ANADOLU ÜNİVERSİTESİ

Açıköğretim Fakültesi

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ

AÇIKÖĞRETİM SİSTEMİ OLANAKLAR-SINIRLILIKLAR

Prof. Dr. Ali Ekrem ÖZKUL - Prof.Dr. Mehmet KESİM

Öğr.Grv. Mehmet Emin MUTLU

AB2000

Anadolu Üniversitesi

Açıköğretim Sistemi

Uzaktan Eğitim ve Açıköğretim

Türk Yüksek Öğretim Sisteminde Açıköğretim’in Yeri

Açıköğretim Sisteminin Yapısı ve İşleyişi

2000’li Yıllara Hazırlık

Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Sağladığı

Olanaklar/Sınırlılıklar

– Televizyon

– İnternet

– Videokonferans

Uzaktan Eğitim ve Açıköğretim

Uzaktan Eğitim, farklı mekanlardaki öğrenci, öğretim elemanı

ve eğitim araçlarının iletişim teknolojileri aracılığıyla

buluşturulmasını içeren eğitim modelleridir.

Eğitim elemanı

Eğitim materyalleri Eğitimden faydalanan

Açıköğretim, eğitim kurumuyla olan ilişkinin öğrencilerin

coğrafi, sosyal ve zaman kısıtlarının göz önüne alınarak

tasarlandığı, esnek ve yaygın eğitim politikalarının

uygulandığı eğitim modelleridir.

Neden Açıköğretim?

Eğitim İhtiyacı

Toplumun eğitim ihtiyacı büyüktür. Geleneksel eğitim kurumları

bu ihtiyacı karşılamada kapasite ve insangücü yönüyle yeterli

değildir.

• Ortalama eğitim süresi : 4 yıl

• 30 yaşın altında 40 milyon nüfus

• Yaşamboyu öğrenme

• Yükseköğretimde okullaşma oranı : %28

Neden Açıköğretim? Yükseköğrenim Talebi

Yıl Başvuran Yerleştirilen AÖF % % AÖF AÖF Dahil Hariç

1981 420.850 54.818 - 13.0 13.0

1988 693.277 188.183 81.356 27.1 15.4

1996 1.398.768 412.207 185.136 29.5 16.2

1997 1.398.367 421.372 178.766 30.1 17.3

1999 1.479.562 414.372 166.175 28.0 16.7

1982 yılında, iki lisans programıyla 27.000 öğrenciyle

başlayan ANADOLU ÜNİVERSİTESİ uzaktan öğretim

uygulamaları, bugün üç fakülte kapsamında 8 lisans, 15

önlisans, yurtiçi ve yurtdışı çeşitli lisans tamamlama

programlarıyla yurt içinde 82 merkezde, yurt dışında da

7 ülkede yaklaşık 600.000 öğrenciye eğitim-öğretim

hizmeti vererek devam etmektedir.

Anadolu Üniversitesi

Açıköğretim: Fakülte ve Bölümler

REKTÖRLÜK

AÖF İKTİSAT

FAKÜLTESİ

İŞLETME

FAKÜLTESİ

İktisadi İdari

Programlar

Sağlık Programları

Yaygın Eğitim

Uzaktan Öğretim

İktisat

Maliye

Kamu Yönetimi

Çalışma Ekomomisi ve

Endüstriyel İlşkiler

İşletme

Pazarlama

Yönetim ve

Organizasyon

Muhasebe Finansman

Batı Avrupa Programları

ÖĞRETMENLİK

EĞİTİMİ

TASLAK

AÖF

Sosyal Bilimler İş İdaresi

Ev İdaresi Halkla İlişkiler

Mahalli İdareler Bölümü Satış Yönetimi

Dış Ticaret Muhasebe

Turizm ve Otelcilik Büro Yönetimi

Bankacılık ve Sigortacılık Sağlık Kurumları İşletmeciliği

Sağlık Programları Yaygın Eğitim Ebelik İlahiyat Programı

Hemşirelik İlköğretim ÖLTP

Sağlık Memurluğu Tarım Önlisans

Veterinerlik-Sağlık Önlisans

Batı Avrupa Programları Uzaktan Öğretim İktisat Ve Yönetim Organizasyon Lisans Uzaktan Öğretim Yüksek Lisans

Dış Ticaret ve Turizm Otelcilik Önlisans

İktisadi İdari Programlar

Açıköğretim Sistemi

Basılı malzemeler

Radyo-TV programları

Akademik danışmanlık

Ölçme değerlendirme

Açıköğretim büroları

Basılı Malzemeler

Uzaktan öğretim tekniğine uygun şekilde özel olarak

hazırlanmış; yazı, şekil, tablo, grafik, fotoğraf gibi

sembollerle bütünleştirilen kitap, fasikül, ders notu, yardımcı

kaynak, bülten

Öğrencilere belli aralıklarla, düzenli olarak ulaştırılır.

Basılı Malzemeler

Bugün Anadolu Üniversitesinin uzaktan öğretim yapan

Açıköğretim, İşletme ve İktisat Fakültelerinde uygulanan

programlarına ilişkin olarak yukarıda belirtilen niteliklerde

200’e yakın kitaptan 2.850.000 adet kitap basılarak

öğrenciye çeşitli yollarla ulaştırılmaktadır

Yayın Yoluyla Eğitim (Radyo-TV)

• Diğer araçlarla yürütülen eğitim-öğretim

faaliyetlerini desteklemek, çeşitlendirmek, bilgi verme,

örnek olayları canlandırma, gerçek hayattan kesitler

sunma ve öğrenciye rehberlik yapma.

• Yapılan yayınları kaydederek daha sonra uygun

zamanlarda tekrarlama olanağı

•Üç stüdyoda 277 ders için toplam 2026 adet üretilen TV

ders programları, TRT’nin tahsis ettiği 647 saat süresince

ülkemizin en ücra köşesine ve KKTC’ne ulaştırılmaktadır.

•Batı Avrupa Projesi kapsamında, Avrupa’nın 6 ülkesinde

Açıköğretime kayıtlı öğrencilerin adreslerine video kaset

•Radyo için 103 adet (35 saat) program

Yayın Yoluyla Eğitim (Radyo-TV)

Akademik Danışmanlık Akademik Danışmanlık Dersleri: Uzaktan öğretim teknikleriyle öğrenciye ulaştırılan derslerle ilgili

• Yeni ve değişik konuların incelenmesi,

• Yardımcı kaynaklarla ve bunlardan yararlanma yollarına

ilişkin bilgi verilmesi,

• Ele alınan soruların öğrencinin de katılımı

sağlanarak aşama aşama çözülmesi,

• Örnek, uygulama çalışmalarının yapılması

• ve akademik etkileşimin sağlanması

amacıyla yapılan yüz yüze dersler.

Akademik Danışmanlık Dersleri: •56 il merkezinde, 38 üniversitenin desteğiyle

•Bu üniversitelerde görevli 110 profesör, 60 doçent 149 yardımcı

doçent, 291 öğretim görevlisi ile

• Anadolu Üniversitesinde kadrosunda olan 70 öğretim görevlisi

olmak üzere toplam 680 öğretim elemanı tarafından

yürütülmektedir.

Akademik Danışmanlık

Akademik Danışmanlık Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) Laboratuarları:

Uzaktan öğretimin etkinliğini artırmak, basılı malzemeler ve

yüz yüze eğitim yoluyla gerçekleştirilen öğretim faaliyetlerine

destek olmak amacıyla 1994 yılından itibaren Anadolu

Üniversitesi uzaktan öğretim sistemi kapsamında başlatılan

bu uygulamalar halen 14 il merkezindeki BDE

laboratuarlarında devam etmektedir.

Ölçme Değerleme

Uzaktan öğretim sisteminde öğrencinin başarısının ölçülmesi ve

değerlendirilmesi, örgün öğretime göre hem daha zor olmakta, hem

de kapsamlı hazırlık çalışmalarını ve organizasyonu

gerektirmektedir.

Ölçme değerleme alt sistemi içerisinde iki birimin stratejik önemi

vardır.

•Test Araştırma Birimi (TAB)

•Bilgiişlem Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAUM)

Ölçme Değerleme

Test Araştırma Birimi (TAB)

•Soru bankasının oluşturulması ve yaşatılması

•Sınav öncesinde istenilen niteliklere uygun soru

kitapçıklarının hazırlanması

•Sınav sonrasında madde analizleri

Ölçme Değerleme

Bilgiişlem Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAUM)

Sınav organizasyonu(Yıl sonu):

• Yurtiçinde 76, Batı Avrupa’da 10 ve Kıbrıs’ta 1 olmak

üzere, toplam 87 merkezde, 3631 bina ve 55.007 salonda,

147.766 görevli gözetiminde

• 229 ders, 517.448 (dört oturumda 1.185.787) öğrenci için,

Sınavlar tamamen bilgisayarlı ortamda değerlendirilip sonuçlar

öğrencilere posta yoluyla ulaştırıldığı gibi, internet aracılığıyla da

duyurulmaktadır

Açıköğretim Öğrenci Büroları

Açıköğretim öğrenci destek hizmetleri

• Öğrenci belgeleri,

• Kayıt/kayıt yenileme işlemleri,

• Not durum belgesi

•Diplomalar

75 ildeki 78 öğrenci bürosu yoluyla, 335 personel tarafından verilmektedir.

Gerektiğinde-Bağlantı (Dial On Demand) sistemine göre büro otomasyonu sağlanmıştır.

Açıköğretim Öğrenci Profili

• % 75’i orta ve alt gelir grubundadır.

• % 30’unun yerleşim yeri ilçe ve köylerdir.

• % 78’i çalışmaktadır.

• % 62’si 24 yaşından büyüktür.

• % 45’i evlidir.

• % 40’ü kadın, % 60’sı erkektir.

• % 2.8’i özürlüdür.

•Yeni Bölüm ve Programlar

•İleri Teknolojilerin Uzaktan Eğitimde Kullanılması

Televizyon

Bilgisayar / Internet

Videokonferans

•Açıköğretim Eğitim ve Uygulama Merkezleri

•YÖK Düzenlemeleri

•Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim

Önlisans Programları Mezunlarının Lisans

Öğrenime devamları konusunda yönetmelik

Yeni Bölüm ve Programlar

•İktisadi ve İdari Programlar ve Sağlık Programları

bölümlerine ek olarak

Sosyal Bilimler

Teknik Bilimler

Eğitim Bilimleri

bölümleri kurulması

•Ölçme Değerleme sisteminin geliştirilmesi

Kredili sistem

Anadolu Üniversitesi Hazırlıkları

İleri Teknolojilerin Uzaktan Eğitimde Kullanılması

İki Temel Gelişme

Kişisel bilgisayarların metin, grafik, video, ses ve sanal

gerçeklik, kısaca çoklu ortam (multimedia) özellikleri

kazanması

İletişim altyapısı, araçları ve yöntemlerindeki gelişmeler

Bilgi (süper) otoyolları: İki nokta arasında yüksek hızda

veri/bilgi iletimini sağlayan ağlar ve iletişim uyduları

Yeni Teknolojiler Işığında

Açıköğretim Ders Hazırlama Süreci

DERS İÇERİĞİNİN

BELİRLENMESİ

DERS MATERYALLERİNİN BELİRLENMESİ

DERS KİTABI TV, İNTERNET, AKADEMİK

DANIŞMANLIK,

BİLGİSAYAR DESTEKLİ AKADEMİK DANIŞMANLIK

DERS KİTABI

HAZIRLIK

SÜRECİ

TV PROGRAMI

HAZIRLIK

SÜRECİ

BİLGİSAYAR

PROGRAMI HAZIRLIK

SÜRECİ

VİDEO KONFERANS

PROGRAMI HAZIRLIK

SÜRECİ

UZAKTAN

EĞİTİM

SİSTEMİNE

UYGUN

ÇIKTILAR

DERS KİTABI

CANLI YAYIN

PROGRAM

KASETLERİ

TV

PROGRAMLARI

İÇERİK

ALIŞTIRMA

İLETİŞİM

INTERNET

YÜZYÜZE

EĞİTİM

AKADEMİK

DANIŞMANLIK

DERS

YAZILIMLARI

DENEME

SINAVLARI

BİLG. DEST.

AKADEMİK

DANIŞMANLIK

VİZE FİNAL

BÜTÜNLEME

SINAVLAR

Uzaktan Eğitime Yansıma

Öğreten (verici) ve öğrenen (alıcı) arasında iki yönlü

iletişim olanağı

Öğrencilerin çok miktarda bilgiye ulaşma olanağı

Kütüphaneler World Wide Web (WWW)

Uzmanlar FTP

Elektronik ilan tahtaları Elektronik Posta (e-mail)

Uzaktan Eğitime Yansıma

Televizyondan daha etkin yararlanma

Bilgisayar / İnternet ortamında ders ve

danışmanlık

Videokonferans yoluyla iki yönlü video/ses

etkileşimli eğitim

2000’li Yıllarda Olanaklar

Mevcut ve yakın gelecekte öğrencilerin büyük oranda sahip

olduğu, ya da kolaylıkla erişebileceği ortam TV’dir.

Geleneksel TV yayınları yerine etkileşimli, öğrencinin yayın

anında katılımının sağlandığı canlı yayınlar

3894 sayılı kanunda değişiklik yapılarak ulusal düzeyde açık

yayın yetkisi, kanal ve frekans tahsisi sağlanması gereklidir.

Televizyondan daha etkin yararlanma

Eğitsel potansiyeli çok yüksek olan bilgisayarlardan

Açıköğretim sistemi içerisinde yararlanmak için gerekli

altyapı hazırlanmış, ders yazılımlarının üretilmesi konusunda

bilgi birikimi ve deneyim kazanılmıştır.

Akademik Danışmanlık sistemi içerisinde, bazı dersler için

hazırlanmış olan ders yazılımları, 14 ilde bilgisayar

labaratuvarlarında öğrencilerin kullanımına sunulmaktadır.

Açıköğretime çok önemli bir eğitim-iletişim altyapısı

sağlayacak olan model, Internet in eğitime uygulanmasıdır.

Öğrencilerin bilgisayar sahipliği / erişimleri sınırlıdır

Bilgisayar / Internet ortamında ders ve danışmanlık

Coğrafi olarak iki ya da daha fazla tarafın (kişi ya da grup) görüntülü ve sesli olarak iki yönlü etkileşimini sağlayan bir

iletişim teknolojisidir.

1997 yılında YÖK-Uzaktan Eğitim fizibilite projesinin pilot uygulaması

1999 yılında Eskişehir’den Kazakistan A. Yesevi Kazak Türk Üniversitesine uydu bağlantılı videokonferans/Internet destekli ders verilmiştir.

2000 yılında KKTC- AÖF Akademik Danışmanlık hizmetleri ve İşletme yüksek lisans programını desteklenmektedir.

Uydu iletişim maliyetlerinin yüksekliği, ilgili kurumlarla işbirliği (Telekom, Ulakbim)

Videokonferans

Açıköğretim Öğrenci Merkezleri Açıköğretimi öğrenciler için cazip kılmak, sosyal ortam eksikliğini

gidermek ve etkileşimi artırmak için

Fonksiyon

Kayıt, Öğrenci işleri ,Akademik Danışmanlık, Rehberlik-Yönlendirme, İnternet Bağlantısı, Sanal Kütüphane, Haberleşme, Video Konferans

•Bina •Çok amaçlı konferans salonu •Bilgisayar laboratuarı •Derslik •Kantin •Spor olanakları

•Personel

•Yeterli kadro

Internet Ortamında AÖF

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Internet Ortamında Deneme Sınavları

Açıköğretim 2000’li yıllarda da Türk eğitim sistemi

içerisindeki konumunu ve önemini devam ettirecektir.

Sistemin yeni teknolojilerin sağladığı olanaklarla

desteklenmesi gereklidir.

Türkiye’nin yükseköğretim harcamaları içinde küçük

sayılabilecek bir kaynağın aktarılmasıyla sistemin etkinliğinin

önemli ölçüde artırılması mümkündür.

Sonuç