Adobe Photoshop PDF - MWIT · 2019-06-17 · ระหว่างวันที่ 7-18 ธันวาคม 2552 ยังไม่สามารถหาข้อยุติร่วมกันได้

10 วธงาย ๆสำ�นกง�นนโยบ�ยและแผนพลงง�น แนะนำ�เคลดลบ “10 วธง�ยๆ รกษพลงง�น กโลกรอน” ดงน

1. เปลยนหลอดไฟจ�กหลอดไสเปนหลอดตะเกยบ และเปลยนหลอดผอม (T8) เปนหลอดผอมใหมเบอร 5 (T5)

ซงกนไฟเพยง 28 วตต โดยหากเราเปลยนมาใชหลอด T5 แทนหลอด T8 ซงมอย 200 ลานหลอดทวประเทศ จะประหยด

ไฟไดปละ 9,000 ลานหนวย หรอ 25,000 ลานบาทตอป ลดการนำาเขาเชอเพลง 15,000 ลานบาทตอป ลดการปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซด ไดถง 4,600 ลานตนตอป

2. แอร เปนเครองใชไฟฟาทกนไฟสงถงรอยละ 40 ของปรมาณการใชไฟฟาของบาน 1 หลง การปรบอณหภมแอรใหอยท 25

องศาเซลเซยส ชวยลดการใชพลงงานลงไดรอยละ 5-10

3. ก�รเปดชองหน�ต�ง ประต แตละหองในบานควรเปดทางใหลมมทางเขาและทางออก เพอใหอากาศภายในถายเท

สะดวกและระบายความรอนไดด ชวยลดการใชแอรลงได

4. คอมพวเตอรตงโตะทวไป กนไฟประมาณ 400-500 วตต โดยตว ซพย กนไฟประมาณ 150 วตต สวนจอมอนเตอร ท

ปจจบนนยมใชเปนจอแอลซด กนไฟประมาณ 300 วตต หากตองการหยดใชงานคอมพวเตอรชวคราว ควรปดสวตชหนาจอ

ทกครง

5. ปลกตนไม นอกจากจะชวยเพมความสดชน กรองฝน กรองเสยง ยงชวยบงแดดเปนฉนวนกนความรอนอยางด ตนไม

สามารถดดซบกาซคารบอนไดออกไซดตลอดอายของตนไม

6. ก�รขบรถ ควรใชความเรวทสมำาเสมอ หรอตามทกฎหมายกำาหนด จะชวยประหยดนำามน รวมทงยงชวยเพมความ

ปลอดภยและปองกนอบตเหตทอาจเกดขนในระหวางการเดนทาง หากขบรถดวยความเรวไมเกน 90 กม./ชม.จะชวยลด

ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดได

7. หมนตรวจเชกลมย�ง ใหตรงตามความตองการของรถ เพราะหากยางสกหรอหรอลมออนจะทำาใหการทรงตวของรถไมด

และ สนเปลองนำามน (ความดนลมยางตำากวามาตรฐานทก 1 ปอนดตอตารางนว จะทำาใหสนเปลองนำามนเพมขนรอยละ 2

และควรตรวจเชกความดนลมยางอยางนอยสปดาหละ 1 ครง หรอทกๆ ระยะทาง 500 กโลเมตร

8. งดใชถงพล�สตก ในแตละปมการผลตถงพลาสตกสตลาดมากกวา 50,000 ลานถง และมเพยงรอยละ 3 ของถงพลาสตก

ทถกนำาไป “รไซเคล” กลบมาใชใหมอกครง ถงพลาสตกแตละใบตองใชเวลาถงพนปกวาจะยอยสลายหมดไปจากโลก

9. ถอดปลกเครองใชไฟฟ�ทไมไดใชงานทกครง เพราะเครองใชไฟฟาทเสยบปลกทงไว แมจะปดสวตชแลว ยงมแรงดน

ไฟฟาอย

10. บรโภคใหนอยลง เนนนโยบาย 4Rs (Rethink, Reduce, Reuse, Recycle) ทำาไดหลายวธ อาท การใชกระดาษใหม

ประสทธภาพสงสด จะชวยลดการตดตนไมลงได การกนอาหารควรกนใหหมดไมเหลอใหเปนขยะเนาเสย การรไซเคลขยะ

ในบาน จะชวยลดกาซคารบอนไดออกไซด

ทม� : www.manager.co.th

รกษพลงงาน กโลกรอน

บรรณาธการ

วารสารเศรษฐกจและสงคมฉบบนนำาเสนอเรองราวเกยวกบภาวะโลกรอน การเกดและผลกระทบทเกดขนทวโลกและประเทศไทยในมตเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ตลอดจนพนธกรณระหวางประเทศและการเจรจาในเวท ระดบโลก

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอนเนองมาจากการเรงรดพฒนาประเทศ สงผลกระทบอยางใหญหลวงตอธรรมชาตและสงแวดลอม ทงการบกรกพนทปา การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ทำาใหธรรมชาตเสยสมดลและไมอาจรองรบของเสยทมนษยสรางขน อณหภมโลกจงเพมขนและเกดภาวะ กาซเรอนกระจกในชนบรรยากาศโลกซงสงผลใหเกดภยพบตทางธรรมชาต อาท ภยแลง นำาทวม การกดเซาะชายฝง การแพรระบาดของเชอโรค ทงโรคอบตใหมและโรคอบตซำา สงผลตอวถชวต ความเปนอย การประกอบอาชพ โดยเฉพาะเกษตรกรทพงพงกบสภาพดนฟาอากาศเปนหลก

สำาหรบเรองเดนประจำาฉบบนำาเสนอเรอง ภยจากโลกรอนกบการพฒนาทยงยน การเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศทเปนไดทงโอกาสและอปสรรคตอการพฒนาประเทศ ทำาใหการบรหารจดการทสรางความมนคงในมตตางๆ เปนเรองสำาคญ อาท การดำาเนนงานภายใตแผนแมบทสงแวดลอม แผนการลงทนเพอขบเคลอนการใชเทคโนโลยคารบอนตำาของประเทศไทย และการกำาหนดแนวทางสรางภมคมกนในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทมงสรางเศรษฐกจและสงคมสเขยวเพอการพฒนาอยางยงยน มงการปรบพฤตกรรมการผลตและการบรโภคของสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม การอนรกษ ฟนฟทรพยากร เพมประสทธภาพการใชทรพยากรของภาคการผลตและบรการ รวมทงพฒนา ขดความสามารถในการเตรยมการเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

นอกจากน ยงไดนำาเสนอเรองโลกรอนในเวทโลก ความรวมมอในกลมภมภาคอาเซยนและสหประชาชาต ทงในประเดนของพนธกรณ และ การประชมนานาชาตทเมองโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารค เพอกำาหนดขอตกลงเพมเตมและแนวทางใหมทจะแกปญหาโลกรอน รวมทงการประชมครงตอไป ทเมองแคนคน ประเทศเมกซโก หลายประเทศคงตองแกปญหาและผลกดนมาตรการวาดวยการจดการการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และนโยบายรบมอภาวะโลกรอนในดานตางๆ ใหเกดผลเปนรปธรรม

ส ด ท า ย เ ป น ก า ร แ น ะ นำ า โ ค ร ง ก า ร จ ด ทำ า แ ผ น แ ม บ ท ร อ ง ร บการเปลยนแปลงของสภาวะภมอากาศของโลก การผนผวนของราคาพลงงาน และวกฤตอาหารโลก

เลขาธการฯ นายอาคม เตมพทยาไพสฐ

รองเลขาธการฯ นางเพญจา ออนชต นางสวรรณ คำามน นายปรเมธ วมลศร นายชาญวทย อมตะมาทชาต นายธานนทร ผะเอม นางสาวลดาวลย คำาภา

ทปรกษาดานนโยบายและแผนงาน นางนตยา กมลวทนนศา นางชตนาฏ วงศสบรรณ นายสมชาย ศกดาเวคอศร นายภมใจ อตตะนนทน นางวนดา มหากจ นางสาวสมาล เดชานรกษนกล (รกษาการ) นายไพโรจน โพธวงศ (รกษาการ)

บรรณาธการบรหาร นางสาวภารณ วฒนา

บรรณาธการผพมพโฆษณา นายวรวทย อวรทธวรกล

กองบรรณาธการ นางสาวประสพศร รกความสข นางนสวนต พชญดำารง นายธระพงษ มาลยทอง นางภทรจต จมพล กอซโซล นางสาวอมราวรรณ ทวถนอม นายตฤตณย นพคณ นายภารา จนทรสวรรณ นางสาวปภานน วรวฒนสกล นายณฐวฒ กรกำาจายฤทธ

ฝายจดการ นางธนรชต ศขอารย

ฝายศลปกรรมและภาพ นายเนาวฤทธ ฤทธแปลก

ออกแบบและพมพท

บ.สหมตรพรนตงแอนดพบลสซง จำากด โทร. 0-2903-8257-9

คณะทปรกษา สารบญ

ปท 47 ฉบบท 1 มกราคม-มนาคม 2553

วารสาร

โปรดทราบบทความ ขอคดเหนและขอเขยนตางๆ ในวารสารเศรษฐกจและสงคมเปน ความคดเหนสวนตวของผเขยน มใชเปนความเหนของสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

วตถประสงคเพอเผยแพรความรดานการพฒนาเศรษฐกจและสงคม รวมทงแนวคดเกยวกบ

การพฒนาประเทศแกสาธารณชนทวไป ตลอดจนเปนสอกลางในการรายงาน

ความเคลอนไหว สถตทางเศรษฐกจและสงคมใหผอานทราบขอเทจจรงอยาง

ถกตองกบสถานการณ

บทบรรณาธการ

สาระในเลม

ภยจากโลกรอนกบการพฒนาทยงยน 4

โลกรอน ภยรายเกษตรกรไทย 11

อาหารและพลงงาน : พลกวกฤตใหเปนโอกาส 16

มหนตภยจากโลกรอน โรครายใกลตว 20

การกดเซาะชายฝง : วกฤตเชงพนท 27

ขอมลชวนร ฉลากคารบอน เครองมอรกษโลก 32

การเผชญภาวะโลกรอนของประชาคมโลก 35

จากโคเปนเฮเกน...สเมกซโก 41

แนะนำาโครงการวจย 45

รายงานความเคลอนไหวของ สศช. 46

ส า ร ะ ใ น เ ล ม

ขณะนโลกกำาลงเผชญกบภาวะโลกรอนเนองจากการเรงพฒนาของนานาประเทศทมงสราง

ความมงคง โดยนำาเทคโนโลยเขามาเรงกระบวนการใชทรพยากร เพอตอบสนองความตองการ

ดำาเนนชวตทสบายจนเกนพอดของมนษย ใชทรพยากรทมอยอยางจำากดจนเกนความจำาเปน รวมทง

มการบกรกพนทปาไม ซงเปนแหลงดดซบกาซคารบอนไดออกไซด ธรรมชาตจงเสยสมดลจนไมสามารถ

รองรบของเสยทมนษยกอขน อณหภมเฉลยของโลกทสงขนตามปรมาณการสะสมตวของกาซ

เรอนกระจกในชนบรรยากาศโลก จงเปนสญญาณเตอนภยทตองตระหนก

การเพมขนของอณหภมโลกกอใหเกดความแปรปรวนของสภาพภมอากาศและระบบนเวศ

ในโลก และภยพบตทางธรรมชาตทรนแรงและบอยครงมากขน อาท แผนดนไหว คลนยกษสนาม

พายถลม ภมอากาศแปรปรวน นำาทวม ภยแลง ไฟปา การยบตวของพนทชายฝง โรคอบตใหมและ

โรคอบตซำาทมความรนแรง พชและสตวหลายชนดกำาลงจะสญพนธ ขณะทการสญเสยพนท

เกษตรกรรม เนองจากการระบาดของโรคและแมลงศตรพชจากสภาพอากาศทเปลยนแปลงไป สงผล

กระทบตอผลผลตทางการเกษตรและการขาดแคลนอาหารในหลายพนทของโลก ผลกระทบเหลาน

สรางความเสยหายทงทางเศรษฐกจ สงแวดลอม และคณภาพชวตของประชากรทวโลกอยางกวางขวาง

โดยเฉพาะความยากจน การอพยพยายถน และการแยงชงทรพยากรเพอการดำารงชพทงดานอาหาร

และพลงงาน

การแกปญหาโลกรอนจงเปนประเดนทาทายทตองใหความสำาคญและสรางความรวมมอเพอรองรบและบรรเทา

ผลกระทบของภาวะโลกรอนรวมกน ดงนน องคการระดบโลกจงเรงแกไขปญหาภาวะโลกรอน โดยขอความรวมมอจาก

ประเทศสมาชกในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกสบรรยากาศโลกอนเปนตนเหตสำาคญผานพธสารเกยวโต ซงเปน

จดกำาเนดของอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพอใหประเทศภาคสมาชกรวมกนรกษา

ปรมาณกาซเรอนกระจกในชนบรรยากาศใหอยในระดบทปลอดภย ประเทศสมาชกจงไดกำาหนดใหมการประชมทกป

เพอหาขอยต สำาหรบการดำาเนนงานรวมกนหลงพนธกรณชวงแรกสนสดในป 2555

อยางไรกตาม การเจรจาวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศครงลาสดทโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารค

ระหวางวนท 7-18 ธนวาคม 2552 ยงไมสามารถหาขอยตรวมกนได เนองจากประเทศกำาลงพฒนาเรยกรองใหประเทศพฒนา

แลวลดการปลอยกาซเรอนกระจก รวมทงเพมการสนบสนนทางการเงนและถายทอดเทคโนโลยทสะอาด การประชมวาดวย

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศครงตอไปทจะมขนระหวางวนท 29 พฤศจกายน ถง 10 ธนวาคม 2553 ทเมองแคนคน

ประเทศเมกซโก ประเทศสมาชกจะรวมกนหาขอยตหลงพนธกรณชวงแรกสนสด ประเดนการเจรจาสำาคญทคาดวาจะสงผล

เชอมโยงตอกลมประเทศกำาลงพฒนา รวมถงประเทศไทย ประกอบดวย 3 ประเดนหลก ไดแก การกำาหนด

เปาหมายความรวมมอระยะยาว การจดการกาซเรอนกระจกรายสาขา และการลดการปลอยกาซเรอนกระจกจากการ

ทำาลายปาและความเสอมโทรมของปาในประเทศกำาลงพฒนา หลายประเทศคงตองรวมกนแกปญหาและลดอปสรรค

จากการเจรจาทผานมา รวมทงผลกดนมาตรการวาดวยการจดการการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และนโยบายรบมอ

ภาวะโลกรอนในดานตางๆ ใหเกดผลเปนรปธรรม

ประเทศไทยในฐานะทเปนหนงในสมาชกองคกรสหประชาชาต ไดเขารวมลงนามรบรองพนธกรณเกยวกบภาวะ

โลกรอนและการแกไขปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และปรบตวใหสอดรบเงอนไขของพนธกรณเหลานน โดย

ดำาเนนงานภายใตแผนแมบทสงแวดลอม แผนการลงทนเพอขบเคลอนการใชเทคโนโลยคารบอนตำาของประเทศไทย และ

การวางแนวทางสรางภมคมกนในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทมงสรางเศรษฐกจและสงคมสเขยวเพอการพฒนาทยงยน

ปรบพฤตกรรมการผลตและการบรโภคของสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม การอนรกษ ฟนฟทรพยากร การเตรยมการเพอ

รบมอกบภยพบตทางธรรมชาตทรนแรงมากขนจากภาวะโลกรอนและการเปลยนแปลงสภาพกายภาพของผวโลก และการ

วางผงเมอง นอกจากน ภาครฐไดกำาหนดมาตรการเรงดวน เพอบรรเทาความเดอดรอนทเกดขน อาท การบรหารจดการนำาทม

ประสทธภาพ มาตรการประกนรายไดเกษตรกร และการพฒนาคณภาพของขาวไทยเพอการสงออก เพอชวยเหลอชาวนาไทย

ใหมผลตอบแทนทางการเกษตรทสงขน

วารสารเศรษฐกจและสงคม ม.ค.-ม.ค. 534

มาทำาความรจกกบภาวะโลกรอนภ า ว ะ โ ล ก ร อ น เ ป น ผ ล พ ว ง ข อ ง ก า ร พ ฒ น า

อตสาหกรรม พลงงาน คมนาคม เกษตรกรรม รวมถงเกดจาก

การเปลยนแปลงการใชทดนและการตดไมทำาลายปา บรบท

การเปลยนแปลงของภาวะโลกรอนในชวงทศวรรษทผานมา

ชใหเหนวาโลกกำาลงเผชญกบวกฤตการเปลยนแปลงสภาวะ

ภมอากาศ สงผลกระทบตอผลผลตทางการเกษตรในหลาย

พนทของโลก นอกจากน ความแปรปรวนของปรมาณนำาฝน

ภยธรรมชาตทรนแรง และการระบาดของโรคและแมลงศตร

พชจากสภาพอากาศทเปลยนแปลงไป มผลตอภาคสงคม

อาท ปญหาความยากจน การอพยพยายถน และการแยงชง

ทรพยากร การแกปญหาโลกรอนเปนประเดนทาทายตอการ

พฒนาของประชาคมโลกทตองใหความสำาคญและสรางความ

รวมมอเพอรองรบและบรรเทาผลกระทบของภาวะโลกรอน

รวมกน

การเรงรดพฒนาของนานาประเทศทมงสรางความ

มงคง เกดการใชทรพยากรทมจำากดอยางฟมเฟอย ทำาใหเสย

สมดลของธรรมชาตจนไมสามารถรองรบของเสยทมนษย

สร างและสะสมบนโลกได สญญาณเตอนภยท แสดง

ใหชาวโลกไดรบร คอ ภาวะโลกรอน ทบงชดวยอณหภมเฉลย

ของโลกทสงขนตามปรมาณการสะสมของกาซเรอนกระจก

ในชนบรรยากาศโลก กอนการปฏวตอตสาหกรรม (พ.ศ.

2293-2343) ปรมาณคารบอนไดออกไซดในชนบรรยากาศโลก

มเพยง 270 สวนตอลานสวน เพมขนเปน 380 ในป 2543 และ

คาดวาจะเพมขนเปน 2 เทาหรอประมาณ 540 ในป 2643

จะทำาใหอณหภมเฉลยของโลกรอนขนประมาณ 1.5 - 3.5

องศาเซลเซยส และระดบนำาทะเลสงขน 15 - 95 เซนตเมตร 1

ภยจาก โลกรอน กบการพฒนาทยงยน

ภทรจต จมพล กอซโซล */ ตฤตณย นพคณ */ ปภานน วรวฒนสกล**

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภาวะโลกรอนนบเปนความทาทายสำาคญของโลกในศตวรรษท 21

ทกประเทศตองเผชญอยางหลกเลยงไมได และสงผลกระทบตอการพฒนาประเทศในทกดาน ภาวะโลกรอนจงเปนเรอง

ใกลตวของทกคนซงทกฝายตองรวมมอกนแกปญหาและกำาหนดยทธศาสตรเพอเตรยมพรอมรบมอกบการเปลยนแปลง

และภยจากภาวะโลกรอน นำามาสการพฒนาทสมดล ใหคน สตว และสงแวดลอมอยรวมกนอยางมความสขและยงยนตอไป

บทนำา

* นกวเคราะหนโยบายและ แผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒา

** นกวเคราหและแผน ปฏบตการ สำานกงานประเมนผลและเผยแพรการพฒา 1 โครงการจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงของสภาวะภมอากาศของโลก การผนผวนของราคาพลงงาน และวกฤตอาหาร (รางรายงานฉบบสมบรณ) เสนอโดย

สถาบนบนฑตบรหารธรกจ ศศทรแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2553

วารสารเศรษฐกจและสงคม ม.ค.-ม.ค. 53 5

กาซเรอนกระจก เปนกลมกาซทมอยในบรรยากาศ มความสำาคญตอการรกษาระดบอณหภมของโลก เนองจากมความสามารถในการดดซบรงสความรอนจากดวงอาทตย เปนผลใหอณหภมโลกสงขนและเหมาะสมทสงมชวตตางๆ จะอาศยอยได หากปราศจากกาซเรอนกระจก โลกจะหนาวเยนจนสงมชวตอยอาศยไมได แตการมกาซเรอนกระจกมากเกนไป ทเรยกวา ภาวะเรอนกระจก ทำาใหความรอนถกกกเกบไวมากขน สงผลใหอณหภมทวโลกเพมขน และสภาพภมอากาศของโลกเสยสมดล

ทมา: http://theenergy.biz/forum/index.php?topic=361.0

กาซเรอนกระจกทสำาคญ

คารบอนไดออกไซด รอยละ 53 เกดจากการเผาไหมเชอเพลงตางๆ การขนสง และการผลต ในโรงงานอตสาหกรรม การเผาปา

กาซมเทน รอยละ 17 เกดจากการทำานาขาว ปศสตว การเผาไหมมวลชวภาพ และการเผาไหมเชอเพลง ประเภทถานหน นำามน และกาซธรรมชาต

กาซโอโซน ระดบผวโลกรอยละ 13

กาซไนตรสออกไซด รอยละ 12 จากการใชปยไนเตรตในไรนา การขยายพนทเพาะปลก การเผาไหม เผาหญา มลสตวทยอยสลาย และอตสาหกรรมทใชกรดไนตรกในกระบวนการผลต

สารประกอบคลอโรฟลออโรคารบอน รอยละ 5 เ ป น ก า ซ ท ส ง เ ค ร า ะ ห ข น เ พ อ ใ ช ใ น ก า ร ผ ล ต ทางอตสาหกรรม และอปกรณเครองใชในชวตประจำาวน เชน ตเยน เครองปรบอากาศ และสเปรย เปนตน

แผนภมท 1 แสดงปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดทเพมขนในแตละป

แผนภมท 2 แสดงอตราการเพมพลงงานของกาชเรอนกระจกแตละชนด

ทมา : http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php.

จากรายงานของคณะกรรมการระหวางรฐบาล

วาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สรปไดวา กจกรรม

ทมนษยไดกระทำาเปนสาเหตการเพมอณหภมเฉลยของโลก และ

รายงานของสถาบนสงแวดลอมไทย ยงระบวาการเรงดำาเนน

กจกรรมทางเศรษฐกจของมนษยเปนปจจยเรงใหเกดกาซเรอน

กระจกเพมขน2

การเพมขนของปรมาณกาซเรอนกระจกในชน

บรรยากาศโลกมาจากภาคการใชพลงงานมากทสด คดเปน

2 รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง) โครงการเตรยมการจดทำาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศ

โลก : ภาพรวมผลกระทบการเปลยนแปลงภมอากาศในบรบทประเทศไทย, เมษายน 2553


รอยละ 60 ของปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกจากมนษย

โดยภาคการใชพลงงาน ประกอบดวย การขนสงรอยละ 13.3

การผลตไฟฟาและความรอนรอยละ 24.6 การเผาไหมอนๆ

รอยละ 9.0 อตสาหกรรมรอยละ 10.4 และการรวซม รอยละ 3.9

ขณะทการเปลยนแปลงการใชทดนคดเปนรอยละ 18.2

ภาคการเกษตรรอยละ 13.5 และของเสย รอยละ 3.6 ของ

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทงหมด

เมอพจารณาเปรยบเทยบการปลอยกาซเรอนกระจก

ของประเทศพฒนาแลว ประเทศกำาลงพฒนา และประเทศ

พฒนานอยทสด จะพบวาการเผาไหมเชอเพลงฟอสซล

เปนแหลงทกอใหเกดการปลอยกาซเรอนกระจกทสำาคญทสด

ของกลมประเทศพฒนาแลว คดเปนรอยละ 81 ของปรมาณการปลอย

กาซเรอนกระจกทงหมด ขณะทประเทศกำาลงพฒนาคดเปน

รอยละ 41 และรอยละ 5 ในกรณของประเทศพฒนานอยทสด

การเปลยนแปลงการใชทดนเปนกจกรรมสำาคญ

ทกอใหเกดการปลอยกาซเรอนกระจกในกลมประเทศพฒนา

นอยทสด คดเปนรอยละ 62 และกลมประเทศกำาลงพฒนา

รอยละ 33 ของปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทงหมด

ของแตละกลมประเทศ ภาคเศรษฐกจทปลอยกาซเรอนกระจก

มากทสด ไดแก ภาคพลงงานและอตสาหกรรม รอยละ 72.47

3 ขอมลจากคลงปญญาไทย. ภาวะโลกรอน. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php.

แผนภมท 3 : แสดงปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดในแตละประเทศ

ทมา : http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php.

ภาคเกษตร เปนรอยละ 25.28 และการกำาจดของเสยและ

สงปฏกล เปนรอยละ 2.3 ของกาซเรอนกระจกทงหมด

ประเทศทปลอยกาซคารบอนไดออกไซดมาก

ทสด ไดแก สหรฐอเมรการอยละ 24 ของปรมาณกาซ

ทวโลก ขณะท จน เปนรอยละ 15 สวนประเทศไทย เฉพาะ

เขตกรงเทพมหานครปลอยกาซคารบอนไดออกไซดขนสชน

บรรยากาศปละ 172 ลานตน หรอคนละ 2.8 ตนตอป ซงถอวา

สงกวาประเทศอนๆ ในแถบเอเชย 3

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเกดจากภาวะ

โลกรอน สงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

ของประเทศตางๆ ทวทกภมภาค ผลกระทบทเกดขนทำาให

ทกประเทศตองปรบตวทงดานการผลตและบรโภค ลดการปลอย

กาซเรอนกระจก และมแผนเชงรกทเหมาะสมตอสภาพพนท

เศรษฐกจและสงคมของแตละประเทศ ตองอาศยนโยบาย

รฐบาลและความรวมมอระหวางประเทศในการเตรยมความ

พรอมเพอใหสามารถปรบตวและรองรบผลกระทบทอาจเกด

ขนจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ สามารถพฒนา

เศรษฐกจสงคมของประเทศ ตลอดจนเปนการรกษาฐาน

ทรพยากรธรรมชาต ระบบนเวศ และสงแวดลอมทเปนปจจย

สนบสนนการพฒนาประเทศอยางยงยน


โลกรอน : ผลกระทบตอประเทศไทย4

ประเทศไทยเปนประเทศหนงทมสวนในการสรางภาวะโลกรอนจากการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ในอดต ประเทศไทยปลอยกาซคารบอนไดออกไซดในปรมาณตำากวารอยละ 1 แตเพมขนเกอบ 3 เทา ในระหวางป 2533-2547 อยในอนดบท 31 ของโลกหรออนดบ 4 ของอาเซยน รวมถงมแนวโนม จะเพมขนในอนาคต ทำาใหประเทศไทยมความเสยงสง และ สงผลตอการพฒนาประเทศในทกดาน ดงน

ผลกระทบดานทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม

ปรมาณนาฝนและทรพยากรนา มความเปนไปไดสงทการเปลยนแปลงภมอากาศจะสงผลตอปรมาณนำาฝนในทกภาคของประเทศ ทงในดานปรมาณและการกระจายตว นำาไปสการเปลยนแปลงของนำาในพนทลมนำาหลกของประเทศไทย กลมลมนำาทมแนวโนมจะมสมดลของนำาลดลง ไดแก กลมลมนำาเจาพระยา ทาจน กลมลมนำาแมกลอง กลมลมนำาสาขาแมนำาโขง และกลมลมนำาภาคใตฝงตะวนตก มผลตอการอปโภคบรโภคและภาคอตสาหกรรม นอกจากน ชวงเวลาของฤดฝนยงคงเทาเดม แตปรมาณนำาฝนในบางพนท กลบสงขน อาจนำามาซงความเสยงตอภยธรรมชาต อาท ภาวะนำาทวมฉบพลน นำาหลาก หรอบางพนทในภาคเหนอจะเกด ดนโคลนถลม

แหลงนาธรรมชาต การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศทำาใหฝนทงชวงนาน สภาพแหลงนำาและคณภาพ นำาเปลยนแปลง การระเหยของนำาอยางรวดเรวทำาใหธาต อาหารในนำาเขมขนและสงผลตอสงมชวตในนำา เกดการตนเขน ลกษณะการไหลของระบบนำาผวดน และระดบนำาใตดนกจะไดรบผลกระทบเชนกน ขณะทพนทชมนำา อาท ทลม ทราบลม ทลมชนแฉะ พร สามเหลยมปากแมนำา กจะไดรบผลกระทบจากการทอณหภมของอากาศและนำาสงขน ทำาใหเกดการเปลยนแปลงของปรมาณตะกอน ความเคมของนำา รวมถงความสามารถในการกกเกบนำา สงผลตอเนองใหเนอทของพนทชมนำาลดลงและสญเสยบทบาทหนาททางนเวศวทยา ตลอดจนความหลากหลายทางชวภาพ รวมถงทำาใหผลผลตและมลคาของทรพยากรในพนทชมนำาลดลงดวย ทงน จากการวเคราะหพนทชมนำาของไทยในชวง 30 ปขางหนา จำานวน 61 แหง พบวา 8 แหง จะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง ของภมอากาศในระดบสง เชน แมนำาโขง แมนำาแควใหญ แมนำา แมกลอง และดอนหอยหลอด เปนตน

ระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ สภาพปาจะเปลยนแปลงทงในสวนขององคประกอบของพนธไม

สตวปา และสงมชวตทอาศยอยในปา แตปาบางชนดอาจสญหายไป อากาศรอนจดทำาใหเกดไฟปาบอยครง ฝนและอณหภมทเปลยนแปลง ทำาใหทงพชและสตวตองปรบตวเขาสระบบนเวศทเปลยนไป ความหลากหลายทางชวภาพจะ เปลยนแปลงตามไปดวย ระบบนเวศทางทะเลกไดรบผล กระทบจากภาวะโลกรอน เนองจากระดบนำาทะเลทสงขน และอณหภมผวนำาทเพมขน สงผลใหพชและสตวทะเลบางชนดสญพนธ รวมถงการเกดปรากฏการณปะการงฟอกสทงใน อาวไทยและฝงทะเลอนดามน

พนทชายฝงทะเล เนองจากประเทศไทยมพนทชายฝงหลายแบบ การกดเซาะชายฝงมความแตกตางกนไป พนทชายฝงทเปนหนาผาอาจมการยบตว สวนชายฝงทมลกษณะแคบจะถกรนเขามาถงผนดน ตวอยางทพบชดเจน ไดแก จงหวดสราษฎรธาน หากระดบนำาทะเลสงขนอก 1 เมตร พนทรอยละ 34 ของจงหวดจะถกกดกรอนและพงทลาย กอให เกดความเสยหายกบพนทการเกษตรและนากง นอกจากน ในพนทปาชายเลนความหนาแนนของพรรณไมลดลง เนองจาก ระดบนำาทะเลทสงขนจะทำาใหพชตาย แองนำาเคมลดลงและถกแทนทดวยหาดเลน

พนทปากแมนา บรเวณปากแมนำาเจาพระยามแนวโนมถกกดเซาะเพมขนใน 22 จงหวดรอบอาวไทย โดยเฉพาะในบรเวณชายฝงของกรงเทพฯทมความหนาแนนของประชากรสง และอย เหนอระดบนำาทะเลเพยง 1 เมตร นำาเคมจะรกเขามาในพนทแมนำาเจาพระยาถง 40 กโลเมตร สงผลกระทบรนแรงตอพนทเกษตรกรรมทมความออนไหวตอความสมดลของนำาจดและนำาเคม นอกจากน กรงเทพฯยงมความเสยงตอความเสยหายจากนำาลนตลงและอทกภย ทจะกอความเสยหายกบระบบสาธารณปโภค ทอยอาศย รวมถงผลกระทบทางดานเศรษฐกจ

ผลกระทบดานเศรษฐกจภ า ค เ ก ษ ต ร ภ า ว ะ โ ล ก ร อ น ไ ด ก อ ใ ห เ ก ด

สถานการณฝนทงชวง แนวโนมปรมาณนำาฝนเฉลยลดลง รอยละ 0.4 ตอป ปรมาณนำาตนทนมเพยง 2 ใน 3 ของความ ตองการใชนำา สงผลตอการใชนำาเพอการเพาะปลกของเกษตรกรโดยตรง การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศมแนวโนมรนแรง สงผลตอการผลตภาคเกษตร โดยเฉพาะภาวะภยแลง นำาทวม และฝนตกไมตรงตามฤดกาล รวมถงโรคและแมลงศตรพชระบาด ผลกระทบจากภาวะโลกรอนนมผลโดยตรง ตอปรมาณผลผลตทางการเกษตร การคาดการณของศนยเครอขายงานวเคราะหวจยและฝกอบรมการเปลยนแปลงของโลกแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต พบวา การเพมขนของปรมาณ

4 เรยบเรยงจากรางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง) โครงการเตรยมการจดทำาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลง

ภมอากาศโลก : ภาพรวมผลกระทบการเปลยนแปลงภมอากาศในบรบทประเทศไทย ,เมษายน 2553


นำาฝนในภาคกลาง จะทำาใหเกดนำาทวมบอยครงและความถสง มผลตอการผลตขาวในแถบลมนำาเจาพระยาและผลผลตลดลง นอกจากน การเกดโรคและแมลงศตรพชระบาดรนแรง อาท เพลยกระโดดสนำาตาล โรคเขยวเตยและโรคใบหงก ในภาค กลางเกดความเสยหาย 2.39 ลานไร และการระบาดของเพลยแปง ประมาณ 1 ลานไร ในป 2552 สงผลตอศกยภาพการผลต ของภาคเกษตร และการสงออกสนคาเกษตร

นอกจากน การเปลยนแปลงภมอากาศททำาใหเกดความชนทเพมขนในบางฤดกาลหรอระดบอณหภมทสงขน ตางมผลกระทบตอปศสตวของไทย ไดแก ผลผลตและการเจรญเตบโตลดลง การผสมพนธทำาไดยาก และมการ แพรระบาดของโรคสง ขณะเดยวกน การทำาประมงอาจลดลง เนองจากแหลงนำ าท เคยอดมสมบรณ อาจแหงขอดในบางฤดกาล สงผลกระทบตอการขยายพนธและการเจรญเตบโตของสตวนำา ทำาใหจำานวนและความหลากหลายชนดของสตวนำาลดลง อาท ความอดมสมบรณในแหลงนำา แถบลมแมนำาโขงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอจะลดลง หากเกดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอยางตอเนอง

ภาคอตสาหกรรม ภาวะโลกรอนทำาใหภาคอตสาหกรรมตองปรบกระบวนการผลตมงสสงคมคารบอนตำ า เพ อรกษาศกยภาพ และขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ จากกฎ ระเบยบระดบโลกทเกยวกบ การปลอยกาซเรอนกระจก จงทำาใหตนทนการผลตสงขน เพราตองนำาเทคโนโลยและความรสมยใหมมาใชในการผลต มากข น รวมถ งการขนส งสนค าท ต อ ง ใชพล ง งานส ง กอให เกดกาซคารบอนไดออกไซด ผลกดนใหมการนำา พลงงานทดแทนมาใชเพมขน

ภาคบรการ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลกระทบตอการทองเทยว นกทองเทยวอาจลดการเดนทาง ทองเทยว เนองจากหวาดกลวตอภยธรรมชาต สภาพทางกายภาพของแหลงทองเทยวทเปลยนแปลง อาท ปะการง ฟอกขาว ชายหาดถกกดเซาะ พชพนธไมผลบานตามฤดกาล สงผลใหการทองเทยวไดรบความนยมลดลง นอกจากน ระบบนเวศ และความหลากหลายทางชวภาพทเปลยนแปลง อาจสงผลใหแหลงทองเทยวทมความโดดเดนดานภมปญญาทองถนหรอวฒนธรรมเฉพาะตวไดรบผลกระทบเชนกน

โครงสรางพนฐาน อาท อาคารบานเรอน การขนสง ประปา พลงงาน ทตงอยบรเวณพนทชายฝงหรอพนทลมตำาปากแมนำาและบรเวณพนทเสยงตางๆ จะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงภมอากาศอยางรนแรง โดยเฉพาะพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑลอาจเกดความเสยหายทางเศรษฐกจจากภาวะนำาทวมถง 4 เทา จากประมาณ 35,000 ลานบาทในปจจบน เปนประมาณ 148,000 ลานบาท

ในป 2593 และเกดความเสยหายกบระบบสาธารณปโภคตางๆ

ผลกระทบดานสงคมการยายถนฐานหรอเปลยนอาชพ การสญเสย

ผลผลตทางการเกษตรจากการเกดภยแลงยาวนาน หรอนำา ทวมซำาซาก ไมสามารถเพาะปลกพชได สงผลกระทบ ตอเศรษฐกจและวถชวตของประชาชน ตนทนการผลตสงขนขณะทผลผลตตกตำา ทำาใหเกดการยายถนหรอเปลยนอาชพ ชมชนทองถนทเคยมความเขมแขงอาจออนแอลง เพราะขาดคน วยทำางาน วฒนธรรมทองถนขาดคนสบทอด สถาบนครอบครวมเพยงผสงอายกบเดก

ส ขภาพอนาม ย สภาพอากาศท แปรปรวนอยางรวดเรวสงผลใหประชาชนเกดความผดปกตของระบบทางเดนหายใจ และภมแพ นำาทวมนำามาซงโรคตาแดง โรคทองรวง การอพยพของสตวบางคร งนำาไปสการแพรระบาดของ พาหะนำาโรค รวมถงโรคอบตใหมและโรคอบตซำา เชน โรคฉหน มาเลเรย ไขหวดนก และโรคซารส เปนตน โรคตดตอ ในเขตรอนมแนวโนมเพมขน และจะคราชวตผคนเปนจำานวนมาก โดยเฉพาะ ไขมาลาเรย ซงมยงลายเปนพาหะ การขยายพนธของยงจะสงในสภาวะแวดลอมทรอน แนวโนมของผลผลตทางการเกษตรทลดลงจากภยธรรมชาต อาจนำาไปสภาวะขาดแคลนอาหาร และความอดอยาก เกดภาวะขาดสาร อาหาร และภมตานทานรางกายตำา โดยเฉพาะในเดกและ ผสงวย นำาทวมทำาใหเกดการปนเปอนของเชอโรคในแหลงนำา กอใหเกดโรคระบาดทสมพนธกบการบรโภคอาหารและนำาดม ทงโรคบด ทองรวง และอหวาตกโรค

ภมคมกนภาวะโลกรอน : มงสสงคมสเขยวการเปลยนแปลงทางกายภาพทเกดขนจากภาวะ

โลกรอน เปนทงความทาทายและภยคกคามไมวาจะเปนจาก ภยธรรมชาต รปแบบการผลตและพฤตกรรมการบรโภค ทฟมเฟอย ประชาชนขาดจตสำานกสาธารณะและการบรโภคทยงยน รวมทงกระแสโลกสเขยว สงผลใหเกดการตนตวรบมอ กบสถานการณโลกรอนมากขน ภาครฐและเอกชนตองรณรงคเรองนอยางตอเนองและมการวางระบบและพฒนากลไกการรบมอตางๆ อาท แผนการลงทนเพอขบเคลอนการใชเทคโนโลยคารบอนตำาของประเทศ

หลกการสำาคญในการปรบตวเพอรบมอกบผลกระทบ ของภาวะโลกรอน คอ การมงสรางแนวทางการพฒนาทสมดลเพอรบมอกบการเปลยนแปลงอยางเหมาะสม กอใหเกดประโยชนแกทกภาคสวน โดยพฒนาประเทศอยางสมดลและยงยนภายใตกรอบแนวคดทมความร เขาใจ


และเคารพธรรมชาตมากขน มการใชประโยชนจากฐานทรพยากรธรรมชาตดวยความระมดระวงและเกดประโยชนสงสด รวมทงฟนฟและทดแทนทรพยากรธรรมชาตทสญไป

ภาครฐตองกำาหนดแนวทางทชดเจนเพอสนบสนน ใหสงคมปรบเปลยนไปสการพฒนาทสะอาด ไมทำาลาย สงแวดลอม รวมทงเชอมโยงในระดบภมภาค เพอใหเกดความรวมมออยางใกลชดในการพฒนาส “เศรษฐกจสงคมสเขยวอยางบรณาการ”

นอกจากน การมงสสงคมคารบอนตำา เปนเรองทนานาประเทศกำาลงใหความสำาคญ และกรอบความรวมมอของสหประชาชาตกำาหนดเปาหมายลดการปลอยกาซเรอนกระจกทจะทำาใหสำาเรจตองอาศยความรวมมอและมกลไกจดการกบการปลอยกาซเรอนกระจกทเหมาะสม อาท กลไกทางการคา ในการผลกดนใหเกดความตระหนกและปรบเปลยนพฤตกรรมในกลมผบรโภคแผนฯ 11 แกโลกรอนอยางสมดลและยงยน

ในอดต ประเทศไทยมงพฒนาประเทศโดยเนนการ สรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเปนหลก แตผลกระทบ ทเกดขนตามมา ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมถกนำาไปใช อยางสนเปลอง ขาดการบรหารจดการทด และนำาไปสสภาวะเสอมโทรม ดงนน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศจงใหความสำาคญกบ “การพฒนาอยางสมดลในทกมต” ตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 ทมงสรางการพฒนาอยางยงยน เนน “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ตอเนองมายงแผนพฒนาฯ ฉบบท 9 ทนอมนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปน ปรชญานำาทาง มงการพฒนาทสมดลทงดานคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมเพอใหเกดการพฒนาทยงยนและความอยดมสขของคนไทย และในแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 กยงคงยดหลกใหคนเปนศนยกลางของการพฒนา สรางกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนและนอมนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช แนวคดการพฒนาตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 – 10 ไดปรากฏผลดตอการพฒนาในมตทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศ

อยางไรกตาม การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลกทวความรนแรง สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) จงกำาหนดทศทางการพฒนาประเทศไทยในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ใหสามารถรองรบกบการเปลยนแปลงดงกลาว โดยมวตถประสงคเพออนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาตใหมความอดมสมบรณ เออตอการผลตทงภาคการเกษตร อตสาหกรรม และบรการไดอยางมประสทธภาพ รวมทงเปนฐานในการดำารงชวตของประชาชนไดอยางมความสข สามารถเขาถงทรพยากรไดอยางเสมอภาคและเปนธรรม รวมทงขบเคลอนการผลตและบรโภคของประเทศไปสการเปนสงคมท เปนมตรกบสงแวดลอม

สรางภมคมกนและเตรยมความพรอมในการรองรบและปรบตว ตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

แนวทางการพฒนาและจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ประกอบดวย

1. รกษาไวซ งส งแวดลอมและความ อดมสมบรณของฐานทรพยากร ดน แหลงนำา ปาไม ชายฝงทะเล แหลงแร และความหลากหลายทางชวภาพ โดยให ความสำาคญกบการมสวนรวมในการจดการทรพยากรของทองถน พฒนาระบบฐานขอมล ระบบสารสนเทศภมศาสตร ฐานขอมลทรพยากรปาไม ความหลากหลายทางชวภาพ และการจดการองคความร เปนเครองมอในการวางแผนและพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการ รวมทงปรบปรงการบรหารจดการทดน กระจายการถอครองทดนใหเกดความเปนธรรมและคมครองความมนคงและฐานการดำารงชวตของเกษตรกรยากจน ปรบปรงระบบบรหารจดการนาอยางเปนระบบ สงเสรมการอนรกษใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพและสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนและชมชนอนรกษและใชประโยชนแหลงทรพยากรธรรมชาตรวมกน ตลอดจนสรางแรงจงใจและสงเสรมรายไดจากการอนรกษ และแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม

2. ปรบกระบวนทศนการพฒนาและพฤตกรรมการบรโภคสสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม เนนการอยรวมกบธรรมชาตอยางสมดล ดวยการสงเสรมใหประชาชนทกภาคสวนนอมนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดาเนนชวต เปนตนแบบของสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอมและปลกฝงแนวคดใหเกดความตระหนกวาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเกอกลตอการอยรอดและการพฒนาของสงคมมนษย ควบคไปกบการสรางองคความรด านการบร โภคทย งยนใหกบประชาชน ผานกระบวนการศกษา รวมทงเพมขดความสามารถของประชาชน ในการเลอกบรโภคสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม เสรมสรางกลไกคมครองผบรโภค และสงเสรมเครอขาย สอโฆษณา และประชาสมพนธ ใหมบทบาทในการปรบเปลยนสงคมไปสการบรโภคทยงยน

3. เพมประสทธภาพการใชทรพยากรของภาคการผลตและบรการนำาไปสสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม ดวยการปรบระบบการผลตของภาคอตสาหกรรมใหเปนมตรกบสงแวดลอม และสงเสรมใหภาคเอกชนดำาเนนธรกจดวยความรบผดชอบตอสงคม สงเสรมการทาการเกษตรทเกอกลระบบนเวศ ตามแนวคดของเกษตรยงยน เกษตรกรพงตนเอง ลดตนทนการผลตและเพมประสทธภาพการผลตในระยะยาว สงเสรมภาคบรการใหขบเคลอนเศรษฐกจ อาท การทองเทยวเชงน เวศ การรกษาพยาบาลและการดแลสขภาพ เพอสรางงานและกระจาย


รายไดสชมชน ตลอดจนพฒนาตอยอดภมปญญาทองถน 4 . พฒนาขดความสามารถของไทย

ในการปรบตวรองรบกบการเปลยนแปลงภมอากาศ โดยมงพฒนาองคความรและระบบขอมลเกยวกบผลกระทบท เกดขนจากการเปลยนแปลงภมอากาศ รวมทงพฒนาเครองมอในการบรหารจดการ รองรบกบความทาทายของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สรางองคความรและ จดทำาฐานขอมลกาซเรอนกระจกของประเทศ รวมท ง สงเสรมการพฒนาระบบตลาดคารบอนในประเทศและพฒนาระบบตดตามประเมนผลโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด ตลอดจนพฒนาศกยภาพชมชนใหเขมแขงพรอมรบการเปลยนแปลงภมอากาศ ภยพบตทางธรรมชาต และเพมบทบาทประเทศในประชาคมโลก

5. พฒนาการบรหารจดการทรพยากรใหมประสทธภาพ โปรงใสและเปนธรรม ทสนบสนนการมสวนรวมในทกภาคสวนประกอบดวยภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาการ องคกรปกครองสวนทองถน และชมชนในการพฒนาและแกปญหา นอกจากน นโยบายการลงทนภาครฐควรเออตอการอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต

รวมทงพฒนาชมชนใหเขมแขง สงเสรมสทธชมชนในการเขาถง และใชประโยชนทรพยากร และมการปรบปรงกฎหมายและการบงคบใชอยางเสมอภาคและเปนธรรม

บทสรปการเตรยมพรอมรบมอกบความทาทายของการ

เปลยนแปลงภมอากาศและภาวะโลกรอน เปนโอกาสสำาคญทจะปฏรปแนวทางในการพฒนาประเทศโดยบรณาการนโยบายในการตองรบการเปลยนแปลงภมอากาศเปนสวนหนงของยทธศาสตรการพฒนาประเทศ ทมงใชการพฒนาอยางเปนมตรกบสงแวดลอมเปนกลไกขบเคลอนการเจรญเตบโตของประเทศไปในแนวทางสมดลและยงยน เพอให ประ เทศไทยมความม นคงอย ภายใตส งแวดลอมท ด มภมคมกนบนพนฐานองคความรและพฒนาบนรากฐานความเขมแขงของประเทศ รวมถงมงการบรหารจดการการใช ทรพยากรอยางมประสทธภาพและยงยน มความมนคง ดานอาหารและพลงงาน และลดความขดแยงในการใชทรพยากรในอนาคต ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

เอกสารอางอง

คลงปญญาไทย. ภาวะโลกรอน. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php. พลงงาน พลงงานทดแทน วทยาศาสตร เทคโนโลย. เทคโนโลยหยดโลกรอน.(ออนไลน) เขาถงไดจาก http://theenergy.biz/ forum/index.php?topic=361.0. สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง). โครงการเตรยมการ จดทำาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก เสนอตอ สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2553.สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, เอกสารประกอบการประชมประจำาป 2552 ของ สศช. “จากวสยทศน 2570 ... สแผนฯ 11”. บรษท สหมตรพรนตง และพบลชชง จำากด. กรกฎาคม 2552. _________. โครงการจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงของสภาวะภมอากาศของโลก การผนผวนของราคา พลงงาน และวกฤตอาหาร (รางรายงานฉบบสมบรณ) เสนอโดยสถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทรแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. 2553.UNDP, Human Development Report 2007/ 2008. Fighting climate change: Human solidarity in a divided world, Palgrave Macmillan, New York, U.S.A. (2007)มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร.วกฤตนำาฝน ผลจาก เอลนโญ. หนงสอพมพไทยรฐ (14 มถนายน 2553) ภาวะโลกรอน: ผลกระทบตอเอเชยตะวนออกเฉยงใต. (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.greenpeace.org/seasia/ th/solargen/ climate-change/impacts ภาวะโลกรอน : เรองใกลตวทคณตองใสใจ. (ออนไลน) เขาถงได จาก www.thaihotzone.com ผลกระทบจากภาวะโลกรอน. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://pirun.ku.ac.th/~65002151/page2.html โลกรอน ความจรงชอกโลก!!!. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://hilight.kapook.com/view/523 10 ปรากฏการณประหลาด ผลกระทบวกฤตโลกรอน. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://webboard.yenta4.com /topic/113036


บทนำา

ความยากจนของเกษตรกรไทย1 ความยากจนเปนปญหาเรอรงของเกษตรกรไทย

มาเปนระยะเวลานาน และเปนปญหาทรฐบาลทกชดใหความ

สำาคญและดำาเนนนโยบายชวยเหลอมาโดยตลอด ซงแมรายได

สทธของเกษตรกรจะมแนวโนมสงขนจาก 52,933 บาทตอ

ครวเรอนในปการผลต 2548/2549 เพมเปน 57,474 บาท

ในปการผลต 2551/2552 โดยสวนหนงเปนผลมาจากราคา

ผลผลตการเกษตรทปรบตวสงขนในสนคาเกษตรทสำาคญ เชน

ยางพารา มนสำาปะหลง เปนตน

เ ก ษ ต ร ก ร ส ว น ใ ห ญ ย ง ป ร ะ ส บ ป ญ ห า ค ว า ม

ยากจนและหนสน ในป 2550 มคนยากจนทงสน 5.42 ลาน

คน เปนเกษตรกรรอยละ 56.87 ขณะทเกษตรกรมหนสน

ตอครวเรอนเพมจาก 52,897 บาท ในป 2548 เปน 68,614 บาท

ในป 2552 สาเหตททำาใหเกษตรกรยากจนเปนผลมาจาก

หลายปจจยสำาคญ ไดแก การเปลยนแปลงของวถชวต

ในสงคมเกษตร ทเขาสสงคมปจเจกมากขนมลกษณะตางคน

ตางอย ความสมพนธแบบเครอญาตทมความเออเฟอ

เผอแผ ชวยเหลอ เกอกลกนเรมเลอนหาย ขาดปฏสมพนธและ

ทำากจกรรมรวมกน

ขณะทผลตภาพการผลตของภาคเกษตรลดลง

จากการวจยและพฒนาพนธพชพนธสตว และการพฒนา

โครงสรางพนฐานดานการเกษตรทมนอยไมเพยงพอตอการ

เพมผลตภาพการผลต โดยเฉพาะอยางยงทพนทชลประทาน

ทมเพยง 28 ลานไร หรอรอยละ 22 ของพนททางการเกษตร

การถอครองทดนเพอการเกษตรในระดบครวเรอนมแนวโนม

ลดลงจาก 23.01 ไร/ครวเรอนในป 2549 เปน 22.62 ไร/ครวเรอน

โลกรอน ภยรายเกษตรกรไทย

ตฤตณย นพคณ*

ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกร ในระยะทผานมาการพฒนา

ภาคเกษตรสามารถเพมผลผลต แตเกษตรกรไทยจำานวนมากยากจนและไดรบผลกระทบจากปจจยทงภายในและภายนอก

ประเทศ แมรฐบาลไดดำาเนนการชวยเหลอและแกปญหาภายใตมาตรการหลายดาน ตงแตมาตรการเฉพาะหนาทมงลด

ภาระคาใชจายในดานตางๆ ไปจนถงมาตรการระยะกลางและระยะยาวทสรางความเขมแขงใหแกเกษตรกรไทยอยางยงยน

อาท การประกนรายได การรกษาเสถยรภาพดานราคา อยางไรกตาม เกษตรกรไทยยงคงเผชญกบปญหาหลายประการ

รวมถงภาวะโลกรอน ไดกอใหเกดการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศโลกและนำามาสภยธรรมชาต ทงปญหาฝนทงชวง ภยแลง

และอทกภย ทำาใหการประกอบอาชพและหารายไดเลยงชพของเกษตรกรไทยลำาบากยงขน จงจำาเปนททกฝายตองรวมกน

หาทางแกไขปญหาทเกดขนอยางเปนระบบทงในระยะสนและระยะยาวเพอใหเกษตรกรมชวต ความเปนอยและรายไดทดขน

* นกวเคราะหนโยบายและแผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา1 สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เอกสารประกอบการประชมประจำาป 2553 ของ สศช. เรอง ทศทาง

แผนพฒนาฯ ฉบบท 11, ยทธศาสตรการสรางความสมดลและมนคงของอาหารและพลงงาน . สงหาคม 2553.


ในป 2552 การเปนผเชาเพมขนโดยเฉพาะในภาคกลาง ปญหาขาดแคลนแหลงนำาเพอการเกษตรและพนทขาดความอดมสมบรณในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ขณะเดยวกน ตนทนการผลตมแนวโนมสงขน เนองจากราคาปจจยการผลตและการขนสงสงขนตามราคาพลงงาน ทำาใหเกษตรกรไมสามารถลดตนทนการผลตลงได ประกอบกบแรงงานภาคเกษตรมแนวโนมลดลงจากการเขาสสงคมผสงอาย เกษตรกรมอายสงขน ขณะทคนวยหนมสาวไมสนใจทำาการเกษตร แรงงานภาคเกษตรลดลง รอยละ 1.87 ตอป ในชวงป 2541-2550 สงผลตอการขาดแคลน แรงงานในภาคเกษตรและการพฒนาศกยภาพภาคเกษตร ในอนาคต ภาคเกษตรของไทยตองพงพาตางประเทศทงปจจยการผลตและการตลาด อาท เทคโนโลย ปยเคมและสารกำาจดศตรพชทตองนำาเขาปละกวา 40,000 ลานบาท ควบคกบการเผชญความเสยงจากความผนผวนดานราคา ขณะทผลผลตทางการเกษตรทสำาคญของไทยรอยละ 60-70 ตองพงพงตลาดตางประเทศและเปนสนคาขนปฐมทมมลคาตำา ทำาใหเกษตรกรมรายไดนอย

นอกจากน สภาพภม อากาศท เปล ยนแปลง อณหภมท ส งข น ทำ า ให เกดปรากฎการณ “ โลกรอน” และนำาไปส การ เกดภยธรรมชาตบอยคร งและรนแรง ไมว าจะเปนฝนท งชวง ภยแลง หรออทกภย สถาบน สงแวดลอมไทย ระบวา ภยธรรมชาตเหลานมแนวโนมเกดขน เปนวงจรตอเนองทกป และสงผลตอการประกอบอาชพของเกษตรกรไทยเปนอยางมาก การเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศทำาใหปรมาณนำาลดลงรอยละ 5 - 10 สงผลตอผลผลตดานการเกษตร โดยเฉพาะขาวซงเปนพชเศรษฐกจสำาคญทตองอาศยปรมาณนำาฝนและแสงแดดเปนหลก รวมถงความชนของดนและอณหภมเฉลยทพอเหมาะ

ภยแลงป 2553 รนแรงเกนคาดการณในประเทศไทย ภยแลงเกดจากปรากฏการณทาง

ธรรมชาต ทไดรบอทธพลจากปรากฏการณเอลนโญ หรอ

ภาวะทนำ าทะเลในมหาสมทรแปซฟกมอณหภมส งขน สงผลกระทบใหประเทศไทยมอณหภมในชวงฤดรอนสงกวาปกต และเกดจากการกระทำาของมนษย ทกอใหเกดความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต อาท การตดไมทำาลายปา การปลอยกาซเรอนกระจก จนทำาใหอณหภมสงขน นำาไปส การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ปรมาณนำาฝนมนอย จนเกดภาวะแหงแลงอยางรนแรง2

สำาหรบภยแลงในชวงป 2553 มผลมาจากฝนไมตกเปนชวงเวลายาวนาน เกดความแหงแลง สงผลให ปรมาณนำาในเขอนและอางเกบนำาลดลงถงขนวกฤต โดยเฉพาะในชวงระหวางวนท 1 พฤศจกายน 2552 ถงวนท 30 เมษายน 2553 ถอไดวาอยในภาวะวกฤตสงสด ระดบนำา ในเขอนขนาดใหญทวประเทศทเกบไวมอยเพยง 50,000 ลานลกบาศกเมตร นอยกวาปทผานมาถง 900 ลานลกบาศกเมตร ทำาใหพนทการเกษตรเสยหาย รวม 1,528,614 ไร แยกเปน พชไร 1,269,002 ไร นาขาว 96,498 ไร พชสวนและอนๆ 163,114 ไร ในพนท 45 จงหวด สงผลกระทบตอผลผลต ภาคเกษตรคดเปนมลคาความเสยหายไมตำากวา 13,986 ลานบาท พชทไดรบผลกระทบจากภยแลงมากทสด ไดแก ผลผลตขาว

นาปรงลดลงจาก 650 กก.ตอไร เหลอ 592 กก.ตอไร ผลผลต

โดยรวมลดลงจาก 10.52 ลานตน เปน 9.58 ลานตน คดเปน

มลคา 7,330 ลานบาท ขณะทขาวนาปไดรบผลกระทบไมมากนก

2 ThaiGoodView.com Knowledge for Thai Student (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.thaigoodview.com, สบคนเมอ มถนายน 2553

สนคาเกษตร ผลผลตตอไร (ก.ก.) ผลผลตรวม (ลานตน) ความเสยหาย

(ลานบาท)การเปลยนแปลง ปกต เกดภยแลง ปกต เกดภยแลงสปปะรดโรงงาน 3,500 3,436 2.00 1.96 148

ปาลมนำามน 2,700 2,537 9.82 9.23 2,074

ลำาไย 750 595 - - 2,010

ทเรยน 1,100 986 - - 1,035

ตารางท 1 ผลผลตสนคาเกษตรสำาคญทไดรบผลกระทบจากภยแลง

ทมา: ศนยสารสนเทศการเกษตร สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร


สวนผลผลตทางการเกษตรทสำาคญหลายประเภทกไดรบผล

กระทบเชนกน เชน สปปะรดโรงงาน ปาลมนำามน และพชสวน

เปนตน3

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตรคาดการณวาการ

เจรญเตบโตของภาคเกษตรในป 2553 ภายใตการณปกต

จะขยายตวประมาณรอยละ 3 .1 แต เม อประเมนผล

กระทบของภยแลงการเจรญเตบโตในภาคเกษตรลดลง

รอยละ 0.2 หากรวมภาวะภยแลง ศตรพช โรคระบาด และ

สถานการณนำาในเขอนหลกทลดนอยกวาปกต คาดวา

ภาคเกษตรจะขยายตวรอยละ 2.7 ในป 2553 สวนรายได

ของเกษตรกรในภาวะปกตอยท 130,000 บาท/ครวเรอน/ป

จะลดลงประมาณ 2,450 บาท/ครวเรอน/ป กลมทไดรบ

ผลกระทบมาก ไดแก ผปลกขาวนาปรง และ ไมผลไมยนตน4

นำาทวม : ภยซำาซอนชวงครงปหลง

เกษตรกรไทยตองเผชญกบผลกระทบจากภาวะโลก

รอนอกประการหนง ไดแก “อทกภย” ทเกดจากพายฝนฟา

คะนองบอยครงและไมเปนไปตามฤดกาล เกดพายไตฝน

พดผานหลายครง มความรนแรงและมแนวโนมเกดอทกภย

แบบฉบพลน สงผลใหประชาชนจำานวนมากไรทอยอาศย และ

กอใหเกดความเสยหายกบภาคการเกษตรโดยตรง

สถานการณอทกภยทรนแรงทสดในรอบป 2553

เกดขนตงแตเดอนสงหาคมถงเดอนตลาคม 2553 จาก

อทธพลของรองมรสมกำาลงคอนขางแรงพาดผานประเทศไทย

ทำาใหมฝนตกหนกถงหนกมากหลายพนทเกดนำาทวมฉบพลน

นำาปาไหลหลาก นำาเออลนตลงในพนทลมตำารมฝงแมนำา

เขาทวมบานเรอนราษฎรและพนทการเกษตร มพนทได

รบความเสยหาย 65 จงหวด ราษฎรไดรบความเดอดรอน

1,210,968 ครวเรอน 3,774,789 ราย ภาคเกษตรกรรมมมลคา

ความเสยหายเบองตนประมาณ 36,256 ลานบาท 5

มาตรการเฉพาะหนาสำาหรบบรรเทาความเดอดรอนของเกษตรกร

ผไดรบผลกระทบจากภยแลง ภาครฐไดดำาเนน

มาตรการเฉพาะหนาเพอชวยเหลอเกษตรกรโดยเฉพาะชาวนา

โดยปรบระบบการปลกขาวเปนปละ 2 ครง และสลบดวยการ

ปลกพชทใชนำานอยเปนแนวทางหนงททำาใหการบรหารจดการ

นำามประสทธภาพมากขน และแกไขปญหาศตรพช ควบคกบ

เรงจดหานำาเพอการเกษตรและสงเสรมการปลกพชฤดแลง

เปนหลก พรอมกบควบคมพนททำานาปรง จดหาเครองมอและ

อปกรณ อาท เครองสบนำาใหแกเกษตรกร และดแลหนสน

ของเกษตรกรทตองเลอนการทำานาออกไป 6

สำาหรบผไดรบผลกระทบจากอทกภย ภาครฐ

ไดมมาตรการชวยเหลอประชาชนผไดรบความเดอดรอน

รวมถงเกษตรกร ประกอบดวย

1. มาตรการเรงดวน อาท ชดเชยกรณบานเสยหาย

ทงหลงใหหลงละ 30,000 บาท และชวยเหลอผประสบภยกรณ

ฉกเฉนครวเรอนละ 5,000 บาท

2. มาตรการหลงนำาลดจะชวยเหลอเกษตรกร โดย

ดแลราคาสนคาท เปนปจจยการผลตทางการเกษตรและ

การกอสราง

3 สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร. รายงานภาวะเศรษฐกจการเกษตรครงแรกของป 2553 (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.oae.go.th สบคนเมอ

กรกฎาคม 2553 4 สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร. รายงานภาวะเศรษฐกจการเกษตรครงแรกของป 2553 และแนวโนมป 2553 (ออนไลน) เขาถงไดจาก

www.oae.go.th สบคนเมอ 16 กรกฎาคม 25535 ขาวการประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 2 พฤศจกายน 2553 สบคนไดจาก www.thaigov.go.th6 สำานกขาวแหงชาต กรมประชาสมพนธ,สถานการณภยแลง และการใหความชวยเหลอ (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://thainews.prd.go.th

สบคนเมอ วนท 27 พฤษภาคม 2553


3. มาตรการด านการ เงนและการคล ง อาท

มาตรการสนเชอ/ภาษและการเบกจายเงนทดแทนของราชการ

อยางไรกตาม แมภาครฐจะมการดำาเนนการ

ในหลายดานเพอชวยเหลอเกษตรกรทไดรบผลกระทบจาก

วกฤตภยแลงชวงครงปแรกและนำาทวมในชวงครงปหลง

ของป 2553 แตทกฝายทเกยวของตองรวมกนกำาหนดแนวทาง

การแกไขในระยะยาว เพราะปญหาภยพบตตางๆ จากภาวะ

โลกรอนเปนปจจยเสยงตอเกษตรกรไทยในอนาคต

แกไขปญหาภยโลกรอน : มงแกระยะยาวอยางยงยน

ภยพบตหลายรปแบบท เกดจากภาวะโลกรอน

ไดสงผลกระทบตอชวตและความเปนอยของคนไทย เกษตรกร

เปนกลมคนทไดรบผลกระทบจากภยโลกรอนชดเจนกวากลม

อาชพอนๆ เนองจากภยแลงและนำาทวมสงผลกระทบตอการ

ประกอบอาชพของเกษตรกร โดยเฉพาะกลมทมความยากจน

อยในพนทหางไกล และ ไรทอยอาศย นำาไปสการทงบานเกด

การขาดแคลนอาหารและนำาดมทถกสขลกษณะในชวงนำา

ทวม ความเสยหายทเกดกบระบบสาธารณปโภค โรคระบาด

ตางๆ อาท โรคบด และทองรวง สงผลรนแรงตอสขภาพ8 มผล

ตอเนองไปถงประสทธภาพการผลตของแรงงานภาคเกษตร

และผลตผลทางการเกษตรซงเปนสนคาออกหลกของประเทศ

มปรมาณลดลง จำาเปนททกฝายตองเตรยมการรบมอ

กบปญหาจากภาวะโลกรอนตอภาคเกษตรของไทยอยางเปน

ระบบ มประสทธภาพ และยงยน โดย :-

1. ปรบปรงการบรหารจดการนำาอยางเปน

ระบบ สนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนและชมชน

รวมกนพฒนา อนรกษ และใชประโยชนแหลงนำา โดยเรง

ฟนฟ บำารง รกษาพนทปาตนนำา แหลงนำาผวดนและนำาบาดาล

เพมปรมาณนำาตนทนในแหลงนำาทมศกยภาพดวยการผนนำา

ระหวางลมนำาทงภายในและระหวางประเทศ จดการความ

ตองการใชนำาโดยคำานงถงความสมดลและเปนธรรมในการ

จดสรรนำาใหภาคสวนตาง ๆ พฒนาระบบพยากรณนำา

เพอประโยชนในการจดสรรและเตอนภย สนบสนนองคกรปกครอง

สวนทองถนและชมชนใหมสวนรวมในการจดการ อนรกษและ

ใชทรพยากรนำา รวมทงปองกนภยจากนำา โดยจดการนำาดวย

ภมปญญาทองถนกบความรทางวชาการและเทคโนโลย รเรม

โครงการพฒนาแหลงนำาในชมชน เพอลดการสรางแหลงนำา

ขนาดใหญทมขอจำากดในการหาพนททเหมาะสม และเสรม

สรางความเขมแขงของชมชนในการจดการนำา

2. สงเสรมการทำาการเกษตรทเกอกลกบระบบ

นเวศ ตามแนวคดเกษตรยงยนเพอการพงตนเองทำาให

ครวเรอนเกษตรกรมความมนคงทางดานอาหาร และสามารถ

ลดความเสยงจากความผนผวนดานราคา สงเสรมการทำา

เกษตรอนทรย เกษตรผสมผสาน วนเกษตร และเกษตรทฤษฎ

ใหม รณรงคใหเกษตรกรใชสารชวภาพทดแทนการใชสารเคม

การเกษตร เปนการลดตนทนการผลต และเพมประสทธภาพ

การผลตในระยะยาว พฒนาเทคโนโลยการเกษตรทเหมาะสม

กบสภาวะและภมสงคมของพนท ปรบระบบการใชทดน และ

คนควาชนดพนธพชทสามารถปลกไดในพนทททนสภาพ

อากาศรอนจดหรอหนาวจด

3. เรงพฒนาระบบประกนรายไดเกษตรกร

ใหครอบคลมเกษตรกรทงหมดควบคไปกบการเพม

ประสทธภาพการผลต เพอสรางความมนใจใหกบเกษตรกร

ดานรายได ทำาใหการเกษตรเปนอาชพทมนคงตามหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมถงเรงพฒนาระบบประกน

ภยพชผลการเกษตรจากภยธรรมชาต โดยชำาระเบยประกน

ตามความเสยงของพนท เปนการลดความเสยงในการทำาการ

เกษตร

4. ใหความสำาคญกบการพฒนาองคความร

และระบบฐานขอมลเกยวกบผลกระทบทเกดขนจากการ

เปลยนแปลงภมอากาศ เพอเพมขดความสามารถในการ

ปรบตวรบมอกบการเปลยนแปลง โดยทำาการศกษาวจย และ

พฒนาความรในการคาดการณและประเมนความเสยง รวมถง

การจดทำาระบบฐานขอมลเชงพนทเพอบงชพนทเสยงภย และ

เผยแพรสสาธารณะ9

8 ศนยขอมลกลาง กรมชลประทาน (ออนไลน) เขาถงไดจาก kmcenter.rid.go.th, สบคนเมอ กนยายน 25539 เรยบเรยงจาก เอกสารประกอบการประชมคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ครงท 9/2553 วนท 6 กนยายน 2553 วาระท 3.1

รางทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และประเดนทควรเรงรด,กนยายน 2553


บทสรป การแกปญหาท เกดจากภาวะโลกรอน ทกฝาย

ทเกยวของตองหาแนวทางรวมกนใน 2 มต ไดแก“มองอยาง

ทวถง” โดยพจารณาวา ผทไดรบผลกระทบอยางรนแรงจากความ

ผนผวนของภมอากาศเปนเกษตรกรทยากจน การแกปญหา

ตองพจารณาทกมต เชน การพฒนาพนธพชพนธสตว

การรกษาความหลากหลายทางชวภาพในแตละพนท การสราง

หลกประกนในการประกอบอาชพ การปองกนสาธารณภย

การใหบรการและดแลสขภาวะ และการบรหารจดการนำา

อยางยงยน เปนตน

ขณะเดยวกน ภาคการพฒนาตอง “มองยอน

ก ล บ ไ ป ท ต น เ ห ต ข อ ง ป ญ ห า ” ค อ ก า ร ป ล อ ย ก า ซ

คารบอนไดออกไซดทำาใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก

เปนเหตใหเกดภาวะโลกรอน จงตองใหความสำาคญกบการลด

การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด เหนไดจากความพยายาม

ในการรบมอกบในระดบนานาชาตทระบไวในพธสารเกยวโต

เรยกรองใหประเทศพฒนาแลวลดปรมาณการปลอยกาซเรอน

กระจกใหไดรอยละ 5.2 ภายในป 2555 แมวาพธสารเกยวโต

ไมไดกำาหนดใหประเทศไทยจะตองมพนธะสญญาในการลด

การปลอยกาซเรอนกระจก แตในฐานะทประเทศไทยอยใน

สงคมโลก จงตองมบทบาทรวมในการลดการปลอยกาซเรอน

กระจกเชนกน ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

เอกสารอางองกระทรวงมหาดไทย.ขอมลสรปสถานการณภยแลง ฝนทงชวง อทกภย และการใหความชวยเหลอ. (ออนไลน) เขาถงไดจาก

www.moi.go.th, สบคนเมอ กนยายน 2553.

กรมชลประทาน.ศนยขอมลกลาง.ภาวะโลกรอนและผลกระทบตอประเทศไทย (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.kmcenter.rid.go.th,

สบคนเมอ กนยายน 2553.

สำานกขาวแหงชาต กรมประชาสมพนธ,สถานการณภยแลง และการใหความชวยเหลอ (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://thainews.

prd.go.th , สบคนเมอ พฤษภาคม 2553.

ขาวการประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 2 พฤศจกายน 2553 สบคนไดจาก www.thaigov.go.th

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เอกสารประกอบการประชมคณะกรรมพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ครงท 9/2553 วนท 6 กนยายน 2553 วาระท 3.1 รางทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และประเดนท

ควรเรงรด,ยทธศาสตรการสรางความสมดลและมนคงของอาหารและพลงงาน,กนยายน 2553.

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร.รายงานภาวะเศรษฐกจการเกษตรครงแรกของป 2553 (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.oae.go.th

สบคนเมอ กรกฎาคม 2553.

ThaiGoodView.com Knowledge for Thai Student (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.thaigoodview.com,สบคนเมอ มถนายน

2553.


สถานการณอาหารและพลงงานของไทยประเทศไทยเปนผผลตและสงออกสนคาเกษตรราย

ใหญของโลกทสามารถผลตอาหารเลยงประชากรในประเทศและภมภาค รวมทงกระจายไปยงภมภาคอน ๆ ทวโลก ขณะท ไทยย งตองพ งพาพล งงานนำา เข าจากตางประเทศถ ง รอยละ 55 ของปรมาณการใชพลงงานในประเทศในป 2551 โดยเฉพาะนำามน กาซธรรมชาต ถานหน และไฟฟา สงผลใหประเทศตองสญเสยเงนตราตางประเทศและความมนคงดานพลงงาน

พชอาหารและพชพลงงาน การผลตพชอาหารและพลงงานในป 2548 – 2552 พบวา พนทปลกขาวนาปรง

มนสำาปะหลง และปาลมนำามนมแนวโนม เพมขน โดยเฉพาะพนทปลกปาลม

นำ ามน เพ มจาก 2 .03 ล านไร ในป 2548 เปน 3.20 ลานไร ในป 2552 หร อ เพ ม เฉล ย รอยละ 12.10 เนองจากรฐบาลสนบสนนให เกษตรกรขยาย

พ น ท ป ล ก ป า ล ม นำ า ม น เ พ มขนและสงเสรมการปลกปาลม

นำามนพนธดทดแทนในสวนผลไมเกา

ทนาและพนทวางเปลา เพอใหสอดคลองกบการสนบสนนการใชพชพลงงานทดแทนนำามนดเซล ขณะทพนทปลกขาวนาปและออยมแนวโนมลดลง สวนผลผลตรวมและผลผลตตอไร ทงขาวนาป ขาวนาปรง มนสำาปะหลง ออย และปาลมนำามนมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะผลผลตรวมปาลมนำามนเพมจาก 5.00 ลานตน ในป 2548 เปน 8.61 ลานตน ในป 2552 หรอ เพมเฉลยรอยละ 16.85 และผลผลตตอไรออยเพมจาก 7.40 ตน ในป 2548 เปน 11.09 ตน ในป 2552 หรอเพมเฉลยรอยละ 11.16 จากการทภาครฐและเอกชนสงเสรมออยพนธดและ เงนทน รวมทงสภาพอากาศทเอออำานวยตอการปลกออย

สำาหรบการใชประโยชนจากพชอาหารและพชพลงงานมแนวโนมเพมขน ทงการบรโภค เปนเมลดพนธ อาหารสตว และใชในอตสาหกรรม โดยเฉพาะปาลมนำามนเพอผลตไบโอดเซลเพมจาก 62,182 ตน ในป 2550 เปน 360,000 ตน ในป 2552 เพอทดแทนพลงงานจากฟอสซลทราคาสงตอเนอง

สวนการสงออกพชอาหารและพชพลงงานมแนวโนม เ พ ม ข น โ ด ย เ ฉ พ า ะ นำ า ต า ล เ พ ม จ า ก 3 . 0 0 ล า น ต น ในป 2548 เปน 5.30 ลานตน ในป 2552 หรอเพมเฉลยรอยละ 22.83 เนองจากปรมาณนำาตาลทสามารถผลตไดในประเทศเพมขน ทำาใหมอปทานสวนเกน ประกอบกบราคานำาตาลในตลาดโลกปรบสงขน จงทำาใหการสงออกนำาตาลเพมขน

พลงงาน การผลตพลงงานในป 2548 – 2552 (ม.ค. – ก.ย.) พบวา การผลตนำามน กาซธรรมชาต และไฟฟาพลงนำามแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะการผลตนำามนเพมจาก 113,890 เทยบเทาบารเรลนำามนดบตอวน1 ในป 2548 เปน 152,874 ในป 2552 หรอเพมเฉลยรอยละ 7.69 เนองจากการเปดสมปทานแหลงพลงงานใหม2

สำาหรบการใชพลงงานมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะถานหนเพมจาก 107,157 เทยบเทาบารเรลนำามนดบตอวน ในป 2548 เปน 196,530 ในป 2552 หรอเพมเฉลยรอยละ 17.15 เนองจากความผนผวนของราคานำามนตงแตป 2548 กอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคพลงงานของผบรโภค ทำาใหมการใชพลงงานทดแทนเพมขน

อาหารและพลงงาน : พลกวกฤตใหเปนโอกาส

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก สงผลตอปรมาณและคณภาพ

ผลผลตทางการเกษตรทงพชอาหารและพชพลงงาน เกดการแยงพนท เพาะปลกระหวางพชอาหารและ พชพลงงาน ประกอบกบการเพมขนของประชากรโลก ราคาสนคาเกษตรมแนวโนมสงขนและมความสมพนธกบ ราคาเชอเพลง ประเทศตาง ๆ ทวโลกจงตระหนกถง ภาวการณขาดแคลนอาหารและพลงงานในอนาคต ดงนน ประเทศไทยในฐานะทเปนแหลงผลตและสงออกผลผลตทางการเกษตรทสำาคญของโลก ควรเตรยมพรอมรองรบผลกระทบทจะเกดขน

* นกวเคราะหนโยบายและแผน ปฏบตการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา1 หนวยเทยบเทาบารเรลนำามนดบ หรอ BOE (Barrel of oil equivalent) หมายถง การปรบเทยบพลงงานชนดตางๆ เชน กาซธรรมชาต ถานหน ใหเทยบเทานำามนดบ2 สำานกงานนโยบายและแผนพลงงาน, กระทรวงพลงงาน อางถงใน รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง) โครงการเตรยมการจดทำาแผน พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก, เมษายน 2553, หนา 5 – 9.

ภารา จนทรสวรรณ *

บทนำา


ภารา จนทรสวรรณ *

สวนการนำาเขาพลงงาน โดยเฉพาะการนำาเขาถานหนมแนวโนมเพมจาก 15,422 ลานบาท ในป 2548 เปน 28,067 ลานบาท ในป 2552 หรอเพมขนเฉลยรอยละ 19.85 เนองจากรฐบาลสงเสรมการใชพลงงานทดแทน สงผล ใหการนำา เข านำ ามนดบ นำ ามนสำา เร จรป และไฟฟาม แนวโนมลดลง ขณะทการสงออกพลงงานมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะนำามนสำาเรจรปเพมจาก 111,534 ลานบาท ในป 2548 เปน 144,353 ลานบาท ในป 2552 หรอเพมเฉลยรอยละ 17.15

ผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอการผลตพชอาหารและพชพลงงานของไทย

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทคาดวาจะเกดขนในอนาคต โดยเฉพาะการเปลยนแปลงปรมาณฝนและอณหภม มผลโดยตรงตอพชอาหารและพชพลงงานของไทย และกระทบตอความมนคงดานอาหารและพลงงาน

การคาดการณการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใน 20 – 30 ปขางหนา พบวา อณหภมจะไมเปลยนแปลงจากปจจบนมากนก สงขนไมเกน 1 องศาเซลเซยส แตจะมการเปลยนแปลงในเชงพนท ภาคกลางในเขตลมแมนำาเจาพระยาและภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลางจะมอณหภมสงขน และระยะเวลาทมอากาศรอนในรอบปจะมการเปลยนแปลงอยางชดเจน หลายภาคของประเทศจะมวนทมอณหภมสงสดประมาณ 35 องศาเซลเซยสเพมขนยาวนาน 2 สปดาหถง 1 เดอน สวนปรมาณฝนจะมความผนผวน ปรมาณฝนเฉลยรายปจะมแนวโนมลดลงในหลายพนท โดยเฉพาะพนท ภาคกลาง บางสวนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และ ภาคเหนอ รวมทงชายทะเลภาคใตตอนบนฝงตะวนออก

สำาหรบการคาดการณผลกระทบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอพชอาหารและพลงงาน3 พบวา ขาวนาป มแนวโนมผลผลตเฉลยตอไรคงท ในชวงป 2543 – 2572 ทงลมนำาเจาพระยา ลมนำาบางปะกง และลมนำาช – มล

ขาวนาปรง มแนวโนมผลผลตเฉลยตอไรในลมนำาเจาพระยาเพมขนจาก 1.00 ตนตอไร ในชวงป 2543 – 2552 เปน 1.01 ตนตอไร ในชวงป 2563 – 2572 หรอเพมเฉลยรอยละ 0.60 ขณะทลมนำาบางปะกง และลมนำาช – มลมแนวโนมคงท มนสำาปะหลง มแนวโนมผลผลตเฉลยตอไรเพมขนจาก 3.70 ตนตอไร ในชวงป 2543 – 2552 เปน 3.87 ตนตอไร ในชวงป 2563 – 2572 หรอ เพม เฉล ยรอยละ 2 .30 ออยมแนวโนมผลผลตเฉลยตอไรเพมขนจาก 9.69 ตนตอไร ในชวงป 2543 – 2552 เปน 9.86 ตนตอไร ในชวงป 2563 – 2572 หรอเพมเฉลยรอยละ 0.87 และปาลมนำามน มแนวโนมผลผลตเฉลยตอไรเพมขนจาก 3.20 ตนตอไร ในชวงป 2543 – 2552 เปน 3.21 ตนตอไร ในชวงป 2563 – 2572 หรอเพมเฉลยรอยละ 0.15

การดำาเนนการของไทยเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ในปจจบนหนวยงานตาง ๆ อาท กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงพลงงาน ไดกำาหนดนโยบาย แผนยทธศาสตร และแผนปฏบตงานเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอผลผลตพชสำาคญ ดงน

นโยบายการปรบโครงสรางเศรษฐกจภาคเกษตร ม ง ส ง เ ส ร ม แ ล ะ พ ฒ น า ก า ร ผ ล ต พ ช พ ล ง ง า น ท ด แ ท น แผนยทธศาสตรการปลกพชพลงงานทดแทน จดทำาแผนการผลตและกำาหนดพนทสงเสรมการเพาะปลกพชพลงงานใหเหมาะสม ยทธศาสตรดานการสงเสรมการลงทน มงพฒนาพลงงานทดแทน เนนการใชกลไกและเครองมอดานสทธประโยชนตางๆ สงเสรมใหเกดการลงทน การวจย และพฒนาการแปรรปสนคาเกษตรเปนพลงงาน ยทธศาสตรดานการผลตและแปรรปออย เนนการผลตและแปรรปออยซงเปนวตถดบหลกในการผลตเอทานอล แผนกลยทธดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยดานพลงงานทดแทน ทงการเพมผลผลตตอไร ของพชพลงงาน เทคโนโลยโรงงานแปรรป พนธพชพลงงาน และสาหรายเพอใชเปนพชพลงงานในอนาคต และแผนพฒนาพลงงานทดแทนแหงชาต เพมการใชพลงงานทดแทนในประเทศเปนรอยละ 20 ของการใชพลงงานขนสดทาย

โอกาสของไทยในการผลตพชอาหารและพลงงาน

ประเทศไทยมโอกาสจากการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ ดงน

1. การรกษาความเปนประเทศผนำาในตลาด

3 ศนยเครอขายงานวเคราะห วจยและฝกอบรมการเปลยนแปลงของโลกแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย


สงออกพชอาหารและพชพลงงานของโลก ผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลกทผานมากอใหเกดวกฤตอาหารและพลงงาน แมวาผบรโภคในประเทศตองซออาหารและพลงงานราคาสงขน แตการผลตพชอาหารและพชพลงงานยงเพยงพอตอความตองการภายในประเทศ และสามารถสงออกไดดวย ขาวและมนสำาปะหลงเปนสนคา สงออกอนดบ 1 ของโลก ออยสงออกไดเปนอนดบ 2 และปาลม นำามนสงออกไดเปนอนดบ 3 ประกอบกบประเทศไทยม พนฐานการเกษตรทเขมแขง พนททำาเกษตรกรรมทเหมาะสม กระจายอยในภมภาคตาง ๆ ชนดและสายพนธพชเกษตรมความหลากหลาย สามารถปรบปรงพนธใหเหมาะสมตอสภาพภมอากาศทมการเปลยนแปลงในอนาคต บางสายพนธสามารถเพาะปลกไดทกภมภาคของประเทศ จงเปนโอกาสของไทยทจะเพาะปลกทงพชอาหารและพชพลงงานใหไดผลผลตมากขน และยงคงเปนผนำาในตลาดสงออกพชดงกลาวของโลกตอไป

2. การพฒนาพลงงานทดแทนและสรางความสมดลระหวางพนทเพาะปลกพชอาหารและพชพลงงาน ราคานำามนมแนวโนมสงขนอยางตอเนองตงแตป 2549 ภาครฐจงสนบสนนใหใชพลงงานทดแทน เชน ไบโอดเซล เกษตรกรจงปลกพชพลงงาน เชน มนสำาปะหลง ปาลมนำามนเพมขน และลดการปลกพชอาหาร หากเปนเชนนตอไปในอนาคตจะเกดการขาดแคลนอาหาร ดงนน รฐควรสนบสนนใหทำาการศกษาวจยเพอหาพลงงานทดแทนพลงงานฟอสซลทมประสทธภาพ พรอมทงแบงพนทเพาะปลกพชอาหารและพชพลงงานใหมสดสวนทเหมาะสม เพอใหสามารถรองรบความตองการอาหารและพลงงานทเพมขน

ไทยกบการรบมอจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในอนาคต

การดำาเนนการเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในปจจบน ประเทศไทยยงมประเดนทตองดำาเนนการเพอเตรยมพรอมรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในอนาคต และสรางความมนคงดานอาหารและพลงงาน ดงน

1. การบรหารจดการความเสยงของสนคา เกษตร ทมงปองกนผลกระทบทเกดจากความผนผวนของราคาสนคาเกษตร โดยรกษาเสถยรภาพราคาทอาศยกลไกของตลาดสนคาเกษตรลวงหนาและการรบซอผลผลตจากเกษตรกรโดยตรง จดการอปทานผลผลตทางการเกษตรจากการสรางความรวมมอกบประเทศผผลตสนคาเกษตรชนดเดยวกบไทย และสรางสตอกสนคาเกษตรเพอรกษาเสถยรภาพ

ของตลาดสนคาเกษตร ทงในชวงฤดเกบเกยวและนอกฤด เกบเกยว และพฒนาเครองมอบรหารความเสยงและระบบประกนภยผลผลตการเกษตร โดยสงเสรมใหบรษทประกนภยและภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนาและใหบรการการประกนภยผลผลตการเกษตร และสงเสรมการใช ตลาดสนคาเกษตรลวงหนาทงในประเทศและตางประเทศในการ ปองกนความเสยง

2. การพฒนาการผลตและการตลาดของสนคาเกษตร ทใหความสำาคญกบการพฒนาการผลตสนคาเกษตร เพอเพมคณภาพสนคาเกษตร อาท พฒนาขาวหอมมะลเปนแบบอนทรย เออใหภาคธรกจประสานความรวมมอ กบเกษตรกรในการทำาการเกษตรแบบมสญญา จดใหมกระบวนการควบคมคณภาพการผลตใหไดมาตรฐานสากล อำานวยความสะดวกดานสนเชอในการปลก รบซอ และแปรรปสนคาเกษตรแกเกษตรกรและธรกจ และพฒนาการตลาดใหเกษตรกรมอำานาจตอรองมากขน มงปรบโครงสรางตลาดสนคาเกษตร นำาสนคาเกษตรในตลาดซอขายลวงหนาเขามาซอขายในตลาดอนพนธ4 ทำาใหราคาสนคาเกษตรในตลาดซอขายลวงหนาของไทยกลายเปนราคาอางองของโลกเทยบเทากบราคาในตลาดหอการคาแหงชคาโกของสหรฐอเมรกา5 และกระตนการบรโภคเพอสขภาพ ทงในและตางประเทศเพอขยายตลาดสนคาเกษตรคณภาพสง

3. การพฒนาเทคโนโลยและการวจยเกยวกบสนคาเกษตร ท เนนการพฒนาเทคโนโลย เพอเพมประสทธภาพการเพาะปลกและแปรรปสนคาเกษตร สนบสนนงบประมาณการวจยและพฒนาพนธพชอาหารและพชพลงงานทใหผลผลตสง ทนตอโรค แมลง และภมอากาศทเปลยนแปลง พฒนาการเผยแพรความรและเทคโนโลยการเพาะปลกใหเขาถงเกษตรกรไดอยางรวดเรว ทวถง วจยและพฒนาเทคโนโลยการผลตเอทานอลและกำาหนดเปาหมายการผลตเอทานอลใหชดเจน สงเสรมการวจยและพฒนาการใชประโยชนจากสวนเหลอทงของผลผลตทางการเกษตร อาท การสกดนำามนสวนเหลอ การใชผลตไฟฟา การผลตไบโอแกส และตดตามการเปลยนแปลงและวจย เช งนโยบายในประเดนพชอาหารและพชพลงงานอยางตอเนอง พฒนาองค ความรทใชวเคราะหและคาดการณการเปลยนแปลงในตลาดสนคาเกษตรทเชอมโยงกบการเปลยนแปลงในตลาดสนทรพยทางการเงน ตลาดทองคำา ตลาดนำามน ขอมลและองคความรของหนวยงานภาครฐ สถาบนการศกษา และสถาบนวจย เพอนำาความรทไดมาใชในการวางแผนการจดการพนทปลกพชอาหารและพชพลงงาน

4 ตลาดอนพนธ คอ ตลาดทเปนศนยกลางการซอขายสญญาลวงหนา (Future Exchange) หรอเปนทซอขายสญญาทจะมผลในอนาคต5 ตลาดหอการคาแหงชคาโก หรอ Chicago Board of Trade (CBOT) คอ ตลาดสนคาเกษตรลวงหนาแหงแรกของสหรฐอเมรกา ซงเกดจากความ

รวมมอของกลมพอคาในเมองชคาโก รฐอลลนอยส ในระยะแรกสนคาเกษตรทมการซอขาย คอ ขาวโพด


บทสรปปจจบนประเทศไทยยงมความมนคงทางดาน

อาหารและพลงงาน เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมความอดมสมบรณ การเพาะปลกไดผลตามฤดกาล และไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอนคอนขางนอยเมอเทยบกบประเทศอนๆ จงมปรมาณผลผลตพชอาหารและพชพลงงาน

ทเพยงพอตอความตองการภายในประเทศ และสามารถนำาผลผลตพชอาหารสตลาดโลกได อยางไรกตาม ประเทศไทยกำาลงประสบกบปญหาความมนคงทางพลงงาน เพราะพลงงานทใชในประเทศสวนใหญนำาเขาจากตางประเทศ และมราคาสงขนอยางตอเนอง ทำาใหประเทศไทยจำาเปนตองหาแหลงพลงงานทดแทนทมราคาถกและมประสทธภาพ ดงนน ประเทศไทยควรเรงดำาเนนการเพอรองรบผลกระทบจากวกฤตพลงงาน และการเปนแหลงผลตพชอาหารสำาคญ ในปจจบนประเทศไทยไดดำาเนนการเพอรองรบผลกระทบในหลายระดบ ทงนโยบาย แผนยทธศาสตร และแผนปฏบตงานตาง ๆ อยางไรกตาม ยงมประเดนทตองเตรยมพรอมรองรบการเปลยนแปลงในอนาคต ทงการขยายการสงออกผลผลต พชอาหารและพชพลงงาน การเพมรายไดจากการสงออก พชอาหารและพชพลงงานทมแนวโนมราคาสงขน รวมทงการ เสรมสรางศกยภาพในการเปนผนำาในตลาดสงออกขาว ของโลก ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

เอกสารอางองกรมอตนยมวทยา, การเปลยนแปลงภมอากาศ, (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.tmd.go.th/info/ info.php?FileID=86

สบคนเมอ สงหาคม 2553.

กรมอตนยมวทยา, ผลกระทบของการเปลยนแปลงภมอากาศทมตอการผลตอาหาร, (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.

tmd.go.th/info/info.php?FileID=88 สบคนเมอ สงหาคม 2553.

วกพเดย สารานกรมเสร, ปรากฏการณโลกรอน, (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org สบคนเมอ สงหาคม 2553.

สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง). โครงการเตรยมการจด

ทำาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก เสนอตอ

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2553.

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, จากวสยทศน 2570...สแผนฯ 11, กรกฎาคม 2552.

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร, ภาวะเศรษฐกจการเกษตรป 2549 และแนวโนมป 2550, ธนวาคม 2549.

___________, ภาวะเศรษฐกจการเกษตรป 2550 และแนวโนมป 2551, ธนวาคม 2550.

___________, สถานการณสนคาเกษตรทสำาคญและแนวโนม ป 2553, ธนวาคม 2552.

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณหาวทยาลย, รายงานฉบบกลาง เลมท 3 โครงการจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลง

ของสภาวะภมอากาศของโลก การผนผวนของราคาพลงงาน และวกฤตอาหารของโลก, ตลาคม 2552.

Southeast Asia START Regional Center (SEA START), Chulalongkorn University. Climate Model for Climate Change in

Thailand, 2008.


บทนำา

ภาวะโลกรอนกบผลกระทบตอสขภาวะ ชวต และทรพยสน

ความผนผวนของภมอากาศทำาใหสงมชวตทเปน

พาหะนำาโรคเตบโตและมชวตยนยาว สามารถแพรระบาดจาก

ทหนงไปยงอกทหนงไดอยางรวดเรว เกดการแพรระบาดใน

พนททไมเคยเกดขน1 และเกดการกลายพนธของเชอโรคไดงาย

รวมถงภาวะท เออตอการขยายพนธของสตวท เปนพาหะ

นำาโรคตดตออบตใหม 2 ชนดตางๆ เพมขน อาท โรคซารส

ไขหวดนก และไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 และพาหะนำาโรค

อบตซำ า 3 โดยเฉพาะยงซ ง เปนพาหะของโรคมาลาเรย

ไข เลอดออกทสามารถตดตอครอบคลมในบรเวณกวาง

แพรขามสายพนธในสตวตางๆ หรออาจขามมาสคน

ธระพงษ มาลยทอง*

มหนตภย จาก โลกรอน โรครายใกลตว

โรคระบาดใหมๆ ในหลายประเทศทวโลกทงโรคซารส ไขหวดนก และโรคไขหวดใหญ 2009 ทมการ

แพรระบาดอยางรนแรงและรวดเรว สงผลกระทบตอการสญเสยชวตคน และสตวเปนจำานวนมาก รวมทงการ

ทองเทยว การสงออกของประเทศตางๆ ขณะเดยวกน โรคทสามารถควบคมไดและหายไปเปนเวลานาน อาท

มาลาเรย วณโรค และโรคชคนกนยาไดกลบมาอกครง กลาวกนวา มสาเหตสำาคญประการหนงมาจากการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศทกอให เกดสภาพท เหมาะสมตอการเตบโตและแพรระบาดของโรค การกลาย

พนธ การระบาดจากคนสคนทเปนอนตรายตอชวตมนษยอยางรวดเรวและรนแรง ยากตอการปองกนและแกไข

จงเปนเรองทมความสำาคญและเปนความทาทายอยางยงในระดบโลกรวมถงประเทศไทยทจะตองใหความสนใจ

เฝาระวงและตระหนกถงภยของการแพรระบาดของโรคดงกลาว ตองเสรมสรางความร ความเขาใจและการพฒนาองค

ความรเกยวกบการแพรระบาด การปองกน และรกษาโรคใหมๆ ตงแตระดบปจเจกบคคล ชมชน ทองถน ภมภาคและ

ประเทศ เพอรวมกนหาแนวทางปองกนและเตรยมความพรอมรองรบความเสยงทจะกอใหเกดการสญเสยชวตของคน และ

สตว รวมทงการเตบโตของเศรษฐกจในอนาคต

* นกวเคราะหนโยบายและแผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา1 เชน มาลาเรยและไขเลอดออกปกตจะแพรระบาดในพนทสงไมเกน 1,000 เมตร แตปจจบนพบการระบาดในประเทศเมกซโกทมความสง 1,700 เมตร ประเทศโคลมเบย ทมความสง 2,200 เมตร เปนตน2 โรคตดตออบตใหม กระทรวงสาธารณสขไดใหความหมายวา หมายถงโรคตดเชอชนดใหมๆ ทมรายงานผปวยเพมขนในระยะประมาณ 20 ปท ผานมา หรอโรคตดเชอทมแนวโนมทจะพบมากขนในอนาคต รวมไปถงโรคทเกดใหมในทใดทหนง หรอโรคทเพงจะแพรระบาดจากทหนงเขาไปส อกทหนง และยงรวมถงภาวะโรคตดเชอทเคยควบคมไดดวยยาปฏชวนะแตเกดการดอยา ตวอยางโรคตดเชออบตใหม เชน โรคเอดส ไขหวดใหญ สตวปกหรอไขหวดนก และวณโรคดอยา เปนตน และองคการอนามยโลกไดใหนยามของโรคตดเชออบตใหมวา “เปนโรคตดตอทมอบตการณ ในมนษยเพมสงขนในชวงทผานมาและมแนวโนมความเสยงทจะเพมขนในอนาคตอนใกล ซงหมายความรวมถงกลมของโรค 5 กลม ไดแก โรคตดตอทเกดจากเชอใหม โรคตดตอทพบในพนทใหม เปนโรคทมาจากประเทศหนงเขาไปสอกประเทศหนง หรอขามทวป โรคตดตออบตซำา เชอโรคดอยา และอาวธชวภาพ เชอโรคหลายชนดถกผลตเปนอาวธ เชน เชอแอนแทรกซ และไขทรพษ เปนตน”3 โรคอบตซำา หมายถง โรคตดเชอทเคยแพรระบาดในอดตและสงบไปแลวเปนเวลานานหลายป แตกลบมาระบาดอก ตวอยางโรคตดเชอระบาดซำา

เชน วณโรค กาฬโรค ไขเลอดออก คอตบและมาลาเรย เปนตน


อณหภม ความชน หยาดนำาฟา ลม มอทธพล โดยตรงตอสงมชวตทเปนตวนำาเชอโรค

กรมอตนยมวทยาไดมการศกษาเกยวกบผลกระทบ

ของการเปลยนแปลงภมอากาศทมตอสขภาพอนามยของ

มนษยพบวา ปจจยทางภมอากาศทมอทธพลโดยตรงตอสงม

ชวตทเปนพาหะนำาโรคทสำาคญ ดงน

1. อณหภม ทสงขนเปนตวเรงกระบวนการเจรญ

เตบโตของพาหะนำาโรค ททำาใหตองการอาหารและเลอดมา

หลอเลยงถขน อตราการกด เจาะ ดดจะสงขน การวางไขเพมขน

การเปลยนแปลงอณหภมสงผลตอการกระจายของพาหะ

นำาโรคทเกดจากสตวขาปลอง เชน แมงมม เหบ ไรฝน พยาธ

ตวโลน ดวงมด เปนตน ขณะทในฤดหนาวอณหภมไมตำาเพยง

พอทจะเกดนำาคางแขง ทำาใหยง แมลงสาบ และปลวก ม

จำานวนเพมขน

2. ความชน ขณะทอณหภมสง และความชน

คอนขางสง ตวนำาเชอโรค อาท ยงลาย ยงกนปลอง จะมชวต

อยไดยาวนานแมจะมความไวตอเชอราและแบคทเรย หาก

ความชนตำา ตวนำาเชอโรคบางชนดตองการอาหารบอยมากขน

เพอชดเชยการสญเสยนำา ในบรเวณทอณหภมสง แตความชน

ตำา แมลงหรอสตวเลกๆ ทเปนตวนำาเชอโรคจะแพรกระจายได

2 ครง/ป เมอเปรยบเทยบกบบรเวณทอณหภมตำาแตมความชนสง

สตวเหลานจะแพรกระจายไดปละ 1 ครง

3. หยาดนำาฟา 4 เปนปจจยสำาคญอยางหนงตอ

การเตบโตของแมลง อาท ยง และแมลงดำา5 ในชวงเวลาการ

วางไข และเปนตวออน ผลกระทบของหยาดนำาฟาทมตอแหลง

เพาะพนธของแมลงจะรนแรงมากหรอนอยขนอยกบการระเหย

ของนำา การซมของนำาลงไปในดนชนลาง ความลาดเอยง

ของพนท ความหางไกลจากแหลงนำาใหญ และแมนำา ลำาธาร

หยาดนำาฟาทตกรนแรง อาจเปนตวการทำาใหไขของพาหะ

นำาโรคและตวนำาโรคถกทำาลายลงได ในแหลงนำาทนำาระเหย

ไดด มออกซเจนเพยงพอ และลำาธารบนภเขาเหมาะตอการ

เพาะพนธของแมลงดำา และตวนำาโรคอนๆ

4. ลม ทำาใหแมลงทบนไดสามารถแพรกระจายได

มากขน ทศทาง และความเรวลมมผลกระทบตอการกระจาย

ของพาหะนำาโรคทเปนแมลงบางชนด อาท ยงกนปลอง และ

แมลงดำาสามารถแพรกระจายไปไดนบรอยกโลเมตรจากแหลง

กำาเนด

การแพรระบาดของโรคอบตใหม องคการอนามยโลกไดมการรายงานสถานการณ

การระบาดของโรคทมรหสพนธกรรมใหม อาท โรคซารส

ไขหวดนก และไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ไว ดงน

1. โรคซารส ในชวงป 2545-2546 เกดการแพร

ระบาดของโรคซารส ในประเทศตางๆ ถง 30 ประเทศ การแพร

ระบาดของโรคสามารถตดตอจากคนสคนโดยการสมผสนำามก

นำาลาย รวมทงทางอจจาระของผปวย มผตดเชอรวม 8,099 ราย

เสยชวต 774 ราย อตราการเสยชวตประมาณรอยละ 9 -10

ในประเทศไทย ผปวยทมอาการมประมาณ 7 คน และเสยชวต

2 คน

2. โรคไขหวดนก ไดมการระบาดใน 2 ลกษณะ

ไดแก การแพรระบาดจากสตวปกสสตวปกดวยกน อาท ไก

เปด และนก ตงแตป 2546 ถงเดอนพฤษภาคม 2553 ใน

63 ประเทศ และการแพรระบาดไปสคนผานการสมผสมลสตว

หรอสารคดหลงของสตวปกท เปนโรครวม 15 ประเทศ6

มผปวย 504 ราย เสยชวต 299 ราย ในประเทศไทยป 2547-

ตนมถนายน 2553 มผปวยรวม 25 ราย และเสยชวต 17 ราย

คดเปนอตราปวยตายรอยละ 68 7

3. ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ป 2549

- 2553 มการแพรระบาดของไขหวดใหญสายพนธใหมใน

ประเทศตางๆ รวม 136 ประเทศ การแพรระบาดของโรค

สามารถตดตอผานการสมผสเสมหะ นำามก นำาลาย มอ หรอ

สงของทมเชอปนเปอนของผปวย การไอ หรอจามรดกน การ

ตดตอกนทางลมหายใจ และการขยตา ในชวงป 2552-2553

พบผปวยตดเชอทวโลกทมการรบรองจากหองปฏบตการ

4 หยาดนำาฟา เปนชอเรยกรวมของหยดนำาและนำาแขง ทเกดจากการควบแนนของไอนำาแลวตกลงมาสพน เชน ฝน ลกเหบ หมะ เปนตน หยาดนำาฟา

แตกตางจากหยดนำา หรอละอองนำาในกอนเมฆ ตรงทหยาดนำาฟาตองมขนาดใหญและมนำาหนกมากพอทจะชนะแรงตานอากาศ และตกสพนโลก

ไดโดยไมระเหยเปนไอนำาเสยกอนขณะทอยใตระดบควบแนน5 ชอแมลงพวกดวงปกแขงทกดกนผวใบขาวและธญพชอนๆ เหนเปนทางขาวไปตามรอยทกดกน ลำาตวยาว 3-4 มลลเมตร สดำาเปนมนตลอด

ยกเวนทปกออน อกและปกแขงมหนามแขงคลม6 ไดแก ประเทศอาเซอรไบจน บงคลาเทศ กมพชา สาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐจบต อยปต อนโดนเซย อรก สาธารณรฐประชาธปไตย

ประชาชนลาว พมา ไนจเรย ปากสถาน ตรก เวยดนาม และไทย7 สำานกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค. สถานการณ โรคไขหวดนก ณ วนท 21 มถนายน 2553


มากกวา 622,482 คน ผเสยชวต 14,286 คน ในประเทศไทย

ตงแตวนท 28 เมษายน 2552-23 พฤษภาคม 2553 มผปวย

รวมทงสน 36,963 ราย และเสยชวต 229 ราย พบมากในเดก

อายตำากวา 15 ป และในกลมอาย 0 – 4 ป มอตราปวยสงสด

54.2 ตอประชากรแสนคน ถอวาสงทสดในรอบ 10 ป

ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข ไ ด จ ด ค ว า ม เ ส ย ง

การตดเชอโรคอบตใหมในประเทศไทยเปน 3 กลมดงน

1) โรคตดตออบตใหมทพบในประเทศไทย อาท โรคไขหวด

ใหญสายพนธใหม 2009 โรคไขหวดนก โรคมอ เทา ปาก และ

โรคททำาใหปอดอกเสบ 2) โรคตดเชออบตใหมทอาจแพรมา

จากตางประเทศ เชน ไขสมองอกเสบสายพนธใหม ไขเลอดออก

อโบลา ไขทรพษ และกาฬโรค เปนตน และ 3) โรคตดเชอ

อบตซำาทพบในประเทศไทย อาท โรคไขกาฬหลงแอนจากเชอ

สายพนธใหม ทอาจเขามากบแรงงานตางดาว และโรคตาแดง

จากเชอไวรส 8

การว เคราะหรปแบบของโรคตดตออบต ใหม

335 เหตการณทเกดขนในชวง 30 ปทผานมา พบวา โรคอบตใหม

รอยละ 60.3 เปนโรคตดตอจากสตวสคน มตนเหตมาจาก

สตวปา เชน โรคซารส ไขหวดนก ไขเลอดออกอโบลา เปนตน

และแนวโนมโรคตางๆ จะมผลกระทบหรอสมพนธกบสงคม

เศรษฐกจ สภาพแวดลอม และปจจยทางนเวศวทยาอยางมาก

พนททางตอนใตของเสนศนยสตรโลกมความเสยงสงท

จะเกดโรคอบตใหมทมสาเหตจากสตวปาหรอแมลง รวมทง

การกระจายทรพยากรทวโลกในการตอบโตตอโรคอบตใหมม

ไมทวถง 9

การระบาดของโรคทเคยควบคมไดในอดตการแพร ระบาดของโรคตดเช ออบตซำ านบวา

เปนภยคกคามตอชวตและเศรษฐกจของประเทศตางๆ

ทวโลก โรคทเคยควบคมการแพรระบาดไดแลวกลบมาระบาดซำา

เชน มาลาเรย กาฬโรค วณโรค และคอตบ เปนตน เมอกลบ

มาระบาดใหมเชอโรคจะมการดอยาปฏชวนะ ทำาใหยากตอ

การรกษา และเปนสาเหตสำาคญของการเสยชวตของประชากรโลก

ในแตละปถงประมาณ 17 ลานคน ในจำานวนผ เสยชวต

เปนเดกและทารกประมาณ 9 ลานคน โดยเฉพาะโรคมาลาเรย

และวณโรค สงผลกระทบตอพลเมองของโลกเปนอยางมาก

ทำาใหมผปวยมากกวา 2,000 ลานคน แบงเปนผปวยมาลาเรย

300-500 ลานคน และผปวยวณโรค ประมาณ 2,000 ลานคน

มผเสยชวตมากกวา 3 ลานคนตอป 10

ศนยศกษาสขภาพจากสงแวดลอมโลกของวทยาลย

แพทยศาสตร มหาวทยาลยฮารวารด ระบวา อากาศรอนทำาให

โรคมาลาเรย และโรคไขเลอดออกแพรไปในพนทสงของหลาย

ภมภาคของโลก เชน ในแอฟรกา ละตนอเมรกา และเอเชย

เปนตน เนองจากภาวะโลกรอนทำาใหอากาศในทสงอนพอทยง

ซงเปนพาหะของโรคมชวตและแพรพนธได หากอณหภมของ

โลกยงสงขนตอเนอง โรคมาลาเรย ไขเลอดออก อาจจะเปน

มหนตภยทคกคามประเทศกำาลงพฒนาและประเทศยากจน

อยางรนแรง รวมทงจะตองใชทรพยากรในการปองกนและ

รกษาโรคเหลานมากขนในอนาคต

นอกจากน การศกษาขององคการอนามยโลกกรณ

โรคมาลาเรยและโรคทยงเปนพาหะ พบวา ผปวยโรคมาลาเรย

กระจายตวเปนวงกวางในทกภมภาคของโลกทมคนอยอาศย

ยกเวนในแถบอเมรกาเหนอ ยโรป สหภาพโซเวยต และ

ออสเตรเลย และการเพมขนของอณหภมไปถง 2 องศา จาก

ปจจบนถงป 2563 โรคมาลาเรยจะแพรกระจายไปทวทกพนท

ของโลก จนไมเหลอพนทปลอดจากโรคนอกตอไป และพนทท

มความเสยงจากโรคมาลาเรยสงไดแกพนทบรเวณทไมเคยพบ

มาลาเรยเปนโรคประจำาถนมากอน อาท ยโรป

สถานการณโรคอบตซำาในประเทศไทยการศกษาโรคมาลาเรยของกรมควบคมโรคในชวงป

2543-2552 พบวา ประเทศไทยมอตราปวยลดลงจาก 83.94

ตอประชากรแสนคน ในป 2543 เปน 36.61 ในป 2552

การระบาดของโรคมาลาเรยยงคงมอยโดยเฉพาะในแถบจงหวด

ทมชายแดนตดตอกบประเทศพมา กมพชา และมาเลเซย ทม

การเคลอนยายของประชากรขามพรมแดนอยางตอเนอง ขณะ

ทผปวยวณโรค พบวา ในป 2549 ประเทศไทยอยในลำาดบท 17

จาก 22 ประเทศทมจำานวนผปวยวณโรคมากทสดในโลก และ

8 สำานกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค. แนวโนมปญหาโรคตดตออบตใหมอบตซำาในประเทศไทย, 8 เมษายน 25539 Jones K.E, et al. Letters: Global trends in emerging infectious disease. Nature 21 February 2008; vol 451: 990-3.10 นำาชย ชววรรธน. โรครายทมากบโลกรอน (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://203.157.145.5/hot-issue/323-2009-02-12-14-32-49 สบคนเมอ

9 มถนายน 2553.


สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค รายงานอตราปวยวณโรค

มแนวโนมสงขนจาก 37.46 ตอประชากรแสนคน ในป 2538

เปน 63.11 ในป 2552 เปนชายมากกวาหญงในอตราสวนชาย

ตอหญง 1.91 : 1 และพบผปวยกลมอาย 65 ป ขนไปมากทสด

ตลอดชวง 5 ปทผานมา

สวนโรคไขเลอดออก มผปวยและผเสยชวตเพมจาก

45,893 ราย และเสยชวต 71 รายในป 2548 เปน 89,633 ราย

เสยชวต 102 รายในป 2551 หรอเพมประมาณรอยละ 95

ขณะทในป 2551 ไดเกดการแพรระบาดของโรคไขปวดขอยงลาย

หรอไขชคนกนยา รวม 2,494 ราย ใน 8 จงหวดภาคใต และ

เพมขนเปน 52,057 ราย ใน 58 จงหวด ในป 2552 แตไมพบ

ผเสยชวต อตราสวนการปวยของชายตอหญงเปน 1:1.47 และ

ผปวยมในทกกลมอาย

สาเหตของการหวนกลบมาระบาดของโรคอบตซำา

ในประเทศไทยเปนผลจากภาวะโลกรอนทสงผลใหสภาพ

ภมอากาศเปลยนแปลง การเคลอนยายแรงงานตางชาตหลบหน

เขาเมองทเขาไมถงหลกประกนสขภาพ และขาดการควบคม

และดแลในดานทอยอาศยทไมถกสขลกษณะ สำานกระบาด

วทยา กรมควบคมโรค พบวา ในป 2551 มผปวยชาวตางชาต

ทเขารบการรกษาในประเทศไทยรวม 33,397 ราย เปนกลม

แรงงานตางดาวและครอบครวมากทสดรวม 23,848 ราย

รองลงมา ไดแก กลมชาวตางชาตทเขามารกษาในไทย กลม

นกทองเทยวตางชาต และกลมชาวตางชาตทอยในศนยอพยพ

โรคทพบมากทสด ไดแก โรคอจจาระรวงเฉยบพลน 12,382 ราย

และนอยสด คอ อสกอใส 495 ราย 11

มาตรการเตรยมพรอมรบมอกบปญหาการแพรระบาดของโรคอบต ใหมและ โรคอบตซำาของไทย

การแพรระบาดของโรคอบตใหมและโรคอบตซำา

สงผลกระทบตอสภาพสงคมและเศรษฐกจของประเทศอยาง

รนแรง มแนวโนมทจะเกดบอยครงและความรนแรงมากขน

ทำาใหรฐบาลและหนวยงานทเกยวของตระหนกถงภยราย

รปแบบใหมทเกดขน จงมการกำาหนดแผนยทธศาสตร และ

กฎหมายเพอเตรยมความพรอมรบมอกบภาวะการระบาดของ

โรคตางๆ ทเปนผลกระทบจากการเปลยนแปลงของภมอากาศ

ของไทย ทสำาคญ ไดแก

1. แผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต

ฉบบท 1 พ.ศ. 2551-2554 กำาหนดใหมความรวมมอกน

ระหวางกระทรวงสาธารณสข กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และส งแวดลอม หนวยงานท เก ยวของท งจากภาครฐ

11 ชยภทร ธรรมวงษา โลกศตวรรษท 21 เชอรายระบาด แรงงานตางดาว- พาหะโรคอบตซำา, หนงสอพมพแนวหนา (ออนไลน) เขาถงไดจาก

http://www.naewna.com สบคนเมอ วนท 11 กนยายน 2552

ผปวยชาวตางชาต ปวย เสยชวต

กลมแรงงานตางดาวและครอบครว 23,848 31

กลมนกทองเทยวตางชาต 2,685 3

กลมชาวตางชาตทอยในศนยอพยพ 2,095 6

กลมชาวตางชาตเขารบการรกษาโรครายในไทย 4,769 3

รวม 33,397 43

ตารางท 1 จำานวนผปวยชาวตางชาตทเขารบการรกษาในประเทศไทย ป 2551

ทมา : สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค


ภาคเอกชน องคกรพฒนาเอกชน สถาบนการศกษาและ

ประชาชน พจารณาปญหาดานอนามยสงแวดลอมทสำาคญ

ของประเทศบนหลกการดำาเนนงานทสอดคลองกบบรบทของ

ประเทศและแนวโนมการเปลยนแปลงของภมอากาศโลก

โดยจดตงคณะกรรมการนโยบายการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

แหงชาต มหนาทกำาหนดนโยบายยทธศาสตรการปองกนและ

การแกไขปญหาดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใน

ประเทศไทย การเกบกกและปลดปลอยกาซเรอนกระจก

กำาหนดแนวทางหลกเกณฑและกลไกการดำาเนนงานรวมกบ

นานาชาตเกยวกบการจดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ใหสอดคลองกบสภาพของเศรษฐกจ สงคมและผลประโยชน

ของประเทศ รวมทงขอตกลงระหวางประเทศ

2. แผนกลยทธ สำ าน ก งานปลดกระทรวง

สาธารณสข พ.ศ. 2552-2555 เปนแผนทชใหเหนถง

สถานการณ แนวโนม และปจจยแวดลอมทมผลกระทบตอ

สขภาพ ในประเดนทเกยวของกบการเปลยนแปลงภมอากาศ

ทงในสวนของวกฤตสงแวดลอมและความเสอมโทรมของ

ธรรมชาต โรคไรพรมแดนกบระบาดวทยา โรคอบตใหมและ

โรคอบตซำา

3. แผนพฒนางานดานกฎอนามยระหวาง

ประเทศ พ .ศ . 2548 ในช วง พ .ศ . 2551 -2555

คณะรฐมนตรมมตเมอวนท 5 มถนายน 2550 เหนชอบ

ใหกระทรวงสาธารณสขและสวนราชการท เก ยวของ

รวม 18 กระทรวง จดทำาแผนพฒนางานดานกฎอนามย

ระหวางประเทศ พ.ศ. 2548 ในชวง พ.ศ. 2551-2555 ใหเปน

ไปตามขอกำาหนดของกฎอนามยระหวางประเทศ พ.ศ. 2548

ทมผลใชบงคบกบประเทศสมาชกขององคการอนามยโลก

ตงแตวนท 15 มถนายน 2550 เพอพฒนาสมรรถนะระบบเฝา

ระวงโรค/ภยสขภาพและภาวะฉกเฉนดานสาธารณสข หอง

ปฏบตการทกระดบทงในและนอกสงกดกระทรวงสาธารณสข

ชองทางเขาออกประเทศทสำาคญตามกฎอนามยระหวางประเทศ

และการประสานงานในการปฏบตตามกฎอนามยระหวาง

ประเทศอยางบรณาการระหวางหนวยงานตางๆ ทเกยวของทง

ภาครฐและภาคเอกชน

นอกจากน มการจดทำาแผนยทธศาสตรเฉพาะ

โรคและกฎหมายทสำาคญเพอลดผลกระทบทจะเกดขน เชน

ยทธศาสตรปองกน แกไข และเตรยมพรอมรบปญหา

โรคไขหวดนกและการระบาดใหญของไขหวดใหญ ฉบบท 2

พ.ศ. 2551-2553 และพระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523 เพอ

กำาหนดหนาทและความรบผดชอบของหนวยงานตางๆ เกยวกบ

การควบคมและการปองกนโรคตดตอ กฎกระทรวง พ.ศ. 2529

ออกตามความในพระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523

เพอกำาหนดหลกเกณฑและวธการแจงในกรณทมโรคตดตอ

อนตราย หรอมเหตสงสยวาไดมโรคตดตอดงกลาวเกดขนตอ

เจาพนกงานสาธารณสข และประกาศกระทรวงสาธารณสข

เรองชอโรคตดตอและอาการสำาคญ เพอกำาหนดชอและ

อาการสำาคญของโรคตดตอ เปนตน รวมทงมมาตรการดาน

สาธารณสขในเชงรกมากขน

ประเดนทาทายสำาหรบการเตรยมความพรอม ในการควบคมโรคอบตใหมในอนาคต

การแพรระบาดของโรคตดเชออบตใหมในชวง

สามทศวรรษทผานมา ทกประเทศทวโลกรวมทงประเทศไทย

สามารถควบคมการระบาดของโรคอบตใหมไดภายในเวลา

อนรวดเรว สงผลใหมผเสยชวตนอย แตทกประเทศยงมความ

กงวลตอการระบาดของโรคอบตใหมวาอาจเกดการพฒนา

ของเชอโรคผสมขามสายพนธ หรอมการกลายพนธจนทำาให

เกดการแพรระบาดจากคนสคนในโรคตดเชออบตใหมและ

ขยายเปนการระบาดใหญไปทวโลก ทกอใหเกดมหนตภยราย

แกมนษยชาตอยางรนแรง กวางขวาง และเปนภยทคกคาม

ความมนคงของประเทศ ดงนน ประเทศไทยจงใหความ

สำาคญกบการเตรยมความพรอมเพอปองกนและแกไข

ปญหาในการควบคมโรคตดเชออบตใหม อบตซำาทจะเกดขน

ในอนาคต เพอลดจำานวนผปวย และผเสยชวตอยางเปนระบบ

และเปนรปธรรมบนพนฐานขององคความรทสำาคญใน 3 ดาน

ไดแก

1. การศกษาวจย โรคอบตใหมมความซบซอน

และปญหาอปสรรคมากกวาโรคตดตอทวไป เนองจาก

ธรรมชาตของโรคตดเชออบตใหมไมสามารถคาดการณ

ขนาดของปญหาและชวงเวลาเกดโรคได จงเปนเรองทาทาย

ความสามารถของไทยทจะพฒนาการศกษาวจยเพอสราง

ความร ความเขาใจเกยวกบโรค การเตรยมความพรอมและ

ประสทธภาพในการรบมอกบปญหา การทำางานเชงรก ความ

สามารถในการปรบปรงวธการควบคมโรคใหมประสทธภาพ

และปองกนความตนตระหนกในหมประชาชนและผทมสวน

เกยวของ ตวอยางเชน การศกษาววฒนาการของเชอไขหวดนก

ท ไดจากไกและเปดในประเทศไทย ผลของการศกษา

ทำาใหไดขอมลของยนเชอไขหวดนก พฒนาการและความ


สมพนธทางพนธกรรมของเชอไขหวดนก และวธเฝาระวงการ

เปลยนแปลงการกลายพนธ สามารถนำาไปใชในการวางแผน

ควบคมและปองกนโรคไขหวดนกตอไป

2. การจดการความร และการจดทำาฐาน

ขอมลโรคตดตออบตใหมอบตซำา จำาเปนตองดำาเนนการ

อยางเหมาะสมบนฐานความรทเกดจากการวจยทครอบคลม

ประเดนตางๆ เชน วทยาศาสตรการแพทย สตว สงแวดลอม

นเวศวทยา การสอสาร สงคม และเศรษฐกจ มการพฒนา

ความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ ทงหนวยปฏบตการ

และสถาบนการศกษาในการบรณาการความร รวมกน

วางแผนจดการความร เพอปองกนและรองรบการระบาด

ครงใหม หรอระบาดซำาของโรคตดเชอในอนาคตท เปน

รปธรรม ตลอดจนการจดสรางระบบฐานขอมลงานศกษาวจย

เพอการพฒนายาและวคซน ขอมลเชงระบาดวทยา ขอมล

ระดบภมคมกนของผปวย ททำาใหเกดกลไกการจดการอยางม

ประสทธภาพ อาท ในป 2548-2550 ทกหนวยงานทเกยวของ

ไดมการสรางองคความรพนฐานทางชววทยาและระบาดวทยา

เกยวกบไขหวดนกทงในสตวและคน ทำาใหเขาใจถงสาเหต

ของโรคและสามารถตดตามการกลายพนธของเชอโรคได

การศกษาวจยประสทธภาพของวคซนไขหวดนกตนแบบ ชดตรวจ

จบไวรสไขหวดนก H5N1 และการพฒนาการผลตยาตานไวรส

(ยาโอลเซลทามเวยร) ขนใชเองในประเทศ การวจยและพฒนา

ยาและยาสมนไพรตานไวรสไขหวดใหญและวคซนไขหวดนก

จากสมนไพร ตลอดจนการเผยแพรและถายทอดองคความร

ของการปองกนไขหวดนกทถกตองใหผทเกยวของทกภาคสวน

อยางทวถงในทกระดบ ตงแตผผลต ผคาสงคาปลก จนถง

ผบรโภค

3. การพฒนาทรพยากรมนษยทมศกยภาพ

ในการรองรบการเกดโรคอบตใหมอบตซำา ทงบคลากร

ทางการแพทย สตวแพทย และบคลากรทางสาธารณสขให

มความรความสามารถและรเทาทนสถานการณของโรคใน

ปจจบน และเขาใจแนวทางการรายงานผปวยสงสยโรคตดตอ

อบตใหม อาท ในป 2548 - 2550 กระทรวงสาธารณสขไดม

การพฒนาศกยภาพขององคกร และบคลากรทางการแพทย

ทเกยวของ อาท การพฒนาหนวยระบาดวทยาและทมเฝา

ระวงสอบสวนเคลอนทเรว ใหองคกรปกครองสวนทองถนและ

ชมชนไดมสวนรวมในการเฝาระวงดำาเนนมาตรการปองกน

และควบคมโรคอยางตอเนอง จดอบรมหลกสตรระบาดวทยา

ภาคสนามใหแกแพทย สตวแพทย และเจาหนาทสาธารณสข

ใหทำางานรวมกนในการคนหาความจรงเกยวกบปญหาโรคภย

ไขเจบ รวมถงปญหาดานสขภาพตางๆ ขณะเกดการระบาดของ

โรคในแตละพนท พรอมทงพฒนาศนยปฏบตการชนสตรโรค

สตวปกและโรคไขหวดนกในคน เพอยกระดบความปลอดภย

ทางชวภาพ นอกจากน ไดมการพฒนาและถายทอดองคความ

รดานการดแลรกษาพยาบาล และการวนจฉยผปวยไขหวด

นกแกบคลากรทางการแพทยทกระดบทงในภาครฐและภาค

เอกชน

บทสรปการ เกด โรคอบต ใหมและโรคอบต ซำ า ในช วง

3 ทศวรรษทผานมาชใหเหนวาการเปลยนแปลงของภมอากาศ

ททำาใหอณหภมของโลกสงขน เปนปจจยสำาคญทมความ

สมพนธกบการแพรระบาดของเชอโรคอบตใหมและอบตซำา

และการเคลอนยายแรงงานตางชาตทำาใหเกดการหวนกลบ

มาระบาดของโรคตางๆ

ก า ร ต ด ส น ใ จ อ ย า ง ร ว ด เ ร ว ข อ ง ร ฐ บ า ล น บ

เ ป น เ ร อ ง สำ า ค ญ ใ น ก า ร ค ว บ ค ม โ ร ค ต ด เ ช อ อ บ ต ใ ห ม

ดงกรณการตดสนใจควบคมโรคซารสของประเทศเวยดนาม

ไขหวดนกของประเทศจนและประเทศไทย ทำาใหสามารถ

ควบคมโรคไดอยางมประสทธภาพ รวมทงการดำาเนนการท

โปรงใส เปดเผยขอมล นอกจากน การใชสออเลกโทรนกสอยาง

เหมาะสมทำาใหเกดความรวมมอ ความชวยเหลอตรงจดกอนท

การระบาดจะลกลามจนเกนความสามารถทจะควบคมได

แนวทางการรองรบผลกระทบทางดานสขภาพ

จากการเปลยนแปลงภมอากาศ รฐบาลตองเรงสรางความร

ความเขาใจเกยวกบสาธารณสขพนฐานตงแตระดบปจเจกชน

ชมชน ทองถน ภมภาคและประเทศ โดยใหตระหนกถงภยรป

แบบใหมทเกดขน เพอลดความตนตระหนกและรวมมอใน

การปองกน ควบคมโรคอบตใหมและโรคอบตซำา หากมการ

ระบาดเกดขนในประเทศ การกำาหนดแนวทางการรบมอและ

ปรบตวใหพรอมรบผลกระทบของการเปลยนแปลงภมอากาศ

ทมตอสขภาพโดยอาศยความรวมมอจากหลายหนวยงานท

ทำางานรวมกนอยางบรณาการ ควบคไปกบการสรางการมสวน

รวมจากชมชน การพฒนาองคความร วชาการและเทคโนโลย

ในการเฝาระวง ปองกน ควบคมและรกษาโรค จดตงคณะ

ผ เชยวชาญทปรกษาทางวชาการและรวมมอกบสถาบน

มหาวทยาลยและองคกรระหวางประเทศ จดทำามาตรฐาน/

แนวทางในการควบคมปองกนโรค ตลอดจนใหมการจดหา

เตรยมทรพยากร เวชภณฑ และอปกรณ ใหพรอมรบการเกด

โรคในทกระดบ เพอนำาไปสการพฒนาระบบสาธารณสขและ

ปองกนโรคใหกบประชาชนอยางยงยนตอไป ✪ ✪ ✪ ✪ ✪


เอกสารอางองกระทรวงสาธารณสข ยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 1 พ.ศ. 2551-2554

___________, แผนพฒนางานดานกฎอนามยระหวางประเทศ พ.ศ. 2548 (2005) ในชวง พ.ศ. 2551-2555, สำานกกจการโรงพมพ

องคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ. สงหาคม 2551.

กรมอตนยมวทยา, ผลกระทบของการเปลยนแปลงภมอากาศทมตอสขภาพอนามยของมนษย (ออนไลน) เขาถงไดจาก

http//www.tmd.go.th สบคนเมอ กนยายน 2553.

ครรชต ลมปกาญจนารตน, บทเรยนการระบาดของโรคซารสในทวปเอเชย โครงการโรคตดเชออบตใหมศนยความรวมมอไทย-

สหรฐดานสาธารณสข (ออนไลน) เขาถงไดจาก http//www.old.kmddc. go.th/kmcms/pdf/5/training1_week1/18.doc

สบคนเมอ 17 กนยายน 2553

คณะกรรมการอำานวยการปองกน ควบคม แกไขสถานการณโรคไขหวดนก และการเตรยมพรอมสำาหรบการระบาดใหญของไขหวดใหญ ,

รางแผนยทธศาสตรปองกน แกไข และเตรยมพรอมรบปญหาโรคไขหวดนกและการระบาดใหญของโรคไขหวดใหญ

ฉบบท 2 (พ.ศ. 2551-2553), (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.beid.ddc.moph.go.th/th/images/plan/

dataL3_158.doc สบคนเมอ 29 กนยายน 2553.

ชยภทร ธรรมวงษา, โลกศตวรรษท 21 เชอรายระบาด แรงงานตางดาว- พาหะโรคอบตซำา, หนงสอพมพแนวหนา วนท 11

กนยายน 2552 (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.naewna.com สบคนเมอ 17 กนยายน 2553.

จารว สขประเสรฐ, เรองโรคลเจยนเนลโลซส โรคทมากบเครองปรบอากาศ (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://siweb.dss.go.th/

dss_doc/fulltext/radio/R19.pdf สบคนเมอ 17 กนยายน 2553.

ดารกา กงเนตร, เตอนไทยเสยง 13 โรคอบตใหม,หนงสอพมพ ASTV ผจดการ (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.thaihealth.or.th

สบคนเมอ กนยายน 2553.

นำาชย ชววรรธน. โรครายทมากบโลกรอน (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://203.157.145.5/hot-issue/323-2009-02-12-14-32-49

สบคนเมอ 9 มถนายน 2553.

มงสรรพ ขาวสะอาด และ กอบกล รายะนาคร, นโยบายสาธารณะเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ, มนาคม 2553

หนา 24.

วกพเดย, Arthropod Information (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://insected.arizona.edu/arthroinfo.htm สบคนเมอ 17 กนยายน

2553

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, สขภาพคนไทย 2551 “โลกรอนภยคกคามจากนำามอมนษย”, อมรนทร

พรนตงแอนดพบลซซง จำากด (มหาชน), 2551

สมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 2, เอกสารรางแรกเพอการรบฟงความเหนจากกลมเครอขาย, เอกสารหลก “โรคตดตออบตใหม”

วนท 18 กนยายน 2552.

สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค, วเคราะหสถานการณโรคเอดสในประเทศไทย รายงาน ณ วนท 31 ธนวาคม 2552.

สำานกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค,โรคอบตใหม, 27 ตลาคม 2551.

___________, แนวโนมปญหาโรคตดตออบตใหมอบตซำาในประเทศไทย, 8 เมษายน 2553.

___________, สถานการณ โรคไขหวดนก ณ วนท 21 มถนายน 2553.

Jones K.E, et al. Letters: Global trends in emerging infectious disease. Nature 21 February 2008; vol 451: 990-3.

Learning module on Earth Science and Astromon, เมฆ หมอก และหยาดนำาฟา (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.

rmutphysics.com/charud, สบคนเมอ 17 กนยายน 2553


บทนำา

การกดเซาะชายฝงทะเลในประเทศไทยการกดเซาะชายฝงทะเลของประเทศไทย สวนใหญ

เกดจากการกระทำาของมนษย อาท การสรางเขอนหรอ

ฝายกนแมนำาทำาใหตะกอนถกพดพามาสบรเวณปาก

แมนำานอยลง รวมถงการดดทรายในแมนำาเพอใชใน

การกอสรางและการถมทดน การกอสรางทาเทยบเรอ

บรเวณชายฝง และสงกอสรางบรเวณทาเรอ เชน สะพาน

เทยบเรอ ทอขนถายสนคา ทำาใหเกดการเปลยนแปลง

ทศทางคลน และกระแสนำา การขดลอกรองนำานำาตะกอน

ปากแมนำาไปทงยงบรเวณอน เปนการลดปรมาณของ

ตะกอนทควรจะสะสมตวตามธรรมชาต ชายฝงจงมตะกอนทราย

ลดลง คลนสามารถเขาถงฝงไดงายและกดเซาะผนดน

การกดเซาะชายฝง : วกฤตเชงพนท

“วกฤตการกดเซาะชายฝง” เกดจากหลายสาเหตทงจากธรรมชาต อาท สภาวะคลนลมแรงผดปกต การ

ทรดตวของแผนดน และจากการกระทำาของมนษย อาท การกอสรางทกดขวางการเคลอนตามธรรมชาตของทรายใน

ทะเล การบกรกทำาลายปาชายเลน การกอสรางโรงแรม รสอรท ทาเรอและอาคารบานเรอนลวงลำาลงไปในทะเล ทำาให

เกดการเปลยนแปลงของกระแสนำาและคลน รวมทงการสรางเขอนทกกตะกอนทรายไวไมสามารถไหลลงสปากอาวได

สงผลให 3,300 ชมชนเมองทวโลกทอยรมทะเลมความเสยงตอปญหาการกดเซาะชายฝง1 ระบบนเวศเสอมโทรมลง

สญเสยความสวยงามและความอดมสมบรณตามธรรมชาต ทอยอาศยและพนททำากน หรอเกดการทบถมของตะกอน

ทำาใหชายฝงตนเขนเปนอนตรายตอการเดนเรอ จงจำาเปนอยางยงทตองหาแนวทางปองกนผลกระทบทอาจจะเกดขน

และสรางความสญเสยทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

ณฐวฒ กรกาจายฤทธ *

* นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา1 คำากลาวรายงานของนายสวทย คณกตต รมว.กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในการประชมเชงปฏบตการ เรอง “สวกฤตการกด เซาะชายฝงทะเลและเตรยมพรอมรบมอภยคกคามจากภาวะโลกรอน” เมอวนพฤหสบดท 11 กมภาพนธ 2553 โดยอางจากผลการศกษาของ โครงการตงถนฐานมนษยแหงสหประชาชาต ( United Nations Human Settlement Program : UN-HABITAT )

ก า ร ก ด เ ซ า ะ ช า ย ฝ ง เ ป นปรากฏการณทเกดจากการกดเซาะและการตกตะกอน เปนการเคลอนตวของตะกอน ณ จดหนงบนชายฝงลงสทะเล ไทยแบงความรนแรงเปน 3 ระดบ ไดแก การกดเซาะระดบรนแรงมากทสด เปนพนททมความออนไหว มอตราการกดเซาะชายฝงมากกวา 25 เมตรตอป การกดเซาะระดบรนแรง เปนพนททมอตราการกดเซาะเฉลยมากกวา 5.0 เมตรตอป การกดเซาะระดบปานกลาง เปนพนททมอตราการกดเซาะเฉลย 1.0 – 5.0 เมตรตอป


นอกจากน การแกปญหาการกดเซาะชายฝงทะเล

ทไมเหมาะสมกบพนทชายฝง เชน การกอสรางถาวรวตถ

เพอการปองกนชายฝง ทำาใหชายหาดมความลาดชนสงขน

เปนการเรงการกดเซาะชายฝง

ปากแมนำาทาจน จงหวดสมทรสาครเปนพนททมความ

เสยงสงจากการกดเซาะชายฝง บางพนทมอตราการกด

เซาะชายฝงมากกวา 25 เมตรตอป สวนฝงอนดามนมการ

กดเซาะชายฝงนอยกวาฝงอาวไทยเปนระยะทางรวม 90.5

กโลเมตร หรอประมาณรอยละ 9.5 ของแนวชายฝงทะเล

อนดามน

ขณะเดยวกน ฝงอาวไทยเกดการทบถมของ

ตะกอนจากการกดเซาะรวม 127.3 กโลเมตร และฝง

อนดามนเกดการทบถมประมาณ 35 กโลเมตร ผลการ

ศกษาการเปลยนแปลงภมอากาศของคณะกรรมการ

ระหวางรฐบาลดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ในป

2550 และธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย ในป 2552

ชใหเหนวามความเปนไปไดสงทการเปลยนแปลงภมอากาศ

จากภาวะโลกรอนสงผลกระทบตอพนทชายฝงรนแรง

คาดวาปญหาการกดเซาะชายฝงของประเทศไทยจะเลวราย

ความสญเสยทไมไดหยดแค “ชายฝง”การเปลยนแปลงพนทชายฝงมผลกระทบกวางขวาง

ในหลายมต เกดการสญเสยระบบน เวศทางทะเล

และชายฝง ซงเปนแหลงผลตสตวนำา อาท ปาชายเลน

หญาทะเล และแนวปะการง ทำาใหความอดมสมบรณ

ตามธรรมชาตของนเวศชายฝงลดลง ดานเศรษฐกจ

ชายฝงทะเลทเปนแหลงทองเทยวและเกดปญหาการกดเซาะ

จะสญเสยความสวยงามและความอดมสมบรณตาม

ธรรมชาต ทำาใหมนกทองเทยวเขามาใชบรการลดลง

สงผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศ จาก

การคาดการณวาระดบนำาทะเลทเพมขน 1 เมตร จะเกดการ

สญเสยทางเศรษฐกจกวา 3 ลานลานบาท3 ทำาใหการดำารง

ชวตของชมชนทตงถนฐานบรเวณชายฝงและประกอบ

อาชพประมงพนบานเปนหลก เกดการสญเสยทงทอยอาศย

และพนททำากน ไมสามารถอยอาศยในพนทเดมตอไปได

ตองยายถนไปยงพนทอน วถชวตและวฒนธรรมประเพณ

ดงเดมของชมชนสญหาย

การรบมอกบวกฤตการกดเซาะชายฝงรฐบาลไดใหความสำาคญกบผลกระทบของการกดเซาะ

ชายฝงโดยกำาหนดเปนปญหาระดบชาต และดำาเนนการ

แกไขปญหาการกดเซาะชายฝงทะเลของประเทศไทย

อยางตอเนองตงแตป 2516 อาท การศกษาโครงการ

ประเทศไทยมชายฝงทะเลยาว

ประมาณ 2,600 กโลเมตร ครอบคลม

23 จงหวด แบงเปน ชายทะเลฝงอาวไทย

มความยาว 1,650 กโลเมตร สวนชายทะเล

ฝงอนดามน ยาวประมาณ 950 กโลเมตร

พนทชายฝงทะเลนบเปนฐานเศรษฐกจท

สำาคญของประเทศ มทรพยากรธรรมชาต

ททรงคณคา เชน ปาชายเลน หญาทะเล

แนวปะการง เปนตน และมปาชายเลน

ประมาณ 2,758.05 ตารางกโลเมตร

ชายฝงทะเลเปนฐานเศรษฐกจทสำาคญของ

ประเทศ โดยเฉพาะชายฝงทะเลอาวไทยตอนบนซง

มประชากรอาศยอยหนาแนนและเปนแหลงรายได

สำาคญ กำาลงเผชญกบปญหาการกดเซาะชายฝง จากการ

สำารวจของกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ชายฝงทะเล

ของไทยถกกดเซาะไปแลวกวา 600 กโลเมตร หรอ

รอยละ 23 ของแนวชายฝงทะเลของประเทศไทย2 คดเปน 113,000 ไร

อตราการกดเซาะรนแรง มระยะทางรวม 180.9 กโลเมตร

หรอประมาณรอยละ 10.9 ของแนวชายฝงทะเลอาวไทย

ในพนทชายฝง 12 จงหวด ชายฝงทะเลบรเวณอาวไทยตอน

บนตงแตปากแมนำาบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา จนถง

2 กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, รายงาน สถานการณการกดเซาะชายฝงทะเลไทย, 2552. 3 คำาใหสมภาษณของนายสวทย คณกตต รมว.ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อางถงการศกษาวเคราะหเหตการณจำาลองผลกระทบของ

ระดบนำาทะเลทอาจเพมขนตอสภาพการใชทดนชายฝงทะเลของประเทศไทย วนท 19 กมภาพนธ 2553


ปรบปร งรองนำ าท า เรอประมงบานดอนในแมนำ า

ตาป ทาเรอประมงปากพนง ทาเรอประมงชมพร ตราด สตล

และ ระนอง การศกษาวางแผนแมบทแกไขปญหาการ

กดเซาะชายฝงทะเลจากปากแมนำาเพชรบรถงแมนำา

ปราณบร รวมถง งานพฒนาพนทชายฝงบรเวณพระราช

นเวศนมฤคทายวน อทยานสงแวดลอมนานาชาตสรนธร

อำาเภอชะอำา จงหวดเพชรบร เขอนกนทรายปากคลองบาง

ตรานอยและบางตราใหญ ปองกนไมใหทรายมาปด

ปากคลอง ทำาใหนำาทะเลไหลเขามาไดสะดวก ปาชายเลน

เจรญงอกงามด ลดพลงของคลนและการกดเซาะชายฝง

และชมชนบรเวณใกลเคยง ทำาใหหาดเจาสำาราญ และ

หาดหวหนเหนอสะพานปลายงคงความสวยงามไว

ในป 2550 ไดมการจดทำายทธศาสตรการ

จดการปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง

ประกอบดวย 5 แนวทาง ไดแก (1) การพฒนาและปรบปรง

ระบบฐานขอมลพนทชายฝง (2) การมสวนรวมในการ

จดการปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง (3) การ

จดทำาแผนแมบท และ/หรอ แผนยทธศาสตรการจดการ

ปญหากดเซาะชายฝงเชงบรณาการในระดบพนท (4) การ

ปองกน แกไข และฟนฟสภาพพนทชายฝง และ (5) การ

พฒนาระบบกำากบ ตรวจสอบ และควบคมการดำาเนนงาน

ดานการจดการปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง

เพอใหพนทชายฝงทะเลของประเทศไทยทงหมดมระบบ

ปองกนและแกไขการกดเซาะภายในป 2570 จดทำาระบบ

ฐานขอมลเพอการจดการทมประสทธภาพและชดเจนใน

บทบาทหนาทของหนวยงานเกยวของ และกำาหนดนโยบาย

แนวทาง มาตรการในการดำาเนนงานระดบพนท เสรมสราง

ถายทอดและเผยแพรองคความรใหสาธารณชน

การจดทำายทธศาสตรแหงชาตวาดวยการ

จดการการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. 2551-

2555 เพอใหกระทรวง ทบวง กรม ทเกยวของนำาไปใช

เปนกรอบนโยบายในการแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต

เตรยมพรอมรองรบและปรบตวตอผลกระทบจากการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ จดทำาแผนหลก แผนปฏบตการ

และศกษาออกแบบการปองกนและแกไขปญหาการ

กดเซาะชายฝงทะเลในระดบพนท การบรณาการนโยบาย

และการดำาเนนงานภายใตยทธศาสตรการจดการปองกน

และแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง 20 ป และยทธศาสตร

แหงชาตวาดวยการจดการการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ เปนเพยงเคร องมอในการประสานการ

ปฏบตงานระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของ แตการม

สวนรวมของประชาชน และองคกรปกครองสวนทองถน

ตองดำาเนนการควบคกนไป ใหสอดคลองกบสภาพพนท และ

ความตองการของชมชนทองถน

การแกปญหาการกดเซาะชายฝงในปจจบนม

3 รปแบบ ไดแก มาตรการโครงสรางแบบออน หรอ

วธทางธรรมชาต เปนการปองกนการกดเซาะชายฝง

โดยธรรมชาตทไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง แตตอง

อาศยระยะเวลาพอสมควร และใชไดในบรเวณชายฝงท

มชมชนไมหนาแนน รวมทงมการกดเซาะไมรนแรง อาท

การพนฟอนรกษปาชายเลน ปาชายหาด หญาทะเล

แนวปะการง และ มาตรการโครงสรางแบบแขง หรอ

วธทางวศวกรรม ทใชโครงสรางทางวศวกรรมในการ

ปองกนชายฝงทะเล ดกตะกอนทราย ลดความแรงของคลน

ยดแนวชายฝง และรกษาสภาพชายหาดใหเกดความสมดล

อาท เขอนกนคลน แนวกนคลนนอกชายฝง กำาแพงกนตลง

รอดกทราย4 ทผานมา การแกปญหาการกดเซาะชายฝง

ดวยวธนจะไมคอยประสบความสำาเรจมากนก และ

ใชงบประมาณสง แตกยงมความจำาเปนตองดำาเนนการ

เนองจากเปนการบรรเทาความเดอดรอนในเบองตน

กอนทจะหาแนวทางแกไขในระยะตอไป วธการผสมผสาน

เปนการผสมผสานวธธรรมชาตและวธทางวศวกรรมในการ

รกษาชายฝงทะเล โดยการกอสรางโครงสรางทางวศวกรรม

กอนฟนฟระบบนเวศชายฝงใหกลบคนสความสมดล

4 รอดกทราย (Groin) เปนโครงสรางทมลกษณะยนตงฉากออกไปจากชายฝงเพอใหตะกอนสะสมตวอยระหวางโครงสรางรอแตละแนว ซงมหลาย รปแบบทงแบบตวไอ ตววาย และตวท


เชน การปลกปาชายเลนบนตะกอนทเกดขนหลงเขอนหรอ

แนวกนคลน เนองจากการปลกปาชายเลนมตนไม เชน ตน

โกงกางทยงอายนอย รากไมแขงแรง ไมสามารถตานทาน

กระแสลมและคลนได จงตองอาศยเขอนหรอแนวกนคลน

เปนเครองปองกน

แนวทางปองกนการกดเซาะชายฝงเพอคนรนตอไป

การแกปญหาการกดเซาะชายฝงไมเพยงแตมง

แกปญหาทเกดขนเฉพาะหนาเทานน การรกษาชายฝง

อนเปนฐานเศรษฐกจทสำาคญของประเทศไวใหคนรนหลง

จำาเปนอยางยงตองมการแกปญหาใหเกดความยงยน ทงใน

ระดบชมชน องคกรอนรกษ และระดบนโยบาย มแนวทาง

ดงตอไปน

✰ สงเสรมการนำาภมปญญาทองถนมาใช

ผสมผสานกบความรสมยใหม ภมปญญาชาวบานใน

การปองกน และบรรเทาปญหาการกดเซาะชายฝง ทงการ

ใชไมไผปกเปนแนวกนคลน การนำาหนขนาดใหญมาสราง

เขอนผสมผสานกบหลกการทางวศวกรรม ทมงลดการ

กดเซาะจากคลน รกษาตะกอนจากชายฝง แลวปลกปาชายเลน

เพอเปนกำาแพงธรรมชาต มหลายชมชนดำาเนนการอย

ในปจจบนและสำาเรจเปนอยางด จงควรสนบสนนใหม

การทำาการวจยเพอแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงรวมกบ

ชมชน เพอตอยอดภมปญญาทองถนทสอดคลองกบวถชวต

ของคนในชมชน รวมทงจดทำาฐานขอมลภมปญญาทองถน

ใหเปนระบบในการแกปญหาการกดเซาะชายฝง และการ

อนรกษทรพยากรชายฝง พรอมเผยแพรใหแกชมชนตางๆ

ไดเรยนร และนำาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบแตละชมชน

หรอเชอมโยงเปนเครอขายในการอนรกษทรพยากรชายฝง

✰ ส ง เสรมกล มอน ร กษ ในชมชนใหม

บทบาทหลกในการดแลพนทชายฝงอยางจรงจง

กลมตางๆ ในชมชนมบทบาทสอดสอง ดแล กระตนและ

ปลกจตสำานกการอนรกษ ปกปอง และจดการทรพยากร

ทางทะเลและชายฝง เชน กลมอนรกษประมงพนบาน

จ.นครศรธรรมราช ทมการดำาเนนกจกรรมตางๆ เพอปกปอง

ดแลพนทชายฝงทะเลอนเปนแหลงอาชพของคนในทองถน

ไดแก การปลกปาชายเลน และการปรบปรงสภาพนำาทะเล

และชายฝง หรอการรวมตวลกษณะเครอขาย ดงตวอยาง

เครอขายรกษอาวไทยตอนบน ซงประกอบดวย 12 กลม

ครอบคลม 57 หมบานใน 7 จงหวดรอบอาวไทยตอนบน

ไดแก เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร กรงเทพฯ

สมทรปราการ ฉะเชงเทรา และชลบร ไดดำาเนนการผาน

กระบวนการมสวนรวมในการอนรกษ ปกปอง และจดการ

ทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยคำานงถงสทธชมชน

เปนหลก กลมเหลานนบวาเปนพลงในการปกปองทรพยากร

ชายฝงของประเทศใหคงอย จงตองเสรมสรางใหเขมแขง

และหนวยงานภาครฐทำาหนาทเอออำานวยใหการดำาเนน

งานของกลมเหลานเปนไปไดอยางราบรน อาท จดทำา

กฎระเบยบทสงเสรมใหการดแลและการอนรกษชายฝงเปน

ไปอยางถกตองตามกฎหมาย และผลกดนกลมเหลานให

มสวนรวมในการตดตามเฝาระวงการกดเซาะชายฝง ดแล

ทรพยากรทางทะเลและชายฝง กำาหนดพนทอนรกษและ

ใชประโยชนอยางชดเจน เชน เขตคมครองปะการงและ

หญาทะเล ปาชายเลน พนทจบสตวนำา และพนทเพาะเลยง

เปนตน รวมทงพฒนาใหเกดเปนเครอขายรวมดำาเนนการ

ไปตลอดชายฝงทะเลของไทย

✰ ปรบปรงกฎหมายและกำาหนดบทลงโทษ

แกผบกรกพนทชายฝง ปจจบนกฎหมายทเกยวของกบ

การบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝงยงไมม

ความเปนเอกภาพ มหลายฉบบและหลายวตถประสงค เชน

พ.ร.บ.อทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 พ.ร.บ.ปาสงวนแหงชาต

พ.ศ. 2507 พ.ร.บ.สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535

เปนตน มงการแกไขปญหามากกวาการปองกน ไมทน

ตอเหตการณ และมบทลงโทษทไมรนแรง บทลงโทษ

ทางอาญาทรนแรงทสดอยใน พ.ร.บ.สงวนและคมครองสตวปา

พ.ศ. 2535 ทกำาหนดใหผทบกรกเขตรกษาพนธสตวปาตอง

ระวางโทษจำาคกไมเกนเจดป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท

หรอทงจำาทงปรบ แตเทยบไมไดกบความสญเสยทเกดขน

สงผลใหการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและ

ชายฝงไมมประสทธภาพเทาทควร ขณะน กำาลงมการราง

พ.ร.บ.สงเสรมการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและ

ชายฝง เปนการรวมกฎหมายทเกยวกบการบรหารจดการ

ทรพยากรทมอยกระจดกระจายใหเปนหมวดหม และ

กำาหนดหลกเกณฑในการบรหารจดการ บำารงรกษา อนรกษ


และฟนฟธรรมชาตของทะเลและชายฝง ใหชมชนทองถน

กบรฐรวมกนจดการทรพยากรใหสอดคลองกบวถชมชน

ชายฝงทะเล การบงคบใชกฎหมายตางๆ ทไมทำาใหชาวบาน

ตองกลายเปนผบกรกจากการประกาศเปนเขตอนรกษ

แนวทางเหลานจะอนรกษ ปกปองทรพยากรชายฝงทะเลให

รอดพนจากการถกกดเซาะ เพอใหคนรนตอไปไดมโอกาส

ไดเหนความสวยงาม ความอดมสมบรณ และมโอกาส

ใชประโยชนจากชายฝงทะเลไดอยางยงยน

บทสรป การแกปญหาการกดเซาะชายฝงอยางยงยนตอง

แกทตนเหต มงใชทรพยากรอยางมเหตผล อนรกษ และ

พนฟทรพยากรชายฝงใหคงอยอยางอดมสมบรณตาม

ธรรมชาต ทกภาคสวนรวมมอกบหนวยงานภาครฐผลก

ดนนโยบายและแผนงานตาง ๆ ไปสการปฏบตอยางเปน

รปธรรมและบรณาการ รวมทงใหประชาชนมสวนรวม

อยางจรงจงเพอรกษาชายฝงของประเทศไวใหคนรนหลงตอไป

เอกสารอางองกนกวรรณ วงศกว. ปญหาการกดเซาะชายฝงทะเล...ทไมไกลตวอกตอไป. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.parlia ment.go.th/parcy/sapa_db/committee_upload/1420090528105028_01%20 coast.pdf สบคนวนท 20 กรกฎาคม 2553.กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง. ยทธศาสตรการจดการปองกนและแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง, พมพครงท 1: บรษท พลอยมเดย จำากด. กรงเทพมหานคร. พ.ศ. 2551._______. 2553. กระทรวงทรพยฯ เปดเวทหาแนวทางรบมอวกฤตการกดเซาะชายฝง. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www. dmcr.go.th/dmcr2009/bbs/viewthread.php?tid=420&extra=page%3D1 สบคนวนท 20 กรกฎาคม 2553.พยอม รตนมณ, คนงนตย ลมจรขจร และวสทธ โชตกเสถยร. 2551.การปองกนแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง แบบบรณาการ : Integrated Knowledge of Shore Protection Projects.เอกสารประกอบการประชมวชาการทาง วศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร ครงท 6 (ออนไลน) เขาถงไดจาก www3.eng.psu.ac.th/pec/6/ pec6/paper/WRMT/WRMT1206.pdf สบคนวนท 20 กรกฎาคม 2553.สถาบนบนฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง). โครงการเตรยม การจดทำาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก. เมษายน 2553. สกาญจนวด มณรตน. การกดเซาะชายฝงทะเลไทย. (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://km.dmcr.go.th/index. php?option=com_content&view=article&id=108:2009-04-30-07-49-26&catid=96:2009-02-16-08-38-41 สบคนวนท 20 กรกฎาคม 2553.สภทท วงศวเศษสมใจ. ประสบการณ 30 ป การปองกน-แกไขปญหาการกดเซาะชายฝงทะเลของไทย.ประชาชาตธรกจ. ฉบบ วนท 12 กรกฎาคม 2553: 34 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.nidambe11.net /ekonomiz/ 2010q3/2010July12p5.htm. สบคนวนท 20 กรกฎาคม 2553.สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เอกสารประกอบการประชมประจำาป 2552 ของ สศช. “จากวสยทศน 2570...สแผนฯ 11”, บรษท สหมตรพรนตง และพบลชชง จำากด. กรกฎาคม 2552._______.2551. รายงานฉบบสดทาย การศกษายทธศาสตรการพฒนาบนฐานความหลากหลายทางชวภาพและการสราง ความมนคงของฐานทรพยากรและสงแวดลอม. โครงการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาในชวงแผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 ไปสการปฏบต เสนอโดย ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. เมษายน 2551.หนงสอพมพเดลนวส, การจดการพนททะเล-ชายฝง.16 มถนายน 2553 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.nicaonline. com/webboard/index.php?topic=19129.0. สบคนวนท 20 กนยายน 2553.หนงสอพมพแนวหนา, ทางออกวกฤตการกดเซาะชายฝง ภยคกคามจากโลกรอนและนำามอมนษย. 23 มนาคม 2553 (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.naewna.com/news.asp?ID=204717 สบคนวนท 20 กรกฎาคม 2553M.L. Parry, O.F. Canziani, J.P. Palutikof, P.J. van der Linden and C.E. Hanson, Eds. Climate Change 2007: Im pacts, Adaptation and Vulnerability : Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge, UK: Cambridge University Press. 976 pp.


มารจกกบฉลากลดคารบอน“ฉลากคารบอน” เปนเครองหมายทจะตดกบ

สนคาททำาใหผบรโภครวา สนคานมาจากกระบวนการ

ผลตทลดกาซเรอนกระจก หรอมการปลอยกาซเรอน

กระจกในปรมาณตา และตดสนใจเลอกซอสนคา

ฉลากคารบอนแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

แบบท 1 เรยกวา รอยเทาคารบอน (Carbon

Footprint) เปนฉลากทจดทำาขนเพอบงชขอมลการ

ปลอยกาซเรอนกระจก โดยประเมนการปลอยกาซ

เรอนกระจกตลอดทงวฏจกรชวตของผลตภณฑตงแตการได

มาซงวตถดบ การขนสง การผลต การบรรจหบหอ การใชงาน

จนถงการกำาจดซากของผลตภณฑหลงการใชงาน 1

เปนวธทซบซอนและใชเวลามาก

แบบท 2 เปนฉลากคารบอนทบงชปรมาณกาซ

เรอนกระจกทลดลง พจารณาเฉพาะกาซเรอนกระจกทเกด

ขนจากกระบวนการผลตเทานน วธนจะใชเวลาในการ

ดำาเนนงานนอยกวาแบบแรก

ฉลากคารบอนบอกอะไรแกเราฉลากคารบอนจะแสดงขอมลใหผบรโภครวา

สนคาหรอบรการมการปลอยกาซเรอนกระจกทแสดงในรป

ของกาซคารบอนไดออกไซด สวนลกศรทชลงแสดงระดบ

ของการปลอยกาซเรอนกระจกตอหนวยสนคาและบรการ

ทลดลง ฉลากเบอร 5 สเขยว เปนสนคาทสามารถลด

การปลอยกาซไดมากทสดตงแตรอยละ 50 ขนไป ขณะท

ฉลากเบอร 1 สแดง เปนสนคาทลดการปลอยกาซเรอน

กระจกไดนอยทสด เปนรอยละ 10

ขอมลชวนร ฉลากคารบอน เครองมอรกษโลก..

ภทรจต จมพล กอซโซล

ว ก ฤ ต โ ล ก ร อ น ส ง ผ ล ก ร ะ ท บ ต อ

ประชาคมโลก ใหเกดความตนตวและตระหนกถง

ภยจากภาวะโลกรอนทมสาเหตมาจากการปลอย

กาซคารบอนไดออกไซดจากกระบวนการผลตทง

ภาคอตสาหกรรม เกษตรกรรม และบรการ ปจจบน

นานาประเทศ ผนกกำาลงและความรวมมอระหวาง

รฐ เอกชน และองคกรตางๆ เพอหาแนวทาง

ลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก หนงใน

มาตรการทสนบสนนแนวคดการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกและเปนทางเลอกใหกบผบรโภค

ไดมสวนรวม คอ ฉลากลดคารบอน หรอฉลาก

คารบอน

บทนำา

✎

* นกวเคราะหนโยบายและแผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา1 สถาบนสงแวดลอมไทย, ฉลากลดคารบอนคออะไร และสออะไร (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.tei.or.th/carbonreductionlabel/ about.html


ประโยชนของฉลากคารบอนผบรโภคมสวนรวมในการลดปญหาโลกรอน

เนองจากฉลากคารบอนเปนทางเลอกใหมในการซอสนคา

และบรการทมโครงสรางหรอวสดทลดหรอระบายความ

รอนไดด เปนตวกระตนใหผผลตปรบปรงกระบวนการผลต

การไดมาซงวตถดบ และผลตสนคาทปลอยกาซเรอน

กระจกนอย

ผ ผ ล ต ล ด ต น ท น ก า ร ผ ล ต จ า ก ก า ร พ ฒ น า

กระบวนการผลตใหมประสทธภาพดขน ลดการใชพลงงาน

ฟอสซล เพมการใชพลงงานหมนเวยน มเครอขายความ

รวมมอแบบบรณาการ รวมทงไดรบคำาปรกษาแนะนำาใน

การพฒนาธรกจทรณรงคลดภาวะโลกรอนจากหนวยงาน

ทเกยวของ อาท องคการบรหารกาซเรอนกระจก (องคการ

มหาชน) และสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ

ฉลากคารบอนในตางประเทศ

ตางประเทศใชฉลากคารบอนแบบรอยเทา

คาร บอนท เ ป นการพ จารณาปรมาณรวมของก าซ

คารบอนไดออกไซด และกาซเรอนกระจกอนๆ อาท

กาซมเทน กาซหวเราะ ทปลอยออกมาจากผลตภณฑ

หรอบรการตลอดวฎจกรชวตของผลตภณฑ แหลง

กำา เนดของกาซดงกลาวมาจากกจกรรมตางๆ อาท

การใชพลงงานฟอสซล การทำาการเกษตร การผลต

ในภาคอตสาหกรรม และการขนสง รอยเทาคารบอน

เปนการวดผลกระทบของผลตภณฑและบรการจาก

ก จกรรมของมนษยท ม ต อส งแวดลอม เช งปรมาณ

ใชตวชวดโอกาสในการเกดภาวะโลกรอน โดยทวไปจะใช

คานของกาซเรอนกระจกทระยะเวลา 100 ป สวนมากอยใน

ภาคอตสาหกรรมหนกและการขนสง

รอยเทาคารบอนทตดบนสนคาจะเปนขอมล

สวนหนงในการตดสนใจของผบรโภคทจะเลอกซอสนคาท

ฉลากคารบอนแสดงผลเปน 5 ระดบ

โดยใชหมายเลข 1 – 5 ตามปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลงในสนคาแตละชนด

เบอร 1 สแดง เปนสนคาทสามารถลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกไดนอยทสด เปน รอยละ 10

เบอร 2 สสม เปนสนคาทสามารถลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกไดนอย เปน รอยละ 20

เบอร 3 สเหลอง เปนสนคาทสามารถลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกไดปานกลาง เปน รอยละ 30

เบอร 4 สนำาเงน เปนสนคาทสามารถลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกไดคอนขางมาก เปน รอยละ 40

เบอร 5 สเขยว เปนสนคาทสามารถลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกไดมากทสด เปน ตงแตรอยละ 50 ขนไป


มกระบวนการผลตไมทำาลายสงแวดลอม และกระตนให

ผผลตปรบเทคโนโลยใหเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน

หากผผลตลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดใน

บรรยากาศและไดฉลากคารบอนทเปนมาตรฐานสากล

สนคาไทยจะเปนทยอมรบมากขน เปนโอกาสเพมขด

การแขงขนในตลาดโลก

สถานะปจจบนของฉลากคารบอนในไทยไทยเปนประเทศท 3 ในเอเชย รองจากญปน

และเกาหลใตท เ รมใชฉลากคารบอนบนผลตภณฑ

ฉลากคารบอนของไทยไดรบการรบรองโดยองคการ

บรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) และ

สถาบนสงแวดลอมไทย เปดโอกาสใหภาคธรกจเขา

รวมโครงการฉลากคารบอนตงแตเดอนสงหาคม 2551

ในระยะเรมตน ม งออกฉลากคารบอนแบบท 2 ท

ประเมนการปลอยกาซเรอนกระจกจากกระบวนการผลต

เ พ อ ใ ห ก า ร ดำ า เ น น ก า ร ร ว ด เ ร ว ร อ ง ร บ ก ร ะ แ ส ข อ ง

ผ ผ ล ตแ ละผ บ ร โภค เกณฑการข นทะ เบ ยนฉลาก

ลดคารบอน พจารณาจากการใชไฟฟา เชอเพลงฟอสซล

วตถดบ และการจดการของเสย แสดงผลในรปของ

กาซคารบอนไดออกไซดเปรยบเทยบกบเกณฑกลาง

ทองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการ

มหาชน) และสถาบนสงแวดลอมไทยกำาหนด สนคา

และบรการจะไดรบการอนมต เพอขนทะเบยนฉลาก

ลดคารบอน หากกระบวนการผลตมการปลอยกาซเรอน

กระจกลดลงเฉลยตงแตรอยละ 10 ขนไป ระหวางปฐาน

พ.ศ.2545 ถงปลาสดทครบ 12 เดอน ฉลากคารบอน

มอาย 3 ป ผผลตตองยนเอกสารขอขนทะเบยนฉลาก

ใหมภายหลง 3 ป ปจจบนมผประกอบการทไดรบฉลาก

คารบอนแลว 90 ผลตภณฑ จาก 20 บรษท (ขอมล ณ

วนท 6 กนยายน 2553) เชน สตรอเบอรรอบแหงดอยคำา

ปนซเมนต ถงยางอนามย ผลตภณฑไมฝา กระเบองปพน

นำาตาล และ เครองดม เปนตน

ในอนาคตจะมยอดผประกอบการทขอรบฉลาก

คารบอนเพมขน หากหลายฝายใหความสำาคญตอการลด

การปลอยกาซเรอนกระจก และสนใจสงแวดลอมมากขน

โดยเฉพาะภาคอตสาหกรรม รวมถงภาคประชาชนปรบ

เปลยนพฤตกรรมในการดำาเนนชวตและหนมาสนบสนน

สนคาทตดฉลากคารบอน ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

เอกสารอางอง

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) สรปจำานวนบรษทและผลตภณฑทไดรบการอนมตการขน

ทะเบยนฉลาก ลดคารบอน ถงวนท 6 กนยายน 2553 เขาถงไดจาก http://www.tgo.or.th/index.

php?option=com_content&task=blogsection&id=8& Itemid=42 สบคนเมอ 30 กนยายน 2553.

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน), Carbon Reduction Label (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.

tgo.or.th/index.php?option=com_content&task=category&sectioned =8&id=31&Itemid=74 สบคนเมอ 30

กนยายน 2553.

รายงานพเศษ: สงเสรมสนคาตด“ฉลากคารบอน”ชวยลดโลกรอน” เขาถงไดจาก http:/ /www.vchar karn.

com/varticle/39052 สบคนเมอ 1 กนยายน 2553.

Carbon Footprint (CF) คออะไร เขาถงไดจาก http://www.mtec.or.th/ecodesign2010/index.php? option=com_

content&view=article&id=9:carbon-footprint-cf-&catid=1:-ecodesign&Itemid=5 สบคนเมอ 10

สงหาคม 2553.


บทนำา

ปญหาโลกรอนกบการจดการระดบโลกนบตงแตสนสดสงครามโลกครงท 2 เปนตนมา

ประเทศตางๆ ทวโลกเรงพฒนาประเทศดวยการพง

อตสาหกรรมและการคา โดยนำาทรพยากรธรรมชาตทใช

แลวหมดไป อาท ถานหน นำามน ปาไม มาใชอยางฟมเฟอย

สงแวดลอมโลกจงเรมเสอมโทรม เกดภยพบตทางธรรมชาต

บอยครงและรนแรง ดงนน สหประชาชาตจงไดมบทบาท

ในการผลกดนและกระตนใหนานาชาตตระหนกถงความ

รนแรงของปญหาสงแวดลอม และเรยกรองความรวมมอ

จากประชาคมโลก เพอดแลรกษาธรรมชาตและสภาพ

สงคม โดยจดการประชมระหวางประเทศหลายครง

การประชมสหประชาชาต ว าด วยเร อง

สงแวดลอมของมนษย ณ กรงสตอคโฮลม ประเทศสวเดน

เมอป 2515 เพอหามาตรการและแนวทางทจะนำาไปส

การพฒนาอยางยงยน แกไขปญหาความเสอมโทรมของ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใน 2 มต ไดแก

สงแวดลอม และจรยธรรม จดทำาปฏญญาสตอคโฮลม

มใจความสำาคญวา ทกประเทศมสทธทจะแสวงหาผล

ประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต แตการใชประโยชนจะ

ไมเปนอนตรายหรอมผลกระทบตอสงแวดลอมของประเทศ

อนๆ และกอตงสานกงานโครงการสงแวดลอมแหง

สหประชาชาต เพอประเมนสถานการณและทศทางของ

สงแวดลอมทงในระดบชาตและระดบนานาชาต

การจดทำายทธศาสตรการอนรกษโลก ใน

ป 2523 จากการพฒนาประเทศและประชากรท เพม

ขนอยางรวดเรวทำาใหองคกรระหวางประเทศเพอการ

อนรกษธรรมชาต และสำานกงานโครงการสงแวดลอมแหง

สหประชาชาตรวมกนจดทำายทธศาสตรการอนรกษโลก

* นกวเคราะหนโยบายและแผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา

การเผชญภาวะโลกรอนของประชาคมโลก

ภาวะโลกรอนกำาลงเปนปญหาสำาคญของประชาคมโลก เนองจากอณหภมของโลกทสงขน ภมอากาศ

เปลยนแปลง ทำาใหเกดภยพบตตางๆ อาท แผนดนไหว คลนยกษสนาม พายถลม นำาทวม ไฟปา การยบตวของพนดน

การกดเซาะของชายฝง โรคระบาดรนแรง และคลนความรอนทแผปกคลมพนทในหลายประเทศ อาท จน อนเดย ปากสถาน

โปรตเกส สเปน และอตาล ทำาใหมประชากรบาดเจบ เสยชวต ตองทงททำากน และไรทอยอาศยเปนจำานวนมาก

นอกจากน พช และสตวหลายชนดกำาลงสญพนธ และคนยากจนไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอนมากทสด ประชาคม

โลกตางตระหนกถงมหนตภยทนบวนจะทวความรนแรง เปนภยคกคามตอการดำารงชวต และการพฒนาประเทศ

มากขน จงไดเกดความรวมมอเพอเตรยมความพรอมรบการเผชญภาวะโลกรอน และบรรเทาผลกระทบทเกดขน

อมราวรรณ ทวถนอม *


ภายใตแนวความคดท ว ามนษย เปนส วนหน ง ของ

ธรรมชาต หากไมอนรกษทรพยากรธรรมชาต อนาคตของ

มนษยชาตจะมดมน โดยสงเสรมการอนรกษ การบำารง

รกษากระบวนการทางนเวศวทยาและระบบเกอหนนความ

อยรอดของมนษย พชและสตว การสงวนไวซงความหลาก

หลายทางพนธกรรม และการใชประโยชนจากพนธพชและ

สตวอยางยงยน

การตงคณะกรรมาธการโลกวาดวยสงแวดลอม

และการพฒนา ในป 2526 ทเปนผลมาจากปฏญญา

สตอคโฮลม และไดมการประชมรวมกนเปนครงแรก

ในป 2527 เรยกรองใหชาวโลกเปลยนแปลงวถการดำาเนน

ชวตทฟมเฟอย ปรบแนวทางการพฒนาใหมใหเปนมตร

กบสงแวดลอมและสอดคลองกบธรรมชาตมากขน ภาย

ใตแนวคด “การพฒนาทตอบสนองความตองการของคน

ยคปจจบน ตองไมทำาใหคนรนตอไปลดขดความสามารถ

ทจะสนองความตองการของเขาลง”

การประชมสหประชาชาต ว าด วยเร อง

สงแวดลอมและการพฒนา ณ กรงรโอ เดอ จาเนโร

ประเทศบราซล ในป 2535 เปนการประชมครงแรกท

กำาหนดแนวทางการแกปญหาทตองดำาเนนการพฒนา

ใหครอบคลม 3 มต ไดแก สงแวดลอม เศรษฐกจ และ

สงคม โดยจดตงคณะกรรมาธการวาดวยการพฒนาท

ยงยน ประกอบดวยสมาชก 53 ประเทศรบผดชอบการ

พฒนาทยงยน ทำาหนาทตดตามการนำาผลการประชม

ไปปฏบตให เปนรปธรรม และรายงานผลตอสมชชา

สหประชาชาต นอกจากน ไดรบรอง (1) ปฏญญารโอ

เพอปรบปรงคณภาพชวตของประชาชน (2) แถลงการณ

เกยวกบหลกการดานปาไม (3) แผนปฏบตการ 21

แผนแมบทเพอการพฒนาทยงยน สรางความสมดลระหวาง

เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม (4) อนสญญาทวาดวย

สหประชาชาต องคการสหประชาชาตเปนองคการระหวางประเทศกอตงขนในป 2488

มสำานกงานใหญตงอยทกรงนวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา สมาชกประกอบดวยประเทศตางๆ จากทกภมภาคของโลก เมอเรมกอตงมสมาชก 51 ประเทศ แตปจจบนมสมาชก 192 ประเทศ

องคการสหประชาชาตไดรบการสถาปนาอยางเปนทางการเมอวนท 24 ตลาคม 2488 เมอกฎบตรสหประชาชาตมผลบงคบใช กฎบตรสหประชาชาต มวตถประสงค 4 ประการ ไดแก

1. ดำารงไวซงสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ ประเทศสมาชกจะดำาเนนการรวมกนเพอปองกนและปราบปรามการรกรานหรอการกระทำาใดๆ กตามซงเปนการคกคามสนตภาพ หากเกดกรณพพาททจะเปนภยตอสนตภาพ จะใหมการแกไขหรอทำาความตกลงกนโดยสนตวธ โดยยดความยตธรรมและกฎหมายระหวางประเทศเปนหลก

2. สงเสรมสมพนธไมตรระหวางประเทศโดยยดความเสมอภาคและสทธทจะเลอกวธการปกครองของตนเปนหลก และการใชวธการทเหมาะสมเพอธำารงรกษาสนตภาพใหมนคงสบไป

3. สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศในการแกไขปญหาเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม สนบสนนใหทกชาตเคารพในสทธและเสรภาพของมวลมนษยโดยไมคำานงถงเชอชาต เพศ ภาษา หรอศาสนา

4. เปนศนยกลางประสานงานของประเทศตางๆ ใหบรรลตามความมงหมายรวมกน

สหประชาชาตประกอบดวย 5 องคกรหลก ไดแก สมชชาใหญแหงสหประชาชาต คณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต คณะมนตรเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาต สำานกงานเลขาธการแหงสหประชาชาต และศาลยตธรรมระหวางประเทศ นอกจากน มองคกรอนๆ เชน องคการอนามยโลก องคการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต และกองทนเพอเดกแหงสหประชาชาต เลขาธการสหประชาชาตคนปจจบน คอ นายบน ค มน ชาวเกาหลใต เปนเลขาธการคนท 8 เขารบตำาแหนงเมอวนท 1 มกราคม 2550 ตอจากนายโคฟ อนนน


การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ป 2535 ทประเทศไทย

ไดใหสตยาบนเมอ 28 ธนวาคม 2537 และ (5) อนสญญาวา

ดวยเรองความหลากหลายทางชวภาพ ซงประเทศไทยไดให

สตยาบนเมอ 29 มกราคม 2547

พธสารเกยวโต ทมงดำาเนนการลดกาซเรอน

กระจกป 2540 มผลบงคบใชเมอ 16 กมภาพนธ 2548 ใน

ปจจบนมประเทศทเปนภาคทงสน 190 ประเทศ ยกเวน

สหรฐอเมรกา ตอมาไดดำาเนนการตอเนองโดยจดการ

เจรจาเพอหาขอตกลงหลงสนสดพนธกรณการลดกาซเรอน

กระจกชวงแรกของพธสารเกยวโตในป 2555 และตงคณะ

ทำางานเฉพาะกจวาดวยพนธกรณตอเนองของกลม

ประเทศภาคผนวกท 1 ภายใตพธสารเกยวโต เพอ

พจารณาพนธกรณตอเนองของกลมประเทศภาคผนวกท 1

หลงพนธกรณชวงแรกสนสดในป 2555 ประเดนการเจรจา

สำาคญทคาดวาจะสงผลเชอมโยงตอกลมประเทศนอกภาค

ผนวกท 1 ซงรวมถงประเทศไทย ประกอบดวย 3 ประเดน

หลก ไดแก การกำาหนดเปาหมายความรวมมอระยะยาว

การจดการกาซเรอนกระจกรายสาขา และการลดการปลอย

กาซเรอนกระจกจากการทำาลายปาและความเสอมโทรม

ของปาในประเทศกำาลงพฒนา อนสญญาสหประชาชาตวา

ดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ แบงกลมประเทศ

ภาคสมาชกออกเปน 3 กลม ดงภาพ

ทมา : องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

พธสารเกยวโตมหลกการสำาคญ 5 ประการ ดงน1. พนธกรณ กำาหนดใหลดกาซเรอนกระจก 6 ชนด ไดแก คารบอนไดออกไซด มเทน ไนตรสออกไซด

ไฮโดรฟลออโรคารบอน เปอรฟลออโรคารบอน และซลเฟอรเฮกซาฟลโอไรด เปนขอผกมดทางกฎหมาย สำาหรบประเทศในภาคผนวกท 1 และมพนธกรณทวไปรวมกนระหวางประเทศภาคสมาชกทงหมด

2. การดำาเนนการ ประเทศในกลมภาคผนวกท 1 ตองจดทำานโยบายและมาตรการในการลดกาซเรอนกระจกในประเทศ รวมถงการเพมการดดซบกาซเรอนกระจก เพอใหการดำาเนนงานบรรลจดมงหมาย จงไดกำาหนด กลไก ดงน (1) กลไกการซอขายสทธการปลอยกาซเรอนกระจก (2) กลไกการทำาโครงการรวม และ (3) กลไก การพฒนาทสะอาด

3. การลดผลกระทบในประเทศกำาลงพฒนา ประเทศในภาคผนวกท 2 ไดจดตงกองทนเพอการปรบตวรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ใหความชวยเหลอประเทศกำาลงพฒนาในการลดกาซเรอนกระจก

4. การจดทำาบญช การรายงานผล และการตรวจสอบ เปนกระบวนการตดตามตรวจสอบ เพอใหการดำาเนนการภายใตพธสารเกยวโตเปนไปอยางรดกม

5. การปฏบตตามบทบญญตแหงพธสาร จดตงคณะกรรมการตดตามการปฏบตตามบทบญญตแหงพธสาร เพอจดการกบประเทศทไมปฏบตตามบทบญญตแหงพธสาร


ประเทศในภาคผนวกพธสารเกยวโต ไดมการจดทำาอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และไดแบง

ประเทศภาคสมาชกออกเปน 3 กลม ไดแก 1. ประเทศในภาคผนวกท 1 หมายถง กลมประเทศทพฒนาแลวในกลม Organization for Economic Co-

operation and Development (OECD) และกลมประเทศทกำาลงเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจ ทมพนธกรณในการจำากด และลดปรมาณกาซเรอนกระจกใหอยในระดบเดยวกบป 2533 ไดแก

1. ออสเตรเลย 11. ประชาคมเศรษฐกจยโรป

21. ลตเวย 31. โรมาเนย

2. ออสเตรย 12. ฟนแลนด 22. ลกเตนสไตน 32. รสเซย

3. เบลารส 13. ฝรงเศส 23. ลทวเนย 33. สโลวาเกย

4. เบลเยยม 14. เยอรมน 24. ลกเซมเบรก 34. สโลวเนย

5. บลแกเรย 15. กรซ 25. โมนาโก 35. สเปน

6. แคนาดา 16. ฮงการ 26. เนเธอรแลนด 36. สวเดน

7. โครเอเชย 17. ไอซแลนด 27. นวซแลนด 37. สวสเซอรแลนด

8. สาธารณรฐเชก 18. ไอรแลนด 28. นอรเวย 38. ตรก

9. เดนมารก 19. อตาล 29. โปแลนด 39. ยเครน

10. เอสโตเนย 20. ญปน 30. โปรตเกส 40. สหราชอาณาจกร

41. สหรฐอเมรกา (ลงนามในพธสาร แลว แตยงไมไดใหสตยาบน)

2. ประเทศในภาคผนวกท 2 หมายถง กลมประเทศ OECD ทเปนสมาชกภาคผนวกท 1 ทมพนธะพเศษในการกระจายเงนทนเพอชวยเหลอประเทศกำาลงพฒนาในการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศดานการถายทอดเทคโนโลย และวธการปฏบต ดงน

1. ออสเตรเลย 7. ฟนแลนด 13. อตาล 19. โปรตเกส

2. ออสเตรย 8. ฝรงเศส 14. ญปน 20. สเปน

3. เบลเยยม 9. เยอรมน 15. ลกเซมเบรก 21. สวเดน

4. แคนาดา 10. กรซ 16. เนเธอรแลนด 22. สวสเซอรแลนด

5. เดนมารก 11. ไอซแลนด 17. นวซแลนด 23. สหราชอาณาจกร

6. ประชาคมเศรษฐกจยโรป

12. ไอรแลนด 18. นอรเวย 24. สหรฐอเมรกา (ลงนามในพธสาร แลว แตยงไมไดใหสตยาบน)

3. ประเทศนอกภาคผนวกท 1 หมายถงประเทศกำาลงพฒนาทงหมด และไมมพนธกรณในการลดกาซเรอนกระจก มทงสน 150 ประเทศ

การรบมอกบภาวะโลกรอนในประชาคมอาเซยน

ประชาคมอาเซยนไดกำาหนดวสยทศนอาเซยน 2020 ทมงหวงใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมความมนคง มงคง และสามารถแขงขนไดอยางเทาเทยมกบภมภาคอนๆ ตลอดจนกำาหนดมาตรการสงเสรมความยงยนของสงแวดลอม โดยจดการ ดแลสงแวดลอมอยางถกตอง ปองกนและขจดภยพบตดานสงแวดลอมในภมภาค การประชมสดยอดอาเซยนและประเทศคเจรจา (อาเซยน + 61) ครงท 15 ณ ประเทศไทย เมอ 25 ตลาคม

1 การประชมอาเซยน ครงท 15 มประเทศคเจรจาเขารวม 6 ประเทศ ไดแก จน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด

2552 ผนำาอาเซยนไดรบรองแถลงการณรวมกนวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยตระหนกวาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเปนภยคกคามสำาคญตอการพฒนาประเทศอยางยงยน และควรรวมมอกนทงในระดบภายในประเทศ ภมภาค และระหวางประเทศอยางเรงดวน ภายใตกรอบอนสญญาวาดวยการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศของสหประชาชาต และพธสารเกยวโต

สวนการประชมสดยอดอาเซยนครงท 16 ในหวขอ “การมงสประชาคมอาเซยน จากวสยทศนสการปฏบต” ระหวางวนท 6-9 เมษายน 2553 ณ กรงฮานอย ประเทศ


ขอมล ใหคำาแนะนำาและดำาเนนการทเกยวของกบโครงการทลดการปลอยกาซเรอนกระจกตามกลไกการพฒนาทสะอาด

2. แผนบรรเทาภาวะโลกรอนดานการเกษตร พ.ศ. 2551–2554 ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ทำาการศกษาวจยความสมพนธระหวางภาคเกษตรกบภาวะโลกรอน ทงดานผลกระทบ การปรบตว พฒนาระบบฐานขอมล องคความร ขอมลการลดและการกกเกบกาซเรอนกระจกและระบบเตอนภยทมประสทธภาพ ประกอบ ดวย 3 ยทธศาสตร ดงน (1) การบรหารจดการความร (2) การปองกนและแกไขปญหา และ (3) การประชาสมพนธ

3. ยทธศาสตรพลงงาน ของกระทรวงพลงงาน มงประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในกจการ พลงงานของประเทศ เนนใชพลงงานอยางรคณคา ลดการ พงพาพลงงานจากตางประเทศ และพจารณาเลอกใชพลงงานทดแทน ประกอบดวย 5 ยทธศาสตร ไดแก (1) ความมนคงดานพลงงาน (2) พลงงานทดแทน (3) การกำากบดแลราคาและความปลอดภย (4) การอนรกษพลงงานและประสทธภาพ และ (5) การดแลสงแวดลอม

4. ยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาตฉบบท 1 พ.ศ. 2551-2554 ดำาเนนการโดยกระทรวงสาธารณสขรวมกบกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ในการจดการอนามยสงแวดลอมและพฒนาพฤตกรรมสขภาพอยางเปนระบบ ปรบปรงการดำาเนนงานดานอนามยสงแวดลอม และการพฒนาคณภาพชวตควบคกบการพฒนาทยงยน ประกอบดวย 7 ยทธศาสตร ไดแก (1) การเพมประสทธภาพ ประสทธผลของระบบบรหารจดการ และการเขาถงการบรการดานอนามยสงแวดลอม (2) การพฒนาทรพยากรบคคลดานอนามยสงแวดลอม (3) การเสรมสรางศกยภาพภาคเครอขายและสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน (4) การเพมประสทธภาพการสอสารสาธารณะและการเขาถงขอมลดานอนามยสงแวดลอม (5) การสงเสรม สนบสนนการใชมาตรการทางกฎหมาย เศรษฐศาสตร และสงคม (6) การสงเสรม สนบสนนการวจยพฒนาองคความรและเทคโนโลยดานอนามยสงแวดลอม และ (7) การสนบสนนและปฏบตตามพนธกรณ ขอตกลง และความรวมมอระหวางประเทศ

การดำาเนนงานตอบสนองพนธกจระดบโลก ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย จำ า เ ป น ต อ ง ป ร บ ต ว ใ ห ท น ต อ

สถานการณ และพรอมรบมอกบผลกระทบจากภาวะ โลกรอน โดย

1. ศกษาวเคราะหพนธกรณและขอตกลงเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและสงแวดลอม

เวยดนาม ใหความสำาคญกบการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ โดยรบรองแถลงการณอาเซยนวาดวยการตอบสนองตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เรยกรองให ทกประเทศสมาชกดำาเนนการใหบรรลขอตกลงรวมกน ในเรองน

ไทยกบพนธกรณโลกในฐานะสมาชกขององคการสหประชาชาต และ

สมาชกประชาคมอาเซยน ประเทศไทยไดรวมลดสภาวะโลกรอน โดยลงนามในกรอบอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เขารวมเปนภาคในกรอบอนสญญาฯ เมอ 28 ธนวาคม 2537 ลงนามรบรองพธสารเกยวโต เมอ 2 กมภาพนธ 2542 และใหสตยาบนเมอ 28 สงหาคม 2545 ดำาเนนการภายใตความรวมมอของภาครฐ เอกชน และประชาสงคม จดตงกลไกและแนวทางการทำางานในหลายรปแบบ กำาหนดแนวทางการลดกาซเรอนกระจก และสนบสนนการดำาเนนการตามกลไกการพฒนาทสะอาดไวในยทธศาสตรการพฒนาบนฐานความหลากหลายทางชวภาพและการสรางความมนคงของฐานทรพยากรและสงแวดลอม ภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ตอเนองไปถงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ควบคกบหนวยงานทรบผดชอบไดจดทำาแผนยทธศาสตร และแผนแมบทระดบชาตหลายฉบบ ดงน

1. ยทธศาสตรแหงชาตวาดวยการจดการ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. 2551-2555 ภายใตความรบผดชอบของกระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม เพอเตรยมความพรอมในการรบมอ และปรบตวตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ ม 6 ยทธศาสตร ดงน (1) การสรางความสามารถ ในการปรบตว (2) การสนบสนนการลดการปลอยและเพมแหลงดดซบกาซเรอนกระจก (3) การสนบสนนงานวจยทเกยวของ (4) การสรางความตระหนกรและการมสวนรวมในการแกไขปญหา (5) การเพมศกยภาพของบคลากรและหนวยงานท เกยวของ และ (6) การพฒนาการดำาเนนงานในกรอบความรวมมอกบตางประเทศ ไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร เมอวนท 7 มกราคม 2551 นอกจากน ไดจดทำาแผนการจดการในสาขาทสงผลกระทบสง อาท แผนการจดการคณภาพ สงแวดลอม พ.ศ. 2550–2554 ยทธศาสตรการจดการปองกน และแกไขปญหาการกดเซาะชายฝง และแตงตงคณะกรรมการนโยบายการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศแหงชาต และองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) (อบก.) เพอทำาหนาทบรหารจดการ


เพอสรางศกยภาพในการเจรจากบตางประเทศ โดยศกษารายละเอยดและสรางความเขาใจกบพนธกรณตางๆ ตดตามสถานการณการเจรจาและทาทของประเทศตางๆ ทจะมผลกระทบทงทางบวกและลบตอไทยในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอสรางโอกาส อำานาจในการ ตอรองทางการคา เรงดำาเนนการศกษา เตรยมการกำาหนดแนวทาง นโยบายและมาตรการตางๆ สรางความไดเปรยบในการกำาหนดทาททเหมาะสมของประเทศ และเตรยมมาตรการรองรบผลกระทบทเกดจากมาตรการทางการคาและขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พรอมทงเสรมสรางเทคนคการเจรจาและแนวรวมเพอสรางอำานาจตอรองในเวทการคา การลงทน และสงแวดลอม พฒนาความรวมมอในกลมอาเซยนเพอประโยชนรวมกน โดยเฉพาะความรวมมอในการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการลดกาซเรอนกระจก การปรบตว และการใชทรพยากรรวมกน

2. พฒนาองคความร และระบบฐานขอมลเกยวกบผลกระทบท เกดขนจากการเปลยนแปลง ภมอากาศ โดยศกษาวจย และพฒนาความรในการคาดการณ ประเมนความเสยง ความเปราะบาง เพอวางแผน รบมอ และจดการปองกนและแกไขปญหาไดอยางเหมาะสม ตลอดจนสนบสนนการวจยและพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมท เกยวของกบการลดกาซเรอนกระจกและการปรบตว พรอมทงสรางนกวจยและ เครอขาย ควบคกบการจดทำาระบบฐานขอมลเชงพนท การเปลยนแปลงภมอากาศ ฐานขอมลกาซเรอนกระจก พฒนาเครอขายความรอยางมสวนรวม และเผยแพรขอมลและความรสสาธารณะชน

3. พฒนาเครองมอในการบรหารจดการเพอรบมอกบความทาทายจากการเปลยนแปลง

ภมอากาศ โดยนำาความรและฐานขอมลกาซเรอนกระจกมาพฒนาระบบการตดตามประเมนผลกลไก การพฒนาทสะอาด การประเมนผลกระทบทอาจเกดขน อาท ระบบนเวศปาไม ความหลากหลายทางชวภาพ พนทชายฝง การขาดแคลนนำา การจดทำาระบบการขนทะเบยนแหงชาตสำาหรบการจดตงตลาดคารบอน ในอนาคต กำาหนดหลกเกณฑ เงอนไข และวธการจดเกบภาษสงแวดลอม คาธรรมเนยมและการใชเครองมอทางเศรษฐศาสตร สงเสรมการนำาฉลากสงแวดลอมมาใชเพอสรางแรงจงใจในการลดกาซเรอนกระจก ปรบเปลยนพฤตกรรมใหประชาชนลดการปลอยกาซเรอนกระจก และสงเสรมการพฒนาระบบตลาดคารบอนในประเทศไทย

บทสรปป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ใ น ฐ า น ะ ท เ ป น ส ว น ห น ง ข อ ง

ประชาคมโลกยอมตองไดรบผลกระทบจากการดำาเนนนโยบายของประเทศตางๆ ภายใตขอตกลงและพนธกรณตางๆ ของประชาคมโลก จงตองตดตามสถานการณ ศกษารายละเอยดของขอตกลงและพนธกรณ เพอเตรยมความพรอมรบมอผลกระทบทอาจเกดขนในอนาคต ตลอดจนกำาหนดทศทาง/แนวทางการพฒนาประเทศทงในระยะสนและระยะยาว โดยสรางความรความเขาใจเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหกบบคลากรทเกยวของและประชาชนทวไป ปรบเปลยนพฤตกรรมการดำารงชวตและลดกาซเรอนกระจกในชวตประจำาวน พฒนาระบบฐานขอมลกาซเรอนกระจก/การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และสนบสนนการวจยและพฒนานกวจย พรอมทงสรางเครอขายความรวมมอกบประเทศตางๆ โดยเฉพาะประเทศในกลมประชาคมอาเซยนเพอใหสามารถใชทรพยากร รวมกนอยางสมดลและยงยน ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

เอกสารอางองคณะทำางานเพอโลกเยนทเปนธรรม, ขอเสนอภาคประชาสงคมไทยตอรฐบาลไทย ในสมยประชมภาคสมาชกอนสญญา สหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศครงท 15 (เอกสารอดสำาเนา). พฤศจกายน 2552.

วชย รตนศรวนชย, พธสารเกยวโต (ออนไลน) http://www.npc-se.co.th/news_safety/ npcse_03 evi.asp?news_id= 1809 สบคนเมอ 15 สงหาคม 2553.

สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง). โครงการเตรยม การจดทำาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก เสนอตอ สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2553.

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, รางทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (เอกสารอดสำาเนา). กนยายน 2553.

___________, เอกสารประกอบการประชมประจำาป 2552 ของ สศช. “จากวสยทศน 2570... สแผนฯ 11”. บรษท สหมตรพรนตง และพบลชชง จำากด, กรกฎาคม 2552.


จากโคเปนเฮเกน...สเมกซโกบทนำา

กอนการประชมโลกรอนทโคเปนเฮเกนการแกปญหาโลกรอนและการลดผลกระทบ

ของภาวะโลกรอนเปนประเดนททกประเทศใหความสำาคญ และเขารวมประชมอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและพธสาร เกยวโต เพอรวมตดสนใจกำาหนดแนวทางความรวมมอแกไขภาวะโลกรอน ตงแตการประชมสดยอดระดบโลกทเมองรโอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซล ในเดอนมถนายน 2535 รวมทงกำาหนดทาท เพมเตมในเรองการปลอย

ก า ซ เ ร อ น ก ร ะ จ ก ข อ งประเทศพฒนาแลวตามบทบญญตของพธสารเกยวโตซงจดทำาขนในป 2540 และมผลใชบงคบในวนท 16 กมภาพนธ 2548

ก า ร ป ร ะ ช มประเทศภาคอนสญญาฯ ค ร ง แ ร ก จ ด ข น ท

กรงเบอรลน ประเทศเยอรมน ในป 2538 และ จดท เมองโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารกเปนครงท 15 ในป 2552

การประชมครงท 13 เปนการประชมครงสำาคญ จดขนทเกาะบาหล ประเทศอนโดนเชย ในเดอนธนวาคม 2550 เนองจากเปนการประชมเพอหาขอตกลงรวมกนในการจดทาพนธกรณลดกาซเรอนกระจกหลงจากป 2555 ทพธสารเกยวโตสนสดลง จะสงผลกระทบตอ

ประเทศกำาลงพฒนา เนองจากในบทบญญตของพธสารเกยวโต ประเทศกำาลงพฒนายงไมตองลดการปลอยกาซเรอนกระจก อยางไรกตาม เรมมประเดนถกเถยงและขอเรยกรองมากขนในเวทระหวางประเทศเกยวกบการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศกำาลงพฒนา เพราะการแกปญหาโลกรอนตองอาศยความรวมมอจากทกประเทศเพราะบางประเทศ อาท จนและอนเดย มการปลอยกาซเรอนกระจกเพมขน นอกจากน ไดมการรบรอง “แผนปฏบตการบาหล” ซงเปนกรอบการเจรจาสำาหรบการจดทำาพนธกรณในการลดกาซเรอนกระจกหลงป 2555 ทกำาหนดใหมแนวทางความรวมมอระยะยาวภายใตกรอบอนสญญาฯ ใหแลวเสรจภายในการประชมครงท 15 ทเมองโคเปนเฮเกน ในเรองการลดปรมาณการปลอยกาซเรอน กระจกรวมทงกองทนสำาหรบการปรบตวจากโครงการ ลดกาซเรอนกระจกตามกลไกการพฒนาทสะอาด เพอนำามาใช สำาหรบปรบตวในประเทศกำาลงพฒนาเพอรองรบผลกระทบ ทเกดจากปญหาโลกรอน และ เรองการปลอยกาซจาก การขนสงระหวางประเทศทงทางอากาศและทางทะเล

ขอตกลงโคเปนเฮเกนกบทาททเปลยนไป ของประเทศมหาอำานาจ

หลายฝายคาดหวงตงแตการประชมทบาหล ในป 2550 วาจะสามารถหาขอยตเรองการลดการปลอยกาซเรอนกระจกเพอทดแทนพธสารเกยวโตไดสำาเรจ ดงนน ในการประชมทโคเปนเฮเกนจงมผนำากวารอยประเทศเขารวม และมงมนทจะหาขอสรปรวมกนเพอแกปญหาโลกรอน

ภทรจต จมพล กอซโซล *

à นกวเคราะหนโยบายและแผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา

การประชมกรอบอนสญญาแหงสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ครงท 15 ระหวางวนท 7-18 ธนวาคม 2552 ณ กรงโคเปนเฮเกน ราชอาณาจกรเดนมารก เพอกำาหนดขอตกลงแกปญหาโลกรอนฉบบใหมทดแทนพธสารเกยวโตทจะหมดวาระในป 2555 แมผลการประชมจะมเพยงการรบทราบความตกลงโคเปนเฮเกนทไมมผลผกพนทางกฎหมายในการกำาหนดเปาหมายการลดปรมาณกาซเรอนกระจกทชดเจนของประเทศผปลดปลอยหลก แตถอเปนกาวสำาคญของการแกปญหาภาวะโลกรอนทผนำารอยกวาประเทศใหความสนใจและเดนทางมารวมประชม ประเทศตางๆ ปรบทาทและเหนความสำาคญของภาวะ โลกรอนมากยงขน สำาหรบประเดนหลกทไมสามารถหาขอสรปได เนองจากจดยนทแตกตางระหวางประเทศ รำารวยกบประเทศยากจน ไดแก การกำาหนดปรมาณการปรบลดกาซเรอนกระจก และการใหความชวยเหลอทางการเงนแกประเทศยากจนจงตองหาขอยตรวมกนในการประชมฯ ครงท 16 ทเมองแคนคน ประเทศเมกซโก ในเดอนธนวาคม 2553 ประเทศไทยตองตดตามอยางใกลชดและเตรยมความพรอมเขารวมการเจรจาความตกลงระหวางประเทศดานโลกรอนตอไป


รวมทงประธานาธบดสหรฐอเมรกาซงเปนประเทศทไมไดรวม พธสารเกยวโตกเขารวมเชนกน

เรองสาคญทยงไมมขอยตเปนเรองการปลอยกาซเรอนกระจก ประเทศกำาลงพฒนาเสนอวาใหประเทศพฒนาแลวเปนผรบผดชอบหลกในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก รวมทงจายเงนชวยเหลอและชวยพฒนาเทคโนโลยใหแกประเทศกำาลงพฒนาดวย แตทวาประเทศพฒนาแลวเหนวา ประเทศกำาลงพฒนาตองรวมรบผดชอบในเรองนดวยเชนกน เพราะมการขยายตวทางเศรษฐกจและการบรโภคในอตราสง ซงมสวนสำาคญในการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด

อยางไรกตาม ความพยายามของประธานาธบดสหรฐฯ กบผนำากลมประเทศ BASIC1 กประชมเพอหาขอตกลงรวมกนและผลกดนใหเกด “ความตกลงโคเปนเฮเกน” 2 แมวาหลายประเทศไมเหนดวยและไมรบรางขอตกลงดงกลาว การเจรจาทไมสามารถหาขอยตได เนองจากทกประเทศมขอจากดและเงอนไข จงเสนอใหนำาประเดนดงกลาวหาขอยตตอไปทประเทศเมกซโก

ไทยกบการเจรจาโลกรอนทโคเปนเฮเกนการประชมท โคเปนเฮเกนมความสำาคญใน

การพฒนาประเทศไทย เนองจากภาวะโลกรอนจะสงผลกระทบตอผลผลตขาว ซงเปนพชเศรษฐกจหลก เพราะวาอณหภมสงขนจะกระทบตอการผลตขาว3 และการสงออก รวมทงความมนคงทางอาหารของโลกในอนาคต นอกจากน ยงสงผลตอการเปลยนแปลงฐานทรพยากรทงดน นำา ปาไม รวมถงระบบนเวศ

ประเทศไทยไดกำาหนดยทธศาสตรการจดการกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทกำาหนดมาตรการตางๆ ไวชดเจนในการรองรบภาวะโลกรอน รวมทงหาทางรวมมอกบหลายประเทศผลกดนใหการเจรจาเพอลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกบรรลผล

ประเทศไทยไดดำาเนนการลดผลกระทบจากการปลอยกาซเรอนกระจกภายใตโครงการลดการใชสารเคมในการเกษตร และกำาหนดแนวทางพฒนา

1 กลมประเทศ BASIC เปนชอยอของกลมประเทศกำาลงพฒนา 4 ประเทศ ไดแก บราซล แอฟรกาใต จน และอนเดย ซงเปนผปลอยกาซเรอน กระจกในปรมาณสงเปนลำาดบตนของกลมประเทศกำาลงพฒนา (อางจาก บณฑร เศรษฐศโรตม, ทาทและบทบาทของกลมประเทศ BASIC ตอการเจรจาโลกรอน, (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.chemtrack.org/News-Detail.asp?TID=7&ID=518)2 สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร (2553), รายงานเรอง การเปลยนแปลงภมอากาศโลก ในโครงการเตรยมการจดทำาแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 113 อรรถชย จนตะเวช, ภาวะโลกรอนกบระบบผลตขาวไทย (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://rescom2006.trf.or.th/display/show_colum_ print. php?id_colum=2114 สบคนเมอ 15 สงหาคม 2553.

สาระสำาคญของ “ความตกลงโคเปนเฮเกน” สรปไดวา • ทกประเทศตองตระหนกถงความจาเปนในการรกษาอณหภมโลกไมใหสงเกน 2 องศาเซลเซยส

เพราะจะกอใหเกดผลกระทบรายแรง แตไมไดกำาหนดระดบความรบผดชอบของแตละประเทศเกยวกบปรมาณ กาซคารบอนไดออกไซด

• กำาหนดใหแตละประเทศทารายงานเสนอทก 2 ป เกยวกบการดำาเนนงานลดการปลอยกาซเรอนกระจกของแตละประเทศจนถงป 2563

• เสนอใหประเทศทพฒนาแลวใหเงนชวยเหลอประเทศกาลงพฒนา ปละ 10,000 ลานดอลลาร สรอ. สำาหรบโครงการเตรยมรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและพฒนาพลงงานสะอาด

• ตงเปาหมายระดมทนปละ 100,000 ลานดอลลาร สรอ. ภายใน 10 ป เพอเปนกองทนสำาหรบการเตรยมการปรบตวรบวกฤตโลกรอนและบรรเทาผลกระทบทอาจเกดขน

• แตไมมบทลงโทษในกรณทประเทศเหลานนไมสามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจก


เศรษฐกจสงคมสเขยวตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ตอเนองถงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ซงกำาลงอยในขนตอนของการจดทำา เนนเรอง เศรษฐกจคารบอนตา โดยการปรบโครงสรางภาคการผลตทเนนการลดปรมาณคารบอน สงเสรมการพฒนาทยงยนและปลอดสารพษในการเกษตร รวมทงสงเสรมพลงงานสะอาดในระบบการขนสงและโลจสตกส และเปลยนรปแบบการใชจายของภาครฐโดยม งใชผลตภณฑอนรกษสงแวดลอม นอกจากน ไทยม “แผนพฒนาพลงงาน” ซงเปนแผนระยะยาว 15 ป ในการพฒนาพลงงานทางเลอกมเปาหมายใหเพมการใชพลงงานทางเลอกเปนรอยละ 20 ในป 2565

อยางไรกตาม ประเทศไทยขาดองคความรและระบบขอมลททนสมย ทำาใหการบรหารจดการภาครฐไมสามารถรองรบกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เชน ระบบฐานขอมลทดนและการใชทดน การบกรกทำาลายปา ตลอดจนความรทางวทยาศาสตรดานผลกระทบและการเปลยนแปลงระบบนเวศ

ในกลมประเทศอาเซยนมการผลกดนและดำาเนนงานอยางจรงจง ไดแตงตงคณะทำางานเกยวกบ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศดแลการปกปองไฟปา

และการลดผลกระทบจากการเปล ยนแปลงสภาพ ภมอากาศ ในการประชมสดยอดอาเซยนกบประเทศค เจรจาสามประเทศ เมอเดอนตลาคม 2552 ไดออกแถลงการณชะอา-หวหน วาดวยความรวมมอเกยวกบความมนคงดานอาหาร และการพฒนาพลงงานชวภาพในกรอบอาเซยน+37 เพอรวมมอกนลดผลกระทบจากภาวะโลกรอนและหาแหลงพลงงานใหมดวย การสรางนวตกรรมในการผลตพลงงานทางเลอกทดแทนพลงงานฟอสซล รวมท งจดทำานโยบายดานการคา พ ล ง ง า น ช ว ภ า พ ใ น ภ ม ภ า ค เ พ อ จ ด ก า ร ก บ ป ญ ห า สงแวดลอม การใชประโยชนจากทดน ความมนคงดานอาหาร สงเสรมการวจยและพฒนา และการถายทอดเทคโนโลย นอกจากน ในการประชมสดยอดอาเซยน+68

ไดประกาศเจตนารมณสนบสนนการประชมโลกรอนท โคเปนเฮเกน รวมทงรเรมความเปนหนสวนของเอเชยตะวนออก เพอแกปญหาโลกรอน

ในการประชมท โคเปนเฮเกน กลมประเทศอาเซยนสนบสนนการแกปญหาและลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงเรยกรองใหประเทศทพฒนาแลวรวมมอกนลดภาวะโลกรอน ถายทอดเทคโนโลยและเงนทนแกประเทศยากจน

ทาทและกรอบการเจรจาของประเทศไทยสำาหรบการเจรจาในการประชมรฐภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ครงท 15 4

การกำาหนดทาทของประเทศไทย5 มประเดนตางๆ ดงน

1. ความรวมมอระยะยาวภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตองไมกระทบตอการผลตอาหาร มการบรโภคทยงยน จะตองควบคมอณหภมของโลกไมใหสงขนเกนกวา 2 องศาเซลเซยสตอป มระดบความเขมขนของกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศไมเกน 450 ppm6 การกำาหนดเปาหมายการลดกาซเรอนกระจกใหใชป 2533 เปนปฐาน เปาหมายระยะสนในป 2563 กำาหนดการลดกาซเรอนกระจกอยระหวางรอยละ 25-40 มประเดนสำาคญ ไดแก สงเสรมการลดกาซเรอนกระจก การพฒนาและถายทอดเทคโนโลยเพอดำาเนนงานดานการลดกาซเรอนกระจกและการปรบตว สงเสรมดานการเงนและการลงทนเพอสนบสนนการดำาเนนงานดานการลดกาซเรอนกระจก การปรบตวและความรวมมอดานเทคโนโลย รวมทงพฒนาขดความสามารถ

2. พนธกรณตอเนองสำาหรบประเทศในภาคผนวกท 1 ภายใตพธสารเกยวโต ดวยการคงพธสารเกยวโต และกรอบพนธกรณรอบ 2 ของประเทศใน ภาคผนวกท 1 (ภายหลงป 2555) ควรใหคงป 2533 เปนปฐาน เพราะในภาพรวมเปนประโยชนตอประเทศกำาลงพฒนา รวมทงการใชประโยชนทดน การเปลยนแปลง การใชประโยชนทดนและปาไม

4 สรปจาก สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทรแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย (2553), การเปลยนแปลงภมอากาศโลก (น. 3-19 - 3-21)5 เอกสารการเจรจา และใชผลการศกษาจากรายงานสถานการณ ฉบบท 4 ของคณะกรรมการระหวางรฐบาลวาดวยการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ เปนเกณฑประกอบการตดสนใจ การกำาหนดการเพมขนของอณหภมโลก ระดบความเขมขนของกาซคารบอนไดออกไซด ในชนบรรยากาศ รวมกบขอมลจากการเจรจาใน 7 ครงทผานมา6 PPM (part per million) = 1/1,000,000 (หนงสวนในลานสวน)7 อาเซยน+3 ไดแก ประเทศสมาชกอาเซยน 10 ประเทศ และประเทศคเจรจา 3 ประเทศ ประกอบดวย จน ญปน สาธารณรฐเกาหล 8 อาเซยน+6 ไดแก ประเทศสมาชกอาเซยน 10 ประเทศ และประเทศคเจรจา 6 ประเทศ ประกอบดวย จน ญปน สาธารณรฐเกาหล อนเดย

ออสเตรเลย และนวซแลนด


เอกสารอางองสถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, รางรายงานฉบบสดทาย (ฉบบปรบปรง). โครงการเตรยม การจดทำาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ประเดนการวจยท 3 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก เสนอตอ สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2553.

บณฑร เศรษฐศโรตม,แผน B ของการเจรจาเรองโลกรอนทโคเปนเฮเกน (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.meas watch.org/autopage/show_page.php?t=19&s_id=205&d_id=196 สบคนเมอ 15 กรกฎาคม 2553.

___________, การใชมาตรการดานการคากบโลกรอน (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.biothai.net/node/941สบคนเมอ 15 กรกฎาคม 2553.

___________, 2009 ปของการเจรจาเรองโลกรอนอยางเขมขน (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.biothai.net/ node/246 สบคนเมอ 15 กรกฎาคม 2553.

มตชน ออนไลน, “มารค” ชมหาอำานาจหวงผลประโยชนตว ถกแกโลกรอน เอนจโอโวยผนำาไรความ กลาหาญ ทำาคนทวโลกทรมาน(ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.matichon.co.th/ news_detail. php?newsid= 1261230342 &grpid=00&catid= สบคนเมอ 15 กรกฎาคม 2553.

องคการสหประชาชาต, Beyond Copenhagen: Implementating Thailand’s Climate Change Strategy (Press release, issue date 29 March 2010) (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.un.or.th/ presscentre/.../Press_release_DCS_ 29Mar2010_FINAL.doc สบคนเมอ 15 กรกฎาคม 2553.

อาทตย ประสาทกล, การประชมทโคเปนเฮเกนสำาคญอยางไร (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www.greenworld.or.th/ greenworld/ local/321 สบคนเมอ 1 กรกฎาคม 2553.

The Guardian, A Great Step Forward: Obama’s Verdict on Climate Change (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://www. guardian. co.uk /environment/2009/dec/20/copenhagen-summit-pact-obama-verdict สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2553.

___________, Low Targets, Goals Dropped: Copenhagen Ends In Failure (ออนไลน) เขาถงไดจาก www.guardian.co. uk/environment/2009/dec/18/copenhagen-deal สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2553.

กาวตอไปทเมกซโกการประชมครงตอไป

จดขนทเมองแคนคน ประเทศเมกซโก ในระหวางวนท 29 พฤศจกายน ถง 10 ธนวาคม 2553 ประเดนหลกในการ

เจรจากคอ การลดกาซเรอนกระจกทยงไมไดขอยต ระบวาหากตองการควบคมระดบความเขมขนของกาซเรอนกระจกในบรรยากาศไมเกน 450 ppm เพอไมใหอณหภมเพมขนเกน 2 องศาเซลเซยส กลมประเทศทพฒนาแลวจะตองลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดใหตำากวาปฐานภายในป 2563 และกลมประเทศกำาลงพฒนาตองลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดรอยละ15-30 จากระดบทปลอยปกตดวยเชนกน

ก ร ะ บ ว น ก า ร เ จ ร จ า ด ง ก ล า ว ส า ม า ร ถกระตนใหประชาคมโลกตระหนกถงความสำาคญของปญหาโลกรอนและรวมมอกนแก ไขปญหา แมวาการเจรจาหาขอยตมความยงยากซบซอนและ

มผลประโยชนทางการเมองระหวางประเทศเขามาเกยวของ นอกจากน หลายประเทศเรมหาทางออกใน

เวทระดบทวภาค ซงมทงแบบการเจรจาเรองโลกรอนโดยตรง หรอโยงประเดนโลกรอนเขากบการคาระหวางประเทศในการเจรจาความตกลงการคาเสร (FTA) ซงกอใหเกดความกงวลตอการกดกนการคารปแบบใหมโดยอางสาเหตภาวะโลกรอน นอกจากน ยงมประเดนส งแวดลอมท เกยวกบการคา เชน เรองการซอขายคารบอนเครดต โครงการกลไกทสะอาด เปนตน ดงนน จะเหนวามแงมมตางๆ ทเกยวของกบสงแวดลอมเพมขนและสงผลเชอมโยงกบอกหลายมต ทงในดานความสมพนธระหวางประเทศ ดานสงแวดลอมภายใตกรอบพธสาร เกยวโตและความตกลงเรองโลกรอน รวมทงการคาระหวางประเทศ ภายใตขอตกลง WTO และการเจรจา FTA ซงจะเปนประเดนททกประเทศตองทบทวนและพจารณาในมตตางๆ เชอมโยงกนอยางจรงจง คาดวานาจะมทางออกทเหมาะสมในการประชมโลกรอนครงตอไปทเมกซโก ✪ ✪


โครงการจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาวะอากาศของโลก

ความผนผวนของราคาพลงงาน และวกฤตอาหารของโลก1

ความเปนมา ปจจบนโลกกำาลง เผชญกบวกฤตความไมสมดลของระบบน เวศ อนเนองมาจากสภาวะภมอากาศโลกท เปล ยนแปลงไป และส งผลกระทบตอการขยายต ว ทาง เศรษฐกจ การกระจายรายได ตลอดจนวถ ช ว ต และความเปนอยของมนษยอยางกวางขวาง ประมาณการ ว า ตนทนทประเทศตางๆ จะตองจ ายในการปองกนและรองรบกบผลกระทบจากภาวะโลกรอนหากปลอยใ ห ป ญ ห า เ ป น อ ย โ ด ย ไ ม ม ก า ร แ ก ไ ข จ ะ อ ย ร ะ ห ว า ง รอยละ 0.05-0.5 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของโลก ประ เทศกำ าล งพฒนาจะได ร บผลกระทบส ง เนองจากมความสามารถในการปรบตวเพอรองรบตอผล กระทบไดนอยกวาประเทศทพฒนาแลว การดำาเนนงานในระยะทผานมา สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) และหนวยงานทเกยวของ ไดกำาหนดแนวทางการลดกาซเรอนกระจกไวในแผนและยทธศาสตรตางๆ แตการดำาเนนงานตองเนนการบรณาการ เพราะภาวะโลกรอนเปนประเดนทเชอมโยงหลายสาขาการพฒนา ดงนน รฐบาลจงไดมอบหมายให สศช. จดทำาแผนแมบทเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลก ความผนผวนของราคาพลงงาน และวกฤตอาหารของโลก ทครอบคลมทกมต การพฒนาอยางมสวนรวม

การดำาเนนการศกษา สศช. ไดวาจางศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ดำา เนนการศกษาเรอง “โครงการจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงของสภาวะอากาศ การผนผวนของราคาพล งงาน และวกฤตอาหารของโลก” ทำาการศกษา ทบทวน ว เคราะห และบรณาการ

ยทธศาสตรและแผนงานของหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการเปลยนแปลงของสภาวะอากาศโลก นโยบายสงเสรมพลงงานทดแทน นโยบายดานเกษตรและอาหาร เปาหมายการพฒนาเศรษฐกจสงคม ขอจำากดการปลอยกาซเรอนกระจก วเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงของสภาวะอากาศ ราคาพลงงาน ความเสยงทอาจเกดขนจากวกฤตอาหาร ของโลก ทสงผลกระทบตอเปาหมายการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและการพฒนาประเทศโดยรวม รวมถงเสนอแนะเชงนโยบาย และแนวทางการบรหารจดการสำาหรบสาขาการผลตและพนททมความเสยงในเชงเศรษฐกจและสงคมทไดรบผล กระทบจากการเปลยนแปลงสภาวะอากาศ สศช. และศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ทปรกษาของโครงการฯ รวมกนจดการประชมระดมความคดเหนเพอจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาวะอากาศของโลกในดานนโยบายและแนวทางปฏบต ผลกระทบดานอทกวทยา พลงงาน การเกษตร และสงคม รวม 5 ครง และจดสมมนาระดมความคดเหนอก 1 ครง เพอระดมความคดเหนในภาพรวมของผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย สถานะปจจบน ขณะน ทปรกษาโครงการฯไดจดทำารางรายงานฉบบสมบรณแลวเสรจ และไดจดสมมนาเผยแพรผลงานสสาธารณะเมอวนท 13 กนยายน 2553 รางรายงานฉบบสมบรณ ประกอบดวย ผลกระทบจากการเปลยนแปลง ภมอากาศโลกตอประเทศไทยในดานตางๆ การเสนอแนวทางการปรบตว การใชกลไกทางเศรษฐศาสตรในการลดกาซ เรอนกระจก แนวทางการผลตพชอาหารและพลงงานภายใตภาพอนาคตของการเพมราคาพลงงานและการปลอยกาซเรอนกระจก พรอมรางแผนแมบทวาดวยการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ ประกอบดวย ยทธศาสตร แผน มาตรการ และแนวทาง สำาหรบภาคการพฒนาในการบรหารจดการสภาวะอากาศของหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของ การลงทนภาครฐ และการสรางศกยภาพในการบรหารความเสยงของประชาชนทอาศยในทองถนทมความเสยงสง และไดรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมจากผทรงคณวฒอยางกวางขวาง เพอนำาไปปรบปรงและจดทำารายงานฉบบสมบรณตอไป ✪ ✪

แนะนำาโครงการวจยนสวนต พชญดารง*

* นกวเคราะหนโยบายและแผนชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา1 เรยบเรยงจากเอกสารการสมมนาระดมความคดเหนโครงการจดทำาแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาวะอากาศของโลก ความผนผวนของ ราคาพลงงาน และวกฤตอาหารของโลก ครงท 2 วนท 13 กนยายน 2553 จดโดยสำานกวางแผนการเกษตร ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

เอกสารอางองสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , เอกสารรางรายงานฉบบสมบรณโครงการจดทำาแผน แมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาวะอากาศของโลก ความผนผวนของราคาพลงงาน และวกฤตอาหาร ของโลก ,การสมมนาระดมความคดเหน ฯ ครงท 2 วนท 13 กนยายน 2553


ความเปนมา ธนาคารโลกไดรวมกบธนาคารเพอการพฒนา

ระดบภมภาค อาท ธนาคารพฒนาเอเชย กอตงกองทน

เทคโนโลยสะอาด เพอระดมทนสนบสนนโครงการลด

การปลอยกาซเรอนกระจกทสงเสรมการทดลองใชงาน

และการถายทอดเทคโนโลยการลดคารบอนในภาค

อตสาหกรรม พลงงาน คมนาคม เกษตรกรรม รวมถง

ประสทธภาพในการใชพลงงานในอาคาร

การขอรบการสนบสนนทางการเงนจากกองทน

น ประเทศไทยจะตองจดทำาแผนการลงทนทสอดคลอง

กบแผนพฒนาประเทศ กองทนมงบประมาณสนบสนน

ใหแกประเทศไทยประมาณ 300 ลานเหรยญสหรฐ

แผนการลงทนเพอขอรบการสนบสนนจาก กองทนฯ

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต (สศช.) กระทรวงการคลง ธนาคารโลก

และหนวยงานตางๆ ทเกยวของ ไดรวมกนยกรางแผนการ

ลงทนเพอขอรบการสนบสนนจากกองทนเทคโนโลย

สะอาด มสาระสำาคญ ดงน

1. โครงการทกองทนนใหการสนบสนน จะ

ตองมลกษณะสำาคญ ดงน (1) มความสอดคลองและ

สงเสรมแผนพฒนาฯ และแผนชาตทเกยวของ อาท แผน

พฒนาฯ ฉบบท 10 และแผนพฒนาพลงงานทดแทน

พ.ศ. 2551-2565 (2) มศกยภาพในการลดการปลอยกาซ

เรอนกระจกทงในระยะสนและระยะยาว (3) โครงการและ

เทคโนโลยทใชตองมความพรอมในการนำามาปฏบตไดจรง

และมความคมทน (4) เปนโครงการขนาดใหญในสาขา

พลงงานและการขนสงทสะอาด เชน โครงการในสาขาการ

ผลตพลงงานทดแทน โครงการดานการขนสง และโครงการ

เพมประสทธภาพการใชพลงงานในสงปลกสราง และ

อาคารทอยอาศย เปนตน และ (5) มแผนการเงน กรอบ

เวลาการลงทน และแหลงทมาของเงนทนทชดเจน

รายงานความเคลอนไหวของสศช.

* นกวเคราะหนโยบายและแผน ชำานาญการ สำานกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา

นสวนต พชญดารง *

มตคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เรอง แผนการลงทน เพอขบเคลอนการใชเทคโนโลยคารบอนตำาของประเทศไทย


นสวนต พชญดารง *

2. สาขาทมความเปนไปไดในการขอรบการ

สนบสนนทางการเงนจากกองทนฯ ประกอบดวย 2 สาขา

หลก ไดแก สาขาพลงงาน และสาขาการขนสง วงเงนลงทน

รวมทงสน 4,263 ลานเหรยญสหรฐ มรายละเอยด ดงน

2.1 สาขาพล ง ง าน วง เงนลงทนรวม

3,094.7 ลานเหรยญสหรฐ ดำาเนนการในโครงการตางๆ

ดงน

2.1.1 ก า ร ส ง เ ส ร ม ก า ร ล ง ท น

ของเอกชนและชมชนเพอพฒนาโครงการพลงงาน

หมนเวยน ผานสถาบนทเปนสอกลางทางการเงนของรฐ

ไดแก ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ และธนาคารเพอ

การสงออกและนำาเขาของประเทศไทย จำานวน 374 เมกะวตต

วงเงนลงทน 800 ลานเหรยญสหรฐ

2.1.2 โครงการพลงงานหมนเวยน

ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย จำานวน 224

เมกะวตต จากพลงลม แสงอาทตย และพลงนำาขนาดเลก

วงเงนลงทนรวม 579 ลานเหรยญสหรฐ

2.1.3 โครงการพลงงานหมนเวยน

และเพมประสทธภาพพลงงานของการไฟฟาสวน

ภมภาค ประกอบดวย 2 โครงการ ไดแก โครงการผลต

พลงงานทดแทนจากเศษไม จำานวน 100 แหงๆ ละ

1 เมกะวตต วงเงนลงทน 230 ลานเหรยญสหรฐ

และโครงการตดตงอปกรณประหยดพลงงานสำาหรบ

โคมไฟเสาสงและไฟกง จำานวน 500,000 หลอด เพอลด

การใชไฟฟาในสวนไฟถนนและไฟสาธารณะ วงเงนลงทน

67 ลานเหรยญสหรฐ

2.1.4 การสงเสรมการลงทนภาคเอกชน

ธนาคารพาณชยและผประกอบการเอกชน สำาหรบ

ดำาเนนโครงการพลงงานทดแทน การเพมประสทธภาพการ

ใชพลงงาน และการผลตทสะอาด โดยใหผประกอบการ

เอกชนกเงนผานธนาคารพาณชย วงเงนลงทน 1,370 ลาน

เหรยญสหรฐ

2.1.5 การเพมประสทธภาพการ

ใชพลงงานไฟฟา ของกรงเทพมหานคร วงเงนลงทน

48.7 ลานเหรยญสหรฐ เพอดำาเนนโครงการปรบปรง

ประสทธภาพการใชไฟฟาของอาคารในหนวยงานสงกด

กรงเทพมหานคร

2.2 สาขาขนสง ภายใตโครงการขยาย

ระบบขนสงมวลชนและปรบปรงระบบการจราจรของ

กรงเทพมหานคร โดยจดทำาระบบรถโดยสารประจำา

ทางดวนพเศษในพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

วงเงนรวมทงสน 1,218 ลานเหรยญสหรฐ

3. แหลงทมาและเงอนไขของกองทนฯ

ก า ร ส น บ ส น น ท า ง ก า ร เ ง น ข อ ง ก อ ง ท น น ม เ พ ย ง

รอยละ 10-15 ของวงเงนรวมโครงการทงหมด และโครงการ

ดงกลาวจะตองมการกเงนจากสถาบนการเงนเพอการ

พฒนาระดบพหภาค อาท ธนาคารโลก และ ADB1 ใน

อตราสวนขนตำา 1:1 สวนทเหลอจะไดมาจากการจดสรร

งบประมาณจากภาครฐ การสมทบเงนลงทนจากภาคเอกชน

รฐวสาหกจ ธนาคารโลก ADB และ IFC2 ซงจะตองมการ

หารอเกยวกบสดสวนของเงนลงทนจากตางประเทศทจะใช

ในการดำาเนนโครงการตอไป

มตคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาตไดมมตเหนชอบแผนการลงทนเพอขบเคลอน

การใชเทคโนโลยคารบอนตำาของประเทศไทย เมอวนท

19 ตลาคม 2552 และให สศช. นำาเสนอแผนการ

ลงทนด งกลาวตอกระทรวงการคลงพจารณาเสนอ

คณะรฐมนตร ขอความเหนชอบในหลกการเพอรบการ

สนบสนนจากกองทน เทคโนโลยสะอาด พรอมท ง

มอบหมายให สศช. ดำาเนนการปรบปรงและขยายผล

แผนการลงทนของประเทศไทยใหมกรอบการลงทนท

ครอบคลมมตการพฒนาทกดาน ทงในระดบสาขาการผลต

และระหวางสาขาการผลต คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ

แผนการลงทนเพอขบเคลอนการใชเทคโนโลยคารบอนตำา

ของประเทศไทย เมอวนท 3 พฤศจกายน 2552 ขณะนอย

ในขนตอนการขอความเหนชอบจากรฐสภาตามมาตรา

190 ของรฐธรรมนญแหงประเทศไทย พ.ศ. 2550 กอนทจะ

ดำาเนนการขอรบเงนทนสนบสนนจากกองทนฯ ตอไป ✪ ✪

1 ธนาคารพฒนาเอเชย (Asian Development Bank : ADB)2 บรรษทการเงนระหวางประเทศ (International Financial Corporation : IFC)


ความกาวหนาการจดทำาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดจดทำาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ดวยกระบวนการ

มสวนรวมอยางเปนขนเปนตอน โดยเรมจากการระดมความคดเหนรางกรอบวสยทศนและทศทางของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

ในการประชมประจำาป 2551 ของ สศช. “วสยทศนประเทศไทย...สป 2570” และการประชมประจำาป 2552 ของ สศช.

“จากวสยทศน 2570...สแผนฯ 11” จากนนจงจดทำารางทศทางการพฒนาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ดวยการศกษาวจย

เฉพาะดาน และการประเมนผลแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 รวมทงการประชมระดมความคดเหนระดบชมชน/หมบาน และระดบ

ภาค ตลอดจนประชมระดมความคดเหนเฉพาะกลม เพอสรางความเขาใจในสถานการณการเปลยนแปลงทเกดขนทงภายใน

และภายนอกประเทศ ทสงผลกระทบตอวถชวตและการประกอบอาชพของคนในหมบาน/ชมชน ตลอดจนการพฒนาประเทศ

และแนวทางสรางภมคมกนเพอรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว

สศช. ไดนำาขอคดเหนจากการระดมความคดเหนและขอเสนอแนะจากทกภาคสวนดงกลาวมาประมวลเปนขอมล

ประกอบการจดทำาทศทางและยทธศาสตรการพฒนาในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ตอไป

การระดมความคดเหนจากทกภาคสวนในระดบหมบาน/ชมชน ระดบภาค สระดบชาต

สศช. ไดจดประชมเพอระดมความคดเหนและเปดโอกาสใหภาคสวนตาง ๆ ในพนทรวมกนสะทอนความตองการท

มตอแนวทางการพฒนาในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ในชวงปงบประมาณ 2553 ทสำาคญ ดงน

1. การประชมระดมความคดเหนระดบหมบาน/ชมชน และระดบภาค ไดดำาเนนการในระดบหมบาน/ชมชน

ชวงเดอนมนาคม 2553 รวม 22 เวท 132 หมบานทวประเทศ สวนในระดบภาค จดในชวงเมษายน-พฤษภาคม 2553 ดงน

ภาคใต ระหวางวนท 29-30 เมษายน 2553 ณ จงหวดนครศรธรรมราช ภาคกลาง วนท 3-4 พฤษภาคม 2553 ณ จงหวด

เพชรบร ภาคเหนอ วนท 7-8 พฤษภาคม 2553 ณ จงหวดเชยงใหม และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ วนท 19-20 พฤษภาคม

2553 ณ จงหวดขอนแกน

2. การระดมความคดเหนเฉพาะกลม ดำาเนนการในชวงธนวาคม 2552-กรกฎาคม 2553 ระดมความคดเหนจาก

อดตขาราชการ สศช. กลมภาคเอกชน กลมผสงอาย กลมเดกและเยาวชน และสอมวลชน

3. การระดมความคดเหนระดบชาต ไดเชญทกภาคสวนกวา 2,700 คน เขารวมการระดมความคดเหนเกยวกบ

“ทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท 11” ในการประชมประจำาป 2553 เมอวนท 6 สงหาคม 2553

4. การรบฟงความคดเหนของคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เพอปรบปรงแนวคด

ทศทาง และประเดนยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดเสนอเรองการจดทำาแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ใหคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตพจารณา รวม 4 ครง

การดำาเนนการในระยะตอไป สศช. ไดนำารางทศทางการพฒนาในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ท ไดปรบปรงตามความเหนของ

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เสนอตอคณะรฐมนตรเพอทราบ เมอวนท 26 ตลาคม 2553

จากนนจะไดยกรางรายละเอยดของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และนำาไประดมความคดเหนในระดบภาค และ

การประชมประจำาป 2554 ของ สศช. “(ราง) แผนพฒนาฯ ฉบบท 11” เพอปรบปรงรางแผนฯ และเสนอตอ

ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ส ศ ช . ส ภ า ท ป ร ก ษ า เ ศ ร ษ ฐ ก จ แ ล ะ ส ง ค ม แ ห ง ช า ต แ ล ะ ค ณ ะ ร ฐ ม น ต ร เ พ อ พ จ า ร ณ า

กอนทจะทลเกลาฯ เพอทรงลงพระปรมาภไธยประกาศใชแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ในวนท 1 ตลาคม 2554

ตอไป ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

สถตการเกดแผนดนไหวรนแรงและมผเสยชวตจำานวนมาก ป 2533 -2553แผนดนไหวรนแรง แผนดนไหวทมผเสยชวตจำ�นวนม�ก

ป พ.ศ. วนท ขน�ด(รกเตอร)

เสยชวต(คน) ภมภ�ค วนท ขน�ด(รกเตอร)

เสยชวต(คน)

ภมภ�ค

2553 27 ก.พ. 8.8 507 นอกชายฝงแควนเมาเล ประเทศชล

12 ม.ค. 7.0 222,570 ประเทศเฮต

2552 29 ก.ย. 8.1 192 หมเกาะซามว 30 ก.ย. 7.5 1,117 นอกชายฝงเกาะ สมาตรา ประเทศ

อนโดนเซย

2551 12 พ.ค. 7.9 87,587 มณฑลเสฉวนประเทศจน

12 พ.ค. 7.9 87,587 มณฑลเสฉวนประเทศจน

2550 12 ก.ย. 8.5 25 นอกชายฝง เกาะสมาตรา อนโดนเซย

15 ส.ค. 8.0 514 ชายฝงภาคกลางของประเทศเปร

2549 15 พ.ย. 8.3 0 หมเกาะครลในมหาสมทรแปซฟก

26 พ.ค. 6.3 5,749 เกาะชวา อนโดนเซย

2548 28 ม.ค. 8.6 1,313 ภาคเหนอของเกาะสมาตราอนโดนเซย

8 ต.ค. 7.6 80,361 ประเทศปากสถาน

2547 26 ธ.ค. 9.1 227,898 นอกชายฝงตะวนตกของเกาะสมาตราอนโดนเซย

26 ธ.ค. 9.1 227,898 นอกชายฝงตะวนตกของเกาะสมาตรา

อนโดนเซย

2546 25 ก.ย. 8.3 0 เกาะฮอกไกโดประเทศญปน

26 ธ.ค. 6.6 31,000 ตะวนออกเฉยงใตของอหราน

2545 11 ม.ค. 7.9 0 ภาคกลางมลรฐอลาสกา ประเทศสหรฐอเมรกา

25 ม.ค. 6.1 1,000 เทอกเขาฮนดกช ประเทศอฟกานสถาน

2544 23 ม.ย. 8.4 138 ใกลชายฝงของเปร 26 ม.ค. 7.7 20,023 ประเทศอนเดย

2543 16 พ.ย. 8.0 2 เกาะไอรแลนดใหมประเทศปาปวนวกน

4 ม.ย. 7.9 103 นอกชายฝงทางใตเกาะสมาตรา อนโดนเซย

2542 20 ก.ย. 7.7 2,297 ไตหวน 17 ส.ค. 7.6 17,118 ตรก

2541 25 ม.ค. 8.1 0 เกาะ Balleny ของ นวซแลนดในทวปแอนตารกตกา

30 พ.ค. 6.6 4,000 เขตชายแดนอฟกานสถาน – ทาจกสถาน

2540 14 ต.ค. 7.8 0 ภาคใตของหมเกาะฟจ

10 พ.ค. 7.3 1,572 ภาคเหนอของอหราน

5 ธ.ค. 7.8 0 ใกลฝงตะวนออกของคมชตคาประเทศรสเซย

2539 17 ก.พ. 8.2 166 Irian Jaya อนโดนเซย

3 ก.พ. 6.6 322 มณฑลยนนานประเทศจน

2538 30 ก.ค. 8.0 3 ใกลชายฝงตอนเหนอของชล 16 ม.ค. 6.9 5,530 โกเบประเทศญปน

9. ต.ค. 8.0 49 ใกลชายฝงของเมกซโก

2537 4 ต.ค. 8.3 11 หมเกาะครล 6 ม.ย. 6.8 795 ประเทศโคลมเบย

2536 8 ส.ค. 7.8 0 ภาคใตของหมเกาะมาเรยนา 29 ก.ย. 6.2 9,748 ประเทศอนเดย

2535 12 ธ.ค. 7.8 2,519 เกาะฟลอเรส ประเทศอนโดนเซย

12 ธ.ค. 7.8 2,519 เกาะฟลอเรส ประเทศอนโดนเซย

2534 22 เม.ย. 7.6 75 ประเทศคอสตารกา 19 ต.ค. 6.8 2,000 ภาคเหนอของอนเดย

22 ธ.ค. 7.6 0 หมเกาะครล

2533 16 ก.ค. 7.7 1,621 หมเกาะลซอน ประเทศฟลปปนส

20 ม.ย. 7.4 50,000 ประเทศอหราน

ทมา : http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqarchives/year/byyear.php

Documents

Adobe Photoshop PDF - MWIT · 2019-06-17 · ระหว่างวันที่ 7-18 ธันวาคม 2552 ยังไม่สามารถหาข้อยุติร่วมกันได้