‹fi DÜNYASI 1.1 Yeni Bir ‹fl Bulmal›y›m 6

GEREKL‹L‹K K‹P‹ -mEl‹ 8

GEREKL‹L‹K (hikaye) K‹P‹ -mEl‹yd‹ (<mEl‹ i-di) 8

GEREKL‹L‹K (rivayet) K‹P‹ -mEl‹ym‹fl (<mEl‹ i-mifl) 8

1.2 ‹fl Yerinde 10

GEREKL‹L‹K -mEk/-mE + iyelik gerek(-)/laz›m 11

1.3 Baflar›n›n S›rlar› 14

ZORUNLULUK -mEk zorunda/mecburiyetinde, -mEyE mecbur 15

ZORUNLULUK kal- 15

fi‹MD‹ SPOR ZAMANI

HAYALLER GERÇEK OLSA

2.1 Biraz Hareket! 18

‹fiTEfiL‹K birbiri 19

DÖNÜfiLÜLÜK kendi 20

PEK‹fiT‹RME kendi 20

2.2 Dünden Bugüne Spor 22

DÖNÜfiLÜ ÇATI -(‹)n- 25

2.3 En Büyük Kim? 26

‹fiTEfi ÇATI -(‹)fl- 27

3.1 Bir Dilek Tut 30

D‹LEK K‹P‹ -sE 31

3.2 Ne Yaz›k ki ‹mkans›z 34

D‹LEK (hikaye) K‹P‹ (keflke) -sEyd‹ (<sE i-di) 35

3.3 Hayal Et Olsun 38

ULAÇLAR -(y)ken (<i-ken) 39

5.1 Ders Bafll›yor 54

KOfiUL K‹P‹ zaman + -(y)sE (< i-se) 56

5.2 Asla Geç De¤ildir 58

KOfiUL K‹P‹ (koflaç tümceleri) -(y)sE (<i-se) 59

D‹LEK (hikaye) K‹P‹ (e¤er) -sE(yd‹) (<-sE i-di) 60

5.3 Ö¤renmenin S›n›r› Yok 62

6.1 Sanat Hayatt›r 66

ETT‹RGEN ÇATI (‹)t-/-D‹r-/-Er-/-‹r- 68

6.2 Sanat Her Yerde 70

ÇOKLU ETT‹RGEN ÇATI -(‹)t-/-D‹r-/-Er-/-‹r- + -t-/-t‹r- 71

6.3 Sahnede Neler Oluyor? 74

‹fiTEfi ÇATI+ETT‹RGEN ÇATI -(‹)fl- + -t‹r- 75

4.1 Modan›n Dünü, Bugünü 42

‹LGEÇLER -DEn beri / -D‹r 44

4.2 Vitrinde Neler Var? 46

ULAÇLAR -D‹k + iyelik + -(n)dEn beri 47

4.3 Bu Benim Tarz›m 50

ULAÇLAR (-D‹)...-(y)El‹ 51

BU YIL MODA NE?

E⁄‹T‹M fiART

ESTET‹K VE YARATICILIK

1.

‹‹ççiinnddeekkiilleerr

ÜN‹TE

2.

ÜN‹TE

3.

ÜN‹TE

4.

ÜN‹TE

5.

ÜN‹TE

6.

ÜN‹TE

‹CATLAR MUC‹TLER7.1 Buldum! 78

ED‹LGEN ÇATI -‹l- 80

7.2 Onlars›z Olmuyor 82

taraf›ndan/-CE ÖBE⁄‹ 83

7.3 ‹cat Edildi Ama... 86

(‹fiTEfi)+(ETT‹RGEN)+(ED‹LGEN) ÇATI -(‹)fl-/-t‹r-/-‹l- 87

S‹NEMA DÜNYASI

10.1 Mitoloji 114

DOLAYLI AKTARIM (bütün zamanlar) -D‹k/-(y)EcEk + iyelik + -(n)‹ söyle 115

10.2 Bat›l ‹nançlar 118

DOLAYLI AKTARIM (evet/hay›r sorular›)

-(y)‹p...-mE + -d‹k/-(y)EcEk + iyelik + -(n)‹ sor- 119

10.3 Gizemli Olaylar 122

DOLAYLI AKTARIM (koflaç tümcesi) (olup) ...ol (-ma) + -d‹k + iyelik + -(n)‹ 123

DOLAYLI AKTARIM (kipler) -mEk/-mE + iyelik gerek-/-iste- 123

‹NSANA DA‹R

8.

10.

12.

11.

TAB‹AT ANA

7.

BUGÜN BAYRAM

‹STER ‹NAN ‹STER ‹NANMA

‹‹ççiinnddeekkiilleerr

8.1 Hayvanlar Alemi 90

ORTAÇLAR (öznesel) -(y)En

-(y)EcEk/-mEktE/-m‹fl olan 91

8.2 Do¤ayla ‹ç ‹çe 94

ORTAÇLAR (tümleçsel) -D‹k/-(y)EcEk + iyelik-(y)EcEk/-mEktE/-m‹fl ol + -duk + iyelik 95

8.3 Ne Yapt›k Biz? 98

ORTAÇLAR (sözlüksel) -(E/‹)r/-mEz/-D‹k/-(y)EcEk/-m‹fl 99

9.1 Bafll›yor!.. Bafll›yor!.. 102

ULAÇLAR -D‹k/-(y)EcEk + iyelik + -(n)dE-D‹k/-(y)EcEk + iyelik zaman 103

9.2 Ödüller Sahiplerini Buluyor 106

ULAÇLAR -D‹k/-(y)EcEk + iyelik s›rada, -(y)-‹ncE, -(E/‹)r ... -mEz 107

9.3 Unutulmayanlar 110

ULAÇLAR -(y)EnE/-(y)‹ncEyE kadar/dek 112

11.1 ‹yi Bayramlar 126

ULAÇLAR -D‹k/-(y)EcEk + iyelik için, -D‹k/-(y)EcEk + -(n)dEn 127

11.2 Kutlu Olsun 130

NEDENLEfiT‹RME dolay›/nedeniyle/yüzünden, diye 132

11.3 Nice Y›llara 134

ADLAfiTIRMA (genel) -mE/-D‹k/-(y)EcEk + iyelik + -(n)E/-(n)DE/-(n)DEn/-(n)‹ 136

ÜN‹TE

ÜN‹TE

9.

ÜN‹TE

ÜN‹TE

ÜN‹TE

ÜN‹TE

12.1 Farkl›l›klara Ra¤men 138

ULAÇLAR -D‹k/-(y)EcEk + iyelik halde 139

12.2 Kime Göre Normal? 142

ULAÇLAR -mEs‹nE ra¤men/karfl›n 143

12.3 Bana Biraz ‹zin Ver 146

KARfiITLIK -(y)E ra¤men/karfl›n, -sE dE / bile 148

6

1. Önümüzdeki sene maafllar›m›za % 10 ____________yap›lacakm›fl.

2. 08:30 – 17:30 aras›nda, yani _________________ için-de ofiste bulunmal›s›n›z.

3. Bir mühendislik firmas› _________________ almak üze-re gazeteye ilan vermifl.

4. Kemal, baflar›l› çal›flmalar› sonucunda ____________ederek müdür yard›mc›s› olmufl.

5. ‹stanbul flubemizde eleman ihtiyac› var. Buflubeye iki eleman _________________ etmeliyiz.

6. ‹yi bir _________________ olmak istiyorsan, öncelikleelemanlar›n› motive etmelisin.

7. fiirketteki _______________ nedeniyle bir türlü izne ç›-kamad›m ve san›r›m bu tempo bir ay daha de-vam edecek.

8. Bu _________________ bana yetmiyor. ‹stedi¤im ço¤ufleyi alam›yorum.

9. Sabah›n sekizinden bu saate kadar hiç_________________ vermeden çal›flt›m, çok yorgunum.

10. Önümüzdeki hafta patronumdan _________________alaca¤›m ve ‹zmir’e gidece¤im.

1. zam

2. iflveren

3. mesai saatleri

4. ifl yo¤unlu¤u

5. maafl

6. eleman

7. terfi

8. tayin

9. ara

10. izin

� ifl yerinin baflka bir flubesine geçme

� ifl karfl›l›¤› al›nan para, ayl›k

� personel

� ifl yerinde yükselme

� ücret maafl art›fl›

� ifl yeri sahibi

� çal›flmaya ara verme

� ifl çoklu¤u

� çal›flma saatleri

� ifl yeri taraf›ndan verilen tatil

11 Efllefltirelim, tamamlayal›m

‹‹flfl DDüünnyyaass››1 1. Yeni Bir ‹fl Bulmal›y›m

8

1

4

2

5 6

3

7

zam

Ne yaz›k ki günümüzde iflsizlik, en önemli sorunlardan biridir. ‹fl bulmak

her gün daha da zorlafl›yor. Teknolojik yenilikler ile birlikte vas›fs›z ele-

manlar ifl bulam›yor. Ayr›ca, ekonomik krizler nedeniyle de iflletmeler

daha az eleman al›yor. Sonuçta iflsizlik gittikçe büyüyor.

Bugünlerde gençler kendilerine uygun ifl bulamamaktan yak›n›yor, "Bir

fakülte diplomas› her kap›y› açmal›." diye düflünüyorlar. Oysa günümüz

koflullar›nda art›k ekmek aslan›n a¤z›nda. Sadece bir diploma al›p üni-

versiteden mezun olmak yetmiyor. Art›k ifl bulmak için gençler üniversi-

tedeyken kendilerini daha iyi yetifltirmeli, meslekleriyle ilgili kurslara git-

meli, konferans ve seminerleri izlemeli.

Öte yandan, iflverenler kalifiye eleman bulamad›klar›n› söylüyorlar. Birçok firma eleman al›rken k›l› k›rk yar›yor. Üç y›ll›k

ifl deneyimi, 30 yafl›n alt›nda olmak, bir veya iki yabanc› dil bilmek, bilgisayar konusunda yeterli olmak gibi özellikler

art›k neredeyse standart. Tabii ki lisansüstü e¤itim, iyi görünüfl, düzgün konuflma, yarat›c›l›k gibi özellikler adaylar›n ifl

bulma flans›n› art›r›yor.

Bu durumda iflsizlik sorununu çözmek hiç kolay görünmüyor. Yeni istihdam alanlar› yaratmak, do¤ru yat›r›mlar yapmak

gerekiyor. Genç nüfusun enerjisi iyi yönlendirilmeli, do¤ru zamanda do¤ru yerde kullan›lmal›. Gençler en verimli ça¤la-

r›nda umutsuzlu¤a düflmemeli. Bu da ancak do¤ru politikalarla mümkün olabilir. Bugün geliflmifl pek çok ülkenin ba-

flar›s›n›n arkas›ndaki s›r budur.

7

Gençler ‹fiS‹ZL‹KTEN, Patronlar "‹fiÇ‹S‹Z"likten

ifl deneyimi

düzgün konuflma

30 yafl›n alt›nda olmak

yarat›c›l›k

yabanc› dil bilmek

bilgisayar kullanabilmek

lisansüstü e¤itim

iyi görünüfl

Eleman alma kriterleri Standart Tercihen

22 Yan›tlayal›m, iflaretleyelim, efllefltirelim

� Çal›flma hayat›nda baflar›l› olmak önemli.

� ‹flçi ve iflveren aras›nda çok sorun var.

� ‹fl bulmak çok zor.

� Gençler en verimli ça¤›nda.

� Her fleyi k›rk parçaya bölmek

� Her ayr›nt›y› çok fazla dikkate almak

� ‹nsanlara çok soru sormak

� Karars›z kalmak

Ekmek aslan›n a¤z›nda

K›l› k›rk yarmak

1111..

1. vas›fs›z

2. iflletme

3. kalifiye

4. istihdam

5. deneyim

� nitelikli

� ifl

� tecrübe

� firma

� niteliksiz

3

1. Gençler üniversitedeyken ne yapmal›lar?

_________________________________________________________________ .

2. ‹flsizlik sorununu çözmek için ne yapmak gerekiyor?

_________________________________________________________________ .

3. ‹yi bir ifl bulmak için bir çal›flanda ne gibi özellikler

olmal›d›r?

_________________________________________________________________ .

8

33 Tamamlayal›m

1. Çocuklar televizyon ve bilgisayara çok vakit ay›r___________ .

2. Onu çok üzdüm, gönlünü almak için ne yap_______________?

3. Cem Y›lmaz’›n son filmi harika. Mutlaka sen de

izle_______________ .

4. Evden daha erken ç›k_______________ , bak iflte uça¤a yetifle-

medik.

5. Hakan bizimle sinemaya gelemiyormufl, çünkü diflçiye

git_______________ .

6. Bu formlardan ben de doldur_______________?

7. Her ifl yerinin kendine özgü kurallar› vard›r ve çal›flanlar bu

kurallar› mutlaka ö¤ren_______________ .

8. Dedeci¤im, bu kadar ilac› her gün iç_______________?

9. Hemflire Han›m, röntgen filmi için yar›n saat kaçta

gel_______________?

44 Tamamlayal›m

‹flyerimde;

1. Mesai saatlerine ______________________________ , çünkü _______________________________________________________________________ .

2. Çok fazla ara ___________________________________ ve de özel telefon görüflmeleri __________________________________________ .

3. Çal›fl›rken düzenli ve disiplinli ________________________ , yoksa ______________________________________________________________ .

1111..

Ad›l

bensenobizsizonlar

— Örnekler

-ma-me

(Siz) burada yüksek sesle konuflmamal›s›n›z.(Ben) bu akflam ders çal›flmal›y›m.(Sen) anneni üzmemelisin.(O)onu uzun zamand›r görmüyorum. ‹stanbul’da olmal›.(Biz) s›navda sözlük kullanmamal› m›y›z?Onlar da gelmeli miler?

Eylem

konuflüzkullangelsöyleçal›fl

Ek

-mal›/-meli

?

m›mi

Kifli Eki

-›m/-y›m/-im/-yim-s›n/-sin—-›z/-y›z/-iz/-yiz-s›n›z/-siniz(-lar/-ler)

GEREKL‹L‹K K‹P‹ -mEl‹

Ad›l

bensenobizsizonlar

— Örnekler

-ma-me

(O) bunu hiç kimseye söylememeliydi.(Ben) bu derse daha çok çal›flmal›yd›m.(Sen) anneni üzmemeliydin.(Biz) daha m› erken ç›kmal›yd›k?(Siz) bunlara inanmamal›yd›n›z.Onlar da gelmeliydiler mi?

Eylem

inanüzç›kgelsöyleçal›fl

Gereklilik

-mal›/-meli

?

m›mi

Kifli Eki

-m-n—-k-n›z/-niz(-lar/-ler)

GEREKL‹L‹K (hikaye) K‹P‹ -mEl‹yd‹ (<mEl‹ i-di)

-yd›-ydi

bensenobizsizonlar

-ma-me

(Biz) s›navda sözlük kullanmamal› m›ym›fl›z?(Ben) bu derse daha çok çal›flmal›ym›fl›m.Ö¤retmen söyledi. Sen de bizimle gelmeliymiflsin.(O) bu ifli yapmamal› m›ym›fl?(Siz) burada yüksek sesle konuflmamal›ym›fls›n›z.Onlar da okumal›larm›fl m›?

gelçal›flkullankonuflyapoku

-mal›/-meli m›mi

-›m/-im-s›n/-sin—-›z/-iz-s›n›z/-siniz(-lar/-ler)

GEREKL‹L‹K (rivayet) K‹P‹ -mEl‹ym‹fl (<mEl‹ i-mifl)

-ym›fl-ymifl

10. Doktor söylemifl, Ahmet sigaray› hemen b›rak____________.

11. Beyefendi, üzgünüm ama flu an lokantam›zda hiç bofl

masa yok. Gelmeden önce rezervasyon yapt›r___________ .

12. Bu raporu yar›na kadar bitir_______________? Yoksa daha

fazla vaktim var m›?

13. Burcu saat 2’de burada ol____________ ama hala gelmedi.

14. Ö¤retmen söyledi, yar›n derse gelirken hepimiz sözlük

getir_______________ .

15. A: Babam nerede anne?

B: Saat daha 17:00, hala iflte ol_______________ .

16. Bu s›nav için daha çok çal›fl_______________ , o zaman ke-

sin iyi bir not al›rlard›.

mamal›

Ad›l — ÖrneklerEylem Gereklilik ? Kifli Eki

9

55 Okuyal›m, yeniden yazal›m

Özgeçmifl Haz›rlama

Bir ifle kabul edilebilmeniz için öncelikle görüflmeye ça¤r›lman›z gereklidir / ______________________ . Görüflmeye ça¤r›labilme-

niz için de iyi bir özgeçmifliniz olmak zorundad›r / ______________________ . Bu yüzden "‹yi bir özgeçmifl, hayalinizdeki ifle ulafl-

man›n ilk ad›m›d›r." diyebiliriz.

Di¤er özgeçmifllerin aras›nda dikkat çekebilmek için, iflveren aç›s›ndan ilgi çekici bir özgeçmifl haz›rlaman›zda fayda var-

d›r. ‹flverenler, eleman seçerken "Niçin bize baflvurdu?", "Bizim için neler yapabilir?", "Bilgi ve yetenekleri ifl için uygun mu?",

"Kiflisel özellikleri bizim için uygun mu?" gibi sorulara yan›tlar ararlar. Dolay›s›yla özgeçmifliniz mutlaka bu sorulara yan›t

versin / ___________________ . Bunlar›n d›fl›nda özgeçmiflinizde kiflisel bilgileriniz (isim, adres, e-posta, telefon...), e¤itim duru-

munuz, kariyer hedefiniz kiflisel özellikleriniz, becerileriniz ve deneyimleriniz mutlaka bulunsun / ______________________ . Ki-

flisel özelliklerinizi ve deneyimlerinizi yazarken iflle ilgisiz özelliklerinizden asla bahsetmeyin. / ______________________ . Özgeç-

miflinizde fazla bilgi vermeyin / ______________________ , sadece gerekli bilgileri sunun / ______________________ !

ça¤r›lmal›s›n›z

1. ___________________________

2. ___________________________

3. ___________________________

4. ___________________________

5. ___________________________

6. ___________________________

7. ___________________________

8. ___________________________

9. ___________________________

10. ___________________________

11. ___________________________

12. ___________________________

Ad-Soyad

Adres

77 Dinleyelim, iflaretleyelim

Yedi ad›mda zirve

1111..

66 Doldural›m

Özgeçmifl Formunda Neler Olmal›?

‹fl iliflkileri dengeli

Özgüveni çok yüksek

Hata yapma olas›l›klar› fazla

Yard›ma muhtaç

Güvensiz

Geliflime aç›k de¤il

Çal›flma yöntemleri gelifltirebilmifl

Elefltiriye aç›k

Elefltiriye kapal›

1. tip

1. Kursa gitti¤inizi kimseye söylememek

gerek. � �

2. ‹fl arkadafllar›yla iyi geçinmek bazen

zordur. � �

3. ‹fl arkadafllar›n›zla rekabet etmek

zorundas›n›z. � �

4. ‹fl arkadafllar›n›zla bir tak›m olmal›s›n›z. � �

5. Yöneticilerinizle iyi geçinmek için onlara

iltifat etmek zorunda kalabilirsiniz. � �

6. Planl› bir çal›flma yönteminiz olmal›. � �

7. Yöneticinizin dikkatini çekmeniz için

kendinize güvenmelisiniz. � �

2. tip 3. tip Do¤ru Yanl›fl

a) Çal›flan Profili b) Baflar›l› olmak için...

Kay›t s›ras›1

10

1100 Pazartesi sendromuna karfl› ne yapal›m?

‹‹flfl YYeerriinnddee2211..

Pazartesilerden nefret ediyorum! Pazartesileri atlay›p sal›ya geçmem mümkün mü?

Pazartesilerin gelifli pazardan s›k›yor beni. Zaten ad›nda hata var! Pazar - ertesi... Cuma - ertesi ne kadar güzel ama busözcük çok s›k›c›. Nedense Pazartesi ve Cumartesi günleri için yeni birer isim koymam›fllar... ‹kisini de kendinden öncekigünün ismine göre adland›rm›fllar.

Her kötü fley pazartesi mi bafllamak zorunda? Ödemeler, okul, iflbafl›... Oysa benim pazartesilerle ilgili bir sürü hayalim var.Erken uyanmamak, bofl bofl oturmak, plans›z programs›z olmak gibi...

Ama bofluna, yapam›yorum. Mant›¤›m diyor; “Yürü k›z›m! ‹fle gitmek zorundas›n.”, gönlüm diyor; “Kalkma yat, yüre¤inin se-sini dinle!”. Mant›¤›m melek olmufl, yüre¤im fleytan.

Mesela bu sabah...

Geldim ifle, tam ofise girece¤im, fleytan mele¤in akl›n› çeldi. Ofise girmedim ve bir kafeye gittim. Sakin bir flekilde garson-dan rica ettim;

"Günün kahvesinden lütfen! Ama içinde ‘ondan m›, bundan m› olsun?’” diye sormay›n. Hepsi olsun istiyorum ben!"

Ald›m elime “herfley”li hayat kahvemi, ç›kt›m soka¤a! Sonra kald›rd›m kafam›, kapad›m gözümü, içime çektim rüzgar›, tat-l› havay›. Gözümü açt›m; “‹stifa etmem laz›m!” dedim. “Klimal› bir yerde hayata daha fazla devam edemeyece¤im.” de-dim. fiirkete geri döndüm, istifa ettim. Tam “Oh!” diyecekken ö¤rendim ki müdür istifam› kabul etmemifl. “Ücretsiz izin ve-rin o zaman!” dedim. “Olur mu can›m!” diye dalga geçtiler. Ben de madem öyle, iflte böyle dedim ve minik saks›mla ofi-simdeki cam› kimseye çakt›rmadan köflesinden k›rd›m. K›r›k penceremden giren rüzgarla kendimi mutlulu¤a davet ettim.

Pazartesi sendromu yaflamamak için siz de k›r›n bir minik pencere, kendinize bir hava deli¤i aç›n, içinize hayat›n tatl› rüzga-r›n› çekin.

• O gün için en güzel elbiselerimizi giyelim. • Akflama bir konser ayarlayal›m.

• Ö¤le tatilinde bir arkadafl›m›zla randevulaflal›m. • Baflka?

88 Okuyal›m, iflaretleyelim

akl›n› çelmek

99 Yorumlayal›m

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________ .

fikir vermek akl›n› kar›flt›rmak akl›na gelmek fikrini de¤ifltirmek

çakt›rmamak

belli etmemek anlatmamak sormamak bakmamak

Yonca Tokbaflwww.hurriyet.com.tr

Pazartesi Sendromu

Yazar son paragrafta demek istiyor ki