Upload
yasir-molina
View
23
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Arbeid, vergrijzing en globalisering: naar een nieuw sociaal pact?! Marc De Vos. België vandaag. Hoogtepunt van private welvaart in absolute termen (micro) Tanende gezondheid (macro): Geleidelijk verval van de welvaartsstaat: gezondheidszorg, pensioen, gezinsbijslagen, armoede, onderwijs - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Arbeid, vergrijzing en globalisering:
naar een nieuw sociaal pact?!
Marc De Vos
België vandaag• Hoogtepunt van private welvaart in
absolute termen (micro)• Tanende gezondheid (macro):
– Geleidelijk verval van de welvaartsstaat: gezondheidszorg, pensioen, gezinsbijslagen, armoede, onderwijs
– Onvoldoende economische groei ondanks historisch hoge en lange mondiale groei
– Onvoldoende werkgelegenheid – dysfunctionele arbeidsmarkt
Uitdagingen 21ste eeuw
• Klimaat
• Energie
• Religie en multi-etnische samenleving
• …
• Vergrijzing
• Globalisering
Vergrijzing
Vergrijzing• Vergrijzing = levensverwachting +
denataliteit + baby boomers / baby busters• Geboortecijfer: 1,6 vs. 2,1• Beroepsactieve bevolking EU25:
– 303 milj. 2004 – 280 milj. 2025– Verlies van 1 miljoen / jaar over de komende
20 jaar economische impact!
• België in 2020:– Actieven: -300.000 + resterende ouder– Niet-actieve ouderen: +200.000
Uitdagingen
• Het “piramidespel” van de sociale zekerheid & stijgende kosten in pensioen en gezondheidszorgen
• Minder financieringsbasis in de economie
• Internationale competitiviteit
• Afbetaling staatsschuld
Meervoudige bankschroef
Een uitweg?• Rapporten Commissie Vergrijzing:
– Activiteitsgraad 70% “asap” (62% nu)– Productiviteitsstijging van 1,75% per jaar tot
2030 (1,45% gemiddeld tussen 1980-2004)– Stijging ziekteverzekering: max. 3% per jaar
(5% gemiddeld 1970-2006)– Afbouw staatsschuld tot 60% BBP tegen 2014
(nu 85%) & alles wat vrijkomt terug in de SZ– Economische groei van gemiddeld 2,2% op
jaarbasis tot 2030 (1,8% tussen 1990-2005)
Activiteitsgraad• Activiteitsgraad:
– van nu 61 % moet naar ong. 70%– +400.000 VTE
• Werkloosheid van 14% naar 8%: trendbreuk• Noodzakelijk:
– Werklozen en zwartwerkers recupereren– Langer werken– Betere “matching” op de arbeidsmarkt– Selectieve immigratie– Tewerkstellingsgroei in de private sector
Arbeidsmarkt vandaag• Meerdere arbeidsmarkten
– Hooggeschoold/laaggeschoold – man/vrouw – Vlaanderen/Wallonië – publiek/privaat etc.
• Keihard voor de zwakste - laaggeschoolde– 3 keer meer kans op werkloosheid – (EU15: 1,5)– Bijna 1 op 10 in langdurige werkloosheid– Nauwelijks 5% per jaar geniet een opleiding– Tewerkstelling geconcentreerd in de marge van
de arbeidsmarkt – insiders/outsiders– Manifeste raciale stratificatie
Arbeidsmarkt en ouderen• Activiteitsgraad:
– 25-49: 85% (EU15: 84%) – 50-64: 41% (EU15 55%) – 60-64: 12% - 65-69: 3% (EU15: 7%)
• Aandeel zelfstandigen:– Algemeen: -20%– 60+: 50%
• Aanwervingen +50 jaren: minder dan 4%• 70% van de 50+ werkt 15 jaar of langer
voor = WG – slechts 54% in tijdelijke AO
Arbeidsmarkt en ouderen• Activiteitsgraad:
– 25-49: 85% (EU15: 84%) – 50-64: 41% (EU15 55%) – 60-64: 12% - 65-69: 3% (EU15: 7%)
• Aandeel zelfstandigen:– Algemeen: -20%– 60+: 50%
• Aanwervingen +50 jaren: minder dan 4%• 70% van de 50+ werkt 15 jaar of langer
voor = WG – slechts 54% in tijdelijke AO Geen arbeidsmarkt na 50 jaar & ontslag
Oorzaken• Push:
– Personeelsbeleid, mentaliteit en discriminatie– Loonkosten en kostprijs aanvullende
verzekeringen– Ontslagkosten
• Pull:– Gebrek aan perspectief: alles of niets– Werken loont te weinig– Mentaliteit
• Vervroegde pensionering: 80% - “lump of labour” syndroom
Globalisering
Globalisering
• Politieke, economische én technologische liberalisering
• Per saldo enorme voordelen voor de gehele wereldeconomie, inclusief voor de ontwikkelde landen
• Verliezers in bepaalde regio’s en bepaalde sectoren
• Nog maar het begin, behoudens mondiale crisis – demografische ontwikkeling
370 460 460
590
1.000 1.000
1.470
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
1980 Pre-1990 Post-1990
Advanced Developing countries Additional developing countries
Globalisering• India en China zijn vandaag nog wezenlijk
agrarische landen• BBP: China = 6 x België; India = 2 x België• China:
– Gemiddelde jaarinkomen top 1% in 2006 = 10.000 EUR
– 77% van de stedelijke huishoudens in China vandaag jaarinkomen van – 2500 EUR
– In 2008 = derde economie ter wereld, maar in BBP/capita nog niet in de top 100
• BRICs + “The Next Eleven”
Implicaties• Gevaren (voor ons):
– Enorm reservoir aan goedkope en goedgeschoolde arbeid
• Kansen:– Enorme investeringen in infrastructuur en
technologie etc. zijn nodig– Lokale consumentenmarkt, ook voor dure
Westerse producten– De groei-economieën worden enorme klanten
én investeerders– Winnen als consumenten én als economie
Productiefactor arbeid
• “Prijs” van arbeid staat onder druk• Dalend aandeel van arbeid in het
nationale inkomen• Productiviteitsgroei essentieel• High velocity arbeidsmarkt: sneller, meer
variatie, meer verandering• Beter omgaan met verandering v.
gestandaardiseerde arbeidsmarkt en loopbaan: IMF, Oeso, Europese Unie
Besluit
Besluit
• Zowel voor vergrijzing als voor globalisering: anders gaan werken
• De budgettaire en economische noodzaak is ook een sociale noodzaak én een ethische noodzaak
• Weg van de retoriek van verworven rechten. Iedereen moet (samen) veranderen: WGs, WNs en overheid
Besluit
• Verandering is geen revolutie en is elders al met succes gebeurd:– Combinatie werk-gezin– Van jobzekerheid naar werkzekerheid– Activering doordrijven in werkloosheid– Langer en anders werken– Opleiding en vorming– Vakbonden en werkgevers kunnen en moeten
voortrekkers worden
• Arbeidsmarkt is prioritair maar geen panacee
Statisch v. Dynamisch
Contact Info
Marc De Vos
T. 02 412 02 60
www.itinerainstitute.org