Afrikaanse Stylgids

7/30/2019 Afrikaanse Stylgids

1/40

Afrikaanse Stylgids

Voorwoord

Hierdie stylgids is n institusionele hulpmiddel vir bre aanwending binne die Universiteit van Pretoria. Dit is n voortgaande projek wat deur dieUniversiteit se Taaleenheid bestuur word.

Die gids is n naslaanbron vir aspekte van taal wat dikwels verkeerd gebruik word. Daarbenewens verskaf dit die UP-konvensie in gevalle waarmeer as een skryfwyse korrek is. Deur die UP-voorkeurskryfwyses te lys, kan taalpraktisyns toesien dat die taalgebruik in UP-dokumentasiekonsekwent is en dat n ho standaard deurgaans gehandhaaf word. Die tweetalige woordelys (Afrikaans/Engels) bevat terme wat dikwels inpublikasies en dokumente van die Universiteit voorkom. Die stylgids asook die woordelys sal op n deurlopende basis bygewerk word.

KontakpersoneJoanne LombardHoof: Taaleenheid

[email protected]

Herculene KotzSenior Taalpraktisyn: [email protected]


2/40

1

AAFKORTINGS EN AKRONIEME.............................................................................................................................................................................. 3AFRIKATALE............................................................................................................................................................................................................ 5

BBRIEWE EN ADRESSE........................................................................................................................................................................................... 5

DDATUMS EN JARE.................................................................................................................................................................................................. 9

EENKELVOUD EN MEERVOUD..............................................................................................................................................................................10

GGESLAG................................................................................................................................................................................................................. 11GETALLE, SYFERS EN SIMBOLE........................................................................................................................................................................ 11

HHOOFLETTERS..................................................................................................................................................................................................... 13

IINTERNETVERWYSINGS..................................................................................................................................................................................... 16

KKURSIVERING....................................................................................................................................................................................................... 16

LLEES- EN SKRYFTEKENS.................................................................................................................................................................................... 19

Aandagstreep..................................................................................................................................................................................................... 19Aanhalingstekens............................................................................................................................................................................................... 20Afkappingsteken (apostroof)............................................................................................................................................................................... 22Ampersand (&)....................................................................................................................................................................................................23Asterisk (*).......................................................................................................................................................................................................... 23Dubbelpunt......................................................................................................................................................................................................... 23


3/40

2

Ellips (weglaatteken)...........................................................................................................................................................................................24Hakies................................................................................................................................................................................................................. 24Kommapunt........................................................................................................................................................................................................ 25Koppelteken........................................................................................................................................................................................................ 26Solidus (skuinsstreep)........................................................................................................................................................................................ 29

LOS- OF VASSKRYF VAN WOORDE................................................................................................................................................................... 30LYSTE.................................................................................................................................................................................................................... 30

PPROVINSIES EN NUWE PLEKNAME................................................................................................................................................................... 32

SSAMESTELLINGS MET EIENAME........................................................................................................................................................................ 33SPASIES NA N PUNT........................................................................................................................................................................................... 34

TTELEFOONNOMMERS..........................................................................................................................................................................................34

TYD.........................................................................................................................................................................................................................34

UUNIVERSITEITE.....................................................................................................................................................................................................34

WWERKWOORDE.................................................................................................................................................................................................... 35

AANHANGSELSAANHANGSEL A: UP se fakulteite, departemente, skole, kampusse....................................................................................................................36AANHANGSEL B: Suid-Afrikaanse universiteite.................................................................................................................................................... 37AANHANGSEL C: UP-komitees............................................................................................................................................................................. 38

BIBLIOGRAFIE...................................................................................................................................................................................................... 39


4/40

3

A

AFKORTINGS ENAKRONIEME

AFKORTINGSUP-konvensie: Geen punte word by afkortings gebruik nie.

Grade:Geen punte by grade: BA, BEd, BCom, ens

Titels en voorletters:Geen punte by titels of voorletters nie: mnr, mev, me, dr, profIndien geen punte, is daar geen spasie tussen voorletters nie: DrAF Prinsloo. (Enigste uitsonderings isbronverwysings waar streng by voorskrifte van die Harvard-stelsel gehou word en die UP-jaarboekewaar punte wel by titels en voorletters gebruik word.)(Kyk ook Hoofletters: Titels, voorletters en vanne)

Let op meervoudsvorme van die volgende:

Afrikaans EngelsEnkelvoud Meervoud Enkelvoud Meervoudprof proff Prof Profs

dr drs Dr Drs

mnr mnre Mr Messrs

me mee of mes Ms Mss

mej mejj Miss Misses

mev mevv Mrs Mmes

Geen punte by enige ander afkortings: ID-no, verw, wnd, agv, ens, bv, tovUitsonderings: h.c. (honoris causa), L.Akad.SA, M.Akad.SA

Geen punt met afkortingswaarde word geskryf by die simbole van die SI (Systme InternationaldUnits) nie:C (coulomb), cm (sentimeter), g (gram), GJ (gigajoule), kg (kilogram), km (kilometer)

Kyk A tot Z, bl 276 en AWS, bl 479 vir afkortingslyste


5/40

4

AKRONIEME

UP-konvensie:In Afrikaanse dokumentasie word die akronieme vir die volgende opvoedkundige instellings soos volg gebruik:Skryf die naam van die instelling in Afrikaans, gevolg deur die volledige Engelse naam met sy Engelse akroniem inhakies. Wanneer verder in die dokument na die instelling verwys word, word slegs die Engelseakroniem gebruik.

Voorbeeld:DieHoronderwyskwaliteitskomitee (Higher Education Quality Committee HEQC) het op 30 Junie vanjaarn noodvergadering bel. n Persvrystelling is na afloop van die vergadering uitgereik waarin die HEQC verskeiekernbesluite aangekondig het.

Opvoedkundige instellings en hul akronieme:

AFRIKAANS ENGELSHoronderwyskwalifikasieraamwerk Higher Education Qualifications Framework (HEQF)

Horonderwyskwaliteitskomitee Higher Education Quality Committee (HEQC)

Hor Onderwys Suid-Afrika Higher Education South Africa (HESA)

Nasionale Kwalifikasieraamwerk National Qualifications Framework (NQF)

Raad vir Hor Onderwys Council on Higher Education (CHE)

Suid-Afrikaanse Kwalifikasieowerheid South African Qualifications Authority (SAQA)

By hoofletterakronieme en by letternaamwoorde word e ofs as meervoudsuitgang gebruik:IDs, CDs, OTMe, BAs, HODs(In Engels egter geen afkappingsteken by meervoud nie: IDs, CDs, OTMs, BAs, HODs)

(AWS, rel 3.18, bl 40)


6/40

5

AFRIKATALE Die name van Suid-Afrika se amptelike tale (behalwe Afrikaans en Engels) word in Afrikaans soos volg geskryf:Ndebele, Noord-Sotho, Suid-Sotho, Swati of Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa, Zulu of Zoeloe

Die name van hierdie Afrikatale word in di taleself soos volg geskryf:isiNdebele (IsiNdebele aan sinsbegin), Sesotho sa Leboa, Sesotho, Siswati, Xitsonga, Setswana, Tshivenda,isiXhosa (IsiXhosa aan sinsbegin), isiZulu (IsiZulu aan sinsbegin)

Wanneer in die konteks van die Grondwet na die amptelike Afrikatale verwys word, word bv verwys na isiZulu,Siswati ens.

(AWS, rel 9.32, bl 78)B

BRIEWE EN ADRESSE UP-BRIEWENB: Maak asseblief seker dat Suid-Afrikamet n koppelteken gespel word by die adres bo-aan.

AanhefAanhefvorme sonder n daaropvolgende eienaam begin met n hoofletter:Beste MejuffrouGeagte Meneer/Mevrou/Professor/Doktor

Indien n eienaam bygevoeg word, word die titel met n kleinletter geskryf:Geagte prof Van der Merwe(kyk ook Hoofletters: Titels, voorletters en vanne)

AanspreekvormDie formele aanspreekvorm u word deurgaans in alle briewe gebruik (NIE: jy/jou).

AfkortingsBehou afkortings, maar sonder punte: bv ens agv

OpskrifteHoofopskrif: alles hooflettersVoorbeeld: AANSOEK OM TOELATING TOT Bsc: Plantpatologie: 2011


7/40

6

Subopskrifte: eerste woord begin met n hoofletter, daarna alles kleinletters behalwe waar n hoofletter vereis word.Voorbeeld: Registrasie van studente uit Afrikalande

Moenie n punt aan die einde van n hoof- of subopskrif plaas nie behalwe as dit n volsin is.

Skryfwyse vir adressePosbus 5467 (Engels: PO Box 5467)Privaat sak X5467 (Engels: Private bag X5467)(kyk ook Adresse op bl 7)

VoorlettersGeen punte by voorletters nie en geen spasies tussen voorletters nie:Prof BS van Blerk

SlotSkryf namens uit (kleinletters, vetdruk, geen dubbelpunt)

Voorbeeld:namens DEKAANFAKULTEIT GEESTESWETENSKAPPE

Engels:for DEANFACULTY OF HUMANITIES

Mev Lorraine BartlettBESTUURDER: KOSHUISEKLINTEDIENSSENTRUM

Geen leestekens by aanhef en afsluiting van briewe nie:Voorbeeld:Geagte mnr De Beer..............

Die uwe


8/40

7

Dr A van Blerk

Kontakbesonderhede onderaan UP-brieweGebruik die volgende formaat:Tel: 012 420 3111 Faks: 012 420 4555 E-pos: [email protected]

Engels:Tel: 012 420 3111 Fax: 012 420 4555 Email: [email protected](Let wel: geen koppelteken by emailnie. Geen hakies of aandagstrepe by telefoon-/faksnommers nie)

ADRESSE

1) Gebruik syfers vir n straatnommer en skryf dit n die straatnaam.Die huis by Petersenlaan 23 is te koop. (NIE: 23 Petersenlaan soos in Engels)

2) Die nommer van n woonstelin n gebou kom n die gebou se naam:Dahliahof 13 (NIE: 13 Dahliahof soos in Engels)

3) Kantoor- of verdiepingnommerin n gebou word s geskryf:Kamer 37, Administrasiegebou5de verdieping, Hatfield

4) Moenie straat afkort nie:Sewende Straat (NIE: Sewende Str)

5) Skryfeen tot tienuit as deel van die naam van n straat of n laan:Eerste Straat 9 (NIE: 1ste Straat 9 maar21ste Straat 30)Tiende Laan 2 maar13de Laan

6) Tussen die duisende en honderde in n poskode, posbus- of straatnommer kom geen komma of spasienie.

7) Skei die dele van n adres of bestemming in n sin met kommas:Hulle het voorheen by Parkstraat 13, Stutterheim, gewoon.Die vliegtuig het in Brussel, Belgi, geland.
mailto:[email protected]:[email protected]


9/40

8

Geen komma kom voor die poskode in n volledige sin in n adres nie:Stuur die inskrywings na: Pret-met-plak, Posbus 333, Kaapstad 8000.

8) Die naam van die groterstad (bv Pretoria in die voorbeeld hieronder) of die provinsie is nie nodig in dieadres op die koevert of regs boaan n brief nie; die poskode van die poskantoor ofposagentskap in dievoorstad is voldoende:Mnr J du ToitKiewietstraat 28HATFIELD0083

In gevalle van plekke met dieselfde naam word die provinsie se naam nie in die adres op n koevertvermeld nie; dit kan wel in n sin bygevoeg word: Heidelberg, Wes-Kaap

9) Die voorsetselsaam met n spesifieke straatadres in n sin is by(NIE: in/te):Mev Petra Pienaar woon by Parkstraat 13.

10) Skryf in n sin:Die gebou is op die hoek van Jasmyn- en Roosstraat. (NIE: hv Jasmyn- en Roosstraat)Op n koevert of boaan n briefkan hv (vir: hoek van) geskryf word.

11) Suid-Afrikaanse adressewat in Engels die volgende woorddele insluit, word vertaal en met n koppeltekenof vas geskryf in n eienaam- en soortnaamsamestelling:

arcade arkade, deurloop (Pickbel-arkade, Merino-deurloop)

freeway deurpad

alley steeg, laning grove laningavenue laan lane steegboulevard boulevard mall wandelhal, wandellaan

(St George-wandellaan)

bridge brug parkway parkwegbuilding gebou (maar Empire State path voetpad


10/40

9

Building)

bypass verbypad place plek (kleiner doodloopstraat)centre sentrum road wegcircle sirkel square pleinclose slot steps trap(pe)

court hof (Stellahof) street straatcrescent singel terrace terrasdrive rylaan trail wandelpadestate landgoed walk voetpadexpressway snelweg way wegflats woonstelgebou/woonstelblok

(of woonstel 9 in Stellahof)

12) As die Engelse naam geregistreer is as sakeonderneming, word dit nie vertaal nie:die Victoria & Alfred Waterfront, Sandton Square

13) Vertaal bekende buitelandse straatnamewat n eienaamsamestelling is: Oxfordstraat

(A tot Z, rels 2.1-2.13, ble 259-262)

D

DATUMS EN JARE Skryfwyse

1) Datum uitgeskryfVolgorde: dag, maand, jaar:20 November2009 of Vrydag 20 November 2009 (geen komma na Vrydag)Voorbeeld: Die vergadering is op Vrydag 20 November 2009 gehou.Skryf datums liefs voluit in sinne.

n Rangtelwoord word nie in n datum gebruik nie:Die kongres is op 6 Maart gehou. (NIE: 6de Maart of sesde Maart)

2) Datum in syfersDie datum word met agt syfers aangedui in die volgorde: jaar, maand, dag. Die syfergroepe word van


11/40

10

mekaar geskei deur n koppelteken sonder spasies weerskante en nie deur n solidus nie:2009-01-05 (vir 5 Januarie 2009)Hierdie skryfwyse word meestal op dokumente, vorms en in grafika (veral tabelle) gebruik. In gewoneskryfwerk word die datum voluit geskryf: 5 Januarie 2009

3) Tydsverloop oor dae: n Koppelteken (-) of n-streep () kan gebruik word om n tydsverloop oor dae aante dui, bv op n rooster: 10-12 Junie (Let wel: geen spasie voor en na die koppelteken nie.) In n volsin skryf jy egter: van 10 tot 12 Junie

Tydsverloop oor jare: Wanneer n tydsverloop oor jaremet n koppelteken (-) of n-streep () aangeduiword, word die syfers vir die eeu in die laaste jaartal vervang deur n afkappingsteken:Die tydperk 1988-89(Kyk ook Aandagstreep)

4) In verwysings na die eeue met rangtelwoorde word eerstetot tiendeuitgeskryf, en die res in syfers met =deen =stedirek (sondern spasie) daarna:

Die sesde eeu, tiende eeu maar11de eeu, 20ste eeu

Byvoeglike naamwoorde wat van eeuafgelei word, word met n koppelteken geskryf:19de-eeuse geskiedenis

5) Skryfnonbepaalde jaartal soos volg:Die jare sestig ofdie sestigerjare (NIE: die jare 60)

(A tot Z, rels 5.1-5.10, ble 307-309; AWS, rel 7.7, bl 53)

E

ENKELVOUD ENMEERVOUD

Studie x studiesOnderskei tussen studie(net in die enkelvoud gebruik) as die handeling van studeer en studie(s) (enkelvoud enmeervoud) wat sketse, tekeninge of stukke navorsing oor of ondersoeke na bepaalde sake beteken: Sy het in dieregte gestudeer en n jare lange studie (NIE: studies) n graad verwerf (omdat dit hier oor die handeling vanstudeer gaan). n Studie word onderneem/gemaak (NIE: gedoen) van die oorsake van hartsiektes. Uit di studiehet geblyk die rookgewoonte is n groot oorsaak, of: Volgens die studiebevindings is . . .


12/40

11

(NIE: die studie lui/s). Verskeie studies is daarna aangepak.

(A tot Z, bl 202)

G

GESLAG 1) Vermy die indruk van seksisme. Probeer die persoonlike voornaamwoorde hyofsy, of die besitlikevoornaamwoorde syofhaarvermy. Gebruik liewer die meervoud sodat die voornaamwoord hullegebruik kan word:Studente moet assebliefhullematriekuitslae so gou moontlik inhandig. (Eerder as: Die student moetsy/haarmatriekuitslae so gou moontlik inhandig.)

2) Geslagsneutrale woordeVermy waar moontlik geslagspesifieke woorde en gebruik eerder geslagsneutrale woorde wat manliksowel as vroulik impliseer. Die volgende woorde word deesdae as neutraal beskou:dosent onderwyserkelner raadslid

president voorsitter

(A tot Z, rel 6.2, bl 318)

GETALLE, SYFERS ENSIMBOLE

1) Persentasie %UP-konvensie: Persentasies van getalle word aangedui met %Voorbeeld: Die student het 50% behaal (nie: 50 persent).Sowat 65% van UP-studente het 70% in die eksamen behaal.(Let wel: Geen spasie kom tussen die getal en die % nie.)

2) Syfers of woorde?UP-konvensie: getalle een tot tien word uitgeskryf. Alle getalle bo tien word in syfers geskryf:

11, 12, 13, ensovoortsSkryf egter n getal uit indien n sin daarmee begin: Sewentig studente het vandag geregistreer.

3) Samestellings en afleidings3.1) Indien n syfer, getal, letter, afkorting of simbool in n samestelling of afleiding voorkom, word dit met n

koppelteken aan die res van die samestelling of afleiding verbind:


13/40

12

R50-noot 30%-slaagsyferA4-formaat 5 -bottels-maat 13 C-lesing

Samestellings met n syfer of simbool, of n syfer plus simbool, as eerste lid en n eienaam as tweede

lid, word met n koppelteken tussen die lede geskryf omdat die verbindings as soortname optree:1,8 -Honda9 mm-CZ (vuurwapen)4x4-Land Rover

Tradisioneel word daar geen spasie gelaat tussen die teken virn geldeenheid en die syfer nie:R192,35 56c

3.2) Indien die voorbepaling van n samestelling bestaan uit n woord of afkorting gevolg deur n syfer of simbool,word die woord of afkorting in die voorbepaling los van die syfer of simbool geskryf.Korrek Verkeerd

art 21-maatskappy art-21-maatskappyGraad 11-leerling Graad-11-leerlingtipe A-persoonlikheid tipe-A-persoonlikheid

4) Die gebruik van die desimaalteken by getalleIn Suid-Afrika is die komma die enigste wetlik erkende desimaalteken wat vir alle getalle gebruik word.16,7 kg 318,55 kW2,5 m 1,8

Opmerking: Hierdie rel geld ook vir geldbedrae, byvoorbeeld R192,35. In die praktyk word daar bybedrae egter dikwels n ander skeidingsteken gebruik, byvoorbeeld R192.35 ofR192-35.

4.1) Indien daar in getalle meer as drie syfers links f regs van die desimaalteken is, word die syfers ter willevan leesbaarheid deurspasies (nie kommas nie) in groepe van drie verdeel, getel vanaf die desimaalteken:1 985 617 t steenkoolR9 776,30

5) Metrieke simbole


14/40

13

SI-simbole word in romein (regop letters) geskryf:Korrek VerkeerdHz Hzcm3 cm3

Opmerking: Hierdie wetlike voorskrif geld in alle gevalle, selfs waar die ander gegewens in anderlettertipes is, soos in opskrifte, byvoorbeeld: Diem as simbool vir meter.

5.1) SI-simbole word in die rel met kleinletters geskryfen indien n getal voor die SI-simbool geskryf word,word n spasie tussen die getal en die simbool gelaat:160 mm50 kg

5.2) Indien n kombinasie van n getal en n SI-simbool met n ander woord verbind, word die spasie tussen diegetal en die simbool behou:5 C-styging (let ook op skryfwyse van: 5 maar 5 C)50 kg-sakke (sakke van 50 kg elk)1 499 cm3-enjin

(AWS, rels 7.1-7.17, ble 49-59)H

HOOFLETTERS 1) Ampsbenamingen Ampsbenaming wat na nspesifieke individu verwys, begin met nhoofletter:Die Dekaan van die Fakulteit RegsgeleerdheidDie Visekanselier en Rektor van die Universiteit van PretoriaDie Direkteur: Akademiese AdministrasieHy beklee die pos van Hoof: Studenteadministrasie.Hy beklee die pos van Senior Lektor in die Departement Afrikatale.

Wanneern ampsbenaming nalgemene verwysingis, word dit met n kleinletter geskryf:Die universiteite se hoofamptenare word visekanseliers en rektore genoem.Die dekane van al nege fakulteite vergader vanmiddag.

(AWS, rel 9.24, bl 71)


15/40

14

2) Name van instellings, departemente, fakulteite, skole, komiteesWanneer na n spesifieke instelling, departement, fakulteit of komitee verwys word, word dit met nhoofletter geskryf:

Die Fakulteit Geesteswetenskappe

Die Skool vir Wiskundige WetenskappeDie Departement Prosesreg het n spesiale versoek gerig. Die Departement versoek onder meer dat . . .

Let wel: virmeervoud word kleinletter gebruik:Die fakulteite Geesteswetenskappe en TeologieDie departemente Chemiese Ingenieurswese en Mynbou-ingenieurswese

Wanneer name van instellings, departemente, ens n algemene verwysing is, word dit met n kleinlettergeskryf: Die departemente van al nege fakulteite word in die jaarboeke gelys.

Let wel: Universiteit altyd n hoofletter wanneer na UP verwys word:Die Universiteit van Pretoria se eeufeesviering het in 2008 plaasgevind. As deel van die vieringe het die

Universiteit n spesiale eeufeesroos laat kweek.

3) GradeKleinletter wanneer in die algemeen verwys word na grade:Die student het vir n baccalaureusgraad/honneursgraad/magistergraad/doktorsgraad ingeskryf.Hoofletter wanneer na die amptelike graadbenaming verwys word:Hy behaal die graad PhD in Sielkunde. Sy het ingeskryf vir n Baccalaureus in Sportwetenskappe/Magisterin Maatskaplike Werk/BEdHons in Leerondersteuning (Let wel: Hons word nie tussen hakies geplaas inamptelike graadbenaming nie.)

Studieveld x vak

Studieveld met kleinletter: Hy het n meestersgraad in sielkunde.Vak met hoofletter: Hy neem die vak Sielkunde.

4) SinneIndien n sin met n syfer, getal of simbool begin, kry die daaropvolgende woord, of die eerste letter daarna,nie n hoofletter nie:


16/40

15

3 000 studente het die paaie versper. (Skryf egter liewer n getal uit indien n sin daarmee begin:Drieduisend studente het die paaie versper.)pH is die aanduiding van suurheid of alkaliniteit.

Opmerking:Hierdie rel geld ook as n sin met die onbepaalde lidwoord n begin, byvoorbeeld:

n 24-delige ensiklopedie is tans op die mark beskikbaar.

5) BevolkingsgroepeHistories beskrywende kleurbenamings vir bevolkingsgroepe en vir lede van sulke groepe begin nie metn hoofletter nie:blank, blankes; bruin, bruine, bruines; gekleur(d), gekleurde, gekleurdes; swart, swarte, swartes; wit,witte, wittes (Kleurling [in historiese verband] en Indirword egter wel met n hoofletter geskryf.)

Opmerking:In kombinasie met selfstandige naamwoorde word die byvoeglike naamwoorde in verbindings soos dievolgende los en met n kleinletter geskryf:blanke gesin, blanke vrou; bruin gesin, bruin vrou; swart gesin, swart vrou(Kleurlingvrou en Indirvrou word vas geskryf: snw + snw)

6) Titels, voorletters en vanneWaar voorletters of voorname weggelaat word, begin die van met n hoofletter. Let op die spelling van dievolgende:Geagte ProfessorGeagte prof Van der MerweGeagte prof J van der MerweProf Van der MerweProf JF van der Merwe(Let wel: geen punte of spasies by voorletters nie)

In die middel van n sin: Die gesamentlike toekenning word gemaak aan prof Van der Merwe, dr Jacquesvan der Merwe en mnr J du Toit.

(Kyk ook Afkortings:Titels en voorletters)


17/40

16

I

INTERNETVERWYSINGS Webadresse en e-posadresse moenie blou wees of onderstreep word nie. Verwyder dus die hiperskakel so: klikregs op die webadres of e-posadres; kies opsie Remove Hyperlink. Probeer die webadres op een rel hou, maarindien dit nie moontlik is nie, breek af na n skuinsstreep of punt.

K

KURSIVERING 1) Latynse leenwoorde en frases Die konvensie is dat Latynse woorde en frases wat so algemeen gebruik word dat hulle deel van die

Afrikaanse taal geword het, romein geskryf word en nie gekursiveer word nie.

Sien A tot Z(ble 658-660) vir n lys Latynse woorde wat nie in Afrikaans gekursiveer word nie. As n relword Latynse woorde wat in die Verklarende Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal (HAT) verskyn,ook nie gekursiveer nie.

Afrikaans Engels

ad hoc ad hoccapita selecta capita selecta

commendatio commendatio

cum laude cum laude

curriculum vitae curriculum vitae

ex officio ex officio

ex post facto ex post facto

honoris causa(kleinletters, afkorting: h.c.)

honoris causa(kleinletters, afkorting: h.c.)

inter alia inter alia

modus operandi modus operandi

in vitro in vitro

in vivo in vivo

mutatis mutandis (romein) mutatis mutandis(kursief)prima facie prima facie

sic sic

status quo status quo


18/40

17

sub judice sub judice

Latynse woorde in regsdokumente word wel gekursiveer.

Koppel Latynse uitdrukkings aan Afrikaanse woorde waarmee dit n woordgroep vorm(tussen die Latynse woorde self kom daar geen koppelteken nie):

ad hoc-komiteein camera-verhoor

(A tot Z, rels 23.17-23.20, ble 658-661)

2) Die volgende soorte titels word in alle tale gekursiveer:

boeke:Dr Jekyll and Mr HydeGuinness World RecordsWoordeboek van die Afrikaanse Taal

CDs en kassette:The Phantom of the OperaVerswreld

hofsake:Chetty v(.) Penny, 1991 (maar: die Chetty-saak)

klassieke musiek:Puccini se La BohmeVerdi se II Trovatore en Nabucco

koerante:RapportVolksblad

kunstentoonstellings en versamelings:Oorsig oor kuns van die 1990s


19/40

18

kunswerke:Penny Siopis se skildery Pinky pink

Anton van Wouw se beeld Knielende jagter wat water drink(maar nie die wasbeeld van Luciano Pavarotti in n galery soos madame Tussaud of die standbeeld van

genl Jan Smuts aan die bopunt van Adderleystraat nie)

radioprogrammePatricias peopleMonitor(op RSG)

rolprente:Harry Potter and the Chamber of SecretsMoby DickRolprente wat in ander tale vervaardig is, word in Suid-Afrika as Engelse prente uitgereik; gebruikdaarom die (Engelse) titel waarmee dit hier uitgereik word. Sou die titel in n ander taal wees, kan die

titel in Afrikaans vertaal en tussen hakies geplaas word om dit verstaanbaar te maak.

televisieprogramme en -reekse:50/50Days of our Lives

tydskrifte (gedruk en elektronies):TukkieWheels24

uitvoerings:Swanemeer

videos (rolprente en musiek)Get the party started

wetenskaplike name van plant- en dierspesiesbuffel: Cyncerus caffer


20/40

19

kremetart: Adansonia digitata

3) Die meervoudsuitgang van publikasies se name word ook gekursiveer:Hulle het n klomp Sariesgekoop.

4) As die publikasie se naam reeds in die meervoud is, word n bykomende meervoudsuitgang nie bygevoeg

nie:Hulle het twee Timesgekoop.

5) n Afkorting of verkorting van n publikasie se naam is ook kursief:Afrikaanse woordelys en spelrels(AWS)Finansies en Tegniek(F&T)

6) Wanneer word nie gekursiveer nie? Die SI-simbole behoort nooit kursief geskryf te word nie, al is die hele sin kursief; dit geld nie vir die

kursiewe (liter) nie. n Boek se titel wat in n stuk kursief gedrukte teks voorkom

7) Lang aanhalings (gewoonlik in hulle eie, ingekeepte paragraaf, sonder aanhalingstekens) kom in kursief.Voorbeeld:Hy het daarvan ges:

Omdat ek nie self n besluit kan neem nie, moet julle dit doen.Beskou dit as n vorm van demokrasie. Demokrasie is egter n moeilike saak.Dit sien ons in die geskiedenis.

(A tot Z,rels 22.5-22.67, ble 628-649)L

LEES- EN

SKRYFTEKENS

Aandagstreep 1) Voeg nspasie aan weerskante van n aandagstreep (en-streep) in die middel van n sin in:Die voorraad eksamenvraestelle minder as die helfte van wat nodig is sal teen Julie uitgeput wees.

2) Twee gewone aandagstrepe skei n verduidelikende of beklemtonende tussenopmerking van die res


21/40

20

van die sin:

Dit beteken dat die owerheid en eintlik geld dit ook vir die private sektor alle relevante feite moet bekendmaak.

3) Die aandagstreep word soms gebruik om getalle of woorde saam te voeg, sonder spasies aan weerskante

daarvan:20021219, die PaarlWellingtonpad, die ANCNNPalliansie

(A tot Z,rels 9.1-9.12, ble 409-410)(Kyk ook Datums en Jare)

Hoe om n aandagstreep (en-streep) te maak:Druk Ctrl plus(sleutel heel bo regs op numeriese sleutelbord).

Aanhalingstekens UP-konvensie: Gebruik dubbelaanhalingstekens. Indien n aanhaling binne n aanhaling voorkom,gebruik enkelaanhalingstekens:Tydens die lesing het die dosent die volgende stelling gemaak: Die woorde van Winston Churchill, Theprice of greatness is responsibility, is n lewenswaarheid waaruit almal iets kan leer.

1) Gebruik. . . as aanhalingstekens aan die begin en einde van n aanhaling en plaas albei deurgaansbo. (Let wel: Mens skryfn woord tussen[NIE: in] aanhalingstekens.)

2) Haal sinne en frases sowel as n enkele woord ook met dubbelaanhalingstekens aan.

3) By n aanhaling in die direkte rede (anders as waar bloot n woord of n frase aangehaal word) word nleesteken (punt, komma, uitroep- of vraagteken) aan die einde binne die aanhalingstekens geplaas:Ek het nou genoeg gedoen! roep hy uit.

Nee. Sy skud haar kop en s: Dis nog lank nie klaar nie.

Waar n aanhaling met n vraag- of uitroepteken eindig, word geen verdere komma of punt n dietweede aanhalingsteken geplaas nie:Nee! het sy uitgeroep. (NIE: Nee!, het sy uitgeroep.)Hy het gevra: Is almal hier? (NIE: Is almal hier?.)


22/40

21

4) Wanneer net n woord of n frase in die indirekte rede aan die einde van n bysin of sin aangehaal word,kom die komma, punt of kommapunt n die aanhalingsteken:Hy het gekla hy is pootuit.

5) As die spreker in n vorige paragraaf ook in die daaropvolgende paragraaf aan die woord is, wordgeen aanhalingstekens aan die einde van die voorafgaande paragraaf gebruik nie:

Daar is baie stil tye en ek kry die indruk dat sy dieper dink oor sake.

Wanda is effens benoud oor die oorplanting. Sy het gedink hulle gaan haar been oopsny.

Indien nlang stuk van begin tot einde slegs uit n aangehaalde brief, toespraak of verklaring bestaanof slegs een persoon se woorde aangehaal word, is aanhalingstekens aan die begin van elke paragraafsteurend en mag die aanhalingstekens weggelaat word.

6) Temas van kongresse, lesings en simposiums, en slagspreuke kom tussen aanhalingstekens, asook dietitels van gedigte (die bundel se titel is kursief), liedjies (die album/CD se titel is kursief) en die arias uit nopera (die naam van die opera is kursief).(Kyk ook Kursivering)

7) As jy direk n n aanhaling wil verwys na die boek waaruit dit geneem is, plaas die verwysing tussenronde hakies voor die leesteken aan die einde:TS Elliott het rens duidelik op die struktuurooreenkoms tussen die posie en musiek gewys (AP Grov,Woord en Wonder, bl 71).

8) n Woord wat volg op bv begrip, term en woord word aangehaal of skuins gedruk om verwarring tevoorkom:

die term pasifismedie woord agter

Daarteenoor word n woord wat volg op sogenoemdeensogenaamde,nie aangehaal nie:die sogenoemde oorloop-klousuledie sogenaamde kenner


23/40

22

Geen aanhalingstekens by die volgende nie:9) Die naam van n bekende veldtog of projek:

die projek Veiliger Skoledie veldtog Hands off our Children

10) Die naam van n vaste rubriek in n koerant of tydskrif:Raar maar WaarS jou S

11) Bekende leuses in Afrikaans ofn vreemde taal:Bome vir leweEendrag maak mag/Ex unitate vires

Indien die betekenis van n Latynse leuse onbekend is, kan jy die vertaling tussen hakies verskaf:Ex unitate vires (Eendrag maak mag)

(A tot Z,rels 9.13-9.37, ble 411-416)

Afkappingsteken(apostroof)

1) Gebruik die afkappingsteken () om die meervouds- en verkleiningsvorm aan te duivan: Afkortings: NGOs, TVtjie

Persoonseiename wat eindig op:o =i , =o en =u: Gandhis, Hugotjie, Benguso n=e wat nie uitgespreek word nie: Blanchee, Terblancheieo n =s wat nie uitgespreek word nie: Du Plessiss, Maraistjieo n=a wat lank uitgespreek word: Van Bredas

grade en diplomas: BAs, HODtjie

jaartalle: 1960s (Let wel: In Engels geen afkapping: 1960s)

letters: bs, ztjie

syfers en getalle: 3s, 4tjie

2) Die afkappingsteken kom in die plek van letters of syfers wat weggelaat of nie uitgespreek word nie:Aan t werk, as t ware (ofaant werk, ast ware), sn, syt, daars (Let wel: Skryfs en tvas aan dievoorafgaande woord as dit staan in die plek van die werkwoorde heten is: Syt ges hys gesond.)1996-99


24/40

23

(A tot Z,rels 9.38-9.42, bl 417)

3) Die komma van die woord nl dikwels verkeerdom en lyk so: n. Maak dit soos volg reg: Tik die volgende in n skoon Microsoft Word-dokument:

n asook n Kopieer (copy druk Ctrl plus c) die n uit die n-gedeelte in die teks.

Gaan na Toolsen kies AutoCorrect Options. By Replace, tik n in. Plak (paste druk Ctrl plus v) die nwat jy gekopieer het by With. Kies Replaceen klik dan op OK.

Ampersand (&) 1) Die ampersand (&, wat en beteken) kom in die geregistreerde name van maatskappye enpublikasies voor:Finansies & Tegniek, Foster & Kie

Wanneer die afkortingvan n sakeonderneming se naam n ampersand insluit, is daar geen spasiesweerskante van & nie, bv: V&A, Old Oak B&B

2) NB: Die ampersand mag ni as afkorting vir enin n sin gebruik word nie:Studente moet Junie & Julie registreer. (verkeerd!)

3) In bronverwysings kan & tussen die name van die skrywers gebruik word:Van der Merwe & Ponelis (1991:130)

(A tot Z, rels 9.45-9.47, bl 419)

Asterisk (*) n Asterisk (*) word gebruik om te verwys na n bron waarin inligting gevind is. Dit verskyn direk n n woord watverduidelik word in n voetnoot onderaan die bladsy (of in n eindnoot aan die einde van die stuk) f n die

leesteken aan die einde van die betrokke sin.

(A tot Z,rel 9.48, bl 419)

Dubbelpunt Kyk LYSTE


25/40

24

Ellips (weglaatteken) 1) n Ellips bestaan uit drie punte of kolletjies (. . .)

2) Wanneer word n ellips gebruik?Om iets dramaties of veelseggends te beklemtoon of weifeling aan te dui, maar dit moenie onnodig gebruikword nie.

Waar die skrywer of taalversorger irrelevante woorde, frases of sinne in n aangehaalde teks weglaat, ook om ditte verkort.

3) Laat spasies tussen die drie punte en spasies weerskante waarn woord of frase in die middel van n sinweggelaat is ofn bepaalde effek geskep wil word:Ja, begin Aldo, maar . . . u moet die saak maar met my broer bespreek.

4) As n deel van n woord weggelaat word, word ook drie punte gebruik, ongeag hoeveel letters weggelaatis. Die eerste punt kom egterteen die laaste letter, gevolg deur die ander twee punte (met spasies tussendie drie punte): D. . .

5) n Volledige sin wat weggelaat is, word eweneens deur drie punte aangedui. Laat n spasie na dieleesteken aan die einde van die voorafgaande sin.

6) Aan die einde van n sin kom daar nie n vierde punt n die ellips om die sin af te sluit nie. n Uitroepteken,vraagteken of komma vervang egter nie die derde punt nie:Werkers wat heeldag wil slaap . . .?Ek het jou mos gewaarsku . . ., het sy ges.

(A tot Z, rels 9.68-9.73, ble 424-425)

Hakies UP-konvensie: Gebruik ronde hakies. Vir hakies binne hakies gebruik vierkantige hakies.

1) Ronde hakies () word gebruik om n letter, n woord of selfs sin by te voeg as verduideliking, vertaling ofwisselvorm:gister (Sondag)die agthoek (ook oktogoon genoem)amici curiae (vriende van die hof)


26/40

25

As deel van n woord weggelaat kan word, kom daar geen spasie voor of n die hakies nie:veron(t)agsaam

Let wel: Jy plaas woorde tussen(NIE: in) hakies.

2) Bronne wat aangehaal is, word ook tussen ronde hakies geplaas:De Stadler (1989:32) s in die proporsionele logika gaan dit om die verhoudings tussen sinne.

3) By n volledige sin verskyn die punt binne die hakies, en as n deel van n sin aangehaal word, kom die puntn die hakie:(Dit sal n paar weke duur om by n kenner uitsluitsel te kry.)Dit sal n paar weke duur om by n kenner uitsluitsel te kry (en dit sal jou waarskynlik n sak geld kos).

4) By n parentese tussen hakies tussen twee werkwoorde wat normaalweg deur nkomma geskei sou word,moet die komma n die hakie verskyn:As ek volgende jaar begin werk (mits ek vanjaar slaag), sal ek nuwe blyplek moet kry.

5) Gebruik vierkantige hakies [ ] binne ronde hakies: ( . . . [. . . ] . . . ):Kragtens wet (artikel 31 [1][a] van die Grondwet van 1999) mag mense nie die reg onts word om hulkultuur te geniet nie.

6) Skryf die Latyn sic (wat net so of aldus beteken) tussen vierkantige hakies n n taalfout of woord watverkeerd gespel is in n aangehaalde deel uit die oorspronklike gepubliseerde teks.

7) As n woord tussen hakies kursief is, moet die hakies nie ook kursief wees nie.

(A tot Z, rels 9.74-9.83, ble 425-427)

Kommapunt 1) Om die noue verband tussen twee volsinne te beklemtoon, kan hulle soms met n kommapuntsaamgevoeg word: Die student is baie slim; sy weet net nie hoe om dit te bewys nie.

2) Verskeie items met elkeen baie syfers of lang beskrywings in een paragraaf kan soms met n kommapuntgeskei word:Renval in millimeter met die syfer vir die ooreenstemmende week verlede maand tussen hakies is:


27/40

26

Beaufort-Wes 10 (15); Kaapstad 35 (40); en Knysna 22 (25).Onder die aanwesiges was prof A Nel van die Universiteit van die Vrystaat; prof A Coetzee van dieUniversiteit van Wes-Kaapland; prof L du Plessis van die Universiteit van die Witwatersrand; en prof CLategan van die Universiteit van Pretoria.

(A tot Z, rels 9.118-9.124, ble 434-435)

Koppelteken 1) Samestellings met TuksAlumni-, TuksSport-, TuksJool-, TuksFM- en TuksNaledi-word deur nkoppelteken aan die res van die samestelling verbind:TuksAlumni-klubs, TuksAlumni-kalender, TuksAlumni-geleenthede,TuksSport-roemsaalbanket, TuksSport-reniedinee, TuksFM-uitsending, TuksNaledi-koshuis

2) Die voorvoegsels anti=, eks=, nie=, oud=, en pro=word gekoppel in samestellings waarvan die tweededeel n eienaam of byvoeglike naamwoord afgelei van n eienaam is en die hoofletter behou:anti-Semitisme oud-Springbokeks-Pretorianer nie-IVP-lede

3) In samestellings wat uit n verbo byvoeglike naamwoord + selfstandige naamwoord + selfstandigenaamwoord bestaan en nie moeilik gelees word nie, word geen koppelteken gebruik nie:horonderwysplan, laevetkaas, mediesefondslede

Wanneer so n samestelling egterte lankraak, word n koppelteken gebruik tussen die twee selfstandigenaamwoorde:mediesefonds-lidmaatskap in plaas vanmediesefondslidmaatskap (NIE: mediese-fondslidmaatskap)uitvoerendeburgemeester-stelselofstelsel van n uitvoerende burgemeester

Wanneer daar n opeenvolging van vokaallettersis, kom daar n koppelteken tussen die byvoeglikenaamwoord en die eerste selfstandige naamwoord, maar dan mt jy ook n tweede koppelteken gebruik:regstellende-aksie-poste (NIE: regstellende-aksieposte)

Gebruik n koppelteken tussen al drie dele van die samestelling as daarop albei plekke nopeenvolging van vokaalletters is:regstellende-aksie-opleiding gemiddelde-uiterste-eienskap


28/40

27

Opmerking:In die voorafgaande samestellings bepaal die byvoeglike naamwoord die eerste selfstandige naamwoorden nie die tweede selfstandige naamwoord nie.

4) Plaas n koppelteken tussen die dele van n samestelling waaren, of, tot, tussenofvan . . . tot sou kon

voorkom of gempliseer word:en:swart-wit-foto (wat swart en wit is), tamatie-uie-sous, digter-boer (n boer wat ook n digter is), eienaar-bouer, hart-long-masjien, oor-neus-keel-spesialis, regter-president

Wanneer twee byvoeglike naamwoorde soos in Belgies-Suid-Afrikaanse projek s gekoppel word pleksvan dit met ente verbind, word die eerste deel nie verbuig nie: Brits-Franse oorlog (soms verander dieeerste byvoeglike naamwoord: Serwo-Kroatiese konflik en Hindo-Arabiese getallestelsel).

Opmerking: Omskryf eerder as om n lang samestelling saam te flans:Aanleg vir aflaai, berging en verwerking(NIE: aflaai-berging-en-verwerkingsaanleg)

5) Gebruik net een koppelteken in n samestelling van:n soortnaam + syfer of hoofletter + nog n soortnaam:bylae 6-misdryf, Graad 3-leerling, kategorie B-span, model C-skool

twee of meer leenwoorde + soortnaam:ad hoc-komitee, nouveau riche-buurt

KOPPELTEKENS BY WOORDGROEPKOPPELINGS

6) Afstandskoppelteken

Wanneer die twee komponente van n samestelling onderbreek word deur n byvoeglike naamwoorden di byvoeglike naamwoord nie voor die samestelling geplaas kan word nie, het jy n afstandsamestelling,waar die eerste deel deurn afstandskoppelteken gevolg kan word of nie:


29/40

28

adjunk(-) besturende direkteur hoof(-) mediese beamptehoof(-) uitvoerende amptenaar langtermyn(-) finansile beplanning

As die eerste twee komponente wel omgeruil kan word, lyk dit soos volg:gegote bronsbeeld (NIE: brons[-] gegote beeld)

Indien die eerste element van n afstandsamestelling n voegsel -s kry, is die gebruik van dieafstandskoppelteken verpligtend:groeps- finansile sekretaris, stads- elektrotegniese ingenieur

Sonder die tussenkomende byvoeglike naamwoord is die skryfwyse:groepsekretaris, stadsingenieur

(A tot Z, rels 9.43-9.44, ble 417-418)

DIE KOPPELTEKEN BY RANGE, TITELS EN AMPSBENAMINGS

7) Samestellings met adjunk-, assessor-, assistent-, hoof-, kandidaat-, leerling-, mede-, onder-, staf-, sub-, envise- as eerste lid word sondern koppelteken vas geskryf:

adjunkdirekteur, adjunkspeaker,adjunkminister, adjunkpresident

medeprofessor, medewerker

assessorlid onderbevelhebber, onderkorporaal

assistentredakteur, assistentdirekteur stafoffisier, stafsersant

hoofbestuurder, hoofdirektoraat,hoofredakteur

subredakteur, subdirektoraat

kandidaatoffisier visehoof, viserektor

8) Saamgestelde range en ampsbenaminge word met n koppelteken geskryf:direkteur-generaal, ouditeur-generaal, sekretaris-generaalluitenant-generaal, luitenant-kolonelgeneraal-majoor, kommandant-generaal, sersant-majoor


30/40

29

Opmerking:Indien die ampsbenamings en range hierbo voorafgegaan word deurn bepaling, word daar n die bepalingook n koppelteken geskryf:adjunk-direkteur-generaaladjunk-regter-president

oud-sekretaris-generaalregiment-sersant-majoor

DIE KOPPELTEKEN AS WEGLAATTEKEN

9) Die koppelteken word gebruik waar jy pleks van twee samestellings met dieselfde woord, di woord ineen van die twee gevalle weglaat. Die koppelteken word deurn spasie gevolg of voorafgegaan:Noord- en Suid-Korea betonpype en -duikslotesinus- en mangelontsteking krieketspelers en -afrigters

Andringa- en Pleinstraat kort- en langafstandbustoere

Opmerkings: Die weglaatteken word slegs gebruik vir woorddele en nie vir los geskrewe woorde nie. Daar moet dus

n weglaatteken geskryf word in byvoorbeeld:staats- en provinsiale hospitale (omdat die weggelate -hospitalen woorddeel in die samestellingstaatshospitaleis). n Weglaatteken moet egter nie in provinsiale en staatshospitalegeskryf word nieomdat die weggelate hospitalein provinsiale hospitalenie n woorddeel is nie, maar n los geskrewewoord.

Dus ook byvoorbeeld:pensioen- en mediese bydraes maarmediese en pensioenbydraessport- en akademiese prestasies maar akademiese en sportprestasies

Moenie identiese woorde weglaat as dit skryfprobleme oplewer nie:gr5- en gr6-klas (NIE: gr5- en -6-klas)

(AWS, rels 12.1-12.35, ble 109-128)

Gebruik van PUNTESolidus (skuinsstreep) 1) UP-konvensie: Geen spasies aan weerskante van n skuinsstreep nie:

U aansoek om toelating/hertoelating word oorweeg. (NIE: toelating / hertoelating)


31/40

30

2) n Alternatiewe woord, uitgang, spelling of nommer word aangedui met n solidus (/) wat of of naasbeteken: hy/sy; Mexiko/Meksiko

3) Die solidus vervang perwanneer afstand (in syfers) per uur, meter of sekonde (in metrieke simbole), ofprys per gram, kilogram of ton gebruik word:

10 km/h, 24 m/s, R10/kg

LOS- OF VASSKRYFVAN WOORDE

1) Voornaamwoorde + self:UP-konvensie: skryf vas ter wille van konsekwentheidekself, jyself, hyself, syself, onsself (NIE: ek self, jy self, ens)

2) n Saamgestelde taalnaam bestaande uit n selfstandige naamwoord plus n basiese taalnaam word sondern koppelteken vas geskryf:Kanselafrikaans, Kerkafrikaans, Koerantafrikaans, Niestandaardafrikaans, Omgangsafrikaans,Standaardafrikaans

3) n Saamgestelde taalnaam bestaande uit n onverbo byvoeglike naamwoord plus n basiese taalnaamword sondern koppelteken vas geskryf:Gemeengermaans, Hoogduits, Oudnederfrankies, Nieuhoogduits

Voorbeeld: eendagkonferensie/eendagseminaar

LYSTE 1) Volledige sinne wat opgenoem word en elkeen op n afsonderlike rel staan met n kol (bullet)vooraan, begin elk met n hoofletter en word elk deur n punt afgesluit. Die inleidende sin kry ndubbelpunt.

Die volgende voorwaardes word vir die aflegging van hereksamens gestel:

n Verdere hereksamen word nie op grond van n hereksamenuitslag verleen nie.

n Kandidaat wat n buitengewone eksamen afl, kan nie op n hereksamen aanspraak maak nie.

Waar n kol (bullet) ingelei word met n enkele woord of frase as onderwerp, moet dit in kursiefverskyn:Spesiale aandag moet aan die volgende gegee word:


32/40

31

Desimale syfers. Alle desimale syfers moet afgerond word.

Grensgevalle. Elke grensgeval moet met oorleg hanteer word.

2) Waar frases wat saam n volledige sin vorm, opgenoem word n n inleidende frase en elkeen opn afsonderlike rel staan met n kol (bullet) vooraan, begin elke frase met n kleinletter en eindigdit met n kommapunt, behalwe die voorlaaste frase wat deur n kommapunt en die voegwoord en

gevolg word. Geen dubbelpunt na die inleidende frase nie. Die sin word met n punt beindig:

Opsieners moet aandag gee aan

toekenning van punte;

voltooiing van eksamenuitslaelyste deur n toesighouer;

indiening van vraestelle; en

terugvoering aan studente na evaluering.

Indien daar n verdere onderverdeling plaasvind, word aandagstrepe gebruik. Geen dubbelpunt nainleidende frase van hoofvlak of subvlak nie. Die sin word met n punt beindig:

Opsieners moet aandag gee aan

toekenning van punte;

voltooiing van eksamenuitslaelyste deur n toesighouer wat te alle tye teenwoordig moet wees en rel dat hereksamens afgel word;

terugvoering aan studente na evaluering; en

indiening van vraestelle.

3) Items wat onder mekaar gelys word, begin met n kleinletter en kry geen punt/kommapunt nie. nDubbelpunt volg na die inleidende frase:

Studente moet die volgende saambring: pen

sakrekenaar

studiehandleiding


33/40

32

4) Kort frases wat onder mekaar gelys word maar nie gesamentlik of afsonderlik n sin vorm nie, beginmet n kleinletter en kry geen punt/kommapunt nie.n Dubbelpunt volg na die inleidende frase:

Die volgende maatrels is belangrik tydens die opstel van vraestelle: duidelike en volledige amptelike opskrifte en dekblaaie

aanwesigheid van korrekte amptelike modulekodes en modulebeskrywing

vermelding van name van betrokke eksaminatore

vermelding van naam van departement

korrekte taalgebruik en spelling

Moenie frases en volsinne in so n lys afwissel nie;as sommige n volsin vereis, moet almal volsinnegemaak word en dan geld die rel onder punt 1.

P

PROVINSIES EN NUWEPLEKNAME

Suid-Afrika se nege provinsies (en hul hoofstede):

Gauteng (Johannesburg)KwaZulu-Natal (Ulundi en Pietermaritzburg)Limpopo (Polokwane)Mpumalanga (Mbombela)Noord-Kaap (Kimberley)Noordwes (Mafikeng) (Let wel: Engels: North-West)Oos-Kaap (Bhisho was tevore Bisho)Vrystaat (Bloemfontein)Wes-Kaap (Kaapstad)

Let op die volgende skryfwyses:Die Wes-Kaap, die provinsie Wes-Kaap, die Wes-Kaapprovinsie


34/40

33

Onlangse pleknaamveranderings:(almal in Limpopo, behalwe waar anders aangedui. Vorige naam tussen hakies)Bela-Bela (Warmbad)

Bhisho, Oos-Kaap (spellingkorreksie; tevore: Bisho)eMalahleni, Mpumalanga (Witbank)Kungwini, Gauteng (Bronkhorstspruit)Lephalale (Ellisras)Modimolle (Nylstroom)Mogwadi (Dendron)Mokopane (Potgietersrus)Mookgopong (Naboomspruit)Morebeng (Soekmekaar)Motlatserivier-canyon, Mpumalanga (Blyderivier-canyon)Mthatha, Oos-Kaap (spellingkorreksie; tevore: Umtata)Musina (spellingkorreksie; tevore: Messina)

Polokwane (Pietersburg)Thaba Tshwane, Gauteng (Voortrekkerhoogte)eMakhazeni, Mpumalanga (Belfast)Mbombela, Mpumalanga (Nelspruit)Emgwenya, Mpumalanga (Waterval-Boven)Modjadjiskloof (Duiwelskloof)

(Bron: Pharos Afrikaanse Sakspeller, bl 640)S

SAMESTELLINGS METEIENAME

In eienaamsverbindings wat as eiename optree, kan die eienaamgedeelte los van f met f sonder nkoppelteken vas aan die res van die samestelling geskryf word: (Kyk AWS, rel 14.6, bl 149)

Sonder n koppelteken vas: MamelodikampusMet n koppelteken vas, met n hoofletter na die koppelteken: Mamelodi-KampusMet n koppelteken vas, met n kleinletter na die koppelteken: Mamelodi-kampusLos, en elke deel met n hoofletter: Mamelodi Kampus


35/40

34

UP-konvensie: Skryf vas sonder enige koppelteken:MamelodikampusMerenskybiblioteek

SPASIES NA N PUNT Gebruik slegs eenspasie na n punt tussen sinne.

T

TELEFOONNOMMERS Die kode is nou verpligtend, daarom word geen hakies gebruik nie.012 460 4740082 455 37230800 220 224+27 12 460 4740 +27 82 455 3723

TYD 1) Die tyd van die dag word altyd minstens met vier syfers aangedui in die volgorde uur (twee syfers) en

minuut (twee syfers). Di syfergroepe word deurn dubbelpunt (:) van mekaar geskei:03:15 vir kwart oor drie in die oggend16:35 vir vyf en twintig voor vyf die middag12:00 vir twaalfuur die middag24:00 vir middernagLet wel: die h word nie meer gebruik nie(03h15 is dus nie korrek nie).

2) Indien uur, minuut en sekonde as tydstipaanduiding aangegee word, word minstens ses syfers in dievolgorde uur (twee syfers), minuut (twee syfers) en sekonde (twee syfers) gebruik. Di syfergroepe worddeurn dubbelpunt (:) van mekaar geskei:13:03:55 vir drie minute en vyf en vyftig sekondes oor een die middag04:31:27 vir een en dertig minute en sewe en twintig sekondes n vier die oggend

(AWS, rels 7.8-7.9, ble 54-55)U

UNIVERSITEITE Oorsese name: Vertaal of nie?


36/40

35

In die geval van eienaamsamestellings word name van universiteite soos volg geskryf: Harvard-universiteit,Oxford-universiteit.In die geval van ander name word die hele naam in Engels behou as dit n samestelling is van n Engelsesoortnaam of bnw + soortnaam, bv: North-Western University.

Name van studenteKovsie, Ikey, Matie, Tukkie en Uppie is erkende (by)name vir n student aan die universiteite van onderskeidelik dieVrystaat, Kaapstad, Stellenbosch, Pretoria en Port Elizabeth.

VoorsetselsSy is n student aan (nie: by) die Universiteit van die Vrystaat of sy is op universiteit. Sy is n student in dieFakulteit Geesteswetenskappe ofin die Departement Afrikatale van die Universiteit van Pretoria.Die student skryf in virn PhD byn universiteit/kollege. (Engels: The student enrols for PhD at auniversity/college.)

(Kyk ookAanhangsel B: Universiteite)

(A tot Z,ble 220, 370, 408)W

WERKWOORDE WerkwoordplasingPlaas in Afrikaans die werkwoord verkieslik aan die einde van n sin of so na moontlik aan die einde.Indien dit n groot opeenhoping van werkwoorde aan die einde van die sin veroorsaak, plaas elkewerkwoord aan die einde van sy eie sinsdeel.


37/40

36

AANHANGSELS

AANHANGSEL A: UP se fakulteite, departemente, skole, kampusse

FAKULTEITE FACULTIESFakulteit Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Faculty of Economic and Management Sciences

Fakulteit Geesteswetenskappe Faculty of HumanitiesFakulteit Gesondheidswetenskappe Faculty of Health SciencesFakulteit Ingenieurswese, Bou-omgewing en Inligtingtegnologie Faculty of Engineering, Built Environment and Information TechnologyFakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe Faculty of Natural and Agricultural SciencesFakulteit Opvoedkunde Faculty of EducationFakulteit Regsgeleerdheid Faculty of LawFakulteit Teologie Faculty of TheologyFakulteit Veeartsenykunde Faculty of Veterinary Science

SAKESKOOLGordon Institute of Business Science (GIBS)

DEPARTEMENTE EN SKOLE VAN FAKULTEITERaadpleeg die jongste jaarboeke op die UP-web by: http://web.up.ac.za/Kies Afrikaanse opsie regs boaan bladsy.Klik op Nuwe Sudente bo-aan menu-balk (menubar). Klik op Jaarboeke in linkerkantste kolom.

KAMPUSSE CAMPUSESGroenkloofkampus Groenkloof Campus

Hammanskraalkampus Hammanskraal Campus

Hatfieldkampus Hatfield Campus

Hoofkampus Main Campus

Mamelodikampus Mamelodi Campus

Onderstepoortkampus Onderstepoort CampusPrinshofkampus Prinshof Campus

Sandtonkampus (huisves GIBS) Sandton Campus (houses GIBS)


38/40

37

AANHANGSEL B: Suid-Afrikaanse universiteite

UNIVERSITEITE UNIVERSITIESDurban Instituut van Tegnologie Durban Institute of Technology

Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie Cape Peninsula University of Technology

Nelson Mandela Metropolitaanse Universiteit Nelson Mandela Metropolitan University

Noordwes-Universiteit North-West UniversityRhodes Universiteit Rhodes UniversitySentrale Universiteit van Tegnologie Central University of Technology

Universiteit Stellenbosch Stellenbosch University

Tshwane Universiteit van Tegnologie Tshwane University of Technology

Universiteit van die Vrystaat University of the Free StateUniversiteit van Wes-Kaapland University of the Western CapeUniversiteit van die Witwatersrand University of the WitwatersrandUniversiteit van Fort Hare University of Fort HareUniversiteit van Johannesburg University of Johannesburg

Universiteit van Kaapstad University of Cape TownUniversiteit van KwaZulu-Natal University of KwaZulu-NatalUniversiteit van Limpopo University of LimpopoUniversiteit van Namibi University of Namibia

Universiteit van Pretoria University of Pretoria

Universiteit van Suid-Afrika University of South Africa

Universiteit van Venda vir Wetenskap enTegnologie

University of Venda for Science andTechnology

Universiteit van Zoeloeland University of Zululand

Vaal Universiteit van Tegnologie Vaal University for Technology

Walter Sisulu Universiteit van Tegnologie enWetenskap

Walter Sisulu University for Technology andScience


39/40

38

AANHANGSEL C: UP-komitees

Komitees van die Raad Committees of CouncilVaste Komitee van die Raad Standing Committee of Council

Menslikehulpbronkomitee Human Resources Committee

Beleggingskomitee Investment Committee

Ouditkomitee Audit Committee

Applkomitee van die Raad Appeals Committee of Council

Vaste Komitees van die Senaat Standing Committees of SenateUitvoerende Bestuur van die Senaat Executive Management of Senate

Etiekkomitee Ethics Committee

Senaatskomitee vir Toelating, Evaluering en AkademieseOndersteuning

Senate Committee for Admission, Evaluation and AcademicSupport

Aanstellingskeurkomitees wat die Senaat moet adviseer oor dieaanstelling van akademiese werknemers

Selection Committees for the purpose of advising Senate on theappointment of academic employees

Roosterkomitee Timetable CommitteeKomitee vir Studentedissipline Student Disciplinary Committee

Fakulteitsrade Faculty Boards

Applkomitee van die Senaat Appeals Committee of Senate

Senaatskomitee vir Navorsing Senate Committee for Research

Senaatskomitee vir Studentelewe Senate Committee for Student Life

Senaatskomitee vir Studentegevalle Senate Committee for Student Cases

Die Taalbeleidkomitee van die Senaat Senate Language Policy Committee

Senaatskomitee vir Gemeenskapsbetrokkenheid Senate Committee for Community Engagement

Senaatskomitee vir Studentetoelating en -sukses Senate Committee for Student Access and Success

Senaatskomitee vir GIBS Senate Committee for GIBS


40/40

39

BIBLIOGRAFIE

Mller, D. 2003. Skryf Afrikaans van A tot Z. Kaapstad: Pharos Woordeboeke.

Odendal F.F. & Gouws R.H. 2005. HAT. 5de uitgawe. Kaapstad: Pearson Education South Africa.

Smith-Mller, W. 2005. Afrikaanse Sakspeller. Kaapstad: Pharos Woordeboeke.

Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns. 2007. Afrikaanse woordelys en spelrels. 9de uitgawe. Kaapstad: Pharos Woordeboeke.

Documents

Afrikaanse Stylgids