ErgonomiaCentrumNadzoruCCTV.

1

ErgonomiaCentrumNadzoruCCTV zserii: CCTV:MakeItWork (SprawiByDziaao)E.WallaceiC.Diffley PrawaautorskieCrown(1998) Opublikowaneporazpierwszyw1998PSDBNumerpublikacji14/98

Prawaautorskiedowydaniapolskiego: SpecialisedProjectsPolska Sp.zo.o.2005Redaktorwydaniapolskiego:

PrzemysawPierzchaaWydanewcyklu

AkademiaMonitoringuWizyjnego Publikacja2/2005

Redakcja: SPP Sp.zo.o. 44100Gliwiceul.Grottgera35 email:polska@specialisedprojects.com

Niniejszapublikacjaniemoebypowielanawcaocilubczci,niemoebytezpodstawwykadwlubprezentacji,jeelinie zostanieudzielonapisemnazgodaDyrektoraPSDB

Thetextofthispublicationmaynotbereproduced,nortalksorlectures basedonmaterialcontained within the document be given without the written consent of theDirector, Home Office, Police ScientificDevelopmentBranch.

ISBN1840820756Opublikowaneprzez: HomeOffice,PoliceScientificDevelopmentBranch Sandridge,StAlbans HertfordshireAL49HQWielkaBrytania

2

StreszczenieNiniejszy dokument stanowi zesp wskazwek, przeznaczonych dla Policji i wadz lokalnych,dotyczcychzasadergonomiiwprojektowaniuCentrwNadzorusystemw CCTV. Lista kontrolna zawarta w zaczniku A dostarcza uytkownikowi systemu CCTV praktyczne narzdzia, ktre mog zosta uyte do ocenyistniejcegosystemuCCTV, lub do przygotowania wytycznych dla systemu nowo projektowanego. Badania PSDB, (Jednostki Badawczo Rozwojowej Policji) przeprowadzone wsplnie z kilkoma wydziaamipolicjiorazwadzamilokalnymi,pokazay,ewskazwkitemogbybardzo przydatnedlauytkownikwsystemwCCTV. Tendokument: dostarczauytkownikomCCTVpodstawoweinformacjenatematergonomii dostarcza wskazwki dotyczce zasad projektowania Centrum Nadzoru i jego instalacji, (np. owietlenia, klimatyzacji), doboru wyposaenia (fotele operatorskie, stanowiska pracy) oraz doboru iloci i rodzajw monitorw CCTV i sposobu ich rozmieszczenia, tak aby zapewni korzystne warunki pracy operatorw CCTV i ich efektywno. opisuje korzyci jakie moe odnie uytkownik systemu po dokonaniu oceny ergonomiiwCentrumNadzoruCCTV identyfikuje problemy dotyczce efektywnej pracy operatora i jego zdrowia a wynikajceznieprawidowozaprojektowanegopomieszczeniaCentrumNadzoru zawiera list kontroln , przydatn podczas przeprowadzania wstpnej oceny ergonomii. Publikacja niniejsza naley do serii dokumentw opracowanych przez PSDB a publikowanych w Polsce przez Akademi Monitoringu Wizyjnego zawieraj one wskazwki, wytyczne i porady dotyczce metod poprawy efektywnoci systemw CCTV. JeelisPastwozainteresowaniprezentowantematyklubnasuwajsiPastwu pytania,sugestie,komentarze,prosimyokontaktzAkademiwceluuzyskania dalszychinformacji.Wkocowejczcitegodokumentuznajdujesiformularz rejestracyjny,ktregowypenienieiprzesaniezapewniPastwubiecinformacjo nowychpublikacjachiprzedsiwziciachpodejmowanychwramachAkademii MonitoringuWizyjnego Zapraszamy do wizyty na stronie internetowej www.cctv.org.pl lub kontakt mailowy akademia@cctv.org.pl

3

4

SpistreciStrona 1.WSTP .......................................................................................................................................... 7 1.1. Kontekst ............................................................................................................................................ 7 1.2. Czymjestergonomia? .................................................................................................................... 7 1.3. Kosztyikorzycizprzeprowadzeniaocenyergonomii............................................................ 8 1.4. Kiedynaleyprzeprowadziocenergonomii ........................................................................... 8 2.UWAGIDOTYCZCEPROJEKTUPOMIESZCZECENTRUMNADZORU..................................... 9 2.1.Rozwizaniaarchitektoniczne ............................................................................................................. 9 2.1.1.Wielkoiksztat .............................................................................................................................. 9 2.1.2.Komunikacja ................................................................................................................................... 10 2.1.3.Zapleczesocjalne........................................................................................................................... 10 2.1.4.Okna ................................................................................................................................................ 10 2.2.Projektinstalacyjny ............................................................................................................................. 10 2.2.1.Owietlenie...................................................................................................................................... 10 2.2.2.Temperatura ................................................................................................................................... 11 2.2.3Wentylacja........................................................................................................................................ 11 2.3.Projektstanowiskapracy................................................................................................................... 11 2.3.1.Wysoko........................................................................................................................................ 11 2.3.2.Wielkostanowiskapracy............................................................................................................ 11 2.3.3.Pooeniewyposaenia,elementwkontrolnychisterujcychorazmateriaw....................... 12 2.3.4.Powierzchniastanowiskapracy.................................................................................................... 12 2.4.Ukadstanowiskapracy ...................................................................................................................... 12 2.4.1.Przestrze ....................................................................................................................................... 12 2.4.2.Okna ................................................................................................................................................ 12 2.4.3.Trasykablowe................................................................................................................................. 13 2.5.Fotele...................................................................................................................................................... 13 2.5.1.Komfort............................................................................................................................................ 13 2.5.2.Dostosowaniewysokoci ............................................................................................................... 13 2.5.3.Dostosowanieoparcia.................................................................................................................... 13 2.5.4.Podokietniki.................................................................................................................................... 13 2.6.MonitoryCCTV ..................................................................................................................................... 13 2.6.1.Wielkoipooeniemonitorw .................................................................................................... 14 2.6.2.Monitoryszczegoweioglne. .................................................................................................... 14 2.6.3.SystematyzacjainformacjiprzedstawionychnamonitorachCCTV............................................ 14 2.6.4.Liczbaobrazwzkamerprzypadajcychnajednegooperatora................................................ 15 2.6.5.Czaspodgldu................................................................................................................................. 16 2.6.6.Informacjazekranw ..................................................................................................................... 16 2.7 Panelkontrolny .............................................................................................................................. 16 2.7.1.Typmanipulatora............................................................................................................................ 17 2.7.2Spjnoprojektu ............................................................................................................................ 17 2.7.3Pooenie.......................................................................................................................................... 17 3.ASPEKTYZDROWOTNEWYNIKAJCEZNIEPRAWIDOWEGOPROJEKTU ............................ 17 3.1 Zwizanezpostaw ....................................................................................................................... 17 3.2 Wzrokowe......................................................................................................................................... 18 3.3 Streszawodowy ............................................................................................................................... 18 3.4 Profesjonalnewsparcieiszkolenie................................................................................................. 18 4 ZASADYDOKONYWANIAOCENYROZWIZACENTRUMNADZORUCCTV...................... 19 4.1 Systemoceniania............................................................................................................................. 19 4.2 Planowanieistosowanierozwizaprojektowych........................................................................ 19 4.3 Promowaniecigychulepsze....................................................................................................... 20

5

ZacznikA .................................................................................................................................................. 21 ListakontrolnaergonomiaCentrumNadzoruCCTV........................................................................ 21 A1UwagidotyczceprojektuCentrumNadzoru ................................................................................... 21 A1.2Czynnikirodowiskowe.................................................................................................................... 21 A1.3Projektstanowiskapracy................................................................................................................. 21 A1.4Ukadstanowiskapracy ................................................................................................................... 21 A1.5Fotele ............................................................................................................................................... 21 A1.6MonitoryCCTV................................................................................................................................ 22 A1.7Panelkontrolny................................................................................................................................ 23 FormularzrejestracyjnyuytkownikaAkademiaMonitoringuWizyjnego: ................................... 24

6

1.WSTP 1.1. KontekstProjekt,ktregojednymzrezultatwjestopracowanieniniejszejpublikacji,zosta zapocztkowany przez Biuro Bada i Rozwoju Ministerstwa Spraw Wewntrznych Wielkiej Brytanii (Home Office Research and Development Departament) w celu zwikszanieefektywnocisystemwmonitoringuwizyjnegonaWyspachBrytyjskich.

1.2. Czymjestergonomia?Ergonomia jest to og dziaa majcych na celu polepszenie jakoci pracy wykonywanej przez ludzi jak i zadbanie o zdrowie, bezpieczestwo i komfort poprzez wpywanie na projekt rodowiska pracy, na wyposaenie, na wykonywane zadania i procedurypracy. Przydatno CCTV jako elementu w systemie bezpieczestwa, zaley od jakoci informacji jakichdostarcza.OperatorzyCCTVpracujwpokojachkontrolnych,ktrych projekt wpywa na ich zdolno do uzyskania z systemu waciwych informacji, w odpowiednimczasie. Operatorzywykonajswojpracefektywniej,jeeli: siedzwygodnienaergonomiczniezaprojektowanychfotelach uywajmonitorwustawionychwodpowiedniejpozycji zastosowaneowietlenieumoliwiapoprawnemonitorowanieobrazwCCTVjak iprowadzeniedziennikadziaa.

S to tylko niektre z aspektw projektu Centrum Nadzoru, ktre powinny uzgldniac zasady ergonomii ju w pocztkowej fazie. Nieodpowiednie zaprojektowane, wpywaj nietylkonajakopracyoperatoraCCTV,lecztakenajegozdrowieibezpieczestwo. Badania prowadzone w Wielkiej Brytanii przez PSDB wykazay, e wiele Centrw Nadzoru CCTV nie spenia podstawowych wymogw ergonomii. W przypadku braku odpowiednich rozwiza w dokumentacji projektowej, waciciele systemw CCTV, wrd ktrych mog by wadze lokalne, policja, czy firmy prywatne, s z reguy uzalenieni od wykonawcy danego systemu i jego mniejszej lub wikszej wiedzy na temat wpywu ergonomii na cao pracy systemu. Nie wszyscy wykonawcy systemw biorpoduwagergonomi,azgodnozprawidowpraktykniepowinnabyzgry zakadana, nawet jeli w opisach instalacji i urzdze uywane s terminu typu: zaprojektowaneergonomicznie. Tendokumentopisujeuwagidotyczceprojektuergonomicznegopokojwkontrolnych CCTV i nakrela ryzyko zwizane ze utrat zdrowia, bezpieczestwa i spadkiem wydajnoci pracy, w przypadku gdy ergonomia jest ignorowana. Lista kontrolna w Zaczniku A dostarcza wacicielom systemw CCTV narzdzie przydatne w przeprowadzeniuwstpnejocenyergonomicznej.

7

1.3. KosztyikorzycizprzeprowadzeniaocenyergonomiiIstniejeszeregkorzyciwypywajcychzprzeprowadzeniaocenyergonomicznej,ktra: wskae czy wyposaone Centrum Nadzoru i zastosowany w nim sprzt, lub projekt nowego Centrum Nadzoru, sprzyja wydajnej pracy oraz zapewnia poprawneibezpiecznewarunkipracy zidentyfikujepotencjalneproblemy,ktremogwpywaniekorzystnienajako pracy, zdrowie, bezpieczestwo i komfort operatora, lub nawet spowodowa awarisystemu.Ocenajasnowskaeobszarywymagajceulepsze promujekorzystnewarunkiBHPorazuatwiainformowanieoperatorwCCTVo potencjalnymryzykuwzakresiezdrowiaibezpieczestwaorazoferujepomocw rozwizaniupotencjalnychtrudnoci(speniajcwymaganiaKodeksuPracy) uatwia: o ocen ryzyka zawodowego na stanowisku wymaganego przez przepisy BHP o sprostaniawymaganiomjakociowym,nptakimjakISO9000.

Przeprowadzenie oceny warunkw ergonomii w Centrum Nadzoru CCTV wymaga oczywicieponiesieniaodpowiednichnakadw.Jednakkosztytenaleyzbilansowaz moliwymidouzyskaniakorzyciami. Szczegowe informacje dotyczce sposobu przeprowadzenia oceny podane s w Rozdziale4.

1.4. KiedynaleyprzeprowadziocenergonomiiLista kontrolna i porady zawarte w tym dokumencie proponuj praktyczny sposb przeprowadzenia wstpnej oceny ergonomii, ktra moe by wykonana na dowolnym etapieuytkowaniasystemu. Toznaczyzarwno,gdy: projektowanyjestnowysystemlubnoweCentrumNadzoru pomieszczenieCentrumNadzorufunkcjonuje istniejceCentrumNadzorujestprzebudowywanelubodnawiane. Poruszanekwestieniewyjaniajwszystkichaspektwzwizanychzergonomi. Wceluuzyskaniadalszychporadlubbardziejszczegowejoceny,naleyskonsultowa sizekspertemds.czynnikwludzkich,ergonomiilubpsychologiempracy. AkademiaMonitoringuWizyjnegodysponujelistkonsultantwww/wzakresach.

8

2.UWAGIDOTYCZCEPROJEKTUPOMIESZCZECENTRUM NADZORUW oparciu o zasady ergonomicznego projektowania systemw sterowania i nadzoru (normaISO11064),odpowiednieprzepisyBHPibadaniawasnePSDB,rozdziaten prezentuje wskazwki i porady zmierzajce do stworzenia prawidowego projektu CentrumNadzorusystemuCCTV. Omwionezagadnieniadotycz: architekturynp.wielkoiksztatpomieszczeCentrumNadzoru instalacjitechnicznychnp.ogrzewania,klimatyzacji,owietlenia rozwiza stanowiska pracy np. wielko, wysoko i ukad, typ i budowa foteli operatorskich technologiiprezentacjiobrazuCCTVnp.wielko,liczbaipooeniemonitorw, sposbprezentacjiobrazu budowypanelikontrolnych(klawiatursterujcych)

Projekt pomieszczeiichwyposaeniapowinienbrapoduwagpotrzebywszystkich moliwychuytkownikwsystemuipowinienwynikazanalizycelusystemu(wymaga funkcjonalnych). Poniej omwione zostay moliwe oddziaywania komponentw Centrum Nadzoru na efektywnopracy,zdrowieibezpieczestwooperatora.

2.1.RozwizaniaarchitektoniczneWybrlokalizacjipomieszczeCentrumNadzorubywabardzoczstoograniczony,lecz bardzowanejest,abyrozwaynastpujceczynnikiarchitektoniczne: 2.1.1.Wielkoiksztat Pomieszczenie przeznaczone na Centrum Nadzoru powinno by wystarczajco due, abypomiecimeble(stanowiskapracy),wyposaenietechniczneipracownikw. Projekt bdzie wadliwy, jeeli przewidywana powierzchnia jest zbyt maa, posiada niewaciwyksztat,zawierasupyi/lubnieodpowiedniwysoko. W pomieszczeniu powinno rwnie by wydzielone odseparowane miejsce na zabudow wyposaenia technicznego tak by prace konserwacyjne przy tych elementachniezakcaynormalnejpracyoperatorw. Jeeliprzewidujesimoliworozbudowysystemumonitoringuwprzyszoci,projekt powinien uwzgldnia dodatkowpowierzchninaprawidowaranacjdodatkowych stanowisk pracy i wyposaenia. Ciasna przestrze pracy, w ktrej brak miejsca na

9

odpowiednie zamontowanie wyposaenia, bdzie nie tylko niewygodna, lecz take frustrujcadlaoperatorw. 2.1.2.Komunikacja Drzwiprowadzcedopomieszczeniapowinnybyzaprojektowanetak,abyzapewnia atwydostpwzkominwalidzkimiduymczciomwyposaenia. Jeeli pokj kontroli jest elementem budynku penicego rwnie inne funkcje, niezbdnym rozwizaniem jest zaprojektowanie przedsionka uniemoliwiajcego osobompostronnymwglddopomieszczenianadzoruorazograniczajcegozakcenia wywoanewchodzeniemlubwychodzeniemosb. Rozwizania komunikacyjne powinny w miar moliwoci uwzgldnia wydzielone strefy dla ruchu goci mogcych wizytowa pomieszczenia systemu, jak tez stref obsugi,jeelizakresdziaaniaCentrumNadzoruprzewidujenaprzykadpracoficerw ledczychPolicjiprzyprzegldaniuzarejestrowanegomateriau Wejciadostrefynadzorupowinnybywyposaonewsystemkontrolidostpu. 2.1.3.Zapleczesocjalne Zalecasiabyzapleczesanitarneimiejscadoodpoczynkubyybezporednioprzylege dopomieszczeniakontrolnego,takbyoperatorniemusiaopuszczawydzielonejstrefy nadzoru w czasie przerw lub gdy udaje si do toalety. Zalecanym rozwizaniem jest umieszczeni tych pomieszcze po przeciwlegych stronach przedsionka komunikacyjnego. 2.1.4.Okna Jeeli tylko jest to moliwe, w pokoju kontrolnym powinny znajdowa si okna, wcelu zapewnienia naturalnego wiata. Wielu ludzi woli wiato dzienne od wiata sztucznego, ponadto okno daje moliwo obserwacji, tego codziejesinazewntrz. Przy oknie powinna by zamontowana roleta, w celu regulacji iloci wpadajcego wiata, a pooenie okna wzgldem monitorw CCTV i linii widzenia operatorw powinnobyjaknajkorzystniejsze

2.2.ProjektinstalacyjnyPodczasprojektowaniapomieszczekontrolnychnaleyzwrciuwagnanastpujce czynnikidotyczceinstalacjitechnicznych. 2.2.1.Owietlenie Owietlenie w pokoju kontrolnym powinno by odpowiednie i wystarczajce do wykonania wszystkich zada. Zalecane jest wiato rozproszone, a nie wiato punktowe. Problemymogsipojawiwprzypadkuredukcjinateniawiatapodczasobserwacji obrazwCCTV,poniewajestonopotrzebnedowykonaniainnychzadawtymsamym czasie,takichjakczytaniepodrcznikaczyspisywaniedziennika.Moetospowodowa, eoperatorprzeczytainstrukcjenieprawidowo,sporzdzinieczytelnelubniekompletne notatki, lub e bdzie przemczony. Odbicia na monitorach CCTV, spowodowane

10

nieprawidowym owietleniem, mog powodowa nieczytelno obrazw CCTV, tym samym uniemoliwiajc operatorowi zaobserwowanie wanych szczegw, lub nawet zauwaenieincydentu. 2.2.2.Temperatura W pomieszczeniach nadzoru powinnaistniemoliwodostosowaniatemperaturydo indywidualnychpreferencjioperatorw.Jesttoszczeglniewane,gdysystempracuje w porach wyczenia centralnych urzdze klimatyzacji budynku lub gdy w obiekcie stosujesinocneobnienietemperatury. Dokonujc oblicze projektowych naley bra pod uwag zyski ciepa pochodzce od pracujcychurzdzeelektronicznychzainstalowanychwpomieszczeniach. 2.2.3Wentylacja Duenagromadzeniesprztuelektronicznegowymuszatakestosowanieskutecznych systemw wentylujcych by zapewni w kadej chwili odpowiedni ilo wieego powietrza. Zbyt niska wydajno systemu moe prowadzi do szybszego zmczenia operatorw. Naley zadba take o to, aby system wentylacyjny wyposaony by w wysokiej klasy tumiki dwiku ograniczajce haas z instalacji oraz nawiewniki wielostrumieniowewprowadzajcepowietrzedopomieszczebezzjawiskaprzecigu. 2.3.Projektstanowiskapracy Sposb zaprojektowania miejsca pracy ma kluczowy wpyw na efektywno dziaania operatoraoraznajegozdrowieibezpieczestwo. Aby zagwarantowa prawidowe rozwizania w tym zakresie, naley rozway nastpujceczynniki: 2.3.1.Wysoko Wysokostanowiskapracyiaranacjameblipowinnyzapewniawystarczajcoduo miejsca, tak aby wszyscy operatorzy mieli wygodne pozycje, zwaszcza dla ng. Powinna istnie odpowiednia przestrze na uda, kolana i podudzia, aby operatorzy (niezalenie od swej postury) mogli podczas siedzenia regularnie zmienia pozycje. Siedzenie przez duszy, czas w ciasnej i/lub nieruchomej pozycji, moe powodowa zmczeniewpywajcenaefektywnopracy,zdrowie,bezpieczestwoikomfort. 2.3.2.Wielkostanowiskapracy Stanowisko pracy powinno by odpowiednio due, aby pomieci cae wyposaenie techniczne i dokumentacj z jakiej korzysta operator podczas pracy. Operator nie bdziewstaniewygodnieprowadzidziennikwzdarze,obsugiwarodkicznocii sterowa kamerami, jeeli nie ma na to wystarczajco duo miejsca. Brak miejsca dla swobodnegooparciarknastanowiskupracymoewywoazmczenie.

11

Naley przewidzie take, by stanowisko pracy zawierao rezerw na pniejsz ewentualn rozbudow systemu oraz by umoliwiao wygodne prowadzenie szkole operatorw. 2.3.3. Pooenie wyposaenia, elementw kontrolnych i sterujcych oraz materiaw. Operatorpowinienmieatwydostpwyposaenia,elementwkontrolnychisterujcych oraz do wszystkich materiaw potrzebnych do pracy (dzienniki, instrukcje zbiory procedur). Sytuacja, w ktrej operator musi si przemieszcza lub wygina si aby czego dosign, moe powodowa jego fizyczny dyskomfort oraz bl plecw, szyi i okolic ramion. Naley unika projektu, w ktrym ukad wyposaenia i jednej strony pokojukontrolnegojestsymetrycznielustrzanymodbiciemjegodrugiejstrony,poniewa moe to wywoa dezorientacj operatora przechodzcego z jednego stanowiska do drugiego

2.3.4.Powierzchniastanowiskapracy Powierzchnia stanowiska pracy powinna by wykonana z materiau nie odbijajcego wiata, poniewa materia byszczcy lub odbijajcy wywouje odblaski i odbicia, mogce prowadzi do bdw i zmczenia oczu. Materia ten powinien by rwnie antypolizgowy,abyprzeciwdziaaruchompanelisterujcychwczasiedziaania.

2.4.UkadstanowiskapracyNaleywzipoduwagnastpujceczynniki: 2.4.1.Przestrze Jeeliprzewidujesikorzystaniezewsplnegowyposaeniastanowiskprzezwiksza liczboperatorwpowinnoonobyumieszczonewatwodostpnychmiejscach. Wysiekpodjtywczasiesiganiadoniewygodniepooonychurzdzepowodujebl misni i staww, co moe by irytujce i prowadzi do zmczenia oraz bdw. Pomidzystanowiskamipracypowinnaistnieodpowiedniaprzestrze,takabytechnicy mieli swobodny dostp do tylnych paneli urzdze podczas przeprowadzania niezbdnychprackonserwacyjnych,niezakcajcprzytymrutynowejpracysystemu. 2.4.2.Okna Monitory CCTVpowinny by ustawione w takiej pozycji, w ktrej pojawiaj si odbicia wiata pomidzy ekranem CCTV a oknem, i ktra to pozycja nie olepia operatora wiatemzewntrznym. Odblaski na monitorze mog wpyn na zdolno operatora do identyfikacji zdarze, zakca pole widzenia, a w soneczny dzie, moe nawet cakowicie uniemoliwi zaobserwowanieobrazw.

12

2.4.3.Trasykablowe Trasy kablowe powinny by odpowiedniozabezpieczone,takabyoperatorniepotkn si o nie. Niedopuszczalne jest aby jakiekolwiek lune kable zwisay wok sprztu zabudowanego na stanowisku, nad nim czy te pod blatem biurka. Zaleca si stosowaniesystemwpodgtechnicznych,ktrepozwalajprowadzikablewsposb wymaganykonfiguracjsprztuleczbeznaraeniaobsuginaniewygod.

2.5.FoteleErgonomicznie zaprojektowany fotel redukuje moliwo przyjcia przez operatora pozycji, ktra spowoduje zmczeni mini. Naley dy do zastosowania foteli zgodnych z wytycznymi BHP dla pracy przy monitorach ekranowych. Operatorzy powinni zosta przeszkolenie w zakresie efektywnego uytkowania krzese ergonomicznych. 2.5.1.Komfort Krzesopowinnobystabilneiwygodne,poniewaoperatorCCTVmoeznajdowasi w pozycji siedzcej przez duszy czas. Niewygodna pozycja moe powodowa bl w szyi,plecachiokolicachgowy. 2.5.2.Dostosowaniewysokoci W celu uzyskania poprawnej pozycji siedzcej operator powinien mc dostosowa wysoko krzesa, aby zapewni swym stopom komfort jeeli nie jest to moliwe, operatorpowinienposiadamiejscedooparciastpprzyswoimstanowiskupracy. 2.5.3.Dostosowanieoparcia Powinna istnie moliwo dostosowania oparcia do wzrostu i nachylenia, poniewa komfortowe oparcie dolnej czci plecw podczas siedzenia sprzyja zachowaniu naturalnejpozycjikrgosupa. 2.5.4.Podokietniki Operator przyjmie wygodn pozycj, jeeli ma moliwo oparcia rk o podokietniki, ktrestanowirwniepodporpodczasprzyjmowaniapozycjistojcej. 2.6.MonitoryCCTV Wielko,pooenieiliczbamonitorwwcentrumnadzoru,jakrwnieliczbaobrazw zkamerCCTV,zaktreodpowiadajedenoperator,czaswywietlaniakadegoobrazui wykonywaneinnychzada,majwpywnaefektywnojegopracy. KadymonitorCCTVpowinienbyumieszczonywtakiejpozycji,abymaksymalizowa prawdopodobiestwo zaobserwowania przez operatora odpowiednich informacji ukazujcychsinaekranie,jednoczenieminimalizujcpotrzebruchu.

13

2.6.1.Wielkoipooeniemonitorw Przy wyborze wielkoci monitorw CCTV powinno si bra pod uwag konfiguracj przekazywanych obrazw (wielko nadzorowanych obiektw), charakter zadania operacyjnegoorazodlegodzielcoperatoraimonitor.Operatorniebdziewstanie szczegowo przyjrze si obrazowi zarejestrowanemu na maym monitorze, jeeli siedzi zbyt daleko od niego. To moe wpyn niekorzystnie na jego zdolno do efektywnej oceny obrazu lub jego odpowiedniego wykorzystania , wywoa irytacj, prowadzcdoblwoczuigowy. Monitory powinny by zamontowane w taki sposb, aby obserwujcy je przez dusz chwil operator nie musia przybiera zej postawy. Jeeli monitor zamontowany jest zbyt wysoko, lub ich rozstaw jest zbyt szeroki, operator bdzie musia forsowaszyj, abyprowadziobserwacje.Tomoeprowadzidozmczeniamini,aoperatorbdzie unikaobserwowaniamonitorw. Parametry monitora uywanego do szczegowej obserwacji powinny by atwo modyfikowalnezgodniezindywidualnymipotrzebamioperatorw. 2.6.2.Monitoryszczegoweioglne. Monitory wykorzystywane do szczegowego podgldu obrazu CCTV (powszechnie nazywane monitorami szczegowymi, ALARM lub monitorami SPOT) powinny by zabudowanewpierwszymplanienastanowiskupracy. Umoliwiaj one dokadn inspekcj otrzymanych obrazw i umoliwiaj otrzymanie przezoperatorapoprawnychiodpowiednioposobienastpujcychinformacji. MonitoryszczegoweALARM,SPOTpowinnybyumieszczonebezporednioprzed operatorem w odlegoci 0,5 1,5 metra wymiar przektnej powinien si waha pomidzy 9 16 calami. Powinny rwnie by umieszczone tak, aby operator mg swobodnieobserwowainnemonitorybezkoniecznocizmianypozycjisiedzcej. Korzystnym moe by rwnie umieszczenie wikszej iloci monitorwszczegowych (dwchlubtrzech)takabyoperatormgkontrolowaobrazpokazywanyprzezmonitor centralny,uywajcprzytymdwchssiednichmonitorwdoprojekcjiinnychistotnych obrazw. Pozostae monitory CCTVsu do dostarczania oglnego obrazu sytuacji i zwane s waniemonitoramioglnymi. W najlepszym ukadzie monitory te ustawione powinny by w rzdach w wikszej odlego odoperatora,aichwielkopowinnawahasipomidzy1728cali. 2.6.3.SystematyzacjainformacjiprzedstawionychnamonitorachCCTV Jeeli zadanie wymaga czstego przegldania duej liczbyobrazwwceluuzyskania niezbdnych informacji o obserwowanych obszarach, lub szybkiego zidentyfikowania obrazw wymagajcych szczegowej uwagi, wtedy przydatne moe si okaza wykorzystanie wikszej liczby monitorw ustawionych w rzdach, zastosowanie kompozycjiwieloobrazowychlubprzeczaniaobrazw . Systematyzacja prezentowanych obrazw pomoe operatorom efektywniej je bada i oceni. Obrazy ukazujce si na monitorach powinny by pogrupowane wedug pooenia obserwowanego miejsca, lub wedug obszarw szczeglnie naraonych na

14

incydentyoweobrazynaleyprezentowawkonkretnymmiejscuwrzdziemonitorw. To zachci operatora do systematycznego obserwowania tych obrazw wyrywkowe obserwowaniejestzniechcajceimniejefektywne. Technologia prezentacji wieloobrazowej (podzia ekranw) lub przeczanie oferuj rnorodno ukadw ekranw, z wieloma obrazami prezentowanymi na jednym ekranie. Naley jednak pamita e jakiekolwiek zwielokrotnianie zmniejszy liczb szczegw obrazu widocznych dla operatora. Sprawia to, e trudniejsze staje si dugotrwae prowadzenie obserwacjianiektrezadaniawymagajceskupieniawzroku na szczegach, np. czytanie tablic rejestracyjnych, s wrcz niemoliwe do wykonywania Zaleca si projekcj maksymalnie czterech obrazw na jednym monitorze, jeeli operatormusiskupiasinaszczegach. Coraz szersze zastosowanie technologii komputerowych umoliwia prezentacj obrazw na wiele sposobw, nacisk powinno si jednak ka na wpyw, ktre owe technologiewywierajnaefektywnpracoperatora. CykliczneprzeczanietoalternatywnemetodyprezentacjiobrazwCCTV.Powinnosi ichunika,jeelizadanieoperatorasprowadzasidoidentyfikacjizmianywogldanym obrazie,zwaszczanamonitorachumieszczonychperyferyjnie,poniewabdzietodla niegorozpraszajce,irytujceizniechcajce. 2.6.4.Liczbaobrazwzkamerprzypadajcychnajednegooperatora WprocesieprojektowaniasystemuCCTVnaleydokadnierozwayliczbobrazwz kamerprzypadajcadonadzorunajednegooperatora. Naley mie wiadomo, e ta decyzja bdzie miaa kluczowe znaczenie dla osigniciaprzezsystemzakadanychcelw,gdyistniejgranicefektywnegonadzoru. Mimo i badania przeprowadzone przez PSDB i inne instytucje nie podaj adnych, jednoznacznych rozstrzygni, operatorzy CCTV uwaaj, e maksymalna liczba obrazw,jakswstanieefektywniemonitorowa,to16lubmniej. Trochponadpoowoperatorwuwaaza,emaksymalnaliczbawahasiod1do4 (7). Dane eksperymentalne wskazuj, e wraz ze wzrostem liczby nadzorowanych kamer malejeefektywnopracyobserwatorwprbujcychwykrycele(dotyczymonitoringu wcentrachmiast)(8). Wnioski te id w parze z wynikami bada Ticknera i Poultona, ktrzy porwnywali efektywno pracy przy zwikszajcejsi liczbiemonitorw.Przy4,9i16monitorach pokazujcych bardzo ruchliwe obszary miejskie, skuteczno dziaa operatorw przy wykrywaniupostaciwyniosaodpowiednio93%,84%i64%(9). Poniewa badanie te nie s rozstrzygajce, kierujcy systemem powinni podj ostateczndecyzjbiorcpoduwagzadaniaoperacyjnestawianeprzedoperatorami, charakterystyki nadzorowanych obszarw, czynnoci jakie wykonywane s przez obserwowanecele,czstotliwociincydentw,dugociczasuogldaniaobrazwinne zadaniawykonywanewpokojukontrolnymiwreszciekompetencjioperatora(10).

15

Ocenawykonywanejpracyjestistotnymelementemzarzdzaniasystememimaonana celusprawdzenieczyspenianeswytycznefunkcjonalne(11). 2.6.5.Czaspodgldu Mimo, i badania PSDB i inne nie podaj adnych rozstrzygajcych danych dotyczcychmaksymalnegoczasuprowadzeniaefektywnejobserwacjiprzezoperatora CCTV, to operatorzy monitorujcy kamery w centrach miast stwierdzaj, e maksymalny czas obserwacji waha si pomidzy 30 minutami a 2 godzinami. Po raz kolejny jest to zoona kwestia, a czas obserwacji bdzie zaleaod wielu czynnikw, nietylkoodtychzwizanychzwymogamipracy. PrzepisyBHPdotyczceekranwradz,abywceluunikniciazmczeniawywoanego uywaniemtegowyposaenia,robi:

krtkie, czste przerwy, ktre maj korzystniejszy wpyw ni sporadyczne dusze przerwy:np.510minutowaprzerwapo5060minutowejcigejpracyprzyekranie i/lubklawiaturzedalepszeefektyni15minutowaprzerwaco2godziny(12).Dzie pracy operatora powinien by zorganizowany tak, aby mia on moliwo okresowych przerw w pracy i przebywania z dala od ekranw, ale powinny by one zaplanowany na spokojniejszy por podczas pracy (czas, w ktry incydentw jest mniej). OperatorzypowinniprzejszkoleniedotyczcezagadnieBHP,abyzmniejszyryzyka opisaneponiej,aczcesizpracprzyekranachmonitorw . Operatorzyniepowinniogldatelewizjiwczasieswoichprzerw. 2.6.6.Informacjazekranw Naleyumoliwioperatoromszerokiewykorzystywanieinformacjidotyczcychobrazu prezentowanego na ekranie CCTV. Powinny to by co najmniej numer i pooenie kamery, co zwalnia operatora od czsto czasochonnej czynnoci samodzielnego identyfikowaniaprezentowanegoobszaru.Braktychdanychmoespowodowabdyi zamieszanie w pniejszej analizie zdarze. Informacja powinna by wywietlana na monitorze w taki sposb, aby nie zasania odbieranego obrazu. We wszystkich przypadkach naley stosowa spjny format prezentacji informacji na wszystkich ekranach.

2.7 PanelkontrolnyPanel kontrolny jest podstawowym urzdzeniem uywanym przez operatora do sterowania urzdzeniami i wprowadzania danych. Podczas jego projektowania i programowaniafunkcji,naleywzipoduwagpotrzebyoperatora.Jegouytkowanie powinnobywysoceintuicyjne,takabyoperatormggoszybkoobsugiwa,cobdzie sprzyjaszybkimreakcjomipopenianiumaejilocibdw. Budowa paneli kontrolnych powinna bra pod uwag potrzeby operatorw prawo i leworcznych. Poniejprzedstawionozakreswymagajcyprzegldu:

16

2.7.1.Typmanipulatora Kontrola ogniskowej i osi optycznej kamery (PTZ) moe by dokonywana za pomoc drka,trackballa,ekranudotykowegolubprzyciskw. Pooenieprzyciskwnapanelu,zwaszczatych,ktreinicjujizatrzymujnagrywanie lub przesuwaj kamery do poprzednich pozycji, powinno by zaprojektowane tak, aby unikaprzypadkowychbdwprzyciskinajczciejuywane,jaktesterujcewyborem kamer lub powikszeniem, powinny by umieszczone na optymalnej pozycji aby uniknbdw,zwaszczakiedyoperatorpracujewduymstresie.Jeeliprzyciskis zamae,operatormoeniebywstanieprzeczytaoznacze,lubmoeprzypadkowo przycisnwicejnijedenprzycisk. Jeelijesttokonieczne,powinnosizapewnioparciedlarkidoni. 2.7.2Spjnoprojektu Jeeli uywany jest wicej ni jeden panel kontrolny, wtedy projekt kadego z nich powinien by tak dobrany tak, aby zredukowa prawdopodobiestwo bdw, ktre mog si pojawi gdy operator przecza si z jednego panelu na drugi, zwaszcza w sytuacji stresowej. Wszystkie panele kontrolne powinny by wykoczone nie odbijajcymmateriaem,abyzapobiecodbiciomwiata. 2.7.3Pooenie Panel kontrolny jest podstawowym elementem uywanym do sterowania urzdze i przeczania obrazw podczas monitorowania i powinien by pooony w atwo dostpnym operatorowi miejscu, tak aby unikn nadmiernego wysiku i napicia rk podczasoperowanianim. Pozwoli to uzyska wikszy dokadniejsz selekcj i konfiguracj obrazw, zwaszcza kiedyoperatorpracujewsytuacjistresowej.Jeelipanelkontrolnyniebdziepooony prawidowo, operator moe utraci istotne sekundy sigajc do niego, a jego pozycja moeuniemoliwiaobserwowanieobrazwpodczassterowaniapanelem. Panel kontrolny nie powinien by poczony na stae do stanowiska pracy, poniewa uniemoliwitodostosowaniejegopozycjidopotrzeboperatora.

3.ASPEKTY ZDROWOTNE WYNIKAJCE Z NIEPRAWIDOWEGO PROJEKTUPomieszczenie kontrolne, w ktrego projekcie nie wzito pod uwag aspektw ergonomicznych,moenarazizdrowieibezpieczestwooperatoraCCTV,jakrwnie niekorzystniewpynnaefektywnopracy.Poniejprzedstawionoaspektyfizycznei psychologiczne dotyczce zdrowia, a powizane z nieprawidowym projektem tego elementu. 3.1 Zwizanezpostaw Minie, cigna i stawy wsppracuj ze sob i tym samym zapewniaj utrzymanie poprawnejpostawyiruchw:zaposturainiepoprawneporuszaniesimogprowadzi do problemw z krgosupem i miniami. Negatywnie na postaw moe wpyn nieprawidowe rozwizania stanowiska pracy, np. jeeli operator CCTV musi przez 17

duszy czas przyjmowa nienaturalna lub niewygodn pozycj, poniewa jego stanowisko,wyposaeniei/lubfotelezostaylezaprojektowanemoetoprowadzito rnorakich problemw natury fizycznej powizanych z grn czci ciaa (gow, szyj, ramionami, rkami, nadgarstkami i domi). Operator moe odczuwa tymczasowezmczenie,blczydyskomfort,ktrenaduszmetmogprowadzido powaniejszych upoledze spowodowanych wykonywan prac,znanychjakozesp zaburzekoczyngrnych. 3.2 Wzrokowe Wiele zada operatorw CCTV wymaga udziau wzroku, wic wane jest aby rodowisko centrum nadzoru sprzyjao efektywnoci pracy zwizanej z zadaniami wizualnymi. Czynniki wpywajce na efektywno pracy wzrokowej i komfort obejmuj: owietlenie(sztuczneinaturalne),jakoipooeniemonitorwCCTVorazwaciwoci materiaw, z ktrych wykonano wszelkie powierzchnie w pokoju kontrolnym powierzchnia na stanowisku pracy, w otoczeniu monitora i panelu kontrolnego. Zmczenie wzroku, zaczerwienione lub obolae oczy i ble gowy mog by wynikiem zychwarunkwpracyoperatora,takichjaksabelubniskiejjakociowietlenie.Moeto prowadzidospadkuefektywnocipracywzrokowejidyskomfortuoperatora. 3.3 Streszawodowy Jeeli rodowisko, uywane wyposaenie i podejmowane dziaania nie s zaprojektowane ergonomicznie, operator moe odczuwa rozdranienie, frustracj, niepokj,depresjizmczenie. Te czynniki samopoczucia fizycznego mog by szkodliwe dla zdrowia i powizane s. Stres zawodowy moe prowadzi do utraty motywacji i zaangaowania, konfliktw pomidzy pracownikami oraz do obnienia efektywnocipracy. 3.4 Profesjonalnewsparcieiszkolenie Prawidowe pod wzgldem ergonomicznym zaplanowanie pomieszcze i stanowiska pracy oraz zagwarantowanie zdrowia i bezpieczestwa operatora CCTV poprzez odpowiednie szkolenie BHP, pomoe zapobiec wyej wymienionym ryzykom, ktre wpywajniekorzystnienawydajnopracy,zdrowie,bezpieczestwoikomfort(13).

18

4 ZASADY DOKONYWANIA NADZORUCCTV

OCENY

ROZWIZA

CENTRUM

Lista kontrolna w zaczniku A do niniejszej publikacji dostarcza praktycznego narzdzia,ktremoebywykorzystanepodczasprzeprowadzaniaocenyistniejcego Centrum Nadzoru lub w ocenie specyfikacji projektu przeznaczonego do przyszej realizacji. Lista kontrolna podzielona jest na czci dotyczce kadego z aspektw , ktre powinnybyzawartewprojekcieiktrezostayomwionewrozdziale2.Ocena moe obejmowa wszystkie kwestie wskazane na licie kontrolnej, lub tylko pozycje szczeglnieinteresujceuytkownikabdinwestora. 4.1 Systemoceniania Licie kontrolnejtowarzyszy prosty system oceny tak/nie Podczas oceniania kadej z pozycjinaleyuywskazwekpodanychwrozdziale2. Abydodatkowouzupenidanenaktrychbazowabdzieocenacentrumkontrolnego, osobaprzeprowadzajcaocenmoe: obserwowaoperatorawykonujcegopraci/lub przeprowadziwywiadzoperatorem,zadamupytaniadotyczcernychaspektw projektu. Moetouwypukliwieleproblemw,ktreoperatornapotykapodczascodziennejpracy. Przypisanieocenytakpozycjizlistywskazujenafakt,etenkonkretnyaspektprojektu, lubspecyfikacji,uwzgldniazasadyergonomii. Jeeli pozycji przypisana jest odpowiedz nie, oznacza to, i w aspekt nie jest zaprojektowany ergonomicznie i w takiej sytuacji powinno si rozway dziaania naprawcze. W przypadkach, gdy pozycje na licie kontrolnej nie znajduj odzwierciedlenia w ocenianymnaleyzaznaczyodpowiedniedotyczy. 4.2 Planowanieistosowanierozwizaprojektowych Jeeliwczasieocenynastpujeidentyfikacjaproblemw,naleyzaplanowadziaania naprawcze, aby zapewni zastosowanie odpowiednich rozwiza. Pewne problemy mogbybardzoatworozwizanebezpotrzebydodatkowegodoradztwa,np.poprzez reorganizacjstanowiskapracy.Moebyjednakwymaganewsparciespecjalistwds. czynnikw ludzkich, zwaszcza kiedy zmiany zwikszajce efektywno pracy CCTV mogniekorzystniewpynnainnefunkcjecentrumnadzoru. Akademia Monitoringu Wizyjnego dysponuje list konsultantw, ktrzy mog Pastwa wspomcwprowadzeniudziaawzakresieergonomiiiorganizacjipracyoperatorw.

19

4.3 Promowaniecigychulepsze Konsekwentne stosowanie zasad ergonomii wymaga, aby kade ewentualne modyfikacjepodlegayoceniewzakresieichwpywunaergonomiestanowiskapracy Takiedziaaniazademonstrujerwniezaangaowaniekierownictwasystemu w promowaniu bezpiecznego i efektywnego Centrum Nadzoru CCTV co z pewnoci spotkasizprzychylnymodbiorempersoneluiwpyniepozytywnienawynikipracy.

20

ZacznikA ListakontrolnaergonomiaCentrumNadzoruCCTV A1UwagidotyczceprojektuCentrumNadzoru A11.UwagiarchitektoniczneCzywielkopomieszczeCentrumNadzorujestwystarczajcadopomieszczenia wyposaeniaipracownikw? Czywielkopomieszczeumoliwiajegorozbudowwprzyszoci? Czy drzwi wejciowe oraz cigi komunikacyjne s wystarczajco szerokie, aby umoliwi atwy dostp wzkom inwalidzkim (jeeli jest to konieczne), lub czciom wyposaeniaowikszychrozmiarach? Czywpomieszczeniuznajdujesiokno? Czywoknowyposaonejestwzasonyumoliwiajceskutecznakontrolilociwiata Dziennegowpadajcegodopomieszczenia? tak nie ND

A1.2CzynnikirodowiskoweCzywiatosztucznejestodpowiedniedowykonywaniewszystkichzada? Czyuywanejestwiatorozproszone? Czy operatorzy CCTV maj moliwo dostosowania temperatury pomieszczenia do oczekiwa? Czypokjjestwentylowanywieym,oczyszczonympowietrzem? Czyinstalacjawentylacjiniewytwarzanieprzyjemnychcigwpowietrza?

tak nie ND

A1.3ProjektstanowiskapracyCzy jest wystarczajca duo miejsca na uda, kolana, podudzia i stopy pod stanowiskiempracyi pomidzymeblami? Czy stanowisko pracyjestwystarczajcoduedowykonywaniazada,pomieszczenia wyposaeniaidokumentw? Czyjestwystarczajcoduomiejscadoprzeprowadzeniaszkoleniaoperatora? Czy materiay potrzebne do pracy i czsto uywane wyposaenie lub elementy kontrolneznajdujsiwatwodostpnymdlaoperatoramiejscu? Czypowierzchniastanowiskapracyjestwykonanazmateriaunieodbijajcego (niebyszczcego)?

tak nie ND

A1.4UkadstanowiskapracyCzykadyoperatormaatwydostpdowsplnychczciwyposaenia? Czyukadstanowiskapracybierzepoduwagwymogikonserwacyjnei umoliwiadostptechnikom? Czy wyposaenie projekcyjne (monitory) umieszczone s pod ktem 90 stopni wzgldemokien? Czy wyposaenie projekcyjne (monitory) umieszczone jest tak, aby nie by w tym samympolawidzeniacooknapomieszczeniakontrolnego? Czykableiprzewodysodpowiedniozabezpieczoneiutrzymane?

tak nie ND

A1.5FoteleCzyfoteloperatorajeststabilnyiwygodny? Czyistniejemoliworegulowaniawysokocifotela? Czyistniejemoliworegulowaniawysokociiktanachyleniaoparcia? Czyfotelposiadapodokietniki? Czyfotelposiadapodnek?

tak nie ND

21

A1.6MonitoryCCTVMonitoryszczegoweCzymonitoryszczegoweuywanesdoszczegowejanalizyobrazwCCTV? Czy wielko monitorw szczegowych odpowiada wymogom prowadzonych dziaa (np. 916calipoprzektnej)? Czyodlegooperatoraodmonitorajestodpowiedniadozadaiwielkoci monitora(np.0,51,5metra)? Czyustawieniemonitorwpozwalaoperatorowinaprzyjcieprawidowejpozycji? Czymonitoryustawionestak,abymaksymalizowaprawdopodobiestwozauwaenia przez operatorawanychinformacjinawywietlanychobrazach? Czy kt nachylenia ekranu moe by dostosowany do indywidualnych potrzeb operatora? tak nie ND

MonitoryoglneCzywielkomonitora(w)jeststosownadoprowadzonychdziaa(np.1721cali poprzektnej)? Czyodlegomonitoraodoperatorajeststosownadozadaiwielkoci monitora? Czy operator moe swobodnie obserwowa wszystkie obrazy bez potrzeby zmiany pozycji?

tak nie ND

SystematyzacjainformacjiprzedstawionychnamonitorachCCTVJeeliobrazywywietlanesnamonitorachoglnych,toczysonerozmieszczone systematycznie,takabyoperatormgzostaprzeznieodpowiednionaprowadzony? Jeeliobrazywywietlaneszapomoctechnologiipodziauekranu,toczy wielkomonitorajestodpowiedniadoliczbyprezentowanychnanimobrazwi dowykonywanychzada? Czy liczba prezentowanych obrazw na jednym monitorze jest odpowiednia dla dostarczeniaoperatorowiszczegwpotrzebnychdowykonaniazadania? Czy unika si autocyklicznoci i przeczania jako metod prezentowania obrazw zawierajcychduliczbaktywnoci

tak nie ND

Liczbaobrazwzkamerprzypadajcychnajednegooperatora:Czyliczbakamerprzypadajcychnajednegooperatorajestopartana:celuobserwacji typieobserwowanejaktywnoci/incydentu aktywnociobiektwnaobrazie czstotliwociincydentw ilociczasuspdzonegonaprowadzaniuobserwacji innychzadaniachprzeprowadzanychprzezoperatora kompetencjachoperatora? tak nie ND

22

CzaspodglduCzypracazorganizowanajestwtakisposb,abyoperatormgrobikrtkieprzerwyw pracy,zdalaodekranw? Czy operatorzy przechodz szkolenie BHP, ktre zmniejszy ryzyko zwizane z utrat zdrowiai bezpieczestwem?

tak nie ND

InformacjazekranwCzyidentyfikacjakameryjestwyranieprzedstawionanaobrazie? Czypodstawoweinformacjeswywietlonenagrzeekranu? Czyinformacjenaekraniesumieszczonewrozsdnysposb? Czydoprezentacjiinformacjinaekranieuywanyjestzakadymrazemspjnyformat?

tak nie ND

A1.7PanelkontrolnyCzypanelkontrolnyuwzgldniapotrzebyoperatorwprawoileworcznych? Czy kontrolki zaprojektowane s w taki sposb, aby unikn przypadkowego nacinicia naprzycisk? Czywielkoprzyciskwjestodpowiedniadlawszystkichoperatorw? Czyoznaczeniaicyfrynaprzyciskachswystarczajcejwielkoci? Czy z normalnej pozycji, w ktrej pracuje operator, mona swobodnie przeczyta oznaczenia? Czy operatorom zapewnia si podokietniki w przypadkach, gdzie uywa si drkw sterowniczychlubekranwdotykowych? Czy powierzchnia panelu kontrolnego wykoczona jest materiaem nie odbijajcym wiata? Czypanelekontrolnezaprojektowaneswedugspjnegoformatu? Czypanelkontrolnypooonyjestwmiejscuatwodostpnymdlaoperatora? Czy panel kontrolny jest przenony i czy tym samym pozwala na zastosowanie elastycznychmetodoperacyjnych?

tak nie ND

23

FormularzrejestracyjnyuytkownikaAkademiaMonitoringuWizyjnego:

Imiinazwisko

Instytucja/organizacja

Subowyadrespocztowy/adresemail/telefon/fax.

Jestemnowymuytkownikiemproszorejestracj Jestemzarejestrowanymuytkownikiemproszoaktualizacjmoichdanych Jestemzarejestrowanymuytkownikiemproszousuniciemoichdanych UWAGArejestracjaniewiesizadnymiopatamianiobecnieanitewprzyszoci

Formularzprosimyprzesanaadres: AkademiaMonitoringuWizyjnego SpecialisedProjectsPolska Sp.zo.o. ul.Grottgera35,44100Gliwice email:akademia@cctv.org.pllubpolska@specialisedprojects.com tel/fax0322790548

24