Analiza zagrożeń i analiza ryzyka w łańcuchu żywnościowym

w świetle norm Kodeksu Żywnościowego –dorobek i perspektywy

Konferencja

13 listopada 2014 r.Warszawa

Krzysztof Kwiatek, Zbigniew Osi ński

PAŃSTOWOWY INSTYTUT WETERYNARYJNY

- PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY

w Puławach

1

Zarys prezentacji

� Wprowadzenie – znaczenie kwestii bezpieczeństwa żywności

� Zarządzanie bezpieczeństwem żywności

� Proces analizy zagrożeń (GMP/GHP, GAP..,HACCP)

� Proces analizy ryzyka i kryteria zarządzania ryzykiem (ALOP, FSO,

PO, PC, ADI, TDI, PTWI)

� Polityka w zakresie wzmacniania bezpieczeństwa żywności

� Perspektywy związane z wdrażaniem stosowania zasad

analizy ryzyka w pracach Kodeksu Żywnościowego

� Wnioski

2

Społeczny wymiar żywności i żywienia (1)

� Kilka razy dziennie ka żdy z nas podejmuje decyzje � co zje ść, � ile zje ść, � kiedy, � gdzie, z kim,

� Jaki charakter maj ą te decyzje ? – czasem przemy ślane , czasem impulsywne , uwarunkowane wieloma powiązanymi czynnikami (genetyczne-smak, doświadczenie życiowe, personalne, społeczne, polityczne, ekonomiczne, religijne ),

� Jednocze śnie notujemy wiele zatru ć i zakażeń pokarmowych oraz coraz wi ęcej globalnych i lokalnych sytuacji kryzysowych zwi ązanych z bezpiecze ństwem żywno ści, które maja wpływ na decyzje konsumenckie

3

Zatrucia i zakażenia pokarmowe w skali globalnej

� Poważny problem epidemiologiczny w Europie i na świecie

� Ogółem 2,2 mln zgonów każdego roku z powodu zakażeńpokarmowych

� W krajach uprzemysłowionych do 20 zgonów na milion mieszkańców każdego roku

� W UE w 2011 roku liczba zgonów z powodu zatruć i zakażeńpokarmowych wywołanych przez czynniki zoonotyczne czynników wyniosła 295 (1 na milion) (EFSA)

� Wiele ognisk zatruć i zakażeńma nierozpoznany czynnik etiologiczny (2000 ognisk w EU w 2011)

4

� „Choroby, których źródłem jest zanieczyszczona żywność są być może najbardziej rozpowszechnionym problemem zdrowia we współczesnym świecie”

� W tej sytuacji wzrasta rola Komisji Kodeksu Żywnościowego i innych międzynarodowych organizacji, w zakresie globalnej i lokalnej aktywności dotyczącej zapewnienia bezpieczeństwa i jakości żywności

6

FAO /WHO Komitet Ekspercki Bezpieczeństwa Żywności

Co oznacza pojęcie „bezpieczeństwo żywności”– food safety?

� Bezpieczeństwo żywności – pewność, że żywność nie zaszkodzi konsumentowi, jeżeli jest przygotowana i/lub spożyta zgodnie z jej przeznaczeniem.

� Bezpieczeństwo żywności zakłada – nieobecność lubakceptowalne poziomy:-zanieczyszczeń, zafałszowań, naturalnie występujących toksyn lub każdej innej substancji, która czyni żywnośćszkodliwą dla zdrowia poprzez ostre lub chroniczne oddziaływaniei wymaga wykorzystania, i zastosowania wiedzy z zakresu higieny żywności

� Higiena żywności - wszystkie warunki i środki konieczne, by zapewnić odpowiednie bezpieczeństwo i przydatność żywności do spożycia (jakość) biorąc pod uwagę wszystkie ogniwa łańcucha żywnościowego.

77

Bezpieczeństwo żywności na całej długości łańcucha żywnościowego

Produkcja pierwotna(gospodarstwo)

Produkcja pierwotna(gospodarstwo)

Produkcja żywnościProdukcja żywności TransportTransport DystrybucjaDystrybucja

Przechowywanie żywności u konsumentów

Przechowywanie żywności u konsumentów

Moment konsumpcji

Moment konsumpcji

Podejście to oznacza, że każdy etap łańcucha żywnościowego począwszy od produkcji pierwotnej do etapu końcowego jakim jest konsumpcja musi być uwzględniony w systemie zarządzania bezpieczeństwem i jakością produktu

9

Ogólny schemat oceny ryzyka zgodnie z zasadą „od pola do stołu” (CA)

Produkcja paszChów zwierząt

gospodarskichProdukcja żywności

Dystrybucja

żywnościRyzyko

Gospodarstwo

domowe

Częstość (prawdopodobieństwo) występowania czynnika zagrożenia

Poziom (koncentracja) występowania czynnika zagrożenia

Pp Pz Pż Pm

prawdopodobieństwo

infekcji/zachorowania

Kp Kz Kż

prawdopodobieństwo

narażenia na czynnik

Km

Analiza zagrożeńspecyficznych

etapowo

System HACCP

Analiza zagrożeń

niespecyficznych etapowo

GMP

GHP

GAP

Bezpieczeństwo żywności Zarządzamy kryteriami zagrożeń – różne

kryteria/wartości bezpieczeństwa

Kryteria bezpieczeństwa produktu - zarządzania czynnikami zagrożeńwpływającymi na bezpieczeństwo produktu

Definicje terminów: zagrożenie i analiza zagrożeń

Zagro żenieczynnik biologiczny, chemiczny lub fizyczny w żywno ści lub paszy, b ądź stan żywno ści lub paszy, mogący powodowa ćnegatywne skutki dla zdrowia

� Analiza zagro żeńproces polegaj ący na identyfikacji zagro żeń w zakresie bezpiecze ństwa żywno ści, mog ących wyst ąpić w miejscu produkcji i na poszczególnych etapach prowadzonych procesów technologicznych na całej długo ści łańcucha żywno ściowego

� wszystkie istotne czynniki zagro żeń powinny by ć wzięte pod uwag ę

11

Zarządzanie bezpieczeństwem łańcucha żywnościowego w zakresie czynników

zagrożeń – podstawowy element (Nr 1)

GHP/GMP/GAP/GAF/GVPGHP/GMP/GAP/GAF/GVP

Wszystkie podmioty Łańcucha Żywnościowego

GHP – Dobra Praktyka Higieniczna

GMP - Dobra Praktyka Wytwarzania

GAP - Dobra Praktyka Rolnicza

GAF – Dobra Praktyka Żywienia Zwierząt

GVP – Dobra Praktyka Weterynaryjna

Dobre Praktyki są podstawą systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności dla KONTROLI ZAGROŻEŃ OGÓLNYCH (niespecyficznych etapowo)

Zarządzanie bezpieczeństwem łańcucha żywnościowego –podstawowy (Nr 1) i uzupełniający element (Nr 2)

GHP/GMP/GAP/GAF/GVPGHP/GMP/GAP/GAF/GVP

Prawie wszystkie podmioty łańcucha żywnościowego

Koncepcja Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP) jest systematycznym i określonym podejściem do zarządzania bezpieczeństwa żywności przez identyfikacjęZagrożeń „etapowo specyficznych” i ich kontrolę w CCPs

HACCPHACCP

Łańcuch żywnościowy – analiza i zarządzanie czynnikami zagrożeń – nowsze podejście od około 1970.

Produkcja pierwotna(gospodarstwo)

Produkcja pierwotna(gospodarstwo)

Produkcja got. żywności

Produkcja got. żywności

TransportTransport DystrybucjaDystrybucja

Przechowywanie żywności u konsumentów

Przechowywanie żywności u konsumentów

Moment konsumpcji

Moment konsumpcji

Łańcuch żywnościowy: wzrasta zainteresowanie kontrolą czynników zagrożeń na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego i zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa żywności.

Codex AlimentariusCodex Alimentarius

GAP/GVP/GMP/GHP HACCP

Analiza zagrożeń

14

Tradycyjne systemowe podejście w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa łańcucha

żywnościowego (1 i 2 element)

GHP/GMPnastępnie

(GAP, GVP, GBP)

GHP/GMPnastępnie

(GAP, GVP, GBP)

HACCPHACCP

Opanowanie (kontrola) czynników zagrożeń w łańcuchu żywnościowym została zapewniona

15

16

Tradycyjne systemowe podejście do zapewnienia bezpieczeństwa produktu

żywnościowego – ocena działania

� „Tradycyjne” – systemowe (GAP/GMP/GHP/HACCP) podejście wymaga ustanowienia środków kontroli (dla czynników zagrożeń) celem:

� unikania czynników zagrożeń� minimalizowania czynników zagrożeń� eliminowania czynników zagrożeń

� Doskonalenie poziomu ochrony zdrowia publicznego jest mniej istotne w tym tradycyjnym podejściu

Co osiągnęliśmy w ten sposób?

� Wprowadziliśmy w życie GMP / GHP - wprowadziliśmy w życie zasady higieny, zapewniliśmy kontrolę czynników zagrożeń ogólnych, niespecyficznych etapowo.

� W ramach systemu HACCP robimy analizę zagrożeń, zabezpieczonąnadzorem w ramach CCP

� Osiągnęliśmy jakiś poziom bezpieczeństwa i wyczerpaliśmy możliwości dalszego postępowania.

� GMP/GHP i system HACCP nawet na całej długości łańcucha żywnościowego nie są zdolne zapewnić więcej niż tolerowalnego i stałego poziomu bezpieczeństwa.

� W tym obszarze mamy od wielu lat wytyczne, standardy opracowane przez KKŻ, na przykład:……..

17Codex AlimentariusCodex Alimentarius

Zalecany międzynarodowy Kodeks Praktyki w zakresie ogólnych zasad Higieny Żywności

� CAC/RCP 1-1969, Rev. 4-2003� Cel – określenie podstawowych zasad higieny w

łańcuchu żywnościowym (GMP, GHP, GAP)

� HACCP – jako środek poprawy bezpieczeństwa !

� Wskazanie jak implementować te zasady

� Dostarczyć wytycznych dla innych bardziej szczegółowych Kodeksów w zakresie mięsa, mleka, jaj czy ryb.

18

Co będzie jutro - perspektywy

� Rozwój zasad dobrych praktyk i systemu HACCP - Revision of the General Principles of Food Hygiene (CAC/RCP 1-1969) and/or its Annex on HACCP

� I spotkanie grupy roboczej powołanej przez

KKŻ, czerwiec, 2014, Finlandia

� Dalsze prace nad doskonaleniem bez rewolucji

Kategorie żywności w „tradycyjnym” podejściu do zapewnienia bezpieczeństwa żywności

Produkt opisywany dwoma kategoriami:

� Bezpieczny� Niebezpieczny/szkodliwy

� W konsekwencji systemowe tradycyjne podejście(GMP/GHP/HACCP):� Nie określa celów i kryteriów w zakresie Ochrony

Zdrowia Publicznego� Poziom Ochrony Zdrowia Publicznego (ryzyka) w

zakresie obejmującym bezpieczeństwo żywności jest nieznany.

21Codex AlimentariusCodex Alimentarius

Poziomy kontrolowanych czynników i ryzyka w tradycyjnym systemie zarządzania bezpieczeństwem żywności

23

Co możemy zrobić dla dalszej poprawy bezpieczeństwa i jakości żywności

� Doskonalenie bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do pojedynczych czynników zagrożeńdających podwyższony poziom ryzyka np. Salmonella, Listeria, E. coli, dioksyny

� Wymaga to więcej naukowego i racjonalnego podejścia !!!

� Przyszedł czas na analizę ryzyka – wykorzystanie wiedzy, nauki i postępu w praktycznej realizacji polityki bezpieczeństwa żywności !!!!!

� Wdrażamy koncepcję: Food safety risk analysis

Analiza ryzyka

Analiza zagrożeń

System HACCP

Analiza zagrożeń

GMP

GHP

GAP

PC, MRL, ML

PO, ADI, TDI FSO

Kryteria ryzyka

ALOP

Bezpieczeństwo żywności i doskonalenie ochrony zdrowia publicznego

Zarządzamy kryteriami zagrożeń i ryzyka – różne cele

Kryteria zarządzania czynnikami zagrożeń - bezpieczeństwa produktu

Kryteria zarządzania ryzykiem – zdrowie publiczne

Definicja ryzyka i analizy ryzyka w bezpieczeństwie żywności

� Ryzykoprawdopodobie ństwo zaistnienia negatywnych skutków dla zdrowia oraz dotkliwo ść takich skutków w nast ępstwie wyst ępowania danego (okre ślonego) czynnika zagro żenia (np. Listeria, Salmonella, E. coli, dioksyny)

� Analiza ryzyka proces składaj ący si ę z trzech powi ązanych elementów: oceny ryzyka, zarządzania ryzykiem i komunikowania o ryzyku -

� Zadanie głównie rz ądowe

25

27

Komunikowanie ryzyka

Identyfikacja ZagrożeniaCharakterystyka Zagrożenia

Ocena NarażeniaCharakterystyka Ryzyka

ALOPPC, PO, FSO

ADI, TDI, PTWI (MRL, ML)

ANALIZA RYZYKAANALIZA RYZYKA

Ocena Ryzyka

28

Kryteria, cele

Zarządzanie Ryzykiem

Ocena Ryzyka

OCENA RYZYKA – proces, który oznacza lub ocenia poziom ryzyka, który jest wynikiem występowania danego czynnika zagrożenia,

29

Punkt wyjścia: ALOP

� ALOP – odpowiedni poziom ochrony – akceptowalny poziom ryzyka dla danego pojedyńczego czynnika zagrożenia !!!

� wyrażany jako cel do osiągnięcia w np.. zakresie (salmonelloz, zatruć gronkowcowych, kolibakterioz, nowotworów)

� pożądana redukcja/poziom zapadalności na określoną chorobęw określonym czasie

� maksymalna dopuszczalna częstotliwość zapadania na choroby zakaźne przenoszone drogą przewodu pokarmowego

30

Główne kryterium stosowane w zarządzaniu ryzykiem

� ALOP – (Appropriate Level Of Protection) „Odpowiedni Poziom Ochrony”, „poziom ochrony wynikający z poziomu ryzyka – level for a given individual hazardfactor !!!� wg porozumienia SPS definiuje się je jako odpowiedni poziom

ochrony uznawany za odpowiedni przez Członka ustanawiającego środki sanitarne lub fitosanitarne w celu ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin w obrębie jego terytorium.

� ALOP- różne poziomy ochrony i ryzyka w zakresie Salmonelloz pokarmowych w zależności od kraju -Poland, Ukraine, Czech Republic, Georgia, Slovakia

Kryteria zarządzania ryzykiem do wdrożenia w łańcuchu żywnościowym – od 2004 roku

ALOPALOP

FSO / PO / PCADI, TDI, PTWI, MRL, ML, NP, DP,

NDP, ZERO

FSO / PO / PCADI, TDI, PTWI, MRL, ML, NP, DP,

NDP, ZERO

Rząd

Kompetentne organa

Podejście oparte na ryzyku – w bezpieczeństwie, bazuje na zarządzaniu kryteriami ryzyka (FSO, PO, PC, ADI, TDI, NP, MRL, ML, ZERO)

Kryterium poziomu ochrony zdrowia publicznego

Kryteria (metrics/terms)zarządzania ryzykiem do zastosowania

� ALOP – (Appropriate Level of Protection) – Odpowiedni Poziom Ochrony

� FSO (Food Safety Objective) - Cel Bezpieczeństwa Żywności� PO - Performance Objective- Cel Wykonawczy� PC - Performance Criterion- Kryterium Wykonawcze

Dodatkowy w przypadku zagrożeń chemicznych mamy:

� ADI (Acceptable daily intake) - Akceptowane dzienne pobranie)� TDI (tolerable daily intake) - Tolerowane dzienne pobranie� PTWI (Provisional tolerable weekly intake) - Tymczasowe

tolerowane tygodniowe pobranie.� MRL (Maximum residue level) - Najwyższy dopuszczalny

poziom pozostałości

32

Definicje kryteriów zarządzania ryzyka

Food Safety Objective (FSO) -Cel Bezpieczeństwa Żywności

Performance Objective (PO)- Cel Wykonawczy

Maksymalna częstotliwość i/lub koncentracja czynnika zagrożenia w żywności na etapie jej spożycia, która zapewnia lub przyczynia siędo odpowiedniego poziomu ochrony (ALOP).

Maksymalna częstotliwość i/lub koncentracja czynnika zagrożenia w żywności na odpowiednim etapie łańcucha żywnościowego przed czasem konsumpcji, która zapewnia lub przyczynia się do osiągnięcia FSO lub ALOP

Performance Criterion (PC) - Kryterium Wykonawcze

Wymagany efekt częstości i/lub koncentracji czynnika zagrożenia w żywności, które musi zostać osiągnięte przez stosowanie jednego lub więcej środka kontroli w celu zapewnienia lub przyczynienie się do PO lub FSO.

Łańcuch żywnościowy – kryteria zarządzania zagrożeniami i ryzykiem –nowe podejście od

2004 roku

Produkcja pierwotna(gospodarstwo)

Produkcja pierwotna(gospodarstwo)

Produkcja got. żywności

Produkcja got. żywności

TransportTransport DystrybucjaDystrybucja

Przechowywanie żywności u konsumentów

Przechowywanie żywności u konsumentów

Moment konsumpcji

Moment konsumpcji

Łańcuch żywnościowy: koncentracja na bezpieczeństwie łańcucha.

Włączamy zdrowie publiczne – analiza ryzyka w bezpieczeństwie żywności

KWESTIA ZROZUMIENIA I WDROŻENIA PRZEZ RZĄD TEGO PODEJŚCIA

FSOFSOPOPC

PO

ADI

MRL.

ALOP

GAP/GBP/GVP/GMP/GHP HACCP

Analiza ryzyka

Analiza zagrożeń

34

TDIML

Fiński program zwalczania Salmonella – przykład praktycznego rozwiązania, bazującego na Kodeksowym podejściu do analizy ryzyka

Poziom danego czynnika zagrożenia i towarzyszącego ryzyka w nowoczesnym systemie zarządzania

zagrożeniami i ryzykiem (HA i RA)

Tworzymy system zarządzania bezpieczeństwem żywności i Ochroną Zdrowia Publicznego –

narzędzia/kryteria

ALOPALOP

FSO / PO / PCADI, TDI, PTWI, MRL,

ML, NP, DP, ZERO

FSO / PO / PCADI, TDI, PTWI, MRL,

ML, NP, DP, ZERO

System HACCPSystem HACCP

Dobre PraktykiGHPs / GMPs / GAPs/GVPs/

Podstawa systemu – zabiegi DDD

Dobre PraktykiGHPs / GMPs / GAPs/GVPs/

Podstawa systemu – zabiegi DDD

Rząd

Przemysł

Food Business Operator

Kompetentne organy

Hazard –basedapproachPodejście „oparte na zagrożeniach”

Koncepcja Risk-based – w bezpieczeństwie żywności oparta na nowych kryt. (FSO, PO, PC)

Kryterium – Poziom Ochrony Zdrowia Publicznego

37

Narzędzia - systemowe

Narzędzie – specjalne programypostępowanie w ramach zarz. ryzykiem

Kryterium –Bezpieczeństwo Produktu spożywczego

Analiza ryzyka

Analiza zagrożeń

System HACCP

Analiza zagrożeń

GMP

GHP

GAP

PC, MRL, ML

PO, ADI, TDI FSO

Kryteria ryzyka

ALOP

Bezpieczeństwo żywności i doskonalenie ochrony zdrowia publicznego. Zarządzamy kryteriami

zagrożeń i ryzyka – różne cele

Kryteria zarządzania czynnikami zagrożeń - bezpieczeństwa produktu

Kryteria zarządzania ryzykiem – zdrowie publiczne

39

•Oparcie na analizie zagrożżżżeńńńń – hazard-based– Decyzje, normy i działłłłania opierają sięęęę na celachwytyczonych do osiąąąągnięęęęcia i sprawdzonych informacjach (wiarygodne badania) dotycząąąących występowania czynników zagrożżżżeńńńń,

Np.. Salmonella w stadach – chcemy osiągnąć cel 1-2% stad dodatnich jutro – podczas gdy dzisiaj mamy 50-80% stad dodatnich.

– Przy zapewnieniu eliminacji lub redukcji narażżżżenia na te zagrożenia spodziewając się wystąpienia redukcji poziomu ryzyka

Analiza zagrożżżżeńńńń a analiza ryzykaw systemie zarząąąądzania bezpieczeńńńństwem

żżżżywnośśśści/pasz i ochronie zdrowia publicznego

40

•Oparcie na analizie ryzyka – risk-based

–Decyzje, normy i działłłłania oparte sąąąą na specyficznej, szczegółłłłowej wiedzy dotycząąąącej poziomu ryzyka

– Chodzi o osiąąąągnięęęęcie ustalonego poziomu ochrony zdrowia publicznego, a ten proces osiąąąągania powinien byćććć jasno objaśśśśniony i zwalidowany w tym zakresie

Analiza zagrożżżżeńńńń a analiza ryzyka w systemie zarząąąądzania bezpieczeńńńństwem żżżżywnośśśści/pasz

i ochronie zdrowia publicznego

Przewodniki dla analizy ryzyka

� Working principles for risk analysis for food safety for application by governments, CAC/GL 62-2007

� Zasady funkcjonowania analizy ryzyka w bezpieczeństwie żywności do stosowania przez odpowiednie organa administracji państwowej CAC/GL 62-2007, Polska edycja 2013

� (załączona w materiałach konferencyjnych)

� Food safety risk analysis. A guide for national food safety authorities. FAO Food and Nutrition Paper 87.(English edition 2007),

� Analiza ryzyka w bezpieczeństwie żywności. Przewodnik dla krajowych organów ds. bezpieczeństwa żywności, (Polska edycja w przygotowaniu - 2015)

41

Wytyczne CA w zakresie zasad oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem mikrobiologicznym

� Principles and Guidelines for the Conduct of Microbiological Risk Assessment(1999)

� Principles and Guidelines for the Conduct of Microbiological Risk Management(2007/2008)

42

Mikrobiologiczna ocena ryzyka dokonywana jest przez JEMRA dla potrzeb CAC i dotyczy np.:

� Risk assessments of Salmonella in eggs and broiler chickens

� Risk assessments of Listeria monocytogenes in ready-to-eat food

� Risk assessments of Campylobacter spp. In broiler chickens

� Risk assessments of Vibrio spp. in seafood

� Inne: wirusy, Enterobacter sakazakii, EHEC

43

Chronologia wydawania niektórych standardów KKŻ w zakresie zarządzania/zapewnienia bezpieczeństwa żywności

– analiza zagrożeń (HA) i ryzyka (RA)

1948 - The establishment of the World Health Organization (WHO)

1945 - The establishment of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)

1963 - The establishment of the Codex Alimentarius Commission (1961 – first step)

1985 - The United Nations General Assembly Guidelines for Consumer Protection

1995 – The Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures (SPS) and the Agreement on Technical Barriers to Trade (TBT)

2003 (1969) - the CAC, FAO/WHO published CAC/RCP -1-1969-Rev.4 –2003, which serves as a guideline to food safety

1997 – The Codex Committee for Food Hygiene established the principles (six) of the Hazard Analysis Critical Control Point (HACCP) system in the food-processing industry. In 1999, CA established the seven principles of HACCP system.

2007 - CAC/GL 63 - Principles and Guidelines for the Conduct of Microbiological Risk Management

2008 – CAC/GL 69 - Guideline for the Validation of Food Safety Control Measures

1999 - Principles and Guidelines for the Conduct of Microbiological Risk Assessment

New approach to Food safety and quality issue

RA

HA

2013 Guidelines on application of risk assessment for feed

2007 Working Principles for Risk Analysis for Food Safety for Application by Governments

2011 - Guidelines for Risk Analysis of Foodborne Antimicrobial Resistance

2012- Guidelines on the Application of General Principles of Food Hygiene to the Control of Viruses in Food

44

Strategiczny plan Codex Alimentarius na lata 2014-2019

45

Określono 4 strategiczne cele:

1.Ustanowienie międzynarodowych norm żywnościowych, które dotyczą bieżących i pojawiających się problemów w dziedzinie żywności.

2.Zapewnienie stosowania zasad analizy ryzyka w rozwoju norm Kodeksowych.

3.Ułatwienie skuteczniejszego udziału w pracach wszystkim członkom Codex Alimentarius

4.Wdrożenie skutecznych i wydajnych systemów i praktyk zarządzania pracami w ramach Codex Alimentarius

Strategiczny plan CA 2014-2019

Cel strategiczny nr 2. Zapewnienie stosowania zasad analizy ryzyka w rozwoju norm Kodeksowych:

� Cel 2.1 Zapewnienie konsekwentnego stosowania zasad analizy ryzyka i doradztwa naukowego.

� Cel 2.2 Osiągnięcie zrównoważonego dostępu do wiedzy naukowej.

� Cel 2.3 Zwiększenie zaangażowania naukowego z krajów rozwijających się.

46

47

Wymagania prawne w zakresie

bezpieczeństwa żywności oparte na

przeprowadzonej ocenie ryzyka dla

określonych czynników zagrożeń

Zasada

„równoważności”

musi być

przestrzegana

EU/USA

RU/EU

Odpowiedzialnośćprzeniesiona na

podmioty gospodarcze

Wzrost znaczenia ilościowej oceny ryzyka i badań

laboratoryjnych

Nowe oparte na ryzyku kryteria

ilościoweFSO, PO, PC,

ADI, TDI

Inicjatywa do dalszego rozwoju

HACCP/GMP/GHP i prowadzenia badań

laboratoryjnych

Polityka ochrony zdrowia

publicznego:•Skupiona na ryzyku

•ALOP jako kryterium doskonaleniaOchrony Zdrowia Publicznego

Polityka handlowa:•Skupiona na wynikach ilościowych

•Unikanie sporów nad

„bezpieczna”/”niebezpieczna”

Produkcja żywności:•Bardziej elastyczna

•Klarowna dokumentacja

•Zmiany w technologii i opracowanie

nowych produktów

•Postępowanie z nowymi zagrożeniami

•Badania laboratoryjne b. potrzebne

Kierunki zmian w zarządzaniu bezpieczeństwem żywności i doskonaleniu zdrowia publicznego

Wg Claus Heggum, 2007 w modyfikacji własnej

Wzmocnienie bezpieczeństwa żywności i kontrola systemów na poziomie

państwowym

� Harmonizacja prawa żywnościowego przy wykorzystaniu norm Kodeksu Żywnościowego i innych norm międzynarodowych

� Urzędowa kontrola: tworzenie programów inspekcji żywności i możliwości szkoleniowych dla inspektorów

� Laboratoryjna kontrola żywności: wzmocnienie i modernizacja, szkolenie personelu

� Wdrażanie procesów: analizy zagrożeń i analizy ryzyka powinno być priorytetem w systemie bezpieczeństwa żywności

48

Wnioski

� Konsumenci maja prawo żądać dostarczania bezpiecznej żywności.

� Powstające na nowo i nasilające się problemy w zakresie bezpieczeństwa żywności wymagają zawsze podejmowania pilnych działań i poszukiwania rozwiązańsystemowych.

� Od rządu, przemysłu i innych podmiotów łańcucha żywnościowego oczekuje się podjęcia wszelkich starańby zapewnić bezpieczeństwo żywności i odpowiedni poziom Ochrony Zdrowia Publicznego.

� Wdrażanie i doskonalenie procesu analizy zagrożeń i analizy ryzyka staje się rutynową praktyką

49

50Codex AlimentariusCodex Alimentarius

Thank you for the attention