Atsız Mecmua - Sayı 7

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    1/24

    www.atsizcilar.com

    AylkFikirMecmuas

    Yl:1,Say:7 SahibiveMdr:H.Nihl 15 kinciterin1931Ku Bak

    MillBenlikBilelimki,millibenliinibilmeyenmilletler,bakamilletlerin ikrdr.Gazi

    YirminciasrmedeniyetiveAvrupamilletleriiletemasageleninsanlarnbiroundamillibenlikhissininsarsldngryoruz. phesizyksek,duyguluolanhermedeniinsanAvrupaveAmerikann

    yksekilminiveincetekniinigrnceonlarakartakdirvehrmetlekarkbirhayranlkduyar.Fakatbiroklarbukadarlarladakalmayarakonlarndini,siyasi,itimaiveiktisadiahlaklarnavebtninsanlkasaletlerinedehayrankalarakkendimilletimizivekendimillibenliimizihiesaymayabalyorlar.Bunlarniindederinbirgsgeirerek"onlarnerde,biznerde?"diyenlerbulunduugibi,kendindengeerekveher eyiunutarakAvrupaveAmerikallaratapnanlarvebirkaylyabancmemleketlerdekaldktansonra,birvazifealmakzerevatanadndklerizamanderinbirinkisara

    denlervehattaalayanlardavardr.

    ***

    Builerimedeniyetlerinihtiamilegzlerikamaanvemillibenliklerinikaybedeninsanlaraacmamakelimizdedeildir.Fakatonlarayalnzacmakdakfideildir.

    ***

    Eer,TrkmilletiGarptakimilletlerdensefil,perian,

    yoksulvegeriisebukabahatneonda

    venedebizdedir. Ancakgemi zamanlardabumilletizincirleyenvesrndrenharicivedhilisiyasetlerde,fenalklardavenihayetmuahedelerdevemnevverlerdedir.

    ***

    EerbugnAvrupaveAmerikallara uursuzbirbudalaakilebalanmyordaonlarninsanlnahayranyayorsak,buzavalllnavegeriliinehkmettiimizTrkmilletinideoseviyeyekarmakenbykinsanlktr.

    ***

    yiliklerevegzelliklerehayrankalarak,zavalllarve

    mustaripleriunutanvehiesayanlar,ancakclzenerjiliveksrruhluinsanlardr. nsanlmzdakuvvetli,soyvecinsisek,millibenliimizikaybetmeden;acizlerevemiskinlereyakanhsranlaraveinkisarlaradmeden,buyksekgrdmzmilletlerevememleketleredoruhamleyapmakmecburiyetindeyiz.

    ***

    Hlbukimilligayretlerimizbukadarsadevebasitbiracmahissinevebirmisyonersevgisinemuhta

    kalacakkadardadkndeildir.Davamzdahakikat,

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    2/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:2

    kuvvetveasaletvardr.Trkmilleti,AvrupaveAmerika'dabulunmayanbirokcevherlerin,faziletlerinveasaletlerinkaynadr.NitekimbugnkhayatikudretvekabiliyetimizdeAvrupaveAmerikankafalarnnvezihniyetlerininmidihilafnadr.Onlarbizeyllardanberildlecek,gmldvegmlecekdiyorlard.Fakatbugnherzamandandahahrvegrbirseslebizvarz,bizyayoruzvebizykseleceizdiyehaykrabiliriz.

    ***

    TrkmilletideTrkvatangibi,iyitetkikedilmemi olduuiinonunmaddivemanevihazinelerindenhabersizyayor,milletvememleketimizeyabanclarngzlerivezihniyetleriylebaktkaaldanyoruz.

    hassalarbulamamlarveoinsanlaraArapdiyememilerdir.

    YinebirokyerlerdeRumlar,ErmenilervehattaMsrllaraLevantendendiiniokuyacaksnz.Bunlaradabirmilletnamnvermeyiokgrmlerdir.

    Hlbukibutopraklardanoralaragiden,oralardangeenveyakalanherkeseTrkderler.Gemi zamanlardabizkendikendimiziOsmanldiyeavuturvemilliyetimizihiesayarkendeonlarbizeTrkderlerdi.NitekimJaponocuklarnadaheryerdeJaponderler.

    BizTrkz.TarihimizeveenyaknmazimizedayanarakTrkzdervebundanhaklbiriftiharduyarz.

    Biz"Atsz"a

    Birekisabahakamkalbimizidvyor:"Sranbeklemedenko,ykkkydryerin;Srasdeilnksraybeklemenin;Sanaokmhlaazizkyllerinvar!.."diyor...

    Hergnaksamakadarkylylealacak,Kylyleyatacaz,kylylekalkacaz...YaptmzamutlaksevinlebakacazBelkiyanabelkide htiyar,samzak.

    "Belkildktensonra..."demiyorum;nkbizlsekdeyaayacakkylerdemefkremizYaayanmefkreninsahibilrmhi?"Atsz"!... stediiniyapacaktrbueki!

    FuatEdip

    Irkiasaletimiz,enerjimizveinsanlkmeziyetlerimizednyamilletleri

    ve

    bykleri

    hayran

    kalrken,

    bizim

    kendi

    milletimizihiesaymamzvekendikabiliyetlerimizdenmitkesmemizeerfenabirkasdamakrunsaalaklk,bylebirniyetematufolmadaninanlm isekrgzlbirbudalalktr.

    ***

    Dikkatediniz...AvrupaveAmerikanntabiiyetvemuhacerethareketlerinigsterenistatistiklerinebaknz.OradaSuriyeliAraplaraArapyerinesadeceSuriyelidendiigreceksiniz.nkgrdkleriinsanlardatarihibirrknmeziyetve

    Enuzakkelerde,cenubiAmerikasahillerindenuzak

    ehirlerde

    ya

    ayan

    Trkler

    vardr.

    Onlar

    her

    yerde

    milli

    benliklerineuygunilerbularakasil,temizvedrstolarakyaarlar.Fakatbakamilletlerdenbirou,aynmemleketlerdeekseriyazabtavukuatlistelerinidolduranunsurlardr.Endrstlerideumumievlervemesseseleriletmeklemeguldrler. tebuvaziyetlerigrenvebilenecnebileronlarakendimilletlerininisimlerinivermemilervedahadorusutarihibirrkolarakkabuledememilerdir.

    ***

    uhaldebumilleti,enuzaktakilerden

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    3/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:3

    enyaknmilletlerkadarherkestanr.Temasfrsatnanailolanlarise,daimamillibenliininveasaletlerininhayrankalmlardr.Okadarasilbirmilletizki,insanlarnenokvahiletiibirsahneolanmuharebemeydanlarndabileinsanlmzkaybetmezvekendimizikarmzdacephetutandmanlarada

    sevdiririz.

    Birmillet,tarihi,iktisadivesiyasibirokdmanlklar,fenalkveidaresizlikler yzndenyoksuldm vegerikalm bulunabilir.Omilletinbunugren,duyanveacyanevlatlarnadenbirincivazife,buasaletiamurlardanvesefaletlerdenkurtarpkarmayaveykseltmeyealmaktr.Budaancakmillibenliimizevemillienerjimizeinanmaklaolur.

    ***

    Millibenlieinanmak,Trkmilletininmukaddeshaklarna,faziletlerine,kabiliyetlerine, cevherlerineveasaletlerineinanmakdemektir.

    ***

    Bunaimanedenler,memleketimizin ilminivetekniiniykseltecekbykmuvaffakiyetleriinalrveinsanlklarngsterebilirler.Fakatmilletinitanmadan,onakabiliyetsizlikveiptidailikizafeederekktkabuubeenmeyenveyabanclarnreklmnyapmaklageinensoysuzdejenereler,hibirmilleteintisabolmayanvatanszlardr.BunlarabizdeLevantendergeeriz.

    Milletimiz,nefedakrlkta,nemilletseverlikte,neyaratclktavenedemminliktehibirmillettengerideilvehattaileridir.

    Trkmilletihibir eyikendifelsefesivekendidncesiyletartmadankrkrnekabuletmez.

    Ancakyaygaralyavelerlecemiyetikartranvebulandranbezirgnruhlumilletlerdendeildir.OndabykveelikTrksknuvekuvvetivardr.

    taatikrbirtapnmadeildir.Kendindenbyklerekarduyduutevazuunsakinbirifadesidir.

    Trkmilletienyksekizzetinefsemaliktir.Muvaffakolmakiindidinmektenveyaamakiinlmektenekinmez.Asriilimlervevastalarlaonutehizettiimizgn,enbykistikbalenamzettir.

    ***

    Bundangafilolanlar,siyasidedikodularakarmadiinonuduygusuz,reaksiyonsuz,geriveiptidaibirmilletsananveyabancmilletlerinyaygarasilegzlerikamaaninsanlar,tarihokumuyorlarsaen

    yak

    nmaziyebaks

    nlar.DnSultanlaratapt

    zannolunanbumillet,millimevcudiyetinitehlikedegrncebirkumandannemrialtnagirmi,hayatnortayaatarakistiklaliniveistikbalinikazanmtr.

    ***

    Dntembelliindenbahsolunanbumillet,kendinegreenarvergilerideyenmillettir.

    Buhakikatlerinsebebinianlamak,buanlalmazhadiseleriizahetmekiinTrkkylerinesokulmak;kykahvelerindeveonlarnkarsndaimtihanolmak,onlarnihtiyalarnacevapvermekiinalmaklazmdr.Ksasyleyelim:Trkbenliiilekarlamakvekaynamaklazmdr.

    Millibenliimizeinanalm.Milletimizetapalm.

    ***

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    4/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:4

    KapitalizmBuhranSermayenin stihsaldekiRol...

    III

    Yazan:N.Bazilescu evirenBkre HukukFakltesiReisi SafaattinRza

    Bugnmevzubahsedeceimizkapitalizmbuhranok

    mukimvetehlikelibirvehearzetmektedir. stihsalekillerinideitirmekmevzubahistir.Bukapitalistsisteminsosyalistveyadevleti ekleircaiilemmknolabilir.Fakather eydenevvelhalledilecekbirmeselevardr.

    Sermayenedir?..Sermayeidharedilmi birsiy;tasarrufneticesiylegndengnearttrlanbiryorgunlukvenihayetherkatrasbirdakikamzamalolanbirfedakrlktr.Sermayeinsansyinin,tasarrufkudretvekabiliyetininbirmeyvesi,ferdinbizzatkendinefsizerindeki

    hakimiyetveinzibatnnbirneticesidir.

    Kablettarihilkinsanlardanberisermayeistihsaltnesaslbirmiliolmutur. ptidainsannbalktutmakzerevcudagetirdiiilka veyahuthayvanlaravlamakiinkurduuilktuzak,suzerindeyzdrdilktahtaparasonunsermayesinitekiletmitir. lkinsanbtnbueyayteminedebilmekiinsaatlercealm yorulmutur.

    Bugnkitimabayatmzdasermayenindahamhimvedahabykbirervazifesivardr.

    Yalnzmahdutbirkamemleketideil,fakatbtndnyayalakadaredenhususveumumiktisadvesnamesseselervardrkibunlarnidamesiancakveancaksermayeilemmkndr.

    Busermayeyukardasylediimizgibiyllarveasrlarimtidadncayevmitasarruflaidharedilmi "say"denbakabir eydeildir.

    Bugnkcemiyetnizamndafertlerin

    alnnnteribyksermayelerineshamntekil

    etmektedir.Filhakikabugnfertleryevmiistihlklerindetasarrufyappalnterlerinieshammubayaasylatebdilederekdnyannenbykveenkuvvetlisermayelerim:itirakedebiliyorlar.

    tebusayededirkitemerkzedenalnterleri;yevmiistihlktasarruflarbykvemerusermayelerivcudagetirmitir.

    Bykiktisadvesnameseleleriinsermayenintedavlkabil ekildeyaniparaolmaslzmdr.nsanlarbazanbubykiktisadmesailibaarabilmek

    iinkfimiktarparayamalikolamazlarveyahutbubykiktisadmesailonlarnmevcutlarnPanamahafriyatndaolduugibitamamenbeledebilir

    Sermaye..KarlMarks'niddiaettii ekildeiininistismarileteekklvetaaynetmez.Bilkismuntazamvemerubirtasarruflaveyahutistihsalesnasndakitabiatnmsaadekrlilekabilitemindir

    Sermayesizhibiristihsalteminedilemez.Grlenmuhteemfabrikalar,bykvekktesisat,mevad

    iptidaiyeameleyevmiyesivenihayetbilmumiktisadteebbslerinidaresinemteallikmevatsermayedir.

    tebugnkcemiyetnizamveteamlndesermayeninifadeettiimanabudur.Binaenaleyhdiyebilirizkisermaye;ferdinkendizerinehkimiyeti,kenditasarrufununbirneticesidir.

    Eerinsanalmayacakolursaekmekbulmasimknszdr.Bugntasarrufyapmayaninsanyarnihtiyatszlnnacbirsurettecezasneker.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    5/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:5

    "Cemiyet"ancakyaayanvealaninsanlariindirSermayenin,sermayedarncemiyetiinfaydalangayrikabiliinkrdr.Sermayevesermayedarlarolmasaydtabiatnbirokzenginliklerimetrukbirhaldekalacakharapolacakt.

    Sermaye,nemahdutbirzmreninvenedeKarlMarks'niddiaettii ekildemuhtekirlerinmazluminsanlarn

    mesaileriniistismarederekeldeettikleribirneticedir.

    Sermaye,bilkisbinlerceyllk

    tesosyalistlerbuademimsavatyerineitimamsavatifadeederekinsanlarrefahvesaadeteeritirecekleriniiddiaetmektedirler.

    ***

    timamsavatnteminiancakaramzdakitabiademimsavatnilgasylammkndr.Budatabiatnbizemuhtelifkemiyetvekeyfiyettebahsettiihavas

    sosyalizminkavidarbeleriyleezerekaynkemiyetveaynkeyfiyeteircaetmesiylekabildir.

    DnGecesi

    Bugecebiryabanckoynunagirmekiinittimkibanasrmatellertakmn.Gzelgrnmekiin,gznegirmek inBanabirtaalm,zlflerbrakmn...

    Hanineoldubizimodrtyllksevdamz?Yalanm vaatlerin,yeminlerin...yalankz!Mademkiensonundaelinolacakmn

    Nedenavuttunbenidrtyldravefasz?

    tesularkarard...YatsdandndlerhalkBenzimbirlgibinekadarsarardbak...Diyorumkiiimdensendebiralakmsn...Kpektenbilealak...Kpeklerdendealak.

    Dni Remzimsbetbirtecrbevetabiikanunlarneticesiolupbizzatinsanntabativehavasneticesidir.

    nsan"Nudusinnudahumo"olarakdoar.plaktoprakzerindeplaktr.Tabiatinsan"Aristo"nundediigibibirok"kavas"iletehizetmitir.

    Fakatbuhavasinsanlararasndamtesaviyentaksimedilmemitir.Birksmdahaalkan,biroklardadahamuktesitvekanaatkardrlar,itehavasnbuumummsavatJanJakRuso'nuniddiaettiitabiademimsavatvcudagetirir.

    Buhavasnmuhtelifekillerdeistimalindeitimaademimsavatvcudagelir;eerbirmlkiyethakkvarsa:buhakherferdinhsnsuretlekullandhavasnmaddibirneticesidir,itimaademimsavatbugnkcemiyet

    bnyesini,nizamlar

    n

    ifadeeder.Fertleraras

    ndakimnasibattesbitvetanzimeder.

    nsantabihavasnnkentli ahsmenafiineuygunveserbesteistimalineticesiolarakmuhteembirbinakurnnhii,Baitinannadcemiyettir. nsankemlieseriolanbubinadahilindehr,kendivarlnahkimvetabihavasnnserbesteistimalindenmtevellitbilmumsemereleresahiptir.

    tebiz,busuretlemilyonlarcayllkmteamilnizamvedetleritimakaidelervekaytlarvcudagetirmeyemuvaffakolduk.Buitimakaidelervekaytlarntamamenmteamilolduklariddiaedilemez.Fakatherhaldednenazaranokiyidir.Yarn;bugnenisbetendahamteamilbulunacaktr.

    Butekmlitimamenafiinsuretitaksiminiadaletvemsavathislerinintamiminivebilhassa"SaintSimon"undediigibienkesifveenfakirolaniisnfnnterfihini

    istihdafetmektedir.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    6/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:6

    Bugnkcemiyetinsermayeyemtealliknizamvskaytlarbizeiktisadteebbslerimizdemuvaffakiyetteminetmektedir.Hervadidekimaddvemanevinkiaflarmzsermayenehcininnizamvekaytlarnaborluyuz.Bunizamvekaytlartamamiletekemmletmi birhaldedeildirler.Cemiyetimizdehkimolan

    adaletfikrimaalesefmutlakdeildir.

    Fakatcemiyetemteallikbtnhdiselermsbetbirterakkiveinkiafyolututmulardr,Hergnyenibiradalethissinintekevvnettiini,yenibirnkaranlklaraydnlatarakvicdanmzanfuzettiinigryoruz,strapekencemiyetsnflarnnstraplarngidermeyealtklarna ahidiz.

    Bugnkcemiyetteferdinmnasibatntanzimveidareedenkanun,sermayedarlaiiarasndakimnasibatdatanzimederek,iiyebirokhaklar

    hattapatronkar

    s

    ndabrlak

    mimtiyazlarbahsetmitir.

    ***

    Sekizsaatmesai,pazartatili,grevvesairemuasrbulunduumuzkanunlarniiyebahettiihaklardandr. ngilteregibimemleketlerdebukanunlariiyidahafazlakoruyarakmaadinistihsalindealanameleiinasgarbiryevmiye,melhuzkazavehastalklarakarameleninsigortalanmasmecburiyetinitayinveikameederekocukkadnvereitameleyihimayesialtnaalpbunlaramuhtelifmesaisaatleritespitetmitir.Kezatatilgnlerini,alacakyerinhfzsshasnamtedairinkyatvetedabirleiisnflarnavepatronlarnaleyhineyzlercemkellefiyettahmiletmitir.Ferd,husussermayetarzileinsanlararasndaskveiktisadbirtesant

    teminolunmaktadr.Ferdsermayeninhkimolduucemiyetlerdepatronunkazancmstahsilvemstehliklerinrefahilekaimdir.Refahiindekibirameleiyieyateminedervebununbirksmnbizzatkendisiistihlkeder.Kezamstehlikrefahnisbetindeistihsalatnistihlkineitirakeder.Binaenaleyh

    patronun,sermayedarngerekmstahsilinveiininvegereksemstehliklerinrefahiinyakndanveskbirsurettealkasvardr.

    tebuferdsermayesistemiinsanidrakininveinsanzekvekabiliyetininenkuvvetliengzelbireseridir.Busisteminteminetliisemerelerokfaydaldr.

    Maalesefbusistemhenznvehalindedir.Fakatinkiafa,nevnemayafevkaldemsteittir. nsancemiyetleribusisteminnafivefeyizlimeyvelerinimsbetalarlaslahetmeyezemelidirler.

    Biz,bizimneslimizegoistenazariyeyitamamenbertarafedereksnfmcadelelerindenuzaklamalyz.Cemiyetarasndakiegoizme,snfmcadeleleriinsanlarmuhtelifgruplaraayrarakyekdieriyleboazlatrr,milletleriikiyebler.

    Bugnkcemiyetlerdehkimolanmenfaatitimatesanttr.Buitimatesantsayesindedirkiinsanlarcemiyetarasndakudretveistidatlarnispetindeinkiafederler.Buinkiaftaonlarkendiumumiradelerininbirerunsuruolanhkmetlerinmuzaheretvealkasnamuhtatrlar.Cemiyetinmenafiileefradnmenfaatlerisosyalistlerin iddiaettiklerigibimuhasamahalindedeildir.Bilkisbuikimenfaatbirbirininyardmcsvemtemmidir!...

    (Bitmedi)

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    7/24

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    8/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:8Saymbilik

    Trkiye'deTahsilDerecesiII

    Birmaarifseferberliilazmdr.

    1930 statistikyllnagre,Trkiye'deokumabilenlerinyeknu:1,111,496okumabilmeyenlerde12,517,992kiidir.

    Bunlardanokumabilenkadnyeknu259,969,okumabilmeyenkadnlar;6,814,894veerkeklerdenokumabilenler851,527,bilmeyenler5,814,894kiiolarakgrnmektedir.

    Umumiyeknunyzdelerinebakarsakumumnfusumuzunyzde8,16'sokumubiliyor.Yzde91,84'bilmiyor.

    Burakkamlar1927ylnfussaym neticelerinegredir.Binaenaleyheskiyazileokuyanlar

    gstermektedir,iteyeniharfleriveyeniyazykabuletmemizinhikmetivekymetiburadadr.Okuyabilennfusmevcudubirmilyonolanbumemlekettemaarifseferberliininnekadarkuvvetliolmaslzmgeldiianlalr.

    ***

    Yeniharfinklabndansonraokumabilenlerinmiktarnekadarartmtr?Buhusustayenibirtahrirbeklemektenbakaaremizyoktur.nk,indveksmirakkamlaraveheletahminlerehiistinat

    etmeyegelmez.

    Okumabilenlerinsaysnnbirkamisliarttnkabuletsekbilebuokuyabilenleriindekitap,mecmua,gazetegibineriyattakipedebilecekkadarokumazevkiedinmi olanaktifnfusmiktarnbirmilyondanfazlakabuletmemizeimknyoktur.

    uhaldehalkmznirfanseviyesiniykseltmeyolundayazilerindenistifademizpekmahdutolacaktr.Halkmzululandracakvastalararttrmamzlazmdr.Halkmzngzile stifadeede

    cei eyler,yazlneriyattanbakasessizfilimlerveseyyarmzelerle,resimlineriyattr.

    Buistatistikneticelerigsteriyorkiyalnzyazileneriyatyaparsaknfusumuzunancakontebirine

    hitapetmi olacazki,bunlardaesasenazoktenevvretmi insanlardr.

    Dierleribuneriyataancakkulakmisafirivaziyetindekalacaktr.Halkmznhepsinebirdenhitapedecekvesaitinkulaklaramtevecciholmaslzmdr.Bunlardaenbataradyoolmakzerekyhatipleriveseslifilimlerdir.

    Hideilseherbykkymzdebirerradyobulunmasve imdilikbirmerkezdenmuntazam,veprogramlneriyatyaplmaslzmdr.Buradyolarn

    entabimemurukymektepleri,muallimleriolacaklardr.

    ***

    Vilyetlerdeverilecekksavepratikkurslarlabucihetteteminedilmi olacaktr.

    Radyolarnalnmasnahkmetbtesindeyerbulunmasabilehalkmzteviketmekveradyonunfaydalarngstermekkfidir.KazalaravenahiyelereJandarmatelefonlarnianeileyapanbuhalk,

    kylerineradyoyusevesevealacaktr.Elverirki,iyirehberlikedilsin.Halkhatipleriyetiinceyekadardayalnzbirmerkezneriyatilebucihettemineallm olacaktr,inklbnveirfannkyleregirmesiveyerlemesiiinradyoenbatagelenvastalardandr.

    YukardasylediimizistatistikcetvellerinegrememleketimizdeenazokumakbilenlerVanvilyetimizdedir.Bilhassabuvilyettekikadnlardanyz

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    9/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:9

    deitibarylaokumabilenler0,12bilmeyenlerde99,88'dir.Buvilyetinumumnfusunanazaranokumayazmabilmeyenler%98,70tir.

    Darlfnunumuzdadahilolmakzerebtnyksekveortatahsilmekteplerimizinbykbirksmmihtiva

    eden stanbulvilyetindeiseokumabilenlerinyeknuancak%60,5'tur.Burakkamlarkarsndapekokdnmemizlzmdr.

    Yinebuistatistiklerin tetkikindenistihraediyoruzki,Trkiye'de58vilyetahalisininokumayazmabilmeyenleri%90vehatta%95'denfazladr.Yzdedoksanabirazyaknveyaondanbirazaaderecedeokumayazmabilmeyenlerihavivilyetleriseunlardr; zmir%82,67,Eskehir%88,94,Kocaeli%89,52,Ankara:%89,06'danibarettir.

    uneticeleredayanarakiddiaedebilirizki,Trkiye'deyalnzmemurlarveyahayatlarnnherhangibirsafhasndamemuriyetdevrigeirmi olanlarokumayazmabilmektedir.

    ***

    Tabiibunasivilveaskermtekaitvemazullerideithaletmeklzmdr.Bircmleilehlsaedecekolursakmemleketimizdesadecedevletbtesiylegeinenlerinokumayazmabildiklerianlalr.

    uhaldeachakikatortadadr.Demekkigemizamanlardanberitedrisatvergisiverenhalkktlesiancakmemurlarvememurocuklarnokutmakiinalmtr.Nihayetkendindentektkokuyanlarolmusamemurolupkmlardr.

    Bizceiktisadvezirageriliimizinbalcasebebiburadadr.Mazidekihkmetlerindikkatsizliiniveidaresizliinihideilse imdidensonraolsunidameettirmemekmecburiyetindeyiz.Birinci

    vazifemizmaarifbtemizivetekiltmzykseltmektir.Milliistikbalimizin esasburadadr.

    Btntasarruflarmzaramennaslmillmdafaamzayarayacakmaddsilhlaralmayamecbursak,her eyeramenbumanevkuvvetimizi

    dearttrmayaveykseltmeyeborluyuz.

    MaarifBtemiz,hidurmadan,yerindesaymadanilerigitmeye,hamleyapmayavedaimakyleredorukksalarakyaylmayamecburdur

    Hakikatak,acveserttir.Halkmzalkvesusuzlukkadaramanvermezbir htiyahalindeokumayamuhtatr.

    Hususcemiyetlere,frkalara,vehattaherferdedenvazifebyktr.Milletmektepleritekiltnda

    olduugibiiiyaln

    zmuallimlereyklemekdorudeildir.Hepberaberveelelevermeli,buyoldaseferberolmalyz.

    Dairelerdeodaclar,evlerdehizmetileri,kahvelerdeesnaf,vehermsaitzamandakylerekoarakkylmzokutmayaalmalyz.Vergitahsildarndanmebusakadarherkesdevatandalarnokutmak,herzamanveheryerdebunubirfikrisabithalindegtmeklzmdr.

    Birvatanda okutaninsanmemleketebirhazinekazandrdndaneminolmaldr.Neticeolaraksyleyebilirizki,memleketimizinbugnktahsilderecesikarsndabugngsterdiimizenerjieksiktir.Btesiyle,tekiltyla,propagandasveheyecanilemaarifseferberliiparlamalsaaklarsarmalvedaimayanmal,bir amanateigibialevlenipsnmemelidir.Buirfanateisnerseistikbalimizsnecektir.

    CevatEkrem

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    10/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:10

    Birerbirerdeolsa,Durmaal...Yava yava daolsaDurmaal,durmaal...Albiradm,biradmdaha,Enuzunyry bilmitir.

    Birdiki,kkbirdiki daha,Engeni yrtkyamanmtr.

    Birtulakoy,stnebirtuladaha,Enyksekduvaryaplmtr.

    Birkarzerresi,birzerredaha,Enderinvadilerikarkaplamtr.

    Ohaldemitsizlenme,Yapacanilerdenekinme,okzorbirvazifedir,indenkamamdiyeKorkmavezlme.

    Fakatal,gndengne,YeniitiyatlarkazanmayaAla,susuzluadayanmaya...Ufkundaykselenkaravekorkundalar,okabukovaolmayabalar.

    AyeFerhunde

    TrkAntropolojisineMethalII

    Geensaymzda,memleketimizdeTrkAntropolojisi

    namaltndabalayanveTrkmilletiniinhille,paralamayavealaltmayaalanilmtetkikatnkastlarndanvepropagandactemayllerindenksacabahsetmitik.Busaydaoyazyadevamediyoruz:

    ***

    Dobruca'dakitetkikatnadayinebirtarihmethallebalyanEugenePittard,eserinin199'uncusayfasndaOsmanlTrklerinamylayazdbahiste,bizibirmelezmilletolaraktavsifediyor.

    Viyanakaplarnda"JeanSobieski"tarafndantevkifedildiimiziveondansonragerilemeyebalayarak,gitgideilkbeiimizednmekteolduumuzuvehattaboazlardageerekyenidenatalarmzntopraklatmaekileceimizedairkehanetlerdebulunuyor.

    ***

    Buszler,bundanonbirylnce

    yazlmtr. tebugngskabartarakbubaba

    dostumuzasyleyebiliriz ki,boazlardangemedik,gemeyeceiz.

    ***

    Bumehurlim,melezliimizi"Eurasie[*]kelimesiyleilnediyorvesonradevamederektarihimehulbirmilletolduumuzuveTuranadylamahiyetimehultopraklardantrediimizi,aslmzntarihemsbetbirrkdeildobirhalitabirmilletlerorbasolduunusyleyerek,dnyannbildiitarihimizincahiliolduunuveyakastenyalansylediinigsteriyor.

    ***

    Buarada, krana ayandrkiTrkmisafirperverliindenbahsedecekkadardrstlkgsteriyorveherhangibirTrkkyndealdkapdangerievrilmediinibeyanederek,bunudamslmanl____________________[*]Eurasie;Hindistan'dabirAvrupalerkeklebirHintlikadndandoanlaraverilenisimdir.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    11/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:11mzahamlediyor.MisafiriTanryollardiyesineyeektiimizisylyor.

    SomatikvemsbetbiriliniolanAntropoloji,EugenePittard'nelindevekalemindebizcemahiyeti phelimaksatvegayelerlehezeyanladolubirnazariyeorbasndanibaretgrnyor.

    Azmzagyabirparmakdabalalarak,Trklerdegzel

    melezrklardanbiridirdiyor.

    Bumuhteemhezeyanlnazariyelerihlsaedersek;Trklerinmenelerimehuldr.Turanadylamphembrmntakadantitredikleriancakbirrivayettir.MuayyenbirTrkrkyoktur.Trkler,muhtelifmilletlerinkarmasndanhusulegelmi birhalitadr.Trklermelezdir.Hattabumelezliideolduumuz ekildekabuletmiyor.

    Arnavutlar,Bonaklar,Pomaklanilh...ayryor.OnlarnhepsinibirerHristiyanrkaraptettiktenvehattaerkezleridetefrikettiktensonragerikalanTrkmilletinemelezdiyipkyor.

    EugenePittard'nilmine,samimiliinevehakikatseverliinebundanbykmiyarolurmu?

    Pittard'ntarihasllarmzave"Etnografiksafiyetimizeaitolannazariyeleribatanaahezeyanvesamadr.Bunlarcinsbirliminazndankacakszlerdeildir.

    ***

    Netekimantropolojiilmindebalbanabirotoriteolan"Topinard"nbusahadakibeyanatnnneticelerideyinebizimiinistinatgaholacakmahiyettedeilsedeondagarazvekastlaryoktur.

    Buzatneserinin483'ncsayfasn'da usatrlaratesadfedilir:

    "Trklerhakkndadabirkaszsylemeklzmdr.BunlarTuranaizafetenTuranlnamtahtndayadedilirler.ranllarlaolanmcadeleleri"ZendAvesta"dazikredilmitir.Lisaniyatlar,kendinoktaynazarlarnagre,UralAltayailesindenolanTatarlardabuTrkkolunaithalederler.

    Dierkollar,Samoidler,Finlerve lh..tekileder.Trklerindahilolduukola,Krgzlar.Trkmenleri,zbekleri,Nogaylar,Osmanllarveyaasrhazrdaki

    Trkleriilh..ilhalederler.

    Trklerinecdad"Kalproth"tarafndantesbitedilmitir.Trkad"ThuKiu"kelimesindengelir.BunlaraltncasrdaUygurlarlaberaberAltaylardasakinidiler.Herikiside"Hiongnu"larnahfaddr.BunlarnboylarndanbiriolanGazneviler"Ghaznevides"1043senesindegarbiTrkistan'danhareketle11'inciasrsonlarnda stanbulnlerinegeldiler.

    ***

    Filhakika,MongollardanayrvemstakilolarakTrknamaltndayadedilenveTuranlolanhususbirgurubunmevcudiyetikabule ayandr.

    ***

    Fakatbunlarnahfadkimlerdir?VeTiplerinasldr? BuyoldauvalardadnlebilirvebunlartambirTatarcakonuurlar.FakatfizikvasflanFinolduklarngstermektedir.YakutlartamamenTonguzlardandr.Trkmenler,zbeklerveKrgzlardamuhtelifderecelerdeMongoldurlar.Osmanllariseerke veRumlarlatesalpetmiler,Avrupalolmulardr.Trkleriniptidaibirtipimevcutolmaklzmdr.Fakathalenbunutayinetmekgayrmmkndr.BunlarnMongoltipineyaknolmasmuhtemeldir.

    ***

    Grlyorki,buzattarihimizhakkndaokyanl malumatsahibidir.Fakatmeneimizhakkndakendikarihasnagrenazariyeleruydurmaktanekinmi,yalnzsonundanazarbirneticekararakbizimerkezveRumlarlakarkolmamzilerisrmtr.Buhatalhkmnortaya

    kmasndayegnesebepbuAvrupalmelliflerinTrklerhakkndaAntropolojiktetkikatamuktedirolamamalarveyapanlarndaaztetkikileokbykneticelerkarmaarzusundabulunmalardr.

    ***

    Bizbuhkmleritarih,itimavenihayetantropolojiktetkiklerlekarlarvehakikationlaradakabulettirmeyealrz.Ancakonlardannce unudasyleyelimki,buhusustaTopinardgibiarbalinsanlarahitapederekbirhakatkabulettirmekkabildir.FakatEugenePittardgibidahatarihimizivsmensele

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    12/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:12

    rimizibilmedenyzinsanlmekleyzokkalfsyleyenleredecevabmzonlarnanlayaca ekildeolacaktr.

    EugenePittard'nilimnamnaelimizeverdiineticeleritahliletmeliyiz.BuzatnilkdefaDobrice'detamolaraklt200kiidir.Dier100kiinindebazmuayyenllerinialmtr.Hepsi300kii. statistikneriyatnn

    eniptidaesaslarndanbiride udur:byleistatistikleryaplrken,bilhassabunlardanumumneticelerkarlmakistenildiizaman35yzvakayaistinatedilirseneticelerekseriyaokhatalvehattamaksolur.Arzhdiseleristatistikneticelerinetesiryaparakhakikatideitirirler.Halbukimahedevetetkiksahasgeniletilirvevakalarbinler,yzbinlervemilyonlaradoruykselirsemahedeleretesiredecekarzhadiselerdeartarvebunlardantesiristikametlerimuakisolanlarbirbirle

    rinifnaederekneticeninhakikatayaknolmasnteminederler.Buumumistatistikprensibiniantropolojiktetkikleretatbikedersek300insanntetkikvemukayesesiilednyannktasnayaylm Trkmilletininsomatikevsafvasatilerinitayinetmeninneclzveneyavanbirtetkikolduumeydanakar.

    Netekim imdiyekadarbyleazvakazerindetetkikat

    yaparak,antropolojikllerimizhakkndaneriyatyapanlardaimaayrayrneticelerevarmlardr.

    Tetkikiokkolayvemebzulvakabulunmasenmmknllerdebilehenzneticekaracakvebuneticelerinahkmneirvetamimolunacakderecedeantropolojiktetkikatyaplmamtr.Trklerdeboymeselesibununengzearpanmisalidir: imdiyekadarTrklerinboyunulmeyekalkanlardan:

    Weisbach 44 Kii lm bulduu vasati boy 1.64

    Bassanovicth 42 " " " " " 1.66Eliseef 288 " " " " " 1.67

    Chantre 120 " " " " " 1.71

    VonLuschan 40 Bekta " " " " 1.66

    E.Pittard 200 Kii " " " " 1.68

    E.Pittard 100 " " " " " 1.67

    .AzizB. 100 AnadoluTrk' " " " " 1.67,86

    .AzizB. 100 RumeliTrk' " " " " 1.67,32

    BucetveldeBektailerideayrbirrkolaraklenve

    gsterenbulunduugibihenzTrkantropolojisihakkndaciddivebykbirtetkikilellertesbitedilmediihaldedahaince?..ilimyaparakAnadoluveRumeliTrkleriarasndadafarklarbulmayaalanlarolduunugrrz.Trkboylarnnsantimetreksurunda1,041,71farkvarken .AzizBeymilimetrezerindeoynam veoincefarklarbiletesbitekalkmtr.

    BoyllerimizdeRumeliveAnadolu

    Trkarasndamilimetrefarktebarzettirmeyealan

    buMikrometodundatenkidinidahailerikiyazlarmzdayapacaz.

    Hlsa:Trklerdehenzboymeselesibilehalledilmemitir.Hepsitoplansabinvakaydoldurmayanbumahedelerinclzlngsterdiktensonrakafaendislerihakkndakimalmatdageleceknshadayazacaz.

    AhmetRza

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    13/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:13

    EskiTarihte:MektepII

    Geensaymzdayazdmzvehile arktatahsilveterbiyetamamendineaitolupdindenitikaketmiti.HalbukieskiYunanistan'dabilkistahsilveterbiyebircemiyetmeselesitelakkiedilipdorudandoruyaailereislerine,hkmeteaitti.

    Buterbiyevetahsilesasn,Sokrattanalaneskiyunanllargzelbirruhunancakgzelbirvcuttabulunacanakaniolmular,bununiindevcutveruhuterbiyeetmeyekoyulmulardr.EskiYunanllaranazaraninsannahlkvebedenterbiyeyeihtiyacvardr.Ahlkiterbiyemusiki,bedenterbiyedejimnastikileteminedilir.

    Atinaterbiyesiningayesicemiyetahlaken,bedenendrstvegzelocuklaryetitirmekti. tebununiindirkizayfvehastalklocuklarterbiyeedilmezler,aileleritarafndanterkedilirdi.

    ***

    Ahlkvebedenterbiyesinininkiafvetekmliinseneninmutatzamanlarndamsabakalar,greler,koular,jimnastikler,atkoulanyaplr,btnbumsabakalarvekoularyzbinlercegenveihtiyartarafndanderinbiralkavehrslatakibedilirdi.

    YunanterbiyesiAtinaveIsparta"Cite"lerinegreayrayrvehelerarzeder,Atina'dakiterbiye ekliIsparta'dakindenokfarkldr.BuyazmzdaIsparta

    terbiyevetahsilmesseselerinianlatmayaalacam.

    Atina'daterbiyeilknceailereisineaitti.Babaolunuterbiyeetmeye,onabirsanatretmeyemecburdu.Umumiyetlekkocuklarnterbiyeleriannelerineaitti.

    Buocuklarbykbroyunmeydanndater

    biyeedilir,sonralarocuunyetitirilmesibirmrebbiyeyebraklrd.Bunlarumumiyetleesirlerdenolupocuklarntalimveterbiyesindenziyadeonlarmekteplere,mterekoyunyerlerinegtrpgetirirlerdi.

    Atina'damekteplerhususolmaklaberaberhkmettarafndanskbirsurettetefti edilirdi.Vatandalarnhususvemahremhayatlarbilehkmetmurakabesindenkurtulamazd.Hkmet,vatandalarnhareketini,kadnveerkekleringiyinilerini,detlerini,velhaslhayatlarnamteallikherhdiseyitanzimvetefti ederdi. nsanlaryalnzvcutitibarylahkmete,hkmetmurakabeveteftiinetbideildi.Aynzamandaahlkendehkmeteaitti.

    Vatandalarkanunenvatanlarn,hkmetlerini

    sevmekmecburiyetindeidiler[1].

    ***

    VatannsevmeyenVatanda enbykcinayetiilemi saylr,yalmveyasrgnlecezalandrlrd.

    Hkmetinkuvvetvealkasyalnzbununlada.kalmaypaile,ebeveynveevltmnasebetvehayatzerinedemessirdi.

    Hkmetbtntekiltvekuvvetiilevatandalarn

    umumhayataitirakleriniteminealrd.Umumhayatakaralkaszlk,enbyk iddetlecezalandrlrd.Reyvermek,intihapolunmakistemeyenAtinal,vatanda olmaksfatnkaybederdi[2].

    Din,eskiYunanterbiyeveharsze____________________[1]FusteldeCoufanges,LaciteAntique,sayfa:233236[2]FusteldeCoufanges,LacteAntique,sayfa:3S533

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    14/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:14rindemsbetvefaydalbirroloynamtr.Medine'ninhars,btnvatandalariinmecburidi;Medinehars,ilhlaryannda,heraileninmstakilbirharsveilhvard.

    EskikavimlerdeMedinehars,hkmetemalikolduuiktidarbahederdi.Aileharsiseinsanailesinebalardveinsanlararasndaahlakbirtesanttemin

    edenbirkuvvetti,Medineveaileharsnnidamevemdafaas insalamvcutlu,salamkafalaskerlereihtiyavard.Buaskerlerindmanlarakarkuvvetliolmalarlzmdki,budaancakbedenterbiyeileteminedilirdi.Dahildevatanavevatandaaharsmuhabbetvealkaancakmusikiterbiyesiyleteminedilirdi.PlatondaSokratgibi,medineveaileterbiyesininmdafaasnikiterbiye eklindebulmutu.Musikivejimnastik..Musikiilecemiyet,jimnastikiledeordulartalimveterbiyeedilirdi.Tedrisatevvelailenezdindesonradanhususmekteplerdeyaplrd.Ailereisleri,mekteplerive

    muallimleriintihaptaserbestidiler.Fakatbtnbuhususmahiyettekimektepler,okskbirsurettehkmetteftiinetbiidiler.Hususcemiyethayatndaolduugibimekteplerdedetedrisatnmerkezisikletimusikivejimnastikesasnagrekurulmutu.

    ***

    lkmekteplertamamenhususmahiyetteolupksmaayrlrd.

    "EcoleGrammaire"[3]nam

    verilenbirincik

    s

    ramekteplerdekraat,yaz,hesapvebilhassaHomeriniirleriokutulurdu.

    kincisnfolarak"EcoleChitariste"leri grrz.Bugibimekteplerderuhuntekmlveterbiyesiiinmusikitedrisedilirdi.EskiYunanistan'damusikibu____________________[3]Dr.C.Anghelescudel'Enseignemenntparticullersayfa;II

    gnkmanadandaha mull,dahaafakbirifadeyemalikolupmusikikadrosunaedebiyat,felsefe,mantkvebilhassahitabetdegirerdi.

    ncvesonuncuneviilkmektep eklide"EcolePalestrique"lerdir.BumekteplerdeYunanllarshhatli,salamvatandalaryetitirmekendiesiylebedenterbiyesiylemegulolurlard.

    Atina'dahkimolandemokrasi e'niyetineramenzenginlikvesnffarknnocukterbiyevetahsil eklizerinetesiriinkrolunamaz.Fakirlerinocuklarkraat,yazvehesaprenmekleiktifaederlerdi.

    Zenginocuklarise,ilkmektepleribitirdiktensonratahsilveterbiyelerinin zekvevcutlarnnintiafveterbiyesiiin,fen,felsefe,hey'etrenirler,bilhassabedenterbiyesinefazlaehemmiyetverirlerdi.Yksektahsilgayesiniihtihdafedenvemasraf"site"tarafndanteminedilengimnazlarda,reitolan

    vatandalarokutulurdu.

    Atina'dagimnazvardki,"Academie,Licee,Sinosarge"atlarnalrlard.Bugimnazlarnbirksmreitvatandalarnbedenterbiyesinehasredilmiolupdierbirksmdavakitlerinidaimaburadageiren1820yandakiAtinallaratahsisedilmiti.Bunlarevvelbedeniterbiyemmareseleriniikmalettiktensonradierdersleritahsilederlerd.

    Zamanla,bu ekildekiparasztahsilveterbiyemesseseleriihtiyalarayetmedi.Hitabet,fenn

    mnazara,ilmibeyanveSophistique"[4]tahsiletmekisteyengenler,mtehassshocalarnkrslerinnekomakmecburiyetindekaldlar.____________________[4]Mantkilmininsafsataksm.

    SafaattinRza

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    15/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:15

    Trkler'deAileninTekmlveBunda"Kadn"KitabDedeKurkut'taki"DirseHanoluBuaHanhikyesi"debizekadnveailehakkndaepeymalmatveriyor:

    OuzlarnhanBayndrHantertipettiibirziyafetteak,kzl,karaolmakzereotak(adr)diktiriyor.Oluolanlarakotaa,kzolanlarkzlotaa,olu,

    kzolmayanlarkaraotaaaln.nkolukzolmayanlarAllahlnetlemitir.Bizdelanetlerizdiyor.

    ***

    BuradaTrklerinocuanekadarehemmiyetverdiiniveerkekocuunkzocuktanstntutulduunugryoruz.Erkekocuunkzdanstntutulmashi pheyokkiTrklerinaskeriahlkveseciyelerininbirneticesiydi.Ouzbeylerinden"DirseHan"nolukzolmadiinkaraotaaatlyor.Sebebinisoruyor.BayndrHan'nadamlarsebebini

    sylyor.DirseHanmteessirolarakevinegeliyor.Karsnaryorve ylehitapediyor:

    BergelgilbaumtahlevmtahlEvdenkupyryendeselviboylumTopuundasarmaandakarasalumKurutuyayabenzeratmakalumKoabademsmayandarazlumGzalmasnabenzeralyanaklumKadnumdiremdlem

    ***

    Buifadekarsnaaknvehrmetinigsterir.Fakatbirazsonrakzyorvekarsnadiyorki:"Hankz,yerimdenkalkaymm?Karapulatklcelealpbankeseyimmi?Hankzniinocukdourmuyorsun.Syle!yoksasanafenagazapederim."

    Halbukikarsonuteskinediyorvediyorki:"Dirse Hanbanakzma,acszlersyleme.Yalnzbirziyafetver,alardoyur,plaklardonat;belkibirazhayrlduaederdeAllahbizeocukverir."

    DirseHankarsnndediigibiyapyor.Hakikatenocuklaroluyor.Buocuutayalaraveriyorlar.

    Demekkiasilzadelerdebuusulvard.Sonrabuocukonbe yandaikenBayndrHan'nbuasnldrerekOuzbeylerinintahsisinikazanyor.Ouzbeyleri"DedemKurkutgelsin.Buolanaatkoun.Babasndanbeylik,tahtistesin"Diyorlar.

    DedeKurkutgeliyor.Olana"Bua"adnkoyuyorvebabasndanbeylikalyor..

    Bundandagryoruzkiocukbirkahramanlkgstermedenisimalamyordu.Zatenbununbyleolduunubakayerlerdenderenebiliriz[1].

    Bununlaberaberocuunkusurlarndanbabasnnmesulolduunuanlyoruz.nkBuakusuriledidiyeDirseHan'ayalansylediklerizamanDirseHanolunuldrmeyekalkyor.

    "KazanBeyinoluUruzBeyinesir____________________[1]BunubizetarihmenbalarhaberverdiigibiDedeKurkudkitabnndierbiryerindede ylebiribaregryoruz;"Olzamandabirolanba kesmeden,kandkmedenatkomazlard.S.39.KezaDedeKurkut'taki

    "BamsiBeyrek"hikyesindedeBanisiBeyrek15yandaikenbabasnnmalnyamaedenkfirleritepelediktensonraatalyor.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    16/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:16

    olmas"hikayesindedeKazanBeyolunadiyorki:"Sen10yanageldin.Ba kesmedin,okatmadn,benlrsemtahtmsanavermezler.Bununiinalyorum."

    KadnlarndaerkeklergibicengvervekahramanolduklarnyineDedeKurkut'unmuhtelifhikyelerindenreniyoruz.Mesela;"BamsBeyrek"insevgilisi"Banuiek"deBamsBeyrek'leatyartracak,okatacakvegreecekkadarkahramanvekuvvetlidir.

    ***

    Keza"KanTural"nsevgilisiSelcanhatundaBanuiekgibikahramanvecengverdir."KazanBey"esiredilenolu"Uruz"ukurtarmakiinOuzlarlaberaberktzamankars"BurlaHatun"daberabergelir.

    ***

    Burayakadarsylediklerimizdenbirneticekarmaklzmgelirse:

    Trkmitolojisinegrekadnbirilhammembadr.Dnyannyaradlnabilekadnsebepolmutur.

    Ailelerde mevkiierkeemsavidir.ocukluailelerdahamakbuldur.

    Erkekocukkzocuktandahastntutulurdu.ocukbirkahramanlkgstermedikeatalamazd.Atszkalanocuklarmirasanailolamazlard.Kadnlardaerkeklergibikahramand.Hattabazkzlarboylerekizdivaediyorlard.

    Fakatkocalarnasadktlar. cabndaonlaracanlarnvermektenekinmiyorlard .Bunamukabilkocaszerindekihkmvenfuzuokbykoluyordu.

    Vekzlaerkekbirbiriniisteyinceevleniyordu[2].

    (Bitmedi)____________________[2]Edge Tohtam destannda"ahDemirHanyani"AksakTemr"kznkarankahramannelindenkurtarpgelen"Edge"yeverir.Evvelbirziyafet

    yapar.Sonraolanaverir.Kzdelikanlya"Benialdnm?'der.Olan"Aldm"der.

    stanbulKzLisesiFelsefeStajiyeriMehpareNihl

    Trk ilerisilerimizikorumakmillborcumuzvevazifemizdir.

    Medeniyetinilerlemesi,ilerinmakinelemesi,cemiyethayatiindebirdeiisnfmeydanagetirdi.

    Bizimgibiiktisadhayatgeriveiptidaiolancemiyetlerdehenzbykmakinelerdevribalamamtr.Binaenaleyhykseksermayelimesseselerdebykfabrikalarda vemadenocaklarndaalanyksekmevcutlubirameleordusuyoktuk.Fakatbugnmevcutolankkfabrikalarmz,tektkalanmadenlerimiz,iptidamaddelerimiziileyenimalthanelerleinkiafiinalangemiciliimizvebundansonrahususiehasveyakksermayeli irketlerilerindealaniilerimiz

    var. imdiyekadariilerinhayatlar,yaaylar,shhatleriverefahlarileuramaksosyalistlerin,enternasyonalistlerinvedahabilmemnelerinmegalesigibigrnrd.Fakatbualkaherkesten

    ncemilliyetperverlerin vazifesivemefkresdir.BizTrkmilliyetperveriyiz.Trkiisininhayat,haliveistikbaliileuramakonunstraplarnakatmakveonunihtiyalarnduyarakkorumayaalmak,veonlarazararlolan eylerlearpmakborcumuzdur.

    Memleketimizdeiilerkendihallerineterkedilmilerdir.Onlarykseltecekveonlarorganizeedecekvehaklarnarayacakcemiyetlervegazeteleryoktur.Zamanzamaniiyeolanalkavetema

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    17/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:17

    yllersosyalistvekomnistlerdengelmi,bunlarda iiyiykseltmekverefahakavuturmaktanziyadekendipropagandalaryolundaonuistismaretmek,avutmak,ayaklanmak,ayaklandrmakyoluntutmulardrEeramelemizdedebunlarkarbirtemaylgrmsekbubizimkabahatmzdr.Uzatlmayanelsklmazvenihayetsuyadenylanasarlr.

    Cemiyetimizdetuhafbirruhhaletvardr. ilerinstraplarve

    ihtiyalarileura

    dr.Hastalklarnabaklr.Yevmiyelerimaa halindevemuntazamkar.Mesaileridehaddenardeildir.Bunlaradahaziyadememurlam amelediyebilirizki,bugnmevzulunuzonlardeildir.

    Aslikincizmre,yerliveecnebi irket,fabrika,imalathaneleremrinde,bykkkgemikumpanyalarndaalaniilerdir.Bunlardanekserisinintatilvemesaisaatlerimuayyendeildir.Ktzerindegsterilen

    Dalar

    Bamda,salarmkardr.Delirzgrlarmvardr,Ovalarbanaokdardr,Benimmeskenimdalardr.

    ehirlerbanabirtuzak,nsansohbetleriyasak,Uzakolanbendenuzak,Benimmeskenimdalardr.

    Kalbimebenzertalar.

    Heybetliterkular,Geyakndrbalar,Benimmeskenimdalardr.

    Yarimiellere,verin,Sevdamyellereverin,YelleribanagnderinBenimmeskenimdalardr.

    Birgnkadrimbilinirse,simazaalnrsa,Yerimsoranbulunursa,Benimmeskenimdalardr.

    SabahattinAli

    mayenternasyonalbirpropagandagibitelakkietmekhastalbizearzolmutur.

    Btnacl,plaklvesertliiilesyleyebilirdikki,Trkiileriherkestenherzmreden,herpropagandavemefkuredenncebizimmalmzcanmzveistikbalimizdir.Trkmilliyetperverlerieersamimivehakikimilliyetperveriselerbubakmszvehamisizkalm insanlarnhayatlarvestraplarileuramayamecburdur.

    ***

    Memleketimizdeiilerimiziikizmreyeayrabiliriz.Birksmdevletbtesiileveyaonamlhaksermayelerlegeinen

    messeselerdealanlardr.Bunlarnmuayyenistirahatvetatilzamanlanvar

    mddetlerekseriyetlevemteadditbahanelervetedbirlerleatlatlr.Bunlarniindeaylarcadenizzerindegezipizinalmayanmakinistler,kaptanlargnde1213saatalmakmecburiyetindebulunanustalar, ofrlervardr.

    ***

    Hastalkllariseitenkmalarnnentabitelakkiedilenfelketleridir.Bunlarnkadrolarndaihtiyatehasolmadiinherkanhastayerinebirsalaminsangirervehalbukiheriininbirailebabasolduunuvebukkyuvalardanmilletimizinistikbaliniyaratacakocuklaryetieceini,buinsanlarcemiyetinumumhayatiindegngrmezesirlerhalindebrakmamaklzmgeldiinidnmemizlzmdr.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    18/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:18

    Milletmeclisimiz,biri kanunukartarakmedenistikbalimizin temeltalarndanolanbuinsanlarnhayatnverefahntanzimetmektegekalmtr.Artkgeecekvakityoktur. kanunukoykanunuileberaberkmalidi.Buyaplmamtr, uhaldeyerliveecnebi,byk,kksermayelerelindehimayesizyaayanrkdalarmznher eydenncehayatlarnntanzimilzmdr.

    Gnler,aylar,vehattasenelerceyp

    ranarakaltktansonraenksabirhastalkyzndenfakiryuvasndaalklapenelemeyemecburolankankardelerimizbulunduunuhatrlarkeniimizszlamal,kanamalveonlariinuramayenbykvemillbirvazifetelakkietmeliyiz.

    Bekliyorveumuyoruzki,milletmeclisibudevredebumilliyetperverlikborcunuyapsn.

    Demirci

    SeyahatNotlar(Abantdannenykseknoktasolan"ErenlerDoruu"nda,hocamZekiVelidiBeyle,uzaktaihtiamveazametleykselenKroluDa'nseyrederken,gelecekseneoralarakadargitmeyikararlatrmtk.ZekiBey stanbul'adndktensonra,Mudurnu'darendimki,Bolu'nunarambanahiyesininyaylalarndanbirouKrolu'nunyamalarndaimi.aramba'yazatenoktanberibiryolculukyapmak,oradakidostlarmgrmekniyetindeidim.Buhaberbeniiyiceteviketti.

    ***

    KroluveAlaDa mntkalarndagezerkengngnnekaydettiimnotlarburadahulsaedeceim.Topladmmalmat,buhulsalardandahamufassalolmaklaberaber,tambirtetkikolmaktanokuzaktr.Benimmaksadm,dahaziyadeumumhatlarylabugzeldalartantmak,veburalardaherneviseyahatlaragenleriteviketmektir).

    13Temmuz1931.Saat9,30da,arambapazarnagitmekteolanbirnalbantlaMudurnu'danhareketediyorum.Cenubuarkyadoru,dalararasndan,aralarbirerikiersaatolan ukylerdengeiyorum:Babas,teren(etinren),Sral(buradaCenevizlerzamanndankal

    masrabrsaraybulunduurivayetediliyor.Buefsanebertaraf,Sral'nnmhimbirservetmenbavar;ocivarda,hibiryerdebulunmayankesifkayalklardandeirmentayaplyor.Fakatbuileuraanbirtekustabulunduundanfaaliyetpekaz)

    SralCuma,Saat16'daKsem'evardk.Takipettiimizyolhepdalarzerindengidiyor;kylertepelerde,veyaufak,darvadilerde;ormanlarhenzufakamlardanmrekkep;mamafih,zenginvebykormanlarolmakistidadngsteriyorlar. KsemDeresi:muazzamkayalklariindengeerek,imalcenupistikametindeakanAlaDa suyunakaryor.AlaDa suyu,AlaDansularnSakarya'yagtrenderedir.BusuyutakibenAlaDametekleriboyuncagidiyoruz.Saat18'de,dereninsolyakasndakitepelerden,dahadorusuyamalardanbirindeki"Kozyakas"kynegeliyoruz.Kozyakas(Paphlagonia,1250m.)benimmisafirkalacamAhmetveAsmBeylerinkydr.AhmetBeyinoluHfz,benimeskimekteparkadam,banaKrolu'na

    yapacamyolculuktarefakativadediyor.

    ***

    arambaovas,Kozyakas'ndantamamengrnyor.Buova,AlaDa'n,SivriTepe,DelikliDa,KelTepegibiyksekliklerinin birletiivadilerdenm

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    19/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:19rekkep.AlaDa suyununam olduuvadiesasarazisinitekilediyor.Buvadiyi,PaphlagoniamellifiRichardLeonhardt,1899'dakiseyahatnda,BeykazasndanBolu'yagiderkentakipetmi,vekozyakasndangemitir;bukydensonra,Bolu'yadorutakipettiiyolkozyakasnnyaylayoludur(bilhare,Krolu'ndandnmzdebizdebuyoldangeldik).KydenKrolugrnmyor:geride,

    imaliarkistikametindekalyor.KyncenupistikametindeboydanboyaKaraGevi dalar,garptandoru,AlaDa suyuvadisinekadaruzanyorlar.

    ***

    14Temmuz:Sabah10'da,Kozyakas'naikisaatmesafedekiSolaklarKy'negitmekzerekyoruz.AlaDa'daninensularbuyamalardagzeldereleryapyor.Bunlarntopraokmnbitolmaklaberaber,manzarakayalkvehain...KylereyaknyerlerdeMudurnu'nunAbant,ElmalveIlca

    kylerindeolduugibigzelormanlaryok.Solaklar'agiderkenbuderinderelerdengeiyoruz.Asarderesibunlardanengzeli.Buderelercevizaalaryladolu;arambaokgzelcevizyetitiriyor.Fakatsonzamanlardabuasrlkmuhteemaalarmahvoluyor:paraszkalankylengzelaalarnazam2030lirayasatyor.BufiyatagidenaalarndahaGeyveistasyonunda400lirayaverildiinisylediklerizamanhayretettim.Aslgaribi,kyl,byleyokpahasnaaalarnsatmakiin,sonzamanlardahkmetinaldtedbrler

    zerineaalarnkesilmesinemniolanziraatmemurlarnaparayediriyor,veaalarnnmahsulvermediinedairtezkereleralnyormu.Bugibihadiselerikylnncehaletivesairegibibeylikformllerleizahetmeninnekadaryanl olduunu,bunlaranlatankyl,fenalnvezararlarnbildiihaldebirkaaacnabylekymaamecburokluunusylediizamanbirdefadahateslimettim.

    Tccarlarninsafsznispetsizliklekylyistismarettikleriiinzatenkymettendm olanmahsulnhemenhemenhimesabesinedtbusenelerdekylnnenmitsizarelerebavurmasnaamamaldr.

    ***

    Solaklar,muazzambirtabutuandran"DikmenBurnu"ismindekitepenindibinde,dimdikstunlarabenzeyenkayalklarnglgesindegzelbirky:bucivardaoktesadfedilen"gavurevleri"negittik.

    Kayalarniindeoyulmu olanbuhcrelerdenbirindeyunanharfleriylebazyazlardavar.

    ***

    YayladabulunanAhmetBeybugndnd,buakamevde,birkakylytopladk;Krolu'navesairhikyelere,kylereve,yaylalaradairmalmataldm.

    PertevNaili

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    20/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:20HalkBilgisi

    Sinop'taAtlarveAtlarlalkadardetveTelkkilereAitNotlar

    Sinopvemuhitinde,doanocuklara,hemenhertaraftaolduugibi,ekseriyetlepeygamber,esbapvemarufevliyaatlarverilir. ukadarki,malmolanbuArapisimleriharicinde,bilhassakylerde,zTrkebirtakmerkekvekadnatlarnasksktesadfedilir.

    te,bizimburadazikretmekistediimizbilhassabuksmadahilolanatlardr.Binaenaleyh,mahalliTrkatlarndantesadfvetespitedebildiimiz"30"kadarismibervehitikaydediyoruz.

    Erkekatlar:Kuzu,koyun.akr,Bekta [Bekda]Dursun,Durmu,Durak,Satlm,yava,Emr.

    Kadnatlar:Dudu,Kezban,Duday,Ay,Yldz,Sultan,Beyaz,Turcafan,Turcu,Eyna,Dnd,Sat"ato"Ezine,Kumru,gll,Mavi,Arzu,Elvide,Yakut,zmrt.

    Mahallerkekvekadnatlaryannda,aynmahiyetihaiz,birok"ailelkaplar"davardr.Bulkaplarnhemenhepside,kezalik,zTrkekelimelerdenibarettir.Binaenaleyh,tarihvelisannoktainazarndantetkike ayanbirmahiyetarzetmekteolanmezkrlkaplararasndansetiimizkrkkadarndaisimlerinsonunaeklemeyiifaydalbulduk,bulkaplarunlardr:

    Tabo,Yatuk,Kabraz,alk,Gkmen,Gke,Oru,Muslu,Kolak,Dizdar,Kala,apan,Arkun,ingil,Gen,Gkn,Dangaz,Civelek,Havzar,Silki,Sako,atr,Kyd,Bee,Yrk,Gndzl,Kkr,KepelCaca,kzTangal,Kran,Koda,ArnGptel,Yava,Kaya,Aydn,Tatar,Kaar,Ellialt,Altm drtOullar[Busonikiailenindedeleri

    yenieriortalarnamensupolduklarndanmezkrailelerbusuretlelkapalmlardr.]

    usuretle,mahalliatveailelkaplarnnksacakaydndansonraisimleretrafndamevcutdetve

    telkkilerinizahnageiyoruz.

    Yenidoanocuklaraisimvermekmerasimetbidir.ocuun,doumdanyirmidrtsaatveyagnsonradedesi,babasyahutdaakrabasarasndanintihapedilenbirzattararndankulanaezanokunur.Ezannhitamnmteakipkulanaismin"..."drdiyefsldanr,vebusuretleadtaklm olur.ayet,ailesiiindebuiiyapacakbirimevcutdeilse,butaktirdekomubirhocadavetedilir.

    Ezanokuyupisimverecekzatapdestalr.ocuk

    kundakl

    veyz

    rtl

    [duvakl

    ]oldu

    uhalde

    bunun

    kucanaverilir.Buzatda ayaktaolarak kbleyekardner,sa kulanaezanokur,solunakametsylerveadntakar.Eerbir ahsn,ocukikenkulanaezanokunmazsao ahsldvakitkabirde"talknteklim"!duyamazm.

    smverenzathoca isekendisinemendil,havluveyaparagibibirhediyevermekdeusuldendir. simkoymakiingelenzataayrca,misafiretiesnasnda,kahve,lokumveya ekerikramedilir.Doumdansonra,ocuaisimverebilmekiinaradanezanvaktigemesilzmdr.Ancak,buezangetiktenyirmidrtsaatveyagnsonraisimverilebilir. simverilmesi yi,fenaolabilengnvesaatlerhakkndabirtelkkimevcutdeildir.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    21/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:21Kylerdeattakmamerasimidahabasittir.ocukdoduktansonra,hocayakniseogn, deilseertesignbulunurveezanlaberaberadkonulur.

    Doanocuklarabiri"HasveyaEzanad"dieride"gbekad"olmakzereikiisimverilir.Bunlardanezanadbeyangeenmerasimletaklandrveekseriyetledebuatmuteberolupocukhayatndabu

    isimlearlr.

    Gbekadnagelince;buda,ocuundoumunumteakipebesitarafndan,erkekise"Mehmet"kzise"Fatma"gibibirisimlegbeikesilirkentaklandr."Gbekad"ocuunilkaldattr.Ebehanm,ocuungbeinikeserken,gbekadolarakverdiiismiailesinesyler.Bazan'aneperestailelerocuklarmgbekadiletevsimvebunuebesininvermi;olmashasebiyledeuurluaddederler.

    Kabirdetalknverilirkenllergbekadyla

    carlrm.Buitibarla,biraileningbekadnbilmesidemutlakalazmm.

    ocuklaraverilecekisimleriintihapetmekhakk,dahaokaileninenmsinolanna bykbabaveyaannesine aittir. ayet,bunlaryoksabutaktirde,babasocuunadmbizzatintihapeder. ukadark,bukabilailelerde,bazanisimintihabzevvezevceninmterekbulularylaolur.Bununiinde,ocukdomadanevvelerkekveyakzolacanagrebabasbirerkek,annesidebirkadnadhazrlar.ocukdounca,erkeksepederinin,kzisevalidesinin

    intihapettiiisimkonulur.

    simler,ekseriyetleecdatatlarndanintihapolunur.Slleadnnkaypolmamas,bilhassaeski,dindarailelerarasndaehemmiyetlenazardikkatealnr.Bazailelerdoanocuklarabykbabasveyaannesihayattaikenbunlardanbirininadnverirler.

    Kylerde,buusulmevcutolmaklabera

    berbabaveannelerinkezalikhayattaikenocuabizzatkendiatlarntaktklarvakidir.Buatveride,biraileninocuuyaamaz,lr.Binaenaleyh,ailesiocuklaralismikonulduundanyaamadkanaatinitar. teozamanbabaveyaannesidoanocuakendiadnverir.Busuretleocukyaanm.

    kilad,mesel:birzevvezevceninherikisininde

    vefatetmi olanpederveyavalidelerininisimlerimterekenbirocuataklmaz,vebuiyitelkkiolunmaz.Arbasar,ocukyaamazm. ukadarki,bylebirismitayanbirocuktamevzubahsolursa,ozaman"adylageldi,adylaokyaasn,dedeveyaninelerinintoprabolmekncennetolsun"denilir.

    Birde,ocuklaraverilenatlardoduuzaman,gn,aya[kiumumiyetlearabaylardr]greintihapedilirve"adylageldi"diyemezkrisimtaklr..Muharremayndadoanlara"Muharrem"Safer'de"Safer"Recep'te"Recep" aban'da"aban"Ramazan'da

    "Ramazan"vebayramdadoanlarada"Bayram,Kurban"atlarverilir,Birocuabusonatlarmterekenverilmez.Ancak, ekerbayram'ndadoanlar"Bayram"veKurbanbayram'ndadoanlarise"Kurban"isimleriyletevsimolunurlar.Rabilevvel'dedoanlara,kzerkektefrikedilmeksizin"Mevlt"adverilir.

    Gnvezamanagretaklanatlaragelince,bunlarda,cumagn"Salavakti"doanerkekocuklara"Selmi"aynigndedoankzocuklarnabilhassakylerde"Eyna",sekervaktidoankzlara"Seher"Sal

    gndoanlaraerkekse"Salih"k

    zise"Saliha"arifegndoankzlara"Arife"erkekocuklarna"Arif"kadirgecesidoanerkeklere"Kadir"kzocuklarnada"Kadriye"atlartaklmaktanibarettir.

    Uzunmddetocuuolmayan,yahutolupdayaamayanailelerin,doanocuklarnaisimseerveverirkenriayetettikleribazan'anelermevcuttur.Mezkuran'anelerhulsatan unlardanibarettir:

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    22/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:22ocuuolmayanaileleryatrlardandilekdiler,bunlarakurbanadar.ocukdounca yanagirmedenyatragider,adanicraedervebunuorayasatar.

    Bununlaberaber,bazyerlerdede""Satta"mevcuttur.Buta ziyaretedilir.Ziyarettensonra,dedeninhimmetiyleocukolurmu. tegerekadakvegerekziyaretsuretiyledoanocuklara,kzolursa

    "Sat"erkekolursa"Satlm"adverilir.

    ocuuolupdayaamayanaileler,kezalikyukarkian'aneyegrehareketetmekleberaber,aynzamandaisimlerindelletettiimanalardandaistianeederler.Doanocuklarna"Dursun,Durmu,Durak,Yaargibiatlartakarlar.

    Birde,bilhassakylerde,biraileninyekdierinitakibeniki,kzdoarvedrdncdoanocukdagenekzolursa,butaktirdesonkznad"Dnd"konulur.

    Butesmiyede,kznolanadnmesinitemenniyematuftur.Binaenaleyh,buisimverilmekleondansonradoacakolanocuk aileninarzusuvehileolanolurmu.

    Bumuhitte,atszocukmevcutdeildir.Herocuunmuhakkakbiradvardr.Birocukancakyirmidrtsaatveyagnatszkalabilir,badehu,birisimletevsimedilir.Yalnz biztesadfedememekleberaber Pi'lerinadyokmu,bugibilerede,babasbilinememesidolaysyla"kimden,kimdencik"diyebir

    isimtak

    l

    rm

    [MevltH.].

    simler,bazanocuunakl,ahlkveistikbalizerinde,husultemenniedilen,tesirleregredeintihapolunur.Butelkkiyenazaranmesel;ocuklar"okumu olmas"iin"Zeki""halkolmas"iin"Mazlum,yava"gibiatlarlatevsimedildiklerigibi,kezalikbirocuundoktorveyamhendisolmasiindeailesikomuveyabildiklerindenbirdoktor,mhendisinadnkoyar.Busontevsim eklide,ocuunistikbaldebunlargibibirmesleksahibiolmasnte

    menniyematuftur. Halkarasndaisimlerinanlmaskeyfiyetidekayda ayandr.Bumeyanda,hayattakidostlarnatlaranlrken"Allahselmetversin,mruzunolsun" ayetvefatetmi mslmanbirdostunismimevzubahisolursaozaman"Allahrahmeteylesin,Mekncennetolsun"eerbudostbirHristiyanisebutaktirde"Toprabololsun"denilir.Vefatetmi birdmanveyaherhangiktbir ahs

    ismianldvakitte"Hortlayasca,Sngtebremesin"gibibirtabir,ekseriyetleisimsylenmedenevvelveadetabirtekerlemekabilinden,dermeyanolunur.

    Birde;birmeclistebirlismiyadedilirkenoradaayetlileada birkimsebulunursaozaman"oyattkaAllahsanamrversin"denilmekusldendir.Aksitaktirde,nezaketsizliehami,hattafenabirfikrezahipolunur.

    simleretrafndazikre ayanan'anelerdenbiride

    "atdeitirmek"tir.Atdeitirmek;Firdevs,Melek,HuriyeveKadriyegibihalktelkkisinegre"Bykvearisim"tayanbirocukveyamrahikinbuismi"kaldramamas,gtrememesi"dolaysylabununbakabirismetebdiledilmesidir.

    Tebdilkeyfiyeti,ayrbirmerasimetbiolupocuunekseriyetleza'famkveyaakl,asabibirhastaladuarolmaszerineicraedilir.Bununiin;birfrnyaklr,ekmekhamurututulur.Buhamurdanbiriocuunadyladierleridebilfarz kzveyaerkekolduunagre Hasan,Hseyin,Aye,Fatmagibi

    isimlerletefrikedilendrtadetpideyap

    l

    r.Mezkrpidelerpiirilmekzerefrnaatlr.Bunlardanocuunisminitayanpidekabarmaypmesel,HasanveyaAyeadtaklanpidedahaokkabarrsaderhalbukabaranpideninismioocuakonulur. usuretleevvelkiisminyaramadveaynzamandaocukiinhangiadndahamuvafkolduudaanlalrm.Butebdildensonraoocukveyamrahiktemptelolduuhastalktankurtulurmu.

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    23/24

    www.atsizcilar.com

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:23

    Sinopvemuhitindebazisimlerintelffuzitibarylahaizolduklarhususiyetvebumeyandaisimlerlealkadarbirkatabiratdabubahseilvetenkaydediyoruz.

    Telffuzhususiyetler;"R"ilebalayanisimlerinevvelinebir"E"ilvesi;"I""H"ilebalayanisimleriniptidasndakiharflerinhazfveyatebdili,birksmnndaihtisarveyamahalliveyegreuydurulmuolmasndanibarettir.

    BirincimaddedahilindeErcepIrecep"Recep"remazan"Ramazan*Simail"sma

    il"SeyinFseyin"Hseyin" rbam'brahimZaliyeZalike"Zeliha"Fedime,Fadime,Fati "Fatma"Mirtat"Mithat"Mamet"Mehmet"Mrfet''Mrvvet"Amet"Ahmet" yip"Eyp"Ayik"Aye"Hatcik Hati"Hatice"Hurik"Huriye"Halik"Salih"Gli"Glman"balcalarntekileder. kincikadroiindede"ad,sanbatasca,adylagelmek,adylacokyaamak.HasveyaEzanad,gbekad.Atkoymak,atvermek,attakmak,adnkomak,ada,adnkaybetmekile"adktdokuzainmezsekize"darbmeselinizikredebiliriz.

    M. akir

    CemilSena Estetik1(stanbulKanaatKtphanesi);300SayfaSan'atfikriyatsahasndamillktphanemizinnekadarfakirolduumalmdur.

    ZiyaettinFahri[1],Hasanlibeylerin[2]dorudandoruyaestetikeaitpekkkkitaplarile(YrjHirn)denHseyinCahitbeyintercmeettii"SanayiiNefiseinMeneleri"[stanbul1925]nameser,MustafaSekipbeyinBergson'unhadsfelsefesiiletemastakibirikimakalesigibikuvvetlibe onmecmuayazs,venihayet,lisanmzatercmeedilenbirkafelsefkitaptakisan'atsahifeleriezcmlezzetbeyintercmeettiiitimaiyatkitabndaitimabediiyatatemasedensonksmyegnektphanemizitekilediyordu.Bizzattercmeettiimmusikibediiyatnaaitbirkamakalebirkenaraalnrsa,san'atmntesiplerimiziindekendiubelerininhususbediyatnaaitgarpneriyatndaniktibasvetercmeleryapanlarmzhigrlmedi.

    Mimar,musikimecmualarmzbuyoldabakalmnevakitneriyatyapacaklar!

    te,busradakanmuktedirfikirellerimizden

    __________________[1]ZiyaettinFahri,Bediiyat, stanbul1927[DevletMatbaas].[2]San'atMsahebeleri.H.li, st,1923.[DevletMatbaas].

    CemilSenabeyinkitab, her eydenevvelyoksuzluutenkitedici,mevzuunmuteberkitabyatngstericibireserdir.Kitap,birmektepmanelideil,iinmebadisinkavram olanlaramahsustur;encanlestetikmaddelerinitevsiealanmakalelerdenmrekkeptir.Cemilboy,san'atlaokuram,onubilfiilduymu,nk iirleryazm birsan'atkrdrda... Onuniin,eserinehkimolan ahs,spritualistebirmanadavardr.Husussan'atbediiyatilealkadarolanlardaiindebazistifadelitefsirlerbulacaklardr.

    ***

    Muhakkakbirsurettekusuraramakvegstermeklzmgelirse ahsbirkanaatolarakderimkibirazfazlacailimspeklasyonuyaplm [kilimiiniyi,fakatartistiinfazladr],pratikgrlereazyerverilmitir;mesel,gzelinfelsefesizerinde

    muvazeneyibozacakderecededurulduuhalde,biryaratcsan'atkreseriniyazarkenilhamve uurmenbalarnekuvvettealyorlarvehersan'atubesindeaynnispetlerisaklyorlarm?Saniyen,tekevvn,hayat artlan,gayeleriitibarylasan'atubeleriarasndakibenzeyi veyaayniyet,vetezatnoktalarnelerdir?V.S...oktemenniederizki,CemilBeyarkadamz,ikincibircilttebumaddelerede

  • 8/14/2019 Atsz Mecmua - Say 7

    24/24

    Say:7 ATSIZMECMUA Sayfa:24

    dokunsun:san'ateserinin,el akakta,parmaklaruzunsalarnperiankvrmlararasndadolaarak,mehtapveyabiriftgzelgznsahharbaklaraltndadomadn,umummektepmalmatnndabuieyetmeyecei,san'ateserlerinintekmltarihiiindengeerek,yaplmlartekrarlamaktan mmknmertebekanlarak,veeskilereyenilerkatarak,ancakorijinalicat ahsiyetiedinilebileceini,vetekniksan'atlarnicadatekaddmedenuzunbirtekniktahsildevresibulunduunuanlatsn,iindebulunduumuzhazrlkdevirdebenancakbylebirestetikkitabnnmefkrecikymetineinanacam.

    ***

    Bukkvetelfisiniikincibircilttegrmekistediimizbunuricadaederizeksiklikbertarafedilince,eser,fevkaldebirhadsedir.Eserinmefkuresisan'atkrtefekkrealtrmakarzusuolduugrlyor.Mellifhertrlteekkrve

    takdirlerehakkazanmtr.

    KsemihalZadeMahmutRagp

    NeriyatTarih:AhmetRefik,MimarSinan,KanaatKtphanesistanbul1931;72a.50k.

    ***

    ocuklaratarihkitaplarserisi;Sokullu,AhmetHalitKtphanesi, stanbul1931;44s.25k.

    Ayniseri:Kanijegazileri,AhmetHalitKtphanesi,stanbul1931,72s.25k.

    HalilEtem,TopkapSaray,KanaatKtphanesi,stanbul1931,61s.50k.

    ZeyneloluCihangir, irvanahlarYurdu,CumhuriyetKtphanesi, stanbul1931,192s.75.k.

    ktisat:M.BelinM.Ziya,Trkiveiktisadtarihihakkndatetkikler,Devletmatbaas, stanbul1931,

    VIII+309s.85k. evketSreyya,CihaniktisadiyatndaTrkiye,MlliktisatvetaaarrufcemiyetiAnkara1931;160s.150k.

    BirSes

    K NAME

    Gen airlerimizden"drisAhmet"ve"Ziya lhan"Beylerinbukk iirkitabinitavsiyeederiz.Bumemleketeyabancolan"Kzlrya"larnhasretiniyazan"Enternasyonal"yani"vatansz"ve"milletsiz"naralardinlemektenusananlarbukkkitabnyapraklararasndabizimsevinlerimizi,bizimelemlerimizi,bizimgururumuzubulacaklarvekuvvetlisan'atparalarnatesadfedeceklerdir.Duygusunuvezevkiniyabancsan'atlarakiralam olanlardinlemeden,yalnzkendizevkiniz,kendiduygunuzlabu iirleriokuyunuz,beeneceksiniz.

    Bizegryollyanokuyucularmzateekkrederiz.Bunlarsrayakoyduk:basacaz.Yalnz,bu iirlerinsaysokvemecmuamznyapraklarazolduuiin