Atriyal Fibrilasyon Tedavi Kılavuzu

ATRİYAL FİBRİLASYON hakkında bilmeniz gerekenler

ATRİYAL FİBRİLASYON MERKEZİ Randevular: 216.444.9162 veya 800.223.2273, dahili 49162

Normal Kalp Ritmi

Kalp, kanı vücudun geri kalan kısımlarına pompalar. Her kalp atışında önce kalbin üst iki odacığı (atriumlar), ardından alt iki odacığı (ventriküller) kasılır. Bu aksiyonlar mükemmel bir şekilde zamanlandıklarında etkin bir pompalama sağlar. Kalp kasılmalarının zamanlaması, kalbin elektrik sistemi tarafından yönetilir.

Elektriksel uyarı (impuls), sağ atriyumda yer alan sinoatriyal düğümde (SA nod) başlar. Normalde SA düğüm, uyarıların hızını kişinin aktivitesine göre ayarlar. SA düğüm örneğin egzersiz sırasında uyarı hızını artırır, uyku sırasında uyarı hızını azaltır.

SA düğüm bir uyarı verdiğinde, elektrik aktivitesi sağ ve sol atriyumlara yayılarak, bunların kasılmasına ve kanı ventriküllerin içine itmesine neden olur.

Uyarı, septumda (kalbin ortasına yakın) yer alan atriyoventriküler (AV) düğüme geçer. AV düğüm, uyarıların atriyumlardan ventriküllere geçmesine izin veren tek elektrik köprüsüdür. Uyarı ventriküllerin duvarlarından geçerek, kasılmalarına neden olur. Bunlar sıkışarak kanı kalpten dışarı pompalarlar. Sağ ventrikül kanı akciğerlere pompalarken, sol ventrikül kanı vücuda pompalar.

SA düğüm kalbin elektrik aktivitesini yönettiğinde oluşan ritme «normal sinüs ritmi» denir. Normal kalp, istirahatte yaklaşık olarak dakikada 60 ila 100 kez bu düzenli ritimle atar.

His-Purkinje ağı

aort

pulmoner arter

sinoatriyal (SA) düğüm

atriyoven-triküler (AV)

düğüm

Kalbin Elektrik Sistemi

pulmoner venler

normal kalp ritmiatriyal uyarı(P dalgası)

ventriküler uyarı(QRS)

Sydell and Arnold Miller Family Kalp ve Damar Enstitüsü

veya metabolik dengesizlikler, şiddetli enfeksiyonlar veya genetik faktörlerle ilgili olabilir. Bazı durumlarda hiçbir neden bulunamaz.

AF riski yaşla birlikte, özellikle 60 yaşından sonra artar.

Atriyal fibrilasyon nasıl teşhis edilir?

Atriyal fibrilasyonu teşhis etmek için en yaygın olarak kullanılan testler şunlardır:

� Elektrokardiyogram (EKG): EKG, kalp kasından geçen elektriksel uyarıların resmini grafik kağıdı üzerine çizer. EKG kalbin elektriksel bir «anlık görünümünü» verir.

� Holter monitörü: Küçük bir harici kayıt cihazı, genellikle bir ila üç gün olmak üzere, kısa bir süre boyunca üzerinizde taşınır. Elektrotlar (yapışkan pedler), göğüs derinizin üzerine yerleştirilir. Elektrotlardan monitöre doğru giden teller takılır. Elektriksel uyarılar sürekli olarak monitöre kaydedilir ve burada saklanır. Monitör çıkarıldıktan sonra, bir teknisyen bilgisayar yardımıyla verileri analiz ederek kalp ritmini değerlendirir.

� Portatif olay kaydedici monitör: Düzensiz kalp atımı episodları ve semptomları daha az sıklıkta olan hastaların bir ay civarında süreyle taşıdığı monitördür. Elektrotlar (yapışkan pedler), göğüs derinizin üzerine yerleştirilir. Elektrotlardan monitöre giden teller takılır. Hasta semptomlar meydana gelince bir düğmeye basarak monitörü etkinleştirir. Cihaz birkaç saniye boyunca kalbin elektrik aktivitesini kaydeder. Hasta daha sonra cihazda kayıtlı olan bilgileri bir telefon hattı üzerinden doktorun muayenehanesine değerlendirilmek üzere iletir. Portatif olay monitörü, semptomlarınıza hangi kalp ritminin neden olduğunu bulmada çok kullanışlı bir yöntemdir.

� Transtelefonik monitör: Atriyal fibrilasyon semptomları geliştirdiğinizde, iki bilezikli bir monitör kullanarak veya monitörü kalbinizin üzerine yerleştirerek, o anki kalp ritminizin bir şeridi telefon üzerinden değerlendirme için doktorunuza iletilebilir.

Bu gözlemleme cihazları doktorunuzun, semptomlarınıza bir düzensiz kalp ritminin (aritmi) neden olup olmadığını belirlemesine yardımcı olur.

Atriyal fibrilasyon nedir?

Atriyal fibrilasyon (AF veya AFib) atriyumda başlayan en yaygın düzensiz kalp ritmidir. Elektrik ritmini SA düğümün yönetmesi yerine, birçok farklı uyarı bir anda verilerek, atriyumlarda çok hızlı ve kaotik bir ritim meydana gelir. Elektriksel uyarılar çok hızlı ve kaotik olduklarından, atriyumlar kasılamaz ve/veya kanı etkili bir şekilde ventrikülün içine itemez.

Uyarının kalp içinde düzgün bir şekilde ilerlemesi yerine birçok uyarı aynı anda başlar ve atriyumların içine yayılarak, AV düğüm boyunca ilerlemek için birbiriyle yarışır. AV düğüm ventriküllere ilerleyecek uyarıların sayısını sınırlar, ancak yine de birçok uyarı hızlı ve karmaşık bir şekilde ilerler. Ventriküller düzensiz bir şekilde kasılarak hızlı ve düzensiz bir kalp atışına yol açar. Atriyumlardaki uyarıların sayısı dakikada 300 ila 600 atımı bulabilir.

Atriyal fibrilasyona ne neden olur?

Atriyal fibrilasyonun tek bir «nedeni» yoktur, ama aşağıdakiler gibi birçok durumla ilişkisi vardır:

� Hipertansiyon � Koroner arter hastalığı � Kalp kapağı hastalığı � Kalp ameliyatından sonra � Kronik akciğer hastalığı � Kalp yetmezliği � Kardiyomiyopati � Konjenital kalp hastalığı � Pulmoner emboli

Daha az yaygın nedenler:

� Hipertiroidizm � Perikardit � Virüs enfeksiyonu

Vakaların en az %10’unda, altta yatan bir kalp hastalığı bulunmaz. Bu vakalarda AF; alkol veya aşırı kafein kullanımı, stres, bazı ilaçlar, elektrolit dengesizlikleri

atriyal fibrilasyon

2

Atriyal fibrilasyonun tehlikeleri nelerdir?

Bazı insanlar atriyal fibrilasyonla yıllarca hiçbir sorun çıkmadan yaşayabilir. Ancak, atriyal fibrilasyon gelecekte sorunlara yol açabilir:

� Atriyumlar hızla ve düzensiz attığından, kan bunların içinden aynı şekilde hızlı akamaz. Bu ise kanın pıhtılaşma olasılığını artırır. Kandan dışarı bir pıhtı pompalanırsa beyne ilerleyerek bir inmeye neden oalbilir. Atriyal fibrilasyonlu kişilerde inme (strok) riski genel popülasyonun 5 ila 7 katıdır. Pıhtılar vücudun diğer yerlerine de ilerleyerek (böbrekler, kalp, barsaklar) başka hasarlara yol açabilir.

� Atriyal fibrilasyon kalbin pompalama yetisini azaltabilir. Düzensizlik kalbin daha az etkili çalışmasına neden olabilir. Ayrıca uzun bir süre boyunca devam eden atriyal fibrilasyon kalbi ciddi düzeyde zayıflatabilir ve kalp yetmezliğine yol açabilir.

� Atriyal fibrilasyon artan inme, kalp yetmezliği ve hatta ölüm riski artışıyla ilişkilidir.

Atriyal fibrilasyonun semptomları nelerdir?

Hiçbir semptomunuz olmadan atriyal fibrilasyonunuz olabilir. Semptomlarınız varsa aşağıdakiler olabilir:

� Kalp çarpıntısı (palpitasyon) - Göğüste ani vuruş veya kanat çırpıntısı hissi

� Enerji yokluğu veya aşırı yorgunluk hissi � Sersemlik - Sersemlik hissi veya bayılma � Göğüs rahatsızlığı - Göğüste ağrı, basınç veya

rahatsızlık � Nefes darlığı - Normal aktiviteler sırasında ve hatta

istirahat sırasında nefes almada zorlanma

Atriyal fibrilasyon nasıl tedavi edilir?

Atriyal fibrilasyonun tedavi hedefleri normal bir kalp ritmini (sinüs ritmi) yeniden kazanmak, kalp hızını kontrol etmek, kan pıhtılarını önlemek ve inme riskini azaltmaktır.

Atriyal fibrilasyonu tedavi etmek için yaşam tarzında değişiklikler, ilaçlar, kateter bazlı prosedürler ve cerrahi dahil olmak üzere birçok seçenek kullanılabilir. Kalp ritminize ve semptomlarınıza bağlı olarak size bir tedavi önerilir.

İlaçlar

Atriyal fibrilasyon tedavisinde öncelikle ilaç kullanılır. Bu ilaçlar aşağıdakiler olabilir:

Ritim kontrol ilaçları (antiaritmik ilaçlar)

Antiaritmik ilaçlar kalbin normal sinüs ritmine geri dönmesine veya normal sinüs rismini devam ettirmesine yardımcı olur.

Ritim kontrol ilaçlarının birçok türü vardır: prokainamid (Pronestyl); disopiramid (Norpace); flekainid asetat (Tambocor); propafenon (Rythmol); sotalol (Betapace); dofetilid (Tikosyn) ve amiodaron (Cordarone).

Bu ilaçları ilk almaya başladığınızda, kalp ritminizin ve ilaca yanıtın dikkatle izlenebilmesi için hastanede yatmanız gerekebilir. Bu ilaçlar vakaların %30 ila %60’ında etkilidir, ancak zamanla etkilerini yitirebilirler. Size uygun olanı belirlemek için doktorunuzun birçok farklı antiaritmik ilaç vermesi gerekebilir.

Bazı ritim kontrol ilaçları daha fazla aritmiye de yol açabilir, bu yüzden semptomlarınız ve durumunuzdaki değişiklikler hakkında doktorunuzla konuşmanız önem taşır.

Hız kontrol ilaçları

Atriyal fibrilasyon sırasında kalp hızını yavaşlatmak için bazı hız kontrol ilaçları, örneğin digoksin (Lanoxin), beta-blokerler [metoprolol (Toprol, Lopressor)] ve verapamil (Calan) veya diltiazem (Cardizem) gibi kalsiyum kanal blokerleri kullanılır. Bu ilaçlar kalp ritmini kontrol etmez, ancak ventriküllerde aşırı hızlı atışı engeller.

Antikoagülan ilaçlar

Antikoagülan veya antiplatelet (pıhtılaşmayı önleyici) tedavi ilaçları (örneğin varfarin (Coumadin) veya aspirin), kan pıhtılaşması ve inme riskini azaltır, ancak tümüyle ortadan kaldırmazlar. Coumadin alırken ilacın etkinliğini değerlendirmek için düzenli kan tahlilleri gerekir. Sizin için uygun olan antikoagülan ilaç hakkında doktorunuzla görüşün.

3

Yaşam Tarzında Değişiklikler

Bu ilaçları almanıza ek olarak, kalp sağlığınızı iyileştirmek için yapabileceğiniz bazı değişiklikler vardır.

� Eğer kalp ritminiz belirli bazı aktivitelerde daha sık oluyorsa, doktorunuza söyleyin. Bazen ilaçlarınızda ayarlama yapılması gerekebilir.

� Sigarayı bırakın. � Alkol alımınızı azaltın. Ölçülü olun. Alkolle ilgili

özel kuralları olup olmadığını doktorunuza sorun. � Kafein kullanımını sınırlayın. Bazı insanlar kafeine

duyarlıdır ve kafeinli ürünler kullanırken daha fazla semptom olduğunu farkedebilirler (örneğin çay, kahve, kola ve reçetesiz satılan bazı ilaçlar).

� Öksürük ve soğuk algınlığı ilaçlarında kullanılan uyarıcılardan kaçının, çünkü bu ilaçların bazıları düzensiz kalp ritmi riskini artırabilecek maddeler içerebilir. İlaçların etiketlerini okuyun ve doktorunuza veya eczacınıza, size en uygun soğuk algınlığı ilacı türünün hangisi olduğunu sorun.

Prosedürler

Atriyal fibrilasyonu düzeltmede veya kontrol etmede ilaçlar işe yaramazsa, veya ilaçlar tolere edilemezse, anormal kalp ritminin tedavisi için bir prosedür gerekebilir. Bunlar örneğin elektriksel kardiyoversiyon, pulmoner ven antrum izolasyon prosedürü, AV düğüm ablasyonu ve ardından kalp pili yerleştirilmesi, veya cerrahi ablasyondur (Maze prosedürü veya minimal invazif cerrahi tedavi).

Elektriksel Kardiyoversiyon: Kardiyoversiyon, elektriksel olarak kalbi «sıfırlar». İlaçlar, atriyal fibrilasyonu daha normal bir ritme dönüştürmede tek başına her zaman etkili olmayabilir. Bazen normal bir kalp ritmini yeniden kazanmak için kardiyoversiyon uygulanır ve ardından ilacın normal ritmi devam ettirmesine izin verilir. Kardiyoversiyon sıklıkla normal ritmi geri getirir, ancak etkisi kalıcı olmayabilir.

Hastayı uyutmak için kısa etki süreli bir anestezi verildikten sonra, göğüs duvarının üzerine yerleştirilmiş pedler yoluyla bir elektrik şoku verilir. Bu şok kalp atımını senkronize eder ve normal ritmi geri kazandırır.

Kateter Ablasyonu: Kateter ablasyonu, ilaçları tolere edemeyen kişilerde veya ilaçlar normal kalp ritmini devam ettirmede etkili olamıyorsa bir seçenek olabilir. Pulmoner ven ablasyonu ve AV düğüm ablasyonu, atriyal fibrilasyon tedavisinde kullanılan iki kateter ablasyonu prosedür türüdür. Her ikisi de bir elektrofizyolog tarafından yapılır (kalp ritim durumlarının tedavisinde uzman doktor).

Atriyal fibrilasyon genellikle pulmoner venlerde veya bunların sol atriyuma bağlandığı yerde başladığından, pulmoner ven ablasyon prosedürü sırasında (pulmoner ven antrum izolasyonu veya PVAI) sırasında enerji, pulmoner venlerin sol atriyuma bağlandığı noktaların etrafına uygulanır.

Doktor, önce kateterleri (uzun esnek borular) bacaktaki, bazen de boyundaki kan damarlarının içine yerleştirir ve kateterleri atriyumun içine ilerletir. Enerji, ablasyon için hedeflenen dokuya kateterin ucuyla verilir. Sıklıkla atriyal fibrilasyonu tetikleyen veya devam ettiren diğer alanlar da hedef alınır.

Sonunda küçük daire şeklinde skarlar (yara izleri) oluşur ve atriyal fibrilasyona neden olan anormal sinyallerin atriyumun geri kalanına ulaşmasını engellerler. Ancak bu prosedür sırasında başlatılan skarların oluşması 2-3 ay sürebilir. Skarlar oluştuktan sonra, pulmoner venlerin içinden uyarı çıkışını bloke ederek, bunları elektriksel açıdan kalpten «izole eder» veya «bağlantısını keserler». Böylece SA düğüm tekrar kalp ritmini yönetmeye başlayabilir ve normal sinüs ritmi geri kazanılır.

Lezyonların iyileşmesi ve skarları oluşturması haftalar sürdüğünden, nekahat döneminde atriyal fibrilasyon yaygın olarak yaşanır. Nadiren, atriyal fibrilasyon prosedürden sonraki birkaç hafta boyunca daha da kötü olabilir ve lezyonların oluşturulduğu yerdeki bir enflamasyona bağlı olabilir. Çoğu hastada bu episodlar 1 ila 3 ay içinde geçer.

4Shock from cardioversion

Atrial fibrillation Normal (sinus) rhythm

kardiyoversiyon kaynaklı şok

atriyal fibrilasyon normal (sinüs) ritim

AV düğüm ablasyonu: Bu tip ablasyon sırasında, venlerin içinden (genellikle kasıktan) kateterler sokularak kalbe ilerletilir. Kateterden radyofrekans enerjisi verilerek, AV düğümün yaralanması sağlanır. Bu işlem, atriyumdan ventriküle elektrik sinyal geçişini engeller. Bu sonuç kalıcıdır, dolayısıyla hasta, uygun bir kalp hızını devam ettirebilmek için sürekli bir kalp piline ihtiyaç duyar. Her ne kadar bu prosedür atriyal fibrilasyon semptomlarını azaltsa da, hastalığı iyileştirmez. Hastada atriyal fibrilasyon devam edeceğinden, inme riskini azaltmak için bir antikoagülan (kanı sulandırıcı) ilaç reçetelenir.

Önemli not: Daha iyi tedavi alternatifleri nedeniyle AV düğüm ablasyonu, atriyal fibrilasyon tedavisinde nadiren kullanılır.

Cihazlı Tedavi

� Kalıcı Kalp Pili: Kalp pili (pacemaker), uygun bir kalp hızını devam ettirebilmek için kalp kasına küçük elektriksel uyarılar gönderen bir cihazdır. Kalp pilleri, kalp hızı düşük olan AF’li kişilere implante edilir. Kalp pilinin bir uyarı oluşturucusu (pilin ve küçük bir bilgisayarın bulunduğu yer) ve telleri vardır. Teller uyarı oluşturucu bölümden gelen uyarıları kalp kasına gönderir, ayrıca kalbin elektriksel aktivitesini algılar.

Yeni kalp pillerinde aritmi yönetimine yardımcı olmak ve kalp hızıyla ilgili fonksiyonu mümkün olduğunca optimize etmek için birçok sofistike özellik bulunmaktadır.

Cerrahi tedavi

Bazı hastalar atriyal fibrilasyonun cerrahi tedavisi için uygundur. Bunlar aşağıdaki karakteristiklerden bir veya birkaçının bulunduğu hastalardır:

� İlaçlarla optimal tedaviden sonra devam eden inatçı atriyal fibrilasyon

� Başarısız kateter ablasyonu � Sol atriyumun içinde kan pıhtıları � İnme öyküsü � Genişlemiş sol atriyum � Kalp cerrahisi gerektiren diğer durumlar

Maze prosedürü sırasında, sol ve sağ atriyumda bir dizi hassas kesi veya lezyon yapılarak, elektriksel uyaranların AV düğüme erişimi, belirlenen yollarla kısıtlanır. Bu kesiler anormal uyarıların atriyumları etkilemesini ve atriyal fibrilasyona neden olmasını engeller.

Cerrahi Maze prosedürü, geleneksel olarak atriyumlarda hassas cerrahi kesilerin yapıldığı bir teknikle yapılabilir. Radyofrekans, mikrodalga, lazer, ultrason veya kriyotermi (dondurma) yoluyla iletim blokaj hatları oluşturmak üzere tasarlanmış yeni teknolojilerle de yapılabilmektedir. Bu tekniklerle, lezyonlar ve sonrasında skar dokusu oluşturularak anormal elektriksel uyarıların kalp içinden iletimi bloke edilir ve doğru yoldan geçen normal uyarı iletimi teşvik edilir.

Bu yaklaşımların birçoğu minimal invaziv (endoskopik veya «anahtar deliği») cerrahi tekniklerle yapılabilir.

Doktorunuz tıbbi durumunuza göre sizin için en uygun olan prosedür hakkında sizinle konuşacaktır.

Eğer bir hastada atriyal fibrilasyon varsa ve diğer kalp sorunlarının (kapak hastalığı veya koroner arter hastalığı) tedavisi için cerrahi gerekiyorsa, cerrah atriyal fibrilasyon için cerrahi tedavisi aynı anda yapabilir.

Kalp piliUyarı oluşturucu pil ve küçük bir bilgisayar içerir

Teller Teller, uyarı oluşturucudan gelen uyarıları kalp kasına gönderir, ayrıca kalbin elektriksel aktivitesini algılar. Her uyarı kalbin kasılmasına neden olur. Kalp pilinde, kalp durumunuzun tedavisi için 1-3 tel olabilir.

5

Bu bilgiler doktorunuzun veya sağlık uzmanınızın tıbbi görüşlerinin yerini alma amacını taşımaz. Belirli bir tıbbi durum hakkında görüş almak için lütfen sağlık uzmanınıza danışın.

Sol Atriyal Apendiks Eksizyonu

Hemen hemen tüm cerrahi yaklaşımlar, atriyal apendiksin eksizyon veya eksklüzyonunu içerir. Sol

atriyal apendiks sol atriyumda bulunan küçük ve kulak şeklinde bir dokudur. Bu doku atriyal fibrilasyonlu

hastalarda potansiyel bir kan pıhtısı kaynağıdır. Atriyal fibrilasyon tedavisini amaçlayan cerrahi prosedürler sırasında, sol atriyal apendiks çıkarılır ve stapler adı

verilen bir cihaz kullanılarak doku kapatılır.

stapler

6

Atriyal Fibrilasyon Merkezi

Cleveland Clinic Atriyal Fibrilasyon Merkezi, atriyal fibrilasyon hastaları için kapsamlı bir tedavi sunar. Kardiyoloji, kalp cerrahisi, kardiyak görüntüleme, aritmi araştırması, acil tıp, nöroloji ve geriyatrik tıp alanlarından uzmanlar, hastalarına en uygun bireysel yaklaşımları oluşturmak için tecrübelerini birleştirirler.

Cleveland Clinic Atriyal Fibrilasyon Merkezi’ne geldiğinizde, dünyanın en iyi uzmanlarından bazılarıyla tedavi göreceksiniz. Doktorlarımızın birçoğu en yeni tedavilerin araştırma ve geliştirmesine katılmaktadır.

Doktorlarımız mevcut tedavi seçeneklerinin uzun vadeli etkilerini artırmak için, atriyal fibrilasyonun altta yatan nedenlerini daha iyi anlamaya yönelik bilimsel ve klinik araştırmalarda yer alır.

Ayrıntılı Bilgi İçin

Atriyal fibrilasyon ile ilgili ayrıntılı bilgi için www.clevelandclinic.org/heart adresimizi ziyaret ederek bir hemşiremizle çevrimiçi sohbet edebilir veya Contact Us (İletişim) bölümünden bize e-posta gönderebilirsiniz.

Atriyal fibrilasyon ve mevcut tedavi seçenekleri hakkında bir hemşireyle konuşmak için lütfen 866.289.6911 numaralı telefondan ücretsiz olarak Kalp ve Damar Merkezi Hemşiresini arayın. Sorularınıza yanıt vermekten memnuniyet duyarız.

Randevu Almak İçin

Randevu almak için lütfen 800.223.2273, dahili 49162 veya 216.444.1962 numaralı telefonları arayın.

Uluslararası hastalar 001.216.444.8184 numaralı telefonu arayarak veya web’de www.clevelandclinic.org/appointments adresini ziyaret ederek randevu almalıdır.

Sydell and Arnold Miller Family Kalp ve Damar Enstitüsü hakkında

Hastalara uzman tıbbi yönetimi ve her türlü tedaviyi sağlayan Sydell and Arnold Miller Family Kalp ve Damar Enstitüsü, dünyanın en büyük kardiyovasküler uzmanlık gruplarından biridir. Kardiyak bakım programımız, 1995’ten beri U.S. News & World Report listesinde 1 numarada yer almaktadır. Uzmanlık alanlarımızda araştırma, eğitim ve klinik pratik biraraya getirilerek, kardiyovasküler hastalık için yenilikçi ve bilimsel tabanlı tedaviler sağlanmaktadır. Doktor ve bilimadamlarımızın kardiyovasküler hastalığın önlenmesi ve şifasına gösterdikleri bağlılık, kardiyovasküler hastalığı olanlarda daha iyi bir yaşam kalitesine, yenilikçi bakımlara ve daha iyi sonuçlara yol açmıştır.

www.clevelandclinic.org/heart© 2000-2009 Cleveland Clinic. Her hakkı saklıdır. Rev. 10/09 129407