Shqyrtime leksikogra�ke

Antonimet në FGJSSH të vitit 1980

Mr. Agim Spahiu

29 qershor 2008

Përmbledhje

Në këtë shkrim kemi vënë në pah përfshirjen e antonimeve në Fjalorin e gjuhës

së sotme shqipe të vitit 1980, meqë kemi vënë re re se kjo kategori leksiko- gra-matikore ka gjetur një vend meritor në këtë vepër kapitale të gjuhës shqipe. Në tëjanë përfshirë të gjitha llojet e pranueshme e të mundshme të antonimeve.Ne në këtë shkrim do të përpiqemi që lexuesve t�ua sjellim edhe tabelën e an-

tonimeve nga FGJSSH, të realizuar përmes programeve të caktuara të Linux-it, nëmënyrë që ata ta kenë më lehtë t�i shohin dhe t�i krahasojnë të gjitha trajtat an-tonimike nga ky Fjalor shpjegues. Në këtë shkrim nuk e kemi parë të arsyeshme t�ijapim edhe shpjegimet që iu janë dhënë këtyre trajtave.

Në çdo gjuhë, pra edhe në gjuhën shqipe, antonimet përbëjnë një kategori të rëndë-sishme leksiko-gramatikore e stilistikore. Ato janë fjalë ( madje në disa raste edhe togjefjalësh) me kuptim të kundërt. Mirëpo, do theksuar që në �llim se antonimi kemi vetëmnë rastet kur në ligjërimin e folur apo të shkruar janë të pranishme në të njëjtin konteksttë dy fjalët antonimike. Prandaj, duke u mbështetur në këtë veçori gjuhësore e stilistiketë tyre, studiuesi i njohur Xh. Lloshi i ka konceptuar si

Dy fjalë kanë kuptime të kundërta , nëse shënojnë një tipar cilësor, janëbashkëplotësuese në shënimin e një fushe ose tregojnë drejtime të kundërtatë hapësirës, lëvizjes a kohës. Gjithmonë antonimet janë fjalë të një gjinie, qëkundërvihen si shfaqje të dy llojeve të kundërta: i mire-i keq, mashkulli-femra;

hyj-dal, majtas- djathtas1.

Kurse B. Beci ato i sheh si

Rrjedhojë e kundërvënies së dukurive, të objekteve që qëndrojnë në pole tëkundërta.Më e zakonshme është kundërvënia e dy cilësive (i ri-i vjetër) , edy veprimeve ( ngjitem-zbres; �as-hesht) dhe e dy dukurive (�tore-humbje).Të tilla kundërvënie gjenden në të gjithë sektorët e jetës shoqërore: amator-

profesionist, shumica-opozita, e djathta-e majta etj.2.1Xh. Lloshi, Stilistika dhe pragmatika, Toena, Tiranë, 1999, f. 132.2B. Beci, Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë, Prishtinë, 2001, f. 48.

1

Sipas B. Becit, antonimet janë të plota dhe të pjesshme. Të plota janë kurfjalët janë të kundërta në kuptimet themelore ose në shumicën e kuptimeve p. sh. marr-

jap, mbyll-hap etj., kurse të pjesshme janë kur fjalët janë të kundërta jo në kuptimetthemelore, por në situata të caktuara, si p. sh.: Ai është zjarr, ajo ishte borë; Atje sa

bukur, këtu sa zi. Fjalët zjarr-borë, bukur-zi nuk janë antonime, por në kontekstin edhënë formojnë kundërvënie kuptimesh3.Po aty më poshtë, B. Beci të gjitha antonimet i ka ndarë në dy grupe të mëdha: Në

antonime leksikore dhe gramatikore.Antonime leksikore i konsideron fjalët që kundërvihen me njëra-tjetrën nga kup-

timi: i ftohtë- i ngrohtë, ngrihem-ulem, kurse antonimet gramatikore ato fjalë që krahaskundërvënies kuptimore kanë një ngjashmëri të pjesshme në formë: i ditur-i paditur, i

armatosur-i çarmatosur, vesh-zhvesh, mbitoka-nëntoka4 etj.Mirëpo, ato në fushën e letërsisë janë mjete të fuqishme shprehëse. Mbi këtë bazë for-

mohet edhe antiteza e cila Është mjaft e njohur si në poezinë shqipe, edhe në publicistikëe gojëtari, duke nisur nga folklori:

Zhvish rrobat e djalërisë,

Vish rrobat e dhëndërrisë; ose

Se të qante kur të qeshte

Se të qeshte kur të çveshnin (F. Noli)5.

Pastaj �gura stilistike e ashtuquajtur oksimoron, si në shembujt: Trashëgimia kulturoree muzeve -e ardhmja e së kaluarës( ZP, 14. 5. 1988); Ishte një nga ato qetësitë e

shqetësuara.(T. Laço, Të gjithë lumenjtë rrjedhin)6etj.Antonime ka edhe në kuadër të ndërtimeve frazeologjike, si p. sh.: Ngul këmbë-lëshon

pe;I hyri në zemër-i doli nga zemra; I ra në dorë-i doli dorësh etj., për të cilën temë kemibërë fjalë në kuadër të shkrimit `Frazeologjizmat në FGJSSH ', botuar po kështu në këtëfaqe interneti.Në gjuhësinë shqiptare anonimet janë studiuar relativisht mirë. Mjafton t�i përmendim

këtu studiuesit, si M. Samara, I. Goçi e ndonjë tjetër të cilët kanë bërë disa studime7.lidhur me këtë kategori leksiko- gramatikore e stilistikore në gjuhën shqipe. Mirëpo, mësa dimë ne, ende nuk është botuar ndonjë fjalor i plotë me antonime në gjuhën shqipe.Me këtë rast, ne me anë të programeve të caktuara të linux-it kemi arritur t�i sistemo-

jmë të gjitha antonimet nga Fjalori i gjuhës së sotme shqipe të vitit 1980, duke emarrë për bazë shkurtesën kund. dhe kemi sajuar kështu një Fjalorth me antonime,të cilin po e prezantojmë këtu më poshtë në kuadër të këtij shkrimi:

3Po aty, f. 48.4Po aty, f. 48.5Shih Xh. Lloshi, vep., e cit., f.132.6Xh. Lloshi, vep., e cit., f. 133.7Shih M. Samara, Mbi antonimet në togfjalësha dhe mbi antonimet e togfjalëshave të qëndrueshëm në

gjuhën shqipe, SF 1972/1; Çështje të antonimisë në gjuhën shqipe, Tiranë, 1985 (Monogra�); I. Goçi,Antonimet e gjuhës së sotme shqipe, Prishtinë, 1985 (Monogra�).

2

TABELA E ANTONIMEVEABSOLUT mb. RELATIVABSTRAKT mb. KONKRETAFËR ndajf. LARGAFËRME f. mb. E LARGËTAFËRSI f. LARGËSIAFËRT mb. I LARGËTAFROHEM vetv. LARGOHEMAFROJ kal. LARGOJAFRUAR mb. I LARGUARAFRUES mb. LARGUESAJO përem. KJOAKORDOHET vetv. ÇKORDOHETAKORDOJ kal. ÇAKORDOJAKTIV m. PASIVAKTIV I mb. PASIVALLAFRËNGA ndajf. thjeshtligj. ALLATURKAANALITIK mb. SINTETIKANALIZË f. SINTEZËANAS m. ARDHËANAS mb. ARDHËSANDEJ ndajf. KËNDEJANDEJMI ndajf. SË KËTEJMIANDEJPARI ndajf. KËTEJPARIANDEJSHËM mb. I KËTEJSHËMANËSI f. PAANËSIANËSISHT ndajf. PAANËSISHTANION m. KATIONANODË f. KATODËANORMAL mb. NORMALANSHËM mb. I PAANSHËMANTIPATI f. SIMPATIANTIPATIK mb. SIMPATIKAPOGJE m. PERIGJEARDHËS mb. ANASARDHUR mb. ANAS, RRËNJËSARMATIM m. ÇARMATIMARMATOS kal. ÇARMATOSARMATOSEM vetv. ÇARMATOSEMARMATOSUR mb. I ÇARMATOSURARMIK m. MIKARMIQËSI f. MIQËSIARMIQËSISHT ndajf. MIQËSISHTARMIQËSOHEM vetv. MIQËSOHEMARMIQËSOJ kal. MIQËSOJARMIQËSOR mb. MIQËSOR

3

ARTIFICIAL mb. NATYRORASGJË pakuf. GJITHÇKAASHPËR mb. I BUTËASHPËRSI f. BUTËSIATA përem. NE; KËTAATA përem. vjet. bised. KËTAATILLË mb. dëft. I KËTILLËATJE ndajf. KËTUATJESHËM mb. I KËTUSHËMATO përem. KËTOATY ndajf. KËTUATYRE përem. KËTYREATYSHËM mb. I KËTUSHËMBAJAT mb. bised. I FRESKËTBANUAR mb. I PABANUARBANUESHËM mb. I PABANUESHËMBARAZI f. PABARAZIBARDHË f. E ZEZËBARDHË mb. I ZIBARKDALË mb. BARKFUTURBARKFUTUR mb. BARKDALËBARKGJERË mb. BARKNGUSHTËBARKNGOPUR mb. BARKZBRAZURBARKNGUSHTË mb. bised. BARKGJERËBARKPLOT mb. BARKZBRAZURBARKZBRAZUR mb. BARKPLOTIBATICË f. ZBATICËBAZUAR mb. I PABAZUARBEKIM m. MALLKIMBEKOJ kal. MALLKOJBEKUAR mb. bised. I MALLKUARBËRË mb. I PABËRËBIE II kal. SHPIE; ÇOJBINDUR mb. I PABINDURBOSH ndajf. bised. PLOTBOTUESHËM mb. I PABOTUESHËMBRENDA ndajf. JASHTËBRENDAFISNOR mb. JASHTËFISNORBRENDAZI ndajf. JASHTAZIBRENDSHËM mb. I JASHTËMBRENDSHMI ndajf. SË JASHTMIBRUTO mb. NETOBUDALLA mb. bised. I MENÇURBUDALLALLËK m. bised. MENÇURIBUKËDHËNËS mb. BUKËZI

4

BUKËZI mb. BUKËDHËNËSBUKUR f. E SHËMTUARABUKUR mb. I SHËMTUARBULLAFIQ mb. I HAJTHËMBULLUT m. BALLIBUNACË f. BURËBURBULE f. vjet. KRESHMOREBURBULETUR mb. vjet. KRESHMORBURË f. vet. nj. det. BUNACËBUTË mb. I ASHPËR; I EGËR

I THYER; I FORTËBYMEHET vetv. TKURRETBYMEJ kal. �z. TKURRBYMYER mb. I TKURRURBYMYES mb. �z. TKURRËSBYMYESHËM mb. �z. I TKURRSHËMBYMYESHMËRI f. �z. TKURRSHMËRICEKËT mb. I THELLËCENTRALIZOJ kal. DECENTRALIZOJCIVIL m. USHTARAKCIVIL mb. USHTARAKCURRAK mb. PUPLAKÇAHJE mb. vet. f. MISHJEÇAKORDOHET vetv. AKORDOHETÇAKORDOJ kal. AKORDOJÇARMATIM m. ARMATIMÇARMATOJ kal. ARMATOSÇARMATOS kal. ARMATOSÇARMATOSEM vetv. ARMATOSEMÇARMATOSUR mb. I ARMATOSURÇEDUKOJ kal. EDUKOJÇEKUILIBËR m. libr. EKUILIBËRÇEKUILIBROJ kal. libr. EKUILIBROJÇEKUILIBRUAR mb. libr. I EKUILIBRUARÇEL kal. MBYLLÇELEM vetv. MBYLLET; ZIHET; VRENJTEMÇELUR mb. I MBYLLUR; I ERRËT; I ZYMTËÇELUR ndajf. MBYLLURÇEMËROJ kal. zyrt. EMËROJÇEND kal. ENDÇËNJTEM vetv. ËNJTEMÇËNJTUR mb. I ËNJTURÇIFT mb. TEKÇINTERESIM m. INTERESIMÇINTERESOHEM vetv. INTERESOHEMÇINTERESUAR mb. I INTERESUAR

5

ÇLIDH kal. LIDHÇLIDHEM vetv. LIDHEMÇLIRUAR mb. I PUSHTUARÇLODH kal. LODHÇLODHEM vetv. LODHEMÇLODHUR mb. I LODHURÇMAGNETIZOHET vetv. tek. MAGNETIZOHETÇMAGNETIZOJ kal. tek. MAGNETIZOJÇMARTOHEM vetv. MARTOHEMÇMBËSHTILLEM vetv. MBËSHTILLEMÇMBËSHTJELL kal. MBËSHTJELLÇMBLEDH kal. MBLEDHÇMBLIDHEM vetv. MBLIDHEMÇMBREH kal. MBREHÇMËRZIT kal. MËRZITÇMËRZITEM vetv. MËRZITEMÇMËSOHEM vetv. MËSOHEMÇMËSOJ kal. MËSOJÇMËSYSH kal. MËSYSHÇMILITARIZOJ kal. MILITARIZOJÇMILITARIZUAR mb. I MILITARIZUARÇMINOJ kal. MINOJÇMOBILIZIM m. MOBILIZIMÇMOBILIZOHEM vetv. MOBILIZOHEMÇMOBILIZOJ kal. MOBILIZOJÇMOBILIZUAR mb. I MOBILIZUARÇMOBILIZUES mb. MOBILIZUESÇMONTOJ kal. tek. MONTOJÇMPREH kal. MPREHÇNDERSHËM mb. I NDERSHËMÇNDRYSHK kal. NDRYSHKÇNDRYSHKEM vetv. NDRYSHKETÇNGJIT kal. NGJITÇNGJITEM vetv. NGJITEMÇOHEM vetv. ULEM; BIEÇOJ I kal. SJELLÇOJ II kal. ULÇOKSIDOJ kal. tek. OKSIDOJÇORGANIZOJ kal. ORGANIZOJÇORGANIZUAR mb. I ORGANIZUARÇORGANIZUES mb. ORGANIZUESÇORIENTOHEM vetv. ORIENTOHEMÇORIENTOJ kal. ORIENTOJÇORIENTUES mb. ORIENTUESÇRADHIT kal. shtypshkr. RADHITÇREGJISTROHEM vetv. REGJISTROHEM

6

ÇREGJISTROJ kal. REGJISTROJÇRRAS kal. RRASÇRRASET vetv. RRASETÇRRASËT mb. I RRASËTÇRREGULLOHET vetv. RREGULLOHETÇRREGULLOJ kal. RREGULLOJÇRREGULLT mb. I RREGULLTÇRRETHOJ kal. RRETHOJÇRRËNJOS kal. RRËNJOSÇRRËNJOSET vetv. RRËNJOSETÇRROTULLOHEM vetv. RROTULLOHEMÇRROTULLOJ kal. RROTULLOJÇRRUDH kal. RRUDHÇRRUDHEM vetv. RRUDHEMÇUAR ndajf. ULURÇYSHT kal. YSHTDAL jokal. HYJDALJE f. HYRJEDASHAKEQ m. DASHAMIRDASHAKEQ mb. DASHAMIRDASHAKEQËS m. DASHAMIRËSDASHAKEQËS mb. DASHAMIRËSDASHALIGËS mb. DASHAMIRËSDASHALIGËSI f. DASHAMIRËSIDASHAMIR m. DASHAKEQDASHAMIR mb. DASHAKEQDASHAMIRËS m. DASHAKEQËSDASHAMIRËS mb. DASHAKEQËSDEBI f. �n. KREDIDEBITOR m. �n. KREDITORDECENTRALIZËM m. libr. CENTRALIZËMDECENTRALIZOJ kal. CENTRALIZOJDEDUKSION m. logj. INDUKSIONDEDUKTIV mb. logj. INDUKTIVDEDUKTOJ kal. dhe jokal., logj. INDUKTOJDEFICIT m. �n. SUFICITDEGËHOLLË mb. DEGËTRASHËDEGËPAKË mb. DEGËSHUMËDEGËSHUMË mb. DEGËPAKËDEGËTRASHË mb. DEGËHOLLËDEMASKOJ kal. MASKOJDEMASKUAR mb. I MASKUARDENDËSOHET vetv. RRALLOHETDENDËSOJ kal. RRALLONDENDUR mb. I RRALLËDENDUR ndajf. RRALLË

7

DERËHAPUR mb. DERËMBYLLURDERËMBYLLUR mb. DERËHAPURDËM m. DOBIDËMSHËM mb. I DOBISHËMDIELL m. HIJEDIMËR m. BEHARDITË f. NATËDITËBARDHË mb. DITËZIDITËGJATË mb. DITËSHKURTËRDITËN ndajf. NATËNDITËSHKURTËR mb. DITËGJATËDITËZI mb. DITËBARDHËDJATHTA f. E MAJTADJATHTAK mb. MËNGJARASHDJATHTAS ndajf. MAJTASDJATHTË mb. I MAJTËDJEGUR mb. E PADJEGURDOBËSUAR mb. I FORCUARDOBËT mb. I FORTË; I SHËNDOSHË

I FUQISHËM; I THELLËDOBËT ndajf. FORTDOBIPRURËS mb. DËMPRURËSDOBISHËM mb. I DËMSHËMDORËDJATHTË mb. MËNGJARASHDORËGJERË mb. DORËNGUSHTËDORËLEHTË mb. DORËRËNDËDORËLIDHUR mb. DORËZGJIDHURDORËMADH mb. DORËVOGËLDORËMBARË mb. DORËPRAPËDORËMBLEDHUR mb. DORËLËSHUARDORËMBYLLUR mb. DORËHAPURDORËNGATHËT mb. DORËSHKATHËTDORËNGUSHTË mb. DORËGJERËDORËPRAPË mb. DORËMBARËDORËRËNDË mb. DORËLEHTËDORËSHKATHËT mb. DORËNGATHËTDORËSHPUAR mb. DORËSHTRËNGUARDORËSHTRENJTË mb. DORËLIRËDORËSHTRËNGUAR mb. DORËLËSHUARDORËVOGËL mb. DORËMADHDORËZËNË mb. DORËTHATËDORËZGJIDHUR mb. DORËLIDHURDREDH kal. ZHDREDHDREDHUR mb. I SHPËRDREDHURDREJT ndajf. SHTREMBËR

8

DREJTË mb. I SHTREMBËR; I ZHDREJTËDREJTPËRDREJT ndajf. TËRTHORAZIDREJTPËRDREJTË mb. I NDËRMJETUAR; I TËRTHORTËDRITË f. HIJE; ERRËSIRËDRITËGJATËSI f. mjek. DRITËSHKURTËSIDRITËLARGËSI f. mjek. DRITËSHKURTËSIDRITËLARGËT mb. mjek. DRITËSHKURTËRDRITËPAKË mb. DRITËSHUMËDRITËSHKURTËR mb. LARGPAMËSDRITËSHKURTËSI f. libr. DRITËGJATËSI; LARGPAMËSIDRITËSHUMË mb. libr. DRITËPAKËDUA kal. URREJDUALIZËM m. MONIZËMDUKEM vetv. ZHDUKEMDURUESHËM mb. I PADURUESHËMDYLUGËT mb. opt. I DYMYSËTDYMYSËT mb. opt. I DYLUGËTDYTËSOR mb. PARËSORDHESHËM mb. QIELLORDHËNËS m. MARRËSDHËNËS mb. MARRËSEDUKOHEM vetv. ÇEDUKOHEMEDUKOJ kal. ÇEDUKOJEGËR mb. I BUTË; BUTËSIEGËRSI f. BUTËSIEKSPORT m. IMPORTEKSPORTOJ kal. IMPORTOJEKSPORTUES m. IMPORTUESEKUILIBROJ kal. ÇEKUILIBROJEKUILIBRUAR mb. libr. I ÇEKUILIBRUAREKZOGAMI f. etnogr. ENDOGAMIEMËROJ kal. ÇEMËROJEND I kal. ÇENDENDOGAMI f. etnogr. EKZOGAMIEPILOG m. let. PROLOGERRËT mb. I HAPUR; I QARTËESËLL ndajf. DEJSHËMESËLLT mb. I DEHURËMBËL mb. I HIDHURËNJTEM vetv. ÇËNJTEMËNJTUR mb. I ÇËNJTURFAJËSOHEM vetv. SHFAJËSOHEMFAJËSOJ kal. SHFAJËSOJFAJTOR mb. I PAFAJSHËMFALSHËM mb. I PAFALSHËM

9

FATBARDHË mb. FATZIFATKEQ mb. FATMIRËFATKEQËSISHT ndajf. FATMIRËSISHTFATMIRË mb. FATKEQFATMIRËSISHT ndajf. FATKEQËSISHTFATZI mb. FATBARDHËFEMËR f. MASHKULLFEMËRON kal. MASHKULLONFERR m. PARAJSËFËLLIQ kal. PASTROJFËLLIQASH mb. PASTËRTORFËLLIQËSI f. PASTËRTIFIJEDENDUR mb. FIJERRALLËFIJEGJATË mb. FIJESHKURTËRFIJEHOLLË mb. FIJETRASHËFIJERRALLË mb. FIJEDENDURFIJESHKURTËR mb. FIJEGJATËFIJETRASHË mb. FIJEHOLLËFIKUR mb. I NDEZURFILLIM m. FUNDFILLMIRË mb. FILLZIFILLZI mb. FILLMIRËFITIM m. HUMBJEFITOJ kal. HUMBFITORE f. HUMBJEFITUAR mb. I HUMBURFJALËBUTË mb. FJALËVRAZHDËFJALËKEQ mb. FJALËMIRËFJALËMIRË mb. FJALËKEQFJALËPAKË mb. FJALËSHUMËFJALËSHUMË mb. FJALËPAKËFJETUR ndajf. ZGJUARFLETËDALJE f. FLETËHYRJEFLETËGJERË mb. FLETËNGUSHTËFLETËHOLLË mb. FLETËTRASHËFLETËHYRJE f. FLETËDALJEFLETËMADH mb. FLETËVOGËLFLETËMBAJTËS mb. FLETËRËNËSFLETËNGUSHTË mb. FLETËGJERËFLETËRËNËS mb. FLETËMBAJTËSFLETËTRASHË mb. FLETËHOLLËFLETËVOGËL mb. FLETËMADHFLOKASHPËR mb. FLOKËBUTËFLOKËBUTË mb. FLOKASHPËRFLOKËGJATË mb. FLOKËSHKURTËR

10

FLOKËSHKURTËR mb. FLOKËGJATËFOLËS mb. MEMECFORMUAR mb. I PAFORMUARFORTË mb. I DOBËT; I BUTËFORTËSI f. BUTËSIFRENIM m. NXITJEFRENOJ kal. NXITFRYJ kal. SHFRYJFRYRË mb. I SHFRYRËFSHEHTAS ndajf. HAPTASFSHEHTË mb. I HAPURFTOH kal. NGROHFTOHEM I vetv. NGROHETFTOHTË as. TË NGROHTËTFTOHTË mb. I NGROHTËFUND m. FILLIMFUNDIT mb. I PARËFUQISHËM mb. I DOBËTFUQIZOHEM vetv. SHFUQIZOHETFUQIZOJ kal. SHFUQIZOJFUT kal. NXJERR; HEQFUTEM vetv. DALFUTUR f. E DALËGAJGË f. GUNGEGALLAGAN m. mospërf. SHKURTABIQGALLAHUTË f. mospërf. SHKURTABIQEGATITU pasth. QETËSOHUGDHIHEM vetv. NGRYSETGDHIRË as. TË NGRYSURITGËNJESHTËRT mb. I VËRTETËGËZIM m. HIDHËRIMGRYKËGJERË mb. GRYKËNGUSHTËGRYKËNGUSHTË mb. GRYKËGJERËGRYKËPËRPJETË mb. GRYKËPOSHTËGRYKËPOSHTË mb. GRYKËPËRPJETËGUASKËHOLLË mb. GUASKËTRASHËGUASKËTRASHË mb. GUASKËHOLLËGJAKFTOHTË mb. GJAKNXEHTËGJAKFTOHTËSI f. GJAKNXEHTËSIGJAKHIDHUR mb. GJAKËMBËLGJAKNXEHTË mb. GJAKFTOHTËGJAKNXEHTËSI f. GJAKFTOHTËSIGJAKTHARTË mb. GJAKËMBËLGJALLË m. I VDEKURGJALLË mb. I VDEKUR

11

GJATË mb. I SHKURTËRGJATË SHKURT; PAKGJERË mb. I NGUSHTËGJERË ndajf. NGUSHTËGJERËSI f. NGUSHTËSIGJETHEGJERË mb. GJETHENGUSHTËGJETHEMADH mb. GJETHEVOGËLGJETHEMBAJTËS mb. GJETHERËNËSGJETHENGUSHTË mb. GJETHEGJERËGJETHERËNËS mb. GJETHEMBAJTËSGJETHEVOGËL mb. GJETHEMADGJITHANSHËM mb. I NJËANSHËMGJITHÇKA pakuf. ASGJËGJIVOGËL mb. GJIMADHEGJOKSGJERË mb. GJOKSNGUSHTËGJOKSNGUSHTË mb. GJOKSGJERËGJUHËGJATË mb. GJUHËSHKURTËRGJUHËLËSHUAR mb. GJUHËMBAJTURGJUHËMBAJTUR mb. GJUHËLËSHUARGJUHËSHKURTËR mb. GJUHËGJATËGJUMËLEHTË mb. GJUMËRËNDËGJUMËRËNDË mb. GJUMËLEHTËHALLALL m. bised. HARAMHAP kal. MBYLLHAPEM vetv. MBYLLEM; ZIHETHAPTAS ndajf. FSHEHTASHAPUR mb. I MBYLLUR ; I MBLEDHUR

I FSHEHTËHAPUR ndajf. MBYLLUR; FSHEHTASHARAM m. bised. HALLALLHEQ kal. FUTHERËT ndajf. VONËHERSHËM mb. I VONËHETEROGJEN mb. libr. HOMOGJENHËNABRENDA ndajf. HËNAJASHTËHËNAJASHTË ndajf. HËNABRENDAHIDHËRIM m. GËZIMHIDHËROHEM vetv. GËZOHEMHIDHËROJ kal. GËZOJHIDHËRUAR mb. I GËZUARHIDHUR mb. I ËMBËLHIJELEHTË mb. HIJERËNDËHIJERËNDË mb. HIJELEHTËHIP jokal. ZBRESHIPOKRIT mb. I ÇILTËR

12

HOLLË mb. I TRASHË; I GJERËHOLLË ndajf. TRASHËHOMOGJEN mb. HETEROGJENHOV jokal. ZBRESHUMB kal. GJEJ; FITOJHUMBJE f. FITIMHUMBUR mb. I FITUARHYJ jokal. DALHYRË f. E DALËHYRJE f. DALJEIDEAL I mb. psikol., logj., �loz. MATERIALIDEALIST m. MATERIALISTIDEALIST mb. �loz. MATERIALISTIDEALIZËM m. MATERIALIZËMILEGAL mb. LEGALIMAGJINAR mb. I VËRTETËIMPORT m. EKSPORTIMPORTIM m. EKSPORTIMIMPORTOJ kal. EKSPORTOJIMPORTUES m. EKSPORTUESINDIGJEN m. libr. ARDHËSINDIGJEN mb. libr. I ARDHURINDIVIDUAL mb. I PËRBASHKËTINDUKSION m. DEDUKSIONINDUKTIV mb. logj. DEDUKTIVINDUKTOJ jokal. DEDUKTOJINKURAJOHEM libr. PËs. SHKURAJOHEMINKURAJOJ kal. libr. SHKURAJOJINTEGROHEM vetv. libr. ÇINTEGROHETINTEGROJ kal. libr. ÇINTEGROJJASHTË BRENDAJASHTËFISNOR mb. BRENDAFISNORJASHTËM mb. I BRENDSHËMJASHTMI ndajf. SË BRENDSHMIJETË f. VDEKJEJETËGJATË mb. JETËSHKURTËRJETËSHKURTËR mb. JETËGJATËJOKALIMTARE mb. KALIMTAREKALIMTAR mb. JOKALIMTAREKAMËS m. SKAMËSKAMUR mb. I SKAMURKAPËRTHEJ kal. SHKAPËRTHEJKATION m. �z. ANIONKATODË f. �z. ANODËKEQ as. bised. TË MIRËTKEQ mb. I MIRË

13

KEQ ndajf. MIRËKEQBESIM m. MIRËBESIMKEQBËRËS m. MIRËBËRËSKEQBËRËS mb. MIRËBËRËSKEQDASHËS mb. MIRËDASHËSKEQE f. E MIRËKEQËSOHEM vetv. PËRMIRËSOHEMKEQKUPTIM m. MIRËKUPTIMKEQTINGËLLIM m. HARMONI; BUKURTINGËLLIMKËMBËMBARË mb. KËMBËPRAPËKËMBËPRAPË mb. KËMBËMBARËKËRKESË f. OFERTAKËTA dëft. ATAKËTEJ ANDEJKËTEJPARI ndajf. ANDEJPARIKËTEJSHËM mb. I ANDEJSHËMKËTILLË dëft. I ATILLËKËTO dëft. ATOKËTUPARI ndajf. ATYPARIKËTUSHËM mb. I ATYSHËMKËTYRE dëft. ATYREKJO dëft. AJOKOKËMADH mb. KOKËVOGËLKOKËRRMADH mb. KOKËRRVOGËLKOKËRRVOGËL mb. KOKËRRMADHKOKËVOGËL mb. KOKËMADHKOKLAVIT kal. SHKOKLAVITKOKLAVITEM vetv. SHKOKLAVITEMKOKULL mb. I LUGËTKOLEKTIV mb. INDIVIDUALKONKRET mb. ABSTRAKTKONVERGJENCË f. libr. DIVERGJENCËKOPSIT kal. SHKOPSITKOPSITEM vetv. SHKOPSITEMKOPSITUR mb. I SHKOPSITURKRAHËGJATË mb. KRAHËSHKURTËRKRAHËSHKURTËR mb. KRAHËGJATËKREDITOR m. DEBITORKRIDHEM vetv. SHKRIDHEMKRIHEM vetv. SHKRIHEMKRYE as. FUNDKTHJELLËT mb. I TURBULLT; I VRENJTURKTHJELLOHEM vetv. TURBULLOHEM; VRENJTEMKTHJELLOJ kal. TURBULLOJKUFIZUAR mb. I GJERË

14

KUPTUESHËM mb. I PAKUPTUESHËMKURDIS kal. SHKURDISKURDISUR mb. I SHKURDISURKYÇ kal. SHKYÇLAGË f. TETË; TERËLAGËSHT mb. I THATËLAGËT mb. I THATËLAGUR mb. I THARËLAIK mb. FETARLAKUESHËM mb I PALAKUESHËMLARG AFËR; I AFËRTLARGËSI f. AFËRSILARGËT f. E AFËRMELARGËT mb. I AFËRTLARGOHEM vetv. AFROHEMLARGOJ kal. AFROJLARGUAR mb. I AFRUARLARGUES mb. libr. AFRUESLART POSHTËLARTË mb. I ULËTLASHTË I mb. I VONËLEGAL mb. ILEGALLEHTË as. TË RËNDËTLEHTË mb. I RËNDËLEHTË ndajf. RËNDË; THELLËLEHTËSI f. VËSHTIRËSILEHTËSOHEM vetv. RËNDOHEMLEHTËSOJ kal. RËNDOJLEHTËSUES mb. RËNDUESLEJOJ kal. NDALOJLESHASHPËR mb. LESHBUTËLESHBUTË mb. LESHASHPËRLË kal. MBAJ; NDALOJ; HEQLËKURËBUTË mb. LËKURASHPËRLËKURËHOLLË mb. LËKURËTRASHËLËKURËTRASHË mb. LËKURËHOLLËLËVIZJE f. QETËSILËVORETRASHË mb. LËVOREHOLLËLËVOZHGËBUTË mb. LËVOZHGËFORTËLËVOZHGËFORTË mb. LËVOZHGËBUTËLËVOZHGËHOLLË mb. LËVOZHGËTRASHËLËVOZHGËTRASHË mb. LËVOZHGËHOLLËLIDH kal. ZGJIDHLIDHEM vetv. ZGJIDHEMLIDHUR mb. I ZGJIDHUR

15

LIG mb. I MIRË; I SHËNDOSHËLIG kal. SHËROJLIGEM vetv. MAJMEMLIGË f. E MIRËLIGËSHTOJ kal. SHËNDOSHLIGËSHTUAR mb. I SHËNDOSHURLIND jokal. VDESLIRË mb. I ZËNË; I SHTRËNGUAR

I SHTRENJTËLIRË ndajf. SHTRËNGUAR; I ZËNË

I SHTRËNJTËLIRËSI f. SHTRENJTËSILIRËSOHET vetv. libr. SHTRENJTËSOHETLIRËSOJ kal. libr. SHTRENJTËSOJLIROHEM vetv. SHTRËNGOHEMLIROJ kal. SHTRËNGOJLIRSHËM ndajf. ZËNËLIRUAR mb. I SHTRËNGUAR; I SHTRËNJTUARLUAJTSHËM mb. I PALUAJTSHËMLUGËT mb. I MYSËTLUGËTI f. MYSËTILUM pj. MJERËLUMTUR mb. I MJERËLUMTURISHT ndajf. MJERISHTMADH m. I VOGËLMADH mb. I VOGËLMADHOR mb. I MITURMAGNETIZOHET vetv. tek. ÇMAGNETIZOHETMAGNETIZOJ kal. tek. ÇMAGNETIZOJMAJTA f. E DJATHTAMAJTAS ndajf. DJATHTASMAJTË mb. I DJATHTËMAKROBOTË f. vet. nj. libr. MIKROBOTËMAKROORGANIZËM m. MIKROORGANIZËMMAKSIMAL mb. libr. MINIMALMAKSIMUM m. libr. MINIMUMMALLKOJ kal. BEKOJMARTOHEM vetv. ÇMARTOHEMMARRËS m. DHURUESMARRËS mb. DËRGUES; DHËNËSMASKOJ kal. DEMASKOJMASHKULL m. FEMËRMASHKULLI f. GRARIMASHKULLON jokal. FEMËRONMASHKULLOR mb. FEMËROR

16

MASHKULLORE f. FEMËROREMATERIALIST mb. �loz. IDEALISTMATERIALIZËM m. �loz. IDEALIZËËMMBARË f. E PRAPAMBARË mb. I PRAPMËMBARË ndajf. MBRAPSHTMBARËSI f. PRAPËSIMBARIM m. FILLIMMBAROJ kal. FILLOJMBATH kal. ZBATHMBATHEM vetv. ZBATHEMMBATHUR mb. I ZBATHURMBËRTHEHEM vetv. ZBËRTHEHEMMBËRTHEJ kal. ZBËRTHEJMBËRTHYER mb. I ZBËRTHYERMBËSHTILLEM vetv. ÇMBËSHTILLEMMBËSHTJELL kal. ÇMBËSHTJELLMBI parafj. NËNMBIÇMOJ kal. NËNÇMOJMBIDHESHËM mb. I NËNDHESHËMMBITOKËSOR mb. NËNTOKËSORMBIUJËS mb. NËNUJËSMBIUJOR mb. NËNUJORMBIUJSHËM mb. I NËNUJSHËMMBIVLERËSOJ kal. NËNVLERËSOJMBLEDHUR mb. I SHPËRNDARËMBLEDHUR ndajf. SHTRIRËMBRAPSHT ndajf. MBARËMBROJTSHËM mb. I PAMBROJTSHËMMBRUMË mb. I NDORMËMBULOHEM vetv. ZBULOHEMMBULOJ kal. ZBULOJMBULUAR mb. I ZBULUARMBULUAR ndajf. ZBULUARMBUSH kal. ZBRAZMBUSHEM vetv. ZBRAZEMMBUSHUR mb. I ZBRAZËTMBYLL kal. HAPMBYLLEM vetv. HAPEMMBYLLUR mb. I HAPURMENDJEGJERË mb. MENDJENGUSHTËMENDJEHOLLË mb. MENDJETRASHËMENDJENGUSHTË mb. MENDJEGJERËMENDJEPLOGËT mb. MENDJESHKATHËTMENDJESHKATHËT mb. MENDJEPLOGËT

17

MENDJETRASHË mb. MENDJEHOLLËMETAFIZIK mb. �loz. DIALEKTIKMETAFIZIKË f. �loz. DIALEKTIKËMËNGJES m. MBRËMJEMËRGIM m. AFRIMMIK m. ARMIKMIKROBOTË f. vet. nj. libr. MAKROBOTËMINIMAL mb. libr. MAKSIMAL; EMINIMUM m. libr. MAKSIMUMMINUS m. PLUSMIQËSI f. ARMIQËSIMIQËSOHEM vetv. ARMIQËSOHEMMIQËSOJ kal. ARMIQËSOJMIRË f. E KEQEMIRË as. TË KEQTËMIRË mb. I KEQMIRË ndajf. KEQMIRËBESIM m. KEQBESIMMIRËBËRËS m. KEQBËRËSMIRËBËRËS mb. KEQBËRËSMIRËDASHËS m. KEQDASHËSMIRËDASHËS mb. KEQDASHËSMIRËDASHJE f. KEQDASHJEMIRËKUPTIM m. KEQKUPTIMMIRËKUPTOHEM vetv. KEQKUPTOHEMMIRËKUPTOJ kal. KEQKUPTOJMIRËNJOHËS mb. MOSMIRËNJOHËSMIRËNJOHJE f. MOSMIRËNJOHJEMISHJE mb. ÇAHJEMITUR m. I MADHMITUR mb. I RRITURMJEKËRGJATË mb. MJEKËRSHKURTËRMJEKËRSHKURTËR mb. MJEKËRGJATËMJERË mb. I LUMTURMJERË pj. LUMMJERISHT ndajf. LUMTURISHTMODERN mb. libr. I VJETËRMOHËS mb. POHËSMOHIM m. POHIMMOHOJ kal. POHOJMONIZËM m. �loz. DUALIZËMMONOGAMI f. POLIGAMIMONOTEIZËM m. POLITEIZËMMUNDËSI f. PAMUNDËSIMYSËT mb. I LUGËT

18

NADIR m. gjeogr. ZENITNATË f. DITËNATËN ndajf. DITËNNATYROR mb. ARTIFICIALNDAJ kal. BASHKOJ; LIDHNDASI m. BASHKIMNDER m. TURPNDEROHEM vetv. TURPËROHEMNDEROJ kal. TURPËROJNDEZUR mb. I SHUARNDEZUR ndajf. SHUARNDËRLIKUAR mb. I THJESHTËNDËRMJETUAR mb. libr. I DREJTPËRDREJTËNDËRTIMTAR mb. lart. SHKATËRRIMTARNDËRTUES mb. SHKATËRRUESNDORMË mb. I MBRUMËNDREQ kal. PRISHNDRITUR mb. I ERRËTNDRYJ kal. ZHDRYJNDRYSHËM mb. I NJËJTËNDRYSHIM m. NGJASHMËRINDRYSHUESHËM mb. I PANDRYSHUESHËMNDYJ kal. PASTROJNDYRACAK mb. PASTËRTORNDYRË mb. I PASTËRNDYRËSI f. PASTËRTINDYTË mb. I PASTËRNEGATIV mb. POZITIVNEGATIVISHT ndajf. POZITIVISHTNETO mb. BRUTONËN parafj. MBINËNÇMOJ kal. MBIÇMOJNËNDHESHËM mb. I MBIDHESHËMNËNFISH m. SHUMËFISHNËNVLERËSOJ kal. MBIVLERËSOJNGADALË ndajf. SHPEJTNGADALËSI f. SHPEJTËSINGADALËSOHET vetv. SHPEJTOHETNGADALËSOJ kal. SHPEJTOJNGADALËSUAR mb. I SHPEJTUARNGADALËSUES mb. SHPEJTUESNGADALSHËM mb. I SHPEJTË; I MENJËHERSHËMNGALAKAQ mb. keq. I SHKATHËTNGALLMOJ kal. SHKALLMOJNGARKOJ kal. SHKARKOJ

19

NGARKUAR mb. I SHKARKUARNGATH kal. SHKATHNGATHEM vetv. SHKATHEMNGATHËT mb. I SHKATHËTNGATHËT ndajf. SHKATHËTNGATHTËSI f. SHKATHTËSINGINJUR mb. I URITURNGOPUR mb. I URITURNGORDHUR mb. I GJALLËNGRE kal. ULNGREH kal. SHKREHNGREHUR mb. I SHKREHURNGRIHEM I vetv. ULEM; BIENGRIJ jokal. SHKRIJNGRITJE f. RËNIENGROH kal. FTOHNGROHEM vetv. FTOHETNGROHTË as. TË FTOHTËNGROHTË mb. I FTOHTËNGROHTË ndajf. FTOHTËNGROHTËSI f. FTOHTËSINGRYDHËT mb. I SHKRYDHËTNGRYSEM vetv. GDHIHETNGRYSUR as. TË GDHIRËTNGUCUR ndajf. LIRSHËMNGUL kal. SHKULNGULEM vetv. SHKULEMNGULUR mb. I SHKULUR; I LËVIZSHËM

ENDACAKNGUSHTË mb. I GJERËNGUSHTË ndajf. GJERËNGUSHTËSI f. GJERËSINGUSHTOHEM vetv. ZGJEROHEMNGUSHTOJ kal. ZGJEROJNGJALLUR mb. I DOBËTNGJASHMËRI f. NDRYSHIMNGJAT bised. LARGNGJESH kal. ZGJESHNGJESHUR mb. I SHKRIFËT; I RRALLËNGJISHEM vetv. ZGJISHEMNGJITEM I vetv. SHQITEMNGJITËS II mb. ZBRITËSNGJITJE II f. ZBRITJENGJYRËÇELËT mb. I ERRËTNISEM vetv. ARRIJNOMAD mb. I NGULUR

20

NORMAL mb. ANORMALNOTOJ jokal. ZHYTEMNURBARDHË mb. bised. NURZINURZI mb. bised. NURBARDHËNXEH kal. FTOHNXEHEM vetv. FTOHEMNXEHTË mb. I FTOHTËNXEHTËSI f. FTOHTËSINXIT kal. FRENONNXITËS m. QETËSUESNXITËS mb. QETËSUESNXITJE f. FRENIMNYJSHËM mb. gjuh. I PANYJSHËMNJËANSHËM mb. I GJITHANSHËM; I SHUMANSHËMNJËANSHMËRI f. SHUMANSHMËRI; PAANËSINJËFORMËSI f. SHUMËFORMËSINJËFORMËSH mb. SHUMËFORMËSHNJËJTË mb. I NDRYSHËMNJËPJELLËSHE mb. vet. f. biol. SHUMËPJELLËSHENJËQELIZOR mb. biol. SHUMËQELIZORNJËSH ndajf. VEÇNJOHUR f. E PANJOHURNJOHUR mb. I PANJOHURNJOM kal. THAJNJOMEM vetv. THAHEMNJOMË mb. I THATËOGURBARDHË mb. OGURZIOGURKEQ mb. OGURMIRËOGURZI mb. OGURBARDHËOKSIDOJ kal. kim. ÇOKSIDOJOPTIMIZËM m. PESIMIZËMORGANIZOJ kal. ÇORGANIZOJORIENTOHEM vetv. ÇORIENTOHEMORIENTOJ kal. ÇORIENTOJPAANËSI f. ANËSIPAANËSISHT ndajf. libr. ANËSISHTPABANUAR mb. I BANUARPABANUESHËM mb. I BANUESHËMPABARAZI f. BARAZIPABAZUAR mb. I BAZUARPABESË mb. BESNIKPABËRË mb. I PJEKURPABINDUR mb. I BINDURPABOTUESHËM mb. I BOTUESHËMPABRUMË mb. I MBRUMËPAFORMUAR mb. I FORMUAR

21

PAK I pakuf. SHUMËPAK II ndajf. SHUMËPAK III pj. SHUMËPAKICË f. SHUMICËPAKORË mb. I PËRKORËPAKTË mb. I BËSHËMPAKUPTUESHËM mb. I KUPTUESHËMPALAKUESHËM mb. I LAKUESHËMPALOS kal. SHPALOSPANDRYSHUESHËM mb. I NDRYSHUESHËMPANYJSHËM mb. gjuh. I NYJSHËMPANJOHUR f. E NJOHURPANJOHUR mb. I NJOHURPARA PASPARAARDHËS m. PASARDHËSPARAARDHËS mb. PASARDHËSPARAJSË f. FERRPARALINDUR mb. I PASLINDURPARARENDËS m. PASARDHËSPARË mb. I FUNDITPARË mb. krahin. TEKPARI f. pËrmb. VEGJËLIPARMË mb. I PASMËPARREGULLT mb. I RREGULLTPAS PËRPARAPASARDHËS m. PARAARDHËSPASARDHËS mb. PARAARDHËSPASIV m. �n. AKTIVPASIV I mb. AKTIVPASLINDUR mb. I PARALINDURPASMË mb. I PËRPARMËPASTËR mb. I NDYRËPASUR m. I VARFËRPASUR mb. I VARFËRPASUROHEM vetv. VARFËROHEMPASUROJ kal. VARFËROJPASURUAR mb. I VARFËRUARPASHËRUESHËM mb. I SHËRUESHËMPASHMANGSHËM mb. I SHMANGSHËMPASHQUAR mb. gjuh. I SHQUARPASHQUARSI f. gjuh. SHQUARSIPASHTJELLUAR mb. I SHTJELLUARPASHTRUAR mb. I SHTRUARPATRIC m. hist. PLEBEPAZËSHËM mb. I ZËSHËM

22

PENDËGJATË mb. PENDËSHKURTËRPENDËSHKURTËR mb. PENDËGJATËPENGDHËNËS m. PENGMARRËSPERIGJE m. astr. APOGJEPESIMIST m. OPTIMISTPESIMIZËM m. OPTIMIZËMPËLQYER mb. E EGËRPËR KUNDËRPËRBËRË mb. I THJESHTËPËRBRENDA PËRJASHTAPËRCAKTUAR mb. I PAPËRCAKTUAR; PËRCAKTUESPËRCAKTUES mb. I PËRCAKTUARPËRCIPTAS ndajf. THELLËPËRDREDH kal. SHPËRDREDHPËRDRIDHEM vetv. SHPËRDRIDHETPËRFILL kal. SHPËRFILLPËRFUNDSHËM mb. I SIPËRMPËRGJITHËSI palak. NË VEÇANTIPËRGJITHNJË ndajf. ASNJËHERËPËRGJITHSHËM mb. I VEÇANTË; I PJESSHËM

SPECIAL; VETJAk; I PËRVEÇËMPËRGJITHSHME f. E VEÇANTËPËRHAPUR mb. I MBLEDHUR; I KUFIZUARPËRHERSHËM mb. I PËRKOHSHËMPËRJASHTA PËRBRENDAPËRJASHTËM mb. pËrf. I BRENDSHËMPËRJETSHËM mb. I PËRKOHSHËMPËRKOHSHËM mb. I PËRHERSHËMPËRKULUR ndajf. DREJTPËRMARRSHËM mb. I PACIPËPËRMBLEDHUR mb. I SHPËRNDARËPËRMIRËSOHEM vetv. KEQËSOHEMPËRNDARË mb. I BASHKUARPËRPARA PRAPAPËRPARIM m. PRAPAMBETJEPËRPARMË mb. I PASMËPËRPARUAR mb. I PRAPAMBETURPËRPJESËTIM m. SHPËRPJESËTIMPËRPJESËTIMOR mb. libr. SHPËRPJESËTIMORPËRPJESËTUAR mb. I SHPËRPJESËTUARPËRPJETË f. TATËPJETËPËRPJETË f. E TATËPJETËPËRPJETË mb. I TATËPJETËPËRPJETË ndajf. POSHTËPËRPOSH ndajf. PËRPJETË; PËRSIPËR

23

PËRQENDROHEM vetv. SHPËRQENDROHEMPËRQENDROJ kal. SHPËRQENDROJPËRSIPËR ndajf. PËRPOSHPËRSHPEJTIM m. NGADALËSIMPËRSHPEJTOJ kal. NGADALËSOJPËRVEÇËM mb. I PËRGJITHSHËMPIGME m. VIGANPIK kal. SHPIKPIKARRITJE f. PIKËNISJEPIKËNISJE f. PIKARRITJEPIS ndajf. PASTËRPISTË mb. bised. I PASTËRPJELLOR mb. SHTERPËPJELLORI f. SHTERPËSIPLEKS kal. SHPLEKSETPLEKSEM vetv. SHPLEKSETPLEKSUR mb. I SHPLEKSURPLOGËT mb. I SHKATHËTPLOT ndajf. BOSHPLOTË mb. I ZBRAZËT; I PJESSHËMPLOTËSISHT ndajf. PJESËRISHTPLUS m. MINUSPOHOJ kal. MOHOJPOHOR mb. MOHORPOHUES mb. MOHUESPOLIGAMI f. etnogr. MONOGAMIPOLITEIST mb. libr. MONOTEISTPOLITEIZËM m. libr. MONOTEIZËMPOSHTË LARTPOSHTËM mb. I SIPËRMPOZITIV mb. NEGATIVPOZITIVISHT ndajf. NEGATIVISHTPRANË ndajf. LARGPRAPA ndajf. PËRPARA; PARAPRAPAMBETUR m. I PËRPARUARPRAPAMBETUR mb. I PËRPARUARPRAPAVAJTËS mb. libr. PARAVAJTËSPRAPË f. E MBARAPRAPË mb. I MBARËPRAPË I ndajf. MBARËPRAPËSI f. MBARËSIPRAPMË mb. I MBARË; I PËRPARMËPRAPTHI ndajf. SË MBARIPRISH kal. NDËRTOJ; NDREQPRIVATISHT ndajf. libr. ZYRTARISHT

24

PRO libr. KUNDËRPROGRES m. libr. REGRESPROGRESIV mb. libr. REGRESIVPROLOG m. EPILOGPUNËBARDHË mb. bised. PUNËZIPUNËSI f. PAPUNËSIPUNËZI mb. PUNËBARDHËPUPLAK mb. CURRAKPUSHTOJ kal. ÇLIROJPUSHTUAR mb. I ÇLIRUARQAJ jokal. QESHQARTË mb. I TURBULLT; I ERRËTQARTË ndajf. TURBULLQARTËSOHEM vetv. TURBULLOHETQARTËSOJ kal. ERRËSOJQAS kal. bised. LARGOJQEDER m. bised. DOBIQENDËR f. BAZËQENDËRIKËS mb. spec. QENDËRSYNUESQENDËRSYNUES mb. spec. QENDËRIKËSQEP kal. SHQEPQESELIDHUR mb. QESESHPUARQESESHPUAR mb. QESELIDHURQESH jokal. QAJQETË mb. I ZHURMSHËMQETËSOHU pasth. GATITUQETËSUES mb. NXITËSQËNDRUESHËM mb. I LËKUNDSHËM; RËNËSQIMEASHPËR mb. QIMEBUTËQIMEBUTË mb. QIMEASHPËRQIMEDENDUR mb. QIMERRALLËQIMEGJATË mb. QIMESHKURTËRQIMEHOLLË mb. QIMETRASHËQIMERRALLË mb. QIMEDENDURQIMESHKURTËR mb. QIMEGJATËQIMETRASHË mb. QIMEHOLLËRADHIT kal. ÇRADHITREGRESIV mb. libr. PROGRESIV; PËRPARIMTARREGJISTROHEM vetv. ÇREGJISTROHEMREGJISTROJ kal. ÇREGJISTROJRELATIV mb. libr. ABSOLUTRESPEKTOJ kal. SHKELRËNDË mb. I LEHTËRËNDË ndajf. LEHTËRËNDOHEM vetv. LEHTËSOHEM

25

RËNDOJ kal. LEHTËSOJRËNDUES mb. drejt. LEHTËSUESRËNIE f. NGJITJERUAJ kal. PRISH; HUMBAS; HARROJRUHEM vetv. HUMB; PRISHETRRAFSHËT mb. I THELLËRRALLAS ndajf. DENDURRRALLË mb. I DENDUR; I SHPESHTË

I RËNDOMTËRRALLË ndajf. DENDUR; SHPESHRRALLËHERË ndajf. SHPESHHERËRRALLOJ kal. SHPESHTOJRRAS kal. ÇRRASRRASËT mb. I RRALLËRREGULL m. RRËMUJËRREGULLOJ kal. ÇRREGULLOJRREGULLT mb. I ÇRREGULLTRREGULLTAR m. fet. SHEKULLARRREMË mb. I VËRTETËRREPTË mb. I BUTËRRETHOJ kal. ÇRRETHOJRRËMUJË f. RREGULLRRËNJËS m. I ARDHURRRËNJËSOR mb. I ARDHURRRËNJOS kal. ÇRRËNJOSRRËNJOSET vetv. ÇRRËNJOSETRRËZOHEM vetv. NGRIHEMRRËZOJ kal. NGRERRITËS mb. ZBRITËSRRITUR m. I MITURRROTULLOJ kal. ÇRROTULLOJRRUDH kal. ÇRRUDHSERIOZ mb. I QESHUR; MENDJELEHTËSËMUNDJE f. SHËNDETSËMURË mb. I SHËNDOSHËSIMPATI f. ANTIPATISIMPATIK mb. ANTIPATIKSINQERITET m. HIPOKRIZISINQERTË mb. HIPOKRIT; I RREMËSINTETIK mb. ANALITIK; NATYRORSINTETIZOJ kal. ANALIZOJSINTETIZUES mb. ANALIZUESSINTEZË f. ANALIZËSIPËR POSHTË; NËNSIPËRFAQËSOR mb. I THELLËSIPËRFAQSHËM mb. I THELLË

26

SIPËRM mb. I POSHTËSKAMËS m. KAMËSSKAMËS mb. KAMËSSKAMJE f. KAMJESKAMNOR m. PASANIKSKAMNOR mb. PASANIKSKËTERRË f. PARAJSËSKIÇ m. DREJTSPECIAL mb. I ZAKONSHËM; I PËRGJITHSHËMSPONTAN mb.libr. I KULTIVUARSTATIK mb. DINAMIKSTERE f. LAGËSUBJEKT m. OBJEKTSUBJEKTIV mb. OBJEKTIV; I PAANSHËMSUBJEKTIVISHT ndajf. OBJEKTIVISHTSUFICIT m. �n. DEFICITSUKSES m. DËSHTIMSULM m. TËRHEQJESULMOJ kal. TËLRHIQEMSYHAPËT mb. SYLESHSHALËGJATË mb. SHALËSHKURTËRSHALËSHKURTËR mb. SHALËGJATËSHEKULLAR mb. libr. KISHTARSHESHTË mb. I THELLËSHËMTOHEM vetv. ZBUKUROHEMSHËMTOJ kal. ZBUKUROJSHËMTUAR f. �loz. E BUKURASHËMTUAR mb. I BUKURSHËNDETSHËM mb. I DOBËTSHËNDOSHË mb. I SËMURËSHËRUESHËM mb. I PASHËRUESHËMSHFAJËSOJ kal. FAJËSOJSHFRENOHEM vetv. FRENOHEMSHFRENOJ kal. FRENOJSHFRYHEM vetv. FRYHEMSHFRYJ jokal. FRYJSHFRYRË mb. I FRYRËSHFRYTËZUAR mb. SHFRYTËZUESSHFRYTËZUES m. I SHFRYTËZUARSHIFROJ kal. DESHIFROJSHKARKOJ kal. NGARKOJSHKATËRROJ kal. NGATËRROJSHKATH kal. NGATHSHKATHEM vetv. NGATHEMSHKATHËT mb. I NGATHËT

27

SHKATHËT ndajf. NGATHËTSHKATHTËSI f. NGATHTËSISHKELUR mb. I PASHKELURSHKLESE mb. vet. f. MISHJESHKOKLAVIT kal. KOKLAVITSHKOKLAVITEM vetv. KOKLAVITETSHKOPSIT kal. KOPSITSHKOPSITEM vetv. KOPSITEMSHKREH kal. NGREHSHKREHUR mb. I NGREHURSHKRIFËT mb. I NGJESHURSHKRIJ kal. NGRINSHKRONJËBARDHË mb. bised. SHKRONJËZISHKRONJËZI mb. bised. SHKRONJËBARDHËSHKRYDHËT mb. I NGRYDHËTSHKUL kal. NGULSHKULEM vetv. NGULEMSHKURDIS kal. KURDISSHKURDISUR mb. I KURDISURSHKURT ndajf. GJATËSHKURTËR mb. I GJATËSHKURTOHEM vetv. ZGJATEMSHKURTOJ kal. ZGJATSHKYÇ kal. KYÇSHMANGSHËM mb. I PASHMANGSHËMSHPAKETOJ kal. PAKETOJSHPALOS kal. PALOSSHPEJT ndajf. NGADALËSHPEJTË mb. I NGADALSHËMSHPEJTËSI f. NGADALËSISHPEJTOHEM vetv. NGADALËSOHEMSHPEJTOJ kal. NGADALËSOJSHPEJTUAR mb. I NGADALËSUARSHPEJTUES mb. NGADALËSUESSHPENGOJ I kal. PENGOJSHPESH ndajf. RRALLËSHPESHHERË ndajf. RRALLËHERËSHPESHTË mb. I RRALLËSHPESHTOHET vetv. RRALLOHETSHPESHTOJ kal. RRALLOJSHPËRFILL kal. PËRFILLSHPËRNDARË mb. I MBLEDHURSHPËRNGJASHMIM m. gjuh. PËRNGJASHMIMSHPËRQENDROHEM vetv. PËRQENDROHEMSHPËRQENDROJ kal. PËRQENDROJSHPËRQENDRUAR mb. I PËRQENDRUAR

28

SHPËRVETIM m. biol. PËRVETIMSHPIHEM vetv. MPIHEMSHPIJ kal. MPIJSHPIRTBARDHË mb. SHPIRTZISHPIRTGJERË mb. SHPIRTNGUSHTËSHPIRTGJERËSI f. SHPIRTNGUSHTËSISHPIRTKEQ mb. SHPIRTMIRËSHPIRTLARTË mb. SHPIRTULËTSHPIRTLIGËSI f. SHPIRTMIRËSISHPIRTMIRËSI f. SHPIRTLIGËSISHPIRTNGUSHTË mb. SHPIRTGJERËSHPIRTNGUSHTËSI f. SHPIRTGJERËSISHPIRTPASTËR mb. SHPIRTFËLLIQURSHPIRTULËT mb. SHPIRTLARTËSHPIRTVOGËL mb. keq. SHPIRTMADHSHPIRTVOGËLSI f. SHPIRTMADHËSISHPIRTZI mb. SHPIRTBARDHËSHPITË mb. I MPITËSHPJEGUESHËM mb. I PASHPJEGUESHËMSHPLEKS kal. PLEKSSHPLEKSEM vetv. PLEKSETSHPOLARIZOHET vetv. POLARIZOHETSHPOLARIZOJ kal. POLARIZOJSHPOPULLOHET vetv. POPULLOHETSHPOPULLOJ kal. POPULLOJSHPOPULLUAR mb. I POPULLUARSHPROLETARIZOHET vetv. PROLETARIZOHETSHPROLETARIZOJ kal. PROLETARIZOJSHQEP kal. QEPSHQIT kal. NGJITSHQITEM vetv. NGJITEMSHQUAR mb. I PASHQUARSHQUARSI f. PASHQUARSISHTATGJATË mb. SHTATSHKURTËRSHTATLARTË mb. SHTATULËTSHTATMADH mb. SHTATVOGËLSHTATPAKTË mb. SHTATMADHSHTATSHKURTËR mb. SHTATGJATËSHTATULËT mb. SHTATLARTËSHTATVOGËL mb. SHTATMADHSHTENDOS kal. TENDOSSHTENDOSEM vetv. TENDOSEMSHTERPËSI f. PJELLORISHTIEKEQ mb. FJALËMIRËSHTILLET vetv. MBËSHTILLET

29

SHTJELL kal. MBËSHTJELLSHTJELLUAR mb. gjuh. I PASHTJELLUARSHTJERR kal. TJERR; MBLEDH; THURSHTOHEM vetv. PAKËSOHEMSHTOJ kal. PAKËSOJ; ZVOGËLOJSHTREMBËR f. E DREJTASHTREMBËR mb. I DREJTËSHTREMBËR ndajf. DREJTSHTREMBËROHEM vetv. DREJTOHEMSHTREMBËROJ kal. DREJTOJSHTRENJTË mb. I LIRËSHTRENJTË ndajf. LIRËSHTRENJTËSI f. LIRËSISHTRENJTOHET vetv. LIROHETSHTRENJTOJ kal. LIROJSHTRESËHOLLË mb. gjeol. SHTRESËTRASHËSHTRESËTRASHË mb. gjeol. SHTRESËHOLLËSHTRËNGOJ kal. LIROJSHTRIRË ndajf. MBLEDHURSHTRUAR mb. I PASHTRUARSHTHUR kal. THURSHTHURUR mb. I THURURSHUAJ kal. NDEZSHUAR mb. I NDEZURSHUHEM vetv. NDIZETSHUMANSHËM mb. I LEJUESHËMSHUMANSHMËRI f. NJËANSHMËRISHUMË I pakuf. PAKSHUMË II ndajf. PAKSHUMË III pj. PAKSHUMËFISH m. NËNFISHSHUMËFORMËSI f. libr. NJËFORMËSISHUMËFORMËSH mb. NJËFORMËSHSHUMËNGJYRËSH mb. NJËNGJYRËSHESHUMËPJELLËSHE mb. vet. f. biol. NJËPJELLËSHESHUMËQELIZOR mb. biol. NJËQELIZORSHUMICË f. PAKICËSHURDHËT mb. I ZËSHËMTANI ndajf. DIKURTATËPJETË f. PËRPJETËTATËPJETË f. E PËRPJETËTATËPJETË PËRPJETËTAZE mb. bised. BAJATTEK mb. ÇIFTTENDOS kal. SHTENDOS

30

TENDOSEM vetv. SHTENDOSEMTERË f. LAGËTERS ndajf. bised. MBARËTËHU ndajf. bised. TUTJETKURR kal. BYMEJTKURREM vetv. BYMEHETTKURRËS mb. �z. BYMYESTKURRSHËM mb. I BYMYESHËMTKURRSHMËRI f. �z. BYMYESHMËRITKURRUR mb. I BYMYERTRASH kal. HOLLOJTRASHEM vetv. HOLLOHEMTRASHË mb. I HOLLËTRASHË ndajf. HOLLËTRUPMADH mb. TRUPVOGËLTRUPVOGËL mb. TRUPMADHTURBULL ndajf. QARTËTURBULLOHEM vetv. KTHJELLOHETTURBULLOJ kal. KULLOJ; KTHJELLOJTURBULLT mb. I QARTË; I KTHJELLËTTURBULLUAR mb. I KULLUARTURP m. NDERTUTJE KËTUTHAJ kal. NJOMTHATË mb. I NJOMTHELLË mb. I CEKËTTHELLË ndajf. PËRCIPTASTHELLËSI f. CEKTËSITHJESHTË mb. I PËRBËRË; I NDËRLIKURTHJESHTOJ kal. NDËRLIKOJTHUR kal. SHTHURUJDISEM vetv. bised. PRISHEM.; NGREULEM vetv. RRITETULËT mb. I LARTËULËT ndajf. LARTULUR ndajf. ÇUAR.; DREJTURITUR mb. I NGOPURURREJ kal. DUAUSHTARAK m. CIVILVARFËR mb. I PASURVARFËR m. I PASURVARFËROHEM vetv. PASUROHEMVARFËROJ kal. PASUROJVARFËRUAR mb. I PASURUARVDEKUR mb. I GJALLË

31

VEÇANTË f. spec. E PËRGJITHSHMEVEGJËLI f. PARIVENDARRITJE f. VENDNISJEVENDËS m. ARDHËSVENDËS mb. I ARDHURVENDIMOR mb. KËSHILLIMORVENDNISJE f. VENDARRITJEVERTIKAL mb. HORIZONTALVERTIKALE f. HORIZONTALEVERTIKALISHT ndajf. HORIZONTALISHTVES m. VIRTYTVESH kal. ZHVESHVESHGJATË mb. VESHSHKURTËRVESHSHKURTËR mb. VESHGJATËVESHUR mb. I ZHVESHURVETJAK mb. I PËRGJITHSHËMVËRTETË f. GËNJESHTËRVËRTETË mb. I GËNJESHTËRT; I RREMËVËSHTIRË mb. I LEHTËVËSHTIRË ndajf. LEHTËVIDHOS kal. ZHVIDHOSVIDHOSUR mb. I ZHVIDHOSURVIRDHEM vetv. ZVIRDHEMVIRTYT m. VESVISHEM vetv. ZHVISHEMVJERDH kal. ZVJERDHVJETËR mb. I RIVJETËR f. E REJAVJETËR m. I RIVOGËL mb. I MADH; I GJATËVONË mb. I HERSHËMVONSHËM mb. I HERSHËMVRAZHDË mb. I BUTËVRAZHDË ndajf. BUTËVRAZHDËSI f. edhe �g. BUTËSIVRENJT kal. KTHJELLONVRENJTEM vetv. KTHJELLOHET; ÇELEMVRENJTUR mb. I KTHJELLËTVULLNETÇELIK mb. VULLNETDOBËTVULLNETFORTË mb. VULLNETDOBËTXHEHENEM m. XHENETXHENET m. XHEHENEMYSHT kal. ÇYSHTZAKONSHËM mb. I JASHTËZAKONSHËMZBARDH kal. NXIJZBATICË f. BATICË

32

ZBATH kal. MBATHZBATHEM vetv. MBATHEMZBATHUR mb. I MBATHURZBATHUR ndajf. MBATHURZBËRTHEJ kal. MBËRTHEJZBËRTHYER mb. I MBËRTHYERZBËRTHYESHËM mb. I PAZBËRTHYESHËMZBRAZ kal. MBUSHZBRAZEM vetv. MBUSHETZBRAZËT mb. I MBUSHUR; I MBUSHURZBRES jokal. HIPIZBRITËS mb. NGJITËSZBUKUROHEM vetv. SHËMTOHEMZBUKUROJ kal. SHËMTOJZBULOHEM vetv. MBULOHEMZBULOJ kal. MBULOJZBULUAR mb. I MBULUARZBULUAR ndajf. MBULUARZEMËRGJERË mb. ZEMËRNGUSHTËZEMËRGJERËSI f. ZEMËRNGUSHTËSIZEMËRKEQ mb. ZEMËRMIRËZEMËRLIGËSI f. ZEMËRMIRËSIZEMËRMADH mb. ZEMËRVOGËLZEMËRMADHËSI f. ZEMËRVOGËLSIZEMËRMIRË mb. ZEMËRKEQZEMËRMIRËSI f. ZEMËRLIGËSIZEMËRNGUSHTË mb. ZEMËRGJERËZEMËRNGUSHTËSI f. ZEMËRGJERËSIZEMËRVOGËL mb. ZEMËRMADHZEMËRVOGËLSI f. ZEMËRMADHËSIZEMËRZI mb. ZEMËRBARDHËZENIT m. NADIRZEZË f. E BARDHËZË kal. LËSHOJZËNË mb. I LIRËZËNË ndajf. LIRSHËMZËSHËM mb. I SHURDHËTZGJAT kal. SHKURTOJZGJATEM vetv. SHKURTOHETZGJERIM m. NGUSHTIMZGJEROHEM vetv. kryes. veta NGUSHTOHETZGJEROJ kal. NGUSHTOJZGJERUAR mb. I NGUSHTUARZGJESH kal. NGJESHZGJESHUR ndajf. NGJESHURZGJIDH kal. MBREH

33

ZGJIDHUR mb. I LIDHURZGJIDHUR ndajf. LIDHURZGJISHEM vetv. NGJISHEMZI mb. I BARDHËZMADHOHEM vetv. ZVOGËLOHETZMADHOJ kal. ZVOGËLOJZMADHUAR mb. I ZVOGËLUARZVOGËLOHEM vetv. ZMADHOHEMZVOGËLOJ kal. ZMADHOJZVOGËLUAR mb. I RRITURZYMTË mb. I ÇELURZHAPËHOLLË mb. ZHAPËTRASHËZHAPËTRASHË mb. ZHAPËHOLLËZHDRYJ kal. NDRYJZHDUKEM vetv. DUKEMZHVESH kal. VESHZHVESHUR mb. I VESHURZHVIDHOSUR mb. I VIDHOSURZHVISHEM vetv. VISHET

Tabela 1: Fjalët me kuptim të kundërt në FGJSSH të vitit 1980

34