Univerzitet u Zenici Politehnički fakultet Odsjek Proizvodni biznisPredmet:Alati i pribori

Program broj 1Proračun profilonog noža

Student:Armin Kotorić Mentor:dipl,ing.maš Adnan Softić

1. Naknadna rezna ivica

Naknadna rezna ivica se određuje prema preporuci pro. Sabahudina Ekinovića.

Ukupna širina profilnog nožaLg=0,8+3+55+4+3,2=66 [mm]

2. Konstruktivni elementi nožaNajveća dubina profila:

amax=28−12

2=16

2=¿ 8 [mm]

Dimenzije noža (prema tabeli 5.2. „Rezni alati“ –S.Ekinović)

Tabela 1. Dimenzije noža

Dimenzije noža za dati obradak su:

D=50 [mm] d=16 [mm]

Grudni ugao γ0 i leđni ugao α0 biraju se iz tabele 5.7. Preporučene vrijednosti grudnog ugla γ za profilne noževe „Rezni alati“-S.Ekinović.

Tabela 2. Preporučene vrijednosti grudnog ugla2

Usvajamo: γ0=25⁰ i α0=10⁰ za čelike tvrdoće HB=100

Shodno dimenzijama na crtežu obratka poluprečnici čvornih tačaka profila dati su po rastojanju, gdje je najmanji poluprečnik bazni

r0=122

=¿ 6 [mm] r1=222

=¿ 11[mm] r2=242

=¿ 12[mm] r3=282

=¿ 14[mm]

Najveći prečnik noža se može odrediti po formuli:

D=2R=50 [mm] R=502

=¿ 25 [mm]

2.1. Proračun radijalnih dubina profilnog noža se radi po redoslijedu na osnovu slike 1.

Slika 1. Grafički prikaz okruglog profilnog noža i radnog predmeta

Grudni ugao γ0=25⁰ i leđni ugao α0=10⁰

t= r0 sin γ0= 6 * sin15⁰= 1,55 [mm]

3

H= R0*cos β0= 25* cos65⁰= 10,56 [mm]h= R0*sin α0= 25* sin10⁰= 4,34 [mm]A0= r0* cosγ0=6* cos15⁰= 5,80 [mm]B0=R0*sin β0= 25* sin65⁰= 22,66 [mm]A=A0+B0= 5,80+ 22,66= 28,64 [mm]

sinγ1=tr1

=1,5511

=¿ 0,14091; γ1=8⁰

A1=r1 cosγ1= 11* cos8⁰= 10,89 [mm]C1= A1-A0= 10,89- 5,80= 5,09 [mm]B1=A-A1= 28,46 – 10,89= 17,57 [mm]

tgΘ1=HB1

=10,5617,57

=¿ 0,60; Θ1=30⁰ 96’

R1= B1cosΘ1 = 17,57

0,86=¿ 20,43 [mm]

α1=R0-R1= 25-20,43= 4,57 [mm]

Proračun radijalne dubine profila za tačku 2

sinγ2=tr 2

=1,5512

=¿ 0,129; γ2=7⁰4’

A2=r2 cosγ2= 12* cos7⁰4’= 11,90 [mm]C2= A2-A0= 11,90- 5,80= 6,10 [mm]B2=A-A2= 28,46 – 11,90= 16,56 [mm]

tgΘ2=HB2

=10,5616,56

=¿ 0,64; Θ1=32⁰ 52’

R2= B2cosΘ 2= 16,56

0,84=¿ 19,71[mm]

α2=R0-R2= 25-19,71= 5,29[mm]

Proračun radijalne dubine profila za tačku 3

sinγ3=tr3

=1,5514

=¿ 0,11; γ2=6⁰ 32’

A3=r3 cosγ3= 14* cos6⁰32’= 13,91 [mm]C3= A3-A0= 13,91- 5,80= 8,1 [mm]B3=A-A3= 28,46 – 13,91= 14,55 [mm]

tgΘ3=HB3

=10,5614,55

=¿ 0,73 ; Θ1=36⁰ 13’

R3= B3cosΘ3 = 14,55

0,81=¿17,96[mm]

4

α3=R0-R3= 25-17,96= 7,04[mm]

3. Proračun (korekcija) uglova na profilnom nožu.

Po formuli tgβ= xh , saglasno dimenzijama crteža, uglovi se određuju:

X1=22−12

2=5

tgβ1=X1

a2−a1= 5

5,29−4,57= 50,72=6,9444 ; β1=81⁰ 81’

X2=28−22

2=3

tgβ2=X 2

a3−a2= 3

7,04−5,29= 31,75=1,71 ; β1=59⁰ 68’

X3=28−24

2=2

tgβ3=X 3a3

= 27,04 =0,28 ; β1=15⁰ 64’

5