AYDIN EREN VE DİĞERLERİ / TÜRKİYE DAVASI

7/30/2019 AYDIN EREN VE DERLER / TRKYE DAVASI

1/10

AHMAYDIN EREN VE DERLER - TRKYE DAVASI

lgili Kavramlar

ADL YARGILANMA HAKKIETKL BAVURU HAKKIKENCE YASAIYAAMA HAKKI

tihat Metni

AVRUPA NSAN HAKLARI MAHKEMESAYDIN EREN VE DERLER - TRKYE DAVASI (Bavuru no:57778/00)

KARARIN ZET EVRS

STRAZBURG21 UBAT 2006

bu karar Szleme'nin 44 2. maddesinde belirtilen koullar erevesindekesinleecek olup ekli baz dzeltmelere tabi tutulabilir.

Trkiye Cumhuriyeti aleyhine alan 57778/00 bavuru no'lu davann nedeni, Trkvatanda Aydn Eren, Slyan Eren ve Ece Eren'in (Bavuranlar) Avrupa nsanHaklarMahkemesi'ne (AHM) 27 Nisan 2000 tarihinde, Avrupa nsan Haklar veTemel zgrlkleri Szlemesi'nin (AHS) 34. maddesi uyarnca yapm olduklar

bavurudur. Bavuranlar, Diyarbakr Barosu avukatlarndan N. Eren ve S. Tanrkulutarafndan temsil edilmektedirler.

OLAYLAR

Srasyla 1945, 1990 ve 1992 doumlu bavuranlar, Diyarbakr'da ikametetmektedirler. Bavuranlar, 26 Eyll 1997 tarihinden beri kayp olan Orhan veZozan Eren'in ocuklar ve babas/kaynpederidir. Olaylarn meydana geldiidnemde, Orhan Eren, Lice Hapishanesi'nde gardiyan, ei Zozan ise DiyarbakrHastanesi Kadn Doum Servisi'nde hemireydi.

Eren'lerin arabas, 26 Eyll 1997 tarihinde, Lice'yi Diyarbakr'a balayan yolzerinde terkedilmi bir halde bulunmutur.

Tutanakta hibir iz ya da hasarn bulunmadna yer verilmitir. Tutanaa ek olarakolay yeri krokisi izilmitir.

Halis Toprak, 27 Eyll 1997 tarihinde jandarmalara, szkonusu kar kocann, 25Eyll' 26 Eyll'e balayan geceyi Diyarbakr'daki evinde geirdiklerini ve Kulp'agitmek zere sabah saat 8'de yola ktklarn bildirmitir.

Aracn aileye iade edildii srada dzenlenen tutanakta aracn kaplarnn kilitli

olduuna ve el freninin de ekili olduuna yer verilmitir.


2/10

Birinci bavuran, 29 Eyll 1997 tarihinde, yaknlarnn akbeti hakknda bilgi almakiin Kulp Cumhuriyet Basavcl'na bavurmutur.

Lice Cumhuriyet Basavcs, 30 Eyll 1997 tarihinde, Diyarbakr CumhuriyetSavcl'ndan, Mermer Jandarma Kontrol Merkezi'ndeki kayplar hakknda tutulan

kaytlarn kopyasn istemitir.

Lice Cumhuriyet Basavcs 1 Ekim 1997 tarihinde, bavuran ve kayplarnyaknolan Cengiz Eren'i dinlemitir.

Bavuran, yaknlarnn Mermer Jandarma Kontrol Noktasndan saat 9:45 sularndagetiklerini ve aralarnn bu noktaya daha uzak bir mesafede terkedilmi olarak

bulunduunu belirtmitir. Bavuran, yaknlarnn kaybolmas konusunda Bozkurtailesini sulam ve iki aile arasndaki dmanla neden olan koullar anlatmtr.Bozkurt ailesine mensup birok kii ky korucusu, bir kii avu ve bir dieri ise

polistir. Polis memuru olan Nizamettin Bozkurt olay gn Kulp'ta idi. Son olarak

bavuran, yaknlarnn terristler tarafndan da karlm olabileceini belirtmitir.

Cengiz Eren, olay gn Diyarbakr'a gittiini ve Kulp'a dnd srada yaknlarnnkaybolduu haberini aldn belirtmitir.

Diyarbakr'a giderken bindii otobsn ofr Mserdin Turan, olay yerine okyakn bir mesafede beyaz renkli iki araba grdn belirtmitir. Cengiz Eren,kayp olayndan sorumlu olan kiileri bilmediini ancak Eren ve Bozkurt aileleriarasndaki dmanln bulunduunu ileri srmtr. Olay gn NizamettinBozkurt'u, Kulp'ta grdn eklemitir.

Lice Cumhuriyet Basavcs, 1 Ekim 1997 tarihinde Kulp Savcl'ndan MserdinTuran'n ifadesini almalarn istemitir.

Bavuran, 2 ve 5 Ekim 1997 tarihlerinde, yaknlarnn akbetinden ve DiyarbakrSavcl ve Lice Jandarma Komutanl'nn yrtt soruturmann sonucuhakknda bilgi almtr.

Lice Jandarma Komutan, 6 Ekim 1997 tarihinde, terristlerin 25 Ocak 1994tarihinde, aralarnda iki gn sonra serbest braklan Orhan Eren'in de bulunduu birgrup devlet memurunu kardklarna dair Lice Cumhuriyet Basavcl'na bilgi

vermitir.

Terristler 13 Ocak 1996 tarihinde o srada balk tutan Orhan Eren'i yaklak bir saatboyunca ellerinde tutmulardr. Jandarma Komutan, Orhan Eren'e ait olay sonrasalnan ifadeleri gndermitir. Jandarma Komutan, Eren iftinin terristlertarafndan karlp ldrlm olabileceklerini bildirmitir.

Diyarbakr Jandarma Komutanl, 22 Ekim 1997 tarihinde, Mermer JandarmaKontrol Merkezi'nde tutulan kaytlarn kopyasn Diyarbakr Savcl'na iletmitir.iftin bu noktadan saat 9.55'te getii kaytlarda yer almaktadr.

17 Kasm 1997 tarihinde Kulp Cumhuriyet Basavcs tarafndan dinlenen Mserdin


3/10

Turan, olay gn Orhan Eren'in aracn ya da yol kenarnda herhangi bir baka aragrmediini belirtmitir.

Diyarbakr Emniyet Mdrl, 29 Ekim 1999 tarihinde, kaybolan kiilerin PKK'yakatldklarn ortaya koyacak hibir bilgilerinin bulunmadna dair Diyarbakr

Savcl'na bilgi vermitir.

Cengiz Eren, 16 Kasm 1999 tarihinde yeniden Lice Cumhuriyet Basavcs'na ifadevermitir. Cengiz Eren olay gn saat 9:15'te Nizamettin Bozkurt'un beyaz birarabaya bindiini grdn yinelemitir. Otobs ofr Mserdin Turan yetkilimakamlar nnde ifade vermekten korktuunu sylediini belirtmitir. Kaybolduusrada Orhan'n zerinde, ticari bir giriim iin Salih Sar'ya verilmek zere yklmiktarda para bulunduunu eklemitir. Son olarak Eren ve Bozkurt aileleri arasndameydana gelmi olan olaylar ne srerek, Zozan'n, alt Kulp SalkMerkezi'ne Bozkurt ailesinden birinin kabul edildii srada tehdit edildiiniaklamtr. Olayn ardndan Zozan kocasna takip edildiini sylemitir. Cengiz

Eren, Zozan'n meslekta Mkrime nce ve arkada astsubay Kamil Gndz'n bukonuda ifadelerinin alnabileceini belirtmitir. Cengiz Eren'e gre yaknlarnnkarlmas olay, Halis Toprak'n yardmyla Bozkurt ailesinden Nizamettin veFedri tarafndan planlanmtr.

Lice Cumhuriyet Basavcs, 18 Kasm 1999 tarihinde, Salih Sar ve Mkrimence'yi ifade vermek zere savcla davet etmi ve Lice JandarmaKomutanl'ndan Kamil Gndz'n grev yeri hakknda bilgi vermesini istemitir.Lice Cumhuriyet Basavcs, 23 Kasm 1999 tarihinde Mserdin Turan'n ifadesinialmtr. Mserdin Turan, Cengiz Eren'in ifadesine itiraz ederek, Bozkurt aileyelerini tanmadn belirtmitir.

Kulp Emniyet Mdrl, 26 Kasm 1999 tarihinde Kulp Savcl'na Mkrimence'nin Diyarbakr'a tayin edildiini bildirmitir. Kulp Emniyet Mdrl 27Aralk 1999 tarihinde Salih Sar'nn Diyarbakr'da oturduunu ve telefon numarasn

bildirmitir.Lice Cumhuriyet Basavcs, soruturma boyunca dnem dnem soruturmanngidiat hakknda Diyarbakr Savcl'na ve Diyarbakr nsan Haklar DanmaMerkezi'ne bilgi vermitir.

HUKUK AISINDAN

I. HKMET'N TRAZI HAKKINDA

Hkmet, i hukuk yollarnn tketilmedii itiraznda bulunmaktadr. Hkmet,bavuranlarn yaknlarnn kaybolmas hakknda Lice Cumhuriyet Basavcsnndeki cezai soruturmann hala devam ettiini ileri srmektedir.

Bavuranlar, bu argmana itiraz etmilerdir.

AHM, 31 Mart 2005 tarihli kabul edilebilirlik kararnda, bu itirazn, bavuranlarnAHS'nin 2. maddesine gre yaptklarikayetin neden olduu sorunlarla yakndan

balolduunun ortaya konulduunu hatrlatmaktadr. AHM, sonu olarak bu itirazesasla birletirmeye karar vermitir.


4/10

II. AHS'NN 2. MADDESNN HLAL EDLD DDASI HAKKINDA

Bavuranlar, yaknlarnn yargsz infaz kurban olduklarn savunmaktadrlar.Ayrca bavuranlar, Devlet'in yaknlarnn yaam hakkn koruma ykmlln

yerine getirmediinden ikayeti olmakta ve etkili soruturma yaplmadn ilerisrmektedirler. Bavuranlar AHS'nin 2. maddesinin ihlal edildiini nesrmektedirler.

Hkmet, bavuranlarn iddialarnn dayanaksz olduunu savunmaktadr.Hkmet'e gre, Eren iftinin kaybolmasndan makamlarn sorumlu tutulmas iindosyada hibir unsur bulunmamaktadr. Ayrca, kaybolma olayna ilikin koullarkonusunda ivedi ve etkili bir soruturma yaplm ve hatta bu soruturma haladevam etmektedir. Hkmet bavuranlarn yaknlarnn PKK tarafndan karlmolabileceini eklemektedir.

Bavuranlar, iddialarn yinelemekte ve yaknlarnn, makamlarn kabul etmedii birtutukluluun sonrasnda kaybolduklarn ileri srmektedirler. Bavuranlar,makamlarn egdmyle kurulan bir su rgtnn bulunduunu ve Trkiye'ninGneydousunda meydana gelen kaybolma olaylarnn nemli sayda olmasgznne alndnda, yargsz infaz ve kaybolmalarn idari yollardan uygulandnileri srmektedirler. Bavuranlar Hkmet'in yaknlarnn PKK tarafndan karlmolabileceine dair iddialarna itiraz etmektedirler. Bu balamda bavuranlar, Ereniftinin Mermer Jandarma Kontrol Merkezi'nden getikten ok az bir zaman sonrakaybolduuna dikkati ekmektedirler. Bavuranlara gre, terristlerin gvenlikgleri tarafndan denetlenen bu blgede herhangi bir operasyon gerekletirmelerimmkn olamaz. Bavuranlar soruturmann ise, kaybolma olayndan beri hibir

belirgin bir aama kaydetmediinden dolay etkililikten yoksun olduunusavunmaktadrlar. Bavuranlar soruturmay yrten makamlarn, Bozkurt ailesininyaknlarnn kaybolmas olayna karm olabileceine dair iddialar dikkatealmadklarneklemektedirler.

A. Orhan ve Zozan Eren'in Kaybolma Olay

AHM, AHS'nin 2. maddesinin AHS'nin ana maddeleri arasnda yer aldn ve 3.madde ile birlikte Avrupa Konseyi'ni oluturan demokratik toplumlarn temeldeerlerinden birini ortaya koyduunu yinelemektedir (Bkz. akc-Trkiye, no:

23657/94, 86, AHM 1999-IV). Buna ek olarak 2. maddenin tand korumannnemini kabul eden AHM, yaam hakkna ilikin ikayetleri byk bir dikkatleinceleyerek grn oluturmaldr (Bkz. Ekinci-Trkiye, no: 25625/94, 70, 18Temmuz 2000).

Kaybolma olayna ilikin koullar ve AHS'nin 2. maddesi bakmndankarlmasgereken sonular hakkndaki iki farkl yorumla kar karya olan AHM,ortaya kan sorulardava dosyasna konulan yazl belgeler ve taraflarn sunduugrler nda inceleyecektir. Bu amala AHM, "her trl makul phenintesinde" delil kriterinden faydalanmaktadr. AHM, bu tr bir delilin ancak, bir diziemare ya da rtlemez yeterince ciddi, kesin ve birbiriyle badaan karinelerin

bir araya gelmesi sonucunda oluabileceini belirtmektedir (Bkz. mutatis mutandisrlanda-Birleik Krallk, 18 Ocak 1978, A serisi no: 25, s. 64-65, 160-161).


5/10

AHM, yaknlarnn Devlet grevlileri tarafndan ilenen yargsz infaznkurbanolduklarna dair bavuranlarn iddialarnn, somut ve dorulanabilir olaylaradayanmadklarnnot etmektedir. ddialar, hibir grg tan ifadesiyle ya da baka

bir delil unsuruyla inandrc bir ekilde desteklenmemektedir.

Bu koullarda, Orhan ve Zozan Eren'in, makamlarca kabul edilmemi olan birtutukluluk sonucunda kaybolduklar ya da makamlar tarafndan ya da yardmlaryladzenlenen bir karlma olay maduru olduklarna dair bir sonu, gveniliremareden ok hipotez ve kurgudan ibaret olacaktr.

AHM, AHS'nin 2. maddesinden doan ykmllk konusunda, szkonusumaddenin birinci cmlesinin Devlet'in kasten ve kanun d adam ldrlmesininengellenmesinin yansra, yargsna tabi kiilerin yaamnn korunmas iin gereklitedbirleri almaya zorladn hatrlatmaktadr (L.C.B.-Birleik Krallk,, 9 Haziran1998 tarihli karar, 1998-III, s. 1403, 36). Bu balamda Devlet'in ykmll,

kiiye kar ihlallerin yaplmasn engelleyici somut ceza yasalarn kararak veihlallerin ngrlmesi, nlenmesi ve cezalandrlmas iin oluturulan uygulamamekanizmasna dayanarak yaam hakknn korunmas temel grevini yerinegetirmeyi gerektirmektedir. Bu hkm ayrca, belirli bazkoullarda Devletlerin,

bakasnn su unsuru tekil eden tutumlar nedeniyle yaam tehdit altnda olankiinin korunmas iin nceden uygulama tedbirlerini alma pozitif ykmllnkapsamaktadr ( Osman-Birleik Krallk, 28 Ekim 1998 tarihli karar, 1998VIII, s.3159, 115).

Gnmz toplumlarnda polisin grevlerini yerine getirme zorluklar ve ayrcainsanolunun ngrlemeyen tutumlar, nceliklerine ve elindeki kaynaklara greyapacaklareylem tercihlerini gznne alarak, szkonusu ykmll, makamlaraaltndan kalklamayacak ya da ar bir yk getirmeyecek ekilde yorumlamakgerekir. Bu nedenle, iddia edilen yaamla ilgili her trl tehdit, AHS bakmndanmakamlara, tehdidin gereklemesini nlemek amacyla somut tedbirler almayzorunlu klmamaktadr. AHS bakmndan pozitif ykmlln bulunmas iin,makamlarn bir kimsenin yaamkonusunda gerekten ve dorudan tehdit edildiini

bildikleri ya da o an rendiklerinin ve makamlarn yetkileri erevesinde makuladan hi kukusuz bu riski ortadan kaldracak tedbirleri almadklarnn ortayakonulmas gerekir (Osman, s. 3159-3160, 116 ve Kl-Trkiye, no: 22492/93,AHM 2000-III).

Bu durumda, bir devlet grevlisinin ya da devlet makamlar adna alan birkimsenin dava konusu kaybolma olayna kart, her trl makul phenintesinde ortaya konulmamtr. Geriye makamlarn, yaamlarnda bulunan riskekar bavuranlarn yaknlarn koruma pozitif ykmlln yerine getiripgetirmediklerini aratrmak kalmaktadr.

AHM, Eren iftinin yasad bir saldrnn maduru olduklarna ve baka birkimsenin fiillerinden dolay yaamlarnda gerekten ve dorudan bir tehditle karkarya olduklarna ikna olmamtr. Bu noktada, Orhan'n 1994 ylnda terristlertarafndan karld, 1996 ylnda bir saat boyunca istei dnda tutulduu ve

makamlarn bu olaylardan haberdar edildikleri dorudur.


6/10

Ancak, burada szkonusu olan birbirinden ayr olaylardr. lkinde Orhan Eren birgrup devlet memuruyla birlikte karlmt.

Terristlerle olan ikinci karlamas bir rastlantyd. Hibir ey Orhan'n, kiiselolarak terr rgt tarafndan hedef alndndndrmemektedir. Zozan'n

Bozkurt ailesi ile olan tartmasnn gerek olup olmadortaya konulmamtr. Bubalamda, Cengiz Eren tarafndan dile getirilen kiilerin dinlenmemi olmaszcdr. Hal byleyken, tartmann yaandnn ortaya konulduu ve Zozan'akar tehditlerin bulunduu varsaylsa bile, AHM buradan ilgilininyaamkonusunda gerekten ve dorudan tehdit edildii sonucuna varamaz.

Aynekilde dosyadaki hibir unsur, Eren iftinin iinde bulunduu durumun zelbir korumay gerektirdii sonucunun karlmasn salamamaktadr. AHM,zellikle Eren iftinin hibir zaman yaamlarnn tehdit edildiini ve korumaistediklerini makamlara bildirmediini not etmektedir. Ayrca bavuranlar, hibirzaman ulusal makamlar nnde, yaknlarnn kaybolmasn engellemek iin tedbir

alnmas pozitif ykmllnn yerine getirilmediini ileri srmemilerdir.

Ayrca Eren iftinin her ikisinin de devlet memuru olduklarn ve Devlet aleyhinehareket ettiklerini dndrecek hibir unsurun bulunmadn not etmek gerekir.

Bu koullarda AHM, makamlarn, bavuranlarn yaknlarn koruma pozitifykmlln yerine getirmedikleri gerekesiyle AHS'nin 2. maddesini ihlalettikleri sonucuna varamaz.

Dolaysyla AHM, bu adan AHS'nin 2. maddesinin ihlal edilmedii sonucunavarmaktadr.

B. Yrtlen Soruturmalarn Nitelii Hakknda

AHM, AHS'nin 2. maddesinin art kotuu yaam hakknnkorunmasykmllnn, 1. madde gereince Devlet'in zerine den "kendiyetki alanlar iinde bulunan herkese, bu Szlemede (...) aklanan hak vezgrlkleri tanrlar" genel ykmll ile birlikte zora bavurmann bir kimseninlmne neden olduu durumda etkili bir soruturma yrtmeyi gerektirmekte veart kotuunu hatrlatmaktadr (Bkz.McCann ve dierleri-Birleik Krallklar, 27Eyll 1995 tarihli karar, A serisi no 324, s. 49, 161-163, Kaya-Trkiye, 19 ubat

1998 tarihli karar, 1998-I, s. 329, 105 ve akc, 86).

AHM, asgari etkililik kriterine cevap verecek soruturmann nitelii ve derecesinindava koullarna bal olduuna kanidir. Dava koullar, mevcut olaylarn tmnedayanlarak ve soruturma ileminin uygulanabilirliine ilikin gerekler gznnealnarak deerlendirilmektedir. Meydana gelebilecek durumlar soruturmada yerinegetirilen ilerin faaliyet listesine ya da basitletirilmi kriterlere indirgemekmmkn deildir (Bkz. mutatis mutandis Velikova-Bulgaristan, no 41488/98, 80,AHM 2000-VI).

Yrtlen soruturma, sorumlularn tespit edilmesi ve dolaysyla

cezalandrlmasnsalamas ynnden etkili de olmak zorundadr (Bkz. Our-Turkiye, no 21594/93, 88, AHM 1999-III). Burada sonu deil ara zorunluluu


7/10

szkonusudur.

Makamlar, olayla ilgili kantlarn toplanabilmesi iin makul olarak ulaabildikleritedbirleri almaldrlar (Tanrkulu-Trkiye, no: 23763/94, 109, AHM 1999-IV veSalman- Trkiye, no 21986/93, 106, AHM 2000-VII). Sorumlu kii ya da

kiilerin bulunmasna ynelik kapasitesine zarar verici soruturmaya ilikin hertrl eksiklik, bu soruturmann etkisiz kalmasna neden olacaktr (Akta-Trkiye,no: 24351/94, 300, AHM 2003-V ve yakn zamanda kan Tan ve dierleri-Trkiye, no: 65899/01, 203, 2 Austos 2005). Makul ivedilik ve zen gereklilii

bu balamda aka ortadadr (zgen ve Altnda-Trkiye, no: 38607/97, 44, 20Eyll 2005).

Bu durumda, Eren iftinin kaybolmasnn ardndan soruturmay yrtenmakamlarn att admlar bu yndedir. Gerekten de soruturma, olay meydanagelir gelmez re'sen balatlmtr. Soruturma, kaybolma olayna ilikin gerekkoullarn ortaya karlmasnamalayan birok faaliyetten olumaktadr. Bu

konuda soruturmay yrten makamlarn hibir faaliyette bulunmadklar ilerisrlemese de, AHM, aadaki nedenlerden dolay, soruturmann yrtlmeeklinin tam ve yeterli olduunun sylenemeyeceine kanaat getirmektedir.

lk nce, Lice Cumhuriyet Basavcs'nn yrtt soruturma imdiye kadar sekizyldan fazla srm ve hala kaybolma olayna ilikin gerek koullaraydnlatlmamtr.

Daha sonra, dosyadan ne kontrol noktasnda grevli bulunan jandarmalarn ne deEren iftinden sonra baraj geen ara sahiplerinin ifadelerinin alndna dair bir

bilgi kmamaktadr. Cumhuriyet Basavcs'nn Diyarbakr EmniyetMdrl'nden haklarnda bilgi istedii ara, kaybolanlarn arkasndan geenaltnc, yedinci ve sekizinci aralardr. Oysa daha nce geen be ara hakkndahibir bilgi istenmemitir.

Son olarak, Mserdin Turan dnda bavuranlarn dile getirdii kiiler ve CengizEren'in ifadeleri alnamamtr. Bu konuda AHM, soruturmay yrtenCumhuriyet Basavcl'nn bu kiilerin dinlenmesi iin giriimde bulunduunuancak bu giriimlerin sonuca varmadn not etmektedir.

Yukarda varlan sonular gznne alarak, AHM, ulusal makamlarn

bavuranlarn yaknlarnn lm hakknda yeterli ve etkili soruturmayrtmedikleri sonucuna varmaktadr. AHM, bavuranlarn cezai hukuk bavuruyolunu tketme zorunluluunu yerine getirdiine kanaat getirmekte ve Hkmet'initirazn reddetmektedir.

Dolaysyla bu bakmdan AHS'nin 2. maddesi ihlal edilmitir.

III. AHS'NN 3. MADDESNN HLAL EDLD DDASI HAKKINDA

Bavuranlar, yaknlarnn lmnden dolay yaadklar zntlerden ikayetiolmaktadrlar. Bavuranlar AHS'nin 3. maddesinin ihlal edildiini ileri

srmektedirler.


8/10

renilmesi gereken nemli nokta, madur olan bir akrabann, bavurannzntsne insan haklarnn ciddi ihlallerinden madur olan bir kiinin yaknakrabalar iin kanlmaz olarak deerlendirilebilecek duygusal kten farkl bir

boyut ve nitelik veren zel faktrlerin bulunmasna bal olup olmaddr.Szkonusu faktrler arasnda, yaknlk derecesi -bu balamda anne, baba-ocuk

ilikisi ncelikli olacaktr-, ban zel koullar, yaknn szkonusu olaylara hangikoulda tanklk ettii, yaknn kaybolan kii hakknda bilgi toplama giriimlerinekatlm ve makamlarn bu taleplere nasl tepki verdikleri yer almaktadr. Byle birihlalin nemi, makamlarn kendilerine bildirilen duruma kar verdikleri tepki vetutumlarnda yatmaktadr. zellikle bu son unsur bakmndan bir akraba,makamlarn tutumundan dolay dorudan madur olduunu ileri srebilir.(szedilen akc, 98).

AHM, yaknlarnn lmnden dolay szkonusu kiilerin duyduklar derinzntden hibir ekilde phe etmemektedir. Ancak AHM, yaknlarnn Devletgrevlileri tarafndan yargsz infaz edilmeleri hususundaki iddialarnn ortaya

konulmadn hatrlatmaktadr. Ayrca, dosya unsurlarnn incelenmesi, bu trdenzel durumlarda 3. maddenin gerektirdii nem seviyesinin, szkonusu durumdaulald sonucuna varlmasn salamamaktadr.

Dolaysyla 3. madde ihlal edilmemitir.

IV. AHS'NN 6 VE 13. MADDELERNN HLAL EDLD DDASIHAKKINDA

Bavuranlar, yaknlarnn kaybolmas hakknda etkili soruturma olmaynn,kendilerini, etkili bavuru yoluna sahip olma hakkndan mahrum braktnsavunmaktadrlar. Bavuranlar, AHS'nin 6 ve 13. maddelerini ileri srmektedirler.AHM, ikayetleri AHS'nin 13. maddesi asndan incelemektedir.

AHM, AHS'nin 13. maddesinin yer verildii ekliyle, i hukukta AHS'deki hak vezgrlkleri ileri srmeyi salayan bavuru yolunun bulunmasn gvence altnaaldnhatrlatmaktadr. Dolaysyla Szlemeli Devletler szkonusu hkmngetirdii ykmllklere uyma ekli konusunda bir takm takdir marjndanfaydalansalar da, bu hkm AHS'ye dayanan "savunulabilir ikayet"'in ieriininincelenmesini ve uygun telafiyi sunmay salayan i bavuru yolunun bulunmasngerektirmektedir. 13. maddeden doan ykmlln kapsam, bavurann AHS'ye

dayandrdikayetin niteliine gre deimektedir. Ancak 13. maddeningerektirdii bavuru, Savunmac Devlet yetkililerinin fiilleri ve ihmallerindendolay uygulanmasnn haksz yere engellenmemesi iin, hukukta olduu kadaruygulamada da "etkin" olmaldr (Aksoy - Trkiye, 18 Aralk 1996 tarihli karar,AHM 1996-VI, s. 2286, 95, Aydin- Trkiye, 25 Eyll 1997 tarihli karar, 1997-VI,s. 18951896, 103 ve Kaya, s. 329-330, 106).

Davada sunulan delilleri gznne alarak AHM, her trl makul phenin tesinde,bavuranlarn yaknlarnn Devlet'in sorumlu tutulabilecei koullarda ldnnkantlanamad sonucuna varmtr. Ancak szkonusu koul, 2. maddeye greyaplan ikayeti, 13. madde bakmndan "savunulabilir" niteliinden yoksun

brakmamaktadr (Bkz. Boyle ve Rice - Birleik Krallklar, 27 Nisan 1988 tarihlikarar, A serisi, no 131, s. 23, 52, szedilen Kaya, s. 330-331, 107 ve szedilen


9/10

Yaa, s. 2442, 113). Dolaysyla yetkililerin bavuranlarn yaknlarnn kaybolmaskoullar hakknda etkili soruturma yrtme zorunluluu bulunmaktayd.

AHM, yukarda tespit ettii gibi, hukuki soruturma, bavuranlarn yaknlarnnld koullarn ortaya konulmas iin uygun bir grnm arz etmemitir.

Bu koullarda, etkili cezai soruturmann, 2. maddenin gerektirdii soruturmayapma ykmllnden daha fazla zorunluluk arz eden 13. maddeye uygun olarakyrtld dnlemez.

Dolayssyla AHS'nin 13. maddesi ihlal edilmitir.

V. AHS'NN 41. MADDESNN UYGULANMASI HAKKINDA

A. Tazminat

Bavuranlar, Slyan Eren ve Ece Eren, 203.287 Euro tutarnda gelir kaybnauradklarn ileri srmektedirler. Anne babalarnn kendi geimlerini saladklarnileri srerek ve o dnemde Trkiye'deki ortalama yaam sresi gznnealndnda, mali izelgelere gre yaplan hesaplama sonucunda yukardaki rakamaulalmtr. Ayrca bavuranlarn her biri manevi tazminat olarak 30.000 Euroistemektedirler. Bavuran Aydn Eren ise manevi tazminat olarak 20.000 Euroistemektedir.

Hkmet, istenilen rakamlarn ar olduunu savunmakta ve bavuranlar Slyan veEce Eren'in i hukukta para yardm yaplmas iin dava amadklarna dikkatiekmektedir.

AHM, AHS ihlalini oluturan olaylarla -etkili soruturmann olmamas-bavuranlarn iddia ettikleri maddi tazminat arasnda nedensellik bannbulunmadngzlemlemektedir. Dolaysyla AHM, bu bakmdan bavuranlarntaleplerini reddetmektedir (Tahsin Acar-Trkiye, no: 26307/95, 260, AHM2004-... ve H.Y. ve H.Y.-Trkiye, no: 40262/98, 152, 6 Ekim 2005).AHM, makamlarn, AHS'nin 2 ve 13. maddelerinin getirdii usul ykmllneramen, Eren iftinin kaybolmasna ilikin koullar hakknda etkili soruturmayrtmediklerini hatrlatmaktadr. AHM, hakkaniyete uygun olarak, bavuranlaraortaklaa

10.000 Euro denmesine karar vermitir.

B. Masraf ve Harcamalar

Bavuranlar, ulusal mahkemeler ve AHM nnde yaptklar masraf ve harcamalariin 5.612 Euro istemektedirler. Bavuranlar cret makbuzu ve Baronun crettarifesini sunmaktadrlar.

Hkmet bu iddialara itiraz etmektedir.

AHM, AHS'nin 41. maddesi uyarnca, ancak gerekten yaplan ve makul bir

tutarda olan harcamalarn karlanmasna karar verdiini hatrlatr (Bkz., dierleriarasnda, Nikolova-Bulgaristan [GC], no: 31195/96, 79, AHM 1999-II). AHM,


10/10

bu konudaki itihad ve elinde bulunan unsurlar gznne alarak, tm masraflarlabirlikte bavuranlara ortaklaa 3.000 ( bin) Euro denmesinin makul olduunakanaat getirmektedir.

C. Gecikme Faizi

Gecikme faizi olarak Avrupa Merkez Bankas'nn marjinal kredi kolaylklarnauygulad faiz oranna puan eklenecektir.

BU GEREKELERE DAYALI OLARAK AHM OYBRLYLE,

1.Hkmet'in itiraznn reddine;

2. AHS'nin 2. maddesinin maddi ihlalinin bulunmadna;

3. AHS'nin 2. maddesinin usulden ihlal edildiine;

4. AHS'nin 3. maddesinin ihlal edilmediine;

5. AHS'nin 13. maddesinin ihlal edildiine;

6. a) AHS'nin 44 2 maddesi gereince kararn kesinletii tarihten itibaren ayiinde, deme tarihindeki dviz kuru zerinden YTL.'ye evrilmek zere SavunmacHkmet'in bavuranlara ortaklaa:

i. manevi tazminat iin 10.000 (on bin) Euro;ii. masraf ve harcamalar iin 3.000 ( bin ) Euro;iii. miktara yanstlabilecek her trl vergiden muaf tutularak demesine;

b) Belirtilen sre bitiminden demenin yapld tarihe kadar geen sre iin,yukarda belirtilen tutara, Avrupa Merkez Bankas'nn kredi faiz oranna puaneklemek suretiyle gecikme faizi uygulanmasna;

7. Hakkaniyete uygun tazminata ilikin dier taleplerin reddine karar vermitir.

bu karar Franszca olarak hazrlanm ve 21 ubat 2006 tarihinde, tzn 77.maddesinin 2 ve 3. fkralar uyarnca yazl olarak tebli edilmitir.

Documents

AYDIN EREN VE DİĞERLERİ / TÜRKİYE DAVASI