ANG PAG-AGAPAY ANG PAG-AGAPAY NG MGA DUMAGATNG MGA DUMAGAT

SA MODERNONG SA MODERNONG PAMUMUHAY PAMUMUHAY

Bundok BalabagBundok Balabag

Sitio Karahume (Rizal, Norzagaray at Sitio Karahume (Rizal, Norzagaray at San Jose del Monte Bulacan)San Jose del Monte Bulacan)

Sino nga ba ang mga Dumagat?Sino nga ba ang mga Dumagat?

ANG MGA DUMAGAT AY:ANG MGA DUMAGAT AY: Ang mga Dumagat ay isa sa mga katutubo o Ang mga Dumagat ay isa sa mga katutubo o

etnikong pangkat sa Pilipinas.etnikong pangkat sa Pilipinas. Ang Dumagat ay isa sa mahalagang pangkat Ang Dumagat ay isa sa mahalagang pangkat

upang pagtuunan ng pag-aaral ng lahing upang pagtuunan ng pag-aaral ng lahing kayumanggi.kayumanggi.

Ang salitang “Dumagat” ay nagsimula sa Ang salitang “Dumagat” ay nagsimula sa salitang “rumakat” /”lumakat” o lumakad.salitang “rumakat” /”lumakat” o lumakad.

Ang Dumagat ay pinagsamang Negrito, Hindu Ang Dumagat ay pinagsamang Negrito, Hindu at Kayumanggi bunga ng pagdagsa ng ibat-at Kayumanggi bunga ng pagdagsa ng ibat-ibang lahi sa paglipas ng panahon.ibang lahi sa paglipas ng panahon.

Iba pang Katutubo sa Pilipinas: Iba pang Katutubo sa Pilipinas:

Ano ang Modernong pamumuhay?Ano ang Modernong pamumuhay?

Ang Modernong Ang Modernong pamumuhay ay pamumuhay ay pagbabagong nagaganap pagbabagong nagaganap sa ating kapaligiran dulot sa ating kapaligiran dulot ng pag-unlad ng aspetong ng pag-unlad ng aspetong pang-teknolohiya at pang-teknolohiya at lubusang pagtuklas ng lubusang pagtuklas ng kaalaman na mapapadali kaalaman na mapapadali ang buhay ng tao at ang buhay ng tao at kaakibat nito ang pag-kaakibat nito ang pag-unlad ng estadong pang-unlad ng estadong pang-ekonomiya.ekonomiya.

Kahulugan ng pag-aagapayKahulugan ng pag-aagapay AGAPAYAGAPAY Category: Tagalog-English Category: Tagalog-English

Dictionary/English Dictionary/English Translation of Tagalog Translation of Tagalog Word Word

agapáy (rare) parallel agapáy (rare) parallel agapay support, reinforce agapay support, reinforce kaagapay hand in hand kaagapay hand in hand Kaagapay kita. You are with Kaagapay kita. You are with me in this endeavor. me in this endeavor. inaagapayan supporting inaagapayan supporting (someone) Agapay is also a (someone) Agapay is also a common surname in ... common surname in ...

Bakit napili ang paksa:Bakit napili ang paksa:

Napili namin ito sapagkat isa ito sa Napili namin ito sapagkat isa ito sa pinakamaganda at interesanteng paksa.pinakamaganda at interesanteng paksa.

Gusto naming matuklasan ang buhay na meron Gusto naming matuklasan ang buhay na meron sa kabundukan.sa kabundukan.

Maranasan at makita ang katutubong Maranasan at makita ang katutubong pamumuhay.pamumuhay.

Namamangha kami sa kagandahan ng Namamangha kami sa kagandahan ng kabundukan.kabundukan.

Nais naming iparating sa iba ang tunay na Nais naming iparating sa iba ang tunay na kahalagahan ng mga katutubong Dumagat.kahalagahan ng mga katutubong Dumagat.

Naka-aagapay ba ang mga Dumagat Naka-aagapay ba ang mga Dumagat sa Modernong Pamumuhay?sa Modernong Pamumuhay?

Topograpiya at Kapaligirang Pisikal Topograpiya at Kapaligirang Pisikal Matatagpuan ang Sitio Karahume sa paanan ng Matatagpuan ang Sitio Karahume sa paanan ng

bulubunduking bulubunduking Sierra MadreSierra Madre. Ito ay tinaguriang . Ito ay tinaguriang patag o patag o lowlandlowland bilang sonang pang-ekolohikal. bilang sonang pang-ekolohikal. Malapit ito sa ilog at may ipinagmamalaking talon Malapit ito sa ilog at may ipinagmamalaking talon na tinatawag nilang na tinatawag nilang Three FallsThree Falls. Ang mga bahay . Ang mga bahay ay karaniwang yari sa kahoy at semento o ay karaniwang yari sa kahoy at semento o semi-semi-concreteconcrete at karaniwang matatagpuan ang mga ito at karaniwang matatagpuan ang mga ito malapit sa ilog. Karaniwang nanggagaling sa malapit sa ilog. Karaniwang nanggagaling sa bukal ang tubig-inumin ng mga taga karahume. bukal ang tubig-inumin ng mga taga karahume. Hindi lahat ng bahay ay may suplay ng kuryente. Hindi lahat ng bahay ay may suplay ng kuryente. May 25 porsyento lamang ang mayroong kuryente May 25 porsyento lamang ang mayroong kuryente sa kabuuang bilang ng pamilya. ng Sitio ay may sa kabuuang bilang ng pamilya. ng Sitio ay may kabuuang sukat na 1817 na ektarya.kabuuang sukat na 1817 na ektarya.

Panlipunang KatangianPanlipunang Katangian Populasyon: 200 pamilya at humigit kumulang na Populasyon: 200 pamilya at humigit kumulang na

2000 katao.2000 katao. Bilang ng mga Bahay: 184Bilang ng mga Bahay: 184 Transportasyon at Pamasahe: Halos mag -iisang Transportasyon at Pamasahe: Halos mag -iisang

oras ang biyahe ng dyip mula colegio hanggang oras ang biyahe ng dyip mula colegio hanggang Tungko, mula tungko may sakayan duon na dyip Tungko, mula tungko may sakayan duon na dyip Licaolicao mga 30 minutos din ang biyahe. Sa Licaolicao mga 30 minutos din ang biyahe. Sa pagbaba ng sa sasakyan makakauha ng traysikel pagbaba ng sa sasakyan makakauha ng traysikel papuntang Sitio Karahume. Mahigit 20 piso ang papuntang Sitio Karahume. Mahigit 20 piso ang pamasahe sa dyipTungko hanganga sa licaolicao. pamasahe sa dyipTungko hanganga sa licaolicao. Ang nasabing biyahe palabas at papuntang ay Ang nasabing biyahe palabas at papuntang ay tuwing 8:00 ng umaga hanggang 5:00 ng tanghali tuwing 8:00 ng umaga hanggang 5:00 ng tanghali araw-araw.araw-araw.

Kabuhayan: Pagsasaka ng palay (nakikisaka),Pagtatanim Kabuhayan: Pagsasaka ng palay (nakikisaka),Pagtatanim tulad ng luya, gabi, ube at kamote, Pagpasok na tulad ng luya, gabi, ube at kamote, Pagpasok na Constuction Worker, Pag-uuling, Pagbebenta ng Constuction Worker, Pag-uuling, Pagbebenta ng mga mga seedlings tulad ng narra at seedlings tulad ng narra at Pagtatraysikel.Pagtatraysikel.

Mga Huwarang Pangkultura sa Komunidad: Kapistahan: Mga Huwarang Pangkultura sa Komunidad: Kapistahan: Pebrero 13-14Pebrero 13-14

Rekreasyon/Libangan: Pakikinig sa radio, Panonood ng Rekreasyon/Libangan: Pakikinig sa radio, Panonood ng telebisyon, Paglalaro ng baraha at bingo, Paglalaro ng telebisyon, Paglalaro ng baraha at bingo, Paglalaro ng basketball, at pagbibiseklete.basketball, at pagbibiseklete.

Pananamit: kagaya na ng pananamit ng mga taagalog o Pananamit: kagaya na ng pananamit ng mga taagalog o abyang.abyang.

Organisasyon at Institusyong Pangkomunidad : Organisasyon at Institusyong Pangkomunidad : Sangguniang Barangay, Sanguniang Kabataan, Tribunal Sangguniang Barangay, Sanguniang Kabataan, Tribunal Hall, Hall, Samahan ng mga Kababaihan, Sitio Karahume Samahan ng mga Kababaihan, Sitio Karahume Elementary School, Health CenterElementary School, Health Center

Mga suliranin:Mga suliranin: Pagkasira ng bundok na nagdudulot ng dagliang Pagkasira ng bundok na nagdudulot ng dagliang

pagbaha.pagbaha. Kawalan ng palikuran ang ilang mga bahay.Kawalan ng palikuran ang ilang mga bahay. Marami sa mga magsasaka ang nakikisaka lamang Marami sa mga magsasaka ang nakikisaka lamang

sistemang hatian ng ani na tersyohan o 25% ng sistemang hatian ng ani na tersyohan o 25% ng kabuoang ani ang matitira sa nakikisaka at 75% ang kabuoang ani ang matitira sa nakikisaka at 75% ang pumupunta sa may-ari ng lupapumupunta sa may-ari ng lupa

Malayo sa ospital (20 kilometro mula sa barangay)Malayo sa ospital (20 kilometro mula sa barangay) Suliranin ang hanapbuhay na makakapagbigay Suliranin ang hanapbuhay na makakapagbigay

ng sapat na kita upang mabuhay ng marangalng sapat na kita upang mabuhay ng marangal

Madalas wala ang kabataan sa nasabing lugar Madalas wala ang kabataan sa nasabing lugar sanhi ng pandarayuhan sa ibang lugar gaya ng sanhi ng pandarayuhan sa ibang lugar gaya ng mga siyudad upang maghanapbuhaymga siyudad upang maghanapbuhay

Mga lubak na daanMga lubak na daan Problemang kinakaharap hinggil sa pagmamay-Problemang kinakaharap hinggil sa pagmamay-

ari ng lupaari ng lupa Illegal na pagtotrosoIllegal na pagtotroso Pagkagutom ng mga Dumagat.Pagkagutom ng mga Dumagat. Kakulangan sa gamot.Kakulangan sa gamot. Kakulangan sa trabaho.Kakulangan sa trabaho.

KONGKLUSYONKONGKLUSYON Marami pa ring katutubong dumagat ang hirap Marami pa ring katutubong dumagat ang hirap

makasabay sa Modernong Pamumuhay na sinasabing makasabay sa Modernong Pamumuhay na sinasabing mas madaling uri ng pag-unlad ng isang komunidad.mas madaling uri ng pag-unlad ng isang komunidad.

Dahil sa kahirapan ng buhay ng mga katutubo mismo Dahil sa kahirapan ng buhay ng mga katutubo mismo sila ay kasangkot na sa mga illegal na gawain tulad ng sila ay kasangkot na sa mga illegal na gawain tulad ng pagtotroso upang magkaroon ng pera at maipambili ng pagtotroso upang magkaroon ng pera at maipambili ng pagkain.pagkain.

Nalaman namin na ang mga katutubong dumagat ay Nalaman namin na ang mga katutubong dumagat ay unti unti ng nawawala at nauubos sa kalagayang unti unti ng nawawala at nauubos sa kalagayang pagtalikod na sa kanilang uri ng pamumuhay, kultura pagtalikod na sa kanilang uri ng pamumuhay, kultura at mga paniniwala dulot ng impluwensiya ng mga at mga paniniwala dulot ng impluwensiya ng mga dayuhan, kapitalista at mga kapatid nating Tagalog.dayuhan, kapitalista at mga kapatid nating Tagalog.

Hindi gaanong nakakaabot ang tulong ng Gobyerno sa Hindi gaanong nakakaabot ang tulong ng Gobyerno sa kabundukan.kabundukan.

Ang paglimot sa kanila at di pagbibigay ng Ang paglimot sa kanila at di pagbibigay ng prayoridad upang sila ay matulungang prayoridad upang sila ay matulungang maiangat ang pamumuhay.maiangat ang pamumuhay.

Ang lubos na pagkasira ng kalikasan dahil Ang lubos na pagkasira ng kalikasan dahil narin sa kagagawan ng mga taong gahaman sa narin sa kagagawan ng mga taong gahaman sa salapi at kapangyarihan.salapi at kapangyarihan.

Na magpahanggang ngayon ay walang Na magpahanggang ngayon ay walang katiyakan ang mga katutubo upang lubusan na katiyakan ang mga katutubo upang lubusan na nilang maari ang katutubong lupa.nilang maari ang katutubong lupa.

Nalaman namin na lubos na pinahahalagahan Nalaman namin na lubos na pinahahalagahan ng mga katutubo ang edukasyon. Dahil ng mga katutubo ang edukasyon. Dahil karamihan sa kanila ay salat sa kaalaman, di karamihan sa kanila ay salat sa kaalaman, di marunong sumulat at magbasa.marunong sumulat at magbasa.

REKOMENDASYONREKOMENDASYON Iminumungkahi namin sa ating Gobyerno na gawing Iminumungkahi namin sa ating Gobyerno na gawing

tagabantay, tagamasid at katiwala ang mga Dumagat tagabantay, tagamasid at katiwala ang mga Dumagat para sa kabundukan. Imbis na mga forester mga para sa kabundukan. Imbis na mga forester mga katutubo nalang dahil mas pamilyar sila sa katutubo nalang dahil mas pamilyar sila sa pamumuhay sa kabundukan, maglaan ng sapat na pamumuhay sa kabundukan, maglaan ng sapat na pondo para sa pampasuweldo.pondo para sa pampasuweldo.

Pagbibigay ng Gobyerno ng prayoridad sa mga Pagbibigay ng Gobyerno ng prayoridad sa mga katutubong Dumagat hinggil sa Edukasyon. katutubong Dumagat hinggil sa Edukasyon. Pagpapatayo ng Mataas na paaralan sa Sitio Pagpapatayo ng Mataas na paaralan sa Sitio Karahume.Karahume.

Huwag balewalain ang mga pagbabagong nagaganap sa Huwag balewalain ang mga pagbabagong nagaganap sa ating kalikasan, bagkus tayo ay tumulong at makiisa sa ating kalikasan, bagkus tayo ay tumulong at makiisa sa pamamagitan ng pagtatanim ng puno, di pagkakalat at pamamagitan ng pagtatanim ng puno, di pagkakalat at iba pang makakalikasang gawi.iba pang makakalikasang gawi.

Ang madaliang pagsasabatas ng pagiging legal ng Ang madaliang pagsasabatas ng pagiging legal ng pagmamay-ari ng mga katutubo sa kanilang manang pagmamay-ari ng mga katutubo sa kanilang manang lupa.lupa.

Magsagawa ng mga livelihood program na Magsagawa ng mga livelihood program na makakatulong sa mga dumagat at kalikasan.makakatulong sa mga dumagat at kalikasan.

Sagipin ang pagkawala ng kanilang katutubong kultura Sagipin ang pagkawala ng kanilang katutubong kultura sa pamamagitan ng pagtatala sa kasaysayan at sa pamamagitan ng pagtatala sa kasaysayan at pagbabahagi ng impormasyon sa iba.pagbabahagi ng impormasyon sa iba.

Bilang estudyante tulad natin amkilahok sa mga Bilang estudyante tulad natin amkilahok sa mga samahang may pakialam at pinapahalagahan ang samahang may pakialam at pinapahalagahan ang kalikasan. kalikasan.

Ibigay na sa mg katutubo ang kanilang sariling lupa.Ibigay na sa mg katutubo ang kanilang sariling lupa.

Isang presentasyon ang Isang presentasyon ang inihahandog namin sa inihahandog namin sa

inyo!!!inyo!!!

MABUHAY TAYONG MABUHAY TAYONG LAHAT!LAHAT!

MARAMING MARAMING SALAMAT PO!!!SALAMAT PO!!!