34
J llstyna Glik AUTOREFERAT 3a do wniosku o habilitacy jn ego w dziedzinie nauk o zdrowiu

AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

J llstyna Glik

AUTOREFERAT

Załqcznik 3a do wniosku o wszczęcie postępowania habilitacyjnego

w dziedzinie nauk o zdrowiu

Page 2: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Juslyna Glik al/lOre/eral

I. Imię i Nazwisko

Justyna Glik

II. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/ artystyczne - z podaniem nazwy, miejsca i roku

ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej

./ Świadectwo dojrzałośc i uzyskane w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kochanow­

skiego w Świętochłowicach ( 1991 )

./ Dyplom pielęgniarki uzyskany w Medycznym Studium Zawodowym w Świętochłowicach

(1993)

./ Dyplom magistra pielęgni arstwa uzyskany w Akademii Medycznej im. L. Waryńsk iego na

Wydziale Lekarskim z Oddziałem Pielęgniarskim w Katowicach.

Temat pracy magisterskiej : "Ocena stanu hormonalnego mężczyzn z patologicznym obra­

zem nasienia " (1997)

./ Dyplom ukończenia studiów podyplomowych Kolegium Zarządzania w Akademii Ekono-

micznej Im. Adamieckiego w Katowicach na kierunku: "Za rzqdzanie

w ochronie zdrowia" (1998)

./ Specjalizacja w zakresie pielęgniarstwa epidemiologicznego (2005)

./ Dyplom doktora nauk medycznych uzyskany

Lekarsko Dentystycznym w Zabrzu

na Wydziale Lekarskim z Oddziałem

Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

w Katowicach. Temat rozprawy doktorskiej "Rokowanie przeżycia u chorych

po urazie termicznym z posocznicq" (2008)

III. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych

./ Centrum Leczenia Oparzeń im. Stanisława Sakiela w Siemianowicach Śląskich

(01.09.1998 do 01.10.2014). Obecnie zatrudnienie na podstawie umowy kontraktowej

./ Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej

(O l.1 0.2008 do 31.07.2014)

Katedra Pielęgniarstwa

./ Ś l ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład Organizacji Leczenia Ran Przewle-

k1ych Katedra Pielęgniarstwa Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach (01.10.2014 do

nadal)

Sir. 2

Page 3: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Juslyna Glik aulorejów

3.1 Dane biograficzne

Urodziłam się 14 lutego 1972 roku w Chorzowie. Edukację rozpoczęłam w Szkole

Podstawowej nr 38 w Chorzowie a od VI klasy na wniosek Dyrektora Szkoły za celującą

naukę kontynuowałam w Szkole Podstawowej przy Liceum Ogólnokształcącym im. Jana

Kochanowskiego w Świętochłowicach . Po ukończeniu szkoły podstawowej naukę kont y­

l1Uowałam w Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kochanowskiego w Świętochłowicach

na kierunku o profilu biologiczno chemicznym. Po zdaniu egzaminu dojrzałości rozpoczę­

łam edukację w Studium Medycznym w Świętochłowicach na kierunku pi el ęgniarskim.

W roku 1993 po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu pielęgniarki podj ęłam studia w

Akademii Medycznej im. L. Waryńskiego na Wydziale Lekarski m z Oddziałem Pielę­

gniarskim w Katowicach. Tematem mojej pracy magisterskiej była "Ocena stanu honno­

,winego mężczyzn z patologicznym obrazem nasienia". Po zakończeniu studiów w roku

1998 rozpoczęłam pracę w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich. Od

początku zatrudnienia pracowałam na stanowisku pielęgniarki epidemiologicznej a po

uzyskaniu tytułu Specjalisty pielęgniarstwa epidemiologicznego na stanowisku głównego

specjalisty ds. epidemiologii.

Od 2008 r. po uzyskaniu stopnia dr n. med. podjęłam również pracę

w Wyższej Szkole Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej na stanowisku adiunkta a na­

stępnie objęłam funkcję Prodziekana Wydziału Nauk o Zdrowiu na tej uczelni . W roku

2014 po wygraniu konkursu na stanowisko adiunkta w ZakJadzie Organizacji Leczenia

Ran PrzewlekJych Katedry Pielęgniarstwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwer­

sytetu Medycznego w Katowicach objęłam funkcję kierownika tego Zakładu. Współpra­

cuję z zespołem 2 pracowników dydaktycznych. W ramach obowiązków dydaktycznych

realizuję zajęcia ze studentami na Kierunku Pielęgniarstwo na studiach pierwszego i dru­

giego stopnia oraz na Kierunku Położnictwo na studiach pierwszego stopnia. Prowadzi­

łam również zajęcia dydaktyczne z zakresu medycyny katastrof dla studentów Kierunku

Lekarskiego Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko Dentystycznym w Zabrzu Ślą­

skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach W ramach umowy o dzieło prowadzę od

13 lat wykłady na kursie obligatoryjnym z zakresu leczenia oparzeń dla lekarzy w trakcie

specjalizacji chirurgicznej organizowanego przez Centrum Szkolenia Podyplomowego w

Warszawie i Prorektora ds. Szkolenia Podyplomowego Ś ląskiego Uniwersytetu Medycz­

nego i Sekcję Oparzeń Towarzystwa Chirurgów Polskich (76 kursów na dzień 19.03.2019

r). W ramach umowy cywilno prawnej byłam wykładowcą na studiach podyplomowych z

podologii w Śląskiej Wyższej Szkole Medycznej w Katowicach a od 2 lat pełnię na tej

str. 3

Page 4: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

Uczelni funkcję opiekuna prac dyplomowych dla kierunku kosmetologia na studiach

pierwszego i drugiego stopnia. Dotychczas byłam promotorem 232 prac Iicencjackich oraz

36 prac magisterskich. Kilkakrotnie byłam wykładowcą na kursie specjalistycznym z za­

kresu leczenia ran dla pielęgniarek. Od styczna 2018 roku jestem wykładowcą na "Szko­

leniu z zakresu prewencji i leczenia ran przewlekłych o różnej etiologii" dla lekarzy i pie­

lęgniarek POZ, opieki długoterminowej, zakładów pielęgnacyjno opiekuńczych realizo­

wanego w ramach projektu Program dostępności i efektywności leczenia poza szpitalnego

dla pacjentów obciążonych raną przewlekłą. Programy są realizowane przez Unię Euro­

pejską. Odbyłam 11 staży zawodowych. (załqcznik 4). W latach 2014- 2017 byłam opie­

kunem Studenckiego Koła Naukowego działającego przy Zakładzie Organizacji Leczenia

Ran Przewlekłych Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Ka­

towicach. W 2016 roku studenci koła naukowego działającego przy Zakładzie Organizacji

Leczenia Ran Przewlekłych uzyskali 3 miejsce w sesji humanistycznej na International

Medical Congress of Silesia z pracą pl. " Medical personel dilemma bum unit." Jestem

promotorem pomocniczym w trzech zakończonych przewodach doktorskich na Wydziale

Lekarskim z Oddziałem Lekarsko- Dentystycznym w Zabrzu oraz jednego na Wydziale

Nauk o Zdrowiu w Katowicach. Przez cały okres aktywności zawodowej systematycznie

uczestniczę w wydarzeniach naukowych oraz w warsztatach doskonalących umiejętnośc i

zawodowe potwierdzone dyplomami lub certyfikatami uczestnictwa. Jako kierownik Za­

kładu Organizacji Leczenia Ran Przewlekłych Katedry Pielęgniarstwa Wydziału Nauk o

Zdrowiu ŚUM byłam współorganizatorem Forum Oparzeniowego ( 17-18 marzec 2017

r.).Wraz z nauczycielami akademickimi zakładu czynnie uczestniczyłam w prowadzeniu

wykładów oraz warsztatów współpracując z Katedrą Położnictwa Wydziału Nauk o

Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach w wydarzeniach naukowo -

dydaktycznych.

W październiku 2015 otrzymałam Nagrodę Zespołową Dydaktyczną I stopnia JM

Rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego za współautorstwo pierwszego w

Warszawskim Uniwersytecie Medycznym podręcznika dla studentów pl. "Medycyna Ka­

tastrof - kompendium naukowo-szkoleniowe". W latach 2011 oraz 2015 otrzymałam ze­

społową Nagrodę naukową za cykł prac opublikowanych na 65 oraz 67 Kongresie Chirur­

gów Polskich.

str. 4

Page 5: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

Łączny Impact Factor (IF) wszystkich prac pełnotekstowych wynosi 40,583

a punktacja MNiSW wynosi 804.

lndex cylowań moich prac według bazy Web of Science wynosi : li czba cytowanych prac

14, liczba cytowań - 84, index Hirsha - 4; według bazy Scopus: liczba cytowanych prac

22, li czba cytowań - 144, index Hirsha - 6.

IV. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o

stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.

U. 2016 r. poz. 882, ze zm.)

Na cykl jednotematycznego os i ągnięcia naukowego składa s ię 5 publikacji oryginalnych.

4.1 Tytuł osiągnięcia naukowego:

II Czynniki wpływające Ila proces gojenia rall oparzeniowych oraz rall

przewlekłych".

Łączna punktacja jednotematycznego cyklu publikacji zgłoszon ych

w postępowaniu habilitacyjnym: 7,284 Impact Factor, 104 pkt. MNiSW

4.2 Wykaz publikacji wchodzących w skład osiągnięcia naukowego

w kolejności omawiania:

l. Glik J, Kawecki M, Kitala D, Klama-Baryła A, Labuś W, Grabowski M , Durdziń ska A, No­

wak M, Misiuga M, Kasperczyk A.: A new option for definitive bum wound closure - pair

matching lype of retrospecti ve case-control study of hand burns in the hospitali sed pati ents

group in the Dr Stanislaw Sakiel Centre for Burn Trealment between 2009 and 20 l5 .Int

Wound J. 2017. 2017: Vol. 14, No. 5, p.849-855 (IF: 2,380, MNiSW: 35 pkt.)

Jest to praca oryginalna. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na stworzeniu koncepcji i planu oraz

metodyki badań, zebraniu materiału, stworzeniu bazy danych, przeprowadzeniu analizy statystycznej,

illlerpretacji wyników, przygotowaniu 'ycin, analizie piśmiennictwa, przygotowaniu manuskryptu, by­

łam również autorem korespondujqcym. Mój udział w powstanie pracy wynosi 55%.

2. Glik J, Kawecki M, Skotnicka J , Nowak M, Dziurzyńska 1.: Zastosowanie opatrunku z bioce­

lulozy w leczeniu ran oparzeniowych. Dermatologia estetyczna. 2015, 98, 3, 151 -160.

(MNiSW: 4 pkt. )

str. 5

Page 6: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik aUToreferat

Jest /O praca OIJ1gillalna. Mój wkład w powstanie lej pracy polegał na snvorzeniu koncepcji badQl1, pla­

nu i metodyki badań, zebraniu materiału, stworzeniu bazy danych, przeprowadzeniu analizy statystycz­

nej, '-me/pretacji wyników, analizie piśmienl1ictwa, przygotowaniu manuskryptu, byłam również auto­

rem korespondującym. Mój udział w powstanie pracy wynosi 80 %.

3. Glik J, Labuś W, Kitala D, Mikuś-Zagórska K, Robells CD, Nowak M, Kasperczyk A,

Kawecki M: A 2000 patient retrospeclive assessment of a new slralegy for bum wound

management in view of infection prevention and lrealmenl. lm Wound J.2018 : Vo1.l5 , No.3,

p.344-349 , DOI: 10.IIII /iwj.1287 l .(IF: 2,380, MNiSW: 35 pkt.)

Jest to praca oryginalna. Mój wkład w powstanie tej pracy polegaInG stworzeniu koncepcji i planu oraz

metodyki badań, zebraniu materiału, stworzeniu bazy danych, przeprowadzeniu analizy statystycznej,

interpretacji wyników, prz:ygotowaniu rycin, przygotowaniu manuskryptu. Byłam również autorem

korespondujqcym. Mój udział w powstanie pracy wynosi 65 %.

4. Kawecki M, Pasek J, Cieś l ar G, Sieroll A, Knefel G, Nowak M, Glik J: Compuleri zed plani­

metry evaluation of hyperbaric oxygen therapy in lhe treatment od diabetic food. Advances in

Clinical and Experimental Medicine 201 8, vol. 27, nr I, January, p. 39-44 (DOI:

10. l 72 l 9/acern/66392). (IF: 1,262, MNiSW: 15pkt.)

Jest to praca oryginalna. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na stworzeniu bazy danych, prze­

prowadzeniu analizy statystycznej, interpretacji wyników, przeprowadzeniu k/ytycznej recenzji artykułu

oraz ostatecmym zatwierdzeniu pracy przed drukiem. Mój udział w powstanie pracy wynosi 25 %.

5. Glik J , Cholewka A, Engli sz B, Stanek A, Sierorl K, Mikuś-Zagórska K, Knefel G, Nowak

M, Kawecki M: Thermal imaging and planimetry evaluati on of the resulls of chroni c wounds

lreatment with hyperbaric oxygen therapy.( DOl : : 10. 1721 9/acem/92304). Advances in Clini­

cal and Experimental Medicine Adv.Clin.Exp.Med. 201 8 : Vo1.28, No.2, p.I-8 (IF: 1,262,

MNiSW: 15pkt.)

Jest to praca OIygin.alna. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na stworzeniu koncepcji badań, pla­

nu i metodyki badań, zebraniu materiału, stworzeniu bazy danych, przeprowadzeniu analizy statystycz­

nej, inte/pretacji wyników, analizie piśmiennictwa, przygotowaniu manuskryptu., ostatecznym zatwier­

dzeniu pracy przed drukiem. Mój udział w powstanie pracy wynosi 40 %.

* za łączono oświadczenia współautorów, określajqce indywidualny wkład każdego z nich w powstanie

każdej publika<ji.

str. 6

Page 7: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Ju styna Glik autoref erat

4.3 Omówienie celu naukowego wskazanego cyklu prac

wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania.

otrzymanych wyników

Pomimo postępu medycyny problem diagnostyki i leczenia ran przewlekłych oraz opa-

rzeń wciąż wymaga poszukiwania nowych rozwiązań . W przypadku oparzet] pośredniej

i pełnej grubości skóry rana oparzeniowa początkowo jest raną ostrą ale już po 21 dniach

jest klasyfikowana jako przewlekła. Gojenie się ran przewlekłych jest procesem dyna­

micznym na który ma wpływ wiele czynników wikłających jego prawidłowy przebieg.

Rany którym towarzyszy wytworzenie tkanek martwiczych wymagają jak naj szybszego

resekowania martwicy, stanowiącej źródło zakażeń . Optymalnym sposobem zamknięcia

ubytków powstałych po wycięciu tkanek martwiczych jest autologiczny przeszczep skóry

jednak w praktyce klinicznej często zdarzają się sytuacje w których dochodzi do utraty ta­

kiego przeszczepu m.in. na skutek mało radykalnej resekcji tkanek uszkodzonych przez

uraz i powstania wtórnej martwicy. Zasadne jest stosowanie alternatywnych sposobów

wygojenia ran wykorzystując do tego substytuty w postaci opatrunków lub produkty in­

żynierii tkankowej. Zakażenia pojawiające się w przebiegu procesu gojenia ran przewle­

kłych mogą być często przyczyną licznych powikłań a w przypadku rozległych ran mogą

prowadzić do zgonu pacjentów. Problem dotyczący zakażeń ran oparzeniowych i prze­

wlekłych jest istotny ze względu na narastającą od wielu lat oporność drobnoustrojów na

dostępne antybiotyki . Obecnie największym wyzwaniem w walce z zakażeniami ran

przewlekłych jest likwidacja istniejącego biofilmu bakteryjnego, który uniemożliwia pro­

ces leczenia ran niwelując osiągnięte wcześniej korzystne klinicznie rezultaty. Istnieje

wiele czynników wskazujących na gojenie się ran: zmniejszenie wysięku z rany , zmniej­

szenie obciążenia bakteryjnego czy szybkość tworzenia się ziarniny i epitelizacji. Jednak

ocena gojenia się rany opiera się w większości przypadków tylko na objawach klinicz­

nych, pomiarach ręcznych lub dokumentacji fotograficznej , które są mniej lub bardziej

obiektywne i mogą prowadzić do błędów w ocenie dynamiki procesu leczenia. Potrzebna

jest zatem obiektywna, nieinwazyjna, łatwa do wykonania metoda oceny efektów lecze­

nia. Prezentowany cykl prac przedstawia możliwości które pomogą zoptymalizować pro­

ces leczenia ran oparzeniowych i przewlekłych uwzględniając istotne czynniki stanowiące

w praktyce klinicznej problem leczenia i diagnostyki.

Celami głównymi prezentowanego cyklu publikacji były: (1) przedstawienie możli ­

wości wykorzystania alternatywnych metod definitywnego zamknięcia ran oparzeniowych

przy zastosowaniu opatrunku na bazie tkanek pochodzących od świt] oraz opatrunku z

biocelulozy bakteryjnej , (2) ocena przydatności nowych strategii w leczeniu zakażeń

SIr. 7

Page 8: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik alltoreferat

miejscowych i ogólnoustrojowych li chorych ciężko oparzonych, (3) przedstawienie spo­

sobów obiektywnej oceny procesu gojenia ran przewlekłych.

CEL 1. Przedstawienie możliwości wykorzystania alternatywnych metod definityw­

nego zamknięcia ran oparzeniowych przy zastosowaniu opatrunku na bazie tkanek

pochodzących od świń oraz opatrunku z biocelulozy bakteryjnej.

Pierwsza z prac, która pozwoliła na realizacę w/w celu w prezentowanym cyklu publi­

kacji to: A Ilew optioll jor deflnitive bum wound closure - pai,. matching Iype oj relros­

pective case-controł study oj hand bums ill the hospitalised patie/lls group ill the Dr

Stallisław Sakieł Celltre jor Bum Treatment betweell 2009 and 2015./lIt Woulld j.

2017: Vol. 14, No. 5, p.849-855.

Kluczowe znaczenie w ustalaniu planu leczenia u chorych oparzonych ma określenie

głębokości i stopnia oparzenia a następnie usunięcie istniejących tkanek martwiczych z

jednoczesnym szybkim i definitywnym zamknięciem rany. Zabieg oczyszczania ran opa­

rzeniowych powinien uwzględniać miejsce anatomiczne na którym znajduje się rana oraz

stopień kontaminacji rany drobnoustrojami. Ręce i twarz to szczególnie trudne okolice

ciała w procedurach oczyszczania i zamykania ran przeszczepem skóry. Po oparzeniu rę­

ki tylko właściwy wybór opatrunku zapewni pacjentowi maksymalne korzyści i zagwaran­

tuje zachowanie największej funkcjonalności. W przedstawionej pracy oceniono możliwo­

śc i wykorzystania opatrunku OASIS będącego matrycą w której główny składnik macie­

rzy pozakomórkowej pochodzi ze ś l uzówki jelita cienkiego świń u chorych z oparzeniem

rąk hospitalizowanych w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich. Mie­

rzone parametry obejmowały czas i j akość gojenia oraz natężenie bólu u pacjentów u któ­

rych oparzenie rąk było zaopatrzone preparatem OASIS w porównaniu z wynikami uzy­

skanymi w przypadku stosowania standardowej dotychczas metody zaopatrywania opa­

rzonych rąk przy zastosowaniu opatrunku Suprathel . Przeprowadzono retrospektywą,

nie zaślepioną, klinicznie kontrolną analizę dobieranych par przypadków oparzonych

rąk . Sześciu pacjentów poddano dwu etapowej terapii polegającej na usunięciu tkanek

martwiczych przy użyciu urządzenia do hydrochirurgii VERSAJET i zastosowaniu opa­

trunku OASIS podczas jednego zabiegu chirurgicznego. Grupę kontrolną stanowiło 24

pacjentów.

5tr. 8

Page 9: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

W 14 i 2 1 dniu po zabiegu operacyjnym od pacjentów pobierano wyc inki do badania

hi stopatologicznego a postęp gojenia ran był oceniany wg.skali Batesa- Jensena. Poziom

intensywnośc i bólu chorzy oceni ali przed zabiegiem a n as tępnie w 4, 17 i 20 dobie po

operacji przy użyc iu skali analogowej VAS . Ponadto obliczono bezwzg lędne zmniejszenie

ryzyka (ARR) związanego z utratą opatrunku z powodu infekcji oraz potrzebą rehabilita­

cJI.

Wyniki uzyskane w tej pracy pozwoliły na postawienie następujących wniosków

w zakresie wiedzy i ich implikacji praktycznych:

I. Urządzenie VERSAJET (procedura hydrochirurgiczna) okazało s i ę odpowiednim do

przygotowania rany przed założeniem Opatrunku OASIS.

2. Opatrunek OASIS lepiej przy legał do powierzchni ran y ręki ni ż opatrunek

SUPRATHEL.

3. W przypadku zastosowania opatrunku OASIS gojenie przebiegało sprawniej : w 17

dniu po zabiegu rana u 75 % pacjentów była pokryta naskórkiem.

4. Spadek natężenia bólu był większy w przypadku ran oparzeniowych rąk u pacjentów

leczonych opatrunkiem OASlS , w porównaniu z grupą chorych leczonych opatrun­

kiem Suprathel.

5. Ryzyko potrzeby rehabilitacji rąk po oparzeniu w przypadku zastosowania opatrunku

OASIS jest o 5% mniejsze w porównaniu do chorych leczonych opatrunkiem

SUPRATHEL.

Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić iż skojarzona metoda hy­

drochirurgicznego oczyszczania ran w połączeniu z zamknięciem ran y oparzeniowej opa­

trunkiem OASIS jest szczególnie skuteczna w leczeniu oparzeń rąk ,które są trudne do za­

opatrzenia z powodów anatomicznych oraz pod względem doboru materiałów stosowa­

nych w leczeniu ran.

IF: 2,380, MNiSW: 35 pkt.

Druga z prezentowanych prac, która pozwoliła na reali zcj ę celu zw iązanego z alterna­

tywnymi sposobami zamknięci a ran " Zastosowallie opatrulIku z biocelulozy w leczelliu

rall oparzelliowych. Dermatologia estetyczna. 2015, 98, 3, 151-160" przedstawia możli­

wości b iomateriału jakim jest celuloza bakteryjna w leczeniu oparzeń . Praca przedstawia

kliniczną ocenę efektów gojenia s i ę ran oparzeniowych przy zastosowaniu opatrunku celu­

lozowego, który jest syntezowany i wydzielany przez gram - ujemną bakterię Acetobacter

xylinum. Kontrolowane, randomizowane badania były przeprowadzone w grupie 60 pa-

str. 9

Page 10: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autorąferat

cjentów leczonych z powodu oparzeń w Centrum Leczenia Oparzetl w Siemianowicach

Śląskich u których zastosowano opatrunek z celulozy, grupę kontrolną stanowili chorzy z

ranami zaopatrywanymi w sposób konwencjonalny. Wszyscy pacjenci zarówno z grupy

badanej, jak i kontrolnej cierpieli z powodu oparzeń termicznych 11 i III stopnia o rozle­

głości 9-18 %.W ocenie klinicznej brane były pod uwagę takie elementy jak: makrosko­

powa obserwacja rany, wzrost naskórka, badania histopatologiczne oraz badania mikro­

biologiczne wymazów z ran. W badaniu opatrunki z celulozy bakteryjnej aplikowano na

świeże rany oparzeniowe w różnych okolicach ciała . Struktura opatrunku pozwalała go

modelować na ranie oparzeniowej co umożliwiło uniknąć powstania obszarów niepokry­

tych w trudnych anatomicznie okolicach. W procedurze zastosowanej podczas badania

klinicznego opatrunek pozostawał w kontakcie z raną przez 24 godziny lub do czasu kiedy

całkowicie wysechł i wtedy wymieniano go na nowy.

Wyniki uzyskane w tej pracy pozwoliły na postawienie następujących wniosków

w zakresie wiedzy i ich implikacji praktycznych:

l. Wilgotne środowisko utworzone w ranie po zastosowaniu opatrunku celulozowego

wspomaga szybkie samooczyszczanie się rany. Zaobserwowano znaczące zmniejsze­

nie obecności tkanek martwiczych w łożysku rany pacjentów z grupy badanej , w

związku Z czym utworzenie zdrowej tkanki ziarninowej miało miejsce dużo wcześniej

ni ż w grupie kontrolnej .

2. Po nałożeniu na twarz opatrunku celulozowego w formie maski zaobserwowano zna­

czącą redukcję formowania się na powierzchni twarzy tkanki bliznowatej, spowodo­

wanej oparzeniami pośredniej grubości, brak przerostu blizn, w szczególnośc i w oko­

licy powiek.

3. Unikatowa struktura opatrunku z celulozy bakteryjnej pozwoliła na doskonałe jej for­

mowanie zgodnie z konturem twarzy, przy jednoczesnym zachowaniu jej ruchomości

oraz obniżała poziom odczuwanego bólu.

Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, po zastosowaniu opatrun­

ków z celulozy bakteryj nej rany są bardzo dobrze izolowane od środow iska zewnętrznego,

mają optymalną wilgotność niezbędną do procesu regeneracji skóry. W przypadku ran

płytkich opatrunek przyspiesza proces naskórkowania , w ranach głębokich powoduje

skrócenie etapu demarkacji tkanek martwiczych . Opatrunek wzbogacony substancjami o

potwierdzonym, korzystnym wpływie na procesy naprawcze toczące się w skórze, mógłby

znaleźć zastosowanie w dermatologii , medycynie kosmetycznej lub kosmetologii.

MNiSW: 4

sIr. 10

Page 11: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

CEL 2. Ocena przydatności nowych strategii w leczeniu zakażeń miejscowych

ogólnoustrojowych u chorych ciężko oparzonych.

Praca, która pozwoliła mi na reali zację zamierzonego celu 2 w cyklu prezentowanych

publikacji to : "Glik 1, Labuś W, Kitala D, Mikuś-Zagórska K, Roberts CD, Nowak M,

Kasperczyk A, Kawecki M: A 2000 patient retrospective assessment of a new strategy for

bum wound management in view of illfectioll preventioll and treatmellt. lllt Wound

1.2018: Vol.15, No.3, p.344-349, DOI: IO./lll/iwj./2871"

Niniejszej praca była próbą oceny nowej strategii postępowania z raną oparzeniową w

aspekcie prewencji i leczenia zakażeń na podstawie doświadczeń Centrum Leczenia Opa­

rzeń w Siemianowicach Śląskich. W pracy dokonano retrospektywnej analizy raportów

epidemiologicznych Centrum Leczenia Oparzeó w Siemianowicach Śląskich w latach

2014-2016 zawierających dane o rodzajach zakażeó , czynnikach etiologicznych izolo­

wanych drobnoustrojów wraz z ich lekowrażliwością na antybiotyki. Badaniem objęto

grupę 2000 chorych oparzonych , gdzie 30,25 % stanowiły kobiety ze średnią wieku 49 lat

oraz średnią powierzchnią oparzenia 15 %. Mężczyźni stanowili prawie 70 % pacjentów

poddanych analizie ze średnią wieku 44 lata oraz średnią powierzchnią oparzenia wyno­

szącą 19 %.Dodatkowymi elementami , które zostały ocenione w pracy było porównanie

kosztów poniesionych na zakup antybiotyków w stosunku do kosztów środków antysep­

tycznych i aktywnych opatrunków zawierających srebro. Podsumowane dane przeanali ­

zowano w odniesieniu do liczby przypadków posocznic spowodowanych przez Pseudo­

monas aeruginosa i wskaźnika śmiertelności .Analiza epidemiologiczna ran oparzenio­

wych w badanej grupie pacjentów w latach 2014-2016 wykazała dominację 3 patogenów

tj. Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baUlnannii oraz Staphylococcus aureus

MRSA. Poddając analizie koszty poniesione na profilaktykę i leczenie przeciwdrobno­

ustrojowe stwierdzono, iż najwyższa kwota dotyczyła roku 2014 natomiast najniższa w

2016. W roku 2016 wydano na antybiotyki, leki przeciwgrzybiczne, antyseptyki oraz

opatrunki ze srebrem ponad 20 % mniej środków niż w roku 2014.Autorzy podjęli próbę

oszacowania procentowego udziału w globalnych kosztach wydanych na profilaktykę oraz

leczenie przeciwdrobnoustrojowe obydwu grup środków. Porównując proporcje kosztów

antybiotyków wraz z lekami przeciwgrzybicznymi w stosunku do kosztów antyseptyków

oraz opatrunków z aktywnym srebrem wykazano, iż uległy one zmianie. Udział antybio­

tyków oraz leków przeciwgrzybicznych w profilaktyce i leczeniu zakażeń zmniejszył się o

prawie 20 % . Równocześnie uległ zwiększeniu udział środków stosowanych w miejsco-

str. 11

Page 12: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

wej profilaktyce i leczeniu zakażeń ( antyseptyki + opatrunki z aktywnym srebrem). Po

wnikliwej analizie lekoopornośc i podj ęto próbę porównania liczby chorych z posocznicą

wywołaną przez Pseudomonas aeruginosa jako drobnoustroju najczęściej izolowanego z

ran oparzeniowych w latach 2014-2016 do wskaźnika śmiertelności. Podjęta ocena wyka­

zała i ż w 2014 roku u 60 chorych hospitalizowanych w Centrum Leczenia Oparzel] po­

twierdzono klinicznie i mikrobiologicznie wystąpienie posocznicy. Pacjenci ci stanowili

8,4 % wszystkich chorych hospitalizowanych w szpitalu w analizowanym roku. Biorąc

pod uwagę fakt, iż największą liczbę izolatów z ran oparzeniowych stanowił Pseudomonas

aeruginosa sprawdzono udział posocznic wywołanych tym drobnoustrojem. Analiza wy­

kazała 20 % udziału Pseudomonas aeruginosa jako czynnika etiologicznego posocznic u

chorych oparzonych. W 2015 roku potwierdzono rozpoznanie posocznicy również u 60

pacjentów, co stanowiło 8,2 % wszystkich hospitalizowanych z powodu oparzeń. Jednak

udział Pseudomonas aeruginosa radykalnie spadł z poziomu 20 % w roku 2014 do 5 % w

roku 2015 . Zaistniała sytuacja stanowiła podstawę do rozważań , i ż po mimo ograniczo­

nych możliwości leczenia tego typu zakażeń oraz wprowadzonych restrykcji polityki an­

tybiotykowej w zakresie zakażenia rany, śmiertelność z powodu posocznic Pseudomonas

aeruginosa nie zwiększyła się a wręcz istotnie spadła. Warto przypomnieć że w 2015 roku

zwiększono nakłady finansowe na miejscowe leczenie przeciwdrobnoustrojowe , co po­

zwoliło kontrolować rozwój ewentualnego zakażenia ogólnoustrojowego z poziomu rany

oparzeniowej. Analiza roku 2016 wykazała spadek całkowitej liczby posocznic z 60 do 46

tj. 6, l % wszystkich hospitali zowanych w tamtym okresie, jak również dalszy spadek po­

socznic Pseudomonas aeruginosa do jednego przypadku co stanowi 2, I % udziału wszyst­

kich zakażeń uogólnionych. Kontynuacja wprowadzonej w 2015 roku, nowej strategii za­

rządzania zakażeniami z poziomu rany oparzeniowej poprzez zwiększenie stosowania an­

tyseptyków i opatrunków ze srebrem w kolejnym roku przyniosła wymierne efekty. Jed­

nym tych efektów jest bez wątpienia spadek całkowitej liczby posocznic z 60 do 46 tj. 6,1

% wszystkich hospitalizowanych w tamtym okresie, jak również dalszy spadek posocznic

Pseudomonas aeruginosa do jednego przypadku co stanowi 2, I % udziału wszystkich za­

każeń uogólnionych . Wprowadzona polityka przeciwdrobnoustrojowa wpłynęła również

na znaczący powrót lekowrażliwości dla większości antybiotyków stosowanych w walce z

zakażeniami Pseudomonas aeruginosa.

sIr. 12

Page 13: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autor~ferat

Wyniki uzyskane w tej pracy pozwoliły na postawienie następujących wniosków

w zakresie wiedzy i ich implikacji praktycznych:

I. Wprowadzenie restrykcji w zakresie polityki antybiotykowej nie powoduje zwiększe­

nia liczby posocznic wywodzących się bezpośrednio z rany oparzeniowej oraz zgo­

nów z tego powodu. Jako przyklad przeanalizowano w sposób szczególny szczepy

Pseudomonas aeruginosa czyli drobnoustroju posiadającego najw ięcej czynników wi ­

rulencji w przebiegu infekcji ran oparzeniowych. Autorzy przedstawili dane z których

wynika, iż pomimo zwiększonej liczby izolatów z rany Pseudomonas aeruginosa na

przestrzeni 3 lat nie zwi ększyła się liczba posocznic z tego powodu u chorych oparzo­

nych, co może stanowić potwierdzenie założonej strategii zapobiegania miejscowego

zakażeniom z poziomu rany oparzeniowej.

Wprowadzenie strategii zarządzania profilaktyką i leczeniem zakażeń u chorych opa­

rzonych z poziomu rany oparzeniowej przyniosło wielokierunkowe korzyści nie tylko dla

pacjentów ale również dla lokalnej i globalnej sytuacji epidemiologicznej oraz finansowej.

Miejscowe stosowanie opatrunków aktywnych oraz antyseptyków może być alternatywną

dla często nieuzasadnionej antybiotykoterapii w przypadku podejrzenia czy istnienia in­

fekcji rany oparzeniowej . Praca stanowiła próbę oceny, czy taka filozofia postępowania

otworzy nowe perspektywy dla optymalizacji leczenia zakażeń u pacjentów, ogral11czy

zużycie antybiotyków zmniejszając równocześnie narastanie l ekooporności a przede

wszystkim czy będzie bezpieczna dla chorych i poprawi wyniki ich leczenia.

IF: 2,380, MNiSW: 35 pkt.

CEL 3. Przedstawienie sposobów obiektywnej oceny procesu gojenia ran przewle­

kłych.

Realizacji tego celu posłużyły dwie prace, które przedstawiają możliwości obiektyw­

nego pomiaru ran u pacjentów poddawanych leczeniu przy zastosowaniu tlenu hiperba­

rycznego. Hiperbaria tlenowa jest obecnie rekomendowaną terapi ą ran przewlekłych w

skojarzeniu z innymi metodami. Przez wiele lat brakowało obiektywnego sposobu pomia­

ru procesu gojenia s ię ran podczas leczenia hiperbarią tlenową. Tlen hiperbaryczny posia­

da wiele pozytywnych działaJ] na ludzki organizm , jednakże może być również niesku­

teczny a w nadmiarze toksyczny. Planimetria komputerowa oraz obrazowanie tennowi-

sir. 13

Page 14: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

zyjne są metodami, które pozwalają na bieżąco ocenić proces gojen ia s i ę ran a w sytuacj i

braku skutecznośc i leczenia wybraną metodą pomagają ją obiektywnie zweryfikować.

Pierwsza z prezentowanych prac Computerized planimetry evaluation oj hyperbaric

oxygen tJlerapy in the treatment od diabetic jood. Advances in Clinical and Experimen­

tal Medicine 2018, vol. 27, nr l, January, p. 39-44 przedstawia ocenę skuteczności tera­

pii hiperbarycznej w leczeniu pacjentów z zaburzeniami naczyniowymi spowodowanymi

stopą cukrzycową z wykorzystaniem planimetrii komputerowej. Badaniem objęto 94 pa­

cjentów, 30 kobiet (32%) i 64 (68 % pacjentów) w wieku 33-76 lat z cukrzycą trwającą

1,5 - 32 lat poddanych leczeniu z zastosowaniem tlenu hiperbarycznego. Grupę badanych

podzielono na dwie podgrupy w zależności od typu stopy cukrzycowej - postać naczy­

niowa 50 chorych oraz neuropatyczna - 44 pacjentów. Po zakwalifikowaniu na podstawie

oksymetrii przezskórnej pacjenci zostali poddani HBO raz w ciągu dnia w systemie tygo­

dniowym. Protokół leczenia składał się z 60- minutowych inhalacji 100 % tlenem przy ci­

śnieniu 2,5 ATA z 2 "przerwami powietrznymi" trwającymi 5 minut, po każdych 30 mi­

nutach leczenia. Cykl terapii stanowiło 30 do 60 procedur HBO w zależnośc i od wyników

gojenia. Przebieg leczenia ran oceniano za pomocą planimetrii komputerowej , która

opiera się na cyfrowej analizie obrazu rany z określeniem następujących parametrów:

obwód rany (O),powierzchnia rany ( S) odległość między maksymalnie wysuniętymi

punktami na krawędzi rany (d), kolistości cyrkularnego kształtu rany r ( ocena kształtu ra­

ny w odniesieniu do kształtu koła o wartościach O-l , gdzie l oznacza koło) (C). Zdjęcia

rany wykonywano co 5-7 dni, u każdego pacjenta od 3 do 7 pomiarów. W wyniku zasto­

sowanej terapii wygojenie owrzodzenia cukrzycowego uzyskano u 26 ( 27,7 %) pacjentów

całej grupy poddanej badaniu, u 37 pacjentów stwierdzono poprawę stanu miejscowego (

oczyszczenie z tkanek martwiczych oraz dekontaminację mikrobiologiczną ). Analiza sta­

tystyczna przeprowadzona z użyciem testu x 2 potwierdziła , że wyniki leczenia w obu

grupach nie różniły się istotn ie (X2 = 0,197, X2. = 7,815; p> 0,05). W grupie pacjentów, u

których nastąpiła poprawa miejscowego stanu rany, badanie planimetryczne wykazało

zmniejszenie powierzchni rany średnio o 34%, w porównaniu z wynikami wstępnego ba­

dania planimetrycznego przed rozpoczęciem HBO. U 10 pacjentów , którzy przerwali te­

rapię badanie planimetryczne wykazało poprawę stanu miejscowego powodującą zmniej­

szenie powierzchni owrzodzenia o 5% do 32% (średnio 17,7%). U II (11 ,6%) pacjentów

(7 pacjentów z niedokrwiennym zespołem stopy cukrzycowej i 4 z neuropatycznym ze­

społem stopy cukrzycowej) z powodu braku gojenia w trakcie cyklu HBO wykonano am-

sIr. 14

Page 15: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

putacje paJców i martwiczych kości śródstop i a, podczas gdy u 9 (9,6%) pacjentów (6 pa­

cjentów z niedokrwiennym zespołem stopy cukrzycowej i 3 z neuropatycznym zespołem

stopy cukrzycowej) udało się zapobiec dzi ęk i hiperbarycznej terapii tlenowej zaplanowa­

nym wcześniej amputacjom. Analiza statystyczna potwierdziła istotne zmniejszenie śred­

niej powierzchni owrzodzenia po HBO, zarówno u pacjentów z niedokrwiennym zespo­

łem stopy cukrzycowej (p = 0,004), jak i u pacjentów z neurogennym zespołem stopy cu­

krzycowej (p <0,05). Średnie względne zmiany wielkośc i powierzchni owrzodzeń obser­

wowane po zakończeniu HBO w obu grupach (odpowiednio, 45,3% w przypadku niedo­

krwiennego i 41,8% w przypadku neuropatycznego typu stopy cukrzycowej) nie różniły

się istotnie (p> 0,05).

Wyniki uzyskane w tej pracy pozwoliły na postawienie następujących wniosków

w zakresie wiedzy i ich implikacji praktycznych:

l. Zastosowanie HBO w leczeniu stopy cukrzycowej poprawia gojenie się owrzodzeń

stóp potwierdzone przez komputerową ocenę planimetryczną, zarówno w przypadku

naczyniowego, jak i neuropatycznego typu zespołu stopy cukrzycowej, zmniejsza

uszkodzenia tkanek, przyczynia się do zmniejszenia powikłań związanych z zakaże­

niami tkanek miękkich i kości , tym samym umożliwiając idiopatyczne zamykanie ra-

ny.

2. Wdrożenie cyklicznego, czasowego dokumentowania wykorzystującego obrazowanie

cyfrowe o wysokiej rozdzielczości i formułowanie danych w systemie planimetrycz­

nym, wykazało stopniowe zmniejszanie powierzchni rany, nawet w niewielkim zakre­

sie, i zobiektywizowało kliniczną obserwację, pozwalając ocenić nawet dyskretne

zmiany w ranie.

Planimetria komputerowa jako prosta metoda, pozwala ocenić różn icę w wymiarach

rany niemożliwą do rozpoznania metodą standardową. Jest 10 również prosta metoda dia­

gnostyczna, przydatna do obiektywizacji procesu leczenia , która może pozwolić na elimi­

nację kosztownych procedur u chorych nie rokujących oczekiwanych wyników leczenia.

(IF: 1,262, MNiSW: 15 pkt.)

Druga praca, która posłużyła realizacji zamierzonego 3 celu w cyklu publikacji stano­

wiących osiągnięcie naukowe to : Thermal imaging and planimetry evaluation of the re­

sults of chronic wounds treatment with hyperbaric oxygen therapy.( DOI :

: 10. 172 I 9/acem/92304). Advances 111 Clinical and Experimental Medicine

Adv.Clin.Exp.Med. 2018 : Vo1.28, No.2, p. I-8. Praca stanowi kontynuację dotyczącą

str. 15

Page 16: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

obiektywizacji monitorowania przebiegu gojenia się ran przewlekłych przy zastosowaniu

terapii hiperbarycznej gdzie oprócz planimetrii komputerowej zastosowano obrazowanie

termograficzne . W ciągu 3 lat zebrano 284 cyfrowe pomiary planimetryczne wykonane u

142 pacjentów z owrzodzeniami podudzi w przebiegu niewydolności żylnej grupa A ( 98

chorych) oraz 44 chorych grupa B z zespołem stopy cukrzycowej leczonych w Pracowni

Hiperbarii tlenowej przy Centrum Leczenia Oparzeń im . S. Sakiela w Siemianowicach

Śląskich. Wszyscy zakwalifikowani pacjenci odbyli 30 sesji HBTO w komorze wielooso­

bowej zgodnie z obowiązującym protokołem opisanym w pracy poprzedniej. U każdego

pacjenta rana wstępnie została oznaczona i udokumentowana zdjęciami cyfrowymi, które

następnie analizowano za pomocą planimetrii komputerowej ,dodatkowo raz w tygodniu

wykonywano fotograficzną ocenę ran i rejestrowano kliniczne dane oceny rany. W moni­

torowaniu procesu gojenia ran zastosowano również u 30 pacjentów pomiar termowizyjny

przed i zaraz po odbyciu sesji HBTO polegający na ocenie rozkładu temperatury po­

wierzchni skóry za pomocą kamery termowizyjnej. Obrazowanie to przeprowadzono

zgodnie z protokołem Glamorgan z uwzględnieniem standaryzacji obrazowania termicz­

nego w podczerwieni. Analiza kliniczna wyników leczenia po zastosowaniu HBTO wyka­

zała i ż u 16 (16,32%) pacjentów z grupy A uzyskano całkowite wygojenie rany. U 82 pa­

cjentów ( 83,67% ) zaobserwowano zmniejszenie się rany i zakwalifikowano ich do dal­

szego leczenia chirurgicznego polegającego na definitywnym zamknięciu rany autolo­

gicznym przeszczepem skórnym. W grupie pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej u 9

chorych ( 20,45% ) uzyskano całkowite wygojenie się ran . Zmniejszenie wielkości rany

potwierdzono u 35 pacjentów ( 79, 55%) których zakwalifikowano do leczenia polegają­

cego na zamknięciu rany wolnymi przeszczepami pośredniej grubości skóry. Wyniki po­

mial'ów planimetrycznych w obu grupach potwierdziły zmniejszenie obwodu rany po za­

stosowaniu HBO w porównaniu do pomiarów wyjściowych.

U pacjentów wybranych do pomiaru rany metodą termowizyjną stwierdzono, że tem­

peratura skóry zmieniła się w wyniku zadziałania HBO. Różnica ta była statystycznie

istotna ( p=0,031). Różnice między obszarami uzyskanymi w obliczeniach planimetrycz­

nych i na obrazach termicznych były określane przy zastosowaniu dwóch sposobów ana­

lizy strukturalnego (planimetria) i metabolicznego ( termowizja ).Połączenie tych dwóch

technik obrazowania ran przewlekłych dostarczyło dodatkowych informacji dla diagno­

styki jak i oceny efektów leczenia. Monitorowanie przebiegu gojenia się ran za pomocą

planimetrii wpłynęło na pozytywny stosunek pacjenta do procesu leczenia i zwiększyło

jego zaangażowanie w terapię. Z drugiej strony obrazowanie termiczne dostarczyło waż-

str. 16

Page 17: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

nych informacji o zmianach procesów metabolicznych zachodzących w obszarze powsta­

lej rany .Zmiany w obrazach termograficznych uzyskane przed terapia HBTO, czyli

wzrost temperatury wokół rany można u znać za stan zapalny oraz nasilenie procesów me­

tabolicznych, co zapewne jest związane z nieprawidłowym krążeniem kapilarnym. Zmie­

niona mapa termiczna po zastosowaniu HBO może być wynik.iem zmniejszenia obrzęku

oraz poprawy mikrokrążenia krwi spowodowanego początkiem angiogenezy.

Wyniki uzyskane w tej pracy pozwoliły na postawienie następujących wniosków

w zakresie wiedzy i ich implikacji praktycznych:

l. Badania termowizyjne i planimetryczne wykazały zmniejszenie roz l egłośc i rany w

wyniku zastosowania terapi i HBO u pacjentów z ranami przew l ekłymi w przebiegu

niewydolności żylnej podudzi oraz owrzodzeniami stopy w przebiegu cukrzycy.

2. Jednoczesne wykorzystanie obrazowania termicznego oraz planimetrii może dostar­

czyć dodatkowych informacji o strukturze rany i aktywnośc i metabolicznej w okolicy

rany, prowadząc do bardziej precyzyjnej dokładności diagnozy a co za ty idzie lep­

szych efektów leczenia.

Obecnie wyniki uzyskane z badaIl znajdują główne zastosowanie w procesie monito­

rowania procesów leczenia ran przewlekłych. Jednakże biorąc pod uwagę możliwośc i ja­

kie daje obrazowanie termowizyjne metoda ta, mogła by być wykorzystana w ustalaniu

stopnia głębokości oparzenia oraz pomóc podczas resekcj i tkanek martwiczych. Śródope­

racyjne zastosowanie termowizji być może pozwoliło by na bardziej precyzyjne usuwa­

nie tkanek martwiczych na tyle, aby całkowicie pozbyć s ię tkanek martwych przy jedno­

czesnym zachowaniu krążenia w głębokim splocie mikrokrążenia skóry. We wszystkich

procedurach chirurgicznych stosowanych u pacjentów oparzonych należy oprócz skutków

doraźnych uwzględniać efekt kosmetyczny co będzie skutkowało jakością i formą pozo­

stałej blizny, która jest bardziej akceptowalna kosmetycznie i czynnośc iowo w przypadku

oszczędzających resekcji, szczególnie w zakresie dobrze unaczynionej warstwy siatecz­

kowatej skóry. Niekontrolowane obiektywną metodą resekcje tkanek martwiczych skóry

ni osą za sobą niekorzystne wyniki lecznicze, finansowe oraz prawne.

IF: 1,262, MNiSW: lSpkt.

sIr. 17

Page 18: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

JusTyna Glik atllOrejera/

Podsumowanie:

Prace omówione w cyklu dotyczą jedynie wybranych czynników mających wpływ

na proces gojenia s i ę ran oparzeniowych oraz ran przewlekłych.

W praktyce klinicznej mamy jednak do czynienia z wieloma, innym sytuacjami które

mogą w istotny sposób zaburzyć oczekiwany efekt w postaci radykalnego wyleczenia ran.

Przedstawione w pracach cyklu możliwośc i usprawniania przebiegu procesu leczenia są

metodami małoinwazyjnym do których zmierza obecna medycyna. Sukces terapeutyczny

w przypadku leczenia ran oparzeniowych oraz przewlekłych jest możliwy do osiągnięcia

jedynie poprzez wprowadzenie metod skojarzonego zastosowania różnych procedur tera­

peutycznych. W ostatnich dekadach nastąpił postęp dotyczący możliwości wykorzystania

różnych metod w zakresie leczenia ran. Nieprzecenione znaczenie mają badania moleku­

larne, inżynieria tkankowa czy medycyna fizykalna. W trakcie swojej 20 letniej pracy za­

wodowej czynnie uczestniczyłam we wprowadzaniu nowatorskich rozwiązań które

wspomagają proces gojenia ran oparzeniowych i przewlekłych. Większość z tych rozwią­

zań nie jest ukierunkowana jedynie na określony, pojedynczy czynniki wpływający na

proces leczenia ran ale ich oddziaływanie jest wielokierunkowe co pozwala zapobiegać

czy likwidować następstwa towarzyszące oparzeniom czy ranom przewlekłym. Wprowa­

dzenie nowoczesnych procedur leczniczych w Centrum Leczenia Oparzeń miało istotny

wpływ na obniżenie wskaźnika śmiertelności w grupie ciężko oparzonych z 20 % do 5 %,

co jest najbardziej wymiernym dowodem ich skuteczności.

V. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo - badawczych

5.1. Obszary naukowo - badawcze

Na dodatkowe osiągni ęc i a naukowe składają się publikacje dotyczące trzech obsza­

rów badawczych. Główne obszary badawcze w moim dorobku dotyczącą problemu infek­

cji w przebiegu choroby oparzeniowej , zakażeń ran przewlekłych oraz piorunujących in­

fekcji tkanek miękkich i skóry, czyli ran przebiegających z wytworzeniem tkanek martwi­

czych. Drugim obszarem badawczym w moim dorobku są możliwości wykorzystania in­

żynierii tkankowej oraz nowoczesnych substytutów skóry w leczeniu ran. Pozostałe prace

dotyczące trzeciego obszaru badawczego skupiają się na tematyce zastosowania procedur

małoinwazyjny w przebiegu gojenia s i ę ran . Moje zainteresowania skupione na wymie­

nionych zagadnieniach skłoniły mnie wraz z zespołami badawczymi do dal szych poszu-

str. 18

Page 19: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

kiwań obejmujących swym zasIęgIem różne nowatorskie rozwIązanIa wykorzystujące

możliwości różnych dziedzin naukowych.

Wybrane, najważniejsze prace po uzyskaniu stopnia doktora opisałam poniżej, a wy­

kaz wszystkich prac mojego autorstwa i współautorstwa wraz ze wskazaniem udziału pro­

centowego w powstanie każdej z nich zawarłam w złączniku nr 4.

5.1.1. Problem infekcji w przebiegu choroby oparzeniowej, zakażeń ran przewlekłych

oraz piorunujących infekcji tkanek miękkich i skóry. (IF 5,687, MNiSW 93 pkt.)

Ten obszar prac badawczych powiązany jest tematycznie z moimi zainteresowaniami

naukowo - zawodowymi. Jako specjalista epidemiologii od początku swojej kariery za­

wodowej skupiałam się na zagadnieniach dotyczących zakażeń, czynników etiologicznych

wywołujących infekcje oraz możliwości ich leczenia. To właśnie te zagadnienia były te­

matem mojej rozprawy doktorskiej.

Zakażenia krwi są jedną z naj cięższych form klinicznych zakażeń szpitalnych. Czyn­

nikami ryzyka zakażeń krwi u chorych oparzonych są m.in. sam uraz, przeszczepy skóry

oraz stosowane cewniki naczyniowe, translokacje bakteryjne oraz błędy w polityce anty­

biotykowej , czyli standaryzacji i kontroli stosowanych metod leczenia .Śmiertelność u

chorych z zakażeniem łożyska naczyniowego, leczonych w oddziałach szpitalnych może

sięgać 20-50 %.W zakażeniach gronkowcowych śmiertelność sięga 10 % , w zakażeniach

pałeczkami Gram (- ) ujemnymi odsetek ten wzrasta nawet do 30%. Prawidłowo prze­

prowadzone badanie krwi u chorych oparzonych, zgodnie z obowiązującą procedurą sta­

nowi podstawę wiarygodnej diagnostyki mikrobiologicznej, skutecznego leczenia wpły­

wając na obniżenie współczynnika śmiertelności. Przeprowadzona analiza częstości wy­

stępowania zakażeń krwi oraz analiza ich czynników etiologicznych dowiodła iż posiewy

krwi są najcenniejszym badaniem mikrobiologicznym, służącym potwierdzeniu zakażenia

krwi, i zidentyfikowaniu ich czynników etiologicznych. Wymazy pobierane z ran oparze­

niowych nie są miarodajne i na ich podstawie nie można ustalać leczenia przeciwbakteryj­

nego. U ponad 30% chorych oparzonych wystąpiły kliniczne objawy zakażenia krwi.

Najwyższa śmiertelność wystąpiła u chorych oparzonych w przypadku zakażeń krwi wy­

wołanych przez bakterie Gram( - ) ujemne [l]. Trudność wyboru leczenia empirycznego w

przypadku podejrzenia posocznicy wywołanej przez pałeczkami niefermentującymi

Gram(- ) ujemnymi, związana jest z ich naturalną, wysoką oprornością na wiele grup an­

tybiotyków oraz łatwością nabywania nowych mechanizmów oporności. Zakażenie rany

oparzeniowej a w jej następstwie posocznica wywołana Pseudomonas aeruglllosa są

sIr. 19

Page 20: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

JustYl1a Glik autoreferat

szczególnie specyficzne dla oparzeń. Pomimo i ż drobnoustrój ten zakaża roślin y i zwie­

rzęta nie wywołuj e u nich tak poważnych powikłml jak w przypadku chorych oparzonych.

Chcąc zgłębić ten problem jako członek międzynarodowego, wieloośrodkowego zespołu

interdyscyplinarnego podjęłam badania nad ekspresją genów i epidemiologią pałeczki ro­

py błęk itnej podczas infekcji ran oparzeniowych. Na podstawie badań genetycznych wy­

izolowano z ran pacjentów CLO różne szczepy pałeczki ropy błękitnej i ustalono ich

drzewo genealogiczne. Kolejnym etapem współpracy były badania nad ekspresj ą in vivo

transkrypcji genomów odpowiedzialnych za zakażenia Pseudomonas aeruginosa nieza­

leżnych szczepów .Porównano programy transkrypcyjne uruchamiane w trakcie in fekcji 3

różnych szczepów Pseudomonas aeruginosa tj . pochodzących z izolacji ran oparzenio­

wych oraz modelu roś linnego i zwierzęcego. Na podstawie uzyskanych wyników badań

stwierdzono, iż specyficzne cechy genetyczne uruchamiane w trakcie zakażen ia nie są za­

leżne od szczepu , a od warunków infekcyjnych. Duże powierzchnie ran oparzeniowych

stwarzają idealne środowi sko dla bytowania i wirulencji pałeczki ropy błękitnej. Stały do­

stęp do niezbędnego elementu przetrwania tego drobnoustroju, jakim jest żelazo pobierane

od gospodarza , chorego oparzonego sprawia trudności eliminacji zakażenia [2,3]. Wyni ki

opisanych badań stał y s ię podstawą do poszukiwania nowych strategii postępowania w le­

czeniu infekcji Pseudomonas aeruginosa u chorych oparzonych. W rozważaniach na temat

skutecznego leczenia zakażeń wywołanych pałeczką ropy błękitnej u chorych oparzonych

skupiłam s ię na próbie wykorzystania specjalistycznych opatrunków ze srebrem nanokry­

stali cznym. Pierwsze obserwacje skutecznośc i wyboru takiej taktyki przeprowadziłam u

45 chorych u których zastosowano opatrunek z zawartością srebra nanokrystalicznego na

ranę z obecnością tkanek martwiczych oraz istniejącą tkanką ziarninową. Na podstawie

przeprowadzonych badań stwierdziłam że w 8 dobie stosowania opatrunku w obu grupach

badanych chorych uzyskano 50 % redukcj ę flory bakteryjnej izolowanej z rany oparze­

niowej w porównan iu z wynikami uzyskanymi z pobranych wymazów przed rozpoczę­

ciem stosowania opatrunku. Nanokrystaliczne srebro zawarte w opatrunku było bardziej

skuteczne w eliminacji pałeczek niefermentujących Gram(- ) ujemnych takich jak Pseu­

domonas aeruginosa i Acinetobacter baumannii niż w przypadku wieloopornych ziaren­

kowców Gram dodatnich [4]. Po 10 latach przeprowadziłam kolej ną anali zę skutecznośc i

wybranej taktyki leczenia ran oparzeniowych zakażonych pałeczką ropy błękitnej na ma­

teriale 2000 pacjentów. Wnioski które uzyskałam jednoznacznie potwierdziły i ż działanie

z poziomu rany zakażonej Pseudomonas aeruginosa przy zastosowaniu opatrunków sre­

browych jest skuteczną metodą leczenia zakażonych ran oparzeniowych wyżej opisanym

str. 20

Page 21: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

drobnoustrojem. Wyniki tego badania oraz implikacje praktyczne zostały opisane w pracy

którą zakwalifikowałam do cyklu prac będącego moim osiągnięciem naukowym. Moje za­

interesowania naukowe w zakresie czynników etiologicznych zakażet\ u chorych oparzo­

nych dotyczą nie tylko Pseudomonas aeruginosa czy Acinetobacter baumannii ale także

Staphylococcus aureus MRSA , który jest 3 najczęściej izolowanym drobnoustrojem z

różnych materiałów pochodzących w tej grupie pacjentów. Corocznie wykonywane w

Centrum Leczenia Oparzet\ w Siemianowicach Śląskich raporty epidemiologiczne wska­

zują, i ż Staphylococcus aureus MRSA jest istotnym czynnikiem odpowiedzialnym za za­

każenia krwi. Chociaż śmiertelność w grupie pacjentów oparzonych z posoczniczą, gdzie

czynnikiem etiologicznym zakażenia uogólnionego jest MRSA jest niższa w porównaniu

z zakażeniami wywołanymi bakteriami opisanymi wcześniej, to jednak są one związane z

dłuższą hospitalizacją i wyższymi kosztami leczenia. Istotny problem stanowi brak kli­

nicznej skuteczności rekomendowanych leków jakimi są glikopeptydy pomimo wrażliwo­

ści MRSA in vivo wobec tej grupy antybiotyków. W 2006 roku podjęłam próbę oceny za­

stosowania alternatywnego, nowego antybiotyku z grupy oksazolidonów w leczeniu zaka­

żet\ II chorych oparzonych. Na podstawie klinicznej oceny skuteczności zastosowania w

leczeniu infekcji gronkowcowych u chorych oparzonych wykazałam, że jest on skutecz­

nym lekiem w zwalczaniu infekcji krwi, tkanek miękkich i kośc i wywołanych opornymi

szczepami MRSA , może być rekomendowanym lekiem w przypadku braku lub obniżonej

skuteczności glikopeptydów oraz jego zastosowanie w przypadku ciężkich zakażeń wy­

wołanych Gronkowcem złocistym MRSA, zagrażających życiu jest w pełni uzasadnione

[5].

Zagadnieniem tematycznym, które mieści się w obszarze moich zainteresowat\ są pio­

runujące infekcje tkanek miękkich i skóry. W przypadku jednostek chorobowych klasyfi­

kowanych jako zakażenia tkanek miękkich i skóry mamy do czynienia z nieco odmienną

sytuacją w porównaniu z zakażeniami ran oparzeniowych czy przewlekłych. Odmienność

ta polega na tym, że wytworzenie tkanek martwiczych w przypadku piorunujących infek­

cji tkanek miękkich i skóry jest konsekwencją zakażenia różnymi drobnoustrojami u osób

z grup ryzyka natomiast zakażenia ran oparzeniowych oraz ran przewlekłych stanowią na­

stępstwo istnienia tkanek nekrotycznych. Niezależnie od różnic etiolologicznych omawia­

nych ran schemat leczenia jest bardzo podobny z tą jednak odmiennością, że w przypadku

zgorzeli gazowej, zgorzeli Fournier'a czy innych jednostek chorobowych leczenie prze­

ciwdrobnoustrojowe jest priorytetem w połączeniu z innymi procedurami. Nazewnictwo

dotyczące zakażeń skóry i tkanek miękkich pozostaje wciąż niejednolite , a klasyfikacje

str. 21

Page 22: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Ju sTyna Glik aUTorąferar

rodzajów zakaże!\ różnią s ię u poszczególn ych autorów w zależności od przyjętych kryte­

riów. Dlaczego wobec takich niejednolitośc i temat ten pozostaje obiektem moich zaintere­

sowat\ naukowo-zawodowych?

Odpowiedź na powyżej zadane pytanie mieści się w kilku aspektach , które przedsta­

wiam poniżej:

l. Piorunujące zakażenia tkanek miękkich i skóry są w wielu przypadkach wywołane

drobnoustrojami beztlenowymi. W aspekcie tego leczenie tlenem hiperbarycznym jest

metodą z wyboru do momentu ustąpienia infekcji a w kolejnych etapach wspomaga

oczekiwany skutek przeprowadzonych interwencji.

2. Po zastosowaniu wczesnych procedur chirurgicznych polegających na nacięciach ,

licznych drenażach tkanek i demarkacji wytworzonych tkanek martwiczych obejmują­

cych rozległe obszary ciała, należy zamknąć definitywnie lub co najmniej zabezpie­

czyć ubytki powstałe po ich resekcji aktualnie dostępnymi metodami tak jak

w przypadku innych ran będących tematem niniejszego autoreferatu.

3. W przygotowaniu ran po resekcjach martwicy, z następnym ich zamknięciem wyko­

rzystuje się dokładnie te same nowoczesne, małoinwazyjne metody jak w przypadku

ran oparzeniowych i przewlekłych.

Wszystkie z prac, które dotyczą omawianej tematyki mogą stanowić pewien algorytm

postępowania z ranami powstałymi w przebiegu piorunujących infekcji tkanek miękkich ,

gdzie niewłaściwe rozpoznanie oraz niezastosowanie odpowiedniego leczenia często pro­

wadzą do śmierci chorego [6,7,8,9].

Omawiane prace:

I. Glik J., Kawecki M. , Ziółkowski G., Tomanek E.: Czynniki etiologiczne zakażeń krwi u

chorych po urazie termicznym. Zakażenia, 2005, 2, 99-102. (MNiSW: 6 pkt.)

2. Bielecki P. , Glik J., Kawecki M., Martins dos Santos V.A.P.: Towards understanding

Pseudol11onas aeruginosa bum wound infections by profiling gene expression. Biotech­

nology Letters. 2008, Vol. 30, No. S, p. 777-790 (IF: 1,595, MNiSW: 20 pkt.)

3. Bielecki P, Puchałka J, Wos-Oxley M, Loessner H, Glik J, Kawecki M, Nowak M,

Tummler B, Weiss S, dos Santos V A: ln-vivo expression profiling of Pseudol11onas ae­

ruginosa infections reveals niche-specific and s!rain-independent transcriptional pro­

grams. Plos One 201 1, Vol. 6, No. 9 (IF: 4,092, MNiSW: 40 pkt. )

4. Glik J., Kawecki M., Nowak M.: Ocena zastosowania opatrunków z nanokrystalicznym

srebrem w zapobieganiu miejscowej infekcji rany oparzeniowej. Zakażenia, 2007, 7(3),

97-98, 100-103. (MNiSW: 6 pkt.)

str. 22

Page 23: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Ju styna Glik olltoreferat

5. Glik J., Kawecki M. , Nowak M., Wróblewski P.: Ocena skutecznośc i zastosowania Zy­

voxidu w przypadku zakażell krwi , tkanek miękkich i kośc i u chorych oparzonych. Zaka­

żenia 2006, 4, 131-132, 134-136. (MNlSW: 6 pkt. )

6. Glik J., Kawecki M., Knefel G., Podlewski B., Nowak M.: Skojarzone leczenie piorunu­

jących zakaże)" tkanek miękkich i skóry, Chirurgia po dyplomie. 2013, 8(5), 37-52

(MNiSW: 3 pkt.)

7. Glik J, Kawecki M.S , Kawecki M.P. Doświadczenia własne Centrum Leczenia Oparzeń

w skojarzonym leczeniu piorunujących infekcji tkanek miękkich podbrzusza, krocza,

członka moszny zgorzeli Founiere'a. Zakażenia. 2014, 14, 4, 79-85.

(MNiSW: 3 pkt.)

8. Glik J., Kawecki M.: Mru1wicze infekcje tkanek miękkich i skóry zagrażające życiu. W:

Sosada K. (red .): Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych. PZWL War­

szawa 2016, s. 527-538. (MNiSW: 4 pkt).

9. Kawecki M, Glik J: Infekcyjne choroby skóry i tkanki podskórnej . W: Boroń­

Kaczmarska A, Wiercińska-Drapało A (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze . PZWL,

Warszawa2017, s. 327-351. (MNiSW: 5 pkt.)

5.1.2, Możliwości wykorzystania inżynierii tkankowej oraz nowoczesnych substytutów

skóry w leczeniu ran (IF 13,565, MNiSW 173 pkt.)

Ten obszar zainteresowań jest również związany z moją pracą zawodową. Od momen­

tu pojawienia się koncepcji utworzenia na terenie Centrum Leczen ia Oparzeń im.

S.Sakiela w Siemianowicach Śląskich Banku Tkanek z pracownią hodowli in vitro komó­

rek i tkanek byłam zaangażowana w proces jego powstawania. W 2007 roku odbyłam Eu­

ropejski Kurs dla personelu technicznego banków tkanek organizowany przez Krajowe

Centrum Bankowania Tkanek i Komórek w Warszawie oraz Uniwersytet w Barcelonie w

ramach projektu unijnego. Zainteresowania inżynierią tkankową oraz substytutami skóry

zaowocowały udziałem w 5 wieloośrodkowych programach naukowo - badawczych oraz

opieką nad dwoma przewodami doktorskimi pracowników banku tkanek w charakterze

promotora pomocniczego.

Pacjenci u których doszło do rozległego urazu oparzeniowego obejmującego pełną

grubość skóry często wymagają zastosowania alternatywnych metod zamknięcia ran po­

wstałych na skutek głębokiego wycięcia tkanek martwiczych. Z fizjologicznego punktu

widzenia optymalną metodą zamknięcia ubytków po głębokiej resekcji martwicy jest

przeszczep autologiczny skóry. Niestety w praktyce klinicznej bardzo często nie można

przeprowadzić takiej procedury. W takich sytuacjach obecnie wykorzystuje się skórę al lo-

51r. 23

Page 24: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

gen i cz ną pobraną ze zwłok. Allogeniczna skóra wykorzystywana jest jedynie jako opatru­

nek czasowy w przypadku oparzeń pełnej grubośc i skóry, do czasu odpowiedniego przy­

gotowania podłoża dla przeszczepu autologicznego lub przeszczepu komórek hodowla­

nych in vitro keratynocytów lubi i fibroblastów. Przeprowadzone w Centrum Leczenia

Oparzeń badania nad zastosowaniem skóry allogenicznej dowiodły iż, pokrycie rany skórą

allogeniczną chroni nieuszkodzone komórki przydatków skórn ych, a tym samym wspo­

maga proces gojenia się ran , stanowiąc jednocześnie barierę mechaniczną przed zakaże­

niem . Oprócz tego wśród zalet wynikaj ących ze stosowania allogenicznych bios ta tycz­

nych przeszczepów skórnych autorzy badani a wymienili również: zniesienie bólu, ochro­

nę ran y przed nadmierną utratą wody i elektrolitów oraz ochronę przed pogłębianiem s i ę

stopnia oparzenie. W badaniu okazało się równ ież , iż stosowanie przeszczepów alloge­

nicznych skraca czas hospitalizacji oraz zmniejsza liczbę wykonanych zabiegów poprzez

dobre przygotowanie podłoża do wolnego przeszczepu skóry pośredniej grubości [10] .

Innym substytutem biologicznego pochodzenia jest przeszczep ksenogeniczny przygo­

towany ze skóry zwierzęcej, najczęściej ze świni. Przeszczep ten jest również traktowany

jako opatrunek czasowy. Jako członek wieloośrodkowego i wielodyscyplinarnego zespołu

naukowo-badawczego brałam udział w programie nad opracowaniem innowacyjnej tech­

nologii wykorzystania tkanek transgenicznych świń dla celów biomedycznych ( akronim

"MEDPIG"). Jednym z wielu celów tego badania było m.in. zastosowanie skóry pozyski­

wanej ze świń transgenicznych w zabezpieczaniu ran oparzeniowych. Opracowano złożo­

ny opatrunek składający się z kilku warstw tj . skóry właściwej od transgenicznej świni

oraz błon hydroże l owych z chitosanu oraz alginianu , który nas tępnie stosowano na ran y

oparzeniowe będące na różnych etapach gojenia. Stwierdzono przyspieszenie czasu goje­

nia rany po nałożeniu testowanego opatrunku na czystą powierzchnię , np. po pobraniu

skóry do przeszczepu autologicznego w porównaniu z tradycyjnymi metodami zaopatry­

wania tego typu ran . W miej scu aplikacj i nie obserwowano reakcji odpowiedzi typu ostre­

go odrzucania przeszczepu. Wzbogacenie specjalnie opracowanego opatrunku o warstwę

hodowanych in vitro autologicznych lub allogenicznych komórek nabłonkowych mogło

by pozwalać na zamknięcie każdego rodzaju ran, tj . oparzeniowej pośredniej grubośc i .

oparzeniowej pełnej grubości ( po wycięciu tkanek martwiczych ) , jak również ran prze­

wlekłych [ll].

Alternatywnym podejściem w leczeniu oparzeń o dużej powierzchni skóry, gdzie ma­

my do czynienia z niedoborem pól dawczych lub ich brakiem , jest hodowla autologicz­

nych komórek naskórka. Przeszczepy komórkowe hodowlanych in vitro keratynocytów i

SIr. 24

Page 25: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

fibroblastów stanowią obecnie najbardziej zaawansowaną terapie w leczeniu oparzeń. Ke­

ratynocyty nanoszone na ranę w postaci zawiesiny komórek tworzą ogniska i nie jest

możliwa precyzyjna kontrola ich rozmieszczenia dlatego wymagają zastosowania dodat­

kowych syntetycznych, półsyntetycznych bądź biologicznych substytutów skóry wła­

ściwej opracowanych dzięki inżynierii tkankowej. Podczas wieloletniej pracy w Centrum

leczenia oparzeń brałam udział w różnych badaniach , które skupiały się wokół poszuki­

wall idealnej procedury aplikowania na ranę wyhodowanych komórek. Jedna z prac doty­

czyła sprawdzenia czy zastosowanie koncentratu leukocytarno płytkowego może być

optymalną metodą nanoszenia komórek na przygotowaną ranę . Zastosowanie przeszcze­

pów w wykorzystaniem hodowlanych in vitro komórek naskórka i skóry właściwej zawie­

szonych w koncentracie bogato leukocytarno płytkowym PRLG pozwala na przyspiesze­

nie procesu naskórkowania , co w konsekwencji prowadzi do zamknięcia ran oparzenio­

wych. Inna technika polega na wzbogaceniu hodowlanymi in vitro keratynocytami i fibro­

blastami zawieszonymi w zagęszczonej autologicznej masie trombocytarno -Ieukocytarnej

autologicznego siatkowego wolnego przeszczepu skóry pośredniej grubości [12).Kolejną

metodą, która pozwala na przeprowadzenie przeszczepu komórek jest wykorzystanie ma­

tryc jako zamienników skóry właściwej. Jako matrycę można wykorzystać np. sterylizo­

waną radiacyjnie skórę allogeniczną. Z grupą współpracowników z banku tkanek w Sie­

mianowicach Śląskich podjęli śmy próbę zastosowania takiej matrycy, która nie wykazy­

wałaby immunogenności a po zasiedleniu jej komórkami biorcy, stała by się integralna

częścią organizmu. Początkowo prace skupiły się na analizie dostępnych metod wykorzy­

stywanych w procesie otrzymywania acelluralnych matryc skóry. Efektem tych prac była

publikacja szeroko omawiająca badany obszar. [13).W kolejnym etapie prace zespołu do­

tyczyły oceny metody leczenia ran oparzeniowych z zastosowaniem samodzielnie wypro­

dukowanego żywego substytutu skóry pozbawionego komórek w połączeniu z autologicz­

nymi lub allogenicznymi komórkami skóry. Do produkcji pozbawionych komórek skór­

nych matryc użyto zdeponowanych w banku tkanek allogenicznych , biostatycznych prze­

szczepów skóry ludzkiej . Skórę allogeniczną pobierano od dawców zmarłych w czasie

pobrań wielonarządowych , a nas tępnie opracowywano zgodnie z obowiązującymi regula­

cjami prawnymi. Na podstawie analizy wyników pracy badawczej Centrum Leczenia

Oparzeń wytypowano optymalną, własną metodę usuwania komórek z matryc skórnych

zasiedlanych następnie wyhodowanymi komórkami i przeszczepianymi na przygotowane

wcześniej rany oparzeniowe. Skuteczność uzyskanych wyników była potwierdzona kli­

nicznie, histopatologiczn ie, mikrobiologicznie jak również przy zastosowaniu mikroskopu

str. 25

Page 26: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

sil atomowych [14,15]. Innym bardzo obiecującym sposobem hodowli jest hodowla ko­

mórek naskórka in vitro w postaci płata lub arkusza, które naklada się na odpowiednio

przygotowaną ranę. Dla osiągnięcia tego celu niezbędna jest matryca, która będzie bio­

zgodna dla keratynocytów jak również będzie biodegradowalna. Poszukiwanie takiej me­

tody stało się celem dwóch projektów przeprowadzonych we współpracy Centrum Le­

czenia Oparzeń z Centrum z Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii

Nauk w Zabrzu, Politechniką Łódzką i Śląskim Uniwersytetem Medycznym pod tytułem :

"Tennosterowalne polimery biozgodne jako zamienniki skóry do leczenia oparzeń i ran" (

Akronim "DERMOSTIM") oraz kontynuacją w projekcie pl. "Nośniki polimerowe do

termicznie kontrolowanego wytwarzania i oddzielania arkuszy skóry i nabłonka" ( Akro­

nim "POL YCELL") przy współudziale tych samych beneficjentów oraz dodatkowo firmy

"Euroimplant". Materiały wrażliwe na czynniki środowiska tj. posiadające zdolność od­

wracalnej zmiany swoich właściwości w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne, reprezentują

jedną z najbardziej obiecujących klas materiałów. Polimerowe "inteligentne materiały"

mogą reagować na takie czynniki jak: pH, temperatura, światło lub inne bodźce che­

miczne czy biologiczne, co w konsekwencji umożliwia szeroki zakres zastosowań m.in.

w inżynierii tkankowej. Polimery syntetyczne stosowane w inżynierii tkankowej powinny

być nietoksyczne, łatwo dostępne oraz relatywnie tanie w produkcji . Pierwszy z opisanych

wyżej projektów polegał na poszukiwaniu takiego polimeru, który spełniałby oczekiwania

jako materiał, który umożliwia wzrost i namnażanie się komórek in vitro , w przypadku

drugiego projektu jego celem było sprawdzenie czy stworzony polimer będzie termoste­

rowalny pod wpływem temperatury oraz czy ułatwi adhezję wyhodowanych na nim ko­

mórek do przygotowanego podłoża rany [16]. Wyniki wieloletnich badat\ doprowadziły

do uzyskania patentu "Sposób wytwarzania podłoża z powłoką termoczułą, podłoże z po­

włoka termoczułą oraz jego zastosowanie" , udzielonego przez Intellectual Properyty Of­

fice w dniu 25.09.2015 r.o zakresie obowiązującym na terytorium Unii Europejskiej.

Ograniczenia terapeutyczne związane z leczeniem m.in. oparzeń twarzy zainicjowały

poszukiwania alternatywnych metod definitywnego ich zamknięcia. Jedną z nich okazały

się omówione w cyklu prac stanowiących moje osiągnięcie naukowe opatrunki z biocelu­

lozy bakteryjnej. Jednak możliwości , które oferuje posiadanie w strukturze szpitala zajmu­

jącego się leczeniem ran oparzeniowych oraz ran przewlekłych banku tkanek pozwoliły na

podjęcie próby wykorzystania blony owodniowej. Ludzka owodnia w leczeniu oparzeń

stosowana jest od 19 10 roku lecz jej zastosowanie dotyczyło jedynie oparzet\ rogówki.

Zespół pracowników Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich, którego je-

str. 26

Page 27: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

stem czlonkiem podjąl próbę poszerzenia wykorzys tania tego materialu biologicznego w

klinice oparzeń. Błona owodniowa cechuje się unikalnymi właściwościami takimi jak :

dobra adhezja do rany, przyspieszenie angiogenezy, inhibicja aktywności protez, polimor­

fonuklearów , co wiąże si ę z przyspieszeniem nabłonkowania i gojenia ran bez pozosta­

wiania blizn. Co więcej opatrunek z błony owodniowej spełnia większość oczekiwal\ sta­

wianych idealnemu opatrunkowi. Jest łatwo dostępnym i tanim materiałem biologicznym.

Prace kliniczne nad wykorzystaniem opatrunków z ludzkiej owodni w przypadku leczenia

oparzeń dowiodły jej wysokiej skuteczności zależnej jednak od czasu utrzymywania na

ranie, głębokości urazu, powierzchni oparzenia oraz jego lokali zacj i [17,18).

Co raz większe zainteresowanie w tematyce leczenia oparzeń i ran przewlekłych przy

wykorzystaniu możliwośc i inżynierii tkankowej wzbudza zastosowanie komórek macie­

rzystych. Podjęte w Centrum Leczenia Oparzeń próby wykorzystania mezenchymalnych

komórek macierzystych pozyskiwanych z tkanki tłuszczowej dowiodły, że u chorych opa­

rzonych tkanka tłuszczowa nie jest łatwo dostępnym źródłem otrzymania komórek macie­

rzystych. Najdłuższym etapem choroby oparzeniowej jest faza katabolizmu, gdzie do­

chodzi do największej liczby powikłań a sami chorzy są wyniszczeni. Pobranie tkanki

tłuszczowej metodą liposukcji w ilości minimalnej koniecznej do przeprowadzenia pro­

cedury pozyskania komórek macierzystych w wielu sytuacjach jest niemożliwe. Poten­

cjalnym źródłem mezenchymalnych komórek macierzystych może być krew pępowinowa

, czy tkanka łączna otaczająca naczynia krwionośne pępowiny tzw. galareta Whartona ,

jak również sama błona owodniowa. Zagadnienie to było tematem rozprawy doktorskiej

pl. "Wykorzystanie owodni ludzkiej jako nieinwazyjnego i łatwo dos tępnego źródła ko­

mórek macierzystych w leczeniu ran oparzeniowych" pracownika banku tkanek, gdzie

pełniłam funkcję promotora pomocniczego. Praca ta zainicjowała dalsze badania nad wy­

korzystaniem komórek macierzystych pozyskiwanych z owodni. Komórki te wykazują

duży potencjał pluripotencji i dużą zdolność do proliferacji. Aby jednak otrzymane w ten

sposób komórki mogły być wykorzystane w inżynierii tkankowej do leczenia ran prze­

wlekłych i oparzeniowych należało stworzyć protokół ich pozyskiwania. Wraz z zespołem

innych badaczy z Centrum Leczenia Oparzeń podjęłam prace mające na celu wystandary­

zowanie izolacji owodniowych komórek macierzystych z wyborem optymalnego czasu

transplantacji i metod aplikacji komórek u pacjentów oparzonych zgodnie z wytycznymi

Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP).W trakcie badań przeanalizowano różne metody

izolacji oraz hodowli komórek macierzystych owodni. W dalszym etapie wytypowano

naj korzystniejsze punkty w czasie trwania hodowli do przeprowadzenia kontroli jakośc i.

str. 27

Page 28: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

Zdefiniowano optymalny pasaż do przeszczepu oraz narzędzie do transferu komórek. Wy­

niki tych prac są kompletne i pozwalają na wdrożenie komórek macierzystych owodni do

praktyki klinicznej [19].

Omawiane prace:

10. Kitala D. , Kawecki M. , Klama-Baryła A., Labuś W., Kraut M" Głik J., Ryszkiel 1. , Ka­

wecki M.P. , Nowak M., Allogeneic vs autologOlls skin graf ts in the tllerapy ot' patients

wi th bum injuries. Retrospective, open-lab c1inical study with pair matching (DOI:

1O.17219/acem/6 1961). Advances in Clinieal and Experimental Medicine 20 16, 25 , 5,

923-929 . (JF: 1,179, MNiSW: 15 pkt.)

II . Cieślik K, Kawecki M, Glik J, Klama-Baryła A, Sopolski P, Nowak M, Dziurzyi\ska I:

Zastosowanie skóry świń transgenicznych jako opatrunku w leczeniu oparzel' . W: Smo­

rąg Z, Słomski R, Cierpka L. (red.): Biotechnologiczne i medyczne podstawy kseno­

transplantacj i. Ośrodek Wydawnictw Naukowych PAN, Poznai\ 2013, s. 431-445

.(MNiSW: 4 pkt).

12. KIama-Baryła A. , Kraut M. , Labuś W., Maj M., Kawecki M. , Nowak M. , Glik J., Ci­

chowski A., Szydło A., Les iak M. , Anioł J., Sieroi\ A.L. Application of platelet leuko­

cyte-rich gel in in vito cultured autologous keratinocyte graf ts. The Journal of Orthopae­

dics Trauma Surgery and ReIated Research. 201 1, 2(22), 77-86. (MNiSW: 5 pkt.)

13. Kawecki M, Labuś W, KJama-Baryla A, Kitala D, Kraut M, Glik J, Misiuga M, Nowak

M, Bielecki T, Kasperczyk A.: A review of deceIIurization methods caused by an urgent

need for quality control of cell-free extraceIIular matri x' scaffoIds and their role in rege­

nerative medicine. J Biomed Mater Res B AppIBiomater. 2018 : Vol.l06B, p.909-923,

doi: 1O.1002/jbm.b.33865. (1F:3,373, MNiSW: 30 pkt.)

14. Labuś W., Kawecki M., Glik J., Maj M., Kitala D., Misiuga M., KJama-Baryła A., KraUl

M., Nowak M.: Own experience from the use of a substitute of an aIIogeneic aceIIular

dermai matri x revitalized with in vitro cu ltured skin celI s in c1inical practice. Polski Prze­

g ląd Chirurgiczny. 20 15, 87, 10, 5 13- 521. (MNiSW: 14 pkt.)

15. Labuś W, Glik J, Klama-Baryła A, Kitala D, Kraut M, Maj M, Nowak M, Misiuga M,

Marcinkowski A, Trzebicka B, Poloczek R, Kawecki M.: Atomie force microscopy in the

production of a biovital ski n graf t based on human acellular dermaI matrix produced in­

house and in vitro cu ltured hmnan fibroblastsJ Biomed Mater Res B2018 : Vol. 106, No.

2, p.726-733 doi: 10.1002/jbm.b.33883. (IF:3,373, MNiSW: 30 pkt. )

16. Kawecki M. , Kraut M. , KJama-Baryła A. , Labuś W., Kitala D. , Nowak M. , Glik J.,

Sieroń A. L. , Utrata-Wesołek A., Trzebicka B., Dworak A. , Szweda D.: Transfer of fi­

broblast sheets cultured of thermoresponsive dishes with membranes. J Mater Sci: Mate­

rials in Medicine (ISSN: 0957-4530) , 2016, Vol. 27, Issue 6, III. DOI: 1O.1007/s I0856-

016-5718-1 (IF: 2,325, MiNSW: 30 pkt.)

SIr. 28

Page 29: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

17. Gierek M. , Kawecki M. , Mikuś K., Glik J., Klama-Baryła A., Hoff- Lenczewska D ..

Nowak M.: Use ot' human amniotic membrane in treatmenl of bums / Zastosowanie ludz-

ki ej Błony owodniowej w leczeniu oparzeli. The Joumal ot' Orthopaedics Trauma Sur­

gery and Relaled Research. 2012, 3(29), 70-75. (MNiSW: 5 pkt.)

18. Gierek M., Mikuś K., Kawecki M. , Glik J., Hoff-Lenczewska D .. Nowak M.: The Ireat­

ment of bums wounds with human amniotic membran e dressings in the Cenll'e for the

Trealment ot' Bums in Siemianowice Ś l ąskie - own experience / Leczenie oparze 11 przy

użyciu opatrunków z ludzkiej owodni w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach

Ślaskich - doświadczenia własne. The Journal of Orthopaedics Trauma Surgery and Re­

lated Research. 20 12, 3(29), 76-83. (MNiSW: 5 pkt.)

19. Kitala D. Kawecki M, Klama-Baryła A, Labuś W, Glik J, Kraut M, Misiuga M. Nowak

M.: The Isolalion and Production of a Ready-to-Use Product (t he Amniotic Stem Celi

Culture) in Accordance with GMP Regulations. Stem Cells 2017Vol. 26, No. 9, p.694-

707doi: 1O.l089/scd.2016.0198.(IF: 3,315, MNiSW: 35 pkt.)

5.1.3. Zastosowanie procedur małoinwazyjny w przebiegu gojenia się ran

Trzecim obszarem moich zainteresowań naukowych są procedury małoinwazyjne

wspomagające proces leczenia oparzeń i ran przewlekłych. Procedury takie jak hyperbaria

tlenowa. miejscowa terapia podciśnieniowa czy hydrochirurgia zn ajdują coraz szersze za­

stosowanie w medycynie.

W 2006 roku w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich otwarto pra­

cowni ę Hiperbarii Tlenowej chociaż szpital posiadał już wcześniej dwie komory hiperba­

ryczne jednoosobowe, stąd niektóre publikacje dotyczące tej metody leczniczej w których

byłam współautorem pojawiały się wcześniej. Odzyskiwanie przez medycynę hiperba­

ryczną pola terapeutycznego jest faktem ostatnich dekad. Medycyna fizykalna przeżywa

obecnie drugą młodość, co jest pochodną wykorzystania nowoczesnych badań podsta­

wowych i doświadczalnych, które umożliwiły znalezienie przesłanek fizjologicznych i

patofizjologicznych do wykorzystania tych metod w praktyce klinicznej. Moja osobista,

autentyczna fascynacja naukowa związana z hiperbarią tlenową rozpoczęła się w momen­

cie, kiedy pierwsi pacjenci hospitalizowani w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowi­

cach z powodu oparzeń i ran przewlekłych byli poddani terapii tlenem hiperbaryczny.

Efekty terapeutyczne na które nie trzeba było długo oczekiwać były spektakularne w le­

czeniu chorych z ranami oparzeniowymi, ostrymi i przewlek.łymi w przebiegu różnych

chorób.W 2006 roku wraz z grupą naukowców z Katedry i Klinik.i Chorób Wewnętrznych ,

Angiologii i Medycyny fi zykalnej jeszcze ówczesnej Śląskiej Akademii Medycznej w By-

str. 29

Page 30: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik au{or4erar

tomiu oraz Katedrą i Kliniką Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej tyjże

samej Uczelni napi saliśmy pierwszy w Polsce podręcznik z zakresu medycyny hiperba­

rycznej. W książce tej oprócz rozdziału dotyczącego podstaw fizycznych medycyny hi­

perbarycznej znalazł się również rozdział dotyczący badań doświadczalnych i zastosowa­

nia klinicznego opisywanej metody. Jestem autorką dwóch rozdziałów w omawianej po­

zycji tj. "Wpływu hiperbarii tlenowej na gojenie się ran" oraz "Zastsosowania hiperbarii

tlenowej w leczelliu oparzeli[20]. Pozostałe prace których byłam współautorem w zakre­

sie omawianej tematyki dotyczyły oceny skuteczności zastosowania hiperbarycznej terapii

tlenowej w przypadku trudno gojących się ran pourazowych, owrzodzeń troficznych pod­

udzi, zespołu stopy cukrzycowej, zastosowania w kompleksowym leczenia oparzeń elek­

trycznych oraz wpływu HBO na gojenie się ran oparzeniowych zaopatrzonych przeszcze­

pami ze skóry allogenicznej[21,22,23,24, 2S].Od 2008 roku swoje zainteresowania na­

ukowe poszerzyłam o wykorzystanie innej małoinwazyjnej metody wspomagającej proces

leczenia ran czyli Miejscowej Terapii Podciśnieniowej (MTP). Pierwsza praca, której by­

łam współautorem dotyczyła oceny zastosowania miejscowej terapii podci śnieniowej w

różnego typu ranach przewlekłych. W pracy tej udowodniono, i ż MTP dobrze wspomaga

chirurgiczne leczenie ran po oparzeniach elektrycznych, urazach termiczno- zmiażdże­

niowych oraz w wybranych przypadkach ran zakażonych. Metoda ta pozwala na dobre

przygotowanie podłoża celem wykonania wolnego przeszczepu skóry pośredniej grubości

oraz wspomaga proces jego wgajania. Zastosowanie metody skraca czas gojenia się ran,

zmniejsza ryzyko amputacji kończyn i/lub ogranicza zakres amputacji [26]. W 2015 zo­

stałam zaproszona przez Profesora Tomasza Banasiewicz z Uniwersytetu Medycznego im.

K. Marcinkowskiego w Poznaniu do grupy autorów piszących pierwszą w Polsce i jedną z

nielicznych na świecie książkę pl. "Terapia podciśnieniowa ran". Mój udział w pisaniu tej

książki polegał na opisaniu zastosowania miejscowej terapii podci śnieniowej w oparze­

niach [27].

Omawiane prace:

20. Wplyw hiperbarii tlenowej na gojenie się ran. W: Sierot\ A, Cieślar G, Kawecki M. (red):

Zarys medycyny hiperbarycznej . Bielsko-Biala, 2006, s. 133-139. (MNiSW: 3 pkt.)

21. Grabowski T. , Szymańska B., Kawecki M., Knefel G. , Wróblewski P., Nowak M., Glik

J. Majewski K., Sierot\ A. : Rola tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu trudno gojących

się ran pourazowych. Leczenie Ran, 2005, 4, 91-94. ( MNiSW: 6 pkt.)

22. Kawecki M. , SierOll A. , Glik J., Nowak M., Szymatlska B., Knefel G.: Rola hiperbarii

tlenowej w leczeniu chirurgicznym troficznych owrzodzeń podudzi , spowodowanych

str. 30

Page 31: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Ju styna Glik autoreferat

przewlekłą niewydolnością żylną. Balneologia Polska. 2006, 3, 150-155. (MN/SW: 6

pkt.)

23. Knefel G. , Kawecki M., Szyma'lska B. , Nowak M., Glik J., Cieś l ar G. , Sierorl A.: Hiper­

baryczna terapia tlenowa jako uzupełnienie chirurgicznego leczenia zespołu stopy cu­

krzycowej. Inżynieria Biomedyczna. Acta Bio-Optica et Informati caMedica, vol. 14, m

112008. 47-50. (MNiSW: 6 pkt.)

24. Knefel G., Kawecki M., Szyma'lska B., Nowak M. , Glik J., Cieślar G., Siero.l A.: Wyko­

rzystanie hiperbarycznej terapii tlenowej (HBO) w kompleksowym leczeniu oparze'l

elektrycznych. In żynieria Biomedyczna. Acta Bio-Optica et lnformatica Medica, vol. 14,

m 1/2008. 103- 106. (6 pkt. MNISW)

25. Misiuga M., Glik J., Kawecki M. , OziurzY'lska 1. , PIes M. , Labuś W., Nowak M.: The

effect of hyperbaric oxygen therapy on bum wounds covered with skin allografts. The

Joumal of Orthopaedics Trauma Surgery and Related Reaserch (ISSN 1897-2276), I (38)

2016, s. 17-27. (MNiSW:7 pkt.)

26. Mierzewska-Cisowska A., Kawecki M. , Nowak M. , Glik J., Podlewski B. , Siero.l A.:

Application of negative pressure wound management in the treatment of bum and diffi­

cult wounds. The Journal of Orthopaedics Trauma Surgery and Related Research. 2008,

3( II), 85-95. (MNiSW6 pkt.)

27. Kawecki M, Glik J, Piskorz M, Ebisz R: Terapia podciśnieniowa w oparzeniach. W: Ba­

nasiewicz T, Zielir\ski M (red.): Terapia podci śnieniowa ran. Termedia 2015, s. 135-141

(MNiSW: 4 pkt).

5.2. Działalność naukowo-badawcza

Brałam udzial w S projektach naukowo - badawczych:

I. Tytuł projektu Unii Europejskiej: "DERMOSTIM. Termosterowalne polimery bio­

zgodne jako zamienniki skóry do leczenia oparzeń i ran". Mini sterstwo Rozwoju Re­

gionalnego. Program Unii Europejskiej "Innowacyjna Gospodarka". Oś priorytetowa:

"Badania i rozwój nowoczesnych technologii". Projekt zatwierdzony i realizowany od

kwietnia 2009. Projekt wspólny Centrum Leczenia Oparzeń z Centrum Materiałów

Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu , Politechniką Łódzką i

Śląskim Uniwersytetem Medycznym. Zakończony we wrześniu 2012.

2 . Ty tu! projektu: "Uzyskanie transgenicznych świń jako dawców tkanek i narządów do

transplantacji u ludzi oraz ich charakterystyka biotechnologiczna, fizjologiczna i me­

dyczna" Nr N R12 0036 06/2009. NCBiR

3. Ty tu! projektu: "POL YCELL". Nośniki polimerowe do termicznie kontrolowanego

wytwarzania i oddzielania arkuszy skóry i nabłonka". Narodowe Centrum Badań i

Rozwoju. Umowa nr PBS I/B9/1 0/1012 z dn. 18.12.2012. Projekt realizowany w ra­

str. 31

Page 32: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

mach programu badali stosowanych w ścieżce B, wspólnie z Centrum Materiałów Po­

limerowych i Węglowych PAN, Śląskim Uniwersytetem Medycznym, Politechniką

Łódzką oraz firmą Euroimplant SA.

4. Tytuł projektu: "System diagnostyczny wspomagający proces leczenia ran oparzenio­

wych i przewlekłych "NCBiR Nr 13-0124-10/2010. Projekt realizowany wspólnie

z Politechniką Śląską w Gliwicach - Centrum Inżynierii Biomedycznej.

5. Tytuł projektu: "Opracowanie innowacyj nej technologii wykorzystania tkanek trans­

genicznych świIl dla celów biomedycznych". Okres reali zacji: 2014-2016. Charakter

udziału: CLO Wykonawca, Członek Konsorcjum. Projekt wspólny z Instytut Zootech­

niki Państwowy Instytutu Badawczy, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu - Katedra

Biochemii i Biotechnologii. Instytut Genetyki Człowieka PAN, Uniwersytet Medycz­

ny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im.

Zbigniewa Religi w Zabrzu. MEDPIG, nr umowy INNOMED/ I/17/NCBiR/2014

z dn. 30.12.2014 r.

Jestem współtwórcą 2 wynalazków, którym udzielono patenty:

I. Tytuł wynalazku: "Sposób wytwarzania podłoża z powłoką termoczułą, podłoże z po­

włoka termoczułą oraz jego zastosowanie" .Zakres terytorialny ochrony patentowej

na obszarze Unii Europejskiej , udzielony przez lntellectual Properyty Office

w dniu 25.09.20 15 r.

2. Tytuł wynalazku: "Sposób otrzymywania acelularnej skóry do przeszczepów tkanko­

wych". Zakres terytorialny ochrony patentowej na obszarze Rzeczypospolitej Pol­

skiej, udzielony przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 15.06.2016 r.

Jestem członkiem Polsk iego Towarzystwa Leczenia Ran oraz Polskiego Towarzystwa

Leczenia Oparzell i Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Epidemiologicznych.

W latach 2012- 2017 byłam redaktorem tematycznym i recenzowałam prace naukowe

publikowane w czasopi śmie The Journal of Orthopaedics Trauma Surgery and Related

Reaserch.

Współpracowałam naukowo z:

l. Gesellschaft fur Biotechnologische Forschung mbH, kierowaną przez prof. Vi tora A.,

P. Martins Dos Santos w Brunschweigu : prace nad ekspresją genów i epidemiologią

str. 32

Page 33: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Juslyna Glik aulorefera/

pałeczk i ropy błęk itnej podczas infekcji ran oparzeniowych, wyniki publikowane w

czasopismach zagranicznych umieszczonych na li ście Filadelfijskiej.

2. Instytutem Biochemii Technicznej Politechniki Łódzkiej kierowanym przez Prof.dr

hab. Stanisława Bieleckiego. Współpraca dotyczyła badań klinicznych nad

zastosowaniem opatrunku z celulozy bakteryjnej w leczeniu rany oparzeniowej.

Efektem badan było wdrożenie do produkcji innowacyjnego opatrunku.

3. Katedrą i Kliniką Chorób Wewnętrznych , Angiologii i Medycyny Fizykalnej ŚUM w

Bytomiu kierowaną przez Prof. dr hab. n. med. Aleksandra Sieronia, współpraca w

zakresie hy2perbarii tlenowej, rehabilitacji oparzonych, leczenia ran przewlekłych,

wyniki publikowane wielokrotnie w krajowych czasopismach i przedstawiane na

zjazdach, powstał podręcznik pt."Zarys medycyny hiperbarycznej" 2 wydania.

4. Katedrą Biologii Molekularnej i Genetyki Wydziału lekarskiego ŚUM w Katowicach

kierowaną przez Prof. dr hab. n. med. Aleksandra Ludwika Sieronia, współpraca w

zakresie biotechnologii , hodowli in vitro komórek i tkanek, konstruowania oraz

badania nowoczesnych opatrunków w leczeniu oparzeń, miedzy innymi z

zastosowaniem komórek macierzystych. Wyniki publikowane w czasopismach

zagranicznych umieszczonych na liście Filadelfijskiej oraz czasopismach krajowych,

na krajowych i zagranicznych zjazdach naukowych.

5. Narodowym Instytutem Leków kierowanym przez Prof. dr hab. n. med. Piotr Fiedor.

Współpraca dotyczyła wykorzystania trójwymiarowych matryc z celularnej skóry

allogenicznej w zaopatrywaniu ran różnego pochodzenia. Wyniki publikowane w

czasopiśmie zagranicznym oraz będące tematem rozprawy doktorskiej mgr Wojciecha

Łabusia "Ocena metod otrzymywania żywego przeszczepu z pozbawionej komórek

ludzkiej skóry allogenicznej zasiedlonej hodowanymi in vitro fibroblastami" ,której

byłam promotorem pomocniczym.

6. Zakładem Fizyki Medycznej Wydziału Matematyki , Fizyki i Chemii Uniwersytetu

Śląskiego, kierowanym przez prof. dr hab. Zofię Drzazgę. Wyniki badań

opublikowane na zjeździe za granicą oraz skonstruowanie i kliniczne wdrożenie

prototypowej aparatury, urządzenie uzyskało złoty medal na targach innowacji w

medycynie w Brukseli, w 2013 roku i wyróżnienie Ministerstwa Zdrowia Rumunii.

7. Wydziałem Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska Akademii Techniczno­

Humanistycznej w Bielsku-Białej, kierowanym przez Prof. ATH dr hab. Annę Pielesz.

Reali zacja programu naukowego pl. "Inhibitory Incydentu Oparzeniowego-analityka,

str. 33

Page 34: AUTOREFERAT - SUM · Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej (O l.1 0.2008 do 31.07.2014) Katedra Pielęgniarstwa ./ Śl ąski Uniwersytet Medyczny w Katowicach -Zakład

Justyna Glik autoreferat

badania porównawcze, poszukiwanie nowych modyfikatorów". Wyniki opublikowane

w czasopiśmie zagranicznym mieszczącym się na li ście Fi ladelifij skiej.

8. Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu

kierowanym przez Prof. dr .hab. Andrzeja Dworaka. Efektem współpracy były dwa

projekty naukowe oraz publikacja zagraniczna zmmeszczona w czasopiśmie

zagranicznym posiadającym punktację Impact Factor.

9. Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu kierowanym przez Prof. dr hab. n. przyr.

Ryszarda Słomskiego . Efektem współpracy był jeden projekt naukowo- badawczy,

powstał podręcznik pl. "Biotechnologiczne medyczne podstawy

ksenotransplantacj i. "

l O. Instytutem Fizyki im. Augusta Chelkowskiego Uniwersytetu Ś l ąskiego w Katowicach.

zastosowaniem termowizj i w diagnostyce ran Współpraca nad klinicznym

przewlekłych. Efektem jest praca opublikowana w polskim czasopiśmie

umieszczonym na li ście Filadelfij skiej .

str . 34