Upload
erna
View
95
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Anatomie / fysiologie. O1 week 2 Homeostase Diffusie osmose filtratie. Bij de mens zit er in verhouding meer water intracellulair dan extracellulair. 10. Countdown. Ja Nee. Infrastructuur van het menselijk lichaam. 3. Eencellige in de ‘oerzee’. 4. Lichaamscel. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1
Anatomie / fysiologie
O1 week 2
Homeostase
Diffusie osmose filtratie
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 2
Bij de mens zit er in verhouding meer water intracellulair dan
extracellulair.
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
CountdownCountdown
10
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 33
Infrastructuur van het menselijk lichaam
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 44
Eencellige in de ‘oerzee’
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 55
Lichaamscel• Elke lichaamscel is omringd door vocht
• Dit vocht is INTERCELLULAIR
vocht en bevindt zich in de
interstitiële ruimte, weefselvocht
• Het vocht in de cellen
noemen we INTRACELLULAIR
vocht = celvocht.
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 6
3 ltr
bloedplasma weefselvocht celvocht
COD
capillairwand
KOD
Celmembraan
9 ltr
27 ltr
6
Vochtverdeling
COD (colloïd osmotische druk)KOD (kristalloïd osmotische druk)
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 7
Bij de mens zit er in verhouding meer water intracellulair dan
extracellulair
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
Answer NowAnswer Now CountdownCountdown
10
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 8
Door middel van osmose worden stoffen getransporteerd door een selectief permeabel membraan
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 99
Infrastructuur van de meercellige
• Bij een meercellig organisme hebben zich organen ontwikkeld om dit milieu intérieur in stand te houden.
• Het in stand houden van het milieu interne wordt HOMEOSTASE genoemd.
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 10
De hoogte van een boom is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in de kruin van de
boom
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 11
De lengte van een mens is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in het hoofd van de
mens
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 12
Het ontstaan van gerimpelde handen na langdurig in bad zitten komt eerder door de opname van
water dan door de afgifte van water door de huid.
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1313
Homeostase
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 14
Homeostase• Complexiteit van het menselijk lichaam heeft
een goed afgestemd fysiologisch
regelmechanisme nodig
• Homeostase is dat dynamisch evenwicht, d.w.z.
niet steeds dezelfde waarden. (koorts)
• zowel lichamelijk als geestelijk
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 15
Homeostase voorbeelden
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 16
Homeostase
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1717
Uitwisseling van stoffen: FILTRATIE
• transport door een meer of minder permeabele wand.
• ook vaste deeltjes mee.
• nieren en vanuit de bloedbaan naar het interstitium.
• drukverschil
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 18
Filtratie
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 19
CHD (capillaire Hydrostatische druk
COD (colloidOsmotische druk)
Legenda
ArterioleVenule
Filtratie
Cel Cel Cel Cel
CelCelCelCel CelCel
CelCel
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 20
Diffusie oppervlak
Ondoorlaatbaar Doorlaatbaar DOORlaatbaarGeen wand
Selectief permeabel
http://www.johnkyrk.com/diffusion.html
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 21
Diffusie
1 Indien de zoutdeeltjes(ionen) de doorlaatbare membraan passeren
2 dan het NaCl (keukenzout) zich gelijkmatig over de bak verdelen over de hele bak
3 er gelijke concentraties Li en Re bestaan
Theezetten: de bruine kleurstof verdeelt zich gelijkmatigover de gehele pot
NaCl NaCl
20 ST 2 ST
1 2 3
NaCl NaCl
20 ST 2 ST
NaCl NaCl
11 ST 11 ST
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 22
Diffusie temperatuur
Warm water Koud water
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 23
Selectieve permeabiliteit
• selectie van de in- en output van de cel– Bijvoorbeeld insuline verandert de
permeabiliteit van de celwand voor glucose
• maakt uitwisseling tussen de cel en zijn omgeving mogelijk
• Verstoring door:– Bacterie / virus / ontsteking– Beschadiging, wondjes– Tekorten
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 2424
NaCl NaCl
20 ST 2 ST
Osmose
1 de scheidingswand is niet permeabel (doorlaatbaar) voor zout. Er kan geen diffusie optreden maar wel druk van het zout (NaCl)
2 zuigkracht van het zout trekt water aan, water van Re => Li
3 er ontstaat evenwicht tussen waterdruk hoge kolom en zuigkracht van het zout
Osmose is diffusie van het oplosmiddel
31 2
NaCl NaCl
20 ST 2 STNaCl 2 ST
NaCl 20 ST
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 2525
Uitwisseling van stoffen: OSMOSE
• Osmose vindt altijd plaats wanneer twee vloeistoffen gescheiden zijn door een gedeeltelijk doorlaatbare (semipermeabele of beter selectief permeabele) wand.
• Voorwaarde is een concentratieverschil in opgeloste stoffen die niet vrij de wand kunnen passeren.
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 2626
Uitwisseling van stoffen: OSMOSE
• Vaak concentratieverschillen van keukenzout (NaCl) dat zich in een vloeistof splitst in de ionen Na+ en Cl-.
• Osmose = waterdiffusie
• Met het water worden ook stoffen meegesleurd (als ze door de membraanporiën kunnen).
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 2727
Osmose
Hoge concentratie
lage concentratie
Hogere concentratie
lagere concentratie
Osmotische druk
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 2828
Osmotische waarde
• = Zuigkracht = osmotische druk
COD = Colloïd Osmotische druk = in het bloed de zuigkracht voornamelijk
bepaald door de eiwitten in het bloed
Molecuulgewicht, hoe hoger hoe groter de aanzuigende werking
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 29
Osmose voorbeelden
• Rimpelvingertjes na lang in bad liggen
• Hoogte van bomen wordt beperkt door de maximale osmostische zuigkracht, dus veel eiwitten in de kruin
• Hongeroedeem
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 30
Osmose animatie
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 3131
Uitwisseling van stoffen: ACTIEF TRANSPORT
• Op veel plaatsen in het lichaam is het nodig stoffen energetisch ‘bergopwaarts’ te transporteren ofwel tegen hun elektrochemisch verval oftewel tegen de concentratiegradiënt in.
• In tegenstelling tot de passieve processen is bij deze processen altijd energie (ATP oftewel glucose) nodig.
• Het betreft hier voornamelijk ionen transport, vandaar dat we spreken van IONENPOMPEN
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 32
Homeostase
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 3333
Actief transport (kost energie)
• Enzymatische pomp of ionenpomp (bijvoorbeeld Na/K pomp) soort draaideur effect.
• Endocytose (buiten de cel naar binnen de cel)– Fagocytose (vaste stoffen)– Pinocytose (vloeistoffen)
• Exocytose (binnen de cel naar buiten de cel) zweetklieren
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 3434
Intracellulair: veel K, weinig NaExtracellulair: weinig K, veel Na
Door diffusie verplaatsing Na en K
Dit kost energie (glucose = suiker)
Door actief transport probeert de cel:K terug te zuigenNa eruit te gooien
Natrium / kalium pomp
CelCel KK
NaNa
BloedBloed
CelCel KK
NaNa
BloedBloed
1 celmembraan2 pomp (schematisch)
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 3535
Capillairwand
Leukocyt
Bacteriën
Fagocytose = opnemen door insluiting
Leukocyten (witte bloedcellen) verlaten bloedvat (diapedese).Ruimen bacteriën op door fagocytose.
Diapedese
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 36
Herhaling van de vragen
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 37
Door middel van osmose wordt water getransporteerd door een selectief permeabel membraan
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
CountdownCountdown
10
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 38
De hoogte van een boom is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in de kruin van de
boom
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
CountdownCountdown
10
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 39
De lengte van een mens is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in het hoofd van de
mens
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
CountdownCountdown
10
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 40
Het ontstaan van gerimpelde handen na langdurig in bad zitten komt eerder door de opname van
water dan door de afgifte van water door de huid.
1. 2.
0%0%
1. Ja
2. Nee
CountdownCountdown
10
FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 4141
SamenvattingGrofweg zijn er 4 soorten transport te onderscheiden:
1. Filtratie 2. Diffusie
3. Osmose 4. Actief transport
En
ergie