Apollo i MarsjaszO mechanizmach inspiracji

skala popularności tematu: freski (Rafael), rzeźba (S. Maderno)…

pojedynek o znaczeniu kultowym

Apollo – kult na Delos i w Delfach

Marsjasz – kult Dionizosa; Frygia środkowa część Azji Mniejszej (dzisiaj Turcja)

pojedynek o znaczeniu kulturowym – muzyczne style

Auleta = muzyka instrumentalna

Apollo = śpiew + gra na kitarze

aulos

•Instrument odkryty przez

Atenę – naśladujący

wrzask Gorgony

•Otwarta, cylindryczna

rurka pierwotnie z kości

udowej ptaków lub

zwierząt, następnie witka

bukszpanu, cedru, drzewa

laurowego

•Stroik trzcinowy u wlotu

•Dzisiejszy obój lub klarnet

kithara

•Instrument strunowy,

szarpany

•Udoskonalony typ liry

•Duże pudło rezonansowe,

ramiona krótsze,

wzniesione prosto ku

górze

Herbert patrzy…Poszukiwanie właściwej inspiracji tekstu „Apollo i Marsjasz”

Pietro Perugino, Apollo i Marsjasz, 1495 - 1500, olej na desce, 39 x 29 cm, Luwr, Paryż.

José de Ribera, Apollo i Marsjasz (wersja 1), 1637, olej na

płótnie, 202 x 255 cm, Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela, Belgia; (wersja 2), 1637, olej na płótnie, 176 x 227 cm, Museo Nationalle di San Martino, Neapol.

Tizziano Vecellio – Tycjan, Apollo i Marsjasz, ok. 1570-1575, olej na płótnie,

212 x 207 cm, Statni Zamek, Kromieryż.

Herbert

Ribera

Perugino

Tycjan

Poszukiwanie elementów wspólnych: Herbert a obrazy Tycjana i Ribery

fabuła

• scena rozgrywa się pod wieczór,

• obecność sędziów

• obojętność Apollina – czyści instrument

klimat

• wrzask Marsjasza

• drzewo osiwiało, słowik kamienieje

sens

• konflikt pomiędzy sztuką uczoną a sztuką profanów

• nurt apolliński i dionizyjski w kulturze

• sztuka a natura

Ribera a Herbert

wrzask Marsjasza

sędziowie

wieczór

sprzeczności:

1.skrzypce i fletnia

Pana

2.modelunek ciał

3.kontrasty barwne

Tycjan a Herbert

wieczórsędziowie – król Midas (=Tycjan)obojętny Apollosprzeczności:1.skrzypce i fletnia Pana2.pies salonowy i pies polujący 3.cywilizacja i las4.Natura potentior ars

KOMPILACJA WIZUALNYCH KLISZ???

RIBERA TYCJAN

SENS

FABUŁA

FABUŁA

KLIMAT WRZASKU

Jan Lebenstein

OWIDIUSZ PRZEMIANY

Tak gdy krzyczał, Feb skórę

oddzierał mu z ciała.

Już wszystko było raną, krew

zewsząd się lała,

I gdy zasłona nerwów została

odkryta,

Widać bijące żyłki, drgające

jelita,

I żył na jego ciele policzyłbyś

mnóstwo.

[VI, 391 – 400, przeł. Brunon

Kiciński]

Kto kształtował naszą znajomość mitologii? W jakim stopniu pobudził naszą wyobraźnię?