Amanah Iktiar

PROSIDING PERKEM VIII, JILID 3 (2013) 1340 - 1351

ISSN: 2231-962X

Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia ke VIII (PERKEM VIII)

Dasar Awam Dalam Era Transformasi Ekonomi: Cabaran dan Halatuju Johor Bahru, 7 9 Jun 2013

Pembasmian Kemiskinan Melalui Program Amanah Ikhtiar: Kajian

Kes Cawangan Kota Setar, Kedah

Syuhada Abd Halim

Doris Padmini Selvaratnam

Norlaila Abu Bakar

Fakulti Ekonomi dan Pengurusan

Universiti Kebangsaan Malaysia

E-mail: [email protected]

ABSTRAK

Pembiayaan melalui kredit mikro merupakan satu program yang diperkenalkan untuk membantu

mengatasi masalah kemiskinan. Profesor Muhammad Yunus telah memperkenalkan skim kredit mikro

menerusi model Bank Grameen bagi mengatasi masalah kemiskinan di Bangladesh. Inisiatif Bank

Grameen telah diiktiraf sebagai program pembasmian kemiskinan yang paling berjaya pada dekad

1980-an, 1990-an dan millennium baru. Matlamat kerajaan dalam membasmi kemiskinan telah bermula

sejak perlaksanaan Dasar Ekonomi Baru (DEB). Amanah Ikhtiar Malaysia (AIM) merupakan satu

badan yang bertanggungjawab dalam menyediakan kemudahan kredit kepada golongan berpendapatan

rendah di bandar atau luar bandar di mana penyaluran kredit mikro ini adalah bertujuan untuk

menambahkan pendapatan mereka dengan menyediakan sumber pinjaman bagi memulakan perniagaan

kecil-kecilan. Kajian ini lebih menfokuskan kepada kemiskinan luar bandar iaitu dijalankan di

sembilan blok Cawangan Kota Setar, Kedah yang terdiri daripada Blok Langgar, Blok Titi Gajah, Blok

Kota Setar, Blok Kubang Rotan, Blok Kuala Kedah, Blok Tajar, Blok Kota Sarang Semut dan Blok

Pokok Tai. Objektif utama kajian ini adalah untuk mengkaji kehidupan responden sebelum dan selepas

menyertai AIM. Objektif khusus kajian ini adalah untuk (i) menganalisis sama ada pembiayaan kredit

mikro yang disediakan oleh AIM dapat meningkatkan pendapatan responden (ii) menganalisis sama

ada pembiayaan kredit mikro yang disediakan oleh AIM dapat meningkatkan taraf hidup responden.

Kaedah persampelan rawak berlapis telah digunakan di mana responden dipilih secara rawak mengikut

Pusat yang terdapat di sembilan Blok di Cawangan Kota Setar. Data diperoleh dengan mengedarkan

borang soal selidik kepada 478 responden di 27 pusat yang telah dipilih di sembilan Blok yang terdapat

di Cawangan Kota Setar, Kedah. Data yang diperoleh dianalisis menggunakan Statistical Package for

Social Science (SPSS). Kaedah statistik yang digunakan dalam kajian ini ialah statistik deskriptif,

ujian-t, ujian Khi Kuas Dua. Hasil kajian menunjukkan bahawa pembiayaan kredit mikro membantu

meningkatkan pendapatan dan taraf hidup responden.

Kata kunci: kredit mikro, pendapatan, taraf hidup, kemiskinan

ABSTRACT

Financing through micro-credit is a program that was introduced to help overcome poverty. Professor

Muhammad Yunus has introduced the micro-credit scheme through the Grameen Bank model for

poverty alleviation in Bangladesh. The Grameen Bank initiative has been recognized as the most

successful poverty reduction strategy in the 1980s, 1990s and the new millennium. The government's

aim of tackling poverty started since the implementation of the New Economic Policy (NEP). Amanah

Ikhtiar Malaysia (AIM) is an organization responsible for providing credit to low-income groups in

urban or rural areas where the transmission of micro-credit is intended to supplement their income by

providing a source of loans to start small businesses. This research focuses on rural poverty in Kota

Setar Kedah. Field survey was carried out in nine blocks in Kota Setar, Kedah consisting of Block

Langgar, Block Titi Gajah, Block Kota Setar, Block Kubang Rotan, Block Kuala Kedah, Block Tajar,

Block Kota Sarang Semut, and Block Pokok Tai. The main objective of this study was to examine the

life of the respondents before and after joining AIM. The specific objectives of this study were to

analyze whether micro-credit financing provided by the AIM (i) can increase the income of the

respondents; and (ii) improve their living standard. Stratified sampling method was used, whereby the

respondents were randomly selected according to the centers available in the nine blocks in Kota

Setar. Data was collected by distributing questionnaires to 478 respondents at 27 centers that have

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke VIII 2013 1341

been randomly selected from the nine blocks in Kota Setar, Kedah. Respondents, who were unable to

read or write, were assisted by the enumerators. Data was analyzed using the Statistical Package for

Social Science 21 (SPSS). The statistical methods used in this study are descriptive statistics and

regression analysis. The results show that micro-credit financing helped to improve the income and

living standards of the respondents.

Keywords: micro credit, poverty, income, standard of living

PENGENALAN

Miskin merujuk kepada ketidakcukupan sumber untuk memenuhi keperluan hidup iaitu pendapatan

yang tidak cukup untuk menyediakan makanan, pakaian, tempat tinggal dan sebagainya untuk diri

sendiri dan isi rumah. Kemiskinan pula boleh diterangkan dengan merujuk kepada keadaan miskin

seperti status ekonomi seseorang individu atau sesebuah isi rumah, kekayaan, sikap, pekerjaan dan

pilihan penggunaan. Seseorang dikatakan miskin kerana tidak mempunyai harta ataupun pilihannya

terhadap barangan dan perkhidmatan bawahan (inferior) (Laily Paim & Sharifah Azizah 2010).

Dapat dilihat sejak tahun 1971 lagi kerajaan telah menitikberatkan masalah kemiskinan.

Matlamat kerajaan dalam membasmi kemiskinan telah bermula sejak perlaksanaan Dasar Ekonomi

Baru (DEB) yang telah diperkenalkan pada tahun berkenaan adalah bertujuan untuk menangani

ketidakseimbangan ekonomi yang ketara pada ketika itu. Malaysia telah mencatat kejayaan yang

membanggakan dalam usaha membasmi kemiskinan. Secara keseluruhannya, kadar kemiskinan telah

menurun daripada 49.5 peratus pada tahun 1970 kepada 5.7 peratus pada tahun 2004. Keadaan yang

sama berlaku kepada kadar kemiskinan bandar, luar bandar dan kemiskinan tegar. Pada tahun 2004,

kadar kemiskinan bandar, luar bandar dan miskin tegar masing-masing 2.5 peratus, 11.9 peratus dan

1.2 peratus (Unit Perancang Ekonomi).

Dalam usaha membasmi kemiskinan di Malaysia, satu badan telah ditubuhkan bagi

melaksanakan dasar-dasar pembasmian kemiskinan ini. Amanah Ikhtiar Malaysia (AIM) adalah satu

institusi yang memberi pinjaman kredit kepada mereka yang memerlukannya. AIM telah memberi

bantuan kewangan kepada golongan miskin, iaitu mereka yang berpendapatan di bawah garis

kemiskinan di seluruh negara yang ingin menjalankan aktiviti ekonomi. Hal ini termasuk kegiatan

perniagaan kecil-kecilan, pendidikan, pembelian aset bagi memperluaskan perniagaan.

eujudan AIM dengan membantu golongan miskin untuk memperbaiki taraf ekonomi keluarga

telah menyedarkan golongan ini untuk terlibat dan mendapatkan pembiayaan kredit mikro tanpa

cagaran dari Skim Pinjaman Ikhtiar yang disediakan oleh AIM. AIM akan menyediakan pembiayaan

kredit mikro bagi sahabat yang ingin memulakan perniagaan atau sahabat yang ingin menambahbaik

perniagaan sedia ada. Keberkesanan pembiayaan kredit mikro yang disediakan oleh AIM dilihat

mampu membantu golongan ini mengembangkan kemahiran yang diperoleh oleh mereka. Namun

persoalannya, adakah kesan pembiayaan kredit mikro ini mampu meningkatkan pendapatan dan taraf

hidup Sahabat?

Oleh itu, artikel ini akan mengkaji keadaan kehidupan Sahabat sebelum dan selepas menerima

pembiayaan kredit mikro daripada AIM. Kajian ini akan menganalisis sama ada pendapatan dan taraf

hidup Sahabat meningkat atau tidak selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM.

KAJIAN LEPAS

Analisis kajian yang dilakukan oleh Saifoul et.al. (2012) adalah untuk melihat impak kredit mikro ke

atas ketaksamarataan pendapatan di kalangan sahabat Amanah Ikhtiar di Kedah dan Kelantan. Objektif

kajian ini ialah menganalisis impak kredit mikro ke atas ketaksamarataan pendapatan di kalangan

sahabat Amanah Ikhtiar di Kedah dan Kelantan. Kaedah kajian yang digunakan adalah kaedah

temuduga yang dilakukan ke atas 495 orang responden. Selain itu, kajian ini juga menggunakan data

yang diperoleh dari Kajian Penyelidikan Impak 6 AIM. Pekali Gini telah digunakan bagi mengukur

ketidaksamarataan pendapatan. Hasil kajian mendapati bahawa pendapatan dari sumber projek yang

dibiayai oleh mikro ini memberi kesan kesamaan (equalising effect) ke atas ketaksamarataan

pendapatan. Dengan andaian ceteries paribus, peningkatan syer pendapatan dari sumber projek kredit

mikro akan memancu kepada pengurangan dalam jumlah ketaksamarataan.

Zaini, Rindam dan Supian (2012) telah membuat kajian mengenai pencapaian skim kredit

mikro AIM dalam landskap pembangunan luar bandar. Kajian ini dilakukan bertujuan untuk menilai

sejauhmana perkembangan cawangan, jangkauan keahlian modal yang dikeluarkan, produk pinjaman

1342 Syuhada Abd Halim, Doris Padmini Selvaratnam, Norlaila Abu Bakar

dan prestasi ekonomi di kalangan peserta program AIM. Kaedah kajian yang dilakukan adalah dengan

melihat beberapa kajian impak yang pernah dijalankan oleh AIM sendiri dan pengkaji-pengkaji bebas

sejak tahun 1990 hingga 2006. Hasil perbincangan berdasarkan beberapa kajian lepas telah

menunjukkan pencapaian skim kredit mikro AIM meningkatkan prestasi ekonomi sahabat. Selain itu,

jangkauan peserta dan jumlah pinjaman yang dikeluarkan juga meningkat setiap tahun.

Jahangir et.al. (2002) telah membuat kajian mengenai kesan kredit mikro ke atas kemiskinan

yang dilakukan di Bangladesh. Tujuan kajian ini dilakukan adalah untuk mengumpul maklumat

mengenai individu yang menerima kredit mikro dari tiga organisasi utama di Bangladesh iaitu

Grameen Bank, Bangladesh Rural Advancement Committe (BRAC) dan Association of Social

Advancement (ASA) bagi melihat kesan kredit mikro ke atas kemiskinan dalam tempoh enam tahun.

Kaedah yang digunakan adalah kaedah soal selidik yang dilakukan ke atas 952 orang iaitu 432 orang

lama di cawangan Grameen Bank, 100 orang baru di cawangan Grameen Bank , 210 bagi cawangan

BRAC dan ASA. Manakala 42 orang lagi digugurkan dari kajian kerana maklumat mereka telah hilang.

Kajian ini telah menggunakan regresi logit untuk mendapatkan keputusan kajian. Hasil kajian

menunjukkan bahawa keberkesanan kredit mikro tidak akan berlaku dalam jangka masa pendek tetapi

ia akan berkesan dalam jangka masa panjang. Keberkesanan ini telah dilihat selepas 6 tahun penyertaan

responden.

Kajian yang dilakukan oleh Abdullah, Sazali dan Malarvizhi (2010) adalah untuk melihat

kesan pembiayaan kredit mikro AIM ke atas aset perusahaan mikro di Malaysia. Kajian ini dilakukan

bertujuan untuk mengkaji kesan program mikro kredit AIM ke atas isi rumah miskin tegar terhadap

aset perusahaan mikro di Semenanjung Malaysia. Kaedah kajian yang dilakukan ialah menggunakan

reka bentuk keratan rentas dengan persampelan rawak berstrata di mana sampel dipilih dari tiga

kawasan yang berbeza iaitu di negeri Kedah, Kelantan dan Terengganu. Lima hipotesis telah dibina

iaitu terdiri daripada nilai pasaran ternakan (Market value of livestock), nilai pasaran pertanian dan

peralatan pengeluaran, nilai pasaran stok pertanian atau bahan mentah, nilai pasaran aset perusahaan

(trading assets) dan nilai pasaran aset perusahaan mikro (microenterprise assets). Dapatan kajian ini

menunjukkan bahawa penyertaan program kredit mikro AIM ini telah membawa kepada peningkatan

dalam aset perusahaan mikro iaitu nilai pasaran stok pertanian dan bahan mentah, perdagangan aset dan

jumlah aset perusahaan kecil.

Zaini, Supian dan Norziani (2012) telah membuat kajian mengenai prestasi ekonomi daripada

program kredit mikro luar bandar di mana kajian kes dilakukan di Kedah. Objektif kajian ini dilakukan

adalah untuk mengkaji prestasi ekonomi berdasarkan program AIM dengan (i) menganalisis sama ada

ia mempunyai kesan dalam meningkatkan pendapatan peserta selepas penggunaan pinjaman, (ii)

menganalisis sama ada program AIM telah membawa kepada pengurangan kemiskinan di kalangan

peserta dan (iii) melihat sama ada AIM masih sesuai diteruskan di Malaysia. Kajian ini telah

menggunakan data primer iaitu melakukan soal selidik di sebelah daerah di Kedah iaitu di Baling, Sik,

Pendang, Padang Terap, Kuala Muda, Kubang Pasu, Kota Setar dan Kulim. Hasil kajian menunjukkan

bahawa program AIM sangat berkesan dalam mengurangkan kemiskinan di Malaysia. AIM juga dilihat

sebagai pelengkap kepada program pembasmian kemiskinan yang dilakukan oleh kerajaan. Dapatan

kajian juga menunjukkan program kredit mikro AIM berkesan dalam meningkatkan pendapatan peserta

serta mengurangkan insiden kemiskinan di kalangan peserta selepas terlibat dalam program AIM.

Analisis kajian yang dilakukan oleh Abdullah, Joseph dan Nurul Huda (2012) adalah untuk

mengkaji kesan program kredit mikro AIM ke atas aset perusahaan mikro di luar bandar Malaysia.

Objektif kajian ini adalah untuk mengenalpasti kesan program AIM ke atas perusahaan mikro yang

dimiliki oleh wanita miskin di kawasan luar bandar Malaysia. Kaedah persampelan rawak berstrata

telah digunakan untuk menjalankan kajian ini. Data dikumpul daripada 281 responden luar bandar

daripada tujuh cawangan dalam lima negeri di Semenanjung Malaysia. Hasil kajian menunjukkan nilai

pasaran semasa ternakan, pertanian/kelengkapan pengeluaran, stok pertanian/bahan mentah, aset

perusahaan dan kenderaan yang dimiliki oleh responden yang telah lama menyertai program AIM ini

lebih tinggi berbanding responden yang baru menyertai program AIM. Bagi menggalakkan

pembangunan perusahaan mikro, AIM perlu menyediakan latihan yang mencukupi, persekitaran yang

baik dan fleksibel dan mempelbagaikan program pinjaman kepada peserta AIM.

Dalam tahun 2011, Norma dan Jarita telah melakukan kajian mengenai An economic impact assessment of a microcredit program in Malaysia: The case of Amanah Ikhtiar Malaysia (AIM).

Tujuan kajian ini dilakukan adalah untuk menentukan sama ada pinjaman AIM menyumbang kepada

peningkatan dalam pendapatan dan untuk mengenalpasti faktor-faktor lain yang menyumbang kepada

peningkatan dalam pendapatan. Kaedah yang dilakukan adalah menggunakan soal selidik di mana

soalan yang terdapat di dalam borang soal selidik meliputi latar belakang sosioekonomi responden,

pinjaman daripada AIM, pendapatan dan aset yang diperoleh sebelum dan selepas meminjam daripada

AIM, perbelanjaan responden, kesedaran mengenai produk kewangan Islam dan pendapat mengenai


produk tersebut. Regresi Ordinal Least Squares (OLS) telah digunakan untuk menentukan faktor-

faktor yang boleh mempengaruhi pemboleh ubah tertentu. Beberapa proksi telah digunakan

menganggar pemboleh ubah prestasi ekonomi (pemboleh ubah bergantung) seperti pendapatan per

kapita, nisbah pendapatan dan nilai aset. Manakala bagi pemboleh ubah bebas termasuklah tahap

pendidikan, umur, status perkahwinan, pemilikan aset, jumlah pinjaman dan sebagainya. Dapatan

kajian menunjukkan bahawa prestasi ekonomi peserta AIM adalah ditentukan oleh jumlah wang yang

dipinjam dari AIM. Faktor lain yang mempengaruhi prestasi ekonomi peserta AIM adalah tahap

pendidikan. Responden yang berpendidikan adalah lebih berpengetahuan dalam mengendalikan projek-

projek mereka.

Analisis kajian yang dilakukan oleh Abdullah, Joseph dan Sazali (2012) adalah untuk

mengkaji kesan program kredit mikro AIM ke atas kualiti hidup peserta di kawasan luar bandar di

Malaysia. Kajian ini telah menggunakan reka bentuk keratan rentas dengan kaedah persampelan rawak

berstrata bagi mengkaji sama ada penyertaan peserta dalam program pembiayaan kredit mikro AIM

dapat meningkatkan kualiti hidup golongan miskin luar bandar. Hasil kajian menunjukkan bahawa

pembiayaan kredit mikro dapat meningkatkan kualiti hidup isi rumah miskin luar bandar di Malaysia

dan dapatan kajian juga telah menunjukkan bahawa status penglibatan responden dikaitkan dengan saiz

dan kualiti rumah yang di milik.

Abdullah et.al. (2011) telah melakukan kajian mengenai kesan penyertaan dalam program

kredit mikro terhadap aset yang dimiliki oleh isi rumah miskin tegar di Malaysia. Kajian ini

menggunakan reka bentuk keratan rentas dengan pendekatan quasi-experimental bagi mengkaji

bagaimana penyertaan dalam skim kredit mikro ini memberi kesan ke atas aset isi rumah miskin tegar.

Hasil daripada kajian ini mengesahkan bahawa jumlah pinjaman yang diterima mempunyai hubungan

positif dengan jumlah aset dan bilangan responden yang mendapat pekerjaan yang kemudiannya

membawa kepada peningkatan dalam aset isi rumah. Dengan mendapat jumlah pinjaman yang tinggi ia

dapat membantu menjana pendapatan dan mengurangkan pengangguran dalam kalangan isi rumah.

Analisis kajian yang dilakukan oleh AIM bersama Universiti Utara Malaysia (UUM) adalah

untuk mengukur impak sosioekonomi program kredit mikro terhadap taraf kehidupan Sahabat,

mengenalpasti faktor-faktor yang mempengaruhi pertumbuhan dan pembangunan perusahaan mikro,

menilai impak kredit ke atas tingkat pekerjaan dan pendapatan perusahaan mikro dan mengukur

persepsi Sahabat terhadap perkhidmatan yang disediakan oleh AIM. Reka bentuk pensampelan yang

digunakan adalah kebarangkalian rawak strata mengikut cawangan AIM. Pemilihan sampel dibuat

secara rawak mengikut senarai daftar pusat. Borang soal selidik merupakan kaedah yang digunakan

untuk memungut maklumat. Data diperoleh menggunakan SPSS12.0, SPSS 16.0 dan E-Views 7.0 dan

kaedah statistik yang digunakan adalah statistik deskriptif, ujian berstatistik dan analisis regresi

berganda. Hasil kajian menunjukkan terdapat hubungan positif antara tempoh menyertai AIM,

pengalaman berkaitan projek dan jumlah pinjaman dengan tingkat pendapatan yang diperoleh Sahabat.

Selain itu, hasil kajian juga mendapati program kredit mikro AIM memberi kesan ke atas peluang

pekerjaan dan secara tidak langsung telah memberikan kesan ke atas modal sosial dalam kalangan

Sahabat.

Analisis kajian yang dilakukan oleh Zaimah (2010) memfokuskan kepada bagaimana Sahabat

yang telah memperoleh pinjaman kredit mikro menguruskan pinjaman yang diperoleh. Kajian ini

dilakukan di Mukim Tobiar dan Daerah Pendang, Kedah. Data dipungut menggunakan borang soal

selidik secara temubual bersemuka. Analisis kajian dilakukan menggunakan perisian SPSS. Kaedah

statistik deskriptif telah dilakukan. Hasil kajian menunjukkan bahawa kebanyakan Sahabat

menggunakan pinjaman yang diperoleh untuk membiayai kegiatan ekonomi yang mereka usahakan.

Selain itu, sebahagian pembiayaan yang diperoleh adalah untuk penambahbaikan rumah dan

perbelanjaan pendidikan anak-anak Sahabat.

METODOLOGI

Kajian ini melibatkan kaji selidik di mana data primer yang melibatkan 478 orang responden telah

dikumpul. Daripada 478 borang soal selidik yang diedarkan, hanya 338 (70.71 %) borang soal selidik

yang lengkap dapat digunakan untuk dianalisis. Analisis dilakukan menggunakan SPSS 21 (Statistical

Package for Social Science). Kaedah persampelan rawak berlapis telah digunakan untuk membuat

pemilihan sampel kajian. Manakala kaedah statistik yang digunakan adalah statistik deskriptif, ujian

Khi Kuasa Dua dan ujian-t.

DAPATAN KAJIAN

Profil Responden


Jadual 1 menunjukkan profil Sahabat di Cawangan Kota Setar. Seramai 336 orang Sahabat adalah etnik

Melayu dan beragama Islam dan 0.6 peratus (2 orang) adalah etnik India dan beragama Hindu. Taraf

perkahwinan Sahabat di 27 buah Pusat menunjukkan bahawa seramai 284 orang (84%) Sahabat telah

berkahwin, manakala 14.2 peratus adalah ibu tunggal dan selebihnya tidak pernah berkahwin.

Taburan umur Sahabat pula menunjukkan bahawa Sahabat yang berada di antara lingkungan

umur 28-37 merupakan peratusan yang tertinggi yang terlibat di dalam program pembiayaan kredit

mikro iaitu sebanyak 37.3 peratus diikuti 27.2 peratus bagi lingkungan umur 38-47 tahun, 19.5 peratus

berada dalam lingkungan 18-27 tahun dan 12.4 peratus berada di lingkungan 48-67 tahun. Taburan

umur yang paling rendah adalah seorang iaitu yang berada di lingkungan 68-77 tahun. Umur minimum

Sahabat adalah 24 tahun manakala umur maksimum adalah 75 tahun.

Jumlah tanggungan yang tertinggi yang ditunjukkan ialah di antara lingkungan 5 orang ke atas

iaitu seramai 154 orang (45.6%) diikuti dengan 3 hingga 4 orang, iaitu seramai 120 orang dan 55 orang

berada dalam lingkungan 1 hingga 2 orang. Selebihnya Sahabat tidak mempunyai tanggungan.

Manakala, bilangan ahli isi rumah menunjukkan bahawa bilangan isi rumah yang tertinggi ialah

seramai 141 orang (41.7%) iaitu berada dalam lingkungan 5 hingga 6 orang diikuti dengan tanggungan

yang berada dalam lingkungan 3 hingga 4 orang iaitu sebanyak 26.0 peratus (88 orang). Manakala 82

orang dan 27 orang Sahabat masing-masing mempunyai bilangan ahli isi rumah dalam lingkungan 7

orang ke atas dan 1 hingga 2 orang. Secara purata terdapat seramai 2.82 orang bagi setiap isi rumah.

Tahap pendidikan Sahabat menunjukkan bahawa 49.1 peratus (166 orang) Sahabat mendapat

pendidikan menengah atas manakala 23.7 peratus (80 orang) mendapat pendidikan menengah rendah.

Terdapat seramai 20 orang (5.9%) mendapat pendidikan sehingga peringkat STPM. Sahabat yang tidak

mempunyai pendidikan adalah sebanyak 4.1 peratus (14 orang) dan Sahabat yang mendapat pendidikan

sehingga sekolah rendah ialah seramai 50 orang (14.8%).

Profil Pembiayaan Mikro

Jadual 2 menunjukkan profil pembiayaan mikro Sahabat di Cawangan Kota Setar. Tempoh penyertaan

yang tertinggi adalah dalam lingkungan lebih daripada 5 tahun iaitu sebanyak 54.7% (185 orang)

diikuti dengan 23.4 peratus (79 orang) yang berada dalam lingkungan 3 hingga 4 tahun. Peratusan

penyertaan yang paling rendah adalah sebanyak 6.8 peratus (23 orang) Sahabat iaitu yang baru

menyertai skim pembiayaan kredit mikro iaitu yang berada dalam lingkungan kurang dari 1 tahun.

Terdapat beberapa sebab mengapa Sahabat menyertai program AIM. Sebanyak 82.8 peratus

Sahabat menyertai AIM kerana memudahkan mereka mendapatkan modal kewangan untuk

menjalankan projek mereka. Menambah pendapatan keluarga merupakan kedua tertinggi mengapa

Sahabat menyertai AIM iaitu seramai 62.7peratus. Mendapat galakan dari Sahabat AIM dan mendapat

sokongan daripada Sahabat kumpulan masing-masing menunjukkan peratusan sebanyak 24.9 peratus

dan 18.3 peratus. Lain-lain lebih merujuk kepada meningkatkan taraf hidup sebanyak 2.1 peratus.

Taraf pinjaman Sahabat yang tertinggi adalah Skim Pinjaman Ikhtiar Mesra (I-Mesra) iaitu

sebanyak 58.6 peratus (198 orang). Skim Pinjaman Ikhtiar Srikandi (I-Srikandi) pula merupakan kedua

tertinggi iaitu sebanyak 47.9 peratus diikuti dengan Skim Pinjaman Sejahtera (I-Sejahtera) sebanyak

32.2 peratus. Skim Pinjaman Bistari (I-Bistari), Skim Pinjaman Wibawa (I-Wibawa) dan Skim

Pinjaman Wawasan (I-Wawasan) masing-masing menunjukkan peratusan sebanyak 5.6 peratus, 4.4

peratus dan 4.1 peratus.

Jumlah pinjaman RM5001 ke atas menunjukkan jumlah pinjaman yang paling tinggi yang

telah dibuat oleh Sahabat iaitu sebanyak 62.1 peratus diikuti dengan RM4000-RM5000 sebanyak 14.5

peratus, RM2001-RM3000 sebanyak 11.5 peratus, RM3001-RM4000 sebanyak 6.6 peratus dan

RM1001-RM2000 serta RM500 - RM1000 sebanyak 2.7 peratus.

Impak Skim Kepada Pendapatan Sahabat

Jadual 3 menunjukkan jumlah pendapatan bulanan Sahabat sebelum dan selepas menerima pembiayaan

kredit mikro daripada AIM. Sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM, terdapat 36.4

peratus Sahabat yang mempunyai pendapatan bulanan di dalam lingkungan kurang daripada RM440.

Namun, selepas menerima pembiayaan daripada AIM pendapatan di bawah RM440 telah berkurang

daripada 36.4 peratus kepada 0.9 peratus. Begitu juga dengan pendapatan dalam lingkungan RM441

hingga RM750 mengalami pengurangan dari 27.2 peratus sebelum menerima pembiayaan kredit mikro

daripada AIM kepada 16.0 peratus selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM. Jumlah

pendapatan telah mengalami peningkatan iaitu dari 24.0 peratus kepada 32.5 peratus bagi pendapatan


dalam lingkungan RM751 hingga RM1000, 11.5 peratus kepada 28.4 peratus dalam lingkungan

RM1001 hingga RM2000 dan 0.9 peratus kepada 22.2 peratus dalam lingkungan RM2001 ke atas.

Nilai signifikan bagi jumlah pendapatan bulanan Sahabat sebelum dan selepas menggunakan

Khi Kuasa Dua (Pearson Chi-square) ditunjukkan dalam jadual. Nilai p bagi ujian Khi Kuasa Dua ialah

0.000, iaitu p < 0.005. Ini menunjukkan bahawa terdapat peningkatan dalam jumlah pendapatan selepas

Sahabat menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM.

Impak Skim Kepada Taraf Hidup Sahabat

Impak terhadap taraf hidup Sahabat dilihat dari status tanah yang di miliki, jenis pemilikan rumah,

bilangan bilik tidur, peralatan dapur dan rumah serta anggaran perbelanjaan bulanan Sahabat. Jika

berlaku peningkatan selepas menerima pembiayaan kredit daripada AIM maka taraf hidup Sahabat

menunjukkan peningkatan.

Jadual 4 menunjukkan status tanah, jenis pemilikan rumah, bilik tidur dan anggaran

perbelanjaan bulanan Sahabat sebelum dan selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM. Sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM 37 peratus Sahabat memiliki tanah sendiri.

Bilangan Sahabat yang memiliki tanah sendiri telah meningkat selepas mereka menerima pembiayaan

kredit mikro daripada AIM iaitu sebanyak 44.7 peratus. Status tanah milik keluarga mengalami

pengurangan sebanyak 3 peratus (10 orang) iaitu dari 36.1 peratus sebelum menerima pembiayaan

kredit mikro daripada AIM kepada 33.1 peratus selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada

AIM. Bagi status tanah milik kerajaan pula, sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM

hanya 8.3 peratus Sahabat yang mempunyai status tanah milik kerajaan dan selepas menerima

pembiayaan kredit mikro daripada AIM hanya 7.7 peratus yang mempunyai status tanah mereka milik

kerajaan. Terdapat 18.6 peratus Sahabat yang menyewa tanah tempat kediaman mereka. Namun

bilangan ini telah berkurang kepada 14.5 peratus. Nilai signifikan bagi status tanah tempat kediaman

Sahabat sebelum dan selepas menggunakan Khi Kuasa Dua (Pearson Chi-square) ditunjukkan dalam

jadual. Nilai p bagi ujian Khi Kuasa Dua ialah 0.000, iaitu p < 0.005. Ini menunjukkan bahawa status

tanah mempengaruhi peningkatan taraf hidup Sahabat selepas menerima pembiayaan kredit mikro

daripada AIM.

Bagi pemilikan rumah Sahabat pula, pemilikan rumah sendiri menunjukkan peratusan yang

paling tinggi sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM iaitu sebanyak 50 peratus

diikuti dengan milik keluarga 29 peratus, rumah sewa 18.6 peratus dan lain-lain pemilikan 8 peratus.

Selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM, berlaku peningkatan pada pemilikan rumah

sendiri sebanyak 9.5 peratus menjadikannya 59.5 peratus. Manakala pemilikan rumah milik keluarga

telah berkurang sebanyak 4.4 peratus (15 orang) menjadikannya 24.6 peratus, rumah sewa 18.6 peratus

kepada 14.5 peratus dan lain-lain pemilikan rumah 2.4 peratus kepada 1.5 peratus. Nilai signifikan bagi

jenis pemilikan rumah Sahabat sebelum dan selepas menggunakan Khi Kuasa Dua (Pearson Chi-

square) ditunjukkan dalam jadual. Nilai p bagi ujian Khi Kuasa Dua ialah 0.000, iaitu p


AIM, terdapat perubahan di dalam perbelanjaan bulanan Sahabat iaitu perbelanjaan dalam lingkungan

kurang daripada RM1000 sebanyak 42.3 peratus, RM1001 hingga RM2000 sebanyak 47.3, RM2001

hingga RM3000 sebanyak 8.6 peratus dan RM3001 hingga RM4000 sebanyak 1.8 peratus.

Perbelanjaan minimum sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM bagi

Sahabat-sahabat di Cawangan Kota Setar adalah sebanyak RM 215 manakala selepas menerima

pembiayaan kredit mikro daripada AIM, berlaku peningkatan sebanyak RM55 menjadikan

perbelanjaan minimum selepas menerima pembiayaan kredit mikro adalah sebanyak RM270. Bagi

perbelanjaan maksimum pula, sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM perbelanjaan

minimum Sahabat-sahabat di Cawangan Kota Setar adalah RM3230 manakala selepas menerima

pembiayaan kredit mikro daripada AIM telah mengalami peningkatan kepada RM3930. Purata

keseluruhan perbelanjaan sebelum menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM adalah

RM963.17 manakala selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM adalah sebanyak

RM1259.59.

Keputusan ujian-t menunjukkan bahawa keputusan kajian adalah signifikan (t= -10.834, df =

337, p < 0.05). Hipotesis null ditolak dan keputusan kajian menunjukkan bahawa perbelanjaan bulanan

Sahabat mempengaruhi peningkatan taraf hidup Sahabat selepas menerima pembiayaan kredit mikro

daripada AIM.

Nilai p ialah 0.000


Tahap pendidikan yang tinggi sangat penting bagi setiap individu kerana pendidikan tinggi mampu

menjana peluang pekerjaan yang lebih baik dalam membantu meningkatkan pendapatan. Dalam kajian

yang dilakukan di AIM Kota Setar, walaupun 42.6 peratus Sahabat berada di bahawa Menengah

Rendah tetapi semangat mereka untuk berusaha keluar dari kemiskinan telah berjaya dilakukan.

Peningkatan tahap kesihatan Sahabat dari 63.3 peratus kepada 74.9 peratus selepas menerima

pembiayaan kredit mikro daripada AIM menunjukkan bahawa Sahabat berkeupayaan untuk bekerja

dengan lebih baik. Sebaliknya, jika tahap kesihatan Sahabat kurang baik maka mereka tidak

berkeupayaan untuk bekerja dengan lebih baik. Hal ini turut dinyatakan oleh Chambers, R. (1983) yang

menyatakan bahawa jika kelemahan fizikal seperti tahap kesihatan yang rendah, tidak berkeupayaan

dan kekurangan zat makanan akan memberi kesan kepada keupayaan individu untuk bekerja dan

memperoleh pendapatan. Kesannya individu tersebut terpaksa bergantung kepada ahli keluarga yang

lain untuk menjaganya dan keadaan ini menyebabkan ahli keluarga tidak berpeluang untuk bekerja.

Peningkatan dalam tahap kesihatan, kemudahan infrastruktur, kos sara hidup dan lain-lain telah

menunjukkan Sahabat telah memiliki taraf hidup yang lebih baik (World Bank Development 1990:

Poverty).

Jumlah pendapatan yang diperolehi oleh Sahabat sebelum dan selepas menerima pembiayaan

kredit mikro daripada AIM telah menunjukkan perubahan yang positif. Berdasarkan purata Pendapatan

Garis Kemiskinan (PGK) 2009 di negeri Kedah, PGK bagi kawasan luar bandar adalah sebanyak

RM720 sebulan (Malaysian Urban Rural Nation Indicators Network on Sustainable Development,

2011). Sebelum Sahabat menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM, seramai 215 orang iaitu

63.6 peratus Sahabat yang berada di bawah PGK. Namun, selepas menerima pembiayaan kredit mikro

daripada AIM bilangan Sahabat yang berada di bawah PGK semakin berkurang kepada 57 orang

(16.9%) menunjukkan bahawa 83.1 peratus Sahabat telah melepasi PGK setelah menerima pembiayaan

kredit mikro daripada AIM. Ini menunjukkan bahawa pembiayaan kredit mikro yang diberikan oleh

AIM dan penyertaan Sahabat dalam AIM mampu meningkatkan jumlah pendapatan bulanan mereka

sekaligus mengurangkan insiden kemiskinan di Malaysia. Peningkatan pendapatan ini telah

membuktikan bahawa program AIM telah berjaya menyumbangkan pulangan yang lumayan kepada

Sahabat yang menyertainya.

Hasil kajian juga menunjukkan bahawa pembiayaan kredit mikro yang diberikan oleh AIM

dan penyertaan Sahabat dalam AIM telah mengubah taraf kehidupan mereka. Jika ditinjau dari

perubahan yang berlaku kepada Sahabat, perubahan yang jelas bukan sahaja dari segi pendapatan

malah berlaku perubahan dalam pemilikan harta benda. Dari hasil kajian yang diperoleh terbukti

bahawa terdapat perubahan dalam status tanah, jenis pemilikan rumah, bilik tidur, peralatan dapur dan

peralatan rumah serta perbelanjaan bulanan Sahabat yang menunjukkan taraf kehidupan mereka

bertambah baik. Status tanah milik sendiri telah mengalami peningkatan dari 37 peratus kepada 44.7

peratus begitu juga dengan pemilikan rumah sendiri telah mengalami peningkatan dari 50 peratus

kepada 59.5 peratus. Peralatan dapur seperti peti sejuk dan dapur gas juga menunjukkan peningkatan

berdasarkan ujian Khi Kuasa Dua yang telah lakukan iaitu peti sejuk dan dapur gas mempengaruhi

peningkatan taraf hidup Sahabat selepas menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM. Peralatan

dapur seperti meja/kerusi makan, sofa, kabinet, katil, radio, mesin basuh, kipas elektrik dan seterika

elektrik menunjukkan peningkatan yang positif. Sahabat dilihat telah mampu memiliki peralatan-

peralatan rumah selepas mereka menerima pembiayaan kredit mikro daripada AIM. Begitu juga dengan

bilangan bilik tidur di mana Sahabat mampu menambah bilangan bilik tidur. Peningkatan dalam

peralatan dapur, peralatan rumah dan bilangan bilik tidur telah memberikan keselesaan hidup kepada

Sahabat-sahabat.

Perbelanjaan bulanan juga menunjukkan perubahan yang positif iaitu perbelanjaan yang

kurang daripada RM1000 telah berkurang dari 63.9 peratus kepada 42.3 peratus. Majoriti Sahabat

berbelanja dalam lingkungan RM1001 hingga RM2000 sebulan.

Berdasarkan pandangan umum Sahabat terhadap AIM, 97.9 peratus Sahabat bersetuju bahawa

pembiayaan kredit yang diberikan oleh AIM mampu meningkatkan taraf hidup mereka dan 99.4

peratus berpendapat bahawa AIM juga mampu meningkatkan pendapatan mereka. Ini diperkuatkan lagi

kenyataan-kenyataan yang menyokong keberkesanan AIM iaitu mereka bersetuju bahawa AIM wajar

diteruskan dan diperluaskan di seluruh negara dan AIM merupakan salah satu cara yang dilihat

berkesan dalam membasmi kemiskinan di Malaysia.

Secara keseluruhannya, AIM telah berjaya melaksanakan peranan utamanya untuk

mengurangkan kemiskinan negara melalui pembiayaan kredit mikro yang diberikan kepada Sahabat.

Bimbingan dan latihan berterusan kepada usahawan-usahawan dari keluarga miskin dan berpendapatan

rendah telah membantu meningkatkan keyakinan dalam diri dan meningkatkan taraf hidup mereka.

Penglibatan Sahabat dalam AIM juga mampu meningkatkan pendapatan sekaligus membolehkan

mereka menikmati taraf hidup yang lebih baik berbanding dengan keadaan sebelum mereka menerima


pembiayaan kredit mikro dan menyertai program AIM. Pembiayaan kredit mikro yang disediakan oleh

AIM telah membantu mereka untuk mengubah corak kehidupan mereka. Pembiayaan yang diberikan

membolehkan mereka memulakan projek perniagaan dan menambah baik projek perniagaan yang sedia

ada. Selain itu, manfaat yang boleh diperoleh oleh Sahabat ialah manfaat kepada pembaikan rumah dan

peluang pendidikan anak-anak Sahabat. Dengan adanya AIM ini, kehidupan Sahabat-sahabat akan

berubah dan kemiskinan di Malaysia dapat dikurangkan.

RUJUKAN

Abdullah, AM,. et. al. 2010. Impact Of Amanah Ikhtiar Malaysias Microcredit Schemes On Hardcore Poor Households Quality Of Life. International Research Journal of Finances and Economics.

Abdullah, AM,. et. al. 2011. Examining The Effect Of Participation In Microcredit Program On Assets

Owned By Hardcore Poor Households In Malaysia. Vol 5(22): 9286-9296.

Abdullah, AM,. et. al. 2012. Examining The Effect Of Amanah Ikhtiar Malaysias Microcredit Program On Microenterprise Assets In Rural Malaysia. Vol.8, No4.

Abdullah, AM,. et. al. 2012. Examining The Effect Of Amanah Ikhtiar Malaysias Microcredit Program On Their Clients Quality Of Life In Rural Malaysia. International Journal Of

Economics and Finance. Vol.4, No.1.

Amanah Ikhtiar Malaysia & Universiti Kebangsaan Malaysia. Pembangunan Lestari Keluarga Miskin

Melalui Kewangan Mikro :Penemuan Kajian Impak 6, Amanah Ikhtiar Malaysia

Chambers, R. (1983). Rural poverty: Putting the last first. Longman.

Jahangir, AL. et.al. 2002. The Impact Of Micro-Credit On Poverty: Evidence From Bangladesh.

Laily Paim & Sharifah Azizah. 2010. Kemiskinan di Malaysia: Isu Fundamental dan Paparan Realiti.

Penerbitan UPM: Serdang.

Laman Web Amanah Ikhtiar Malaysia. http://www.aim.gov.my

Malaysian Urban Rural Nation Indicators Network on Sustainable Development. 2011. Kadar

Kemiskinan

Mohamed Zaini. 2010. Pembasmian Kemiskinan Di Malaysia: Pengalaman Amanah Ikhtiar Malaysia.

Penerbit: Universiti Sains Malaysia, Pulau Pinang

Norma,MS., Jarita, D. 2011. An Economic Impact Assessment Of A Microcredit Program In Malaysia:

The Case Of Amanah Ikhtiar Malaysia (AIM). International Journal of Business and Society,

Vol. 12, No.1: 1-14

Saifoul Zamzuri., et.al. 2012. Impak kredit mikro ke atas ketaksamarataan pendapatan di kalangan

sahabat Amanah Ikhtiar di Kedah dan Kelantan. Jilid 1. 228-237.

Unit Perancang Ekonomi.

World Bank Development. 1990: Poverty Reduction and Equity.

Zaimah Ramli. 2010. Pengurusan Kredit Mikro Di Kalangan Wanita. Vol 5, No. 1: 132-141

Zaini.O,. et.al. 2012. Pencapaian skim kredit mikro Amanak Ikhtiar Malaysia (AIM) dalam lanskap

pembangunan luar bandar: Satu penilaian. Malaysia Journal of Society and Space.

Zaini.O,. et.al. 2012. The Economic Performance Of The Amanah Ikhtiar Malaysia Rural Microcredit

Programme: A Case Study In Kedah.

JADUAL 1: Profil Responden

Pemboleh ubah Bilangan

Sahabat (orang)

Peratus

(%)

Agama:-

Islam

Hindu

Kristian

Buddha

336

2

0

0

99.4

0.6

0.0

0.0


Lain-lain 0 0.0

Jumlah 338 100.0

Etnik:-

Melayu

India

Cina

Lain-lain

336

2

0

0

99.4

0.6

0.0

0.0

Jumlah 338 100.0

Taraf Perkahwinan:-

Bujang/Tidak berkahwin

Ibu Tunggal

Berkahwin

6

48

384

1.8

14.2

84.9

Jumlah 338 100.0

Umur:-

18 hingga 27 tahun

28 hingga 37 tahun

38 hingga 47 tahun

48 hingga 57 tahun

58 hingga 67 tahun

68 hingga 77 tahun

66

126

92

42

11

1

19.5

37.3

27.2

12.4

3.3

0.3

Jumlah 338 100.0

Min

Minimum

Maksimum

42 tahun

24 tahun

75 tahun

Tanggungan:-

Tiada

1 hingga 2 orang

3 hingga 4 orang

5 orang ke atas

9

55

120

154

2.7

16.3

35.5

45.6

Jumlah 338 100.0

Min

Median

Mod

3.24

3

4

Bilangan isi rumah:-

1 hingga 2 orang

3 hingga 4 orang

5 hingga 6 orang

7 orang ke atas

27

88

141

82

8.0

26.0

41.7

24.3

Jumlah 338 100.0

Min

Median

Mod

2.82

3

3

Tahap Pendidikan:-

Tidak bersekolah

Sekolah Rendah

SRP/PMR Dan Setaraf Dengannya (Menengah Rendah)

SPM Dan Setaraf Dengannya (Menengah Atas)

STPM Dan Setar Dengannya

Sijil/Diploma/Ijazah Dan Setaraf Dengannya

14

50

80

166

20

8

4.1

14.8

23.7

49.1

5.9

2.4

Jumlah 338 100.0

Sumber: Kaji selidik 2013

JADUAL 2: Profil Pembiayaan Mikro

Pemboleh ubah Bilangan

Sahabat (orang)

Peratus

(%)

Tempoh Penyertaan:-

Kurang dari 1 tahun

1 hingga 2 tahun

23

51

6.8

15.1


3 hingga 4 tahun

Lebih daripada 5 tahun

79

185

23.4

54.7

Jumlah 338 100.0

Sebab menyertai AIM:-

Mudah mendapat modal kewangan untuk menjalankan projek

Mendapat galakan dari sahabat AIM sebelum ini

Mendapat sokongan daripada sahabat sekumpulan

Menambah pendapatan keluarga

Lain-lain

280

84

62

212

7

82.8

24.9

18.3

62.7

2.1

Jumlah 338 100.0

Taraf Pinjaman:-

Skim Pinjaman Ikhtiar Mesra

Skim Pinjaman Ikhtiar Srikandi

Skim Pinjaman Wibawa

Skim Pinjaman Wawasan

Skim Pinjaman Sejahtera

Skim Pinjaman Bistari

198

162

15

14

109

19

58.6

47.9

4.4

4.1

32.2

5.6

Jumlah Pinjaman:-

RM500 RM1000 RM1001-RM2000

RM2001-RM3000

RM3001-RM4000

RM4001-RM5000

RM5001 dan ke atas

9

9

39

22

49

210

2.7

2.7

11.5

6.6

14.5

62.1

Jumlah 338 100.0


JADUAL 3: Jumlah Pendapatan Bulanan Sahabat

Jumlah Pendapatan Bulanan Sebelum Selepas

Bilangan Peratus % Bilangan Peratus %

kurang daripada RM440 123 36.4 3 0.9

RM441 - RM750 92 27.2 54 16.0

RM751 - RM1000 81 24.0 110 32.5

RM1001 - RM2000 39 11.5 96 28.4

RM2001 ke atas 3 0.9 75 22.2

Jumlah 338 100.00 338 100.00

Nilai p 0.000


JADUAL 4: Status Tanah, Jenis Pemilikan Rumah, Bilangan Bilik Tidur Sahabat dan Anggaran

Perbelanjaan Bulanan

Pemboleh ubah Sebelum Selepas

Bilangan Peratus % Bilangan Peratus %

Status Tanah:-

Milik sendiri

Milik keluarga

Milik kerajaan

Sewa

125

122

27

63

37.0

36.1

8.3

18.6

151

112

26

29

44.7

33.1

7.7

14.5

Jumlah 338 100.0 338 100.0

Nilai p 0.000

Jenis Pemilikan Rumah:-

Milik sendiri

Milik keluarga

Sewa

Lain-lain

169

98

63

8

50.0

29.0

18.6

2.4

201

83

49

5

59.5

24.6

14.5

1.5

Jumlah 338 100.0 338 100.0

Nilai p 0.000


Bilangan Bilik Tidur:-

1

2

3

4 ke atas

49

128

135

26

14.5

37.9

39.9

7.7

15

84

180

59

4.4

24.9

53.3

17.5

Jumlah 338 100.0 338 100.0

Nilai p 0.000

Perbelanjaan Bulanan:-

kurang daripada RM1000

RM1001 - RM2000

RM2001 - RM3000

RM3001 - RM4000

216

108

12

2

63.9

32.0

3.6

0.6

143

160

29

6

42.3

47.3

8.6

1.8

Jumlah 338 100.0 338 100.0

Minimum

Maksimum

Min

RM 215

RM3230

RM963.17

RM270

RM3930

RM1259.59

Paired Sampel Test (Ujian-t) -10.834

Nilai p 0.000


JADUAL 5: Peralatan Dapur Dan Peralatan Rumah Sahabat

Pemboleh ubah Sebelum Selepas

Nilai

p Bil

(Ada)

% Bil

(Tiada)

% Bil

(Ada)

% Bil

(Tiada)

%

Peralatan Dapur :-

Peti sejuk

Dapur gas

311

327

92.0

96.7

27

11

8.0

3.3

334

335

98.8

99.1

4

3

1.2

0.9

0.000

0.000

Peralatan Rumah:-

Meja/kerusi makan

Sofa

Kabinet

Katil

Televisyen

Radio

Mesin Basuh

Kipas Elektrik

Seterika Elektrik

153

62

127

234

331

163

252

318

327

45.3

18.3

37.6

69.2

97.9

48.2

74.9

94.1

96.7

185

276

211

104

785

175

85

20

11

54.7

81.7

62.4

30.8

2.1

51.8

25.1

5.9

3.3

301

262

302

318

334

271

331

334

334

89.1

77.5

89.3

94.1

98.8

80.2

97.9

98.8

98.8

37

76

36

20

4

67

7

4

4

10.9

22.5

10.7

5.9

1.2

19.8

2.1

1.2

1.2

0.000

0.002

0.002

0.000

1.000

0.000

0.001

0.001

0.000


Documents

Amanah Iktiar