ATIŞ ARTIKLARI

ATIŞ ARTIKLARIATIŞ ARTIKLARI

Parafin Testi

• İntihar veya cinayet olaylarını aydınlatırken ateş eden silahın elde bıraktığı izin incelenmesi önemli rol oynamaktadır. Bu tür testlerden en eskisi “Dermal nitrat” veya “difenil amin testi ” olarak da bilinen “parafin testi” dir.

• Bu test 1933 de uygulanmaya başladı. El parafinle sıvanıp soğuduktan sonra kalıp çıkarılıp difenil aminin asidik çözeltisi ile muamele edilir. Ateş sonucu baruttan kaynaklanan ve deride atış artığı olarak kalan nitrat ve nitritler parafin üzerinde mavi benekler oluşturur.

Bu test nitrat ve nitritin çevremizde yaygın olarak bulunması nedeniyle ateş etmeyen kişilerin ellerinde de pozitif sonuçlar vermiştir. Ayrıca bu test spesifik olmayıp bilimsel olarak yararlı değildir.

Kolorimetrik Test

Ateş eden kişilerin ellerinde baryum,

kurşun ve antimonun kalitatif olarak

kolorimetrik tayini 1959 da uygulanmaya

başlamıştır.

Fişek kapsülünden kaynaklanan bu

metaller silahın ateşlenmesi sonucu elin

dış yüzeyinde izler bırakırlar.

Bu yöntemde kare şeklinde kesilen beyaz

pamuk kumaş asitle ıslatıldıktan sonra elden

svap almak için kullanılır. Svap antimon

tayini için trifenilmetil arsonium iyodür;

baryum ve kurşun tayini için sodyum

rodizonat ile muamele edilir.

Hassasiyeti sınırlı olduğu için yaygın olarak

kullanılmaz.

Atış Artıkları Analizi için Yöntemler

1980 lerin ortalarından itibaren atış

artıklarının analizi için genel olarak kabul

gören yöntemler:

- Alevsiz AAS (GFAAS veya ETAAS);

- SEM-enerji dispersif x-ışınları spektroskopi (SEM-EDX)

- Nötron aktivasyon

Bu yöntemlerin hepsi kapsülde bulunan ve ateş eden elin dış yüzeyindeki atış artığındaki metallerin (özellikle Pb,Sb ve Ba) tayini esasına dayanır.O sıralarda bu üç element centerfire (merkez ateşlemeli; tetik iğnesinin fişek tabanının ortasına çarparak ateşlemesi) kapsüllerde yer aldığı halde rimfire denilen (kapsül fişeğin içinde) ve tetik iğnesinin fişeğin kenarına çarpması ile ateşlenmesi esasına dayanan kapsüllerde her üçü de bulunmazdı.

Bu nedenle 1980 lerin ortasına kadar

Remington rimfire fişeklerde sadece

kurşun içeren kapsüller kullanılmaktaydı;

ancak artık her üç element de mevcuttur.

CCI ve Winchester mühimmatlarda Pb ve

Ba, Federal marka cephanelerde Pb , Sb

ve Ba yer almaktadır.

• 1990 ların ortalarından centerfire fişekler bu elementleri içermeyecek şekilde üretilmeye başlandı. Avrupa da 1980 lerde Sintox bu tür cephane üretmekteydi. Fişek artıklarının analizi sonucu

• Kurşunsuz CCI da Stronsyum;

• Winchester de potasyum;

• Federal’lerde kalsiyum ve silisyum;

• Sintox ta titanyum ve çinko varlığı tespit edilmiştir.

1990 larda Analizlerde Nötron Aktivasyon (NAA) kullanılmamaya başlandı:

- NAA bütün elementlere uygun değildir.

Ba ve Sb analizi yapılabilir fakat Pb için uygun değildir. Bu nedenle bu üç elementin kombinasyonu için GFAAS uygundur.

- Asıl neden NAA analizleri için nükleer reaktör gereksinimidir.

GFAAS

• GFAAS atış artıklarında Pb, Ba ve Sb yaygın

olarak kullanılmaktadır. Analiz kolaydır;

hassasiyeti uygundur;diğer yöntemlere göre

maliyeti düşüktür. Kapsülde bulunan bu üç

element dışında fişek kasasından veya

mermi ceketinden buharlaşan bakırın tayini

yapılır.

Genel Yöntem

• Avuç içi ve dışındaki ateş artığı metalik

bileşikleri almak için nitrik veya hidroklorik

asitle ıslatılmış dört pamuk svap flasteri

kullanılır. 5. svap ise sadece asitle ıslatılıp

blank olarak kullanılır. Pamuklu svapların

dışı plastik olmalıdır; çünkü selülozik

olanlar(odunsu) baryum içerir.

Sb,Pb ve Ba un ellerin 4 farklı yüzeyinde

dağılımına ve miktarına bağlı olarak alınan

örneklerin atış artığı olup olmadığı ve bir

silahın ateşlenmesi ile uyumlu olup

olmadığına karar verilir.

------------------------------------------------------------

PRENSİP OLARAK BİR KİŞİ ATEŞ PRENSİP OLARAK BİR KİŞİ ATEŞ

ETTİĞİNDE ATIŞ ARTIKLARI ELİNİN DIŞ ETTİĞİNDE ATIŞ ARTIKLARI ELİNİN DIŞ

ÜSTÜNDE BİRİKİR. ÜSTÜNDE BİRİKİR.

AVUÇ İÇİNDEKİ ARTIKLAR KİŞİ TARAFINDAN ATEŞ AVUÇ İÇİNDEKİ ARTIKLAR KİŞİ TARAFINDAN ATEŞ EDİLDİĞİNİ DEĞİL ELLERİN MÜDAFA HAREKETİ İÇİN EDİLDİĞİNİ DEĞİL ELLERİN MÜDAFA HAREKETİ İÇİN KULLANILMASI SIRASINDA SİLAHIN ATEŞLENMESİ KULLANILMASI SIRASINDA SİLAHIN ATEŞLENMESİ SIRASINDA OLUŞTUĞUNU DÜŞÜNDÜRÜRSIRASINDA OLUŞTUĞUNU DÜŞÜNDÜRÜR. .

BUNUN DİĞER BİR NEDENİ ATEŞ EDİLMİŞ VE BU BUNUN DİĞER BİR NEDENİ ATEŞ EDİLMİŞ VE BU NEDENLE ATIŞ ARTIĞI İÇEREN BİR SİLAHIN NEDENLE ATIŞ ARTIĞI İÇEREN BİR SİLAHIN SONRADAN BU EL İLE TUTULMUŞ OLMASINDAN SONRADAN BU EL İLE TUTULMUŞ OLMASINDAN KAYNAKLANABİLİR.KAYNAKLANABİLİR.

TABANCA İLE İNTİHAR VAKALARINDA AVUÇ TABANCA İLE İNTİHAR VAKALARINDA AVUÇ İÇİNDEKİ KAPSÜL ARTIĞI ATEŞ EDİLME İÇİNDEKİ KAPSÜL ARTIĞI ATEŞ EDİLME SIRASINDA SİLAHI TUTAN ELİN ŞİDDETLE SIRASINDA SİLAHI TUTAN ELİN ŞİDDETLE SALLANMASI VE SARSILMASI DOLAYISI İLE OLABİLİRSALLANMASI VE SARSILMASI DOLAYISI İLE OLABİLİR.

TÜFEK VE AV TÜFEĞİTÜFEK VE AV TÜFEĞİTüfek ve çifte ile yapılan atışlarda ateş eden elde ateş artığı GFAAS ile hemen hemen hiç saptanamaz. Buna karşılık çoğunlukla ateş etmeyen ama namluyu tutan elde artık belirlenir. Artık çoğunlukla avuç içi değil el üstündedir. Ateş etmeyen elde sadece nadiren sadece kurşun tespit edilir. Bunun nedeni bu silahların kapsüllerinde Sb ve Ba nın çok az kullanılması ve bunların da çoğunun uzun namlunun içinden çıkmadan önce önemi ölçüde yoğuşarak silahın içinde kalmasıdır. Dışarı çıkabilenler svapta tespit edilemeyecek kadar azdır.

Sb, Pb VE Ba SEVİYELERİ ANLAMLILIĞI

Yapılan bir dizi çalışmada antimon, baryum ve

kurşun miktarları GFAAS ile tayin edildiğinde

Sb: > 35 ng Sb: > 35 ng

Ba: > 150 ngBa: > 150 ng

Pb: > 800 ngPb: > 800 ng

ise anlamlıdır.ise anlamlıdır.

• Centerfire silahlarda genel olarak her üç element mevcutsa ve özellikle kurşun değerleri yüksek bulunuyorsa sonuçlar pozitif olarak değerlendirilir. Sadece baryumun tek başına yüksek çıkması (diğerleri normal) baryumca zengin toprak ile kirlenmeyi düşündürür.

Eğer bir test sonucu pozitifse sonuçları anlamlı olarak açıklamak için pozitif elin yüzey alanı, farklı alanlarda biriken metal konsantrasyonları, silah türü, kendi kendine zorlamalı yaralamalarda yaranın türü ve yeri gibi kriterler göz önüne alınmalıdır.

• Klasik değerlendirmede tabanca ile ateş eden kişide el üstünde pozitif sonuçlar diğer el yüzeylerinde negatif sonuçlar elde edilir.Eğer kişi savunma amacı ile elini avucu silaha dönük olacak şekilde kullanmışsa elinin silaha dönük olan avuç içi kısmı bazen de üst dış yüzü yüksek seviyede metal içerir. Son durum yani el üstündeki kapsül artığı tüm el buharlaşmış kapsül artığı dumanı içinde kalmışsa ortaya çıkar.El üstü metal seviyesi avuç içinden daha az olacaktır.

ÇEŞİTLİ VAKALAR

Bundan sonra karşılaşılmış gerçek Bundan sonra karşılaşılmış gerçek vakalarla ilgili deneysel sonuçlar ve vakalarla ilgili deneysel sonuçlar ve bunların değerlendirilmesindeki bunların değerlendirilmesindeki düşünce şekli tartışılacaktırdüşünce şekli tartışılacaktır. .

1.VAKA1.VAKA

Svap Bölgesi Antimon(ng) Baryum(ng) Kurşun(ng)Svap Bölgesi Antimon(ng) Baryum(ng) Kurşun(ng)

Sağ Üst 2.0 86 8Sağ Üst 2.0 86 8

Sol Üst 1.2 4 25Sol Üst 1.2 4 25

Sağ Avuçiçi 0.4 0 16Sağ Avuçiçi 0.4 0 16

Sol Avuçiçi 1.6 33 50Sol Avuçiçi 1.6 33 50

__________________________________________________________________________________________Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Atış artığına dair hiçbir belirti yoktur. Bu vakada genç bir

Bu sonuçlar diabetic ketoasidosis nedeniyle ölen genç bir

kadına aittir.

2.VAKA2.VAKASvap Bölgesi Antimon(ng) Baryum(ng) Kurşun(ng)Svap Bölgesi Antimon(ng) Baryum(ng) Kurşun(ng)

Sağ Üst 2.4 390 58Sağ Üst 2.4 390 58Sol Üst 1.2 138 159Sol Üst 1.2 138 159Sağ Avuçiçi 0.4 826 168Sağ Avuçiçi 0.4 826 168Sol Avuçiçi 1.6 1409 478Sol Avuçiçi 1.6 1409 478__________________________________________________________________________________________Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Bu vakada incelenen elin ateş ettiği hakkında belirtiler yine negatiftir. Kişi bıçakla yaralama sonucu ölmüştür. Eldeki üst kısımda ve avuç içinde bulunan oldukça yüksek düzedeki baryum topraktan gelen kontaminasyon olmalıdır. Birçokbölgede toprak baryumca çok zengindir. Kurşun ve antimon düzeyleri zemin değer seviyesinde olup ateş atığı ile uyumlu değildir.

3.VAKA3.VAKA


Sağ Üst 78 212 1537Sağ Üst 78 212 1537Sol Üst 12 75 345Sol Üst 12 75 345Sağ Avuçiçi 5 90 210Sağ Avuçiçi 5 90 210Sol Avuçiçi 21 79 320Sol Avuçiçi 21 79 320__________________________________________________________________________________________Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Bu test Bu test ölü kişinin sağ elininölü kişinin sağ elinin üstünde pozitif atış artığı üstünde pozitif atış artığı olarak yorumlanmıştır. Ölen kişi olarak yorumlanmıştır. Ölen kişi sağ eli ile kendinisağ eli ile kendini başından 38 lik tabanca ile vurmuştur.başından 38 lik tabanca ile vurmuştur.


Sağ Üst 81 232 975Sağ Üst 81 232 975Sol Üst 250 635 67292Sol Üst 250 635 67292Sağ Avuçiçi 5 21 190Sağ Avuçiçi 5 21 190Sol Avuçiçi 193 804 45360Sol Avuçiçi 193 804 45360_____________________________________________ _____________________________________________ Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Bu vakada şahıs kendi ağzına 38 lik özel bir tabanca ateş Bu vakada şahıs kendi ağzına 38 lik özel bir tabanca ateş etmiştir. Olay yerinde ölünün sol eli namluya çok yakındı.Sağ etmiştir. Olay yerinde ölünün sol eli namluya çok yakındı.Sağ el üstündeki kapsül artığı ile ilgili pozitif belirtiler kişinin ateş el üstündeki kapsül artığı ile ilgili pozitif belirtiler kişinin ateş ederken bu elini kullandığını kanıtlamaktadır. Sol eldeki aşırı ederken bu elini kullandığını kanıtlamaktadır. Sol eldeki aşırı kapsül artıkları kişinin bu elini kullanarak silahın ucunu kendi kapsül artıkları kişinin bu elini kullanarak silahın ucunu kendi ağzına tutmak için kullandığını göstermektedir.ağzına tutmak için kullandığını göstermektedir.

4.VAKA4.VAKA


Sağ Üst 1.6 202 210Sağ Üst 1.6 202 210

Sol Üst 98.8 233 Sol Üst 98.8 233 37383738

Sağ Avuçiçi 6.8 112 840Sağ Avuçiçi 6.8 112 840

Sol Avuçiçi 12.0 152 344Sol Avuçiçi 12.0 152 344_____________________________________________ _____________________________________________ Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Bu vakada şahıs kendi sağ şakağına 41 lik av tüfeği ile ateş Bu vakada şahıs kendi sağ şakağına 41 lik av tüfeği ile ateş etmiştir. Ölen kişi silahın ağzını sol eli ile tutarak başına etmiştir. Ölen kişi silahın ağzını sol eli ile tutarak başına doğrultmuştur. Şahıs silahı sağ el ile ateşlediği halde bu el doğrultmuştur. Şahıs silahı sağ el ile ateşlediği halde bu el bu tür silahlar için beklendiğibu tür silahlar için beklendiği şekilde oldukça temiz çıkmıştır. şekilde oldukça temiz çıkmıştır. Sol elin üst kısmında yüksek seviyede kapsül artıkları tespit Sol elin üst kısmında yüksek seviyede kapsül artıkları tespit edilmiştiredilmiştir

5.VAKA5.VAKA


Sağ Üst 10.4 102 344Sağ Üst 10.4 102 344

Sol Üst 22.8 92 705Sol Üst 22.8 92 705

Sağ Avuçiçi 54.8 301 Sağ Avuçiçi 54.8 301 19991999

Sol Avuçiçi 12.4 58 722Sol Avuçiçi 12.4 58 722_____________________________________________ _____________________________________________ Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Şahsın saldırgandan korunmak için eliyle mücadele etmesi sonucu sağ el içinde anlamlı miktarda Sb, Ba ve Pb bulunmuştur.

6.VAKA6.VAKA


Sağ Üst 81.2 30 3166Sağ Üst 81.2 30 3166

Sol Üst 18.2 5 1646Sol Üst 18.2 5 1646

Sağ Avuçiçi 262.8 416 9273 Sağ Avuçiçi 262.8 416 9273

Sol Avuçiçi 148 349 2931Sol Avuçiçi 148 349 2931_____________________________________________ _____________________________________________ Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

6.Vakaya benzer. Avuç içlerinde önemli kapsül artıkları tespit 6.Vakaya benzer. Avuç içlerinde önemli kapsül artıkları tespit

edilmiştir. Ellerin üstü yüksek seviyede kurşun ve ayrıca sağ el edilmiştir. Ellerin üstü yüksek seviyede kurşun ve ayrıca sağ el

üstünde yine yüksek miktarde antimon tespit edilmiştir. Bu vakada üstünde yine yüksek miktarde antimon tespit edilmiştir. Bu vakada

eller silaha doğru uzanarak müdahalede bulunulmuş ve bu sırada eller silaha doğru uzanarak müdahalede bulunulmuş ve bu sırada

artık bulutu içinde kaldığı için ellerin üstünde yine yüksek artık bulutu içinde kaldığı için ellerin üstünde yine yüksek

seviyede kurşun tayin edilmiştir. seviyede kurşun tayin edilmiştir.

7.VAKA7.VAKA


Sağ Üst 149.2 92 10054Sağ Üst 149.2 92 10054Sol Üst 57.2 0 2646Sol Üst 57.2 0 2646Sağ Avuçiçi 52.4 0 3561Sağ Avuçiçi 52.4 0 3561Sol Avuçiçi 75.2 52 4880Sol Avuçiçi 75.2 52 4880__________________________________________________________________________________________ Sınır değerler(ng): Sb:35; Ba:150 Pb:800

Bu olayda kullanılan yüksek hızlı merminin kurşun merkezinin içinden geçtiği Bu olayda kullanılan yüksek hızlı merminin kurşun merkezinin içinden geçtiği

içinden geçtiği nesnede toz haline gelmesi ve kurşun bulutu oluşturması sonucu içinden geçtiği nesnede toz haline gelmesi ve kurşun bulutu oluşturması sonucu

merminin alanı içerisinde kalan kişiye kurşun dumanı bulaştırılmıştır. Ölen kişiye merminin alanı içerisinde kalan kişiye kurşun dumanı bulaştırılmıştır. Ölen kişiye

arabasının kapısından yüksek-hızlı av mermisi kullanılarak ateş edilmiştir. Kurşun arabasının kapısından yüksek-hızlı av mermisi kullanılarak ateş edilmiştir. Kurşun

seviyeleri önemli miktarda artmış; baryum negatif; antimon ise yüksek seviyede seviyeleri önemli miktarda artmış; baryum negatif; antimon ise yüksek seviyede

bulunmuştur. Yüksek antimon değerleri kurşunu sertleştirmek için antimon bulunmuştur. Yüksek antimon değerleri kurşunu sertleştirmek için antimon

kullanılmasından kaynaklanmış olabilir.kullanılmasından kaynaklanmış olabilir.

8.VAKA8.VAKA

Documents

ATIŞ ARTIKLARI