Andleg vanlíðan og einelti á vinnustað og vinnuumhverfi nútímans

2. desember 2005 Trúnaðarmannanámskeið BHM

Andleg vanlíðan og einelti á vinnustað og vinnuumhverfi

nútímans

Ína Björg HjálmarsdóttirFormaður vinnuumhverfisnefndar BHM



Lög um vinnuumhverfi

Lög um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum 46/1980 Upphaflega gerð með áherslu á vélar

og líkamlega vinnu Árið 2003 voru þau endurskoðuð og

vægi samfélagslegra þátta aukið

Lögin má finna á www.vinnueftirlit.is


Tilgangur laganna

Tryggja öruggt og heilsusamlegt starfsumhverfi

sem jafnan sé í samræmi við félagslega og tæknilega þróun í þjóðfélaginu,

Tryggja skilyrði fyrir því, að innan vinnustaðanna sjálfra sé hægt að leysa öryggis- og heilbrigðisvandamál

í samræmi við gildandi lög og reglur, í samræmi við ráðleggingar aðila vinnumarkaðarins og í samræmi

við ráðleggingar og fyrirmæli VER


Lögin fjalla m.a. um

Kerfi öryggistrúnaðamanna/-varða Skyldur atvinnurekanda Skyldur starfmanna Vinnutíma og hvíld Áætlun um forvarnir og öryggi Verkefni vinnueftirlits


Fyrirkomulag hjá fyrirtækum

1-9 starfsmenn, náin samvinna atvinnurekanda við starfsmenn

og félagslegann trúnaðarmann > 10 starfsmenn

Öryggistrúnaðarmaður kosinn Öryggisvörður tilnefndur

> 50 starfsmenn Öryggisnefnd 2 frá hvorri hlið


Öryggistrúnaðarmaður

Starfsmenn óháð stéttarfélagi kjósa öryggistrúnaðarmann

Starfar að vinnuvernd Sinnir öllum málum sem snerta

vinnuumhverfi, öryggismál, inniloft, einelti, hvíldartíma svo nokkrir málaflokkar séu nefndir.

Tilkynna á kosningu til VER


Öryggisvörður

Er tilnefndur af stjórnendum


Skyldur atvinnurekanda

Atvinnurekandi ber kostnað vegna starfs að bættum aðbúnaði,

hollustuháttum og öryggi og bætir þeim, sem að því vinna, tekjutap, sem af

kann að hljótast. veiti hæfilegan tíma til starfa að öryggismálum

Öryggistrúnaðarmenn og fulltrúar starfsmanna í öryggisnefnd njóta þeirrar verndar, sem ákveðin er í 11. gr. laga nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur


Áhættumat

Atvinnurekandi ber ábyrgð á að gert sé sérstakt áhættumat þar sem meta skal áhættu í starfi með tilliti til öryggis og heilsu starfsmanna og áhættuþátta í vinnuumhverfi

Viðbragðsáætlun/úrbætur


Skyldur starfsmanna

Starfsmenn skulu stuðla að því, að starfsskilyrði innan verksviðs þeirra séu fullnægjandi …. og einnig að því, að þeim ráðstöfunum, sem gerðar eru … samkvæmt lögum þessum, sé framfylgt.

Starfsmaður, sem verður var við ágalla eða vanbúnað, sem leitt gæti til skerts öryggis eða lakari aðbúnaðar eða hollustuhátta, sem hann getur ekki sjálfur bætt úr, skal umsvifalaust tilkynna það öryggisverði, öryggistrúnaðarmanni, verkstjóra eða atvinnurekanda.


Verkefni Vinnueftirlitsins

Hafa eftirlit með framkvæmd laganna Veita stofnunum, fyrirtækjum, félögum og

starfsmönnum ráðgjöf Veita þeim starfsmönnum er starfa að

vinnuvernd innan fyrirtækja, sbr. 4.–6. gr., leiðbeiningar í störfum þeirra

Afla og viðhalda þekkingu á tæknilegri og félagslegri þróun í þeim tilgangi að stuðla að því að efla öryggi og bæta hollustuhætti í starfsumhverfi


Vefur VER www.vinnueftirlit.is

Vinnuumhverfisvísar Félagslegur og andlegur aðbúnaður á

vinnustað Vinnustellingar

Fræðsluefni Hávaði Inniloft/mengun Lýsing


Hlutverk trúnaðarmanna stéttarfélaga

Skulu sjá um kosningu öryggistrúnaðarmanns

Aðstoða félagsmenn við að koma sínum málum á framfæri

Tilkynna um brot á vinnuverndarlögum

Þrýsta á að vinnuverndarstarf sé virkt hjá fyrirtækinu


Andleg líðan og einelti á vinnustað

Atvinnurekandi skal skipuleggja vinnu þannig að dregið sé úr hættu á að þær aðstæður skapist í vinnuumhverfi, sem leitt geti til eineltis eða annarrar ótilhlýðilegrar háttsemi

Stjórnendur eiga að taka á slíkum vandamálum sem upp kunna að koma


Skilgreining á einelti

Einelti er skilgreint, samkvæmt reglugerðinni, sem ámælisverð eða síendurtekin ótilhlýðileg háttsemi, þ.e. athöfn eða hegðun sem er til þess fallin að niðurlægja, gera lítið úr, móðga, særa, mismuna eða ógna og valda vanlíðan hjá þeim sem hún beinist að. Kynferðisleg áreitni og annað andlegt eða líkamlegt ofbeldi fellur hér undir.

Undir skilgreininguna fellur ekki skoðanaágreiningur eða hagsmunaárekstur sem kann að rísa á vinnustað milli t.d. stjórnanda og starfsmanns eða tveggja eða fleiri starfsmanna enda leiði slíkur skoðanaágreiningur eða hagsmunaárekstur ekki til þeirrar háttsemi sem lýst er hér að ofan.


Trúnaðarmenn og samskiptavandi

Trúnaðarmenn lenda oft í að taka á móti kvörtunum um samskiptavanda/stjórnunarvanda

Hvað á þá að gera? Aðstoða viðkomandi félagsmann að koma

kvörtun á framfæri við yfirmann “vandamálsins”

Hægt að óska eftir aðstoð stéttarfélags Einnig má tilkynna beint til VER

Best er að taka á málum strax


Trúnaðarmenn og stéttarfélög

Eiga ekki að leysa málin! Úrbætur/lausn er á ábyrgð

yfirmanns fyrirtækis

Þurfa að ræða síðar um einstaklingsmál og launamál við yfirmenn fyrirtækisins

Hér verðum við að passa okkur!


Andleg líðan, einelti og VER

Ef samskiptavandamál eru vegna skipulagningar vinnunnar þá getur VER óskað eftir úrbótum annars ekki


En ef gerandi er yfirmaður fyrirtækis

Oft mjög erfið mál Hægt að leita til stjórnar fyrirtækis Hægt að leita til ráðherra ef um

ríkisfyrirtæki er að ræða Hægt að leita til VER

Lausnir eru oft engar!


Vinnuumhverfisnefnd BHM

Bæta vinnuumhverfi háskólamanna Bakland fyrir fulltrúa BHM í

Samráðsnefnd um vinnutíma Stjórn VER

Álitsgjöf til aðildarfélaga og stjórnar BHM Vera til staðar fyrir aðildarfélög Samráð við önnur heildarsamtök Skapa þrýsting og vinna að úrbótum

Documents

Andleg vanlíðan og einelti á vinnustað og vinnuumhverfi nútímans