Aydın+Boysan+-+İstanbul%27un+Kuytu+Köşeleri

8/18/2019 Aydın+Boysan+-+İstanbul%27un+Kuytu+Köşeleri

http://slidepdf.com/reader/full/aydinboysan-istanbul27unkuytukoeseleri 1/227





y n B y an17 Haziran 1921'de İstanbul da doğdu.Öğre men Nev este anım ile uhasebe i Esat Boysan'ınoğludur. 93 yılında Pertevniyal Lisesi'ni, 945'de GüzelSanat ar Akademisi'ni (Mimar inan Üniversitesi'nin Mimarlık Böl ü n ) bitirdi. Mesleğini 1999 a kadar ara vermeden s rd rd . T rkiye Mimarlar Odası nın kurucularıarasında yer aldı; yönetim ku lu yesi ilk genel sekreterive İstanbul şube başkanı oldu. 1957-1972 yıllarında İstanbul Teknik Üniversitesi nde ders verdi Ulusal ve uluslara

rası mimarlık yarışmalarında öd ller kazand Kendi kitaplarını bas ak için Bas Yayınları nı kurdu 984 93) Aralıksız olarak on yılHü iyetve ç yılAkşamgazetelerindeköşe yazıları yazdı.

ap aM zahPald G ld Yang Var; Um t Si t Yalan O

1Ya! Fısılt Dostl k Aldanmak Söyle em B T

Gez D nyay Seve ek /, /, ll Yolla da U akla dan.manY l Uzay A laeneme n t b l Esintile i Lek B kan G lgele Yaşa

ma Sev c Sev ve Yaşa Da lala Zaman Geçe ken AynalaY le ve Y ek Felekten B G



Ayd B ysan' YKY dekö ek k ab :

Yü ler ve Yürekler(



D

•

stanbul un

uytu öşeleri

YAŞA TI

010S N UL



Yap K edi Yay nl 5Ed biy t

İst nbu 'un Kuytu Köş l i / Ayd n Boys n

K ap dit rü: Onc T p nçDüz lti: ncil y Yılm zyu

K p k T s m N hid Dik l

B sk : fik M tb asM S n yi Sit s M Bl k N :2 kit lli/İst nbu

B sk : İst nbul, Ma t2003B sk İs nbul, Ocak2004

ISBN 75 0 057 2©Y p K di Kü tü S n t Y y n l k ic t v S n yi Ş2003

Y p Kr di K ltü S n t Y y nc k c r v S n yi A.ŞY p K di K l M k z

stikl l C dd si N2 5 y ğ u34433st nb lT n 2 2 252 7 00(pbx) F ks O 2 2 2 3 0 23

Bilg H t 2 473 O 444t p://w y pikr diy yinl i m-p s ykk lt ykykultu m t

n t s d s http //www st m t /bulv /ykyw.t w b c m t



İÇİNDEKİLER

Önsö• 9Sunuş• 1

S U 'U U ÖŞa lıkapı kmazı nda•

Kanun Süleyman dan ugüne• 19

avu paşa•Gülcemal Vapu u •es m alg ç So guya ek yo•

ay am Günle•Kumkapı•

Seyya Sa cıla•

Mende es Yıkımla ı•Ge çekle Öyle eğ ld•ey m ks k ?•

Yüksekkaldı ım•amlıca ve eu a• 45

Kocamus afapaşa•Ya ma ve o•

K eçbu nu ayı başı• Temel A ma Tö en•

eğ şmele•



Ab noz S k k 61Eski ş l 64

He Şey Kendi Gibidi 1Tepeb şı m Tiy osu 2

Sul Olm s 5Rumeli His ı 6

enizin ud kl nd 8K nun Uydu unc 8

Ş i Anl nc 84S ıye ' den Podim 'y 85

R m z n Konusund 88Yeşilköy B my T sı 91

emcile A sınd 95En elek üel C vi 99K b lık E kisi 1 2

Eski s nbul Kıyıl 1 3Göksu e esi 1 6

Beyoğlu n ıkm k 1 9H ldun T ne zlenimle i 113

M em ik şlemez 1156 Ey ül 1955 O yl ı 11

Seviç Bi h nesi 119B b m n Gecikmesi 121

Tiy od Keşif 123u um Öze i 126

Bi Pl nl m Gö evi 128Yedikule'de "S f " 131E ile in oğuşu 133Bebek E ile Yolu 136Eski Günle den 13

İs nbul Anıl ınd Zıpl ken 141Cih ngi den B k 144



ok Y m k• 146eşik ş lık• 148

M s d M r on• 151

R s gele S y eşi• 52H klı Y s k• 155Sok kl rın içiml nmesi• 157

oğ ziçi Oyn şm sı• 59Se Res or n• 164Y ş mın Hızı• 68

Yeni rşı r• 7s nb Şehir Tiy ros• 174Un m k Olm z• 176

ir rşı Sohbe i• 78Hi F nf rı• 18ebek zerine• 182Y b ncılık• 185Meyh nede Seminer• 187

oğ ziçi nde K lı K prü• 89T ksim G zinos nd• 192

Türk H m mı• 194Sok k erine• 97

K hve ok n yor• 98ek enmedik O y• 2ise Öğrencisiyken• 2 2

Gü elleri Seyre mek• 2 5Meyh nede Ş rkı • 2 6

ski M h lemde• 2 9e esem ki?• 211

K nf r K r ı ı eğil • 213Mek n ve Z m n• 216





Ön söz

K bıoluş u u ken k m z m n nıl ımd n, gn den ed nd ğ m z en mle den, k m z m n dşı ken es m gıç k d şımın b n mle y ptığd n yd l ndım

Şeh le , şeh köşel n sözle le n polmuyo O köşele n fotoğ fl ını d sunm k zokü ynı esm he gö en, y ln z kend ne gö e zle

yo uml y p b leceku neden e k b fo oğ ekled k Özez m nl d n d ek ed k k , ş md ık gö ülemde oku sunu b lm ş olsun

öylece düny d h çb şeh n y ş m dığ nı sy d l hs zl k e n, s nbul un b ş n nele

y nl b m ş olduğumu u s nıyo um

Ayd n oys ns nbul, Şub 2





S n ş

İ tanb ' n K t Köb şl ken, m s y o r pp k lk k, m n ks b h nel l b lko çı

k k, k b b ş m d n günle ve s geb n n hes bını so m k n b le, k çındım

eden? .ünkü kon s nb oğd ğ m, öm ümü

b y ş v dığ m şeh Şeh o k, lk sevd m

b den d yg l nıyo m h ? ok çık ocm n k m s m sevg l s , sey ne doy lm y n, m l l k ve en, o koyn n g meye doy lm y n/kok l sevg l s o m l n dönüş ü de ond n m s m le kı ı, sok k k ı o d çık ı d , ond n

S nı ım ş md ık, ç mden geçen b k şmen n m nıdı . G l b ben, k m şık ş e de

m d , b s s de şeylere y kınım Ö neğ n şümce kend m d k lo e m de, k p ve g ede elle y ıyo m . K ğıdı sl k mü ekkep e öş k keçe k emle ışm od md , b b g s yd ğ h lde

Ac b d h ç k söylesem m k ? . S de bme klı old ğ m söyle ken c b y ne de m

kon şm ş olm yo m y m? b n ı ı ken, c b y ne de, b şeyle g l yo m yS de b s ' n de d h ş ğısınd b l n n, b

l rım mı v ? K m ş k ol ş sü üklenm ş ç



lıkla ına duyduğum ne e , belk ben a a a kadl . Öm m böyle geç , geçecek

t / ' K y Köded k en s n a, ş md nsae d e yığıldığ kalabal k ye le an a mam

u ala ı, ş md bu hale geld en m çocuklbul un he ye kuy u d m ly nun allaş k m s a ınca, a ık kuy u ye kalmadı

z an la ım z n mek nla ın , geçm ş m zdla ı, he şey ama he şey , ak aks y k eyok e ğ m z anda geçm ş m zden, uhsal ololacağız Acıklı sözle söylemek s em yo um ama

uhsal n ha olduğunu, bel mek zo undayım



IST ANBUL'UN

KUYTU KOŞELERI





Narlı apı Çı mazı 'nda

m s ğ m d k köşede o u n Müe nAmc m n, b k hve eng b de k ekes vn ü e ne ç k , b b le ne os vu u l dke e , bütün m h ey en h lde kokutu du Şde, kuyumcu S h k end otu u du, k yn n s AH yg nuş d oğlu Agop k d ş md

u sok k, h o sok k ol k y ş yo ve nsy k n y ş yo Şu so d k b nc b n d p ysuly c y n o u u du F suly c y n n k S

l 1sa ı c rş c r i dc dr i:i 1 k k k a,�a gr/ c i 1i 1 0/ . Sa 1atya ahi yo/ 1 ba t i i i•I miz i i k i i ke c i 1 ö 1

5



st nb l'd p y no kordu y p b len tek d m, bc y n' d Onun y n nd k evde, T H n mH n m düny n n en güze k dınl rınd n b r s ydb r gözle söylemek e olduğumu şöyle n tm m gerbur d 15 y ş m k d r y ş d m ol yıs yl

güzell ğ n , ress m ne b r b ç mde n tıyor olğ mden b r kö ülük geçm ş ol m zT l H nım' n sol y n ğınd , müth ş güze b

v rdı T H nım ın b r de oğlu v rdı, y r m zSonr d n o çocuğun dının Orh n or n olduğunu yıll r sonr Onun y n nd k evde st hk m Müls n ey otururdu

h sonr hs n ey' n lb yl ğını d gördümk zı ed s nıf rk d şımdı, oğlu ülen de Onun y nınd k evde, ben y şt k küçük kız o uruküçük çocuktum c nım, o z m n r n n d Me

dı Mel h t'tı. Mes det, esmer tlı b r c dıydı, kh t's k v rcık s çlı, k tenl b r c c k zdı Sonrgöremed m K m b l r nerdeler?

z R m z nd ter v ye götürürlerd , c m y R m zkş ml rı bütün m h llen n erkekler ter v ye gde erkek s y rl rdı, y k p ç gö ürürlerd rlsey n Ağ C m s 'ne ve or d b z, en rk s f nF k , b z hınzırlığı elden bır km zdık, günün b rş şırttık. m m n m zı y rıd kest , ben böyle meyeceğ m rk t r f ben ş şır ıyor" ded Herkr ktı b z y k l dı, hep m z fen h lde dövdüb z , en ön s f kılm y mecbur ett ler

z m 43 Mek ep' n z ötes nde Şevket b b nınkır s ye ev nde ne ol c k, kurşunk lem, s

k ğıdı, z rf, k ğı g b şeyler bulunurdu Şevket k llı, çok y şlı b r d mdı

ok tlı d b r d mdı, Şevke b Sokcuk rı y k l r, rk sınd b r yer göster r, çüküderd ocuk d rk sın b k r, r rdı düştü mü sŞevke b , rk d şım Feth 'n n dedes yd Fethmend fer fu bol s h sının b t ş ğ nde, s h nın ç

6



n n olduğu evde o u u du abas Z ve ey, s ayakal aks ş fö üydü, büyük Ame kan ab s ku

a l kap ya bu sabah geld ğ mde, y ne sank hmam ş g b b duygu ç ndeyd m a ı değ ş kldeğ ş kl kle kök en değ ş m yo olay e

uyo , den ö elem ş aşağ l k he fle ve üs eyapm şla bunu v cdan fuka ala ı ama, den y ne ola ı h palamış a ama, y ne de du uyo Hele he

m a lıkapı Ç kma ım, nsanla la b l k e yaşd yo esk den, sokak boyu unda yaşa dık o a

bu ün y ne o ada sokak boyu unda yaşamaya devam ed

7

Biz e k d 1 sokakboy t a yaşar kNarlı ap Ç k a '1 a,

a /a b g 1 y nsokak boy t ay amaya va d yo .



Örneğ n, k pıl rın dışınd çöp tenekeler y k s ksıl rı v r s k k ns nl r bu s k kt k y n ev n ç nde değ l sok kt k s ks y b kıyreler n çtıkl rınd sel ml şt ğım ns nl r oluyortık y şl ndım, rt k öbür düny y g dey m d y r

n n celen ne, sen k ç y şınd sın? d yorum Söylüşı koyuyorum, 1 n l fı mı olur be? ur d 1 v rst nbul un en ırp l nm mış vey ırp l n

r nden b r s bur sı, ben m rlık pı m ımrlık pı C ddem, dı c dde y , b r t r fı büsbütün

t r ınd d ns s rl rı bo ulm ş er s nde s m ş, yeş ll k rtmış en t r f y ce yeş

r mümkün g b gö ükmüy r sk dostl rd n örnemend er Atölyes nden Al Ust nın kı ı Hüsn yoğlu H yrett n h tırl dım tm yor k

8



Kan ni Süleymandan B güne

K nun Sul n Süleym n z m nı İ nbul d

ekli ik me ine izin ve ilen i k elçi, n z on İ ly nl , İn il z e , Holl nd lıl , İleşen ilk y b nc m yonl Kendi pe onellecüm nl ını d e i mişle

Bu e cüm nl ın ö evi çok önemli, çünkü b ğ ğlıyo . ü kle n ne İn ilizce bildiği v , ne

yı yl e cüm nl köp ü ö evindele . Bu eeli, he ü ü işi y p nl ı, h şçıl ın kef e le in y nınd onl b şl yo , G l

Y b ncıl ol k ye leşmele ine izin ve ilen Ci k o u duğu, G d ye leşiyo l h

oğlu ın çıkıyo l ve y b ncı in n buy nınd , bi kım ye li in nl ı d ye iş i iyol ndıkl ı bu in nl için bi bi v dı , e

ev n enle de onl l bi lik e, bu d ye leşBeyoğ u 8 yüzyıl onund , 9. yüzyıld , nkşeh i.. Benim ençliğime bile i ye eden, ku l

Beyoğ u n çıkm k, bi me ebeye e mek ibi bümüzü b şımızı düze i , ek p n olonumuzu ü

k dık Beyoğ u benim ençliğim z m nınd , 3 ld , n me ke i idi, kül ü me kezi idi

Bü ün İ nbul un 95 yılın k d nü u u bm dı. Şimdi Gebze den Büyükçekmece ye on beş mGebze den Büyükçekmece ye k d bü ün eş i. Bb ş n ş ğı, boşluk bı km d n k pl dı He şey



D v tp ş

92 li yıll r İ nbul un vu p ş em nOr ı d n re i mi? n bo nl rınd n onrönce elir B im evimiz önce em in or ınd n y luyl , o m n e ki Bi n rl rının dibinde b

r ınd ki ince şeri eydi r cık ır evlerden,rurduk Sonr r mv y yolu ku eyinde Bek r Bey İm m Efendi nin evine komşu ik k lı hş p eve

M rm r enizi ne y kın evim zin önünde bir mv rdı O m n h l d ğılm mış ol ulumb cılm n y p rdı H ni " vu p ş M hkemeli ulud , koc İ nbul un en ünlü ve en bel lı ulumb

Sem e dını veren vu ş , Sul n B y zı49 yıll rı r ınd ki dr z ml rınd n Bü ün O m nlı

hinde, dr mlık n zl ni kendi i i eyen, endime ok d ki çif liğinde inziv y çekilerek eceliy

d i i n H yrın ve dın y p ırdığı c mbenzerlerinden yrılıyor

R hme l büyük nnem beni bu c m ye, Cem lv zl rın ö ürürdü Hoc pek üleç yüzlü, neşelimıydı Cehennemin kö ülükleriyle k ku m dı dp rl k y ş mıyl eğ meye ç lışırdı Ben b r üc y v d n nr Cenn e r mv yl hmi? d ye ormuş um Az rl m mış ı

O m n İ nbul çöpleri evlerden, ek lı rl nırdı ih e k d r bizim büyük em in çöple

vin hem n rk ınd denize b ş l ılırdı odo

0



r deni k yısı birikir ür y n k rily n hesl rı y ş ı rl ş ırırdıÖğre en nne ydın C iy k dınıydı ç l rdı O ç l rk n sin kleri k v y bir

irdi

v p ş d ki ikinci ek nı ı r v y yd Bek r Bey S k ğı nd ki hş p vdir İ Efr rd k Or d bir e s k ğı ı d ü hi

k p İ Efendi'nin evine hırsı ird ği s y eSe ineli y ğı n bü ün erkekleri s k ğı ı üşey k ş evler b hçeler d hil yle r ndı ki lsle b l n rd İyi ki y k l n dı Bi i se in sEf ndi'n n lın k y nı y k l s ydıl r ldl s k bır kırl rdı

İçi de h l kdedir İ Efendi nin ü el bir Kıs e i çık ış ç k ış ver e işlerdi Y ş d "s yılırdı Mer k ederi . Ac b hiç ver ediler de kıl r ı? Öğrene edi

M V izi'ı eynk / • ö k y a kt t



Gülcemal Vapuru

lık pı d B n u uv ı k lın lAm ık bu kulele ve duv l , h e y dğumd olduğu g b , den e nm yo Ku ele kum l , ok k ev g b odo d ggökle e u n n köpük f şk m l y m yoh yolu geç ld .

B günle b "Gülcem l " d ye b ğıg du u , b l k pı'n n ele vuc ığmı, u l ın ü üne b ı d l , Gülcemk mıld m d n ey ede d k V pu geç nce de duv ınd n ş ğ e d k

•

Söylc1 tiyc göre A antik' m i kurd k zı 1 i r bi iG / e 1wl:ki b , ör direk k r y .



O Gülcem l ki, iki b c l dör di ek iydi An n rekor hızl eçen yolc emilerine, diyeli

l n iklere verilen, "M vi Kordel lı" on r n ıl rdı

Ben Gü cem i, Bedri R hmi Ey b ğl ibi ki Sev i i Bedri Rei , "İ nb l Des n " m l i ne de üze nl r

İ tanb l de n e akl a b r artı el rYarı ı g arı köp kYarı ı balık arı ı kuİ tanb l de n e aklıma b r a al el r

B r varm b r ok u .İ tanbul de n e aklıma G l en al l rAnadolu'da toprak damlı b r evdeG l emal ü tüne türküler ö len rSüt akar ümle mu luklar ndanD rekler nde güller tomur uklan r

Anadolu'da toprak damlı b r vd ukluğuG l emalle g der İ tanb 'aG l e alle gel r



Besim Dalgıç S rg ya Çe iy r

Be ğl pasajları la ö l r ilgin ldı ıRumeli P ı nın işinde ğd , Abdullv dı. ev m eden k ok k n ç k dı kık lı bi ye v dı, o ını 195 l yı l n b

ok i y p ık Ki l dığımı o bin nın içini dekokulübü ibi b ye y p ık. Gece kulübü değ ld mKulübü ydü, ece de o u u duk, yemek ye dik. H195 li yı l n b şl ınd üny Mim BP ck Abe comb e yi e i dik.

Hoş bi ye di m , y ş m dı Bi im ev ili lek şl ımız, oplu işle e pek me klı değille dim dı

Pek kadar ç k pasaj n l asının se e i ne Yan H sajı R eli Pasajı, A ika Pasajı ir d l pasaj ve epsi fark

Bun nnen n y v ul ı ibiydi. An y İydi,k l d Pe idi, bunl d onun y v u l n n d h küçük, d h minik bi kım işle n y

n y ş ndığ ye le oluşmuş uPeki pasajların içlerinde neler sa ılırdıHe şey... Me el K m n P ı diye bi p

ond d ne ılı onu l dı ış ıe d

O eller ne d r da dıepeb ş , İ k C dde nde ok lıy

yok

4



S kec o elle v dı, çok müş e o y elle ne, y b ncıl el d 1955 yıl n k dp şeh le ndek le e y n yıl b lecek

l v dı, b de ece uy un o n hd n on , ö neğ n P k O el çıldı Şeh n

nb l H l on d v n b le lk çıldığınd , nd b o eld . H l d , G nd O e değ lPa k Ot , d nya tanda t a na yg n ydYöne c b E men v dı "Re ep yo

k ö mel d de d Yok od l k dın çşle me de lkeld .

P k o za an İ tanb n öz k İ t k a Ca

k t ü na d ? B y nda, İ t k a 'd n y n d , n ta z a va d ?E k İ nb l mu f ğı v dı, b nl d n b

l h dı Abd ll h d e ç y lnız İ nb l dey un l b lecek c n nden şeyle v dı?

N yd p k O an tfağ öz k ?S m l , dolm l. . Son b de, ğı yemekle. lıl

d , ğı dı b . O m nlı lıl ını ş md k mGe ç Av up d b p ö ü ü v dı , k y ıç mış ı m , l k lıl A pOn n dışınd Av p lı, b z m h m lıl ım

ğı dıİçk d d na ?Ş p b kül ü ş d E k yıll d

p v dı R kıy el nce çeş l kıl v dşund n,b şk l ının kı ü e m ne z n ve lmeekel ü e kıl ı y lnız

P k y an k t na d , J ang k tanb 'da, ya da b a a da?

Ö neğ n p nç çul v dı, k yüzyıl önce, pyl om y d kony k k ış ı ı l dı v y Av

kım b şk çk le n , k ış ı k çe le dz en e k yıll d yok u 19. yüzyıld b doğ u dü ü ş bın ü k ye de y y ın ol

yüzyılın k nc y ı ınd nc k b şl dı, d h nc



Son a p k ak k lt nd öz ll kl dakla da ç l d ?

Küçük, ince be li k de le içi i di R kıym dı. Önce kı y d m lını , on d y d

N alt g n , öz ll kl ak kad l ?

O n diye ğl m d n diye.d a n n n ol a akb ld d l He lde Bü ün içki e de c m n ince ol

dü K l n c m en bi ilkellik beli i idi . Kkon n oğ k içki nıve i

P k o za an İ tanb l 'da t klal Cadd d han l n n d an l d n fa k n d ? G

b z t p l d ? N l n d ?Mey neci müş e i ini nı dı e i e in bili di on n ne i ediğini. Ö ce peyni i, çi o lne ini bi i di on ge i i ko d

M nna k tabakla da?

Yı .� 1 r y , o s ri l av d i/ k p k kt mzgcç · i ke if



Eve minn cık b k Al ı ne k l mne h m i l ne gümüş ge i ko du Meyh

nı dı.Ga s la ı ö ellikle as l lı dı

egu yon d iki g on v d S o

l büyükelçi gibi d ml d Smokin giye le dio k d hoş konuşu l d ki g on oldukl ı kolv d d ond n nl ş lı d yok nl şılm d

B y ğlu s yapısı asıldıBeyoğlu me ke i e ki y ll d Mü lüm n m

m dı. Beyoğlu nun ken m h llele i oldu ö neğoldu. ünkü bu l d 9. yü y lın o ın k

inde hiç Mü lüm n y ş m dı H lk ol y ydeğil H i iy n ğı lıklıydı vey Mu evi ğı l kTaksi Bel diye Ga i s asıldı

k im B lediye G ino u nbul un 3nund y ş m mek n ol k bi umuduydu Oyeni di o ke ç l d d n edili di kon e

b hl ö neğin kon e le ve ili di.Ki le k s ve i di a aü k mü iği de v dı y b n mü ik de v d

G zino u nbul d bu gibi e kinlikle in y pıne dey e Yok u b şk ı

çkili iydi b alabi içkiliydi 94 lı li yıll d Gü el S

mi i b lol ı çok ünlüydü. Gü el S n l Ak deencile i dü enle di bunl ve k n v l olu du. b k l ı y pılı dı

Nas l kıyaf tle ya iM k k y e inden u d p p kıy

kl gelecek kıy e le le ok hoş gecele olu dule in gecele i de olu du o d ö n ğin Mim l

ni di li yı l ın b şl ıydı bi Mim lenled m O yıll d Mim l Bi liği nin yönedım H o gece piy ngo dü enledik piy ngo bi

li elde edeceği Bi çok ku uluş n bed v hediyy ğı uğ şıyo duk o işle

27



Na ge t pek e e?iy ngonun bü ün bile leri s ıldı Sevindim,

rumlusu bendim çünkü Bü ün ödüller d ğı dı, nv rdıki bü ün bile ler s ıldığı h lde, onu k n n dı. eydi o ödül? C nlı bir eşek i y hu ünkü ilginye c nlı bir eşek koydum piy ngoy O gece herkeeşekle y lnı k ldım ksim G inosu'nd

Pek nra ne duşeği ksim Gezisi'ndeki bir ğ c b ğl yıp, b

ım. ve gö üreme dim ki?

8



Bayram Günleri

Bi rlık pı çocukl r r mv y yo nun öbüB yr m Yer "ne iderdikEğ ence boldu Bir ucu yük ek bir ğ c öbür u

bir k ığ b ğl nmış ip e m k r yl k y rdık Up r rdık irer e iki mi lini lırdık irmeyen

uncu fırıld ğı çevirirdik. Üç i k mbil k ğıdıyl oynk r yı l p r yı" oyunun p r b rdık Bunl r k

b z bunl r y lnı oyun diye oyn rdıkİp ü ünde kurb n ke ip em verle ç y pişirenAbdull h" h yr ndık O "iyi bir ileden" idi. K r

eriyle dol şırdı Bi de on ö enip rk d şımıH mdi nin b hçe inde iki ğ ç r n ip erdikk l yürümeye b ş dık.

içinb yr m y p ır ki? edeni çık . Eğe

ğüm ı m mış bir ip ekdü eliği içinde k r örirki mi kinlik y r ır Ö ey e " m n b b "ydüğüm ılır ki eçmiş ün er evkle nı ın d umu dolu o un . B yr m e mek bık rıdüğüm m k ır B yr m hep bir b h nedir

B yr ml r y ş m n ki ome re ş r dır ynme ünleridir Yüreklerin k pı ı pencere i çışmış ruh h e leri d ş rı ılır içeri emi h v

9



işte K ka1 kıyıl r da c ı : ; , y u ı



K m apı

Kumk pı nın m hşerleşmediği bir m ndı? Y k şık, 3 yıl önce ine k d r Bü ün ok k,e dolm mış ı O uf k meyd ncık benim nımorg , bir de Kör Agop çık ı.

Yorgo nun önünde, c mek n içinde l kerd ıln y pılmış, h li ve ne i bir me eydi bu l kerdmu n y pıyorl r m , bu r ık o l kerd de

m , o değil.. orik k lm dı ki, l kerd ol un. Biek nd , opik ılırdı. S n Ermeni y kınırdı

bul' un ond birinin beş e biri bunu ye e, ben engin o"Y hu böyle diyeceğin doğrud n doğruy elliden, olm mı?" O k rşı koy rdı "Olm .. kır

bo ulur."İ nbul nü u u gibi, meyh ne müş eri inin de ki S m y ve Kumk pı meyh nelerinin mü er

e e i lik r rdı emcilerin bir bölümü, y lnı kr leriyle v şm y ç lış n in nl r olurdu Ki

konuşm dı. Sürekli üş eri yerine o urduğu mec on ne i ediğini orm dı ünkü bilirdi.

Şimdi Kumk pı d , An dolu nehirlerinin dını neler v r Y kışm z ki . B lık köf e i y pı ıy B lık ığ

eğil ki K l b lık gürül ü ve uğul u, in nd yor Ge ici he e inin urn cı ı, o ur nın kulını ç l r k ü lüyor

C hillik ve vicd n ı lık, kol ge iyor

3



Seyyar Satıcılar

Bizim m y mızın, pek evimli " eyy nuyo du. Bunl , c dde meyd n iş lci i işpoY ı l nd küfeyle şıy k, y d bi ye ek e e le di. Bi ığ n iki ucun ıkl

ep i yoğu du ı l ın lıp, dol ş nl d vBenim m y 'd n unu m d ğım bi i i, ez

n bi d mdı. Bi ın iki y nın ılm ş çindık ki ekmekle , "piy y zolu du" Bu ekmey z ününde coşmuş, Cem l Efendi den 5 ku uşlum yemiş i Yıll c e i kı lm ş ı. B ğı mıyni ç l d

ı eldi, ondu m cı Cem l Efendi ye kendi i "e ğız " ile ü e i di uzl buz k ışiçindeki d h uf k k b , 5 2 döndü e dödu m yı dondu u du" on d ı ın ldığı l şı , m h lleyi eze eze dı. Benim ünndi kilo Cem l Efendi dondu m ı, m h lle k dvindi miş i.

Cem l Efendi, bi im m h llenin bü ün e kekl

meğini " ş n çık m ını bili di Cem l fenkenmezdi. Kış elip h v oğuduy , de değildiecele i eze eze, ıc k nefi hlep dı

nı ım ş mdi ık beni k nl bile unu m



k ınd eyy be be le dol şı dı. Hele iled hlı ke e e o kel e yn gib p l dı

yle b ğ k y p dı" h n bi b ş beş ku uş b ı ş

k te ke y t rke y r dek l er e re nde yor k k e l B l/ i y ko ll rm öyle me d ok

k k ı rl l yd



Menderes Yı ımları

nbu 195 ' den on kim iğini yi i di . İgibi d h önce inden nıy n bugünkü İ nbu uşı ı k ı Son yı d doğduğum büyüdüğüm öm ümü geçi diğim buken e o omobi e bi gidiyo ud ne ede o duğumu n y m yo

um Söy emeye u nıyo umBü n ihinde iki düny imp -o uğunu yü yı c b nd m ş(395 1453/1453 1923) İ nbu nü u u

hiçbi n bi mi yon u şmmış .. ü u un bi mi yonu geçmei k ke 195 y ınd

1939 52 y ı ınd İ nbuım nı nd n b ş y k çok

yıd de y im p nının b şın ye ki io k ge i i miş o n şehi ci oşeh i en çok üç mi yon nü u b ındı-

c ğın gö e p n mış. Y ni nü uun en çok üç mi i c ğı çıkış nok

ı o muş. M n k d şı o duğu öy enemez Uyg düny n n en geniş he

De s l y k s B s s rl rı ıy 11 d ki A rk pı c , l yol l s ld r y

y r k p rd l m d



s, bı böyl y pılab l r G lişm l ri Mec diy k y üçg n d k l c ı bul d lmiş

d ğ o m l d ü d b r h ap bu!Oy yüzyı iki yarı ı başlama ıy b

; nbul y ı arı şgali u ray ca ı b

r 9 6' kuşku u m r 950 dar a v r y r DP k idarı ı baş a ıy r.Y i g rd har k l m a bu

"M d r m r Faa y r i baş a y r BaşEyl l 9 6 g ü ba pla ı a ık ama ar a

b ş y r:U u y ar a bul u mar aal y r v

k ş hr m z h ya arı a c vap v rm k ayr

_·



s bı lÜ i si esi ke bi s d ki Be z M d ke r d ki b ı ki s d ki b y k v t vayl y e e ke d

yerde bır kılmış gibi gorunur Z m n m n h mm k i enmiş ir k y mevzuun r e iği gy d k rşıl ş l n d v l r n çözülme indeki müşkd çok büyük p r l r ih iy ç gö erecek mu zn ip bir b şk m n erkinin yerinde ol c ğı ke miş görünüyor."

Mendere d h onr "İ nbul'un im rını b

yış ve nl yış ic pl r n uygun bir r d e e iri ik gibi birçok viyelerden ve ürkün bedii evklerinin ife iği yük ek eviyeyi eb r z e irerek" ele ldık

eşinden de b ı endişeleri gidermek m cıylde veriyor "İm r f liye erinin ür ve heyece erlerin ihm l edilmeyeceğini İ nbul k r k elenmeyeceğini, şimdiye k d r h r beler r ınd

bidelerin ihy edilerek inş rihlerindeki kıymerine ul ş ırıl c ğını" bildiriyor.oli ik d y l kl nm nın örnek eri veri iyo

lediyeMecli i nin 2 M rgünkü opl n ı ınd Me



e nb l Beled ye hr B şk n n şl v Beled ye şk n Vek l Müm rh n y pıyor"Gücümü ün ükend ğ b r nd e len ş m

Me h b , b r Hı ır b md dım koş n b

ep m h me e y nel en B şvek l m Adn n Mü el şehr m n ler h mle n de kov l m yb r B şvek l n b c ş şl ve m nlı şkın , b

ermem değ l, ynı m nd y k yd rmborc d r C m ler on n en k r dır, rl r on n

ddeler ve b lv rl r on n h mlel ş re ler ne müG r p r, e eler m b le erçekler , y b

k r r k ver yor Mendere ve k d r y n ı ıH v d s e e ,m r e k nl kler n Amer k nınT der nden k rıyor"Bü ün ün b ldo erler hom r l r çık r r k İ

d r ve p ok klı ken r m h lleler n v k l b lr n r m k , ö e ç rk n b rünen k lüm nl r rı kov nı b şleyen ş h nl rın l p

er Y rı yıkılmış evler n pencereler nden b nyo ve rı üry n b r şek lde ırı m k dır B n k nler48 mühle ver lerek, y kıl c k b n l r

k me edecek vey ç lış c k b şk yer b lm k kılm k dır."

e h r k , Mendere y nlıH v d s e e , pl nlm n n d n ıl y p ldğı (vey y p lm d ğı) bT med n l r k şöyle nl ıyor

"İnş ve y k m d r yen k rler, B şvekb h n kş m ğ ld dığı h lde, en ş m r hl lıb r pl n, h çb r m n neşred lmem ş r

b pl nl r d r m n nk ş ın öre peyderpey mek e old ğ şüphe h r ed lmek ed r " (

lınmış ır )



Gerçekler Öyle Değ ld !

Mende e n öyled kle y e y pıl nl , h çboyu uyuşmuyoMende e , pek öneml ve nce b ş ol n şeh

ku l ını pe v zc ç ğneye ek, yıkıl c k ve k ve em n , dece k ş el kd le ne m kl ıyl ö e e ek c dde ç ı yo dde kğ l m l b z b n l ın ş k l ı, yol

dönüşüyoŞeh n k le şı ı ol k c n ku ıc ı yo . l n ız ve k nun uz yıkıml , k bın

K d m İ nbul n ncıl ölçüle , V n ve Mb v hş boyu l d e le çıl k, k h eöyle ne boyu l d k , moloz M m

üyo . nbul şeh n n k d m y pı , molozlh yolu eç le ek değ ş yo Yen "Soplum le den z l şk n , b l b ke yv l ı den ze nen İ nbu u l ının ö ke

ün ü ü m hved l yok e e le ko um k dd ı, boş l ı dı

y d e k e e y n nd , ö neğ n Bey z kının y ı ının yık lm ı b ülünç uy ul m l

Mü üm n ıkve ü klük y ıyl bu şle y pMende e , beş yüzyıld nş ed len Mü lüm n ve bul u m hved yo , c b l ye n pe ş n ed ybul un h çeh e n yok e meye çek nmeyen



ende Beyoğlu n hiç dokunmuyo edeniniuşm çığ çık ıy

O yıll d Tü k Mühendi ve M m Od l ıku ulmuş u. M m ve mühendi le yeni nışi eku muşl dı Ben Mim l Od ı yöne im

e enel ek e e i olduğum için çok kim eyle m A l ınd inş yük ek mühendi i Himmlunuyo du Kendi i önemli mille vekili id

ı d d hüküm bile iymiş i İm humml ı kişilik bi kş m yemeği ohbe inde k O

lçmen Mende e in bi övünme ini n kle mişemiş i ki

"İ nbul d bi me e vu k ldı ımı y pmİ nbul d Beyoğlu nd bi me e vu kkl övünen B y l bi lik e 6 Eylül1955ol yl ın n hkçi i Mende e ş kl b nl ın n im humm

nbul yıkıml ıyl ü k ve Mü lüm n İmeye çekinmeyen kişiydi.

ş pv rl me er e l r m s l yo r f\ 1 ek J l

9



Ney m z Eks kt ?

O z m n d o uluyo du m , mı ld n k bul, e k le21.yüzyıl k d k c k ol n Mendebe e k le nden ku ıl m z mıydı? l ınd n kop ıl k, y nlışl ı y ce z l

k mek n zm em ne e l m ed lemeO z m n y pıl m dı ünkü oplumun ek k ş

geçm ş ve gelecekle n e l m e meyecek k d

ünleşm ş olm ı ge ek yo du. op umun bü ün elbe ün ve ele yle de, y nlışlık ve kö ülüklek k şı koym ye enekle gel şm ş olm lıydı

on h l o düzeye v mış olduğumuz öylenemel n nbul m ı dönem , ynı y onun y n

ol k c l n k dem k le de kendenl kull nm yı b ld kle n , Mende e dönem

Şeh b y nd n keyf k l l yıkılı ken, bpl nl ı y p lıyo du H yu dışınd n uzm nevlend l yo du Ö neğ n y b ncı şeh c Al

Ak y d n b şl y k me el k b yol lun Bey z şık pı Sul n hme ' en d e S ybu nu nd Boğ z ç ne ul ş ı lm ını v hşe n n böyle , b ş Mende e , pol k cılgeçmem şÖ e y nd n ynı m çl ç lış ı lm k ol nc of cc n o, ml k K nunumu u olluyo du Onun y bulduğu k nunl , m l nh



m olduğu r poru orl v rd r n ğkk b kl nm d n y rl b r d y rdu D v

n yorduAnc k bu hn r n n h yr v r c ol nı

m p k nl b r m m r prof ör m z M n

ny nın n b y k ş h rc n d m ş l r çl nmış oluyorduB n bunl r böyl yd d y pol k cıl r n

An muh l f p r CH bu k nl kl r n ğ rl nd rm k ç n rh n b r r ş md bu

r d h bını ordukl r konu İ nbul ldO l d k l n M nd r n o l h pl rının

Ş md b r d b şk ö rl r bul r k y n ışl rı ör m y ç lış lımH lkımı n olup b ğ n k vr y m y c

d O z m n dın "b l m b ın d n n r lkış u uyordu Mu l f b ın y pı n şl

nd r c k k dro r h p d ğ ld Z n bh kkı p ş nd yd ( l yok

C r h b ydınl r ş h rl r n m rı kd n yok undu ö y nd n b l h b ydınlr n yok undu Anc k bu özl r n h p yr

B zd b lunm y n ş y n n olduğu şöyl b rl şıl b l r: B r İ v ç ş hr nd y n ç r l c kn y zyı ık ğ c n k m r k yor. Bunİ v ç h y r ş şm y kl rını lıp ğ ç

B z ö d rm d n b ğ ç rı k m z n zn onr yol pl n d ğ ş r r k ğ çl r n kç l yorİş b d b İ v çl y rl r b d m

4



Y ksekk ldı ım

Yük ekka d n ın ç k sö ed . Öne mÖn eler bur , yrek b m kl r n,diveni ipinde bir yokuş u Sonr b m kl rı k lmobiller in p çıkm y b şl dı. 4 'lı yıll rd , öğry nd n d K r köy'de bir mü e hhidin y zıh nem k idim O ır l rd Yük ekk ldırım K r km k b m k yük el n bir biçimde b şl rdı İki o

ğ r , ene ev m h lelerine iderdi yol çok y kın yerlerde, henüz d h ü oph ne yolu ön Yük ekk ldırım n l ınd ki eviyede, enO ene evlerin hip erinin i mi, çiçek i mi idi. M

er iz, K in K r n il ibi N e ö e d ?Soy d k nunu çık ığınd kendileri oy dı

Memurl r oy dı lm y nl r , kendileri y kış ırırdını, ond n . H bin l rın k pıl r nd k pı dı, ene ev y z rdı bel d , l ınd d hibiniDikdör en biçiminde iki r ı y rım yuv r k ıdebur bir bel in i v rdı, belediye me bur e m

nu k ym y . Beyoğ u m ğ z l rınd d bulunurden levlerde de bulunurdu

Gene e a d ka da?Genelev y zıyordu düpedüz, hibinin de dını

du e iş olduğunu, çık çık f de ed y rduB a a a k e d dı ?

42



k ekk l s ltl s l y ğ y k bil y l l t i i y kl /t l kle e i y i.

43



B r r yoks ll r idiyord , cinsel çıd n ykenler idiyorl rdı

- Daha ka ıda nele v dB b s m klı çıkıl n yol n üs üne doğr , e

doğr mü ik m ğ l ı v rd O m n öy e

p k v rdı, onl r s ılı dı, mü ik le eri s ı ırinçbi yerdi Yük ekk dırım K li esi çısındb şl n ı ı d şınd

Peki n a ne ld ala O daki genelevle ne ldH bir kısm lib d m k bi emiy

ede im doğr s- Bi de genelevle in ld ğ e le de bı k n delikanlıla

Ki di b fedailehişe dos l ı hişenin eli ine e koyş ğı ık bir k m d ml r B hişe ik kon

ri Merlin diye bir k dın 195 li yı rd enee irdi Mi e vekili idi M ri Merlin K n n ç k rdı r Genelev eri k p ı r B k p md B ı y l r bile b ü ün ülerini dile e i

d r

44



Çamlıca ve Ne tra

944 y n n on y yd 45 H zir n nd mf m l , e im edeceğimiz diplom pro e inhin el ol r k h z rl n yorduk. u projeyi öyle ön

ki, o derece unu ulm z ve p rl k bir e er y pm k n nm ş k ki, l y ürey e herke en, ilele

mizden kop l m i edik Öyle bir yere idelim ki, honuşm zorunluğu doğm n, or d k f dinleyere

demiş ik, rk d ş m erdi Ak e ileBu niye le en r nm z bulunm z yerin, bü bü ü

m d n, ml c olduğun k r r verdik erede nuluruz d ye, çok dol ş k Sonund M zlum Ağ

de bir od kir l m k üzere i ik, bekçi K dir ileO koc iki k l kon ğ n ü k nd bir od nkir l d k Od n n 5 me reyeme re ibi boyu l r v rd

boş ol n ö eki beş od d , bun y k n büyükOr d bizim od d n büyük, koc bir hol v rd ,merdivenle inilir ç k l rd . O hş p merdiven mü hir rd H denirdi ki e kiden, merdivenleri m h u

r rl r ki, h r z elir e c r d n duyul un dBi im norm l bir od y ğm m z mümkün değ

ü 1 me reye 2 me re çizim m l r m v rd

i k ryol d n b şk eşy m yo u, y ne de bu br fer h ve ş k l r biçimde yerleş rmek zorund iVelh l, kol y yerleş ik. Eşy f zl değildi, nc

ir de piy no u v rd , o piy noyu d r k, y nd k

45



l t es 1 de11 g 11e 1 s d / d , s ld B y k d gib

K d k y de g kdel e y l ad e i11s 11 lc

k g le di

duk. Oc k 45 b şınd şındığımız mlıc d birdip om pro emizin konusunu ve ş r l rını e e eç

y b şl dık T bii o z m n hiç kimsede bu dobi de en yok u. T v n bi çelik el s ık Umı bir sepe yiyeceklerimizi koyduk, m cı ız yf relerden korum k ı

Kon k v hşi boyu , çok s yıd re v rdııkır ü erine, birdenbire elek rikleri ç ığımızd

ki,od mı d ç lışm m s l rımızın ü eri d hil, onk r y ş re, ciri m k dır. Bi i ye doğmek edirler erdi nin h ykırm sı ü erin reler bir d h örmedik m , birbirimizin v rlığını d , kr k k bullenmiş ol r k.

Bi ece eri, s b h k d r ç ışırdık, orunlu dış rı çık rd k ış rı çık ığımızd d ç lış y



bi y nd n d , p k z nm k zo und ydık Sku uşim çiziyo duk Bunun dışınd bü ün m n m

lm ın dikk ö e diğimiz diplom p o emizdık Gece ündüz ç lışı d k, d kik mız boş eçme

l nc k ık ücümüzün ükenip de bü

düş üğümüz z m n l n lı idiO d bizi ziy e e elen ek do umuz, M uu. M u Ön bi den iki ene önce mezun olmuş

d C n k d şımı dı, ev ili do umuzdu. Bize b v iyele de bu un k, yü eğimizi e hlöne i di Mo ç d n d eşvik ede di. e eviz

m , iyi bi dyomuz v dı. O dyod n biz, düny

de dinle dik S v ş ık on y kl şm k iken,u b şk nı Roo vel in öldüğünü, b h k şenmiş ik S v şın en ib e ve ici ol yl ının e

l içinde biz, y v ş y v ş A m ny nın d çöküşde iş l edildiğini yine dyod n, yine o od d öğ en

Ç mlıc nın o z m n, üzel b hçele i ve ko uGeçen ün i iğimizde bu b hçele in ve ko ul d

ın yok olduğunu, ye le inde b n ın yük lmiö dük. İ nbu un z en bi çok ye i, ko ulp kl ı ve e ki dönemle in ne e m ye e i d yok ede ek bin l şmış . Ç mlıc y i iğim

ve en şey, Ç mlıc epe indeki k hvenin b y ğme iydi Pek b y ğı biçimde, i kemle inin, md ıl k, lç k m yl ve h ı ö ülü bu e

emlecikle e don nmış olm ıyd İn nl oy e me zevki için deği de, bi nevi k çış için bulMek nd n b y ğılık kıyo du

954yılınd İ nbu Ame ik l mim Ricelmiş i Av up kökenliydi de Ame ik y idi

d ünlü o muş u Rich d eu yı İ nbn şeh i ezdi m ö evi, b n k lmış ı Ç nk

muş ol n Tü kiye Mim l Od ı nın ilk yöne imiğine ve ene ek e e liğine eçilmiş im, Richul un Beyoğlu f n n değil, Ç m c y

mek i emiş i

47



Boğ ç 'ne Ç m ıc 'd n İ nbul' b k şım n n büyülend eu Öğle v kded k ed k b e m h u o n b öonu ye n .. "En e e n mu k l n ememol n ek b şey ol un" ded B n düşündüm k

p ' d pek nm y n ly ' d olm kl bol k y pılm k o n p ç yemeğ n n Beykoöy ed m çok lg nç buldu

An dolu h l n n o m nk d cık yolldol ş Boğ kıyı ınd n Beyko ' k d gç cıyg d k Önce kokud n b y d g m

' d.. Peş nden hep m e p ç geld . Koc ç n

l ınd yü en b ı şeyle n ne o duğunu peu m d h on k kend ebep oldh ç okm lm d n k lkm y n şı n ık ld

k ı p ç y d dı d . Ağ ın b kı mını dı b büyüdü on yu u A d n u un b g y e e geld p ç y b k şık d h d ldı dıy ı ını yu u y ı ın yu m dı m b dü . Re o nın dışın ı l yıp b ğ ç lb şl dı

eu n n m h ll b şey l un eğ l nm ıyl on e d



K camusta apaşa

Koc mu p ş em o r k devle düşkü

yü y ll rd bu em e vü er ve u em konurmuşl r. Anc k 9 yüzyı d n b ş y r k o url gücü ol nl r şehrin yeni kib r em erine ş

yük y ngın r d em in bir bölümünü geçmişe gön h lk An do u ve Rume i göçmen eri ekleniyş nı i e Y hy Kem l şöyle şiirliyor

Ko amu afapa a Ü r v fa r anbul!f h n b r mü' n, mü v l, o ul,Hüznü b r z v d n nl r a ı orlar buradaKald onlarla b ün gün bu güz l r ' da.

Koc u P ş C mi i 28. lkoku 'unSem e de dın veren Koc u P şB ye id'in ve iri-z ml r nd n biriydi. O m nl rihinin y yg n

d kur u m m ş 5 2 y ınd k vurulmE ki bir Bi n kili e inden çevrilerek y p n

f P ş C mi i'ne onr d n Sünbül E endi ekkem eklenerek kü iyeye dönüş ürülmüş üAr d bir Koc mu p ş y giderdik Cen

k rdı C minin vlu und iyice y şl nmış ve çüğ ç gövde i bulunuyordu e ğ cı o duğu bile nBu ğ ç gövde iney e pek k l n ve uzun bir zinl n lmış ı

49



Şimdi ad Ko f p şo ları Sa a a F ara ş' ko kl da l rek k l n, ar nya al kla le ili11 / 1 iş kı/ l

50



ocuk uğumun hu u unu k çı n, beni ko ku nedeni, iş e o ğ c ı ı inci di ünkü biz

bu zinci e e düşünce, kı me kop c kHe idişimizde o ğ ç övde i ve inci e, idık Z v ı ğ ç ö e ine c nınd n be miş

ne b ni k ın ık dı ki, du um hiç umu vem b h , e e e e i ecek ibi di.Y kı me n bi şe di? Anne nnemin n

ün dün , ecüç mecüç e do uş c k ı Bu o c k ı ki, ğ ımı bu numu ko nu

R hme i bun niçin e ek o duğunu nmd k m mış. ık pı'd n Koc mu

o un, iden k d ş ımı mu k u u o h be ini i e i e diA d n u un mu uzun ı eç ik en onp ş bi cen e için i im. Gö düm ki, ne

ış, ne de inci Kı me de kopm mış . Bu hun kim o duğunu n m, ne p c ğımı bi i i

5



Yazma ve Ç r z

r ık pı kıyıl rınd "Y m cı l r ç lışırdıyü yıll rdır uy ul n n kendine ö ü eknik e y püre i mi d . ey m yerin ey e Bu iş by pı ırdı E prime b B i k ıpl rl ren

i yonl rı y r ılırdı. Endü r h lı üre imine yen

irdi e h ı ı ded ğim ürü yerinden oyy lib endü riye d y n m dı yi i iur duv r rının ü erindeki iki çeş hoş m n

rinci i bin erce y m nın h yr n ık veren renk ckuru u m k çin ıldığınd e in ler e uçuşmdoyu o m dı

İkinci e her y mev im nde onbinlerce yü b

ku ru b ığının üneş e kuru ul r k çiro y pılmm enmiş u kumru r ik şer k şer kuyrukl rındk ık r er miş iplere ılırdı Önce irkeye ymüş ç ro un ey ny ğ ı ve dereo u nefi ceğiyd . Aklı d ç f in n 2 5 kuruş o duğu k lmı

U ş r er e çiro ol un konu unu şi r HeleCh rle Cr y m ş ve Orh n Veli ürkçeleş rm

rlık pı ur duv r rını y mışl r

52



B az kocaman bir duvar çıplak mı çıplakÜz r nd bir m rdiv n üks k üks kDuvar dibind bir çiroz kuru mu kuru "

O gün bugündür çirozcuk kuru mu kuruM zk r sicimin ucunda uzun mu uzunNazikç sallanır durur durur u durur

B n bu i i düzdüm basit mi basitKudursun bazı adamlar ciddi mi ciddi

V gülsün di çocuklar küçük mü küçük

5 3



f< / [ı ' u . - 1 r · ,� _k ! k l nh p ; <' kı :i: i'< / "X d A k / /ı <

y - � Tt w ç





K eçbu u Çayı başı

e b e g l b u b t e 9 0 l y l d b ı

Fe t Bey yu tdı ı d ge e e . e e K e b u ö e e e t e

e d y ve y y l ı dıe Ç y b y l l ı ı ı dı. l

tı d ğı etl Bed RBed R ye evd ğ b F ı d ı

" b y d t b l gele e bleğ ge eğ b ele e y p H b ge

te d b l l ı . ev ı p lı de B ğ e ı d de Bed RV w ge e g e ı Ü eld e et e y pt ı d " ye öyle y p dlığ be de değ t et le d ye

O g p ı ğı V l w ge e t yıp By b l y . B ı y du u

y y p l ye e v y d U t ı e e e by yı d ge y ge y

e b u d b tel gö y pe öy

y de. H p e e de de p l lğ l ıl y . He e te e g y t by "Be F d b d ı

y d b telde ı ı S el

5



yor, o bir y ı bir d veri i , tip, "e i biçi de Bedri Re s istifi i, yi e de b

d ı y rdı ı o u , ter e i bir ile ı, fevde bir i s , bir y d r bur d l , si e

r ı olu ip yi e, "o diye b ğır ı B

sılı ip "A ilsi be A l dı biçi o el

7



B r Temel Atm Töre

9 4 Cu g İ t bul u u

b r ö e de H l e b ı y ı b r B r te el t töre . . S r d b y ye eu u l te tı b .

y y pı rı d b r b lıy r ört tt b l lı y pı y e e e .

Be p l ve y pı ı ger e le t r l eler v r. S b er e bet u dö e e l teB ve r et urb l rı b r e rd be lettı B er ey ır ır e l dı er e

S t 00 du İ b ı d Ve b Ku l r geld . öre b l y b l y ıyet görevl ler du ede e l yı ğır yele e Ve b Bey rey e d bu du ue d udu Kurb l r e ld Ç l t d

H ı ı ğlu C e Cu ı ıl y gAr d t 30 yıl ge t . Be Ve b Bey E ye eğ e d ve ett . K bul ett ve ge d

d be Ar el l b ı ı te el t t re g y pıldığı ı öyled . Ku uyl y e b tı

Be r l rı d un leböyle g l r ı d u b e e n nlerde öyled ler e t ru uu d ı dı A be belle u u dd d v ge ed



Değ şmele

İs anb ' n n f s apıs nas değ ?9 0' de t b e y b ı ve g y ı l

ye' de l y b l d Ö eğ 9 6e ldu Es de İst bul b p lu Ru el ve A d usu le İst bul'u b t g y ı

fu u le.. Ve y l E e Ru değ l de bed e usu le İ g ve F ı ı le

l İst bul s y ll d s b e tle

9 0'de b l y l y buduGö ba ad ?ö b l dı. ese 6 Eyl l yl ı ı

d ğı t b ey v tı l l ı ı ı le b e e te

u değ l le öy ed ğ e ö e d İ t bul fu u d e l ı ldu

bul' yığ l sı bu y eyle ybet dd İ bul' u e lS ne a a n ve a o a n kapan as n n neden

san a n g e es ?Y l değ l l b e be le

e e l ul b et e d v e v l ı b b de p dı

b l sey e v y b e s sey e e gö e d bel du. İ l b b de p y g d de d d ö s

lele b b de p dı

59



Nasıl k pa dı?Ai e bireyleri, birbiriyle o u oldu i di

v rdı e ide i e i i de, i d le i i de o bl dı Her e elev yo eyrediyor Her e y y

ruyor i e birbiriyle o u uyor.

Peki Tepeba ı Tiyat su yanmı zamanında? Niye ba sinemala ep zaman yanmı ?A p b l r d o d . Y l ı o u, A

er e i de y dı AK de e bi ı e ide r S r yı idi dı S r y dediler diye ı r o

ği e, bi ı l ı deği yor. ıp t p ygitt .

- Niye yandı? eknik nedenle den yandı aliba?e i ebeplerde olduğu d r, te i oebetlerde de o bi ir bu ler Y gı l rı ede doğer e li le l ıl

0



Aba z S kak

Ab o dı d b r ğ v rdır Keres es oyd r. S eresteler e s d r Keres e ol re do l sert ve ğırdır İ le es g ve l g

dır Ço p ıdır Öyles e de d y ı ıdır d ö e rl rı y ptığı e vel r

g le d r l rd . H b ı t rler de r b r od elde ed l r

Ab o ğ ı ı b de l öv e ede B908 yılı d ıl ge elevler b so ğ ysıdır Nede b l dı . 948 de

9 8 de ye de ıldıys d 9 7 de ıılıyor

So l rı d y y d öt t l ol yorele b yr g ler de r v y d r l b lı

So ğı d ter ed l g b s . . H r pbır ılıyor So ğı dı ı b le değ rd ler gö geler te le eye ye yor.

B so y b yle b t e rde e dı H g r ı evlerde g ı

s ge ler ( y lıl rı d ) ge el ll r d t ı ı lerd . E l ge

se H ydı e rde ge elev pısı ı dıös ere el s rg s de b H gö pıy dı S lv vey Ay e 'e v

d erd



193 yıl rd b r n b n sem veln b r ber m e ı ıyl s rdı b nle 1 r n 110 r y se mğ n n sıl n b le e

b n n y ınınd so l rd nse

v eden d r ye lırdıny S v n es n n r b s ır n s ığı on re (be s ğ n yl r s ren er n d lmes ere

ed v s v rd S v n s nr l r se lm en ll n b s lığ neredeys r

n s b y be ren d sl r

O m n b d ımın b ınd n b e l es e m s ğ old ğ n r s n s n öğrenm del ye dğı pm e es y s r y rd n

n y lm s lığı m d ğy p nl m mer l İy b ını mıyord

ef rmen do se Çı sın s eme m yor e y nı ını verme eydAb no S ın r e e en b r ser ven nmı me n sso r ır lısı n n en

s yd pony nın esl m olm nl m s Tg ver es nde m l nmı ı. sso r b r mernın b ınd İs nb ' b r dos l y re y

Anl ıl n on sever ol m n md . Ab no So ın b n b n l rı m ed lperdeler ıldı B n ı "l r ön e m mlere ö r ld Her b r Ab no s r yl rın pe

ı l rı g b döndAb no So 'ın n m b r b oln n b r nde evler n en en ld ğ b ğlepı l ıyor S rg del ğ nden b n ı ı md m gör p pıyı ıyor Am d m erde b rn sonr b n e p e e meye b ıy

v e p r r

2



Kı ı ıy d , b s y lç ıy

Tuh f ey B s e s d l ı , g le yy l Ad g d p, yı y l ı d öy K uttu u? B u e? Y se t20

d y l , se 40 l ve y e ese yyı öp y ve g d y. e es ı K seıy

Ol y t u utu e , b g y e pı çd çe g d e he e s , y e t b

et eye b lıy S d ı l d b B s t s , y e g l e e y l

l y öd y B h d ğıtıy yde e e , s uy Se de s es s f ed y su u e? K ç ı l

utuy su ? Ad çı lıy" ığı T b yı duy ı , he y ı d

3



Esk Çarşılar

Ç ı e k ? Böyle b l y lı Sek k ı Sö ğ köke Ç S ç p l k geç " ö f" l ı dde kı l k ı ö e le ek ge ek e "

" de ge e ı y k Açık y d

d k ç k geç vey ekl l b l"Ne" ıl ğ ul b l Sı ı y k vç ıd k l de d le b l

ğ kd ( p ı) ödeye ek B y k ve e g ö ek e lke de de gö

ç l k R d H d u Ç ı . d ö ek e bulu bu p ç ıl ö eğ K p ıç ı le ı Ç

K p ç ı F Sul e eB y kç d ye de b e bu b y k y pı g ubuYe Bede e g b b ı bede e le ve d kk

de d ğ u70 702 b y k y gı l d

e k g ve kubbele le b le 8ğı gö ed l 943v 9 4 y gı l ı ı

geç e ç ı 980 de ye le .Ç ı de e ye eke Ne

v de l ç k be eke lu Ç ı ı y ı d b d y d e k u u d

64



kk nl k le bekle e ll / l d bi g

5



bildiğimiz ilk ör ek, Ma rakçı N suh u m yayüzy l)

Kapalıçarşı daracık dükk lar s k ayumcuları bü ü a ölyeler , eski s bul mapar ma da reler e yerleşmiş durumda Sul a ah

ga, uruosma iye semtleri de ha g apar ma da reş da demir parmaklıklar, içi de dem r kap lar arsay mc atö yesidir

Ko u o arak elbe spe e zayı yapılmış bk ulmuş atölyeleri , o larca ağ rl kta kasalar yekömürü ale iyle ısıt la eri me pota arı dumasobalar çi yap lm ş bacalarda çıkacak

Erbab kulağ ma söy üyor Galata Kules e çz, eski sta bu sem ler kuyumcu a ölyelerk rmızı e kara sü firikasit e me al duma ları ı görürsü üz Ö e ya da uruosma ye Camisi kubbme a eri bu zehir i a ıklar yüzü de kararıp de

im bile gözüm görüyor 0 5 yıl so ra, cephe taşkülmeye başlar.

Kapalıçarşı sta bul da Osma lı dö emi ilk yCe ah r e Sa da bedes e er yle baş amış Ar e Ayasofya ya ge ir sağlamak. . Gerçekleşe buyümes d rd rulamaya b r müş eri kalabal ğı sağla

mpara orluk büyüdükçe, başke (payi ah ) olbu büyümüş ... Kapal çarşı da, başke i ge işmuydurmuş ki bedes e çe resi deki çarş , ö celça ma ahşap ça ıları yeri e, k gir kubbe e o om ş Çarş ı büyüklüğü gü ümüzde, 3 bi mkadar u aşm ş

Kapa çarş tarih d , düzi e hesabı ya ı yor K gir du ar e kubbeler bile, ya ı ları

546 y l da so ra 17 yüzyılda yi e d r ya g7 1 de so rak 17 ya ı ı dük so

felake o yor, ye içeriler yağmas , daha büyük yorKur luşta so rak 12 deprem felake i e

1894 y lı da geç riliyor, k gir kubbe eri ö emli b



kı ıyo Son a yapılan ç l k pu ll ak yas ü kün ol ayan, b göz boya anın t sBu ş, b na tak y s n d ğ l, olsa olsa o a

a a1954 yılındak büyük yangın ta l 959 yılı

a şı y n d n açılıyoYüzyılla ın yangın d p ah batıyla yan yo gunlaşan Kapalıça şı b nala ı, ş d banla ın tah batıyla, hl k l b sakatl ğa daşıy ı du a la n yık la ak açıl ası, t nl

,y n d p l d büyük h k l çanak ha fl kl .

Yaban ı u stl n g z p o a la ına, a ayapalıça şı, ll d sokuluyo An ak, ça şı ç nn l d satışa n d d ya lı ola ağı, ço

a şının doğu ta afında y n büyük kuyu u hala ı açıl ış. Ça ş g ş n n önünü k s n bu bük a la ı, konfo la ı tu st g d n ku uluşl

r yakınl kla ( ) l , sanı ı k tu s l n

d n boşal yo la

l alla çe i liliği v g s n ki ka g a y tmiy s l d te i i ka s k t

7



Ö mli bir ok a daha var s a bu o kadaarihi s rl r hazi si ki, uris i başkaca gör bil

lıçarş y çok a u u uracakKapalıçarşı , y rl yaba c h rk si zor aya

ha var Otopark sıkı ısı, çö ülm si mümkü olmay

ru Yaba cı ris i d , ö l kuyumcu müşyürüyüşl r zama ı v s ği yokHalkımızı , s vimli bir huyu var D ğü alışv ri

yumc lara gid rk , 1 1 kişil k gruplarla do adüğü h y l ri i Kapalıçarşı ya gidişl ri i b

ması ya ı da, bu kadar i sa Kapalıçarş ı küçükrı a, sığmıyor bil

Kapalıçarşı skid , tu uml s a b l ail l riaçıla p c r siydi O p c r d dü ya kadao u la y ti ilirdi Çarşıya gidiş olay ol rd Birbola ha ımlar oplaşır, ma ga h sabı cümbür c magid rl rdi Dalgalar hali d dükk da dükk a sE aklı vv ll ri, pazarl ğı yö irdi

K maş sa cılar bağırırdı: All v r lim, morsarı ı v r lim! . Ama b d yiş , b r hı zırlık vlı il v r lim sözcük ri i bi iş irip söyl rl rdirak bir b d s l hall m iy i, gizl irdi güyakoy is m i d m m u l kla karşıla acağı, b lir ilir Açıksa . diy başlaya i ad , d psizc a

rdKuyumc ları k busu soygu g çirm k B

baza yık c da olabiliyor Bu d l , kork kayKapal çarşı y rl şm si d kadar masra yapılırt hlik or ada kald rı amıyor

Ağır bir d pr m g çirilirs Kapalıçarşı güv l ğihlik li olacak H l çok ski yıllarda bir ya gı d

kahr dici zararı , y iç ri yağmas da kay akla dmazsa

Al ı v müc vh r m rakı, lb t kadim A adoluları da başlamış So raki Türk slam ygarlıklarıolmuş B kül ür z gi liği, ür im ya sıyabildiğcıları bu kül ürl r m rakı ı da ya dır yor Do

8



ka ları da v ri i o uşumuz, o la da takılarık üyük umu ola iliyorKuyumcularımız da girişimci ve ak kulla ıyor

m k olojileri , ülkem ze ge irm ş ereslek ahlakı açısı da kuyumcularımı , güve li

ruklarda ulu uyorla Kuyumcu uk mesleği de daya a işleyiş ge e eği i emeli, yüzyı larK yumcular bu ele ek e vaz eçmeyi, akılları dayorlar u ö ellikleri, o la ı meslek ahlakları ı güy cı iskeletidir Dışa ıda sızıp sö ü ü yeri e geti

me dışlıyorlar, meslek kar yeri i iriyorlarKe d eri i doğru, biraz övü me olsa da haklı ola

ıyor ar i çok ü lü ve dü y y yayg bz şi i le ve ke di e güve i eyle iz Yek dev esisimiz, Türk kuyumculu u u dü yaya mak içi at ığı, büyük adımdır Dü y ya açtığımız p

lkemiz eko omik bu a ımda ik i , am şuurlu oimi le, guru duyuyo uz

Gerçek e de bu sıkı tı ı eko omik dö emde, ve akıllı gi işimi, bi ha k deyimimiz çok güzel özetli

Kıtlıkta ve i e lokma u u u mazSem çarşıları de i ce, be im aklıma ilk o a ak

arşısı ı gelmemesi, ola ak dışı Gözümü aç ığım maşı da geli

akkal, balıkçı, ma av, kasap oradaydı Sı ala ı d

ü kü be im çocuk uğumu fuka a paza ı ola Samsı da balıkçı, e a bakkal kadar ö em iydi Koskocğ dilimle satılı dı. Halis uskum u, levrek, lüfe , heceğiydi Palamut yiye , hamervah sayı ı dı

Gü ü biri de balıkçı, ezg hı da oy aya balıkerekbağı ıyordu Ca lı bu laar! Oy a oy a ! Ta.

r rme i madam oy aya alıklar gös ererek badu Ta ediiir? (Taze midir?) diye alıkçı mi i be madam? . Gö üyorsu oy uyo la.. Taze mi diye so

ulur mu? adam çok saki ya ıt ve diCa ım, se de oy oo su ama, a e değilsi ! .

9



Ba a da Sama ya da Aksaray pazarı a tramd rdim Öğr ci, iki kuruş u Dolu mb ll rl trdıklar çi ar ıkapı ya yaya dö rd m Yük çoküf ci u ardım. Halis Edir b yaz p y riy ku uş kadardı. Trab o r yağıy a, kaşar p y iri,

yüks k o urdu. zama m ? Do ar 1 0 kuruşk1920 0 u yılları Samatya s da, faÇü kü bal k çok ucuz v bo du. O yıl arda bir mola sta bul üfusu, ş md Büyükç km c d Gdar yayı d .. 15milyo u g ç i. Bal k iyic a aldı.

0



H r Şey Ke d G b d r

İ c l yazar ki h r sa da bir parça Ta r sasa da p ygamb rdir ya! Öyl ys d m k st dir lim Sa ıyorum ki söyl m k st Ta rı

ra k di d ka kıda bulu duğu u a la makMa sur da Müslüma o arak bu a lamda b ya damuş u Ta rı' ı h r yarattığı i sa a b r h diy si

Dü ya ı h r m k da b r ş rs l k oldumaya çalışırk başka yol bulamad m. r s

a olsu h r dü ya m k ı şi rs ld r stis asıt r kum çöll r ist rs d buz çöll r olsu .E kolay ş b z tm k . ir g bi göl marir P k d rd r ama şi r gib m mar k

d olur. Ö ya da bir k l hamalı da y diği paması ı şiir gibi bulab lir

Oysa hiçb r ş y öt k gibi o maz. B r doğam k ı da şi rs l k o ab r ama bu md ğ ldir B r r s m mü k g b o amaz Bir bbi d ği dir. r gibi mimarlık yaptığı sa a taşb o la ş ir ya ılamayacağ b lm yorsa m mal yor da öylüyorsa şarlata dır Üst l k şi ri d

u bi miyordurH r yapı k d s g b olur ama öt k r

duyurabilir Bir doğa ya da ş h r m k ı ı da sabilm s şi r gib olduğu çi d ğildir. Bu m kb aları sa ları k d l r ç ç k r yl sadir iir d ğildir şiirs lliği ard r.



p baş D am yat os

- D a T a a 1 1Dram T ya r 193 l yıllarda Tepebaşıb r ahşap b ada açıldı İs a b l eh r T ya rokısmı d Bü ü şeh r t yatroları ı baş da, r

ardır ğr l M hs Bey o ya roy , ç de c d

ya ro oy ları oy a a , mükemmel b r yere dö üştüya ro ç de sa atçılara d s p k rd , hy rc lere d s pl k rd Z l çaldıkta , perde aç

k msey çer almazdıB rası İs a b l , l yıllarda özell kle, l

se yede t yatro yapıldığı, b r sa a meşher oı e ö eml aktr s e aktörler yle

- K a Lea nan bu ada ned önemK a LeaShakespeare b r oy e be TürKral Lea ı b zza rt ğr l M hs oy d

e der k ş ler de b r s y m, heps zaklara ga ı çok güzel oy ardı r ğr l M hs Bey k

e , Kral Lear karak er e yg b r t p .- N e M n E tuğ u değ E t ğ M

rt r l M hs Bey, lakabı le yle rd M hs d , esk de soyadı yok r ğr l M hda soyadı ka çık ca, l kabı ı soyadı olarak al

r ğr l Bey oldD a T a nda ba ka etk 1 k

72



f · ı ı T y ıt ı d k tlı k y ıl ğ ık ı ı

Bu b ada 9 lu, 4 'lı yıllarda ko serler de a bul Beled ye Ko ser atuarı ardı, ko ser atuarı

strası da ardı B r defası da hatta, dört p ya olu çertosu çalı dı Dört p ya oyu çala lar k mlerd ? Ceerd Statzer, so ra Ömer Re k altkaya, b r s dah

t Abet't gal ba . Eğer bu ları doğru söyled ysem d ! Ama, doğru söyled ğ m sa ıyorum

- K nt l ede z s mle .O ufacık sah eye, dört p ya oyu da koymuşlar, or

yı da sokmuşlar, orkestra salo a da taşmışt ama, o dörolu ko çertoyu hayra lıkla d led ğ m z , u utama- Pek s n a n e andıt at ?

Sabota ded ler, belk sabotaj değ ld k tab rde b re ya madı Ahşap yapıydı zate Bu yapı

arak kulla mak belk ya lıştı B r ya gı çıksaydrtulama dı Ama başka y r de yoktu, çare de yoktu a

ama , göz yumuldu bu şea g çıkt ğı da k mse zarar görmed , k mse öa g da da ama tar h b r yapım z, hayra lıkla se

lduğumuz b r yapımız, yok oldu g tt

73



- Mı ı ıEr � K k Sa e y k rMuhsi Bey daha so ra, beled y yle zı laş

e'yi kurdu e Küçük Sah e'yi, gerçek e de yaşalar.. Bi im iya romuzu h l adı bili e ö emli p

e ak örü o iya roda sah eye ç k , oy ad se

Er uğrul Muhsi Bey'i A kara' da De le Tiya rosuge irdiler. Ama orada da kalamadı. Çü kü siyasi görüi sa lar ge di işleri başı a, o da kalamadı

74



Sula Olmasa!

sta b l traf ğ il , h r ş yi i , bütü yaşamıo b ş m lyo üf s bir ş hir ... Büyükç km c 'dkadar g rç kl şt , k r ld Tabii dü ya ı kalab

i d b r old sta b w York' üf s a b ' üf s h l artıyor So yılları ko oar olmasa, sta b üf s h k m ol amayacakaşacak B sözcük b lki bir kitap dili yakışmıyor

k disi yak şıyor, o d l söyl m kt ç ki mG l c ğ sta b l' , olağa ü tü t hl k ş hr birb r bitişik yapılm ş bi alarda , bi

b rb r l tiş bi alarda k r lm ş old ğ görboşl k ar, yal ız m zar ıklar, o lara kims dok mölül rd kork yor h rk s, dir l r b rb ri d ko

a b ğ r Boğaziçisi, Marmarası, Karad iz

a, sta b l dü ya ı ç rk b rbat ş hirlacak. sta b l' b gü ş h r olarak ta ç r c ara , sad c sad c b s yüz y r dir yazı

Bir d lb topografyası, adi ri, t p l ri, i işd r Dümdüz bir y rd o saydı sta b l, daha d

da tahammül dil m z bir y r olacakt .

75



R m l H sarı

Rum l H sa ı at h Su ta M hm ara ıalacağı ask r d yardımı ı ö l m k ü , çyap ı ı mış

H r su u aşı a, h kul aşı a, r paşapaşalar sorum u olmuş h sar üç ay g r sümış H sar daha çok göz oyama, korku ma amacıKorku ma k aşarılı lmuş, çü kü d ddım g lm m ş Rum l H sarı' ı parlak ya ı, lad duyarlı luşudur Sur du arları yokuşlar çıkar,

r, doğayla ü ü l ş r, yadırga mazEsk sta u Boğaz köyl , t k k r r

l rd Bu kopuk köyl r l r y araları dmazdı Bü ü l şk l d zd çöz rl rd

zd g l rd Daha so a Boğaz'ı , üs yolu y

yo u d yol, da r yoldu, k a ı ağaçlık ıO ağaç ıklı dar yol, uzu yıl a dar t akdao dar yol, y c da ka dı, y üs Boğa yolu yyolda aşağıya, y t k t k g d l d , aşağıda k

ağla mazdı, sah l yolu d y r ş y yok Sahmayışı d z kıyısı ı yollar a do dur m yışı, çgü ld Küçük koy ar küçük uru la d

l r , r ssama ç md p r sk a lamda dgüz ll k zu yı lar o lmadıO da so ra Dala marı d f r ı ada

yapı d ha a ka ıklı y ar da yapı ar k, d

7



o �a ç T k 1 a co k ca u a a ba a ah a k a k a a R 1 H ar ö 1

ama b "Boğaz uluslararasıb r yoldurbu u daral makg şl m k, b m hakkımı d ğild r dü ya mayı d dim Dala 'a da söyl d m O da birkaç m

olur? d di. Oysa bakir l ği yok dilm s , sadsa ml oluyordu.

Dolayıs yla bu şi birkaç m r b rkaç sa timd l m ak olması olmamasıd r ö ml olaa la amad k

77



De z Dudakları da

Su k arı da yaşamak Bu yaşama biçimi, tiryakiliğurur ta bullu, u tiryaki idir Su görm diği ymak o a z k rm z b i d rya da yaşamram, ya i d izi dudaklar da yaşamak, ki

u aşkıd r.ta bul da d iz uyu ıcaklığı, 22 2 d r c

Karad iz i Boğaziçi akı tı da taz l riyük lm i izi rm z. hird t mmuz ortar c yi bula ı ı, Boğaziçi kıyıları da a al rir. O

u k arı diy tutt rurumSa d lar ki ahil yolları yapıl r a, halk d zl

c k ta bul kıyıları, ra a gü y kıyıları daki Na b z y c k B y l yi görüp, karşılaştır

z m di. Oralarda ki om tr l rc ürüp gid , yam tr g işlikt ki kum a lar, hayat kay ıyor Dala , kum ala yay ıp aatlar g çiriyor Ha ımlar, ü t üzla

Bizim bayağ ahil yolları, trafik ca arıyla klişki i balta gibi k iyor E ki gü lim k m al

Ma da yalama ı kıyı çiz i i d , kum al l muyorOluş a bil olacak? Halka açık bi ol a, oraü t üz ha ım gözük , ş hird ya gı hab ri gibi h

bi l rc aç ahil akı d rÜ t lik dolgu ar a kaza ldığ a la ala a

78



2 '/ 930 / y l ada Ma a a k yıl rm a al/esi11d c a/ şapta11 yap lma deniz l n ı 1/a r ı b / 1 r d .

pılmaya başlandı Yıl a geçecek, yen binala yapı aane eiskele g bi B zim şeh cil ğmiz, yen uyga k ahşernekle i e mekten, kesin ikle azge meyecek. Anadoğusundaki çok ka l apa tman yığ nla ı g b .

stanbu unun leb i de yada, yani denizin dudakya ama hakkı e ze ki, ima ba ba a ta afından y

79



Ka u lara Uyduru ca

1930'lu yıllar ş hirci mimar Prost'u , İsta bul'u dö mi i başla gıcıdır Bu pla lar uygulama görhurbaşka ı İ ö ü taraf da İsta bul valil ğ gör vsağla a Lütfü Kırdar'a v r lmiştir

Bu dö md ski İsta bul'da Atatürk Bulvarı açıö c Aksaray'da Taksim' , Sulta ahm t yoluyla Tramvay da bu yolda , yaklaşık 40 dakikada ulaşırd

Atatürk Bulvar yoluyla Taks m' , yi 40 dak kada Kırdar dö mi d , o zama adı a 2 umara ı paDolmabahç Maçka Taks m arası y şil ala açıldı hayrı aydı A cak, arada y llar g çtikt so ra bu lı park, k arı da köş si d , mar haydutları tarm r lm y başla dı

Taks m M yda ı' ı da, Cumhuriy t A ıtı yap

so raki k ci açılış kad m si, K rdar dö mi raAKM y ri i boşalt lmas , ö ü d k salaş bi alarısı, Kırdar dö m d g rç kl şt A cak, Taks msı' ı yıkılması v y ri İ ö ü G zisi' i yapı ma

mi uygulamalarıdırTaksim'd , ş mdik g zi i olduğu y rd bu u

Kışlası b lki d yıkı mayıp, r stor dilm l ydi

a ı içi, y i kulla ım b çiml riyl , iyic r klorası İsta bul'u çok lgi ç bir m k ı olabilirdi ğişt rm v g l ştirm l r, bütü dü ya k tl r dt ydi



Adı a ü Ge isi mi desem Taksim Gezisi m orası şimdi işe yarama bir boş uk gibi duruyor

ı dakiçukur platform şehri a oktası da yararsılık oluşturuyor Bu ge i ala ı ik h Dairesi oto

amsı işga erle ya da saldır ya uğramakta

markültürü ü he üz yok de ile ek kadar geri oele her boş bulduğu yere bir bi a yapmaya he esli dekili eri i yaşadığı ülkemizde e açıla yerler sopatıldıkça Taksim Gezisi i de gele eği işga ola

Başladı bile. . olda sade e iki kat yüksele Taksimdiye Gazi osu yık ldı. eri e çok katlı bir g kdeled Taşkışla çapraz k şesi e ki umaralı park

e asibi i almaya başladı Taşk şla batısı a üstelik çok iri e kaba kitlesiyle am yü lü bir kildi

Bu lar hep ka u lara uydurarak yap mış işlerul u tarihi de ibiliyeti de kopar lması da delduğu iş er hep ka u lara uyduru arak yap d

Ama marifet ka u lar açık kap bıraktığı halde a makta azgeçerek kü tür e ah ak yolları ı saygı duymak e orada durmakt . H l da yle

sta bul a i e belediye başka L tfü K rdayleydi) ü Gezisi adı erdiği Taksim Gezisi

ü A ıtı düze edi Bu heyke i kaidesi yapıldü de ü heykeli de bitirildi. A ak 950 Demo

iktidar esi tileri etkisiyle heyke bir t rlü kaide iamadı ıl ar so ra kaide y k ld heykel ise Mdikildi

Bize g re bir gelişmeyi de atlamıyorum. smet ta bul u başı a getirdiği ali e belediye başka

ı yaptırdığı Lütfü K rdar daha so ra üa ı Demokrat Parti ye geçti Bayar e Me de

e Hatta baka bi e oldu

8




http://slidepdf.com/reader/full/aydinboysan-istanbul27unkuytukoeseleri 85/227_)



Şa r A latı ca!

H r sokağın, h r ş hir m k nının, sad c k ndşiirs l öz llikl ri bulunabil r Bu şiirs lliği yaratand ğ ld r ama, çok güz l d l g tir nl rin d şairlnu unutamayız

airl r toplu yaşama m k nlarını (köy, kasaba, fark tm z) anlatırk n, da acık sokakları, harap bina

sl z kl yazıya dök rl r ama, iki yanı 10 20kat ı d z b na arla bütünl ş n cadd l ri anla mnırlar Buralardak binaların mimaris d g n ld ,olur Oysa şa rl r, hang köş d , hang m k ndabulurlarsa orada dururlar, anlat rlarairl rd ki bu s ç cilik, öz llikl insanlar iç n

ar r Onların ilgil ndiği, konu dindikl ri insanlarkonusu r zillik d ğ ls , s l c k makbul insan

imdi zn n zl , bir bilm c d n m si yapacaşağıda sunduğum ş ir , hangi şairin yazdığını sorac

Simitçi dede i ba ak a da h k a eh i t zuS tı da a ek a simitçi dede iki bük üm

de be bük ümDü a dö me e deva etmekte K ti !K ge mek üz ediBizde takat bitmekte zama geçmekte

K ge k üz ediair sanki, Sama ya' dan bir simitçiyi anlatıyor t,

sanki Çünkü şiiri yazan, inli şair Katri Vala'dsanki, b nim arl kapı'dan, arkadaşımdır

84



Sa ıye 'de P d ma'ya

95 yıl baharı da bir g , Trakya da Podimayapa ağımı orma bi aları a ma m gö rm k

y Sarıy d doldurduk Kapta Ali AllahaısmarBa a s ama g l ksi diy ordu oraday d dim Ra ı o madı

S g ls b d di, d i isi d dimakaya . Sarıy d yola çık ık Boğa ı da g

g l Ha a k i arkas da kap a la iki yuik ki d ayfası ardı kap a ı G oldu ha

a at , gi il r ya maya Kap a s Sa

yı nda Sa ıye ve B y kde sır a ı, d a bi ki s ve a aç ık/aey k g 1 s k ı y dı .

85



yd B y an di aaat nda a y ad r

d .

mi? u d m i tutma b lir i b t Harida ar. Ba a i r bira yatay m d d gitat o ra g bir f rt a başlad . D i gib dt m t m g liyor. Kapta la tayfa ar yb d .Bi im ufa k La taka hap kadar ka d dada ht yat rotay ku y ç irdim Od a . mla ım k y ya yak aşt r r am da galar bi i ata

8



ça pa pa alan z diye Saa la ü dü böyleceyand amad m. Çünkü ölü gibi ya yo du düüyo dum gözünü açm yo du yine dümene geçiyo

meni u ma am yandan dalga ald ğ m zda belkcağ z

Tay ala i e baş al nda hiç duymuyo Bü üno dümen e uğ aşa ak kuzey yönünde ekneyi yönedim Sabah ha a ayd nland ğ nda kap an ka kd ol a af na bak San yo du ki ol a af nhiçbi şey gö emedi denizin o a nday z. Sen ndi. Ben de ona linin kö ü ulan uyan ayd n ya!

i günü ge iye dönüp Podima ahilinden ba yön

gide ken o dum: iye kalkmad n? Kap an Be endim hiç uyayamam ş m dedi. Hay Allae in dedim. Akşama doğ u odima önünden geça-

hi e çok yaklaş k. Dalgala yine azg n . Sahilme e kala kendimi uya a m e ka aya ç k mko unmak için gi iği ğneada liman ndan ancak üdöne ek malzemeyi boşa abildi



Ramaza lar K usu da

Ramaza , kameri (ay) ayları dokuzu cusu, üç aylu cusudur Nefis terbiyesi ayıdır Uygulama ar, orteravi amazı kılmak gibi, di sel vecibeler e yeri e gemaza ayı da daha fazla Kura oku ur, daha iyi huysadaka veri ir, ha im i dirilir

Kameri aylarda ola (ya i gökteki ay, mehtap) ramasıl baş adığı ı ka la ması, eskide bir çeşit ti

liyle yapılırdı.Ramaza hilali i görülebilmesi içi meraklılar, lere tepelere çıkar, ufuklara bakarlardı lk göre ki

ı ka tlamak içi , kadıya başvururdu Ya ı daki bdisi de aldığ borcu, ramaza hilali görü ü ce öde

ü verdiği i bildirir, ge irdiği iki ta ıkla, hilali göü ka tlard Kad hazretleri i kabu ü ile rama

olurduddiası ı ka ıtladığı kab l edi e kişiye belirli öde irdi Ramaza ayı ı başladığı, davullar çalı ıpyakı arak halka duyuru urdu imdi artık rama a br , as ro o bilimi i veri eriyle sapta yor

Ramaza ı biri ci gü ü, sabah kara lı ı da orucır, o gü akşam eza ı a kadar ver ma a da herha gi bi

yudum ya da okma a ı maz Akşam e a ama ı, atı arak, şimdi radyo ve televizyo arla, şehirler içidakika arda olmak üzere bildiri ir Ar k oruç açı

a oturulur



z g ind Ş ız d b ı Di kl sı nd li ı 1 1 /y n r p b ı.

Eskid ifta sof ası, h g li dü yi d aiola tö fı satıydı. O uç g ikl , yti l gü l i d ku uya dil damak, su ş b ili di Va lıklı kişi i ko akla ı ya da i dta sof ala ı ku u u du Hatta m sim gö , kapdı ç i gi s am i , sof aya katılı d maya bi kişi olsu

Sof aya otu a la ı h psi , ist s yaba cı olsrası d pa a a ya h diy l i i di Bta a da t tm k g l kti Ak aba dostla bim d ifta a gid di, bu da a ış bi saygt isi sayı ı d

fta da so a k kl dı a ı çıka , kah

89



arg le çerlerd eh adebaşı D reklerarası g b ola lar ramaza eğle celer e katılır ard Karagöztılır ortaoyu u göster ler yapıl r meddah ko uşml rd

Bu ama lar geçt artık . . md yap la ftar

k ş e kuruluşları gü ümü e uydurula çağr lardö üştü.Yats ama da so ra, 2 rek t tera ama

Ba cam lerde kılı a hat m amazı se özell klbadet b ç m yd . Bütü Kura oku arak kılı a

boyu sürerd .9 lu y llarda e e haber ermede bu a

rahmetl Babam Esat Bey, e e a cak sabaha karş gehep m merakta çatlatm ştHacı Hüsre Day m se Bursa S mkeş Sokak'tak

kak terf etm ş Gümüşçeke Caddes olmuş) mesmamı d . Tüm Bursa da tera ama ı e mam ola Hacı Hüsre Day m lakabı med . Çü kü tüm Bursa' da tera amaz ı e hı

mam dayım lurdu. Bursa da o zama gözde tada ya me d fer ydMesc t dolar taşardı da sokak b le saf saf ama

dolardı Çü kü tera ama ı ı S mkeş Mesc dra kah elerde kolay yer bulurdu

ama a ayı esk D reklerarası ola eh ad9 lu 4 lı yıllarda b le hareket get r rd . Fe

ya oları daha yoğu e ye etk l kler sah elerdaş t Bey daha çok sah eye ç kard .Tuluat t yatromu u y ldı ı aş t Bey oyu

te t yatro dolardı Ama rama a ayı da y e de soyu başlamada ö ce Hafı Burha Bey şark okursöylerd . Zate rama a ayı her türlü sah e etk lce ca la dığı b r ama d l m yd

90



Yeş lköy Bamya Tarlası

Y şilköy' bamya ta as k a daki a

aş d ğ m da 1 5 y l yd . imdi i a mg ç kt bamya a as old ğ içi o adla ay laşt Ba ç içi d ki iki katl imi öy kla d ğildi Z mi katta bi oda bi m fak üst kBi d çok iş ya aya bi çat a as Bitti

Yok bi m di ... Bi d ba ç a Ağaçl kl bç si d g l l i yolda ç ka E i d m ş Bi d bi ş yl kl dik Ama ölisi ta k küm s i i k m siydi. Ço kt myak ş d . Od ta ta küm s t i k a a ak ak b im işimdi

Küm s ay a a m ak da a so a ta ki i aş p i di ka top kla a kada a

Bi Y şilköy d d t k ai ola ak d ği kbi ikt yaşamaktayd k. Ü ü tü imi i s ilaş d k. E d yap m sü ama l t i s bi ya da bi kaç komş ya bi tabak gö dsof as a ot ld ğ da kap tokmağ ld ykap tokmağ a d ) p bi likt gülüms dik. Ta

O y a da Y şilköy' d g d iki g li gla ot d Ko ak a daki z gi i d ği

i çal şa kişi. Akşam y m ği d so a bi kaç ö ü isk m masa ç ka y tişki bik a bi ikt oy a la dG d a d t i sayabi ğimi yaşam

9



93 y l d yd y r

y lupd ğ y il çi lpl

k ar ard . Ör ği ri i k r karşkim uyuyama d Y şilköy Bak rköy ara d

'd (ş mdiki A aköy) aka Ayamama D r si ir i k r, g bah d otururk bil , okar ş d r r ard ğ r ib ik d ö l m olmakı ları i r bo ar, uyu ma d ahtakayr m ad l ko u uydu

92



E büyük öfkeyi fareler yarat rdı Ahşap evleri döşeme çi boşl kları, fare aileleri i sk hacimle

ileleri i yiyecekleri e, izi siz ortak ol rlardı Be yok, te do apları bile parçalaya , ca avar fareler

Çoc klar olarak e ö emli eğl c miz, be im si

ki amla, film oy atmamdı A cak bazı ya lış a lamme ö lemeliyim. B maki a, elektrik motorl falaelle çevrilirdi aki a ı ke di amp lü yokt Bahç

amp lü ü içi e sokardık da, öyle oy at rdıkFilm ha i emi de e gi sayılma dı. Top top

filmimiz vardı. Biri c Dü ya Savaşı' da, E ver Paşade askerleri geçit töre i . Sadece beş dakikalık bir f

Asker mi eti ya Bi b tek filmi oy atmaktaHer oy atışım zda, aşa, varol sesleriyle havalarakoca bamya tarlası ı i letirdik Gü ü biri de, b larda be e bir amcamı geldi, etti ca ıma b Ebe! diye bağır p, filmi elimizde aldı ve orac ktasi emacı k yaşamım da, böylece so a erdi

erh m peder bey bir akşam, eve zafer edas y a

üthiş bir fare kapa getirmişt B a bir cihaz döyletertip i yapı mışt ki, içi e gire fare yem ağ ıkapısı kapa ıyord Hırs , bir hapisha ede yaka a

Dü e k r d Hatta yakala ma gara tile si cek çe ge i e past rma ı si ir taraf takıldı.

Bir sabah ya dığım da, s çl yaka a mıştı Ötü ki, gövde boy kar şı b l rd Bütü k yrdışı da ka ıyor . Çevremi i kedi eri i balık kokçayırda topladık ve kapa ı ya ları a götürdük

Kediler, çok de eyim iydi Fare i büyüklüğü üyaklaşmak bir ya a, ak aşıyor ardı, ama kaçmıyorl

ec is topla dı Kedilere güve ip de, kapa ı kaa dı Kapa ı hırsı la birlikte, o zama dağbaşı ol

ü e 2 kilometre götürülüp, orada açılması a kadi. Taşıma görevi, be imdi.Kapa ı elime a dım ahalle i o çoc ğ ve osiyle birlikte, Florya yö ü e yürüdük So da fare

çtığım kapa da ok gibi fırlayıp, koşmaya başladı

93



a e koş , kedile peşi de koş , bi koş k kedile koş o a da bi koş k

O a e o da, yi e bi i evi bod pe ciçe i gi di Bi daha da yakala ad

A ada , ya yü y l aşk bi a a geç i

bi lik e bay a a i i geçi ek içi , o k y la dgi ikA la , l d yo ki Dep eşiyo la

kada , e ki y lla da yaşad ğ Yeşilköy düşle iHava ayd la ayd la a , he e a aba a a l

a la a gi iO ada, a la i a ç çay ala kal ahşi bo-

y la da bi k l, çay a a da gibi çök üş Madeğil, çü kü b yap , çay da yok e iş, a da yoi ki ada o d ğ e ki ahşap e , h l ayak

da o a la va , ü ka a k o la ayaBi a ağl yo a ki.

Ya a, olg yaş a bi a yaklaş , o d yo ? , öyledi E e a a, i a a

ge ç i iKi i a yo d ?Ge çliği i a yo d . Bi 50 y l ö e, b

ş kAda gö le i pa lad ki i i de a d ğ

Gide gi iş, kala a al ş. D yg la d k. Heleöyleyi e

O a a la e iyiydi ... Ma ikala , Ka i ala ki y l ö e bi do , Yeşilköy'deki e i e akşe çağ d . Ç a O eli' e, çok yak bi e a

Yeşilköy k y la daki o ü lü, de i e e i i ayo d O ko ko a p de i e e i, bi aş .Büyük bo a azi içi de, o al k bi ye de yük e

e i i bile boy a i a i i le i e e ek, bi ala la a a hoşl ğ Yeşilköy de i e e i i, belki le kapa ş Bil iyo a a, k şk la yo

9



Dem ler Arası da

Sarm ıklı Meyha e akşam müş er ler başlad G rç k e de, d m r g b g l yor rd

üyük m ha ırdı u ma d , demokr yokola arla o may l yrımı yap l yordu. Küçük40'l k 50 l kler büyükler ded kler 60 lık 70me lerd ... de l çok çm ş olurlar a ol u lar

Ya m v m e g r l yordu. Hava kararmaya y

Demle me ama ıyd . lk ge e ler, karış m" ağlığa" d yerek yudum amaya başladılarMa a ı a ıl ha rla a ağı ı pa ro da b l

da . Çeş tler ı ır ıyd . akı ve u ma aya oğul yd . Bardaklar gömüle eğ e bu dolu çao ma ydı üyük ma a dem e me e erde kı a lardı. Ö e beya pey r, ey , yoğur lu k

ma ı, ç o ala a ı yete d . Ka u ko ma dı. u u beya pey e eyt şeke leme urdu

Sek o k ş her top a da bu u duğu brı da, ko uşmaları eşe kaç rmaya ak dağ lma e

, ö emeye a ışm ş ard Or aya ko uşu ur ve Ama ko uşa da ıvıtıp, ö ü u atma dı. k l üçl

uşmala a, a ö ükle b t r l rd Sofra keyfbo u mamalıyd .Bütü bu da ra ışla , yılla a b rl kte, ş şe

şamış olma ı edep alışka k a da doğuyordu

95



saya ye i ka ıla la , i çeşi eği im görmek eydilresi ye e ekleri e göre uzardı ok uzar a da, za e

O akşam masaya ilk kez, ge ç ir ko uk ka ılmıre , kıdemlilerde irisiydi Temiz yüzlü, hali edeadam, Mura Bey i ya ı a o ur ulmuş u Başarıl

de so ra, dok orası ı da i irmiş, çalışmaya aşlaumlu yaşamak zoru da ola i aile i ç cuğuyduda çalışarak okumuş, u u e çile i öğre im yıllarıride ırakmış ı

Mura Bey, Erol u rakıyı susu içmesi e ir sükaldı So ra uyardı E la Bu susuz rakı gır lağzımpara k ğıd gi i akar Ya ık! Gülüş üler Erol

Bi yılda irkaç kez, arkadaşlarımızla içerdik Erke olsu , ir masada o ura ilmiş değilim dediMura Bey E la ! Bi de her şeyde ö ce, a

değil, ası içilmeyeceği i öğre Ke di i koy ererÖfkele erek içilmez Öfkeli kişi içkiyi aklı a ge iyürüyüşe çıkmalıdır Ke di i iyice yorma ıdır Aç ka ı a kesi likle içilmez

Mura Bey daha so ra, 950' i yıllarda yapıla Mi e ler alkol araş rması ı a la ı Prof Jelliyapıla dü yaya yayg u araş ırma so uçları ki ağu u, ki a ı , i kalorilik ir yemek yedik e , aka so ra içmeye aşlamalıdır ya dığı ı a la ı Hda Oooo! dediler Mura Bey, pa lamayı ! dşı ı sürdürdü

O lar da demci eri , u a ra ı olamayacağı ı Ama içmeye aşlamada ö ce hiç olma sa, üç dör dsı ekmeği yemeyi a siye e iler Ha i o, sarmısasürülmüşkı armış ekmek dilimleri Dok or söze karış ı

Hah! öyle! Bi leşmiş Mille le i o dediğiya'da, o larda ö ce ilirdik Masaya o urur o urm

aşlamada ö ce, ir fi ca zey i ya ı i erdik Büorga ar mız ö cede , ir koruma a akasıyla kap aHep irlik e, Narlıkapı ılar o uru a içildi Mu

uşması sürdürdüAslı a akarsa ı , u zıkkımı azı az zarar, ço



a d Bu u da söyl y , B k aşil di . O la u u b li Öz llikl , iç ikl i içi bili

Dok o , Kap a kulağ a f s ldad Mua başlad E ol bi az şaş m şa b ziyo du

ko uş uE kö ü ş y, akşamc l k H l aya b

af ada, ayda y lda, a ill yapmak zo u lu h l fazla kaça sa, ağ iş i . olu sa olsu makab zgi lik ya a . D ğil ak ya, büyük z k bg ki.. S gilid bil , a ada uzaklaşmal ki, özl

Masa h z la M a B y' çak mabüsbü ü şaş a ak, Mu a B y' so du:

Mad m ki az bil az za a , ya i hiç içm s izS ssizlik oldu. Mu a B y ağ ağ ko uş uBiz, k yfimizd mi içiyo uz sa yo su ? S

duğ u a k da d ğil misi ? Biz, Cumh iykuşağ z Biz çoc kluğumuz g çliğimizd , b yüzy lda, dü ya güçlü 10 ülk si a as a gi

d k

Yi s ssizlik oldu Yi Mu a B y k disio u da hiss t i:9 0'lu 40'l y lla da, bü ü ülk c so d

la içi d yaş yo duk. H l 2 Dü ya Sa aş skm k adam baş a, gü d 50 g ama kada düş

Ka k za çok k pahal yd Ka m z ğildi. Pa olo la m z yamal , ayakkab la m zdük ac k d k. .. M a B y ko şmas a a a di Kims dca, yi ko uşmaya başlad .

Amaaa, biz m luyd k, mu lu! Aç k, üşük mizi g l c ği duyduğ muz gü , bizi sdu E ol, gözü ü aç di l ! Bi o zama ay cak poli ikas da şaib li i sa la bulu may ş yTü kç oku yo du ... Po i ikada di ica i yad yok u. K sa sü d Ka u s i di Bi bi i i ki li çamaş la , ka ş l kl a laşac ,yok u

97



Masadakil r bird bir coşarak, h psi bir ağızdamaya başlad

Bili hırs z ıklar, d ka ıtla amıyor? Ad açı maz? .

B l diy l ri yo suz uk arı, bi i aşar da, suç

bulu muyor? Otoyol ihal l ri i, dibi kadar d şm kt , içlar? .. D şsi r

Doku u maz ık z rhı ı dola dır c arı koruolmaz mı?

Murat B y, h psi i sus rup, Ero 'a dö dü d dE lat! Ko foru uygarlık sa ıyorlar Cumhuriy t

arı daki doymam ş üşüy aydı lar, uygardı Ztok, ko fora bu a mış umursamaya aydı arı dKap a ö d k di

Bizk yfimizd mi içiyoruz sa yorsu ? Ü ki d , k disi i rakıya d ğil, roi kap ırmaya a

d m ktir

98



E telektüel Cav t

1940'lı yıllarda pasa a g tti imde görürdüm. Topaçocu un sırtına, 100 k loluk ıçı biray acımadan yülard . stanbu 'a yeni ge ip ça ışmaya baş amış oladak o çocuk da o fıçıları, ses ç karmadan taşırdı. Bençük yaşta ço u a e iyet edenlere kı ardım

O amanın bu küçük çocu u, şimdi Çiçek Pasa ıronlarından o muş, Entelektüe Ca it't r O amanddı m Ca it le, geçmiş gün er ta e iyoru :

k s j ' y k d k m so m y g k /C i

99



Cavi yaşı kaç?"74 . Erzi a da Kemahlıyım Za e bu p

Kemahlıyız Hepimizi buraya K ım Bey diye bir a ro oydu O bizi ye iş irdi Or ama i ibak eu aç ı. Be buraya 943 yılı da geldim

k erede başladı ?Seviç e başlad m komi olarak şi yürü e as l sahibi K zım Beydi.

A laşıldı Se de sıfırda başlaya larda sıiler edi ?

Yıllar geç i Missouri Zırhlısı s a bul a ge di sa arı a ımaya başladım. O zama buraya adi

Doğa adir Beyler de gelirdiCavi asa da a ıd ğı pek çok ü lü ad saysürdürdü

Arada yı lar geç i Askere gi im. Askerde bGe eral ükrü Ka a içi okumadığ mı sordu

Eğer okusaydım ayırsız Ada yı boylard m dedimBu pasaj bir ara kapa mış ı

Eve . 978 de çökmüş ü Ama bir yıl so rEskide burası daha güze di. Çok çiçekçi vardıasa da çiçeği ke disi yok oldu adı ka dı ...

ha i daha doğaldı Masa iye i e f çı ar kulla lbi ya ıl oku yemekha esi mobi yasıyla döşe mem

Cavi e yarım yüzyıl geçe a ıları sevgi ve üa may sürdürdük. Sordum

Sa a E elek üel lakabı ı kim ak ı?ahme li Doğa adi Bey. Ekse a s sözü e al ş ısa gi izlerdir Burası eskide daha iyiydi. s

aşmazd . Ör eği Gü düz Kılıç Gala asaray mso ra bü ü arkadaşlar yla buraya gelirdi Fe erbbirlik e a l a l sohbe ederlerdi. O zama bidı

Ya şimdi bir Ga a asaray Fe erbahçe maçı daraya gelip içki içseler... Cavi sözümü kes i

Allah korusu ! .



Gerçekte de bi , ilerlememiz gerekirke , geriliyod k? Sord m

B mesle i orl kları var mı?Alışırsa , y k B rada pek çok, makb l adam

ıllargeçtikte so ra, asıl adam ta ı acağı ı da ğ

Ör eğibardağı, b raya mı koy yor, yoksa b raya mı? .b da bile a laşılır.H ç içki içmiyors .Evet Or ç da t tarım, amaz da kılarım, ama k

di fa atiği değilimEvet Cavit Se içmez, içirtirsi . Bir ü lü pol

var, o da çalma , çaldırır, biliyors se i kime be zett

Cavit kahkahayı bastı Evet, biliyord

0



Kalabalık Etk s

Her orga zma b r bü ü Tüm or a ları v ha are er yle, doğru yerde olması ye mez, doğ u zamamakzoru da .. Bu da yetmez, ke d ç r m le dze, ya eşzama ı olma ı

s er hay a , s er b tk , tüm ca l lar dü yad kolarak değ şe me s m şartları a uyarak yaşaryüzü de s memek ç Heps d b r mb r b yoloj k saat oluşmuştur k , bu saa o ları ma de ges e sokar.

sa lara ge ce (o lar h ç o mazsa bke d ler koruyacak k m şartları ı yaratmışla

B k ler yaşamı, fo ose ez de e ışık yardle me g b karmaş k k myasal tepk melere daya

da b yoloj k saatlar se kro zatörler zama üzrarlar.sa ücudu u sürek ğ sağlaya hüc

lar , sayısız b yok mya o ayı ı zama ç de sıda doğar Ka p kas ar oluş ura m lyar arcaboyu ca e h ç aksamada , se kro ze, ya eşzal şma yaparlar. şzama ka do aşım da, b r ç

j k saa lar düze yle sağla ır S r s s m dmaya, kalp a ış arı ı hız a d r p ya aşla arak kasta bu ' dak mahşerleşme , yığılmış kalab

rler bozması sa doğası gereğ d r

02



Esk İsta b l Kıy ları

arlıkapı be i içi bu kadar e kiledi? So ra çok çeşi li emtleri de daha o urdum ama, ar ıkapılımda çıkmıyor? Yeşi köy, aleli, işa taşı e E ile

arl kapı kadar e emedim? Yüreğime gömemedia ö ce e me i , matema ik he abı yapılamıyo

arlıkapı Marmara kıyıları da, Sama ya ile Yedikı da kala küçük bir emt ir şi tuhafı şimdi, Sam

adı değiş iği içi , o u da belir mem gerekiyor Samkule i e Ak aray Ye ikapı ara ı dadır. Adı 1453'teyıllarca Sama ya olarak kaldığı halde, o o yıllarım

ik ede lerle değiştiri miş ir. Yer i dir ede i i a bul'u fe hi de 254 yıl o ra, 1707'de

Ömer, be im emtlerimi gü ümü de üç yü yı ö ceDe ta ı da, şöyle a latır

B n ni v rim ki z lTak nm ba a k gaz liS r rp Y nikap güz liL ngakap nda r n m z var.

Dav pa a ara rd dirSa a a n n afa c dirNarl kap pi ind n c dirKö ki ara il nvan z var.

03



Y ik l ' i g ç k i ı k l M k l ul çi gi i

ed e e b y ar duraS r ap 'da ya ar ç ra �

e a der ş er aMe e J ey e de ra ar

Samatya tre is asyo u u (şimdi Kocamus abi de, de i başlardı. So ra da Ye ikapı yö ü e kumsal yer alırdı. Dördü cü körfe e büyücek kumme kumsalıydı. Zate Yed kule le Saraybur u aratü Bi a s surları, de i e erdi. Dalgalar, surlara görü üş, tarihteki s a bul gü elliği i , e urucubiriydi

Dördü cü Haçl Se er 1 4 yılı da, Ve ediklğü de yola çıkmış, Kudüs yeri e sta bul a yö elmmiyle Ça akkale Boğa ı da armara De ilar, s a bul a yaklaşırke g rdük eri şehir ma alıkla seyrediyorlardı ehir, de i kıyısı da heme

0



rları ü eri de, ü lü epe er yle ve Ayaso ya gibiüksel yor ve açla ıyo du

ŞövalyeKo de Villeha doui bu ma zarayı şöyle yordu:

Ma zara, ömür boyu u utulamayacak kadar g

ehri görü ce, içimizde yüreği ürpermeyecek kadar cesyok u.Bu sözleri söyleye i , ka dökmekte , kelle uçur

eki meyecek bir şövalye olduğu, u u ulamazdıEski s a bul'u Marmara kıyıları, ö ce Saraybu

Yedikule'ye kadar, çok güzel doğal kör ez ve buru larle irdi. A lı ı B za surları ı şekille dird ğ kı

a dışı da kala u ak buru lardaki kuleler, bu lar u ak kör ezler ve kum allarla, kayalıklarla, şiirsel bü üşüydü Yedikule ba ı da urlar yok u ama

koylar daha bel rgi olarak ürer giderd .Türk ve Mü lüma ta bul bu görü üşü ü, 95

ı dak Me dere tahr bat a kadar korudu S luebeleri ve m mar leri de ekleyerek Bu emsalsiz

hazi e i, bütü eski s a bul'la b rlikte, adı a msı dedikleri barbarca ahribatla 95 57 y llar dstelik bu u yapa lar pol tikadaki di icareti us

05



Göks Deres

920'li yıl ar a bul'u . Mi i Mücad l ' iy 'i ilk yıl ar .. A m A adoluhi arı lkokuluB h üz okula baş amamış ım ama, bazı gü l

b i d ya ı a a r, A adoluhi arı' daki okulu aa b y i i , hiç h aba g lm y ya ları ar. B

yaşımı bazı a ı arı zih im öyl i kaz mış ki, m z. Dü akşam olduğu u u utuşum, ba a ız g

dil rim ki o ki a ılar, yaşadıkça zih imd ili mBiz Y diku ram ayıy a Sirk ci'y ulaşır, Gaü' yürürdük. Köprüd ki irk i Hayriy apurlari g lir, apur b k rdik B kl m Sa o u, köp

bakard Ora ı, y şil d iz idi, gökyüzü ya ımR k, d iz dibi bi kil ri d kay ak a ırdı Su

rl balık oy aşırdı.

A mi i kokulu, Gök u D r i kıyı ı daydı.d , büyüc k bir ahşap bi ayd ki ka lıydı. B dbüyük öğr cil r, Hoca ım'ı oğlu diy , ba a çok irirl rdi (güz l gü l rmiş). Aklıma g liyor ki bi amu da , Gök u D r i' i kıy ı yr di irdi. Suy

ay da, büyüklüğü d u kaplumbağalar görülpırıl, r miz o a uyu iç yaşam kay aşırdı

Söz : Arada yıllar g ç i diy başlamak, ba ariyor. Çü kü yıl ar g ç ik o ra a la acaklar ma güz l, ya da daha çirki ş yl r o uyor. Amy m? A a mak zoru dayım.

0



Gök D i' i k y d ki y k bi l pe/ere di b bi i d y k i di

Yıl oldu 9 , yaş 15 (amma da çok olmuş), Per esesi öğre cileri olarak, A adoluhisarı lkoku u bi askerl k kampı yapıyoruz 2. Dü ya Sa aşı yaklaşıyor yalık yapmaktayı Okul bi ası de iz kıyısı da stte ha mı e ha, A ado uhisarı h , kuytu mu kuy u si i sa lıkdışı bi alar, Göksu e Küçüksu çayırlar a,ma da ar gibi çökmemiş Biz o çayırlarda piyade talimpıyoruz, akşam da futbol oy uyoruz

Askerlik bu! De ize de tabur olup gid yoruz KüçKasrı ı ya ı dak Küçüksu Deres i Boğaziçi ede, de i e dal yoru

Ya şimdi e oldu?Göksu Deresi deki ahşap yapılar e köprüler, ar ık ybi . Ayak a kala da dökülüyor ca çek şiyor Artıkayıklar Göksuda, şemsiyeli ha ım arı gezdirmiyor Dere

07



temizsuyu, sarımt ak akıyor. Ya o mi ik sukaplumbağaları, eold acaba? De i kıy sı da bi im askerlik kampı ytip ilkokul bi ası, e et mimar si oraya yakışmıyordu asi e bir c lala maya ğratılm ş ki daha bayağı olmÖğ etme e i .. Pekiyi, okul er ye gitmiş?

ki Boğaziçi Köp üsü ü i şası sı ası da, Gökrı da yapıla tabliye üretimiyle, bazı ağaçlar kesilmiş kallıyı babası a ede ilkel kafalar, her buld kla

a ot rt yorlar ya! Mezarlıklar hariç Çü kü b le de korkarla da, yaşaya la ı ö emsemezler şte bu kişilyaba sı boy tlarda ok l bi aları ı, boş bu d kla ı bot tm şlar.

Bir uyga lık ayıb da, A adol hisarı doğ su a, Bbaka sı tlara y p la yab sı sayıda, yaba sı s klıboy tlardaki apartma blokları B ahşet, yüzycak ola ta ç a ıtları

aş lacak bi işimiz, daha a . Ki li mi li, Gökl akıyo Yok edilmedi sta b l' , büsbütü yok ca de esi b l yo d . Ayamama De esi, as l yosımpaşa De esi yle, Kadıköy K bağalıde e, ha itadBi ke ti de eleri, asıl yok edili ? Uyga l ğımızğişik i de, be a lam yo um .. Herhalde öyle.

08



Bey ğl ' a Çıkmak

d m kti B yoğl a ç kmak ? Öyl siyü ğimi oy a d b ki sö ük söyle i e .

19 0 l y lla sta b l üf s ya m milyama b milyo da a t dayd . Tam say m ? Zat doğ s hiçb ama bi m dik İşt mi i ik İsta b l kalb . . Sa at kültü m klit h ş y o ada .. Tiyat o a si ma a

a a falaİsta b ahş mikta da üf s s t a al p

lamada m k dağ lmada ö. Başka h y aBağdat Cadd si d t k b dükk yok! hölümd k ta a aşit Tiyat os i bi kaç haS s i ik öy si di boy k b si mala dad s ga a bil sö dü ülüyo .

H m ö tl y im B yoğl İsta b aEh t d as gid k? E b t ütülüt s k ç sü a yama o s . Göml k ğyi m şs ida d . B k a atta ya a fabi k a at m a ama a . B d b ş yaş büyükbi h diy si. K l a lm ş fala ama saf pü i yam k k m sa çi gi i a

t k k a at da yok .. Babala da k a at yü ütüyoa Aksa ay da Lal li d B yoğ a asKo ay. h ad baş a yü üyüp Ha b y FatB ya t a yü üyüp Maçka B ya t a bi i k.



k y V lide C m n nde k p en b lv / d n Bozd ğ n kemeUnk p 'n d k

tumlu şar larımıza karşı , ğr y 2 ( t, ik ) k b r masraf y tiyorYa B yoğlu' a çık ıkta so ra, yapıla ak? Tak

arası, birkaç k p yasa Ko uşarak tar ışarak ma ya da ya ro So ra ya b r pasta ya da b r d üş .. Ö l ri, h ps bu kadardı Daha so raki ram, har ama gü ü bağlı olarak ç ş tl di, r klmüzü, güz l a ılarla b di B yoğlu da , b rım hiç kopmadık H l , h r hafta, b z m yazar çimı ı D m il r Akad m s topla tıları a ka ılıy

Poli ika ı m yda d yi , d psiz b r boşluk.. . Yıkılarak aç la Ö ü G is , so ra Taksbüyük y şil ala , ski Topçu Kışlası yıkılarak açılmka ı ş hir m yda ı ü d , a lamak r k iAçar da açar Bir ş hir m yda ı, Hayma a O ası' am lidir. Bütü lüğü olmalıdır Ör ği büyüklüğü, ba

u a bağırarak s s işi r k boyutları aşmamalıdıtırama bir ş hir m yda ı ı , bir ş h rd , ç r si ka

0



m k o d ğ pol kacılar öğr m m şl d yok

B d , Tak im d , Emi ö ü d m yda odibi b li i boş klardır.

C mh r y imi i başka bi aha ı ığı dah

sim' d ük miş ir ( pmiş i ). Vahşi boşl ğ l a , çoğ m yaşamı da a ı ar bırakmış TakGa i o yıkılarak, y r park boş ğ da ı ırb o b a ı yap ırı mış ı

So a o a ık b y E l m Da i, cak la yayı dı Gü g i , daha kim b r lm d Aça açar, kapa ırı

P kiyi b m , Tak im adı ı içi a mış ır?ak m, dağı ım bölüş ürm d m k ir 17 2 ş b k i, b rada dağı ı ı Tak im yapa bi

s m'i , klal Cadd g iş ağı da

k r y de e ş

y r yerek k rkd k k d

r mv ym e

k rkd k k dg d rk g

m b e k rkd k k d

r y r



kurşu ça ılı al ı k şeli eski ir yapıdır. Heme oki suyu birik irildiği depo Cumhur ye A '

sı ırlar. A ı ı AKM e Har iye y ü de i alrılmış boşluklar Cumhuriye d emi meyda a lay

uçlarıdır Bu a lay ş profesyo el pla cı a layışı d

ikacı a layışıdırimdi bira da esk gü leri ya sı alım ... s ikala al ğ oldum olası musluk a boşalır gi i Tak

ı' da pa lar. Tram ay durağı da heme orac k adıDurak emlidir Hele durak aki meyda saa ı

lidir. Bir ba kamı ı kum ara içim deki u saabuluşmak formülleşmiş ir Beşi çeyrek geçe saa ı

yi ce başka s is e e Saa ı s a bul'u aolaysamesleği de küresel (ya i glo al) ü e erişmiş ola dırıcımı Sülü Osma 'ı mari e dir Beleş mhımbıla bu saa a bakma hakkı sa mış bulu ma

Taksim S adyumu' u asıl u u a ilirim? . Adıama burası sadece bir k şla a lusuydu Ahşap rilam seki bi kişi alırd Türk Milli u bol Takımı

maçı ı 26 Ekim 1923 gü ü Roma ya'ya karşı buoy amış ı 1939'a kadar Taksim S adyumu s ami e c ddi spor merke iydi

Eğer şimdi sorulursa Saha ı çimleri e iyi muydu? diye... Mahcup olarak ereceğim ya ı ş ylyok u ki ...

Toprak sahaydı Yağmurda çamur deryası olurdua al mak içi k mür cürufu d kerlerdi. Bir lümgibi ser ola cüruf parçaları yere düşe i derileriTe leri ka e oprak karışım bir merhemle kaplamiyim? Per e iyal isesi akımı da be de bu saha

ım. Ö emli l se maçları da bu sahada oy a ırdıulmuyordu ki Zemi e kadar çok oy a ırsa o

l yordu .

2



Haldu T er İzle mler

Be b 'd doğm şv h p b r d y ş m ş bir şehyim imdi yle m ol yor i, t mobi le bir mizde erede o d ğ m b lemiyor m K b h tl m yor m Eğer bir şehr üf , 920 i yıll r

ke şimdi 5 milyo ç ktıy k b h ke di

Ha dı aner yai a o Pe e e ya

e er er y e de iyim de kuşam a e

m daIra ş a a kadari 1 e ik ö e ir

efe disiyd



Haldu Ta e , Mima la Odası ı düze lediği bgüzel ko uşmuş e be im de izle imle imi şöyle dile g

Biz, bi şey ko uştuğumuz, yazdığımız zama , dikalemimi e, bu güzel zama la ı os al ile i yapımu uluk a a . Mu luluğu şimdiki oz duma yaşay

yı ca, çocuk uğumuzu çağ ışımla ı da med umBe su içi eski s a bul'u , sa ki ima (!) edileedildiği i, o su du a la ı ı de ize i diği doğa Myıla ı da sahil yolu geçi ile ek, bi dü ya pı lazümü ü , ta ihi ese hı sızlığı da be e biçimde a atmış ım Haldu Ta e ise bü ü İs a bul'u çde, Kadıköy kıyı a ı ı, şöy e a latmıştı

Ka amış koyu da bi alez a dı Bu koyda ayüksek iğ de e le yapılı ca, es e ik olu du. Buyükseklik e bi a yapı dığı zama , falezi eze bi de gyo Moda ö eği büsbü ü göze ba ıyo Gök ı

sokak a ı kap adı. İ sa la ka ı ca gibi he aHa du Ta e iz e imle i i, şöyle ge iş e iyo

Ze ksiz ik h kim İşi uhafı e acısı, bu ze

a kı a a ılmıyo Büyük kalabalık, politikacılabu işle e çok ö em e miyo la , çü kü fa kı da debul'u güzel iği e ye i gelip de hisseda olacak a ı

adı ı a abilmek içi , bu a a ı eski hali i bi mesiimdiki i sa a ı , çe e i tadı ı çıka may

yok, iyeti de yok. skide 25 çeşi suyu adı ı sa la a mış. imdi Te kos'la Sa ıye i ayı edekes; alelacele, elaşlı bi hayat se iyesi e gi di, he kO gü kü s a bul ko uşmamızda Haldu Ta e

ok ası ı şöy e koymuşietzsche' i bi deyimi a is iel zu ie

fazla ıkla de . Tü k i sa ı ı hepsi ku sal Hiçbama,bi şeh i estetiği iç , be li bi sayısal üfus kı güzelliği içi , o ada belli bi e halık olması lazla bi şeh e, depo gibi doldu ulduğu zama , şeh ize liği kayboluyo

Haldu Ta e dü yamızı, 98 yılı da e k esaydı şimdi söyleyecekle i, yü eğimi daha çok yakaca

4



Matemat k İşleme !

tanbul'un önem ver len cadde ve okak arınrum ura dura tek tek b na arın m mar ne bakde ve okak ar b r b nalar z nc r ya Z nc r n h

a nc r de ağlam olacak. Atlaya ım: B nalade gü e olacak mı ank ?.. eğ ! Cadde veya meydanb na arla lg ınırlı kalan başka b r olgu .

Sokağın ya da cadden n gü e ğ e (hayd e

ye m ) ona d en ya da onu çevreleyen b nalarba gelm yor O cadde o b naların d z me ndendördüncü boyutta ba an kend ğ nden oluşano ay.

Ç rk n b naların oluşturduğu b r cadden n ya dnın gü e olma ına şaşmak bu konuyu değer end rğ ne u ak o maktır Tek b na arın m mar

cük . deb yat gü e ç rk n tüm ö cükler kulyor Yaşamanın mek nı şeh r e çevre o uşturarayor ve ş yor.

n anın damar arında kan na l do aş yor a şkakları ve tüm ortak mek n arında n anlar öyle do

aşmıyor a eğer o şeh r a ık urat ıdırTek b na m mar nde bulamadığımız ş r H

k n arı anlatan d zeler nde araya ım

5



ery de a ar ve y arNe adar fa aHe a acıAy ıdır a a

er a a er aşı a bHa uş u ıa çS ad e baş a a aca ıNe adar ç.



6 7 Eylül1955 Olayları

Yıl 1 55 Lal 'd oturuyoruz N şa aşı' dak arkamıza ko uk g d c ğ z Lal l ' d dolmuşa b d ks m'd aktarıp N şa taş ' a g d c ğiz arlabaşı'

k b r d bak k k b rtakım sa lar ll r d k ları parçalıyorlar ç rd k şyayı dışarı atıyorlar arda sokaklara şya at yorlar b r ahr p tm sürür şa tm kt akıl al r b r ş y d ğ l ş m ağlammuştak öt k sa lar şaşkı . D d m k d vlar korkacak b r ş y yok bu m ml k tt d l t var

aks m'd aktarıp N şa taşı' dak arkadaş arımıza gy m ğ oturduk O aylar y c azmıştı v radyot yd k. Dostları t fo ları l hab rl ş r k a lbul'da r kl r acısı b r tahr bat dalgası ortalığı mah

Bu mah tm ha s b b S la k't Aduğu v bombala dı d y akşamüstü çıkarıla bolağa üstü baskıs dır. B rtakım sa ar r aks yoha ası ç sokulmuş so rada çok y a laşı d

şb z m kt dardak s yas l r düz l m ş bulu mO g c b z v m z dö m d k. Olaylar takAl arkadaşımı komşusu doktor jat vardı Laka

N jat'tı. Kocama b r Am r ka arabas vardı bz kadar götürürüm d d . Koca Am r ka arabasıdoluştuk v cadd rd g çt kç gördük k stadut sürüsü tarafı da yak ıp yıkılmaktadır Yür kolay g rç kl şm kt d r Galata U kapa ı köprülmümkü olması d y açmışlar. Orada g ç p b zv m z d g d m d k st klal Cadd s h

olduğu u a lamaya çalışt k. st kla Cadd s 'yüks k ğ d kumaş kapla mıştı kaldırım ar

11



Bir akım s rs ri r bir top kumaşı ucu u bir oarkası a bağlıyorlardı o omobil gidi c kumaşı to

o omob arkası da 0 m tr 40 m r salş ridi p ydahla ıyordu. Bayrağı olmaya o omob

diyor ardı O g T rk tarihi akıl alma g rç kl ş i Olayı g rç k tahrikç ri Baya a Mbu daydılar. Tr l A kara ya doğru yola çık ı

r olduğu u d r c r i lik olduğu u a lalar iç d Adapa arı Ar fiy y kadar g t il rm k oru da ka dı ar. O g c sıkıyö m la h m ordu yö tim l aldı.

B o yıl Arç l k i ilk bi ası ı yapmak aydıkkuru muş b ri ci bi asıydı Haliç i S t c si' db rk rk doğru i şaata g t im şaa tayorgu uk a baygı biçimd yatmakta idil r Çuya dırd m o du bu lara d dim tala a gittdi B yoğ u' da b g c sabaha kadar ala ykıym tli bir ş yl r bulup g tirmişl r B ça uşlaralı mış malları ortada kaldırı ordu g l c k bira dasa yakaladığı ı gö r c k hab r i olsu d dim

Ça uşlar gi ti bir s r so ra g ldi r kamyod dil r. Çal mış malları kamyo larla göt r c kl rdyo rm d m O lar i şaatı bir tara ı da çukur ma ları ı açtıkları çukura gömd l r st b to la

G rç k d öğ y doğru bir y başı ı kubir takım ask r g ldi. Am l l r arsa çalıd dil r Hiç kims d bir ş y çıkmadı yal ı brahiam l bir ra sı kra a ı çıktı brahim kraolur a diyordu o d l o kra a ı g ri rmmış ı. Ça tası da o kra at yakala d Y başı braşu kra a ı d di brahim d kra atı uçkuru gibi bhim i alıp göt rd l r

7 Eyl l T rk tarihi siyasil ri ci ay t işm st s a bir y r sahip olacak gibigeçm şbu u uyor lk mii sa ları ı bu işl ri k di k di ri yapamak ms d ş m d ğ hald h r k şiyi suçlu db r har k t oldu bu 7 Eyl l ya ık k



Sev ç B ra a es

Çiç k Pa ajı B yoğlu u ba a h l ç ki g lş l ri d biridir Adı ı da imli bir g çmişi 1917 D rimi d kaça B yaz Ru lar İ a bulB yoğlu u m k tu uyor ar. İ klal Cadd iRu k ları işgal a k rl r arkı t lıklar da

aja ığı arak kur uluyorlar. O, ri gü ş görmgö lü arış kı larda ad ı di bu pa ajı a i

940 yı larda b r ık ya da yr k gi iğ tarih d k bi gör pa a ra apu dair i bi

da çok ki gü l r şimdil k atlayalım So yı arddiğimiz DEMAK (D m il r Akad mi i) opla

ajdaki S iç Biraha i d yapıyoru Bu akadlara ka a üy l ri ad ya ar am ko u u

B a ü DEMAK De er Ak de si) a an· top an s nda b r so/da ı ağa) A d Bo san C a Ça an et i Na i Ba kç Nı ri (Aka ).

9



ha iyi a laş la ak: Pro Dr C va Çapa , l ş irNa i, Prof Dr Na i Güçha , gaz rha GüB sim Dalg ç Sai Mad , daha i mu b r k

So y llarda bizim düz li olarak çok opla dpasa S viç Biraha sidir Sahib Bayram Ayd

m zd r, garso ar Ers C m l vla lar m sBayram B y, K mahl d r. D d si i arkadaş bul' da Çiç k Pasa ' da biraha açm ş ola K mEf d ' i , d d s yazd ğ m k plar okumar dolay s yla, yür ği İs a bul Aşk düşmüşa şi g ç Bayram'a ar k, K mah' a yaşama ola aBayram kilosu 2 k ruş a 10 o uz al p 6 k ruşa

paras d kl ş irir D d d g li s a bul'Pasa ' daki biraha sah bi, Haç k s a'y bul rBayram 8 yaş dad r

Biraha d , b laş kç olarak ça şmaya başlars , Haçik s a' rdiğ k bir ba a iy dir isk ml l ri b iş irip ya ar. C dd çal ş r ş oki, kov la bar y ri i al r Haç k s a'

b rak ğ 20 lira, 50 lira gibi paralar y o a gös a lar g ç r, am gü i kaza rG ç Bayram, b çak g bi gird ği yaşam , s

halka ar dizm y başlar B ş a bi lik bir kki ail si yard m d r. 30 ay Siir ' , Ja darma aspasa da garso luk, Nil Loka as ' da barm k, K

' daki N ş Loka as sahib olarak pa ro luk, ö b laş kç s old ğ S viç s ora 'a, mülküyhip oluş. .

Bayram Ayd doğa birkaç y lda b ri, Çiç k Paş rm Yaşa ma D r ği Başka , mu b r bir

983' pasa , h r gü ka ga ç kara s rs risa larda m zl miş ir. Kap lar ray ah mizl m ş r

Bayram B y b m s k , çok adam a d ğş da olduğu a d , çok daha g ç görü ür N dmak old ğu u b d r r yiyim, m luy m dkişil r dir

20



Babamı Gec kmes

193 'l r n coşkulu Cumhuriyet y ll r n y ş yn y nd yd k. Merhum pederim s t Bey bir km n e e yetişemedi Anc k i t rd n sonr d gözş me e gelişlerinde gecikme huyu yoktu. H ber de yohuyu değildi m o ki ter iye gitmiştir n ldden onr d bir t geçt gecey r s oldu yine r iden sonr Yediku e tr m y yl d gel e e e

Gecey r s nd n sonr rt k kesinlik e b ş n bdüşünce iyle pek ü üntülü bir bekleyiş b ş dB ri bir tele on et eydi de denemiyordu Çünkü

tele on yoktu. Ne tele onu? Elektrik e k rsu bile yoşu r m d d yoktu. Gecey r n iki s t geçnem H yriye H n m Kur n okum y b şl d . Benk rdeşim Doğ n küçük y şt yd . E den k r kolbi ecek kimse yoktu Annemle birlikte k p n n önor d beklemeye b ş d k

m n d ulcu u geçtikten herke hur kr onr b b m gö üktü Çok yorgundu Hep mgömüldükbüyük nnem yeniden Kur n okum y b şse erki okum şükür du s yd .

O y ll r e e s b h k rş yorgun dönen erkeklerl k y pt ğ şüphesi doğm d . Merhum peder teme di.. Anl ttı

şten ç kt m rk d şl rl bir kte t r git Köp üsü lt nd ç y içtik en yr d m e y

2



mide, te a i ama a gittim mam E e di' i ikda, amaza du dum. Başlad k k lmaya K ld kYats ama , te a i ama çokta bitti, biz h l k

aş k iki saat geçti, biz h l k yo uz. yice yokama bakmaya da uta yo um çü kü saf saf i sa

ama k l yo. Müe i a kamda, boyu a Al ahüeimama kat l yo Bakmaya uta yo um Babama bi kah e su uldu. Ayakkab e ço ap a

ç plak ayak a ö ü e ko a leğe deki s cak suyada bi efes al p, a latmas sü dü dü.

A ada , u u saat a geçti Be h eğilipama, taka m kalmad . ük a a ke a t k sec

eği ip a am yo um Ke dimi ye e at yo um a kamda h dipdi i ge iyo . Bakmaya uta yobi a ge di ki, be a t k ayağa kalkamaz oldum Auta mas da, so a e di . Dö üp müe i e bakt m

Bi de e gö eyim? . A kamda, ama k la km ş . Hepsi gitmiş . Müe i ise ama k lmye de ses e iyo . Be i gö ü ce, eliyle işa e ediSü ü e ek ya a gittim Ya da ma gal a Ayi ateşe sü üp, kah e yap yo e içiyo . Ba a da bit . O uzma olmuş Be im eği ip ka k ş mda , tüka lam ş Bu as meğe yaba c Müslüma amiş .. O la bütü Ku a ' okuya ak Hatim amm ş. Bu amaz sahu a kada , saa t a ca sü e miş

ahmetli pede o gü de so a bi daha te a i bizim maha le mescidi de başka ye de k lmad .

22



T yat da Keş

Bi abah k k k -d m i do t a mda Yok ş -

i 'i t fo daki iyya d m . Çab k haz a !S i bi k p tiz yapmaya gö-tü ğim diyo d . B k -di i böy iş yapmad ğ -m başka götü m i i öyl dim ama a atamad m. O a

yok ş akab boş a ak l-mam şt a laşmada yaşayama d Öfk i ö i ko şt

işi b ! Pa a fala ala-ak d ği i . B im hat m

i i yapa ak ! d di. A at-t h ad baş T a Tiyat-

o ahibi a kadaş mdTiya o ah i da . Sahi ö a af da ko o la-

y ka ak g işl tm k i tiyoS y i i gö üp b işi a lyap la ağ a ka a k a la a ak

T a Tiyat o özü üd y a yü ğim oy ad9 0'l 40 l y a da öm ümü

zü ş i büyük aşit B y'i

2

Ünl l atç Naş B n re ato Ve Ha ( d le Naş



bi o sah ede seyrederdik Sevgili arkadaşlarımı la l de, o tiyatroya gider, çileli orluk arla dolu yaşamla ma gücü bulurduk Elbet gi eliydim. a ı verdi

a okuş! Be i aiye eferi değilim ki, se düca koşabileyim Be a cak, öğleye doğru gelebilirimA laşt k

970'li yıllardaydık ocukluk ve ge çliğimi , u utulma yılları geçirdiğim çevrelerde eh adebyeca içi de gi im

Eve , Direklerarası dö emi, çokta geçmiş i Be9 0'lu 40'lı yılları eh adebaşı' sı ı yaşamıştık C

ya da ikişerde dört sa a meşheri bulu uyorduyatrosu' u sırası da, erah Tiya rosu yer alırdı. Bur

ad , ü lü Seki i ci si oy ardı Bir ara, ehirburada oyu sah elemiş i

Ferah'ta cumar esi öğlede so ra dört lm oy adta i li camba ları tehlikeli umaralar yaptığı ı, gör

Ferah'ı karşısı da, Milli Si ema yer alırdı. Buradmi seyretmedik? ayer g Fac afilmi de, Da ielle Darrieuile Charles Boye ı görüp, gö yaşı pa lamalarıyla samı? Martha gger ve Jea Kiepura' ı opera iretmedik mi? Harry Baur'u, Pasteur rolü de Paul Mredip, ke dimi i bilime adamaya karar vermedik mi?

Milli Si ema' ı sırası da, Tura 'ı karşısı da, Hmas yer alırd . Aklımda kalmış bir sah e şöyleydisahibi kapıdaki bir iskemleye oturmuş, karşısı daki bak yordu. efre ve kıska çlık doluydu ü kü kaTura ' da Abdülvahap' ,Aş ö yaş arilmi oy uyordu Üaydır ay ı filmle t kabasa dolu Tura , bü ü seyircilve öteki si emalar boş kal yordu

Hilal'i sahibi öfkede kuduruyor, Abdülvahap'ı ylalesi içi ba ı ci sel iye ler ileri sürüyor, karşı koyapt ğ pla , şöyle ö e liyordu Be de bir Arapadı a Bilmem eyimi Gö yaşları' d y eğim da so ra .Büt bu a larda , bi im okuş uretti 'i silkeuya dım erede kaldı be? dedi. Tura bi asıve leri i çık p, içeri girdik

24



B ı sah b , ufak eek, pos bıyıklı, çok hareke

l b r adamdı Selamlaş ıkKe d s , kuruyem ş perake de sa ıcılığı da ye ş

m ş . "Heme sah ey görel m!" ded .Ded ama, elek r kler

bo uk u Kara lık kul slerde, yürüyeme d k. Üç mumyakılıp abaklara o ur ulduÖ ümü ü ar or göreb l

yorduk. B r süre yürüdükYa kıla a gacır ı gı ır ıl rla, b r kapı aç ldı

Ö de mal sah b , pde be ve Yokuş, el erm de mum abakları, sah

ede çer g rd kŞaşacak b r ş oldu. B rde b re mü h ş alkışlar kop

u . Hem bu öyle beş o k Na Bş değ l, yü k yü k ş

alkışıydı Şaşırdım ama, buraya c dd b r şe gelmıkç Bey "Boşver! ş m e bakalım!" ded Be

rular yö el meye başlad m B ayı, hayal meyal görebB r şaşacak ş daha oldu Yü lerce k ş b rde "ye bağırmaya başladı. Yuhalama sesler arası a, küfür

şıyordu B ra so ra üs ümü e ga o ş şes , kol ukmal eme yağmaya başladı . Sah ey çares erk e

Ne olduğu u, so rada öğre d k. Saat 00 deçak arı ç s ema ma es vardı. O lar f lm yısıyl a öfkel yke , b üç k ş el m de mug r ce, bu u oyu sa ıp alkışlamışlar, ama a da dıkrü ce, yuha amaya başlamışlardı

O gü ka ama b r ga o ş şes ya da b r kol uk madığı a, h sev yorum

25



D r m Öz t

Büyü ş h m z ya s aça yap lala gölg s , öt ya y da a a t yor Rg çm m ? G çm yo... Çü ü bu l ğ gö mtaba s ğm yo

Ül m zd ş h pla lamas amac , bu pla lama d d s pl amac g b , g l c

z a t a alma olmal yd B a al m g l cş pl la , y p lm ş a u su g l şmm y y t ş m yo .

Ra t h s , uyga ş h ma düz dtopl ma a ş bo ç o a d p t b y y d ppaza ' da pla la d ğ B l d y M cl s a

at ç ma z la a a , 999 d p m

l ya da ac a at l old laC ay t t yat os u p d a as da, h dt ac ç a c o dusu y al yo O a

yap la la a hay a a d ğ l, sad c m ldaya m ma la ş h pla c la , ü s tl ö gütl tüm ayd ş l y al yo

A t , ş Bosta c Ba öy üçgm ş o a m lyo lu m ga t st ul, bd m l yo , b ya da da Sulta b yl g

yga l d ş u lmuş sat l t tl l saşa la ço uta aca .

2



ç do m e yer e me b ç m ı s d rıy �

Bo ç de e r eş ıe y r t ede ı ö k e yüks k t t ı ye eşme e

27



Bir Pla lama Görevi

Y l 987 Mima ola ak bi gö a dım ki, ş yd ö c , o ağa ü ü simg s l bi a lamı gö k mli: 60 bi m ka yapı ala ı pla la ac Ko u daka maşık mı ka maşık şl m bi ası d olağk maki a y l ş bu mü hiş da b li mak

i ip o si i ya ma ı ya ı da bu ka maşık mai i b a taş yıcı sist miyl bağdaş ı ma o u lu

Bi ala kompl ks , bi bi iyl iyi işl y c k gicak .. Bu ko u u k bi ada çö ülm si ola a dfo ksiyoaçıs bi bi i l hi bağdaşmayabi ala damasa başı da ü timd çalışacak bi l c kişi bisi sıkı bağla ıla i i d o acak ki, h psi i bima da çıka acağı so uç, aksaması Bu d ld ka maşık l k o ik sisat ku ulacak Elb

lışma şa a ı , il i dü yd sağla acağı, bciha lama da şa tKo uya yaba c d ğildim D ğildim ama, bildi

işi başa maya y tm y c kti Öyl ys A upa dab t sis d yapı dıysa d yiml dsa, öğ m liydim Elb t h k s, bütü d yldı Ama b yi d , öğ m i ça l i i bulm

Ku uluş içi i c l m l , h m başladım Böl iyl , o la ı bıktı acak kada u u saa la ko ualıyo dum Pla lamam , yak bi a daha u ama da da so u ç ka mayacak gibi yapılmalıy ı

28



çimle i, her ürlü değ şikliği kol c yapılaes ek ala lar e hacimler sağlamalıydı.

Beş o yıl so ra, tek ik gelişme eri iş ereye göbilmek, ola akdı ıydı Yi e beş o yıl so ra kuruluşmı çalışmalar e kadrosu u ereye aracağı, a cakdaya a , ama mutlaka es eklik sağlayacak bir pla lami i, oru lu olmaya götürüyordu

Daha işi başı da, ba a ha aka lar bastıra , olayşılaştım. G rüşüp ayr tılı bilgi aldığım direktörleribirde bire işte ayrıld . Yeri e gele ler bambaşka düidi er

lk şlerde biri, arsay görmekti. ki otomobille gibalar arsaya kadar gidemedi, çü kü otomobil yolu yokkar serperke , iki kilometre yolu, çamurlar bata ıka ya s ya vardık

29



Y o r ? B bu işi o u a kad r bi irdimBu ko u u o r ı bu yazıya d bu ki b

Ayrı bir ki bı ş rc ı doldurur Bu d l brum

Ko u H rriy G i G şli T l ri

rk H li yolu d y k lmiş ol i iÇ r yoll rl b l rl şimdi doldu E ki dukim bilmiyor. Ko uyu hiç ol az bur ı k d

d ö c k yıll rd p k çok bul ku y rl r olduğu u b lir m k çi dir İ bul

oldu

30



Yed kule'de "Sa a

ikul Safa tora ku u u u Sül yma B y

da fat tt . Oğ u A f K ı tay baba ı işr hayı l lat arda bi i i Ari oruyorum S kaç yaşı da ı ? E k

ı bat kıyı ı da bulu a Samatya dikul gibg i mt rim d l d ğişti? A lat yoB 42 doğ mluyum. B bu ada doğdum

yüdüm. Babam burayı 9 8 y l da a mış. S rt mi

Yed k /e n e k e n meyh e ön nde hibrk d ş m r e r kte



kök i bir adamd . Ya a, fazla yaklaşamazd kgörü c , c sar t d r, ko uşurduk So y lar dadisi , karakt ri uygu olmaya bu iş , as l girdum. Açt ğ da arkadaşlar k disi , s bu işibu iş Rumlara rgi' d mişl r O gü babam ba a d

ad ğ m işi, i at d p b rakmad m Böyl c 50 ybam k , güz l bir sab rd .Arif, a lat ş şöyl sürdürdü Babam başl

d b d çok, gayr Müslim kal iy t ard o sa ard

Ay s mtt doğmuş yaşam ş olduğumuz Ari l ,zi o zama ki r kli üfus mozaiği i z kl a d k

d 2 yaş daha g ç ama, o da yaşam şt . kimği çocuk uğu da s mtimiz üfus yap s h l biluk s t ziydi. imdi art k, kasaba ç şitl m si dö

Ari sohb timiz sürüp g d rk , bird bir bilg , k diliği d f şk rmad m ? k miz d Sku m zu u d ğil miydik? B im a m o oku da, r tm i o mam ş m yd ? H m o y l ar bütü

a d k H psi a mi arkadaşlar yd . ZatAri , büsbütü srdim.S mtimizi ski gü l ri z k r k a d k

ö ü top sahas idi Saham z diz boyu çamurdu amr kl rimiz, sa r m ü k mizd k k z ç ik boru

ark m d f r Kumpa yas atö y si d yap mArif müşt ri r d m m u ... Buraya, güz

g ir d yor. Rahats z k r kims , buraya glat yor Bizim işimiz d şarda kolay gibi gözükür a zor m sl ğid r Müşt ri kap da g r b

t so ra, başka bir ruh' o ab ir. Buraya yaramaz iama gid rk imparator o a da ard r.

Ar i i g ç bir saptamas da şöy Buras , .Uzaklarda g l c k ola , çok har k tli rl ri b rag lmiş oluyor. B ör ğ , t't , Et d olya çal ş rd m. Zat b z m D i Arif diyor ki olmak kolay Mar f t, Samatya'da o mak . Doğrudurmüşt riy buralara ç km k içi , h r ş y mük mm l o

2



Etiler in Doğuşu

a bu 'u kuytu köş r ara da tgar p y r o ab r Ama d ğ kuy u yma da baş amak g r k yor a atmay

ş m 19 'da proj büromu aş yarak o du Karabüro u u ka d r p t r' d k b r apartma daO zama b m a ay t r oraya da g dd d m k b z m ş m z m mar k b z arayao ak bu uyor aramaya da za rd o ak

ç h ç fark m z rahat b r y r az m O zamb Karaköy'ü raf k b a da ka aba ğcak o a b r m t bura

9 ' da b büroyu buraya aş d m o ra da d 19 8 y da buraya taş mam o ucu a

baş da k o arak b z m bura ara g m m zd

t r L ara karda kapa rd aşkü b a ar yok u. Kuz y rüzg r ğ zamaara dak yo a kar ar y ğar aç caya kadar zzama Et 'd k k g c g d m y muş u

m k k r kuy u b r y rd y c ... Zayap m 1950' y arda A kara ar bur

y r d m h r d doğdu bu k ş rrdt r' d bu ş yap ma a b p o a

Baka Mük rr m Saro 'du. Mük rr m Saro Ad

3 3



re i , başbaka yak arkadaş idi, çok etkilKe di i o işler ara da a l başard i e, beş dö üde, Saro u köşkü diye bir yer yapt

Ora şimdi Eti e de Bebek e i e yo u aapartma i a ar yap d ğ , pahal bir yer. Ç

Saro u da e i de ç kt daha o ra, ora da buraya otobü bi e çal şm yordu, daha ootobü ko du Biz 1966 da proje büro u u taş d ğSeyra Apartma bir daire i yer eştik Bkarş da bir toprak aha ard , bu topr k ahad

ard k Hatta bürolarara maçlar yapard k Oramerkez i yap ld ğ ar ad r

Eti er 60 y l arda h ke ar mahalle haidi Daha o raki y llarda şehir ü u u u a ormataşma e hatta şk rma o u u da, yoğu birge i hali e geldi Yukar doğru çok katl bi alar yboş ar a ka mad , hem de bahçe er içi de bulu a r baz ar ye ide y k larak, daha çok kat , rum u yerler yap d Ama e kötü ü, yoğu laşma

de orada yaşamakta o ma d rTabii birtak m oku ar da ge di buraya, ör eği ki Vak okullar geldi Daha o ra Eti e i ğaziçi Ü i er ite i i yerleşme i, e ki r ar

e Etiler emti e yay d . Etiler şimdi A karal larer tek e eri i zama a göre, hatta 960 larda

ara apartma arla beze diği zama a göre, bayer hali e ge diBaş a g çta bi a ar hep i, bahçe içi deydi Zağaç dikme i i başard be erdi o zama . lk kka a ağaç ar, a aş yor zate . a ar yok oduruyor. Ağaçlar u u ağaç ar o du Yar m yüzy l gi i a l ar Semti zemi i de, baz bitki e ağaçlari me i e el erişli olmaya yer er ar. Killi şi t de

er Tak im de hatta Tü e de baş ay p da Sgide , bir büyük doruk dizi i ard r O doruk dizidepreme daya k yap grup ar a r at ermişO u içi bu rt üzeri e dizi miş bi alar deprem

3



Vahş oy tta k yap ç k yer t p k Bo a ç ça lar dan çok a lw d Ça l k e k d r F st kça lar t n e s yso kala ça da dallar keserek öld r l es r s d r.

ya magüçl gü l Ağaç b k b doğma .E l Çaml k d y b m a . Daha dm ç ğ ... F kçam Boğa ç ' çok p

yük l d ka b gö d p d ş m y f kçam d o u p k ad . E bu

a d . O d l ad a Çaml k d m ş A80 l y l a da b g d . k a hab oku o u u a Çam a da k . ahayük çam da a ö dü ü ü ş k ld amaya çal ş la . Uyga l ğa amam ayk uyb ma ö ğ d E l Çaml k a lm

3 5



Bebek-Etiler Yol

Esk y llarda b m, b r arkadaş grubumu ardaş grubu le umarte öğl lerde Kumkap da Ymek yerd k. Tab yemeğ ll de masum b r yemerakmay p, a d r rd k da, arada b r. Bu gruba kat la lar arada, k mler yoktu k . Ahmet Sö me be m taa Pertearkadaş m So ra sta bul Beled yes Başka Yar

a Ö et, y e kad m arkadaşlar mda b r s , y

e şler Müdürü ... Ve bu arada b l d ye başka

�a ç s y Be k yd o a y ar ek r ıör y ard



de her hafta geleme e bile iki haftada bir e az dakat l rd

ahri Atabey i e ahbapl ğ m z ard ir gü daofrada ba a ded k iz m belediye i bi ar a

rtlar da orada bir yaşl lar yurdu yapt rmak i ti

i i yapar m ? Yapa m dedim Daha ogördük çap a d k iht yaç üzeri e ko uştuk proYaklaş k bi yaşl yaşayabile eği bir ite ola a

Merak da ettik ko uya he e le girdik. oğaz bi alar a l yap lma gerektiği ko u u da kaflay yla kit e eri pa ça ay p hatta o küçük kity a la gibi k r p ke itte de yi e böyle yuka

rak küt kitleleri oğaz rt da yap lmama gibka uşmaya çal şt k. Proje yürüdü ke i proje afhA k değişe ek bir yö ü kalmad Gü ü biri de meyha eye geldiği de Yahu bu proje i paratah i at be bulam yo um ödeyemeye eğim bededi Ve tabii meyha e of a da bu ko uşma ede ek e öyle de am etti So u da dedi ki e

hay a ola ak bir belediye işi yapt ray m.Düşü düm ki o rada E ile de oturuyorum ebgelişimçok o uyor çü kü ebek'te ahildeki re oragidip geliyorum. u ebek E iler yolu kötü bu u dim. Peki dedi e yapt d . imdiki ebek Etiler yolma ebebi be im .. Ha a be im ad m bit a eddettim. Ha i içki içi e of ala da haişte böy e olduğu da o uyo .

7



Eski Günlerden

- Ma k Pa an n k Öebo Ma k z pas a ele bul u ş le gel d Kapıda he g e lle de aydğ ld ama aydı k ş ded kle m z bel l yd

ü ele yak s klal Caddes so da ö cek y lla da suaz Pasta es a d beyaz t Beyaz sla ı o pasta es olağa üs ü hoş b

güzel ha ımla ı seyre mek b ze k meseles dş da k ş güzel ha ımla ı hay a l kla sey edemes şa t değ ld

Ü l ş l r g tt ğ , baş a r l r ardıB takım adamla baz mek la a s mle

la Ö eğ umel Pasa ı dak Abd llah okaKemal gel d O es o a dey ce Yahya Kema

o mald- K d orada g rdü müet .. Yahya Kemal ü lü şa d edeb yatı

met e taşla da b yd Tü k ye de.. Ama olağa üs ç kyemek ye d . Üs ü e döke döke e doyamada hayuta akta . O ede le sa la ı yaptıkla ı bazb yle h ç be zetme ola ağı olmaya fa klılıkla

gö ülü dü.Ya d l r rolü dYahud le spa ya ko a ke Tü k ye ye

z m pad şahla dı . Yahud le b ya la ı le ol

38



ed e ek nsanlardır k b n sene devletler olmane devletler olmayan b r ulus dü en n kaybetmeyerde as m le olmamışlar dünyan n her tara ında ama y ne de b rl kte b r bağ kurmuşlar

ah d a ıdı arı ız ar ada arı ız o y

ar a d ya og arı ız a ı dı z ıaya ı ıza a ı rSamatya'da Yahud komşularım dostlarımı vha sonra m marl k etk n kler nde de dostlar mdan b r tanes örneğ n Jak Kamh 'd r ak Kamrum' da 949 ya ında b rl kte askerl k yaptık Aynaynı odasında b r başka Musev arkadaşla Edmond y ne b rl kte kaldık Daha sonrak yı arda Jak K

b rtakım l şk ler m oldu ama on 25 sen deMusev ler Türk ye'de yaşamın ndeyd ler ayrıld Ermen ler de öyl yd Rumlar da öyl yd

- P ah d r d arz r ra ırdıPara get re ek ş erle uğraşırlard B l rlerd

parlarsa yapsın ar para get re ek b ç mde yapar arTür y 'd g d a g bö g r y r r

Yahud ler ön ek y llarda İ m r stanbu h rlerdeyd ler sra kurulduktan sonra kalk p gş md h l kalan ar var ama kalanlar aras ndakdan örneğ n V ta Hakk ar bu dev rde ş n yor an aş lan G demeye ek noktaya ge d d ye

- V a B y' o a ar ada ığı ız, a ı ba adıTam ell yıl ön e kend s n n b r pro es ç n

verd k o tekl f ama sonra b kulland ğ an an nf yat n yola get rmek ç n alm ş. Daha sonrakl Hakk le çeş tl l şk ler oldu. Örneğ n Vrüyüş tak mı nefer olarak bulunduk.

- K üp üy / r z ar mı az ı z ar mıB vakt yle stanbu Yü e ht sas Ku ü

duk. Para vererek olmadık ge ded er g tt k oldsened r de h ç g tm yoru . 9 2 y l nda Kumbue ler yapt k on k arkadaş. B r arkadaş m oradpıyordu m mar olarak . Bu hafta gel n den eg tt k den e g rd k

39



- S r duA k d şımız, şu s yı l lım bi de evle y

di. Öğle o du b k ım he kes s ı bi ke a ıkş m doğ u s yı ldık

ki gü so i ş t b şl dık, 4 gü so

Am elekt ik yok, su yok, kuyu çtık, be zi li mo oBu l yok m , bizim çık h v tiy t omu vy t osu y ptık Tiy od ke dimi oy uyo uiki ile sekiz yıl, mutlu y ş d k. Su yok u elektge ç ik dı.

- Şi di r ı ı ıy r yı ı dı ıı r rYık lm d , hepimi s t k So y ş y m

o l d . Açıkç sı, bi z y ş dık g lib

40



İstanbu Anı arında Zıp ar en

Şimdi iz i iz e, s a bul a ıları üzeri de, biraz zÖ ce eski Beyoğlu' u, S rme Muh ar Alus' a d

Moskof Ç ı ı ı y ı daki Amerika Tiya roce Büyük Amelya' ı kocası So iraki işle irmiş Yi edeki A rupa Tiya rosu' u u a a geli ce Komik ArHamdi, Büyük Asım, Küçük Asım, Şerbetçi Ma oil kda Sarhoş Peruz, lü Peruz, Kumkapı ı Ara ik, ye iKüçük le i bu kumpa ya ı e ema arı imiş er

Alus'u a la ıkları, 9 yüzyıl so ları, 20 yüzr ydı. Daha ö cesi de ise, arihimize Türk dos u omiş ola ü ü Fra sız yazarı Alpho se de Lamarti e'ö ücü satırlar bulu uyor

Ne ün erm ş Unka an Kö r s a şa ka as ar a dö e iyken e kenardar saka d d d k n.

4



B a latımlar Beyoğ şl de so b lda t... B sözler ya ma ı da, ok ma ı da mü e farkı yok.

Be Sırasel le sel ler görmed m amazle ce z ağaçları ı b l r m şl Z c

bahçeler yle dol old ğ b l r m md Taksz s ola yerde, görkeml b r kışla b ası old ğl s da sta b l dak f tbol m ll maçlar ı stadyumumuz old ğ , b l r m

üf s b r m lyo a armaya sta bul da yaşhatlığı ı, şehr her ya ı a b rkaç k r şa tram ayla ğ , b l r m sta b l ü s tar hte lk ke

m lyo aş ğı ı, b l r m. Daha ö ce B za s e Ostorlukları ı başke t olarak b le b r m lyo aşmr m. md artık Gebze de Büyükçekmece ye kadşe sta b l üf su 15 m lyo aştığı ı, b l r

sta bul üf s esk de mparatorl k se te, ş md se ar k kasaba çeş tlemes e dö üştüğüHer cadde , her semt , aşçı dükk larıyla dol

, her aşçıda Elbasa ta ada ç çek bamyaya kadte cereyemeğ çeş tler old ğu , b l r m Sebze yyıllarca f yatı değ şmede 7,5 k r ş, et yemeklerold ğu b l r m

Topkapı S rları dışı da heme bağları başladığık ş er p bağı kapısı da g re patlayı caya kyemeye z l old ğ b l r m

Yed k le mar l , Ka lıca yoğ rd , Beysı ı lezzet tmam At k yr ğ kılı da ob l r m. Samatya da kürekle Ahırkapı ya g d p ğımızı, sta r t çıkarsa sk mru olmayacağı ç , toplayıp ger dö düğümüzü b l r m Palam t y ye

ı tadı ı b lmezl kle aşağıla dığı zama ları b l rLezzetl e c z balık boll ğ yüzü de , t t ml

çarşısı Samatya da le rek e kalka ları bütü olaraklıç balıkları ı se d l mle erek satıldığı ı, b l r mle sta b l Samatya e be zer semtler de kebyeceğ ta ı madığ ı b l r m

42



sa ları sa ki mahş rd ymiş gibi çoğa masıytli balıkları iyic a alması so ucu o arak, sda k

bap istilası yaşa dığı ı, bu d l s a bu ariha ö c , 2 K bapta so ra olarak ikiy ayırdığımı,

Nüfus artışı yü ü d bir ş hri yoğu luğu a dı

tarih v i sa lara karşı bu davra ışı sıfatla dırmak ii ö si d bir sıfat ara ması g r k iği i, bilirimHay bil m olsaydım



Ciha girden B k!

hirl r, i sa ları ak yaşama sah l ri şam iya rosu a, yaşad ğı ş h rl rd ka ıl yor sah l ri ola ş hirl ri d , diy lim ki d ğiş d k

uyor. asıl mı? Cadd l r, bul arla , m yda lar, yolrı, bi al bi ası yollar, sokaklar ya da çıkmaz soka.. Bü-

ü bu sah d ko lar da, bü ü h mş ril r (hg lir, ya i ay m ml k li) mü k pay sahibid

gayri m kull r ( aşı ma malla ), h psi i or ak Tapu s di g r km H psi i kısa adı sokak mak d riz ya!

B zim s a bulumu da, ş irs or ak m kB m di ya, h l olması g r k r Böyl m kduyumsamak çi b , o ları çok güz l a la a şairdım almak a ç ki miyo um k . Gü ba ark g

dar b aları da ya s mas Yahya K mal şöyl aGit b m imd ı r p ti

Ci ı gird b !Bir z m di i rş d i

r y y b r !B ş dır ç b ş m

b ş ml rd ;G şi mi r yl ry r t r c ml rd

44



Böyle ma r eder ett kçey l Üsk d r'ı,

O lah b t n lhf k t an d r;

Bu teşten y tıl ışy pıl r fan d r

K ybolur h ps de b r ndr r kl b tı.

5



Çok Yaşamak

To un kıntıl yd . Derin derin nefe aldı, onraof çekip içini boşalttı Köt zamanlar geçiriyoru

ere ek tek neden yok!Murat Bey uyard Yan ış .. n belalı zamanın

yanı bu unur Örneğin köt zamanlarda, mizah gelişiri ter in? n an kafa ında mizah şimşekleri çaktıkça,d nlanır To un ordu: Ayd nlandıkça, daha b y k

er, ortaya çıkmaz m ?Çıkar ama bu ış k in an kafa nı öy e ine hız

o in an daha derin eri gör p, on ara da çare bulma gnir. Karam arl ğa abone o mak, aptal ıkt r To un p, ordu

Abi be .. Seni genç iğinde, karam arlığa d ş ro madı m anki?

Oldu o du Sanılır ki in an genç iğinde daha o ur . Yan ş! Genç yaştaki in an, ön nde yaşaya ako ko a zaman yığ n n gör n e, daha çekingen oyaşlanın a? .. Ge e ek zaman in ana ız geliyor. Çda aza m şt r, orunlar da . . Bir de, geçirilmiş deneni miş orun çözme g ar.

Kaptan ordu: Yani, başa ge e ek o anları, he a

g m ediniliyor?Tam deği Yaşamın iki önemli işken e makiki makina, durmak bilmeden çalışır Biri i, ra tlanmakinanın çarklarına kapılmayan yok Köt ra tl

4



ri i katlar Herkes içi Yaşamı iki ci işke cezama dır

Zama işke cesi i durduğu bir zama olur mu?Olmaz! Zama ya aşlad ğı ya da hızla dığı

ce ka ıtla d ama, durduğu u ka ıtlaya , he üz ç k

ki yüzyı so ra, o da çıkarZama ı göreceli olduğu, asıl ka ıtla d ?Newto u mutlak, ya i akış değişmeye zama

i, Ei stei si keledi, o da ç kt . O da elbet değişceği teori eri, mutlak zama da değil de, göreceli ç kılarak bu u acak. Bugü ar m ş o a a cak

mek zama hareke teoriler demeti i baş a g

Kapta , Murat Bey e isya etti Abi be Se burıştırdı . Biraz ufaklık yap da, biz de a ayalımKapta ı kalbi i kırmadı

Dü ya daki, dolayısıyla E re deki zama boka ramı, i sa kafası a sığmaz Bizim ölçülerimiz,

ük boyuttadır Bir arkadaşımı babası, 105 yaşhastala dı. Çocukları toplayıp, azar ad

Çok yaşadı dedi iz dedi iz şte o da bitiyor

7



Beşikt ş B lık

s a bul u severek i iğim res ora meyha eBeşik aş Bal k Beşik aş a, çarş içi de, ş s ke ar da Ya sahib ? . urgu Vidi li evleği,maki a mühe disliği Ama mühe disliğe, başl

e. Te biye i, ko uşmas ve davra mas iyi bibir adam. s a bul u a la rke , o u a mada dura

Turgu sabahla , beş e al da kalk yor, gidip b

A ak gü ü ü bi bölümü ü ki ap okumaya ay rdüz saa e 8 e kada odas a çekilip, okuya bul u da çok seviyor Sü ek i f rsa bulup s

köşele i i geziyor.s a bul u , kimse i me ak e mediği yerleri

seve seve dolaş yor Eski umbal bi ala da kimlerşad ğ keşfe çal ş yo . Ço uk uğu da yaşad ğ

ala gezip, haya ediyo Eski s a bul fo oğ agözle i yaşar yor Çü kü fo oğraf çeki diği zama ,babas yaşad ğ düşü üyo

Tu gu ba a so uyor Te as yi e güzel mi?iyi bak yo musu ?

Elbe e! Çiçekle imi ihma ede miyim hiç? Yrasa değ l, apar ma m zda ba a düşe a ka bahçbak yo um 20 y l ö e zemi i se duva klarKamyo la la orma op ağ ge irdim imd arçiçek aç yor Masmavi bir selvi ağa , o beş me rey

Turgu iş yeri i a la yor

8



Ak ll b m l d ola ak v i m 0 1 T t a11 e1 d l e ç 1 ada1 1 l a l(� a lad

B bu alaş m yha yi do tluklarımla yaşat mi a larlayakı l k ağladım B 1973 y lı da Y ldıv r it i' d maki a müh di i olarak m zu oldkarar v rdim maki a müh di liği i bırakıp bu işi Bura ı kavga gürültü ü k ik olmadığı bir y rdi

t k uğraşarak yıllar g çt kç arar ı biç m dö üştBravo a a Turgut!Daha o ra m yha adabı ı öğr dim. k l

tavrit topla p buraya g tirdim. Buraya Gü l Sa atlari ho aları g lm y başladı. . Arkada ba ı mpor ular alış ı B d B şiktaşl l k vgi i vard

R tora ahibi Ziya A imd abr tm i i öğr d

Turgut u zü ü k tim Na ı Ziya? .. krak diyorumB öğr iyk o da otor t'ı çal ştırırk

ra dım Daha bu işi yapa ağım b lli d ğilk Ziya

49



ör k d . Sab r ... B b ş kak y p , b üşt r r ş r tal pl r o

k y b r f k r , ruh l d.. Ob r

B ş t r t d , ö ş öğr d . Ö

b ğ p ş r , yü ş d ar. tf kt bat k g y ğd p ş r k , b r t k rt r o ay k. B r üf r kö ürd , t y p şöğ k B r h k p

r ğ ştS a ş rr or o r , d yor uS k d yor... H p b S k y p. .

So gü rd o ü ü g r y pt ğ b r dd , b k t gor d b r old B d kşar k g , ba k k l B , b lukta bal k p şr l ş b l k, ş r. B y p y .

T rg t, ö l b r okt y dok yorLüf r ü ayr r K r d üf r , 2

Ç kk l 'd aşağ ya g ş lüf r.. So u l t

şt rElb t h k ü ya l t b ld y t ş r. H d , y a tu lu o a ak, ya da taO , S b rya' B yk l Gö ü' d y t ş

l tl ba ğ d rH b l Karad 'd t t , başka l tt org t a yor Öğ k , a

, akş b ah t ol yor. Gü dü b b r ödül . A ak o , akşa ofrd ödü d r yo . t r y , t r k ş ol u

A T rgut, tad k r da k B 30 y d r, akşa d ğ l Haftada

b l kt r y a altt Kall şt r bu ra ş dd tl ura ağ b l o ma

rg t V d l , r tora şl t olarak, ygör üş; d b yat, a at por k b lgayd k ş d r ü tü dü yl b r arkadaş md

ür d r

50



Masada Marat n

Bi g n M t n Akpına t l fon tti Ya ın Pod lim Adnan da g k h p bi ikt ola ım otu alım d di Adnan d d ğim d Adnan KahAdnan Kah i p k tip k bi nsadı O ı adaduğu iya i y bi t l yakıştı amadığımıd t bi adamdı. tl ğ n n kanıtı ö d ktb t n o taya ıktı M tin' n i t ği n ka kPo on köy'd bi pa a öğ n of asına otu duk

k ik i donanmıştı.M tin na a d ğm in oşkun h l Adp k g i ka mıyo du 'd otu duğumu of ada

'i o du altı aat kada aman g t . B n d d mkınb u k na ına gid im Kalktık doğ u B ykK m l' g tt k. K m 'in t ind k ytam d ni in akı la ı a a ına ma ayı koydu duk

ımı uya da batıyo u o ada başladık akşam ofafbitmiyo du. H k bi ş yl an atıyo du.ço ukla da a dı hatta Adnan'ın aynı otomobil ka a

ka ı ı il kı ı a b likt ydi oğ u da bi l kt ydi.aynı hı a d Baş adığımı aattan on a gdu yani aat d am tmiş o an sof ada a t k kalmadı On a h d yamamıştı had kalın d im b n da aşıp ay ıldım Onla kada m yhan yi kapattı madan i m y d am tmKoşuda ma aton onu lu b ş yd in ana böy

af d fn yap ağı ta ı ka andı ı bu d n i uma aton i anıla ıyla öd l olu

5



R s gele Söyleşi

- az i d ya d Eski kibarla kbaha da Suadiy 'y , Bosta c 'yama ama ? 40'larda ö c Daha so ra aortas da, Boğa 'a g d l d , s ri olu diy , tBoğa , ylül so u kim Adalar, İsta bul klimi iböyl yd

- T t m ai ço a a a ya a d

öyl 19 't Hitl r Alma ya' da ikt dar lola Musoli i at , talya' da ktidarda d Muya'y Türkiy 'd st mişt . 9 't 2 Dü ya Sma lar tütüyordu o s l rd Türkiy 'd , bir asl k çabas başlad Sa aş olursa ha r olacakt k olacakt k? Talim yaparak ha r olacakt k Lis öhatta ortaokulu so s da da başlad , h r yak rl k kamp yapt r rlard . Ü rs t d d ki ya ask rl k tal mi gittim Asl da bi im Samatya k y lar da ağaç sa dallarda kür k ç kmkulla mak, bal k tutmakt Bu lar h psi d byapmak .

- ta bda d a i am ya a d zBaltal ma çay r da bi çad rl ask rl k

P rt yal Lis s ' i öğr c l ri olarak Dahör ği , A adolu Hisar ' da k y da bir lkokul bşimdi öğr tm olmuş, o b ada ask rl k kampy l. Hatta 19 y l da bir g c akt yürüyüş ç

5 2



ar s borular ö ü, ükle dik silahlar m , oldbaşlad k Sabaha karş üç a e o omobil geçi or

ürk " di e bağ rd Taburu maburu boşverdik, arabuk Be ilk koşa larda biri di A a ürk sordu, "b

asker ahu" dedi "Bu lar öğre ci" dediler "Ö le mi

sallad gi i- ıı At t k şt z ş .Be Güzel Sa a lar Akade isi de mimarl k oku

iversi e Talim Taburu vard , o aburda da iki kamp ap k. Bir a esi i sivil k a e le ap k, as lar ama, be bal kç k a e i le ka ld m Hdüzlü kamp . Sabah gidi orduk, oklama a ka l

ra abur olu orduk, Hürri e p si e ürü ordukboşluk u oralar , bi a di e bir ş ok u, orada alimduk akşama kadar So ra i e

ürü erek, Harbi e e dö üorduk Yoklama ap l ordu

Z r y r m ydTemmuz za e Pi ade

alimi ap orsu , düşü Soraki gü lerde biz o arkadaşoklamada bulu up so ra çak

rmada çamaş rha e bi as aü ü orduk Akşam geldikleri

zama oklama a ka orduk Biz o beş gü orada, erkedilmiş çamaş rha ede, sabaha akşama kadar poker o ad k.

İyi y m mış zYakala d k. Bir gü , ö ce

pe cere erde sü gülü askerlerbe irdi Başlar da Üs eğmeKemal Be vard . Biz çamaş rmaki alar içi e girdik falaama, kap k rd lar girdiler içe-ri, bizi akalad lar.

5 3

Ast ğ ı Ayd ı 60 ki k



- So ra old ?So a h pimizi, kamp kuma da a gö ü dül

da öyl yü ği doku du ki, d folu d di kaff i.

- K rt ld z?

Ku tulduk... A ada y lla g i bak, k4 d ya kada , 2 y l.. 2 y l o a b lik bi ala p o l i i yapa ak m P oAma uh at bi tü lü alam yo uz, ü kü

a bul ta af uh at iyo , zmit a aB l diy i m i g ki k , uh at miyF a hald k l yo um. Bi gü gili a kadaş

gil di B im do tla mda bi K mal Paşa d y lim d di E t i gü ü ümüz buluşup, G bi gittik, bi d bakt m bizi kuma oy a k y

ğm , ko g al olmuş aşk l ğ m gizl dG bz b l diy başka a Paşa yla bi likt

da i i gi dik. Başka Paşam hoş g ldi iz falPaşa B ak boş laf , uh a d di, baş

f dim.. diyo . Paşa B ak amay fala , uh aBaşka o ada uh at di, o uh a o ada , holdu.

S z yıl ö c po r oy ar ya aladığı ı Paşa ya t z m ?

Elb .O akşam bi likt olduğumuz of ada ad y uh at iptal ti c kti

54



Haklı Yasak

9 0 yı y ık okto N t mP ofe ö ) mu yeneh ne o yı d C ğ oğ u

k y kın k d şımın, yı ı u du Ö nek yet şm ş b ğ bey m z B y nd n d , nye y Anc k, onun ve ğ kı ı d n e d

B , önem eme ğ m b h t z ık göntgen e ve n e y p ı k, Neeme ğ m bu gu ı, o öy e ne önem e k

y ğı koydu e y yen n z e e, kenev n ve d .

Ne ın koy uğu y ğ , ke n k e uy umy y eşt . A tıncı y onun e, onun eı. Kend ne o gün po , on h t o

me n y p k u un u ıy o guy çek S

y eş ğ m b ve çk n ve dBen y p c ğımı b yo um. On " emen bçık ım!" e m K bu et ve çık ık.

Ne t Ab ted k , k d m k ş ı S fde T m e de b k e o ım Pek

k e bu un u S f e T m n C h ngk, k n e ık ve b kte nun G

e to n g t kÜçmü te n n n geç ğ m o gecen nn mden ve gön üm en h nmed Üçü e

ız e eb y ın e n en tu ku uydu Tü k

1 5 5



ve evkle de olağanüstü yüksekt Res mden dede, y ce usta sanatseve le ola ak, nas ple n

ak a yd Yaşaman n nce k e ne, en d ğaa e yle zaten sa pt le Coşkun söyleş e

d nled m

Resto an kap s nda veda aşt k. B Ne at le bd k Onu Cağaloğlu ndak ev ne b ak p, ben de me g decekt m

Pe vas z b taks şofö üne düştük H l sü ü ç yavaşlamadan dönüyo du B z m aten dö

baş a m z bu v a dönüşle büsbütün döndüde söz d nlem yo du.

Sonunda ça ey bu duk üz yo da otomob lea a gel nce taks y du du uyo duk B z v aek dönüyo , son a düz yola dönmüş olan otomob e

yo duk v e m ze kada öyle g tt kSevg l Ne at n, son adan da koyduğu yasak

öm ümü uzatm ş o duğunu, ş md da a y anl yo

5



Sokakların Biçimlenmesi

B m e k şe le m , plan yap k ktanb l n ç ka m bö ge ışın a ka an öveya Ü kü a emt e , planla eğ l, ya nız e ep na gö e k m ş. . ğe komş n n man a a nk m e o yana açak veya mba ç kmam ş

2 / 0 ı ar Y ş k a ç r ç ir r e şm e eçok kkar eç r i airk .

57



B v nış, pl nl nmış şeh y s kl n neğ , kuş klboy ye eşm ş hl k e ep te b ye üçgen n en k

Son yü yıll bü ün üny şeh le plo nlu ol k çılmış B e e, 20 yü yıl

k ç e yoktu

Esk en sok kl ımı , o otu n ns nlsı ı Sok kl ımı , şlev e ol n b e h lk Y ş y n ns nl b b ne s ygı ve sevg yy ş m n s hnes olu

Pl nl n k ç len he sok ğ , o otuy nsı m k o n k ışı Nüf s yığılm ının o

çö ümle , kk çınıl m o un k

R. R ke " ıs l , y ş nmış eneyle n yo . Ş e b le Ne y ık k yen sok klm ), y ş nm ş gü el m nl ımı ın sonu Olu

yo s , S l nbeyl g b ol yo

5 8



Boğaz Oynaşması

t nbul coğ fy ı e opog fy ı k lğı b şlıe şme ö neğ N v ç y lyıl g b f l b b ne g me n

A y yl A up Boğ ç n b b ny kl şı ? .. A y me fe koy Öpüşme lyunc c e eş u u l Y kl şıp y kl ple e koy ın b ç mlenme tep le n yük eky ttığ n t e e .

Boğ ç ku ey en güneye ne ne ş şı mH ç e g ecekm ş g b Am g me on n n koynun g e . A up le A y

ın e l şı. Ç n kk le Boğ n y ne ü e e.

Boğ ç n n u gen şl ğ yle k k y kkle e o nl n n k f ı e yü eğ n n

ceğ oğ mek n ı y tm ştı . k kıyı k tl ç l çıl o c el u k n lını b y nl n lm ı oğ nın t y t o tem l

epele n yük ek ğ e y çık ken uy yoğ u boyutt ı Ay tepe e en ş şı t k fı l

gun Boğ ç u ın n n y n ıyı eGü ell ğ yle ün ü bon b boğ kıyı

kıy ın k Bu peşte e Anc k he k ny n nı tepe e ını ötek y nı e y myB kışl ı tepele ını l m ufukl k k

59



Bo,�aziçi sular r dck fötr şaı kal ş k adan lara d l de ar g rdpa ala a a a ak ayak a d r yor.

0



1 6



ade e yarmı yüzyıl nde Rı ıel ı sarı e arı dak t n te eler n ena ı r anlıkla al ed lerek elı rl t r lm s e akıl e er ?

öneml , bu l b " oğ ç mek nı" oluşç , bü ünlüğü ol n b oğ ç mek nı ı

n nl uyg l şm n, Boğ ç kınl mışl C l l ş önem n e, on b n

ye leşm şle Y lı belgele , Ö 8 yıl kSon k k eme e, e geçm ş gö k

(yok le m emel y m?) k yıtl ı üşüS 9 y lın oğu Rom mp o luğu, ykent oluyo

nbul n n b " ol y"ı bul Ku ü n yet ne yol çıkıp, 0 gem yle tpte en . H çl Sefe Oy l nbul çev e o pek ünlü u uv

yo en en emen b şl y n e şet ve uuv l ı ü tün e, nbul şe tepele , şyo K l e kulele ve ç n kulele , ele Ay oöyle ne t çl n yo k , gö ünüşün e k le

6



yo H çlı şöv lye i Kon de Vi leh douin i lend şöyle nl ıyo

" n o denli gü e di ki, öm ümü boyu undı nbul u gö ünce, içimi de yü eği ü pe mey

u in n, yok u " Bunu öy eyen, k n dökmek en

bi şöv lyeH çlıl nbu u epeyce h ip ediyo Snedik e şınıyo Bi n y k ş n çöküş döneol n şeh i yeniden im e me gücünü bul m yo Su n ehme in 53 yı ınd ki fe hinden onyü yı d K nuni Süleym n ç ğınd , Av up nın ken le inden bi i o uyo

m nd ıpl y k 9 yü yıl o n gecoğ fy cı A von Humbold , o m n düny nın ken ini şöy e y yo : Rio de J nei o, N poli ve çek en de nbu o yı d , u l y ve A

e ü el çeh e ini ko uduğu gibi, i ue ine c mile20 yü yı b ş nbul un y ş m n i e,npın , şöyle n ıyo

" nbul 908 i e 923 ınd ki 5 yı d ,ve ni eliğinden m m y çık eş u iye evv ş, bi bi i ü üne küçük ü büyüklü bi ü ü

bun ıml ı, imp o luğun d ğ lm ı, yü yışımı ı k şıy k du duğumu bi uyg lığı, nih yduğu gibi k bu enmemi , onun e ki k k e ve

ünüyle gide di "nbu şehi me ke i, y ni u içi nbuyılın k d , şehi ol k f l değişmemiş i

ığı, oplum ve y ngınl dı Yü yıll içinde yl ı, yoll , m h llele i, bo n ı ve

923 e k d , ne edey e yn k lmış H gö ünüşü, 950 e e k d d değişmemiş ve ko u



Set Restoran

Y ll önc , K eçbu nu Se Re o n d dNü he şe le k n m k yn m ş . Benden çk ş kl b d md Ad p e k n ve müşte nen b len b d md e ele b m l şk nlHele b "lop k lk n" y p d k , doy m olm dte f nd k et ü ünde olduğu ç n, d Se

Nü het do um, ç l şt ç b l d , ş n le

den k y nd b ye n h b oldu Re oBende, h t l müş e d m Nü he , d h yfey b ld d Ö neğ n "Sen bu y l d m b ş

ecek n " de d . Ond n on d ben ve konuklkelle b ş o p y öde d k. nf yon, b etky p çm ş , f k e me d . Sö m d b d k y !

B b h b n telefonl b ld d le "Nü hed ye B den ü üldüm m , kend m tutup one gün, ne eden k lk yo ?" d ye. "K eçbu nu Cded le So dum "Ne ede K eçbu u C m ?

y pl d "B b be! Bunc y ld bu y geln n k ş nd k c m y gö med n m ?"

S ğl ğ md y k n olduğum pek ç k tumu

l şk le m ke ld . Am Nü he n oğluylb b n n ş n ben m ed , h gel ş dyo . Geçen gün Set Re to n y ln g tt ğ mdm k ted m, Fe d le öyleş k

4



Yı d ç s y ıd c t a a d st a m ı ı ı a ıy 1/ d Fc d .

"Anl b k lım, b b nl l şk e n ""Beno okul gel nce b b m, ben m bu o

me klı o m dığım n f kın v d Ben küçük üd yo dum. Yuk d k ok n d yken, y d mldum Am ben m h y m, v Kuvve le nem k ı Anc k, göz e m bozuk u ve bu ş o m dı

"Son ? ""Ben o okul ge nce b b m b z d h meye b şl d m. B b m o z m n y şın ge m şde bu şe, d h çok ng e olm du umun geld m

"B b m koku mezunuydu Bu ş , kend nmuş u Ben eye geç nce, bu şe b z d h y9 ün ve eye ç nce, kş ml ı ve h fye b ş dım e k nc ınıf y z l nde g med m ve bu d b b ml b l k e k ld m.

nlıyo um k ben o m n, b b mın ko kul ı ve d h çok p y şm y b şl d m."

165



"Bu p yl şm , sonuç ve m ?"Evet B l kte ç lışm y b şl ık l şk

sin n ötes n e, ik e kek sın k ş l şk s nolgunl şm y , onun ş konusun uy uğu ko ku p yl şm y b şl ım Bu y kınl şm ben m ün v

şim en son , h gel şti B b mın, p kh c m şekille ve h y t l şkin ko kul nb ml tık ben m k ş sel v nışl ımı eğ l,gö üşmeye b şl ık

"Ben s z izliyo um Çok y etm ştin" 99 şub t yın , b b m k k nse h st l

o t y çıktı Teşh s, hızlı kon m ı B b m h st

lok nt yı b n bı ktı Ben günlük ol yl ı, g etı ım Ş m onu h y nlıyo um B zıfı n gelen ns n, h uygulu oluyo Ge çeb şl mış .. Ben se o yıl 20 y şın yım Geçmiştesım b k s nız, bu şi kot ıp kot m y c ğı

eğil. B b m ko km kt h klıy ı Ken sletmen n y ş y b mes ne, çok güvenem yo u

e, k l c k tek e kek e ben im"Am son , b b n huzu ve ecek yolu bul un"A tık ken im isp tl m m, ş t olmuş u şte

ol y, benim iç n b s v ş önüştü Ben bu şs v şıy ı bu Böy ece ben, bu üzen n çine gi

st lığı çok le le i Ben b b ml , onun ölümünH st lığının son bi senesin e, tık iyi k ş olbu k şlığın ve ğ m nevi uyguyl , bu işe b m öl üğün e, ben m Ünive sites şletmsi n e, ö üncü sın f öğ encisiy im.

"B b n s n şletme iç n, ne öğüt ve m şt :"Sü üme y lı ç lış c ksın üşte ev mlı

gun fiy t politik sı gü eceks n Çok yo ulu , çok çboş k lm zsın, em şt

Fe bu öğütle e uy u. şi h gelişti ."Beni en f zl memnun e en şey, ns nl ın bubi yemek yemes .. Onl ı memnun ettiğin z z msunuz emekt . Bun n uz kl şm y b şl s nız



l şk z yı , ehl ke ç nl ı ç Müşteg e ken e ü ü me ele he p ö e kten"

Y şın k ç ol u Fe ?"27 b t , 28 e b tım "

n ve tey b t n "

ve , M m şletme y b t m ... M"B ketbo oyn m yı ü ü üyo mu un?"vet üzenl ol k "

Fe , ün ve te b ğ h l e, m ı ü ekl c po y p n, gencec k, b ş ılı b

c .. Gençle ın uç ve meye b ş y n, b t p e hum b b ının o tu ol k, onunl ö

7



Y ş ı Hızı

S m şıkl 'nın m s sınd , he kes ye n ldı.ken k p nı z l dı"Ne ede k ldın be?

" ş m çok u m n ye med ."Oğlum, m n ye mez m h ç? m n, h

y kull nı s n, ye e de b le.. Bü ün ns nl eşl n eng nl k, m n'dı

" ındık zı bu be Ben m ş m öneml "Y n ş öneml ol n d h çok ç lış c ks , B d ye mez o z m n m nı, kull nm sını b lme

p genel b şk n günde s ç lışı s h ym nk f ' olu

Ö eden, ok o sö e k ış ı:" fe , ç lışıl c k z m nı pl nl m k

de, hı lı ç lış b lmek e sk s nbul eke lme, ç buk ol' den d Y n el ş e meden, hı lı ç

ğ nl ılı d . el ş, z m n k ndı m . osun so du "Ab be! B n m n boşun ge

böyle m nı du du up d , son d n kull nm k oK p n, osun' kıldı: "H d be Beleşç sen

çıkl d :" m n, s e mu l k, s e gö c l ol un,

Am he kes n, kend m nı . yel m k , bu d göol b l Y n ğı ks k, embel ş y ş nı , Geçmek e ol n m nın ç n , ık b s gü el v

8



l ol u m k, ş sk nce y ş m k, mek m n y v şl m k ye ne büsbü ün h çb şey y pm m k, uhs l n h n ken"

osun öne : "Şu z m n ölçüle , b n e s g Ben kv m en u k k m Y lm ş,

nl m yo " So ul "N s b m n ölAnl"Y n , ö neğ n yel m k , genel seç m sons olu u . Ben e, ' k ben n mm son

c ğ m emel y m ""Y b ben n mm son s , ne olu ?""O y n s b h "

9



Ye Ça şıla

9 y l n ll n l l l ş B nk , Bte, b m g n b k nş t n b şl my l n n oc k günü, m n n c mh b şk n le ç m şt B y p n n p o e ve nş n mn m e h met m olm ş

A n y m yüzy l geçt O te 20 y l önlm ş, ye ne C o e l b büyük ç ş

l yo m m , yen gö ümm lm n n l k n n b e bn l h ç h be b e ve me en, ye le b e yo

ne, b şk b şey y p yo lB k köy ek G lle ç ş , k men şm ş Koc m n b ç ş Çok k l . f

oğ g tt mt nb n ne e ne g t em, n n ep

m yo m B G lle enen ç ş n n t nc n , 0 y l önce b küçük otel b l n . O

peb ş n b z lon ş etm ş ol n Çm, ovotny, b otel n h b y Çok gü e b

e ve en k y n b l n n b o ele b z kovotny yle b l kte yemek ye m.

nb çok tl n n b y ğ ş e enn n b ş n gelm ş en z o l nc

b güze m b n , he y n n b n tü ü ek y p

70



a p j om ta mı a ı A a ıa ıı ka ak a o ı e ı ma ö e ek AKME KEZ a sa o u e .

m ş, b keb pçı esto nın y p s olmuş. ten o

l ğın o t sınd n d , s h l yo u geçm ş.Yen y pılmış büyük st nbul ç ş l ının, gbulunuyo Bunl , y n ışve ş y pı n ye

k gelen e e, b y ş m b ç m de sunuyoÇeş l s nem l , bu p ten nı, ı k

ve k fele , gelenle n hoş v k t geç mes ne de olEn lg nç gö ün üle den b s de, bu l d

m e gö e ge çek en büyük k t pç dükk nve c nl olm sıst nbul un en büyük ç ş g up ınd n b

fışkı ıve d lel sok kl ı.

7



B g l k h . 936 yıl nd b z, lece tık e k 40 m o n, h k ı m b yu

um e ü tün e k k bulun n b eve 2 00 ( k b n ek z yüz) l y , (y kl ş k k

l n n bu ev n k l n bo cunu, nc k 0 yıld ö ey

Az mk Sok k t k bütün k mşul ımız, ho u nl ın he , o t h ll ye y kı y omü ev zı ve m kbul n nl ı Ş m k büyüky ngının ev y n nl ç n y l n " kzenı"

Y ne y ım yüzyıl n f zl m n geçm ş, o bl u umlu koc lel em , b nb çeş t m

m şık b ç şı m h lle olmuş Affede nle kızın önmüşk B ğ C de n h l b lenle , e ey

n ım. Ş m k n unutun , gen ş ve güzel b lü fen .. .

k y nın ge çek lm ş, bütünü b hçele çbüyük güzel ğ çl ltın b k k tlı evle (

le , tm n yok) ol n, e z enh b gen şo omob ll k t f k yolu Bu yoll n ğınv y yı . A b , mv y geç ğ luyo

ey ek n n d çok z.C e üze n e, K zıl o k t n Bo ncı y

ükk n yok... e ev. Y lnız ve y lnız, b hçe ç ne ke lışve ş n , t mv yl K dıköy e n ,

A l k nş t em l n tız ı , t nbul un en güzel ye leş mle n en bköye, n n yığınl ı oluştu u du B ğ t C dç ş y önüş ü ül ü.

Akme kez n çılış , 993 yılın . Pl nl nme yle, ulu l ı ö ülle lmış. . em z şle l yo Semtm n ç şı ı Büyük k t çıl ıyl v kçı

lg len yo .B n tü lü f klı ü ün n 246 m ğ z ınm l , k fe e o nl , ü e m ke le yle

kıy ne e ey e he tü lü ge ek n m k şıl

7 2



he ünü : s n h me e yle e,s nl kol yl k s ğl yo Akme ke y ne m

em yo , y etç yo e elen n bus tl k o l m sü e, üny o t l m s n n üs

Beyoğlu İs kl l C es , yü y ll n be

. T l k p t lm s , he kes n h y nBu c d e ek m ğ l l n ü ünley k k s nbul un bu k en esk Beyoğlum l , t k esk p l kl ğ n y Y Son y llen ü el e mes , y y ne le n n e büyük klu n nm l

Ç çek P s n n Ne Sok k meyh

b e ç ol uğu y s n m k Bu lcek e çk s t n ç ok kl

173



İstanbul Şehir Tiyatrosu

t nbul Şeh y t o u, ülkem zdek ç ğdl nm ının b l ngıcı ve öncü üdüepeb ı nd k , dın m y t o u denen

b n d , ygıdeğe t y t onun temel lmı tıunun 920 le , 30 l d b m lyonun epey ltı

den yle de Şeh y t o u d m ve komed bölt d y k k k e den dö t yen oyun nele

s n Şe T y os n n s çk noy n s zon nd t hsanp yes nde.Ney e Ne , H z n Kö kç sf R Zo s d n s ğ )

74



ola la bu aygıdeğe yoğunluktan yüz akı e çıkmmanın Şeh T yat o u kad ola ını, ayg ve evOn a ın t yat o evg m n olu ma ındak ollene a o dum

B oyun lk kez 0 em l oynanab lm t de

ne g m Ba ol e de ey e ey ve SüavdığıO d p ye n n 0 tem l , anbul duvadonatı a ak kut anmı ı

Şeh ya o a ı nın ba ında bulunan uhBey, ne yük ek düzeyde egemen olan, aygıdeğeçıydı Bü ün ana ü le n kem en haf ğ

k e ya o ana ı ç n a t olan d pl n

o anak a a, en aygıdeğe dü eyde ana yatb me , ba ta uh n u ul Bey ve manınözve l anatçıla ın ba a ı ı olmu tu

yat ola ın ek m ba ında Shake pea oyunuylgelenek olmu u B defa ınd , K l ea olünnen uh n uğ ul Bey n oyun kad o unu z emanın gu u unu, h l onu la ta ıyo um K m en

dan b ey anlamama ı, bana vız gel yo

17 5



Unutmak Olmaz!

G ete le s n , lg nç çok k ş

s n n h lg nç b s n seçmek ge eol nl sın Tu h n Aytul, elbet bulunuet, Tu n Aytul, g ete yöne l ğ n e ke

m ş, yönett ğ b ı g ete e e t ıpl m lb genel y yın yönetmen y . Bu ıpl m l bk lı ı ol b m ş, ğe b ıl ın se, y ne ynüşle e sonuç nmıştı Onun şı ıng l ı, şok te

B ı st l k e k s , geç oluyo uŞ m b l k e y ş ığ m b s ney ön e emek yetme , s yı e mek ge ek S n20yıl k

ön eyB sıkıntılı kş mım , h ç lışm ığım g b

kş m yemeğ ne g tt m Boğ ç kıyısın k otu up, yemek ısm l ım m , çk steme m

k , ele y lnı e sıkıntılı ken, büsbütün k msB son Tu h n Aytul, o t y çık eçtenl kle sel ml ştık Y nın b s

l kte otu ım ste k. B ye leşt k, sof üzenbbet b şl ıÖn e müşte ek ostl ın sö ünü ett k K m n

ne t kıl ık s m z k üçün ü k ş , u un ü e

ı.An k y ım s t k son , k m e suse t b kt e e k"Ab , sen ben t nım ın

7



k l m .. Yü üne kk le b k m mes m k m l m . Böyle h lle e unu k n

eğ l m m v Neme l m k lp k m k ben y şl n m He h l e on n unu muşum u "

u h n l b şk konul geç k. Am beş on

üçüncü m y ne el m tu up"Ab , sen ben t n m n " eY ne ö ü leye ek, tesk n e c b k ç sö

f ne k eh k l p, s t n s v l m Sonnuşm y b şl k. Anc k ç lem b mem ş . Amü ü kes p ses n e yüksel e ek:

"Ol u mu m bu y p ğ n? . Sen ben n m

Y ne ken m tu um ve k m k büm B n e ce on b n e ce k ş y n mmüs esn b ye v , k n s n n mbellek y fl ğ m n oğuyo u Öy ey e y ne

ç n f s ve mes n emel y mnce nce so um Ş m l fen b n y

ve ne e e n şm ş k " O se, y ne y ksek ses e ç kl"20 y l önce sen st nbul m l O s b şkH f y ç l e neğ b şk n eğ l m y m? Ge s n h l m yo um

17 7



Bir Çar ı Sohb t

Geçen g n, gun H y lm z do umu z y etec y z olduğu b l nen değe l k d ş m nk Av up P nd , k d m k ymetl Ayn l

dükk n d v B l n t e e , e k t pl t l yo

Sevg gun b n çok t b l b ye götm d m. K ş n geç p otu dum. "Sen, y z

ted ğ m n nl d n n, k m dönecekle md m" şle n n l g tt ğ n " o dum O "

B n onu ü ükley p götü yo um ded . Ge çektey p yo B " nt k " t yo . Yen ü e

gun 40 y d kt meye uğ ş yo . Anc kk nd ne y d mc o b lm ş H kl dg t f v k , t k t h olmuş B n on "Amf n kend n y k " d yo um

gun h , çok k t p d kt lo m k nH n ş k t , uç k n b t n c n ten l yo "S n ne d yo un? B n onunl y z kem , p y no ç d ğ m n yo um "

uv d l n ş nl o uyo um: "Bunlm ?" An t yo "H y , b n m 40 y ld g zen ş n .. ec t n ş n ol yd , çok şe y d"Su uyo

78



Dostı m E ı ı H l k ı / m ı tı ı ı ı k b cfi m f /

gun ö ü, oğ ç y lıl ın k yd yol boştu Rutub old ğu ç n, k m o u mng nl n, mod ı oldu " B n d on nl ıyo"B y n ng n, y n y p ı dığı v t şındığ

nukl ın g d k n, şöm n ü ünd k fp ş m n gö t p 'Bu p ş d , d d m! nukl d n b B d m ü y d d

yd m, b n m d d m ol c ktı, d yo "gun b p m y pıyo : "Y ı d n mıyo . ç d , odun kömü y km ını b n yog lm ş . n ol mıyo . Böy y

79



Hilal Fanfarı

Kundu t m c T kfo U t , S m ty Ek lg nç n nl d n b ydn t ol k, ş n b l ve y y p d

do tç yd ükk n n gel p de el mün leyküm küm el m d ye k ş l k ve d . Ayn y ll dm şt k m , ben on d n y lm şt m, o e y ş m şt .

S m ty m zd , E men le n ku duğu b ld F nf d ye, nefe l zl o ke t n dgençl ğ nde, bu o ke t n n üyele ndend

On y l k d önce, t nbul emtle yle lgd z düzenl yo dum Semtle dol ş p, ye nd

n nl l konuşm l y p yo dum Elbet e k mfo U t n , tl y m zd m

Günün b nde çek m ek b m zle b l kte, Tdükk n n g tt k Söy eş ye b şl d k S m tyve n nl n n yo duk Ay Ak f, B l kç Ggüzel k zl n n m d k k m z d b l k kuy uğuk l nd n n l olt ö düğümü ü, h ng by mle tutulm ge ekt ğ n konu tuk

Sohbe nonu y kl ş ken b n, h l d ğ m hgul d m Y n md get p de b nd ç k dz , T kfo un ğz n d y y k: "Ç l" d y b

O " el m n be? 20 ened ç lm d m

80



de geçmed m Komşul d en ele yonop şmışl d Hep b den: "Ç l " d ye u

kfo e eddü e mek en geç p, bo uyu dü enemeye b şl d Heyec nlıydı Yü ü y ce

ç nde k lm ş ı. Kend n o luyo m , e

mıyo du. Hep m bı l bekl yo duk O d ed ğ e le çık m y uğ şıyo du.A d n epeyce m n geç . Sonund kfo b

ıp"Al şunu be o no ını ç k moo um

çık ydım ge gel d " dedB ü ün d n ey c e kfo un ek no

c nd n lkışl d k

8



Bebek Üzerine

Bebek k y ınd 0 ı, , 60 lı yıll ıne e v d O es o n mey ne e e, b g

bek te kıyıd b Rum lok nt sı v dı o Rum lokd d nmışt k tt öy e n zımız geçe d k , gm d emen gelmezse m s yı den ze boş l dı

O d ın ı b d m v dı, d N ko ydu,ede d sk nbul Ruml ınd n, sıfı num

m ks l kle m e t mmül ede , nt k mF k t y de mey nec yd le y meze y p lyı l d , y ce d d nd k son o es oel ne geçt Ond n son d uzun yı l , o y

ttığınd b d ç g tmed ğ m ç n bu yın b şınd n be , tık dımımı m oldum

Bebek b çes nde çok gü el k d m ğ çl vl ın b nes n n kovuğu t ş duv k p tıl

d m g mes n, g emes n P k gü e b yesk den Bebek m nönü t mv yı v dı Bebek

v y , st nbul un öbü t mv yl n benzemeznc mevk o n o kı mızı çek c t mv yın

gon değ l k v gon olu du Çünkü dü yoldu myolund yokuş çıkm k zo unluğu olm d ı ç n, bv gonu d çekeb yo du

sk yı l d B bek g d ldc et mv y b

v pu l d Ş ket H y ye Boğ z ç n ygüzel ve zevk b ğl dı son k y l d 960 l sonun d

yo s m, Bebek Otel ve Bebek Otel n b ı çıldı

82



b ının l ınd b k d ş mın k deş ee o nın döşeme den z ev ye le b d .ul b dı çe n m , o ı d çok g

b oldu on ü ündek b , pek ev ld b

güneş n lm Boğ z ın Rumel fı, onun ç

N dc l do a a say l sa lar ra a la a e traf k a a arm Bo ar k y m .

lar s r ir id i c al k k yo lardaral mak a ç • r l rk l ar r s md kgör i i al r d

83



b h güneş lı kş m güneş m S b h günkş m güneş kı ıştı ı

B b şk p l k t f h v ı Bebekmel h lle n n meht p çıktığ m n k şı n

olu kıyı ın meht p, Boğ b k nl ın en e

eme le Bu f kl önem , An olu y k ıv kt yle pek eve le Am bu güneş f kının oğ nı üşünmek, mümkün eğ l Ve meht p f kının

B kş m v kt o tl Bebek te otu n bın ev n e yemek y yo uk Y kın o t , on k

Hulk Al b h o gün, b z geç gel Ne en geçkı c şöyle ö etle : "Ben me ımı ı y ptı mışt

p y g tt m me ın k bu ünü y ptım, onun çu b km yın e Me ını ken ve k, me ı y p n m : "A y b el k ç

el n tut y m em ş A m "olm ye fe yHulk Ab nek pı Şeh tl ğ n e, yönet m

m ş, h yı ş ol k O nl t kt n on hb b şk en e me mı y ptı ım m

e . B b şk ı nl ttı, "ben u um , he ke b şey öyle B e en kben m Aş y n e lığı n ye m v e

V y e k hep b en . . Hu k A b h Ab ye m v eme n m K hk h y b

"Hu k Ab c m, n ye k t ne oluyo en n mek c k n e m Gü üştük ett k, on kenm e b b , y ş ken me n Am cımı , u un y l y t c ğ mı ye e lışmgülüş k A n, beş on gün geçt B yemekte Hy ne k şı ıkl otu uk. "N ıl n, y m nAb , çok ce e me ye ıyo um e m. "A

e "Ab c m e y ete ge en, m hc

84



Yabancılık

e ik y ! Şii gibi sok k olm Ols ols , şisok kl bulunu O sok kl m l y z Y selliği ol n simgesel sok kl ş i l s n m n esse, böyle bi sok k yo :

Ö li, l yış ızAyrıldı çoc l r gibi,Apt lc bir t ç y z dBır tı birbirimiziÜ t d yıll r g çtiB l yiş pişm lı içi d ,G çli b ç l rimizGid bir o yo şimdi

e m n esse, ğ sok ğ bul m yo . Ötem Nick, sok ğ bulmuş m , iç n e y ş y p n m y nl n yo

Ço t bır ılmış t ıdı l r g c mizdY r r z b d r ç r i ort ı d .Sol y zl ri d şl rimizd ğ rO l r, i yt o l r gibidir ço z m .Bilm yiz ırl rı ı o d r g ç riz d

85



ç nde bulunduğu mek nd n kopuk y ş y nl ığu sok ğ , m h lleye ömü boyu ı ın m y n ınl nl ın o luğu, dev kentle de büsbütün d ml ş yW Bo che t, d le get yo

a ça y kk t k d att b zb ı z ta d zaktı y z t b z k

ğ ç kmi t ç miz

8



Meyhane e Seminer

osun la Kaptan, e n üşüncele e almış gözü A ala ın a fısı aşı la ken, b s konuştuğ

sal yo , son a olle t ampa e yo la Be n masaya u up, a ık a ı sonucu sunmayKaptan okto a k k baka ak, konuştu

"Ab sak n a ılma! Bu s z n t p a ya Çoğuka p eğ şt yo sunuz, yok lt hapl has a ıklaEnc a aştı mayı yapmıyo sunuz k So un çok basb k ap a oku um Uzay ak başka b gezegenyol bulmuşla Alkolün ücutta yaptığ za a a ,

üyo la mış "Masanın bütün emc le , kkat kes l . Mu

lümseye ek so u"Acay p Yan koca e en e ünyamızla l

ka can ıla o u a bunla , ozon el k e n n üt ğ ölümcül teh kele falan b yana bı aktıla ,e en nü us yığ lmala ını falan b kena a att la , sbuluyo la , öy e m "

Tosun, söze g "Ab bunu, k tap yazıyo kan atm yo uz . Be k başka c şeyle e y

b zbu a n oku uk kl m y t " K abın

unca a, Kaptan la Tosun anlattıla"Ağız an alınan alkol kafa a hoş b key ya ate onu, ücuttan geçme en, ış nlama yo uyla, eky n e ya a yo la "

87



"Yani alkol önce vücut a dolaş p da, bü ün vücudmeyecek, mide, ka ac ğe sapasağlam kalacak

"Keyif olmuş bi sa hoş, kald m a tit e ebilecek "

"Si o muş falanm ş, öyle has a kla kalkacak

okto dayanamay p, sö e ka şt "Uf palavnan safdille , şimdi buna da inanacakla nsan gibenemeyenle için, yeni bahane ç k . Ne kitab

yam n geçe li şa la na gö e, nas içileceği öosun la Kaptan, u a Bey e as ld la "Abi

s içilme i? diye bi semine açsana "" e i dini mi be? Bi o eksikti? Ama si u ayl

falan bi yana b ak n da beni dinleyin! Önce aksoğutun da, içine bu atmay n! Son a da bi yudumulün! lk ya m yudumdan son a dişle ini a as ndaki, akciğe de nasibini als n!"

"Olu Abi! Not alal m" dedi osun ama, u a Bledi "Ne yani? No a baka ak m içeceksin? E bededi, son a sü dü dü

" kinci ya m yudum da ağ da ev ilip çev ildiyavaşça yu ulu Yu uk an son a da hemen, olduğlanacaks n! çki g t akla mide a as nda, yavaşça vyo dan insin diye ... Çünkü en çok keyif ve diği an, gde a as nda indiği s adad "

Gençle "Sahi be Abi! oğ u Bunu başka"Va ! . Bek aşinin bi i bi ü a a gö üyo da

içe bu be? diyo "

88



Boğaziçi'nde Ka lı Köpr

stanbul Boğazı n ak lk köp üyü, Pe s mpaus un, At na yı zapta g tt ğ zam n o usunu gyaptı ığını a hle yaza atta f k babasının

ocles ol uğu, aske le geçe ken a us un Boğae ku u uğu ça ı an sey ett ğ anlatılı

Ge çek olsa a olmasa a bu köp ü, bugün b llam a b yapı olamaz Yapılan ş, yan yana teknel

ak ze le ne ö neğ n ahşaptan, b geç ş yoluolmalı ıaha son ak b masal se,.Ab ülham t zamanın a b

em yolu köp üsü geç me p o es Boğazle yaban boyutla a ayakla çıkılacak k , he b

ö t m na el b cam yap lab ls n. Kısa açıklıkse, bu ayakla ı b b ne bağlaya ak em yolu geSonuç Kızıl Sultan ın b le, bu p o ey uyutması olu

Uzun yılla sü en köp ü masalı anlatımla ın an ge çek Boğaz ç Köp üsü nün, 973 yılın a ge çekyo uz.

Yapılmışken k katl ola ak başa ılmış b köSan F anc sco a gö müştüm Altta beş şe t gşe t gel ş ç n kullanılıyo u Bu zlen m beaklıma gelen b üşüncey tazelem ş, ben e knün k katlı yapılması üşünces n gazete yazı alam ştım.

K mse t nmam ş ı

89



ğaz ' ğaya y a ar e b r k r ark m re r

Öne m, yapı acak b a ka ın af k geç şı eğ Ben bu ka ın, anbu u a ç n bka ı o a ak ge çek eşme n öne yo um

Ge çek en e anbu Boğazı g b b oğa a ın a ve ü ün e, ünya a gö ü mem ş b kü

ka ı o uşacak ı anbu u a ın ya cağ n aının 23 2 e ece e n ğ n yaşayacak a ,

ku u muş o acak ı Bü ün Boğa ç ve anbuneye e n eme ne, ey fı a ı e e geçecekk a ka o a ak yak aşık 0 me e en n e, yun a ve 0 b n me eka e a an e e e ecek

an ba e eğ e k köp ü ayağına, h50x20= 000 me eka e, 25 e en 50 ka yapı ab

0 b n me eka e, a an e e geçecek Köp ünya ım e me n n şın anbu şeh n nb ca be me kez o uşacak ıBe k e böy ece ka ayo a n n, şeh n üça ay c bö ücü e k e n n kefa e , b ecak ı



İ nbu y ş m n k yn ş ğ n nu u ve mut u o ğ , gö kem b o n ğ

nbu düny şeh e ç nde ben e o m yb mgeye h p o k

y önem y p p n m ş, ö e ko

çö üm e ü e m ş b m m o k bu düşünduğunu, h çb e eddütüm o m d n b yo umBu t y m n n, h çb y o

um Am m b yü eğ m fe h tm kt

9



Taksim Gazinosunda

19 a ı so u da yapılm ş, arda çalışmbir Taksim Belediye a i osu vard Şimdi Taksim arbiye yö ü de yer a a ba al boylu o el bi adeydi O el ya mak içi yıkmışlardı.

Oyıl arda şimdiki büyük o elleri hiçbi i yok e a alaToka lıya ve Tarabya o elle i i de, büyük saloyok ... Bu gazi o öğre çayları da bas balo arbüyük o la ıya ku ak açıyo Al ka ı da b r de

T ks B l y Ga: o193 'J r m />a lay k/> b b y k_y d ? l a a olaya k l sao

92



ç ışırdı Velh sı u ksim G osu ko ko l ı s lo u o urdu

9 li yıll rd be bile, or d ik emli ge eim Birisi G el S r Ak demis i gele eM r b o

su, ö ek de bir M m rl r Birliği ge es ydi H

r Ho ivu Cih l k bı öyleydi Bey'i h y li, h l klımdok ke g iğim bu g i od çok m v ru u m dığım biri, sö me ır

mel g el v u lu ge ç bir h ımdı S h eömer çılm ş giysi erle çık rdı i ç b r y

sı d ikişer sk l sı ı o m s ydı deki iki uçl rı , rk d ki iki sk l is , o osu u iki k

lıydı mel ö e m iğe uy r k, ğs deki ik meye b şl rdı Ke disi dururdu m meler i oy ığ , so r sol doğru Bi me i, ö e s ğd ks ğ ö d rerek So r durduğu yerde, o osuk eri ö e s ğ so r sol dö d r r, so r d ms ğ ki i sol , sold ki s ğ dö d r rd .

M ik ri imleri e uy r k y ı gös eri ve o od ki dör sk birde , ö e s ğ so rd dör sk birde çeri ve ş rı doğru ervd rerek, bi er . ris g i ol rı d , Bro dw yg s k d r, bir d h böy esi i görmedim.

O yı l rd kı l r r sı yol uluk rd r sdev gemileri mo sı geçmiş, Amerik Avru rv e dör mo or u uç k sefer eri b ş mış ı. Bm e ör Mo orlu me dı l yık gör

el uç k r d yer i e ki i uç k r bır kıb r um r y r ı, bi mem.

93



Türk Hamamı

m m, Rom m r orluğu d so r , Bö em ver le y türleri de biri idi Bi s dbul u d k ek çok s y d h m md , şimdi es

m ,b Osm l dö em h m ml r d , öemi h m ml r değiştirerek y d temeller ü e

ğ b ld r l yor Küçük Ay sofy C m s y km m ör ek gösteril yor.Kl sikleşmiş h m m l d , ö e soyu m

so r bir r bölüme, so r d s kl k de ile , mek g rilir.

S kl k, ort s d yürüme kotu d yükselt ş de e yeri t m üstü de, kubbeli olur. Bu kus ğl y ml delikler v rd r Ort d ki göbek t

d , kur l r bulu duğu dört eyv giri tisi

dört y d ise, h lvet hü releri yer l r Mermemuslukl rd s k soğuk su k r, su h m m t slür. Y k m s l olduğu u, bu s yf l r b

uğu l t kİst bul h m ml r ge ellikle, y r s k d l

keklere hi me vere , ç fte h m ml r ol r k y. İkibölümü k l r , yr dde vey sok ğ

ö em ver lerek İki b lümü tek kü lede birleştirh m m d h yi s m s d s ğl m ktİs bul h m ml r d u ut m d ğ m, S md eski

tr mv y Ağ h m m dur ğ d bulu , y

9



küçük ço uk ola ak kadı la ta af a götü ülü kala ı atı kadı a tık " ha t, baba ı da g ti

bam a bi ikt k kl ta af a t fi ( tmiştamamı, i kokulda sı ıf a kadaşım akkı ı b

t di Babala ımı da ahba olduğu da , tiba göA kadaşım akkı ı , hamam ı babası ta afı da

la m sl ki f ya la ı u utmuyo um Babam" amam ılık ölüyo ! A tık h v bi ba yo yo. K a lik! sa o hü d hiç mi ymam sı ağı olmada , ki l i bil kaba ma Zü l

v bi ba yo hü si ya ıyo la !Yılla g ç akkı ı babası ı ko ku a ı

ç k şti sta bul daki s mt hamamla ı , a dı Şimdi a ık sad , tu istik hamamla açık sa dü yaya ü salmış işl imi d bi isi, "Tü k aYü yılla ö si d ya lmış bu ü , b lki d a tıku utulmakta

vv lsi yü yılda, ya i 9 yü yıl so la ı da Avi sı ası da sta bul a da g lmiş ola , dü ya a ü

ya a Ma k T ai i , g i a ıla ı kitabı da "Tübaşlıkl bi ya ısı yayımla dı. Ma k T a ö , m şöyl düşl m kt

"Bi doğu g isi sihi i a latım a ı ı düşü düdö ıva ada çıka dım Ya d m kış d mmı ı mu i l i i düşl , ya d m kış d m

vki tattı ma sö ü v i dimMa k T ai daha so a u u u u , m m bs l gömül ği i, gü kokulu bitkil i koklamak

ma la a ası da çıka ak h dım hamam uşak a ıasıl yıkaya akla ı ı düşl m kt

A ak Ma k T ai Usta, hayal ku maya doymuyso a yumuşa ık havlula a sa ıla ak kuştüyü yatakl

ağı ı, ka a d ili uşakla k disi i y l a l ykokulu Tü k kahv si iç k tütü duma ı m ğh vu la ı su s sl iyl uykuya dala ağı ı haya umutla ıyo

Bu umutla la Tü k ama a gid Ma k T ai

9 5



m ık gibi bir yere girdiği i y r erde umduğu şyeri e kir i h sır rd yürüdüğü ü ıp şöy

"Hü re eri biri e girip soyu dum s k ı bipom bir m s ör üsü s rdı peş m ç pu h v u s ı Bir çi odu d e ik

r deri b r geçiri miş k s p rç rıydı"Ye eri e eş b sı d h sı k ve merm

od y gö ürdü er Yer er ıs k ve k yg dı Besekçe bir p form göbek şı y rdı r Tek y r su do u bir y k y ım ge di S ğ edive giydi ve derimi ovuş urm y b ş dı Kö ü r yordum. Ov dıkç d h kö ü kok um

Kese e m k üs d iyi e ş ş r ıyor so uç"Vü u ö çümü küçü düğü ü hissediyordumb s r k sür ükçe vü udumd m k r y be z

er çıkıyordu Bu r kir o m zdı ü kü bey zdbir k p bir z s bu ve kuyruğu be zer bir şeok d r çok köpük üre i ki be i b ş ş ğ köpü

Üs dı so u d yık y p kuru uyo r. v

sedire y rıyor r So umu Türk usu ü bir ..." u hor um b ğ şişm bir şişe dediği rgu ğz p eri bir e es çekiyor z e im

"Bu u büyük üğü de bir mik r dum iğer eme b ğırs k rım ve üm vü u y p m so d r içime gir i. Tek ve dehşe i bir öksürük e py rd ğıgibi. So r ki beş d kik bü ü de ikçık bir hş p ev gibi y d m.

9



okak Üzerine

Be şehirlerdeki b or ak yaşam mek arrim s er sokak is er adde m yda ya da

Bizim dilimi i oraki kibarları sokak sö ğç mseme iyetiyle ku a ırlar ği sokak kedkö eği gibi O zavallılar a ki k yi eri de yaşıyor ar? Ya sokak kızları? Kur arsalar ya! Bir muş um

Darac bir o ağaa alar b i

r z bir f rbir y ddalg d c l rl

o ar laraalla am

O yı ö e W Bor het i bu şiiri i okumuşy ö e sal a a ası mış bir adam görd ğ m ım. Tramvay a Su a a me te geçerke iç gö m

ö de gitmemişti ki ... O da r g rda sa a yoZa e Ca i Sı kı Tara ı ya göre de so umu

kak a . Üs e ik erkes içi gerçek

Ol olacağ z b c azG çiyor cadd d a r d ,Dalgalar i li o zlar z ri d

9



ahve Dokunuyor

Ş r ! y r k k yu umu l ık rıg çm ş . G vş m şl r Ar ık pol k ıl r

çl r g lm yor u Am r r ık l ğı v g çm l r Tosu so r y y

ı m y b r rk şl rı ı ı. So r sor uY hu K rp Z y o u? A l ık ml

m büsbü ü or ç k . A r s b lK p : V r?

Y ş ! m söyl Aklım kıl b r ş y r ğ m. ç olm s l o r m.

T l fo u yok!Öy ys g r bu urum. S r s v r!G rs m bu m s .

Tosu m r kl :N sı ş y o? G s m ç bul m m?K p :

K r hm oTosu ö k l

b ! S k ş k mı y p ı ? ps y b s ır K p ı pusuy üşürm k ç

m y b şl ıMur B y uy r ı: kk rol B yK k r ç r p yorm yı ! Tosu yAb ! B z s ş l r yoruz . O k s

98



l ı d k lm zsı ız hı ı l Neşeley ıyo su uz k ?

Ruhu u om lıyo uz A iTosu gezege m z d y ı öm ko usu d

e dığı bilgi o u u K uz k ö e

Me k e mez misi o u l ı ı gele eği i?K şöyle bi göz ı ge ve diNe y ı m l be bu u? .. Ne ö emi v şi

m mı soku m?Tosu hı ı ı ldı emek ki se ö em

o sokuyo su .. Y l ı d bi k ç k hk h dı. Mu

b k k ko uş uCıvı ı ız Tosu se f zl iç i R kıyı kes de bik hve ç

TosuYokA k hve içmem .. ss s bi b yem

doku uyo

99



Beklenmedik Ol y

Mühe di Ni ami çok e ki do lar mda biriKe di i çok bilgili m leği de lağa ü ü imühe di iydi y e i e i i di ki o u he a v

bir ya lışlık ola ılığı akla geleme di Ü elik e üelerimi i biri de rofe ördü. Acıma ı hocaydı.

rak işbir iği ya mak içi or adamdı. A laşmak içirekiyordu eğerdi çü kü abrı o u " elame " o

A cak e ö emli ya ı ı o a bırak ım vmekama hakkıdır ke di i Karade i köke liydi0 y l kadar ö ceydi Arkadaşım Ni ami yleö emli bir e i roje i i dü e leme görevi i aldıkola işi ama ı da bi irebilmek içi hı l ve şidmaya başladık Gü dü leri ayrı çalışıyor geceleri g li iş e me şar larıyla i şaa i emi i bağdaşiyor uk

af alar g ç i şlerimi bu çalışma biçimi e iO ları ya ış ırmak içi bir gece iki i i de yemeğe

ama ı ö emli mü ikli re ora ları da biri dm. i ke ar da ayrılmış ma amı da y rimiGü el bir yemek o u a a yavaş arafı da

da kalk ık A rak iyo eyre ik Saa ar iler ed

k yorgu luğu Nizami yle be im ü üm çökmeGö ka aklarımı ı or kaldırmaya başladıkNi ami do um dü gü yaşaya bir arkadaşımd

dışı da ede erl geç ka ma d Be i e kalı

200



r v rdı ş e bu sofr d eşi , kendini uŞi di b rd ols n, uyukl zdın? deyiverdi

ş e o nd ben, kendi i k ybe i Birden b r gidiyoru Or d d uyuduğu u göre eksiniz dediS ç ydı , söz bir kere ğzı d n çık ş

Gide eği iz yer, Tepeb şı Cu huriye P vyonu ydi yerinde yeller esiyor. V rye esi v rdı Konso rlışırdı Ben önden y lnız, b şk bir r b yl eledivenleri hızl indi Ben dos ukl k rşıl y n

Bır k şi di Beni nı ıyorsunu Aile e geyır! dedi . Pis ken rınd k bir s yı boş l ıp

l r Bir z sonr bizi kiler de b şk bir r b yl g

s d yeri izi ldıkV rye e r sınd , g rson geldi Sip riş eri iznı l r g zoz is edi Ben de, bir dedi Bu sır d k rşı ı K r denizli dos u , g rsonu z rl r gibge ir de esin i? Peşinden de ekle esin i Viskiy k yu ur y k kış h diye

G rson d N z ye ers ers Sen y nız dedik en sonr beni p r ğıy gös ererekAbi v rken y p r ıyız hiç? . de esin i?ey Niz hey Bizi eve, yıldır unu u

konu hediye e iş i. N z i de K r denizliydi . G

20



Lise Öğrencisiyken

e ev iyal i e de o a k ım dahi y lla da okuduğumu a a kadaş a ım u u amamde ü ü va dı k bi lik e yaşa dık Bi lik e de

i de haf ada bi akşam Şeh adebaşı M ll Si eb Naşi e b l k e gide d k. So de i ya agü e de m e a ım ı bah e duva da bi

ema ı ma e e ye işi d k. 3 Tayya 70

Zeki e bi ik e. Be yaş a dım ga iba? A ıf Zeki u u um932 y lı da baş aya ak o a kı ım dahil yed

o makla övü düğüm e ev iya i eo ama ke a maha le Ak a ay daydı A a ü k Bu va ı fa a a

umu u ö ü de ek gü e b bah e o uak bi ala va d O o ak yolda gü de 20 o o

e ya ge me d .lk y la da öğ e le oku a bi a ö ü dekbah ede g e e di. So a ka ı di i i Müdbah ede değil a ka okak aki be ba bi gi iş eladı. ş e bu kü üm eme bi e ağı e di Okuldka maya daha e va ı haşa ı ık a ya maya baş

y m ele Naş em i le1 15kişi e ke e gideö ı ada ye ka a d k. Oyu devam ede ke biak ö e e l f a oyu ı a da ya ı ldığım

ı ü a Naşi 'i ek eviyo duk Bu a yıl omay elliği Naşi Bey i ü b k

202



b şl dıkt n kıs bir süre sonr kul sten,o ç t k sesi duyuluncseyirciler d lg nırdı N şit Bey, teneke ç l r k sce, d h h çbir şey söy emeden, herkes k hk h d n

Tulu t bilinir, o nd kl "doğuveren er tiyAdı yn ol n oyunu N şit Bey'den 1 ke seyretsek

sınd yeniden evk enirdikBeni h l ü mekte ol n bir iş, N şit Bey'in toplumyeterince "kit p şm mış" o m s dır İsters tulur ttı ı oyunl r d , ktörlüğü de, unutulup git�ekte m n rın bu t r ı ndır n "k b re konuşm cı rı"s yıd y yıml nmış k t p bulunuyor Örneğin K rWe ss Ferd gib .. N şit Bey e y şıt o n bu k

kit pl rd n okuyup evk eniyorumBu tiy trod b yr m gece erinde temsilden öncBurh n Bey ş rkı söy er, g el okurdu. Çok gü el veH fı Burh n Bey ş rkı söy erken, k b ık tiym dı Sesi öy esine gürdü ki, o g el t rken, hnun ıv rı dökü ürdü s nk .

Bilin r g el söylerken ses yükselir yükselir, birk

duru ur, sonr y ne b şl nır şte b r b yr m gecesniyedeki mutl k sessi kte, s rhoşun b ri "Y ş mverdi

Bi okul rk d şl rı, donduk k dık Yüreğ mBurh n Bey in progr mı b ter b tme 10 kişi, fır ys bulduk, ğ ını burnunu cım n k n t r k

ış rı ttık S n t s ygısı ık etm ştBenim üç rk d şım d , yi öğrenc lerd Ben duk olm dığı m n, çekinme en söyleyeceğim, iyi m. Bi h ş rılık d e erdik m , dersimi e de d

rerek, ç ışırdıkBi N şit temsi er ne g erdik m , Şehir Tiy

b şt Sh kespe re temsil er olm k ü ere, oyun k çm n per mı yok u m , bi Rich rd T ub

gert, Je n Kiepur 'nın oper f lmlerini seyrederdik Şve öykü kit pl rını severek okurduk.Spor mu? N m k, lisemi in futbo t kımı k pt

de oyn rdık Am sıl sporumu , beş metrel k ğ

203



andalla da kü k çekm k, y lk n kul anmak, balyü mek i

Ayda l mde bi vkimi , anga daki meyhanakı çmek i

Pahalı iş i bu h n ı vk . En a 7, li a b

ki, hak ka anm ş olalım En a iki 49 luk ( ,37 liolma a, g menin anlamı yok u lik d ki49 luk açılamıyo a, gi mek boşunayd . Pa a a oldan na gile ile başlamak şa oluyo du ki, kafayı bulcup ola ak aç kla ım ki 49 luk d mek, şiş i 49 kudemek i . ola 30 ku uşken

He ab mı iy yapa d k. Meyhaneden, h ç bo

dık Çok nce bi adam olan ga on Koço ya v ilbahşişi, ke inl k ayı mış ola akSe g li ayya ka deşiml kimi , h l dü nli

şüyo u.. 70 yıla a mış olan bi a kadaşlığın bulunmle, y ne b lik e oluyo u . amık la A ı Zek , d

lukla a, yılla önce ç km şla dı, ik m kald k.Bü ün de dimi , yanla na gi iğ m de: " e

be " diyec k olmala ı

204



Güzelleri Seyretmek

B y y yo" h b y l ş öyl iyo Ö i i y h iyl öyl l i i d y

b b Ç T yyi l "iy "l T y y l ti "

" y t y ğ "" bi d b y t öyl y y N ci a ı m t

p ra ı tayib yl m mH ol r i yr d rhtiyar ld gid r

K i ti" t Abi U y d l y l "

K h "U t l S by ş

B g g ll i h iy l yiği öy ol y bi o y i "

S liği o bo" h y böyl i l o T

h o "K o "B iht y g lli yolş ş h y l ?" To" o i b ş y bi

y ; o bi ş y ""B i ş bi i ih iy i g. "

5



Meyhanede Şark

K i Y ri, B yko d , koru u ti i d kıyısı d ydı Bir yorgu s y l b

ö ü d , d i i kı ıs d bir dü ük ol b hçy kş l rı b dos l r , uygu g liyordu

S diği i b r y ı, s l rı di ild ği dü sr fı d , birk ç tr k, doğ l ç kıllı b r y r dZ olur ç k ll r r sı s kurdurur, or

bu urduk Y kı d hı l b r g i g ç rs , d grı ı sl ırdı , or lı o d kH r y b r, y d birk ç kş Y köy d

y g çiyor, k pt ı g ç rs B yko iskK l Y r d k r y çıkıyorduk

Ş rk söy k, dü y yh ri l şı k ş coş r, coş k ş boş l y

ş rkı söyl k r. O ş rk l rı sıl söyl d ğ ,ru d k l l r lih y d t hs l ğ d r.U us l huyu u dur, ki yudu r kı ç i yr

ş rk söyl k ç b h r r.. Ar r d bu s , p r? .. Y söyl r. B i d kk i i ç k bir d ğişyı k d r ö c r Mil i c l ri i bir ş rk y

p y u ulü d uygu söyl rl rdi so ul rd . Ş di rtık M lli c l r i , ü k kül dı Çoğu b t r d y r b r kıyor

B s r k dığı yh korosu u, B yk Gölü kıyıl rı d di l iştim Korod kil

20





b şl sın ı Ben böylece, ş rkı s yleyerek, illi y tı Bi i ğl t nın r kı değil, ş rkıl rı ız o du

ış o dBiz şi di Çiçek s jı'nd ki EMAK to l n ıl r

h n G n y'ın yöneti inde, b n yine ş rkı söyl yo

h n'ı y lnız bır ks k, d h iyi o c k , çene izru ki Meyh nede ş rkı deyince, yine Beykoz' , K il'in

dön eliyiBöyle yerlerde ik ve ş rkının, be irli ses h c

sınd ede si ik v r Üç beş kişilik s z hey lerind be ek e, hele ikrofon k l n r k s z ç sı

e esi, ede dışı s ldırg n ıktır Vicd n fuk r lığıdOys bi i K il'in Yeri'nde gece ilerleyince, eki ç ı bir ke ncı gelir, ç l r söylerd ek efendi

n bi de k ı ırdık e e bir gece öyle coş k kiM h is Bey, iyice yor ld Y nı d ki iske ede oK l ğı eği i , çok yor d ğ n ve i in istediğ

eşekk r e ti ve gi ti

Er esi g n, c rtesi idi O yıll r her cu rtesiek erinde, tı rofesör dostl r birlikte olurdukr d K il'in yerine git ek istediler ve gittik Ön

o urduğ u s d yer ldık, h tt ben ynı isked

Bir sonr ke ncı ı Muh is Bey geldi Bengö leri b y d , b yı c k gibi oldu Sord

"Abi Sen de ek ki, d h eve gi edin

208



Eski Mahallem e

Son ünle de, st nbul un esk den y ş d ğı t eden, du dı Elbet b şt y ne N lıkYed ku e O l , ben y ş ın b ş n ı

Ac b uve tü dese , çıtkı ıldı d v n ış oŞ şıl c k şt , bütün st nbul 80 yı d öyles

ns n doğduğu y ş dığı evle bul oldu. N lık pı C ddes yle N lık pı Çık ı, o duğu1 2 3 sı y ş dığı ı , h p hş p ev olduğu

h d h pl ş ş , du uyo . Bu ev y ktb sev nç, y ş n k O ev de ş d otu n y şlı h n , encec k

top ğ ve ş Y ne de ülü se eye ç lışıyo Yü eğ k n ğlıyo Y ş ved et e hevesle Bun-d n on y ş s ne ol c k Y ş s ne oOys benden, çok d h enç .. E ek d şl

b Gençl ğ n n kıy et n b l d ye yo u k pı nu lı esk ev , önden d

u Esk ev le, b ışıyo u .S ty Ç ş sı n el yo u eyd ncı ,

Uf k tefek ç l o uş , y ne uf k, y ne h vş s yı ı Esk t v y yolun ç k n e d ven

en y nündek esk B ns su duv l , b y pış l ı v , y ne y kt Kund

fo Ust , yok tık B kk lı ı H sto nun ye nto n y pıl ış S h b A f k d şı l söyleş y

209



Merd venler n yanında, akerdacı Tak or sta Camek nın üstünde, çıplak ampuller ı ıldardı

Esk sev ml Samatya olaylar ndan b r d r, anTak or sta ya, r kıyım b r adam yakla ıyor Nda ar nı seyrett kten sonra "Bana bundan, k k

yor Takfor se 1 gramlık b r ufak parça sararak vyor k , "he e sen bunun tadına b r bak Ha aya dcek, md alma

Mü ter g tt kten sonra soruyorlar "Ha ır müken, n ye vermed n? Takfor aç kl yor

" u ay , k k lo lakerday a ır, ev ne götürürrasınıyapmaya kalkı r yan eder malı, ermem "

2 0

Ri ot r rkeı n eı ara o aCVİ Zşi1 d ar b sb

a a o m . Ka da Jy o aı 1 ara d ç söı sö /11 �



Ne Desem k ?

ıllar önce bir işada ı ı , bana sor uş u: "Si , n

fe i aldını ngili terbi i i ransı terbiford dan ı "Ben "Ar ede efendi " de ip, açıkla ış ı

a u paşa Çöp skelesi, a utpaşa Ispanak Viranesi,Nar ıkapı Ç k a ı e eşilkö Ba a Tarlası ndandı "

Ben bu kitap a, bura arı e daha sonra fe i aldığ

ri, kısaca anlat a a çalıştıAncak b tirirken nasıl bir ö e apsa k Nar ıkapı dae de, beş k şilik bir aile olarak aşı orduk Bir ben acısı, benden üç aş küçük bir kardeşi i, 23 a ında re den itir iş ol a ı dır E et, se indirici ba oşadı . A a kendi başı a, çok dertler de aç ı Suç

ı n esabını apa a a· a, örneğ n k ke dekanserinden a eli at oldu , kur uldu Şi di ea eli atları apan Prof. r A dın A aç dos u u,dura a

Geçenlerde bana, se d ğ insanlardan birisi, bir nel iş i "Sen aşadığ n ha at an, e nunsundur,

Soran se gil dos u , pek çok öne li apı ı planlnusunda işbir iği ap ış lduğu u , bir ühendis prdü Sa dığı se diği bir insandı Niçin bö le sö lei oru Ancak soru, üreği e saplan ış ı. O günddüşünü oru .

2



" mnunum d m y ş dığım iyilikl d ç v m n, h m d ihim n lünü ink mk K d bi m lik bu

" ği im d s m y kışıksı l c k Çükötülük d ki y nl şl ın ğı s umluluğu, d hd n k yn kl ndı K ndi p yımı d , b şk l ın y !

N diy yim ki? üşünüp du uy um

2 2



Kon or Kurtarıcı Değ l

920'l ve 30'lu yıll rd st nbul lkokull rı, nnı ırdı Ben 43 lkokul b şl dım v r d b

r d n, Yed kule lkokulu olmuş uOkulumu un güney nden r ky dem ryolu geçe

y nde Ş rk Ş mend fer Kump ny sı'nın fu bol s hdu Bu kump ny Cumhur yet' n kuruluşund n sonlın k d r, ürk ye' de ç lışm sın n ver len, y b ncı ş rke lerden b r oldu 937' de m lke ler n ş md yü erces , belk b nlerces v r

Çocukluğumu un rüy sı futbol s h mı , y ğmuboyu ç mur o urdu. Üstel k s h s metr k olm d ğç g s nden k elere doğru k y nd d eğ ml y

orluk, hücumd kol yl ktı Ar d n yıll r geç ncb m futbol s h mı , ş r m n ded ğ g b

r n b hçes ne / p rsellenm ş.Ark d ş m H yret n'n b b sı, em ryolu Kump nynın Yed kule'dek ce ölyes nde ç lış n, A ş UAl ş Us 'nın şten çıktıkt n sonr dem ryolu kende sefert sı e yürüyerek dönüşünü beklerd k Bseb e yet ş ren Al ş Amc 'y , H yrett n'le b rederd k.

Aynı kump ny d ç lış n m r ngo T hs n Bese, çok ust b lıkçıyd B kş ml r k yığıyken, ben de y n n y rd mcı lırdı. A kuyruğu körmey , ond n öğrenm şt m. Önce üçlü, sonr üç t n

3



doku u o t ö e d k Seyy ıcı ınınko ı ken ç te yememek ç n çok d kk o

M m en kıyı ı b m Yed ku ek d u ku e e ve duv ı bu un k

b ç m en yo du Bütün düny t h nde

y n şeh u duv ı ve den bü ün eşmey ım b e mu u uk ve yo du n ezzkend m ut k ye d k Ağ ç n ü e m ş

d ye ken ku nı kü ek çeke d k He yyü e d m dye çık dık.

ü ek çekme ye ken ku nm yü me ve bdış nd oyun ım v d Bu oyun ın çoğ

g b c h ge ekt n h çb ç ku

2 4

N ı ı <> cı m ö d /

u g med ö ı e,k rı er deA dm B ıı e

Ne de A gm



K m c y m y , s kl mb ç.. e o s kl mb ç kı l rl birlikte s kl m k y k m ? Dü y y bedm ş m y yım, letli bir y m , biri büyük bs p y oy , çelik çom ktı T k y pr k k

ç rtm sı y p r, ç r rd k Çok i ce re kli k ğıt

g el ç rtm l r y p r, o l rı d ç r rd k.erimi de k rs yokt . l ktrik 93 'te gek y s b l rd Y d s k ı , t ey eşeklte eke s , küpe dold r l rd k kt , tlı seyygeçer, seb e, mey e e d h kl e gel rse, s t rl

Y geceler do d rm cı, kış geceler ko helgeçerdi T t m m h l emi i dile ci er de ke

Tek bir ir ı y de biri o k r ş d d rtte bd b d bil m yor) 0 p r yı dile rlerdi. 00 erse, heps tek bir lir ederdi ırt d ç ıye e ecek k d r k r m ş ekmek rç r to

c er de do şırdı.et, y ş kol deği d Z te bi de, ko

d k m ty Yedik e çoc k rı ol r k bi , C m

e o r yı rı ş kt dık. Politik stş bel kişi yokt . P to o m ,de k o m s , hiç m hiç e değ d

B m, st b l d d T rk e de b e brı e ge çler , se likle boğ ş ş rtl r içi

s ı b r. . Y ıştır Bi ke i geleceği e t e t r ş d k As se i

ş ğ k o i k c l r t o t b ld ği, b r Ko or r şı b t r se l ği t cı lt

2 5



Me n ve aman

v y kök m d y ş m Yb o d y d m Y v ym ş d kök l c k. S vil d v m d

m d y ş m z ki Bi tüm güy kopm d , b şk bi ş y l. Bu düp dü , y

ş m o işi d m k i

B ; z M d nnd ki niv i i O dö i d H i (S B k ğ ik .

2

'. .

.7· •



B ğ cı , b ç çeğ kökl g de g de ,uhs l kökle g de , g de u m z ü y ı dy gü eşe g de. Y e du m z Bugü e y

v d ğı ı öğ e d ğ ye le e k d uz ıUz y b lg le m z ttıkç , mek ı , y tü

sızlığı ı, b z d h y öğ e yo uz Öğ eyıp k v y b l yo muyuz? Yooo . Geçm ş zP tl m le sı ı l yıp, h t e d k s k so u?

Evet, gü lük de tle ç de ez l yo uz m , geceğ düşü mede de du m yo u Y l z ke dğ l. O k f c ğ sığd kç e şey , he kes .

s l , h y tı tot l (topyek ) y ş yo e ks Y ş m y l , ötek c lıs u u, mek k v mı ı yok ol c ğı se

lığ k tl mıyo . Böyle b k lıkt s , cçe , ce e em teşle de so suz dek y m y

s , vücudu so e es ve m ş b le ols , uhteğ de ke d s ku t m z So suz de

z dı sıls b yolu u bul c ğı ıd Cehe em teş b le so suz dek y m z ycekt

2 7



P I K R N L RE D E B İ Y T

i k Ab s y n kSemaverSa nŞahmerdanL z msuz AdamBirta m n nlarKayıp Aran yorHavada BuluHavuz BaşıKumpanyaMahal e KahvesiSon KuşlarAlemdağ da Var Bir YılanKarganı Bağış aMahkeme Kapısı

Pe e A k oyCha te onİ gi iz Müz ği

Gilbe A iKapalı KitapK e in Anahtar

A e A o lKa şı aşmalar

oman ik - Bi Viya YazıYazsonÖlmeye Ya makB r Düğ n GecesiHayGe er enToplu Oyunla, Başka Karş laşmala"F krim n nce GülüÜç Beş K şi

uh ÜşümesiGö Temizl ğGe e Haya ımTopl ÖykülerToplu Öyküler lÖy e Ka gaşada Böy e Ka şı aşmalar

me A o Bütün Öyküleri

Cem ASu ve Ceza

se Ki Değ lOlgunluk Çağı Ü lemesi

Balığı Esir Düş üğü YerSönmem ş KireOyun mp ratorluğu

G e Ak nToplu Oyunlar

b h K e Aks lÖyk eOyunlarDe e e e . Ko uşma

me Asım AksoyTürk e Bir Haya

ulk Ak nçBir Çağ Yangı ıS n İ i Eyl lEro ologya? - B r Türk Ero ologya'sına

Giriş İçin Deneme erToplu Öy lerToplu Öykü er l

b n A iDeğ rmen

Sır a KöşkYeni D nyaKağ ı Ses. Esirler (Oyun)Kürk Manto u Madonna

imizdek Şey anMar opa Yazıları ve tek lerK yuc k ı YusufÇa ıcı nın İlk Kurşunu

Çe in Alt

ey anın Gör DediğiK lem Bah elerinden Yedi HayaKadın Iş k ve A eşKavak Yelleri ve Kasırgalar

Me in Al okŞiir n İ k Atlası

e çuk A tuYa n zl k Gi tiğin Yoldan GelirBir Sen Yakınsın Uzak a lın

Me i Cev e An yDi miz Üs üne Konuşma arl A çGünlerin Get rdiği Sözden SözeK ala De eri - ArarkenDiyelim Söz ArasındaOkuruma Mektuplar P osperoGünce cil )SöyleşilerDe gilerde

Yus f A gAylak AdamAnayu O eliCanis aBütün Öyküleri

P I K R N L R IE D E B İ Y A T



P K R I N R IE D E B İ Y A T

Ece Ay anMor t q i mB bo k nc rAyn ı D m rDipy rS v D n K rH y H öy i rB r Ş ri B kır Ç ğı

Sem h Balc o lÖnc Çi m. Sonr Y z ım

a Ba ac oY ni A m n i

v İçi BSe ç Ba a

ü m nRoland Ba essEn s Bat

E B b Y ı rY z n n UcB K m M nB K m B k m nAc Ç ğ ı

ı Dönm Do pAcı Bi gi

mo n i BK m tın n r rB Yo r

ane Bay a sU k :

B Kıbr Çoc ğV s'a O. Be e

Do t Y mB y M nit S t gi' n Not rı

y B y

Yi BeneEk i T r

Walte BenjamiT YönBi D9 Yü ri B n

B n Çoc k kan Be

E Y V r yo nU n B r A mİn r oK t ı At

ogoPo ik

N y Be esA y M p ı

omas Be n a dn K m

Bi ik A mE k U t rS k tçi io s De Be ni esY b Cor ' M o

Yves Bo e oyk Dı ı k

Ayd BoysanY r v Yü

b ' K yt Kö ro is B e e

F ö ü C ha B ar on

Y i rZ nci K ını

Sevim B aFor M cY k S r y r

ibinin iic el B o

M c B to tüDoğ ç r

A.S. ByaÇ m-i Bü bü ün ç n ki ino Baq e o C zM b M m ri i

ta o Ca v noörü m K nt r

P m rAn o Çehov

Y n B m ik y rEvl ya Çe e i

ünümü Türkç iy Ev iy Ç by m i İ t nb( ci t)

Asa e ÇelebB ün Y r

Ay$e I ÇeliKo k v Ark ı

B ça Çe ezc oM v S ç K

Osam Da aB t n nMo Bi S r i n i o rı

P I K R N L R IE D E B İ Y A T



P I K R I N L R IE D E B İ Y A TGilles De e ze 61ix Gua a i

Ka ka - nö Bi eb ya çinOsma De iz

Parola Har iyeli l anmazO uz Dem al

Okuma De eri

u p NoklasıKör O ur

e me Do aŞiir ve leşli i

ekrarın ekrarıŞiir Bu n

çak UçuşAhmet i D a as

azı ar

Seze D O a Dhaz )O Pe a ak aya e!

a Du uselKa aka em equiem

e EdDoğu Öy leri

azmak y emey r özc leri

KimO Ha ka ie B evsim

vığ k

m De s N llaBi emi e

yl l n öl es n e Bir azş e De iz aria

k yk le Kaçk n a / Boz / DevamŞ m aal Kaç

u ce E demHayalile er

o s a ha an a c uk

W am au eşa o , şa omı

ur a Ha k m usaax F sch

illerBe i ad

Şiir ve Ha i aleme uat

Duyumsanmayan Karanlık

Berlin n Nar içeği evsimi r

Parasız alılıBa kan olcusu

ece in eki zKırkye i'lilerBenim emala ımKu ma

e ile ye zel emeeni Ko av ipleriev a Dolu Bi az

Ad e Ge asoya a şk

A t Geviri Di leri Di

a

O uma Uğraşıö esiEse G so

e iya an anae ma esse

Na z ss ve ol m nBo cuk OyunuBozkırk u

e ross al e

Do a zlaa l u

nceli ağrısavi Be e

Ş r ilingirD zyaz y acı

a nız a vese iyal Dönencesi

dı d yey a pe

D i öm eeje arye liğ n a a arac gaç Damla anör Bay uş

acakara lıKu t ofma

homas Be nha la Konuşmalara o a

hakespea e Bi aşamVeci i

B r ayyarecinin nı a ıe d Ka a a

Ben B r B zans Bahçesin e B y m

P I K R I N R E .D E



P I R I N L R IE D E B İ Y ATSeyf a a

D k R klG e a uda

n m Z m n B ç inm n B hç i n P r l

ki R n v r P rkı

Şadan Ka aden zÖ m üz A gi 'l rA a Kavan

Bdi Koç

Ç k ümü Ş rkıl rM l k r Erk k Ol rÇiç k rin nrı

U u K deG çm Açıl n P n r

l rin Gü b ımız n G ni kl ı B rı D n ğ

z v Günlüğü( 98 )ğ r ll r S lkım öğü l r

Ona KuG m ki S n çı

h kD He

y C t rl y'in S v iliJ e o

R V v nm 'y M p

o fÖ üm ü ml kS m kA rik ı L

yYüzn A

ğ Lim rık n A k

ahjoR D bü

suh ah uB y n Y Z v rB ğ n G i

v lk ü kA y Y r Him y l v Ö

G o io an eDüzy nın S

A to a uelOk m ı i i

N he e ç Çıkm z

Y ırm

pl Öyk l r1pl Öyk rpl Oy nl r

Gus iG lm

il i o

N w Y rk pı Dı S n ıRo e usilY k n Açıl M rluS bill S V miy r

e h Naürk R m ı Ö ç S r n

l iri G nl ğü- 19 19 6)Gü ünü Yitir n E b y t

E ti i Gün ğül 1986 199 )R m v Y m El ir Günl ğ

1991 - 99 )Düny B r Gölg likt r

R t ri'nin R m l ğS ik' n Hik y liği

Emi Ned e (h zŞ vk t R y M k l r

Behçe Ne irt ğr l i ı

B ün R dy Oy nl rıS n M viDü y r1M kt pl r

AhmeG l riŞ irin JY zın l l tiri1 9A l l n Ay ı

Em Özdeml n t Y ıeze z

k B hç E k S vgY mı n Y kÇ kl ğ S ğ k G l ri

n rm D Y m

ah a

R k zi i A rS ğ mk Oy n

Ay Göz tl m miB r Ar y B l m k

O han P:muİ nb l r v Ş

Y A P K R E Y A Y I N L A R I E D E B İ Y A T



P I R N L R IE D E B İ Y TGeorges Pe ec

Ya Kulla a K uzD Qdu

Robe Pinge!an ine ile Agapa Ar s nda

S rgul a

M sy S ngeJa Potockal z n Y l luğu

Ma cel P ousi ek A şGe K z a n G lges nde

Gu r antes TaralMah usS d n e G raSwa n'l r n TaralAl rline K y pY k l na Z an

Şevket RadoS z n Ge ş

Alai Que la - V legePie re L i·

Gezege Seyy hO ive Sacks

K r s n Ş ka S nan AdaSesle i G r ek

enkk leri Ad sy n şl

.D.Sa i gerF a ny e ey

d r a s d uk rD kuz Öyk

ükse n Ta n K r ş ni s ala Ay�e Sarısayın

k Şey Y H lB u o Schu z

Tar n D kk nllsaac Bashevis S ge

T pl ÖykülerMeş g

Philippe Sol e sS dy

·Luan S a ovaKe le D eB b K apla

M ne Sö tAd let Ci z

Bir a yküsü De e esiBeş S i Apar n

Cemal S reyaŞ pka D lu i ekleŞii Üzer ne Y larGün er

G e in Cur a s K nuş r S rnü Günün Mektuplar

Fer a Şe soy

FerhAn l jieve t Şe t rkş ret a e e İnle ezz

V o Şk ovsk

Ü k TamerYaşa k l rl k rAl ebe Öyk e

Ahmet Hamd Tanp arM hur B s eBe Şehi

uzuS eri Ay r a a s ilüsüY hy K lMü e herleri S rr

deb y De s eB ün Öykü eri

E ç n TapanBe Mu Bi D wn An esiyiDe a de k ye

A i eomaPer neleUykud k Ö ü er

Sem h TezcaDede K kul ğuz e eri Üzerine la

As ı ohumcAb s

Me a A aç To o uB u h A a

Mahm d Ned m b n os nAş b ş

Vedat Nedim TörY ll B y e Ge li

A me Ned m Se et öe h z n Gü lü ü

bn Tufeyl b S nay B n Y kza

Bedrett Tu ceSe e Yaz la

Ayfer Tu çAz z Bey H d sesiMağ ra A k d ş rB M in z Y ks A e e S ze Ge e

ş K ğ M kas

P ! R I N L RE D E B İ Y T



I K R I N R IE D E B Y A TG en u an

az yla a kDü ünl r

lesaba ra

Bir ğ t i n yküsü

Se da u uŞa s Bir N w ork Biyog a isiCa Uçuk

B r pa a orl k ök rk An arr k Dünyas nda Bi Kad azar -

Silsil al ar Sad Say Si si l na

a k U ayA b r

B ld l r K ab al nsanla Za anKema U uer

Ba u u da Haya Mutl Bir lü ün ün s

a UrganVirg ia Woo l

aw nB Di ozoru Anılar

B Di o oru zil rmris Uyap k v Bak rü a D riündökü ü -Bir yu s un N lla

ndökü l - Bir Uyu suzun N lard v Şa a y si

A n nsalB n okantala

K il i M ry Da rFi re pDosdoğ u ünlük

O an elŞairin lar ykül r. Konu

Be n W eWal r B n a in

seyi Ca i Yalç n

Tan d k aM a Yalç nA k ya

a l M r ün ra K lavuzu

Sadık Ya s z ça laS rl ğ alar

Mehme Yaş nSoyda n z Bal k Bur

Ko o o i a - az a , Söy lğ n l r(19 - )Stefan s Ye as m s

S lta Sol ala v 16 ü y ldas a l Saray Mu lağ

r E Y mA d l a n A las

ay Bi A ka m Yı dı m

B k n v rta Ha - inay ahsi Y celaz , n az n

A n laTar a arSöyl ri İ i d

n ü d r sü d zl r v Baz n S n rlara sal k

Sa a l k stün D nüz v Söz

Bi bir Masa lar( il

I K R N L R IE D E B İ Y A T





'1stanbu nüfusu 50 yılda 20 misline patlayan bir dünyaşehri. Tarihte bu büyümenin benzeri görülmemiş. DoğuRoma ve Osmanlı İmpa torluğu sentezinden, Anadolkasabaları çeşitlemesine dönmüş... Gökdelenleri veBoğaziçi köprülerini takıp takıştırmaktan vazgeçmeden . . .Şehirler toplumların aynası

Yine de güzellikleri ve sihri yok edilemeyen Karadeniz-Marmara ve Boğaziçi doğa biçimlenmeleri hazine

Documents

Aydın+Boysan+-+İstanbul%27un+Kuytu+Köşeleri