0.703 61 ยะลา 0.702 62 สราษฏรธาน 0.691 63 กาญจนบร 0.690 64 ตราด 0.686 65 กาแพงเพชร 0.685 66 ระยอง 0.680 67 สตล 0.676 68 เชยงใหม 0.676 69 ปตตาน 0.674 70 สมทรสาคร 0.672 71 นครราชสมา 0.671 72 พงงา 0.666 73 จนทบร 0.659 74 ประจวบครขนธ 0.646 75 สระแกว 0.636 76 กระบ 0.636 77 ภเกต 0.626 ภาค Security Index คะแนน ทวราชอาณาจกร 0.751 กรงเทพมหานคร 0.790 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.739 เหนอ 0.757 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.761 ใต 0.703




บงกาฬ



ขอนแกน



รอยเอด






สระบร


สระแกว

ตราด




ชมพร

ระนอง


พงงา

ภเกต



ปตตาน

ยะลา



กระบ




เลย


พะเยา

นาน



ลาพน


อตรดตถ

พษณโลก





ลพบร


156

7

8

9

10

324

ราชบร

เพชรบร


สกลนคร


แผนภาพ ผ4 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานความมนคง



ตาราง ผ5 ดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

อนดบ จงหวด Enabling Envi. Index คะแนน 1 นนทบร 0.837 2 ชลบร 0.808 3 กรงเทพมหานคร 0.798 4 ปทมธาน 0.783 5 สมทรปราการ 0.782 6 ตราด 0.770 7 ภเกต 0.756 8 ระยอง 0.755 9 ขอนแกน 0.752 10 จนทบร 0.745 11 สราษฏรธาน 0.738 12 ฉะเชงเทรา 0.738 13 สงหบร 0.738 14 พระนครศรอยธยา 0.737 15 ประจวบครขนธ 0.736 16 ยโสธร 0.735 17 ปราจนบร 0.732 18 นครนายก 0.728 19 สระบร 0.726 20 ชมพร 0.723 21 ลพบร 0.721 22 สกลนคร 0.721 23 พงงา 0.720 24 สมทรสงคราม 0.720 25 สมทรสาคร 0.711 26 สงขลา 0.710 27 อตรดตถ 0.710 28 อางทอง 0.708 29 ชยภม 0.706 30 ระนอง 0.706 31 พษณโลก 0.705 32 นครราชสมา 0.703 33 พทลง 0.702 34 นครปฐม 0.700 35 มหาสารคาม 0.698 36 นครศรธรรมราช 0.695 37 บงกาฬ 0.693 38 แพร 0.693 39 พจตร 0.688 40 อบลราชธาน 0.687 41 นครสวรรค 0.684 42 นครพนม 0.682 43 อดรธาน 0.680 44 หนองบวลาภ 0.678 45 ตรง 0.678 46 พะเยา 0.678

อนดบ จงหวด Enabling Envi. Index คะแนน 47 ชยนาท 0.677 48 อานาจเจรญ 0.676 49 ราชบร 0.671 50 หนองคาย 0.669 51 อทยธาน 0.664 52 สพรรณบร 0.663 53 กาแพงเพชร 0.661 54 เชยงใหม 0.655 55 กระบ 0.655 56 เพชรบรณ 0.652 57 สระแกว 0.646 58 ลาปาง 0.642 59 ลาพน 0.637 60 เลย 0.636 61 กาฬสนธ 0.635 62 เพชรบร 0.632 63 สโขทย 0.630 64 รอยเอด 0.629 65 ศรสะเกษ 0.627 66 กาญจนบร 0.621 67 สตล 0.611 68 ตาก 0.592 69 เชยงราย 0.582 70 บรรมย 0.581 71 สรนทร 0.571 72 มกดาหาร 0.543 73 นาน 0.538 74 ปตตาน 0.433 75 ยะลา 0.398 76 นราธวาส 0.379 77 แมฮองสอน 0.339 ภาค Enabling Envi. Index คะแนน ทวราชอาณาจกร 0.691 กรงเทพมหานคร 0.798 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.731 เหนอ 0.648 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.670 ใต 0.655




แผนภาพ ผ5 แผนทดชนพฤฒพลงผสงอายไทย – ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

บงกาฬ



ขอนแกน



รอยเอด






สระบร


สระแกว

ตราด




ชมพร

ระนอง


พงงา

ภเกต



ปตตาน

ยะลา



กระบ




เลย


พะเยา

นาน



ลาพน


อตรดตถ

พษณโลก





ลพบร


156

7

8

910

324

ราชบร

เพชรบร


สกลนคร




ตาราง ผ6 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงผสงอายไทยระหวางชาย-หญง (AAI Gender Gap)

อนดบ จงหวด ชาย หญง ช>ญ ญ>ช

1 ขอนแกน 0.765 0.718 0.047 2 สงหบร 0.755 0.716 0.039 3 มหาสารคาม 0.747 0.720 0.027 4 ชยภม 0.760 0.705 0.055 5 ยโสธร 0.757 0.708 0.049 6 แพร 0.755 0.708 0.047 7 สกลนคร 0.742 0.712 0.030 8 ลาพน 0.746 0.699 0.047 9 ตราด 0.745 0.691 0.054 10 เพชรบรณ 0.755 0.684 0.071 11 รอยเอด 0.754 0.683 0.071 12 พะเยา 0.752 0.680 0.072 13 พจตร 0.755 0.681 0.074 14 หนองคาย 0.739 0.692 0.046 15 ลพบร 0.751 0.679 0.072 16 นครนายก 0.734 0.693 0.042 17 นครพนม 0.727 0.696 0.031 18 ปทมธาน 0.733 0.682 0.051 19 กาฬสนธ 0.734 0.681 0.053 20 ปราจนบร 0.744 0.673 0.070 21 เชยงราย 0.736 0.673 0.063 22 อตรดตถ 0.737 0.675 0.062 23 นาน 0.738 0.668 0.070 24 สมทรสงคราม 0.740 0.674 0.066 25 นครสวรรค 0.739 0.669 0.070 26 อานาจเจรญ 0.737 0.669 0.068 27 พระนครศรอยธยา 0.738 0.670 0.067 28 อางทอง 0.722 0.680 0.042 29 ระนอง 0.725 0.672 0.053 30 จนทบร 0.733 0.665 0.068 31 ศรสะเกษ 0.727 0.669 0.058 32 เลย 0.725 0.664 0.061 33 พทลง 0.715 0.676 0.040 34 อบลราชธาน 0.711 0.675 0.036 35 อทยธาน 0.723 0.663 0.060 36 ลาปาง 0.718 0.663 0.056 37 สมทรปราการ 0.715 0.665 0.050 38 สระบร 0.724 0.658 0.066 39 ชยนาท 0.728 0.653 0.075 40 เชยงใหม 0.709 0.663 0.046 41 ชมพร 0.712 0.659 0.053 42 สราษฏรธาน 0.712 0.660 0.052 43 ระยอง 0.715 0.656 0.059 44 สงขลา 0.730 0.643 0.087 45 พษณโลก 0.709 0.659 0.050 46 นนทบร 0.712 0.657 0.055



ตาราง ผ6 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงผสงอายไทยระหวางชาย-หญง (AAI Gender Gap)

อนดบ จงหวด ชาย หญง ช>ญ ญ>ช

47 นครศรธรรมราช 0.707 0.657 0.051 48 สพรรณบร 0.715 0.651 0.064 49 ชลบร 0.717 0.636 0.081 50 กรงเทพมหานคร 0.703 0.657 0.046 51 หนองบวลาภ 0.713 0.646 0.067 52 ตรง 0.703 0.653 0.049 53 บงกาฬ 0.706 0.647 0.059 54 สโขทย 0.716 0.641 0.075 55 อดรธาน 0.695 0.656 0.039 56 มกดาหาร 0.707 0.644 0.064 57 พงงา 0.693 0.648 0.044 58 เพชรบร 0.699 0.646 0.053 59 ฉะเชงเทรา 0.696 0.646 0.049 60 ราชบร 0.703 0.640 0.062 61 ตาก 0.668 0.666 0.002 62 สรนทร 0.699 0.641 0.058 63 กาแพงเพชร 0.703 0.635 0.068 64 นครปฐม 0.700 0.632 0.068 65 กาญจนบร 0.692 0.636 0.056 66 ประจวบครขนธ 0.679 0.643 0.036 67 บรรมย 0.703 0.619 0.084 68 นครราชสมา 0.690 0.606 0.084 69 กระบ 0.657 0.623 0.034 70 ภเกต 0.666 0.607 0.058 71 สมทรสาคร 0.673 0.606 0.067 72 สระแกว 0.665 0.605 0.060 73 สตล 0.674 0.590 0.085 74 แมฮองสอน 0.630 0.608 0.022 75 ยะลา 0.630 0.557 0.073 76 ปตตาน 0.605 0.559 0.046 77 นราธวาส 0.593 0.510 0.082

ทวราชอาณาจกร 0.717 0.659 0.057 กรงเทพมหานคร 0.703 0.657 0.046 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.716 0.656 0.060 เหนอ 0.726 0.668 0.059 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.724 0.668 0.056 ใต 0.691 0.633 0.058

(ตอ)



ตาราง ผ7 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงผสงอายไทยระหวางชาย-หญง จาแนกตามองคประกอบ

อนดบ จงหวด ดานสขภาพ ดานการมสวนรวม ดานความมนคง

ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

1 ขอนแกน 0.042 0.072 0.042 0.033 2 สงหบร 0.014 0.022 0.019 0.100 3 มหาสารคาม 0.033 0.079 0.028 0.023 4 ชยภม 0.014 0.077 0.016 0.113 5 ยโสธร 0.024 0.102 0.023 0.045 6 แพร 0.029 0.064 0.043 0.053 7 สกลนคร 0.022 0.027 0.018 0.054 8 ลาพน 0.012 0.071 0.030 0.075 9 ตราด 0.022 0.061 0.008 0.140 10 เพชรบรณ 0.027 0.120 0.020 0.118 11 รอยเอด 0.041 0.125 0.011 0.109 12 พะเยา 0.019 0.092 0.038 0.138 13 พจตร 0.024 0.070 0.024 0.180 14 หนองคาย 0.001 0.074 0.037 0.075 15 ลพบร 0.028 0.077 0.015 0.166 16 นครนายก 0.022 0.002 0.029 0.114 17 นครพนม 0.014 0.065 0.050 0.005 18 ปทมธาน 0.022 0.039 0.073 0.071 19 กาฬสนธ 0.036 0.102 0.020 0.054 20 ปราจนบร 0.056 0.050 0.034 0.142 21 เชยงราย 0.017 0.107 0.046 0.081 22 อตรดตถ 0.023 0.103 0.055 0.066 23 นาน 0.032 0.067 0.018 0.163 24 สมทรสงคราม 0.034 0.064 0.042 0.124 25 นครสวรรค 0.042 0.077 0.062 0.100 26 อานาจเจรญ 0.055 0.092 0.046 0.077 27 พระนครศรอยธยา 0.072 0.061 0.030 0.106 28 อางทอง 0.024 0.056 0.023 0.066 29 ระนอง 0.012 0.083 0.048 0.069 30 จนทบร 0.036 0.085 0.024 0.127 31 ศรสะเกษ 0.021 0.116 0.029 0.065 32 เลย 0.036 0.103 0.021 0.083 33 พทลง 0.023 0.045 0.052 0.038 34 อบลราชธาน 0.047 0.061 0.014 0.022 35 อทยธาน 0.028 0.073 0.028 0.110 36 ลาปาง 0.008 0.045 0.032 0.138 37 สมทรปราการ 0.080 0.033 0.095 0.056 38 สระบร 0.020 0.050 0.068 0.127 39 ชยนาท 0.043 0.047 0.068 0.141 40 เชยงใหม 0.0003 0.036 0.040 0.109 41 ชมพร 0.023 0.073 0.025 0.092 42 สราษฏรธาน 0.008 0.061 0.027 0.112 43 ระยอง 0.018 0.100 0.029 0.147 44 สงขลา 0.038 0.075 0.058 0.176



ตาราง ผ7 ความแตกตางของดชนพฤฒพลงผสงอายไทยระหวางชาย-หญง จาแนกตามองคประกอบ

อนดบ จงหวด ดานสขภาพ ดานการมสวนรวม ดานความมนคง

ดานสภาพทเออตอการมภาวะพฤฒพลง

45 พษณโลก 0.014 0.062 0.045 0.080 46 นนทบร 0.027 0.040 0.048 0.104 47 นครศรธรรมราช 0.042 0.084 0.028 0.049 48 สพรรณบร 0.025 0.056 0.031 0.142 49 ชลบร 0.049 0.084 0.046 0.145 50 กรงเทพมหานคร 0.029 0.030 0.044 0.080 51 หนองบวลาภ 0.044 0.088 0.045 0.090 52 ตรง 0.013 0.082 0.011 0.091 53 บงกาฬ 0.021 0.060 0.037 0.117 54 สโขทย 0.033 0.081 0.047 0.140 55 อดรธาน 0.004 0.068 0.018 0.064 56 มกดาหาร 0.045 0.099 0.008 0.103 57 พงงา 0.032 0.052 0.039 0.054 58 เพชรบร 0.062 0.045 0.022 0.082 59 ฉะเชงเทรา 0.031 0.041 0.033 0.093 60 ราชบร 0.031 0.047 0.028 0.143 61 ตาก 0.001 0.021 0.021 0.042 0.069 62 สรนทร 0.038 0.102 0.036 0.055 63 กาแพงเพชร 0.039 0.069 0.030 0.133 64 นครปฐม 0.029 0.090 0.048 0.106 65 กาญจนบร 0.037 0.060 0.009 0.118 66 ประจวบครขนธ 0.024 0.012 0.024 0.084 67 บรรมย 0.060 0.096 0.051 0.129 68 นครราชสมา 0.077 0.121 0.032 0.104 69 กระบ 0.028 0.080 0.023 0.051 70 ภเกต 0.010 0.076 0.020 0.128 71 สมทรสาคร 0.027 0.082 0.060 0.099 72 สระแกว 0.050 0.044 0.009 0.137 73 สตล 0.024 0.112 0.029 0.173 74 แมฮองสอน 0.018 0.029 0.019 0.060 75 ยะลา 0.019 0.088 0.037 0.149 76 ปตตาน 0.031 0.026 0.006 0.134 77 นราธวาส 0.039 0.069 0.041 0.182

ทวราชอาณาจกร 0.033 0.070 0.033 0.093 กรงเทพมหานคร 0.029 0.030 0.044 0.080 กลาง (ไมรวม กทม.) 0.038 0.049 0.037 0.115 เหนอ 0.021 0.073 0.035 0.107 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.039 0.089 0.026 0.071 ใต 0.028 0.069 0.030 0.105

(ตอ)



เอกสารอางอง 41


เอกสารอางอง

กาญจนา ตงชลทพย และคณะ. (2553). คณคาผสงอาย: ภาพสะทอนมมมองจากคนสองวย. ใน สชาดา ทวสทธ และสวรย บณยมานนท (บรรณาธการ). ประชากรและสงคม 2552: คณคาผสงอายในสายตาสงคมไทย. เอกสารวชาการสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล หมายเลข 372. พมพครงท 1. นครปฐม: สานกพมพประชากรและสงคม.

กศล สนทรธาดา และ กมลชก ขาสวรรณ. (2553). ระดบและแนวโนมความมพฤฒพลงของผสงอายไทย. การประชมวชาการประชากรศาสตรแหงชาต 2553 : 26-38.

คาสปาร พค, วาสนา อมเอม, และรตนาภรณ ตงธนเศรษฐ. (2558). รายงานสถานการณประชากรไทย พ.ศ. 2558 “โฉมหนาครอบครวไทย ยคเกดนอย อายยน”. กรงเทพฯ: กองทนประชากรแหงสหประชาชาตประจาประเทศไทย และสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

จราพร เกศพชญวฒนา และคณะ. (2549). รายงานการวจย โครงการพฤฒพลง: กรณศกษาจากผสงอาย ทไดรบการยอมรบในสงคม. กรงเทพฯ: สานกงานกองทนสนนสนนการสรางเสรมสขภาพ.

ดวงเดอน รตนะมงคงกล. (2558). ภาพสขภาวะของผสงอายผานมมมองพฤฒพลงในชมชนจงหวดนครนายก. วารสารการแพทยและวทยาศาสตรสขภาพ, 22(2), 48-60.

ปณธ บราวน. (2557). พฤฒพลง: บทบาทของกลมผสงอายและ “ทน” ทใชในการขบเคลอนงานดานผสงอาย. มนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 30(3), 97-120.

เพญแข ประจนปจจนก. (2550). รายงานวจยฉบบสมบรณเรองการจดการศกษาและการเรยนรตลอดชวตเพอเตรยมความพรอมในการพฒนาภาวะพฤฒพลงของผสงอายไทย. กรงเทพฯ: สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ระว สจจโสภณ. (2556). แนวคดทางการศกษาเพอการพฒนาภาวะพฤฒพลงในผสงอาย. วารสารเกษตรศาสตร (สงคม), 34, 471-490.

วภานนท มวงสกล. (2558). การพฒนาศกยภาพผสงอายทอาศยอยตามลาพงดวยแนวคดพฤฒพลง. วารสารวจยสงคม, 38(2), 93-112.

วไลพร วงคคน, โรจน จนตนาวฒน, และกนกพร สคาวง. (2556). ปจจยทานายพฤฒพลงของประชากรเขตเมอง จงหวดเชยงใหม. พยาบาลสาร, 40(4), 91-99.

ศภเจตน จนทรสาสน. (2555). พฤฒพลงของผสงอายไทย การปนผลทางประชากร และโอกาสทางเศรษฐกจของประเทศไทยในสงคมสงวย. วารสารศรนครนทรวโรฒวจยและพฒนา, 4(7), 201-214.

สภจกษ แสงประจกษสกล. (2557). วฒวยของผสงอายไทย. วารสารสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 17, 231-248.

สภจกษ แสงประจกษสกล. (2558). ปจจยกาหนดระดบวฒวยของผสงอายไทย. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร, 21(1), 139-167.

สานกนายกรฐมนตร. (2545). แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545-2564). คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานผสงอายแหงชาต สานกนายกรฐมนตร.

42 เอกสารอางอง


Ala-Mutka, K., Malanowski, N., Punie, Y., & Cabrera, M. (2008). Active Ageing and the Potential of ICT for Learning. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.

Boudiny, K. (2013) . ‘Active ageing’ : from empty rhetoric to effective policy tool. Ageing and society, 33(06), 1077-1098.

Haque, M., Soonthorndhada, K., Hunchangsith, P., & Kanchanachitra, M. (2017). Active ageing level in Thailand: a comparison between female and male elderly. Journal of Health Research, 30(2), 99-107. Retrieved from http://www.tci-thaijo.org/index.php/jhealthres/article/view/77895

International Longevity Centre Brazil (ILC-Brazil). (2015). ACTIVE AGEING: A Policy Framework in Response to the Longevity Revolution. Brazil: ILC.

Thanakwang K., Soonthorndhada K. (2006). Attributes of active ageing among older persons in Thailand: evidence from the 2002 survey. Asia-Pacific Population Journal, 21(3), 113-135.

World Health Organization. (2002). Active Ageing: A Policy Framework. Geneva: World Health Organization.

Zaidi, A., Gasior, K., Zolyomi, E., Schmidt, A., Rodrigues, R., & Marin, B. (2017). Measuring active and healthy ageing in Europe. Journal of European Social Policy, 27( 2) , 138- 157. doi: 10.1177/0958928716676550

Zaidi, A. , & Stanton, D. ( 2015) . Active Ageing Index 2014: Analytical Report. Available on http://www.southampton.ac.uk/assets/sharepoint/groupsite/Administration/SitePublisher-document-store/Documents/aai_report.pdf (Accessed: May 1, 2017). Comparative analysis of national and regional models.

Zaidi, A. , Gasior, K. , Hofmarcher, M. M. , Lelkes, O. ,Marin, B. , Rodrigues, R. , Schmidt, A. , Vanhuysse,P. and Zolyomi, E., (2013) Active AgeingIndex 2012. Concept, Methodology, and Final Results. Research Memorandum/ Methodology Report, European Centre Vienna, March 2013.Available at:www.euro.centre.org/data/aai/1253897823_70974.pdf

ÊÓ¹Ñ¡§Ò¹Ê¶ÔµÔáË‹§ªÒµÔ

www.nso.go.th