Analyse en typologie

VILLA WILBRINK KROMME NIEUWEGRACHT 2

NAAM: DIEDERICK WILLEMSEN S1006505 —- WERNER HUIZING S1006503 — TON VAN VILSTEREN S247010 — THEO WEIJS S1005875 — KLAS: BTBVMBO

VILLA WILBRINK Amersfoort UNStudio (Ben van Berkel)

KROMME NIEUWEGRACHT 2 Utrecht

Sluijmer en Van Leeuwen

ANALYSE OPDRACHT TYPOLOGIE 1

VILLA WILBRINKVILLA WILBRINKVILLA WILBRINKVILLA WILBRINK KROMME KROMME KROMME KROMME


Voorwoord


Iedere student die als studierichting de vormgeving in gaat, komt in aanraking met nieuwe visies en theorie over architectuur in Neder-

land. Met Het vak architectuur: typologie 1 zijn we als studenten ons gaan verdiepen in het analyseren van architectonische gebou-

wen.

Mede door deze opdracht laten wij zien dat we de kennis die opgedaan is tijdens de lessen van ABB1 en Architectuur: typologie 1, kun-

nen toepassen in de praktijk.

Als groep hebben we gekozen voor de volgende gebouwen: Villa Wilbrink te Amersfoort en Kromme Nieuwegracht 2 te Utrecht.

We zullen bepaalde aspecten van de woningen analyseren door middel van tekeningen of schetsen.

2



Voorblad 1 (Ton)

Voorwoord 2 (Ton)

1. Inhoudsopgave 3 (Diederick)

2.a Biografie dhr. Sluijmer en dhr. Van Leeuwen 4 (Werner)

2.b Biografie dhr. Ben van Berkel 5 (Ton)

3.a Algemene projectomschrijving Kromme Nieuwegracht 2 6 (Werner)

3.b Algemene projectomschrijving Villa Wilbrink 7 (Theo)

4.a Locatie/Situatie Kromme Nieuwegracht 2 8 (Ton)

4.b Locatie/Situatie Villa Wilbrink 10 (Theo)

5.a Primaire hoofdvorm Kromme Nieuwegracht 2 13 (Diederick)

5.b Primaire hoofdvorm Villa Wilbrink 14 (Ton)

6.a Entree Kromme Nieuwegracht 2 16 (Werner)

6.b Entree Villa Wilbrink 17 (Theo)

7.a Organisatie Kromme Nieuwegracht 2 18 (Diederick)

7.b Organisatie Villa Wilbrink 21 (Theo)

8.a Constructie Kromme Nieuwegracht 2 22 (Werner)

8.b Constructie Villa Wilbrink 24 (Ton)

9.a Beweging Kromme Nieuwegracht 2 26 (Diederick)

9.b Beweging Villa Wilbrink 28 (Ton)

10.a Gevels & details Kromme Nieuwegracht 30 (Werner)

10.b Gevels & details Villa Wilbrink 34 (Theo)

11. Vergelijking tussen beide villa’s 37 (Ton)

12. Slotwoord/bronvermelding 38 (Ton)

13.a Foto’s Kromme Nieuwegracht 2 39 (Diederick)

13.b Foto’s Villa Wilbrink 40 (Ton)

1. Inhoudsopgave

3

VILLA WILBRINK KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2


Het Architectuurbureau Sluijmer en van Leeuwen is sinds de oprichting in 1988

gevestigd in de binnenstad van Utrecht. Vroeger werk bestaat voornamelijk uit bin-

nenstedelijke projecten. Projecten waarbij een complexe opgave, een compact pro-

gramma van eisen en een gevoelige omgeving stuk voor stuk resulteerden in uitge-

sproken ontwerpen. Al jaren werkt het enthousiaste en gedreven team aan een

afwisselend en veelzijdig oeuvre. Zo is brede expertise opgebouwd van steden-

bouwkundig tot interieurontwerp, van nieuwbouw tot restauratie en van utiliteits-

bouw tot woningbouw. Onze betrokkenheid met het werk voert steeds tot nieuwe

klantgebonden concepten en tot een relatie die van de eerste gedachte tot na de

oplevering voortduurt.

Hiernaast enkele voorbeelden van projecten.

2.a Biografie

4

VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK KROMME NIEUWEGRACHT 2

Ben van Berkel is afgestudeerd aan de Rietveld Academie in Amsterdam en studeerde daarna aan de

Architectural Association in Londen. Samen met Caroline Bos richtte hij in 1988 Architectuurbureau van

Berkel en Bos op. In 1998 richtten zij een nieuw bureau op: UNStudio (United Net). UNStudio is een

netwerk van specialisten in architectuur, stedenbouw en infrastructuur. Naast zijn architectuurpraktijk

heeft Ben van Berkel les gegeven aan verschillende universiteiten in binnen- en buitenland, waaronder

Harvard en Princeton University. Momenteel is hij Professor Conceptual Design aan de Städelschule in

Frankfurt am Main. In zijn manier van lesgeven staat een integrale benadering van architectuur centraal

waarbij virtuele en materiële organisatie en technische constructies geïntegreerd zijn

Hieronder nog voorbeelden van andere projecten.

2.b Biografie


5


Adresgegevens: Kromme Nieuwegracht 2

3512 HG Utrecht

Inhoud: 300m2

Woonoppervlakte: 150m2

Bouwjaar: 2002

Wonen in het meest unieke huis van Utrecht, gelegen op een schitterende mar-

kante locatie in de historische binnenstad op de hoek van de Kromme Nieuweg-

racht en de Drift. Deze bijzondere woontoren kenmerkt zich door de opmerkelij-

ke architectuur, zo is de woning volledig opgebouwd uit een stalen constructie

en stalen gevelbekleding, op een kavel van vijf bij drie meter. Het ontwerp is van

architectenbureau Sluijmer en Van Leeuwen en heeft diverse prijzen gewonnen

waaronder UN publieksprijs architectuur Utrecht 2003 en nationale staalprijs

2004.

Deze woning gebouwd in 2002 telt maar liefst zeven niveaus, welke zeer functio-

neel zijn ingericht, waardoor de architect voorkomt dat men de gehele dag trap-

pen aan het lopen is. Bij het ontwerp is gekozen voor een prominent maar com-

pact en doorgaand trappenhuis. De 14e eeuwse werfkelders zijn velledig gereno-

veerd waardoor hier een ruime living is gecreëerd met extra daglicht en direct

zich op het water de overige verdiepingen bestaan uit twee slaapkamers, waarbij

vanuit een slaapkamer het mogelijk is om onder de sterrenhemel te slapen, twee

badkamers , een keuken met eetkamer, veel bergruimte, rijdende boeken– en

kledingkasten en een zoning dakterras met prachtig zicht over de historische

stad.


3.a Projectomschrijving

6

VILLA WILBRINKVILLA WILBRINKVILLA WILBRINKVILLA WILBRINK KROMME NIEUWEGRACHT 2


3.b Projectomschrijving

Villa WilbrinkVilla WilbrinkVilla WilbrinkVilla Wilbrink

Design: 1992

Completion: 1994

Location: A. Aaltostraat, Amersfoort

Client: Mr. and Mrs. Wilbrink-van den Berg

Architect: Ben van Berkel

Projectcoördination: Aad Krom

Collaborators: Paul van der Erve and Branimir Medic

Technical Consultants: BV Aannemingsmaatschappij ABM, Amersfoort

Bureau Bouwpartners, Hilversum

Total site area: 179 m² (excl. access, slope, terrace with trees)

Villa WilbrinkVilla WilbrinkVilla WilbrinkVilla Wilbrink

Amersfoort, 1992-1993

De wens van de opdrachtgever was een huis met een besloten karakter. Uitgaande hiervan is gekozen voor een variatie op de patio-woning.

Het voormalige weidelandschap heeft op het ontwerp een belangrijke invloed ge-had. Tussen de tegenstelling van landschap (openheid) en patio (beslotenheid) vormt de woning niet zozeer de grens, maar markeert eerder de overgangen ertussen. Zo wordt de patio niet geheel door de woning omsloten, maar opent deze zich aan de westzijde. Ondanks de geslotenheid van het type wordt daarmee een maximale toe-treding van licht bereikt. In de plattegrond worden de lijnen gevolgd die in het oor-spronkelijk landschap aanwezig waren. Enerzijds wordt op de vlakheid van het land-schap gereageerd door niveauverschillen in de woning aan te brengen. Anderzijds is het totale bouwvolume te beschouwen als een opgedreven aardschol die zich gelei-delijk boven het maaiveld verheft. De villa gaat daarmee op in het landschap. Het na-tuurlijke materiaalgebruik in de gevels versterkt dit beeld. Het voorgestelde gebruik van gekleurd grind op de taluds en dakvlakken is een aanduiding van het gebruik van ‘overgang’ als thema.

In de villa zijn voor het eerst in Nederland de gevelstenen gelijmd in plaats van ge-

metseld. De verlijmde gevelvlakken bestaan uit donkergrijze kalkzandsteen breukste-

nen van 100x240x50 mm. De stootvoegen liggen recht boven elkaar. In buitenblad

en gevel ontbreken boven de gevelopeningen lateien. De toegepaste lijm (beamix)

geeft voegen van 3mm. dik en om de zes voegen is aramide-band (Arapee van Akzo,

een wereldprimeur) in de horizontale lijmnaden verwerkt

7



Situatie Situatie Situatie Situatie

De woning is gesitueerd aan de Krom-

me Nieuwegracht. De kavel ligt in een

hoek tussen twee bestaande wonin-

gen. De kopgevel is op het noorden

gericht.

Alle zijden van de woning grenzen

aan een het trottoir. De openbare weg

wordt gebruikt als parkeergelegen-

heid.

Hier wordt kort toegelicht hoe de

vorm van het gebouw is opgebouwd,

er is hierbij rekening gehouden met de

twee naastliggende panden. Dit wordt

later in het verslag verder toegelicht.

4.a Situatie

8



Situatie Situatie Situatie Situatie ---- vervolgvervolgvervolgvervolg

In de situatie is te zien dat de woning aan een kruis-

punt grenst De historische kelder is gelegen aan een

gracht.

In de buurt is voldoende groenvoorziening aanwe-

zig. Verder zorgen de grachtenpanden voor een

sfeervol leefklimaat.

Hieronder is te zien dat de woning te bereiken is via

de A2, A12, A27 en A28.

4.a Situatie

9



4.b Situatie


10



4.b Situatie

ROUTE

ROUTE


11



4.b Situatie


12



Hierboven zie je de

extra ruimten die

aan de hoofdvorm

worden gehangen.

Deze vorm van ad-

ditie is een goede

oplossing om extra

volume te creëren.

Het gebouw bestaat uit allemaal opgestapelde kubussen. Aangezien het terrein van het gebouw

rond wegloopt, is er een kleinere kubus aan de voorzijde van de grote kubus gemaakt. Omdat je

met een perceel van 3 bij 5 meter geringe mogelijk heden hebt, is er op de 2e en 3e verdieping

door middel van additie aan de hoofdvorm de ruimte vergroot.

5.a Primaire vorm

13



5.b Primaire vorm

14



5.b Primaire vorm De opbouwDe opbouwDe opbouwDe opbouw

In de analysetekeningen van de transformaties tot de huidige vorm van het ontwerp, is

te zien dat het blok op het perceel als primaire hoofdvorm wordt gebruikt. Door een ro-

tatie onderaan de achtergevel, valt de voorgevel van de woning in een lijn met het per-

ceel.

MateriaalMateriaalMateriaalMateriaal

De materialen die hier zijn toegepast zijn betonsteen en glas. De stenen en het grind in

de tuin en op het dak zorgen voor de vloeiende en subtiele overgang tussen de natuur

en de woning. Door de afwijkende kleur van het geveldeel van de badkamer, entree en

gevelopeningen, worden deze op subtiele wijze geaccentueerd.

TextuurTextuurTextuurTextuur

De textuur die ontstaan is in de gevelstenen zorgen voor een verrassende

overgang tussen de omgeving en de woning. Hierdoor blijkt dat de omgeving

en de natuur dominanter zijn dan de woning.

KleurKleurKleurKleur

De kleur is een essentieel onderdeel in dit ontwerp. De kleur benadrukt de onderdanig-

heid en onopvallendheid van de woning. Het zorgt ervoor dat de omgeving als een

laag over het perceel ligt, zodat de woning niet de aandacht krijgt.

15



EntreeEntreeEntreeEntree

De woning heeft zowel een frontale als zij-

delingse benadering.

De hoofdentree is gesitueerd op de begane

grond (laag 0) terwijl de tweede entree aan

de gracht grenst.

De hoofdentree behoud de continuïteit van

het gevelvlak en is gesitueerd aan het noor-

den. De entree valt niet op, omdat het in de

laag van het gevelvlak ligt. Tevens zijn de

kleur en grootte gelijk.

De grachtenentree geeft in zoverre een

meer historische gevelbeeld. Het oogt als

een raam waardoor de term entree in zeke-

re zin misplaatst is. Deze entree is van bui-

tenaf alleen te benaderen via een boot en

heeft een zijdelingse benadering.

6.a Entree

16



6.b Entree



Je benaderd de hoofdentree door middel van de hellingbaan met een zijdelingse benadering. Je wordt van de straat meegenomen over de hellingbaan.

Aan het eind van de hellingbaan wordt je aangetrokken door de vorm van de hoofdentree door middel van een uitstekende toegevoegde ruimte

(additie). De hoofdentree valt tevens op door de heldere bruine kleur. De overige entree`s zijn allemaal schuifpuien en vallen daarom niet op.

17



Begane grondBegane grondBegane grondBegane grond Niveau 1Niveau 1Niveau 1Niveau 1 Niveau 2Niveau 2Niveau 2Niveau 2

Niveau 3Niveau 3Niveau 3Niveau 3 Niveau 4Niveau 4Niveau 4Niveau 4 Niveau 5Niveau 5Niveau 5Niveau 5

SouterainSouterainSouterainSouterain

DoorsnedeDoorsnedeDoorsnedeDoorsnede

In de doorsnede hiernaast zijn alle vertrekken

zichtbaar. Samen met de plattegronden is dui-

delijk te zien dat het trappenhuis een dienen-

de ruimte is. Het trappenhuis is verdeeld over 7

etages. 7.a Organisatie

18



De woning heeft zeven verdiepingen. In de souterain van de woning bevindt zich

een woonkamer, een klein keukentje en een eet- werkkamer. De slaapvertrekken be-

vinden zich op de tweede en derde verdieping van de woning. Op de verdiepingen

waar de slaapkamer is gesitueerd, is er gebruik gemaakt van zonering, links het slaap-

gedeelte en rechts de douche- toiletruimte. Deze verdeling is bewust gemaakt, omdat

men op de smalle verdieping alsnog moet kunnen lopen.

Vanuit het trappenhuis maakt men fysiek contact met de buitenwereld door de grote

raampartijen. Het trappenhuis is spiraalvorming en zit steeds in zijn eigen ruimte. Via

het trappenhuis kunt u op elke verdieping komen. Op elke verdieping is weer een

andere functie. De toiletten en de keuken zijn verdeeld over meerdere verdiepingen

om ervoor te zorgen dat men niet aan de wandel blijft.

7.a Organisatie

19



7.a Organisatie De toiletten, douches en keukens zijn

langs de bouwmuur gesitueerd. Voor de

vormgeving is dit minder fraai maar het is

wel steeds hetzelfde. De plattegrond van

de woning is vrij in te delen, echter door

de beperkte ruimte kan men niet veel

schuiven.

In de woning is er veel privacy door het

gebruik van kleine ramen. Alleen in de

verkeersruimten is er veel gebruik ge-

maakt van glas.

Het gebouw is op een soort van grid ge-

bouwd waar aan één zijde een schuine

wand zit waardoor er extra ruimte is voor

leidingen en een meterkast. Deze zijn

mooi weggewerkt achter de houten pa-

nelen. 20



7.b Organisatie


OrganisatieOrganisatieOrganisatieOrganisatie

De privacy van de bewoners wordt

geregeld door middel van een patio

of een binnenplaats. Op deze manier

ziet men hen van buitenaf niet. Toch

kunnen ze wel volop genieten van de

zon en de open lucht. Dit was één van

de eisen van de bewoners.

21



ConstructieConstructieConstructieConstructie

De woning is als het ware opge-

bouwd door verschillende blok-

ken (stapelbouw). Het heeft een

stalen draagconstructie en is on-

derverdeeld in drie hoofdstra-

mienen. Het trappenhuis is één

van de belangrijkste constructie-

ve elementen omdat het voor

stabiliteit zorgt.

De overige blokelementen die in

laag 4 en 5 te zien zijn, zijn er

later op gemonteerd.

Deze manier van bouwen is toe-

gepast, omdat er op deze ma-

nier sneller en effectiever ge-

bouwd kan worden. Een andere

reden kan zijn dat er meer ruim-

te ontstaat door het toepassen

van smallere wanden.

8.a Constructie

22



De constructie van het gebouw is niet meer

terug te zien wanneer de gevelbeplating er-

op gemonteerd is.

Hiernaast is het uiteindelijke beeld van de

constructieopbouw te zien.

8.a Constructie

23



8.b Constructie

De opbouw De opbouw De opbouw De opbouw

De constructie is opgebouwd uit schijven en kolommen. Deze zorgen

voor voldoende draagkracht om het gebouw staande te houden.

Dragende onderdelenDragende onderdelenDragende onderdelenDragende onderdelen

In de analysetekening zijn de dragende onderdelen, gevels, kolom-

men en dragende binnenwanden schematisch, weergegeven. Als

hoofdmaterialen van de constructieonderdelen zijn voor beton en

staal gekozen.

MaatsystemenMaatsystemenMaatsystemenMaatsystemen

Een overzicht van gebruikte maatsystemen zoals stramienen zijn niet

terug te vinden. Echter is wel duidelijk dat er met regelmaat gebruik

gemaakt wordt van denkbeeldige parallelle lijnen die voor de hoofd-

vorm van het ontwerp en constructie essentieel zijn.

Invloed op de indelingInvloed op de indelingInvloed op de indelingInvloed op de indeling

Er is duidelijk zichtbaar dat de constructie mede zorgt voor de huidige

indeling. De dragende wand is een afsluiting van de woonkamer en

de privévertrekken zoals de badkamer en de slaapkamers. Hiernaast

zorgt de tweede dragende wand voor de afscheiding van het kookge-

deelte.

Dragende en scheidende onderdelenDragende en scheidende onderdelenDragende en scheidende onderdelenDragende en scheidende onderdelen

In de analysetekening op de volgende pagina worden de dragende

wanden (en kolommen) en scheidingswanden aangegeven.

Krachtenafdracht Krachtenafdracht Krachtenafdracht Krachtenafdracht

De krachten worden afgedragen naar de muren en kolommen. Vanuit

hier worden de krachten opgevangen door de vloeren (tevens werk-

zaam als fundering)

24



8.b Constructie

25



BeganegrondBeganegrondBeganegrondBeganegrond Niveau 1Niveau 1Niveau 1Niveau 1 Niveau 2Niveau 2Niveau 2Niveau 2

Niveau 3Niveau 3Niveau 3Niveau 3 Niveau 4Niveau 4Niveau 4Niveau 4

Niveau 5Niveau 5Niveau 5Niveau 5

SouterainSouterainSouterainSouterain

Op de beganegrond bevinden

zich de entrée, het trappenhuis

en een berging.

De routing op deze verdieping

is lineair, men kiest ervoor de

berging in te gaan of neemt de

trap naar niveau 1 of de sout-

erain souterain.

Op de eerste verdieping bevindt

zich een studier- werkkamer met

verrijdbare bibliotheekkasten.

De Routing op deze verdieping

is lineair.

Op de Tweede verdieping

bevinden zich een ruime over-

loop, slaapkamer met aans-

luitend een douche, toilet en

wastafel.

De route op deze verdieping is

Lineair.

Op de derde verdieping bevin-

den zich een ruime overloop,

slaapkamer met aansluitend een

douche, toilet, wastafel en een

wasmachine/wasdroger ruimte.


Lineair.

Op de vierde verdieping kunt u

via een vouwdeur naar het

balkon of naar de knusse eet-

keuken.


Lineair.

Op de vijfde en hoogste ver-

dieping bevindt zich een dakter-

ras met schitterend uitzicht over

de binnenstad.

De routing op deze verdieping

is Lineair.

Aangekomen in de souterain

vindt u een ruime living en een

werkkamer. Deze verdieping is

voorzien van een keukenblok en

een toilet zodat u niet voort-

durend heen en weer hoeft te

lopen. De routing op deze ver-

dieping is Lineair.

9.a Beweging

26



9.a Beweging

De beweging door de woning gaat vooral door het centra-

le trappenhuis. Vanwege de kleine ruimten is er vaak maar

één ruimte per verdieping. Men beweegt in een spiraavorm

naar boven door het centrale trappenhuis. Aangekomen

op de verdieping is er altijd een hal waarna men eindigt in

een ruimte. De beleving in de woning is heel knus. Door

het gebruik van de wat donkere kleuren in combinatie met

de houtsoorten creëert men een knus karakter.

Door de opgestapelde stalen constructie is er een al eerder

genoemd centraal tappenhuis ontstaan. Het trappenhuis

kenmerkt zich door stukken met weinig licht en stukken

waarbij men zich langs de gevel beweegt en zo in contact

staat met de buitenwereld door het gebruik van glas. Zo

creëer je een gesloten en tevens een open ruimte.

27



Karakteristieke bewegingKarakteristieke bewegingKarakteristieke bewegingKarakteristieke beweging

De routing loopt vanuit de entree in een lijn langs en door alle ruimten die aanwezig zijn

binnen de woning. Langs de privévertrekken ligt een verkeerszone waarna de slaapka-

mers en badkamer betrokken kunnen worden

De begrenzing van verkeersruimtenDe begrenzing van verkeersruimtenDe begrenzing van verkeersruimtenDe begrenzing van verkeersruimten

De begrenzing langs de verkeersruimten wordt licht en transparant gelaten voor een

open en ruimtelijke belevenis.

9.b Beweging

28



9.b Beweging Verticale beweging en bele-Verticale beweging en bele-Verticale beweging en bele-Verticale beweging en bele-

venisvenisvenisvenis

Er word een visuele grens

tussen gemeenschappelijke

ruimten en privévertrekken

gecreëerd door middel van

een kleine verhoging. De

begrenzing gaat nu tevens

over van glas naar semi-

transparante panelen.

Hiernaast hellingbanen:

Hierdoor ontstaat het idee

dat je via hellingbanen in

een afgeschermde ruimte

komt. De hoge muren aan

beide zijden geven een be-

nauwd maar tevens een

beschermd gevoel. Vanaf

het terras naar de woning is

het met opzet heel open

gelaten.

29



De gevelDe gevelDe gevelDe gevel

Zoals op de tekening is aangegeven

zijn de gevels opgebouwd uit ver-

schillende elementen. Zo ontstaat

er een vlakkengevel.

In de gevel komt symmetrie op ver-

schillende wijzen terug. Hieronder

is te zien op welke wijze het ge-

bouw symmetrisch is.

Opvallend is wel dat de gevel hele-

maal niet in de omgeving past, alle

gebouwen in de omgeving

hebben een historische beeld. Dit

gebouw daarentegen heeft het te-

genovergestelde beeld.

De gevel geeft een blikkerige uit-

straling.

10.a GEVELS

30



Hier is een goed voorbeeld te zien van een Frans bal-

kon. Er is namelijk geen sprake van loopruimte als de

deuren geopend zijn.

Het Franse Balkon zorgt voor afwisseling in het ge-

bouw, het gebouw krijgt een iets speelser uiterlijk.

Het dakterras op de derde verdieping zorgt voor ex-

tra ruimte buiten de woning. De karakteristieke

geveluitstraling verandert speelsgewijs.

Op het dakterras van de vierde verdieping kunnen meu-

bels worden geplaatst. Op het dakterras kun je genieten

van het schitterend uitzicht over Utrecht.

10.a Gevels

31



In de gevel is glas en glasparelgestraalde RVS toegepast.

10.a Details

32



Door het plaatsen van een dakraam krijgt de slaapkamer meer licht, waardoor

een prettiger leefklimaat ontstaat.

Door het toepassen van glasparelgestraalde RVS stroken, wordt de gevel

mooier afgewerkt.

10.a Details

33



10.b Details Daktrim

Dakbedekking

2x80 mm isolatieplaat

Gelijde Blauw-grijze kalkzandsteen

200mm prefab betonvloer

Kozijn Iroko

Isoglas superlight

Houten schuifpui

Afwerkvloer

Betonvloer

Polydrain

Dakbedekking

Daktrim

2x80mm Isoplaat

Schegplaten

Multiplex wbp gelakt

Stalen hoeklijn

Multiplex wbp luifelplaat

Houtenlatten

Kozijn Iroko

Hoekkolom

SDP acryplaat

Tegelwerk

Afwerkvloer

Hoekprofiel

200mm Betonvloer

Kozijn Iroko

Lood

Grindkoffer


34

10.b Gevels



VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2

GevelsGevelsGevelsGevels

In de villa zijn voor het eerst in Nederland de gevelstenen gelijmd in plaats van ge-

metseld. De verlijmde gevelvlakken bestaan uit donkergrijze kalkzandsteen breukste-

nen van 100x240x50 mm. De stootvoegen liggen recht boven elkaar. In buitenblad

en gevel ontbreken boven de gevelopeningen lateien. De toegepaste lijm (beamix)

geeft voegen van 3mm. dik en om de zes voegen is aramide-band (Arapee van Akzo,

een wereldprimeur) in de horizontale lijmnaden verwerkt.

Zoals je hieronder ziet is dit de zuid- en oostgevel van de woning. Op deze gevels

komt het minste zonlicht. De gevel zelf is een variatie tussen een knipgevel en een ga-

tengevel. Het raam op de hoek en het raam van de keuken, wat doorzet in het dak, is

een kenmerk van een knipgevel. Deze ramen laten veel licht door voor de keuken en

woonkamer. De ramen van de slaapkamer (links) zijn kenmerkend voor een gatenge-

vel. Deze ramen hebben ze een extra accent gegeven door het raam er uit laten ste-

ken tot de buitenste gevellaag.

10.b Gevels

35



VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK VILLA WILBRINK KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2KROMME NIEUWEGRACHT 2

1 1

2

2

GevelsGevelsGevelsGevels

De gevels die je hierboven en hiernaast ziet, zijn

de westgevel en noordgevel. Deze gevels bren-

gen veel licht naar de keuken en de woonkamer

omdat op deze gevels de zon schijnt. Vergele-

ken met de andere gevels is dit een vlakkenge-

vel. Dit kun je zien door de vele ramen.

Deze gevels zijn vrij open door de vele ramen en

de binnenplaats.

10.b Gevels 36



11. Vergelijking tussen beide villa’s


SituatieSituatieSituatieSituatie

Kijkend naar de locatie blijkt dat bij Villa Wilbrink de positie op het perceel vrij is. Tegenovergesteld is het bij de Kromme nieuwegracht in Utrecht waarbij het perceel minimale

mogelijkheden bood om een geschikte woning op te zetten.

Primaire vormPrimaire vormPrimaire vormPrimaire vorm

Een overeenkomst is, dat beide woningen vanuit een blok ontstaan zijn. Echter was het noodzakelijk om met meerdere verdiepingen te gaan werken aan de Kromme nieuwe-

gracht. In Amersfoort heeft de architect Ben van Berkel er met opzet voor gekozen zo laag mogelijk bij het maaiveld te blijven. Deze oplossing zorg ervoor dat de woning op-

gaat in de omgeving.


De hoofdentree in Utrecht is voor iedere voorbijganger zichtbaar. De tweede entree aan de kant van de grachten komt overeen met het idee achter de entree van Villa Wil-

brink waarbij er met opzet is gekozen de entree niet vanuit het straatbeeld zichtbaar te maken. Nog een verschil komen we tegen als we bekijken hoe de entree is vormgege-

ven in het gevelvlak. De entree van Villa Wilbrink ligt duidelijk voor het gevelvlak terwijl aan de Kromme nieuwegracht de entree in het gevelvlak is opgenomen.

OrganisatieOrganisatieOrganisatieOrganisatie

De organisatie in de villa in Utrecht is vooral verticaal gericht omdat de ruimtes met verschillende functies over de verschillende niveaus verdeeld zijn. Als we kijken naar de villa

in Amersfoort zien we juist dat er een apart gedeelte van de woning gereserveerd is om de ruimten met verschillende functies over het niveau van het woongedeelte te ver-

spreiden. Hier zien we ook dat de privévertrekken apart gesitueerd zijn. In beide woningen is er vloeroppervlakte vrijgehouden als verkeersruimte welke langs of door iedere die-

nende en bedienende ruimten gesitueerd is.

ConstructieConstructieConstructieConstructie

Er zijn vele bouwmethoden bekend in Nederland. Het is duidelijk dat er gebruikgemaakt is van een staalconstructie in Utrecht. Daarentegen wordt er in Amersfoort een meer

traditionele bouwmethode toegepast met beton en stalen kolommen.

BewegingBewegingBewegingBeweging

Opvallend is dat beide bewegingskarakteristieken lineair zijn. Toevallig is het ook zo als men van de routing afwijkt, dat men vaak in een gesloten ruimte eindigd.

Gevels & detailsGevels & detailsGevels & detailsGevels & details

Hier zien we dat het gevelvlak van de Kromme nieuwegracht slechts uit een enkele laag bestaat. De gevel van Villa Wilbrink bestaat uit meerdere lagen, waarin de raamvensters

aangeven waar de gelaagdheid van de gevel eindigt.

37



12. Slotwoord


Bronvermelding

Middels deze analyse van twee bekende architectonische villa’s hopen wij dat we hebben laten zien dat een woning meer is dan alleen muren met een dak erop.

Door middel van onze diepgaande colleges en duidelijke voorbeelden zijn wij goed ondersteund bij het maken van de analyse tekeningen. Wij hopen dat onze

analyses een goed voorbeeld kunnen zijn voor de volgende studenten. Jeroen Mens willen wij graag bedanken voor de boeiende en leerzame colleges.

Voor de analyse van deze architectonisch bijzondere villa’s hebben wij de volgende bronnen gebruikt:

Literaire bronnen: De Architect 1994-11

De Architect (Jaar van uitgave onbekend)

Verkregen informatie via Dhr. Mens (Chr. Hogeschool Windesheim te Zwolle)

Interactieve bronnen: www.unstudio.com ( UNStudio)

home-and-garden.webshots.com (interieur Villa Wilbrink)

www.architectenbureau.nl (Sluijmer & Van Leeuwen)

Dvd 't Gaatje

Memphis Film & Television Utrecht

Lauteslager makelaars B.V., Catharijnesingel 100 3511 GV Utrecht

38



13.a Foto’s

39



13.b Foto’s

40

Documents

Analyse en typologie