RELATO DUNHA EXPERIENCIA: APRENDENDO A COOPERAR

COOPERAR… PARA APRENDER

CEP ANTONIO MAGARIÑOS PASTORIZA

Santiago de CompostelaLAURA PATRICIA BEA FRANCO

ROSA FIEL PAZ

APRENDIZAXE COOPERATIVA: UNHA ESCOLA PARA TOD@S

CEP ANTONIO MAGARIÑOS

12 unidades21 profesores/as (AL compartida que atende a 32 al umnos)

262 alumnos/as (8 con ACS)Atención á diversidade: Apoio entre profes dentro da aula, desdobles e aprendizaxe cooperativa, Coodinacións en tempo lectivo (CN, CACS, CA)

Programas: PLAMBE, PROA, Abalar, Seccións Bilingües, PFPP, Fomento do Galego

Curso 2011/ 12Formación con Down Pontevedra coa Universidade de Vic da man de Jesús Soldevila. Inicio da experiencia

Rosa- orientadora

Aplicamos dinámicas do Ámbito A, de cohesión de grupo (Maleta, Branco e a diana, mundo de cores …) en varias titorías especialmente do 1º Ciclo e en dous cursos con problemas serios no clima de aula. Tamén puxo en práctica, de forma esporádica varias dinámicas do ámbito B, concretamente a parada de 3 minutos, lectura compartida e técnicas 1- 2 -4 e álbum de cromos.

Laura- Titora de 3º

Formación de grupos estables durante un tempo continuado, con cambios de estructura de aula en función do comportamento do alumnado, actividades a realizar e descoñecemento de técnicas e metodoloxía de resolución de conflictos. Aínda non dera tempo a tratar o Ámbito C.

O profesorado empeza a escoitar unha nova terminoloxíae a ver, de forma aínda anecdótica, actividades específicas para a mellora do clima de aula e a cohesión de grupo.

As actividades realizadas puntualmente en 3º e 6º relativas ao ámbito B non tiveron transcendencia a nivel de centro neste primeiro ano e víronse como actividades en equipo; descoñecíase o matiz de aprendizaxecooperativa.

Este primeiro momento foi so unha toma de contacto no que realizamos, como exercicios do curso as actividades propostas de forma máis ou menos puntual.

Incidencia no centro

O descoñecemento de todos os ámbitos e concretamente do Ámbito C cos obxectivos e plans de

A inseguridade na aplicación de moitas das dinámicas e termos poucos referentes.

A orientadora non dispoñía dunha aula propia na que aplicar as dinámicas dunha maneira máis estable.

Aínda non tiñamos claro que a proposta ía máis alá dunha actividade para convertirse nunha metodoloxía de traballo que cambiou a maneira de impartir docencia e mesmo de pensar, afrontar e resolver as dificultades ou a diversidade do alumnado.

Dificultades

Curso 2012/ 13Formación con Down Pontevedra coa Universidade de Vic da man de Jesús Soldevila. Seguimento da experiencia

Rosa- orientadora

Coñecemento do Medio en 6º.

Traballo en equipos estables en todas as áreas . Aplicación das estructuras dos tres ámbitos na área de CM. Superación das dificultades e medos iniciais, dos conflictos interpersoais e valoración da mellora da aula e do alumnado, moi especialmente do alumnado con NEAE (un alumno con ACS e outro con problemas disruptivos, ademáis de dousTDAH).

Laura- Titora de 4º de baixa, non puido continuar

O profesorado percibe un cambio estructural na aula de forma permanente.

A titora manifesta que os grupos cooperativos “salvaron” a estes nenos con dificultades e que viviron un progreso moi salientable.

As familias destes alumnos manifestaron a súasatisfacción pola mellora académica e actitudinal dos rapaces e falaba do seu interese por continuar con esta proposta no IES.

Incidencia no centro

Moitos dos pais e nais manifestaron expresamente, nun primeiro momento a seu disgusto por agrupar aos seus fillos con tal ou cal rapaz e mesmo polas xuntanzas que tiñan que facer fóra de aula nalgúns casos.

Algúns nenos/as manifestaron rexeitamento polaagrupación nun primeiro momento, que foiampliamente superado.

Dificultades

Curso 2013/ 14Formación con Down Pontevedra coa Universidade de Vic da man de Jesús Soldevila. Afianzamento da experiencia

Rosa e Laura, titoras de 3º•Equipos estables en todas as áreas .•Aplicación das estructuras dos tres ámbitos en todas as áreas que imparte a titora. •Traballo cooperativo coa titora do outro 3º e coprofesorado do centro . •Xurden novas dificultades, pero somos un equipo e afrontámolas de forma conxunta:

Lápices ao centro, composición dos grupos

Lápices ao centro aprendendo xuntos

O 75% do profesorado asiste no propio centro, dentro do PFPP, a formación específica sobre a aprendizaxecooperativa e aplican alomenos unha dinámica do Ámbito A e nalgúns casos algunha do Ámbito B.

Seis aulas crean equipos de traballo estables tendo en contaen cinco delas os criterios da aprendizaxe cooperativa na formación dos grupos. Polo momento so nos terceiros se traballa coa dinámica cooperativa, aínda que nos outroscursos se empezan a facer experiencias puntuais nestesentido.

Creamos o blogue: cooperando entre profes e un aula virtual específica de aprendizaxe cooperativo.

Mesmo aparece o apartado “Grupos cooperativos” na revista do centro.

Incidencia no centro

Algúns exemplos do día a día

Matemáticas: no súper Vídeo

Parada de tres minutos: Distribuir 31€ na familia de 4 membros:

Compra do día de forma equilibrada.

Decidiron

quen ía facer a compra

quen facía as contas, supervisaba ou quen dictaba ...

quen se encargaba do diñeiro,

Valoración final das decisións que tomou cada grupo, os

erros e solucións adoptadas e tamén sobre o propio

traballo cooperativo. Todos: Na libreta: enunciado do problema, datos, operacións e

solución

Na mesa: productos mercados, calculadora (opcional),

cartos, folio de decisións

Máis problemas:

Os problemas (ou os exercicios de matemáticas) plantéxanse no grupo para resolver coa técnica de lápices ao centro e a veces con 1-2-4.

Todos teñen o mesmo na libreta.

Algúns exemplos do día a día

Matemáticas… e Mariña?????

Algúns exemplos do día a día

Matemáticas… e Mariña?????

Algúns exemplos do día a día

Matemáticas… e Mariña?????

Algúns exemplos do día a día

Linguas

Lectura compartida

Folio Xiratorio

.

Algúns exemplos iniciando o tema

No meollo :

Lectura compartida, parada de tres minutos, 1-2-4 e lapices ao centro

Mapa conceptual a catro bandas

Coñecemento do Medio

Fin de tema:

Mapa conceptual a catro bandas/ Album de cromosDistribuir no A3 todo o tema combinando debuxos e texto.

Cada membro do grupo ten que expoñer para a aula unha parte

Inicio de tema

� Lectura rápida (títulos, imaxes e pés de foto)

individual

� Parada de tres minutos

� Que sabes do tema?

� Que queres aprender?

Album de cromos

Facilitadores

As libretas

As dianas

As carpetas e plans de grupo

.

Actividades individuais

no equipo

.

Actividades conxuntas

Outrosagrupamentos

.… e así o viviron eles. Valoracións

Redacción da carta: Grupos de aula: Parada de tres minutosCada grupo redacta unha cartaExpertos: Redacción final da carta.

Selección das preguntasGrupos de aula: 1,2, 4 e Parada de 3 minutosCada grupo escolle 4 preguntas que quere facerlle ao alcalde.Expertos: selección da batería de 9 preguntas en total.

As dúas aulas xuntasEnsaio das preguntas e establecemento de turnos.Normas da saída (Gran grupo)

Grupo de expertos

Interdisciplinar: Visita ao Concello

.

Dificultades

Conflictos dentro do grupo: cohesión. Require moito

diálogo, paciencia e tempo de reflexión conxunta co

grupo.

Constitución dos grupos sen coñecer aos nenos/as.

Permanencia ou cambio de grupos.

Descoñecemento de máis dinámicas e estruturas.

Con algunhas familias ás que lle costa aceptar a

inclusión de todos/as.

Como superar os medos de moitos compañeiros a

meterse nesta aventura.

Como sobrelevar o libro de texto e a presión do

tempo con esta metodoloxía.

.

CONCLUSIÓNS:

porque seguir cooperando?

BENEFICIOS:� Con esta metodoloxía non é preciso falar de

inclusión porque ninguén queda excluído.

� Cooperar é contaxioso: este ano os profes pediron

seguir coas reunións periódicas para seguir cooperando….

Incluso co móvil onde temos un grupo de Whatsapp!!!!

� Melloramos todos: notas, autoestima, autonomía, clima

da aula…Aumento da autoestima de todos os alumnos,

todos melloran e se sinten parte do grupo.

� Alumnos son protagonistas do seu propio aprendizaxe: aprenden dos compañeiros, investigan

pola súa conta…

� Como profe: invita a seguir investigando, a compartir

experiencias co resto dos profes, mellora a autoestima, a

confianza,...

E NESTE CURSO RECÉN ESTRENADO…