Aydnlatma projesi izimi

AYDINLATMA PROJES ZME2.1. Aydnlatma, Priz, Zayf Akm Sembolleri izimiProjelerde EMO tarafndan belirlenen semboller kullanlacaktr. Liste d sembol kullanldnda mutlaka aklama listesi verilecektir. Modlnz sonunda bu sembollerden bazlar tablo halinde verilmitir.

2.2. izilmi Bir Projenin ncelenmesi

2.2.1. Bodrum Kat PlanProje izimi ortamnza piyasada izilmi bir bodrum kat plan getirerek inceleyiniz. 2.2.2. Zemin Kat Plan ekil 2.1: Zemin kat plan : 1 / 50 2.2.3. Normal Kat Plan ekil 2.2: Normal kat plan :1/ 50

2.3. Mimar Plan zellikleri ve Proje lekleriMimari plan, meskenlerde ve i yerlerinde mimari tasarmn ayrntlaryla gsterilmesi eklinde zetlenebilir. Aydnlatma projeleri izilirken mimari planda gsterilen detaylar dikkate alnr. mimari tasarm ve mekanik tesisat yerleimi bizim nasl bir aydnlatma yapacamz ve nerelere enerji datacamz belirler. Mimarlar tarafndan hazrlanm mimari projede slak alanlar, nemli yerler, pencere ve kap yerleri belirtilmitir. Bu faktrler aydnlatma projeleri iin olduka nemlidir. Aydnlatma projeleri mimari proje leklerinde hazrlanr. Ancak, lek proje dzenlemesine uygun deilse bytlebilir veya aklayc detaylar verilebilir. Mimari planlar 0.2 mm rapido kalem ile 1:50 lekte izilir. Projelerde aadaki lekler uygulanr. a) Vaziyet Planlar : 1/1000 b) Kat Planlar : 1/50 c) Ayrntlar : 1/20 Ancak, oturma alan yani kullanm alan 250 m2 den byk olan projelerde mimari lee uyum serbesttir. 2.4. Proje Kapa izimi PROJE FRMASININ ADI PROJE SORUMLUSU TUS Teknik uygulama sorumlusu ELEKTRK TESSATI UYGULAMA PROJES EMO ONAY YAPACAK KURUM Ad Soyad Oda No SMM.no BT no Vergi D. Vergi Sorumluluk Sicil mzas no

Ad Soyad PROJEY Adresi YAPTIRANIN Vergi Dairesi ve no Arsann zellikleri Ad Soyad YAPI SAHBNN Adresi Vergi Dairesi ve no le/Belediye Adresi Pafta no Ada no Parsel no

L

Yapnn zellikleri

Toplam Bamsz Yapnn Eski Yeni Toplam Yapm sresi Toplam alan Yapnn Snf kat blm kullanma toplam eklenen kurulu Ay m2 says says amac g W g W g W Ezamanllk Ezamanl faktr % g W

izen

izim tarihi lek

Proje no

E

ekil 2.3: Proje kapa bilgileri Projenin ilk banda yer alan proje kapanda, projenin ierii ile ilgili bilgiler yer alr. Bunlardan balcalar;

Proje izen bro ile ilgili bilgiler, Proje sorumlusu ile ilgili bilgiler, Projeyi onaylayacak resmi kurumlar,( TEDA, EMO, TELEKOM, BELEDYE vb..) Projeyi kimin yaptrd ile ilgili bilgiler, Projesi izilen yap sahibine ait bilgiler, Projesi izilen mekann adresi, Projeyi izen olarak adlandrlabilir.

2.5. Vaziyet Plan zellikleri ve izimiVaziyet plan 1: 1000 leinde izilir ve yaplan projenin en yakn yol sokak ve caddedeki elektrik direi ve binaya olan uzaklnn izilerek gsterildii, ileride basit hesaplarda kullanacamz lleri veren bilgileri iermektedir. Bu ller, projesi izilen yapnn ana kolon hattndan enerji alnacak diree olan uzakl ve hesaplama sonucu kullanlacak kablo zelliini ierir. Vaziyet plan bilgileri kolon emasnda kullanlacaktr. Pratikte vaziyet plan bazen izilmemekle birlikte genellikle projesi izilen yap ile enerji alnacak elektrik direi aras mesafe 30 metre alnmaktadr ve hesaplamalar bu l zeriden yaplmaktadr. Elektrik iletmesi yerleimdeki hangi hattan enerji vereceini izilen vaziyet planndan belirler. Birden ok abonenin projede yer almas durumunda, bir baka deyile oklu abonelerde numarataj krokisi eklenmelidir. 10m 103. 25m cad. TEDA

ekil 2.4: rnek vaziyet plan izimi Bina ana beslenme hattnn kesiti ve cinsi, yaklak uzunluu, beslenecei direk numaras gibi bilgiler projede belirtilecektir.

2.6. Proje iziminde Uyulacak KurallarSevgili renci. Aydnlatma projelerinin nasl izilecei, nelere dikkat edilecei ve uyulacak kurallar ynetmeliklerle ve kesin anlatmla belirlenmitir. Aaya baz kurallar zet olarak verilmitir. Detayl bilgileri izim ortamna getirerek snfta tartnz.

Elektrik ve elektronik i tesisat uygulama projeleri, yrrlkte bulunan kanun, ynetmelik ve EMO proje standartlarna uygun olarak hazrlanacaktr. Projeler, imar ynetmeliine uygun onaya sunulacak, mimari proje leklerinde hazrlanacak, lek proje dzenlemesine uygun deilse bytlebilecek veya aklayc detaylar verilecektir. Projelerde mimari planlar 0.2 mm, kuvvetli akm kolon hatlar 0.6 mm, linyeler 0.4 -0.5 mm, zayf akm hatlar 0.2 -0.3 mm, kalnlkta izgi ile izilecek, eer Autocad, MS Visio, Corel Draw gibi izim programlaryla izim yaplmam ise btn sembol ve yazlarda ablon kullanlacaktr. Kat planlarnda, birbirinin ayn olan katlar iin tek plan verilebilecektir. Ancak normal kat giri katn ayns olsa bile ayr izilecektir. Simetrik blmler tam olarak gsterilecektir. Kat planlar zerinde iletken kesitleri ve saylar ile boru aplar belirtilecektir. Aklamalar ksmnda standart boru aplar ve iinden geebilecek iletken kesitlerinin belirtilmesi durumunda, ayrca boru aplarnn belirtilmesine gerek yoktur.

2.7. Elektrik projeleri uygulama standartlarTrkiyede proje izim ve uygulama standartlarn Trkiye Mimarlar ve Mhendisler Odalar birliine bal Elektrik Mhendisleri Odas belirleyerek elektrik, elektronik ve bilgisayar projeleri uygulama standartlarn aadaki ekilde dzenlemitir. izeceiniz projelerde bu maddeleri dikkate almalsnz. Projelerde kullanlan tm elemanlarn yerleri tam olarak belirtilecek ve en azndan aadaki standartlara uyulacaktr; a) Anahtarlar, 110 cm yukarda, b) Prizler, zeminden 40 cm yukarda, c) Aplikler, zeminden 190 cm yukarda, d) Tablolar, zeminden 200 cm yukarda, e) Buatlar, zeminden 220 cm yukarda, f) Yukardaki elemanlar, kaplardan 30 cm duvar birleim noktalarndan ve pencerelerden 50 cm uzakta olacaktr.

2.8. Mimari Plan zerinde

2.8.1. Anahtar, Priz, Armatrlerin, Tablonun Uygun Yere izimiProjeler hazrlanrken i mimari tasarma ve mekanik tesisat yerleimi size anahtar, priz, armatrlerin ve tablonun nerelere konulmas gerektii hakknda yol gsterecektir. Genellikle tm kaplar bir duvara kar almaktadr. Anahtarlarn yerleim yeride kaplarn al ynne gre konulmaldr. Armatrn yeri ise aydnlatmann eit ve dzgn olmas prensibine gre genellikle tavann ortalanmas ile bulunur. Tabi ki zel durumlarda ya da istek halinde duvardan da aydnlatma yaplabilir.

ekil 2.5: Anahtar ve armatr yerleimi ekil 2.6: Anahtar, priz ve armatr yerleimi Prizleri en ok beyaz eya, televizyon ve mutfak eyas diye adlandrdmz elektrikli ev gereleri iin kullanrz. Priz yerlerini tespit ederken bir ev yaantsn gz nnde bulundurmalsnz. Prizler, gleri itibar ile mutfak blgelerinde daha fazla sayda kullanlrlar. tesisat ynetmeliinde belirtildii gibi, amar makinesi, buzdolab ve bulak makinesi gibi ev aletlerine ayr prizler koymalsnz.

ekil 2.7: Datm tablosunun yerleimi DARE ANTRE Datm tablosunun mekan giriine konduu dikkatinizi ekecektir. Bunun nedeni kolon hatlarnn ve sayacn bina girilerinde olmasndandr.

ekil 2.8: rnek bir evin anahtar ve prizlerinin yerleimi

2.8.2. Kolon Hattnn izimiYap balant hattndan ana tablolara ve tali tablolara kadar ekilen hatta kolon hatt denir. Kolon hattnda en az 4 mm2 lik iletken kullanlr. Kolon hatlar, dier izimler gibi proje uygulaycsna nemli bilgiler sunmaktadr. Bu bilgilerden bazlar:

Kolon hattnda kullanlan iletkenin zellikleri, Kolon hattnda kullanlan kolon sigortasnn zellikleri, Saya hakknda bilgiler, Koruma rleleri hakknda bilgi, Topraklama hatt ve levhas hakknda bilgiler olarak sralayabiliriz.

Aada rnek olarak bir katl mstakil bir daireli tek fazdan beslenen bir evin kolon emas verildi. Bu rnekte verilen bilgileri baka izimlerinizde farkl verilerle yorumlayabilirsiniz. rnek izimdeki verilerin hangi durumlarda deimeleri gerektiini tartnz. ANA KOLON KOLON LNYE SORT Ana Kolon Kolon

ekil 2.9: Bir katl, bir fazdan beslenen bir dairenin kolon hattemas

2.8.3. Priz Linyelerinin izimiDatm tablosundan, prizin baland buvata kadar izilen hattr. Priz linyelerinde ve priz sortilerinde enaz 2,5 mm2 lik bakr iletken kullanlr. Priz linyelerinde her izilen linyeye bir numara verilir. Bylece hangi sigorta ile ilikilendirildii kolayca takip edilir. Btn prizler, toprak hatl olmak zorundadr. Banyolarda en az iki (amar makinesi ve elektrikli ofben gcne uygun), mutfakta ise en az bamsz priz linyesi (bulak makinesi, elektrikli frn ve elektrikli su stcs gcne uygun) olacaktr. Prizlerin kullanma amac ve gleri belirtilecek, kullanma amac belli olmayan priz gleri bir fazl priz iin en az 300 watt, fazl priz iin en az 600 watt kabul edilecektir. Priz linyelerine en ok yedi priz balanabilecek, ancak priz gleri toplam 2000 VA.y gemeyecektir.

2.8.4. Aydnlatma Linyelerinin izimiDatm tablosundan, son aydnlatma armatrnn baland buvata kadar ekilen hatta aydnlatma linyesi ad verilir. Aydnlatma linyelerinde enaz 2,5 mm2 lik bakr iletken ve aydnlatma sortilerinde de enaz 1,5 mm2 lik bakr iletken kullanlr. Priz linyelerinde olduu gibi her izilen aydnlatma linyesine bir numara verilir.

ekil 2.12: Aydnlatma linyelerinin yerletirilmesi

2.8.5. Priz ve Aydnlatma Sortilerinin izimiSon datm buvatndan prize veya aydnlatma armatrne, alcya kadar ekilen hatta sorti ad verilir. Priz sortilerinde en az 2,5 mm2 lik bakr iletken, aydnlatma sortilerinde de en az 1,5 mm2 lik bakr iletken kullanlr.

2.8.6. Zayf Akm Hatlarnn izimiTelefon tesisat projeleri, Trk Telekom A.. Bina i Telefon Tesisat Teknik artnamesine uygun olarak hazrlanacaktr. Bu projelerde aadaki noktalara dikkat edilecektir; 39. Bina giriine, binadaki toplam telefon sortisine yetecek kapasitede ve % 20 yedek hat balantsna uygun Bina Telefon Datm Kutusu (BTDK) konulacaktr. BTDK ile d telefon balants iin bina kna kadar iinde klavuz tel olan bo boru braklacaktr.

Konutlarda en az iki, iyerlerinde en az adet telefon sortisi olacaktr. Kat Telefon Datm Kutusu (KTDK) ile BTDK arasna ekilecek kablo, kattaki toplam telefon sortisi saysnn % 20 fazlas kapasitede olacaktr. KTDK, o kattaki toplam telefon sortisi saysndan % 20 fazla telefon sortisi balantsna uygun olacaktr. Dier zayf akm projeleri yaplrken, ilgili ulusal (varsa) ve uluslararas standartlara uyulacaktr.

2.8.7. Projedeki Gerekli Yazlarn YazlmasProjede yazlacak tm yazlarn ya bilgisayar programlaryla ya da ablonla yazlmas gerektiini bu modl ierisinde vurguladk. Projede her kullanlan izim, resim, sembol vb. nesnelerin mutlaka aklamas olmaldr. tesisleri ve uygulama ynetmeliklerini bir kez daha okumalsnz.

2.9. Elektrik Tesisleri YnetmeliiYap ii TV / R Tesisat projeleri, EMO Ortak Anten TV / R ve Kablo TV / R Tesisat Ynetmelii ne uygun olarak hazrlanacaktr. Bu projelerde aadaki noktalara dikkat edilecektir; a) Tesisat bamsz abonelendirmeye uygun olarak, her konuta bamsz hat dnlerek projelendirilecektir. Her konutta en az bir TV / R prizi olacaktr. Konut iinde birden fazla TV / R prizi olmas durumunda, konut iinde datc (tapoff) kullanlacaktr. Bina giriinde TT nin balant yapmas iin, Bina Kablo TV Balant Kutusu konulacaktr. Bu kutu ile d Kablo TV balants iin, bina kna kadar iinde klavuz tel olan bo boru braklacaktr. Bu kutu, binadaki toplam abonelere yetecek sayda ka ve % 20 yedek kapasiteye sahip olacaktr. b) ok aboneli ve ok katl binalarda, bina ana giriindeki datm kutusu dnda katlarda da ayn zellikte ara datm kutular kullanlacaktr. 2.10. Bayndrlk Bakanl Elektrik Tesisat Genel Teknik artnamesi Bu artnameyi izim ortamnza getirerek aydnlatma projeleri ile ilgili ksmlar bir dosya halinde klasrnze koyunuz, gerekli hallerde yararlanacaksnz.

2.11. Fen Adamlar YnetmeliiResmi makamlarca elektrikle ilgili fen adamlar 3 gruba ayrlmlardr. Her grubun yetki ve sorumluluklar vardr. En az lise ve dengi mesleki ve teknik renim grenler ve ustalk belgesine sahip olanlar 3. grup fen adam stats alrlar. Buna dayanarak kurulu gc 16 kWa kadar olan plan ve projelere imza atabileceksiniz. Bu modl boyunca kendi yetki ve sorumluluklarn reneceksiniz.

2.11.1. Fen Adamlarnn GruplandrlmasElektrik ile ilgili fen adamlar, grdkleri mesleki ve teknik renim seviyelerine gre aadaki gruplara ayrlrlar: 1. Grup En az 3 veya 4 yl yksek teknik renim grenler. 2. Grup En az 2 yllk yksek teknik renim grenler ile ortaokuldan sonra en az 4 veya 5 yl mesleki ve teknik renim grenler. 3. Grup

En az lise dengi mesleki ve teknik renim grenler, lise mezunu olup bir renim yl sreyle Bakanlklarn am olduu kurslar baar ile tamamlam olanlar ile 3308 sayl raklk ve Mesleki Eitimi Kanunu nun ngrd eitim sonucu ustalk belgesi alanlar. Kendileri tarafndan yaplan tesislerin bakm, muayene, balant ve kabul iin gerekli ilerin tamamlanmas, ilerinde yetkilidirler. tesisat plan, proje GRUP hazrlanmas ve imza ileri 1.Grup: 2.Grup: 3.Grup 50 KW 30 KW 16 KW

Elektrik i tesisi letme ve uygulama ileri bakm ileri 150 KW 400 V 125 KW 400 V 75 KW 400 V

Muayene ve kabul ileri

1500 KW 35KV Tesislerin bakm, muayene, balant 1000 KW 35 ve kabul iin KV gerekli iler. 500 KW 400V

KOLON EMASI3.1. Kolon emas

3.1.1. TanmAydnlatma projelerinde bina balant kutusu ile dairelerdeki ikincil tablolara ( sigorta kutusu) kadar olan tm devre elemanlarn izildii emadr. Bu emada saya, sigorta, kaak akm rlesi, koruma rlesi, pako alter gibi devre elemanlarnn akmlar belirtilir. Ana kolon, kolon hatt kesitleri, gerilim dm hesaplarndan sonra ema zerine yazlr. Ayrca topraklama hatt ve levhasnn zellikleri de bu emada gsterilir.

3.1.2. Kolon emas izimiKolon emas, mimari kat saysna uygun olarak izilir, tablolarn isimleri, gleri, sigorta ve alter anma deerleri, ana tablodan itibaren kolon hatt uzunluu, kesiti ve cinsi ile ana tabloda hangi faza bal olduu ve saya anma akmlar belirtilir. 3.1.2.1. Kuvvetli Akm Kolon emas

3.1.2.2. Tek Hat emas

ekil 3.2: rnek bir tek hat emas 3.1.2.3. Merdiven Otomatii Kolon emas

3.1.2.4. Telefon Kolon emasTelefon kolon hatt izimi yaplrken yerel TELEKOM Standartlarna uyulmaldr. ekil 3.4: rnek telefon kolon hattemas

3.1.2.5. Televizyon Kolon emas

3.2. Tablo Ykleme ve Faz Datm Cetvelini HazrlamakTablo ykleme ve faz datm cetveli izilen aydnlatma projesinin bir zetidir. Tablolarn ykleme cetvelleri, yklerin zelliklerini, sorti cins ve saylarn, linye glerini, sigorta cins ve kesme kapasitelerini ve gerekli dier bilgileri kapsar. Ykleme cetvelinde; hangi tabloya ka linye balanmtr? Hangi numaral linye k linyesidir? Hangi numaral linye priz linyesidir? Hangi linyede ka adet sorti bulunur? Hangi linyede ka watt g datlmtr gibi sorularn cevabn bulabilirsiniz. Elektrik datm sistemlerinde fazlar aras yk dengeli datlmaz ise datm hatlarnda ve trafolarda sorunlar yaanr. Bu nedenle TEDA fazlar aras yk dengeli datmanz istemektedir. Bu durum yerel trafolarmzn yklenmesini ve yk dalmn ok ilgilendirmektedir. Ykleme cetvelinde bu faz dalmn gstermek zorundasnz Doru faz datm; mahallemizde, yremizde ve ehrimizdeki besleme trafolarnn salkl almasn salayacaktr. Yani, fazlara eit ya da yaklak oranlarda g datm yapmalsnz.

G hesaplamas yaparken kullanma amac belli olmayan priz gleri bir fazl priz iin en az 300 watt, fazl priz iin en az 600 watt kabul edilecektir. Priz linyelerine en ok yedi priz balanabilecek, ancak priz gleri toplam 2000 VA.y gemeyecektir. Elektrik aydnlatma projeleri yaplrken, sistemin toplam gcnn belirlenmesi gerekir ve bu gce Kurulu G denir. Fakat sisteme bal olan btn tketiciler ayn anda almazlar. Ayn anda almas muhtemel olan tketicilerin sistemden ekecei gce ise Talep Gc denir. Talep edilen gcn kurulu gce oran ise e zamanllk (talep) faktrn verir. Yani e zamanllk faktr gcn yzde kann ayn anda sistemden ekilebileceini gsterir. E zamanllk (Talep) faktr = Talep Gc / Kurulu G Elektrik aydnlatma projeleri e zamanllk faktr gz nne alnarak yaplr. Hesaplar yaplrken, e zamanllk faktr yardmyla bulunan talep gc dikkate alnr. Bylece kullanlmayan enerji iin masraf yaplmam ve gereksiz byklkte malzeme kullanlmam olur. Eer kurulu g dikkate alnsayd, kullanacamz iletkenlerin aplar ve malzemelerin kapasiteleri artacak, benzer ekilde transformatrn boyutu byyecek, dolaysyla maliyeti artacaktr. SORT SGORTA FAZ GLER S AIKLAMALAR TABLO T RST GC

TABL LNYE CNS O ADI NO IIK PRZ AMP. R 1 2 3 KT1A 4 5 6 7 Tablo 3.1: rnek tablo ykleme cetveli 4 1 10 16 AOS AOS

120 2500

Salon,hol ayd. amar mak.

Tablo 3.1de ii tam olarak doldurulmam bir ykleme cetveli verilmitir. 7 linyeli bu KT1A tablosunda nelerin yazlaca aka bellidir. Hangi linyede ka priz, ka k sortisi, bu k ve priz linyelerine kullanlacak sigorta zellikleri, hangi faza balanaca ve linye ile beslenen alc zellikleri belirtilmelidir. rnek tablomuzda 4 ve 5. linyeleri okuyalm. 4 numaral linyede 4 adet k sortisi bulunuyor ve 10 amperlik anahtarl otomatik sigorta kullanlm, bu sortiler salon ve hol aydnlatmasn salamakta ve S fazndan besleniyor. 5 numaral linyemizde de 1 adet priz linyesi, 16 amperlik anahtarl otomatik sigorta ile korunmu ve amar makinesi iin kullanlyor veS fazndan besleniyor diyebiliriz. Faz gleri toplanarak tablo gc hanesine yazlacaktr.

3.3. Gerilim Dm ve Akm Kontrol

3.3.1. Gerilim Dm Yaplacak Hat SeimiYaplan projelerde ana kolon, kolon ve linye hatlarnda kullanlan iletken kesitlerinin uygun olup olmad gerilim dm kontrol ile belirlenir. Bu amala tm aydnlatma projelerinde en uzun ve en gl linyeler iin iletken kesitin uygunluu belirlenir.

amar makinesi ve buzdolab gibi cihazlar i tesisat ynetmeliine gre ayr linye ile besleneceinden, genellikle gerilim dm hesaplamalarnda bu linyeler dikkate alnr. Blm 3.3.2 de en uzun ve en gl bir hat tasarlanarak, hesaplamalara rnekleme oluturulmu idi. Gerilim dm ve akm kontrol bu ekil zerindeki rnek alnan verilerden yaplacaktr. Madde 32. Projelerde, ana besleme, kolon, en uzun ve en ykl linye hatt iin gerilim dm hesab yaplacaktr. letken kesitleri, ayrca akma gre kontrol edilecektir. Ana besleme hatt ve kolon hatlar iin, talep faktrleri dikkate alnacak ve gerilim dm talep faktrne gre hesaplanacaktr.

3.3.2. Gerilim Dmnde Kullanlan Formller

200.L.P %e + %e + %e + ..+ %e = 123 n 2 k.S.U Gerilim dm iin genel forml 100.L.P Ana kolon 380 V ile beslendii iin; %e1 = k.S.U 2 200.L.P Kolon ve Linyeler 220 V ile beslendii iin de formlmz %e1 + %e2 = eklinde yazlr. k.S.U 2 %e1 = 100*15*10072 / (56*6*3802) = 0.3 < 3 olduundan kullanlan kesit uygundur. %e2 + %e3 = 200*6*5436 / (56*6*2202) + 200*2500*8 / (56*2.5*2202) = 0.4+0.6=1 1< 1.5 olduundan kullanlan kesit uygundur.

3.3.3. Gerilim Dm SnrlarGerilim dm snr kullandmz kablo kesiti ve linyenin uzunluu ile ilgilidir. Besleme ve aydnlatma devrelerinde 220 volt iin izin verilen % gerilim dm, alma geriliminin % 1,5 i dir. 380 volt belseme

yapmsak, izin verilen % gerilim dm, alma geriliminin % 3 dr. Hesap deerlerimiz sonucunda bu deer aralnn stnde bir deer bulunduysa kablo kesiti artrlmaldr.

3.3.4. Kablolarn Tayaca Akm Kapasite TablolarKablolarn akm tama kapasiteleri, kablolarn imalat ekli ve kullanlacaklar ortama gre gruba ayrlmlardr. Yapacamz akm kontrollerinde kullandmz iletken kesitlerini bu tabloya gre seeceiz. Kesit 1.Grup 2.Grup 3.Grup S= A A A mm2 0,75 1 1,5 2,5 4 6 10 16 25 35 50 70 95 120 150 185 240 300 400 500 12 16 21 27 35 48 65 88 110 140 175 210 250 13 16 20 27 36 47 65 87 115 143 178 220 265 310 355 405 480 555 16 20 25 34 45 57 78 104 137 168 210 260 310 365 415 475 560 645 770 880

1.GRUP: Boru iinde ekilmi bir yada birden fazla damarl iletken. 2. GRUP: Termoplastik klfl, borulu, plastik yaltkanl yass ve hareket ettirilebilen gibi ok damarl iletkenler. 3.GRUP: Havada ak olarak kullanlan, balama tesisleri ve datm tablolarnda kullanlan bir damarl iletkenler. Tablo 3.2: Yaltlm bakr iletkenlerin 25 oC ye kadar ortam scaklklarnda srekli tayabilecekleri yk akmlar.

3.3.5. Akm Kontrol HesabAkm kontrol hesab ana kolon ve kolon hatlarnda kullanlan kablolarn akm tama kapasitelerinin test edilmesidir. Bir anlamda kullanlan iletken kesitinin uygunluunun onaylanmasdr. Hesaplama; besleme geriliminin 2 Faz ve ya 3 faz olmasna gre yaplr. Faz adedine gre formller ;

PP 3 Faz iin, I = 3.U.Cosj U 2 Faz iin ise yazlr. I =

ekil 3.8: Gerilim dm ve akm kontrol iin kullanlacak rnek tek hat emas ekil 3.8 deki verileri kullanrsak; AT Akm kontrol (3 faz ): 10072 / (1.73*380*0.8) = 19A KT1A Akm kontrol (2 faz): 5436 / 220 = 24.7A

3.3.6. Seilen Kablonun Uygunluunun KontrolYaplan hesaplamalar sonucu kablolarn akm tama kapasitelerine Tablo 3.2den baklarak, seilen kablonun uygun olup olmad tespit edilir. Uygun deilse kesit artrmna gidilerek mutlaka uygun duruma getirilir. Aydnlatma projemize de yaptmz hesaplamalarla birlikte kullanlan iletken kesiti uygundur ibaresi yazlmaldr. 19A < 47A uygundur.

24.7A < 47A uygundur.4*6 mm2 NYM kablonun en fazla ekebilecei akm kapasitesi Tablo : 3.2 den 47A olduundan kullanlan iletken kesiti uygundur.

3.4. Maliyet Hesab (Keif zeti Yapma)izdiimiz aydnlatma projesinin uygulandn dnrsek, projemizde yer alan her izimin, her elemann, her iiliin bir maliyeti olacaktr. izdiiniz projeyi hangi fen adam okursa okusun ok az farkllkla maliyet hesab ayn kacaktr. Maliyet hesab bir tesiste kullanlacak malzemelerin ve bunlarn yerine montaj iin alnacak bedellerin belirlenerek, bu tesisin hangi maliyete bitirileceinin saptanmasdr. Bayndrlk ve skan Bakanl, her yla ait, o yln banda birim fiyat listesi yaynlamaktadr. Poz numaras adnda tm ilerin tanmlar kesin dille yaplmtr. rnein; veaviyen tesisatnn karlnda yaplacak i tanmlanarak malzemeli veya iilik bedeli numaralandrlarak o yla ait maliyeti belirlenmitir. Tm resmi ilerde bu birim fiyat zerinden ilem yaplmaktadr. Bu birim fiyatlarda elektrik -elektronik bilgisayar projelerinde izimini yaptnz her bir iin karl mutlaka yer almaktadr. Resmi olmayan ilerde ise; gnn piyasa koullar maliyet hesabn belirlemektedir. O gn; kablonun, iiliin, prizin, anahtarn, armatrn, sayacn vb. fiyatlarna gre maliyet hesaplanr. Bu ilemler iin bir tablo dzenlenir. Bu tablolar edininiz.

3.5. Formlar ve artnameleri HazrlamaHazrlanan tesisat projelerinin kontrol, onay ve denetimi iin gerekli kurumlara verilmesi iin baz formlar dzenlenir. Bunlar;

Proje onay iin dileke Abone olmak iin dileke e balama bildirimi i bitirme bildirimi Teknik uygulama sorumluluk belgesi Maliye bilgi formu olarak saylabilir. Bu formlar temin ederek doldurmasn reniniz.

in yapmnda uyulmas gereken kurallarn, zelliklerin yazl bildirimi artnamedir. artnameler teknik ve zel olarak iki biimde hazrlanr. Teknik artname Tesisat Ynetmelii erevesinde yazlr. rnein Buatlarda drtden fazla boru girii olmayacaktr gibi. zel artnamede ii yapan ile i veren arasnda yaplan yazl belgedir. in sresi, demelerin zaman, zel tesisat veya aydnlatma istekleri bu artnameye yazlr.

AYDINLATMA TABLOLARI4.1. Aydnlatma Tablolar

4.1.1. TanmAydnlatmada kullanlan sigorta, alter, saya, zil gibi kontrol ve kumanda cihazlarnn toz, nem ve mekanik zorlamalardan korunmas iin tasarlanan panolardr.

4.1.2. izilmi Tablolarn ncelenmesiBir izim firmasndan alacanz izilmi bir tablo resimlerini inceleyiniz.

4.1.3. Tablo iziminde Dikkat Edilecek HususlarProjelerde kullanlan tm pano ve datm kutular, zel harf ve yazlarla kodlandrlacaktr. Tablo izimlerinde detayl ller verilmeli gmme ( etanj) veya sva st olduu belirtilmelidir.

4.1.4. Kat Tablosu izimiProjelerde kullanlan tm pano ve datm kutular, zel harf ve yazlarla kodlandrlacaktr. 4.1.5. Saya Tablosu izimi

ekil 4.1: Saya tablosu rnei