Aristotelis Opera Cum Averrois Commentariis Vol I Pt 1

7/27/2019 Aristotelis Opera Cum Averrois Commentariis Vol I Pt 1

1/590

A R I S T O T E L I Somnia qu# extant Opera,.Sele&is translationibus, collatisq; cum grzcis emend'atifllmis, ac vetu-

itiflimiseiemplaribus,illuftrata,preftanriflimorumc]; ztatis noftrcPhilofophorum induftria diligentiflime recognita.A V E R R O I S C O R D V B E N S I S

in ea opera omnes, qu iadhcecv fq ; t emporap e r u e n e r e , commenta r i j .Nonnulli etlam i f f l t t s in \.ogica, Pliilofopbia, % y Mejicina libri, cum Leui Gerjonidisin Libras Logicos annotationibttt, quorum plttrimi font, a

J A C O B M A N T I N G , inLatinitmconuerfi.C n c o r u m , A r a b u m & Lacinorum lucubrationc s < iuatdam,ad hoc opns percinentes.

M A R C I A N T O N I I Z I M A R A E P H I L O S O P H Yin Ariftotelh, e^ Auerrois difla in rlnlo/ofhia Contradiflionum

Solutiones, froprtjf locis anntxx.B I R . N A R D I N I T O M I T A N I L O G I C ! , ATQVE P H 1 L O S O P H Ipr?ftanti/Iimi,!n A r i f t . & r Auer. ciicla in P t i m o l i b r o Porter. Refolut . Contrad if t ionuntSo lu t iones : nee non eiufdem libn l o c o ru m, qui obfcuriores haben tur Conuerfiones,& A n im a d u e rd o n e s . in Auer . quzii ta d em o n l t r a t i u a , a r g u m en t a , & m a g n o m mc o mmen t a r i o ru m grauiove? fententi.-c, certo ordine co l l e f tx . quae om niaex eiufdem T o m h a n i l ed ion ibus exc-crpta fue t e .Elenchus auceni qui in fequcnti pagina ce rn i tu t , om nia clara & cict .

vero M . A. Zw;^r


2/590

L I B R O R V M O M N I V M ,qui in hocArifl:otelis.)& Auerrois Operein deceni volummibus diftincto,

continentur.In quo compendiofi trdditur^uidnoui ttdditumfit,qui librorumfuerit ordo ,< 7 # * e uefintInterpretttm nominee

I N P R I M O V O L V M I N EI N T R E S P A R T E S D I V I S O

H^C H A B E N T V K *Phgnicei IntroduAio, Seuerino Boetho in^tcrprete. fol.iA R I S T O T E L I S Stagi'ritae Praedicamenta, eodcm Seueri '' no in t e r p f Cr e . ^zG I L B E R T ! Por r e t an i Sex Princfpforum Liber. 62 .Ariftotclis de Incerpre ta t ione > eodem Boethointerprccc.53P R i o R v M R cfo lu tor iorum Libri Duo. iAuerfois Cordubenf i s m Porphynum,r i Proed tcamct i ,8c

in Librum de In r e rp re t a t ione Comentaria,alacob ?*lantinoin Latinum conuerfa. 1.22. 63Media expofi t io in LibrosPriorum Refblucon 'orunija lo.Francifco Burana Veronenf i jac in i t a t e donata, tL E V i Gerfon id is inPorphyrium in Prcd icamenta Arift.in Lib. de I nce rp r e t anone ,8c inAuer. Annotat. i. 2 , z . < 5 3In Secunda Primi Voluminis parte,haec haben tu r .

PoRer forum Refolutor/orum Libri Duo. f 1Expofitk) Magna ,fiueMagna commenra r i a Auerrois,in


3/590

Libroru mcofdem Libros,abAbramode Balmes, lo.Fracifco Bur a n a Veroncnfi, & a lacob Mantino Hebraeo Philoicvpho in Latinumconuerfa . Quas interpretations, in ftu^d io f o r um gratiam i tafimulconiunximus, ac diuif imus,vt fi quis eas ad inu icc con fera t ,qua m dil igent i fl im e vcivbum vcrbo refpondere videbit. ibidemExpoluio media ineofdem PofterioruRefblutoriorum Li'bros,a lo.Francifco Burana in l a t i num conuerla. fol.lEpitome in Libros LogicgAriftotelis,Abramo de Balmesvcrfore . 36

Qiiefi ta varia inLogica, iuxta ordinemLibrorum Logicap,eodcm mccrprere . 7j"Epif to la vna,eodem i n t e rp re t e . 120Arabum nonnu l i o rumC^ i s e f i t a j acEp i f t o l a e , Abramo deBalmes in terprece . izoIn Tcrtia Primi Voluminisparte,

hxc cont inencur .Topicorum Librf OAo. fol. JE l e n c h o r u m Libri Duo. 139E x p o f m o in oAo Libros Topicorum, Abramo de Balmesm c e r p r e t e , cui annexa e ft ilia fupcr Quacuor primos Lixbros, a Mantino translata, quam fuper reiiquos mortcco r r ep tu s e x p l e r e non valuit. 5Expof i t io in Libros Elenchorum, eodem Abramo ver>lo re . 13^A d h a e C j i n Volumine feorfum edito quafdam Animader-fioncs,&: Solutionutii Cotradidion^s^in Pofter iora Anal y t i ca ,Berna rd in i Tomitani imprimendascurauimus,nequid deef le t ,quod ftudioforum vtilitati conferret.

IN I I . V O L V M I N E .A T U S T O T E L I S ArtisRhetoricaelibriTres,MarcoAnx

tonioMaioragio interprete. foKiRhctorica ad Akxandru,Fracifco Philelpho interprete. ij3De


4/590

IndexDC Poetica3PetroVi&oriOjpatritfo Florccino iterprete.zo?A V E R R O I S Paraphrafes in librosTres Rhetoricorum,Abramode Balmes interpretc . 16 9Paraphrafis in l ibrum Poeticae, a lacobMantino lat initatedonata. 2.17De Rhetor icademonf t ra t iua tra&atus.De Rhetorica perfuafiua traAatus . 192.

I N I I I . V O L V M I N E .A R I S T O T E I I S MoralfumNicomachiorS"libriDecem,loanne Bernardo Feliciano in terpre te . fol.tMagnorum Moralium libriDuo,Georgio Valla Placenti/no i n t e rp re t e . i6zMoralium Eudemforum libri Quatuor:Primus,Secundus,Tertius, 8c S e p t i m u s , incer to i n t e rp re t e . Quartum vexro, Q u i n t u m > 8c Sextum in Quinto, Sexto, 8c Sepr imo!Nicomachiorum reperies, cum idem ad verbum hi cumillis fint. 1 5 > 4De vir tut ib? l ibel lus,Alexadro cham aillardo i terprete . 225Polit ico rum libri O(fto,Leonardo Are t ino in terpre te . 2.26Oe conom icorum l ibri Duo 3 feu vn us in duas diuifus par /te s Are t ino in t e rpre t e . 30^Eo runde m Oeconomico rum libriDuo,Bernardino Donato V eronen f i in terpre te . Primi quide d i m i d m m c Graex

co ab ipfb t ranslatuirj ,rel iquum vero,cum Grsecum codicem non habere t , paraphraf i exp re f lum. 3 2 . zSecundus vero,qui in Lat ini s a l r j s codicibus non nifi paucislegebatur , e v Gracco t rans la tus . 527A V E R R O I S i n l ib r o sDeccM o r a l ium Nico m a ch io rumExpofi t iOjdiligentif l ime ca(tigata,acfingulis ipfius t ex tuscapitibus aptif l lme fubordinata ;cum prius t ranfpofi tetnul t i s in loci's legerecur . fol.tParaphrafis in libros Platon is de Republics, lacobManti/n o m t e r p r e r e . itfL E O N A R D I Are t i n i in LibrosOeconomicorum expla^natio. ir 3lt* J i f f A n t e


5/590

LibrorumAn te fingula vcroopera appofitae iunt fpforum translatorrum praefationes,& in Moralia Eudemia ipfius Are t in i :do&iflime quidem,ac non parum ad eorum,quaem ipfistraftantur, intelligentiam conferences.I N I I I I . V O L V M I N E .

A R I S T O T E I I S dePhyf icoaud i tu l ibr iOdo,exop t imiscodicibus caftigati: ac in fummas,& capita diuifi. fol. tQuibus addita fuit Simplicrj lectio in libro Septimo, a textudecimo>vfque ad vige fimum primum ,diuer/a ab ea, quaepa/lim legitur. 5 1 5A v E R R O i s i n eos Procemium,antea quidem difficillima,ita vt maximam publice legencibus & Icolanbus a n g u > ftiam afferret, nunc autem ad maximam redadum facili/tatem^cum ex lacobMantini noua translatione, turn exantiqua caftigatiflima. fol.t

Commentar ia in eofdem magna,fimul cum ipfius textu, explurium an t iquorum, doAi/simorumcj; viroru collationne cxemplarium emendata,ac non parum claritatis adexpea . f o l ?Expofit iomedia lupcr tresprimoslibros,lacobMantinoin te rpre te : fuper reliquos vero Quinque morte praerexptus earn intaccam reliquit. 434Quam plurimae figurap,proprijs infertx locis,mirabih' confe/dseartifiao.

IN V. V O L V M I N E .A R I S T O T E I I S deCcc lo l ib r iQuatuor . fol.tDe Generauone,& Corruprione libri Duo. 54;M eteorologicorum hbri Quacuor. 400DePianti i*l ibr i Duo. 488Omnes ex optiniis exzmplaribus recogniti,ac in fummas &capita diuifi 'A v ii R o i s in libros de Coelo cum eius t ex tu Commcn-tar r j . fol. iPara/


6/590

Index .Paraphrafisin eo fdem/eo r fum quidem pofita,iuxta t amer tipf iuscornen tar ios diuifa>Paulo Ifraelita interprets ayiIn lib. de Gnatione, & C Corruptione media Expofitio. 545"In eofdem ParaphrafisjVitale Nif lo interprete. 38?In libros MeteorologicorumExpofitio media/uis colloca^fa loa's. 400

I N V I . V O L V M I N Ein duas partes diftin&o.A R I S T O T E I . I S de Hiftoria animalium libri Nouem,Theodoro Gaza interprete. fol.iDecimus veroa loanne Bernardo Feliciano translatus. inDC Partibus animalium libri Quatuor,Theodoro inter'prete. 117De animaliumInceffu,NicolaoLeonicoThomaeo inters

pretc. 2.04De ordine librorum naturaliumAriftoteli 's difputatio ex leAionibus M. A. Pafiari lanuae excerpta. itfDe Anima libri Tres, Michaele Sophianointerprete. 136A V E R R O I S Paraphrafis in librosQuatuor de Partibusanimalium,in finguliseorum partibus inferta lacobJVlantino interprete. 120Commentarij inTres libros de Am'ma. fol.fCommentum Quintum libri T e r t r j de Anima, vlrra anti'quam translationema Mantino la t ini ta te donatu, quodantea difficillimum erat. i$Trigcfimum fex tum e t iam comentum eiufdem libri, ab eo"dem translatum3quod priusvix intelligi poterat. 17 4Sexti Voluminis Pars Secunda.

3De Senfu}&: Senfilibus. fol-4De Memorial Reminifccntia. 17De Somno &Vigilia, * *DeSomniis. ,. _ z7' *i i r j DC


7/590

LibrorumDe Dfui natione per fomnum. 50De animalium Mom. 58De Generarione animalium IibriQuinque,Gaza inter/

prete. 4$De Longitudine&Breuitate vita?. 144De luuentute &SeneAute, Vita S^Morte, & Refp i radone. 149De Sanitate, &Morbo libri init/um. \wParaphrafis in librum de Senfii,& Senfil ibus. 15In Librum de Memoria,&Remin i f cen t i a . 21In librum de Somno3&Vigilia,de Somnijs,de Diuinatio/-ne per fomnum. 51In libros Quinque de Generatione animal ium 3fuis quibuf -que in lociscollocata, JVlant ino i n t e rp re t e . 6 7In librum de Longitudine,&Breuitate vitae. 147

I N VII . V O L V M I N E .A R I S T O T E I I S problematum Secftiones duapginta,Theodoro Gaza i n t e r p r e t e , plerifcj; in locis ex col"ladone graecorum codicum emendatse3qua? qu id em pro/-b l e m a t a j O i r n pr iuse iTent confiafa,in ordincm redacfta

funt . fo l . tQuaeft iones Mechanicae Nicolao LeonicoThomaeo inter^prete, nuper recognitae, ac variis f iguns i l luftratae. $$De Mundo ad Alexandrum Liber, G u l i e l m o Budaeo m^terprete. noDe Admirandis AuditionibusCommentariolus, nuper aDorninico Montefauro Veronen f i in latinum conue r /f u s . ufPhyfiognomicorum l iber jplur imis in locis diligccer caftigatus,atqp in capita diuifus. 131De Coloribus l ibel lus, a Simone Portio Neapolitano lati/n i t a t e d o n a t u s . 140De Spintu libellus}incapita di f t indus . 14$DeXex


8/590

Index.Gorgia ,nouanuper loanisBerna rdj Feliciani cranslarione ad integri ta tem & cadoremmax imum r e f t i t u t u s . i$tDe lineis infecabilibus Liber,nunqi: antea ncc graece, nee lat i n e i m p r e f l u s , v n a x c u m G E O R G i i P A C H Y M E R I I e ade re compendio,haIulio MartianoRota medi/co in t e rp re t e . 1 5 - 3Alexandr i prob lema tum libri duo,TheodoroGaza inteivpre te ,nonnul l i s in locis ad cxemplarium graecorum vcri

ta tem emenda r i . \ 6 < >D Caufis propr iera tum elementorum Libellus Arifioteliafcriptus^uncp anrea impref lus . 204De Caufis Libel lus ex hebraeo in l a t inum co nuerfus , Ari/fioteli, feu Auempacc,vel Alpharabio, aut Proclo afcrixptus. 2 . 1 1

IN V II I . V O L V M I N E .A K I S T O T E L I S M etaphyficorum l ibr iQuatuordecim,aBedarione Cardinale Niceno larini tate donati: denuoverocaftigati,ac in Summas & Capita diuifi . fol.tA v E R R o i s in eofdem cum ipfius t ex tu Commentar i j^exAnriquiSjdodifl iraornmc^ virorum exemplaribus cafti'gati. f o l . < $Procemium in Duodecimum l ibrum,antea quidem a Pau^lo Ifraelita, nunc vero etiam ilacobMantino inL a r i Vn um c o n u e r f u m . 2 . 3 < iEpi tome in eofdem M etaphyficorum libros, M a n tin o irvt e rp r e t e : Ariftotelis texdbus,vt e is refpondeta in margiVne citat is . i < > 6T H E O P H R A S T I M etaphyf icorum liber. 396

I N I X . V O L V M I N E ,A V E R R O I S SermodeSubftat iaorbis ,caf t igatus ,acDuo>bi;s Cap itulis auctus,ab Abramo de Balm es Hebraeo la/t in i ta te


9/590

Librorum Index .t ini ta te donatis . foljDeftru&io deftrudionum Philofophtae Algazclis,CaIo Ca^Jonyrnos Hebraeo in terpre te:inMetaphyficis quidemin Scxdedmn u n c diuila Difputatione s, duabus addicts,cum prius ante hanc translation em non nifi Quatuordexdm eflent,praeterquam,qj in earum quaplurimis pl^raq?interiecta fontdubia,quse prius nonex taban t :inPhyfi 'dsautem inQuatuor, quas idem L atinis don auit . i?Tradatus de Animae beati tudine. 148Cui addita eft Epiftola de intelledU jquae idem eft cum c i i c Hlibelli parte,eodemCaloCalonymos in terprete. i > ?

IN X. V O L V M I N E .A V E R H O I S C O L L I G E T libri fcptem, nuper dil/gentiC-f ime caftigati. fbl tLibri Quinti Colliget, Capita Ivrf. Iviij ,& Iviiij . lacob

Mantino ob rei difficultatem olim translata ,cum anrt^qua translatione in lucem funt aedita. 120Colie&aneorum item f e f t i o n e s tres, tribus Colliget libris,Secundo fcilicet, Sexto,6d Scptimo refpondences, ax loanne Bruyerino Cam pegio elegantiffime la t ini tare donate,poft antiquam translationem ob ftudioforum commo'dum appofitae funt . 177Commentaria i n A v i C E N N J E Catica diligentiffime e m e ndata,vna cum eiufdem Auicennae tex tu in partes, tra&a'tus,accapita diftindo,atc^ caftigationibus Andrea: Bellanenfis exornato. 220Auerrois traclatus de T heriaca nuncp antea apud latinos vifus, n un cp r im um ex fcriptis Andreae a crucc Chyrurgircpertus.Ariftotelis


10/590

A R I S T O T E L I S V I T AE X D I O G E N E L A E R T I O ,

L I B R O Q ^ V I N T O D E V I T AP H I L O S O P H O R V M .

Jlijltteles Nicomacht ph*sfiad#fc f.lius Stavi-rites fait. Porro Nicomacw a , Nicomacho M A{hdonvfilio^eJcHLipiii^ ntpote onvinem duxit," V f Hermans e o hbro^uem de^riftoteltfert-pfo tradit. conuixi t autem ^4mint


11/590

fnolaflemulicn > >/ ^them'efes Elenfa* ccrm, ffermi^fcnpjifle ,qm v o v } hoc eft, Mtusferipttti e f t .Hinc in AI acedomaApttd fhil ippum "yixijje,at^ ah eo isflexandumfilium erudiendit ac-c t p i j fc > p e t t jf i% tnftaur art jolumpatrium a Pphilippo euerfiim.id'^bttmpetrajjetfftedijje t l l t f Leges, infchola q u o f y leges tuht imitando Xcnocratemi\t decendialempnncipemfacerent .vbi " V e r o ^lexandrointhtuendo fatis " \ i f i t s e f t natiajje operam ,eum^fili deumxiffe: co mwendato tilt cognato c// amicitia.

flicwro ,ut ait Eumolws in quint o htfton arum ,acomtumlilens,mortWK e? l ftfttnagepmo *tat is anno . in quern eft n o H m m hoccpigramma ,

Nuper isfntfotelem ,U fa "Vtpietate nocentemDetulit FMrimedon facnficM Cerens .

llle aconita bioens fiwtcrfugit .ctrte acomtiH o c erat inniftum umcere facrifjcum .fdem uero refirt ipfum platom tngenanumfe m difciplinam dcdijfe,

fedprofetlofattitur .Nam^ftptimo decimo honejlifiimum "\it& human* in-


12/590

citamentum. Pro tiw Jiqnidem forma o utrgo, cxpetendaett ibGr*c ia mortis conditio ,&grauium afiiduorum^ laborum tole *rantia. Talem nimirum infer is hom inum ammisfruclum plane im*wortaltm y &auropr^ftantiorem ,parentibus^ ipjis , f omno^ dul-cif iimo. Nam ingratiam tttam louts Hercules, crLed


13/590

M M inbitnclerme modum.Sene quidem tic rite erit.tigcnt italegauit


14/590

titit item , Ht tonfiimmtntttr ,q4 Gryttiohijimt tradiu exfutpenet*imagines .vlti uero perfetf* erttnt ,Juis tmponanturlocis .Nicanoris


15/590

deceptioncm, Theocritum yero eburneum detrlmentum, Carneademregnum folitanum. Rogatus quo differrent dott i ok indoElts,ejuo t in-yuit,Ententes amortuis, Eruditionem dieebat inter profyera e f f e or-'nAmentum, inter aduerfa refugmm. Parentes qui libtros erudiendoscurajfentjongehonorabiliores e f f e his^m folumgenuiffent* E O S enint*viuendi tantum ,illos etiaben e beatefy ~\iuendi dtithores e f f e . Glortan-ti cmdam ^Hodma^nx e f f e t ^rbis ciwfynolitmc^itjhoc attendere ,feelan dwnus (is marna et lUttftn patna. RovAtus quid fit arnicas,~\ma, i f / / / * i r i tn,Nermthus "\nu}Sophifta ^mm^enexenut ~ \num, ^/tmatoniM \ n U fConumium ^num,de diuitiis "\nurn, Exhortationumynum, d e animalynum,de J>rtecatlone'VrtU)n )denobilitate'Vnum,de'\oluptate unum,isilexander feu de colonis unum,de regno ttnum }de dottrma unum, debono treSfde platoni* legibtts tres,dceiufdem reip, duos , Oeconomicttfunum, deamicina unum,Quid jit tolerare jiue tolerant ia unum,dedifciplim unum, de his, C J H A in contentionem cad unt duos , Solutioncseoru e j i ine in contentionem ueniunt,fpuituor, Diuijiones J o j > h i ft i c < e qita~


16/590

tuor,decontrariis^num,deftecielutO'generilus mum,depropr't i tt tnum. Commentaria,l 'ri^pt}[^ATix,ov tres.Propojitiones deuirtu-te tres,olnetiones unumtde his t j u < e tjuot modtf dicurttur,Jiue fecun-dumpropofi tum,unum,de dementis tres tdejcienti(t^mum, depertur-tatiomhus i r < e unnm,Moralium quatuor, de principle unum, Diuifio-net. x ~ ^ t j . Dmifibilium unum,de interrogatiohe &r e f y o n j i o n e duo , d emotu unHm tPropofitiones unum^Propofettones cotentiofe quatuorj syllogifini unum f Prtorum analyticorum nottem, Poftenorum


17/590

olympionice unum,Pytkionic mujices unum,PythictM unum,Pythinicorum argument


18/590

uiribus d p p e U d t y i } s qtt4 dd corpus dttinent,ut fitnt lend udletudo,f irtitudofpulchntudo^catera^ his Jimilia fatqtte t j s qua extrinfecta ue-niunt,diuitiis,nobilitate&clantudine,atque m hunc modu m cate-ris, quibtts tertiitm locum afiignduit. Vinutem adbeatam uitawjtbtmimme f u f f i c e r e dixit, quippe c o r p o r i f bonis , exterionbus^ indigere.Mifirum atque tnfeltcem fore fapientem tjttte dolonbus affictatur,Jtue inofna,& c*teris hunt/modi incommodes prematur. yitiu atttemadmifertam dte^ mfdicem uttam /ufficerefet corf o f it af-fo tat bout*, ytrttttes ait non fe mutcem fequi. Fieri tmm poj]e,ut prttdens c p t t f y t o t m t f i e Hiftftstidet^ mtemperans atyue incontinentJit. so-pienttm qttidem no n omnino perturbationtbHs udcare, uerum pertttr-ban modice dixit. Âmicit tarn ^mtat em e j f e definitut reciproc*IteneuolentiA. Eiu* tres ftecies e f f e tradidit .E J f i quippe aliatn cognd-tionts,dlidm amatoriam}tertiam hoîtdem.^tmi>rem no n tnodo co ngrej?ionif,uerum &philofiphia t j f e . Âmdtwum quoûefdpientem tatyt jccejfurum ad retnpublicant fdufturunt^ uxorem^ cum regeitna w&ttrttm. Tribw atttem gtneri\?M wtue conftitutif ,pnmo quodin fyecutationeyfequenti quo Jin acJu,^y tertio quod in uoluptate conJtftit :Speculatiuum genut femper p ruetuht .Liberties di/ciplinas addpprehenfionem uirtutis multum conferre fenjit .in deferiptione re-ru m naturalium prater cater0 3 rationem maxime f icutu* eft,adeo utrnimmarum quorum^ rerum reddident caujaf. Vndetet naturahumcommentanorum complura fcrip/it uolumina .Dettm j tcut &plateincorporate diffiniwt,eiufyprouidentiam ad cceleftid ufy per tinge-rejpfitm ttero immobi lem e j j e .Porro terrena omnia ad coileftium congruentiamy erdinem^ dijponit .Prater elementa ifta quatuor e j j e &qwntum aliud, ex quo ccelestia confiftant, ciufy motum orbicular eme j f e uartum. înimam item incorporearprimam^ eJfeivTttex&AV,torporif nempe naturalis < y ~ organici potentia nitam habentif ./? antern ed tuxta ilium duplex .Entelechiam uero appelldt, emus it ye->cies t fi i< e d i tm incorporea.


19/590

*&uit . ^Alia tterd fie a naturd prodmnt ut


20/590

A R I S T O T E L I S V I T AE X M O N I M E N T I S I O A N N I S

G R A M M A T I C I PHILOPONIA J . E X A N D R I N I ,1 T ^iriftoteles genereMacedo,Stageirif,ji-*littsNicomachi9qHi


21/590

n fimpliciter qMcyuam cntr4platonemftatui, fed con tra eos,qui platomca deer eta nt}nus perfyeftababerent.attamenji quid contra eumprofertur,nonab(urdum ludt-cart d e b e t f C U m ho c if fit philofiphandi ratione mhil difcrepet abiif ,qua platofenferit. ittiw enim uo x eft,magis conuenire nos de ueritatejoltcitos ejfcrfuam d e qttautt alia re. (jwnetiam ad uerbum ttafcnbtt. i^twtcw quidem Socrates,fed uentasamicifuna. Etdliln. Socratis ttnqftit,parua cwra agenda eftfuerttatis ante magna.Hoc idem mftitutwn


22/590

nis agere tcarmcn ittud Homeri referenr.ins pira,ficisjict motte finefcunt.Itaperuerfitatem morum ^ithentenfium indicabat.Macedoniam repetutjibigratiayO* authontate apud Reges,qui proumciam illamtenebant,plunmum ualmtyapud^flexandrum, 7* matron olym-piada,apudi^4ntipatrum,apudplj i l ippum. t^d^lexandrum deregno libruntferipjit, m quo pra c c e p t a de regno admtmftrando ndot.Qgwetiamfecomitem* Regi adiunxitin mtimos Brachmanaspro-ficiftenti,uit etiam optts confection quo memonam ccLV. rerttmptt.cotttgamt. ilium quo^fecutus eft contra P er fa monentem.ubi cttm leilum exortttm e j j e t j &i^dexander mortem obujfet, inpatnam reucrtitur. Morum fkmmam colmt moderationem,m philofophia captticxceRtihumanum,cttmnulldmpartem eiw dtfiiplin


23/590

D E V I T A A V E R R O I SE X L I B R I S C H R O N I C O R V M

A M V N D I O R I G I N EE X C E R P T A .

Ve rrois quoqu e medicus cognomentoCommentator, pluloibphus quidem &ipfe apud Cordubam Hifpania? vrbemhoc t c mpore f l o ru i t , v t e x S e c u n d o li-

_ _ bro eius,qui de Coelotradat,Commento iio.& ni.habetur.Fuit e n i m a n a t i u i t a t e C b r i f l i a nn o M C L . vtafleritConciliator,&A e g i d i u s R o m a n u sinfiiis quolibetis LibroSecundo,qucef t ionede vnitateintelle&us.V b i v e r b a hcecbaben tur . NamCommen-tator fummus Auerroes, non e f t din, quod fu i t . N amdici turfi l iosfuos in curia Federici pnmi coenomentoBarbaro iTalmpera tonsfuif le , quit empor ibus nof t r i sobijt. Fuit ergo diftus Auerrois tempore, quo fidescliriftiana eratvaldedilatata. Conf ta tau te o ^ apud chrif l i anose r a t fb l enn i smen t iode f l a tu an imarum fepara-tarum. EtideoAuerrois,qui fui t i f to t empore , potisii-mum debuitviderelioc inconueniens. Multa autemcompofuit , &adeo ex cel lenter ino m n e s Ariftotel is li-brosfcr ipf i t ,v tCommentator is cognomentum p r o m eruerit:deindede Subftantiaorbis, deTheriaca, l ibrumquoq; pulchrumde medicmaColliget appellatum, acaliamultaedidit. Aui cenna s t a mena cmed i co rum ^m ulus didus fuit, vtpalamin eius libris manif eftum eil.


24/590

Volumeo,.A R I S T O T E L I S

S T A G I R I T A EOrganurrL,.

AVERROIS CORDVBENSISIN EO C O M M E N T A R I A ,

Epitome, Qusefita nonnulla^ ac Epiftola vna.Lett! Gerfonidis innonnuttos *Ariflotelis &tterrois

kbros annotdt iones*.istrabutn quonwlant Qutejit


25/590

LECTORS$.

HOc ^riflotelis Organum,flue horum "Voluminum Primttmjn tres diuijlmu9partes ,o>l fecaremut quod mimmcfecari c o n f i n t a * 'neum e ft ,fed tn >//n gratiam idfaimw ,ne yobis onerit f l e t o b e u t sfa " V e f l r n d e f e r r s


26/590

I N !> R I M O V O L V M I N EH A E C H A B E N T V R . ,P O R P H Y H I I Phenicei Introducey SeucrinoBee-?tho interprete.A R is T oT E L i s StagiritajPr^dicamenta,eodemSe*merino intcrprete.G I L B E R T I Porretani Se x Piincipiorum Liber*Ariftotelis deInterpretanone,codeBoethointerprctC*PR io R v M Refblutoriorum LibriDuo.AuettoisCordubenfisiii Porphyriu,inPrxdicamenta,a lo, FrancHco Burana Ve rone nfi , latin i tate dortata.L E v i Gherfbnidis in PorpKyrium in PracdicarnentaAnfto* in Lib. de Interpretation0 &inAuerroimAnnotationes.

In Secunda Pdmi Voluminis phscc habentur .Pofteriof ttth Relolutbi iof urn Libri Dud*Expof i t i oMagna - j I iue M a g n a cofnmentar ia Aucrroifin eofHeiii Libros, ab AbramodeB a lme s , alo.Fran-cilco Burana Veronenf i ,& a lacob Mantino Hebr^oPbilofbplio in L at inum conuerfa . Quas imerpre ta -

tioncs,'in ftudiofbrum gratia i ta f imul coniunximus,acdiuifimus.jVtfiquis easad inuicem conftrat, quamdi l igen t i f s imeverbumverborefponderev idebi t .


27/590

Expofitio media in eo/clem Pofleriorum Rdolatorio-rumLib ros alo .FrancifcoBuranain l a tmucouerfa .Epitomae inLibros LogicsAnftotelis, Abramo de Balm es verfbre.Q ujEntavar ia inL og ica , iux taord inem Librorum Lagicse, eodeminterprete.Epiftola vna,eodem interpretc.Arabum nonnu l lo rum Quaefita 5ac Epiftolae, AbramodeBalmes interpretc.In Tertia Primi Voluminis par t e^hxc continentur.

TopicoiumLibri Ofto.E le nc h o ru m L i b r i Duo.Expofit io in o&o L ibros Topicorum, Abramo de Bal-m es interprete,cui annexa eft ilia fuper Quatuorprim os Libros, a Ma n t i no traslata,quam fiiper reli quosmorte correptus explere non valuit.Expofit io in LibrosElenchoru, code Abramo verfbre.Adh^c,inVolumine feorfum edito quafiiam Animad-uerfiones, &Solutionum Contradidtionesin Pofte-riora Analyt ica ,BernardiniTomitani imprimendascurauimus, ne quid deeflfet, quod ftudioibrum vti-litati conferre t .


28/590

I N D E X S V M M A R V M ,A C C A P I T V M L I B R O R V M ,

Q^Vl IN HOC PRIMO V O t V M l N EC O N T INENTVR.

Q M In Prim* fane prwtvolitminis habentur, btcfitnt.Summg ac Capita Inttodu&ionis Capita Tradatus Primi.Porphyrij. DE Aetjuiftocii,Vniuoci4 t& " D e n o m iS V M & i A 11B R t. Unatiuif:Eorumetiam,qit


29/590

Index,e Capita LibriSexPrincipiorufn.

S T M M A J . IBHI .D Edo fVb i , fofttiomt o t< i $ t f lf u f c t p t r t M a g i s Mw*.i.BDfForM.C4/MDefafiione.Cap.).

De?.ofttione.Caf>.6. 6$.KDeHabitu.Cap.j . 66.3.J D e to , qaodefl I'lits > mintuue Jitjcifert.

Siimma,acCapita LibriPiimide Intcrprctationc.5 V M M A I X B R l ,D E Nom .De Qratiotus pimcipijs.Dtjpfi Oratione, Ettunchttione^ici p f i t u f y e c i e b f u . D t enuntiationitm o p p ojitionibttt ,ac circa tf/arum veritattmly ftdfiiatem regutit ,mquocunq; tent-fore. 6%.C

D e Notts, Et vt in intellefln ,ita etiam inTote, v e r u ^Jfum reirLCd. I .ibi.7O.ED* Oratione:Enuntiatione, Tmaacplttri:Ajfinruttiotft&'il.egationt, ac ( C o n t r adiflione.Cap.4. yi.LI>tuiditur Enunciatio iuxta qtMtititatcs

*MM:fMUneUtionumofpofitionts afli-fftantnr :eircaq; ipjarum veritattm,acfalfitatem reguU trajuntur : at y u < e f i tim a a f f t r m d t i o tyntgatw determma-fr.Crf.5, 74.MJefcriptio.j 5 .Hcon"

trafliomt vtgtiU vtrtMtmCap.6 .Summa,acCapita Libr i Secua4ide Intcrprctationc.D.B EtpE EnHciation&it* i n f i n i t i s + V e EniiciAtionimi TmitatttttcH i f i s . Dctnttnciationibiumodalitus+fyquttnuncMtiontf magis inuicemftnt ctrari*. 8j.G

D t EnuneiMtonibtu iafinitis cuivfcunq;g i n t r i i , i p f a r H m ( f c c p p o f i t i o t b u t , oceani f S . N o m n t V M item at vtrba tran

Enunciationnm indefinttamm Jiftvfiti?tx Pnmo f riorum m fine. 84. AEarwtJrm d i j f o j t t t o mtmninisimiutr-Jalttrr,afi)tp*trte. 84.11Enunciatiouuminfaiittrotncltfp*. 85.!!"Enunciatioman v n i n e r J a l i M a t , ac^partittt

l a r t H m d i f y o f i t i o . 86.GDe EnuHciationttm vnitate,acplHraliu-te.^Et qttopaflo txritas wfaifittu in ti tatq;diifef. Cap. l 91.i>Dr Eiutnciattenibitf cum W,er tarumadinuicem o p f t o j i t i o n i b t u , a e f o n J f t j H t atijs:tnm ex aliorum tH:m txpropria o p tniont.Cap.).Enunctationmn mod^wmJ i f t t n d t f m olios. 9 5 J LEiutnciattfnttm modalium c o f i x utntiaje-cvndtun Arifioteltm. 9 6 GAliornm-modornm ad t p f m n n t c t f f a r i * mconjecjuentia. 97 &

Enttntiattonttm mcdaiium tMJicut to fa-mo/a. 98.0Enifnctationitm moialiwm con/ecu tio t > t ~w, 9 9 - HQ u < t enundat'wnes , contraritt mays fiUInd 1*


30/590

In librosI N D E X S V M M A R V M ,Scdorum,& Capitum Libro-rum Priorum,

S V M M A I I B R I P R I M I ,Gttar d e nonnulliiprincipijsy

profetjuentium cognitione.De propof i t ionum conuer-

f ionibuf .Defyl logiJmortmJimpliciunt,acmiftorunt figuris, AC comflicationtbus omnibus. T > e figurarii ter-nttrio numeroy ac etiam ~Termint>rttm inquolibetfyllogifmo:Dt Medy fyttogifticijnuentione,jewpropc Syl log i fmi ftrjicfcurs,Scdum Primum,

DE rrepofitione, Termlno, Syllogtf-mo , ditto de Omni ,at ditto deNM&'o.Cfl /M. I.ADe Cenuerficne propofi t ionwn Inexiflen-

titim.Cap.i. j.BDe Comierf ione propofitlotutm Ncctjja-

riMrttm.Cap.}. 4-EDe ccnucrfionc propof i t ionum Contingtn4-M

5.6j .GSecmtdafigura ex propojitiontbui inexi-ap.6 . IO.M.Cap. 7, l6.GeoniKgationes penitus Intttilts fmt:

< ] t n t vtro nonpcnttus in omnibutfiguris.Q uo potto fyilogifini omnes fetti fiantducantHromneiin vniutrjales prt~m&alntt d f Nectjjario

LogicsM i fl io N e c e j j a r i j ty l> ujf i' friniafytt*ra.Cap.io. i^.tAM i fl io N e c e f j a r t j , & I n t f f e in Secttndafi-gura.Cap.il. 19. &Mixtio N c c e f l i t r i j & > I n e j j e in Terti* fi~gnra.Cap.li.' JI.EDe contingent &propofitionum feeunducotingtns couerJionibuf.Cap. 13.3 4-MDe S y l l o g i f l n i s ex a m b a b t t f de Cotingetiin Vnmafigura. Cap. 14. 3 6 .EM i jl io Contingent is % y Inexijltntifinprimafigura.Cap. 15. 39.B

M i ft io N e c t f l ' a r i j &Contingentii inpri~\.Cap.i6. " 47.Ex ambabm Contingen-. . 5i-HM(^/'o \nexifltntts wContingentis in Stcundafigura,Cap. 18. 54.A

i M f li o H e c e f f a r i j , wContingentif in Se-cundafigttra.Cap.19. $6.Gfigura Tertia ex ambabus Contin^tnti-btu.Cap.ro. 6o.GM i jl to Inexiftentis & conttngentis in T f l tiafigura.Cap.i I. fi.DM i jl io N e c f J J a r i j zy Conlingentis in Ttrtiafigura.Cap.il. 64.HQupdfigur* fyllogifinorum fent taatttmtres in omnibus Jyllogifmoritgeneribus.Cap.i}. 6-j.lIn omns J y l l o g t f n i o terminHm aliyucntprxdtcatiuu e j j e , &vniuerjale exiftere.OmnetnjyllogifmumextribiM tantuconflare terminis, dnabu*q; propofitioni-b u s - . a c quopatto dum addttndunturtertnini,propofuiones c r c f c a n t , acconclttfoncs.Cap.i*,. 7 K MQufproblemataper quofjigur.ts concludantttr, & qu*facile, diyKultcrue c o n *ditdtpofiint.Cap.3.6. 75-C


31/590

IndexDeabundantiaPropofir ionam,m-uentionec];MedijSyllogiftici,SedumSecundum. Tertiafigura,Cap.iQ H;EDeMoJJratMeffpofibiie.Ca.ll, I }o.K

VopaftoinuenKncteJintpropofi- Primafigura. I J l t f cnes.Cap. i. 7 .B StcttnJafigKra.Cap.il. 134- AQ K O ^ &De C o n t o f c e d a Nurw, C*J $ .1 4 7 - - FINDEX


32/590

In libcos LogicsI N P i x S Y M M A K . V M ,& Cap i tum , cpiavin S e p u f l j d aPrimi Volunwis pjjrtchabentur.

Sumrr ia& Capita libri Prii)i,Pofter iorum Ftoriorum.E Demonftrationis e/Jentia,

conditiotH.bn*q; ad eamrtrquifitis.. De.differentia d e-

V f i m i a n errare*


33/590

Index$Fimamjigr*m maxirne ftitntl* e f f e e t ccommodiitam.Cap. 1 5 * *3 4-FQHo^qutbustiemoduJyllogiflicH, \um\nmediate propofitionibtulgnorantiadirJ p o f i t i o n i f , cr quomodo ignoraiaia n e g a ,tiouifexoriettur.Cap.l6. 144.0SyUogtlmHmotnneex tribtutvnftaretermintSi&iaiori, minor*, < u me^io : zyhostn infinitum turn in propofawnibus a f f i rmatiHU>quam negatiuit abire n o t i p o j j e .Caf.lJ. iSi.DQ uo f a f f o mediate frepofitiones ad i m - >

me&AtAi d?ducipofiint. C a f r u t Dcci-mumoflauHtn. 3 3 J - EDemonjh-atitmtm vnitttrjale^a particu-lari ef l e pnejlanttorem .C a p u f Deci-nuimnonum. 34l-BTtemonftrationem ajfirmcititMmnegati-a d ignortnt e j j i : at% adjcientiam ma-~Dcmonftratiotwn o f l e n f i u a m i t t a . , < % u *duett ad incommodtun ,potiwem t f f i .Cap.li* 3*7'EQutfctetia cn-tior,acpriorfit:qu t n t ; t q t t i d f t t Solertia.

S u m m a & Capi ta L i b t iPof te r io rum Rcfoluto-j r iorum.D E c f u a j u o r M & cjuefitis, ft */?,^ K t d e j t fc [ i t o d j e quia e f t , typitopter fttid : Quomodo quid e ft monflrt-tut, acad demonjirationem fe h . - i b e a t ,D e f i n i t i o n e m e l ] c p e r c a t t f < K K . D e Dim*fionecMfarum ,cr qua muttto concur*rant, cy < ] t t < e n o n , % y qttomodo illaritmp a p r t e f j c demonjlratw :de c o m p o f i t i o n eJijfinttwnis exfunparttbuf , e-r < j u a n -doftait ignotte quo p a f j o venentur. fa-ritir quomodo cauftt'vencntur.Voflremodecognitione\, ac d t j f e r e n t i a p r i n c i p t o r j tinJtmonftrabiliHm. 40 1.BIn difaplinis quatuer q u < e r i Jolent ,O*hfcomniamedif qtnefitajiurt .EtquiJfithuitu libripropoJttu.Cap. 1 .40 1 .Cnttio nonfmt tiufdtm. Cap.l. 413.0S y U o g i f m o duplicanteJlmiUter &per d i'u t f t o n e m c o n fe t o ,w > n demonftrari quidefl,deeocuiustfl.Cap.\. 4^Q.CDi/ceptatic, quod i p f u m quid eftnonmottftretur dtfiniticnc , neque definitionscontrary, nequealioquouumodo. Ca-pHtQuartum, 4 3 7 - P

Dtjjolutio d i f c t p t t t t i o n i f p r o p o f i t * ,quadip/um quid e f t moftretur per aliud quid* f t > & quopafto i p f e u s quid e ft f i t demoShatio, & defnitio .Cap .5 . 45 5 . ftPe caujarum diftinflione, vrqutmu-tuo concurrant,& > g < e w o w , C 5 * quotm*< / j illarumpojiit e j j e demonftratio. Co-p u t Sextutn. 476.BQuopaflo i p f u m propter quid d i f t e r a t i*hti,qu


34/590

In Libros LogicsttbtH,&quA.uthvri(. j t f .BJ[ Strmo inftgntficationt difltonum.

Sfrmo de rebtu agentibits formationem.37 - ESermo de vniuerjalibw incompleatif. 37.!Sermo de Differentia, J 7 .MDeVroprio. J g . ADe faccidtnte. }8.ADe rebut Compotftis. J 8 .HJ8 .L39.C3 9 -EDe Subflanti*.De Qwntitate.De Qttalitate,

DeDtVbi.Dej/w,De P t i f l i o i t e .D e \ftjone.

39.L40. D40.F40 .G40!40.140.MSermo d e rebut commnnibut format io m&VtttfifationiftmplKtter. 41.A

Erwe de cognttionc agtttte teripca-tionem. 44. D4 5 - M47-CDefiguraTertia. 47.*!Sermo de Syllcgijmo conditional!. 48 .PDeconditionaUbtuconiunfli*. 48.HStrmo deconditionalibut d j f i t t n f l i s . 49.MS f r m o de Syllogifmocontranetatujeu dacenteadimpoftibile. 5O.P

Sfrmo de Syllogtjrnit Compcjitu. J o. MIn Libro Poftcr iorum.

DE dtmonftrationt.ngenert. 51.0De demonflratwne femplicitfr,Jeitab/olufa, qtuetft caufltt Qrmumtioni tf t ,Jimul. 5 3 .HDe demonftratione c a t t f e tantum. 5 61CDi- demonftratione Q uid . $6.1In Secundo Libro Poftcr iorum.D E dffinitiombus. 57 -KDe d i u t f i o n H vtilitate, pro defni-tionuniformaiione. J 8.L

De qttalitate facieitdt demoftrationes, & De Methodo demonftratio,cisjcientijs. 6I.JLIn


35/590

IndexIn Libro Topieorum. turns,& bfigttni.itujuanoneenttu-d*nt. 87.0S Ermodcrcgufaqmbttsfiuntargtimtn QtuefitMm.6. D e moduilUtionHMmiftota,c[itttlocavocantitr. 6i.A rum ex i f / i s tribus modtf. 89..C.Strmodelodt.Compofitionii. 64.? Qu*fitKm.f. DC conditional!, anper ip -SermodtlocHdcfinitionis. 6 j . f fttmoftendatur


36/590

In libros LogicsQJV A IN T E R T I APrimi Voluminis pam- ha-- . ^ .,. . bentur,hxcfunt .

VjttumTrimttm.Denottficatio-*^,negeneris,zy/peeiei. no. KQtt


37/590

IndexSummz,ac Capita Libri Secundi f r o b l e m a t t t m g e n e r i s tliqivt loci. C*Topicorum. put F r n m w n . 6 1./De Gwiere Loci alij. Cap. 1.

S V M M A L I B R I . D e Gcntre Loci alij.Cap. j.DeGenere Loci alij. Cap.j..DE locis a b f o l H t i s accidentis, fine ad Dere Eadem loci alij. Cap. 5.refellendnm, deftrutndumy;, fine D e Centre l o c i alij. Cap. 6 .adajferendnm,conflrHendumq:. jl.ADe probltmatilw vninerjalibitt, cr in^uibtHprttdicatu i n e j j e , fy e j j e conuer-tuntur.Cap.l. jl.ALed problcmMum quod < } M t c q i M m in/it,

v e l non tnfit. Cap.i.

78.G74 -G77-H

Summa,ac Capita Libri QtintiTopicorum.D t e i f d e m terminandif p r o b l e f fM t I b u s , loci alij.Cap. 3. 40.AJjeSimilibwiAppoJitio^Magif, Mnttt,Simpliciter < & Scctittdum Quid loci.Cap.4. 44-B

S V M M A 1IBKI.

DE modis, (y locis Troprt/: neatoitdenonnuKis l o c i s c o m m i in i b lK * oitiSumma,ac Capita Libri Tert i}

Topicorum.S V M M A 1 I B R I ,

D

nibut q u x f e t i s ,q u < e ah Oppofitis, au tiStmili,autab e o , c f t t o d e f t Magis,ttHttfy xtjuale,auta Caftlnu,ittgatts,4Ht agcntrationtiCy conuptto-nejitmuntur. 8 tADe modis frop rij. C . a j > . I. Jfa. ADetoasVroprif.Cap.i. 8j.CE locis Comparationum, qntaccl- De locis eommunAiu o m n i b t f s qutfetis,c p u t fianimtwr abOppofitis, au t aSi~mtliy out ab to, quod e f t Ma^is, c-r M t-mtt cr A . < y t u i l f, nut A c a f i b t t t , c?* con-Mgatis,aHt a-gtneratione,sy comtptio-oe.Cttp.}. 9O.L

w^; l o c t $ abfilntis a c c i d e n t i s * 47- Gtum locis. Cap. 1 47.6

Altj t i u f H e probltmatis loci. Cap. 1.51.1Alij Meliorttm, ILligibiliormtifyloct. Carfttt Tertium. 5 6 .Gloci cimnunnts.Cup.^. 5 8 .H5umma,ac Capita LibriQuartiTopicorum.

Summa,ac Capi ta Libri SextiTopicorum.

S V M M A L I B R I .

D E Locis defiwtionis: d e locis ex d i f f c r e n t i j s < k f u m p t ts : d e tods d e f i n i *D S V M M A L I B R I . tionum rertttftue compofittfitnt. $6.Ct . lo i i i< j u i b u s q ; 7 e n e r i t: f i tn u l , '< t t< f a fojlremo delodsdefiniiionunt, qutom-d e dijjereti* locifptrpaHcit.6 1 .A mb*fpr* comunssfunt. ?6.CDC


38/590

In libros LogicsDt tech Jefinitionts, Crprimum Gene- I N D E X S V M M A R V M ,ris.Cap.i. 96.C ae Capi tum LibrorumDf/oo^ qtt " Gtne-ribus dijfiutalionum: D eS u mma , a c Capita Libr i Septimi IH gfjfl / sophifticar** in >;-Topicorum. ^21 re- ^,ne diduci.Cap. 9 . I f l .KD interrogatione tentutiui: ? y quid in -ter contentiofuni^Sophijlicunii^ intcrfit.Cap.io.no n e f f ' e ad dettrmimUMm gtr.its . Ca-p ut Vndectmtim,- t J f .DLri


39/590

Index in Libros LogicsleetSophijltctinterrogaatitfmadfal/um, DevtiUtate cognofien

autiitopinabile.Cap. 1 iv ' 15 6. A iionts, & apparatu ad eas dtlucndas.QecaptionibtunugationtSt&'foUci f ini . Capat.l. ibidem.Capitt.l). I57-H De dpfarenti folutiont refyondt niif.T)eoccttltationeSoJ>biftia,ercontramo Crf/>.i . \6l.G

leJiereft>ondentes.Caj>.I4' 158.! Dereflafilutionc loci. Cap.}. 16+.EDe diluendts argutijf accidentis . Ca-fut-4. i58.LS umma ,ac Capita L ibri Secundi D e f o l u t i o m e j e x 'vltimcrttm l olcqchorum.

S V M M A 1 I B R I .

DE -vtilitate SopUflicarttm orAtto-www, c?* apparatu ad eas dittten-d*t, def i lutionc f ix vltimorttm loco-rum extra diflionem, Nugationis,^ySolxcijini .De oratione acili, difficili.

tra di^ionem.Caff.^. 1 7 r .BDilutiones nugatione$ , & Jyllogifini .Cap. 6. IJt.KDe oratione facili, dijftrili, & acttttt.Cap.7. 1 74.Atpilqgitt eftoprtcedentittm ,c?* duorumprtfiittwmiibroritm.Cap.S. lyj.A

Indicts Tinif .ccdentium, tyduorum pr


40/590

P O R P H Y R I IP H O E N I C E IIntrodu&io.

S E V E R I N G B O E T H O I N T E R P R E T E :Cum *Auerrois C o r d u b e n f i s Expofitione,&LewGherjbmdis ^Annotatiombusomnibus nunc primum

4 lacob Mantiny H e b r < g o Medicoin Latmum c o n u e r f i s *8 V M M A L I B X . I .

DC 6cncris,Spccici,Differenti;,Proprij,ac Accidentisnatura.D C corundem communitaubus,acdiflcremi;s.Procemitttn* C a p * u

V M f i t necefx ribusquidem quseft ionibusabfarium Chry/ ftines,fimpliciores vero mediofaori d C ad ea criter coniecftans.M ox de gene^quae eft apud ribus &fpecieb9, illud quide mAriftoteleprg fiuefubfifl5t,fiuein folis nudisdicamentom inte l lecfHbuspofi taf int tEtf iue Fdodlrina, n o f x fubfiftentiacorporalia f ine, anfe quid fit genus,quid different incorporalia:Etvtru feparata,tia,quid fpecies, quid propriu, an in fenfibilibus polita,c^ cir-& C quid accidens:&ad definitio ca haec confiftentia,dicere recu^numasfignationtm,floino ad faboaltisfimum enim eft huiufcaquaede diuifione & d e m o n x modinegot ium,8dal t iusmaioxftrationefunttvtili exiftete ifta ris egensinquifitionis* Illud verum rerum fpeculatione,copen roquemadmodum de his}acdcdiofam t ibi traditione m fades, propofit is* magis probabiliter ,,tentabobreuiter,velutintrodu Antiqui tradauerut,&horum( fUoni smodOjeaquacab Anti- max ime Peripatetici,tibinunc m a g i s b-quisdicTafuntaggreditabaldo tentabo monf t rare 8lce-Log.cu co. Auer. A Auer-


41/590

PorphyrijG A V E K . 8 . 0 I S X X * O S I T I O .Ropof i tu hui9 traftatus ef t ex ponere ea, q

in introdudtorio aa

1 E V I

fclam Logicam libriPorphyr i ) cot inen i f :ia adoleui t conmetudo, v tin i t iu l ib roru logica l iu ab ipfb (u-

A N H O T A T I O N f c S . ItNquit Lcui Gherfonides.PB-mifla laude Dei g lor iof i , de-creui in hoc ttaftatu declarare compendium tpfius Auer-rois,fu|> libros Logics Arifto.id mea agcns conliieta abbreuiatione. C6-memoraboquoq; ilia loca, in quibiis me*fententia difcrepat a fententia Arift. in hacarte.Inquibufdam vero locis tra&aboali-mat . Inqui t .Praefc i re gd fit genus, qua,de quibus non eft locutus Aviftvttefta~ ''; fpe s ,qddf i a ,&propr iun f , a tq ; turAuerroes e x verbis eiustde quibus t n d e- . ... bemusinhacartetraneceflarium fcire hate nola, ad doctnna li -br i pdicamentoru:vt ipfemet verbis fuis jppiijs id oftendere conatur,dum dicit > qutajamadoleuit confuetudo,vt fumaf inrtiurnlibrorum logicalium ab hoc.& in cafce td-t ius libii quoq-, dixitno videri neceflaiiu tffe h ue l ibrum,vt ab eo init iu in hac ar te ac-cipiat 'Sed apud nos elt quidem neceffarid,vt fumaf ini t ium ab ipfo IhacartcQm, cfiini t ium h uius arris fit de fignificatione limplids locurionis, & dentur in ea qda nomi-na ,qux vnitioce dicunrur, qu^da vero ^qiltuoce a t av thac ra r i one no i a entiu polliintreduci in exiguum n u m e r u m : nam f i nonreper i re tur ibi nomen,quod dicatur nifi devnico indmiduo,tunc nola ent ium primo-tum efleat tot numao, quot funt mdiui-dua

M


42/590

Intfodu&ioA dualpfius ait's:ideo fiat nobis confema-neum, vtpnmoconfyderemus quo pa


43/590

Porphyrij.0putabantnoneflcabftraftai fenfibilibiu: abvnoprincipio,VtaRotnuIoi KGuoeflefimul,nempeeeparacularc f e n f ib i l e & e f l e v n i u c .file.

Vide.i. topLc.i.C a p . i.Vldeturautemneqj gen*,neqj fpecies fimpliciterdici.G enus enim dicitur&aliquoru quodamodo feha>bent ium ad vnum aliquod,S> C

T e x . G K C . a(j feinuicem coUeclio ftn quaxWW* fignificationemRomanorumrffflWAuws- dicitur genus, abvniusfcilicethabi tudine (dico aute Romu^li) d C mul t i tud in i s habentiumaliquo modoadinuicem eam,qabillo eftjCognationem, Fm di'uif ionemab alijs generibusdi'L o c u s i p e


44/590

IntrodutioA numerofo lum, Aproprioverodiffert genus:qfh propriuqui/demdevna fola fpecie,cuius eft

propriumpraedicatur, d C de rjs,quae fub ipfa fpecie funt, indi ui'duisrqueadmodu rifibiledehomine folo, dt de particularibushominibus:genusaute nondevna fpecie praedicat, fed deplu/ribus d C difleretibus. A dria vero,6V:abr)s,qua coiter funtaccidentiajdiffer t genus:qm&fi depluribusd dirrerentibus fpecieprgdicantur driae,cV; coiter acci'dentia,non tn ineoquod quideft prcedicantur, fed ineo quodquale quid eft, Interrogantibusenimaliquib9,quid eft illud,dequopraedicantur haec, genus redentia nonrefpondebimus, n5enim in eoquod quid eft prgdicantur defubiec'to, fed magisineo quod quale quid efhinternvganti enim quale cjd eft homo,d i c i m u s quod rationale:6V; qualequid ef tcoruus ,d ic imusq>nigrum, eft autrationale quidemdria.>nigrum veroaccidens, qnautem quid eft homomterrogamur,animal r e fp ond emus , e f tautem hominis genus animal,Quare de pluribuspdicari diuidit genusabr)s,qug devno folocoru ,quae fun t ind iu idua ,p r^d icanthocvero, dedirTerentibusfpecie, feparat ab rjs , quae ficutfpeciespraedicant, vel ficut propria, in eo au t e q > quid eft predic a r i d i u i d i t sidirrerentrjs dtco'inuniteraccidentibus,que.non

in eo quod quid eft,fed in eoq3Dqualequid eft, velquomodofehabet vnuquodqj praedicaturde rjs , de quibus praedicaturNihiligitur f upe r f luum, necptminus continet generis dicta tfMfanrde fcriptio notionis,

Stnao Je Centre.INquit Neq; genus , neq;(pecics A V E R .dicitur de vnica tantu re. immogenus trifariam dic i tur .Pr imedcaliquo coetu, qui ad vnum referturpa t r em. vt dicitur genus Araborii,& Arameorum:proptereaquiaha-bent relationem ad Arab,& Aram. ESecundo dicitur dc originealicu-iusgenealogizifiueillafuerit pateraliquis, an t locus, is tamen modusnon eft in lingua noftra in vfu : vtdaliam,genusVandaloru. rcrtiusvero modus,qui in hac arte I vfumven it,diciturquidem genus i d Cubquofpecies includitur. Appellantautem profeffores huiusartishancrcm metaphoricc,nomine generis,propter corre/pondentiam, quamhabct cum illisduabus rebus vulgonotis.nempe,quia huiu imodi gen*eft prmcipium (pecierum, qua:/lib Fip(b cont inentur: quem adm odumpater & locus eft principium gcncalogix &quiaample&ituri l la mul-titudincm,qujeiub ipfb includitur:queadmodii gcnealogia, q ad vnurefert 'patre, continet multi tudl ,quij f u b ipfa colligif*. D.d.Hocaucter t iu fignificatu, dcquo e fermo,fie defcribiifab Antiquis.nquodeftid , quod praedicatur depluribus differentibus fpecie in coquod ^.d eft.Exempli caufa anim al praedicaturqu idemdeequo j afino, homineq-,A iii in


45/590

PorphyrijS ineo quod quid eftfingnliieoru: nusab vltimafpede.&ideaverade Itvidelicet,quod adinterrogationem finitio ipfius generiseft, qcf ex duofeclamdequolibeteorum, p . quid bus vniuerfanbus ipfum fi t illud,cf t , f icre{pondeatur:vt f iquisqua> qcf vniuerfali 9eft,p. quod debetf icrat quid e f t equus, quidue homo, " ' - ^

quidq;afin us, re fpondea tur quidquod e ft animal.homoautem,atq; // * f -I'*1"ri refiônfio ad interrogationemfadamde aliqua re quid i i t: vt defini-uit ipfum Alpharabius.vel quod fieequus ,&af in* fun tp lura fpec iedi f id,fubquo ord ina taef t fpecies: vtferentia. D.d .Genusau temdic i tu refledehis,qua; de pluribus przdicatur ,prop te reaquodeorum,qupre .dicantur,aliaquidemde vnicapra:

dicantur re: vt funt praidicabilia fingular ia .a l iaverodeplur ibus przdicanturrv t f i in t genera,fpecies,atqueH differentia^ propriaîpfaaccide"t ia ,quajdepluribus prajdicant"", noqua:de vnica re fing ulaii prxd icant u r .Ex emp lumau t em ipfius gene-riseft ala l ,quodquide includit ho-rn inem,&reliqua aha. cxemplu fpcciei eft h o m o 5qui ampleftif 'Socra-t em,&Pla tonem.exempIumdi f fc -rcnt i^ eft ,ratiocinium hois, cxcm-plum jpprietadselt, fufccptibihtasic ien t ia^ inhomine . exemp lu m vc-

-definiuit ipfemet paulo ante. D. d.Differt quoq; genusabipfa jp pri?-tate,propterea quia propriu przdicaf"de vnica fpe, videlicet de ea f p e " cuius ipfiim eft propnum, & de in -diuiduisfub eadem (pf exiftentib*.vt rifibile,quod quide ^dicat"" de homine tm ,&d e f ingu l i sh o lbus . fed Lf en us pr^dicatut de plur ibus fpecicus,& de pluribus difierent ibusnumero. D.d. Dif re r t adhucgenusa .difrerenrijs,&abaccidentibusc6ib'per id ,quoddf ipfum pracdicaridcrebus in eo quod quid eft.nam dif-ferentia & accidens predicant" de eare,cuius funt df ia ,autaccides ineoq u o d q u a l e e f t , n o n i n e o quodo^de f t . Exemp l i g f a , f i i n t e r r og em ur___________ r-o'"7 ...... ____ & ______ro accidentiseft,ftare,5f federe. In- qua l enam aTal fithomo:rcôndcqui t .D i f f e r t au t emgenusab ind iu i b imusquidemrona l e . i den t idemf i ,d iu sp e rh oc ,quod d id r tp rump rx - de coruo f ia t in terrog at io9dicari de plur ib 9 . Et difrcrt etiam aI rel iquisal i jsOjUatuor r ebu s ,qu^d ep lur ibusprad ican tur . namafpec i equ idem ideodiffert,c[a ip fum prx-dicafde pluribus diffe tent ibusfpe-cie:fpecies vero prxdica tur de plu-ribus differentibus numero:vtho-fiet refponfio per accidens uifequesi p fu m.v t g r a t i a e x e mp l i , f i d i c a t u r Mqua lenam an ima l f it : refpondebit?quidem n i g r u m . r a t i ona l eau t cm.differentia eft, n i g rum vero acciis.id i taqi,pcr quod r e fponde tu r ad int e r roga t ionem fada pe r quid e f t ,mo,qui pr^dicatJde Socrate,&Pla- eft vtic] 5 genus . vt fi fiat in t e r roga -tone,qui n u m e r o diffcrunt : aial vc tio de hole quid fi t ? & dicatur ani-m a l . C i i m i g i t u r i n defini t ione g e -neris dici tur , quod pracdicatur dcphinbus , tuncper ho c d i fhn g u i t u ra rebus fingularibus. per id vero,quod d i c i t u r different ibus fpecie,

ro ,quode f tg enus ip f iu sho i sp ra?d icatur de h o m m e , & equo, & boue,în te r fed ifferuntfpecie . n a m ho-monoeft eiufdem /pel cu mec ju o .Per h oca u t em quod d ix i r , (fcihcetPophyris)videt ' 'quidedifrerrege d i f tmgu i tu r a fpecie, & proprio.&


46/590

IntroducHo. 4A . &peri I - / T o j cicsjcum tamenno fit genus ahcuifpeciei:ihnguitur a ditterentijs, Sc acciden licct refpondeaturscam in eoquod quid.tibus.D.d.patet itaq; hancefle vera Per id vero quod dick, q, hmoi genus, eftdefcriptionem ipfius oeiieris: quo- principium ipecierum,qu fub i p f o inclu-

niamnihil excefll isautdefec^uscorinere videtur.Nos tamen iam diximus,quiddiminutionis in hacre-pexiatur defcriptiune.Sermo d< Centre.

T^IxJt Aucrroes.Neq; genus, neq; fpeciesdicifde vnica tantumre. Inquit Leui.Vult Porph yrius declarare nobis, q > genuseft nomen me raphoricum tranflatum a fi-nulitudine quadam.vt poftea exponit. Pri-m o dicitur de aliquo ccetu: vtlfrael, Ifra-elitx,na hocnomen eft vfurpatum abip(amulricudi ne ,pater etenim n6 vocatur Ifraelita,vel Ifraelicc.& hoc eft in vfu l ingua-rum.Se cundo dicitur, vb i ponitur pater,vi -ce genealogtxeius,&locus vice habitac oriieins: vt nos n o mi n a mu r Iirael,vel yEgyptij

nominatur vtgyptus: vt dicebatur,quod deftrufta eft jtgyptus. is tamenmodus noneft in vfu l inguarum,nif t par u m .M u lu ta-m en ali] expofuerunt hunc locu varijs m o in lingua Arabica is modus no eft in v f u :cuius verba poflunt intelligi, vt non fit vllo

ae imsauaDusopinioniDus ,vtpauio an tdiximus: quoniam fciencia perpetua,& itcorrupribilis habeturabipfo vniuerfak V eft principium fnecieru, qu;

fuit in praefatione huius libri fui.fe J,fi id intelligat,quoad fcientiam.tuc verificaretutdeilusduabusopinionibus ,vtpaulo ante&in-ovn iuc r fakVelum fpecieru.quaefub ipfo exiftut,quia eft earll materia, & 16ef t earumprincipium :quemadmodiima-teria dicitur principium re i ,cuius eft piin-cipium.Dixit Auerroes.Ho c autem ter t iumfignificatum ,de quo elt fermo.Inquit Leui,Cumdefin i r iof i t id .quodnonfica tquid i ta Etern rei: quemadmodiidefinit earn Auer-rocs in libro Pofteriorum,dicens q > eft ora-t ioindicasiubftant iam rei , & eiusquid i tatem:fitq; ipfum genus relatiuum quodda:namgenus eft fpeciei genus, vt duplum eftdimidij duplum, vel feruus eft domini f e r -uus: ergo oportet,vt definitio generis t i im atur ex ratione relationis : quoniam hoc nomen eft id,quod eft racione rclarionis.M a-nifeftum autem e f t , q > m h a c de/cnpiionen6 fiimitur ilia relatio ,qua genus eft i d , C i < Jeft,quoniam,licet in hac defcripuonc po n a .tu r fpecies,non pom tur quide m ilia fpecies,qu; e correlariua huic generi , ideft cui hoceft genus ,fed ponutur ilia; (pecies,qux Tubeoexiftunt omnes invfi ,cumipfum tn nofit genus omnibus ipfis fe u vfitad earu ,na

pafto in vfu in ilia lingua : vcl c j > non fit in de plunbus,quac Ipecie dirFerut,prjedicnre quent ivfu. indui fnone vero perfuadcri genus illiufmet generis per fe, fed genupoceft, ( j>hm6i genus rarovenitin vfum eft genus alicui ge neri per fe,{edipeciei,quaci-------- :..:_. ^- ------------ ---- a t u rnus n6 Flinguaru.Dixit Auer.Te rrius vero modus,g,inhacarte invfum venit,dicitur quide g e -nus id, fub quo fpecies includitur. InquitLeiu.SivoIumusqjhxc defini t io fi t perfe-Aa,oportetvt dicatur .gj fit id, fu b quo fpecies includitur ea ratione,qua eft vniuerfalius ea: &a., refpondeatur ad eius i nterro-gationem,ineoquodquid.quoniam pote-nt efle vniuerfalius ea,& tamen non eric genus :vt nigrum refpeftu corui. nam nigrueft communius hacJpeci e,& tamen no eftgenus,fed relpondet 'ur de nigroin eo quodquale :non in eo quod quiditidem & diffctcntia.fub qua ingreditur quidem fpecies:qmea gignit (vt in eius definiuonc dicetur)

eft pa rs e ius . fed cu in liacdefcriptione nofumatur id,quogenus efhdquoa eft,tdeoeft defcriptio hzc,&non defin itio, & ideodcfeftus huiu s defcriptioms or i tur propcerfpecies medias:videlicet,quia non fumiturin ea id,quogenus eft id,quod ef t , na hoc,quod pofuit in hac defcriptione, ita icpen-tur in eis ,f i fine fpecies.ficut h l int genera,vt fi dcfiniremus feruum per id ,quod noncompeti t ti,non ea ratione,qua eft feruus,& contigerit vtill e feruus fi t dominus alicuius,tunc hzc definitio ita compete t ei,ea ratione,qua denominatur dominus, ficut earone:qua denominatur feruus.D.d: Genusauce,&:c.InquicLeui.Hoc ef t n o c u md e fe ,

A liij praeter


47/590

Porphyrijf rater id,quod dixit,&exctnpmm propric le,ineoquod quid,pan ratione nferum & jtatis eft fufcepdbilitas fciae, in aliotn loco coruus:cum tamen nigiumnon fit genusadcoruum. proptereaquia non refpondc-tur per magis vniuerfale ineoquod quid: li

cctrefponoeaturdecoruoineo, qa quid;C a p . J.

ptibilitas Ccix, invocauit hoc differentia. Aliqui tn exponutfufceptibilitatem fcfz,fcilicet propriz ei inactu,vt M edicina,8cG eom etria,cuius inue-tio inhomine nominatur ,ppriu largo modo,vt incapitulo de proprio declarabitur:licet re vera dicatur accidens,neque hoc eftconueniens huic noftro propofuo: quoniahie debet loqui de vero proprio,cum faciatmenrionem quoq-, cum ipfo de ipfo accidete.Et ideo,vt noftra fert {nia,eft fufceptibilitascuiufuis fciz fuerit in adu,fiue pradica,f iuefpeculat iuafueri t ,& hoc propriumreperitur in om nibus indiuiduis hominis:li -cet fit impo&ibile,quin concedamus, g > ni-hilominus,nonreperiaturhoc propriii cii-chs indiuiduis hominis.nam cii pue r nafcic"non h et in af tu fciam,tum pracfccam, turnH etcontempla t iuam-Ergoi l ludpiopi iu , aSattuli t huc,non eft verum proprium . Meli9ergo eft vt dicamus, fufceptibihtas fcietic^t]nq;fit difFerentia,qnq: vero propnum . nicum per hoc imelligimus, do natura hoiseft,vt fiifcipiat in ahquo tpe fciam in ahi

De Specie.SPecies autem dicit quide ctde vniufcuifque forma :fmquam didtum e f t Primaquidemfpecies dignaeft imperio* Diciturautem fpecies, d C ea, quar eft fub a s f i y / -gnatogenere: fecundum quamfolemus dicere ho iem quidemfpem aialis,cum fit genus atal: **album aut coloris fpem,triagu^lum verofigurae fpm. Qupd (ie t genus asfignantesfpei m e m inimus dicentes, quod de pluri>t u n c h o c e f t p r o p r i u r n . f e d f i p e r h o c i m d l i bus &differentib 9 fpe ineoq3simus,(hhohabeatfempapritudmeadre- . , n^ ,. ^ a,,.- ,. cipiendamfclam,tunc hocerit diia:qmhu quid eft pdicat,dCfpem dlCim*id,q3fubasfignato genereef t tufniodi fufceptibilitas eft eius form a, quaeft id,quod eiLEt hinc verificat'id, quod dieit in l ibro Topicoiu, < j > fufceptibilc! fcietiaeeft defcripno hois.nos aut de hoc faciemusverbum in eo loco Deo annuente. Manife-ftu ergo eft ex verbis Porphyrij in hoc loco,5> proprium daftrh vltim^ fpei.quod tn n6eft verum:qiii pot noTari verum propriu etquod inert cuiuisfubiec~to,fiue illud fueritgenus ve l (pes.& hoc non latct cum,qui de-1 dit operam huic arti.atq; illis fcientij.5, quaehoc vtunt 'noleivt eft fcia Naturalis. & ideoinuenies Arift.ponente in libro Pndicametorumpropiietatem quali tads, & reliquo-rumprsdicamentoru, cum tn fint generafuprema. D.dDiffert autgenus ab indiui-

quodalterumalterum fubingiediat:&g, reIpondeatur p quodlibet eorumadinte'rro-

noffe oportet quod,qm & C gen9alicuiuseft genus, &fpesal icu" S o l o d a .ius eft fpes,vtrunqj vtriufiqj, iocirconeceffeeftin vtrorufc[jr6>nibus vtrifqj vti Asfignant ergo d C fie fpemSpes eft, qponitfub genere:&de qua genus! eo Mquod quid eft pdicat. Ampliusautf icquoqj.Spesef t ,qde plu>r\b 9d (. differentib 9 numero ineo quod gd eft praedicatur. fedhaec quide asfignatio fpecialisfimae eft,& qug folum fpecies eft,non autem 8d genus: ali a e vero

eft ei ge nus: quia nonamplef tirur ip f u m . PlanU 3Ut erit quodd? hoc moi d e n t i d e mhomo ,&fc r ibe n s - . homoe n im ^OJnVnoquoquepdicamentOnon eit genus ad fcr ibentem, licet lit quid /- _ 3 * t- r orc-mmumus ipfo: propteiea quia non re- *qdageneralisfima , 8 C rur/fpondetur per i d,quod eft minus vniuerfa- fus alia fpecialisfima: &t iter gencralif-


48/590

IntroducHo.A neralisfima& fpecialisfimasutalia,qu3e genera Sdfpes dnrea^dem. Ef tau tem generalisfimii

quide, fupra quod nullu aliudfit fuperueniens gen9,Specialiffimum auteft,poft quod no eftalia inferior fpesJnter generaliffimumautetfpecialisfimu alia,quae genera 6 > C fpes funt eadem:ad aliud tn < 3 d ad aliud f u m p t a ,Fiatauteminvno qu ide mpra edicametomani fef tum quod dixcitSubftantia eft quidem d f . ipxfagenus t fub hacautem eftcor^^ pus.dC fubcorpore aiatumcor^pusr fub quo aiaLfub aiali verorationale animal: fub quo ho,fub homine veroSocra.to,&qui funt particulares

5mines.Sedhomfubftantiaqui' 9demgeneralisfimu eft, di quodgenusfolum:homovero fpecia*lisfimum > 3 C quod folum fpes*corpus autem fpecies quidemeft fubftantias, genus veroani*mad corporis.fed d^aiatum corpus fpecies quide eft corporis,genus veroanimalis.rurfus aialfpecies quidem eft corporis afati,genusvero rationalis aialis*fed rationale aial fpecies quideeft animaliSjgenus autem hois*homo vero fpecies quidem eftrationalisanimalis,nonautem *genus particularium hominii,fed folfi fpecies, dt. omne, quodanteindiuidua propinquepraedicat/peserit folu,n6 etgenus.

Generunt acfyecitrum in fradtcamenta snbftanttnih i lfupra earn fit, genuseft ge nera--J i s f imum i f ice t iam homocrimfi t fpecies, pof tquam no e ft aliafpecies,ne^ aliquid eorum,qug

poffunt diuid i in fpecies, fe d fo>lum indiuidua (indiuiduum.n,eft Socrates,&Plato, d C hoc al>bum) fpecies erit folum d C vltixm a fpes,c^ (vt d i < f K i ef t ) fpecia^lisilma,qu verofunt inmedio,corum


49/590

PorphyrijC eorum quidem, qua ante ipfa vnumquodqs ipforu fpem efle,fun t , eruntfpecies : eorum au- cVgenus ponun tt ad aliud tametem,quae poft ipfa funt , genera* 8 C aliud fumptum . ea.n, q funt;

Quarehecquideduashabethabitudines,ea,q eft ad ea:quae antecedunt,fm quam fpes ipforuelTe dicunt:&ea,quae eft ad poxfieriora,fm quam generaipfoxrum efle dicunt*Extrema verovna habent habitudinem,Nam6 C generalisfimu ad ea,quide qpofteriora funt,habet habitudixnemcnm fit gen^oium id quod.eft fupremuteam vero, quaeadH fuperioranonhabetjCum fitfuxpremu 6 t primu principium ,&(vt diximus) fupra quod no eft fed pofita fint (quemadmodumaliud fuperueniens genus. Spex in praedicamentis d i ( f H i eft)prixm a dece genera, quafi prima de

cemprincipia.Etfioia quisenxtiavocet,3equiuoce(inquit)nuncupabit /ednonvniuoce* Si.nvnum ellet coe oium gen* ens,vniuoce oia enria dicerent. cumverodecem fint prima, c o m m anio f m nomen eft folum,non t f ffm rationem ,quae fm nome e f t *Decem igit generaljsfima quixde funtrfpecialisiima veroin nu

ante fpecialisfima vfcp ad genexralisfimu afcendenda,cV[ generadicunt, dCfpecies fubalterngtvtAgamennon,Atrides, SCPelopides,&Tantalides,d C vltimii louisSed in familrjs quidem plexrun^ad vniireducunt princixpium,V4g,ad loue:in generibusverod C fpeciebus non fie f e het.Ne .meft commune vnugen9oium enstnec oia eiufdem genexr i s funt fm vnum fupremugexnus,quemadmodu dicit Arift.

cialisfimu aut vnamhabet &ipfumhabi tudine,hanc qu idem,qeftadfuperiora,quoru eftfpecies:eam vero,q eft ad pofterio^ra no diuerfam habet habitudixnem,fed eade,&fpes indiuiduorum dicitfed fpes quidem diciti nd iu iduorum, velutea conti/>nens:fpecies aut fuperiorum,velu t quae abeis continetur.Deter* minant ig i tur generaiisfimumgenus ita, quod cum genusf i t , m ero quidem quodam funt, nonon eft fpes.cY rurfus, fupra q9 tamen infini te . Indi uid ua au^non eft aliud fuperuenies g en 9*Specialisfima vero fpem fie, q [cum fit fpecies,non eft genus.&quam,ciifitfpecies,in fpeciesdibidere non polT umus, ad hu c aute,6C quw de pluribus d C differet i busnumero in eo quod quideftpracdicatur4Ea vero, quae inniedio funt ex t r emorum, fubal'ternavocantgeneral f p e s 4 < 9 C

tem,qux funt poft fpecialisfimainfinita f u n t Quapropter vfxquead fpecialisfima a generaliffimis defcendentes iubebatPlaxtoquiefcerer defcendere autemper m edia diuidentes fpecificisdifferentrjs * infinita vero ( inxqui t ) r e l inquenda f u n t * nequeenim eorum fcientiam poflefieri * Defcendentibus igitur adf p c -


50/590

IntrodiivfHoA fpecialifsima jriecefleediuiden.'tesper multitudinem iretafcenxdentibusveroadgeneraliTsimanecefle eft colligere multitudenemmvnu.co l l ecfHuum enimmultorum in vnamnatura T p e xcieseft 5 C eriam magisid, quodgen5 eftrparticularia verod C fingulariaecontrariofrmg inmultitudine diuiduntid,quodvnueftpartidparione enim fpecieiplureshomines,vnus:particiularibusaut &fingularib?vnusQ t comunis plures. diuifiuum enimTemper ef t , quod fingulaxre eft t collecftiuum autedi aduxnatiuum,quod commune eft*ATsignato aiitgenere d C fpeciequid fitvtruncp eoru,&generequide vnoexiftente, fpeciebusvero pluribus(femper enim inplures fpecies di uifio generis e)genusquidem Temper de fpeciepr3edicatur,cVoiafuperioradejnferioribus:fpeciesaut neqj deaacn


51/590

PorphyrijG et fptdc3ct quid gcneralisfimu, crgo,qua dixitPorphyrius,poterit K&t quid fpecialisfimu, d C qge quisintelligere,q? veradefinitio ipnera eadem,&fpecies fint, qug fius aencris,in qua non communi-

etia indiuidua^quot modis cat fpecies medi^eftfTg, genusfitilgenus&fpeciesdicantur . fuff ix lud v^qd/peaem amjplcclitur/u-cientefdiSumefh per ipf im* ocatum^mcoc^d.elt:& non illa,qua deicripiitiplumSerww < f c /peck . antearqm in hoc comunicantcumAVE R. T Nquit .Species duo fignificat: eofpecies mediae. Cumautem tarn1 primuquide forma rei:vtcum genus cfpecies,vnumquodq;eo- d ic imus .Spec i e s tuae f td i gna impe rum dicatur in relationc ad alteru rio. &hisloqucndimoduseftfemi i p f o r u m: &in quodb'betdecemp^- 'J iar is ipf is Glacis. Secundu vero fi d icamen to rum reperiantur mull*f n i f ka tU jde quohicaeitur,eft qui vfia ,quorum alteru fub altero lo-cmillud vfe,qdfiibillogenerelo catur tfequiturergoqjinquolibccH catur, qit pauloante defin iuimus : eorum reperiuntur vfia,qux dicun Lq c f f e f t r n a g i s p r o p r i u m^f i t i l l u d . tur genera ,&fpecies. genera qui-v t f i dicamus hoiem eflc (pern ipfi dem in relatioead ea , q u j e f u n t f u baiali, &animal genus ei :&< j > albe- illis: fpecies vero in relatioae ad ea,.do fit fpecies colori, &color genus q u x f u n t fiiperillis. &ha:c fun t ip^eide. Inquit.Neq;contra nosquis avf i amed ia ,qu5 interprimu vniobijciatq? ,cii denniuimus genus, uerfaleexif tunt etv l t imu ,qux re-pofu imus ipfam fpem partf defini-tioniseius, dicemesipmm prxdicari dcpluribusdifferent ibus fpecie:in dennirione vero fpeciei,diximus

periuntur in eodem pr^dicameto *EtpnmumvPe d ic i tu r gcnusgcner a l i f l imum: quia nullumda tu r ge-nus fupra ipfum,p.quod pof l i t ip -f u m ' n o mi n a r i fpecies. Vltimuve -ro vie ideo vocatur fpecies fpecia-.,,, nus, & ipecies, quodlibet ipforu df l i f l ima: quia n u l l u m r epe r i tu r fubv t q t f b b e c i j i - v J / T -icforuca perrelatiouemad alteru. naturaau cavfe; , p ro p t e rq u o d pof f i t vocan

ipfam effe, quae fubingred i tur ge-Naturare n u s a t q ; f u b eolocatur. qm & ge-ipforu ca

ter9

I tem r e l a t i u o r u me f t , v tq u o d l i b e t i n r e l a t i o n ea d i p f u m, gen u s .Q_u 3 : Mde ipforum capia tur indef in i t ionea l - a i i t e m i n m e d i o e x i f t u n t , d i c u n t u rtcrutri.&nullumex hoc f equ i tu r genera, & f p e c i e s : d u o b u s f habitisinconueniens. Inquit. Etadnucde refpedibus. vtgratiaexempli inp-fc r ipfe run t fpec iem, dicentesea ee,qua? pdicatur de pluribus difreren-t ibus numero in eoq3quid eft. ve-luncu f ubhac dc f t r ip t ionev l t imat fh fpecies continetur,qu2 quideme ft tin ipecies, & non e ft genus: inprima vero defin i t ionc oes inclu-d u n t u r fpecies: cum dicatur in ea,

dicamento fubf tant ia ; , fubftantia,eft genus: & f u b fubfrantiaeft cor-pus :& f ub corpore corpusanima-tum :& fub corpore animate ani-mal:& fub a n ima l i rationale: &fub rationalihomo: &fubhomi-ne Socrates&Plato, & reliqua indil i idua hominis. Subftant ia igiturq? eft qua; fub genere collocata eft: in hocpraedicamento eft genusge-&qua:eft magis propriaco. Exhis nera l i f f imum : &homoeft fpeciesfpc-


52/590

Introdudio. 7A fpecialiffima. corpus aut eft fpecies dicetes ipfumeflei l ludfuperqcfno Dad fubftaria, &gcnusad corpus ani datur genus.Definiunt quoq; fpe-matu.&corpus animatu eft fpecies ciem fpecialiffima, dicentes ipfarnad corpus, &genus ad aial. &aiale* eflefpeciem& no genus, velipfumfpecies ad corpus animatum, & ge- efle fpeciem npn diuifibile" in aliasj _ _ _ _ . _ i _ _ ^ i - - - ~ - i _ - fpecies .&qjprfdicaturdepluribusdifrerentibus n u m e r o , in eo q u c / < JB U S ad anim al rationale. & aial ra-tionale eft fpecies ad animal, & ge-nus ad h o m m e m . & homoeft fpc-eies ad animal ratioale, & nulh ali jrci eft genus, quia pdicatur de in-

U- 4 9 - e t u

quid eft (vtpauloantedic tu fuit.)Intermedia vero funtgen era & fpcties, genera quidem in relatioe addiuiduishominis. ficergoeftfpe- ea,qua:fubeisexiftunt:fpeciesve-eiestm. Generar imergoipfumvPc roinre la t ioneadea,qua:fuper ip-Tocatur genus in relatioe ad id, qrf faexif tunt . Inquit. Neccont ingi tfub eo exif t i t : & fpecies in relatio- in omnibus gcneribus entium id,qcfcontingit in gcneribus alicuius Egenealogiaz.nam genera genealo-gia:, oia afcendunt tande ad vnumpatre", vt Arabes ad Arab : fed nonafcendunt oia genera e ntiu ad vnfi Deentcvivle,quod oia ma com pledletur.Na de.i. Ph.t.praipfum exif t i t , ideo eft tm fpe- neq; ens eft gen'coe cumftis rebus:t ies. Intermedia vero cum am basil neq;habent quidem genus comu-n e f u p r e m u m , a d q u o d afcendantreliquagenera omn ia poft i p fum. io.8.& n.exemploPorphyr iuspo- fedcunctageneraafcendunt ,acde- c-I7


53/590

Porphyrij6 ideonon poffuntampledi p dfias, ne:vt cum dicifflus, oT s etjuuseft 1Cquibusvl t imefpesdiuiduni? .ppea hinnibilis,&oehinnibilee'equus.quia huiufcemodi A f if funt infini- vfiora vero non conuertunf in f > -tac: de infinite aut non babee" fcla. dicatione.narn genusnon conueir-Cumq;defcendimuspcrdmif ione t i turcufpecie : vt animal,quod e ftgcnerum adfpeaesfpcciaM imas, vfius hole.vetum.n eftdicere01$tucquide videmur redigere vnita- homoeft aial:fed no conuerritur,te * in mult i tudine per hmoi a&u: f. o > fit ver um dicere,omne animalafcendentibus vero nobisadgene- eft homo. Rcspr^terea, dcquibusra generaliffima, videbimur tune prxdicaturfpccies, de eifdem vtiq;poriwsplural i tateinvnione redigc pre.dicaturgenusilhusfpeciei,&gere. t nuius reiroef t ; quia quan to nu s illius generis:& fieproccdcn-

magisgenus afcendit,tanto mino- do,donecdefinit prxdicatioad gor e e fnc i t no t i t i a :ma io r i s t ne f t am nus gcncraMimum . vt exempliplexus c fit id, quod fub coexiftit. gfa, fa veru eft dicere Socrates e ho,H econtra vero quo magisdeftendi t , veru er i tqu0q;dKereq5 animal, Leo maior reddifcognmo,minorq; q c f eft genus-ad hoiem. identidcmfitcolle&io. v n u m q u o d ^ j thipfo- vere przdicabitur de eogenus ani-r u m , v c j &{pes,&genus, collecli- mahs,qct eft corpus nutnbile (enfi-uum qu idee f t : ledgen us magis, tiu u. res ergofiiperiorvfispracdic*ijbecies vero minus , res veto fmgu* bimr femp de inferiorr. & ideo fpelares & particulars, ideft fdiuidua cies pr^dicatJde indiuiduo,&genusipia,oppofi tum ^genus &fpecies pra jdKaturde ipe ,&deindiuiduw.a g u n t : q m d i u i d u n t , & n o n c o l l i - Genusitaq;generalifl imum^dicaifgurrt. na femperfpecic"diuidunt;vt de vkima ipe, & dcindiuktuis ciu{^hoteminSocra te ,&PIa tone .par t i defpee ie i ,&deinte rmedi js in te r ipculare inquam femperdiuidi t : vfe fum &interhancfpec iem,quef imtvero aggregat. Inqui t . PoftcJ noti- vna rone genera, aha vero rationcficauimusquid fitgcnus,&(pecies, funtfpecies.Gcnus^terca,oiJ ante-&q?genus f i tvnf i ,p lureshabf t fpe cedi tv l t ima fpeciem,pr3JdicatJdeI cies, j?pca quia genus diuidif 'femp o!busfpeciebusvhimis,&deindiui Mduis i l l a rum: & (pecies vltima pra:-dicatfde i nd iu idu i s tm . indiuiduuvero de vno tin indiuiduo predialtur. Hocaut,quod Porphyr iusdi -in plures fpecies: ideo genus vere f >dicatur de fpecie. fifr e tgenus generalif limum,& vt vcrbo dicam , a c-quid eft fuperiusprzdicatur de in-rciiori, cum fit vFiusillo,fpecies vcro, nee de jppinquo,neq ; de remo- ci t , eft veru deindiuiduisaccidcn-J X 1 . ,, t iu .na indiu iduafubf tant i^denul -topr?dicat"gcncre,videlicetpracdi- l ap r^d ican tu r re fm vfum naturar.catione v f i : qm non couerti tur cu &ideo vera dcfcriprio indiuiduo-genere in pr^dicat ione.Eaetemm, rum eft, q > indiuidufi eft id , (\S noquxpra:d ican turde aliquibus,vel pr^dicat 'dc plur ibus : non id ,quodfunta:qualiail l is} dcquibuspraedi- pr^dica turdcvno,v t ipfedefcnpf i t .cat i t^vcl /un tcomunioracis .^qua- Inqui t . Id ve ro , q3dic i tur v n u m , Pro hal i a au t conuemin tu t i np r a r d i ca t i o velutiSocrates,etPlato,idcog^deidic i tur


54/590

Aphyrfu'.ca.deGcnef.I tfiArift lAnteprz-dicametismo rrio-rti fedioej.c.i.ItemAuerrol.

IntroduAio. 8den,eft fBbminiftradoprr r r ," r ... noaddomuuL&fiquznKurcurrercper feahquotempore,mah mina^debeirefpondencfrcquo alio indiuiduo.nam fumma re fadum adomino fuprafenmm.Hzkaqu*rum,CX quibus Socrates, coftat, a6 definitions idem fignificant,fi


55/590

Porphyrijhceinqnifiuon0riefttogiealis.Seeundacaeft, quia huius arris propontumeft enarra-re resfenfibiles,non res,quz indigent p ip-farum declararione alijs fcicnnjs: quarurnhate ars eft principium. Manifeftum autemcft,g> fubftantix feparatac non funt fenfi bi-les :quoniam fubftanna fenfibilis conftatex material forma :&ideo corpus debetefie genus f up f e m um . Identidem ratioci-niumgenushomini & ngelo,ideft iic etiarationale n6 debet pomgen' proprer duas

: videlicet quod nomenatqinoeius przdiccntur de cundis, quae Tub ip-fo cxtancM anifeftum autem eft, quod ra -tionale nondicitur vniuocede angelo, &de homine,quoniamhomoeft homo ea ranone,qua eft rarionalis inpotenua. alias.n.JJ non eflet homo,quinon intelligeret adu:quod eft falfum.fed angelus eft angelus earadone,qua eft raaonalisadu.Adde etiam,quod dehnitio ipfius rationalis in homine,qttae quidem eft vt fit cognofcens per' cogi-urionem,&conternplauonem,non competi t angelo. Alia caufa ef t , quia adhancar-temnon periinet enumeraremifi re s famo-fas: fed cfle angelorumnon eft publicum.D.d.Auer.Nec conringit in omnibus gene-ribus enti u,&c.Inquit Leui. Ideodixit hoc,quia manifeftum e f t , < j > nomcnends no di-citur de rebus, mera zquiuocadone:vt inlibroMetaphyficz didumfuit : (ed eft no-m en didhim fecundum prius &poftcrius,namdicitur fecundum priusde fubitantia,&fecundumpofte r iui de accidente:quiaaccidens ideo eft, quia fubftanria, quae efteius lubiehirn,eft,cum accidensnon repe>j natur perfe exiftens. Quod autem nomenendsn6 fit genusvniuerfale cuncfas decemprxdicameas,fic probarur.qrh genus eft id,quod eft c6e cundis fpeciebus, quzfub ip-foexiftunt.dilFerentiajvcroipfis fpeciebus,quz fob ipiis exiftut,qiue ftint re s additz f a .prana tu ram generis. &ideo ilbe dirreredzoeceflario din-erut a natura generis. &: ideonon c&tmgit vtverificetur pracdicatio gene

eric prxdicadoa'alisde habentibus hasdif Jcterentias.nam ambulans eft animal,&vo-lansquoque,atq;natans.Ens autem prxdi-catur de omnibus differentijs, qux Tub ipfbexiftunt,& dchaberibus hasdnas: qnia nihil datur de his.de quo non At vcrum dice-rc. j fit ens,&vnum,& aliquid,& res.Patctergo,cj, nullumhorum eft genus ciiftis en-tibus. Quod f i ens eflet genuscoe illis,tunenomen endsdiceretur de eis vniuoce, vt pecfpicuum eftlnquu Auer.Hoc autcm,quodPorphyrius dixit,eft verii de indiuiduis ac-cidenrium.InquitLeui.Sniahuius rei,iudiciomeo,eft,ciim dicitur Socrates eftniger,cum fubieftum fit notum,cjj hxc propofitio fignificabit naturaliter < % > eft niger.Sed fi przdicatummerit indiuiduum fub-ftannac,& quzramus ut hotificet quid fit illudindiuiduum,tuncmanifeftupoterit notificare ah'quid ,quod fi t illi fub-ftanuale :quia in ea recommunicant oin-nia indiuidua fpeciei :vt fi dicatur raaonale eft Socrates.Pari rauone quoque non potetit dignofci peraliquod accidetale ,quodcundis indiuiduis fpeciei inf ir .vt ladtudovnguium,&amph'tudothoracis.Reliquum M.ergo eft vt cognofcatur pe r aliquod accide-ta le ,quodnoninf i t femper cundis indiui-duis fpeciei adu:vt fi dicatur i)le,qui ambulat adu,eft Socrates,ve l tale quippiam.ma-nifeftum autem eft -j ? hx c orationon fignineat naturaliter id,qd de ea defyderacurnifi propterea quia conringit vt in ilia cogre-gationc nemo ambulat, praner Sociate.itaris de illis differenujs: fed bene verificabi- quoque fi dicarur ho c animal eft Socrates,e- &idindicemusdigi to ,vela l iquoal io geneur pnrdicatio generis de habentibus differentias.vt,exempli cau(a,dfiae,qaibus diui-di turanimal ,funtpoteda ad ambylandu,& potentia ad volanduV& potentia ad natadum-Pi-zdicauo itaq; aialis de his poteftau lani indicarionem,qua indicauimusj& nubus non erit vera.narn non poreft dici q, po tum,quo innuimus,dicimus illam propofi-

reindicationis,nemo quidem dubitabitc^huiufmodi oratio no (ignificat naturaliterid,quod per ipfum intenditur,fed propter iltcmia ad ambuladum eft animal, fed vera uonem,fednonintell igiturhoc de prxdi-catione


56/590

Intrcdu&io. 9A c a t f 6 h c n 6 n f e c u n 3 t i m v r u m n a t u r a k m , v t quemadmodum homo ab equo I?alinni fiinr rmin^H nam v* nr*ftKnr Hir*l^ _ . /* . . ,*- . *. /- 3licatione cum fua fpecie: cum tn . accidensnon pomt efle fubieftum ipfius fubitmtia:fecundum vfum nataralem.Peripicuumergo e ft ex diftis g > profeflbr huius artis nonnegabit hmoipnedicationem. quae vriquefententia adhuc declarabitur i lib. Priori!,cum de conuerfione propofitionis agetur.Vocauit aut defcriptionem id, quoddf deindiuiduo,quodnonpraedicatur de pluri-bus:propterea quia negatio non dici tqui-ditatem rei.Dicit quoq; defcriptiopraedicali de vno:propterea quia hocnon conuenit

ihdiuiduo,quatenus eft indiuiduum. nam,fi id ineflet indiuiduoea ratione, qua rf t indiuiduum,oporteretvtverificaret deindi -uiduis fubftantiac: cuius re i th falfitas iamB probata fuit-Hacc vero dicitur defcrip rio, ,ppteiea cja quiditas indiuidui non eft pdif ari de vno,vel non prcedicari de plunbns:fedipfa definirio eft-.quac quiditatem re i notifiar.&ideoh^c df defcripcio,non definitionT)f Differentia. Cap. 4.DTfferenria verod C coiter,j proprie,8d proprr)sfi^m e dicat.Na coiter qui^demdifferre alterum ab alterojdicitaquod alteritate differt quocunqs modo, vela feipfo vel abalio,differt.n4Socrates a Platone

alternate,dt ipfe a feipfo, 8i pueC rb exifterite d C virofaclo, Q C fa'ciente aliquid vel quiefcente: dCTemper in aliquo modo habedilealteritatibusfpedat'. Proprieaut differre alterum ab altero dicitur, qninfeparabili accidentealterum ab altero differt. Infeparabileveroaccidens eft, vt caefitasoculorum,aut nafi curuitas,au tc ica t r ixcumexvulnere oc/-calluericProprrjsfime aut differre alterum ab altero dicit,quando fpecifica differentia differt;

lisqualitate. Vniuerlali ter ergoois differentia addita alicui al teratum facit*fed exquidem,qugSt coiter 8t proprigfunt,altera>turn faciunt* q vero proprrjsfixm e aliud* Qu aeq u idemig i t u raliud faciuntjfpecifieac vocant:illae vero q alteratum,fimplici^ter df iaeaial.n.adueniens raricvnalis differentia,aliud fecit: eiusautem quod eft mouer i , altera^turn folii a quiefcente fecit.qua^re ilia quide m aliud,bf c vero al teratum folum fecit. Secundumigif aliud facientes differentiasdiuifiones generum fiunt i fpes,d C definitiones asf ignant,q funtexgenere d i hmoi differentrjs:fm aut eas,q folum alteratu fa 'ciunt alternates folum cofiftu t ymutationes* A fupenoribus er/-go rurfus inchoant i , dicendumdifferentiarum alias quide e f f efeparabiles3alias vero infepara-'biles,moueri.n(3C quiefcere, d Caegrum elTe > C fanu effe, & quexcunq? his proxima funt/epara^bil iafunt .atvero aqu i l i numeevel fi'mUjVel ronale vel irratio^naleinfeparabilia funtJnfeparabilium aut aliae quide funt p fe,aliae verogaccidens.nam ronal eper feineft homing 6d mort-axle,6V difciplinae e f f e fufceptiuii :at veroaquil inum elle,vel firrriif > accidens^non per fe; Illg ig itur,q per fe f un t , in fubftaittiaeratioe-accipiuntjCVfacirit aliud:Log.cuco.Auer. B ilia;


57/590

Porphyrij< * illaevero,qutaefmaccidens,nec ttiny:ompletiu%fiunt,&co'ftix Kinfubftantigrationeaccipiunt, tutiuaeiperum.diuidit.n.aial ranee faciut aliud, fed alteratum,

Quaequidemigitur per f e funt,con fufcipiunt magis 8tmin?iquae veroper accidens (ecfi infeparabilesfinOincenfionemaccipiunt 6t remisfionem. na neqjgenusautmagis d C minusprae-dicat deeocui9 fuerit genus* nequegenerisdifTeretiae,fm quasdiuidit ipfae.n.funt, q vniufoi'iufq? ratione complent:eile autvnicuiqjvnum 6L idemmeqj inH tenfione,neq remisfione fufci'piens eftaquilinum ailtee,veliimum,velcoloratu,aliquomo& L intenditur,&remittitCiimigit tresfpes differentiae confy^derenc:6Cef quidem fincfeparabiles illxvero infeparabiles : < 3 Crurfus infeparabiliu hae quidefine g fe,illz verogaccides:rurfus earu,quxp fe funt, differen/-tiaru,aliae quidefun t , fm quasdiu id im us genera in fpes,aliac

tionalis &irrarionalis differentda,&rurfus mortalisliumanimalium.Sicverodt. f u < -premae fubftantiac, crim diuifi^uae fint animati6dinanimati differentiac,&fenfitiui &infenfi tixui,animata quide dC fenfitiua, * "a. l.*iuxta fubftantiam iumptaaial Lperfecerunnanimata vero & L in "? ^?bftifenfitiua perfecerunt plantam,mU ft*Qmergo eaedemaliquo modoquidem accepts?f iunteonfHtU'tiuac,aliquo modoa i i td iu i f iue ,fpecificae oesvocant,cVhisma>ximeopuseft ad diuifion es ge^neru,&ad definitiones: fed nohis,quaefm accidesinfeparabi-les funtjiieqp etiammagis r js, qfunt feparabiles* Quasct detervero,fm quas ea quae diuifa sut minantesdicunt.Differria eft,

fpecifTcanf.vt cum p fe difFeren qua abudat fpecies agenere.ho Mtiae oes hmoi animalis fint, aia- moenimplushabetquamaial,turn d C f en f i t iuum, rarionale > t rationale & morale:animal* n.irrationale,mortale & immorx nihil horumeft. Namvnde fpetale:aiatiquidemSdfenfiti ui dif cieshaberent dif&rentiasc' Ne>ferentia confti tu t i ua eft fubfta^ que vero omnts- oppofitas h a v tiae anim alis(eft eni animal fub bet,quoniam idemfimul habe>f tanr iaan imatafenf i t iua )morx b i toppof i ta* Sed,quemadmo*talisverodC immortalis differe d um cenfent,poteftate quidemtia,cV rationalis d i irrationalis habet omnes eorum,quae fub fediuifiuae funt animalisdifTerenx funtdifTerentias ,a


58/590

Introdu&io 10A Definin tautearn &hocmodo.Differentia eft,quacdepluribus&different*5 fpecie in eo quodqualequid eft praedicatur.rarionaleenim dCmortale dehomi'ne praedicatuineo quod qualequid eft homodicitur: fed nonineo quod quid eft.quid eft enihomo,nobisinterrogatis,c6ueniensdicere anim al: quale auteanimal inquifitis^q* rationale ettnortaleeft couenienter afsignabimus4 Rebus enim ex materia&forma conftanribus,vel $m*proportionem ad materiam 8tformam conftitutionem habenrib9, quemadmodum ftatua exm ateria quidem eftaere, ex for*m a autem figuraific et homo comuni s d C fpecialis ex materiaquide proportionality cofiftitexgenere,ex forma autem dria.totum autem hoc,animalratio'nalemortale ,homo eft ,qucadxmodu illic ftatua* Defcribuntaut 8 t hoc modo. Differetia eftquod aptum natu eft diuidere

_ ea, quac fub eodem genere funt.rationale enim et i rrarionale homine d C equum,quf fub eodemgenere funt,quod eft animal, diuidunt . Affignat aut 6 C hoc modo.Differentia eft, qua differuta fe f tngulananq? ho, 6 C equursfm genus non differunt,fumusenim animalia nos,&equi: fedadditu rationale dif iunx i tnosab illis.cV ronalesfum us et nos, < ? tDij : fedmorta leappofi tudif .iuirK.it nos ab illis.jExa


59/590

PorphyrijC eft id,quoaliquid differt ab aliquo differentia tft, yt habere nafum fi- kper ahquod accides infeparabile: vt m u m : p e r f e vetodifferentiae/I, vt

f Uucedoocul i ,&cicatr ix vulner is . rac ioc iniumhomini ,& ipfumef leed proprijs fim a differentia diciif, fufceptiuum Cdcntix. Differentia:cum diuinction"tj .>differentiam,^ igi if .qperfefunt,funti l la; ,quajfu->fpeciem parii.vt ratiociniu,quo g.- m u n t u r indefinitione eflentia: reidcm ho a reliquis animant ibus di- cu i in fun t ,&g ignun t ( v t d i x i m u s )f t inguit lqm ratiodnium eftdiffe- ali ifdens,pra: ter i l ludgenuscuiin-retia,q fpeciem hoisgignit. Sed vt funt:differenti :evero, que f u n tp e rverborcm complectar, olsdifftren accidens,non fi imun^in definitio-tiagignit diuerfitate in eare,in qua ne eflentiae rei,dcqua praedicantur,reperi tur .Veruntn cois,acpropria neq;aliam ojignunt{peciem,(ed ta-difftrentia nonefficiunt aliud ens: turn diuerhta tem quadam efficiut.fed vcradifferentia (quaz.feft pro- Differentia:autemfubffantialesnoprijffima) aliud vt iq; gignitens.Et, fucipiunt defedtum vel excef lum.H cumqu^libet differentia vel aliqua nam quemadmodii vnafpesan ima j,paria t va r i e t a t em , vel ens aliud pa- l ium non ef t magisanimal,Jf alia,riat, idcirco illai varietates, qu$ va- ita quoq; res fe habet de differetijsria g i ^ n u n t en t ia , vocantur differe generisdiuidentibus ipfum:videli -t izeffecl iuzfpecierum :illa;vero, ce t ,q jdeeare ,dequa przdicantur,q nonef f i c iun t a l i aen t i a ,vocan tur nonprazdican tur f tn magis &mi-f implici ter differentiat. vt exempli nus:qm perficiunt definitiones fpccaufa,ciim anneditur rat iocinium cierun?,quasgignunt , quibus vtiq;i p f i a n ima l i , t uncnouump a r i t e n s i dantcjfle. i l ludenim ef le , qupdha-n e m p e alicjuam fpec iem, qua: qui- bent res q u x f u n t , n o n d i c i c " * haberedemeft fpecieshois . fedf i mofusad exce f lumsdenu l lo e t e n i m e n t i u miunga tu r ipfi alali, non innoudbif poteft vere dici,


60/590

IntrodudHo. iiA* rationale & ir rationale:nam aialiualiud ronale,al iudirrationale. Dif-ferentiae autem diuidentes gen' medium,conf t i tuun t quoq; fpes, quaefub eodemex i f tun t genere. At ge -nus fupremum habe t differetias di-uidentes ipfumtfednon habet differentiam,quai ipfum conftituat:qmquel ibet differentia coftitutiua ,eftdiuif iua generis rei,qua" conftituit .fed,ciirn g e n u s fup remum nop ha-beatgenus,ideonon habet diffcren

tiam conf l i tu t iuamtcum habeat m


61/590

PorphyrijorraloBe


62/590

Inttodu&io. 12 ,Aftiu*eratclicere,efirecUeretetulamhutuira,f idixif let ,qmaipf2 perficiunt derinitioncs fpecierum, damq;cis quiditatem: ipfaaureniquiditasnon fufcipit excefliim in ha

&emibus quiditatem: quod quideni eft perfpicuunxHoc autem.quoddixit de difFetennisperfefubf tandahbus ,> nonrecipiuntmagisve l minus,eft vtiq- manifeltu in difFcrennjs pdicamend fiibf tantiz: fe d in difrc-rendjs aliorum przdicamentorum pofletquis fufpicari,tj aliquz earumfufcipiat m a cis & minus,namcolor diuiditur in nigriiccnonnigrumcutn dirTcreaa przdicaturie eoquod przdicatur eflendaliter,fecudujnagit &minus.nadaturvnus color, quiemagi? niger quam alias.Nos vero I fine hu-ius librifoluemus hocdubiu.vbiagitur, qdf i tpropr iumgencr i j&non accidend. D.d.Auerroes,L>ennmntur adhuc hx diifcredxB perdeftniujnes.InquitLeui.Haec definit ioample&irurquoq:propiium, & accidens,quod rcpericur in fpe cie,quz eft magis prc-pria Q C it genus,namper hmoi attribum fuperat fpecies ipfum genus, atque exccdit fa-peripfum.namrif ibil i tasno inert animali,ea rarione qua eft genus.& ideo,fi hjrc definitiodebet edcvera,debem 9 dicere,qua fpcties abudat luggenus in re cflenriali,uc er-godebet i tcrpretati hxc definido,fi debeatc/le vera,(; dicamus vniuersu ipfum ataleflc priuatu radocinio

Documents

Aristotelis Opera Cum Averrois Commentariis Vol I Pt 1