ARALING PANLIPUNAN BAITANG 4, YUNIT 2 Ang Pilipinas bilang

Copyright © 2018 Quipper Limited

1

ARALING PANLIPUNAN

BAITANG 4, YUNIT 2

Ang Pilipinas bilang Isang Bansa TALAAN NG NILALAMAN

Introduksyon 2

Aralin 1: Ang Pilipinas 3

Layunin Natin 3

Subukan Natin 4

Alamin Natin 5

Pag-aralan Natin 5

Suriin Natin 11

Sagutin Natin 12

Pag-isipin Natin 12

Gawin Natin 12

Aralin 2: Mga Katangian ng Pilipinas 15

Layunin Natin 15

Subukan Natin 16

Alamin Natin 17

Pag-aralan Natin 17

Suriin Natin 23

Sagutin Natin 24

Pag-isipin Natin 24

Gawin Natin 24

Karagdagang Kaalaman 26

Pagyamanin Natin 27

Paglalagom 28

Dapat Tandaan 29

Dagdag Sanggunian 30

Gabay sa Pagwawasto 30

Sanggunian 32


2

BAITANG 4 | ARALING PANLIPUNAN

YUNIT 2

Ang Pilipinas bilang Isang Bansa

Ang Pilipinas ay isang bansang may napakayamang kultura at kasaysayan.

Ito ay binubuo ng mahigit sa 7,000 pulo o isla na hitik sa iba’t ibang likas na

yaman at magagandang tanawin. Bilang isang bansa o estado, taglay nito ang

iba’t ibang elemento ng pagkabansa.

Bakit itinuturing na isang bansa ang Pilipinas? Ano ang mga katangian nito

bilang isang bansa?

Sa yunit na ito, tatalakayin natin ang pagiging bansa o pagkabansa ng

Pilipinas at ang mga katangian nito.

Pindutin ang Home button para bumalik sa Talaan ng Nilalaman


3

Aralin 1

Ang Pilipinas

Ang pagiging bansa ng Pilipinas ay produkto ng malawak na kasaysayan ng

pakikibaka at pagsisikap ng mga katutubong Pilipino. Sa pagbangon mula sa

pananakop ay nakamit ng Pilipinas ang kalagayan nito bilang isang bansa.

Kalakip nito ang pagpapatibay ng kultura, tradisyon, pamahalaan, at

ekonomiya upang maging isang ganap na estado.

Paano mapatutunayan na ang Pilipinas ay isang bansa?

Sa araling ito, ating susuriin ang pagkabansa ng Pilipinas sa pamamagitan ng

pagtalakay ng pamahalaan, batas, kasaysayan, wika, at kultura nito.

Layunin Natin

Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang

naipaliliwanag na ang Pilipinas ay isang bansa.


4

Bilugan ang letra ng tamang sagot.

1. Alin ang katutubong pagkaing Pilipino?

a.

b.

c.

2. Alin ang sumakop sa Pilipinas nang mahigit 300 daang taon?

a.

Estados Unidos

b.

Hapon

c.

Espanya

3. Alin ang opisyal na tirahan at opisina ng Pangulo ng Pilipinas?

a.

b.

c.

Subukan Natin


5

Ang Pilipinas ay isang bansa na

matatagpuan sa Timog-Silangang Asya.

Tingnan ang mapa sa ibaba. Nakikita mo

ba kung nasaan ang Pilipinas?

Pilipino ang tawag sa mamamayan ng

Pilipinas. Ang pambansang watawat ng

Pilipinas ang opisyal na simbolo ng ating

bansa. Ang kasaysayan at katangian ng

mga Pilipino ay naipahahayag sa

pamamagitan ng paggamit at pagtangkilik sa pambansang watawat.

Ang pagbuo ng pambansang pagkakakilanlan o identidad ay nakasalig sa

mga katangian bilang isang bansa.

Pag-aralan Natin Alamin Natin

Tandaan at gawing gabay ang

kahulugan ng sumusunod na

mga salita:

• opisyal – pantungkulin,

kinatawang pambansa

• pagtangkilik - pagpapakita

ng suporta

• nakasalig – nakabatay,

naka-ugat

• ahensiya – sangay

• sagisag – simbolo

• balangkas – estruktura,

pagkakabuo

• niratipika – pinagtibay

• inalipusta – inapi,

pinagmalupitan, hinamak

• nasyonalismo – diwang

makabayan, pagmamahal

sa bansa

• probisyon – tadhana,

panukala, plano

Mapa ng Timog-Silangang Asya


6

Napag-aralan natin na ang isang bansa ay binubuo ng mga pangkat ng taong

may iisang pamahalaan, batas, kasaysayan, wika, at kultura. Dahil ang

Pilipinas ay isang bansa, mayroon din ito ng mga nabanggit. Isa-isahin natin

ang mga salik na ito.

Pamahalaan Ang lahat ng bansa ay mayroong

sariling batas at pamahalaan.

Dahil ang Pilipinas ay isang

bansa, mayroon din itong batas

at pamahalaan na namamahala

sa kaayusan ng estado,

nakikipag-ugnayan sa iba’t ibang

pandaigdigang ahensiya at mga

bansa, at nangangalaga sa

karapatan ng mga Pilipino.

Ang Pilipinas ay isang demokratikong bansa. Ibig sabihin, ang mga

mamamayang Pilipino ay may karapatan at kakayahang magdesisyon para sa

bansa. Isang halimbawa nito ay ang pagboto tuwing eleksiyon. Dahil sa

demokrasya, nagagawa ng mga Pilipino na pumili ng mga lider na nais nilang

mamuno sa bansa. Ang pangulo ang nagsisilbing lider ng ating bansa.

Siya ang namamahala sa pagpapatupad ng mga bagay-bagay sa bansa at

nagsisilbing pinuno ng sangay militar. Ang pamahalaan ng Pilipinas ay

binubuo ng tatlong sangay—ehekutibo, lehislatibo, at hudikatura. Ang tatlong

sangay na ito ang nagtutulong-tulong upang mapatakbo nang maayos ang

ating bansa.

Ang sangay ehekutibo ang namamahala sa pagpapatakbo ng bansa at

pagpapatupad ng mga batas. Ang sangay lehislatibo naman ang gumagawa o

Palasyo ng Malacañang


7

nagsasaayos ng mga batas. Samantala, ang sangay hudikatura naman

ang nagbibigay interpretasyon sa mga batas at nagbibigay hatol sa mga

lumalabag sa batas.

Batas Ang mga layunin ng pamahalaan at ang

mga desisyong ginagawa nito para sa

bansa ay pangunahing nakabatay sa

konstitusyon o saligang batas.

Ang Konstitusyon ng 1987 ang

pangunahing gabay ng Pilipinas sa mga

batas na ipinatutupad sa bansa.

Binubuo ito ng 18 artikulo na tumatalakay sa mga karapatan at tungkulin ng

isang mamamayang Pilipino. Dito rin nakasaad ang mga tungkulin ng

pamahalaan, ang mga pambansang sagisag ng bansa, ang balangkas ng

pamamahala, at mga layunin ng bansa. Samantala, ang kani-kaniyang lokal na

batas at alituntunin na ipinatutupad sa mga lalawigan, lungsod, bayan, at

barangay ay nakasalig din sa konstitusyon.

Ang Konstitusyon ng 1987 ay dumaan sa mahabang kasaysayan at maraming

rebisyon o pagbabago. Ang kasaysayan nito ay nagsimula noong 1899 sa

Malolos, Bulacan, nang aprubahan ng Kongreso ng Malolos ang ipinasang

balangkas ni Emilio Aguinaldo tungo sa panimulang kasarinlan ng Pilipinas.

Sa pagdaan ng kasaysayan at iba’t ibang pamumuno ay nagkaroon ng mga

pagbabago sa konstitusyon. Noong Oktubre 1986, inapbrubahan ng

Komisyong Konstitusyunal ang Konstitusyon ng 1987. Ito ay niratipika sa

ilalim ng pamunuan ni Corazon Aquino noong Pebrero 2, 2987 at idineklara

bilang bagong Konstitusyon ng bansa noong Pebrero 11 ng parehong taon.


8

Kasaysayan Ang Pilipinas ay may makulay na kasaysayan. Bago ang panahon ng

pananakop, ang mga pamayanan o barangay sa Pilipinas ay pinamumunuan

ng iba’t ibang sultan o datu. Aktibo silang nakikipagkalakalan sa mga dayuhan

mula sa mga karatig bansa. Mayroon din silang sariling kultura, wika, at mga

paniniwala.

Panahon ng mga Espanyol

Dumating ang mga Espanyol sa bansa noong ika-16 na siglo nang hindi

sinasadyang marating nina Ferdinand Magellan ang Pilipinas. Dito nagsimula

ang mahigit 300 taong pananakop ng mga Espanyol sa bansa. Nakaranas ng

matinding paghihirap ang mga Pilipino sa kamay ng mga dayuhan. Trinato

ang mga katutubo bilang pinakamababang uri ng tao sa lipunan. Bukod pa

rito, lubusang inalipusta ang mga Pilipino sa larangan ng trabaho at

pamumuhay. Sa pagdaan ng mga panahon, natuto ang mga Pilipino na

labanan ang puwersa ng mga Espanyol. Sa pagtatapos ng ika-19 na siglo,

ganap na nagising ang nasyonalismo ng mga Pilipino na kanilang ipinamalas

sa pamamagitan ng himagsikan. Ipinahayag ng Pilipinas ang kanilang

kalayaan mula sa Espanya noong 1898.

Panahon ng mga Amerikano

Matapos ang matagal na pananakop ng mga Espanyol ay pumasok naman sa

bansa ang mga Amerikano. Sila ang nagpalaganap ng tinatawag na

patakarang benevolent assimilation. Ito ay ang pamamahala ng mga

Amerikano sa Pilipinas upang tulungan itong makapagsarili. Ang pagdating ng

mga Amerikano sa bansa ay nagbukas ng magagandang pagkakataon sa

larangan ng edukasyon at transportasyon sa bansa. Gayunpaman, ang mga

patakarang inihayag ng mga Amerikano ay nakatulong din upang palaguin

ang kanilang personal na interes para sa Estados Unidos.


9

Panahon ng mga Hapones

Ang mga Hapones ang huling nanakop sa Pilipinas. Sa kabila ng maikling

panahon ng pananakop, naging malupit ang mga Hapones sa mga Pilipino.

Ang mga sundalong Hapones ay nakilala sa pagpatay at panghahalay ng

kababaihan. Isang tanyag na pangyayari sa kasaysayan ng Pilipinas ay ang

Death March na naganap noong panahon ng pananakop ng Hapon.

Natalo ng Estados Unidos at mga kakampi nito ang puwersa ng Hapon noong

Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Muling napasakamay ng mga Amerikano

ang Pilipinas at noong 1946, pinalaya at tuluyan nang naging isang malayang

bansa ang Pilipinas.

Wika Ang pambansang wika ng Pilipinas ay

Filipino. Ito ay binubuo ng mga salita

mula sa iba’t ibang katutubong wika

at diyalekto sa Pilipinas. Mayroong

mahigit-kumulang 175 wika sa buong

bansa. Ang walong pangunahing

wika ay Ilokano, Pangasinense,

Kapampangan, Tagalog, Cebuano,

Hiligaynon, Bikol, at Waray.

Ang pagpapaunlad ng pambansang

wika ay isang isyu na laganap noon

pa mang panahon ng pananakop.

Nagsimula ito sa Saligang Batas ng

Biak-na-Bato (1896) na nagsabing

Tagalog ang pambansang wika.

Mapa ng mga Wika


10

Noong 1935 ay tinalakay sa Kongreso ang pagpili ng pambansang wika

ng bansa. Naging isang mahalagang usapin ito sapagkat nang mga panahong

iyon ay nananatili pa rin ang Espanyol at Ingles bilang mga opisyal na wika sa

buong kapuluan. Sa pamumuno ni Manuel Quezon ay nagkaroon ng

probisyon sa Saligang Batas ng 1935 na pagyayamanin ang wikang Filipino.

Bukod pa rito, itinatag sa pamamagitan ng Batas Komonwelt Bilang 184 ang

Surian ng Wikang Pambansa (SWP) na siyang mag-aaral ng mga diyalekto sa

Pilipinas upang mapaunlad at mapatibay ang pambansang wika.

Sa pagkaluklok ni Corazon Aquino bilang pangulo ay pinalitan ang SWP bilang

Linangan ng mga Wika sa Pilipinas (LWP). Sa pagkaka-apruba ng Konstitusyon

ng 1987, itinatag ang Komisyon ng Wikang Filipino.

Kultura Mayaman at makulay ang kultura ng mga Pilipino. Ito ay bunga ng mga

sinunang paniniwala at tradisyon na naimpluwensiyahan na rin ng kultura ng

mga mananakop. Ang mga pista at pagdiriwang, wika, paniniwala, at kuwento

ay mahahalagang patunay sa yaman at ganda ng kulturang Pilipino.

Taon-taon ay dinarayo ng mga turista at lokal na mamamayan ang iba’t ibang

bahagi ng Pilipinas upang maranasan o matunghayan ang mga pista at

selebrasyon na kadalasang nakabatay sa mga relihiyosong paniniwala.

Tanyag na halimbawa nito ang Sinulog ng Cebu, Dinagyang ng Ilo-Ilo, at

Ati-atihan ng Aklan.

Bakas rin ang kultura ng Pilipinas sa larangan ng sining. Kilala ang Pilipinas sa

mga natatanging sayaw katulad ng tinikling at pandanggo sa ilaw. Nariyan din

ang katutubong awitin, dula, at mga epiko na nagpapakita ng ating

kasaysayan at paniniwala bago pa man dumating ang mga mananakop.

Ang mga di-materyal na kulturang ito, lalo na ang ating mga pamahiin at

tradisyon, ay sinusunod o pinahahalagahan pa rin sa kasalukuyan.


11

Ang ating kaugalian, tulad ng pagiging masipag, magalang, at matiisin ay mga

tanda ng pagka-Pilipino na hinahangan ng iba’t ibang lahi. Sa lahat ng ito,

marahil ay pinakatanyag tayo sa konsepto ng bayanihan o pagtutulungan sa

oras ng pangangailangan. Ang mga katangiang ito ay bumubuo sa ating

natatanging pagkakakilanlan bilang mga Pilipino.

Isulat sa patlang kung Tama o Mali ang bawat pangungusap.

1. Ang kasalukuyang konstitusyon ng Pilipinas ay ang

Saligang Batas ng 1986.

2. Ang Espanya, Estados Unidos, at Hapon ang tatlong

bansang sumakop sa Pilipinas.

3. Ang walong pangunahing wika ay Ilokano,

Pangasinense, Kapampangan, Tagalog, Cebuano,

Hiligaynon, Bikol, at Waray.

4. Ang tatlong sangay ng pamahalaan ng Pilipinas ay

ang ehekutibo, lehislatibo, at konstitusyon.

5. Ang Pilipinas ay binubuo ng mahigit sa 7,000 isla.

6. Nasa ilalim ng sangay hudikatura ang Korte Suprema

ng Pilipinas.

7. Ang Dinagyang, Ati-Atihan, at Sinulog ay mga

halimbawa ng pistang Pilipino.

8. Ang Konstitusyon ng 1987 ay pinagtibay noong

panahon ng pamumuno ni Corazon Aquino.

Suriin Natin


12

9. Benevolent Assimilation ang tawag sa uri ng

patakaran ng mga Hapones sa Pilipinas.

10. Ang Pilipinas ay isang bansa dahil ito ay mayroong

pamahalaan, kultura, kasaysayan, at wika.

Sagutin ang sumusunod na mga tanong:

1. Ano ang batayan sa pagiging bansa ng Pilipinas?

2. Anong uri ng pamahalaan ang umiiral sa Pilipinas?

3. Ano ang pambansang wika sa Pilipinas? Anong mga wika at diyalekto

ang bumubuo rito?

Sa iyong palagay, bakit mahalaga na iyong paunlarin at ipagmalaki ang

pagiging isang Pilipino?

Magsaliksik pa upang madagdagan ang kaalaman tungkol sa pamahalaan,

batas, kasaysayan, wika, at kultura ng Pilipinas. Layunin nitong higit pang

mapagtibay ang pagkaunawa sa pagkabansa ng Pilipinas. Gumamit ng tsart.

Sagutin Natin

Pag-isipan Natin

Gawin Natin


13

Ang Pilipinas bilang Isang Bansa

Mga Salik ng

Pagkabansa Karagdagang Kaalaman

Pamahalaan

Batas

Kasaysayan

Wika

Gamitin ang sumusunod na rubrik bilang gabay:

Pamantayan

[25%]

Mas Mababa

kaysa

Inaasahan

[50%]

Kailangan pa

ng

Pagsasanay

[75%]

Magaling

[100%]

Napakahusay Marka

Nilalaman Wala o

nakakalap ng

impormasyon

tungkol sa

isang salik

lamang,

marami pa

ring kulang;

hindi

nadagdagan

ang kaalaman

sa

pagkabansa

ng Pilipinas

Nakakalap ng

impormasyon

tungkol sa

dalawang

salik ng

pagkabansa

subalit may

kulang pa rin;

nadagdagan

nang kaunti

ang kaalaman

sa

pagkabansa

ng Pilipinas

Kumpleto ang

impormasyong

nakalap

tungkol sa

tatlong salik ng

pagkabansa;

tiyak na

nadagdagan

ang kaalaman

sa pagkabansa

ng Pilipinas

Kumpleto at

detalyado ang

impormasyong

nakalap

tungkol sa

apat na salik

ng

pagkabansa;

tiyak na tiyak

na

nadagdagan

ang kaalaman

at napagtibay

ang


14

pagkaunawa

sa pagkabansa

ng Pilipinas

Kaayusan

at Kalinisan

Walang

kaayusan at

napakadumi

ng tsart;

napakaraming

nakitang bura,

dumi o

pagkakamali

Medyo hindi

maayos at

malinis ang

tsart;

maraming

nakitang

bura, dumi, o

pagkakamali

Maayos at

malinis ang

tsart; may

ilang nakitang

bura, dumi, o

pagkakamali

Napakaayos at

napakalinis ng

tsart; walang

nakitang bura,

dumi, o

pagkakamali

Panahon ng

Paggawa

Nakapagpasa

ng output sa

loob ilang

minuto/

oras/araw/

linggo

matapos ang

itinakdang

panahon ng

pagpapasa

dahil

ipinaalala ng

guro

Nakapagpasa

ng output sa

loob ng ilang

minuto/

oras/araw/

linggo

matapos ang

itinakdang

panahon ng

pagpapasa

Nakapagpasa

ng output sa

itinakdang

minuto/

oras/petsa ng

pagpapasa

Nakapagpasa

ng output bago

pa ang

itinakdang

minuto/

oras/petsa ng

pagpapasa

KABUUAN


15

Aralin 2

Mga Katangian ng Pilipinas

Ang Pilipinas bilang isang malayang

bansa ay may iba’t ibang katangian.

Ito ay isang kapuluang napaliligiran

ng mga bahaging tubig sa rehiyon

ng Timog-Silangang Asya.

Ang magandang lokasyon ng

Pilipinas ay isa sa mga katangian

nito na ikinaiiba sa maraming

bansa na nasa kalakhang

kontinente kagaya ng Thailand at

Cambodia. Maliban pa sa kalagayang pangheograpiya, natatangi rin sa

rehiyon ang pagiging bansang demokratiko ng Pilipinas.

Nasa kapangyarihan ng mga Pilipino ang pagpapatakbo ng pamahalaan.

Sinisikap ng pamahalaan na paunlarin ang kabuhayan ng bansa gayundin ang

kultura nito.

Bakit at paano naiiba ang Pilipinas sa ibang bansa?

Sa araling ito, ating tatalakayin ang heograpikal, pulitikal, ekonomikal, at

kultural na katangian ng Pilipinas. Sa pamamagitan nito ay susubukan nating

tingnan ang kagalingan ng bansa at kakayahan ng mga Pilipino sa iba’t ibang

aspekto.

Layunin Natin

Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang naiisa-isa

ang mga katangian ng Pilipinas bilang isang bansa.


16

Pagtambalin ang bawat konsepto tungkol sa katangian ng Pilipinas

bilang isang bansa sa Hanay A at ang larawan sa Hanay B.

Hanay A Hanay B

1. Timog-Silangang Asya A.

2. Pangulo ng Pilipinas B.

3. Natatanging Pilipinong sayaw C.

4. Likas na yaman ng Pilipinas

D.

5. Mga manggagawang Pilipino E.

Subukan Natin


17

May iba’t ibang katangian ang Pilipinas

batay sa heograpiya, pulitika,

ekonomiya, at kultura nito. Ang mga ito

ang siyang nagbibigay ng katauhan sa

Pilipinas bilang isang bansa. Atin pang

kilalanin ang Pilipinas batay rito.

Heograpikal na Katangian Ang Pilipinas ay isang arkipelago.

Ibig sabihin, ang bansa ay binubuo

ng napakaraming isla na may

magkakaibang hugis at laki. Binubuo

ang ating bansa ng mahigit sa 7,000 isla

na nahahati sa tatlong pangkat ng mga

pulo—Luzon, Visayas, at Mindanao.

Sa kasalukuyan, may natuklasan pang

mahigit sa 500 bagong pulo sa bansa.

Tinatayang nasa 2,700 lamang sa mga

pulong ng bansa ang mayroong

pangalan.

Ang Pilipinas ay matatagpuan sa

rehiyon ng Timog-Silangang Asya.

Kasama sa rehiyong ito ang mga

bansang Brunei, Myanmar, Thailand, Singapore, Malaysia, Cambodia, at

Vietnam. Bawat isa sa mga ito, bagaman magkakalapit, ay magkakaiba ang

heograpikal na katangian.

Pag-aralan Natin Alamin Natin

Tandaan at gawing gabay ang

kahulugan ng sumusunod na

mga salita:

• tinataya – ipinalalagay,

tinatantiya

• plate – malaking piraso ng

hiwa-hiwalay na ibabaw na

bahagi ng Mundo

• pruweba – katunayan

• ekwador – likhang isip na

guhit sa ibabaw ng Mundo

na naghahati sa hilaga at

timog hating globo o

hemispero

• typhoon belt - lugar sa

Karagatang Pasipiko na

palaging dinadaanan ng

bagyo

• oportunidad – pagkakataon

• balanse – pantay

• benipesyo - pakinabang

• pagtangkilik - pagsuporta


18

Ang Pilipinas ay napaliligiran din ng malalaking anyong tubig—ang

Karagatang Pasipiko sa silangan, Dagat Kanlurang Pilipinas sa kanluran, Kipot

ng Bashi sa hilaga, at Dagat Celebes sa timog. Ang pinakadulong bahagi ng

bansa sa hilaga ay ang Y’ami sa Batanes, at ang sa timog naman ay ang Saluag

sa Tawi-Tawi.

Mapa ng Timog-Silangang Asya


19

Kasama rin ang Pilipinas sa tinatawag na Ring of Fire. Ito ay isang lugar

sa Pasipiko kung saan maraming paggalaw ng mga plate na nagdudulot ng

pagkakabuo ng mga bulkan at pagkakaroon ng mga paglindol. Pruweba nito

ang maraming bulkang matatagpuan sa Pilipinas, tulad na lamang ng Mayon,

Taal, at Pinatubo.

Malapit sa ekwador ang Pilipinas kaya naman tropikal ang klima rito. Dalawa

lamang ang klimang nararanasan sa bansa—ang tag-ulan at tag-araw.

Daanan din ng bagyo ang Pilipinas, lalo na sa Luzon at Visayas, dahil sakop ito

ng typhoon belt sa Karagatang Pasipiko.

Pulitikal na Katangian Ang Pilipinas ay kinikilala bilang isang malayang bansa at estado. Mayroon

itong sariling pamahalaan na pinamumunuan ng pangulo ng bansa. Dahil ang

Pilipinas ay isang demokratikong bansa, ang mga opisyal ng pamahalaan ay

inihalal ng mga tao. Nanunungkulan sila sa loob ng tatlo hanggang

anim na taon.

Mapa ng Pacific Ring of Fire


20

Ang kabuuan ng Pilipinas ay pinamumunuan ng isang pambansang

pamahalaan. Upang mapadali ang pagpapatakbo ng bansa, mayroong iba’t

ibang lokal na pamahalaan na namumuno sa bawat probinsiya, lungsod,

bayan, at barangay. Ang maliliit na pamahalaang ito ay inaasahang

magpapatupad, magsasaayos, at magpapanatili ng mga layunin at patakaran

ng pambansang pamahalaan. Ang lahat ng pamahalaang lokal sa Pilipinas ay

napasasailalim sa Kagawaran ng Interyor at Pamahalaang Lokal.

Mayroon ding umiiral na mga batas sa bansa. Ang Konstitusyon, mga batas,

alituntunin, at ordinansa ay ipinatutupad sa bansa. Ito ang sinusunod ng mga

tao sa kanilang araw-araw na gawain at pamumuhay.

Dahil ang Pilipinas ay isang bansa, nakikipag-ugnayan din ito sa iba’t ibang

bansa. Sa katunayan, ang Pilipinas ay bahagi ng mga pandaigidigang

organisasyon na tumutulong sa bansa sa pagpapanatili ng karapatang pantao

at pagsagip sa mga nasalanta ng natural na kalamidad. Ang mga samahang

United Nations, Association of Southeast Asian Nations, at Asia-Pacific Economic

Cooperation ay ilan lamang sa mga pandaigdigang samahang kinabibilangan

ng ating bansa.

Ekonomikal na Katangian Ang pisikal o heograpikal na katangian ng

bansa ay may epekto sa mga gawaing

pang-ekonomiya nito. Dahil sa ating lokasyon

at pagiging arkipelago, ang ating bansa ay

sagana sa iba’t ibang likas na yaman. Ang

pagkakaroon ng maraming likas na yaman ay

makatutulong sa pagpapaunlad ng Pilipinas

dahil ipinahihiwatig nito na marami tayong

produkto na maaaring ipagbili sa

pandaigdigang pamilihan. Ipinahihiwatig din Chocolate Hills sa Bohol


21

ng mayamang kalikasan ng ating bansa ang pagkakaroon ng maraming

oportunidad upang bigyan ng trabaho ang mga Pilipino o kaya naman ay

tustusan ang ating pang-araw-araw na mga pangangailangan.

Ayon sa mga pag-aaral, ang ekonomiya ng Pilipinas ay patuloy na lumalago.

Noong 2017, kinilala ang ating bansa bilang ika-10 sa mga bansa na may

pinakamabilis na paglago ng ekonomiya. Dahil dito, inaasahan na mas mabilis

pang lalago ang ekonomiya ng bansa sa mga susunod na taon.

Tandaan na mahalaga ang paglago ng ekonomiya ng bansa sapagkat ang

mabuti at balanseng takbo ng ekonomiya ay nangangahulugan ng mas

maginhawang buhay para sa mga mamamayan. Kung balanse at maganda

ang ekonomiya ng isang bansa, nagkakaroon ng oportunidad ang

pamahalaan na bumuo ng mas maraming proyekto at makapagbibigay ng

mas maraming benepisyo para sa mga mamamayan.

Mga Modernong Gusali sa Metro Manila


22

Kultural na Katangian Ang kultura ng mga Pilipino ay natatangi. Ito ay nahubog mula sa mga

sinaunang kaalaman at paniniwala bago pa man dumating ang mga

mananakop. Sa pagdaan ng panahon ay naimpluwensiyahan ito ng mga

dayuhang sumakop sa ating bansa.

Halimbawa, sagana sa iba’t ibang pamahiin, mito, alamat, at paniniwala ang

mga Pilipino. Natatangi rin ang mga pagdiriwang at pagkain sa Pilipinas tulad

ng letson, sinigang, at adobo. Ang mga ito ay nagmula pa sa mga naunang

henerasyon at naipasa sa kasalukuyan sa pamamagitan ng patuloy na

paggamit at pagtangkilik sa mga paniniwalang ito.

Larawan ng mga Nagsasayaw ng Tinikling


23

Isulat sa patlang kung Tama o Mali ang bawat pangungusap.

1. Ayon sa mga ulat, bumaba ang antas ng ekonomiya

ng Pilipinas noong 2017.

2. Ang Kagawaran ng Interyor at Lokal na Pamahalaan

ang pangunahing ahensiya na nagbabantay sa mga

gawain ng pambansang pamahalaan.

3. Karatig-bansa ng Pilipinas ang mga bansang Vietnam

at Malaysia.

4. Bilang isang arkipelago, ang Pilipinas ay binubuo ng

maraming isla na may iba’t ibang laki at sukat.

5. Ang Mayon, Pinatubo, at Taal ay mga bulkan sa

Pilipinas.

6. Ang Pilipinas ay kasapi ng United Nations at

Association of Southeast Asian Nations.

7. Dahil sa Ring of Fire, nagkakaroon ng maraming

bulkan sa Pilipinas.

8. Ang pagiging malapit ng Pilipinas sa ekwador ay

walang epekto sa klima ng bansa.

9. Sa mahigit 7,000 isla sa Pilipinas, nasa 5,000 lamang

ang mayroong pangalan.

10. Ang pisikal na kaanyuan at likas na yaman ng

Pilipinas ay nakatutulong sa pagpapaunlad ng

ekonomiya ng bansa.

Suriin Natin


24

Sagutin ang sumusunod na mga tanong:

1. Ano ang heograpikal na katangian ng Pilipinas?

2. Ano ang karaniwang hanapbuhay ng mga mamamayan sa bansa?

3. Ano ang katangian ng kultura ng mga Pilipino?

Alin sa mga katangian ng Pilipinas ang iyong maipagmamalaki? Ipaliwanag

ang iyong sagot.

Kasama ang nakatatanda, pumunta sa pinakamalapit na museo sa inyong

lugar. Alamin ang kasaysayan at kuwento sa likod ng mga bagay o gamit na

makikita roon. Ang mga bagay na makikita sa museo ang siyang bumubuo sa

materyal na kultura ng bansa. Sa tulong ng mga nakitang kagamitan o artifact

ay gumawa ng isang paglalarawan ng mga tradisyon at paniniwalang

maaaring ginawa ng mga katutubong gumamit ng mga bagay na nakita. Isulat

ito sa notebook o sa isang bond paper.


Pamantayan

[25%]

Mas Mababa

kaysa

Inaasahan

[50%]

Kailangan pa

ng Pagsasanay

[75%]

Magaling

[100%]

Napakahusay Marka

Nilalaman Wala o

bahagyang

nailarawan

ang mga

Nailarawan ang

mga nakitang

kagamitan,

subalit may

Kumpleto ang

ang

paglalarawan

sa mga

Kumpleto at

detalyado ang

paglalarawan

sa mga

Sagutin Natin

Pag-isipan Natin

Gawin Natin


25

nakitang

kagamitan;

hindi o

bahagyang

nailarawan

ang tradisyon

at

paniniwalang

maaaring

ginawa ng mga

katutubo

kulang pa rin;

bagaman hindi

kumpleto,

nailarawan ang

tradisyon at

paniniwalang

maaaring

ginawa ng mga

katutubo

nakitang

kagamitan;

mahusay na

nailarawan

ang tradisyon

at

paniniwalang

maaaring

ginawa ng mga

katutubo

nakitang

kagamitan;

napakahusay

na nailarawan

ang tradisyon

at

paniniwalang

maaaring

ginawa ng mga

katutubo

Kaayusan at

Kalinisan

Walang

kaayusan at

napakadumi

ng output;

napakaraming

nakitang bura,

dumi o

pagkakamali

Medyo hindi

maayos at

malinis ang

output;

maraming

nakitang bura,

dumi, o

pagkakamali

Maayos at

malinis ang

output; may

ilang nakitang

bura, dumi, o

pagkakamali

Napakaayos at

napakalinis ng

output; walang

nakitang bura,

dumi, o

pagkakamali

Panahon ng

Paggawa

Nakapagpasa

ng output sa

loob ilang

minuto/

oras/araw/

linggo

matapos ang

itinakdang

panahon ng

pagpapasa

dahil ipinaalala

ng guro

Nakapagpasa

ng output sa

loob ng ilang

minuto/

oras/araw/

linggo matapos

ang itinakdang

panahon ng

pagpapasa

Nakapagpasa

ng output sa

itinakdang

minuto/

oras/petsa ng

pagpapasa

Nakapagpasa

ng output bago

pa ang

itinakdang

minuto/

oras/petsa ng

pagpapasa

KABUUAN


26

Ang pista ng Sinulog sa Cebu ay isang relihiyoso at kultural na pista na

ipinagdiriwang tuwing ikatlong linggo ng Enero. Ang pistang ito ay idinaraos

upang bigyampugay si Santo Niño dahil sa mga biyayang kaniyang

ipinagkakaloob sa mga mamamayan ng probinsiya.

Ang Sinulog ay maituturing na isa sa mga pinakatanyag na kapistahan sa

Pilipinas. Taon-taon, libo-libong turista, lokal at dayuhan, ang pumupunta sa

Cebu upang dumalo sa iba’t ibang gawain ng kasiyahan at pagdarasal.

Ang debosyon ng mga Cebuano kay Santo Niño ay nagsimula pa noong ika-16

siglo nang ipalaganap ito ng mga Espanyol sa lalawigan.

Karagdagang Kaalaman

Pagdiriwang ng Pista ng Sinulog


27

Bumuo ng apat na pangkat. Bawat pangkat ay maghahanda ng isang maikling

iskit o pagtatanghal na ipakikita sa klase sa susunod na linggo. Pumili ng isang

katangian ng Pilipinas na maaaring ipamalas sa klase.

1. Heograpikal – paraan ng pagtugon ng mga Pilipino sa habang at

pagkatapos ng paglindol

2. Ekonomikal – pakikipag-ugnayan ng Pilipinas sa iba’t ibang bansa

tungkol sa usapin ng likas na yaman

3. Pulitikal – paghahalal ng mga bagong lider ng bansa

4. Kultural – pagdaraos ng isang pista sa bansa

Pagkatapos ay sagutin ang sumusunod na mga tanong:

1. Bakit mahalagan gmalaman at maintindihan ang mga katangian ng

Pilipinas bilang isang bansa?

2. Paano nakatutulong ang kaalaman tungkol sa mga katangian ng

Pilipinas sa pagpapaunlad ng bansa?


Pamantayan [25%]

Mas Mababa

kaysa

Inaasahan

[50%]

Kailangan pa

ng Pagsasanay

[75%]

Magaling

[100%]

Napakahusay

Marka

Pag-unawa sa

Paksa/

Gawain

Karamihan sa

impormasyong

inilahad ay hindi

tama

Ang pagtatanghal

ay hindi

Karamihan sa

impormasyong

inilahad ay tama

Nagpapakita ng

pag unawa sa

paksa o gawain

Halos lahat ng

imporma yong

inilahad ay

tama

Nagpapakita ng

tamang pag-

Tama ang

impormasyong

inilahad

Nagpapakita ng

ganap na pag-

Pagyamanin Natin


28

tumutugma sa

paksa o gawain

unawa sa paksa

o gawain

unawa sa paksa o

gawain

Kooperasyon

ng mga

Kasapi ng

Pangkat

Hindi

nagtutulungan

ang mga kasapi

para sa kanilang

gagawing

pagtatanghal

Isang tao lamang

ang gumagawa

para sa

pagtatanghal

Ang mga kasapi

ay may kani-

kaniyang ideya at

hindi

magkasundo sa

dapat nilang

gawin

Ilang kasapi

lamang ang nag-

aambag para sa

pagtatanghal

Ang mga kasapi

ay tumatanggap

ng ideya nang

hindi nagbibigay

ng negatibong

komento at

sinusubukang

magkasundo sa

dapat gawin

Karamihan sa

mga kasapi ay

nagbibigay ng

ambag sa

pagbuo ng

presentasyon

Ang mga kasapi

ay tumatanggap

ng ideya ng isa’t

isa at

nagkakasundo as

dapat gawin

Lahat ng kasapi

ay may ambag sa

pagbuo ng

presentasyon

Pagtatanghal Nagpuputol-putol

ang pagtatanghal

Hindi halos

nakikinig o

nanonood ang

mga manonood

Maraming

pagkakataon na

bumubulong at

hindi naririnig

Hindi gumagamit

ng angkop na

galaw o kilos; o

hindi masyadong

gumagalaw

Nagpapakita ng

pagkahiya o

hindi tiyak ang

gagawin

Sinusubukang

makuha ang

interes ng mga

manonood

Hindi

masyadong

marinig sa ilang

pagkakataon

Gumagamit ng

angkop na galaw

at kilos sa ilang

pagkakataon

Nagpapakita ng

kumpiyansa

Nakukuha ang

interes ng mga

manonood

Nagsasalita sa

paraang

naririnig ng mga

manonood

Gumagamit ng

angkop na

galaw at kilos sa

maraming

pagkakataon

Nagpapakita ng

kumpiyansa

Nakakaaliw at

nakukuha ang

interes ng mga

manonood

Nagsasalita nang

malakas at

malinaw

Gumagamit ng

angkop na galaw

at kilos

KABUUAN


29

Pilipinas

Elemento

Pamahalaan: Demokratiko

Batas: 1987 Konstitusyon

Kasaysayan: Sinaunang Panahon, Panahon ng Pananakop, at Panahon ng Pagsasarili

Wika: Filipino

Kultura: May sariling mga paniniwala at tradisyon

Katangian

Heograpikal: Arkipelago

Pulitikal: Pangulo ang Pinuno

Ekonomikal: May iba't ibang kabuhayan

Kultural: Natatangi at may impluwensiya ng dayuhan

Paglalagom


30

Ang sumusunod na mga video link ay maaaring tingnan para sa karagdagang

impormasyon o mas malalim na pagtalakay:

• Ang Araw ng Kasarinlan ng Pilipinas ni Michael “Xiao” Chua

(https://www.youtube.com/watch?v=7CzIdD4FDng)

• Ang Pagbabago ng Pilipinas Bunga ng Digmaan ni Michael “Xiao” Chua

(https://www.youtube.com/watch?v=KBfXp9_YF2I)

• Ang Kabihasnang Pandagat ng Pilipinas ni Michael “Xiao” Chua

(https://www.youtube.com/watch?v=QXDTN8Ht1pQ&list=PL4npoH__cg

W3Ur7w2NIqAth0bT_pB5_jl&index=11)

DAPAT TANDAAN

• Ang Pilipinas ay isang bansang arkipelago na matatagpuan sa

Timog-Silangang Asya.

• Bilang isang bansa, ang Pilipinas ay may heograpikal, pulitikal,

ekonomikal, at kultural na katangian.

• Ang Pilipinas ay isang demokratikong bansa na

pinamumunuan ng pangulo.

• Binubuo ng tatlong sangay ng pamahalaan ng Pilipinas, ang

sangay ehekutibo, lehislatibo, at hudikatura.

• Maraming Pilipinong kultura at tradisyon ang

pinahahalagahan pa rin sa bansa hanggang sa kasalukuyan.

Dagdag Sanggunian

https://www.youtube.com/watch?v=KBfXp9_YF2I

https://www.youtube.com/watch?v=QXDTN8Ht1pQ&list=PL4npoH__cgW3Ur7w2NIqAth0bT_pB5_jl&index=11

https://www.youtube.com/watch?v=QXDTN8Ht1pQ&list=PL4npoH__cgW3Ur7w2NIqAth0bT_pB5_jl&index=11


31

Aralin 1: Ang Pilipinas

Subukan Natin

1. a

2. c

3. a

Suriin Natin

1. Mali

2. Tama

3. Tama

4. Mali

5. Tama

6. Tama

7. Tama

8. Tama

9. Mali

10. Tama

Aralin 2: Mga Katangian ng Pilipinas

Subukan Natin

1. d

2. e

3. a

4. b

5. c

Gabay sa Pagwawasto


32

Suriin Natin

1. Mali

2. Mali

3. Tama

4. Tama

5. Tama

6. Tama

7. Tama

8. Mali

9. Mali

10. Tama

“Biag ni Lam-Ang.” Tagalog Lang. Nakuha mula sa

https://www.tagaloglang.com/biag-ni-lam-ang-buod/

Calbay, R. “Wika o diyalekto?” The Varsitarian. Nakuha mula sa

http://varsitarian.net/features/20060818/wika_o_diyalekto

Hernandez, C. & Borlaza, C. “Philippines.” Encyclopaedia Britannica. Nakuha

mula sa https://www.britannica.com/place/Philippines

Lambert, T. “A Brief History of the Philippines.” Local Histories. Nakuha mula

sa http://www.localhistories.org/philippines.html

“Major Agricultural Products.” Philippine Consulate General: Toronto, Canada.

Nakuha mula sa http://www.philcongentoronto.com/general/

general_products.php

Panos Mourdoukoutas. “Duterte's Philippines Is The 10th Fastest Growing

Economy in The World.” Forbes. Nakuha mula sa https://www.forbes.

com/sites/panosmourdoukoutas/2017/06/20/dutertes-philippines-is-

the-10th-fastest-growing-economy-in-the-world/#6e6034705887

Sanggunian

https://www.tagaloglang.com/biag-ni-lam-ang-buod/

http://varsitarian.net/features/20060818/wika_o_diyalekto

https://www.britannica.com/place/Philippines

http://www.localhistories.org/philippines.html

http://www.philcongentoronto.com/general/%20general_products.php

http://www.philcongentoronto.com/general/%20general_products.php


33

“Philippine Constitution.” Official Gazette of the Republic of the Philippines.

Nakuha mula sa http://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/

"Philippine Government." Official Gazette of the Republic of the

Philippines. Nakuha mula sa http://www.gov.ph/about/gov/

Roberto T. Añonuevo. “Paglingon sa Ugat ng Komisyon sa Wikang Filipino.”

Komisyon sa Wikang Filipino. Nakuha mula sa http://kwf.gov.ph/

kasaysayan-at-mandato/

“Synopsis of Philippine History.” Philippine History. Nakuha mula sa

http://www.philippine-history.org/

“The Geographical Characteristics of the Philippines.” Famous Filipino. Nakuha

mula sa http://www.famousfilipino.com/content/view/266/144/

“Three Branches of Government.” Philippine Information Agency. Nakuha mula

sa http://pia.gov.ph/branches-of-govt.

http://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/

http://www.gov.ph/about/gov/

http://kwf.gov.ph/%20kasaysayan-at-mandato/

http://kwf.gov.ph/%20kasaysayan-at-mandato/

http://www.philippine-history.org/

http://www.famousfilipino.com/content/view/266/144/

http://pia.gov.ph/branches-of-govt

Documents

ARALING PANLIPUNAN BAITANG 4, YUNIT 2 Ang Pilipinas bilang