AUTORSKI PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ DLA … · skorygować wadę. Do najczęstszych wad postawy należą: plecy wklęsłe, plecy okrągłe, plecy płaskie, skoliozy oraz płaskostopie

AUTORSKI PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ

DLA KLAS I – VI SZKOŁY POSTAWOWEJ WPRZEŹMIEROWIE.

OPRACOWAŁA:MGR ANNA KOTLARCZYK

AUTORSKI PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ

DLA KLAS I – VI

WSTĘP

„Żadne lekarstwo nie zastąpi ruchu, ruch zastąpi każde lekarstwo” – prof. Wiktor

Dega.

Mając na względzie potrzeby i możliwości materialne w naszej szkole,

opracowałam program gimnastyki korekcyjnej dla klas I – IV. Uwzględniłam w nim

posiadaną bazę, cele kształcenia, zdrowotne, treści kształcenia, zadania szkoły,

działania wychowawcze, procedurę osiągania celów. Na bazie wieloletnich

doświadczeń (pracuję w szkole 18 lat), wykształcenia specjalistycznego – ukończyłam

kierunek Rehabilitacji Ruchowej AWF w Poznaniu, różnorodne kursy specjalistyczne

związane z tą dziedziną. W związku z bardzo dobrymi warunkami lokalowymi, dużą

ilością godzin (2 godziny na klasę nauczania początkowego i jedna godzina na klasy

starsze – tygodniowo). Możliwe jest bardzo skuteczne oddziaływanie zdrowotne w

zakresie gimnastyki korekcyjnej. Coraz więcej dzieci wymaga zdecydowanych i

systematycznych działań korekcyjnych, które mogą wpłynąć na ich prawidłowy rozwój,

skorygować wadę. Do najczęstszych wad postawy należą: plecy wklęsłe, plecy

okrągłe, plecy płaskie, skoliozy oraz płaskostopie. Bardzo ważna jest współpraca

rodziców, dopilnowanie wykonywania ćwiczeń w domu. W zależności od wieku,

zmienia się intensywność ćwiczeń, ilość powtórzeń, dobór przyborów i przyrządów.

I. CHARAKTERYSTYKA WAD POSTAWY

1. W płaszczyźnie strzałkowej: plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy okrągło wklęsłe,

plecy płaskie, boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza).

2. Wady klatki piersiowej: klatka piersiowa lejkowata, klatka piersiowa kurza, wadliwe

ułożenie łopatek.

3. Wady kończyn dolnych: koślawość kolan, szpotawość kolan, wady stóp (stopy

płaskie, płasko koślawe i szpotawe).

II. CELE KSZTAŁCENIA

1. Cele ogólne:

a. Skorygowanie istniejących zaburzeń w postawie ciała i doprowadzenie jej, o

ile to możliwe, do stanu prawidłowego.

b. Harmonijny rozwój organizmu dziecka poprzez uświadomienie potrzeby i

sensu dbania o własne ciało, prawidłową postawę, zdrowie, sprawność i

higienę.

c. Pozytywne podejście do świata, środowiska i własnej osoby.

d. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności i bezpieczeństwa za siebie i innych.

e. Uświadomienie dziecku i rodzicom istniejącej wady i wynikających z tego

zagrożeń.

2. Cele szczegółowe:

a. Likwidacja istniejącej wady lub zahamowanie jej rozwoju.

b. Kształtowanie odruchu prawidłowej postawy ciała w różnych pozycjach,

równomierne obciążanie stóp.

c. Podniesienie ogólnej sprawności, wydolności organizmu dziecka poprzez

ćwiczenia kształtujące, oddechowe, wytrzymałościowe oraz zabawy i gry

ruchowe z elementami ćwiczeń korekcyjnych.

d. Zapobieganie powstawaniu zaburzeń statyki ciała.

e. Poznanie prawidłowej postawy ciała, przyczyn i skutków powstawania wad

postawy.

f. Zwiększanie zakresu ruchów w stawach, wzmacnianie, wydłużanie czy

skracanie odpowiednich grup mięśniowych, posturalnych.

g. Nauka i utrwalanie prawidłowego oddychania podczas ćwiczeń.

h. Nauka ćwiczeń specjalnych – elongacyjnych, antygrawitacyjnych.

i. Nauka samokontroli wykonywanych ćwiczeń i utrzymania prawidłowej

postawy.

j. Uświadomienie rodzicom i dziecku jak ważna jest wiedza i umiejętności

związane ze zdrowiem i korekcją wady postawy.

III. BAZA SZKOŁY

Sala gimnastyczna, w której jest realizowany program do gimnastyki korekcyjnej

wyposażona jest w sprzęt specjalistyczny:

drabinka gimnastyczna z drążkiem,

poduszka piersiowa na drabinkę,

nakładka na drabinkę gimnastyczną,

ława korekcyjno – lecznicza,

ławka gimnastyczno – korekcyjna z uchwytami na ręce,

ławki gimnastyczne,

drążki gimnastyczne,

lustra ścienne z poręczami na różnych wysokościach,

lina zawieszona przy suficie,

sznurowa siatka skośna przymocowana do ściany i podłogi,

drabinki gimnastyczne – ławka rehabilitacyjna do akupresurowego leczenia

płaskostopia i koślawości pięt,

bloczki rehabilitacyjno – rekreacyjne,

uniwersalny korektor,

dyski rehabilitacyjno – rekreacyjne „ufo” do leczenia płaskostopia,

sprzęt drobny: laseczki, ciężarki, woreczki, piłki, szarfy, dywaniki, skakanki,

wałki.

IV. TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

1. Ogólne:

zapoznanie się z dokumentacją, przegląd skierowań i kart zdrowia dziecka,

omówienie przyczyn powstawania wad postawy, skutków i sposobów

zapobiegania,

nauka podstawowych pozycji wyjściowych do ćwiczeń,

przyjmowanie prawidłowej postawy we wszystkich pozycjach wyjściowych

do ćwiczeń,

ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach obręczy barkowej i

biodrowej,

nauka prawidłowego oddychania torem piersiowym, brzusznym i

mieszanym,

wzmacnianie mięśni grzbietu bez obciążenia,

ćwiczenia rozciągające mięśnie klatki piersiowej,

wzmacnianie odcinkowe mięśni brzucha bez obciążenia,

ćwiczenia rozciągające mięśnie kulszowo – goleniowe,

przyjmowanie prawidłowej postawy na sygnał – gry i zabawy,

ćwiczenia napięcia mięśni o zwiększonej intensywności i ilości powtórzeń,

rozciąganie mięśni odcinka lędźwiowego kręgosłupa,

ćwiczenia kończyn dolnych i stóp,

ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu, brzucha, pośladków, kończyn

dolnych i stóp według inwencji uczniów pod kontrolą nauczyciela,

ćwiczenia o zwiększonej intensywności z zastosowanie obciążeń lub oporu,

ćwiczenia stacyjne wzmacniające, rozciągające, zwiększające ruchomość w

stawach, mięśni klatki piersiowej, obręczy barkowej, karku, grzbietu,

brzucha, pośladków i stóp (forma stanowiskowa),

ćwiczenia elongacyjne i antygrawitacyjne,

kontrola i samokontrola przyjmowania prawidłowej postawy i wykonywanych

ćwiczeń (autokorekcja przed lustrem),

ćwiczenia oddechowe służące poprawie ruchomości i kształtu klatki

piersiowej, poprawie wydolności oddechowej,

systematyczna współpraca z pielęgniarką szkolną, rodzicami i

wychowawcami dzieci objętych gimnastyką korekcyjną.

2. Szczegółowe dla danej wady:

Plecy okrągłe(DR):

likwidacja dystonii mięśniowej,

nauka przyjmowania pozycji skorygowanej,

utrwalanie nawyku prawidłowej postawy,

odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego – ćwiczenia elongacyjne,

rozciąganie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych (mm piersiowych,

brzucha, zębatych przednich),

wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych (mm prostownika grzbietu

odcinka piersiowego, mm karku, mm ściągających łopatki, mm

pośladkowych i kulszowo – goleniowych),

hiperkorekcja nadmiernej kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej (na

uniwersalnym korektorze),

nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych,

ćwiczenia oddechowe i kinezjologiczne, ogólnieusprawniające

Plecy wklęsłe(DC):

likwidacja dystonii mięśniowej,




wzmacnianie mięśni osłabionych (mięśni: brzucha, półścięgnistego,

półbłoniastego, dwugłowego uda, pośladkowych, kulszowo – goleniowych,

ściągających łopatki),

rozciąganie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych (mięśni

prostownika grzbietu odcinka lędźwiowego, mięśni czworobocznych lędźwi,

mięśnia prostego uda, mięśnia biodrowo – lędźwiowego, mięśnia

czworobocznego grzbietu – część dolna),

hiperkorekcja nadmiernej lordozy lędźwiowej – uniwersalny korektor,



Plecy wklęsło- okrągłe (DC/DR):




zwiększenie ruchomości w stawach poszczególnych odcinków kręgosłupa,

rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych:

- w odcinku szyjnym (mięśnia prostownika grzbietu),

- w odcinku piersiowym (mięśnia piersiowego większego i mniejszego

zębatego przedniego),

- w odcinku lędźwiowym (mięsień czworoboczny lędźwi, biodrowo –

lędźwiowego, prostownika grzbietu),

- łydki, smukłego i prostego uda, przywodziciela wielkiego,

wzmacnianie mięśni osłabionych i rozciągniętych:

- w odcinku piersiowym (mięśni prostownika grzbietu, równoległobocznego,

czworobocznego, najszerszego grzbietu),

- w odcinku lędźwiowym (mięśni brzucha, pośladkowych),

- półścięgnistego, półbłoniastego, dwugłowego uda,

zabawy i gry ruchowe z elementami ćwiczeń korekcyjnych – jak przy

plecach okrągłych i wklęsłych,

Plecy płaskie:

zwiększenie ruchomości stawów kręgosłupa, szczególnie zgięcia w odcinku

Th (piersiowym),


wykształcenie fizjologicznej kifozy, lordozy i fizjologicznego

przodopochylenia miednicy,

wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych:

- mięśnia prostownika grzbietu w części C i L (szyjnej i lędźwiowej),

- mięśnia piersiowego (wielkich i małych),

- mięśnia zębatego przedniego,

- mięśnia czworobocznego lędźwi,

- mięśnia biodrowo – lędźwiowego,

- mięśnia prostego uda, mięśnia smukłego, przywodziciela wielkiego, łydki,

rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych:

- mięśnia prostownika grzbietu w odcinku Th,

- mięśni pośladkowych,

- mięśni brzucha,

- mięśnia półścięgnistego, półbłoniastego, dwugłowego uda,

- mięśnia równoległobocznego, czworobocznego grzbietu w części

środkowej i dolnej



Klatka piersiowa kurza (KLpK):

zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i jej rozmachu,

zwiększenie siły mięśni oddechowych,

kształtowanie toru oddechowego przeponowego (z akcentem na wydech),

ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy kończyny górnej i brzucha,

doskonalenie statyki ciała – ćwiczenia antygrawitacyjne,

utrwalenie prawidłowej postawy ciała – ćwiczenia mięśni posturalnych,

ćwiczenia ogólnorozwojowe podnoszące wydolność fizyczną oraz

sprawność ogólną.

Klatka piersiowa lejkowata (KLpL):

ćwiczenia ogólnorozwojowe zwiększające ruchomość w stawach i siłę

mięśniową,

ćwiczenia oddechowe – zwiększające pojemność i ruchomość klatki

piersiowej,

kształtowanie toru oddechowego piersiowego z akcentem na wdech,

redresja mięśni piersiowych i powięzi piersiowej,

wzmocnienie mięśni obręczy kończyny górnej grzbietu i brzucha,

ćwiczenia rozprężające klatkę piersiową,

utrwalenie prawidłowej postawy ciała, ćwiczenia mięśni posturalnych,

Skolioza i postawy skoliotyczne (Sk):

(asymetria ramion i łopatek)


utrwalenie nawyku prawidłowej postawy,

odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego,

elongacja kręgosłupa (czynna i bierna, w różnych pozycjach niskich i

wysokich),

ćwiczenia dla przeciwdziałania utraty fleksyjności kręgosłupa (usztywnianiu

się kręgosłupa w części Th 7 – Th 12, ćwiczenia na uniwersalnym

korektorze),

wzmacnianie mięśni osłabionych i rozciągniętych (mięśni brzucha,

prostownika grzbietu odcinka piersiowego, pośladkowych, ściągających

łopatki, karku, obręczy barkowej),

ćwiczenia asymetryczne – redresja tkanek po stronie wklęsłej skoliozy

lędźwiowej i piersiowej,


ćwiczenia oddechowe,

zwiększenie aktywności ruchowej.

Płaskostopie (SS):

wyrobienie nawyku prawidłowego stawiania stóp w chodzie i biegu,

wyrobienie nawyku poprawnego trzymania się w staniu i siedzeniu,

ćwiczenia analityczne – wzmacniające poszczególne grupy mięśniowe

(mięśnie strzałkowe, piszczelowe, tylni, długie i krótkie zginacze palców i

palucha w odciążeniu),

ćwiczenia syntetyczne – aktywizujące wszystkie mięśnie stopy i podudzia,

ćwiczenia chwytne – aktywizujące głównie zginacze podeszwowe stóp,


ćwiczenia na przyrządach aktywizujących pracę mięśni stóp.

Koślawość kolan i stóp (KK, SS)

odciążenie stawów kolanowych,

zmniejszenie wagi ciała w przypadku otyłości,

wyrobienie nawyku i odruchu prawidłowego ustawienia obciążenia nóg i stóp

w chodzie i biegu,

nauka poprawnego stania,

ograniczenie minimum pozycji rozkrocznych (siadu płotkarskiego, siadu

klęcznego ze stopami i podudziami na zewnątrz),

wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych (mięśnie półścięgnisty,

półbłoniasty, krawiecki, smukły, głowy przyśrodkowej czworogłowego uda,

strzałkowego długiego, piszczelowego tylnego, zginaczy palców i palucha),

rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych (dwugłowego

uda, głowy bocznej i pasma biodrowo – piszczelowego),

utrzymanie pełnej sprawności ruchowej stawu kolanowego oraz wszystkich

stawów stopy,

przeciwdziałanie płaskostopiu,

nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych.

V. ROCZNY PLAN PRACYKształtowanie nawyku prawidłowej postawy ciała

1. Dokładne poznanie dziecka

konsultacja z pielęgniarką szkolną i analiza dokumentacji medycznej,

uwzględnianie zaleceń lekarzy, wywiad z rodzicami,

określenie odchyleń w postawie,

badania kontrolne – wzrokowa ocena sylwetki, elementów postawy,

uproszczone badanie ortopedyczne.

2. Nauka korygowania błędów postawy – indywidualizacja

nauka przyjmowania pozycji wyjściowych,

kształtowanie wyczucia prawidłowej postawy w różnych pozycjach, miejscu i

ruchu,

rozluźnienie i zwiększenie ruchomości w stawach z równoczesnym

wzmocnieniem odcinkowym,

stopniowe zwiększenie intensywności ćwiczeń,

nauka prawidłowego pogłębionego oddechu,

nauka ćwiczeń domowych.

Utrwalanie nawyku prawidłowej postawy

1. Zwiększenie intensywności ćwiczeń poprzez powtórzenia, zmienne tempo, opór,

mięśni obręczy barkowej, grzbietu, klatki piersiowej, kończyn dolnych, stóp, głowy i

pośladków.

2. Wyrabianie wytrzymałości.

3. Kontrola stopnia opanowania poszczególnych ćwiczeń.

4. Kontrola dokładności ruchu wykonywanego w określonej płaszczyźnie.

5. Nauka autokontroli, wyrobienie czucia własnego ciała i nawyku utrzymania go w

pozycjach skorygowanych.

6. Nauka kontroli przez współćwiczącego w celu wyczulenia dziecka na dostrzeganie

jakości ruchów i przyjmowanych pozycji.

7. Stałe egzekwowanie prawidłowej postawy w czasie ćwiczeń oraz w różnych

sytuacjach.

8. Badania postawy ciała i wskazania na okres wakacyjny.

9. Omówienie postawy dziecka na spotkaniach z rodzicami - „tydzień otwarty dla

rodziców”.

VI. OSIĄGNIĘCIE WYZNACZONYCH CELÓW PRZEZ:

dobór ćwiczeń korekcyjnych, ściśle dostosowanych do indywidualnych

potrzeb dziecka i określonej wady postawy,

zastosowanie urozmaiconych i oryginalnych form ćwiczeń środków

dydaktycznych, przyrządów i przyborów,

ścisła współpraca nauczyciela z rodzicami, pielęgniarką szkolną oraz

wychowawcami,

wyzwalanie radości u dzieci w czasie zajęć, eksponowanie ich osiągnięć i

postępów, miła i przyjazna atmosfera podczas ćwiczeń,

Stanowiskowa forma ćwiczeń z gimnastyki korekcyjnej realizowana w Szkole Podstawowej w Przeźmierowie

Zdjęcie 1: p.w. - Zwisy na drążkuruch: rozciąganie kręgosłupa i mięśni

Zdjecie 2:p.w - Zwisy na drążkuruch: skręty ugiętych kolan Zdjecie 3: p.w.- Zwisy na drążku

ruch: przyciąganie kolan do brzucha

Zdjęcie nr 4pw - siad skrzyżny przed lustrem – wdech zakładanie laseczki na kark, – wydech powrót laseczki na kolana

Zdjęcie nr 5 pw – leżenie na brzuchu

ruch– zakładanie laseczki na kark

Zdjęcie nr 6 pw - leżenie na brzuchu

ruch– przyciąganie ciężarków do ramion „skrzydełka”

Zdjęcie nr 7 i 8Ćwiczenie na ławeczce gimnastycznej z uchwytami:

mięśni brzucha – siadanie z pozycji leżącej,

mięśni grzbietu i obręczy barkowej w leżeniu na brzuchu( prostowanie i zginanie kkg w stawachłokciowych)

Zdjęcie nr 9Przeplatanka na siatce ukośnej

Zdjęcie nr 10Przechodzenie w zwisie na siatce ukośnej

Zdjęcie nr 11Ćwiczenia na uniwersalnym korektorze

Zdjęcie nr 12Ćwiczenia na ławce korekcyjno – leczniczej z piłką

(wyprost kkd do poziomu)

Zdjęcie nr 13Lina:

3. skoki „Tarzana”,4. wejście po linie.

Zdjęcie nr 14Przeciąganie się na plecach na ławeczce gimnastycznej

Zdjęcie nr 15Przeciąganie na brzuchu po ławeczce gimnastycznej „pod górkę”

Zdjęcie nr 16Przejazd na dywaniku pod przeszkodą

Zdjęcie nr 17Ćwiczenie oddechowe – pozycja wyjściowa na plecach, nogi ugięte w kolanach, ręce splecione na karku – przy wdechu, wydech – łączymy po skosie prawy łokieć z lewym kolanem

Zdjęcie nr 18Ćwiczenia stóp na trampolinie – odbicie z palców

Zdjęcie nr 19Ćwiczenia stóp na przyrządach „Ufo”

Zdjęcie nr 21Ćwiczenia na dużej piłce – leżąc na brzuchu

Zdjęcie nr 22Przejście po drabinkach gimnastycznych w bok na palcach

Zdjęcie nr 23Przekładanie woreczków palcami z koła „hula – hop”

Zdjęcie nr 24Ćwiczenia na bloczkach rehabilitacyjnych

Zdjęcie nr 25Autokorekta przed lustrem

Uwagi: - intensywność i ilość powtórzeń dostosowana do wieku dzieci,- dobór ćwiczeń indywidualnie do dziecka i jego wady,- ćwiczenia stóp wykonują wszystkie dzieci (dzieci z wadami stóp i kolan – zwiększonąilość powtórzeń),- dzieci z astmą oddechową wykonują wszystkie ćwiczenia ze zwróceniem uwagi nawdech i wydech (nauka pozycji ułatwiających oddychanie)- objaśnienia- kkg (kończyny górne) - kkd (kończyny dolne).

Opracowała: mgr A. Kotlarczyk

Documents

AUTORSKI PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ DLA … · skorygować wadę. Do najczęstszych wad postawy należą: plecy wklęsłe, plecy okrągłe, plecy płaskie, skoliozy oraz płaskostopie