Architektura polskiego ubezpieczenia spoecznegoMateusz witochowski

Idea zabezpieczenia spoecznego

Metody zabezpieczenia spoecznego

Gwne rnice metod zabezpieczenia spoecznego

Gwne rnice metod zabezpieczenia spoecznego

Gwne rnice metod zabezpieczenia spoecznego

Gwne rnice metod zabezpieczenia spoecznego

UBEZPIECZENIE SPOECZNE

Czy jest Ubezpieczenie spoeczne Jest to metoda ochrony sytuacji yciowych obywateli, wynikajca bezporednio z art. 67 KonstytucjiWynikaj z niej prawa do wiadcze dla ludzi objtych danym ubezpieczeniem, po spenieniu okrelonych warunkw. (jeeli zachodzi w ogle stosunek ubezpieczenia)(zdarzenie faktyczne/zdarzenie ubezpieczeniowe/spenione warunki/wiadczenie)

Ubezpieczenie spoeczne w Polsce

Podzia ubezpieczenia spoecznego

Co chroni ubezpieczenia(ryzyko ubezpieczeniowe)

Zasady podlegania ubezpieczeniom spoecznymReguluje je Rozdzia 2 UosusKatalog zamknity

Kto podlega obowizkowo i przymusowoKto podlega dobrowolnieKto jest zwolniony na zasadzie zbiegu tytuw

Ubezpieczony / PatnikUbezpieczeni : osoby fizyczne podlegajce chocia jednemu z ubezpiecze spoecznych.

Patnicy : w bardzo wskim skrcie, s to osoby zobowizane do wpacania skadek do ZUS. M.in. Pracodawca, Kancelaria Sejmu, duchowny nie bdcy czonkiem zakonu, jednostka podlega MON w stosunku do onierzy niezawodowych, powiatowy urzd pracy w stosunku do bezrobotnych, nawet sam ubezpieczony zobowizany do pacenia skadek na wasne ubezpieczenia

Schemat podlegania ubezpieczeniomMateusz witochowskiZawiera umow o pracPracodawca APowstaje tytu do ubezpieczenia. M: ubezpieczony Pa: patnikRejestracja w ZUSOpacanie skadki za M i za PaZawiera umow zlecenia

Schemat podlegania ubezpieczeniomMateusz witochowskiZawiera umow zleceniaPracodawca AM jest studentem, nie podlega obowizkowo ubezpieczeniom z tego tytuu

Zbieg obowizku ubezpieczeniaDotyczy ubezpieczenia emerytalnego i rentowegoZdarza si w sytuacji gdy jedna osoba posiada wicej ni 1 tytu do ubezpieczenia (np.: umowa o prac + umowa zlecenia)Co do zasady ubezpieczonemu wystarcza jeden tytu do chronienia ryzyka.

Schemat podlegania ubezpieczeniomZbieg tytuwMateusz witochowskiZawiera umow o pracPracodawca AZawiera umow zleceniaPracodawca BWakacje 2010, M si obroni, nie jest studentem(wynagrodzenie nie nisze ni minimalne)Ze wzgldu na to i umowa o prac jest tytuem tzw. bezwzgldnym to w tym przypadku umowa zlecenia jest zwolniona z obowizku ubezp.Zawarcie II Umowy o pracPracodawca CM podlega ubezpieczeniom z obu tytuw obowizkowo gdy s to tytuy bezwzgldne

Schemat podlegania ubezpieczeniomZbieg tytuwMateusz witochowskiZawiera umow o pracPracodawca AZawiera umow zleceniaPracodawca BWakacje 2010, M si obroni, nie jest studentem(wynagrodzenie nie nisze ni minimalne)Ze wzgldu na to i umowa o prac jest tytuem tzw. bezwzgldnym to w tym przypadku umowa zlecenia jest zwolniona z obowizku ubezp.Zakada dziaalno gospodarczMattmarMoe nie podlega ubezpieczeniom ! (*mj wniosek) chyba e dobrowolne emerytalne + rentowe

Schemat podlegania ubezpieczeniomi co si dzieje z nasz skadk. Lecz zanim M dostanie pienidze Skadka ktr paci patnik (za to e ma pracownika)Fundusz emerytalny158,86 zOFE 94,90zSkadka ktr paci patnik w imieniu pracownikaSkadka emerytalna do OFE 7,3% |paci patnik w imieniu pracownikaFundusz rentowy78 z2,46%9,76%7,3%1,50%4,50%Fundusz chorobowy31,85 z2,45%Fundusz wypadkowy21,71 z1,67%385,32 z

Co si dzieje z nasz skadkZUS prowadzi konta indywidualne dla kadego ubezpieczonego, oznaczone numerem ewidencyjnym . Na tych kontach widniej tylko cyferkiPienidze zgromadzone w FUS przeznaczane s obecnie na wypat wiadcze, ktre s wymagalne teraz. Fundusz Ubezpiecze Spoecznych jest to dysponowany przez ZUS fundusz pastwowy, na ktry trafiaj wszystkie skadki. Realizuje on zadania wynikajce z I filaru emerytalnego. Oprcz dochodu ze skadki FUS jest dotowany przez pastwo oraz z rnego rodzaju krtkoterminowych poyczek. Fundusz jest podzielony na emerytalny/rentowy/chorobowy/wypadkowyTej zotwki co wpacilimy na pewno nie dostaniemy. Mamy jedynie gwarancje (w dn. Dzisiejszym) e dostaniemy cznie przynajmniej minimaln okrelon liczb zotwek.

Na zakoczenie ciekawa teza . . .30 mld z rocznie -> tyle podatnicy dopacaj do FUS16 mld rocznie -> tyle wynosi dotacja do KRUS4,5 mld rocznie -> dla emerytowanych mundurowych pochodzcych bezporednio z budetw MON i MSW1,8 tys z -> tyle kady podatnik dopaca do emerytur uprzywilejowanych grup zawodowychTak naprawd to rzd zadecyduje co i na jakich zasadach bdziemy otrzymywa jako wiadczenie emerytalneWarunek wypacalno Pastwa PolskiegoDalej -> wtpliwe s take pienidze w OFE gdy te fundusze maj obowizek trzyma 60% w obligacjach SP.Do czego moe doj

C.D.Pastwo moe sta si cakowicie niewypacalneA przyczyn tego jest demografia..

Rok 2008Rok 2030(dane GUS)Ludno38,6 mlnLudno w wieku prod. 18-64 /18-5924,6 mln21,25 mln Wiek emerytalny6,3 mln9,3 mlnNa utrzymaniu ZUS i KRUS8,4 mlnOk. 11 mlnW tym kilka milionw pastwowych posad ludnoci w wieku prod. Odprowadza skadki14,8 mln>1/2 = ok. 11 mlnNa 1 emeryta/ilo pracujcych1,76>1 pracujcy

C.D.Co do zasady w ZUS mam zagwarantowan emerytur i inne wiadczeniaAle co bdzie jak Skarb Pastwa stanie si niewypacalny. Przy obecnej dotacji z budetu mamy olbrzymi problem, co bdzie gdy dotacja bdzie rosa.Emerytur nie obniymy (bo za duy elektorat)Podatki i skadki jak podniesiemy, wszyscy pouciekaj Czy my, zaczynajc karier ubezpieczonego moemy liczy tylko na Pastwo ?

rdaInetta Jdrasik-Jankowska Pojcia i konstrukcje prawne Ubezpieczenia Spoecznego, Lexis Nexis, Warszawa 2007Portal Vat.plPortal Zus.plPortal www.stat.gov.plUstawy.

Zasady podlegania ubezpieczeniom spoecznymArt. 6.1. Obowizkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegaj, z zastrzeeniemart. 8 i 9, osoby fizyczne, ktre na obszarze Rzeczypospolitej Polskiejs:1) pracownikami, z wyczeniem prokuratorw;2) osobami wykonujcymi prac nakadcz;3) czonkami rolniczych spdzielni produkcyjnych i spdzielni kek rolniczych,zwanymi dalej czonkami spdzielni;4) osobami wykonujcymi prac na podstawie umowy agencyjnej lub umowyzlecenia albo innej umowy o wiadczenie usug, do ktrej zgodnie z Kodeksemcywilnym stosuje si przepisy dotyczce zlecenia, zwanymi dalej zleceniobiorcami,oraz osobami z nimi wsppracujcymi, z zastrzeeniemust. 4;5) osobami prowadzcymi pozarolnicz dziaalno oraz osobami z nimiwsppracujcymi;Kancelaria Sejmu s. 7/72009-02-266) posami i senatorami pobierajcymi uposaenie oraz posami do ParlamentuEuropejskiego wybranymi w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanymi dalej posamii senatorami;7) osobami pobierajcymi stypendium sportowe, zwanymi dalej stypendystamisportowymi;7a) pobierajcymi stypendium suchaczami Krajowej Szkoy Administracji Publicznej;8) osobami wykonujcymi odpatnie prac, na podstawie skierowania do pracy,w czasie odbywania kary pozbawienia wolnoci lub tymczasowego aresztowania;9) osobami pobierajcymi zasiek dla bezrobotnych, wiadczenie integracyjnelub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stau lub przygotowaniazawodowego dorosych, na ktre zostay skierowane przez powiatowyurzd pracy, zwanymi dalej bezrobotnymi;9a) osobami pobierajcymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, staulub przygotowania zawodowego dorosych, na ktre zostay skierowaneprzez inne ni powiatowy urzd pracy podmioty kierujce na szkolenie, stalub przygotowanie zawodowe dorosych, zwanymi dalej osobami pobierajcymistypendium;9b) osobami pobierajcymi stypendium na podstawie przepisw o promocji zatrudnieniai instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiw podyplomowychi niepozostawania w zatrudnieniu;10) duchownymi;11) onierzami niezawodowymi penicymi czynn sub, z wyczeniem onierzypenicych sub wojskow w charakterze kandydata na onierzazawodowego oraz onierzy penicych okresow sub wojskow;12) osobami odbywajcymi sub zastpcz;13) (uchylony);14) (uchylony);15) (uchylony);16) (uchylony);17) (uchylony);18) (uchylony);18a) funkcjonariuszami Suby Celnej;18b) (uchylony);19) osobami przebywajcymi na urlopach wychowawczych lub pobierajcymizasiek macierzyski albo zasiek w wysokoci zasiku macierzyskiego;20) osobami pobierajcymi wiadczenia socjalne wypacane w okresie urlopuoraz osobami pobierajcymi zasiek socjalny wypacany na czas przekwalifikowaniazawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a take osobamipobierajcymi wynagrodzenie przysugujce w okresie korzystania zewiadczenia grniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie,wynikajce z odrbnych przepisw lub ukadw zbiorowychpracy;Kancelaria Sejmu s. 8/82009-02-2621) osobami pobierajcymi wiadczenie szkoleniowe wypacane po ustaniu zatrudnienia.*Art. 9.1. Osoby, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 i 21, speniajce jednoczeniewarunki do objcia ich obowizkowo ubezpieczeniami emerytalnym irentowymi z innych tytuw, s obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytuu stosunkupracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o wiadczenieusug, do ktrej zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje si przepisy dotyczcezlecenia, albo umowy o dzieo, jeeli umow tak zawary z pracodawc, zktrym pozostaj w stosunku pracy, lub jeeli w ramach takiej umowy wykonujprac na rzecz pracodawcy, z ktrym pozostaj w stosunku pracy, czonkostwaw spdzielni, suby, pobierania wiadczenia szkoleniowego, wiadczenia socjalnego,zasiku socjalnego albo wynagrodzenia przysugujcego w okresie korzystaniaze wiadczenia grniczego lub w okresie korzystania ze stypendium naprzekwalifikowanie. Mog one dobrowolnie, na swj wniosek, by objte ubezpieczeniamiemerytalnym i rentowymi rwnie z innych tytuw, z zastrzeeniemust. 1a.1a. Ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, ktrych podstawa wymiaru skadek na ubezpieczeniaemerytalne i rentowe z tytuu stosunku pracy, czonkostwa w spdzielni,suby, pobierania wiadczenia szkoleniowego, wiadczenia socjalnego,zasiku socjalnego lub wynagrodzenia przysugujcego w okresie korzystania zewiadczenia grniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowaniew przeliczeniu na okres miesica jest nisza od okrelonej w art. 18ust. 4 pkt 5a, podlegaj rwnie obowizkowo ubezpieczeniom emerytalnemu irentowym z innych tytuw, z zastrzeeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a.1b. Jeeli ubezpieczeni, o ktrych mowa w ust. 1a, speniaj jednoczenie warunkido objcia ich obowizkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z wicejni jednego innego tytuu, stosuje si do nich odpowiednio ust. 2.2. Osoba speniajca warunki do objcia obowizkowo ubezpieczeniami emerytalnymi rentowymi z kilku tytuw, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 46 i 10,jest objta obowizkowo ubezpieczeniami z tego tytuu, ktry powsta najwczeniej.Moe ona jednak dobrowolnie, na swj wniosek, by objta ubezpieczeniamiemerytalnym i rentowymi take z pozostaych, wszystkich lub wybranychtytuw lub zmieni tytu ubezpiecze, z zastrzeeniem ust. 7.2a. Osoba, o ktrej mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 prowadzca jednoczenie pozarolniczdziaalno, o ktrej mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 podlega obowizkowoubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytuu tej dziaalnoci, jeeli z tytuuwykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy oKancelaria Sejmu s. 12/122009-02-26wiadczenie usug, do ktrej zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje si przepisydotyczce zlecenia, oraz wsppracy przy wykonywaniu tych umw podstawawymiaru skadek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest nisza od obowizujcejt osob najniszej podstawy wymiaru skadek dla osb prowadzcychpozarolnicz dziaalno. Moe ona dobrowolnie, na swj wniosek, by objtaubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi rwnie z tytuu, o ktrym mowa wart. 6 ust. 1 pkt 4.

3. Osoba prowadzca kilka rodzajw dziaalnoci pozarolniczej jest objta obowizkowoubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranegoprzez siebie rodzaju dziaalnoci.4. Osoby, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 18a, majce ustalone prawo doemerytury lub renty, podlegaj obowizkowo ubezpieczeniom emerytalnemui rentowym.4a. Osoby, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, majce ustalone prawo do emeryturylub renty podlegaj obowizkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym,jeeli rwnoczenie nie pozostaj w stosunku pracy, z zastrzeeniem ust. 4b.4b. Osoby, o ktrych mowa w ust. 4a, podlegaj obowizkowo ubezpieczeniomemerytalnemu i rentowym, jeeli umowa agencyjna, umowa zlecenia lub innaumowa o wiadczenie usug, do ktrej zgodnie z Kodeksem cywilnym stosujesi przepisy dotyczce zlecenia, albo umowa o dzieo, zostaa zawarta z pracodawc,z ktrym pozostaj rwnoczenie w stosunku pracy, lub jeeli w ramachtakiej umowy wykonuj prac na rzecz pracodawcy, z ktrym pozostaj w stosunkupracy.4c. Osoby prowadzce pozarolnicz dziaalno, o ktrej mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1,majce ustalone prawo do renty z tytuu niezdolnoci do pracy podlegaj obowizkowoubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawado emerytury.5. Osoby, o ktrych mowa w art. 6, niewymienione w ust. 4 i 4c majce ustaloneprawo do emerytury lub renty podlegaj dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemui rentowym.6. Osoby, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8 i 19, podlegaj obowizkowo ubezpieczeniomemerytalnemu i rentowym, jeeli nie maj ustalonego prawa doemerytury lub renty i nie maj innych tytuw rodzcych obowizek ubezpieczespoecznych.6a. Osoby, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9, 9a, 9b, 11 i 12, obowizkowo podlegajubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeeli nie maj innych tytuwrodzcych obowizek ubezpiecze spoecznych.6b. Pracownik, ktry czy dodatkowy urlop macierzyski lub dodatkowy urlop nawarunkach urlopu macierzyskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcydodany ust. 2b wart. 9 wchodzi wycie z dn.1.03.2009 r.(Dz.U. z 2009 r.Nr 8, poz. 38).Kancelaria Sejmu s. 13/132009-02-26udzielajcego tego urlopu na zasadach okrelonych w art. 1821 Kodeksu pracy,podlega obowizkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z obu tytuw.7. Duchowni speniajcy warunki do objcia obowizkowo ubezpieczeniami emerytalnymi rentowymi z tytuu prowadzenia pozarolniczej dziaalnoci gospodarczejpodlegaj ubezpieczeniom z tytuu tej dziaalnoci.8. Osoby pozostajce w stosunku suby, z wyczeniem osb, o ktrych mowa wart. 8 ust. 15 pkt 6, speniajce jednoczenie warunki do podlegania ubezpieczeniomemerytalnemu i rentowym z tytuw, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2,46 i 10, mog by dobrowolnie objte tymi ubezpieczeniami na swj wniosek.Art. 10.Osoby objte obowizkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz osoby,o ktrych mowa w art. 7 pkt 3, mog po ustaniu tych ubezpiecze kontynuowa jedobrowolnie, jednake wwczas, gdy okres tego ubezpieczenia przekracza 10 lat, nieobowizuje gwarancja wypaty minimalnego wiadczenia, w wypadku gdy stan wasnegokonta ubezpieczonego nie bdzie go zapewnia.*Art. 11.1. Obowizkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegaj osoby wymienione w art.6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12.2. Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegaj na swj wniosek osoby objteobowizkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione wart. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10.***