Instytut Inynierii Ldowej Na prawach rkopisu

Instytut Inynierii Ldowej Politechniki Wrocawskiej

Mieszanki mineralno-asfaltowe na bazie asfaltu modyfikowanego gum redukujce haasRaport serii nr U 156 /2009 Antoni Szydo Henryk Koba

Sowa kluczowe: Mieszanki mineralno-asfaltowe redukcja haasu analiza

Opracowano na zlecenie Firmy Bisek; ul. Starachowicka 42a 54-512 Wrocaw

Wybrzee St. Wyspiaskiego 27 50-370 Wrocaw T/F : + 48 71 328 18 89 T : + 48 71 320 23 54 www.iil.pwr.wroc.pl iil@pwr.wroc.pl

Nr zlecenia 620004

Wrocaw, listopad 2009 r.

1

1. Wprowadzenie Przedmiotem raportu s studia nad mieszankami mineralno-asfaltowymi zawierajcymi asfalt modyfikowany miaem gumowym i redukujcymi haas. Jednym z istotnych problemw eksploatacyjnych wspczesnych aglomeracji miejskich jest problem redukcji haasu na styku koo nawierzchnia. W raporcie przedstawione zostan wymagania dotyczce konstruowania nawierzchni oraz technologii wykonania mieszanek mineralno-asfaltowych redukujcych haas i

wbudowywanych w warstwy cieralne konstrukcji nawierzchni. Przedstawiono specyfikacje dla dwch rodzajw mieszanek mineralno-asfaltowych: a) mieszanka mineralno-asfaltowa typu SMA z asfaltem i dodatkiem gumy warstwa cieralna. b) Mieszanka mineralno-asfaltowa typu AC WMS na warstwy wice Mieszanka mineralno-asfaltowa typu a) redukuje gono o ok. 2-3 db.

2. Mieszanka mineralno-asfaltowa typu SMA z asfaltem modyfikowanym gum

2.1. Wprowadzenie

W rozdziale niniejszym przedstawiono wymagania dotyczce mieszanki mineralnoasfaltowej typu SMA z asfaltem modyfikowanym gum przeznaczone na warstwy cieralne. Mieszanki te redukuj haas o ok. 2-3 db. Przedstawiona bdzie idea modyfikacji asfaltu z gum oraz specyfikacje dla mieszanki mineralno-asfaltowej typu SMA z asfaltem z dodatkiem gumy. Jednym z czciej obserwowanych typw uszkodze nawierzchni s spkania warstw asfaltowych. Wyrnia si tutaj spkania siatkowe, ktrych przyczyn jest najczciej niedostateczna nono caej konstrukcji nawierzchni, oraz spkania regularne ( gwnie poprzeczne ) powstajce w wyniku odksztace termicznych niej lecych warstw podbudowy. Spkania poprzeczne s typowym zjawiskiem na nawierzchniach o podbudowach zwizanych cementem ( stabilizacje cementem i chude betony ) oraz w konstrukcjach powstaych w wyniku przykrycia starych zniszczonych nawierzchni betonowych warstwami asfaltowymi. Gwn przyczyn powstawania tych spka jest zbyt dua sztywno warstw z mieszanek mineralno-bitumicznych w warunkach niskich temperatur w wyniku czego nastpuje przekopiowanie spka i szczelin z niej lecych

2

warstw podbudowy ( spkania odbite ). Jednym ze sposobw ograniczenia spka odbitych jest uelastycznienie warstw asfaltowych poprzez stosowanie specjalnie modyfikowanych lepiszczy asfaltowych. Wykorzystuje si w tym celu produkty pochodzenia chemicznego ( polimery i elastomery ) oraz dodatki miau gumowego. Mieszanki te posiadaj znaczn odksztacalno, ktra pozwala na przeniesienie odksztace gwnie termicznych jakie pojawiaj si w nawierzchniach posiadajcych podbudowy na bazie cementu.

Przeprowadzone badania wykazay, e mieszanki te posiadaj mniejsz haaliwo na styku opona nawierzchnia, przy czym haaliwo spada jeeli stosujemy mniejsze uziarnienie. Do warstwy wicej naley zastosowa mieszank mineralno-asfaltow typu beton asfaltowy o wysokim module sztywnoci i odporny na koleinowanie AC WMS 0/16. Grubo tej warstwy powinna wynosi 8 cm.

2.2. Historia modyfikacji asfaltu gum

Lepiszcze asfaltowo-gumowe jest coraz powszechniej uywane do budowy nawierzchni drogowych i lotniskowych. Prekursorem zastosowa miau ze zuytych opon

samochodowych do nawierzchni bitumicznych by Mac Donald, ktry w roku 1966 w stanie Arizona po raz pierwszy zastosowa mieszank asfaltu i miau gumowego do napraw lokalnych uszkodze nawierzchni bitumicznych. Od tego czasu technologia modyfikacji asfaltu gum staa si bardziej popularna chocia nadal najwiksze powodzenie ma w USA gdzie 8 stanw regularnie wykorzystuje mieszanki na bazie lepiszcza gumowo-asfaltowego. W Europie mieszanki z wykorzystaniem miau gumowego produkowane s w Portugali, Woszech, Szwecji i od 3 lat rwnie w Polsce. Technologi modyfikacji asfaltu gum w warunkach laboratoryjnych zajmowali si w Polsce Gawe, Radziszewski, Piat, Kalabiska [1, 4] i Sybilski [2]. Pierwsze prby zastosowania miau gumowego do modyfikacji mieszanek mineralno-bitumicznych w warunkach laboratoryjnych w Politechnice

Wrocawskiej podjto w roku 1995 [3]. Wyniki tych testw zakoczyy si niepowodzeniem. Po dziesiciu latach, dziki wsppracy z Uniwersytetami amerykaskimi ( Uniwersytet w Clemson - Pd. Karolina ), technologia modyfikacji asfaltu gum powrcia w zastosowaniu praktycznym. Efekt modyfikacji mieszanek mineralnych gum zaley od zastosowanej technologii mieszania asfaltu z gum, rodzaju i waciwoci zastosowanego granulatu gumowego, iloci dodawanego granulatu, rodzaju mieszanki mineralno-asfaltowej oraz technologii jej wbudowania. 3

2.3. Sposoby modyfikacji asfaltu gum

Granulat gumowy mona wprowadzi do mieszanki mineralno-asfaltowej dwoma metodami: - metoda na sucho ( dry process ), - metoda na mokro ( wet process ). Metoda na sucho jest mao skomplikowanym procesem i polega na dodaniu do mieszanki mineralnej granulatu gumowego o uziarnieniu do 2,0mm w iloci okoo 2-3%. W efekcie dostajemy mieszank mineralno-bitumiczn z wtrceniami grysu gumowego. Dodatek gumy zmniejsza sztywno mieszanki dziki czemu zwiksza jej odporno na spkania. Pomimo prostoty samego procesu modyfikacji metoda na sucho jest mao popularna poniewa dostajemy mieszank mineralno-bitumiczn ktr trudno zagci ( granulat gumowy

zachowuje si sprycie w trakcie zagszczania ) co powoduje rozlunienie struktury mieszanki. Efektem jest dua zawarto wolej przestrzeni w mieszance, znaczna nasikliwo oraz maa mrozoodporno. Rwnie proces modyfikacji mieszanki jest zbyt krtki mieszania na wytwrni ) aby doszo do modyfikacji samego lepiszcza. Metoda na mokro polega na wczeniejszym modyfikowaniu lepiszcza granulatem gumowym i wprowadzeniu gotowego lepiszcza asfaltowo-gumowego do mieszanki mineralnej. Proces jest skomplikowany, wymaga specjalistycznego zestawu do produkcji nowego lepiszcza. Efekt modyfikacji zaley od uziarnienia granulatu gumowego, iloci dodanej gumy, sposobu poczenia asfaltu z gum (temperatura i intensywno mieszania), czasu mieszania, czasu dojrzewania nowego lepiszcza. Bardzo wanym czynnikiem jest wilgotno granulatu gumowego ( zawilgocony granulat po dodaniu do gorcego asfaltu powoduje gwatowne odparowanie wody i spienienie lepiszcza ). ( cykl

2.4. Waciwoci granulatu gumowego

Waciwoci granulatu gumowego zale gownie od sposobu rozdrabniania zuytych opon samochodowych.. Rozdrabnianie polega na mechanicznym ciciu i rozcieraniu a uzyskany produkt zawiera gum, tkanin i metal. Rozdrabnianie moe si odbywa metod

kriogeniczn lub w normalnych warunkach atmosferycznych. Metoda kriogeniczna polega na zamraaniu caych opon ( w ciekym azocie ) i

mechanicznym rozdrabnianiu zawartej w nich gumy. Po oddzieleniu od gumy czstek wkna i stali otrzymujemy granulat gumowy o ksztatach regularnych, maej powierzchni waciwej trudno czcy si z lepiszczem asfaltowym. 4

Rozdrabnianie w warunkach atmosferycznych jest trudniejsze z uwagi na ciepo powstajce w procesie rozdrabniania i niebezpieczestwo zaponu miau gumowego. Jednake otrzymujemy produkt o lepszych waciwociach strukturze kaczkowatej atwiej czcy si z lepiszczem asfaltowym. Rnic w postaci ziaren granulatu uzyskanego w metodzie kriogenicznej i w warunkach atmosferycznych przedstawiono na rys. 2.1.

Proces kriogeniczny

Warunki atmosferyczne

Rys. 2.1. Ksztat granulatu gumowego w zalenoci od sposobu rozdrabniania gumy.

2.5. Waciwoci lepiszcza modyfikowanego gum

Waciwoci

lepiszcza

modyfikowanego

gum

zale

od

wielu

czynnikw.

Najwaniejszymi z nich s: - rodzaj, skad chemiczny gumy, uziarnienie i ilo dodanego granulatu gumowego, - rodzaj uytego do modyfikacji lepiszcza, - sposb poczenia lepiszcza z gum ( rodzaj mieszada, temperatura mieszania, czas dojrzewania mieszaniny ). Wedug dotychczasowych dowiadcze najlepsze wyniki uzyskuje si przy zastosowaniu granulatu gumowego z opon samochodw osobowych ( wiksza zawarto kauczuku naturalnego) uzyskanego w warunkach atmosferycznych. Uziarnienie miau gumowego powinno si zawiera w przedziale 0-1,0mm. Drobne czstki atwiej cz si z asfaltem tworzc lepiszcze jednorodne o wikszej lepkoci.

5

Granulat gumowy dozowany jest w iloci od 10 do 20% w stosunku do lepiszcza. Zbyt dua zawarto granulatu gumowego, szczeglnie przy twardszych asfaltach powoduje, e uzyskujmy mieszank mineralno bitumiczn o trudnej urabialnoci w trakcie wbudowywania. Do modyfikacji nadaj si typowe asfalty drogowe, jednake naley pamita, ze dodatek granulatu gumowego zmienia waciwoci lepiszcza. Rodzaj uytego lepiszcza zaley od rodzaju mieszanki mineralno-bitumicznej w ktrej bdzie uyte lepiszcze asfaltowo-gumowe. Z twardszego asfaltu uzyskujemy lepiszcze asfaltowo-gumowe mniej wraliwe na wysok temperatur, jednake zbyt sztywne w temperaturach ujemnych. Podstawowymi badaniami lepiszcza asfaltowo-gumowego s lepko, nawrt sprysty w 25C, temperatura miknienia wedug PiK, penetracja stokiem w temp 25C. Najwaniejszy jednak czynnikiem decydujcym o jakoci lepiszcza asfaltowo-gumowego jest sposb jego przygotowania. Proces rozproszenia gumy w asfalcie jest trudny. Stosuje si do tego celu specjalne zestawy skadajce si z miksera w ktrym w temperaturach 180 190C przy duych obrotach mieszada ( kilka tysicu obrotw na minut ) rozprowadza si drobiny gumy w asfalcie. Drobniejsze czstki gumy w wysokiej temperaturze ulegaj czciowemu rozpuszczeniu. Cz granulatu pozostaje w stanie staym rozproszona w lepiszczu asfaltowym. W kocowym etapie mieszania otrzymujemy ukad dyspersji o niestabilnym ukadzie koloidalnym. Aby zapobiec rozsegregowaniu obu skadnikw gorce lepiszcze przepompowywane jest do nastpnego zbiornika w ktrym nastpuje proces dojrzewania. Proces dojrzewania polega na staym utrzymanie wysokiej temperatury, cigym mieszaniu przez okres 45-60 minut. Dopiero po tym cyklu nowe lepiszcze moe by podane na wytwrni mieszanki mineralno-asfaltowej. Oglny schemat procesu modyfikacji asfaltu gum przedstawiono na rys 2.2.

6

Rys. 2.2. Schemat procesu modyfikacji asfaltu gum.

2.6. Zastosowanie lepiszcza modyfikowanego gum w drogownictwie

Pierwsze zastosowania lepiszcza asfaltowo-gumowego w drogownictwie USA dotyczyo gownie pokry zniszczonych ( spkanych ) nawierzchni z betonu cementowego. Zastosowano w tym celu warstwy absorbujce naprenia rozcigajce ( SAM ). W latach siedemdziesitych wprowadzono warstwy utrudniajce powstawanie spka odbitych ( SAMI ), warstwy z betonu asfaltowego ( DENSE-GRADED HOT MIX ) i warstwy o strukturze otwartej ( porowate ) ( OPEN GRADE HOT MIX ). W kocwce lat osiemdziesitych warstwy z mieszanek o niecigym uziarnieniu ( GAP GRADED HOT MIX ). Schematy zastosowania warstw absorbujcych naprenia ( SAM i SAMI ) przedstawiono na rys 2.3 i 2.4.

7

SAM W arstwa absorbujca naprenia

Nawierzchnia istniejca

Rys. 2.3. Warstwa absorbujca naprenia - SAM

Warstwa absorbujca naprenia typu SAMI

Nawierzchnia istniejca

Pokrycie now warstw bitumicznRys 2.4. Warstwa absorbujca naprenia typu SAMI.

W

Polsce

pierwsze

praktyczne

zastosowania

lepiszcza

asfaltowo-gumowego

wyprodukowanego w procesie na mokro miao miejsce we Wrocawiu w roku 2006.. Star nawierzchni ul. Przybyy, z pyt betonowych z licznymi spkaniami, przykryto warstw gruboci 4cm z SMA 0/11mm na bazie asfaltu modyfikowanego gum. Po trzech latach eksploatacji nawierzchnia zachowuje si bardzo dobrze. Pomierzone w tym roku natenie haasu wskazuje, ze nawierzchnia ta jest o 3dB cichsza ni leca obok warstwa cieralna z tradycyjnej mieszanki mineralno-asfaltowej. Proces wbudowania mieszanki asfaltowogumowej jest podobny jak mieszanki tradycyjnej z zachowaniem nieco wyszej temperatury. 8

2.7. Podsumowanie

Zastosowanie granulatu gumowego do modyfikacji asfaltw drogowych zdecydowanie poprawia waciwoci mieszanek mineralno-asfaltowych. Warstwy nawierzchni wykonane na bazie asfaltu modyfikowanego gum s bardziej odporne na spkania, maj lepsz przyczepno na styku koa pojazdw a nawierzchni a przy tym s cichsze. Istotnym jest rwnie aspekt ekologiczny. Poprzez przerbk starych opon samochodowych i zagospodarowanie granulatu gumowego, pozbywamy si trudnych do zagospodarowania, uciliwych dla rodowiska odpadw. Warstwy z mieszanek mineralno-asfaltowych na bazie asfaltu modyfikowanego gum, dziki duej elastycznoci mog by z powodzeniem stosowane tam gdzie mamy do czynienia ze znacznymi odksztaceniami podbudw i podoa (np. szkody grnicze).

2. 8. Literatura

1. I. Gawe, M. Kalabiska, J. Piat, Asfalty Drogowe, WKi, Warszawa, 2001. 2. D. Sybilski, Zastosowanie odpadw gumowych w budownictwie drogowym Przegld Budowlany 5/2009. 3. H. Koba Wpyw dodatku gumy na cechy mieszanek mineralno-bitumicznych, III Midzynarodowa Konferencja Trwae i Bezpieczne nawierzchnie Drogowe, Kielce 22-23 maj 1997. 4. P. Radziszewski, M. Kalabiska, J. Pilat, Wykorzystanie miau gumowego ze zuytych opon samochodowych do modyfikacji asfaltw, Elastomery Nr 4 2001, tom 5. 5. Asphalt Rubber Usage Guide, State of Kalifornia Departament of Transportation, January 2003

9

3. Zakoczenie

Zaproponowane technologie warstwy cieralnej jako warstwy redukujcej haas zostay sprawdzone na kilku realizacjach w Polsce i speniaj swoje funkcje. Warunkiem powodzenia inwestycji jest dowiadczenie Wykonawcy przy realizacji tego typu warstw. Rwnie warstwa wica zostaa sprawdzona i moe by z powodzeniem realizowana. W warunkach oglnych przetargu powinno si zapisa uwag, e Wykonawca powinien mie dowiadczenie w wykonywaniu tego typu nawierzchni jak rwnie uwag, e naley wykaza na odcinku prbnym spadek gonoci nawierzchni o co najmniej 2-3 db w stosunku do istniejcej nawierzchni. Przy czym do pomiarw gonoci naley zastosowa metod CPX. Ponadto zweryfikowanie recepty powinno by wykonane przez jednostk naukow.

10

ZACZNIK SPECYFIKACJE

11

NAWIERZCHNIA Z MIESZANKI MASTYKSOWO-GRYSOWEJ NA BAZIE ASFALTU MODYFIKOWANEGO GUM (SMA-G)1. WSTP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s wymagania dotyczce wykonania i odbioru robt zwizanych z wykonaniem warstwy cieralnej z mieszanki mastyksowo-grysowej, zwanej w dalszym cigu mieszank SMA na bazie asfaltu modyfikowanego gum ( SMA-G).. 1.2. Zakres stosowania ST Niniejsza Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robt wymienionych w pkt. 1.1. 1.3. Zakres robt objtych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz zasad prowadzenia robt zwizanych z wykonaniem warstwy cieralnej z mieszanki SMA na bazie asfaltu modyfikowanego gum. Warstw cieraln z mieszanki SMA na bazie asfaltu modyfikowanego gum mona wykonywa dla drg o kategorii ruchu od KR1 do KR6 1.4. Okrelenia podstawowe 1.4.1. Mieszanka mineralna (MM) - mieszanka kruszywa i wypeniacza mineralnego o okrelonym skadzie i uziarnieniu. 1.4.2. Mieszanka mineralno-asfaltowo-gumowa (MMA-G) - mieszanka mineralna z odpowiedni iloci asfaltu modyfikowanego gum ( w procesie na mokro ), wytworzona na gorco, w okrelony sposb, speniajca okrelone wymagania. 1.4.3. Mieszanka SMA-G - mieszanka mineralno-asfaltowo-gumowa o duej zawartoci grysw, zawierajca stabilizator mastyksu. 1.4.4. Pozostae okrelenia podstawowe s zgodne z definicjami podanymi w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 1.4. 1.4.5. Wykonawca robot jest odpowiedzialny za jako wykonanych robt oraz ich zgodno z rozwizaniami projektowymi i specyfikacjami technicznymi. 1.5. Oglne wymagania dotyczce robt Oglne wymagania dotyczce robt podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 1.5. 2. MATERIAY 2.1. Oglne wymagania dotyczce materiaw Oglne wymagania dotyczce materiaw, ich pozyskiwania i skadowania, podano w ST D-M00.00.00 Wymagania oglne pkt 2. Poszczeglne rodzaje materiaw powinny pochodzi ze rde zatwierdzonych przez Inyniera. W przypadku zmiany pochodzenia materiau naley, po wykonaniu odpowiednich bada , opracowa skorygowan recept. 2.2. Rodzaje materiaw Rodzaje materiaw i ich stosowanych do mieszanki SMA-G na bazie asfaltu modyfikowanego gum podano w tabeli 1. Tabela 1. Wymagania wobec materiaw do warstwy cieralnej z mieszanki SMA-G Lp. 1. 2. 3 4. Rodzaj materiau Kruszywo amane granulowane ze ska magmowych Kruszywo drobne wypeniajce Asfalt drogowy 50/70 i 70/100 Granulat gumowy Wymagania PN-EN 13043 PN-EN 13043 PN-EN 14023 Wedug tabeli 6

12

2.2.1. Wymagania dla kruszyw Do mieszanek mineralno bitumicznych na bazie asfaltu modyfikowanego gum naley stosowa kruszywa speniajce wymagania podane w tabelach 2, 3 i 4 Tabela 2. Wymagania dla kruszywa amanego grubego WT-1, kruszywa 2008 4.1.3. Waciwoci kruszywa Wymagania wobec kruszywa w zalenoci od kategorii ruchu KR 1 - KR 2 Uziarnienie wg PN-EN 933-1; kategoria co najmniej Tolerancje uziarnienia; odchylenie nie wiksze ni wedug kategorii Zawarto pyw eg PN-EN 933-1; kategoria nie wysza ni: Ksztat ziaren wg PN-EN 933-3lub PNEN -4 ; kategoria nie wiksza ni: Procentowa zawarto ziaren o powierzchni przekruszonej i amanej w kruszywie grubym wg PN-EN 933-5; kategoria nie nisza ni: Odporno kruszywa na rozdrabniane wg PN-EN 1097-2 rozdzia 5; kategoria co najmniej: Odporno na polerowanie eg PNEN1097-8; kategoria nie nisza ni: Gsto ziaren wg PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9 Gsto nasypowa wedug normy PN-EN 1097-3 Nasikliwo wg PN-EN 1097-6, zacznik B; kategoria nie wysza ni: Mrozoodporno wg PN-EN 1367-1, Zacznik B, w 1% NaCl; kategoria nie wysza ni: 'Zgorzel soneczna" bazaltu wg PN-EN 1367-3: Skad chemiczny - uproszczony opis petrograficzny wg PN-EN 932-3: Grube zanieczyszczenia lekkie wg PNEN 1744-1 p.14.2; kategoria nie wysza ni: Rozpad krzemianowy ula wielkopiecowego chodzonego powietrzem wg PN-EN 1744-1, punkt 19.1: Rozpad elazowy ula wielkopiecowego Wodzonego powietrzem wg PN-EN 1744-1, punkt 19.2: Stao objtoci kruszywa z ula stalowniczego wg PN-EN 1744-1, p. 19.3; kategoria nie wysza li: Gc85/20 Gc20/15 f2 Sl25(Fl25) Sl20(Fl20) KR 3 - KR 6 Gc90/15 Gc25/15

4.1.4 4.1.6. 4.1.8. 4.1.9

C deklarowane

C100/0

4.2.2

LA30 PSV deklarowane

LA25 PSV50

4.2.3 4.3.1 4.3.3 4.4.1

Deklarowana przez producenta Deklarowana przez producenta Wcm 0,5

4.4.2

FNaCl 7

4.4.5 4.5.2 4.5.3

SBLA Deklarowany przez producenta mLPC0,1

4.6.1

Wymagana odporno

4.6.2

Wymagana odporno

4.6.3

V3,5

13

Tabela 3. Wymagania dla kruszywa amanego drobnego WT 1 Waciwoci kruszywa Wymagania wobec kruszywa w zalenoci od kategorii ruchu KR 1 - KR 2 KR 3 - KR 6 GF85 GTCNR GTC20

4.1.3.

Uziarnienie wg PN-EN 933-1; kategoria co najmniej Tolerancje uziarnienia kruszywa drobnego i o cigym uziarnieniu; odchylenie nie wiksze ni wedug kategorii Zawarto pyw eg PN-EN 933-1; w kruszywie drobnym kategoria nie wysza ni: Jako pyw wg PN-EN 933-9; kategoria nie wiksza ni: Kanciasto kruszywa drobnego wg PNEN 933-6 rozdzia 8; kategoria co najmniej: Gsto ziaren wg PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9 Grube zanieczyszczenia lekkie wg PNEN 1744-1 p.14.2; kategoria nie wysza ni:

4.1.5.

4.1.6.

f16

4.1.7.

MBF 10 Sl20(Fl20)

4.1.10

EcsDeklarowana

Ecs30

4.3.1 4.5.3

Deklarowana przez producenta mLPC0,1

Tabela 4. Wymagania dla wypeniacza Punkt WT-1 Kruszywa 2008 KR 1 - KR 2 5.2.1 5.2.2 Uziarnienie wg PN-EN 933-10; Jako pyw wg PN-EN kategoria nie wiksza ni: 933-9; KR 3 - KR 6 Waciwoci kruszywa Wymagania wobec kruszywa w zalenoci od kategorii ruchu

Zgodnie z tablic 24 MBF 10

5.3.1.

Zawarto wody wg PN-EN 1097-5 nie wysza ni Gsto ziaren wg PN-EN 1097-7, Wolne przestrzenie w suchym zagszczonym wypeniaczu wg PNEN 1097-4: wymagana kategoria: Przyrost temperatury miknienia wg PNEN 13179-1; wymagana kategoria: Rozpuszczalno w wodzie wg PN-EN 1744-1, kategoria nie wysza ni: Zawarto CaCO3 w wypeniaczu wapiennym wg PN-EN 196-21; kategoria, co najmniej: Zawarto wodorotlenku wapnia w wypeniaczu mieszanym; kategoria: "Liczba asfaltowa" wg EN 13179-2

1 Deklarowana przez producenta V28/45

5.3.2 5.4.1

5.4.2 5.5.1

TR&B8/25 WS10 CC70

5.5.3

5.5.4 5.6.2

Ka20, Kal0, Ko Deklarowana BN deklarowana

14

2.2.2. Wymagania dla asfaltu Do warstw SMA-G na bazie lepiszcza modyfikowanego gum naley stosowa asfalt drogowy D50/70 lub 70/100.

Tabela 5. Podzia rodzajowy i wymagane waciwoci asfaltw drogowych o penetracji od 200,1 mm do 3300,1 mm wg PN-EN 12591:2002 (U) z dostosowaniem do warunkw polskich

Lp.

Waciwoci

1 2 3 4

Penetracja w 25oC Temperatura miknienia Temperatura zapo-nu, nie mniej ni Zawarto skadni-kw rozpuszczal-nych, nie mniej ni Zmiana masy po starzeniu (ubytek lub przyrost) nie wicej ni Pozostaa penetra-cja po starzeniu, nie mniej ni Temperatura miknienia po starzeniu, nie mniej ni Zawarto parafiny, nie wicej ni Wzrost temp. miknienia po starzeniu, nie wicej ni Temperatura amliwoci, nie wicej ni

Rodzaj asfaltu 50/70 70/100 100/ 150 WACIWOCI OBLIGATORYJNE PN-EN 0,1mm 20-30 35-50 50-70 70-100 1001426 150 PN-EN o C 55-63 50-58 46-54 43-51 39-47 1427 PN-EN o C 240 240 230 230 230 22592 20/30 35/50 % m/m PN-EN 12592 PN-EN 12607-1 PN-EN 1426 PN-EN 1427 99 99 99 99 99

Metoda badania

160/ 220 160220 35-43 220 99

250/ 330 250330 30-38 220 99

5

% m/m

0,5

0,5

0,5

0,8

0,8

1,0

1,0

6

%o

55

53

50

46

43

37

35

7

C

57

52

48

45

41

37

32

WACIWOCI SPECJALNE KRAJOWE 8 9 %o

PN-EN 12606-1 PN-EN 1427 PN-EN 12593

2,2 8 Nie okrela si

2,2 8

2,2 9

2,2 9

2,2 10

2,2 11

2,2 11

C

10

o

C

-5

-8

-10

-12

-15

-16

2.2.3. Granulat gumowy Do modyfikacji asfaltu powinien by uyty granulat wycznie z opon samochodw osobowych produkowany w warunkach atmosferycznych. Zabrania si stosowania granulatu uzyskanego w procesie kriogenicznym. Zabronione jest uywanie granulatu z opon samochodw ciarowych, maszyn budowlanych i innych wyrobw gumowych. Granulat powinien by wolny od zanieczyszcze wknem , stal i innymi produktami nie pochodzcymi od gumy. Dodatek granulatu gumowego do asfaltu jest okrelany w trakcie ustalania recepty i powinien zawiera si w granicach 10-18% w stosunku do masy asfaltu. Tolerancja dozowania asfaltu +/-1%.

15

Tabela 6. Wymagania dla granulatu gumowego Lp. Waciwoci granulatu Wymagania wobec granulatu gumowego

1 2

Gsto Zawarto wody

1,10 +/- 0,06 Maksimum 0,75%

3

Zawarto metalu

Maksimum 0.01%

3

Zawarto wkna

Maksimum 0.5%

Uziarnienie granulatu gumowego powinno spenia kryteria okrelone w tabeli 7. Tabela 7. Uziarnienie granulatu gumowego do modyfikacji asfaltu Lp. 1 2 3 4 5 6 2.2.4. Lepiszcze asfaltowo-gumowe Wykonawca przystpujcy do wykonania warstwy nawierzchni z mieszanki SMA-G na bazie asfaltu modyfikowanego gum powinien wykaza si moliwoci produkcji mieszaniny asfaltu z gum zapewniajcej uzyskanie produktu o wymaganych waciwociach. Urzdzenie powinno by wyposaone w zbiornik na granulat gumowy, zbiornik do podgrzewania asfaltu, mikser o prdkoci obrotowej mieszada 3000-4000 obrotw na minut; zbiornik na dojrzewanie lepiszcza, instalacji do pompowania i mieszania lepiszcza w trakcie dojrzewania. Cae urzdzenie powinno by wyposaone w instalacje kontroli iloci dodawanego granulatu oraz temperatury w poszczeglnych etapach mieszania. Temperatura modyfikacji asfaltu gum powinna si zawiera w granicach 180-190 C. Minimalny czas dojrzewania lepiszcza wynosi 45minut. Wymagania dla asfaltu modyfikowanego gum przedstawiono w tabeli 8. Tabela 8. Waciwoci lepiszcza asfaltowo-gumowego. Rodzaj badania Czas dojrzewania w minutach 45 90 240 360 Lepko w 190C Pa.s ( 10-3 ) 2400 2800 2800 2800 Nawrt sprysty w 25C % 27 33 Temperatura miknienia P i K C 59,0 59,5 59,5 60,0 Penetracja stokiem w 25C , 39 46 150g,5sec,1/10mm

Wymiar sita mm 2,00 0,85 0,425 0,180 0,150 0,075

Przechodzi przez sito w % 100 100 85-100 10-50 5-30 -

1440 2100 23 58,5 50

Wymagania dla czasu 45 minut 1500-4000 > 18 52-74 25-70

16

Optymalizacja dodatku granulatu gumowego ( 10 18 % ) odbywa si na etapie opracowywania recepty. Gwnym wskanikiem jest waciwa lepko lepiszcza, ktra w temperaturze 180 C powinna zawiera si w przedziale 1700 2800 Pas. 3. SPRZT 3.1. Oglne wymagania dotyczce sprztu Oglne wymagania dotyczce sprztu podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 3. 3.2. Sprzt do wykonania warstwy nawierzchni z mieszanki SMA-G Wykonawca przystpujcy do wykonania warstwy nawierzchni z mieszanki SMA-G powinien wykaza si moliwoci korzystania z nastpujcego sprztu: wytwrni (otaczarki) o mieszaniu cyklicznym lub cigym do wytwarzania mieszanek mineralnoasfaltowych, wyposaonej w dozownik stabilizatora, ukadarek do rozkadania mieszanek mineralno-asfaltowych typu zagszczanego, skrapiarek, walcw stalowych gadkich rednich, cikich lub bardzo cikich, samochodw samowyadowczych z przykryciem lub termosw, szczotek mechanicznych i /lub innych urzdze czyszczcych. 4. TRANSPORT 4.1. Oglne wymagania dotyczce transportu Oglne wymagania dotyczce transportu podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 4. 4.2. Transport materiaw 4.2.1. Asfalt Asfalt naley przewozi w cysternach kolejowych lub samochodowych izolowanych i wyposaonych w instalacje do podgrzewania lepiszcza i zawory spustowe. 4.2.2. Wypeniacz Wypeniacz luzem naley przewozi w cysternach przystosowanych do przewozu materiaw sypkich, umoliwiajcych rozadunek pneumatyczny. Wypeniacz workowany mona przewozi dowolnymi rodkami transportu w sposb zabezpieczony przed zawilgoceniem i uszkodzeniem workw. 4.2.3. Kruszywo Kruszywo mona przewozi dowolnymi rodkami transportu w warunkach zabezpieczajcych je przed zawilgoceniem, zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi asortymentami kruszywa lub jego frakcjami. 4.2.4. Mieszanka SMA-G Mieszank SMA-G naley przewozi samochodami samowyadowczymi z przykryciem w czasie transportu i podczas oczekiwania na rozadunek. Mieszank naley przewozi samochodami samowyadowczymi, wyposaonymi w plandeki do przykrywania mieszanki podczas transportu. W czasie transportu spadek temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej nie powinien by wikszy ni 10 % temperatury tej mieszanki w chwili zaadunku z jednoczesnym spenieniem warunkw zachowania temperatury wbudowania. Zaleca si stosowanie samochodw termosw z podwjnymi cianami skrzyni wyposaonej w system ogrzewczy. 5. WYKONANIE ROBT 5.1. Oglne zasady wykonania robt Oglne zasady wykonania robt podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne 5.2. Projektowanie mieszanki SMA-G Przed przystpieniem do robt, w terminie uzgodnionym z Inynierem, Wykonawca dostarczy Inynierowi do akceptacji projekt skadu mieszanki SMA-G oraz wyniki bada laboratoryjnych poszczeglnych skadnikw i prbki materiaw pobrane w obecnoci Inyniera do wykonania bada kontrolnych przez Inwestora. Projektowanie mieszanki SMA-G polega na: doborze skadnikw mieszanki mineralnej, doborze optymalnej iloci asfaltu modyfikowanego gum, Krzywa uziarnienia mieszanki mineralnej powinna mieci si w polu dobrego uziarnienia wyznaczonego przez krzywe graniczne.

17

Rzdne krzywych granicznych uziarnienia mieszanek mineralnych oraz orientacyjne zawartoci asfaltu podano w tablicy 9. Tablica 9. Rzdne krzywych granicznych uziarnienia mieszanek mineralnych oraz orientacyjne zawartoci asfaltu mm Przechodzi przez: 16,0 11,2 8,0 5,6 2,0 0,063 Orientacyjna zawarto asfaltu + guma w SMA, % m/m Rzdne krzywych granicznych MM w zalenoci od kategorii ruchu SMA 5 KR1-KR4 SMA 8 KR1 SMA 11 KR3 - KR6 KR6

100 90 30 7,0 od 6,0 do 7,0

100 40 12 od 6,0 do 7,0

100 90 35 20 7,0 od 6,5 do 7,5

100 60 30 12 od 7,0 do 8,0

100 90 50 35 20 8,0 od 5,5 do 6,8

100 65 45 30 12 od 5,8 do 7,0

Skad mieszanki mineralno-asfaltowej SMA-G powinien by ustalony na podstawie bada prbek. Prbki powinny spenia wymagania podane w tabeli 10a, b, c. Tabela 10a. Wymagania wobec prbek laboratoryjnych przy projektowaniu mieszanki SMA-G KR1-KR2

Waciwo

Warunki zagszczenia wg PN-EN 13108-20 C.1.2. ubijanie 2x50 uderze C.1.1. ubijanie 2x25 uderze

Metoda badania

SMA5

SMA8

Zawarto wolnych przestrzeni Odporno na dzialanie wody

PN-EN12697-8,p.4

Vmin 2,0 Vmax4

Vmin2,0 Vmax4

PN-EN 12697-12, przechowywanie w 400 C z jednym cyklem zamraania, badanie w 150 C PN-EN 12697-18, p.5

ITSR90

ITSR90

Spywno lepiszcza

D0,3

D0,3

Wymagania dotyczce warstwy: Projektowana grubo: SMA 5 2-4 cm; SMA 8 2,5-5,0 cm; SMA 11 -3,5 5,0 cm. Wskanik zagszczenia: SMA 5 0,97; SMA 8 0,97; SMA 11 - 0,97. Zawarto wolnej przestrzeni: SMA 5 2,0-6,0; SMA 8 2,0 6,0; SMA 11 -3,0 6,0.

18

Tabela 10b. Wymagania wobec prbek laboratoryjnych przy projektowaniu mieszanki SMA-G KR3-KR4

Waciwo

Warunki zagszczenia wg PN-EN 13108-20 C.1.2. ubijanie 2x50 uderze C.1.20, waowanie P98-P100

Metoda badania

SMA5

SMA8

SMA 11

Zawarto wolnych przestrzeni Odporno na deformacje trwae

PN-EN126978,p.4

Vmin 2,0 Vmax4

Vmin2,0 Vmax4

Vmin3,0 Vmax4

PN-EN 12697-22, metoda B w powietrzu, PN-EN 13108-20, D.1.6, 600 C, 10 000 cykli PN-EN 12697-12, przechowywanie w 400 C z jednym cyklem zamraania, badanie w 150 C PN-EN 12697-18, p.5

WTSAIR0,7 PRDAIR7,0

WTSAIR0,7 PRDAIR7,0

WTSAIR0,7 PRDAIR7,0

Odporno na dzialanie wody

C.1.1. ubijanie 2x25 uderze

ITSR90

ITSR90

ITSR90

Spywno lepiszcza

D0,3

D0,3

D0,3

Tabela 10c. Wymagania wobec prbek laboratoryjnych przy projektowaniu mieszanki SMA-G KR5-KR6

Waciwo

Warunki zagszczenia wg PN-EN 13108-20 C.1.2. ubijanie 2x50 uderze C.1.20, waowanie P98-P100

Metoda badania

SMA8

SMA 11

Zawarto wolnych przestrzeni Odporno na deformacje trwae

PN-EN126978,p.4

Vmin3,0 Vmax4

Vmin3,0 Vmax4

PN-EN 12697-22, metoda B w powietrzu, PN-EN 13108-20, D.1.6, 600 C, 10 000 cykli PN-EN 12697-12, przechowywanie w 400 C z jednym cyklem zamraania, badanie w 150 C PN-EN 12697-18, p.5

WTSAIR0,7 PRDAIR7,0

WTSAIR0,7 PRDAIR7,0

Odporno na dzialanie wody

C.1.1. ubijanie 2x25 uderze

ITSR90

ITSR90

Spywno lepiszcza

D0,3

D0,3

19

5.3. Wytwarzanie mieszanki SMA-G Mieszank SMA-G naley produkowa w wytwrni mieszanek mineralno-asfaltowych zachowujc zasady okrelone w ST D-05.03.05 Nawierzchnia z betonu asfaltowego. Stabilizator powinien by dozowany do mieszalnika rwnoczenie z gorcym grysem. Zaleca si automatyczne dozowanie dodatkw. Tolerancje dozowania skadnikw mog wynosi: jedna dziaka elementarna wagi, wzgldnie przepywomierza, lecz nie wicej ni 2 % w stosunku do masy skadnika. Asfalt w zbiorniku powinien by ogrzewany w sposb poredni, z ukadem termostatowania, zapewniajcym utrzymanie staej temperatury z tolerancj 50 C. Temperatura asfaltu po modyfikacji gum w zbiorniku dojrzewania powinna wynosi: - dla asfaltu 50/70 od 1600 C do 1800 C, - dla asfaltu 70/100 od 1550 C do 1800 C, Kruszywo powinno by wysuszone i tak podgrzane, aby mieszanka mineralna po dodaniu wypeniacza uzyskaa waciw temperatur. Maksymalna temperatura gorcego kruszywa nie powinna by wysza o wicej ni 200 C od maksymalnej temperatury mieszanki SMA-G. Temperatura wytworzonej mieszanki SMA-G powinna wynosi: - z asfaltu 50/70 od 1650 C do 1850 C, - z asfaltu 70/100 od 1600 C do 1800 C,

5.4. Przygotowanie podoa Podoe ( warstwa wyrwnawcza, warstwa wica lub stara warstwa cieralna) powinno mie odpowiedni profil, powierzchnia powinna by sucha i dokadnie oczyszczona z wszelkiego rodzaju zanieczyszcze (kurzu, bota, piasku, rozlanego paliwa itp.). Nierwnoci podoa pod warstw cieraln nie powinny by wiksze od: - dla drg klasy A, S i GP 6 mm, - dla drg klasy G i Z 9 mm, - dla drg klasy L i D oraz placw i parkingw 12 mm. W przypadku gdy nierwnoci podoa s wiksze od podanych, podoe naley wyrwna poprzez frezowanie lub uoenie warstwy wyrwnawczej. Przed rozoeniem mieszanki SMA-G, podoe naley skropi emulsj asfaltow lub asfaltem upynnionym w iloci ustalonej w ST. Powierzchnie czoowe krawnikw, wazw, wpustw itp. urzdze powinny by pokryte asfaltem lub materiaem uszczelniajcym okrelonym w ST i zaakceptowanym przez Inyniera. 5.5. Warunki przystpienia do robt Warstwa nawierzchni z mieszanki SMA-G moe by ukadana, gdy temperatura otoczenia jest nie nisza od +10o C. Nie dopuszcza si ukadania mieszanki SMA-G na wilgotnym podou, podczas opadw atmosferycznych oraz silnego wiatru (v > 16 m/s). 5.6. Zarb prbny Wykonawca przed przystpieniem do produkcji mieszanki SMA-G jest zobowizany do przeprowadzenia w obecnoci Inyniera kontrolnej produkcji wedug zasad okrelonych w ST D-05.03.05 Nawierzchnia z betonu asfaltowego. 5.7. Odcinek prbny Co najmniej na 3 dni przed rozpoczciem robt, Wykonawca wykona odcinek prbny w celu: stwierdzenia czy uyty sprzt jest waciwy, okrelenia gruboci warstwy wbudowanej mieszanki SMA-G przed zagszczeniem, koniecznej do uzyskania wymaganej gruboci warstwy, okrelenia potrzebnej liczby przej walcw dla uzyskania prawidowego zagszczenia warstwy. Do takiej prby Wykonawca uyje takich materiaw oraz sprztu, jakie bd stosowane do wykonania warstwy nawierzchni. Odcinek prbny powinien by zlokalizowany w miejscu wskazanym przez Inyniera. Wykonawca moe przystpi do wykonywania warstwy, po zaakceptowaniu odcinka prbnego przez Inyniera. 5.8. Wykonanie warstwy cieralnej z mieszanki SMA-G Mieszanka SMA-G powinna by wbudowywana ukadark wyposaon w ukad z automatycznym sterowaniem gruboci warstwy i utrzymywania niwelety zgodnie z dokumentacj projektow. Elementy ukadarki rozkadajce i dogszczajce powinny by podgrzane przed rozpoczciem robt. Temperatura mieszanki wbudowywanej nie powinna by nisza od minimalnej temperatury mieszanki podanej w pkt. 5.3.

20

Zagszczanie mieszanki powinno odbywa si bezzwocznie, zgodnie ze schematem przej walca ustalonym na odcinku prbnym. Zagszczenie naley rozpocz od krawdzi nawierzchni ku rodkowi. Wskanik zagszczenia uoonej warstwy powinien by zgodny z wymaganiami podanymi w tablicy 10. Zagszczanie powinno by cakowicie zakoczone do momentu kiedy temperatura mieszanki spadnie poniej 145 o C. Zcza w nawierzchni powinny by wykonane w linii prostej, rwnolegle lub prostopadle do osi drogi W celu poprawy szorstkoci powykonawczej warstw naley posypa grysem od 2 mm do 4 mm lub grysem lakierowanym (otoczonym asfaltem ok. 1% m/m), w iloci od 1 do 2 kg/m2. Grysy naley rozsypywa na gorc mieszank SMA bezporednio po uoeniu i przywaowa. Zcze robocze powinno by rwno obcite i powierzchnia obcitej krawdzi powinna by posmarowana asfaltem lub oklejona samoprzylepn tam asfaltowo-kauczukow. Sposb wykonywania zcz roboczych powinien by zaakceptowany przez Inyniera. Za zgod Inyniera, nawierzchni mona odda do ruchu zaraz po jej wykonaniu. 6. KONTROLA JAKOCI ROBT 6.1. Oglne zasady kontroli jakoci robt Oglne zasady kontroli jakoci robt podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt. 6. 6.2. Badania przed przystpieniem do robt Przed przystpieniem do robt Wykonawca powinien wykona badania asfaltu, wypeniacza oraz kruszyw przeznaczonych do produkcji mieszanki SMA-G i przedstawi wyniki tych bada Inynierowi w celu akceptacji. 6.3. Badania w czasie robt 6.3.1. Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw w czasie wykonywania nawierzchni z mieszanki SMA-G podano w tabeli 11. Tabela 11. Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw podczas wykonywania nawierzchni z mieszanki SMAG Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Czstotliwo bada. Minimalna liczba bada na dziennej dziace roboczej Skad i uziarnienie mieszanki SMA-G 1 prbka przy produkcji do 300 Mg pobranej w wytwrni 2 prbki przy produkcji ponad 300 Mg Wyszczeglnienie bada Waciwoci asfaltu Waciwoci wypeniacza Waciwoci kruszywa Temperatura SMA skadnikw dla kadej dostawy (cysterny) 1 na 100 Mg przy kadej zmianie mieszanki dozr cigy kady pojazd przy zaadunku i w czasie wbudowywania jw. jeden raz dziennie

Temperatura mieszanki SMA Wygld mieszanki SMA Waciwoci prbek mieszanki SMA

Lp. 1 i lp. 8 badania mog by wykonywane zamiennie wg PN-S-96025:2000 [9] 6.3.2. Skad i uziarnienie mieszanki SMA-G Badanie skadu mieszanki SMA-G polega na wykonaniu ekstrakcji. Wyniki powinny by zgodne z recept laboratoryjn, z tolerancj podan w tabeli 12. Dopuszcza si wykonanie bada innymi rwnowanymi metodami. Tabela 12. Tolerancje zawartoci skadnikw mieszanki SMA-G wzgldem zaprojektowanego skadu przy badaniu pojedynczej prbki metod ekstrakcji, % m/m Lp. Skadniki mieszanki Mieszanki do nawierzchni drg o kategorii ruchu KR 1 lub KR 2 KR 3 do KR 6

21

1 2 3 4

Ziarna pozostajce na sitach o oczkach #mm: 11,2; 9,6; 8,0; 6,3; 4,0; 2,0 Ziarna pozostajce na sitach o oczkach #mm: 0,85; 0,42; 0,30; 0,18; 0,15; 0,075 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 0,075 mm Asfalt

5,0 3,0 2,0 0,5

4,0 2,0 1,5 0,3

6.3.3. Badanie waciwoci asfaltu Dla kadej cysterny naley okreli penetracj i temperatur miknienia asfaltu. 6.3.4. Badanie waciwoci wypeniacza Na kade 100 Mg zuytego wypeniacza naley okreli uziarnienie i wilgotno wypeniacza. 6.3.5. Badanie waciwoci kruszywa Przy kadej zmianie kruszywa naley okreli klas i gatunek kruszywa. 6.3.6. Pomiar temperatury skadnikw mieszanki SMA-G Pomiar polega na odczytaniu temperatury na skali odpowiedniego termometru zamontowanego na otaczarce. Temperatura powinna by zgodna z wymaganiami podanymi w recepcie laboratoryjnej i ST. 6.3.7. Pomiar temperatury mieszanki SMA-G Pomiar temperatury mieszanki SMA-G powinien by dokonany przy zaadunku i w czasie wbudowywania w nawierzchni. Pomiar naley wykona przy uyciu termometru bimetalicznego z dokadnoci 2oC, a temperatura powinna by zgodna z wymagan w recepcie. 6.3.8. Sprawdzenie wygldu mieszanki SMA-G Sprawdzenie wygldu mieszanki SMA-G polega na ocenie wizualnej jej wygldu w czasie produkcji, zaadunku, rozadunku i wbudowywania. 6.3.9. Waciwoci mieszanki SMA-G Naley okrela woln przestrze na prbkach zagszczonych metod Marshalla. Wyniki powinny by zgodne z recept laboratoryjn 6.4. Badania dotyczce cech geometrycznych i waciwoci nawierzchni z mieszanki SMA-G 6.4.1. Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw podaje tabela 13. Tabela 13. Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw wykonanej nawierzchni z mieszanki SMA-G Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Wyszczeglnienie bada Szeroko warstwy Rwno poduna warstwy Rwno poprzeczna warstwy Spadki poprzeczne warstwy*)

Minimalna czstotliwo bada i pomiarw 2 razy na odcinku drogi o dugoci 1 km kady pas ruchu planografem lub at co 10m nie rzadziej ni co 5 m 10 razy na odcinku drogi o dugoci 1 km Pomiar rzdnych niwelacji podunej i poprzecznej oraz usytuowania osi wedug dokumentacji budowy 2 prbki z kadego pasa o powierzchni do 3000 m2 caa dugo zcza caa dugo ocena ciga 2 prbki z kadego pasa o powierzchni do 3000 m2 jw.

Rzdne wysokociowe warstwy Uksztatowanie osi w planie *) Grubo warstwy Zcza podune i poprzeczne Krawd, obramowanie warstwy

10 Wygld warstwy 11 Zagszczenie warstwy 11 Wolna przestrze w warstwie

*) Dodatkowe pomiary spadkw poprzecznych i uksztatowania osi w planie naley wykona w punktach gwnych ukw poziomych.

22

6.4.2. Szeroko warstwy Szeroko wykonanej warstwy powinna by zgodna z dokumentacj projektow, z tolerancj + 5 cm. Wymaga si aby co najmniej 95% wykonanych pomiarw nie przekraczao przedziau dopuszczalnych odchyle. 6.4.3. Rwno warstwy Nierwnoci podune i poprzeczne warstwy mierzone wg BN-68/8931-04 [11] nie powinny by wiksze od : - drogi klasy A, S i GP - 4 mm, - droga klasy G i Z - 6 mm, - droga klasy L i D oraz place i parkingi - 9 mm. 6.4.4. Spadki poprzeczne warstwy Spadki poprzeczne warstwy na prostych i ukach powinny by zgodne z dokumentacj projektow z tolerancj 0,5%. Wymaga si aby co najmniej 95% wykonanych pomiarw nie przekraczao przedziau dopuszczalnych odchyle. 6.4.5. Rzdne wysokociowe warstwy Rzdne wysokociowe warstwy powinny by zgodne z dokumentacj projektow z tolerancj 1 cm. Wymaga si aby co najmniej 95% wykonanych pomiarw nie przekraczao przedziau dopuszczalnych odchyle. 6.4.6. Uksztatowanie osi w planie O warstwy w planie powinna by usytuowana zgodnie z dokumentacj projektow z tolerancj 5 cm. 6.4.7. Grubo warstwy Grubo warstwy powinna by zgodna z gruboci projektow, z tolerancj 10%. Sprawdzenie prawidowoci wykonania zcza podunego i poprzecznego polega na ogldzinach. Zcza powinny by rwne i zwizane. 6.4.9. Krawd, obramowanie warstwy Warstwa cieralna przy opornikach drogowych i urzdzeniach w jezdni powinna wystawa od 3mm do 5 mm ponad ich powierzchni. Warstwa nieobramowana powinna by wyprofilowana a w miejscach gdzie zasza konieczno obcicia, pokryta asfaltem. 6.4.10. Wygld warstwy Wygld warstwy powinien mie jednolit tekstur, bez miejsc przeasfaltowanych, porowatych, uszczcych si i spka. Lune grysy zastosowane do uszorstnienia warstwy powinny by usunite. 6.4.11. Zagszczenie warstwy i wolna przestrze w warstwie Zagszczenie i wolna przestrze w warstwie powinny by zgodne z wymaganiami ustalonymi w SST i recepcie laboratoryjnej. 7. OBMIAR ROBT 7.1. Oglne zasady obmiaru robt Oglne zasady obmiaru robt podano w OST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa Jednostk obmiarow jest m2 (metr kwadratowy) warstwy nawierzchni z mieszanki SMA. 8. ODBIR ROBT Oglne zasady odbioru robt podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 8. Roboty uznaje si za zgodne z dokumentacj projektow i SST jeeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 i PN-S-96025:2000 [9] day wyniki pozytywne. 9. PODSTAWA PATNOCI 9.1. Oglne ustalenia dotyczce podstawy patnoci Oglne ustalenia dotyczce podstawy patnoci podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania oglne pkt 9.

23

10. PRZEPISY ZWIZANE Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999r. w sprawie warunkw technicznych jakim powinny odpowiada drogi publiczne i ich usytuowanie, Dziennik Ustaw nr 43 poz. 430. WT-1 Kruszywa 2008, Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych i powierzchniowych utrwale na drogach publicznych. WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008, Nawierzchnie asfaltowe na drogach publicznych. PN-EN 196-2 PN-EN 196-6 PN-EN 459-2 PN-EN 932-3 Metody badania cementu Analiza chemiczna cementu Metody badania cementu Oznaczanie stopnia zmielenia Wapno budowlane Cz 2: Metody bada Badania podstawowych waciwoci kruszyw Procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego Badania podstawowych waciwoci kruszyw Cz 5: Wyposaenie podstawowe i wzorcowanie Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Oznaczanie skadu ziarnowego. Metoda przesiewania Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Oznaczanie ksztatu ziaren za pomoc wskanika paskoci Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Cz 4: Oznaczanie ksztatu ziaren Wskanik ksztatu Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Oznaczanie procentowe zawartoci ziaren o powierzchniach powstaych w wyniku przekruszenia lub amania kruszyw grubych Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Cz 6: Ocena waciwoci powierzchni Wskanik przepywu kruszywa Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Ocena zawartoci drobnych czstek Badania bkitem metylenowym Badania geometrycznych waciwoci kruszyw Cz 10: Ocena zawartoci drobnych czstek Uziarnienie wypeniaczy (przesiewanie w strumieniu powietrza) Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Metody oznaczania odpornoci na rozdrabianie Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Oznaczanie gstoci nasypowej i jamistoci Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Cz 4: Oznaczanie pustych przestrzeni suchego, zagszczonego wypeniacza Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Cz 5: Oznaczanie zawartoci wody przez suszenie w suszarce z wentylacj Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Cz 6: Oznaczanie gstoci ziaren i nasikliwoci

PN-EN 932-5

PN-EN 933-1

PN-EN 933-3

PN-EN 933-4

PN-EN 933-5

PN-EN 933-6

PN-EN 933-9

PN-EN 933-10

PN-EN 1097-2

PN-EN 1097-3

PN-EN 1097-4

PN-EN 1097-5

PN-EN 1097-6

24

PN-EN 1097-7

Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Cz 7: Oznaczanie gstoci wypeniacza. Metoda piknometryczna Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw Cz 8: Oznaczanie polerowalnoci kamienia Badania waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych Cz 1: Oznaczanie mrozoodpornoci Badania waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych Cz 3: Badanie bazaltowej zgorzeli sonecznej metod gotowania

PN-EN 1097-8

PN-EN 1367-1

PN-EN 1367-3

PN-EN 1367-5 Badanie waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych Cz 5: Oznaczanie odpornoci na szok termiczny PN-EN 1744-1 PN-EN 1744-4 Badania chemicznych waciwoci kruszyw Analiza chemiczna Badania chemicznych waciwoci kruszyw Cz 4: Oznaczanie podatnoci wypeniaczy do mieszanek mineralno-asfaltowych na dziaanie wody

PN-EN 12272-1 Powierzchniowe utrwalanie Metody bada Cz 1: Dozowanie i poprzeczny rozkad lepiszcza i kruszywa PN-EN 12591 PN-EN 12597 Asfalty i produkty asfaltowe Wymagania dla asfaltw drogowych Asfalty i produkty asfaltowe Terminologia

PN-EN 12697-1 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 1: Zawarto lepiszcza rozpuszczalnego PN-EN 12697-2 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 2: Oznaczanie skadu ziarnowego PN-EN 12697-3 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 3: Odzyskiwanie asfaltu: Wyparka obrotowa PN-EN 12697-4 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 4: Odzyskiwanie asfaltu Kolumna do destylacji frakcyjnej PN-EN 12697-5 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 5: Oznaczanie gstoci PN-EN 12697-6 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 6: Oznaczanie gstoci objtociowej metod hydrostatyczn PN-EN 12697-8 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 8: Oznaczanie zawartoci wolnej przestrzeni PN-EN 12697-10 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 10: Zagszczalno PN-EN 12697-11 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metoda bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 11: Okrelenie powizania pomidzy kruszywem i asfaltem PN-EN 12697-12 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 12: Okrelanie wraliwoci na wod PN-EN 12697-13 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 13: Pomiar temperatury

25

PN-EN 12697-14 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 14: Zawarto wody PN-EN 12697-17 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 17: Ubytek ziaren PN-EN 12697-18 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 18: Spywanie lepiszcza PN-EN 12697-19 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 19: Przepuszczalno prbek PN-EN 12697-20 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 20: Penetracja prbek szeciennych lub Marshalla PN-EN 12697-22 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 22: Koleinowanie PN-EN 12697-23 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 23: Okrelanie poredniej wytrzymaoci na rozciganie prbek asfaltowych PN-EN 12697-24 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 24: Odporno na zmczenie PN-EN 12697-26 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 26: Sztywno

PN-EN 12697-27 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 27: Pobieranie prbek PN-EN 12697-28 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 28: Przygotowanie prbek do oznaczania zawartoci lepiszcza, zawartoci wody i uziarnienia PN-EN 12697-29 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metoda badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 29: Pomiar prbki z zagszczonej mieszanki mineralno-asfaltowej PN-EN 12697-30 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 30: Przygotowanie prbek zagszczonych przez ubijanie PN-EN 12697-33 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 33: Przygotowanie prbek zagszczanych walcem PN-EN 12697-34 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 34: Badanie Marshalla Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 35: Mieszanie laboratoryjne Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 36: Oznaczanie gruboci nawierzchni asfaltowych

PN-EN 12697-35

PN-EN 12697-36

PN-EN 12697-38 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 38: Podstawowe wyposaenie i kalibracja PN-EN 12697-39 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 39: Oznaczanie zawartoci lepiszcza rozpuszczalnego metod spalania

26

PN-EN 12697-40

Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 40: Wodoprzepuszczalno "in-situ"

PN-EN 12697-41 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 41: Odporno na pyny przeciwgooledziowe PN-EN 12697-42 Mieszanki mineralno-asfaltowe Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco Cz 42: Zawarto zanieczyszcze w destrukcie asfaltowym Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwale stosowanych na drogach, lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu Mieszanki mineralno-asfaltowe Wymagania Cz 1: Beton asfaltowy Mieszanki mineralno-asfaltowe Wymagania Cz 8: Destrukt asfaltowy

PN-EN 13043

PN-EN 13108-1 PN-EN 13108-8

PN-EN 13108-20 Mieszanki mineralno-asfaltowe Wymagania Cz 20: Badanie typu PN-EN 13108-21 Mieszanki mineralno-asfaltowe Wymagania Cz 21: Zakadowa Kontrola Produkcji PN-EN 13179-1 Badania kruszyw wypeniajcych stosowanych do mieszanek bitumicznych Cz 1: Badanie metod piercienia delta i kuli PN-EN 13179-2 Badania kruszyw wypeniajcych stosowanych do mieszanek bitumicznych Cz 2: Liczba bitumiczna PN-EN 13808 PN-EN 13924 PN-EN 14023 PN-EN 14188-1 PN-EN 14188-2 PN-ISO 565 Zasady klasyfikacji kationowych emulsji asfaltowych Asfalty i produkty asfaltowe Wymagania dla asfaltw drogowych twardych Asfalty i lepiszcza asfaltowe Zasady specyfikacji dla asfaltw modyfikowanych polimerami Wypeniacze zczy i zalewy Cz 1: Specyfikacja zalew na gorco Wypeniacze szczelin i zalewy Cz 2: Specyfikacja zalew na zimno Sita kontrolne Tkanina z drutu, blacha perforowana i blacha cienka perforowana elektrochemicznie Wymiary nominalne oczek Drogi samochodowe. Pomiar rwnoci nawierzchni planografem i at.

BN-68/8931-04

27

WARSTWA WICA Z BETONU ASFALTOWEGO O WYSOKIM MODULE SZTYWNOCI1. Wstp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s wymagania dotyczce wykonania i odbioru robt zwizanych z wykonaniem warstwy wicej z betonu asfaltowego o wysokim module sztywnoci AC WMS, gruboci 8 cm. 1.2. Oglne wymagania dotyczce robt Wykonawca jest odpowiedzialny za jako wykonania robt oraz za zgodno z Dokumentacj Projektow, ST i poleceniami Inyniera. Oglne wymagania dotyczce robt podano w ST D-M.00.00 Wymagania oglne". 2. Materiay 2.1.Asfalt Do warstwy podbudowy i wicej z betonu asfaltowego o wysokim module sztywnoci naley zastosowa asfalt: 20/30 lub PMB 10/40-65. Wyboru dokonuje Wykonawca. Asfalt drogowy 20/30 powinien spenia wymagania normy PN-EN-12591 natomiast polimeroasfalt PMB 10/40-65 normy PN-EN 14023. 2.2.Kruszywo Do betonu asfaltowego naley zastosowa: kruszywo grube wedug tabeli 1, kruszywo drobne wedug tabeli 2, wypeniacz wedug tabeli 3. Tabela 1 Wymagania wobec kruszywa grubego do warstwy wicej z betonu asfaltowego WMS Punkt WT-1 Kruszywa 2008 4.1.3 4.1.4 4.1.6 4.1.8 4.1.9 4.2.2 4.3.1 4.3.3 4.4.1 4.4.2 4.4.5 4.5.2 4.5.3 4.6.1 4.6.2 4.6.3 Waciwoci kruszywa Uziarnienie wg PN-EN 933-1; kategoria co najmniej: Tolerancje uziarnienia; odchylenia nie wiksze ni wg kategorii: Zawarto pyw wg PN-EN 933-1; kategoria nie wysza ni: Ksztat kruszywa wg PN-EN 933-3 lub wg PN-EN 933-4; kategoria nie wysza ni: Procentowa zawarto ziaren o powierzchni przekruszonej i amanej w kruszywie grubym wg PN-EN 933-5; kategoria nie nisza ni: Odporno kruszywa na rozdrabnianie wg normy PN-EN 1097-2,rozdzia 5; kategoria o najmniej: Gsto ziaren wg PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9: Gsto nasypowa wedug normy PN-EN 1097-3: Nasikliwo wg PN-EN 1097-6, zacznik B; kategoria nie wysza ni: Mrozoodporno wg PN-EN 1367-1; kategoria nie wysza ni: "Zgorzel soneczna" bazaltu wg PN-EN 1367-3, kategoria: Skad chemiczny - uproszczony opis petrograficzny wg PN-EN 932-3: Grube zanieczyszczenia lekkie wg PN-EN 1744-1 p.14.2; kategoria nie wysza ni: Rozpad krzemianowy ula wielkopiecowego chodzonego powietrzem wg PN-EN 1744-1, punkt 19.1: Rozpad elazowy ula wielkopiecowego chodzonego powietrzem wg PN-EN 1744-1, punkt 19.2: Stao objtoci kruszywa z ula stalowniczego wg PN-EN 1744-1, p. 19.3; kategoria nie wysza ni: Kategoria wg WT1 GC90/20 G20/15 f2 SI25(FI25) C95/1 LA30 deklarowana przez producenta deklarowana przez producenta Wcm0,5a F1 SBLA deklarowany przez producenta mLPC0,1 wymagana odporno wymagana odporno V3,5

28

a

jeli nasikliwo jest wiksza, to naley bada mrozoodpornoci wedug p.4.4.2

Tabela 2 Wymagania wobec kruszywa drobnego lub o cigym uziarnieniu do warstwy wicej z betonu asfaltowego WMS Punkt WT-1 Kruszywa 2008 4.1.3 4.1.5 4.1.6 4.1.7 4.1.10 4.3.1 4.5.3 2.3.Wypeniacz Tabela 3 Wymagania wobec wypeniacza do warstwy wicej z betonu asfaltowego WMS Punkt WT-1 Kruszywa 2008 5.2.1 5.2.2 5.3.1 5.3.2 5.4.1 Waciwoci wypeniacza Uziarnienie wg PN-EN 933-10: Jako pyw wg PN-EN 933-9; kategoria nie wysza od: Zawarto wody wg PN-EN 1097-5, nie wysza od: Gsto ziaren wg EN 1097-7 Kategoria wg WT-1 zgodne z tablic 24 MBF10 1%(m/m) deklarowana przez producenta

Waciwoci kruszywa Uziarnienie wg PN-EN 933-1 kruszywa: Tolerancja uziarnienia kruszywa drobnego i o cigym uziarnieniu; odchylenia nie wiksze ni wg kategorii: Zawarto pyw wg PN-EN 933-1 w kruszywie drobnym; kategoria nie wysza ni: Jako pyw wg PN-EN 933-9; kategoria nie wysza od: Kanciasto kruszywa drobnego wg PN-EN 933-6, rozdzia 8; kategoria nie nisza ni: Gsto ziaren wg PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9: Grube zanieczyszczenia lekkie wg PN-EN 1744-1 p.14.2; kategoria nie wysza ni:

Kategoria wg WT-1 GF85 i GA85 GTC20 f16 MBF10 ECS30 deklarowana przez producenta mLPC0,1

Wolne przestrzenie w suchym zagszczonym wypeniaczu wg PN-EN V28/45 1097-4: wymagana kategoria: Przyrost temperatury miknienia wg PN-EN 13179-1; wymagana 5.4.2 R&B8/25 kategoria: Rozpuszczalno w wodzie wg PN-EN 1744-1, kategoria nie wysza 5.5.1 WS10 ni: Zawarto CaCO3 w wypeniaczu wapiennym wg PN-EN 196-2; 5.5.3* CC70 kategoria, co najmniej: Zawarto wodorotlenku wapnia w wypeniaczu mieszanym; 5.5.4 Ka10, KaDeklarowana kategoria: 5.6.2 "Liczba asfaltowa" wg EN 13179-2 BNDeklarowana *) Mona stosowa pyy z odpylania pod warunkiem spenienia wymaga jak dla wypeniacza. Proporcja pyw i wypeniacza wapiennego powinna by tak dobrana, aby kategoria zawartoci CaCO3 w mieszance pyw i wypeniacza wapiennego bya nie nisza ni CC70 2.4.rodek adhezyjny W przypadku koniecznoci zastosowania rodka adhezyjnego naley uy rodek, ktrego przydatno zostaa potwierdzona podczas wczeniejszych zastosowa. Jeeli nie jest moliwe udokumentowanie wczeniejszych, pozytywnych zastosowa, naley na ten rodek przedstawi Aprobat Techniczn (PN-EN 13108-1, pkt. 4.1). 2.5.Skadowanie materiaw 2.5.1.Skadowanie polimeroasfaltu Polimeroasfalt powinien by magazynowany w przystosowanym do tego celu zbiorniku wyposaonym w system grzewczy poredni, tj. uniemoliwiajcy bezporedni kontakt asfaltu z przewodami grzewczymi lub

29

bezporednim ogniem. System grzewczy powinien by wyposaony w termostat zapewniajcy kontrol temperatury z dokadnoci 5C. Zaleca si (zwaszcza, gdy czsto stosowany jest polimeroasfalt) wyposaenie wytwrni MMA w system zbiornikw wzajemnie poczonych, pozwalajcych na przepompowywanie lepiszcza asfaltowego midzy zbiornikami. Zaleca si rwnie, aby co najmniej jeden ze zbiornikw wyposaony by w mieszado. Temperatura lepiszcza asfaltowego w zbiorniku magazynowym (roboczym) nie powinna przekracza temperatury wg wskazwek producenta. Zaleca si jego bezporednie zuycie po dostarczeniu, bez dugotrwaego przechowywania w zbiorniku magazynowym. Naley unika dugotrwaego magazynowania asfaltu w wysokiej temperaturze. W przypadku koniecznoci duszego przechowywania w podwyszonej temperaturze (okres wg wskaza producenta) zaleca si ujednorodnienie, mieszajc asfalty w obiegu zamknitym w jednym lub kilku zbiornikach. Jeli zachodzi konieczno przerwania produkcji MMA, to zaleca si obniy temperatur polimeroasfaltu w zbiorniku magazynowym. Przy doborze temperatury naley bra pod uwag przewidywany czas przestoju oraz wskazwki producenta. Naley unika niekontrolowanego mieszania polimeroasfaltw rnego rodzaju i klasy oraz z asfaltem zwykym. 2.5.2.Skadowanie asfaltu drogowego Asfalt powinien by skadowany w zbiornikach, ktrych konstrukcja i uyte do ich wykonania materiay wykluczaj zanieczyszczenie asfaltu. Zbiorniki powinny by wyposaone w system grzewczy poredni, tj. uniemoliwiajcy bezporedni kontakt asfaltu z przewodami grzewczymi. Nie dopuszcza si ogrzewania asfaltu otwartym ogniem. Zbiornik roboczy otaczarki powinien by izolowany termicznie, posiada automatyczny system grzewczy zdolny do utrzymania zadanej temperatury z tolerancj 5C oraz posiada ukad cyrkulacji asfaltu. Wylot rury powrotnej musi znajdowa si w zbiorniku poniej zwierciada gorcego asfaltu. 2.5.3.Skadowanie kruszywa Skadowanie kruszywa powinno odbywa si w warunkach zabezpieczajcych je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z kruszywem o innym wymiarze lub pochodzeniu. Podoe skadowiska musi by rwne, utwardzone i odwodnione tak, aby nie dopuci do zanieczyszczenia kruszywa w trakcie skadowania. 2.5.4.Skadowanie wypeniacza Skadowanie wypeniacza powinno odbywa si w silosach wyposaonych w urzdzenia do aeracji. 2.5.5 Skadowanie rodka adhezyjnego Skadowanie rodka adhezyjnego jest dozwolone tylko w oryginalnych opakowaniach producenta. 3. Sprzt Oglne wymagania dotyczce sprztu podano w ST DM 00.00.00. Wymagania oglne. Wykonawca przystpujcy do wykonania nawierzchni z betonu asfaltowego powinien dysponowa nastpujcym sprztem: wytwrni stacjonarn (otaczark) o mieszaniu cyklicznym z automatycznym komputerowym sterowaniem produkcji, z moliwoci dozowania dodatkw adhezyjnych i wydajnoci min. 160 t/h wyposaonej w silos izolowany termicznie na gotow mieszank o pojemnoci nie mniejszej ni poowa wydajnoci godzinowej. Odchyki masy dozowanych skadnikw ( w stosunku do masy poszczeglnych skadnikw zarobu) nie powinno by wiksze od 2%, rozkadark gsienicow z elektronicznym sterowaniem rwnoci ukadanych warstw i oraz posiadajce urzdzenia do podgrzewania spoiny podunej, skrapiark, stalowymi walcami gadkimi lub wibracyjnymi, walce ogumione, samochody samowyadowcze z przykryciem brezentowym.

30

4 .Transport Oglne wymagania dotyczce transportu podano w ST DM 00.00.00. Wymagania oglne. 4.1.Transport asfaltu Asfalty naley przewozi w cysternach kolejowych lub samochodowych izolowanych i zaopatrzonych w urzdzenia grzewcze i zawory spustowe. 4.2.Transport kruszywa Transport kruszywa powinien odbywa si w warunkach zabezpieczajcych je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z kruszywem o innym wymiarze lub pochodzeniu. Kruszywo mona przewozi dowolnymi rodkami transportu. 4.3.Transport wypeniacza Transport wypeniacza musi odbywa si w sposb chronicy go przed zawilgoceniem, zbryleniem i zanieczyszczeniem. Wypeniacz luzem powinien by przewoony w odpowiednich cysternach przystosowanych do przewozu materiaw sypkich, umoliwiajcych rozadunek pneumatyczny. 4.4.Transport rodka adhezyjnego rodek adhezyjny, w opakowaniach fabrycznych, moe by przewoony dowolnymi rodkami transportu. 4.5.Transport mieszanki mineralno-asfaltowej Beton asfaltowy naley dowozi na budow sukcesywnie w zalenoci od postpu robt. Podczas transportu i postoju przed wbudowaniem mieszanka powinna by zabezpieczona przed ostygniciem. Mieszank mineralno-asfaltow naley przewozi samochodami samowyadowczymi, wyposaonymi w plandeki do przykrywania mieszanki podczas transportu. W czasie transportu spadek temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej nie powinien by wikszy ni 10 % temperatury tej mieszanki w chwili zaadunku z jednoczesnym spenieniem warunkw zachowania temperatury wbudowania. Powierzchnie pojemnikw uywanych do transportu mieszanki powinny by czyste, a do zwilania tych powierzchni mona uywa tylko rodki antyadhezyjne niewpywajce szkodliwie na mieszanki mineralnoasfaltowe. 5. Wykonanie robt 5.1.Zasady oglne Oglne zasady wykonania robt podano w ST D-00.00.00 Wymagania oglne. 5.2.Projektowanie mieszanki mineralno-asfaltowej Naley zaprojektowa mieszank AC WMS 11 lub AC WMS 16. Wybr uziarnienia mieszanki naley do Wykonawcy. Przed przystpieniem do robt Wykonawca dostarczy Inynierowi do akceptacji projekt skadu mieszanki mineralno-asfaltowej. Temperatura zagszczania prbek Marshalla w przypadku polimeroasfaltu powinna wynosi 145 5C, natomiast w z asfaltem 20/30 powinna wynosi 155+5C. Uziarnienie mieszanki mineralnej oraz minimalna zawarto lepiszcza powinny zawiera si w granicach podanych w tabeli 4.

31

Tabela 4 Uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawarto lepiszcza do betonu asfaltowego o wysokim module sztywnoci do warstwy wicej Lp Waciwo AC WMS 16 Wymiar sita #, (mm) 22,4 16 11,2 8 5,6 2 0,125 0,063 Zawarto lepiszcza od 100 90 55 25 5 2 Bmin4,8 do 100 80 50 20 12 od 100 90 60 30 5 3 Bmin4,8 Przesiew [%(m/m)] AC WMS 11 do

2 3 4 5 6 7 8 9

100 90 55 22 13

UWAGA: podane minimalne zawartoci asfaltu dotycz AC WMS o referencyjnej gstoci mieszanki mineralnej rwnej 2,65 Mg/m3. W przypadku uzyskania innej gstoci mieszanki mineralnej naley dla Bmin zastosowa wspczynnik korygujcy wg wzoru: = 2,65/a a - gsto objtociowa ziarn kruszywa mieszanki mineralnej, w megagramach na metr szecienny (Mg/m3), okrelona zgodnie z norm EN 1097-6. Beton asfaltowy o wysokim module sztywnoci do warstwy wicej powinien spenia wymagania podane w tabeli 5. Tabela 5.Wymagane waciwoci sztywnoci do warstwy wicej Waciwo zawarto wolnych przestrzeni Odporno na deformacje trwae mieszanki mineralno-asfaltowej betonu asfaltowego o wysokim module

Warunki zagszczania wg PN- Metoda i warunki badania EN 13108-20 ubijanie 2 75 PN-EN 12697-8 uderze PN-EN 12697-22, metoda B w powietrzu,temperatura waowanie, P98-P100 60C,10 000 cykli, grubo pyty 80 mm ubijanie 2 35 uderze waowanie P98-P100 waowanie P98-P100 PN-EN 12697-12, kondycjonowanie w 40 C z jednym cyklem zamraania, badanie w 15 C PN-EN 12697-26, 4PB-PR, temperatura 10C, czstotliwo 10Hz PN-EN 12697-24, 4PB-PR, temperatura 10C, czstotliwo 10Hz,

AC WMS 11 Vmin2,0 Vmax4,0 WTSAIR0,10 PRDAIR3,0

AC WMS 16 Vmin2,0 Vmax4,0 WTSAIR0,10 PRDAIR3,0

Odporno na dziaanie wody

ITSR80

ITSR80

Sztywno

Smin14000

Smin14000

Odporno na zmczenie

6-130

6-130

Zastosowane kruszywo mineralne i lepiszcze asfaltowe powinny wykazywa odpowiednie powinowactwo fizykochemiczne, gwarantujce odpowiedni przyczepno (adhezj) lepiszcza do kruszywa i odporno mieszanki mineralno-asfaltowej na dziaanie wody. W celu poprawy powinowactwa lepiszcza asfaltowego do kruszywa naley stosowa rodki poprawiajce adhezj. rodek adhezyjny i jego ilo powinny by dostosowane do konkretnej pary kruszywo-lepiszcze. Ocen przyczepnoci naley okreli na wybranej frakcji mieszanki mineralnej wg PN-EN 12697-11, metoda A, Przyczepno lepiszcza do kruszywa powinna wynosi co najmniej 80% po 6 godzinach badania.

32

5.3.Wytwarzanie mieszanki mineralno-asfaltowej Mieszank mineralno-asfaltow naley wytwarza na gorco w otaczarce (zespole maszyn i urzdze dozowania, podgrzewania i mieszania skadnikw oraz przechowywania gotowej mieszanki). Dozowanie skadnikw mieszanki mineralno-asfaltowej w otaczarkach, w tym take wstpne, powinno by zautomatyzowane i zgodne z recept robocz, a urzdzenia do dozowania skadnikw oraz pomiaru temperatury powinny by okresowo legalizowane i laboratoryjnie sprawdzane. Kruszywo powinno by wysuszone i podgrzane tak, aby mieszanka mineralna uzyskaa waciw temperatur do otoczenia lepiszczem asfaltowym. Temperatura mieszanki mineralnej nie powinna by wysza o wicej ni 20 do 30C od najwyszej temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej. Temperatura wyprodukowanej mieszanki powinna mieci si w przedziale podanym w tabeli 6, przy czym najnisza temperatura dotyczy min temp. mieszanki mineralno-asfaltowej dostarczonej na miejsce wbudowania, a najwysza temperatura dotyczy max. temp. mieszanki mineralno-asfaltowej bezporednio po wytworzeniu w wytwrni.

Tabela 6 Najwysza i najnisza temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej Asfalt PMB 10/40-65 Temperatura Temperatura, C 140-180

20/30 155-195

Czas mieszania skadnikw mieszanki mineralno-asfaltowej ustalony podczas prby technologicznej powinien zapewni rwnomierne otoczenie kruszywa lepiszczem asfaltowym. Wyprodukowana mieszanka mineralno-asfaltowa powinna spenia wymagania dotyczce dopuszczalnych odchyle podanych w punkcie 6.2.2.2 5.4.Przygotowanie podoa Nawierzchnia bdca podoem pod warstwy (podbudowy lub wicej,) powinna by rwna i odpowiednio wyprofilowana i dokadnie oczyszczona z wszelkiego rodzaju zanieczyszcze. Nie wolno wbudowywa betonu asfaltowego, gdy na podou tworzy si zamknity film wodny. Powierzchnia podoa po przelotnym deszczu powinna w razie koniecznoci zosta osuszona np. dmuchaw lub spronym powietrzem. Przed uoeniem warstw z AC WMS, warstwy niej lece bd oczyszczone i skropione emulsj asfaltow zgodnie z ST D.04.03.01 5.5.Warunki przystpienia do robt Mieszank mineralno-asfaltow naley wbudowywa w sprzyjajcych warunkach atmosferycznych .Zabrania si ukadania mieszanki w czasie opadw atmosferycznych oraz silnego wiatru Temperatura otoczenia w cigu doby przed przystpieniem do robt nie powinna by nisza od 0C , a w czasie robt nie nisza ni +5C . 5.6.Prba technologiczna Wykonawca przed przystpieniem do produkcji betonu asfaltowego jest zobowizany do przeprowadzenia w obecnoci Inyniera prby technologicznej, ktra ma na celu sprawdzenie zgodnoci waciwoci wyprodukowanej mieszanki mineralno-asfaltowej z recept. W tym celu naley zaprogramowa otaczark zgodnie z recept robocz i w cyklu automatycznym produkowa mieszank mineralno-asfaltow przez okres nie krtszy ni 10 minut. Do bada naley pobra mieszank wyprodukowan po ustabilizowaniu si pracy otaczarki. Nie dopuszcza si oceniania dokadnoci pracy otaczarki oraz prawidowoci skadu mieszanki mineralnej na podstawie tzw. suchego zarobu, z uwagi na moliw segregacj kruszywa. Mieszank wyprodukowan po ustabilizowaniu si pracy otaczarki naley zgromadzi w oddzielnym (pustym) silosie lub zaadowa bezporednio na samochd. Prbki do bada naley pobiera bezporednio ze skrzyni samochodu ciarowego zgodnie z metod opisan w normie PN-EN 12697-27. Na podstawie uzyskanych wynikw Inynier podejmuje decyzj o wykonaniu odcinka prbnego.

33

Tolerancje zawartoci skadnikw mieszanki betonu asfaltowego wzgldem skadu zaprojektowanego (zawarto asfaltu i uziarnienie) powinny by zawarte w granicach podanych w punkcie 6.2.2.2 . 5.7.Odcinek prbny Przed przystpieniem do wykonywania warstwy wicej z betonu asfaltowego WMS, Wykonawca wykona odcinek prbny celem ucilenia organizacji wytwarzania i ukadania oraz ustalenia warunkw zagszczania i uzyskiwanych parametrw jakociowych. Odcinek prbny powinien by zlokalizowany w miejscu uzgodnionym z Inynierem. Na odcinku prbnym Wykonawca powinien uy takich materiaw oraz sprztu, jakie zamierza stosowa do wykonania warstwy podbudowy i wicej z betonu asfaltowego. Ocena odcinka prbnego bdzie dokonana na podstawie bada skadu wg punktu 6.2.2.2 , wskanika zagszczenia warstwy wg punktu 6.2.7 i zawartoci wolnych przestrzeni w warstwie wg punktu 6.2.8. Wykonawca moe przystpi do realizacji robot po zaakceptowaniu przez Inyniera technologii wbudowania i zagszczania oraz wynikw z odcinka prbnego. 5.8.Wbudowanie i zagszczenie warstwy podbudowy i wicej Mieszank betonu asfaltowego naley wbudowywa mechanicznie, w sposb cigy, rozkadark speniajc wymagania punktu 3. Rozkadarka powinna porusza si ze sta prdkoci i bez zbdnych zatrzyma (np. w oczekiwaniu na kolejny samochd z gorc mieszank). Warstwy naley ukada w miar moliwoci ca szerokoci. Dopuszcza si wbudowywanie warstwy pasami o mniejszej szerokoci ni szeroko jezdni, lecz przy uyciu dwch ukadarek przy niewielkich odlegociach pomidzy nimi (metoda gorce na gorce"). Nie obramowany brzeg warstwy powinien by wyprofilowany lub obcity i pokryty asfaltem. Zagszczanie rozoonej mieszanki naley wykonywa walcami wibracyjnymi oraz ogumionymi, speniajcymi wymagania podane w SST. Temperatura wbudowywanej mieszanki nie powinna by nisza od temperatury minimalnej podanej w punkcie 5.3. Zagszczanie mieszanki powinno by zgodnie ze schematem przej walca zweryfikowanym na odcinku prbnym. Zagszczanie nie powinno powodowa wyciskania zaprawy na powierzchni. Wyniki bada zagszczenia wykonanej warstwy powinny by zgodne z wymaganiami podanymi w punkcie 6.2.7 Niweleta i grubo wbudowanej warstwy powinny by zgodne z dokumentacj projektow. 6. Kontrola jakoci robt Oglne zasady kontroli jakoci Robot podano w ST D-M.00.00.00. "Wymagania oglne" . 6.1.Badania przed przystpieniem do robt Przed przystpieniem do robt Wykonawca powinien przedstawi Inynierowi wyniki wszystkich bada materiaw przeznaczonych do produkcji betonu asfaltowego celem porwnania z wymaganiami ST i zatwierdzenia rde poboru materiaw. Mona posugiwa si wynikami przedstawionymi przez dostawc materiaw.

34

6.2.Badania w czasie robt 6.2.1.Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw Tabela 7 Zakres oraz czstotliwo bada i pomiarw w czasie wytwarzania i wbudowywania betonu asfaltowego Lp. Badania materiaw 1 2 3 Uziarnienie kruszywa Uziarnienie wypeniacza Waciwoci asfaltu - Penetracja w 25oC lub temperatura miknienia wg. Pik 1raz na 2000 t i w przypadku wtpliwoci Wedug wskaza planu jakoci producenta 1raz na kade 300 ton dostawy

Badania mieszanki mineralno-asfaltowej 4 5 6 Temperatura skadnikw Temperatura mieszanki Zawarto asfaltu i uziarnienie mieszanki Dozr cigy Kady samochd po zaadunku i w czasie wbudowania Nie rzadziej ni minimalna czsto bada wynikajca z PPZ wg normy PN-EN 13108-21 tablica A.3, kategoria Y. Nie rzadziej ni 1x3000t

7

Zawarto wolnych przestrzeni w prbkach Marshalla

Badania po wykonaniu warstwy podbudowy lub wicej 8 Grubo i wskanik zagszczenia przestrze w warstwie warstwy, wolna 2 prbki na 1 km jezdni

6.2.2.Dopuszczalne odchyki

6.2.2.1.Uwagi oglne Na etapie oceny jakoci wbudowywanej mieszanki mineralno-asfaltowej podano wartoci graniczne i tolerancje, w ktrych uwzgldniono: rozrzut wystpujcy przy pobieraniu prbek, dokadno metod bada oraz odstpstwa uwarunkowane metod pracy, chyba e w konkretnym wypadku podano inaczej. Do oceny jakoci mieszanki mineralno-asfaltowej mog posuy wyniki bada wykonanych w ramach zakadowej kontroli produkcji wg PN-EN 13108-21. Wszystkie waciwoci materiaw skadowych oraz wyprodukowanej mieszanki mineralno-asfaltowej powinny by zgodne z wymaganiami niniejszej specyfikacji w granicach dopuszczalnych odchyek. Waciwoci te naley ocenia na podstawie bada pobranych prbek materiaw skadowych jak i mieszanki mineralno-asfaltowej przed wbudowaniem (wbudowanie oznacza kompletne wykonanie warstwy asfaltowej). Wyjtkowo dopuszcza si badania prbek pobranych z nawierzchni (kompletnie wykonanej warstwy). W takim przypadku Wykonawca zaproponuje procedur pobierania prbek i przygotowania ich do bada oraz uzgodni j z Inynierem.

35

6.2.2.2.Zawarto lepiszcza i uziarnienie Tabela 8a.Dopuszczalne odchyki dotyczce pojedynczego wyniku badania i redniej arytmetycznej wynikw zawartoci skadnikw mieszanki mineralno-asfaltowej wzgldem skadu zaprojektowanego [% m/m] dla AC WMS 11 Skadniki mieszanki mineralno-asfaltowej Liczba wynikw Lp. 1 2 3 do 4 5 do 8 9 do 19 20 1 Ziarna przechodzce przez sito 11,2 -8 +5 -6,7 -5,8 -5,1 -4,4 4,0 +4,7 +4,5 +4,3 +4,1 2 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 7,0 6,2 5,4 4,9 4,4 4,0 (mm) 8,0 3 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 6,0 5,5 5,0 4,1 3,4 3,0 (mm) 2,0 4 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 4,0 3,6 3,3 2,9 2,5 2,0 (mm) 0,125 5 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 2,0 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 (mm) 0,063 6 Asfalt 0,50 0,45 0,40 0,40 0,35 0,30 Do oceny skadu nie wolno dzieli cigu drogi na odcinki. Oceny dokonuje si w zalenoci od liczby prbek wg tabeli 8a Tabela 8b. Dopuszczalne odchyki dotyczce pojedynczego wyniku badania i redniej arytmetycznej wynikw zawartoci skadnikw mieszanki mineralno-asfaltowej wzgldem skadu zaprojektowanego [% m/m] dla ACWMS 16 Skadniki mieszanki mineralno-asfaltowej Liczba wynikw Lp. 1 2 3 do 4 5 do 8 9 do 19 1 Ziarna przechodzce przez sito 16 -9+5 -7,6+5,0 -6,8+5,0 -6,1+5,0 -5,5+5,0 2 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 9,0 7,2 6,4 5,8 5,2 (mm) 8,0 3 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 7,0 6,1 5,0 4,1 3,3 (mm) 2,0 4 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 5,0 4,4 3,9 3,4 2,7 (mm) 0,125 5 Ziarna przechodzce przez sito o oczkach # 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 (mm) 0,063 6 Asfalt 0,60 0,55 0,50 0,40 0,35 Do oceny skadu nie wolno dzieli cigu drogi na odcinki. Oceny dokonuje si w zalenoci od liczby prbek wg tabeli 8b.

20 5,0 4,0 3,0 2,0 2,0 0,30

6.2.2.3 .Zawarto wolnych przestrzeni Zawarto wolnych przestrzeni w prbkach Marshalla naley okrela metod opisan w normie PN-EN 12697-8. Gsto mieszanki mineralno-asfaltowej powinna by zbadana wedug metody opisanej w normie PNEN 12697-5 w wodzie. Gsto objtociow prbek Marshalla wykonanych z mieszanki pobranej w dniu jej wbudowania naley okrela metod hydrostatyczn wedug PN-EN 12697-6. Zawarto wolnych przestrzeni powinna mieci si w granicach podanych w tabeli 5. 6.2.3.Badanie waciwoci kruszywa i asfaltu Waciwoci kruszyw i asfaltu naley kontrolowa z czstotliwoci podan w tabeli 7. Wyniki powinny by zgodne z wymaganiami jak w punkcie 2.

36

6.2.4.Pomiar temperatury skadnikw mieszanki Temperatur skadnikw mieszanki naley kontrolowa z czstotliwoci podan w tabeli 7. Pomiar polega na odczytaniu wskaza odpowiednich termometrw zamontowanych w otaczarce. Wyniki powinny by zgodne z wymaganiami podanym w punkcie 5.3. 6.2.5.Pomiar temperatury mieszanki Temperatur betonu asfaltowego naley mierzy i rejestrowa przy zaadunku i rozadunku. Zaleca si stosowanie termometrw cyfrowych z sond wgbn. Wyniki powinny by zgodne z wymaganiami podanymi w punkcie 5.3. 6.2.6.Pomiar gruboci warstwy Gruboci wykonanej warstwy naley okrela z czstotliwoci podan w tabeli 7 na podstawie wycitych prbek metod wg 12697-36. Grubo wykonanej warstwy nie mog odbiega od projektu o wicej ni 10%. Za grubo warstwy lub warstw przyjmuje si redni arytmetyczn wszystkich pojedynczych oznacze gruboci warstwy lub warstw na caym lub czciowym odcinku budowy. 6.2.7.Wskanik zagszczenia warstwy Wskanik zagszczenia warstwy naley sprawdza na prbkach wycitych z zagszczonej warstwy poprzez porwnanie gstoci objtociowej wycitych prbek z gstoci objtociow prbek Marshalla formowanych w dniu wykonywania kontrolowanej dziaki roboczej. W przypadku wykonania wicej ni jednego badania gstoci objtociowej na prbkach Marshalla w cigu jednego dnia do oblicze zagszczenia naley przyj redni arytmetyczn z wszystkich oznacze. Okrelanie gstoci objtociowej naley wykonywa wedug normy PN-EN 12697-6. Wskanik zagszczenia nie moe by niszy ni 98%. 6.2.8.Wolna przestrze w zagszczonej warstwie Woln przestrze w warstwie naley okrela wg PN-EN 12697-8. Do oblicze naley przyj gsto mm-a oznaczonej wg PN-EN 12697-5 w dniu ukadanej warstwy na danym odcinku. Wynik powinien mieci si w przedziale od 2 do 5% v/v. W przypadku wykonania wicej ni jednego badania gstoci mieszanki mineralno asfaltowej w cigu jednego dnia do oblicze wolnej przestrzeni naley przyj redni arytmetyczn z wszystkich oznacze. 6.3.Badania cech geometrycznych warstwy podbudowy i wicej wykonanej z betonu asfaltowego 6.3.1.Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw podaje tabela 9. Tabela 9 Czstotliwo oraz zakres bada i pomiarw wykonanej warstwy z betonu asfaltowego Lp. Wyszczeglnienie bada Czstotliwo bada i pomiarw 1. Szeroko warstwy 10 razy na 1 km na kadej jezdni 2. Rwno poduna W sposb cigy,dla kadej jezdni i kadego pasa ruchu 3. Rwno poprzeczna nie rzadziej ni co 10m na kadej jezdni 4. Spadki poprzeczne 10 razy na 1 km*) 5. Rzdne wysokociowe Co 10 m na prostych i co 10 m na osi podunej i krawdziach 6. 7. 8. Uksztatowanie osi w planie Co 100 m Zcza podune i poprzeczne kade zcze ( ocena wizualna) Wygld zewntrzny caa powierzchnia wykonanego odcinka *) dodatkowe pomiary spadkw poprzecznych naley wykona w gwnych punktach ukw poziomych

6.3.2.Rwno warstwy a. rwno poduna Do oceny rwnoci podunej naley zastosowa metod pomiaru przy uyciu planografu, wg metody okrelonej w BN 68/8931-04 lub aty i klina na 100 % dlugoci.

37

Parametry powinny by zgodne z wymaganiami w tabeli 10. Tabela 10 Dopuszczalne nierwnoci warstw asfaltowych, mm Klasa drogi A, S, i GP G, Z, L, D Warstwa wica 8 10

b.Rwno poprzeczna warstwyDo oceny rwnoci poprzecznej naley wykorzysta at 4m i klin Wymagana rwno jest okrelona przez wartoci odchyle rwnoci, wyraone w mm, ktre nie mog przekroczy wartoci jak w tabeli 11. Tabela 11 Dopuszczalne nierwnoci warstw asfaltowych, mm Klasa drogi A, S, i GP G, Z, L, D Warstwa wica 8 12

6.3.3.Szeroko warstwy Z czstotliwoci podan w tabeli 9 naley sprawdza szeroko warstwy. Sprawdzenie polega na zmierzeniu w poziomie, tam miernicz, odlegoci przeciwlegych bocznych krawdzi. Szeroko wykonanej warstwy nie moe rni si od szerokoci projektowanej o wicej ni 5 cm. Wymaga si aby co najmniej 95% wykonanych pomiarw nie przekraczao przedziau dopuszczalnych odchyle. 6.3.4.Spadek poprzeczny warstwy Z czstotliwoci podan w tabeli 9 naley sprawdza spadki poprzeczne warstwy. Spadki poprzeczne warstwy na prostych i ukach powinny by zgodne z dokumentacj projektow ,z dopuszczaln tolerancj 0,5%. Wymaga si aby co najmniej 95% wykonanych pomiarw nie przekraczao przedziau dopuszczalnych odchyle. 6.3.5.Rzdne wysokociowe warstwy Sprawdzenie polega na wykonaniu niwelacji i porwnaniu wynikw pomiaru z dokumentacj projektow. Rzdne wysokociowe warstwy powinny by zgodne z dokumentacj projektow, z dopuszczon tolerancj -1 cm,+ 0 cm. Wymaga si, aby co najmniej 95% wykonanych pomiarw nie przekraczao przedziau dopuszczalnych odchyle. 6.3.6.Usytuowanie osi w planie Sprawdzenie polega na wykonaniu pomiarw geodezyjnych usytuowania poszczeglnych punktw osi i porwnaniu wynikw pomiaru z dokumentacj projektow. O warstwy w planie powinna by usytuowana zgodnie z dokumentacj projektow z tolerancj 5 cm. 6.3.7.Zcza podune i poprzeczne Z czstotliwoci podan w tablicy 9 naley sprawdza prawidowo wykonania zcza podunego i poprzecznego. Sprawdzenie polega na ogldzinach. Zcza w warstwie powinny by wykonane w linii prostej rwnolegle lub prostopadle do osi drogi. Zcza podune w poszczeglnych warstwach powinny by przesunite wzgldem siebie, co najmniej o 15 cm; zcza poprzeczne, o co najmniej 1 metr. Zcza powinny by cakowicie zwizane, a przylegajce warstwy powinny by w jednym poziomie. 6.3.8.Wygld warstwy

38

Z czstotliwoci podan w tablicy 9 naley sprawdza wygld warstwy poprzez ogldziny caej powierzchni wykonanego odcinka. Wygld warstwy wicej powinien by jednorodny, bez spka, deformacji, plam i wykrusze. 7. Obmiar robt Nie dotyczy. 8. Odbir robt Mieszank i uoon z niej warstw uznaje si za wykonan zgodnie z wymaganiami niniejszej specyfikacji, jeeli: Wyniki oceny makroskopowej s pozytywne Co najmniej 95% wynikw bada i pomiarw z uwzgldnieniem dopuszczalnych odchyle, spenia wymagania Specyfikacji Technicznej Nie wicej ni 5% wynikw bada i pomiarw z uwzgldnieniem dopuszczalnych odchyle zwikszonych o 30%, spenia wymagania Specyfikacji Technicznej. Dopuszcza si statystyczn ocen parametrw mm-a oraz wykonanej warstwy. 9. Podstawa patnoci Nie dotyczy. 10. Przepisy zwizane PN-EN 12697-1 PN-EN 12697-2 PN-EN 12697-11 PN-EN 12697-12 PN-EN 12697-13 PN-EN 12697-14 PN-EN 12697-2 PN-EN 12697-22 PN-EN 12697-23 PN-EN 12697-27 PN-EN 12697-28 Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 1: Zawarto lepiszcza rozpuszczalnego Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 2: Oznaczanie skadu ziarnowego Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 11: Okrelanie powizania pomidzy kruszywem i asfaltem Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 12: Okrelanie wraliwoci prbek asfaltowych na wod Mieszanki asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-bitumicznych na gorco. Cz 13: Pomiar temperatury Mieszanki asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-bitumicznych na gorco. Cz 14: Zawarto wody Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 2: Oznaczenie skadu ziarnowego Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 22: Koleinowanie Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 23: Okrelanie poredniej wytrzymaoci na rozciganie prbek asfaltowych Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 27: Pobieranie prbek Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 28: Przygotowanie prbek do oznaczania zawartoci lepiszcza, zawartoci wody i uziarnienia Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metoda badania mieszanek mineralno-asfaltowych stosowanych na gorco. Cz 29: Oznaczenie wymiarw prbki z mieszanki mineralno-asfaltowej Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 30: Przygotowanie prbek zagszczonych przez ubijanie Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody badania mieszanek mineralno-asfaltowych na

PN-EN 12697-29 PN-EN 12697-30 PN-EN 12697-33

39

PN-EN 12697-35 PN-EN 12697-36 PN-EN 12697-5 PN-EN 12697-6 PN-EN 12697-8 PN-EN 13108-1 PN-EN 13108-20 PN-EN 13108-21 PN-EN 1097-2 PN-EN 1097-3 PN-EN 1097-4 PN-EN 1097-5 PN-EN 1097-6 PN-EN 1097-7 PN-EN 1097-8 PN-EN 1367-1 PN-EN 1367-3 PN-EN 1367-5 PN-EN 1367-6 PN-EN 932-1 PN-EN 932-2 PN-EN 932-3 PN-EN 932-5 PN-EN 932-6 PN-EN 933-1 PN-EN 933-10 PN-EN 933-2 PN-EN 933-3

gorco. Cz 33: Przygotowanie prbek zagszczanych urzdzeniem waujcym Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 35: Mieszanie laboratoryjne Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 36: Oznaczanie gruboci nawierzchni asfaltowych Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 5: Oznaczanie gstoci Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 6: Oznaczanie gstoci objtociowej prbek mieszanki mineralnoasfaltowej Mieszanki mineralno-asfaltowe. Metody bada mieszanek mineralno-asfaltowych na gorco. Cz 8: Oznaczanie zawartoci wolnej przestrzeni Mieszanki mineralno-asfaltowe. Wymagania. Cz 1:Beton asfaltowy Mieszanki mineralno-asfaltowe. Wymagania. Cz 20: Badanie typu Mieszanki mineralno-asfaltowe. Wymagania. Cz 21: Zakadowa Kontrola Produkcji Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Metody oznaczania odpornoci na rozdrabianie Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Oznaczanie gstoci nasypowej i jamistoci Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Cz 4: Oznaczanie pustych przestrzeni suchego, zagszczonego wypeniacza Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Cz 5: Oznaczanie zawartoci wody przez suszenie w suszarce z wentylacj Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Cz 6: Oznaczanie gstoci ziarn i nasikliwoci Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Cz 7: Oznaczanie gstoci wypeniacza. Metoda piknometryczna Badania mechanicznych i fizycznych waciwoci kruszyw. Cz 8: Oznaczanie polerowalnoci kamienia Badania waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych. Cz 1: Oznaczanie mrozoodpornoci Badania waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych. Cz 3: Badanie bazaltowej zgorzeli sonecznej metod gotowania Badania waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych. Cz 5: Oznaczanie odpornoci na szok termiczny Badania waciwoci cieplnych i odpornoci kruszyw na dziaanie czynnikw atmosferycznych. Cz 6: Mrozoodporno w obecnoci soli Badania podstawowych waciwoci kruszyw. Metody pobierania prbek Badania podstawowych waciwoci kruszyw. Metody pomniejszania prbek laboratoryjnych Badania podstawowych waciwoci kruszyw. Procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego Badania podstawowych waciwoci kruszyw. Cz 5: Wyposaenie podstawowe i wzorcowanie Badania podstawowych waciwoci kruszyw. Cz 6: Definicje powtarzalnoci i odtwarzalnoci Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Oznaczanie skadu ziarnowego. Metoda przesiewania Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Cz 10: Ocena zawartoci drobnych czstek. Uziarnienie wypeniaczy (przesiewanie w strumieniu powietrza) Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Oznaczanie skadu ziarnowego. Nominalne wymiary otworw sit badawczych Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Oznaczanie ksztatu ziarn za pomoc

40

PN-EN 933-4 PN-EN 933-5 PN-EN 933-6 PN-EN 933-9 PN-EN 12591 PN-EN 13043 PN-EN 14023 PN-EN 1427 PN-EN 1426

wskanika paskoci Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Cz 4: Oznaczanie ksztatu ziarn. Wskanik ksztatu Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Oznaczanie procentowej zawartoci ziarn o powierzchniach powstaych w wyniku przekruszenia lub amania kruszyw grubych Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Cz 6: Ocena waciwoci powierzchni. Wskanik przepywu kruszyw Badania geometrycznych waciwoci kruszyw. Ocena zawartoci drobnych czstek. Badanie bkitem metylenowym Asfalty i produkty asfaltowe Wymagania dla asfaltw drogowych Kruszywo do mieszanek mineralno-asfaltowych i powierzchniowych utrwale na drogach, lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu. Asfalty i lepiszcza asfaltowe. Zasady specyfikacji dla asfaltw modyfikowanych polimerami Asfalty i produkty asfaltowe. Oznaczanie temperatury miknienia. Metoda Piercie i Kula Asfalty i lepiszcza asfaltowe. Oznaczanie penetracji ig. Drogi samochodowe. Pomiar rwnoci nawierzchni planografem i at.

BN-8931-04

WT-1 Wymagania Techniczne 2008 Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych i powierzchniowych utrwale na drogach publicznych. WT-2 Wymagania Techniczne 2008 Nawierzchnie asfaltowe na drogach publicznych.

41

Zesp badawczy: prof. dr hab. in. Antoni Szydo Kierownik Katedry Drg i Lotnisk dr in. Henryk Koba

Instytut Inynierii Ldowej Politechniki Wrocawskiej Katedra Drg i Lotnisk 50-370 Wrocaw ul. Wybrzee Wyspiaskiego 27 tel. 320 23 52 fax 320 23 52

Raport wpyn do Redakcji Wydawnictw Instytutu w listopadzie 2009 r.

Lista odbiorcw:

1. Bisek 2. Biblioteka i Orodek Informacji I-14 3. Autorzy

3 egz. 1 egz. 2 egz.

42