limpiada verore apo Lojrat olimpike verore (nga qyteti grek: Olympia) sht nj manifestim i garave t ndryshme sportive q mbahej do katr vjet n Greqin e lasht sikurse mbahet edhe n kohn moderne. Pr shum autor t lashtsis ditt e mbajtjes s Olimpiads kan shrbyer si data referuese t shpjegimit t ngjarjeve t ndryshme. N koht moderne ky manifestim si tradit nga lashtsia mbahet me disa ndryshime dhe n t marrin pjes atlet e sportist nga t gjitha vendet e bots.Simboli Olimpik modern me pes rratht me ngjyra t ndryshme ashtu sikurse edhe flamuri olimpik u propozua nga Pjer de Kubertin n vitin 1914. Pes rratht e ndrthurur prfaqsojn pes kontinentet e jetuar nga njerzit n rruzullin toksor (kontinenti Amerikan konsiderohet si nj i vetm). Ndrthurrja e rrathve sht shenj e prgjithshmris s Lojrave olimpike ku atlett e mbar bots mblidhen sbashku.MitologjiaKto festa te rinise e t bukuris e murrn emrin e tyre nga qyteti antik i Olimpias, i vendosur n Peloponez, n bregun e lumit Alfeo dhe i dedikoheshin Zeusit t Olimpit. Sipas Pauzanit, banort e Elides tregonin se n fillim lojrat i dedikoheshin Uranit dhe djalit t tij Zeusit, i cili kishte marr pjes n gara dhe duke i fituar ato, kishte fituar edhe t drejtn pr t qen zotrues i gjithsis. M pas, t gjitha perndit tjera kishin marr pjese n gara dhe kampioni i par i shpallur n at kohe ishte Apolloni. Sipas nj legjende tjetr, t cituar po nga Pauzani ishte Herakliti ai q i emrtoi kto lojra Olimpike,duke vendosur q ato t organizoheshin nj here n pes vite, pasi q pes ishin vllezrit e tij. Sanksionimi i lojrave dhe prcaktimi i sakte i vendit se ku do t organizoheshin ato, b si rrjedhoj e marrveshjes se mbretit t Sparts 'Likurgut' me at t Pizes 'Kleostenit. Kjo marrveshje u shkrua n nj disk t bronzt (i quajtur disku i Ifitit) dhe sht gjetur 1000 vjet m von nga Pauzani n nj tempull t Olimpias.Rrjedha historikeNdr fituesit m t mdhenj t tyre n lashtsi mbahet mend emri i Koroibos. Ai ka qen edhe fituesi i tyre i par m 776 para ers s re. Me kalimin e kohs lojrat morn nj zhvillim t gjer, duke u prhapur edhe n vendet e tjera. N to filluan t merrnin pjes edhe barbart e gladiatort. Barbari i par q fitoi nj titull ishte Tiberio. N vitin 393 e.r me urdhr t perandorit romak Teodozio, dyert e stadiumeve olipmike u mbylln prgjithmon.[1]

Ato nuk do hapeshin m kurr deri n vitin 1986, ku do t riktheheshin n vendlindjen e tyre Athin dhe do quheshin Lojerat Olimpike Moderne. At vit u vendos q Lojrat t mbaheshin nj her n katr vjet. Tani pas 112 vjetsh sht Pekini q do t pres Lojrat Olimpike t 2008-s.Athin 1896M 1896 m n fund pas shum kohsh Lojrat Olimpike ngrejn siparin n Athin. M 6 Prill 1896, Lojrat rifilluan pas 1496 vjetsh. Gjat ktyre Lojrave morn pjes 300 atlet (197 ishin grek). Shetet pjesmarrse ishin 13 dhe ato vinin nga tre kontinente. U konkurua n: atletik, iklizm, skerm, mundje e lir, not, peshngritje, tenis dhe qitje. Kampioni i par i Lojrve Olimpike ishte studenti amerikan Xhejms Konolli n trehapsh me 13.71 metra.Paris 1900Nderi pr t pritur Lojrat e dyta Olimpike i takoi kryeqyetit francez Paris. Lojrat Olimpike t ktij viti mbahen mend si ato m t gjata. Ato filluan m 20 maj dhe prfunduan m 28 tetor. Atlett q morn pjes gjat ktyre Lojrave ishin 1200 dhe mbizotronin francezt. Sundimi i atletve amerikan n kto Lojra qe i padiskutueshm.Sent Luis 1904Sent Luis ishte qyteti i par jovevropian q organizoi Lojrat Olimpike. Ato filluan m 1 korrik dhe prfunduar n 23 nntor. Numri i pjesmarrsve 600 atlet dhe shtetet pjesmarsse 11. Triumfuesi i ktyre Lojrave ishte Arki Han, i cili fitoi tri gara (60 100 200 metrsh).Fituesi i maratons amerikane Fred Lorc u skualifikua pasi kishte br nj pjes t mir t t garn me makin.Londr 1908M 1908 Lojrat rikthehen srish n kontinentin e vjetr. Morn pjes 22 shtet dhe 2000 atlet. Hapja e tyre zyrtare u b n prani t familjes mbretrore britanike. Amerikant t udhhequr nga vrapuesi i garave t mesme Mel Shepard dominuan prsri n garat e Atletiks. N kto Lojra pr her t par u prfshi edhe sporti i futbollit.Stokholm 1912Lojrat Olimpike t Stokholmit u hapn m 5 korrik dhe u mbylln, m 22 korrik. Vendet pjesmarrse ishin 28 dhe atlett q i prfaqsonin 2500. Protagonistt e ktyre Lojrave ishin: atleti amerikan Ralf Kreig (100 dhe 200 metra), finlandezi Kolehmainen, dhe indiano amerikani Torp. Nj ngjarje tjetr dramatike q do t mbebet prgjithmon n historin e Lojrave Olimpike sht ajo e portugezit Francisko Lazaro 21 vje: si pasoj e t nxehtit t madh atij i ra t fikt dhe vdiq pas pak minutash.Anvers 1920Vendet pjesmarrse n lojrat e Anverss ishin 29 dhe prfaqsoheshin me 2051 atlet. Ato u zhvilluan nga 21 prill deri m 12 shtator. Triumfuesit e ktij viti ishin srish Shtetet e Bashkuara me 41 medalje ari. Kohanomokou ishte m i shpejti n garat e notit. N tenis pr femra francezja Lenglen fitoi turneun e tenisit.Paris 1924Pr her t par n historin e Lojrave Olimpike, 3075 atlet e 44 vendeve pjesmarrse patn fshatin e tyre olimpik dhe nj stadium lojrash 60 mij vendsh. Gjithashtu pr her t par n Paris u ndrtua edhe nj pishin olimpike. Me 99 medalje t fituara prej t cilave 45 ari, Shtetet e Bashkura t Ameriks u bn padron absolut t Lojrave Olimpike.Amsterdam 1928(23 korrik- 12 gusht) Pr her t par gjat ktyre Lojrave, Flaka Olimpike mbeti e ndezur n stadium nat e dit. Atlett pjesmarrs ishin 3000 dhe prfaqsonin gjithsej 46 vende. Shklqeu n garat e notit Vajzmuller dhe Nurmi. N atletik, kanadezi Uiliams fitoi garat e 100 dhe 200 metrave. N maraton triumfi i takoi franko algjerianit El Uafi.Los Anxheles 1932(30 korrik- 14 gusht) N los Anxhelos, Lojrat pr her t par gjat historis s tyre do t zhvilloheshin n nj stadium me 105 mij vende, do t vendosej kronometri, fotofinishi dhe podiumime tri shkall. Triumfatort ishin amerikant (143 medalje, 41 ari), ku pr t\'u prmenduar jan 2 medlajet e arta t Didrikson n hedhje shtize dhe n 80 m gar me pengesa. Pr her t par n Lojrat Olimpike mori pjes dhe skuadra kineze.Berlin 1936(1 gusht- 16 gusht) Vendet pjmarrse 49 dhe do t prfaqsoheshin nga 4000 atlet n 24 sporte. Olimpiada e Berlinit sht e njohur pr sukseset e amerikanit me ngjyr Ouens (4 medalje ari n kt Olimpiad) dhe propagandn naziste t Hitlerit. N gara ai arrin t mund gjermanin Long, duke detyruar Hitlerin t largohet nga stdiumi. Gjermania ishte triumfuesja e ktyre lojrave me 89 medalje (33 ari). N vendin e dyt amerikant me 56 medalje (24 ari).Londr 1948(29 Korik 14 gusht) - Lojrat rinisin srish pas 12 vjet ndrprerje pr shkak t Lufts s Dyt Botrore. Prjashtohen nga pjesmarrja Gjermania dhe Japonia. Olimpiada e Londrs mund t quhet ndryshe dhe Olimpiada e grave. Holandezja Koen, nn e dy fmijve 4 medalje ari n atletik, francezja Mishelin Ostermajer fiton dy medalje n hedhjen e diskut dhe n ngritje peshash, gjimnastja Maksi Provaznikova sht atletja e par olimpike lindore q garon pr nj vend perndimor.