Avukatlık Sözleşmesi ve Ücret - barobirlik.org.tr

AVUKATLIK SÖZLEMES VE ÜCRET
© Türkiye Barolar Birlii ubat 2020, Ankara
Türkiye Barolar Birlii Ouzlar Mah. Bar Manço Cad. Av. Özdemir Özok Soka No: 8
06520 Balgat – ANKARA
Tel: (312) 292 59 00 (pbx) Faks: 312 286 55 65
www.barobirlik.org.tr [email protected]
(0312) 229 64 54 - 230 54 50 Özveren Soka 25/B
Demirtepe - Ankara Sertifika No: 14251
Avukatlk Sözlemesi ve Ücret
Av. M. Haim Msr
Hayat dolu bir meslek duayenimizdi.
Onunla sohbet etme ansn yakalayanlar kendilerini krk yllk dostlarnn karsndaymçasna rahat hissederlerdi. Bir yandan onun nüktelerine gülerken, bir yandan mutlaka o sohbetten yeni bir eyler örenirlerdi.
Vatanna, ailesine, mesleine ve dostlarna smsk balyd.
Avukatlk mesleinin kalitesinin yükselmesi için canla bala çalt, yazd ve anlatt.
Türkiye Barolar Birlii Bakanl seçimleri srasnda, iki dönem yapt Gaziantep Barosu Bakanlnn deneyimiyle bana güç, moral ve destek veren önceki Disiplin Kurulu Bakanmz, sevgili aa- beyim, üstadm Avukat Haim Msr…
Onun “Avukatlk Sözlemesi ve Ücret” isimli bu eserine bambaka bir önsöz yazmtm. Ne yazk ki kitap baskya giderken, kötü ha- beri aldk. Arkasnda ailesini, dostlarn, meslektalarn ve her biri disiplinli emeinin ürünü olan eserlerini brakarak gitti.
Vefatndan bir gün önce Facebook paylamnda ünlü yazar Tolstoy’dan, kendi ifadesiyle “hayat sorgulatacak ders niteliinde” sözler paylamt. O sözlerden biri, “Varl bir ey kazandrmayan insanlarn, yokluu hiçbir ey kaybettirmez” idi.
Deerli büyüüm Avukat Haim Msr, varlyla hukuk camiasna, mesleimize, ailesine ve dostlarna çok ey kazandrd. Yokluu ile eksik kaldk.
Bu son kitabnda, onu sonsuzlua uurlayanlarn hissettiklerini ak- tardklar satrlar da bulacaksnz.
Mekân cennet olsun.
Türkiye Barolar Birlii Bakan
Deerli meslektalarmz,
Bu kitap, büyük bir idealin ürünü ve özgürlükçü avukatlk meslei adna eimin tüm meslektalarna son armaandr.
Eim Av. M. Haim Msr, ‘Çada Avukatlk Meslei’nin öncüsü oldu, Türkiye’de Disiplin Hukuku alannda öncü ve benzersiz çal- malara imza att.
Disiplin Hukuku Uzmanl ve ‘nsan Haklar Savunucusu’ mis- yonuyla, genç avukatlarmza tüm Türkiye’de saysz konferanslar verdi. Hayatn ve çalmalarn avukatlk mesleinin kurallarna uygun olarak gerçekletirilmesine adad. Emek verdii her alanda meslek ahlakn ve meslek kurallarn yaatt; rol model oldu.
En önemli ideali savunmann hak ettii deeri bulmasn salamak- t. Avukatlk mesleinin kutsallna sonsuz inanrd. Avukatlarn toplum için fark yaratan, donanml ve çalkan bireyler olduunu bulunduu her ortamda savunarak, meslein itibarn güçlendirme- yi misyon edindi.
Türkiye Barolar Birlii Eski Disiplin Kurulu Bakan olarak hukukun üstünlüünü, bilgiyi, akl, dayanmay öne çkararak cesaret ve kararllkla, Birlie ve Barolara ve Meslee deer yaratmak için u- rat. Atatürkçü, çada, demokratt ve bütünletirici oldu. nand her konuda kararl ve dik oldu.
Bu kitap, büyük bir gayretin ve esirgenmemi bir emein ürünü- dür. Kendisinin ‘son kitab’ olarak ifade ettii bu kitap sayesinde eimin mesleki gücünün yan sra salam karakteri ile ilgili pek çok kavrama bir kez daha tank oldum. Bilgisayar karsnda geçirdii uzun saatler boyunca son derece titizlikle ve sabrla aratrd her bilginin kaynana erimeye çalm, farkl meslektalaryla istiare ederek onlarn fikirlerine yer vermeye özen göstermiti.
VIII
Bu kitap büyük bir özverinin ürünüdür. Hastalm boyunca hasta- nede yanmdan bir dakika ayrlmayan eim, yaratt her vakitte bu kitaba odaklanarak bana ve kendisine umut oldu. Biz bunu hep ya- pardk, birbirimizin umudu olmaya ya da umudunu canl tutmaya çalrdk. Bu yüzden hep sevgiyle, gururla ve onurla yaadk. Eim tüm güzellikleri kendisinde tayan biriydi. Sevgi doluydu, herkesi çok sever, herkese özenle yardm etmeye çalrd. yi bir e, tüm çocuklar için vazgeçilmez harika bir baba, tüm dostlar ve tanlar için “babalarn babas” oldu. Benim hayat arkadam, tüm zorluklar beraber göüslediim kahramanmd.
Güçlü, savaç ve çalkan ruhunu ortaya koyduu bu kitap ile ilgili eim çok mutluydu. Soru-cevap eklinde düzenledii kitabn meslektalarna olacak yararna çok inanyordu. “Avukatlar bu kitab ellerinden düürmeyecekler” diyordu. Dilerim eimin bu son dilei gerçekleir ve siz meslektalarnn elinde bir rehber ve yolunda bir k olur.
Biliyorum ve diliyorum ki kitaplar onu ölümsüz klsn, deerleriyle hatrlansn, sevgi ve saygyla anlsn.
Hayatmza k saçt, kendi söylemiyle ‘Iklar çinde Uyusun’, ismi sonsuz olsun...
H. Asuman Msr
IX
ÖNSÖZ
Avukatlk mesleinin tarihsel geçmii yazl belgelerde M.Ö. VIII yüzylda yaayan Homeroso’un lyada destanna dayanr. Ücret ve sözleme o tarihten beri tartlagelen bir husustur. Roma hukukun- da “guato litis” yani ücret sözlemesi yasa vard. Bu da avukatn bamszl fikrinden çkmt. Çünkü böylesine bir ücret sözle- mesi ve ücretin avukata bamszln kaybettireceine inanlrd. Bu nedenledir ki Eski Roma’da avukatlar verdikleri hizmet karl uzunca bir müddet ücret alamadlar.
Avukatlk onur mesleiydi ve bu yüzden avukatlar hizmetleri kar- lnda bir ücret almyordu.
M.Ö. 43-MS. 17 yllarnda yaayan Roma’nn tannm avukat ve a- irlerinden Ovidus, “Güzel kadnlarn güzelliklerini satmalar ne kadar utanç verici ise, bir avukatn yardmn satmas da o kadar utanç vericidir” diyerek Eski Roma döneminde avukatlarn ücret almasnn onur krc bir davran olduunu ifade etmitir.
Zamanla hizmet karl ücret alnabilecei kabul gördü. Ancak, övalye Semins’in intihar olay sonras ücret hususunda çok sert önlemler alnmak zorunda kalnd. övalye Semins bir ihtilaf nedeniyle kendisine avukat vekil tayin eder. Avukat zamana göre oldukça yüksek saylan 100.000 Sesters ücret ister. övalye Semins ücreti kabul eder ve öder. Ancak avukatnn daha sonra kar tarafla anlap kendisini sattn görünce, avukatnn evinin önüne simge- sel olarak dikilen palmiye aacnda intihar eder.
Avukatlk ve ücret sorunu hep tartlagelmitir. Günümüzde durum gerçekten tam bir felakettir. Avukat ya hiç sözleme yapma- makta, ya da Avukatlk Yasas ve Borçlar Yasas’nda kamusal olarak düzenlenen sözleme koullarna uymamaktadr. Avukatlar sözle- me ve ücret konusunda oldukça bilinçsiz ve nerede ise kral çplak özdeyiini yaama geçirmektedirler. Emek sömürüsü had safhada, sorumluluk ise meslekten eder seviyeye gelmitir. Bakalarnn hakkn savunan avukat, kendisinin en temel gereksinimi olan ücret hususunda tam anlamyla savunmasz ve yalnzdr.
X
Bu kitabn yazl amac avukatlar ücret sözlemesinin gereine inandrmak, sözleme yaplmasn salamak, ücret hususunda çka- cak hukuksal tartmalarda kaynak olmak ve skça karlalan azil kurumuna açklk getirmek, özellikle hapis hakknn usulsüz kullanm nedeniyle olas sorunlar çözmek, yön göstermek amaçldr.
u an zmir Barosu’nda avukatlk yapan, yargç iken Adana Barosu’nun düzenledii bir etkinlikte tantm Murat Aydn’n 07.11.2015 tarihinde bana imzalayarak verdii 6. basm “Avukatlk Ücreti” isimli kitabndan yararlandm. Kendisine mesleim ve ah- sm adna minnettarm. Eserin bu hususta bavurulacak önemli kaynak olduunu belirtmek vicdani bir görevimdir.
Harika kütüphanesini bana tahsis eden Gaziantep Barosu Avukat Mehmet Balc’ya, içtihatlarn bulunmasna yardmc olan Avukat Bi- enk Çirkin ve Avukat Rümeyla Güzel’e, Ankara Barosu avukatlarn- dan Salih Akgül ve Kaya Yelek’e, katklarndan dolay teekkkürler.
Gaziantep barosunun tüm avukatlarna, “Avukatlk Disiplin Hukuku”,“Mitolojiden Günümüze Savunma”, “Güçlü Avukat, Güçlü Birey, Güçlü Toplum”, “Çada Avukatlk Yasas Nasl Ol- mal”, “Avukatn Görev Suçlar” isimli eserlerimi sizlere ulatran Onursal Baro Bakanlarm avukat M. Zafer Okur, Avukat Ali Elibol, Avukat Bekta arkl, Avukat skender Kahraman ve yönetim ku- rullarna teekkür eder sayglarm iletirim.
Bu bu eserin yüz otuz bin avukatn ilgi ve bilgisine ulamasn sa- layan ve bu husuta her türlü destek ve katky sunan Sayn TBB Bakan Prof. Dr. Av. Metin Feyziolu’na, TBB Yönetim Kuruluna, teekkürler.
Kitabn kapak tasarm basmnda emek veren TBB çalan Mustafa Horu’a, teknolojik katklar ile destek veren bilgisayar uzman rfan Sever’e, en Matbaas sahibi ve çalanlarna teekkürler.
Bu benim son eserim olacak. Bu süreçte inanlmaz destek ve katk sunan eim Hayati Asuman Msr’a sonsuz teekkürler.
Avukat Mehmet Haim Msr
BRNC BÖLÜM
3. Avukatlk sözlemesi herhangi bir ekil artna tabi midir? .. 11
4. Sözlemenin varl nasl kantlanmal, yemin delil olarak bildirilmise kullanlmal mdr? ............... 14
5. Sözlemedeki imza inkar ediliyorsa mutlak aratrma yaplmaldr .................................................... 19
6. Avukatlk sözlemesini kefil olarak imzalamak mümkün müdür? ......................................... 21
7. Avukatlk sözlemesinin taraflar biri avukat veya avukatlk ortakldr ..................................... 22
8. ten yasakl avukatn sözleme imzalamasnn müeyyidesi nedir? ............................................ 22
9. Görevlendirilen avukatn ücretini yasakl avukat ödemek zorunda mdr? .................................... 26
10. Levhadan kayd bir nedenle silinen avukat ücret sözlemesi düzenleyebilir mi? ............................. 27
11. Avukatlk sözlemesinin dier taraf gerçek veya tüzel kiidir. ............................................................. 28
XII
12. Vesayet makamndan izin alnmamsa yaplan ücret sözlemesi uygulanabilir mi? .............................. 28
13. Avukatn, gerçek veya tüzel kiinin verdii vekaletnamede özel yetki yoksa yapt sözleme geçersizdir. ......................... 29
14. Sözleme imzaland tarihte fiil ehliyetine sahip olmayan kiinin yapt sözleme geçersizdir. .............. 32
15. Sözlemenin taraf irket ise irketi temsile yetkili olmaldr. 33
16. Sözlemenin taraf herhangi bir Oda ise, bakan veya bakan yardmcs ile genel sekreter imzasnn bulunmas zorunludur. .................... 33
17. sahibinin veya avukatn ölümü ile avukatlk sözlemesi sona erer mi? ............................................ 34
18. Avukat müvekkilinin ölümünü biliyorsa davaya devam edebilir mi? ......................................................... 37
19. Avukat murisin dava veya icra takipleri hakknda mirasçlara bilgi vermek zorunda mdr? ................ 39
20. Avukatlk sözlemesi iyi niyet kurallarna, hak ve nefasete uygun olmal, hakkn müvekkile ait olduu asla unutulmamaldr. ............................................... 40
21. Avukat karar “Yargtay’da bozduracam” beyan veya bozdurma art ile dava alabilir mi? .................... 48
22. Sözlemeye vekilin azil, avukatn istifasn önleyici hükümler konulamaz. ................................................... 55
23. Sözlemede kanuni faiz üstünde bir faiz düzenlenebilir mi? 57
24. Avukatlk ücret sözlemesinde cezai art olur mu? ................ 59
25. Avukatlk ücret sözlemesi %’lik olarak düzenlenebilir mi? . 62
26. Avukatlk ücret sözlemesinin “belli bir hukukî yardm ve meblâ yahut deeri kapsamas” gerekir. ............................... 71
27. Dava konusu para dndaki mal ve haklardan bir ksmnn aynen avukata ait olaca kararlatrlabilir mi? (Av.Yas.47) ..75
28. Salt baarya dayal ücret sözlemesi düzenlenebilir mi? ....... 90
29. Maktu ücrete tabi olan davalarda da nisbi vekalet ücreti sözlemesi yaplabilir mi? ......................... 95
30. Davann kazanlmas, takibin sonuçlanmas halinde ücret alnacana ilikin sözlemeler geçersizdir. .............................. 97
XIII
31. Avukat ücretsiz i takip etmeyi kabul ettii i için ücret isteyebilir mi? .................................... 100
32. Sözlemede asgari ücret tarifesinin altnda ücret alnaca hükmü konulmu ise, daha fazla ücret talep edilemez. ........ 100
33. Avukatn hiç veya asgari ücret tarifesi altna i kabulü disiplin cezasn gerektirir mi? ............................... 101
34. Tahsil edilen asl alacan müvekkile, alacan ferilerinin avukata vekalet ücreti olarak ödeneceinin kararlatrld anlama geçerli midir? .......... 103
35. Sözleme imzalanm, vekalet verilmemi, dava açtrlmam ise ücret talep edilemez. ............................ 104
36. Avukatlk sözlemesinde var, fakat bir baka avukat tarafndan açlan davada ücret talep edilebilir mi? ............... 106
37. Ücret sözlemesinde imzas bulunmayan kiiden ücreti vekalet talep edilebilir mi? ............................... 108
38. irket hissesini devrettikten sonra sözlemedeki ücretin orantsz olduunun ileri sürülmesi iyiniyet kurallarna aykrlk oluturur. ................................... 108
39. Aksine sözleme yoksa takipte mahkemece hükmedilen müddeabih ücrete esas alnmal, feriler eklenmemelidir...... 110
40. Avukatlk sözlemesinde ücret konusu düzenlenmemi veya geçersiz ise ne olacaktr? ..................... 110
41. Taraflar talep etmese dahi Mahkeme ücrete hükmetmek zorunda m? Takas, mahsup yaplabilir mi? .......................... 114
42. Mahkemece hükmoluman kar yan ücretini avukat kendisi adna takibe koyabilir mi? .............................. 117
43. Sözleme feshedilmemi, azil de edilmemi, ancak takip olana da kalmamsa ücret nasl takdir edilecektir? .......... 118
44. Sözlemede ve vekaletnamede feragat, kabul, sulh gibi yetkiler var, avukat kullanmak isterse ayrca yazl muvafakat almak zorunda mdr? ................................. 120
45. Sözlemede tevkil yetkisi kstlanm, vekaletnamede de bu yetki verilmemise tevkil yaplabilir, yetki belgesi düzenlenebilir mi? ..................................................................... 124
46. Avukat meslektann emeine saygl olmal, Ona vaat ettii ücreti ödemelidir.............................................. 127
XIV
48. Merciince belirlenmeyen avukatlk ücreti, tayin edilmi gibi istenebilir mi? .............................................. 128
49. Avukat tavsiye ücreti nam altnda meslektandan ücret isteyebilir mi? .............................................................................. 130
50. Avukatlk ücreti karl bono alabilir mi? ............................ 131
51. Özellikle eski tarihli genel vekaletname ile dava açlma talimat alndna ilikin belge alnmaldr. ............................ 132
52. Yal insanlarla ücret sözlemesi yaplyorsa mutlak rapor alnmaldr. .......................................................... 134
53. Sözleme üzerinde asla tahrifat yaplmamaldr. Yaplrsa itibar edilmez. ............................................................. 135
54. fa edilmi bir sözlemenin geçersizlii ileri sürülebilir mi? 136
55. Mahkemece sözlemenin tüm koular aratrlmal, sonucuna göre karar verilmelidir. ............................................ 141
56. in bir baka avukat tarafndan da takip edilmesi için vekaletname düzenlenmesi halinde ücret nasl olmal?
(Av. Yas.M.172, TBB Mes. Kur 39) ........................................... 142
57. Sözleme yok ise baro tarafndan yaynlanan tavsiye niteliindeki tarife uygulanamaz. Avukatlk Asgari Ücret Tarifesi uygulanr. ............................ 150
KNC BÖLÜM
ÜCRET SORUNU
1. Yazl bir hukuk müavirlii sözlemesi yoksa ücret Avukatlk Asgari Ücret tarifesine göre hesaplamaldr. ................................................................... 155
2. Yazl bir hukuk müavirlii sözlemesi var ise ücret sözlemedeki koullara göre tespit edilmelidir. ..................... 156
3. Avukat sözlemedeki hükümlerin Yasaya aykrln ileri süremez. ............................................. 165
XV
5. Sözlemede bildirilen süreden önce fesih yaplmsa ücret nasl takdir edilecektir? ...................... 173
6. Sözleme süresinde feshedilmemise bir yl süre ile uzatlm saylr. ................................................. 176
7. Azil veya istifay zorlatran sözlemeler geçersizdir. .......... 177
8. Sözlemenin avukat tarafndan feshi halinde ücret nasl takdir edilecektir? ...................................... 180
9. Askerlik görevi nedeniyle ii brakmak zorunda kalan avukatn ücreti nasl takdir edilmelidir? ................................. 181
10. Daval ile sulh olunmu ve akabinde sözleme feshedilmise ücret nasl takdir edilecektir? .......... 182
11. Dorudan sözleme tarafn ilgilendiren ortaklarn kiisel ilerini takip etmesi gerekir. ....................... 184
12. Danmanlk hizmeti yapldn avukat kantlamak zorundadr. ................................................ 185
13. Kamuda çalan avukatlar Avukatlk Yasas’nn 164/son maddesi gerei kar taraf ücretinin tamamna hak kazanamaz. ........................................................ 186
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RED (Av. Yas. 37) ÇEKLME-STFA (Av. Yas 42, TBB Mes. Kur 38/2) HALNDE ÜCRET
1. Avukatn tek yanl olarak ii red hakk var m? (Av. Yas.37, TBB Mes.Kur. 38) ................................................. 197
2. Vekaletten istifa eden avukat, istifann müvekkile tebliine mecbur mudur? ....................... 201
3. stifann usulüne uygun olarak tebli edilmesi ile görev sona ermez, 15 gün süre ile devam eder. ..................... 205
4. Hakl nedenle olsa dahi, istifa hakk müvekkile zarar vermeyecek biçimde kullanlmak zorudadr. ......................... 207
XVI
5. stifa haksz ise ücret talep edilemez, aldn iade zorundadr. ........................................................... 209
6. Aksine sözleme yok ve avukat takip ettii ite ücret ödenmiyor diye istifa ediyorsa, hakl istifa olur mu?............ 212
7. Sözlemede bildirilen vadede ücretin ödenmemesi hakl istifa nedenidir. ................................................................. 215
8. Avukatn i yapamaz hale gelmesi sonucunu douracak ilemler hakl istifa nedenidir. .................................................. 216
9. stifann hakl olduuna karar verilmi ise akdi ve kar yan vekalet ücreti tam olarak ödenmeli midir? .......................................................................... 218
10. Tahkim görümelerinin baarsz kalmas halinde dava açmay düünülmediinin bildirilmesi hakl istifa nedeni midir? ........................................................... 219
11. Müvekkil tarafndan hesap istenmesi hakl istifa nedeni midir? ........................................................... 221
12. Taraflar ücret istenmeyeceini kararlatrmlarsa istifann hakl veya haksz olduunun önemi yoktur. .......... 223
13. stifa nedeni yarg giderlerinin ödenmedii iddias ise avukat istedii ve alamadn ispat zorunda mdr? ............ 223
14. Dosyalarn müvekkile teslimi zmni istifa mdr? .................. 227
15. Dava sözlemede bildirilen tarihte bitmemise, bu tarihte yaplan istifa hakl mdr? ........................................ 228
16. stifada neden bildirilmemise davada bildirilebilir mi? Bildirilen hususlarda aratrma yaplmal m? ....................... 229
17. Müvekkilden dorudan gelmeyen mailler hakl istifa nedeni olabilir mi? ................................................... 230
18. Avukat yannda çaltrd yardmc elemanlarn eylemlerinden sorumludur. Usulsüzlük varsa
istifa hakl kabul edilebilir mi? ................................................. 231
19. stifay, azli zorlatrc sözleme kuralnn geçersizlii halinde ücret nasl belirlenmelidir? .................... 233
20. stifa hakl ise ücret sözlemeye göre hükmedilmelidir........ 236
21. CMK veya Adli Yardmdan atanan avukatn çekilme hakk var m? ................................................ 237
XVII
22. Çekilme iradesi ikayetçinin bilgisi içinde ve özellikle bir zarar domamsa ceza verilebilir mi? .............. 238
23. stifa eden avukat yeni vekaletname sunmadan herhangi bir ilem yapamaz. ................................. 239
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
1. Azledilen avukat herhangi bir ilem yapamaz. ..................... 243
2. cradan para çekemez, haricen tahsilat yapamaz. ................. 245
A. Hakl azille ilgili içtihatlar....................................................... 246
1. Azlin hakl olduu kabul ediliyorsa, avukat ücrete hak kazanabilir mi? ........................................... 246
2. Davacnn davann banda verdii delillerinin mahkemeye sunulmamas hakl azil nedeni midir? .............. 250
3. Hakl olarak azlettii avukat ile yeniden sözleme imzalayan i sahibi, sözlemenin gerei olan ödemeyi yapmal mdr? ....................................... 252
4. Ara kararlar hakknda müvekkil bilgilendirilmeli, olas sonuçlar hakknda uyarlmal mdr? ............................. 252
5. Teminatn çekildii halde müvekkile ödenmemesi hakl azil nedeni midir? ...................................... 254
6. Fazlaya ilikin hak sakl tutulmadan dava açlmas, slahla bedel artrlmamas, faiz istenmemesi hakl azil nedenidir ..................................................................... 257
7. Temyiz dilekçesinde talep edildii halde Yargtay’daki durumaya katlmama hakl azil nedeni midir? .................... 258
8. Noter’de yeniden senet düzenlettirilmesine neden olmak hakl azil nedeni midir? ..................................... 260
9. Tahsil edinen parann müvekkile bildirilmemesi hakl azil nedeni midir?................................... 260
10. dari yargda açlmas gereken dava adli yargda açlmsa hakl azil nedenidir. ............................ 262
XVIII
11. dari yargda usule aykr dava açmak hakl azil nedeni midir? ............................................................. 263
12. dari yargda 60 günlük sürede dava açlmamas hakl azil nedenidir. .................................................................... 264
13. Avukatlk Yasas 38/b, TBB Meslek Kurallar 36. maddeye aykr olarak hasm tarafn vekâletinin
üstlenilmesi, suç, hakl azil nedeni, disiplin suçu mudur? ... 265
14. Müvekkilleri ile arasnda husumet bulunan dava d kardeinin de vekilliini üstlenmi olmalar, hakl azil nedeni midir? ............................................................. 272
15. Takipsizlik kararna itiraz edilmemesi hakl azil nedeni midir? ............................................................. 273
16. Müvekkil tarafndan bildirilen hususlarn cevap dilekçesinde eksik, çelikili, yanl bildirilmesi, delil sunulmamas hakl azil nedeni midir? ............................ 274
17. Belgelendirilmemi mazeret dilekçesi vermek, sk kullanmak, davann açlmam saylmasna neden olmak, suç ve hakl azil nedeni, disiplin suçu mudur? ................................................................ 275
18. Avukatn kendi menfaatini öne geçirmesi hakl azil nedeni midir? ............................................................. 281
19. Vekaletten çekildiini bildiren avukat ayn vekaletle yeni vekaletname düzenlettirmedii sürece ilem yapabilir mi? . 282
20. Avukatn yazl muvafakat almas gereken hallerde almadan ilem yapmas hakl azil nedeni midir? .................. 283
21. lerin younluu, Adliyenin geni ve mesafeli olduu, duruma saatinin çakmas gibi nedenler mazeret olarak kabul edilebilir mi? ......................... 287
22. Avukatn özellikle kefe, durumalara katlmamas hakl azil nedeni midir? ....................................... 288
23. Müvekkilin dava ve icra takipleri hakknda yeteri kadar bilgilendirilmemesi, hakl azil nedeni midir? ......................... 288
24. Karar süresinde temyiz etmeme hakl azil nedeni midir? ... 291
25. çi alacann rüçhanl olmas nedeniyle yaplacak yazmada bildirilmeyerek hak kaybna yol açlmas hakl azil nedeni midir? ............................................................. 296
XIX
26. 89/1 ihbarnamesi yazlarak alacan tahsili mümkün ise yazdrlmamas hakl azil nedeni midir? ................................. 297
27. Fazlaya ilikin hak sakl tutulmam, ayr dava ile talep edilmise hakl azil nedeni midir? ........... 298
28. cra takibinde adres aratrma ilemlerinin yaplmamas veya geç yaplmas hakl azil nedeni midir? ... 299
29. Vekâletnamede ahzu kabz yetkisi yoksa para çekilmeli midir? .................................................................. 300
30. Avukat ücret ve/veya masraf almadm o nedenle ilem yapmadm savunmas hakl azle neden olur mu? ................. 300
31. Alacan tahsili yönünde çaba gösterilmemesi, takip durmu ise itirazn kaldrlmas davas açlmamas, haciz yaplmamas, hakl azil nedenidir .................................. 304
32. Boanma davas nedeniyle düzenlenen sözleme müvekkil için çok ar koullar içeriyor, aydnlatc bilgi
verilmemise hakl azil nedeni midir? ..................................... 308
33. Sözlemede kararlatrma avukat tahsilâttan müvekkili bilgilendirmek zorunda mdr? ............................. 309
34. Ücret ve masraf ald halde hiçbir ilem yapmamak hakl azil nedeni midir, aldn iade zorunda mdr? .......... 309
35. Protokol gerekleri yerine getirilmiyorsa avukat haciz ilemlerine devam etmek zorunda mdr? .............................. 312
36. Avukat müvekkile gönderdii maillerin sonradan aleyhine kullanlabilecei gerçei ile yazmalarna dikkat etmeli mi? ............................................... 313
37. Müvekkilin muvafakatini almakszn hasm tarafla görüebilir mi?..................................................... 313
38. Müvekkille üçüncü ahslarn yannda uygunsuz tartma hakl azil nedeni midir? ........................... 317
39. Avukat aksine sözleme yoksa ücret muaccel olmadan takip ettii ilerde ücret talep edebilir mi?........................................ 318
40. Muaccel hale gelmemi kar yan vekalet ücretinin ilk tahsilattan tahsil edilmesi hakl azil nedeni midir? ............... 319
41. Borçludan taahhüt alnmsa gereinin yaplmamas hakl azil nedeni midir? ..................................... 320
XX
42. Ticari faiz istenmesi gerekirken kanuni faiz istenmesi hakl azil nedeni midir? .................................... 321
43. Islah dilekçesinde faiz talep edilmemesi hakl azil nedeni midir? ............................................................. 322
44. Azlin hakl ve/veya haksz olup olmad hususunda nasl aratrma yaplmaldr? ................................ 324
45. Yarg giderleri ve harcamalarn fazla gösterilmesi hakl azil nedeni midir? ....................................... 331
46. Hükmün açklanmasna karar verilmesi yalnz bana hakl azil nedeni midir? ..................................... 333
47. Azilnamede sebep gösterilmek zorunda mdr? Dava aamasnda sebepler gösterilebir mi? ............................ 334
48. Azilnamede, davada bildirilmeyen hususlar mahkeme tarafndan deerlendirilmeli mi? ........................... 337
49. Sözlemede gerçekletirilmesi mümkün olmayan vaatlerde bulunarak i üstlenmesi, açmamas gereken davalar açmas hakl azil nedeni midir? ............................................................. 338
50. Müracaata braklan davann süresinde yenilenmeyerek davann açlmam saylmasna neden olunmas,
suç, hakl azil, disiplin suçu mudur? ....................................... 340
51. Müracaata braklan davann bir aylk sürede yenilenmesi hakl azle neden olur mu? ...................... 344
52. Sözlemede yaplan ilerle ilgili rapor verileceinin taahhüt edilmesine karn, verilmemesi hakl azil nedeni midir? ..... 347
53. Haricen veya dosyadan tahsilatn ne olduun müvekkile bildirilmemesi hakl azil nedeni midir? ............... 348
54. Tahsil edilen alacan makul sürede ödenmemesi hakl azil nedenidir. .................................................................... 349
55. Müvekkil talimatna aykr davran hakl azil nedeni midir? ............................................................. 351
56. Ceza Mahkemesi karar Hukuk Mahkemesini balamaz ise de ceza dosyasndaki delillerle, hukuk
dosyasndaki deliller birlikte deerelendirilmelidir. ............. 353
B. Azil tek bana manevi tazminat gerektirir mi? ................. 353
C. Haksz azille ilgili içtihatlar. ................................................... 354
XXI
1. Haksz azil halinde akdi ve kar yan avukatlk ücretine karar verilmeli midir? ........................ 354
2. Haksz azil, vekalet ilikisinin sona erdii tarihteki olaylara göre deerlendirilmelidir. .......................... 359
3. Haksz azil halinde kar yan vekalet ücretine de hak kazanlr m? .................................................... 360
4. Haksz azil halinde sözleme varsa ücret ona göre takdir edilmelidir.............................................. 367
5. Azil haksz ise yaplan tahsilâta göre deil, müddeabihe göre ücret takdir edilmelidir. ............................. 372
6. Yazl ücret sözlemesi yoksa ücret Avukatlk Yasas 164/4. maddesi gerei takdir edilmelidir. 372
7. Avukatlk Yasas’nn 164/4 maddesi gerei takdirde ölçü nedir? ....................................................... 373
8. Azlin hakl nedenle yapld kantlanamyorsa, haksz azil kurallarna göre ücret takdir edilmelidir. ............ 375
9. Aktüerya hesaplanmasna göre ek dava açlm zamanam nedeniyle reddine karar verilmise asl azil de hakszdr. .................................................................. 375
10. Dosyalarn geri alnmas, dava ve takipleri sonuçlandrma olanann kalmamas haksz azil midir? ................................ 376
11. Sözlemede kararlatrlan ücret, davann harca esas müddeabihine göre hesaplanmaldr. ...................................... 377
12. Ücretin hesaplanmasnda bankaca haricen yaplan tahsilatlar da deerlendirilmeli midir? ..................... 378
13. Avukat haksz azledildii tarihteki dava deerine göre ücrete hak kazanr. .................................. 378
14. Avukatlk meslek bilgisine göre davalar aratrma yaparak doru ve yerinde açmak yükümlülüünde midir? 379
15. Belge ile talimata uygun hareket edildii somut ise, edilmedii iddias ile yaplan azil, haksz azildir. ................. 381
16. Protokol gerekleri tam olarak yaplmsa sonra yaplan azil haksz mdr? ............................................... 382
17. Azleden müvekkil bilirkii raporuna itiraz etmiyorsa sonucuna katlanmaldr ................................ 383
XXII
18. Alacan tahsil edildii gün yaplan azil haksz azildir. ....... 383
19. Yargtay durumasna katlan avukat azil halinde Yargtay ücretine hak kazanr m? ...................... 384
20. Kar yandan vekâlet alnm, hiçbir ekilde kullanlmam görev eksiksiz yaplmsa azil hakszdr. ...... 384
21. Azlin hakl m haksz m olduuna ilikin maddi vakalar tankla ispat edilebilir. .................................... 385
22. Azille ilgili nedenler duraksamaya yol açmayacak biçimde aratrlmal mdr? ........................... 386
23. Azilden sonraki tarih tayan sözleme geçerli midir? ......... 387
24. Avukat azilden sonra ilem yapabilir, icradan talepte bulunarak ücretini tahsil edebilir mi? ......................... 388
25. Hukuk müaviri avukata azil tarihinden sonra, sözlemenin bitimine kadar ücret verilmeli, indirim yaplmal mdr?............................................................ 391
26. Süreli avukatlk sözlemesinin feshedilmesi haksz azil olur mu?.................................................................... 393
BENC BÖLÜM
KAMULATIRMA VE KAMULATIRMASIZ EL KOYMA DAVALARINDA ÜCRET
1. Kamulatrma ile ilgili %’li sözlemeler geçerli mi? Ücret nasl takdir edilmelidir? .................................................. 401
2. Kamulatrmasz el koyma davalarnda 04.11.1983 öncesi maktu, sonras varsa sözleme, yoksa Avukatlk Yasas
164/4 maddesi gerei nispi ücret takdiri gerekir. ................. 409
ALTINCI BÖLÜM
2. Ortakln giderilmesi davasnda avukatlk ücret sözlemesi var ise ücret nasl hesaplanmaldr? ........... 418
XXIII
YEDNC BÖLÜM
NAFAKA DAVALARINDA ÜCRET 1. Nafaka davalarnda ksmen red halinde davalya ücret takdiri gerekir mi? ............................................ 425
2. Kadn kar dava açm, nafakann ksmen kabulüne karar verilmi ise lehine vekâlet ücreti takdiri gerekir. ................... 427
3. Nafaka davasnn tamamen reddi halinde daval lehine vekâlet ücreti takdiri gerekir. ............................ 427
4. Takdir edilecek ücret tarifenin 9. maddesinde belirlenen ücretten az olamaz. ....................... 428
5. Nafaka davalarnn istinaf veya temyizinde aylk m, yllk m nafaka toplam esas alnmaldr? .............................. 428
SEKZNC BÖLÜM
BOANMA DAVALARINDA ÜCRET 1. Boanma davasndan bir ekilde vazgeçilmise Avukatlk Yasas 165. madde uygulanabilir mi? ................... 433
2. Boanma davas kesinlemeden katk pay davas açlm ise ücreti vekâlete karar verilebilir mi? ...................... 434
3. Boanma davas kesinlememise katlma pay alacandan ücret alnmasna ilikin sözleme geçerli midir? .................... 435
4. Katk davasnn reddine karar verilmi ise harçlandrlan deer üzerinden daval lehine avukatlk ücretine hükmedilmelidir. ....................................... 436
5. Katk pay davasnda vekâlet ücreti varsa sözleme, yoksa harca deer miktardan hesaplanmaldr. ..................... 437
6. Boanma davasnn feri olarak açlan maddi, manevi tazminat istemlerinde vekâlet ücretine hükmedilebilir mi? ...................................................... 438
7. Boanma davasnn feri niteliindeki maddi ve manevi tazminat istemlerine ilikin kararlar
kesinlemedikçe infaz edilebilir mi? ........................................ 442
XXIV
8. Boanma davas kesinlemi ise eklentisi olan yoksulluk nafakas, itirak nafakas, maddi ve manevi tazminat istemlerinin infaz için kararn kesinlemesi beklenmeli mi? ....................................... 443
9. Boanma davas srasnda davac ölmü ise kusurun tespiti yönünden mirasçlar davaya devam edebilir mi, ücreti vekalete hükmedilmeli mi? .......... 444
10. Boanma davalarnda davas kabul edilen veya reddedilen taraf lehine ücreti vekalete hükmedilmemesi bozma nedeni midir? .................................. 445
11. Aile konutu kavram nedir? Ein muvafakati olmamas nedeniyle açt davada ücreti vekâlete hükmedilmeli midir? .................................................. 445
12. Boanma davalarnda avukatlk ücretinin takdirinde taraflarn kusur oran dikkate alnmal m? ......... 447
13. Boanma davasnn açlmam saylmasna karar verilmi ise daval yararna ücret takdir edilmeli midir? ..... 447
14. Boanma dosyasndan örnek alan, cevap veren ancak bu aamada azledien avukata ücreti vekâlet ücreti verilmeli mi? ............................................ 447
15. Boanma davasnda adli yardmdan avukat atanan dosyada, Baro lehine ücreti vekâlete hükmedilebilir mi? ........................................... 448
16. Boanm taraflarn bir arada yaamalar, SGK’dan para almalar suç mudur? ......................................... 450
17. Uygulanmas gereken tarife Avukatlk Asgari Ücret tarifesidir.Baro tarifesi esas olamaz. .............................. 452
18. Boanma davasnn feri niteliindeki alacaklarda faiz hangi tarihte muaccel hale gelir? ...................................... 453
19. Ziynet eyas hakknda dava açlm ise ücreti vekâlete hükmedilmeli midir? ....................................... 453
20. Davann feragat ve kabulü halinde ücret ön inceleme tutanann imzaland aamaya göre ücret takdir edilmelidir. .................................................... 454
21. Adli yardmdan gönderilen davay açmayan avukat görüme ücreti talep edebilir mi? ................................ 456
XXV
HAPS HAKKI NEDR, NASIL KULLANILMALIDIR? 1. Tahsilâtn “benim ücretimdir” inancyla alkonulmas doru mudur? ..................................................... 459
2. Avukatn usulsüz hapis hakk kullanm suç, hakl azil nedenidir. .................................................................... 460
3. Avukat yapt tahsilât gecikmeksizin müvekkile bildirmek zorunda mdr?...................................... 464
4. Hapis hakk kullanlrken hangi iten dolay ve ne miktarda ücret ve masraf olduu açklanmaldr. ............ 470
5. Muacceliyet nedir, avukatlk ücret alaca ne zaman muaccel olur? ............................................................ 472
6. Taraflar arasnda sözleme varsa sözleme koullar hapis hakknn deerlendirilmesinde esas alnmal mdr? ............ 478
7. Tahsilattan yasal ücret üzerinde para alkonulmas halinde avukat hapis hakkm kullandm diyebilir mi? ...................... 480
8. Avukat aksine sözleme yoksa teminat olarak verilen para üzerinde hapis hakkn kullanabilir mi?......................... 481
9. Avukat vekil müvekkil ilikisi bittikten sonra para tahsil edebilir, hapis hakkn kullandm diyebilir mi? ..................... 483
10. Yaplan tahsilat bir baka dosyadaki ücret alaca için hapis hakk ile alkonabilir mi? ......................................... 485
11. Hapis hakk dosya alacaklsndan baka bir kii veya kurum aleyhine kullanlabilir mi? .................................. 486
12. Avukat müvekkile ulaamyorsa tahsil ettii parada hapis hakkmda var diyerek uhdesinde tutabilir mi? ...................... 487
13. Avukat tahsil ettii parann tamamn uhdesinde tutabilirmi, orantl kesinti yapmak zorunda m? .................. 490
14. Özellikle nafaka alaca tahsilinde daha duyarl olunmal, para uhdede kalmamal, orantl tahsilat yaplmaldr...................................................... 491
15. Haricen yaplan tahsilatlar mutlak surette müvekkile bildirilmeli, icraya beyanda bulunulmal m? ........................ 492
16. Tahsilatla ilgili olarak düzenlenen ibraname nasl olmal? .. 499
XXVI
17. Kamu avukatlarnn kuruma ait mal ve deerleri edinmeleri mümkün müdür? ................................... 503
18. Avukat takas ve mahsup talebinde bulunabilir mi? ............. 503
19. Barolarn düzenledii tesviye niteliindeki ücret tarifelerine göre hapis hakk kullanlabilir mi? ...................... 505
ONUNCU BÖLÜM
1. Avukatlk ücretinden taraflarn müteselsil sorumluluu nedir? (Av.Yas.165) ............................................ 509
2. Ücret uyumazlklarnda dava veya takibin açld tarihteki yasa uygulanr. ................................ 526
a. Avukatlk ücretinin takdirinde 02.05.2001 tarihinden önceki davalarda davann açld tarihteki tarifeye göre karar verilmelidir. ....................... 527
b. Avukatlk ücretinin takdirinde 02.05.2001 tarihinden sonraki davalarda karar tarihindeki tarifeye göre karar verilmelidir. ...................................................... 530
3. Avukat ücret alacaklarnda icra inkar tazminat isteyebilir mi?............................................................. 531
4. Dava konusuz kalm ise ücret nasl hesaplanmaldr? ........ 535
5. Dava art yokluu nedeniyle reddolmusa daval vekline ücret takdir edilmeli mi? .................................. 542
6. Birleen davalarda kabul ve red miktarna göre karlkl olarak ücret takdiri gerekir. ............................. 544
7. Ayn fiilden dolay avukat says ne olursa olsun tek ücret takdiri gerekir. .................................................. 547
8. Taraf says birden fazla da olsa tek avukat ücreti tayini gerekir. ................................................ 548
9. Daval davac taleplerinde hakl çkmsa iki vekalet ücreti de takdir edilmelidir. ................................... 549
10. Davann husumetten reddi halinde ücret nasl takdir edilmelidir? ................................................... 551
11. Karlkl davada ücret nasl takdir edilmelidir? ................... 553
XXVII
12. Sebebi tek olan davalarda tek ücret ödenmelidir. ................. 554
13. Reddedilen miktar üzerinden kar yana avukat ücreti takdir edilmeli midir? ............................... 555
14. Hükmedilen vekalet ücreti kabul veya redddilen miktardan fazla olabilir mi? .................................... 556
15. Davaya bir celse de olsa giren, cevap veren avukat ücrete hak kazanr m? .................................................. 557
16. Birden fazla avukat ücreti nasl paylamal? .......................... 558
17. Protokolde vekalet ücreti istenmeyeceinin kararlatrlmas, mahkemeye avukat tarafndan sunulmas avukatn da ücretinden vazgeçtii anlamna gelir mi? ............................... 566
18. htiyari dava arkadalnda ücret nasl takdir edilmeli? ..... 568
19. lam takibe koyan avukata ayrca icra takip ücreti ödenmeli midir? ............................................. 569
20. Sulh, feragat, kabul halinde ücret ön inceleme srasnda ise yar, sonrasnda ise tam takdir edilmelidir. ..... 570
21. Taraflar sulh olmusa, sulh olunan miktar nasl tespit edilmelidir? .............................................................. 573
22. Talepten fazla avukatlk ücretine karar verilebilir, ücretle ilgili tavzif yaplabilir mi? ............................................ 576
a. Taleple ballk ilkesi gerei, fazlaya karar verilemez. . 576
b. Tavzih ile ücreti vekalet yönünden kararda düzeltme yaplabilir mi? .................................................... 579
23. Yasal olanaklardan yararlanma halinde takdir edilecek ücret nedir? ....................................................... 581
24. Seri davalarda ücret nasl takdir edilmelidir? ........................ 583
25. Avukatlk ücretinin red ve kabule göre nisbi olarak takdir edilmesi gereken haller nelerdir? ............ 585
26. Avukatlk ücretinde takdiri indirim yaplabilir mi? .............. 590
27. Terör zararlarnn tazmini için komisyona müracaat halinde ücret ne olmaldr? ...................................... 592
28. çtihat deiiklii nedeniyle dava reddolunmusa ücret takdir edilmeli midir? ...................................................... 593
XXVIII
29. Ücret sözlemesi yok veya geçersiz ise vekalet ücreti takdirinde harca deer esas alnmaldr. ................................. 595
30. irketin devri halide ücret nasl takdir edilmeli? ................... 599 31. Yargtay bozmasndan sonra slah yaplmsa ücret nasl takdir edilmelidir? ................................................... 600 32. Rededilen maddi ve manevi tazminat davalarnda ücret nasl takdir edilmelidir? ................................................... 601 33. Kayt kabul davalarnda ve sra cetveline itiraz davalarnda
vekalet ücreti maktu esasa göre takdir ve hükmolunur ....... 603 34. Islahla dava deeri artrlmayan daval hakknda slah
yaplm gibi ücret takdir edilmeli midir? .............................. 604 35. Ücret davas açan avukat ksmi kabul beyannda bulunmusa ispat külfetini üstlenmi olur mu? .. 604 36. Ücret için tespit davas açmakta yarar yoktur, eda davas açlmaldr. ............................................................... 605 37. Mahkeme bozmaya uymak ve bu dorultuda karar vermek zorunda mdr? ................................................... 606 38. Aksine ücret sözlemesi yoksa ceza davalarnda maktu ücret ödenir. .................................................................... 607 39. Zorunlu müdafi atanan sank avukatlk ücretine mahkum edilebilir mi?................................................ 607 40. Yarg giderlerinin pein alnd karine olarak kabul
edilmekte, aksini ispatla avukat yükümlendirilmektedir .... 608 41. Kar yan avukatlk ücreti avukat adna m, müvekkil adna m yazlmaldr? ............................................ 614 42. Avukat tarafndan açlan davada faiz hangi tarihten istenmeli? .................................................... 618 43. Avukat aleyhine maddi ve manevi tazminat davalarnda
yarglamada nasl bir yöntem uygulanmaldr? ..................... 623 44. ade, maddi ve manevi tazminat istemlerinde zamanam nedir? ...................................................................... 628 45. Davaya davac yannda katlan davac karar temyiz
etmemise ücret yönünden karar temyiz edebilir mi? ......... 633 46. Ücret için kanun yoluna bavurulabilir mi? ........................... 633 47. Katlma yoluyla temyiz eden asl temyiz etmemise ücret yönünden karar temyiz edebilir mi? ............................ 636
XXIX
48. Avukatlk ücret alaca için ksmi dava açlabilir mi? .......... 637
49. Haksz eylemden kaynaklanan davalarda faiz hangi tarihten istenmelidir? ............................................... 638
50. Serbest meslek makbuzunun hukuksal nitelii nedir? ......... 639
51. Ayn ilamda yazl alacak ayr ayr icra takibine konu edilebilir mi? ............................................... 640
52. Hakimler hakknda açlacak tazminat davalarnda görevli mahkeme neresidir? ............................... 643
53. Ücret davas açacak avukat Barosuna bilgi vermek zorunda mdr? ................................................... 644
54. Yetkili mahkeme neresidir, ücret takdir edilmeli midir? ...... 647
55. HAGB’na karar verilen hallerde, katlan yararna vekâlet ücret takdiri zorunludur. ............................. 649
56. Sigortaclkta tahkimde vekâlet ücreti, avukatlk ücret tarifesinin bete biridir. .............................................................. 652
57. Uyumazlklarda görevli mahkeme hangisidir? .................... 654
SON SÖZ ............................................................................................. 663
SON FASIL .......................................................................................... 663 900. Bu fasl yazmaa neden lüzum gördük? ................................. 663
901. Müvekkillerle teklifsizlikten saknnz. ................................... 664
902. Çabuk açlp dökülmeyiniz. ...................................................... 666
903. Ücretinizi kararlatrnz. ........................................................... 668
905. Temiz olunuz. .............................................................................. 672
908. Müddetleri son güne brakmaynz.......................................... 675
909. Kitaba baknz. ............................................................................. 676
910 . Yaz yazmak. ............................................................................... 677
911. Mesleinizi seviniz. .................................................................... 678
BRNC BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEMES
Avukatlk sözlemesi Avukatlk Yasas madde 1, “Avukatlk, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir.
(Deiik : 02.05.2001-4667/1 md.) Avukat, yargnn kurucu un- surlarndan olan bamsz savunmay serbestçe temsil eder.”
Madde 2, “(Deiik birinci fkra: 02.05.2001-4667/2 md.) Avu- katln amac; hukuki münasabetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlamazlklarn adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarnn tam olarak uygulan- masn her derecede yarg organlar, hakemler, resmi ve özel kii, kurul ve kurumlar nezdinde salamaktr.
Avukat bu amaçla hukuki bilgi ve tecrübelerini adalet hizmetine ve kiilerin yararlanmasna tahsis eder.”
Madde 163, (Deiik : 02.05.2001-4667/76 md.) “Avukatlk sözle- mesi serbestçe düzenlenir. Avukatlk sözlemesinin belli bir hukukî yardm ve meblâ yahut deeri kapsamas gerekir. Yazl olmayan anlamalar, genel hükümlere göre ispatlanr. Yasaya aykr olmayan arta bal sözlemeler geçerlidir.
Avukatlk ücret tavann aan sözlemeler, bu Kanunda belirtilen tavan miktarnda geçerlidir. fa edilmi sözlemenin geçersizlii ileri sürülemez. Yokluk halleri hariç, avukatlk sözlemesinin bir hük- münün geçersizlii, bu sözlemenin tümünü geçersiz klmaz.”
TBB Meslek Kurallar madde 2, “Mesleki çalmasnda avukat, bamszln korur; bu bamszl zedeleyecek i kabulünden ka- çnr.”
Maddde 3, “Avukat, mesleki çalmasn kamunun inancn ve meslee güvenini salayacak biçimde ve iine tam bir sadakatle yü- rütür.
Madde 4, “Avukat, meslein itibarn zedeleyecek her türlü tu- tum ve davrantan kaçnmak zorundadr. Avukat, özel yaantsn- da da buna özenmekle yükümlüdür.” hükümleri gerei;
Hukuki ilikilerin düzenlenmesinde, hukuki konu ve uyumaz- lklarn adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesinde, hukuk kurallarnn tam olarak uygulanmasnda yargnn kurucu öesi,
4
bamsz savunma adna kamusal görev yapan bir kii olan avukat ile müvekkili arasndaki sözleme Kanun tarafndan düzenlenen özel bir sözleme tipidir.
Avukatlk sözlemesi kanunda belirtilen bir sözleme türü nite- liindedir. Bu nedenle Avukatlk Yasas ve Türkiye Barolar Birlii Meslek Kurallar’nda asgari olarak bildirilen ilkelere aykr sözle- me düzenlenmez ise geçersiz, baz hallere ise yok saylr. Bu husus yarg kararlarnda da re’sen aratrlr.1 Avukat, Yasa’da öngörülen ilkelere uygun davranmak zorundadr.
O halde Avukatlk sözlemesi baro levhasna kaytl olup, mesleini serbest olarak yapan avukat veya avukatlk ortakl ile i sahibi gerçek veya tüzel kiiler arasnda batlanan hukuki ilikilerin düzenlenmesini, hukuki sorun ve uyumazllarn çö- zümlenmesini amaçlayan ve her iki tarafa da borç yükleyen dü- zenleme olarak tanmlanabilir. Buna göre Avukat, Yasa ve Meslek Kurallar’na uygun olarak görev yapmak, müvekkilde avukata yardmc olmak, ücretini ödemekle yükümlüdür.
Yargtay 13. Hukuk Dairesi’nin 02.10.2012 gün ve E. 2012/3983, K. 2012/21778 sayl karar;
“...Avukatn, vekil olarak borçlar BK’nun 389 ve devam mad- delerinde gösterilmi olup, vekil, BK.nun 390 maddesine göre mü- vekkiline kar vekaleti sadakat ve özen ile ifa etmekte yükümlüdür. Vekil, sadakat borcu gerei olarak müvekkilinin yararna olacak davranlarda bulunmak, ona zarar verecek davranlardan kaçn- mak zorunluluundadr. Vekil, görevini yerine getirirken gerekli özen ve dikkati göstermemi, sadakatle vekaleti ifa etmemi ise, vekil edenin vekilini azli hakldr. Avukatlk Kanun’nun. 174. maddesinde, “Avukatn azli halinde ücretin tamam verilir. u kadar ki, avukat kusur veya ihmalinden dolay azledilmi ise ücretin öden- mesi gerekmez.” hükmü mevcut olduundan bu hükme göre azil ileminin hakl nedene dayandnn kantlanmas halinde müvekkil avukata vekalet ücreti ödemekle yükümlü deildir. Dairemizin kök- lemi içtihatlarna göre hakl azil halinde ancak azil tarihi itibariyle
1 Y. 4. CD. 14.01.2013 gün ve E. 2011/22419, K. 2013/384 s. k. 74. sayfada, Y. 13. HD’nin 28.05.2015 g. E. 2014/23749, K. 2015/17322 s. k. 48. sayfada; Y. 13. H.D.’nin 08.07.2014 gün ve E. 2013/23329, K. 2014/23087 s. k. 152. sayfada
5
sonuçlanp, kesinleen ilerden dolay vekalet ücreti talep edilebilir. Haksz azil halinde ise avukat ücretin tamamna hak kazanr.
...Mahkemece de, taraflarn azil konusundaki iddia ve savunma- lar irdelenip deerlendirilmeden, davacnn, avukat olarak vekalet görevini yasa ve meslek kurallanna göre özen ve sadakatle yerine getirip getirmedii tartlmadan soyut bir ifade ile “azlin haksz olduu” kabul edilerek karar verilmitir. Bu ekilde eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. O halde mahkemece, davac avukatn, Avu- katlk Kanunu ve Meslek Kurallar gereince vekaleti özenle ve gerei gibi ifa edip etmedii, üzerine düen yükümlülükleri yerine getirip getirmedii konusunda, gerektiinde uzman bilirkii veya bilirkii kurulundan açklayc ve denetime elverili rapor alnmak suretiyle, taraflarn bu konudaki iddia ve savunmalan üze- rinde de durulup tartlarak, azlin hakl olup olmad belirlenmeli ve bunun sonucuna göre karar verilmelidir. Açklanan bu husus göz ard edilerek, eksik inceleme ile yazl ekilde hüküm kurulmu olmas, usul ve yasaya aykr olup, bozmay gerektirir.”
2. Avukatn vekalet ilikisinden doan sözlemesel sorumluluu nedir?
Vekilin vekâlet sözlemesinden kaynaklanan sorumluluu Borç- lar Kanunu’nun 504. maddesi uyarnca, sözlemede açkça göste- rilmedii takdirde iin niteliine göre belirlenir. Vekil, ii görmek için gereken hukuki ileri yapmaya da yetkilidir. Ancak özel yetkiyi gerektiren ileri (feragat, kabul, sulh gibi) bu yetkiye sahip olmadan yapamaz.
Avukat ile i sahibi arasndaki avukatlk sözlemesi, Borçlar Kanunu’nda düzenlenen vekâletten daha geni hak ve yetkileri kapsar.
Avukat ile i sahibi arasndaki hak ve yükümlülükler, Avukatlk Yasas’ndan, Meslek Kurallar’ndan kaynaklanabilir. Bu bakmdan avukatlk sözlemesinden kaynaklanan sorumluluklar vekâlet söz- lemesinden çok daha genitir. Üstelik avukatn sorumluluu vekilin sorumluluundan daha ardr. Avukat, Avukatlk Yasas’nn öngördüü yükümlülükler kapsamnda sözleme yapmak, vicdanl olmak, kamunun güvenini sarsmayacak biçimde çalmak zorundadr.
6
TBB Disiplin Kurulu’nun 01.02.1992 gün ve E. 1991/99, K. 1992/11 sayl karar;
“...ikâyetli Avukatn, “Ana Britannica Ansiklopedisi” sat söz- lemesine dayanarak, ikayetçi hakknda, 900.000,00 TL’den ibaret asl alaca 20 cezai art, %54 faiz, %20 masraf vesair ve ilk ay için %10 bundan sonraki her ay için %8 “aylk gecikme zamm” ilâve etmek suretiyle (4.203.000,00) TL. üzerinden icra takibinde bulundu- u dosyadaki belgelerden anlalmtr.
“Avukat, sözleme hükümlerine ters dümese bile, toplumun önem verdii moral deerlere ters bulunan böyle bir amacn ger- çeklemesine araç olamaz.
Çünkü Avukatlk her eyden önce bir kamu hizmetidir ve «Avu- kat kamunun avukatlk mesleine güveni” nin sarslmamasn salayacak biçimde çalmak zorundadr.” (Av. Y. madde 1 ve Meslek Kurallar Md. 3).
Baz davranlarn yasalara uygunluu yeterli mazeret sayla- maz. Avukat “hukuka uygunluk “ ölçüsüne baldr. (Av. Faruk Erem, Meslek Kurallar erhi, Sh. 46).
Avukat mesleini vicdanl bir ekilde ifa eder. Bu ilkenin yön- lendirmedii davranlar hogörü ile karlanamaz.”
Karar bu hususta önemli ilkeler koymaktadr. Avukat sözleme- sini kamu vicdannn kabul ettii ölçülerde yapmak zorundadr.
Yargtay Hukuk Genel Kurulu’nun 11.04.2007 gün ve E. 2007/13–198, K. 2007/199 sayl karar;
“...Vekâlet sözlemesi sonucu itibariyle bir itimat ilikisi olduundan vekâlet konusunun yerine getirilmesinde vekile düen ba- lca yüküm, onu özen ve sadakatle ifa etmesidir. Kural olarak meslek sahibi olan kimseler ve bu arada avukatlar, genellikle bilinen ve kabul edilen kural ve usulleri bilmedikleri takdirde sorumlu olurlar. Avukatn görevi olaylar mantki ekilde deerlendirerek bütün öngörülmesi gerekli eyleri dikkate almaktr. Vekil genellikle üzerine ald ii doruluk kurallarna uygun biçimde özenle yapmaldr. Meslein gerektirdii uzmanln bütün gereklerini kullanmaldr… temyiz süresini geçirdikten sonra temyiz yoluna
7
AVUKATLIK SÖZLEMES
bavurmas veya hiç bavurmam olmas, olaylarn akna ve ger- çekleme biçimine göre kusurlu davrantr… Daval manevi tazminat istememitir. Bunu davac vekil edenin istememesi nedeniyle talep etmediini savunmu ise de, bu konuda yazl bir belge gösterememi ve savunmasn ispat edememitir. Böylelikle daval özensiz bir davran sergilemitir...”
“...Dava, vekalet ücreti alacana ilikin alacak davas olup, dava- l savunmasnda davac avukatn vekil olarak takip ettii Karyaka 1. Aile Mahkemesi’nin 2006/164 esas sayl dava dosyasnda fazlaya ilikin haklarn sakl tutmamas nedeniyle zarara uradn, bu nedenle yeni vekil atadn, davac avukatn davadan çekilmesinin hakl sebebe dayanmadn savunmutur. Taraflar arasndaki iliki, vekalet sözlemesine dayanmaktadr. Vekil, i görürken yöneldi- i sonucun elde edilmemesinden deil, sonuca ulamak için gös- terdii çabann, yapt ilemlerin, eylemlerin ve davranlarn özenli olmayndan doan zararlardan dolay sorumludur. Veki- lin özen yükümlülüü çerçevesinde dava açmadan önce gereken aratrmay yapmak ve vekil edenin zarara uramasn önleyecek her türlü usulü tedbiri almak zorundadr. Somut uyumazlk itibariyle davac vekilin takip ettii Karyaka 1. Aile Mahkemesi’nin 2006/164 esas sayl dava dosyasna konu dava dilekçesinde fazlaya ilikin haklarn sakl tutulmamas nedeniyle daval vekil edenin zarara urad sabit olup, söz konusu davaya ilikin dava dilekçesin- de belirlenen dava deerinin miktar hakknda daval vekil edenin bilgisinin ve onaynn olduuna dair bir belge bulunmad gibi aksi de ispat edilememitir. Hal böyle olunca daval vekil edenin yeni vekil tayin etmesinin hakl sebebe dayandnn kabulü gerekir. Avukatlk Kanunu’nun 174/1. maddesi gereince, üzerine ald- ii hakl bir sebep olmakszn takipten vazgeçen vekil hiçbir ücret isteyemez. Ancak vekillikten çekilme tarihine kadar sonuçlandrd ilerin ücretini isteyebilir. Mahkemece, bu kabule uygun ekilde yaplacak hesaplama ile karar verilmesi gerekirken, yazl ekilde hü- küm tesisi usul ve yasaya aykr olup, bozma nedenidir...”
Sözleri ile Borçlar Yasas’nn vekile yükledii sorumlulk snrla- rn çok am, avukat alnmas gereken tüm tedbirleri profesyonel çalan bir meslek mensubu olmak itibaryla alnmas gereken tüm
8
hukuksal tedbirleri almakla yükümlü klmtr. Dikkatli olunmal, mutlak surette görüme tutana düzenlenmeli, olas ceza, hukuk davalar, disiplin kovuturmalarndan kurtulmal, hak kayplarna da neden olunmamaldr.
“... cra flas Yasas 89/1. maddede düzenlenen birinci haciz ihbarnamesi üçüncü ahslardaki gerçek alacaklarn tahsili amaçl dü- zenlenmitir. Her ne kadar itiraz mümkün ise de, yukarda görül- düü üzere birçok yal insan cra Müdürlüü’ne giderek beyanda bulunmak zorunda kalm, ikâyetli avukatn da kabulü ile ikâyetçi yaknlarna gönderilmek suretiyle taciz amaçl kullanlmtr. Yasal haklarn taciz amaçl kullanlmas asla kabul edilemez...”
TBB Disiplin Kurulu’nun 13.12.2002 gün ve E. 2002/237 K. 2002/366 sayl karar;
“...ikayetli avukatn, Alman vatandalar olan müvekkillerinin satn ald tanmazlarn tapusunu, müvekkillerinin talebi üzerine, kendi adna ald sabittir.
...Ancak yabanc uyruklularn köy hudutlar içersinde mülk edinmeleri yasak olduu halde, ikayetli avukatn Alman vatanda olan müvekkillerinin satn aldktan tanmazlarn tapusunu müvekkille- rinin istei dorultusunda, sanki kendisininmi gibi üzerine almas yerinde olmayp yabanc uyruklularn köy snrlar içersinde mülk edinmelerini önleyen yasann dolanlmasdr.
Avukatlk bir kamu hizmetidir. Yasalara saygl olmak ve yasalarn amac dorultusunda hareket etmek avukatlarn öncelikli görev ve yükümlülükleri içersindedir. Avukatlar iyi niyetle olsa bile, hiçbir zaman yasalarn uygun görmedii bir hususun bertaraf edilmesinde ve etkisizletirilmesinde görev alamaz ve rol üstlene- mezler...”
TBB Disiplin Kurulu’nun 03.02.2007 gün ve E. 2006/438, K. 2007/53 sayl karar:
“... Tasfiye halinde ... Bankas vekili Av. ... imzal 08.04.2004 tarihli yazda; “lgi yaznz ile Avukatlk Yasas’nn 2. maddesine is-
9
Avukatlk Yasas’nn 2. maddesindeki bu yetki, “kanunlarndaki özel hükümleri sakl kalmak kaydyla” denilmek suretiyle snrlandrlm olup, Bankamz tabi olduu 4389 sayl Bankalar Kanunu’nun sr saklamaya ilikin ilgili hükümleri uyarnca talep ettiiniz belgeler tarafnza verilememektedir. Ayrca, bu konuda vekâletnamenizde özel yetki bulunmad gibi, Bankann bizzat taraf olaca muhtemel bir ihtilafta aleyhte kullanlabilecek belge teminine yönelik olduundan dolay da talebiniz uygun görülmemi- tir” denilmektedir.
Baro Disiplin Kurulu istenen belgelerin banka srr niteliinde olduu gerekçesi ile disiplin cezas tayinine yer olmadna karar vermitir.
Avukatlk Yasas M. 2, “Yarg organlar, emniyet makamlar, dier kamu kurum ve kurulular ile kamu iktisadi teebbüsleri, özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta irketleri ve vakflar avukatlara görevlerinin yerine getirmesinde yardmc olmak zorundadr. Kanunlarndaki özel hükümler sakl kalmak kaydyla, bu kurumlar avukatn gerek duyduu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla yükümlüdür. Bu belgelerden örnek alnmas vekaletname ibrazna baldr. Derdest davalarda müzekkereler duruma günü beklenmeksizin mahkemeden alnabilir.” hükmünü amirdir.
Maddenin amac, bilgi ve belgelere erken ulamak, gereksiz aç- lacak davalar engellemek ve yargy hzlandrmaktr. Öretide, “bankann yönetim ve denetim organlarnn üyeleri, mensuplar ve dier görevliler tarafndan bilinen mali iktisadi, kredi ve nakit du- rumu ile ilgili bilgilerle, bankann müteri potansiyeli, kredi verme, mevduat toplama, yönetim esaslar, dier bankaclk hizmet ve faa- liyetleri, risk pozisyonuna ilikin her türlü bilgi ve belgeler” banka srr olarak tanmlanmaktadr.
Bu tanm karsnda, ücretli izin ile ilgili bilgi ve belgelerin ilgi- lisinin ahsi sicil dosyasndan istenmesi ve verilmemesinin “banka srr” kavram ile savunulmas mümkün deildir. 4857 sayl Kanunu’nun 53. maddesi, “yllk ücretli izin hakkndan vazgeçile- mez” hükmünü amirdir.
10
Madde göstermektedir ki, “yllk ücretli izin hakk” kamusal ni- telikli, Anayasal bir insan hakkdr. Anayasal bir hakta da, sr kavra- mndan bahsedilemez. Kald ki, 4857 sayl Kanunu ve Yargtay’n yerlemi içtihatlar uyarnca ücret, yllk izin ve sair alacaklarn ödendiini ispat külfeti iveren ait olup, içinin imzasn tayan belgeler asldr. Tank ve sair delilerle aksinin ispat mümkün deildir. ikayet eden avukat, müvekkilinin ylk ücretli izinlerini tam kul- lanmadn, izin ücreti alacann bulunduunu bildirdiine göre, iveren banka içinin yllk izinlerini tam kullandn, izin ücret alaca bulunmadn belgelere dayal olarak bildirmek zorundadr. Bu nedenle içinin imzasn tayan yllk ücretli izin föylerini avu- katna göstermek ve vekaletnamesi varsa vermek zorundadr. Aksi takdirde çalt süre boyunca hiç izin kullanmam kabul edilir ki, bu da bankann aleyhine bir durum ve gereksiz yarglama yaratr. “Bankann bizzat taraf olaca muhtemel bir ihtilafta aleyhine kullanlabilecek belge teminine yönelik olduundan dolay da talebiniz uygun görülmemitir” savunmasnn yasal ve inandrc bir yönü bulunmamaktadr.
Hukuk devleti biri dierine tercih edilemeyecek olan üç temel öe üzerine oturur. Bunlar insan haklarnn gerçekletirilmesi, adaletin salanmas, hukuk güvenliinin tam olarak temin edil- mesidir. nsan haklarnn gerçekten kullanlabildii ülkelerdir ki, hukuk devletinin en ba koulunu gerçekletirmi demektir. Hu- kuk devleti, insan haklarna sadece mevzuatlarnda yer veren deil, bunun yan sra uygulamada da gerçekletiren devletlerdir. Hukuk devletinde “hukukun üstünlüünü” gerçekletirmek ve uygulamada yerlemesini salamak avukatn en temel görevlerinden biridir. Her türlü hukuki mesele ve anlamazlkta adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözüm üretmek ve üretilecek çözümlere yardmc olmak zorunda bulunan ikayetlinin yasann amacna aykr olarak ahsi sicil dosyasndan bilgi ve belge vermemesi mesleki dayanma ile de badamaz. Kald ki, zorunlu olarak, sürekli bir çatmay temsil eden avukatlkta “mesleki dayanma” dier mesleklerden daha da gerekli ve önemlidir...”2
2 TBB Disiplin Kurulu’nun 18.10.2002 gün ve E.2002/143,K.2002/283 s. k. 388
11
3. Avukatlk sözlemesi herhangi bir ekil artna tabi midir?
3499 sayl Avukatlk Yasas’nda ücrete ilikin madde 128, “Ücret avukatla müvekkil arasnda serbestçe tayin olunur. Dava ve takib ücretleri hakkndaki akdin yazl ekilde olmas arttr. Ücretten doan davalarda yazl mukaveleden baka sübut delili ikame ve istima olunamaz” hükmünü amirdir. Hükme göre avukatlk sözle- mesi yazl olarak yaplmak zorunda idi.
Ancak, Avukatlk Yasas’nda 02.05.2001 gün ve 4667/76 sayl Yasa ile deiik ekli ile m.163/1, “Avukatlk sözlemesi serbestçe düzenlenir. (...) Yazl olmayan anlamalar, genel hükümlere göre ispatlanr.” hükmü getirilmi, yazl olma koulu kaldrlmtr. Gö- rüldüü üzere herhangi bir ekil art konmam, ispatnda genel hükümlere göre yaplaca kabul edilmitir.
“...Dava, vekalet ücreti alacann tahsili istemine ilikin olup, taraflar arasnda yazl ücret sözlemesi bulunmadndan, mahkemece Avukatlk Kanunu’nun 164/4. maddesi gereince, davac avukatn davallar vekil olarak temsil ettii Gölba Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/561 esas sayl tapu iptal ve tescil davasndaki müddeabihin deerinin takdiren %20’si oranndaki vekalet ücreti- nin ödenmesi gerektii kabul edilip, taleple bal kalnarak hüküm kurulmutur. Oysaki davallar tarafndan dosyaya ibraz edilmi olan tarihsiz hesap tablosunda “dava deeri” belirtildikten sonra, “%10 vekalet ücreti: 264.000,00 YTL” yazs mevcut olup, davac da söz konusu yazlarn kendisine ait olduunu kabul etmitir. Dava- c, her ne kadar ibraz edilen bu belgenin, hapis hakknn bildirimi- ne yönelik olarak düzenlenen “toplant görüme notu” niteliinde olduunu, haktan feragat anlamnda olmadn ileri sürmüse de, bizzat davacnn kendi el yazs ile düzenlenen bu belgede, dava deerinin %10’u üzerinden vekalet ücreti ödenmesi konusunda taraflarn anlamaya vardklarnn kabulü gerekir. 1136 sayl Avukatlk Kanunu’nun, 02.05.2001 tarihli 4467 sayl Yasa ile yaplan deiiklikten sonraki 163/1. maddesinde, “Avukatlk sözlemesi serbestçe düzenlenir. Yazl olmayan anlamalar genel hükümlere göre ispatlanr.” hükmü mevcut olup, bu hükümle vekalet ücret sözlemeleri konusunda daha önce yasada mevcut olan “yazl ge-
12
çerlik” art kaldrlm olduundan, dava konusu olayda olduu gibi, belirli bir ekil artna bal olmadan yaplan ücret sözleme- leri de geçerli ve taraflar balaycdr. O halde mahkemece davac avukatn Gölba Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/561 esas sayl tapu iptal ve tescil davas nedeniyle miiddeabihin deerinin %10’u üzerinden vekalet ücreti talep edebilecei kabul edilerek, buna göre hüküm kurulmas gerekirken, açklanan hususlar gözard edilerek Avukatlk Kanunu’nun 164/4. maddesi gereince müddeabihin %20’si orannda ücret takdir edilmi olmas, usul ve yasaya aykr olup, bozmay gerektirir...”3
TBB Disiplin Kurulu’nun 11.06.2004 gün ve E. 2004/137, K. 2004/222 sayl karar:
“... Taraflar arasnda vekalet ücretine ilikin yaplm yazl bir sözleme yoktur. ikayetçiler ve bir ksm kooperatif üyeleri tarafndan, ikayetli avukata 2.000.000,00 TL ödenecei, bu bedele mahsuben 900.000,00 TL ödenmi olduu taraflar arasnda tartmaszdr. ikayetli avukatn, ikayetçiler ve bir ksm kooperatif üyeleri adna dava açmak ve davay her aamasnda vekaleten takip görevini üstlendii, kendisine verilen vekaletnameyi kabul etmesi ile sabit bulunmaktadr. Taraflarn beyanlar ve dosya içindeki belge ve bil- giler de vekalet ilikisinin kurulduunu ve ikayetli avukatn kararlatrlan vekalet ücretine mahsuben 900.000,00 TL almak suretiyle davann takibini üstlendiini açkça göstermektedir. Vekaleti kabul ederek görev üstlenen ikayetli avukat, davay açarak, yasal prose- dürü içinde yürütmekle yükümlüdür.
Vekalet sözlemesinin geçerlilii hiçbir ekle bal deilse de ispat HUMK’nn 288 ve devam maddeleri hükümlerine ve yasada ki ispata ilikin kurallara baldr. ikayetli avukat ise vekalet ücretinin pein ödenecei konusunda yazl bir ücret sözlemesi ibraz edememitir. Avukatlk Yasas’nda, vekalet ücretinin ödeme zaman konusunda ayr bir hüküm konulmu olmadndan ve ücretin pein ödeneceine ilikin bir teamül de mevcut bulunmadndan, dava açmak için bakiye vekalet ücretinin ödenmesini art komas, disiplin suçu oluturmaktadr...”
3 Y. 13. HD’nin 06.04.2010 gün ve E. 2010/7108, K. 2010/4517 s. k. 55. sayfada; Y. 13. HDi’nin 22.06.2009 gün ve E. 2009/251, K. 2009/8577 s. k. 18. sayfada.
13
AVUKATLIK SÖZLEMES
“... ncelenen dosya kapsamndan; … Anonim Sigorta irketinden 13491614 no.lu “Zorunlu Karayolu Tamaclk Mali Sorum- luluk” poliçe teminat 200.000,00 TL’nin 22.08.2011 tarihinde tahsil edildii, Tarihsiz metninde “06.07.2011 tarihinde saat 23.30 srala- rnda Turhal-Tokat: karayolunda 60 … 427 plakal oto ile meydana gelen trafik tek tarafl ölümlü ve yaralamal trafik kazann da oto- mobilde yolcu olarak bulunan müvekkillerin murisi H. G.’in ölümü sebebi ile sigorta irketinden sigorta limiti dahilinde alnan paradan avukat beyle anlamalarmz dorultusunda 130.000,00 TL (yüzo- tuzbinlira) teslim aldm. Baka hak ve alacam kalmamtr. bra ederim. mza G. G.” yazl belge ile ibraname alnd, …ikâyetli avukat tarafndan dosyaya sunulan tarihsiz ibraname belgesinin hukuken muteber olmad “sigorta irketinden sigorta limiti dahilinde alnan paradan avukat beyle anlamalarmz dorultusunda” sözleri ile tartmaszdr. Ne alnd bildirilmeyen bir ibranameye itibar edilemez. ikâyetli avukattan … 3. Noterlii’nin 19.12.2011 gün ve 89939 yevmiye No. lu ihtarnamesi ile Anonim Sigorta irketinden tahsil edilen para ile ilgili olarak ikâyetli avukattan yasaya aykr olarak verilen parann iadesinin istendii, … 3. Noterlii’nin 06.01.2012 gün ve 00267 Yevmiye No.lu azilnamesi ile azledildii gerçei karsnda 17.01.2012 tarihli makbuzlara ve bu makbuzlarn ikâyetçi tarafndan kabul edildiine ilikin savun- maya da itibar edilemez. Tararlar arasnda yazl bir ücret sözle- mesi düzenlenmemitir. Avukatlk Yasas madde 163, “Avukatlk sözlemesi serbestçe düzenlenir. Avukatlk sözlemesinin belli bir hukuki yardm ve mebla yahut deeri kapsamas gerekir. Yazl olmayan anlamalar, genel hükümlere göre ispatlanr. Yasa’ya aykr olmayan arta bal sözlemeler geçerlidir.”, Avukatlk Yasas madde164/4 “Avukatlk ücretinin kararlatrlmam olduu veya taraflar arasnda yazl ücret sözlemesinin bulunmad yahut ücret sözlemesinin belirgin olmad veya tartmal olduu veya ücret sözlemesinin ücrete ilikin hükmünün geçersiz sayld hallerde; deeri para ile ölçülebilen dava ve ilerde asgari ücret tarifelerinin altnda olmamak kouluyla ücret itirazlarn incelemeye yetkili mer- ci tarafndan davann kazanlan bölümü için avukatn emeine göre ilâmn kesinletii tarihteki müddeabihin deerinin yüzde onu ile yüzde yirmisi arasndaki bir miktar avukatlk ücreti olarak belirle-
14
nir. Deeri para ile ölçülemeyen dava ve ilerde ise avukatlk asgari ücret tarifesi uygulanr.” hükümlerini amirdir. Görüldüü üzere avukatlk ücret sözlemesi serbest olarak düzenlenebilir olmas- na karn, yazl ücret sözlemesinin olmad hallerde avukatlk asgari ücret tarifesi üstündeki ücret sözlemesinin kantlanmas HMK’daki genel hükümlere göre mümkün olacaktr. Dosya kapsam ve kabule göre yazl ücret sözlemesi sunulmad, akside kantlanmadndan Avukatlk Asgari Ücret Tarifesi’nde belirlenen miktarlardan çok çok fazla ücret alkonulmas disiplin suçudur...”
Kararlar çok açktr. spat genel hükümlere göre olacaktr.
Ancak karar özetlerinden de görüldüü üzere avukatlk mesleinin kamusal nitelii gerei eylemsel davranlarn sergilenmesi, sözlemenin varl hususunda karine olarak kabul edilmektedir.
4. Sözlemenin varl nasl kantlanmal, yemin delil olarak bildirilmise kullanlmal mdr?
Sözlemenin ispat hususunda yazl deliller yannda yemin tekli- fi de çok önemlidir. Bu nedenle açlacak davalarda delil bölümün- de yemin mutlak yazlmaldr.
Avukatlk Yasas’nn “Avukatn Hak ve Ödevleri” balkl Altnc Ksm 53. maddesi, “Avukat, i için yapt görümelerden gerekli saydklarn bir tutanakla tespit eder. Tutanan alt, görümede bulunanlar tarafndan imzalanr.” hükmü hükmü uyarnca tutulan görüme tutanaklar da iki tarafn imzalarn tamak koulu ile sözleme hükmündedir. Avukat madde gerei görümelere ait tu- tanak tutmak zorundadr.
“Hafzay beer nisyan ile maluldür” atasözü tam mesleimiz için söylenmitir. Bana kalrsa bu madde, Avukatlk Yasas’nn bel- ki de en önemli maddesidir.
Çok avukat tarafndan mesleki bir yükümlülük olduu bilin- medii gibi, uygulanmazda. kötüye gittii zaman konuulanlar unutulur. Avukat savclklarda, mahkemelerde, disiplin kurullarn- da hesap verir. “Bir haktan vazgeçme anlamna gelen tüm ilerde avukatn yazl muvafakat alma zorunluluu” karsnda, maddenin önemi bir kat daha artmaktadr. Avukatlk Yasas’nn 34. maddesi ile ilgili karar örneklerinin hemen tümüne baknz. Bir görüme
15
AVUKATLIK SÖZLEMES
tutana olsa, ceza ve disiplin kovuturmas da olmayacak, siz de, mesleiniz de zan altnda kalmayacak. Acrsan acnacak hale, imza attrmaya utanrsan da, utanlacak hale gelirsin. Görüme tutana- avukatn kara gün dostudur. Görüme tutanann önemi haksz azil, görevi ihmal, hapis hakknn kullanm ile ilgili ceza ve hukuk davalarnda daha da önem kazanmakta, yazl tan olmaktadr. Alkanlk haline getirilmeli mutlak yaplmaldr.
Avrupa nsan Haklar Mahkemesi sunulan görüme tutana saysnca ücret takdirinde bulunmaktadr. Görüme tutana vekil- müvekkil ilikisinn yazl tandr.
“...Mahkemece, daval irketin azilden önce mecuru 10.5.2008 tarihinde tahliye ettii ve davann da takipsiz brakld gerekçesi ile sulhun varl kabul edilerek yazl hüküm kurulmutur. Anlan dosyann kira tesbit davasna dönütürülerek takipsiz braklma- snn sulh anlamasna bal olduun isbat yükü davaclara aittir. Sulh anlamasnn varl davaclar tarafndan ispatlanamamtr. Ancak davaclarn yemin delilinin varl gözetilerek, bu hususta daval Yaar’a yemin teklifine haklarnn bulunduu hatrlatla- rak sonucuna uygun bir karar verilmelidir. Mahkemece, eksik inceleme ile daval Yaar aleyhindeki davann da kabulü usul ve yasaya aykr olup, bozma nedenidir....”
“...Davaclar, takip ettikleri icra ve dava dosyalarnn haricinde davalya sözlü danma hizmeti verdiklerini de iddia etmilerdir. Davaclar sözlü danma hizmeti hususunda yazl delil ibraz ede- memi iseler de yemin deliline de dayandklar ve hatta yarglama aamasnda davalya yemin teklif ettikleri ve davalya yemin davetiyesi tebliine ramen mahkemece davalya yeminin yaptnl- mad anlalmaktadr. Hal böyle olunca mahkemece davaclarn davalya yemin teklif ettikleri gözetilerek davalya bu hususta tekrar davetiye çkanlarak bu noksanlk giderilmeli ve hasl olacak sonuca uygun bir karar verilmelidir. Mahkemenin deinilen bu yönü göz ard ederek yazl ekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykrdr. Bozmay gerektirir...”
16
“...Daval avukat davaclarn orta ve temsilcisi olduu dava d irketin de vekili olduunu, irket adna takip ettii davalar ve iler için oluan vekalet ücreti alacann davaclar tarafndan ödenecei- nin kararlatrldn savunmutur. Davaclar böyle bir kararlatr- mann olmadn, husumet dümeyeceini bildirerek sadece kendi adlarna takip edilen iler için vekalet ücretinden sorumlu olduklar- n, fazlas için icraen yaplan ödemenin istirdadn talep etmilerdir. Taraflar arasnda yazl sözleme olmad uyumazlk konusu deildir. Daval dava d irketten olan vekalet ücreti alacann davaclar tarafndan ödeneceine ilikin kararlatrma olduu hususunda yemin teklif edeceklerini 19.10.2009 tarihli dilekçelerinde belirttikleri halde mahkemece davalya davac tarafa yemin teklif etme hakk kullandrlarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazl e- kilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykr olup bozmay gerektirir...”
“...Mahkemece, davacnn dava dilekçesinde “dier yasal kant- lar” demek sureti ile yemin deliline de dayand, 01.10.2012 tarihinde yürürlüe giren 6100 sayl HMK’nun 227. maddesine göre yemin teklif edilen tarafn yemini edaya hazr olduunu bildirdikten sonra dier tarafn teklifinden vazgeçerek baka bir delile dayanamayaca- , yeni bir delil de gösteremeyecei, davalnn yemini edaya hazr olduunu bildirdii ve kendisine usulüne uygun olarak yemin etti- rildii, davalnn davacya herhangi bir borcunun olmadna ve vekalet ücreti sözlemesi yapmadklarna dair yemin ettii gerekçesiyle ispat edilemeyen davann reddine karar verilmitir. Hemen belirtmek gerekir ki, taraflar arasnda sözlü vekalet ilikisinin kurulduu, davacya vekaletname verildii ve davacnn idare mahkemesinde bu sözlemeye istinaden dava açt hususlar özellikle davalnn ikrar ve tüm dosya kapsam ile zaten ispatlanm olup, ispatlanan hususlar konusunda yemin deliline bavurulamaz. Kald ki, vekalet ücretinin ödendiini ileri süren daval bu savunmasn ispat- lamak zorunda olup, ispat yükü ters çevrilerek davalnn yemin- li beyan nedeniyle borcu olmad sonucuna da ulalamaz. Hal böyle olunca mahkemece, davacnn 400,00 TL akdi vekalet ücretine
17
hak kazand gözetilerek davann ksmen kabulüne karar verilmesi gerekirken yanl deerlendirme ile yazl ekilde davann reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykr olup bozma nedenidir...”4
“... ncelenen dosya kapsamndan ikâyetçi R. Ü.’in … 25. Noterlii’nin 26.10.2009 tarih ve 28811 yevmiye numaral vekâletnamesi ve ikâyetçi . Ü.’in … 3. Noterlii’nin 26.10.2009 tarih 06237 yevmiye numaral vekâletnamesi ile ikâyetli avukat vekil tayin ettikleri, 30.10.2009 tarihinde avukatlk ücreti açklama s ile 1.250,00 TL havale edildii, ancak herhangi bir dava açlmad, bilgi ve belge ulatrlmad savunulmusa da bu konuda belgeleri isteyen yazl bir belgenin dosyaya sunulmad görülmektedir.
Avukatn ii üstlenirken gerekli tüm bilgi ve belgeleri topla- m olmas gerekir. Aksi takdirde yerine getirilmesi olanaksz bir ii üstlenmesi ve bunun için ücret tahsil etmesi 1136 sayl Yasa’nn 34. maddesinde avukatlarn nasl davranmalar gerektiini belirleyen özen ve doruluk kurallarna aykr düer. ikâyetlinin yüklendii ve bir miktar ücret de tahsil ettii i hakknda gerekli özeni göster- memi olmas, ii üstlenirken dava açmaya yeterli bilgi ve belgeleri toplamamas ve bunlarn toplanmas için sonradan da çaba göster- memesi, ikâyetçi müvekkiline bu hususta yazl bilgi vermeden davann açlmam olmas karsnda ikâyetlinin savunmasna itibar edilebilmesi olanakszdr.
Kald ki Avukatlk Kanunu 53. madde uyarnca düzenlenmesi zorunlu “görüme tutana” da ibraz edilmemi, savunma yasal delille kantlanmamtr...”
“... ncelenen dosya kapsamndan 22.09.2008 tarihli dilekçe ile … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2008/275 Esasnda “02.04.2004 günlü haricen yaplan tapu sat sözlemesi ile … ili … Mahallesinde
4 Y. 4. CD.’nin 01.11.2006 g. ve 8777/15720 s. k.; 120. sayfada.
18
bulunan evin 4. katnn satnn vaat edildii, devrin yaplmad, tanmazn hükmen tesciline karar verilmes

Documents

Avukatlık Sözleşmesi ve Ücret - barobirlik.org.tr