Analisa Kerusakan Jalan dengan Metode Pavement … fileAnalisa Kerusakan Jalan dengan Metode Pavement Condition Index (PCI), ... an k es lah n, untuk i tu k ri ik d n s n y ng b rsif

perpustakaan.uns.ac.id digilib.uns.ac.id

commit to user

i

Analisa Kerusakan Jalan dengan Metode Pavement Condition

Index (PCI), Peningkatan dengan Metode Analisa Komponen dan

Rencana Anggaran Biaya (RAB) Ruas Jalan Lingkar Utara Solo

KM 4+000 – 6+000

TUGAS AKHIR

Disusun Sebagai Salah Satu Syarat Memperoleh Gelar Ahli Madya (A.Md.)

pada Program Studi DIII Teknik Sipil Jurusan Teknik Sipil

Fakultas Teknik Universitas Sebelas Maret Surakarta

Disusun Oleh :

LUQMAN DWI PAMUNGKAS

NIM. I 8210010

PROGRAM STUDI DIII TEKNIK SIPIL

JURUSAN TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK

UNIVERSITAS SEBELAS MARET

SURAKARTA

2014


commit to user

ii


commit to user

iii


commit to user

iv

MOTTO & PERSEMBAHAN

MOTTO

Selalu ada jalan bila ada kemauan

Karena sesungguhnya sesudah kesulitan itu ada kemudahan.

Sesungguhnya sesudah kesulitan itu ada kemudahan. (QS: 94,5-6)

A Journey of a thousand miles begins with a single step – Lao Tzu

If you never try you’ll never know - Coldplay

PERSEMBAHAN

Tugas akhir ini kupersembahkan untuk:

Keluarga tercinta, bapak, ibu, kakak dan ponakan tersayang.

Saudara – Saudari DIII teknik Sipil Transportasi seluruh Angkatan.

Seluruh guru kehidupan yang pada mereka aku belajar tentang arti

keidupan yang sesungguhnya.

Terimakasih atas doa dan dukungannya.


commit to user

v

KATA PENGANTAR

Puji syukur kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat dan hidayah-

Nya, sehingga penyusun dapat menyelesaikan Tugas Akhir dengan judul Analisa

Kerusakan Jalan dengan Metode Pavement Condition Index (PCI), Peningkatan

dengan Metode Analisa Komponen dan Rencana Anggaran Biaya (RAB) Ruas

Jalan Lingkar Utara Solo KM 4+000 – 6+000. Laporan Tugas Akhir ini disusun

sebagai salah satu syarat kelulusan bagi mahasiswa D-III Teknik Sipil

Universitas Sebelas Maret Surakarta dalam memperoleh gelar Ahli Madya

(A.Md).

Selama penyusunan Laporan Tugas Akhir ini, penyusun banyak menerima

bimbingan, bantuan dan dorongan dari berbagai pihak. Dalam kesempatan ini

penyusun ingin menyampaikan terima kasih kepada :

1. Pimpinan Fakultas Teknik Universitas Sebelas Maret Surakarta beserta

jajarannya.

2. Pimpinan Jurusan Teknik Sipil Fakultas Teknik Universitas Sebelas Maret

Surakarta beserta jajarannya.

3. Pimpinan Program Studi DIII Jurusan Teknik Sipil Fakultas Teknik

Universitas Sebelas Maret Surakarta beserta jajarannya.

4. Ir. Suyatno K, MT selaku Dosen Pembimbing Akademis.

5. Ir. Ary Setyawan, MSc, PhD selaku Dosen Pembimbing Tugas Akhir.

6. Tim Dosen penguji Tugas Akhir.

7. Dosen-dosen Jurusan Teknik Sipil Fakultas Teknik Universitas Sebelas

Maret Surakarta.

8. Rekan – rekan D3 Teknik Sipil Transportasi 2010 atas bantuannya dalam

memberi saran untuk penyelesaian Tugas Akhir ini.

9. Semua pihak yang telah membantu terselesainya Tugas Akhir ini.


commit to user

vi

Penyusun menyadari bahwa laporan ini masih banyak terdapat kekurangan

dan kesalahan, untuk itu kritik dan saran yang bersifat membangun

senantiasa penyusun harapkan dari semua pihak. Akhirnya besar harapan

penyusun, semoga laporan ini dapat memberikan manfaat bagi penyusun

khususnya dan pembaca pada umumnya.

Surakarta, Juli 2014

Penyusun


commit to user

vii

ABSTRAK

Luqman Dwi Pamungkas, 2014. Analisa Kerusakan Jalan dengan Metode

Pavement Condition Index (PCI), Peningkatan dengan Metode Analisa

Komponen dan Rencana Anggaran Biaya (RAB) Ruas Jalan Lingkar Utara Solo.

Tugas Akhir, Program Diploma III Teknik Sipil Transportasi, Jurusan Teknik

Sipil Fakultas Teknik Universitas Sebelas Maret Surakarta.

Jalan raya adalah salah satu prasarana yang akan mempercepat pertumbuhan dan

pengembangan suatu daerah serta akan membuka hubungan sosial, ekonomi dan

budaya antar daerah. Namun, sarana ini seringkali mengalami kerusakan. Oleh

karena itu perlu dilakukan tinjauan untuk mengetahui jenis kerusakan, tingkat

kerusakan dan jenis penanganan pada kerusakan yang terjadi serta menghitung

anggaran biaya yang dibutuhkan.

Pengamatan yang dilakukan pada Jalan Lingkar Utara Solo dengan panjang ruas

jalan 2 km ini bertujuan untuk melakukan penilaian kondisi jalan dengan

mengunakan metode Pavement Condition Index (PCI) dengan membagi jalan

menjadi beberapa segmen yaitu tiap 50 m. Kemudian, tiap segmen jalan

dilakukan pengamatan (secara visual) dan pengukuran untuk mengidentifikasi

jenis kerusakan yang ada dan melakukan penilaian sesuai dengan metode PCI.

Selain itu dilakukan pengamatan volume kepadatan lalu lintas serta pengujian daya

dukung tanah untuk menghitung perencanaan peningkatan jalan yang berpedoman

Metode Analisa Komponen. Pada akhir pekerjaan dilakukan perhitungan rencana

anggaran biaya (RAB) sesuai dengan harga satuan dari Dinas Bina Marga

provinsi Jawa Tengah.

Dari hasil pengamatan diperoleh jenis kerusakan berupa alligator cracking,

bleeding, block cracking, depression, longitudinal and transverse cracking,

patching, potholes count, rutting. Kerusakan ini hanya terjadi pada beberapa

segmen saja dan dilakukan perbaikan berdasarkan jenis kerusakan yang ada,

yaitu pengisian retak, laburan aspal setempat, penebaran pasir dan penambalan.

Sesuai perhitungan volume kepadatan lalu lintas dan daya dukung tanah

dilakukan perencanaan tebal lapisan ulang sesuai dengan umur rencana yaitu 10

tahun. Bahan perkerasan yang digunakan adalah LASTON Ms.744. Kemudian

dari seluruh pekerjaan diperoleh total biaya yang diperlukan dalam usaha

perbaikan & peningkatan mutu pada Jalan Lingkar Utara Solo KM 4+000 –

6+000 tahun 2014 adalah Rp. 1.682.021.757,15,-

Kata kunci: Pavement Condition Index (PCI), Laston, RAB.


commit to user

ix

DAFTAR ISI

TUGAS AKHIR .......................................................................................................... i

LEMBAR PERSETUJUAN ...................................................................................... ii

LEMBAR PENGESAHAN ...................................................................................... iii

MOTTO & PERSEMBAHAN ................................................................................. iv

KATA PENGANTAR ................................................................................................ v

ABSTRAK ................................................................................................................ vii

DAFTAR ISI .............................................................................................................. ix

DAFTAR TABEL .................................................................................................... xv

DAFTAR GAMBAR ............................................................................................. xxiv

BAB I PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang .......................................................................................... 1

1.2 Cakupan Tugas Akhir ............................................................................... 3

1.3 Batasan Tugas Akhir ................................................................................. 3

1.4 Tujuan Tugas Akhir .................................................................................. 4

1.5 Manfaat Tugas Akhir ................................................................................ 4

BAB II DASAR TEORI

2.1 Dasar teori ................................................................................................. 5

2.1.1 Definisi Jalan .................................................................................. 5

2.1.2 Klasifikasi Jalan ............................................................................... 6

2.1.2.1 Klasifikasi Jalan Menurut Fungsi jalan ............................ 6

2.1.2.2 Klasifikasi Jalan Menurut Peranan Jalan .......................... 6

2.1.2.3 Klasifikasi Jalan Menurut Kelas Jalan ............................. 8

2.1.2.4 Klasifikasi Jalan menurut Medan Jalan ............................ 8


commit to user

x

2.1.2.5 Klasifikasi Jalan Menurut Wewenang Pembinaan Jalan .. 9

2.1.3 Daerah Bebas Jalan ........................................................................ 10

2.1.3.1 Ruang Manfaat Jalan (RUMAJA) .................................. 10

2.1.3.2 Daerah Milik Jalan (RUMIJA) ....................................... 13

2.1.3.3 Daerah Pengawasan Jalan (RUWASJA) ........................ 13

2.2 Jenis Kerusakan ...................................................................................... 15

2.2.1 Retak (cracks) ................................................................................ 15

2.2.1.1 Retak Rambut (Hair Cracks) ........................................... 15

2.2.1.2 Retak Kulit Buaya (Alligator Cracks) ............................ 16

2.2.1.3 Retak Pinggir (Edge Cracks) .......................................... 17

2.2.1.4 Retak Sambungan Bahu dan Perkerasan (Edge Joint

Cracks) ........................................................................................ 17

2.2.1.5 Retak Sambungan Jalan (Lane Joint Cracks) ................ 17

2.2.2 Distorsi (Distorsion) ...................................................................... 18

2.2.2.1 Alur (Ruts) ...................................................................... 18

2.2.2.2 Bergelombang (Coguration) .......................................... 19

2.2.2.3 Sungkur (Shoving) .......................................................... 19

2.2.2.4 Amblas (Grade Depressions) ......................................... 19

2.2.2.5 Jembul (Upheaval) ......................................................... 20

2.2.3 Cacat Permukaan (Disintegration) ................................................ 20

2.2.3.1 Lubang (Pothole) ........................................................... 20

2.2.3.2 Pelepasan Butir (Raveling) ............................................. 21

2.2.3.3 Pengelupasan Lapisan (Stripping) .................................. 21

2.2.4 Pengausan (Polished Agregat) ...................................................... 22

2.2.5 Kegemukan (Bleeding/Flussing) .................................................. 22

2.2.6 Penurunan Pada Bekas Utilitas (Utility Cut Depression) ............. 22


commit to user

xi

2.3 Konsep Pemeliharaan Jalan ..................................................................... 23

2.3.1 Klasifikasi Pemeliharaan Jalan .................................................... 24

2.3.2 Klasifikasi Jalan dan Tingkat Pelayanan ..................................... 25

2.3.3 Klasifikasi Jalan dan Tingkat Kondisi Jalan ............................... 25

2.3.4 Drainase Jalan ............................................................................. 26

2.4 Perencanaan Tebal Perkerasan ................................................................ 27

2.4.1 Menentukan Daya Dukung Tanah Dasar (DDT) ........................ 29

2.4.2 Menentukan Umur Rencana (UR) ............................................... 30

2.4.3 Menentukan Faktor Pertumbuhan Lalu Lintas (i %) ................... 30

2.4.4 Menentukan Tingkat Lalu Lintas Harian Rara-Rata (LHR) ....... 30

2.4.5 Menentukan Angka Ekivalen masing-masing Kendaraan .......... 30

2.4.6 Menentukan Faktor Regional (FR) .............................................. 32

2.4.7 Menentukan Indeks Permukaan (IP) ........................................... 34

2.4.8 Mencari Nilai Indeks Tebal Perkerasan (ITP) ............................. 36

2.4.9 Angka Ekivalen Beban Gandar Pada Sumbu Kendaraan ............ 38

2.5 Metode Pavement Conditons Index (PCI) .............................................. 40

2.5.1 Deformasi .................................................................................... 40

2.5.1.1 Alur (Rutting) .................................................................. 40

2.5.1.2 Bergelombang (Corrugation) ........................................ 41

2.5.1.3 Sungkur (Shoving) ......................................................... 42

2.5.1.4 Amblas (Depression) ..................................................... 42

2.5.1.5 Mengembang (Swell) .................................................... 43

2.5.1.6 Benjol dan Turun (Bump and Sags) .............................. 44

2.5.2 Retak (Crack) .............................................................................. 44

2.5.2.1 Retak Kulit Buaya (Alligator Crack) ............................ 45


commit to user

xii

2.5.2.2 Retak Memanjang dan Melintang (Longitudinal and

Tranversal Crack) ....................................................................... 45

2.5.2.3 Retak Reflektif Sambungan (Joint Reflection Crack) ... 46

2.5.2.4 Retak Blok (Block Crack) ............................................. 48

2.5.2.5 Retak Slip (Slippage Crack) / Retak Bulan Sabit

(Crescent Shape Crack) ............................................................... 48

2.5.3 Kerusakan di Pinggir Perkerasan ................................................ 49

2.5.3.1 Retak Tepi (Edge Cracking) ......................................... 49

2.5.3.2 Jalur/Bahu turun (Lane/Shoulder Drop-off) .................. 50

2.5.4 Kerusakan Tektur Perkerasan ...................................................... 51

2.5.4.1 Lubang (Pothole) .......................................................... 51

2.5.4.2 Pelapukan dan Butiran Lepas (Weathering and

Raveling) ..................................................................................... 52

2.5.5 Kegemukan (Bleeding/Flussing) ................................................ 53

2.5.6 Agregat Licin (Polished Agregate) ............................................ 54

2.5.7 Tambalan dan Tambalan Galian Utilitas .................................... 54

2.5.8 Persilangan Jalan Rel (Railroad Crossing) ................................ 55

2.5.9 Kadar Kerusakan (Density) ........................................................ 56

2.5.10 Nilai Pengurangan (Deduct Value(DV)) .................................... 57

2.5.11 Total Deduct Value (TDV) ........................................................ 67

2.5.12 Corrected Deduct Value (CDV) ................................................. 67

2.5.13 Nilai Kondisi Perkerasan (PCI) .................................................. 68

2.5.14 Klasifikasi Kualitas Kerusakan .................................................. 68

2.5 Jenis Pemeliharaan Berdasarkan Nilai PCI ............................................ 69

2.6 Metode Perbaikan .................................................................................... 71

2.6.1 Metode Perbaikan P1 (Penebaran Pasir) .................................... 71

2.6.2 Metode Perbaikan P2 (Laburan Aspal Setempat) ...................... 71


commit to user

xiii

2.6.3 Metode Perbaikan P3 (Melapisi Retak) ..................................... 72

2.6.4 Metode Perbaikan P4 (Pengisian Retak) .................................... 73

2.6.5 Metode Perbaikan P5 (Penambalan Lubang) ............................. 73

2.6.6 Metode Perbaikan P6 (Perataan) ................................................ 75

BAB III METODOLOGI

3.1 Metode Survey ........................................................................................ 76

3.2 Lokasi Survey .......................................................................................... 76

3.3 Teknik Pengumpulan Data ...................................................................... 77

3.3.1 Data yang Diperoleh ................................................................. 77

3.3.2 Peralatan yang Digunakan ........................................................ 77

3.4 Analisis Hasil Survey .............................................................................. 80

3.5 Tahapan Survey ....................................................................................... 80

3.6 Diagram Alir Survey ............................................................................... 81

BAB IV HASIL SURVEY DAN PEMBAHASAN

4.1 Jalan Tentara Pelajar ............................................................................... 85

4.2 Inventarisasi Jalan ................................................................................... 85

4.3 Kerusakan Jalan ...................................................................................... 90

4.4 Deduct value ........................................................................................... 90

4.5 Corrected Deduct value ( CDV ) ............................................................ 92

4.6 Perhitungan Nilai Pavement Condition Indeks ( PCI ) .......................... 93

4.7 Perhitungan Densitas, CDV dan Nilai PCI ............................................. 94

4.8 Data Lalu Lintas Harian rata - rata ( LHR ) ......................................... 124

4.8.1 Volume Rencana .......................................................................... 135

4.8.2 LHR dari Arah Kebakramat–Mojosongo (Arah Timur ke Barat) 135

4.8.3 LHR dari Arah Mojosongo-Kebakramat (Arah Barat ke Timur) 137

4.8.3 LHR Jalan Lingkar Utara Solo .................................................... 138


commit to user

xiv

4.9 Data California Bearing Ratio .............................................................. 139

4.10 Perencanaan Tebal Perkerasan.............................................................. 161

4.10.1 Data Jalan Lingkar Utara Solo ................................................... 161

BAB V RENCANA ANGGARAN BIAYA

5.1 Jenis Pekerjaan ........................................................................................ 171

5.2 Perhitungan Volume Pekerjaan ............................................................... 171

5.2.1 Pekerjaan Latasir ......................................................................... 171

5.2.2 Bahan Pengisi ( Filler ) .............................................................. 176

5.2.3 Pekerjaan Taburan Pasir .............................................................. 177

5.2.4 Pekerjaan Lapis Resap Pengikat Aspal Cair ( Tack Coat )......... 178

5.2.5 Pekerjaan AC-WC Modifikasi (AC-WC Mod) Grading Halus

Atau Kasar ............................................................................................. 182

5.2.6 Marka Jalan Thermoplastic .......................................................... 186

5.3 Analisa harga Satuan Pekerjaan .............................................................. 188

5.4 Analisa Biaya Pekerjaan ......................................................................... 190

5.5 Rekapitulasi Biaya Pekerjaan .................................................................. 191

5.6 Time Schedule Pekerjaan ........................................................................ 192

BAB VI KESIMPULAN & SARAN

6.1 Kesimpulan .............................................................................................. 193

6.2 Saran ........................................................................................................ 194

PENUTUP ............................................................................................................... 195

DAFTAR PUSTAKA ........................................................................................... xxvii


commit to user

xiv

DAFTAR TABEL

Tabel 2.1 Klasifikasi jalan menurut kelas jalan ...................................................... 8

Tabel 2.2 Klasifikasi jalan menurut medan jalan .................................................... 8

Tabel 2.3 Kualitas drainase ............................................................................................ 26

Tabel 2.4 Koefisien distribusi kendaraan (C) .............................................................. 31

Tabel 2.5 Fakor regional (FR) ....................................................................................... 33

Tabel 2.6 Indeks permukaan pada awal umur rencana (IPo) .................................... 34

Tabel 2.7 Indeks permukaan pada akhir umur rencana (IPt) .................................... 35

Tabel 2.8 Penentuan nomogram ITP ............................................................................ 36

Tabel 2.9 Konfigurasi beban sumbu ............................................................................. 39

Tabel 2.10 Tingkat kerusakan perkerasan aspal dan identifikasi kerusakan alur

(Rutting) .......................................................................................................... 41

Tabel 2.11 Tingkat kerusakan perkerasan aspal dan identifikasi kerusakan

bergelombang (Corrugation). ...................................................................... 41


sungkur (Shoving). ........................................................................................ 42


amblas (Depression). .................................................................................... 43


mengembang (Swell). ................................................................................... 43

Tabel 2.15 Tingkat kerusakan perkerasan aspal dan identifikasi kerusakan benjol

dan turun (Bump and Slags). ....................................................................... 44


retak kulit buaya (Alligator Crack). ............................................................ 45

Tabel 2.17 Tingkat kerusakan perkerasan aspal dan identifikasi kerusakan retak

memanjang dan melintang (longitudinal and tranversal crack). ......... 46


commit to user

xv


refleksi sambungan (Joint Reflection Crack). ........................................... 47


blok (Block Crack). ....................................................................................... 48


slip (Slippage Crack) /retak bulan sabit (Crescent Shape Crack). ......... 49


pinggir (Edge Cracking)............................................................................... 50


jalur/bahu turun (Lane/Shoulder Drop-off). .............................................. 50


lubang (Pothole). ........................................................................................... 51


pelapukan dan butiran lepas (Weathering and Raveling). ....................... 52


kegemukan (Bleeding/Flussing). ................................................................. 53


agregat licin (Polished Agregate). .............................................................. 54

Tabel 2.27 Tingkat kerusakan perkerasan aspal dan identifikasi tambalan dan

tambalan galian utilitas (Patching and Utility Cut Patching) ................. 55


Persilangan Jalan Rel (Railroad Crossing) ................................................ 55

Tabel 2.29 Nilai Kondisi Jalan ........................................................................................ 70

Tabel 3.1 Formulir survey kerusakan jalan........................................................... 78

Tabel 3.2 Formulir survey inventarisasi jalan ...................................................... 79

Tabel 4.1 Inventarisasi Jalan Lingkar Utara Solo (STA 4+000 – STA 4+500) .... 86




commit to user

xvi


Tabel 4.5 Contoh Perhitungan Densitas & Deduct Value Kerusakan dengan

metode PCI STA 4+950 – 5+000 ......................................................... 91

Tabel 4.6 Contoh Perhitungan Densitas & Deduct Value Kerusakan Dengan

metode PCI STA STA 4+950 – 5+000 ................................................. 92

Tabel 4.7 Contoh Perhitungan Nilai CDV STA 4+950 – 5+000 .......................... 92

Tabel 4.8 Nilai CDV maks STA 4+950 – 5+000 ................................................. 94

Tabel 4.9 Perhitungan Densitas & Deduct Value Kerusakan STA 4+000 –

4+050 .................................................................................................... 94

Tabel 4.10 Perhitungan Nilai CDV STA 4+000 – 4+050 ...................................... 95

Tabel 4.11 Perhitungan Densitas & Deduct Value Kerusakan STA 4+050 -

4+100 ................................................................................................. 95



4+150 .................................................................................................... 96



4+200 .................................................................................................... 96



4+250 .................................................................................................... 97



4+300 .................................................................................................... 98



4+350 .................................................................................................... 98



commit to user

xvii


4+400 .................................................................................................... 99



4+450 .................................................................................................. 100

Tabel 4.26 Perhitungan Nilai CDV STA 4+400 – 4+450 .................................... 100


4+500 .................................................................................................. 100



4+550 .................................................................................................. 101



4+600 .................................................................................................. 102



4+650 .................................................................................................. 102



4+700 .................................................................................................. 103



4+750 .................................................................................................. 104



4+800 .................................................................................................. 104



commit to user

xviii


4+850 .................................................................................................. 105



4+900 .................................................................................................. 106



4+950 .................................................................................................. 106



5+000 .................................................................................................. 107



5+050 .................................................................................................. 108


Tabel 4.51 Perhitungan Densitas & Deduct Value Kerusakan STA 5+050 -

5+100 ............................................................................................... 108



5+150 .................................................................................................. 109



5+200 .................................................................................................. 110



5+250 .................................................................................................. 110



commit to user

xix


5+300 .................................................................................................. 111



5+350 .................................................................................................. 112



5+400 .................................................................................................. 112



5+450 .................................................................................................. 113



5+500 .................................................................................................. 114



5+550 .................................................................................................. 114



5+600 .................................................................................................. 115



5+650 .................................................................................................. 116



5+700 .................................................................................................. 116



commit to user

xx


5+750 .................................................................................................. 117



5+800 .................................................................................................. 118



5+850 .................................................................................................. 118



5+900 .................................................................................................. 119



5+950 .................................................................................................. 120



6+000 .................................................................................................. 120


Tabel 4.89 Rekapitulasi Nilai PCI Tiap Segmen .................................................. 122

Tabel 4.90 LHR dari Arah Kebakramat – Mojosongo (Arah Timur ke Barat) ..... 125

Tabel 4.91 Lanjutan LHR dari Arah Kebakramat – Mojosongo (Arah Timur ke

Barat) .................................................................................................. 126

Tabel 4.92 Lanjutan LHR dari Arah Kebakramat – Mojosongo (Arah Timur ke

Barat) .................................................................................................. 127

Tabel 4.93 LHR dari Arah Mojosongo – Kebakramat (Arah Barat ke Timur)..... 128

Tabel 4.94 Lanjutan LHR dari Arah Mojosongo – Kebakramat (Arah Barat ke

Timur) ................................................................................................. 129


commit to user

xxi

Tabel 4.95 Lanjutan LHR dari Arah Mojosongo – Kebakramat (Arah Barat ke

Timur) ................................................................................................. 130

Tabel 4.96 Komulatif LHR dari Arah Kebakramat – Mojosongo (Arah Timur ke

Barat) .................................................................................................. 131

Tabel 4.97 Komulatif LHR dari Arah Mojosongo – Kebakramat (Arah Barat ke

Timur) ................................................................................................. 132

Tabel 4.98 Komulatif LHR dari Arah Kebakramat – Mojosongo (Arah Timur ke

Barat) Dalam smp/jam ........................................................................ 133

Tabel 4.99 Komulatif LHR dari Arah Mojosongo – Kebakramat (Arah Barat ke

Timur) Dalam smp/jam ....................................................................... 134

Tabel 4.100 Jumlah Kendaraan Ringan Perhari Arah Kebakramat - Mojosongo

(kend/hari) ........................................................................................... 136

Tabel 4.101 Jumlah Kendaraan Berat Perhari Arah Kebakramat - Mojosongo

(kend/hari) ........................................................................................... 136

Tabel 4.102 Nilai LHR Arah Kebakramat – Mojosongo (Arah Timur ke Barat) ... 136

Tabel 4.103 Jumlah Kendaraan Ringan Perhari Arah Mojosongo - Kebakramat

(kend/hari) ........................................................................................... 137

Tabel 4.104 Jumlah Kendaraan Berat Perhari Arah Mojosongo - Kebakramat

(kend/hari) ........................................................................................... 137

Tabel 4.105 Nilai LHR Arah Mojosongo - Kebakramat (Arah Timur ke Barat) ... 138

Tabel 4.106 Nilai LHR Gabungan .......................................................................... 138

Tabel 4.107 Pengujian DCP di Titik 1 .................................................................... 140






Tabel 4.113 Lanjutan Pengujian DCP di Titik 6 ..................................................... 150


commit to user

xxii



Tabel 4.116 lanjutan Pengujian DCP di Titik 8 ...................................................... 154


Tabel 4.118 Pengujian DCP di Titik 10 .................................................................. 157

Tabel 4.119 Lanjutan Pengujian DCP di Titik 10 ................................................... 158

Tabel 4.120 Nilai CBR terkecil pada tiap titik ........................................................ 159

Tabel 4.121 CBR Rata-rata 90% ............................................................................ 159

Tabel 4.122 Nilai LHRJlan Lingkar Utara Solo ..................................................... 162

Tabel 4.123 Perhitungan Nilai LHR Jalan Lingkar Utara Solo .............................. 163

Tabel 4.124 Konfigurasi beban sumbu kendaraan .................................................. 163

Tabel 4.125 Perhitungan Angka Ekivalen ( E ) Untuk masing-masing kendaraan 164

Tabel 4.126 Perhitungan Lintas Ekivalen Kendaraan ............................................. 164

Tabel 4.127 Batas-batas minimum tebal lapisan perkerasan .................................. 167

Tabel 4.128 Koefisien kekuatan relatif (a) .............................................................. 169

Tabel 5.1 Tabel Pekerjaan Latasir ...................................................................... 171

Tabel 5.2 Lanjutan Tabel Pekerjaan Latasir ....................................................... 172




Tabel 5.6 Pekerjaan Bahan Pengisi ( Filler ) ...................................................... 176

Tabel 5.7 Pekerjaan Taburan Pasir...................................................................... 177

Tabel 5.8 Pekerjaan Resap Lapis Perekat Tack Coat pada Kerusakan ............... 178

Tabel 5.9 Lanjutan Pekerjaan Resap Lapis Perekat Tack Coat pada Kerusakan 179




commit to user

xxiii

Tabel 5.12 Pekerjaan Resap Lapis Perekat Tack Coat pada Lapis Pertama ......... 181

Tabel 5.13 Pekerjaan Resap Lapis Perekat Tack Coat pada Lapis Kedua ............ 181

Tabel 5.14 Perhitungan Volume Pekerjaan AC-WC Modified pada Kerusakan .. 182

Tabel 5.15 Lanjutan Perhitungan Volume Pekerjaan AC-WC Modified pada

Kerusakan ........................................................................................... 183


Kerusakan ........................................................................................... 184


Kerusakan ........................................................................................... 185

Tabel 5.18 Perhitungan Volume Pekerjaan AC-WC Modified pada Lapis Pertama

............................................................................................................ 185

Tabel 5.19 Perhitungan Volume Pekerjaan AC-WC Modified pada Lapis Kedua186

Tabel 5.20 Harga Satuan Pekerjaan ..................................................................... 188

Tabel 5.21 Analisa Biaya Pekerjaan .................................................................... 190

Tabel 5.22 Rekapitulasi Biaya Pekerjaan............................................................. 191

Tabel 5.23 Time Schedule Pekerjaan ................................................................... 192

Tabel 6.1 Jenis Metode Penangan Kerusakan .................................................... 194


commit to user

xxiv

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1 Penampang Melintang Jalan ......................................................... 14

Gambar 2.2 Retak kulit buaya (Alligator Crack) .............................................. 16

Gambar 2.3 Alur (Ruts) ...................................................................................... 18

Gambar 2.4 Amblas (Grade Depressions) ........................................................ 19

Gambar 2.5 Lubang (Pothole) ........................................................................... 21

Gambar 2.6 Kegemukan (Bleedimh of Flussing) ............................................... 22

Gambar 2.7 Hubungan antara kondisi, umur dan penanganan jalan .................. 23

Gambar 2.8 Susunan lapis perkerasan jalan ....................................................... 28

Gambar 2.9 Grafik Korelasi DDT dan CBR ......................................................... 29

Gambar 2.10 Grafik Nomogram 4 ITP ................................................................... 37

Gambar 2.11 Grafik Deduct Value for Rutting ..................................................... 57

Gambar 2.12 Grafik Deduct Value for Corrugation .............................................. 58

Gambar 2.13 Grafik Deduct Value for Shoving .................................................... 58

Gambar 2.14 Grafik Deduct Value for Depression ............................................... 59

Gambar 2.15 Grafik Deduct Value for Swell ........................................................ 59

Gambar 2.16 Grafik Deduct Value for Bump and Sag ......................................... 60

Gambar 2.17 Grafik Deduct Value for Aligator Cracking .................................... 60

Gambar 2.18 Grafik Deduct Value for Longitudinal/Tranversal Cracking .......... 61

Gambar 2.19 Grafik Deduct Value for Joint Reflection Cracking ........................ 61

Gambar 2.20 Grafik Deduct Value for Block Cracking ........................................ 62

Gambar 2.21 Grafik Deduct Value for Slippage Craking ...................................... 62

Gambar 2.22 Grafik Deduct Value for Edge Cracking ......................................... 63


commit to user

xxv

Gambar 2.23 Grafik Deduct Value for Lane/Shoulfer Drop Off .......................... 63

Gambar 2.24 Grafik Deduct Value for Pothole ..................................................... 64

Gambar 2.25 Grafik Deduct Value for Weathering and Raveling ........................ 64

Gambar 2.26 Grafik Deduct Value for Polished Aggregate.................................. 65

Gambar 2.27 Grafik Deduct Value for Bleeding .................................................. 65

Gambar 2.28 Grafik Deduct Value for Patchung & Utility Cut Patching ............. 66

Gambar 2.29 Grafik Deduct Value for Rairoad Crossing ..................................... 66

Gambar 2.30 Grafik Corrected Deduct Value (CDV) ........................................... 67

Gambar 2.31 Nilai kondisi perkerasan (PCI) dan tingkat kerusakan .................. 69

Gambar 3.1 Lokasi Jalan Lingkar Utara Solo ................................................. 76

Gambar 3.2 Mendimensi Kerusakan Jalan ……………………………………78

Gambar 3.3 Diagram alir survey ....................................................................... 81

Gambar 3.4 Diagram alir survey inventarisasi dan kerusakan jalan ................. 82

Gambar 3.5 Diagram alir survey lalu lintas harian rata-rata ............................. 83

Gambar 3.6 Diagram alir survey CBR lapangan .............................................. 84

Gambar 4.1 Nilai kondisi perkerasan (PCI) dan tingkat kerusakan ................... 93

Gambar 4.2 Grafik Korelasi Nilai DCP dan CBR .................................... 139

Gambar 4.3 Grafik Hubungan kumulatif tumbukan dan kumulatif penetrasi

di titik 1 ........................................................................................ 141


di titik 2 ........................................................................................ 143


di titik 3 ........................................................................................ 145


di titik 4 ........................................................................................ 146


di titik 5 ........................................................................................ 148


commit to user

xxvi


di titik 6 ........................................................................................ 150


di titik 7 ........................................................................................ 152


di titik 8 ........................................................................................ 154


di titik 9 ........................................................................................ 156


di titik 10 ...................................................................................... 158

Gambar 4.13 Grafik Hubungan CBR Dengan Nilai CBR yang Sama Atau Lebih

...................................................................................................... 160

Gambar 4.14 Grafik Korelasi DDT dan CBR ................................................... 161

Gambar 4.15 Indeks Tebal Perkerasan (ITP) Ruas Jalan Lingkar Utara Solo ... 166

Gambar 4.16 Susunan Perkerasan Jalan Lingkar Utara Solo ............................. 170

Gambar 5.1 Penampang pekerjaan marka di tengah ( putus-putus) ............... 186

Gambar 5.2 Penampang Zebra Cross .............................................................. 187

Documents

Analisa Kerusakan Jalan dengan Metode Pavement … fileAnalisa Kerusakan Jalan dengan Metode Pavement Condition Index (PCI), ... an k es lah n, untuk i tu k ri ik d n s n y ng b rsif