онцлох

улс төрЕрөнхийлөгч “Сайн нийгэм, хөгжлийн үндэс нь эрдэмт дийн судалгаанд оршдог” гэв.Ш.Махбал нарт холбогдох хэргийн шүүх хурлыг ирэх сарын 18 хүртэл хойшлууллаа. Импортын бүтээгдэхүүнийг орлох 155 бүтээгдэхүүний жагсаалтыг баталлаа. нИТх өнөөдөр ээлжит бусаар хуралдаж, НИТХ-ын даргын томилгоог хэлэлцэнэ.

эдийн засагRio Tinto: “оюутолгой”-н гүний уурхайн бүтээн байгуулалт хойшилж магадгүй. Монгол Улс өрсөлдөх чадвараар дөрвөн байр ухарч, 99-т бичигдлээ. орон сууцны үнийн индекс 0.64 хувиар өсөж, 1.062 нэгж болов. Топ 20 индекс 0.47 хувиар дээшилж, 21,006.25 нэгжид хүрсэн байна.

нийгэмодоогоор 16 аймагт хавар-жилт хэвийн байгааг салбарын яам мэдээлэв. цэргийн дүйцүүлэх албаны төлбөрийг 5.3 сая төгрөг байхаар тогтлоо. 17 аймгийн 88 сумын нутаг дэвсгэрийг хамарсан 9,729.507.5 га газрыг улсын нөөцөд авлаа. Богдхан уулын өвөрт “Майдар эко хот”-ыг дөрвөн үе шаттай-гаар байгуулахаар төлөвлөжээ.

дэлхийохУ-д шинээр хориг тавих хуулийн төслийг АНУ-ын Конгресс танилцууллаа. Дональд Трамп Умард Солонгосын удирдагчийг “анд нөхөр” хэмээн нэрлэв. Каннын кино их наадмын шүүгч дийн бүрэлдэхүүнийг Алехандро Иньярриту тэргүүлнэ. Санал асуулгаар германчууд БНХАУ-ыг АНУ-аас илүү найдвартай түнш гэж үзлээ.

улаанБаатар2018.02.28

Багавтар үүлтэй

3° -14°

Цаг агаар

2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хҮНий өглөө СоНиН уНшихааС ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Сократ

2019 онд сөнөж мэдэх 10 улс БнАСАУ эдийн засгийн асар их нөөцөө ашиглахад нь АнУ тусална

Агаарын тээврийн өрсөлдөөнийг шударга байлгахад анхаарна

Сөүл-Улаанбаатар чиглэлийн үнэ хүссэн хүсээгүй буурна.

Дүрвэгсдийг ав гэсэн тулгалт ирэхгүй гэх баталгаа алга.

Солонгосын хойгийн дайныг эцэслэх тунхаг батлах хүлээлт үүсээд байна.

Өөрт хүсэхгүй байгаа зүйлээ өрөөлд бүү хүс

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 0 8 9

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7> 11> 4 > 9

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

“Эрдэнэт”-ийн 51 хувийн хэрэг шүүх рүү шилжиж байгаа тул хэргийг санаатайгаар удаашруулж, хуйвалдан идэж ууснаа далдалцгаахаар улайран зүтгэх боллоо. 2

Ш.алтайЗГМ

нийтлэлчийн булан

Шүүгч амиа алдсанд салбарын сайд буруутай

хүний амь нас ямар ч үнэ цэнгүй болчихож. Сургууль, цэцэрлэгт хүүхдүүд амь насаа алдана. Эмнэлэгт өвчнөөсөө бус эмч, ажилтнуудын буруугаас болж хүний амь эрсдэнэ. өтгөс, нялхас утаанд хордоно. Бас хоол, унданд хордоно. дээрэмчин, тонуулч, хулгайчдын гарт өртөнө. Эх орноо хамгаалах үүргийнхээ дагуу цэрэгт мордсон залуус хүртэл зодуур, дэглэлт дор тамлуулж нас барна... гэх мэтээр дэндүү харамсалтай шалтгаанаар ямар олон халуун 3

амь үрэгдэж, цаг бусаар одно вэ. Монголын төр иргэддээ дэндүү хайхрамжгүй хандаж байна. хууль тэгш үйлчлэхгүй байна. хариуцлага хүлээж байгаа юм хаана ч алга. хаана ч, хэдийд ч, хэн ч үхэж мэдэх заналхийлэл дор иргэд амьдарч байхад хүнлэг нийгмийг байгуулж байгаа тухай яриа бол шал худлаа, зүгээр л цуурай. тэгээд энэ бүхний төлөө хэн ч хариуцлага хүлээдэггүй учраас шударга ёс, ардчилсан хууль цаазат улс орон, нийгмийг цогцлоох тухай ярих нь хэзээ ч биелшгүй зүйл юм.

аМ.ДОллар ЮанЬ рублЬ

2,635.46 394.23 40.09

алт ЗэС 10-чингиС бОнД ХуралДай бОнД

99.330.12%

98.7000.13%

гэрэгэ бОнД

110.700.12%

64800.03%

1325.650.15%

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

эДийн ЗаСаг

эдийн засгийн нөхцөл орлогын хос морьтой байхыг шаардаж байна

уул уурхайн бус нэмүү өртөг шингэсэн бараа, бү­тээг дэхүүний экспортыг нэ­мэг дүүлж, эдийн засгаа тө­рөл жүү лэх талаар сүүлийн жилүүдэд төр засгийн түвшинд ч идэвхтэй ярьж, энэ чиглэлд тодорхой хэмжээний судалгаа, шинжилгээ хийсээр байна. их, дээд сургуулийн багш нар ч эдийн засгаа солонгоруулах буман боломжийг бодлого тодорхойлогчдод өөрсдийн хийсэн судалгаа, тооцооллоор 12

танилцуулж ирсэн. Үүнээс хувийн хэвшлийн өөрсдийнх нь санаачилга, олон улсын байгууллагын төсөл, хөтөлбөр олон жил лоозон төдий байсан энэ ажлыг шат ахиулж, уул уурхайгаас өөр салбарт итгэл хүлээлгэх цаг болсныг сануулж буй. Эдийн засагт ойр ойрхон тулгарсан сорилтууд ч биднийг орлогын хувьд “хос морьтой” байхаас аргагүйд хүргэсэн юм.

Манай улсын хувьд төсвийн орлого эрдэс түүхий эд, түүний зах зээлээс хамаарч байнга савладаг.

б.баяртогтох@bayartogtokhZGM

110,78110.0%

115,86910.1%

77,0246.7%

641,95756.0%

67,1185.9%

107,5699.4%

39,3083.4%

72,8366.3%

210,77719.0%

84,09210.0%

106,2399.6%

599,09453.9%

цалин хөлсХөдөө аж ахуйн бус үйлдвэрлэл, үйлчилгээний орлого

ӨрхИйн САрын ДУнДАж МӨнгӨн орлого, зАрлАгА2018 оны IV УлИрАлД

ДУнДАж орлого

ДУнДАж зАрлАгА

Бусад орлого

24,8172.2%

Бусдад өгсөн бэлэг

Мах, махан бүтээгдэхүүн

Тэтгэвэр, тэтгэмж

Хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн

орлого

1,110,983

1,146,500

Хувцас, гутал, бөс бараа

Тээвэр

Бусад хүнсний бүтээгдэхүүн

Холбоо

Үндэсний статистикийн хороо©

Бусад хүнсний бус бараа, үйлчилгээний болон бусад зарлага

Гурил, гурилан

бүтээгдэхүүн

ЗгМ: инФОграФиК

Б.Хасуй / ЗГМ©

“эрДэнэт”-ийн 51%-ийг ШүүХэД авч гараХ угаалт албан ёСООр эХэллээ

тэмцэж байгаа нь илт. тиймээс ч үйлдсэн нүглээсээ зугтан гэмгүй нэгнийг хар луулахаар хуйвалдаж, шу дарга улстөрчийн дүр эсгэ сэн мэргэжлийн шахаа­чид Монголын төрийг удирдах болсон нь даанч харамсалтай.

“Эрдэнэт” үйлдвэрийн 51 хувьд холбогдох хэрэг шүүх рүү шилжих гэж байгаа. тиймээс хувааж идэж уусан хэргээ санаатайгаар удаашруулахын тулд ийн албан тушаалын төлөө дайтаж, эрээ цээргүй попрох нь эмгэнэлтэй.

ЗгхЭг­ын дарга л.оюун­Эрдэнийн хийсэн мэдэгдэл аль хоёр жилийн өмнө олон нийтэд ил болгосон протокол байтал ганц үг сурсан тоть мэт дахин давтсаар байгаа нь “Эрдэнэт”­ийн 51 хувийг хувааж идэж, хумсалж сурсан эрхэм боловсон хулгайч нарын захиалга байна хэмээн олон нийт хилэгнэх болсныг нуух юун. ингэж олон нийтэд үзэн ядаг датлаа шударга ёсны дүр эсгэн жинхэнэ дээрмийг улаан цээ жээрээ хамгаалах нууц шалт ­гаан олон эрхэмд байна.

харин өчигдөр ЗгхЭг­ын дарга л.оюун­Эрдэнэ “Эрдэнэт” үйлдвэрийн талаар авсан зарим арга хэмжээний тухай дэлгэе гээд л бөөн хөөрцөглөсөн юм болж, 2016 оны 32 дугаар тэмдэглэлийг олон нийтэд дэлгэж сүр дуулиантай мэдээлэв.

гэвч шударга ёсны дууч “шувуухай” болж л.оюун­Эрдэнийн хугаршгүй зориг гарган илчилсэн энэ баримт бичгүүд нь аль хоёр жилийн өмнө олон нийтэд ил болсон хуучин мэдээлэл байлаа.

шударга улстөрчийн баг зүүсэн эрхэм төрийн түшээгийн ээлжит жүжиг ой сайтай зарим нэгний хөх инээдийг хүргэхээс хэтэрсэнгүй. Бүр түүнийг гоё ярьж, үнэмшилтэй жүжиглэгч хэмээцгээх болсон нь харамсалтай.

хамгийн хачирхалтай нь, Монголдоо байгаа “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийн эзэм­шилд ихээхэн санаа зовж, дэвхцэж буй ЗгхЭг­ын дарга өдгөө гадаадын гарт байгаа 51 хувийн талаар огт ам нээхгүй харин ч мартагнуулах ядуу

тактикаар ажиллах болов. Энэ үйлдвэрийн 51 хувьтай холбогдсон асар их хэмжээний өр өдөр өдрөөр тэлж буй. Зээлийн хэмжээ нь зузааран төр, ард түмний өмч дааж давшгүй өрийн хүлээс, гадаадын гарт орчихоод байгаа билээ. Эх орноо худалдсан энэ хэрэгт МаН­ын нөлөө бүхий эрхмүүдийн нэр ч холбогддог. Элдэв шахаа, луйвраа далдлахын тулд тэд ийн үе үе попрох болсонд Монголын ард түмэн илт зэвүүцэх болсон. Бүр эх орондоо аваад ирсэн хувийн эзэмшилтэй бүлэглэн

“эрдэнэт”-ийн 51%-ийг шүүхэд авч гарах угаалт албан ёсоор эхэллээ

Долоон санг татан буулгаж, гурвыг нь нэгтгэнэ

Улс төр

2 ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

Тариалан эрх­лэл тийг дэмжих сан гаас 140 тэр­бум төгрө гийн зөрчил илэрсэн

Элдэв шахаа, луйвраа далдлахын тулд үе үе попрох боллоо

ЗгМ тОвчХОн» ТУСлАМж

16 Аймаг. Хаваржилт хүндэрсэн Архангай, Баянхонгор, Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Завхан, Ховд, Хөвсгөл, Увс аймагт улсын нөөцөөс 4000 тонн өвс, 3000 тонн тэжээлийг 50 хувь хямд үнээр олгохоор болов. Одоогоор 16 аймагт хаваржилт хэвийн байна.

» Тоо

5.3 Сая. Цэргийн дүйцүүлэх албыг энэ онд мөнгөн төлбөрийн хэлбэрээр орлуулан хаах иргэний төлбөрийн хэмжээг таван сая гурван зуун гучин дөрвөн мянга дөрвөн зуун тавин хоёр төгрөг байхаар тогтов.

» хАрИлцАА Монгол Улсын Засгийн газар, АНУ-ын хооронд байгуулсан Мянганы сорилтын компакт гэрээнд заасны дагуу байгуулах Хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тухай гэрээний төслийг дэмжив. Гэрээнд сайд Д.Цогтбаатар гарын үсэг зурна.

» зээл Сангийн яам, БНСУ-ын Экспорт-Импорт банк хооронд байгуулах “Архивын ерөнхий газрын цогцолбор барилгын тоног төхөрөмж, техник хэрэгслийн хангалт төсөл”-ийн Зээлийн гэрээний төслийг хэлэлцэн дэмжив. 19 сая ам.долларын зээлийн хүү 0.15 хувь, эргэн төлөх хугацаа 40 жил, үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа 10 жил байх юм.

ЗаСгийн гаЗар

сангийн үйл ажил лагааг хэвээр үлдээж байгаа” гэв. шалгалтын явцад тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангаас 140 тэрбум төгрөгийн зөрчил илэрсэн. Үүнээс 47 тэрбум төгрөгийн

зөрчил нь тендер зохион байгуу­лахтай холбоотой асуудал байсан. 2014­2015 онд тус бүр найман тэрбум төгрөг тавиад элеватор худалдан авах тендер зарлагдсан боловч 5.2 тэрбум төгрөгийн

өртэй дарханы гурил тэжээл компанийг шалгаруулсан. тэр элеватор нь чанарын шаардлага хангахгүй учир өнөөдрийг хүртэл ашиглагдахгүй байгаа аж. Мөн бага оврын трактор

улсын төсвөөс санхүүждэг 29 тусгай сангаас долоог нь татан буулгах болсноо Сангийн сайд Ч.хүрэлбаатар мэдэгдлээ.

Засгийн газрын хуралдаанаар тусгай сангуудын үйл ажил лагаа, хөрөнгийн зарцуулалтад хийсэн Сангийн яамны шал галтыг дахин хэлэлцэж, дээрх шийдвэрийг

гэмт хүн гэлбэлзэхийн үлгэрээр “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 51 хувийг хилийн чанадад дэнчинд тавиад алдчихсан хэсэг нөхөд үнэнд гүйцэгдэх дөхөөд дагжин чичирчихсэн явна. олон улсын арбитрын шүүхэд Стандарт банктай холбоотой хэрэг улам ноцтой болж, хуулийн хугацаа ойртох тусам олон нийтийн анхаарлыг эсрэг зүгт хандуулж, тархи угаах гэсэн увайгүй оролдлогууд ар араасаа үргэлжлэх боллоо. ингэхдээ эх орондоо авчирсан “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийг харлуулж, хугацаа хожин саатуулахаар увайгүй этгээдүүд арга зам сүвэгчилсээр. Ер нь гадаадын банкинд алдах дөхсөн “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 51 хувийн маргаан хурцдах тусам тус үйлдвэрийн 49 хувийг хүчээр сөхдөг нь гэм биш зан. Энэ жишгээр өнгөрсөн сараас эхлэн “Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийн эзэмшилтэй холбоотой илт гүтгэлгийн шинжтэй мэдээ, нийтлэлийг нийгмийн сүлжээгээр тарааж эхэлсэн.

б.энхжаргал@enkhjrglZGM

газар доорх баялаг, ашигт малтмал олборлодог улс бүр өөрсдийн байгалийн баялгийн үр өгөөжийг хойч үедээ өвлүүлэн үлдээж, иргэн бүрт эн тэнцүү хуваарилах үндсэн зорилгын дор баялгийн сантай болохоор зэхэж буй. Монгол улс 2009 оноос баялгийн сан байгуулахаар оролдож эхэлсэн ч одоогоор бодитоор хуримтлагдсан хөрөнгө байхгүй байна.

анхны баялгийн санг Кувейт улс 1953 онд газрын тосны олборлолтоос олсон орлогоороо байгуулж байжээ. тэр цагаас хойш эдүгээ дэлхийн 44 орон байгалийн баялагт тулгуурлан хөрөнгийн сантай болжээ.

Ерөнхийлөгчийн тамгын газар, хөгжил­ардчилал тББ, Конрад аденаурын сан хамтран "Баялгийн сан" хэлэлцүүлгийг зохион байгуулав. Энэ удаа баялгийн сангийн зөв засаглалыг хэрхэн бий болгох, бусад улс орны амжилттай яваа сангуудын туршлагын талаар

хэлэлцэв. Ерөнхийлөгчийн улс төрийн

бодлогын зөвлөх Н.алтанхуяг “Монголчуудын байгалийн баялаг бол гурван сая хүнийх бус маш цөөхөн хүний эрх мэдлээрээ олж авдаг арга хэрэгсэл болж байгаа нь нууц биш болсон. тэр арга хэрэгсэл нь лиценз. Сүүлдээ баялгийг ашиглах биш өмчлөх асуудал болж хувирч байгаа” гэв.

харин Байгалийн баялгийн засаглалын хүрээлэнгийн Мон­гол дахь менежер Н.дорждарь “Баялгийн засаглал бол зөвхөн Монголын асуудал биш юм. Энэ бол шавхагддаг баялгийн тухай яриа учраас олон асуудал дагуулдаг. Үүнээс хойш янз бүрийн зорилгоор байгуулагдаж ирсэн. Ялангуяа 2000 оноос хойш идэвхжиж 40­өөд баялгийн сан байгуулагдаад байна. Норвегийн сан гэхэд асар их хуримтлалтай. Зарим тохиолдолд ямар ч мөнгөгүй сан байгуулдаг жишиг бий. хамгийн муу жишээ болсон улс нь ливи, оху юм. Сан

байгуулсан нь эргээд алдагдал хүлээсэн байдаг. шалтгаан нь засаглал, хяналт муугаас үүдэн хамаг мөнгөө үрэн таран хийж, улстөрчдийн халаасанд орсон гашуун түүх бий. Энэ бүхэн яагаад санг ямар зорилготой байгуулах ёстойг, сан руу хаанаас ямар мөнгө оруулж ирэх ёстойг маш тодорхой болгохыг сануулж байна. Мөн аливаа хяналтын тогтолцоог нь сайн бүрдүүлж шийдэх ёстойг харуулж буй хэрэг юм. тэгэхгүй бол хэн нэгний гадаад дахь нууц данс, тансаг зэрэглэлийг байшин болж хувирна” гэв. Баялагтай байх нь давуу тал. гэхдээ хэрхэн удир дах, тогтолцоогоо сайжруулах, нээлттэй ил тод байдлыг дээд зэргээр хангах, авлигатай тэмцэх, иргэдтэйгээ хэлэлцэн зөвшилцдөг байх нь чухал гэж судлаачид нь хэлжээ. Засаглал нь сайн бол баялгийн сан хөгжих магадлал өндөр байдаг аж. Норвегийн баялгийн сан гэхэд дотооддоо ямар ч хөрөнгө оруулалт хий дэггүй аж.

ХэлэлЦүүлэг тОМилгОО

Муу засаглалтай баялгийн сан улстөрчдийн гадаад дахь нууц данс, тансаг хаус болж хувирдаг

Хотын дарга С.амарсайхан ажлаа хүлээн авлаа

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд улаанбаатар хотын захирагч С.амарсайхан өчигдөр ажилдаа орлоо. Ерөнхий сайд у.хүрэлсүх түүнийг бат лам­жилж, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга л.оюун­Эрдэнэ Нийслэлийн Засаг даргын тамга албан ёсоор гардуулахад байлцав.

Засаг дарга С.амарсайхан энэ үеэр сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ. тэрбээр “Нийслэлийн ажлыг холоос хайхгүй. Замын түгжрэлийг багасгах, хог хаягдлыг цэгцлэх зэрэг ажлыг эрчимжүүлнэ. хамгийн гол нь хариуцлагын асуудал дээр анхаарах болно. хариуцлагаас бүх зүйл эхэлдэг. хамгийн зөв зохион байгуулалтай ажиллаж, шийдвэртэй алхмууд хийхийн тулд бүтэц зохион байгуулалтыг өөрчилнө. Нийслэлийн бүх асуудлыг хормын дотор шийднэ

гэж амлахгүй. хамгийн гол нь иргэдийн аюулгүй амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэхийн тулд хуулийн хүрээнд олон ажил хийнэ. Үүнд оршин суугчид, албан байгууллагуудын оролцоо чухал.

газар олголт, хот төлөв лөл­

тийн чухал асуудлууд бий. хэн нэгэнд таалагдахгүй ажил гарах байх. Багаасаа хөдөлмөрийн үнэ цэнийг мэдэрч өссөн тул нийс­лэлийг хөгжүүлэх чадвартай гэж үзэж байна. Надтай холбоотой шударга бус асуудал гарахгүй" хэмээн мэдэгдлээ.

Мэргэжлийн шахаачид

Монголын төрийг удирдах болсон нь харамсалтай

г.билгүүнЗГМ

44 тэрбум төгрөгөөр авсан боловч үүнээс хугацаа хэтэрсэн зээлийг үлдэгдэл 17 тэрбум төгрөг байна. Үүнийг яагаад төлөгдөхгүй байгааг нь судлаад үзэхээр 2015 оны өвөлжилтийн бэлтгэл хангуу лаад өгчихсөн эсвэл бүртгэлтэй утас ны дугаар нь зөрчилтэй, барьцаа хөрөнгөгүйгээр олгогдсон зэрэг зөрчил илэрсэн гэж Сангийн сайд мөн мэдэгдлээ.

түүнчлэн улаанбуудайн урам­шуулал олгох журам 2012 оноос хойш хүчингүй болсон байжээ. гэвч хүчингүй болсон журмаар өнөөдрийг хүртэл урамшуулал олгосоор ирснийг хэлэв. Сангуудын шалгалтын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг Сангийн яамны вэб сайтад албан ёсоор байршуулна гэж сайд Ч.хү рэл­баатар мэдэгдэв.

гаргажээ. Сангийн сайд Ч.хүрэл­баатар “Үүнд ирээдүйн тэтгэв­рийн нөөц сан, Эрсдэлийн сан, Засгийн газрын өрийн баталгааны сан, Үйлдвэрлэлийг хөгжүү лэх сан, олон улсын хамтын ажил­лагааны сан, Монгол судлалыг дэмжих сан, агаарын бохирдлын эсрэг сан зэрэг долоон сан багтаж байна. харин зээл тэй холбоотой үйл ажил лагаа эрхэлдэг тариалан эрхлэл тийг дэмжих, Мал хамгаалах, Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөг жүү лэх сангуудыг нэгтгэсэн. Мөн улсын авто замын сан, Боловс ролын зээлийн сан, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангуудын үйл ажиллагааг сайжруулах ёстой гэж үзсэн.

Нийгмийн даатгалын сан, Нийг мийн халамжийн сан, ирээдүйн өв сан, төсвийн тогтвор жуу лалтын сан зэрэг 15

2012 оноос хойш хүчингүй

болсон журмаар

өнөөдрийг хүртэл

урамшуулал олгосоор

байжээ.

Б.Хасуй / ЗГМ©

Б.Хасуй / ЗГМ©

нийтлэлчийн булан

3ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

Монголын төр иргэдийнхээ амьд явах эрхэнд халдаж, хүчирхийлэл үйлдэж байна

1тухайн сэжигтнийг мөрдөн

саатуулж, шалгаж байгаа сүү­лийн үеийн зарим үйл явдлууд Монголын төр иргэдийнхээ амьд явах эрхэнд халдан хүчирхийлэл үйлдэх болсныг нэг талаараа гэр чилж байна. хүн амьд явах эрх гүй болж байгаа юм байна. Жирийн иргэд, шоронд ял эдэлж байгаа хоригдол, хэрэгт шалгаг дан саатуулагдаж байгаа сэжигтэн ч тэр, тухайн хэрэгт буруутай эсэх нь нотлогд сон нотлогдоогүйгээсээ үл шалт­гаалан хаана ч амьд явах эрхтэй. хүний энэ амин эрхийг төрөөс хангаж, хуулиар хамгаалсан байдаг юм!

хамгийн сүүлийн жишээ татахад, ердөө хэдхэн хоногийн өмнө нэгэн гавьяат хуульч эмэг­тэй урьдчилан хорьж саатуулах байранд амь насаа алдлаа. түү­нийг амиа егүүтгэхээс аргагүйд хүргэсэн шалтгааныг төрөөс иргэдийнхээ эсрэг үйлдэж байгаа хүчирхийллээс хайх хэрэгтэй гэж шууд хэлмээр байна. тэр тусмаа хууль зүйн яам, хууль зүйн сайдаас Монголын төр хуулийн энэ харгис бодлогоо хэзээ өөрчилж, хүчирхийллээ хэзээ зогсоох юм бэ гэдгийг асууж, хариуцлага тооцох цаг аль хэдийн болсон баймаар санагдана!

шүүгч эмэгтэйг нас барс ны дараа хорих шийдвэр гарга­сан, хорьж, цагдаж байсан бай­гууллагууд хариуцлага хүлээх гүй шүү гэдгээ хэрэг гарсан даруй бараг уралдан мэдэгдсэн шүү дээ. Ядаж ар гэрийнхнээс нь уучлалт гуйчихаад арьсаа хамгаалах жудаг тэдэнд байхгүй байсан юм санж.

Эцсийн эцэст энэ бүхний хариуцлагыг Ц.Нямдорж сайд хүлээх ёстой хүн мөн билээ. Монголын хамгийн шударга, ёс зүйтэй хүн гэж өөрийгөө тодорхойлсон энэ эрхэм яагаад ийм асуудал гарах бүрийд таг дуугүй, чимээгүй болдгийг нь гайхах юм. түүний ажил үүргийн хүрээнд шшгЕг, хорьж, саа­туулах байр, шоронгууд шууд хамаардаг. тэдгээр байгуул лагын

2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

Шүүгч амиа алдсанд салбарын сайд буруутайүйл ажиллагаа тэгэхээр түүнээс шалтгаалдаг гэсэн үг. Сайдын харъяаллын доорх урьдчилан саатуулж хорих байранд хүний амь нас үрэгдсэн тохиолдол нэг биш удаа гарлаа. өөрөөр хэлбэл тэнд орсон хүн “алуулж”, үхэж байна.

2014 онд газрын тосны хэрэг эрхлэх газрын дарга асан д.амарсайхан шшгЕг­ын харьяа 461 дүгээр урьдчилан хорих ангид хоригдож байгаад нас барсан бол 2013 онд мөн л тэнд хоригдон шал гагдаж байх хугацаандаа хип­хоп дуучин Баавар шатаж үхэх шахсныг

холбогдох эрх мэдэлтнүүд мартсан баймааргүй юм. хамгийн хариуцлагатай байх учиртай эрхмүүдэд эрдэнэт хүн амь насаараа дэнчин тавьсан тэрхүү хэрэг явдал огт сургамж болоогүй байжээ.

хэдэн давхар хяналттай гэгд сэн хорих байранд саатуу­лагдагсад яагаад нас бараад байгааг шшгЕг­ын дарга, бригадын генерал Ц.амгаланбаяр өдийд тайлбарлаж байх ёстой. тэр генерал салбарынхаа сай­дад 300 гаруй сая төгрөгийн үнэтэй машин бэлэглэж, тал засаж байхынхаа оронд хорих байрны тоног төхөөрөмжийг сайжруулах нь яасан юм бол. ийм асуудал дээр хариуцлага ярихгүй өнгөрвөл өөр хэзээ, хаана ярих гэж. өнөөдөр хамгийн хариуцлагатай байж, шударга зарчмыг утгаар нь хэрэгжүүлж, үйлчилж байх учиртай хууль зүйн яамны ажил хөл толгойгоо алдаж байхад сайдад нь хамаагүй байдаг хэрэг үү. тэрбээр сэт­гүүлчдэд ярихдаа ийм хэрэг болж л байдаг зүйл шүү дээ гэсэн

ярьдаг учраас өнөөдөр түүнийг иргэнийхээ амьд явах эрхэнд халдаж байгаа төрийн хүчир­хийллийг ч бий болгосон гол хүний нэг мөн гэж хэлж болно. Эргээд харах аваас 1990 оны ардчилсан хувьсгалаас хойш өнөөг хүртэлх хугацаанд нэгэн судлаачийн тооцоогоор Монгол улсад 800 гаруй хууль шинээр батлагдсан байдаг юм билээ. өнөөгийн ниймийн амьдрал тэгэхээр энэ хуулиудаар зохицуулагдаж байдаг гэсэн үг. Ерээд оноос хойш Монголын хууль тогтоох байгууллагад тасралтгүй сонгогдож ирсэн хоёрхон хүн байдгийн нэг нь Ц.Нямдорж. дээрх олон хуулийг боловсруулахад, батлахад оролц­сон басхүү хоёрхон хүний нэг. тэгэхээр Монголын өнөөгийн эрхзүйт төрд Ц. Нямдоржийн хүсэл, хөдөлмөр хамгаас илүү шингэсэн гэсэн үг. хуулийн гажуудал бас ололт болгон түүнд хамаатай болно. тэр хууль зүйн сайдаар тав дахь удаагаа томилогдон ажил лаж байгаа. Монголын хуулийн

засаглалын жолоон дээр түүн шиг удаан сууж байгаа хүн үгүй. тэр тусмаа ПРоКуРоР­ хЗЯ­уих гэсэн хүрээн дотор энэ насаараа “азаргалж” ирсэн цор ганц хүн. тэгэхээр өөрийнх нь хэлснээр хуулийн салбарт асар их гажуудал, завхрал бай­гаа нь ч түүнийх мөн гэсэн үг. Эцэст нь өгүүлэхэд Ц.Ням дорж сайд Эрүүгийн байцаан шийт­гэх хуульд аль нэг хэрэг тэн, саатуулан шалгах шаард лага­тай этгээдийг заавал баривч лан хорихгүйгээр гэрийн хорионд оруулж болдог, GPS зүүж хяна­даг болгочихсон бол худ лаа популизм биш жинхэнэ шинэчлэл болох байжээ. ингэ сэн бол хүн хорих байранд амиа хорлохгүй байх байлаа, үхэх гүй байлаа. Басхүү маш хүнлэг, шударга хууль эрхзүйн орчин бий болох байж. шүүгч нас барсан хэрэг явдалд сайд буруутай хүн мөн. удирдлагын босоо бүтэцтэй хойно салбарын ажил нь урагшлахгүй байгааг сайд өөрөө ухамсарлаж, хариуц лагаа шударгаар хүлээх биз ээ!

өнгөөр хандаж байх юм.Монгол улсын хилийн ба

дотоодын цэргийн үйл ажиллагаа мөн л хЗдхЯ­нд харьяалагддаг. Энэ салбарт ч хариуцлага, сахилга бат дээд зэргээр алдагдаж, хүний амь эрсдэх болсон. тухайлбал, увс аймгийн Баруунтуруун суман дахь хилийн цэргийн 0311 дүгээр ангид алба хааж байсан цэрэг хил давж, оху­ын тувад амиа алдсан харамсалтай хэрэг сар шинийн баярын өмнөхөн гарсан. Эх орноо хамгаална гэж тангараг өргөсөн хилчин цэрэг шалтгаангүйгээр хил даван ор ­гоод амиа хорлосон гэдэг сайдад өөрт нь хэр үнэмшилтэй сонсог­дож байгаа бол. амиа хор ложээ гэдэг тайлбар энэ салбарт тэгээд үргэлжлээд л байх хэрэг үү!

Ц.Нямдорж сайд Эрүүгийн хуулийн шинэчлэлийн талаар хамгийн их ярьдаг хүний нэг л дээ. хуулийг орондоо зассан ч болно гэж аархдаг атлаа өнөөг хүртэл ямар шинэчлэл хийснийгээ тэр өөрөө л мэддэг байх. ардчилсан эрхзүйт төрийг төлөвшүүлсэн гол хүн хэмээн

С.ЦОгтбаяр Зурж байна

Сайд буруугаа ухамсарлаж,

шударгаархариуцлага

хүлээх биз ээ

Жирийн иргэд, шоронд ял эд лэж байгаа хоригдол, хэрэгт шалгаг дан саатуулагдаж байгаа сэжигтэн ч тэр, тухайн хэрэгт буруутай эсэх нь нотлогд сон нотлогдоо-гүйгээсээ үл шалт гаалан хаана ч амьд явах эрхтэй.

Судлаачийн үг

ТУЗ-ийн даргаэрдэнэбаатарын ДОлгиОн

Ерөнхий эрхлэгч баатарын ДулаМХОрлОО

ЗөвлөхШатарбалын ДавааДОрж

Орлогч эрхлэгчлхагважавын СугарМаа

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаэдитор б.энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаэдитор г.баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаэдитор З.Цэлмэг

Утас: 99901526

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Л.Сугармаа

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

рЕДАКц

зАр СУрТАлчИлгАА

хАЯг

цАхИМ хУвИлБАр

0 0 1 0 8 9

эзлэн авах юм. ингэж хянаж чадвал импортын 70 хувь тэдний хяналтад орно. дайн дажин, өлсгөлөнгөөр 250 мянган хүн амиа алдана хэмээн НҮБ сэрэмжлүүлсэн байна.

Үйл нь ирсэн 10 улсыг дээр жагсаалаа. Монгол, монгол ­чуудад хамаагүй, тэс хөнд­лөнгийн мэдээлэл биш. НҮБ­ын идэвхтэй гишүүн Монгол улс энэ гамшигт үзэгдлийн өмнө ямар ч хариуцлага хүлээхгүй өнгөрнө гэж байхгүй. адаглаад л дэлхийн дүрвэгсдийн хямрал шийдэхэд ямар үүрэгтэй вэ, хязгааргүй энэ их газар нутагтаа тэдэн мянган (арай ч сая гэхгүй байх) дүрвэгсдийг хүлээн ав, эсвэл дүрвэгсдийн асуудал шийдэхэд хэдэн сая доллар хандивла гэх мэтийн тулгалт өмнө нь ганц нэг ирж байсан. тиймээс 2019 онд ирэхгүй гэх баталгаа алга.

Цэнхэр дуулгатнаа хямралын бүс нутгууд руу бид илгээсээр байх нь мэдээж. Монголын энхийг сахиулагчид африкт нэр хүндтэй, ирак, афганистанд ажилласан хур туршлагатай болсныг нийтээрээ бахархан тэмдэглэдэг. тэр ч бүү хэл Монголын энхийг сахиулах ажиглагчид дорнод украинд ажиллаж байгаа мэдээг тэр бүр монголчууд мэддэгүй бол одоо мэдүүлчихье.

дээрх 10 улсын нэр зааж эшлэн, баримт түшиж www.rescue.org сайтаас хөрвүүлэн буулгалаа. Энэ 10 улс дээр ливи, ирак, Бангладеш гээд нэмбэл нэмэгдэх улсууд мэр сэр байх аж. ингэхэд манай хойд хөрш оху эдний дунд геополитикийн тоглолтын шинэ тавцан хайж, бэдэрч явааг анхаарахгүй өнгөрч боломгүй.

7. СИрИСири улс 2011 оноос зэвсэгт

мөргөлдөөний хөлд нэр вүүлж байгаа. анх Засгийн газ раа эсэргүүцсэн тэмцлээр эхлээд иргэний дайн, зэв сэгт мөр­гөлдөөнд хүргэсэн. Сирийн газар нутгийн ихээхэн хэсэг нь дайнд сүйдчихсэн байна. Эрүүлийг хамгаалах ба боловсролын систем нь бүрэн нурж, 6.2 сая сиричүүд дотооддоо дүрвэсэн, 5.6 сая нь хөрш орнууддаа болон гадаадад албан ёсны дүрвэгчийн бүртгэлтэй. 2019 онд байдал сайжрах найдлага огтхон ч алга. Баруун хойд Сирид нь зэвсэгт мөргөлдөөн, хүмүүнлэгийн хямралын аюул нүүрлээстэй. агаарын элдэв халдлага цохилтод хүн ам нь өртөх магадлал өндөр байх бололтой.

6. ТӨв AфрИКИйн БҮгД нАйрАМДАх УлС

2013 онд цэргийн эргэлтээр Засгийн газраа унагаснаас хойш энэ улс элдэв сорилтыг туулсаар байна. олон улсын байгууллага мэрийн хэлэлцээний ширээнд суулгаад, суулгаад зэвсэгт мөргөлдөөнийг нь зогсоож чадсангүй. Мөргөлдөөн үргэлжилсээр энгийн иргэд хөлд нь хохирсоор буй. дээр нь 550 мянга гаруй хүн хүнсний дутагдалд орж, өлсгөлөнгийн там туулж байна. тиймээс 2019 онд сайжрах төлөв харагдахгүй, мөргөлдөөн үргэлжилнэ, хүнсний хямрал нүүрлэнэ, ган гачиг зэрэг байгалийн гамшигт үзэгдэл нэмэгдээд хүмүүнлэгийн гүн хямралд хүргэж магадгүй.

5. вЕнЕСУэлВенесуэл гэдэг улс эдийн

засгийн коллапс болсон ба гурван сая хүн ард нь эх орноо орхин гадаадад дүрвэсэн байна. Эх орондоо өлсөж үхэхгүйн тулд гэсэн шалтгаантай гадагш цувж байгаа нь бүр ноцтой. гэмт хэрэг, хүчирхийлэл дагалдаад өслөө. Эрүүлийг хамгаалах систем нь сүйрч халдварт өвчин дэлгэрлээ. 2019 онд Венесуэлийн эдийн засгийн хямрал улам гүнзгийрнэ. Засгийн газар нь эдийн засгийн бодлогоо эрс өөрчилж, суурь реформ хийж чадахгүй бол байдал улам дордох ба дүрвэгсдийн тоогоороо толгой цохиод гараад ирэхийг үгүйсгэхгүй.

4. АфгАнИСТАнафганистаны мөргөлдөөн

2001 оноос үргэлжилсэн. Засгийн газар нь дангаараа тулалдсан бол сөнөж мөхөхийн даваан ирэх байлаа. гэвч лалын “талибан” хөдөлгөөн 2014 оноос тус орны нутаг дэвсгэр дэх хяналтын бүсээ тэлсээр байна. Байгалийн гамшиг, ган дээрээс нь нэрмэж хүнсний хямралд орсноос хүн ам нь үй олноороо дүрвэн нүүж байна. 2018 онд хагас сая афган хүн дүрвэсэн, бас иранаас албадаж буцаагдсан афганчууд гэх үйлтнүүд үй

4 ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

олноороо тэнүүчлэн буй. 2019 онд болох Ерөнхийлөгчийн сонгууль гэрэл гэгээ авчрах нь юу л бол. тэр нь талибуудын хаврын давшилттай давхцана. дайн тулаан, хүчирхийлэл, террорист халдлагын дор афганчууд саналаа өгөх болж байна. түүнчлэн хүнсний хямрал үргэлжилсээр байх болно.

3. ӨМнӨД СУДАнтусгаар тогтнолоо дөнгөж олж

авангуутаа 2012 оноос дотроо иргэний дайнд татагдан орсон ба 380 мянган хүний амийг авч одлоо гэсэн мэдээ байна. Энхийн гэрээ байх нь байна. уг нь НҮБ­ын энхийг сахиулагчид оролцон байж гал зогсоолгосон. гэвч хүчирхийлэл намжсангүй. дэлхийн дүрвэгсдийн эгнээг 2.47 сая хүн ардаараа нөхөж 6.1 сая хүн өлсгөлөнгийн аюулын дор өдөр хоногийг өнгөрөөж байна. 2019 онд хүчирхийллийг нь хазаарлалаа гэхэд өлсгөлөн хэвээр байх нь гарцаагүй. хүнс ний хомсдол байнгынх. Энхийн гэрээг зөрчвөл зэвсэгт мөргөлдөөн шатлан өргөжиж, хүмүүнлэгийн хямрал дагуулах нь гарцаагүй болно.

2. АрДчИлСАн Конго

Бүгд Найрамдах Конгоулсад 20 жил зэвсэгт мөргөлдөөн өрнөлөө. Нутаг дэвсгэрийнх нь үлэмж хэсэг тогтворгүй бүс нутаг болов. аюулын дор 13.1 сая хүн ард байнга тарчлан амьдарч буй. хүнс байнга дутагдалтай. НҮБ­ын судалгаагаар 4.5 сая хүн дүрвэсэн буюу дайжсан бол эбола вирус өргөн хэмжээнд тархсан. 2018 оны 12 дугаар сард Ерөнхийлөгчийн сонгуулийг нь хийлгэсэн боловч тогтвортой байдал тогтсонгүй, харин ч 2019 онд уласм даамжрах төлөвтэй. Зэвсэгт олон бүлэглэлийн хүчирхийлэл намжихгүй, да­гал даад дүрвэгсэд, хүнсний хямрал нүүрлэнэ юм байна. дайн дажнаас болж энэ улс ургацаа олон жил алдсан.

1. йЕМЕндэлхийн хамгийн аюултай,

ёстой сөнөх мөхөхийн ирмэг дээр дэнжигнэж байгаа улс бол йемен юм. 2015 оноос иргэний дайн шинэ шатанд гарч даамжирсан. уг дайнд нь Саудын араб тэргүүтэй эвсэл оролцон Ерөнхийлөгч хадигийн Засгийн газрыг дэмжин хуси­туудтай байлдаж байна. Үй олныг хамарсан өлсгөлөн нүүрлэх эрсдэл ирлээ хэмээн НҮБ онцгойлон анхааруулсан. одоогоор 63500 йемен турж үхэхийн босгон дээр байна. Үүнийг дагаад холер дэгдэн сая гаруй хүнийг өвчлүүлжээ. 2019 онд энэ улс өөдлөх төлөв огт алга. иргэний дайн (шашны дайн) нь үргэлжилж, хүмүүнлэгийн катастроф дагуулахаас гадна хүнсний хямралаа шийдэж чадахгүй нь. хэрэв гал зогсоож эвлэрэлд хүрэхгүй бол эвслийн хүчин давшилтад орж, ходейда хэмээх тэнгисийн боомт хотыг

Олхонуд баярхүү профессор

хэвшүүлэхийг санал болгоё. тэртэй тэргүй “попрол” гээд шинэ үг зохиочихсон монгол­чууд катастроф гээд ойлгочихож чадна.

2018 он ингэхэд ертөнцийн сая сая хүн ардад сүйрлийнх байсан гэх өгүүлбэр явж байх юм. хирдхийгээд явчихлаа. Маш олон сая хүн гэр орноо, эх орноо орхин дүрвэсэн ба 2019 он түүнээс ч дордоно гэж олон улсын аврах хорооны онцгой байдал хариуцсан дэд ерөнхийлөгч Боб Китчений мэдэгдэл сайтад байна. гарчигт өгүүлсэн 10 улсыг яагаад, хэрхэн, ямар хор уршигтай гэдгээр 10­1 хүртэл жагсаажээ. тэнд бичсэнийг бараг тэр чигээр нь www.rescue.org­оос хөрвүүлье. “10” хамгийн гайгүй нь, цааш тоо нь хасагдаад “1” дээр очиход хамгийн муу нь гээд ойлгочихож болно.

10. СоМАлИСомали улсад 10 жил иргэний

дайн дэгдээстэй, үр дүн нь энэ төрт­улс хэрэг дээрээ оршин тогтнохоо больсон, олон хэсэгт хуваагдсан байдалтай байна. дотооддоо дайн дажнаас дайжсан 2.6 сая сомаличууд тун ноцтой байдалд оржээ. Үүнээс 870 мянгыг нь албан ёсны дүрвэгсэд гэж үздэг. 2019 онд Сомалид гэрэл гэгээтэй ямар ч дэвшил гарахгүй. хамгийн тогтворгүй улс хэвээрээ үлдэнэ. Зэвсэгт мөргөлдөөн, хүнсний хомсдол яг зэрэгцэнэ. “аш­шабаб” хэмээх лалын террорист бүлэг айхтар хүчирхэгжихгүй ч салан тусгаарлагчдын халдлага тасрахгүй тул тэднээс дүрвэх дайжих явдал үргэлжилнэ.

9. эТИопЭтиопт дотоодын мөргөлдөөн

хурцхан байна. 2018 оны эхний хагаст гэхэд л 1.4 сая хүн мөр­гөлдөөний хөлөөс дүрвэсэн нь тоон үзүүлэлтийн хувьд дэлхийн аль ч улсыг давсан аж. улс төр, угсаатны зөрчил тэмцэл энэ улсыг нэрвэж буй. 2019 онд улс төр нь бужигнах нигуртай, мөргөлдөөн даамжрах, дүр­вэгсэд олшрох, хүнсний хомс­дол нүүрлэж, ургац алдах магадлалтай.

8. нИгЕрИхүн амаараа африктаа хам­

гийн томд орох энэ улс хууль бус зэвсэгт бүлгүүд, лалын террористуудын халдлагад хангалттай өртөж, сүйрлээ. усны ба газрын нөөцийн төлөө отог овгийнхны хооронд ч зөрчил, хүчирхийлэл оршсоор. одоогийн байдлаар элдэв шалтгаанаар дүрвэсэн хүн хоёр саяас давсан ба тэдний 230 мянга нь гадагшаа орогнол эрэн, тарж алга болжээ. 2019 оны төлөв байдлаар цаашид улам даамжрах аж. дүрвэгсдийн шинэ давалгаа, хүнсний хям­рал сая сая нигеричүүдийг нэрмэх нь тодорхой. түүнчлэн Ерөнхийлөгчийн сонгуулиа зарлан явуулж байна гээд улам дордуулчих, тогтворгүй болгочих болов уу.

“ЧВК Вагнер” гэх нэр сайтуудад явж байдаг нь оросын Вагнер нэртэй хувийн цэргийн компани ба хувиараа сайн дурын үндсэн дээр хөлслөгдсөн цэргийн албан хаагчид өвч бүрэн зэвсэглэн хилийн чанадад үүрэг гүйцэтгэх тухай нэгэнтээ ил болсон үйл явдлыг хэлж байх шиг. Энэ компанийн орос дайчид Сири, африк, украинд байлдахаар мордлоо гэх мэдээ оросын сайтад байна. таБНу­д нэг суман цэргээ илгээсэн, Суданд 80 “вагнеровц” (вагнерчууд) алба хашиж байна. ливи рүү явцгааж байна. Сирид үргэлжлүүлэн ажиллаж байна гэхчлэн нэрээ нууцалсан Николай аверин гэдэг цэрэг ярьжээ.

Нөгөө сөнөх мөхөх тавилантай 10 улсын дотор нэр заагдсан зарим улсад оросууд хувиараа тусдаа (НҮБ­аас гадуур) энхийг сахиулах гэж байгаа нь илт байна.

Нурж унаж буй Венесуэлд туслахаар оху хөдөлж байгаад дэлхий нийт гайхаж байх шиг. оросын стратегийн пуужин тээгч ту­160 гэх хоёр онгоц, ан­124 цэргийн тээврийн онгоц, иргэний агаарын тээврийн ил­62 тус улсад зэрэг зэрэг нисч хүрсэн ба Венесуэлын цэргийн нисэхийнхнийг сургах юм болоод явчихна. Бүр оросын агаарын ба сансрын цэргийн бааз байгуулагдах тухай яриа ч өрнөж, оросын тэнгисийн цэргийн флотын хөлгүүд усан боомтуудад нь чөлөөтэй орж гарах нь байна. ард түмэндээ үзэн ядагдаж, хөршүүддээ хараалгаж, заримтай нь дипломат харилцаагаа таслуулан Николас Мадуро Москвад Батлан хам­гаалахын сайдаа дагуулан ирж, сүр бараатай айлчилсан.

хэрэв түүх сөхөж гомдол тайлах аваас дээр нэр дурдсан сөнөх мөхөх нь тодорхой болж буй 10 улсын дотроос Сомали, Этиоп, өмнөд йемений хөг­жил дэвшлийн сонголтыг СССР­т хийж социалист чиг баримжаа гэх үзэл сурталжсан онолоо тулгана. Мөн тэднийг социалист хамтын нөхөрлөлийн бэлтгэл нөөц хүчин, дараагийн ирээдүйн гишүүд хэмээн авч үзэж, эрх барих намыг нь марксист­ленинист болгож эрх баригчдыг нь Москвад сурган бойжуулж, тэгээд социализмд оруулсан хөгийн түүх нэгийг хэлэх байх. Үнэндээ Сомали, Этиоп, өмнөд йемений ком­мунист эрх баригчид улс орноо сүйрүүлэхийн эхлэлийг тавьсан гэдэгтэй эвлэрэх хэрэгтэй. ЗхуКН­ын их хурлын индэрт хүндэт зочдын суудалд Ю.Цэдэнбал, Ж.Батмөнх нар тэдэнтэй зэрэгцэн сууж байсан зураг хуучраагүй.

Нурж унаж буй афганистанд коммунизм байгуулах гээд СССР 10 жил байлдсан ч юу болж, ялагдаад хөөгдөөд гарлаа. Сирийг ч мөн адил социализм руу мөн ч их даллан дуудаж хөтөлсөн дөө. арабын социалист сэргэн мандалтын нам эдүгээ засгийн эрхээ барьсаар байгаа. Цаг үеэ мэдрээгүй нэг зүүний социалист улс латин америкт гарч иржээ. оросууд ч халамжлаад авлаа...

Миний нийтлэлүүдэд муу ёрлох гээч байнга бичигддэг. уг нь муу ёрлоод ч байгаа юм биш, анхааруулга сэрэмжлүүлэг өгөх санаатай ухнатаад байгаа хэрэг. гарчигт өгүүлсэн улс орнуудын жагсаалт руу эх орныг минь бүү нэрлээд биччихээсэй гэсэн айдастай ямагт явдаг нэгэн бол би. улаанбаатарын өтгөрсөн утаа, хүн амын 3/1 нь ямагт ядуу, ажилгүйдэл ядууралдаа хав баригдсан, төр засаг тогтворгүй, дотооддоо улс төрийн хэрүүлтэй, байгаль орчны доройтолд орсон, хөдөө нь эзгүйрсэн, нийслэл нь даацаа хэдэн зуу дахин хэтрүүлсэн, гэр хорооллын тамын амьдрал болон гэмт хэрэг, хүн амын өвчлөл өндөртэй. Эдгээрийг олон улсын аврах хороо гэх байгууллага (The International Rescue Committee буюу товчлоод IRC) судалж тандсан бол Монголыг хэддүгээрт оруулах байсан бол. ингэж бодохоос бүр яс хавтайж байна.

олон улсын аврах хороо нь дэлхийн 40 гаруй улсад ажиллаж буй бөгөөд дандаа бүтэлгүй, дампуу, аврал эрсэн орнууд ярайж байгааг www.rescue.org сайтаас үзэж болно. хүмүүнлэгийн катастроф нүүрлэсэн улс орнуудын жаг саалт ярайж харагдана. Катаст роф гэдгийг сүйрэл гэж хөрвүүлэхгүй тэр чигт нь

• нҮБ-ын идэвхтэй гишүүн Монгол Улс энэ гамшигт үзэгдлийн өмнө ямар ч хариуцлага хүлээхгүй өнгөрнө гэж байхгүй. • Маш олон сая хүн гэр орноо, эх орноо орхин дүрвэсэн ба 2019 он түүнээс ч дордоно.

• олон улсын аврах хороо нь дэлхийн 40 гаруй улсад ажиллаж буй бөгөөд дандаа бүтэлгүй, дампуу, аврал эрсэн орнууд ярайж байгааг www.rescue.org сайтаас үзэж болно.

Дүрвэгсдийг ав гэсэн тулгалт ирэхгүй гэх баталгаа алга

2019 ОнД Сөнөж МэДэХ 10 улС

Дүрвэгсдийн асуудал шийдэхэд хэдэн сая доллар хандивла гэх мэтийн тулгалт өмнө нь ганц нэг ирж байсан.

минут огт суухгүйгээр хагалгаа хийж үзсэн юм байна. Сүүлд Энэтхэгт элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслаар суралцаад ирсэн. Элэг шилжүүлэн суулгахад дор хаяж 12 цаг зогсоогоороо ажилладаг юм.

-Таныг сэтгэлээр унагах гэж байгаа юм биш шүү. Мэс засалчдыг олон цаг зог соо-гоороо, сэтгэл зүйн их ачаа-лалтай ажилладаг учраас богино насалдаг гэж ярьдаг нь үнэн үү?

­Сэтгэлээр унах юу байх вэ. Манай ахмад үеийнхэн ч ингэж

2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

хүмүүс

5ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

Анагаах ухааны магистр, тэргүүлэх зэргийн эмч Л.Мишиг­доржийн мэргэжлийн онцлогийн талаар хөөрөлдлөө. Тэрбээр хэв­лийн хөндий, яаралтай мэс заслын эмчээр 15 жил ажиллаж, 4000 гаруй хагалгааг бие даан хийжээ. Мөн түүнийг элэг шил жүүлэн суулгах мэс заслын чиг лэлээр Энэтхэгт суралцсан гэдгээр нь салбарын эмч нар нь андахгүй. Түүний ажилладаг “Гранд мед” эмнэлэг Хан­Уул дүүргийн 160 мянган хүнд улсын үйлчилгээ, яаралтай мэс заслын хагалгааг үнэ төлбөргүй хийдэг аж. Өнгөрсөн онд тус дүүргийн иргэдэд хэвлийн хөндийн 1100, нуруу нугасны 280, үений 170 гаруй хагалгааг хийжээ.

Хайртай, дотнын хүндээ хагалгаа хийх хамгийн хэцүү

л дөө. Мэс засалчид оюутан байхдаа маш их хагалгаанд орж туршлага хуримтлуулдаг.

-Хамгийн хүнд хагалгаанд ямар төрлийнх орох вэ?

­Мэдрэл, хэвлийн болон цээж­ний хөндийн, нүд, бөөр, зүрх судас, хавдрын гээд мэс заслын олон салбар бий. тэгэхээр сал­барын онцлогоос шалтгаалж хүнд хагалгаа гэж тооцно л доо. Би хэвлийн хөндийн мэс заслын эмчийн хувьд элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг хамгийн хүнд гэж хэлнэ. Манай эмч нар эрхтэн шилжүүлэх мэс заслыг нутаг­шуулчихлаа. өмнө нь бөөрний болон хэвлийн хөндийн гэдэс, ходоод тайрах, хавдрын мэс заслаар эхэлж байсан салбарын маань сүүлийн үеийн амжилт энэ болж байна.

-Таны хувьд хамгийн хүнд, мэргэжлийн өндөр ур чадвар шаардсан хагалгаанд хэзээ орсон бэ?

­ходоод, гэдэс тайрах, нойр булчир хайн үхжилт, идээт үх­жилийн үрэвсэлт хагалгааг удирдаж, ахалж байсан. тэр үед хэцүү байдаг. хамгийн уртдаа 730

ярьдаг. Ер нь 60 насалсан мэс засалч ховор, 70 гарсан нь тоотой хэд л байгаа даа. ачааллаас гадна маш их стресстэй ажил. Нэг өвчтөнтэй ноцолдохгүй, өдөр бүр янз бүрийн өвчтөнтэй таарна. хариуцлагын үүднээс, хагалгаа амжилттай болох эсэхээс шалтгаалж стресс үүсгэх зүйл мундахгүй.

-Мэс заслын эмч нар ажлын стрессээ тайлах гээд архи их уудаг болохоор богино насалдаг юм биш үү?

­Богино насалдгийн шалтгаан ажлын ачаалал гэж ойлгох хэрэгтэй. Яахав дагалдах хүчин зүйлд согтууруулах ундаа хэрэг­лэдэг байдал нөлөөлөх байх. гэхдээ эмч нар тэр болгон архи уудаггүй шүү дээ. Мэс заслын эмч нар зоригоо чангалах гээд архи уудаг гэсэн ташаа ойлголт олны дунд байдаг.

-Хэвлийн хөндийн мэс заслын үед аммиак их ялгардаг учраас эмч нар их хорддог гэж сонсож байсан юм байна?

­өмнө нь хортой, хүнд нөхцөл гэж ангилдаг байсан. харин одоо арай зөөлрүүлээд хэвийн, хэвийн

хэрэгслээр хангасан учраас элэг шилжүүлэн суулгах зэрэг хүнд хагалгааг төгс хийж байгаа. Үүнд итгэлтэй байж болно.

-Итгэлтэй байх гэснээс эдгэх найдваргүй, хагалгаа даахгүй өвчтөнд болон ар гэрийнхэнд нь үнэнийг хэлэх хүндхэн үүрэг эмч нарт оногддог. Тийм мэдээг дуулгах хэцүү биз?

­хүний биед гарсан өөрчлөл­тийг тухайн өвчтөнөөс нуух шаардлагагүй. гэхдээ сэтгэл зүй муутай хүмүүст шууд хэлэхэд хэцүү. Ялангуяа хавдрын эмч нарт ийм тохиолдол их тулгардаг. Яаралтай заалттай өвчтөнүүдэд шууд хэлээд хагалгаа хийхээс өөр аргагүй.

-Өөрт нь хэлэхэд өвчтөн сэт гэл гутралд орох, хүлээн зөвшөө рөхгүй байх зэрэг ааш аяг гаргадаг байх. Энэ үед эмч ямар арга хэмжээ авдаг вэ?

­тухайн хүний зан аашаас шалтгаалаад янз бүрийн авир гарна л даа. амархан гутардаг, аймхай, хүндээр тусгаж авдаг хүн их байдаг. Ярианы эхэнд дурдсан шиг эмч хүн тухайн өвчтөний зан характерыг судалсан байх

хийх хамгийн хэцүү гэж олон мэс засалч ярьж байсан. Үнэхээр тийм тохиолдолд хэцүү л байдаг байх. Би ч гэсэн тийм тохиолдолд өөрөө хагалгаа хийхээс илүү хамгийн их итгэж найддаг эмчээ л гуйж оруулна гэж боддог юм.

-Нэг сониуч асуулт тавья. Хагалгаанд орсон хүмүүсийн оёдол сайхан, муухай, сайн, муу гээд янз бүр эдгэсэн байдаг. Мэс заслын эмч нар нээсэн шархаа өөрсдөө оёдог уу?

­өөрөө л хийнэ. оюутан байхад оёдол тавих хичээл заадаг. тэр хичээлд ямар суралцсан нь өвч­төний үнэлэмжээс л харагддаг байх /инээв/. гэхдээ сүүлийн үед голдуу автомат оёгчоор болон косметик оёдол тавьдаг болсон. Ер нь сайхан, муухай гэхээсээ илүүтэй тухайн үеийн утасны сайн, муугаас шалтгаалж оёдол янз бүрээр эдгэдэг тал бий.

элэг шилжүүлэн суулгахад дор

хаяж 12 цаг зогсоогоороо

ажилладаг

П.батбөхЗГМ

-Туршлагатай мэс заслын эмч болохын тулд хэдэн жилийн хөдөлмөр хэрэгтэй вэ. Та хэвлийн хөндийн ерөнхий мэс засалчийн хувьд өөрийгөө хэр чагнаж, оношилдог вэ?

­ахмад мэс засалчдын үнэлгээ­гээр 15­20 жил мэс засалчаар ажиллаж байж туршлагатай гэж тоогдох байх шүү. өөрийнхөө биеийг оношлохын тухайд тэр бүр анзаарч үздэггүй ээ. Яахав, өвдвөл юу өвчилснийг мэднэ л дээ. түүнээс биш бусад хүмүүсийн л адил нарийвчилсан шинжилгээгээр оношоо тодорхой болгодог. Ер нь мэс заслын эмч нар өөртөө арчаа муутай хүмүүс байдаг юм. өөрсдөдөө цаг гаргаад шинжилгээ өгөөд байдаггүй, хүнийг эмээ цагтаа уу гэж шаарддаг мөртлөө өөрсдөө эмээ уух цагаа барьж чаддаггүй тийм л хүмүүс.

Б.Хасуй / ЗГМ©

“цАгААн МАрБль” ххКгантиг олборлолтын компанид дараах ажлын байруудад урьж байна

1. хЯТАДын ТАл хАрИУцСАн зАхИрАл Ажлын байранд тавигдах шаардлага: - Хятад хэлний ярианы болон бичгийн өндөр чадвартай - Геологи, эрдэс чулуулгийн холбогдох мэргэжилтэй - Гантиг болон чулууны олборлолт, боловсруулалтын туршлагатай бол давуу тал болно - Компьютерийн хэрэглээний программууд эзэмшсэн

2. ороСын ТАл хАрИУцСАн зАхИрАл Ажлын байранд тавигдах шаардлага: - Орос хэлний ярианы болон бичгийн өндөр чадвартай - Геологи, эрдэс чулуулгийн холбогдох мэргэжилтэй - Гантиг болон чулууны олборлолт, боловсруулалтын туршлагатай бол давуу тал болно - Комьютерийн хэрэглээний программууд эзэмшсэн

3. гАнТИг БоловСрУУлАх ҮйлДвэрИйг хАрИУцАж АжИллАх ИнжЕнЕр Ажлын байранд тавигдах шаардлага: - Эрдэс чулуулгийн инженер мэргэжилтэй - Гантиг болон чулууны олборлолт, боловсруулалтын үйлдвэрт ажилласан туршлагатай - Англи хэлний зохих мэдлэгтэй

хаяг: Монгол улс, 14241, Улаанбаатар хот, СБД, 1р хороо, олимпийн гудамж, Шангрила оффис, 10 давхар, 1003 тоот “цагаан Марбль” ххк холбоо барих утас: хүний нөөц – 88103089 Имейл: info@whitemarble.mn , hr@whitemarble.mn

-Таны бодлоор мэс засалч гэдэг мэргэжлийн онцлог юу вэ?

­Мэс заслын эмч гэдэг хүнд мэргэжил. өөрийнхөө сэтгэл зүйг бэлдэхээс эхлээд өвчтөнийхөө сэтгэл санааг засах, зоригжуулах, онош, шинжилгээнүүдийг нь нягтлах, хагалгаанд бэлдэх гээд олон зүйлийг тооцох ёстой. хагал гаанд ороход цустай холил­дохоос авахуулаад хагалгаа амжилттай болоосой гэж үргэлж санаа зовж байдаг. хагалгааны дараа ч өвчтөндөө анхаарч, эмнэл­гээс гартал нь асардаг хүнд алба.

-Анхны бие даан хийсэн мэс засал бол бүр хэцүү биз?

­тэгэлгүй яах вэ. шарх нээгээд л хаана эрсдэл гаргачих бол гэж санаа их зовдог. Ер нь мэс засалчдын эхний хагалгаа голдуу мухар олгойн хагалгаа байдаг юм. анхандаа олгойгоо олохгүй байх, хагалчих вий гэж айж сандрах гээд хэцүү үе тохиолдож л байсан. оюутан байхдаа хийж байсан хагалгааны үед айж сандрах үе зөндөө гарна. харин мэргэжлийн эмчээр төгссөний дараа бол өөр

60 насалсан мэс засалч ховор, 70 гарсан нь тоотой хэд л байна даа

бус гэж ангилдаг болсон. хэвийн бус гэдэг нь хүнд, хортой нөхцөл юм уу даа. гэдэс, ходоод цоорсон мэс заслын үед хортой бодис ялгардаг.

-Мэс засалчид хагалгаанд орж буй өвчтөнөөс халдвар авах тохиолдол байх уу?

­аль ч мэс заслын багийнхан цустай ноцолдож байгаа учраас өвчний халдвар авах хамгийн эрсдэлтэй бүлэгт хамаардаг. тиймээс наад зах нь бээлий, малгай, маск, нүдний шилтэй орж хамгаална.

-Яг таны салбарын монгол мэс засалчдын ур чадвар ямар түвшинд байгаа вэ?

­хэвлийн хөндийн мэс заслаар монгол эмч нарын ур чадвар дэлхийд гологдохгүй болсон. Ялан гуяа, улсын нэгдүгээр төв эмнэлэг хэвлийн хөндийн мэс заслаар бараг л төгс хэмжээнд хүрсэн гэж боддог. тэнд багш нар маань хагалгаа хийж бидэнд маш их зүйлийг зааж өгсөөр байна. дээрээс нь олон улсын стандартад нийцсэн сүүлийн үеийн техник

ёстой. түүнд нь таарсан тактик хэрэглэнэ. тиймдээ ч эмч бүр сэтгэл судлаач байх ёстой.

-Мэс засал амжилтгүй болж, хагалгааны ширээн дээр өвчтөн амьсгал хураахад ар гэрт нь хэлэх бүр хэцүү байдаг болов уу?

­Мэдээж хагалгааны өмнө өвчний байдал ямар байгааг ар гэрт нь хэлээд ордог ч яг цагаа тулахаар маш хэцүү байдаг. Яалт ч үгүй л үнэн байдлыг хэлж таарна л даа. тийм эрсдэлтэй хагалгааг хийхийн өмнө хууль, эрх зүйн үүднээс ар гэрийнхэнд нь бодит эрсдэлийг танилцуулдаг. хагалгааны ширээн дээр амьсгал хураах тохиолдол ховор. ихэвчлэн хагалгааны дараах хүндрэлээс амьсгал хураадаг.

-Мэс засалчид ойр дотнын хүндээ хагалгаа хийдэггүй гэж яригддаг. Үнэхээр хэцүү байдаг уу?

­тийм бичигдээгүй хууль байдаг тухай ахмад багш нар ярьдаг юм. аав, ээж, хамт ажиллаж байсан хүндээ хагалгаа

Сурталчилгаа

6 ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

АлБАДАн ДУУДлАгА хУДАлДААНийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газраас дараах үл хөдлөх эд хөрөнгө, орон

сууц, барилга байгууламжийн АНХНЫ албадан дуудлага худалдааг 2019 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 10 цагт тус газрын 400 тоот өрөөнд зохион байгуулна. Оролцогчдыг 2019 оны 03 дугаар сарын 14-ний өдрийн 14 цагаас – 17 цаг 30 минутын хооронд Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 100 тоот өрөөнд бүртгэнэ. Хугацаа хоцорсон хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүйг анхаарна уу.

Бүртгүүлэхдээ: дэнчинг кассанд тушааж баримтын нэг хувийг мөн дуудлага худалдаанд оролцох хүсэлт, эрх үүрэгтэй танилцсан баримтуудыг дуудлага худалдаа хариуцсан ажилтанд өөрийн биеэр өгч хянуулан бэлдсэн хайрцагт хийнэ. Хаяг: Сүхбаатар дүүрэг, 5 дугаар хороо, Үндсэн хуулийн гудамж-3, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар

цахим хаяг: http://www.niislel.cd.gov.mn, www.facebook.com/pages/niislel.cd.gov.mn

АлБАДАн ДУУДлАгА хУДАлДААНийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газраас дараах үл хөдлөх эд хөрөнгө,

орон сууц, барилга байгууламжийн 2 ДАХЬ албадан дуудлага худалдааг 2019 оны 03 дугаар сарын 15-ний өдрийн 10 цагт тус газрын 400 тоот өрөөнд зохион байгуулна. Оролцогчдыг 2019 оны 03 дугаар сарын 14-ний өдрийн 14 цагаас-17 цаг 30 минутын хооронд Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 101 тоот өрөөнд бүртгэнэ. Хугацаа хоцорсон хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүйг анхаарна уу.

Бүртгүүлэхдээ: дэнчинг кассанд тушааж баримтын нэг хувийг мөн дуудлага худалдаанд оролцох хүсэлт, эрх үүрэгтэй танилцсан баримтуудыг дуудлага худалдаа хариуцсан ажилтанд өөрийн биеэр өгч хянуулан бэлдсэн хайрцагт хийнэ. Хаяг: Сүхбаатар дүүрэг, 5 дугаар хороо, Үндсэн хуулийн гудамж-3, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар

цахим хаяг: http://www.niislel.cd.gov.mn, www.facebook.com/pages/niislel.cd.gov.mn

хӨДлӨх хӨрӨнгИйн Үнэ хАЯлцУУлАх ДУУДлАгА хУДАлДАА

Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газраас дараах ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН үнэ хаялцуулах албадан дуудлага худалдааг 2019 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10 цагт тус газрын 400 тоот өрөөд зохион байгуулна. Оролцогчдыг 2019 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 14.00-17.00 цагийн хооронд Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 100 тоот өрөөнд бүртгэнэ. Хугацаа хоцорсон хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүйг анхаарна уу.

Бүртгүүлэхдээ дуудлага худалдааны дэнчинг Нэг цэгийн үйлчилгээний кассанд тушааж баримтын нэг хувийг авчирна.

цахим хаяг: http://www.niislel.cd.gov.mn, www.facebook.com/pages/niislel.cd.gov.mn

ДАрААх хӨрӨнгИйг ДэлгҮҮрИйн жУрМААр БорлУУлнА

цахим хаяг: http://www.niislel.cd.gov.mn, www.facebook.com/pages/niislel.cd.gov.mn

ZGM: HIGHLIGHTS

PoliticsPrime Minister Khurelsukh Ukhnaa received Ambassador of Australia David Vosen on February 26. The sides discussed and exchanged views on a wide range of issues including mining, agriculture, animal husbandry and good governance. Ambassador David Vosen emphasized the importance of regularizing high-level bilateral visits between two countries.

EconomyUsukh Zoos plans to launch coal processing plant in April. The plant is capable of washing 2.5 million tons of coal annually and will make it possible to sell coal for CNY 100-200 higher than previous. Usukh Zoos is hopes to export 3.5-4 million tons of coal in 2019.

sociEtyMongolian Airlines, The MIAT was presented the ‘Most Distinctive Airline’ award at the annual Guangzhou International Travel Fair that took place in China. 956 tourism and airline companies from 45 countries participated at this year’s fair.

Official statistics suggest that the expected cash inflow following the IMF’s Extended Fund Facility (EFF) Program fell short by USD 400 million in 2018. An average of USD 800 million was expected from the fund and other donor or­ganisations within the framework of the EFF, annually. Authorities expect the remaining funding to be released following IMF’s BOD meeting in the first quarter of this year.

During the three year period of the program, international organ­isations, including the IMF have pledged a total of at least USD 5 billion, including USD 900 million from ADB, USD 600 million from the World Bank, USD 700 million

EFF’s financing fell short by USD 400 million in 2018

ZGM DAILY2019.02.28, ThURSDAY ~ №037 (1089) 7ThE OFFICIAl GAzETTE

BOM increases FX market intervention 9-fold

EFF’s financing fell short by USD 400 million in 2018

MNT gains 0.3 percent against USD in 2018. IMF related fundings expected to pick up this year.

SME development fund to be merged with two other funds

MNCCI chair will be named today

MOF introduces Government special fund inspection.

MNCCI faces challenge to have package bill on tax passed.

and USD 850 million from South Korean and Japanese governments respectively with IMF funding of USD 425 million.

Currently, funding from the World Bank and Japanese govern­ment have been delayed, and au­thorities are negotiating the release of the financing with respective entities, according the Ministry of Foreign Affairs.

Financing from the IMF and other donor organisations is es­sential for Mongolia as it’s curren­cy has been under pressure due to increasing debt load and drop in commodities prices.

IMF’s EFF financing expected to pick up this year

Funding from IMF and donor organ-isations expected

to help keep fx rate stable

BBM©

Funding pledged by donor organisations following IMF program(USD million)

IMF:

ADB:

World Bank:

South Korea:

Japan:

425

900

600

700

850

Огноо: 2019 оны 02 дугаар сарын 27

ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нэр: Зорчигчийн үйлчилгээний 1 удаагийн цаасан хэрэглэл нийлүүлэхТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МИАТ/201901003

МИАТ ТӨхК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Зорчигчийн үйлчилгээний 1 удаагийн цаасан хэрэглэл нийлүүлэх 2 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2017, 2018 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй

үнийн дүнгээс багагүй байх,2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй

үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,3. Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн

30 хувиас багагүй байх,Тендерийн хамт багц 1-т 9,867,000 төгрөгийн, багц 2-т 5,912,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус

тус ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн нэг баталгаа гаргаж

болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.Тендерийг 2019 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 11.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны

систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 1 файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2019 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 11.30 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцохгүй.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨхКхан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨхК-ийн төв байр

хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

Огноо: 2019 оны 02 дугаар сарын 27

ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нэр: Агаарын хөлгийн үйлчилгээний 1 удаагийн уут хэрэглэл нийлүүлэхТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МИАТ/201901001

МИАТ ТӨхК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Агаарын хөлгийн үйлчилгээний 1 удаагийн уут хэрэглэл нийлүүлэх цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2017, 2018 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй

үнийн дүнгээс багагүй байх,2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй

үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,3. Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн

30 хувиас багагүй байх,Тендерийн хамт 1,874,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн баталгаа гаргаж

болох бөгөөд баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.Тендерийг 2019 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 11.30 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны

систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 1 файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2019 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 11.50 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрөхгүй.Дотоодны давуу эрх тооцохгүй.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨхКхан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨхК-ийн төв байр

хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

цАхИМ ТЕнДЕрИйн УрИлгА цАхИМ ТЕнДЕрИйн УрИлгА

PolItIcs

seven special funds to be liquidated

Following the SME Development Fund scandal, the Ministry of Fi­nance conducted an inspection on all 29 special purpose funds. As pro­posed by the Ministry of Finance, the Government decided to liqui­date seven special funds and merge three others including the scandal­ous SME Development fund. The change will be effective after the issue is discussed by the Parliament and related laws are amended.

According to the Government de­cision, Agriculture promotion fund, livestock protection fund and SME

development fund will be merged, as these funds issue loans aimed at their special purposes. A number of conflicts have been revealed during the inspection, which the govern­ment ordered to be solved. One of the most common conflicts was is­suing loan for the same person and the same project from more than one fund. Therefore, special fund loans will be registered in the Mongol bank’s consolidated loan database. Currently, total outstanding loan is­sued by the SME development fund stands at MNT 100 billion.

BUsINEss

MNccI chair will be named today

The team to represent the busi­ness community of Mongolia until 2024 will be named today. The XX Congress of Mongolian National Chamber of Commerce and Indus­try (MNCCI) will be held today, during which the next chairman of the entity will be elected. Candi­dates include the current president of the chamber, lkhagvajav.B, CEO of Ard Financial Group, Gankhuyag.Ch, Chairman of UFC Group, Amartuvshin.O.

The chairman­elect and his team will be responsible for improving understanding between the pub­lic and private sector, enhancing their partnership. Also, one of the main tasks the incoming adminis­tration will inherit is the passage of the package bill on tax. It’s in the best interest of the business community to have the bill passed as soon as the Spring Session of the Parliament.

Lkhagvajav.B:WiLL focus on three

main issues I have the possibility to be

re­elected once. And I will nomi­nated in order to finish what I have started. I will focus on three main issues, which I will disclose at the congress.

Gankhuyag.ch: WiLL concentrate on unitinG the Business

communityCurrently, MNCCI, the main or­

ganisation that is responsible for representing the businesses is not united internally. First of all, we will amend the charter of the MNCCI, focusing on uniting the business community. Mongolia’s business environment can only be improved with direct leadership of the private sector.

amartuvshin.o: LaW on mncci needs to

Be amendedI will concentrate on helping local

branches of the MNCCI work inde­pendently. Various mechanic opera­tions need to be automated. We need to increase the authority of the local branches. In Mongolia, a consid­erable number of economic issues are being decided at court, raising concerns. Therefore, the MNCCI needs to concentrate on helping more and more businesses use arbitration.

Candidates for MNCCI Chairman

The team will lead MNCCI until 2024

Khasui.B / ZGM©

Batsaikhan.S / ZGM©

Өдрийн хэмнэл

8 ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

ЗурХай

Билгийн тооллын 24Хаврын тэргүүн улаан бар сарын таван шар мэнгэтэй, улаан бич өдөрҮс засуулбал: Өвчин эмгэг ирнэнаран ургах, шингэх: 07.35-18.33 Барилдлага: Үл зохилдохШүтэн барилдлага: ХүрэлцэхүйСуудал: ГалАргын тооллын хоёрдугаар сарын 28, Бархасвадь гараг. Билгийн тооллын 24, гар одтой, улаан бич өдөр. Өдрийн наран 07.35 цагт мандан, 18.33 цагт жаргана. Тухайн өдөр хулгана жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба үхэр, луу, хонь, нохой жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр архи уух, тамхи татах, сэтгэл муутантай нөхөрлөх зэргийг цээрлэх хэрэгтэй ба сүм дугана сэргээх, бүжиг наадам хийх, цэцэрлэг байгуулах, урлан бүтээхэд сайн. Хувцас эсгэх, шинэ хувцас өмсөх, зөвлөгөө хийх, гөлөг тэжээхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, луу, могой, хонь, нохой болой. Хол газар яваар одогсод зүүн урагш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

тв Хөтөлбөр

728194653

274968135

436752918

391275486

865341279

587426391

159683724

943817562

612539847

(өмнөх дугаарын хариу)

ЗгМ: СүДОКү

2

39

7

51

3

2

16

23

89

6

9

5

1

67

51

823

546

6

3

652

8

07.00 ”Өглөө” хөтөлбөр /шууд/

10.00 Иргэдийн эрхзүйн боловсролд /давталт/

14.00 “Нээлттэй хором” нийгмийн ток шоу

17.30 “Хүрээлэн” амьд ертөнцийн цуврал

19.20 “Нүүдэл” реалити шоу 1-р хэсэг

21.05 Монголын түүх: “16-р

зууны Монгол”

09.00 "Бизнесийн хэмнэл" мэдээний хөтөлбөр

11.00 "Блумбергийн ярилцах

цаг" нэвтрүүлэг

14.00 "Сая долларын суутан" нэвтрүүлэг

17.00 Bloomberg Technology

20.00 "#Made in Mongolia" баримтат цуврал нэвтрүүлэг

23.00 "Мөнгөний урсгал" мэдээний хөтөлбөр

08.00 ”4 өнгө” цаг агаарын хөтөлбөр

11.30 "Хөгжилтэй Монголдой" цэцэрлэгийн ахлах бүлэг №5

12.10 "Да Винчи ба Митраагийн тайлаглашгүй нууцууд" ОАК 3.3-р анги

14.10 "Гал тогоо" шоу нэвтрүүлэг

16.10 Монголчууд XX зууны эхэнд нэвтрүүлэг

20.40 "Миний мэргэжил" хөрөг нэвтрүүлэг

06.00 "Сонсъё, Суръя, Дагая" /season-1/ 116-р анги

12.00 Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

13.30 "Ан амьтдын ертөнцөөр" /season-8/ 22-р хэсэг

16.00 "The Voice of Mongolia" шоу нэвтрүүлэг 4-р хэсэг

19.00 Оргил цаг мэдээллийн хөтөлбөр

21.00 "Тэрбумын ертөнц" ОАК

28-р анги

“Playing Love 2019” концертхаана: Corporate Convention Centreхэзээ: 2019.03.01, 02-нд 18.45 цагтТасалбарын үнэ: ^30, 50 мянга

“хунт нуур” балетхаана: УДБЭТхэзээ: 2019.03.02-ны 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^10-30 мянга

“Дотоод хөрөг” хуучир, төгөлдөр хуурын хоршил тоглолтхаана: Улсын филармонихэзээ: 2019.02.28-ны 18.40 цагтТасалбарын үнэ: ^20 мянга

“Дон Кихот” бүжгэн жүжигхэзээ: 2018.03.17-ны 17.00 цагт хаана: УДБЭТ Тасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“хайр гэж” live concertхэзээ: 2018.03.08-ны 19.00 цагт хаана: Corporate Convention Centre Тасалбарын үнэ: ^60-100 мянга

ОнЦлОХ үЗвэр

"Бүсгүй танаа" концертхаана: Соёлын төв өргөөхэзээ: 2019.03.07-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^15-25 мянга

Амжилт бүтээлтэй яваа Гариг хэмээх бизнесмэн залуу өөрийн үзэсгэлэнт эхнэр Од болон найзуудын хамт хөдөөнөөс буцаж явна. Гариг зугаа цэнгэлээ хэтрүүлэн архиныхаа халуунд эхнэрээ замын машины жолоочтой хардан эзгүй хээр орхиж явснаар киноны гол үйл явдал эхэлнэ. Бүсгүй цочролд орж, яахаа мэдэхгүй арай хийн явсаар нэгэн жижиг суманд ирдэг. Нам гүмхэн алслагдсан суманд ирсэн бүсгүйг сумынхан мэл гайхан угтдаг. Тэрбээр санаандгүй байдлаар тус суманд тусламжийн шугамаар гадаадаас ирсэн англи хэлний багш Стивтэй танилцана. Эхнэрээ ор сураггүй алдсан Гариг ганцаараа шаналж, харин хөдөөний хиргүй тунгалаг, сайхан сэтгэлт хүмүүсийн дунд эхнэр нь аз жаргалтай хэд хоногийг өнгөрүүлдэг. Гоо үзэсгэлэнтэй атлаа аадар мэт ааштай Одод Стив сэтгэл алдарч, харин нутаг нугадаа ад үзэгдсэн Лут гэдэг залуу түүнийг гартаа оруулна. Хайртай бүсгүйнхээ хойноос Гариг, Стив нар хамт тэмцдэг “Хувьсал” продакшны энэ бүтээл гуравдугаар сарын 1-нээс дэлгэцнээ гарч эхэлнэ.

тэнгэрээС бууСан ОД

УБ-БЭЭЖИН 08.15 10.30БЭЭЖИН-УБ 11.30 14.00УБ-ХОНКОНГ 10.05 14.35ХОНКОНГ-УБ 15.35 20.15УБ-СӨҮЛ 07.45 12.05СӨҮЛ-УБ 13.20 16.05УБ-ТОКИО 08.55 14.30ТОКИО-УБ 15.30 20.25УБ-ХӨХ ХОТ 10.30 12.00ХӨХ ХОТ-УБ 13.00 14.40УБ-ЭРХҮҮ 06.20 07.20ЭРХҮҮ-УБ 08.20 09.20

ЭРЭЭН-УБ 18.00 11.15УБ-ХӨХ ХОТ 20.00 20.49ХӨХ ХОТ-УБ 22.50 11.15УБ-ЭРХҮҮ 21.00 02.40ЭРХҮҮ-УБ 15.35 06.20УБ-СҮХБААТАР 21.15 05.12СҮХБААТАР-УБ 20.55 05.03УБ-ЭРДЭНЭТ 20.30 07.45ЭРДЭНЭТ-УБ 19.10 05.48УБ-ЗАМЫН-ҮҮД 17.20 07.05ЗАМЫН-ҮҮД-УБ 17.35 08.55

УВС-18o

-33o

ХОВД -13o

-26o

ЗАВХАН-7o

-23o

БАЯНХОНГОР -4o

-18o

ГОВЬ-АЛТАЙ -5o

-21o

ӨВӨРХАНГАЙ -2o

-14o

АРХАНГАЙ -0o -15o

ХӨВСГӨЛ -3o

-21o

БУЛГАН 1o

-20o

ТӨВ 0o

-13o

ДУНДГОВЬ 0o -15o

ӨМНӨГОВЬ -1o

-15o

ГОВЬ-СҮМБЭР 2o

-13o

ДОРНОГОВЬ1o

-14o

СҮХБААТАР 4o -12o

ХЭНТИЙ 4o

-17o

СЭЛЭНГЭ 2o

-13o

ОРХОН -2o

-12o

ДАРХАН-УУЛ -3o

-12o

ДОРНОД 5o

-11o

БАЯН-ӨЛГИЙ -2o

-19o

Цаг агаар

улаанбаатар III.04 3o

-10o6 м/с

5 м/с

Үүлшинэ

III.01 4o

-13o7 м/с

5 м/с

Багавтар үүлтэй

II.28 3o

-14o5 м/с

5 м/с

Багавтар үүлтэй Багавтар үүлтэй

III.02 5o

-12o 6 м/с

5 м/с

6 м/с

5 м/с

Багавтар үүлтэй

III.03 5o

-12o

БоСоогоор:1. Монгол бөхийн түүхэнд тодорсон даншигийн их аварга2. Италийн мөнгөний нэгж3. Дулаан энерги5. Улс төрийн намын анхан шатны нэгж6. Зүг ...7. Монгол Улсын гавьяат

дасгалжуулагч (чөлөөт бөх)8. Чандмань эрдэнэ11. Мал амьтны урд мөч12. Ази тивийн нэгэн үндэстэн13. Гэрэлт хорхой, шавж14. Хоолны амтлагч

хӨнДлӨнгӨӨр:1. Нийслэлийн нэгэн дүүрэг, хот

ЗгМ: үгийн Сүлжээ

өмнөх дугаарын хариу / 02.27

4. Монгол Улсын заан. Уран мэхт, гавьяат дасгал жуулагч, тамирчин9. Хөлийн ором10. Зэм

15. Мэргэж лийн сүмод барилдаж асан нэгэн монгол бөх16. Ялагдашгүй Армада17. "Тунгалаг Тамир" романы нэгэн дүр

ЛА

ГР

А ЯН

ГА

РХ

УСЙ

АГ

РЯ Б

А

О

Ж

БУ Б

Р

А

Т

М

ОЯА

М

Г

О

ОАТ

А

Г

ААСТ

Н О

ӨОСР

ММ

АЗОТ

О

О

1 2 3 4

8

9

11 12 13 14

10

1716

15

5 6 7

“лэнДМн ББСБ” хК-Ийн хУвьцАА эзэМШИгчДИйн ээлжИТ хУрлын зАрКомпанийн нэр: “ЛэндМН ББСБ” ХК

Хаяг, утас: Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 3-р хороо, Жуулчны гудамж-34 хаягт байрлах “Pearl tower” барилгын 2 дугаар давхар, 2 тоот хаягт Утас: 77070101

Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдах өдөр, цаг: 2019 оны 3 сарын 23-ны өдөр 12:00 цаг

Хурал хуралдах газар: /хаяг, байршил/ Хан-Уул дүүрэг, Корпорейт Конвеншн Центр,

Хуралд оролцох эрхтэй хувьцаа эзэмшигчдийн нэрсийн жагсаалт гаргах бүртгэлийн өдөр: 2019 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдөр

Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын хэлэлцэх асуудал:

1. Компанийн 2018 оны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн аудитлагдсан тайланг танилцуулах;

2. Компанийн 2018 оны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайлангийн талаархи Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дүгнэлтийг хэлэлцэн батлах;

3. Компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн зарим гишүүдийг улируулан сонгох эсэх асуудал;

4. Компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах, Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн Ердийн болон Хараат бус зарим гишүүнийг сонгох тухай;

5. Төлөөлөн Удирдах Зөвлөлийн 2019 оны төсвийг батлах;

6. Компанийн дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах санал оруулах тухай;

7. Компанийн Гүйцэтгэх удирдлага болон ажиллагчдад дунд хугацааны урамшууллын бодлогыг хэрэгжүүлэх зорилгоор Төлөөлөн удирдах зөвлөлөөс тогтоосон хэмжээ, нөхцөлөөр компанийн хувьцааг эргүүлэн худалдан авах эсэх.

Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаас гарах шийдвэрийн төсөл, түүнтэй холбогдох баримт бичигтэй танилцах журам, газар, ажиллах цаг:

Хувьцаа эзэмшигчид 2019 оны 2 дугаар сарын 11-ний өдрөөс 2019 оны 3 дугаар сарын 22-ны өдрийн хооронд өөрийн үйлчлүүлдэг үнэт цаасны компанидаа хандан, эсхүл компанийн байранд ирж хурлын баримт бичигтэй танилцаж болно. Хурал зохион байгуулах комисс нь Даваа-Баасан гаригт 09:00-13:00, 14:00-17:00 цагийн хооронд ажиллана.

Хурал зохион байгуулах комиссын дарга, гишүүдийн мэдээлэл:

ЛэндМН ББСБ” ХК-ийн ТУЗ-ийн нарийн бичгийн дарга О.Мөнхдөлгөөн, munkhdulgu-un@lend.mn Утас: 9411 7471

хУвьцАА эзэМШИгчДИйн хУрАл зохИон БАйгУУлАх КоМИСС

2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

Эдийн ЗасаГ9ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

Хэрэглэгчийн ДНХ-д тест хийх үйлчилгээ дэлгэрч буй нь хэдэн жилийн өмнөх гэмт хэргийг илрүүлэхэд тусалжээ.

Таны Днх-ийг хэн ч хамгаалахгүй

Азид агаарын тээвэр цэцэглэн хөгжиж, хямд нислэгийн компаниуд шинээр байгуулагдсан.

Сингапурын хүний нөөцийн HRnetgroup компани Хятад руу тэлснээр хувьцааныхаа үнийг өсгөхийг эрмэлзэж байна.

нисэгчдийн дутагдлаас Азийн агаарын тээвэрт саад учрав

Сингапурын компаниуд хятадын хичээнгүй ажилчдыг татна

> 10 > 10 > 10

Олон сар удааширсны эцэст Хятадын эдийн засаг сэргэх анхны шинэ тэмдэг илэрч эхэллээ.

Bloomberg Economics-ын сүүлийн шинэ судалгаагаар БНХАУ-ын зах зээлийн итгэл, бизнесийн нөхцөлийн индикатор үзүүлэлтүүд сайжрав.

Хувьцаа, таваарын үзүүлэлтүүд өсөж, жижиг компаниудын итгэл бэхэжлээ. Инфляц, худалдаа, борлуулалтын менежерийн итгэлийн үзүүлэлтээс үзвэл Хятадын эдийн засаг ёроолдоо тулжээ хэмээн дүгнэхэд эрт байна.

нгуен Дью ту уенУмард Солонгосын удирдагч Ким Жон Ун АНУ-ын Ерөнхийлөгч

Дональд Трамптай хийхээр товлосон уулзалтынхаа өмнө Sam-sung Electronics-ын үйлдвэрийг сонирхох хүсэлтэйгээ Вьетнамын эрх баригчдад илэрхийлснийг эх сурвалж уламжлав.

Ким зочид буудлаас нь машинаар нэг цаг давхиад хүрэх Банькинь муж дахь Samsung-ын гар утасны үйлдвэрийг үзэх хүсэлтэй байгаа юм. Шийдвэр эцсийн мөчид гарахтай уялдан Вьетнамын эрх баригчид болзошгүй айлчлалд бэлтгэж байгааг дээрх эх сурвалж тайлбарлав.

Картик гоялТөв банк бодлогын хүүгээ хоёроос дээш удаа бууруулах

тул Энэтхэгт энэ оны сүүлийн хагаст Засгийн газрын бондын хэмжээ эрс ихсэж болзошгүйг өрийн зах зээлд 20 жил ажилласан туршлагатай хашир эксперт анхааруулав.

“Энэтхэгийн Нөөцийн Банк эдийн засгийн өсөлт дэмжих бодлогодоо дахин шилжих болсон” тул бодлогын хүүг бүр дөрөвдүгээр сараас эхлэн бууруулж болзошгүй хэмээн Nomu-ra Holdings-ийн Энэтхэгийн салбарт тогтмол орлого хариуцсан захирал байсан Нираж Гамбир анхааруулж байна.

хятадын эдийн засаг сэргэх шинж илэрлээ

Ким жон Ун вьетнам дахь Samsung-ын үйлдвэрийг сонирхохыг хүслээ

энэтхэгт 2019 оны сүүлчээр өрийн давалгаа үүсэх эрсдэлтэй

Япон дах гадаадын ажилчдын иргэний харьяалал(саяар)

бнаСау эдийн засгийн асар их нөөцөө ашиглахад нь ану тусална

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп, БНАСАУ-ын тэргүүн Ким Жон Ун нарын хоёр дахь уулзалт Вьетнамын Ханой хотноо эхэллээ.

жастин СинкаНу­ын Ерөнхийлөгч дональд

трамп, БНаСау­ын тэргүүн Ким Жон ун нарын хоёр дахь уулзалт Вьетнамын ханой хотноо эхэллээ. Энэ удаагийн уулзалтаар өнгөрсөн онд Сингапурт болсон анхны түүхэн уулзалтын ам­жилтыг бататгаж, Солонгосын хойгийн дайныг эцэслэх тунхаг батлах хүлээлт үүсээд байгаа юм. өчигдөр болсон эхний албан бус уулзалтын өмнө сэтгүүлчид энэ асуудлаар тодруулж асуухад удирдагчид үгүйсгэсэнгүй. Ерөнхийлөгч дональд трамп хоёр улс харилцаагаа сайжруулах чиглэлээр асар их ахиц гарсныг онцолж байна. Мөн БНаСау эдийн засгийн асар их нөөц бололцоотой бөгөөд үүний­гээ ашиглахад нь аНу тус улсад туслахад бэлэн гэдгээ илэрхийллээ.

Зоог барих үеэр трамптай хамт Захиргаа, төсвийн удирдлагын захирал Мик Малвэйни, төрийн нарийн бичгийн дарга Майкл Помпео нар байлцлаа. одоогоор пүрэв гарагийн албан ёсны уулзалт хаана болохыг Цагаан ордон мэдэгдээгүй байна.

уулзалтыг “их найдвар” бол­гон хөөргөж буй америкийн мэдээллийн хэрэгслүүдийг Берни Сандерс өнгөрсөн долоо хоногт Fox News­ээр шүүмжилсэн. олны хөөрлийг намжаахаар оролдож буй трамп ч умард Солонгост тавьсан аНу­ын хахир хоригоо цуцлах санаагүй, Кимтэй хуумгай хэлцэл байгуулахаар адгахгүй гэдгээ муж улсын захирагч нарт ням гарагт тайлбарлав.

Кимийг цөмийн зэвсгээс нь татгалзуулахаар бөмбөрцгийн нөгөө хагас руу хоёр дахь удаагаа ирж буй аНу­ын Ерөн­

хийлөгч бодитой буулт хийлгэж чадахгүй бол олны урмыг хуга­лах эрсдэлтэй. аНу нь өмнөд Солонгостой хамтран явуулдаг цэргийн сургуулилалтаа зог­соохоор анхны уулзалтаар тохиролцсон ч Кимээр бодитой буулт хийлгүүлж чадаагүй. Ерөнхийлөгч аНу­ыг дахиад найр тавьсан байдалд оруулж болзошгүй хэмээн трампыг шүүмжлэгчид болгоомжилж байна.

“Ерөнхийлөгчийн тааварлаш­гүй, түргэн зан, уулзалтад бэлт­гэж мэддэггүй тал нь биднийг таагүй байдалд оруулж мэднэ” хэмээн Стратеги, олон улсын Судалгааны төвийн Солонгосын асуудал хариуцсан тэргүүн Виктор Ча сануулав. трампын засаг захиргаа Виктор Чаг өмнөд Солонгос дахь аНу­ын Элчин сайдаар томилохоор эргэцүүлж

байсан удаатай. Вашингтон, Пёньяны яриа

хэлэлцээ хоёр удирдагч өнгөрсөн зургадугаар сард Сингапурт уулзалдсанаас хойш гацсан. Цөмийн зэвсгээс ангижрах асуудал шоу болоод өнгөрснийг умард Солонгос байлдааны цэнэгт хошуу, пуужин бүтээх ажлаа үргэлжлүүлсээр байгааг баталж буй хиймэл дагуулын гэрэл зургууд, аНу­ын тагнуулын албанаас задарсан мэдээлэл баталдаг.

уулзалтын үр дүн бэлгэдэл төдий өнгөрч болзошгүй. трамп, Ким нар пүрэв гарагийн уулзалтаараа 1953 оны Солон­госын дайны эвлэрлийн хэлэл­цээрийг орлож үл чадах улс төрийн мэдэгдэл гаргаж, хоёр улс цаашид дайны нөхцөлөө зогсоож буйгаа тунхаглаад өнгөрөх нь болзошгүй нэг хувилбар юм.

японы зочин ажилчны шинэ хөтөлбөр

жэйсон Клэнфилд, такэо ЮкоСүгихара Наосүкэ хэдэн

жилийн өмнө санаанд оромгүй бизнес эрхэлдэг байв. тэрбээр 2016 оноос хойш филиппин, вьетнам, хятадуудыг Японы зочид буудал, асрах газар, хүнсний үйлдвэрүүдийн нарийн ур чадвар бага шаарддаг ажилд элсүүлдэг болсон. улс орон нь гадаадынхныг ажилд хөлслөхийг эсэргүүцсээр ирснийг үл харгалзан Сүгихарагийн Gaijin­bank компани нэгдүгээр сараас хойш хилийн чанадаас 500 гаруй хүн ажиллуулахаар авчирсан нь өнгөрсөн оныхоос хоёр дахин их юм. “Ердөө эхлэл. Жинхэнэ давалгаа удахгүй” хэмээн Сүгихара өгүүлэв.

Сүүлийн таван жилд оюутны виз, дадлагажигчийн визээр тус улсын “арын хаалга”­аар нэвтрэн ажиллагч гадаадынхны тоо хоёр дахин нэмэгдсэн. тэгвэл дөрөвдүгээр сараас “урд хаалга” нээгдэж Япон улс ур чадвар багатай зочин ажилчдад албан ёсоор виз олгож эхлэхээр болсон нь урьд өмнө тохиолдож байгаагүй үзэгдэл.

Японы хөгширч буй хөдөлмөрийн насны хүн ам ирэх 25 жилд 23 хувиар багасах тооцоог Mizuho Research Institute гаргаад байна. ажил хүсэгч нэг хүнд гурваас илүү ажлын байр оногддог болов. Зөвхөн асаргаа сувилгаанд 2025 он гэхэд дахиад 550 мянган ажилчин нэмж ажиллуулах шаардлагатай хэмээн Японы Засгийн газар тооцоолж байна.

Ерөнхий сайд шинзо абэ ирэх таван жилд гадаадын, ур чадвар бага 345 мянган ажилчинд таван жилийн виз олгох шинэ хөтөлбөрөө 12 дугаар сард

Японы парламентаар оруулсан нь ширүүн маргаан дэгдээсэн юм. Визийн нөхцөл одоо ч тодорхой бус байгаа. хэлний болон ур чадварын шалгалтад тэнцсэн ажилчдын зарим нь визээ цаашид тодорхойгүй хугацаагаар сунгуулах, ар гэрийнхнээ Японд татаж авчрах боломжтой юм.

“гастарбайтер” (gastarbeiter) буюу зочин ажилчин ажиллуулсан хБНгу­ын туршлагаас Япон улс суралцаж болно хэмээн хамбургийн их сургуулийн Японы цагаачлалын судалгаа эрхэлсэн эксперт габриэл Фогт үзэж байна. хБНгу нь 1950­иад оноос эхлэн турк, Югославын сая сая түр ажилчныг автомашины үйлдвэр, орон сууц, гудамжны цэвэрлэгээнд ажиллуулсан түүхтэй. Эдгээр ажилчдын ихэнх нь германд үлдэж гэр бүл, үр хүүхэдтэй болцгоосон.

Японд ч гастарбайтеруудтай адил, нарийн мэргэжлийн ур чадвар сул, гадаадын харьяат 1.5 сая хүн амьдардаг. ийм хүмүүсийн зарим нь Японы иргэнтэй гэр бүл болсон, зарим нь оюутан, зарим нь гэр бүл салснаасаа хойш тус улсад үлдсэн хүмүүс.

“Зарим талаар олон үндэстний нийгэм болсоор байгаа бодит нөхцөлөө Япон орон эрс үгүйсгэдэг”­ийг токиогийн темпл их сургуулийн азийн судалгаа хариуцсан захирал Жефф Кингстон өгүүлэв.

өөрчлөлт илт анзаарагддаг токиод энэ оны нэгдүгээр сард насанд хүрсэн найман залуу хүн тутмын нэг нь гадаадын харьяат байлаа. хотын захиргаа байрладаг шинжюүкү дүүргийн 20 хүртэлх насны залуусын 46 хувь нь үндсэндээ вьетнам, хятадуудаас бүрддэг гадаадынхан юм.

нүүрсний хуй австралийн төслүүдийг хийсгэвжэймс торнхилл

австралийн нүүрсний үйлд вэрлэлд сүүлийн хэдэн долоо хоног хүнд үе болж өнгөрөв. Эхлээд уур амьсгалын өөрчлөлтийн шалтгаанаар шинэ уурхайн төсөлд шүүхээс хаалт тавилаа. дараа нь дэлхийн тэргүүлэх олборлогчийн нэг Glencore Plc үйлдвэрлэлээ багасгав. Эцэст нь БНхау­ын эрх баригчид австралийн нүүрсний импортыг хязгаарлах гэж байгаа нь тодорхой болов.

Үйл явдлын өрнөл нь эрчим хүч, гангийн үйлдвэрлэлийн зориу лалттай нүүрсний нийлүү­лэлтээр дэлхийд хоёрдугаарт ордог аварга нийлүүлэгч болсон австралийн олборлолт буурахын

дохио юм. “та бидний мэддэг нүүрсний

тоглоомыг өөрчлөх үйл явдал өрнөж байна” хэмээн Fat Proph­et’s консалтингийн фирмийн уул уурхайн аналист дэвид леннокс тайлбарлав. Үүсээд буй нөхцөл нь дэлхийнд ноёрхож ирсэн түлшний нийлүүлэлт үе шаттай багасгах дэлхий нийтийн өөрчлөлт болж буйг тэрбээр анхаарууллаа.

Мөн “Нүүрсний уурхай байгуулж худалдан авагч олоход хэцүү бол тэрбум тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулах хэрэг байхгүй гэв.”

Нүүрсний үйлдвэрлэлийг нэрвэж буй олон цохилтоос хам­гийн ноцтой нь шүүгч Брайан

Престоны хоёрдугаар сарын 8­нд Сиднейн шүүхэд гаргасан шийдвэр юм.

Gloucester Resources ком­панийн Роки хилл нүүрсний уурхайн төслийг орон нутгийн байгаль орчин, нийгэмд сөрөг нөлөөлж болзошгүй гэх шалтгаанаар шинэ өмнөд уэльсийн засаг захиргаа зөвшөөрсөнгүй. хүлэмжийн хийн ялгарлыг нэн даруй, дорвитой багасгах шаардлага тулгараад буй чухал үед Glouces­ter­ийн төсөл нүүрстөрөгч нэмж ялгаруулахаас цаашгүйг шүүгч Престон анхааруулсан нь давхар цохилт болов.

Зохицуулалт өөрчлөгдөхөөс болгоомжлогчид дотор уикерийн

нүүрсний уурхайг 700 сая австрали доллараар өргөжүүлэх төслөө батлуулах гэж буй White­haven Coal ltd багтаж байна. шүүхээс гаргасан “үр дүнгүй шийдвэр” уикерийн уурхайд хамаарах учиргүйг Whitehaven­ы гүйцэтгэх захирал Пол Флинн энэ сард хөрөнгө оруулагч нартаа тайлбарласан юм.

овоо хараанд ороод буй төс лийн нэгэнд шинэ өмнөд уэльсийн хантер хөндийд жилдээ 10 сая тонн нүүрс олбор­лох ил уурхайн United Wam­bo төсөл мөн ордог. хөрөнгө оруулагчдынхаа шахалтад автсан швейцарын компани олборлолтоо хязгаарлаж, биз­несээ Парисын уур амьсгалын

хэлэлцээрээр хүлээсэн үүрэгтэй нийцүүлэхээр өнгөрсөн долоо хоногт амласан.

уур амьсгалын өөрчлөлтийг тогтоон барих хүчин чармайл­тыг компанийн бизнесийн төлөвлөлтийн бүрдэл болгохоор хөрөнгө оруулагч нар олбор­логчдыг шахдаг боллоо. хүрээ­лэн буй орчны хатуу чанга шаардлагад нийцүүлэн сангийн менежерүүд ч нүүрснээс зай барьдаг болов. түүнчлэн Японы үйлд вэрлэлийн аварга Mitsubishi Corp, Mitsui & Co, Itochu Corp нүүрс олборлох салбараас гарч эхэллээ. Үүнээс гадна нүүрс австрали, БНхау­ын хоорондох хурцад саар байгаа худалдааны харил цааны золиос болж

хувирлаа. азийн улс австралиас авдаг нүүрсээ хязгаарлаж, нэг гол боомтод гаалийн бүр дүүлэлтийг зогсоогоод байна.

таагүй олон үйл явдалд шант­раагүй, нүүрсэнд хайртай авст­ралийн нөөц баялгийн сайд Мэтт Канаван улс орноо нүүрсний зах зээлд ноёлоосой гэсэн хүслээ саяхан илэрхийлсэн юм.

Fat Prophet’s­ын леннокс ч нүүрсний үйлдвэрлэлийг хэт танахын эсрэг байр суурьтай байдаг. ихэссээр байгаа шатдаг хий, усан болон сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэрлэлд шахагдсаар буй нүүрс нь дэлхийн хүн амын эрчимтэй өсөлтийн цаашид ч чухал таваар хэвээр байх төлөвтэй.

2013

2018

БНХАУ Вьетнам Филиппин Бразил Бусад

0.0 0.5 1.0 1.5сая

Японы Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, халамжийн яам©

10 ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

эдийн засаг

абхишек вишнойСингапурын хөдөлмөр зууч­

лал, хүний нөөцийн тэр гүү лэх компани hRnetgroup хятадад үйлчилгээгээ өргөжүүлснээр хувьцааныхаа үнийг өсгөхийг эрмэлзэж байна. тус компанийн захирал аделин Сим хятадууд долоо хоног ажиллахад бэлэн байдаг учир эндхийн хөдөл­мөрийн зах зээл цэцэглэж байна хэмээн ярив. 38 настай Сим утсаар өгсөн ярилцлагадаа “өөр газарт амьдралын бусад нөхцөлийг харгалздаг бол хятадад олонх хүмүүс зөвхөн ажилд төвлөрдөг. хятадын компаниуд авьяастны нөөц өсөхийн хэрээр зуучлагчдаас хамгийн шилдгийг олж өгөхийг шаарддаг ” гэсэн юм.

hRnetgroup энэ оноос шан­хайд ажиллагаагаа өргөтгөсөн агаад цаашдаа шэнжэн болон Чендү хотуудад мэргэжлийн ажилтан зуучлалын бизнесээ тэлэхээр төлөвлөжээ. хатагтай Симийн хэлснээр эднийх Бээжин, шанхай, гуанжоу,

Кристен браунхэрэглэгчийн дНх­д тест хийх

үйлчилгээ дэлгэрч буй нь хууль хэрэгжүүлэгчдэд хэдэн арван жилийн өмнөх гэмт хэргийг илрүүлэхэд тус болж байна. гэтэл дНх­ийг тогтоох технологиор гэмт хэргийг илрүүлэхэд өөр олон хүний генетикийн өгөгдлийг ашиглаж байгаа нь нийгмийн хувьд сайн мэдээ биш байж магадгүй. арван жилийн өмнөх үүрэн утасны өгөгдөлтэй адилаар генетикийн өгөдлийг ирээдүйд хэрхэн ашиглах нь тодорхойгүй

байна. Жишээ нь, эмийн компаниуд үүнийг зорилтот сурталчилгаанд ашиглана, амь нас даатгагчид дНх­ээр эрсдэлийг үнэлдэг болно эсвэл хувийн хэрүүл маргаанд энэ аргыг ашиглавал яах вэ гээд бодоод үз.

аНу­ын сая сая хэрэглэгчид генетик тестийн компаниудад мөнгө төлж, шүлсний шин жил­гээ хийлгэдэг агаад удамшлын асуудлаар тэргүүлэх хоёр веб­сайтын өгөгдөл хууль хэрэг­жүү лэгч дэд нээлттэй боллоо. Myheritage тестийн компанийн

ажилтан, Колумбын их сургуулийн профессор Янив Эрлихийн хэлснээр уг үйлчилгээг хэрэглэгчдийн олонх болох Европоос гаралтай хүмүүсийн дөнгөж 2.0 хувийн дНх­ээр үлдсэн 98 хувийн генетикийн ул мөрийг илрүүлж болдог аж. Бодит байдал ийм байхад мэдээллийг нууц хадгална гэдэг бараг боломжгүй зүйл.

иймээс шинжээчид хамгаалах арга хэмжээ авахыг уриалж, дНх­ийн төвлөрсөн өгөгдлийн сан байгуулах замаар хянаж,

зохицуулахыг санал болгожээ. Венийн их сургуульд шүүхийн шинжилгээний ёс зүйг судалдаг Барбара Прэйнсак “хэн нэгний генетикийн ч бай, юуны ч бай өгөгдлийг үнэмлэхүй хамгаалах аргагүй” гэв. тэрээр генетиктийн мэдээллийн жинхэнэ хүч чадлыг нийгмийн сүлжээ гэх мэт онлайн өгөгдлүүдтэй холбон ойлгох ёстой гэж үзэж байна. өнгөрсөн онд цагдаа нар GEDmatch хэмээх үнэгүй шахам сайтаас холын үеэлийнх нь ургийн модыг судалж, хүн амины гэмт

хэрэгтнийг баривчилсны дараа энэ байдал тодорхой болсон.

Сэжигтэн өөрийн өгөгдлийг ил тавиагүй. харин мөрдөн байцаагчид хэргийн газраас авсан дНх­ийн дээжийг сайтад оруулаад аль цусны шугамтай холбоотойг ажиглажээ. улмаар өөр эх сурвалж ашиглан тэдгээр хүмүүсийн ургийн модыг байгуулж, сэжигтэнд хүрсэн байна. GEDmatch нэг сая орчим хэрэглэгчтэй. Мөн Family­TreeDNA вебсайт хуулийнханд үүд хаалгаа нээсэн тухай мэдээ

таны ДнХ-ийг хэн ч хамгаалахгүй

оны эхээр тарсан. Эднийх мөрдөн байцаагчидтай хамтран ажилласнаар цагдаад ашиглаж болох генетикийн мэдээллийн хэмжээг бараг хоёр дахин өсгөв.

хоёр сая хүний генетикийн өгөгдөлтэй болсон мөрдөн байцаагчид дээрх аргыг ашиглан хэдэн зуун сая хүнийг дНх­ийн дээжээр таних боломжтой. өгөгдлийн сан арвижих тусам буруугаар ашиглах боломж нэмэгдэнэ. хангалттай тооны хүн өөрийн мэдээллийг хуваалцсан тохиолдолд бусад нь нууцаа хадгалахыг оролдоод ч нэмэргүй. ийм учраас л одооноос хяналт тогтоох нь цорын ганц арга гэж Вандербилтийн их сургуулийн генетикийн нууцлалын төвийн судлаач Жэймс хэзел хэлсэн юм.

тэрээр “FamilyTreeDNA­тай холбоотой мэдээ тарсан болон хуулийнхан GEDmatch­ын нээлттэй мэдээллийг ашигласан явдал бид зохицуулалт муутай, бараг хязгааргүй өгөгдлийн орчин руу дөхөж байгааг харууллаа” хэмээв. Мөрдөн байцаагчид дНх­ийн шинжилгээ ашиглаж буй нь анхных биш боловч Засгийн газ рын мэдээллийн сан хатуу журамтай, хэн авахыг хянаж байдаг. гэтэл хэрэглэгчийн гене тикийн тестийн үйлчилгээ үнэндээ “Зэрлэг өрнөд” болоод байна. Компаниуд өөрсдийн дүр­мийг гаргадаг боловч хуулийнхан буюу хэн ч байлаа гэсэн тэдний өгөгдлийг дураар ашиглах болом­жийг хааж чадахгүй юм.

Киунхи Паказид агаарын тээвэр цэцэглэн

хөгжиж, хямд нислэгийн компаниуд шинээр байгуулагдан олон сая хүн анх удаа агаарын аялалд гарсан боловч нисэгчдийн дутагдал эрэлтээс хоцрох төлөвтэй байна. хамгийн сүүлд энэ онд Вьетнамын Bamboo Air­ways үйлчилгээгээ нээсний дээр өөр шинэ компаниуд өрсөлдөөнд орох хүлээлт байгаа. Зөвхөн Зүүн өмнөд азид гэхэд хямд үнийн компаниуд 1400 онгоцтой байгаа бол бүрэн үйлчилгээтэй тээвэрлэгчид 400 хүрэхгүй онгоцтой байгаа юм. гэтэл нисэгч бэлтгэх ажил хоцрогдож, агаарын компаниуд онгоцны бүхээгт суулгах мэргэжилтэн хайн өрсөлдөж эхлэв.

Сиднейд төвтэй СаРа нис­лэгийн судалгааны төвийн захирал Питер харбисон “Бодит дутагдал ажиглагдаж байна. шинэ агаарын компаниудын хувьд байдал маш хүнд байгаа учир даван туулахад үнэхээр бэрхшээлтэй” гэжээ. ирэх 20 жилд дэлхийн агаарын тээврийн хөдөлгөөн хоёр дахин өсөхөөс ази, Номхон далайн бүсэд хамгийн их өсөлт гарна гэж олон улсын агаарын тээврийн холбоо

IATA мэдээлсэн. Boeing.Co­ын тооцоогоор 2037 он гэхэд энэ бүсэд 16930 шинэ онгоц, 261000 нисэгч шаардлагатай болох аж. Энэ нь одоогийн тоонуудыг хоёр дахин өсгөнө гэсэн үг юм.

гэвч дутагдал одоо мэдрэгдээд эхэлсэн байна. Зах зээлийн үнэлгээгээр азид тэргүүлэгч In­diGo бизнес ангиллын нислэгийн компани нисэгчид нь олон цаг ажилласны улмаас ядаргаанд орсон учир өнгөрсөн сард нислэгүүдээ танах шийдвэр гаргалаа. тайванийн China Air­lines ltd­ын нисэгчид ядаргаа болон бусад шалтгаанаар энэ сард ажил хаясан асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд хөдөл­мөрийн нөхцөлийг сайжруу ла­хад дөрвөн сая ам.доллар зар­цуу лахаар болов. азиас гаднах ком паниудад хүртэл асуудал тулгарчээ. тухайлбал, алсын нислэгийн дэлхийн хамгийн том Emirates компани нисэгчийн дутагдлаас болж, нислэгийн тоогоо цөөрүүлээд байгаа. Bam­boo Airways­ын захирал дан тат тан “Нисэгчийг бүрэн дад­лагажуулахад хугацаа хэрэг­тэй. иймээс нийлүүлэлтийн өсөлт зах зээлийн эрэлтийн өсөлтийг гүйцэхгүй байна.

Бидний хувьд ойрын үед нээх агаарын шугамууддаа чадварлаг, туршлагатай нисэгч олоход бэрхшээл тулгарсан” гэжээ.

шахалтаас гарахын тулд зарим компани дэргэдээ академи байгуулж нисэгч бэлтгэх санаачилга хэрэгжүүлсэн. өмнөд Солонгосын хямд үнийн хамгийн том Jeju Air Co болон AirAsia, Indigo, lion Air компаниуд нисэгч дадлагажуулах сургууль байгуулсан байна. Boeing.Co­ын маркетингийн захирал Вэнди Соуэрс “хэрэв 5, 10 жилийг буцаад харвал агаарын компаниуд нисэгчийн сургууль байгуулж байсан түүх байхгүй. Эрэлт нийлүүлэлтийн өөрчлөлт нөлөөлж эхэллээ. иймд хариу арга хэмжээ авч байна” гэжээ.

дутагдлыг нөхөх боломжит өөр нэг шийдэл нь богино нислэгт нисэгчийн тоог цөөлж, хоёр хүний оронд нэг нисэгч томилох боломж байгааг үйлдвэрчний эвлэлүүд эсэргүүцэх байх гэж ноён харбисон хэлэв. тэрээр “Жолоочгүй машин байж болоод байхад яагаад нэг нисэгчтэй онгоц байж болохгүй гэж. Энд салбар зогсох буюу өсөлтийг сааруулах ноцтой асуудал яригдаж байна” хэмээн анхааруулав.

Сингапурын компани Хятадын хичээнгүй ажилчдыг татна

нисэгчдийн дутагдлаасазийн агаарын тээвэртсаад учрав

Сужоу мэргэжлийн ажилд зуучлах үйлчилгээ эрхэлж, хонконг, тайпэйд түр зуурын ажил санал болгож байгаа аж. түүний ярьснаар ирэх гурван жилд хятадын өсөлтийн ачаар тус компанийн хойд азийн салбар нийт ашгийнх нь талаас илүүг бүрдүүлэх төлөвтэй байгаа гэнэ.

hRnetgroup түүнчлэн Вьетнам, лондон, австралид хөдөлмөр зуучлалын үйлчилгээ худалдан авахаар төлөвлөж байгаа боловч зарим гэрээгээ цуцлах бодолтой

байна. өнгөрсөн долоо хоногт нийтлүүлсэн эдний 2018 оны санхүүгийн тайлангаас үзэхэд цэвэр ашиг 52.4 сая Сингапур доллар байжээ. 2017 оны зургадугаар сард анхдагч зах зээлд гарсан тус компанийн хувьцааны үнэ тайлангийн хугацаанд 11 хувиар унасан байна. хатагтай Сим хэлэхдээ хятадад үйл ажиллагаагаа тэлж, ногдол ашиг хуваарилсны дараа хувьцааны үнийн уналтыг зогсооно гэж найдаж буйгаа илэрхийлэв.

HRnetgroup-ийн хувьцааны үнэ анхны арилжааныхаас доошилжээ(сингапур доллар)

АНХНЫ ҮНЭ

Bloomberg©

0.900

0.850

0.800

0.750

0.700201920182017

2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

эдийн засаг

11

ЗгМ тОвчХОн» Тээвэр

2.9 Сая тонн. Төмөр замын тээврээр тээсэн ачаа 2018 онд 25.7 сая тонн, давхардсан тоогоор 2.6 сая хүн зорчжээ. Тээсэн ачаа 2.9 сая тонноор өсөж, зорчигчид 64.4 мянгаар буурсан байна.

» ТҮҮхИй эД

65.6Ам.доллар. Олон улсын зах зээл WTI төрлийн газрын тосны ханш 0.8 хувиар өсөж, 55 ам.долларт хүрсэн бол Brent-ийн үнэ 0.6 хувиар чангарч, 65.6 ам.доллартай тэнцэв.

» УУл УУрхАй

0.7 Хувь. Цайрын ханш олон улсын зах зээлд 0.7 хувиар өсөж, тонн нь 2740 ам.долларт хүрсэн байна.

» хӨрӨнгИйн зАх зээл

68 Тэрбум төгрөг. Хөрөнгийн зах зээлд үйл ажиллагаа явуулж байгаа хувьцаат компаниудын үнэт цаасны зах зээлийн нийт үнэлгээ 2019 оны нэгдүгээр сард 2.4 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 68 тэрбум төгрөгөөр буурчээ.

» ТӨлБӨрИйн Тэнцэл

86.6 Сая ам.доллар. Хөрөнгийн данс 2018 онд 86.6 сая ам.долларын ашигтай гарч, өмнөх оноос есөн сая ам доллараар өссөн байна.

ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

АНУ-ын доллар 2,629.63

Евро 3,006.13

Японы иен 24.06

ОХУ-ын рубль 39.78

БНХАУ-ын юань 391.79

БНСУ-ын вон 2.35

валЮтын ХанШ

Сөүл­Улаанбаатар чиглэлийн үнэ хүссэн хүсээгүй буурна

г.байгал, г.ануЗГМ

тээвэр

Хөгжлийн бОДлОгО

уул уурХай

Аль нь илүү марктенгийн бод лого хэрэгжүүлж, үнийн ухаалаг хэрэгсэл ашиглана, тэр компани суудал дүүргэлтээ нэмэгдүүлнэ.

Манай агаарын тээврийн өрсөлдөөн улам ширүүсч эхэллээ. Энэ зах зээлийн хамгийн эрэлт өндөр Сөүл, Улаанбаатарын чиглэлд шинэ тоглогч нэмэгдэж, БНСУ­ын Asiana Airline компани нислэг үйлдэх эрхээ өнгөрсөн долоо хоногт авсан юм. Тэгвэл энэ салбарын цаг үеийн анхаарал татсан асуултад Иргэний нисэхийн ерөнхий газрын (ИНЕГ) дарга Л.Бямбасүрэнгээс хариулт авлаа.

-Монгол руу нислэг үйл-дэх гэж буй asiana airline компани БНСУ-аас холбогдох байгууллагаас эрхээ авлаа. Харин Монголын талаас ямар шаардлага тавьсан вэ?

­Монгол улс өнгөрсөн нэг дүгээр сард БНСу­тай агаарын харилцааны хэлэлцээр байгуул сан. ингэснээр хоёр тал олон жил хэлэлцсэн зарим чиглэлээр тохиролцоонд хүрлээ. тухайлбал, хоёр талаас нислэг болон зорчигчдын тоогоо уял­дуулахаар болсон. хэдийгээр Монгол, Солонгос улс агаарын харилцаанд тэгш оролцох эрхтэй ч 2018 оны байдлаар манай улс 29 мянган зорчигчоор дутуу тээвэрлэлт хийв. Үүнийг харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр хоёр талаас долоо хоногт тус бүр 2500 зорчигч тээвэрлэхээр боллоо. Монголын тал жижиг онгоцоор тээвэр хийж буй учраас долоо хоногт 11, Солонгосынх есөн нислэг үйлдэхээр тохирсон.

БНСу­ын агаарын тээврийн зохицуулалтаар долоо хоногт зургаагаас дээш нислэг үйлдэж буй чиглэлд хоёрдогч агаарын тээвэрлэгч оролцох боломжтой. Энэ хүрээнд өмнөд Солонгосоос сонгон шалгаруулалт зарласан нь өнгөрсөн долоо хоногт дуусаж, тус улсын агаарын тээврийн хоёр дахь том компани болох Asiana Airline шалгарсан байна. Монголын талаас тус компанид аюулгүй байдал болон бусад дүрэм журмын шаардлага тавьсан.

-Шинэ тоглогч нэмэгдэж буй нь агаарын тээврийн зах зээлд хэрхэн нөлөөлөх бол.

агаарын тээврийн өрсөлдөөнийг шударга байлгахад анхаарна

Олон нийтийн дунд тийзийн үнэ буурах хүлээлт үүсчихээд байна?

­олон нийт хоёр өнцгөөр харж байна. Нэгдүгээрт, гадаадын том компани нислэг үйлдэж эхэлснээр Монголын Миат чирэгдэх вий гэсэн болгоомжлол байна. Нөгөөтэйгүүр Сөүлийн чиглэлд гурван компани ниссэнээр тийзийн үнэ буурах нөхцөл бүрдэх хүлээлт бий. иНЕг­аас Миат­ийг гадаадын эдгээр компанитай өрсөлдөхүйц хэмжээнд дөхсөн гэж үздэг. тиймээс толгойгоо илүүлээд суух бус зоригтой өрсөлдөх хэрэгтэй гэсэн байр сууриас хандаж байна. харин энэ салбарын өрсөлдөөнийг шударга, эрх тэгш байлгахад бид анхаарна.

Миат компани одоогоор Boe­ing загварын долоон онгоцтой болоод буй. Энэ онд гурван онгоц хүлээх авахаас эхнийх нь өнгөрсөн сард Монгол улсад буусан. Мөн Монгол, БНСу­ын талаас тэгш буюу 2500 зорчигч тээвэрлэхээр болсон нь Миат­д боломж олгож буй. Жилийн 1­6 дугаар сар болон 10­12 дугаар сард Сөүл, улаанбаатар чиглэлийн суудлын эрэлт ойролцоогоор 3000­д хэлбэлздэг. харин агаарын харилцааны хэлэлцээрээр хоёр талаас тус бүр 2500 буюу нийт 5000 зорчигч долоо хоногт тээвэрлэхээр тохирсон. тиймээс суудал ашиг­лалтаа нэмэгдүүлэхийн тулд энэ чиглэлийн Korean air, Asiana Air­

line, Миат өрсөлдөж таарна. аль нь илүү марктенгийн бодлого хэрэгжүүлж, үнийн ухаалаг арга хэрэгсэл ашиглана, тэр компани суудал дүүргэлтээ нэмэгдүүлнэ. ингэснээр үнэ хүссэн хүсээгүй буурна. Солонгосын зах зээлд ч буурна, Монголд ч хямдарна.

Үүнээс гадна Миат компани БНхау­ын гуанжоу чиглэлд нислэг үйлдэх эрхээ авсан. Мөн шанхай чиглэлд нислэг нээхээр нисэх буудлын цагийн хуваарь авахаар зорьж байна. БНхау­ын томоохон нисэх буудлуудад

цагийн хуваарь авах нь амаргүй байдаг. иНЕг­аас чадах бүхнээр дэмжлэг үзүүлж байна.

-Казахстаны агаарын тээв-рийн компани Монгол руу нислэг үйлдэх хүсэлт тавьсан. Энэ хүсэлтийг хүлээн авсан уу?

­астана, улаанбаатарын чиглэлд Казахстаны SCAT Air­lines компанид нислэг үйлдэх эрх өгөөд удаагүй байна. Бид шалгалтын үйл ажиллагаа явуулаад, нислэгийн аюулгүй байдлыг хангасан гэж үзсэн учраас зөвшөөрөл олгосон. 18 онгоцтой энэ компани Монгол улсад мягмар болон баасан гарагт нислэг үйлдэнэ. түүнчлэн хэд хэдэн компани Монгол руу нисэх хүсэлт ирүүлсэн.

-Хөшигийн хөндийн нисэх буудлын бэлтгэл хэрхэн үргэл-жилж байна вэ?

­хөшигийн хөндийн нисэх буудлын онгоц хүлээн авах болон навигацийн тоног төхөө­рөмж бэлэн болсон. өдгөө Японы менежментийн багтай хэлэлцээ хийж байна. хэлэлцээ Үндэсний хөгжлийн газарт ид үргэлжилж байна. Ерөнхий сайдаас өгсөн үүрэг даалгаврын дагуу ирэх долдугаар сар гэхэд нисэх буудлын нээлт хийх төлөвлөгөөтэй байна. гэхдээ хоёр талын хэлэлцээний түвшнийг харахад эргэлзээ дагуулсан зарим зүйл бий. Нээлтийн хугацааг Японы тал бага зэрэг хойшлуулж магадгүй.

-Дамжин өнгөрөх тээврийн тоо болон орлогын энэ оны төлө-вийг та хэрхэн харж байна вэ?

­дамжин өнгөрөх тээврийн тоо сүүлийн жилүүдэд өссөөр байна. Энэ нь Монгол улс өнгөрөлтийн нислэгийн аюулгүй байдлыг хэр хангаж буйн илрэл. өнгөрсөн жилд иНЕг дамжин өнгөрөх тээврээс 167.8 тэрбум төгрөгийн орлогыг улсын төсөвт төвлөрүүлсэн. 2019 онд ч гэсэн энэ үзүүлэлтээ ахиулахаар төлөвлөж байна.

Монгол улс өрсөлдөх чад­варын үзүүлэлтээр 2018 онд дөрвөн байр ухарч, дэлхийн 140 орноос 99 дүгээрт бичигдлээ. Манай улс өрсөлдөх чадварын үзүүлэлтээр 52.7 оноо авсан нь 2017 онтой харьцуулахад 0.2 нэгжээр буурсныг дэлхийн эдийн засгийн чуулганаас танилцуулдаг улс орнуудын өрсөлдөх чадварын тайланд тусгажээ. ингэснээр Монгол улсын эдийн засгийн тогтвортой өсөлтөд эрсдэл оршсоор буй гэж үзжээ. тухайлбал, хөгжингүй орнуудын төв банкууд бодлогын хүүгээ огцом өсгөх, худалдааны маргаан даамжрах зэрэг гэнэтийн өөрчлөлтүүд нь Монгол зэрэг улсад нөлөөлж мэдэхээр байна. Ялангуяа, Монгол улсад түүхий эдийн үнэ буурах нь томоохон эрсдэл гэж дэлхийн эдийн зас­гийн чуулганаас онцолж байна.

өрсөлдөх чадварын ерөнхий дүнг задлаад харвал хөдөлмөрийн зах зээлийн үзүүлэлтээр 140 орноос 41 дүгээрт бичигдсэн. гэхдээ дэд бүтцийн үзүүлэлтээр 103 дугаарт эрэмбэлэгдсэн байна.

уурхайн нөхцөл байдлаас хамааран “оюутолгой”­н гүний уурхайн бүтээн байгуулалт төлөвлөснөөсөө хэдэн сараар хойшилж магадгүй гэж Rio Tinto­гийн гүйцэтгэх захирал Жан Себастьян Жак мэдэгдлээ. Үүнээс өмнө буюу өнгөрсөн оны аравдугаар сард бүтээн байгуулалт дуусах хугацаа есөн сараар хойшилж магадгүй гэж тус компани мэдэгдэж байв.

Үүнээс гадна Rio Tinto хувьцаа эзэмшигчдэдээ 13.5 тэрбум ам.доллар хуваарилахаар шийдвэрлэсэн байна. Үүнд 3.1 тэрбум ам.долларын ногдол ашиг болон дөрвөн тэрбум ам.долларын тусгай ногдол ашиг багтаж байгаа аж. тус компани 1.1 тэрбум ам.долларын хувьцаагаа эргүүлэн худалдаж авах хөтөлбөрөө 2020 оны хоёрдугаар сарын 28­нд бүрэн дуусгах юм байна. харин цэвэр ашиг нь 2018 онд 56 хувиар өсөж, 13.6 тэрбум ам.доллар боллоо.

Энэ мэдээлэлтэй зэрэгцээд австралийн хөрөнгийн биржид Rio Tinto­ийн хувьцааны ханш 0.59 хувиар өсөж, 95.12 австрали доллар боллоо. 2018 он тус компанид амжилттай жил болсныг Rio Tinto­гийн гүйцэтгэх захирал Жан Себастьян Жак онцолжээ.

өрсөлдөх чадвар ухарлаа

“Оюутолгой”-н гүний уурхайн ажил хойшилж магадгүй

Үндэсний статистикийн хороо©

АгААрын Тээвэр 2018 он

3.1 мян/тн

944.6 мянга

357.9 (37.9%)

586.6 (62.1%)

422.2 тэрбум₮

Тээсэн ачаа

Зорчигчид

Дотоод зорчигч

Олон улсад зорчигч

Орлого

(давхардсан тоогоор)

• Өнгөрсөн жилд ИнЕг дамжин өнгөрөх тээврээс 167.8 тэрбум төгрөгийн орлогыг улсын төсөвт төвлөрүүлсэн.

• Астана, Улаанбаатарын чиглэлд Казахстаны SCAT Airlines компанид нислэг үйлдэх эрх өгөөд удаагүй байна.

• Монгол, Солонгос харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр хоёр талаас долоо хоногт тус бүр 2500 зорчигч тээвэрлэхээр боллоо.

12 ЗаСгийН гаЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.02.28, ПҮРЭВ ~ №037 (1089)

эдийн засаг

Эдийн засагт тул­гарсан сорил тууд орлогын шинэ эх үүсвэртэй болохыг шаардаж эхэллээ

1Энэ нь эдийн засгийн өсөл­

тийг сааруулж, үүнийг даган хөдөлмөрийн зах зээл, бизнесийн хэвийн үйл ажиллагаа ч их, бага хэмжээгээр доголдож, хохирол амсаж байгаа. тэгвэл өмнөд хөрш импортын нүүрсний хэмжээгээ хязгаарласан ч, зэс, алтны үнэ дэлхийн зах зээл дээр уруудсан ч Монголын эдийн засаг тогтвортой байх боломжийг Export Mongolia чуулган өнөөдрөөс нээлттэй хэлэлцүүлэх юм.

Экспорт, олон улсын худалдааны төв төрийн бус байгууллагаас санаачилж буй энэхүү арга хэмжээг МуиС­ийн Бизнесийн сургууль, Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сан, Монгол улсын хөгжлийн Банк хамтран зохион байгуулж байгаа нь энэ. уул уурхайн түүхий эдэд түшиглэж ирсэн хөгжиж буй орнуудад эдийн засгаа богино хугацаанд төрөлжүүлж, орлогын олон сувагтай болохоор шамдаж эхэллээ. Export Mongolia бизнес чуулган нь уул уурхайн бус нэмүү өртөг шингэсэн эцсийн бү тээгдэхү ү ний

экспортыг нэмэгдүүлж, гадаад худалдааны нэгдсэн сүлжээ бий болгох тал дээр төр хувийн хэвшил, санхү үжү үлэгч байгууллагуудын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх, экспортод гарч буй туршлага болон ололт амжилтыг таниу­лах зорилготой гэж зохион байгуулагчдын зүгээс хэлж байна.

“Монголд үйлдвэрлэв” үзэс­гэлэн худалдаа, бизнес форумыг жил бүр аНу, Канад, Япон улсад “Экспорт, олон улсын

худалдааны төв” тББ зохион байгуулж ирсэн. тухайлбал, дэлхийн банкны дэмжлэгээр “Монголд үйлдвэрлэв 2019” арга хэмжээг тус банкны 189 орны төлөөлөл байрлах төв цогцолборт ирэх дөрөвдүгээр сард зохион байгуулахаар бэлтгэлээ хангаж байна.

уул уурхайн бус салбарын өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлж, энэ салбарыг цаашид хөг­жүүлэхэд олон нийтийн бай­гууллагууд дор бүрнээ анхаарч эхэлсний бодит жишээ энэ. Нөгөө талд Монголын эдийн засгийг чирэх, ирээдүйд өсөлтийн бодит хөшүүрэг болох уул уурхайн бус салбар нь хувийн хэвшлийн хүч сорих шинэ талбар нь болж байна.

уул уурхайн бус салбар хөгжих хэрээр өнөөдрийн шийдвэрлэж чадахгүй байгаа ажилгүйдэл, ядуурлыг бага багаар бууруулах боломжтой гэж судлаач нар үздэг. уул уурхайтай харьцуулбал, уул

уурхайн бус салбар нь илүү олон хүнийг ажлын байраар хангаж, түүний дотор жендерийн ялгаа ч арилдаг онцлогтой. тэрчлэн олон улсын зах зээлд дотоодод үйлдвэрлэсэн бараа, бүтээгдэхүүн гаргахад үндэсний тодотгол нь нэмүү өртөг шингэсэн бараа, бүтээг дэхүүн болдог.

IPhone­ийн ганцхан ширхэг XS Max утасны үнэ Монголын 22 тонн түүхий нүүрстэй тэнцэж байгаа. инновац шингэсэн бүтээгдэхүүн улс орныхоо эдийн засгийг энэ мэт байдлаар дэмжиж байх жишээтэй. Манай улсын нийт экспортын 80­аас дээш хувийг эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүн бүрдүүлж, төсөвт эзлэх нөлөөлөл нь жин дарсан хэвээр байна. Нэмүү өртөг шингэсэн уул уурхайн бус бараа, бүтээгдэхүүн үндэсний нийт бүтээгдэхүүнийг өсгөж, иргэдийн орлогыг нэмдэг. ингээд зогсохгүй үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн ханш ч одоогийнх шиг уруудаад байдаггүй онцлогтой. өөрөөр хэлбэл, эдийн засгийн тус­гаар тогтнолын нэг баталгаа нь үйлдвэрлэгч, экспортлогч байхаас өнөөдөр шалтгаалж байна. Export Mongolia бизнес чуулганаар гадаад худалдааны нэгдсэн сүлжээ бий болгож, төр хувийн хэвшил, санхүүжүүлэгч байгууллагуудын хооронд гүүр барих юм. тодруулбал, гурван талын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлж, экспортод гарч буй

бараа, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аж ахуйн нэгжийн туршлага, ололтоо баялаг бүтээгчид хоорондоо хуваалцаж, зөвлөх үйлчилгээ авах тэр боломж, бололцоог чуулганы үеэр хэлэлцэх юм.

С.Батсайхан / ЗГМ©

уул уурхайн бус салбар нь хөгжсөн улсын гадаад ху­далдааны алдагдал хамгийн бага байдаг. төлбөрийн тэнц­лийн алдагдал буурах хэрээр эдийн засгийн үр ашиг нэмэгдэж, нөхцөл байдал сайжирдаг. Export Mongo­lia бизнес чуулганы үеэр “Монголд үйлдвэрлэв 2019” үзэсгэлэн худалдаа бизнес форумд хэрхэн хамрагдах талаар нэмэлт мэдээлэл өгө­хөөр төлөвлөжээ. Энэ удаагийн чуул ганаар экспортын талаар төрөөс баримталж буй бодлого, экспортод гарч буй үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн тэргүүн туршлага, олон улсын байгууллагуудын хэрэгжүүлж буй төсөл хөтөл­бөрүүд, экспортын барим­жаатай үйлдвэрлэлийн сан­хүүжилт зэрэг мэдээллийг нэг дороос авах боломжийг бизнес эрхлэгчдэд олгох аж.

уул уурхайн салбарт нийт ажиллах хүчний ердөө дөрвөн хувь л ажиллаж байна. харин хөдөө аж ахуйн салбарт нийт ажиллах хүчний 30 хувь ногдох аж. Үндэсний статистикийн хорооны энэ оны нэгдүгээр сарын нийгэм, эдийн засгийн мэдээллээр, улсын хэмжээнд нийт бүртгэлтэй 24.4 ажилгүй иргэн байна. Эдгээр иргэдээ ажилтай, орлоготой болго­ход уул уурхайн бус салбараа хөгжүүлснээр шинэ аж лын байр бий болгох боломж байгааг салбарынхан хэлж байна.

• Манай улсын хувьд төсвийн орлого эрдэс түүхий эд, түүний зах зээлээс хамаарч байнга савладаг. энэ нь эдийн засгийн өсөлтийг сааруулж, үүнийг дагаж хөдөлмөрийн зах зээл, бизнесийн хэвийн үйл ажиллагаа ч их, бага хэмжээгээр доголдож, хохирол амсаж байгаа.

• экспорт, олон улсын худалдааны төв төрийн бус байгууллагаас санаачилж буй энэхүү арга хэмжээг МУИС-ийн Бизнесийн сургууль, жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сан, Монгол Улсын хөгжлийн Банк хамтран зохион байгуулж байна.

• Дэлхийн банкны дэмжлэгтэйгээр “Монголд үйлдвэрлэв 2019” арга хэмжээг тус банкны 189 орны төлөөлөл байрлах төв цогцолборт ирэх дөрөвдүгээр сард зохион байгуулахаар бэлтгэлээ хангаж байна.

уул уурхайн сал барт нийт

ажил лах хүчний ердөө дөрвөн хувь л ажиллаж байна

эдийн засгийн нөхцөл орлогын хос морьтой байхыг шаардаж байна

shaNghaI coMPosItE

haNg sENg KosPIs&P 500 toPIxDow JoNEs FtsE 100 NIKKEI 225

0.50%0.13%

0.20% 0.42%0.051%

0.37%0.80%0.079%

Erdene Resource Development торонто

Өдөр 4.35% Сар Жил

0.270.250.24

aspire Mining австрали

Өдөр 5.26% Сар Жил

0.02

0.020.02

Rio tinto австрали

Өдөр 0.66% Сар Жил

80.7778.0575.33

XII/03XII/03XII/03XII/03 I/15I/15I/15I/15 II/27II/27II/27II/27

Өдөр 0.96% Сар Жил

turquoise hill Resources ltd торонто

2.482.332.19

ЗаХ Зээлийн гОл үЗүүлэлт:

Өдөр 2.46% Сар ЖилӨдөр 1.2% Сар Жил

аПу ХК

600620640

580I/07 I/07 I/07I/07I/18 I/18 I/18I/18II/27 II/27 II/27II/27

гОвЬ ХК

Өдөр 0.29% Сар Жил

МОнгОл ШууДан ХК

340

350

330

650

600

550

Сүү ХК

205210

200195

Өдөр 2.64% Сар Жил

Монгол Улсын экспорт(Сая ам.доллар)

2016

4.9

2017

6.2

2018

7.0

ҮСх©