Andrzej Sławiński Krajowy Punkt Kontaktowy PB UE IPPT PAN Warszawa, Świętokrzyska 21

Szósty Program RamowySzósty Program Ramowy

PriorytetPriorytet 6.1. 6.1. Zrównoważone Systemy EnergetyczneZrównoważone Systemy Energetyczne

Zakres tematyczny Zakres tematyczny i ni nowe konkursyowe konkursy

Andrzej SławińskiAndrzej SławińskiKrajowy Punkt Kontaktowy PB UEKrajowy Punkt Kontaktowy PB UE

IPPT PANIPPT PANWarszawa, Świętokrzyska 21Warszawa, Świętokrzyska 21

tel. 828-74-83 fax. 828-53-70tel. 828-74-83 fax. [email protected]@kpk.gov.pl

http://www.6pr.pl/n/p/6a/index.htmlhttp://www.6pr.pl/n/p/6a/index.html

Cele polityczne UECele polityczne UE

RES White paper (1997) - wzrost udziału RES w całkowitej konsumpcji energii z 6% do 12% do roku 2010

Kyoto Protocol on reducing greenhouse gas emissions (1997) – redukcja emisji gazów cieplarnianych o 8% w latach 2008-2012

Action Plan for Energy Efficiency (2000) - redukcja zużycia energii o następny 1% do 2010

RES Directive (2001) - wzrost udziału zielonej energii elektrycznej w całkowitym zużyciu energii z 14% do 22% do roku 2010

Green Paper on Security of energy supply (2002)

Directive on the energy performance of buildings (2002) - oszczędność 22% energii w sektorze budowlanym

Directive on liquid biofuels (2003) - 2% do roku 2005, 5.75% do roku 2010

Directive on cogeneration of heat and power (2004)

6.1. Zrównoważone systemy energetyczne6.1. Zrównoważone systemy energetyczne

Struktura priorytetuStruktura priorytetu

6.1.i. Badania o perspektywie krótko- i średniookresowej (DG TREN)

• szybkie wdrożenie rozwijanych już technologii,• promocja zmniejszania zapotrzebowania na energię,• poprawa wydajności energetycznej,• integracja odnawialnych źródeł energii z systemami energetycznymi,• zmniejszanie zależności od importu paliw kopalnych,• zmniejszanie emisji CO2,• otrzymanie rozwiązań konkurencyjnych ekonomicznie;

6.1.ii. Badania o perspektywie średnio- i długookresowej (DG Research)

1. rozwój i poszukiwanie nowych i odnawialnych źródeł energii (RES),2. poszukiwanie nowych nośników energii (wodór) w zastosowaniach

stacjonarnych i w transporcie,3. poszukiwanie nowych metod eliminacji CO2.

Razem 890 mln euro

I dentyfikator konkursu Data

ogłoszenia Data

zakończenia Status

FP6-2005-Energy-4 Wrzesień 2005 10 stycznia 2005 planowany

FP6-2005-TREN-4 8 lipca 2005 22 grudnia 2005 otwarty

FP6-2004-Energy-3 8 września 2004

FP6-2004-TREN-3

FP6-2004-HYDROGEN-1

FP6-2004-HYDROGEN-2

29 czerwca 2004 8 grudnia 2004

EOI .FP6.SES-ML.2003 26 listopada 2003 19 marca 2004

FP6-2003-TREN-2 - I nicjatywa CONCERTO - I nicjatywa CI VI TAS I I

17 czerwca 2003

FP6-2003-ENERGY-2 10 października 2003

17 grudnia 2003

FP6-2003-ACC-SSA-Energy 2 kwietnia 2003 26 czerwca 2003

FP6-2002-TREN-1

FP6-2002-Energy-1 17 grudnia 2002 18 marca 2003

zamknięty

Priorytet 6.1.Priorytet 6.1.

Harmonogram konkursówHarmonogram konkursów

973 917783 775

606

380 333267 237 221 185

487

1682

447460398

5010251 9510112915310999191194258194

245

564

118

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

DE UK IT FR ES NL PL EL SE DK AT BE PT CH NO FI

Liczba partnerów w projektach

Priorytet 6.1. Pierwsze trzy konkursyPriorytet 6.1. Pierwsze trzy konkursy

Udział partnerów z różnych krajów w projektach Udział partnerów z różnych krajów w projektach ocenianych i skierowanych do negocjacjiocenianych i skierowanych do negocjacji

ocenianych skierowanych do negocjacji

98 92

6651 51

37 32 3021 19 17

71

100

3748

37

1010166

19196

24272834

1613

3751

15

0

50

100

150

DE UK IT PL ES FR AT SE PT DK NL CZ NO GR CH BG

Liczba partnerów w projektach

Priorytet 6.1. Drugi konkurs – Inicjatywa CONCERTOPriorytet 6.1. Drugi konkurs – Inicjatywa CONCERTO

Udział partnerów z różnych krajów w projektach Udział partnerów z różnych krajów w projektach ocenianych i skierowanych do negocjacjiocenianych i skierowanych do negocjacji

ocenianych skierowanych do negocjacji

Priorytet 6.1. Priorytet 6.1.

Konkurs Konkurs FP6-2005-TREN-4 FP6-2005-TREN-4

Data publikacji: 8 lipca 2005Data zakończenia: 12 grudnia 2005

Łączny budżet: 125 M€ ~ 60 - 70 projektów

Konkurs ogłoszony wspólnie dla 3 priorytetów:

4. Aeronautyka i Przestrzeń Kosmiczna (53 M€)6.1. Zrównoważone Systemy Energetyczne (125 M€)6.2. Zrównoważony Transport Powierzchniowy (36 M€)

Instrumenty:IP (Integrated Projects) 139 M€STREP (Specific Targeted Research Projects)CA (Co-ordination Action)SSA (Specific Support Actions)

75 M€

Konkurs Konkurs FP6-2004-TREN-4FP6-2004-TREN-4

Zakres tematyczny i instrumentyZakres tematyczny i instrumenty

6.1.3.1.1.1.Tania produkcja energii ze źródeł odnawialnych6.1.3.1.1.1.Tania produkcja energii ze źródeł odnawialnych

Innowacyjne metody projektowania zautomatyzowanych systemów Innowacyjne metody projektowania zautomatyzowanych systemów grzewczych opargrzewczych opartychtych nana biomas biomasieie

• Wprowadzenie w skali masowej na rynek• Redukcja kosztów• Priorytet - możliwość wykorzystania paliw niskiej jakości (pellety z

odpadów) i utrzymanie wysokiego standardu emisji

Wykorzystanie energii słonecznej w ogrzewnictwie i chłodnictwieWykorzystanie energii słonecznej w ogrzewnictwie i chłodnictwie• Nowa generacja ogrzewania i chłodzenia słonecznego, • Produkcja na dużą skalę• Redukcja kosztów

• Systemy odsalania

STREPSTREP

STREPSTREP



6.1.3.1.1.1.Tania produkcja energii ze źródeł odnawialnych6.1.3.1.1.1.Tania produkcja energii ze źródeł odnawialnych

Energia geotermalnaEnergia geotermalna • Optymalizacja efektywności• Redukcja kosztów• Technologie przyjazne dla środowiska

Innowacyjne fInnowacyjne farmy wiatrowe, komponenty i narzędzia army wiatrowe, komponenty i narzędzia projektowaniaprojektowania

• Generacja energii elektrycznej• Redukcja kosztów• Farmy na lądzie i na morzu• Niska prędkość wiatru, trudne warunki terenowe, ekstremalne obciążenia• Priorytet – wdrożenia na dużą skalę, integracja z sieciami energetycznymi,

współpraca z władzami publicznymi, sektorem finansowym i instytucjami naukowymi

STREPSTREP

STREPSTREP



6.1.3.1.1.1.Tania produkcja energii ze źródeł odnawialnych 6.1.3.1.1.1.Tania produkcja energii ze źródeł odnawialnych

Wdrożenia następnej generacji technologii i produktów PV Wdrożenia następnej generacji technologii i produktów PV • PV w budownictwie• Innowacyjne zintegrowane rozwiązania • Tania energia elektryczna z PV• Masowa produkcja • Niskie koszty technologii i produktów

Energia mórz i oceanówEnergia mórz i oceanów • Energia fal i pływów morskich• Doprowadzenie do eksploatacji komercyjnej

Wszystkie działyWszystkie działy

STREPSTREP

STREPSTREP

CA, SSACA, SSA



6.1.3.1.1.2. Integracja na wielką skalę RES i wydajność energetyczna6.1.3.1.1.2. Integracja na wielką skalę RES i wydajność energetyczna

6.1.3.1.2.2. Poligeneracja6.1.3.1.2.2. Poligeneracja

Sieci energetyczne - rozproszona generacja energiiSieci energetyczne - rozproszona generacja energii

• Stabilność sieci energetycznych z rozproszoną generacją energii, poligeneracją i wykorzystaniem RES

• Priorytet – wdrożenia, optymalne wykorzystanie, zarządzanie rozproszoną generacją, magazynowanie energii (wąskie gardła, piki)

• Udział w projekcie dystrybutorów energii, końcowych użytkowników

STREPSTREPCACASSASSA



6.1.3.1.1.2. Integracja na wielką skalę RES i wydajność energetyczna6.1.3.1.1.2. Integracja na wielką skalę RES i wydajność energetyczna


Sieci energetyczne - zarządzanie sieciami energetycznymi Sieci energetyczne - zarządzanie sieciami energetycznymi połączone ze zdecentralizowaną generacją energii wiatrowej na połączone ze zdecentralizowaną generacją energii wiatrowej na dużą dużą skalę skalę

• Projektowanie i zarządzanie sieciami• Priorytet – działania strategiczne (prognozy generacji energii wiatrowej w

warunkach przerw w generacji energii), wdrożenia innowacyjnych metod sterowania i zarządzania, magazynowanie energii, trans-regionalny i trans-europejski przesył energii

• Udział decydentów, operatorów systemów przesyłu, developerów, producentów

STREPSTREPCACASSASSA



6.1.3.1.2.1. Ekobudownictwo6.1.3.1.2.1. Ekobudownictwo

EkobudownictwoEkobudownictwo

• Nowe podejście do projektowania, konstrukcji nowego i rewitalizacji starego budownictwa, oszczędne ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie

• Priorytet – partnerzy z krajów i regionów wymagających wzmocnienia udziału RES i polityki efektywności ekonomicznej, rewitalizacja budownictwa, redukcja zużycia energii o przynajmniej 30%

• Udział planistów, architektów, inżynierów, inwestorów, producentów, dostawców energii, właścicieli i in.

STREPSTREP




PoligeneracjaPoligeneracja

• Kombinowana produkcja energii elektrycznej i ciepła oraz chłodzenie, kogeneracja, trigeneracja, produkcja paliw, chemikaliów i innych produktów

• Priorytet – partnerzy z krajów i regionów wymagających wzmocnienia udziału RES i polityki efektywności ekonomicznej

• Współpraca producentów i dystrybutorów energii, ciepła, zimna,

STREPSTREP



6.1.3.1.1.2. Integracja na dużą skalę RES i efektywność energetyczna6.1.3.1.1.2. Integracja na dużą skalę RES i efektywność energetyczna

6.1.3.1.2.1. Ekobudownictwo6.1.3.1.2.1. Ekobudownictwo


CONCERTO II – Zarządzanie zapotrzebowaniem i dostarczaniem CONCERTO II – Zarządzanie zapotrzebowaniem i dostarczaniem RES w wysoko rozwiniętych społecznościachRES w wysoko rozwiniętych społecznościach

• Integracja RES w społecznościach lokalnych poprzez ekobudownictwo, sieci energetyczne, systemy ogrzewania w osiedlach, magazynowanie energii cieplnej i elektrycznej, wzrost sprawności energetycznej, pomiary, projektowanie i zarządzanie systemami

• Współpraca międzynarodowa, integracja technologii, współpraca wszystkich instytucji ważnych dla społeczności lokalnej

• Wzrost udziału RES w energetyce społeczności lokalnych• Ściśle określone społeczności lokalne, wielkość systemu

energetycznego, zainstalowanej mocy

IPIP



CONCERTO II – Zarządzanie zapotrzebowaniem i dostarczaniem CONCERTO II – Zarządzanie zapotrzebowaniem i dostarczaniem RES w wysoko rozwiniętych społecznościach (cd)RES w wysoko rozwiniętych społecznościach (cd)

Zakres działań:• 70% wdrożenia (integracja RES i wydajność energetyczna)• 20% badania (analizy, monitoring, optymalizacja)• 5% promocja • 2% szkolenia• 7% zarządzanie

Oczekiwane rezultaty:• nowe regulacje prawne (np. dot. rozproszonej generacji energii)• poprawa bezpieczeństwa dostaw energii na rynku energetycznym• wsparcie rozwoju RES i EE (zielone certyfikaty, podatki)• redukcja kosztów i cen energii



6.1.3.1. Promocja i rozpowszechnianie6.1.3.1. Promocja i rozpowszechnianie

• Technologie RES• Odnawialne technologie ogrzewania i chłodzenia• Produkcja i dystrybucja płynnych i gazowych biopaliw• Ekobudownictwo• Poligeneracja• Zarządzanie zapotrzebowaniem na energię i dostarczanie energii w

wysokorozwiniętych społecznościach• Alternatywne paliwa silnikowe

SSASSA



6.1.3.1.3. Alternatywne paliwa silnikowe6.1.3.1.3. Alternatywne paliwa silnikowe

CIVITAS Promocja i rozpowszechnianie doświadczeńCIVITAS Promocja i rozpowszechnianie doświadczeń

• Ocena doświadczeń inicjatywy CIVITAS (studia, akcje promocyjne, publikacje, warsztaty, sieci międzynarodowe)

• Oczekiwane rezultaty:• lokalne instytucje (wzbogacenie wiedzy, wymiana informacji, rozwój

partnerstwa)• decydenci (ocena wkładu CIVITAS do polityki europejskiej w

zakresie zrównoważonego rozwoju, ocena akceptowalności społecznej, naukowej wartości, przygotowanie materiałów edukacyjnych)

SSASSA


Konkurs Konkurs FP6-2005-Energy-4 FP6-2005-Energy-4

Data publikacji: połowa września 2005Data zakończenia: 10 stycznia 2006

Łączny budżet: 20M€ (50% RES)

Instrumenty:CA (Co-ordination Action)SSA (Specific Support Actions)



TEMAT 1. Przygotowanie do FP7 i wsparcie dla platform technologicznych

Wsparcie dla Platform Technologicznych: biopaliwa, sieci energetyczne, generacja energii z zerową emisją dwutlenku węgla, wodór i ogniwa paliwowe (pomost do JTI)

Tworzenie sieci i koordynacja RTD: ogniwa paliwowe (PEM-Proton Exchange Membrana, SOFC-Solid Oxide Fuei Cell-wysokotemperaturowe tlenkowe ogniwa paliwowe), CO2 – wychwytywanie i sekwestracja, stabilne organiczne ogniwa i moduły PV



TEMAT 2. Wsparcie strategicznie ważnych inicjatyw współpracy międzynarodowej

Wzmocnienie biegnących projektów FP6 w obszarze krajów INCO w zakresie tematycznym:

Wodór i ogniwa paliwowe (priorytet - projekty odpowiednie do IPHE-International Partnership for Hydrogen Economy)

Wychwytywanie i sekwestracja CO2 (priorytet - projekty odpowiednie do CSLF-Carbon Sequestration Leadership Forum )



TEMAT 3. Strategicznie ważne tematy nie objęte przez biegnące projekty

• Zintegrowana produkcja energii i innych produktów w biorafineriach (IP)• Badania pre-normatywne i standaryzacja stałych biopaliw (STREP)• Badania naukowo- wdrożeniowe w kierunku przemysłowego wytwarzania

modułów cienkich błon silikonowych przy pomocy technologii roll-to-roll (STREP)

• Badania wspierające instalacje małych systemów stacjonarnych opartych na wodorze i ogniwach paliwowych (STREP)

• Eksperymentalne testy monitorowania i weryfikacji magazynowania CO2 (STREP)

• Ocena potencjału ekonomii wodorowej w nowych krajach członkowskich i krajach kandydujących (SSA)

• Integracja, rozwój, testowanie, ocena, małych systemów ciepłowniczych PEMFC CHP (STREP)

CORDIS – Priorytet 6.1:

http://www.cordis.lu/sustdev/ energy/home.html

DG RTD:

http://europa.eu.int/comm/research/energy/index_en.html

DG TREN:

http://europa.eu.int/comm/energy/index_en.html

CONCERTO II

http://europa.eu.int/comm/dgs/energy_transport/rtd/6/index_en.htm

ManagEnergy:

http://www.managenergy.net/

Krajowy Punkt Kontaktowy – Priorytet 6.1

http://www.6pr.pl/n/p/6a/index.html

Priorytet 6.1.Priorytet 6.1.

InformacjaInformacja

Documents

Andrzej Sławiński Krajowy Punkt Kontaktowy PB UE IPPT PAN Warszawa, Świętokrzyska 21