Upload
dangthien
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
BuitenlandBerichten
Voor de Nederlandse agribusiness | jaargang 34, nummer 9, september 2008
• Amerika:Voedselveiligheidhoogopagenda• Tsjechië:ontwikkelingenindefoodservicemarkt• Japan:biobasedeconomyalsnieuweimpulsagrosector
Foto van de maand
Foto
: Tje
erd
de
Vri
es
De oogst van suikerriet in Brazilië.
Suikerriet kan na verwerking
worden ingezet als biobrandstof.
Een foto zegt soms meer
dan duizend woorden.
En dan vooral foto’s die
vooruitstrevende staaltjes
agri-techniek laten zien. Stuur
uw beste foto op en omschrijf
kort waarom deze de titel
‘foto van de maand’ verdient.
E-mail: [email protected]
Deze maand in
Berichten Buitenland
5 De rondgang...
5 Column
11 Kort Graag…
12 Korte berichten uit het buitenland
16 Nieuws
17 Exportise
19 Externe marktrapporten op internet
20 LNV-afdelingen in het buitenland
Omslagfoto
Tomatencrisis in Amerika. Lees alles over
voedselveiligheid in de VS op pagina 2.
Foto: BB/SB/Keystone USA/Rex Features Ltd.
Het primaire doel van de directie I&H is het
bevorderen van duurzame en vitale agroketens,
alsmede het bijdragen aan een duurzame
internationale concurrentiepositie van het
Nederlandse agrobedrijfsleven. Dit zijn tevens
de vier kernbegrippen van het werkterrein van
de directie I&H. Onder duurzame wordt verstaan:
maatschappelijk verantwoord conform de drie
P-gedachte (Profit, People en Planet). Vitale
houdt in dat wordt gestreefd naar versterking
van de internationale concurrentiekracht. Uit
agro blijkt dat de focus ligt op de landbouw- en
voedingssector. Ketens verwijst naar een perspectief
dat de gehele agrofood-kolom omvat, te weten van
primaire sector tot aan de consument.
2 AmerikaanseFoodandDrug
Administrationondervuur
6 DeTsjechischemarktteltruim
10miljoenconsumenten.
De foodservice
market in Tsjechië
8 Panaceevoorlagezelfvoorzieningsgraad
entanendelandbouwsector?
Biobased Economy
in Japan
Voedselveiligheid
in de Verenigde
Staten
Berichten Buitenland is bestemd voor het Nederlandse agrarische bedrijfsleven en is een uitgave van de directie Industrie en Handel van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het doel is informatieverstrekking over relevante ontwikkelingen op agrarisch handelsgebied, buitenlandse markten, handelsbemiddeling enzovoort. De LNV-afdelingen in het buitenland dragen in sterke mate bij aan de berichtgeving in dit blad.
Er wordt gedrukt op een chloorarme papiersoort, in een inktbesparend FM-raster. Er wordt verzonden in recyclebare sealbags.
UitgeverMinisterie van Landbouw, Natuur en VoedselkwaliteitDirectie Industrie en Handelwww.minlnv.nl/agribusiness
RedactieadresRedactie Berichten BuitenlandT.a.v. Sabine HoffPostbus 204012500 EK Den HaagTel. +31 (0)70 378 52 59E-mail: [email protected]
Informatie en abonnementenVoor informatie over artikelen of een (gratis) abonnement kunt u contact opnemen met Jacques VerbeekTel. +31 (0)70 378 40 64Fax +31 (0)70 378 61 23E-mail: [email protected]
RealisatieJB&A exxion communicatie
Aan dit nummer werkten mee:Carla Boonstra, Caroline Feitel, Martijn Homan, Hans van der Lee, Jacqueline Rogers en Frits Thissen.
DrukDen Haag Offset
ISSN 0920 – 0975
De informatie, meningen en opinies in dit blad worden naar voren gebracht buiten verantwoordelijkheid van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Het overnemen of vermenigvuldigen van artikelen uit dit blad is alleen toegestaan onder vermelding als volgt: Berichten Buitenland, [maand/jaar], [pagina’s].
Colofon
AmerikaanseFoodandDrugAdministrationondervuur
Voedselveiligheid in de Verenigde Staten
Volgensdelaatsteschattingenheeftdeze
laatsteuitbraakdeindustriealmeerdan
100miljoendollargekost.Debetrokken
belangenorganisatieszijnontevredenomdat
hetnietdeeerstekeerisdateengroot
schaligeuitbraakvanvoedselbesmetting
plaatsvindtendeFDAaleerderbeterschap
hadbeloofd.Deindrukbestaatdathet
agentschapteweinigvorderingenmaakt.
Incidenten
In2006en2007zijndeVerenigdeStaten
opgeschriktdooreengrootaantalvoed
selincidentenveroorzaaktdoorbesmette
voedingsmiddelen.Metnameeenvoorval
inseptember2006vanversevoorverpakte
gewassenengesnedenspinazieuit
Californië,besmetmetE.coli,werddestijds
indepersbreeduitgemeten.Devoedsel
vergiftigingveroorzaaktedriesterfgevallen.
Eentweedevoorval,datzichinmaart2007
voordeed,hadbetrekkingopgeïmporteerde
veevoederingrediëntenuitChina.Dezeingre
diënten,besmetmethetchemischemiddel
melamine,werdenindeVSverwerkttot
huisdiervoeding.Meerdan20.000huisdieren
werdenziekeneenongekendaantalhonden
enkattenisgestorven.Ookgrootschalige
terughaalactiesvanrundergehaktbesmet
metE.coli,heeftveelnationaleeninternatio
nalepubliciteitgekregen.
Actieplan
Hetgevolgvandezereeksschandalen:
afbrokkelingvanhetrotsvastevertrouwen
vandeAmerikaanseconsumentinde
capaciteitenvandefederaleagentschappen
voorwaarborgingvanvoedselveiligheid.Het
feitdatdeDemocratischepartijop1januari
2007demeerderheidinhetHuisvanAfge
vaardigdenendeSenaatheeftheroverd,
heeftookeennietteverwaarlozenrol
gespeeldindezehernieuwdepubliekefocus
opvoedselveiligheid.Vanafhetbeginstond
hetAmerikaansevoedselveiligheidsbeleid
hoogopdeagendavandeDemocraten.
Directgevolgdaarvanwaseenwareslag
regenaanwetsvoorstelleninbeidehuizen
vanhetCongresomhetvoedselveiligheids
beleidzowelinhoudelijkalsorganisatorisch
opeenandereleestteschoeien.Omde
DemocratenindeaanloopnaarPresidentiële
enCongresverkiezingenopditonderwerp
dewinduitdezeilentenemennamde
BushAdministratievrijwelonmiddellijkhet
initiatiefomeeneigenactieplanteontwik
kelen.Daarmeewerdbeoogdvergaandeen
lastigteimplementerenwetvoorstellenvoor
hervormingvanhetvoedselveiligheidsbeleid
doorhetCongresteneutraliseren.
Gevaarlijke veldsla
Nietonbelangrijkisdatbinnenoverheids
instantiesnaastverantwoordelijkvoor
voedselveiligheidzelf,ookhetbesefbegint
tegroeiendathetbestaandevoedselvei
ligheidsbeleidnietmeervoldoetaande
huidigewerkelijkheidmetbetrekkingtothet
voedingsmiddelenaanbod.Jarenlangwerd
metveelovertuiginggeroepen:‘Americans
havethesafestfoodsupplyintheworld!’.
Maarmetmeerdanveertiguitbrakeninde
afgelopentienjaaralsgevolgvanalleen
albesmetteveldslaentomaten(vlees
productennieteensmeegerekend)wordt
hetlastigomteblijvenontkennendater
geenenkelprobleembestaat.Totdusver
washetvoedselveiligheidsbeleidmetname
gerichtopinspectiesvanfaciliteitenvan
slachterijenenvleesverwerkingsbedrijvenen
De recente salmonellauitbraak in de VS heeft ervoor gezorgd dat
het geduld van zowel consument als bedrijfsleven met de Food and
Drug Administration (FDA) begint op te raken. De (waarschijnlijk)
besmette tomaten maakten -verspreid over 35 staten- ruim 800
personen ziek. De VS heeft volgens cijfers allang niet meer ‘the
safest food supply on earth’. Op het gebied van voedselveiligheid
begint de mogendheid scheurtjes te vertonen.
Biologisch geproduceerd, maar zijn ze ook veilig?Fo
to’s
: met
da
nk
aa
n L
NV
-afd
elin
g W
ash
ing
ton
.
pagina 2
AmerikaanseFoodandDrugAdministrationondervuur
Voedselveiligheid in de Verenigde Staten
deontwikkelingvanmoderneHACCPsyste
menombesmettingenindezesectorterug
tedringen.Ookconsumentencampagnes
enetiketteringwarengerichtopdeveilige
bereidingindekeukenvanvleesenvlees
producten.HoewelListeria,E.colien
salmonellabesmettingeninvleesproducten
nogsteedsvoorkomen,wordensinds2000
steedsmeeruitbrakenherleidnaardecon
sumptievanversegroentenenfruit,waar
ondervoorgewassenenvoorgesnedenveld
slaenspinazie.Omdatdezeverseproducten
geenverderebereidingondergaandoorde
consument,langerhoudbaarzijnennatio
naalwordenverkocht,kanéénbesmette
partijeengrote,nationaleuitbraakveroor
zaken.Vanuitdeoverheidzijnookandere
oorzakengeïdentificeerddiehethogeaantal
besmettingenkunnenverklaren,zoalsmeer
consumentendievatbaarderzijnvoorziekte
kiemen,waarondersenioren,zuigelingen
enjongekinderen,zwangerevrouwenen
mensenmeteenzwakimmuunsysteem.
Maarookeentoenameindeconsumptie
vankantenklaregerechten,eenstijging
vandeinvoervanverseproductenuitverre
landenéneentoenameinhetaantalgeïden
tificeerdeziekteverwerkendebacteriënin
voedingsmiddelen.
Geen controle
Deinspectiebevoegdhedenvoorvoedings
middelenindeVerenigdeStatenzijn
verdeeldoververschillendefederaleagent
schappen.Vleesenvleesproductenvan
gefoktedierenzoalspluimvee,rundveeen
varkensvallenonderdeverantwoordelijk
heidvandevleesinspectiedienst(FSIS)van
hetAmerikaanseministerievanLandbouw
(USDA).FaciliteitendieonderFSISverant
woordelijkheidvallenwordendagelijks
gecontroleerddooreenaparteinspectie
dienst.Ookvindtjaarlijkseenkeuringplaats
vanallebuitenlandsefaciliteitendiegoedge
keurdzijnvoorexportvanvleesnaardeVS.
DeFDAisverantwoordelijkvoordecontrole
opvrijwelalleanderevoedingsmiddelen
eningrediënten.Terwijldeorganisatiever
antwoordelijkisvoormeerdan80%van
hettotalevoedingsmiddelenaanbod,ont
vangthetagentschapslechts20%vanhet
budgetvoorinspecties.Voedingsmiddelen
fabrikanten,dieproductenproducerendie
onderdebevoegdheidvandeFDAvallen,
wordengemiddeldeenspertienjaardoor
eenFDAinspecteurbezocht,terwijlbuiten
landsefabrikantenvrijwelnooitgecontro
leerdworden.Tijdenshoorzittingenoverhet
groteaantaluitbrakenisnaarvorengekomen
datdeFDA‘slechts’1%vanallegeïmpor
teerdevoedingsmiddeleneningrediënten
controleert.Hetagentschapheeftverder
geenbevoegdhedenopboerderijniveauen
kaneenfabrikantnietverplichtenomeen
besmetproductvandemarkttehalen.
DeFDAerkentdathetmetdehuidige
bevoegdhedenenhetbestaandebudgetniet
instaatisomdeveiligheidvanhetvoedings
middelenaanbodindeVStegaranderen.In
november2007kwamhetagentschapdan
ookmethetFoodProtectionPlanwaarineen
strategiewordtbeschreventerverbetering
vandevoedselveiligheid.Erisnietalleen
aandachtvoorvoorkomingvanonbedoelde
besmettingen,maartevensvooruitbraken
dieopzettelijk(alseenterroristischeaanslag)
gecreëerdzijn.Hetplanheeftbetrekking
opzowelindeVSgeproduceerdevoedings
middelenalsgeïmporteerdvoedselenricht
zichopdrie‘coreelements’:preventie,inter
ventieenresponse.
Implementatie
Doelisomditplandekomendevijfjaar
stapsgewijsteimplementeren.Hoewelhet
voorsteleindvorigjaarwerdgepubliceerd,is
aandachtvandeFDAtotnutoevoornamelijk
uitgegaannaarimportuitChina.Ditvoor
jaarheeftdeFDAafsprakengemaaktmet
Chineseautoriteitenovernieuweinvoerei
senvooreenaantalChinesevoedingsmidde
lenenvoedingsingrediëntenwaarvandoor
deFDAisvastgestelddateenhoogrisico
‘ In 2006 en 2007 zijn de Verenigde Staten opgeschrikt door een groot aantal voedselincidenten’
Trostomaten vallen gelukkig buiten de recall.
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 3
geldt.Hetbetreftaquacultuurproducten
(meerval,basa,garnalen,serpeling,paling
entilapia)entarwegluten,maïsglutenen
rijstproteïneingrediënten.
Helaasdatdegrootschaligeuitbraakvan
SalmonellaSaintpaulintomatenbevestigt
datdeFDAdeafgelopenzesmaandente
weinigvooruitgangheeftgeboektmethet
FoodProtectionPlan.Deveronderstelling
datdeFDAweinigdoortastendopereert,
vergrootdekansdatervanuithetCongres
momentumontstaatom,zonderinbrengvan
deFDA,vergaandewijzigingeninhetvoed
selveiligheidsbeleidopteleggen.DeFDA
heeftindatgevalgeenanderekeuzedanom
denieuwewetgevingteimplementeren.Het
Congresheeftindetussentijdnamelijkniet
stilgezeten.
Wetsvoorstellen
Metvoedselveiligheidalsprioriteitvoor
Democratischewetgeversgaatergeen
maandvoorbijoferwordtaangekondigd
dateennieuwvoorstelophetgebiedvan
voedselveiligheidwordtvoorbereid.Een
aantalprominentewetgevershebben
voorstellenbekendgemaaktdievergaande
gevolgenkunnenhebbenvoordeexportvan
voedingsmiddelenenvoedingsingrediënten
naardeVS.Dezevoorstellen,indienaange
nomenkunneneenaanzienlijkeadministra
tieveenfinanciëlelastenverzwaringbete
kenenvoorAmerikaanseimporteursenhet
(Nederlandse)exporterendebedrijfsleven,
maarookvoordeAmerikaanseoverheidsin
stanties,waaronderdeFDA.
’Lame Duck’
Innovembervanditjaarvindendepresi
dentsverkiezingenplaats.Hetlaatstejaar
vaneenpresidentstermijnstaatbekendals
eenperiodewaarindePresident(dezoge
naamde‘LameDuck’)enzijnkabinetweinig
invloedkunnenuitoefenenopdepolitieke
besluitvormingendebeleidsagenda.Maar
ookinhetCongresbestaateroverhet
algemeenweiniginitiatiefomvergaande
beleidswijzigingendoortevoerenvlakvoor
dateennieuwepresidentgekozenzalwor
den.Tochlijktheteropdattenaanzienvan
voedselveiligheidshervormingengeenvan
deverschillendevoorstellengeïntroduceerd
inhetCongreshetmomentumontwikkelt
omnogvóórdePresidentsverkiezingendoor
hetCongresgoedgekeurdteworden.Moge
lijkgeeftditdeFDAdenodigdespeelruimte
omvorderingentemakenbijdeimplemen
tatievanhetFoodProtectionPlan.
Obama en McCain
DeDemocratischepresidentskandidaat
BarackObamaheeftheefttotdusverweinig
gezegdoverzijnideeënophetgebiedvan
voedselveiligheid.Ineenemailwisseling
meteenjournalistvaneenlokalekrantsprak
hijzichzeeralgemeenuit.
JohnMcCaindoethetnietveelbeter.Inde
nationalepersheefthijzichnietoverdit
onderwerpuitgesproken.Eneenzoekop
drachtopzijnwebsiteleverdenietsop.
Gezienhetgrotealgemenebelangishet
opvallenddatbinnendestrijdomdepresi
dentsverkiezingenvoedselveiligheidvoorals
nognauwelijkseenrolspeelt.Desondanks
kanmetzekerheidwordengestelddatinde
toekomstdecontroleopnationaleengeïm
porteerdelandbouwproductenenvoedings
middelenzaltoenemen,ofweldoorimple
mentatievandeplannenvandebetrokken
overheidsinstanties,ofweldoornieuwe
maatregelenopgelegdvanuithetCongres.
LNV-afdeling Washington
Kansen en bedreigingen voor de export van voedingsmiddelen naar de VSKansen
• TenaanzienvanhetFDAvoorstelkandeintroductievanhetconceptvan‘riskbased’
inspectiesinhetvoedselveiligheidsbeleidmogelijkwordengezienalseendoorbraak
inderichtingvandeontwikkelingvaneenmodernprocesgerichtsysteem,iets
waaraanhetnunogindeVSontbreekt.
• Vrijwilligecertificeringvoorbedrijven,omdaarmeeversneldtoegangtekrijgentot
deAmerikaansemarkt,kanvoorexporteurseeninteressanteoptiebieden.Mitsdit
nietbetekentdatcertificeringdefactoeenverplichtingwordt.Vooralvoorkleine
exporteurszouditindepraktijkeenexportverbodkunnenbetekenen.
• DeFDAheeftbelangstellingvoorhygiëneregelsvananderelanden.Ditbiedt
mogelijkhedenominformatieuittewisselenoptechnischniveauoverhetEuropese
hygiënepakketen‘CodesofGoodPractices’.
Bedreigingen
• Herregistratieomdetweejaarvoor(nationaleenbuitenlandse)fabrikanten,
verwerkers,verpakkersenopslagbedrijvenbijdeFDAbetekenteenadministratieve
lastenverzwaring.Alsdaarvoorooknogeenaparteheffingbetaaldmoetworden,kan
ditindepraktijkeenexportverbod(gaan)betekenen.
• Certificeringsprogramma’szullenbetaaldmoetenwordendoorhetbetrokken
bedrijfsleven.Ookditheeftextrafinanciëlelastentotgevolg.
De FDA ligt onder vuur.
Gehakt wordt met argusogen bekeken in
verband met E.coli besmettingen.
pagina 4
Eenmaandelijkserondgang
langsdeNederlandseagrivloer
De rondgang…
PietBeurskensSalesmanager van Limseeds:
“Limseedsiseenaspergeveredelingsbedrijf.Webrengen
rassenopdemarktenproducerendaarzadenvandie
wevervolgensverkopen.Datdoenwemeteenmanof
25vanuitHorstinNoordLimburg.Limseedsisdederde
grootstespeleropeenwereldwijdspeelvelddatzo’n
220.000hectareomvat.
Devoornaamsteconcurrentieondervindenwevanuit
Amerikahoeweldaartochnetietsanderswordtgewerkt.
OnderscheidendaanLimseedsisdatweinzettenopverder
gaandeveredelingstechniekenvooreenhogersegment.
Weproducerennamelijkalleenmannelijkerassen.Verede
lingstechnischisdatwellastiger,hetvergtextrastappenen
kostmeertijd.Maarhetlevertdetelerflinkwatvoordelen
op.InEuropaishetgebruikvansecmannelijkerassenvrij
gebruikelijk,maarinAziëbijvoorbeeldishetnogwelbij
zonder.Traditioneelstaanerineenaspergeveldmannelijke
envrouwelijkeplanten.Vrouwelijkeplantengevenminder
opbrengst,vallensnelleromenproducerenbestjes.
Aziëisvooronseeninteressantemarkt.ZoisChinahet
grootstproducerendelandophetgebiedvanasperges.
Hetareaalomvatzo’n80.000hectare.Limseedsisinmid
delszoverdatwedaadwerkelijkrassenhebbendieindie
weersomstandighedengoedgedijen.Webenaderende
marktdoorletterlijkdeboeroptegaan.Webezoeken
coöperatiesentelersverenigingenenweproberengoed
inkaarttekrijgenwatdetelerwil,watvoormethodeshij
gebruiktenbekijkendanhoewijmetonzerassendaarop
kunneninspelen.Metalsdoeldatdetelereenhoger
rendementhaalt.
Deaspergeiseenmysterieuzeplant.Eriszoveelwatwe
nogsteedsnietkunnenverklarenalshetgaatombepaalde
fysiologischeeigenschappen.Natuurlijkwetenweveel
maaralsjejerealiseertdateroveralterwereld,inalle
klimaattypes,aspergetelerszittendieallemaalhuneigen
teeltmethodenhebben.Endaarzitmijnuitdaging,het
allesomvattendeinzichtindeplantverkrijgen.Datzounet
zoietszijnalshetlevenbegrijpen.”
Volgende maand:
Ag-Chem Europe BV, fabriceert en exporteert wereldwijd
landbouwmachines.
Column
Kijk op de toekomstOnlangseengeweldigebijeenkomstmeegemaaktopeenplekdieooitzelf
eenkijkjeopdetoekomstgaf:de‘DrijvendeKas’opBloemenveilingFlora
Holland(Naaldwijk).De‘DrijvendeKas’staatvoorhetcreatieveeninnova
tievedenkvermogenvandetuinbouw:eenresultaatvan‘outofthebox’
denken.
Hetgingtijdensdiegeweldigebijeenkomstookoverdetoekomsten‘outof
thebox’denken:echternietoverwoekerenmetruimtezoalsbijde‘Drijvende
Kas’.MaaroverdeplaatsvandeglastuinbouwinNederlandenEuropa,en
haarrolindeinternationalehandelsstromenin2040.Hetgingoverhogere
inkomensenverdubbelingvandeproductie,overduurzaamheid,over
producentensamenleving,overconsumentensociaalverantwoordonder
nemen.Hetgingoverschaalvergrotingenbiodiversiteit;enoverCO2en
broeikasgassen.Ennatuurlijkginghetoverdewereldspelerdievandaagde
juistebeslissingendienttenemenomin2040ooknogwereldspelertezijn!
Omdatonbekendehorizontennieuweuitdagingeninzichdragen,isbrain
stormenoverdetoekomstaltijdspannend.Opzichisdatnietbijzonder:
immersgrotemultinationalszoalsPhilips,UnileverenShell,spenderenjaar
lijkstientallenmensjarenenmiljoeneneuro’saantoekomstverkenningen.Het
bijzonderevandezeoefeningis,datdetuinbouw–bedrijfsleveninnauwe
samenwerkingmetpolitiekenoverheidcollectiefaanzo’nvisiewerkt.Datis
nudekrachtvanhettuinbouwcluster:gezamenlijkdecontourenschetsenvan
eentoekomstendanderollenzotoedelendatelkespelerenelkestakeholder
zijnbijdragelevertaanderealisatievandevisie:overheidenbedrijfsleven
opzoeknaareengedeeldevisieoverdetoekomstvanéénvanNederland’s
meestsuccesvolleeninnovatievesectoren:eenonverslaanbarecombinatie
vanbestuurlijkekracht.Uiteindelijkzalblijkendatnietalleenhetontwikkelen
vaneenvisiedeuitdagingis;deechteuitdagingzitheminhetaccepterenen
hetgezamenlijkrealiserenervan.
DoekeFaberisvoorzittervandeVerenigingvanBloemenveilingenin
Nederland(VBN).VerderishijlidvanhetDagelijksBestuurvanVNONCW.
Dezecolumnschrijfthijoppersoonlijketitel.
Doeke Faber
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina �
De foodservice market in Tsjechië, dichterbij dan u denkt!
DeTsjechischemarktteltruim10miljoen
consumenten.Hetlandisvolopinontwik
kelingenvooralnatoetredingtotdeEUisde
koopkrachtforstoegenomen.Jongemensen
engoedopgeleideTsjechenindestedelijke
gebiedenzoalsPraag,BrnoenPlzenhebben
hetmeestvandezetoenameininkomen
geprofiteerd.
DegemiddeldekoopkrachtinTsjechiëligtop
ditmomentopongeveer75%vanhetniveau
vanNederland.MaardeTsjechenkomenvan
verenbestedeneentoenemenddeelvanhet
inkomenaan‘luxeproducten’enetenbuiten
dedeurhoortdaarbij.Deeconomische
verwachtingvoorTsjechiëisgoed,eengroei
percentagevanrondde6%opjaarbasis.
DetotalelevensmiddelenomzetinTsjechië
bedraagtbijna10miljardeuro.Deretail
heeftzichmetbehulpvanbuitenlandse
bedrijvenontwikkeldtoteenmodernesec
tor.Ahold,SchwarzGroup(Lidl,Kaufland),
ReweenMetrohebbengezamenlijk50%van
deomzetenditaandeelstijgtnogsteeds.
Deprijzenvandelevensmiddelenmaarook
hetgemiddeldeinkomenendaarmeede
koopkrachtstijgencontinu.Hetaantaljonge
hogeropgeleidetweeverdienersmeteen
goedinkomenstijgtmetallekarakteristieken
diedaarmeesamengaan.Hierdoorontstaat
ermeervraagnaarconvenienceproducten,
diepvriesengekoeldeproducten.Hetaan
deelverpaktelevensmiddelenisbijna50%
enstijgt.Ookontstaatervraagnaarkwali
tatiefhoogwaardigere,gezondereproducten
waaronderbiologischeenmeerduurzaam
geproduceerdelevensmiddelen.
Dezelaatstetrendlijktaanbelangrijkheidte
winnen.OokTsjechendenkennaoverwat
zeetenendatbetekentdateengroeiend
aantalTsjechenhettraditioneleTsjechische
maallatenstaanenmeergroenteenfruit
eten.Volgenseenrecentestudiemogende
Tsjechendanwelgezonderetenmaarzeeten
nogaltijdteveel.
SupermarktketensalsTescoenBillaheb
benopdezetrendingespeeldmetprivate
biologischelabels.Hoeweldeomzetnog
relatiefkleinis,isdevraagnaardezeduur
dereproductengroeiende.Ennietalleen
supermarktenspelenopdezetrendin,ook
steedsmeerrestaurantsserverenlichtere
maaltijdenenmeersoortensaladesdan
alleendetraditionele‘shopskysalad’.
Foodservices
DeTsjechischemarktvoorfoodservicesis
verdeeldmetalsresultaateensterkeonder
lingeconcurrentiestrijd.Hierzijndegrote
multinationalebedrijvenactiefdiemet
ondersteunendewebsitesenvoorlichting
deklantaanzichgebondenhebbenendaar
meeeensterkerepositiehebbendanlokale
bedrijven.VooralNestléFoodservice,Vitana
FoodservicesenUnileverFoodsolutions
hebbendezeaanpakgebruiktenzijngrote
spelers.Lokalebedrijvenmeteenkleinerol
vanbetekeniszijnAdriaGoldenGastrostella.
Ookzijdoenaanklantenvoorlichtingenmet
eenkleinerpakketproberenzijdekrenten
uitdepaptehalen.
Catering
Naastbekendeenvertrouwdeinternationale
cateringbedrijvenalsEurestvandeCompass
Group,SodexhoAllianceenAccorServicesis
hetaandeelvanTsjechischebedrijvenmet
enigeomvangteverwaarlozen.Debuiten
landsebedrijvenondersteunenhundochters
opallerleimanieren.Neemalsvoorbeeld
decampagnevanAccorTsjechiëdateen
programmaheeftgeïntroduceerdgericht
opeengezondengebalanceerddieet.In
hoeverreditprogrammasuccesvolis,is
nietbekendmaargeziendebelangstelling
voorgezondvoedselbijvooraldestedelijke
bevolkingisdecampagnestrategischgezien
goedingestoken.
Groothandel
Demarktwordthiergedomineerddoor
FoodserviceMakro.Degrotebedrijvenzijn
hiervasteklanten/oflatenproductendirect
Wilt u een stap verder dan Duitsland maar weet u nog niet goed
waar naar toe? Denk dan eens aan Tsjechië. In het verlengde van
Duitsland ligt op zo’n 800 km deze relatief kleine afzetmarkt. Een
markt met een soortgelijke mentaliteit en grundlichkeit als de Duitse.
En waar Nederlandse logistieke expertise, flexibiliteit gecombineerd
met producten met een hogere toegevoegde waarde, goede kansen
hebben op het sterk groeiend foodservice segment.
De vraag naar biologische producten stijgt.
pagina 6
De foodservice market in Tsjechië, dichterbij dan u denkt!
vandefabriekkomen.Makroversterktzijn
marktleiderspositiemetdeinzetvaneen
systeemdatdewerkelijkevraagnaarproduc
tenmonitoredenzovraagenaanbodvan
productengoedopelkaarlaataansluiten.
Kleinererestaurantsmakenvooralgebruik
vansupermarkten,discountersencash&
carrydietegenconcurrerendeprijzenpro
ducteninkleinerehoeveelhedenaanbieden.
Overhetalgemeenondervindtdegroot
handelsterkeconcurrentievangoedkope
supermarkten.
Vooruitzichten
Omdatveelbedrijvenzichgeenkantine
kunnenveroorlovenendeTsjechischewet
voorschrijftdathetbedrijféénwarmemaal
tijdperdagaandewerknemersmoeten
verschaffen,krijgendewerknemermeestal
vouchersdiekunnenwordeningeleverdbij
restaurants,cafésofbistro’s.“Bijzondere
wetgeving”,aldusEllenvandeVrugt,LNV
RaadinPraag,“enopditmomentisergeen
enkelsignaaldatdezewettelijkeverplichting
zalwordenopgeheven.”
Samenmetdetoenemendekoopkrachtisde
verwachtingdatdetrendomvakerbuitens
huisteetenenmeerconvienceengezon
dereproductentekopenzichzaldoorzetten.
Metnamefunctionalfoods,exoticfoodsen
biologischvoedselzullenhiervankunnen
profiteren.
Doordeopheffingvangrenzenkomende
Tsjechenooksteedsmeerinaanrakingmet
deeetgewoontenvanmensenuitandere
delenvandeEUenderestvandewereld.
Dezecontactenleidentotverandering
indeeetgewoontenvandeTsjechenzelf
waardoordefoodserviceshunassortiment
telkensmoetenaanpassenomdeconsument
tekunnenbedienen.“Zoissushievenalsin
WestEuropainPraagergtrendy”,aldusVan
deVrugt.
Kansen voor Nederlands bedrijfsleven
Dekansenliggennietindedoordegrote
spelersgedomineerdedelenvandemarkt
maarveeleerindehotelsenrestaurants
uithethogeremarktsegment.Hoewelook
Tsjechenprijsgevoeligzijn,speelthierook
hethelepalletvanlogistiekerandvoor
waardeneenbelangrijkerol.Snel,flexibel,
kleinerehoeveelheden,noviteiten,primeurs,
kortelevertijdenendaadwerkelijkkun
nenleveren,zijnhierbijvangrootbelang.
Ditkanopterreinenzijnalsvlees(rendier,
struisvogeletc.),kaasspecialiteiten,Indische
kruiden,pasta’stotbijzondereslasoortenen
vruchten.
DaarbijstaatvolgensVandeVrugt‘het
NederlandsbedrijfsleveninTsjechië
nietalleenbekendomzijngoedeprijs
kwaliteitsverhouding,maarvooralookom
degoedelogistiekeexpertiseenflexibiliteit.’
Metnameditlaatstebiedtgoedekansenop
eenzichontwikkelende,relatiefkleineen
overzichtelijkeafzetmarktalsTsjechië.Denk
hierbijaanhetorganiserenvandeelladingen
encombinatiesmetcollegaexporteurs.
Daarbij,deafstandAmsterdam–Praagis
vergelijkbaarmetAmsterdam–Münchenof
Basel.Dichterbijdusdangevoelsmatigvaak
ervarenwordt.
Martijn Homan
Spreekdagen Tsjechië en Slowakije29 en 30 september, 1 oktober 2008
TijdensdespreekdagenkuntuineenpersoonlijkgesprekmetdeLNVRaad,mevrouwEllen
vandeVrugt,enTechnischAssistent,deheerM.Soph,vandeLNVafdelinginPraagvooru
relevanteonderwerpenbesprekenmetbetrekkingtothetzakendoenindezelanden.
Aanmeldenkanviadewebsite:www.evd.nl/spreekdagen
Quick Scan
Ditnajaarwordteenrondetafelgesprek
georganiseerddoordedirectieIndu
strieenhandelwaardeLNVafdeling
Praageenquickscanzalpresenteren
voorgeïnteresseerdeNederlandse
bedrijvenoverde‘delicatessenmarkt’
inTsjechië.Hetrondetafelgesprek
vindtplaatseindseptemberinweek40
directnadespreekdagenTsjechieen
Slowakije.
Begin2009zaldoorhetministerie
eenhandelsreismetmatchmaking
georganiseerdwordenom
geïnteresseerdebedrijvenophetretail
enfoodservicesegmentinTsjechiëte
introduceren.
Niet alleen lekker in Frankrijk.
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 7
Panaceevoorlagezelfvoorzieningsgraadentanendelandbouwsector?
Biobased Economy in Japan
DeeersteBiomassNipponStrategydateert
uit2002enwassterkgerichtopdepromotie
vanhetgebruikvanbiomassabijvoorbeeld
voorhetvervaardigenvanbioplastic.De
belangrijkstedoelstellingenwarenhet
terugdringenvanhetbroeikaseffectdoor
ontwikkelingvaneenzero-emissionsamen
leving,hetformulerenvaneen‘recyclable
society’Section1,beterontwikkeldebio
massaindustrieenmeergebruikmaken
vanbraakliggendagrarischlandbuitende
verstedelijktegebieden.
Vierjaarlater,in2006werddeBiomass
NipponStrategyherzien.Denieuwestrate
gierichtzichvooralophetstimulerenvan
hetgebruikvanbiobrandstoffen–bioetha
nol,inhetbijzonder–enopdeversnelde
creatievanzogenaamdeBiomassTowns
(zie kader)metalsdoelhetgebruikvantot
dusverrenogniet‘aangeboorde’biomassa
teverbeteren.Hetstrevenisomin2011
500.00kiloliterbiobrandstofteproduceren
enermoetentegendietijd300gemeenten
actiefzijnophetgebiedvanbiomassa.
Omslag
Dezeomslagisingegevendoordeinwer
kingtredingvanhetKyotoProtocol.Onder
ditProtocolheeftJapanzichverplichtde
uitstootvanbroeikasgassenin2012metzes
procentverminderdtehebben.Tegelijkertijd
kwameenwereldwijdediscussieopgang
overdemogelijkhedenvanbiobrandstoffen.
DitbetekentnietdatinJapangeenbelang
stellingmeerisvoordeaanwendingvan
biomassavoorhoogwaardigetoepassingen
zoalsplastic.Hetinitiatiefhiervoorligtop
ditmomentechterbijdeconsumentenelek
tronicaenautoproducentenennietzozeer
bijdeJapanseoverheid.Hierspeeltmeedat
Japanvoordeaanvoervangrondstoffen
(waarondermaïs,suikerriet)afhankelijk
blijftvaninvoeruithetbuitenland.Dit
gaatintegenhetJapansestrevenomzijn
afhankelijkheidvanimportteverminderen.
Gevraagdnaardesterkepuntenvanhet
Japansebeleidtenaanzienvanbiomassa,
noemdeDr.KozoKonishivandePolicy
ResearchInstitutevanhetJapanseland
bouwministeriedenadrukopdetweede
generatie(cellulose)biobrandstoffen.
Voordeuitvoeringvanhetbeleidbeschikt
decentraleoverheidoververschillende
financiëleinstrumententenbehoevevan
onderzoekenindevormvanvrijstellingvan
nationaleenlokalebenzineaccijnswanneer
benzinevoormeerdandrieprocentwordt
bijgemengdmetbioethanol,cofinan
cieringvoorhetopzettenvanproductie
faciliteiten,subsidiesvoorgemeentendie
eenBiomassTownopzetten.
Daarnaastzijnerallerleiprivateenlokale
initiatieven,meestgerichtopdeverwerking
vanafvalolieafkomstigvanhuishoudenstot
biodiesel.
Voedselzekerheid
BioenergiemagookinJapannietten
kostegaanvanvoedselzekerheidinde
wereld,enmoetzichrichtenopdetweede
generatiebiobrandstoffen.Watheteerste
puntbetreft;Japanismeteenzelfvoor
zieningsgraadvan39procentsterkafhanke
lijkvanimportvoorzijnvoedselvoorziening.
Desterkestijgingvandevoedselprijzen
vanafgelopentijd,medealsgevolgvande
aanwendingvanvoedselgewassenvoor
brandstofproductie,heeftJapanoppijnlijke
wijzeduidelijkgemaakthoekwetsbaardie
afhankelijkheidis.Hetheeftnietalleen
geleidtotsterkgestegenvoedselprijzenin
Japan,maarooktothetbesefdatvoedsel
zekerheidnietvanzelfsprekendis.Vooral
degewassendiegebruiktwordenvoorde
productievanbioenergie,zijngewassen
dieJapanzelfmaarinbeperktematepro
duceert(veevoeder25%;soja5%).Hetis
Er is, ook in dit blad, al veel geschreven over de biobased economy.
Zo zijn de situatie in Nederland en Duitsland uitgebreid belicht.
Maar hoe staat het met de ontwikkelingen in Japan? Het feit dat in
Japan maar liefst zes ministeries betrokken zijn bij de uitvoering van
beleid omtrent biomassa, spreekt boekdelen over het belang dat er
aan wordt gehecht. De visie van de Japanse overheid op biomassa is
omschreven in ‘Biomass Nippon Strategy’ en de coördinerende rol
is net als in Nederland neergelegd bij het Ministerie van Landbouw,
Bosbouw en Visserij.
De visie van de Japanse premier op biobrandstoffen“.... we need to ensure that biofuel production is sustainable by carrying out such
undertakings as to accelerate research on second-generation biofuels, which do not
require food crops as feedstock, in order to bring them into practical production, so that
global food security does not suffer on account of biofuel production. Japan will actively
engage in such undertakings as well.”
Japanse premier Fukuda op 3 juni jl. in Rome tijdens de High-Level FAO Conference on
World Food Security: The Challenges of Climate Change and Bio-energy
pagina 8
danooknietverwonderlijkdatJapaninzet
opdetweedegeneratiebiobrandstoffen.
DitnoglosvanhetfeitdatJapannietover
defysiekeruimtebeschiktomopgrote
schaalenergiegewassentegaanproduce
ren.Japanisdrukdoendemetdeproductie
vanbioenergieuitbiomassaafkomstig
vanafval(mest,voedselresten,rioolslib,
houtresten)ofongebruiktebiomassaals
rijststro,tarwestro,bosproducten.Daarnaast
wordtopbeperkteschaalgebruikgemaakt
vanenergiegewassen,dievoornamelijk
wordengeteeldopbraakliggendelandbouw
gronden.Wordenenergiegewassengeteeld,
danishetuitgangspuntdathetbeschikbare
areaalgemakkelijkweerinkanworden
gezetvoordevoedselproductie,mochtdat
nodigzijn.
TegelijkertijdstreeftJapanernaarmetde
productievanbiobrandstoffenzijnCO2
uitstootteverminderen.Enwilhethoofd
biedentegenalsmaarstijgendeolieprijzen
enmetdiversificatiedeafhankelijkheid
vanimportverminderen.Deproductievan
bioethanolstaatechternogindekinder
schoenen:slechts30kiloliterin2006.Het
strevenisdeproductieteverhogentot
50.000kiloliterin2011enzesmiljoenkilo
literrond2030.Ditzouvoldoendemoeten
zijnomde10procentbijmenging(E10)vol
ledignationaaltekunnendekken.
Zeewier
Japanheeftveelpotentieinhuisomalgen
enwierentebenuttenvoorenergievoor
ziening.Hetlandheefthoogstaandetech
nologischekennis,isomringddoorgrote
zeeenoceaangebiedendiehetkanexploi
teren,enkenteenlangeeetcultuurwaarin
algenenwierenalslevensmiddeleengrote
rolspelen.
ErzijnalverschillendeJapanseinitiatieven
rondomaquatischebiomassa.Door
bepaaldealgendieveeloliegevengene
tischtemodificeren,zienJapanseweten
schappersmogelijkhedenombijvoorbeeld
bepaaldeeigenschappenzoteveranderen,
Panaceevoorlagezelfvoorzieningsgraadentanendelandbouwsector?
Biobased Economy in Japan Biomass TownHetbasisconceptvaneenBiomassTownisdatopregionaalniveauopefficiëntewijze
eningoedesamenwerkingmetdebetrokkenpartijenregionaalverkregenbiomassa
aangewendwordtvoorbijvoorbeelddeproductievanbiobrandstoffenofenergie.
EenBiomassTowniseenlokaaltoepassingssysteemvoorbiomassatenbehoevevan
delokalegemeenschap.Metanderewoorden:eenopketenbenaderinggebaseerde,
lokalebiomassakringloop.Daarbijwordtgekekenwatdenatuurlijkeomgevingvande
gemeentetebiedenheeft.Hetinitiatiefligtbijdegemeentenzelf.Opditmomentzijner
104BiomassTownsactief.
Yamada: een Biomass Town in praktijk
Yamada,eenkleinstadjevan11.000inwonersen2.400hectarelandbouwgrondten
westenvanTokioiseenvoorbeeldvaneendergelijkBiomassTowninitiatief.Daarisin
2002insamenwerkingmethetNationalInstituteforRuralEngineering,deUniversiteit
vanTokyo,onderzoeksinstitutenvandeprefectuurChiba,hetbedrijfslevenende
gemeenteYamadaeendemonstratieprojectvanstartgegaanvooreenzogenaamd
cascadesysteemvoorhetgebruikvanbiomassa.KernvanhetprojectisdeBiomassPlant
waarmethaangasenvloeibarebiokunstmestwordtgeproduceerd.Debelangrijkste
grondstoffenzijnbijproductenvandeveehouderij,bijproductenvanlevensmiddelen
productie,houtachtigebiomassaennieteetbarebestanddelenvanlandbouwgewas
sendieuitderegioaangeleverdworden.Dooreencombinatievanbasistechnologieën
zoalsfermentatie,compostering,carbonisatieenfysischchemischebehandelingdoor
stoomexplosiewordenuitbiomassabruikbareproductenenenergiegeproduceerd.
Hetvrijgekomenmethaangaswordtopgeslagenmeteenhogedichtheidengebruikt
alsbrandstofvoordecarbonisatieenvoorlichtevervoersmiddelen(auto’s,brommers,
vrachtwagentjes),dieweerwordengebruiktvoorhettransportvanbiomassa.Devloei
stofdiebijdemethaanfermentatievrijkomtwordtomgezetinvloeibarebiokunstmest.
NietvervanYamadavandaanishetbedrijfWagoengevestigd,eencoöperatievecorpo
ratievanagrarischeproducenten.Alin1994opendeWagoenhetzogenaamdeBMW
RecyleCenter.Hierwordthetsnijafvalvandeeigengroenteteeltgebruiktvoorhetmaken
vancompost,afdekstrovoorstalvloerenofmeststof.DaarnaastwerktWagoenook
samenmetBiomassPlantYamadadoorhetactiefleverenvanlandbouwgrondstoffen.
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 9
dathetgroeitinzeewaterenbestendigdis
tegenvariatiesintemperatuurenandere
natuurlijkecondities.
Bioplastic
Sindseindjarennegentigontwikkelen
enkeleJapanseconsumentenelektronica
enautomultinationalscommerciële
toepassingenvoorbioplastic,zoalsFujitsu,
NECSony,Toyota.Dezetweesuccesvolle
Japanseindustrieënspelenhiermeeinop
strikterenationaleenEUmilieuregelgeving.
Ondanksdehogerekostenpassenmeerdere
bedrijvenhetnieuweplasticalscommercieel
toe.Eenvanhetmeestgebruiktebioplas
ticispolymelkzuur(PLA),eenbiologisch
afbreekbaarplasticdatverhitengevormd
kanwordentotvoorwerpenvooralledaags
gebruik:voedselcontainersen–verpakkin
genenbestek,maarooktextielenbehuizing
vanelektronicaenautomobielonderdelen.
DebasismaterialenvoorPLAzijnmaïs,
suikerriet,zoeteaardappelenandere
landbouwproductenmeteenhoogsuiker
gehalte.NEClanceerdein2006samenmet
deJapanseprovidervanmobieletelefonie
NTTDocomodeeerstemobieletelefoonmet
PLAKenafbehuizing.
DeKenafplantabsorbeertCO2,groeit
razendsnelenisrijkincellulose,eenrelatief
onbenuttebiomassametpotentie.
Japanlijktuitgesprekkenmetbetrokken
beleidsmakersbiomassa,endaninhetbij
zonderdeproductievanbiobrandstoffen,
vooralaantegrijpenomzijnagrarische
sectornieuwleveninteblazen.Omnieuwe
alternatievenvoorlandbouwtecreërenen
omhetgroeiendareaalaanbraakliggend
landbouwgrondweerinproductietebren
gen.Metdesnelvergrijzendebevolkingzal
deconsumptievanlevensmiddelenendaar
meehetbenodigdeareaalvoorlandbouw
productieindetoekomstalleenmaarverder
afnemen.Eenbijkomendeffectisdatdoor
hetinproductiehoudendanwelopnieuw
inproductiebrengenvanlandbouwgronden
hetJapansezelfvoorzienendvermogenvoor
agrarischeproductiewellichtweerzoukun
nenstijgen.
Carla Boonstra, LNV-Raad Japan
‘Het streven is om in 2011 �00.00 kiloliter biobrandstof te produceren.’ Kansen voor Nederland?
Deschaalvandeontwikkelingen
inJapanisnogvrijklein,hoewel
ertalrijkeinitiatievenzijn.Dat
ookJapan,netalsNederland,zich
richtophetgebruikvantotnutoe
haastonbenuttebiomassavoorde
productievanbiomaterialenentweede
generatiebrandstoffen,biedtmogelijk
perspectiefopwetenschappelijke
samenwerkingenmarkttoegangvoor
innovatieveNederlandseproducten.
Bronnen: “Japanse zeewier
in de brandstoftank”,
Rob Stroeks, 26 maart 2008,
TWA-afdeling Tokio
(http://www.twanetwerk.nl/
default.ashx?DocumentId=10405)
“Bioplastic, een groene
nichemarkt met potentie”,
Daan Archer, 15 februari 2008,
TWA-afdeling Tokio
http://www.twanetwerk.nl/default.
ashx?DocumentId=10180
pagina 10
1. Wat zou u doen als u dit
werk niet deed?
Ikdroomweleensvanhet
managenvaneengrootland
bouwbedrijfinSlowakije.
2. Wat moet iedereen weten
over Tsjechië en Slowakije?
TsjechiëenSlowakijehebben
nietalleenveeleconomische
mogelijkhedenmaarookeen
fantastischwoonklimaat.Denk
aanPraag,maarnogbelang
rijker;denkaandevelekastelen,
kerken,steden,dorpenofhet
groenelandschap.Duskom
vooralkijken!
Watjebeslistnietmoetdoen
inTsjechiëenSlowakije,als
jeiemandvoordeeerstekeer
ontmoet,directopdefamiliaire
toergaanenluidpratenof
roepen.TsjechenenSlowakije
zijnformeelenhoudenvan
titels,paningenieur(meneer
deingenieur)isheelgewoon
alsaanspreektitel.Goede
omgangsvormenzijneenmust
alsjesuccesvolwiltzijn.Ben
jeeenmaaltoegelatentotde
groepvanbekenden,danzijnde
TsjechenenSlowakengezellige
engastvrijemensen.
3. Wanneer denkt u “dit is een
mooie dag”?
Alsikopwelkmomentvande
dagookmetdetramdeheuvel
oprijdenPraagaanjevoeten
ligtendestadelkekeerweer
eennieuwdetailprijsgeeft
4. Wat is uw grootste ergernis?
BuitenlandersindePraagse
tramdienietopstaanvoor
ouderen,invalidenofmoeders
metkinderen.Opstaaninde
tramisvoorTsjechenheel
gewoon.
5. Voor wie heeft u
bewondering?
Mijnzusje,altijdvrolijken
opgewekt.
6. Welke sector laat hier
absoluut kansen liggen?
Hethogere
levensmiddelensegment
enbiologischeproducten.
Ikdenkdanspecifiekaan
bijzonderevoedingsmiddelen
meteenhogetoegevoegde
waardealsdelicatessenop
allerleigebied,alskaas,vlees,
groenteenfruit.Maarookde
boomkwekerijsectorophet
gebiedvanvasteplantenen
bomenlaatkansenliggen.
7. Hoe staat het met duurzaam
ondernemen in Tsjechië en
Slowakije?
DuurzaamheidisinTsjechië
enSlowakijezekereenonder
werpwaaraandachtaan
wordtbesteed.Maarhetwordt
inbeidelandennogsterk
benaderdalseentechnisch
onderwerpbijvoorbeeldalshet
gaatomterugdringenvanCO2
uitstoot.Opgebiedvanvoedsel
groeitdeinteressevoorkwaliteit
en/ofdierenwelzijn.Maarbijhet
grotepubliekziejehetzelfdeals
inNederland;hetverschiltussen
burgerenconsument.Deacties
vandeconsumentzijnookhier
nietaltijdinlijnmetwatmenals
burgervindt.
8. Wat kan er op uw
werkterrein beslist beter?
Meerafstemmingmetandere
LNVafdelingeninderegio.
9. Welk lokaal gerecht is uw
absolute favoriet?
DeTsjechischekeukenvertoont
overeenkomstenmetde
keukensvandebuurlanden.Een
traditioneletopperisdekarper
inzwartesaus.Nietmijnfavo
rietmaarwelheelTsjechisch.
Maarikhouwelvaneenglaasje
MoravischeChardonnaydatje
hierbijdrinkt.
Hetreceptwilikuniet
onthouden:
Bereiding:Dekarper(ongeveer
2kilo)instukkensnijdenen
hetkarperbloedopvangen.Het
binnenstevandekarpermet
waterverrijktmeteendruppel
azijnschoonmakenenditwater
opvangen.Dekarperzouten
enlatendrogen.Vermenghet
watermethetopgevangen
karperbloed.Inditwatermet
karperbloedtweehandenmet
verkruimeldgemberpotweken.
Ineenpanwordenintussende
2gesnedenuien,1pastinaak,
1winterwortel,½selderijknol
eneenbeetjesuikerinboter
gefruit.Doedegefruitegroente
overineendiepcasseroleen
voeghier1literdonkerbieren
1literschoonwatertoe.Vervol
gens1knoflookteen,12zwarte
peperkorrels,citroensapeneen
beetjecitroenschilvan1citroen,
eenkleinegemberwortelen3
kruidnagelstoevoegen.Breng
ditmengselaandekooken
ophetmomentdathetaande
kookkomtvoeghetgeweekte
gemberbroodkruimels.Kook
hetgeheelvoortenminste1uur.
Doedesausoverineenandere
panenvoegdegezoutenvistoe
enlaathetgeheelopeenlaag
vuurnogzo’n45minutengaren.
Totslotvoegnoggehaktewal
noten,amandelenenrozijnen
toe.Hetbestesmaaktdit
gerechtdevolgendedagsamen
metbrooddumplings.
10. Met wie zou u een avond
op stap willen?
VáclavHavel,deschrijverenoud
presidentvanTsjechië.
11. Uw sleutelwoord voor de
toekomst?
Genieten!Vanhetwerk,
collegas,mensen,destaden
hetfantastischebuitengebied
eniedereendiehetmaarhoren
wil(ofniet),tevertellenoverde
kansenopdeSlowaakseenTsje
chischemarktvoordeNeder
landseagrosector.Oppagina6
leestu,heeltoepasselijk,alles
overdekansenophetgebied
vanfoodservicesinTsjechië.
Kort graag...
Het Ministerie van Landbouw heeft ruim 50 LNV-afdelingen
in evenzoveel landen. Elke maand maken we kennis met
een van onze verre medewerkers.
11 vragen aan Ellen van de Vrugt, LNV-Raad Praag Zoekplaatje: in welke kamer zit LNV-Raad Ellen van de Vrugt?
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 11
EthiopiëLNV-afdeling Addis
Abeba
Nieuwe PSOM-projecten
Inheteerstehalfjaarvan2008zijn
viernieuwelandbouwgerelateerde
PSOMprojecten voor Ethiopië
goedgekeurd:
• boomkweek met als partners
Gebr. Steeghs enKuperGreen.
Doel is het vermeerderen van
planten voor de boomteelt
(bomen, heesters en klimplan
ten). Primair voor de export,
maar ook vermeerdering van
lokalebomen.
• duurzame teelt van Jathropa
voorbiobrandstofmetKooyBio
flow als Nederlandse partner.
UitgangspuntishetToetsingska
derDuurzameBiomassavande
commissieCramer.
• weefselkweeklaboratoriummet
VCI als Nederlandse partner.
Productie voor export en de
lokalemarkt.
• tentoonstellingen en beurzen
van internationaalniveau,met
HPPalsNederlandsepartner. TanzaniaLNV-afdeling Nairobi
Gebruik van DDT
SindsjuliisinTanzaniahetgebruik
vanDDT binnenshuis toegestaan
in districten waar malaria een
gezondheidsrisicovormt.Ditinhet
kadervandestrijdtegenmalaria.
Sinds1991kentTanzaniaeenvolle
digverbodophetgebruikvanDDT
indelandbouwsector.InOeganda
wasditjaareenzelfdegebruikvan
DDTeventoegestaan,maarinmid
delsisdatweerverboden.Opdit
momentwordtinKeniageenDDT
gebruikt.Belanghebbendenuitde
tuinbouw(export)sector in Kenia,
Oeganda en Tanzania geven aan
datdeherintroductievanDDTzeer
nadelige gevolgen kan hebben
voordeexportvanhunproducten,
metnamenaardeEuropeseUnie.
Korte berichten uit het buitenland
Afrika
CanadaLNV-afdeling
Washington
Fokvarkens
DeEuropeseUnieenCanadaheb
bennieuweeisenvastgesteldvoor
deinvoervanfokvarkensvanuitde
EU inCanada.Denieuwe invoer
eisenstaanvermeldopdewebsite
vanhetVeterinair Informatiepunt
(VIP) en kunnen gebruikt wor
den ten behoeve van verzoek
certificering. Meer informatie:
Veterinair Informatiepunt (VIP),
https://bedrijfsnet.pve.agro.nl/vip,
Korte berichten uit het buitenland
Amerika
Kansen tuinbouwsectorIn Addis Abeba vindt van 25 tot 27 maart 2009 de HortiFlora Expo
plaats. Nederland is vertegenwoordigd met een Hollandpaviljoen.
De beurs is gericht op de sier-, groente- en fruitteelt. Dit jaar komt er
binnen het Ethiopische ministerie van Landbouw een speciaal agent-
schap voor de tuinbouw om investeerders te ondersteunen. In het
Ethiopia-Netherlands Horticulture Partnership werken de Ethiopische
overheid, de sectororganisatie en de Nederlandse overheid samen
aan het versterken van de tuinbouwsector. Een ander belangrijk
project is de introductie van een gedragscode met wettelijke eisen
voor de bloementeelt.
Voor Nederlandse bedrijven uit de gehele tuinbouwketen die
geïnteresseerd zijn in de Ethiopische markt, is een aanwezigheid in
het Hollandpaviljoen op de HortiFlora Expo een uitstekende gelegen-
heid om de juiste contacten te leggen. Rond de Expo zijn diverse
businessactiviteiten voor het Nederlandse bedrijfsleven gepland,
zoals een seminar en een bezoekprogramma. Contactpersoon voor
deelname: Melvin Brehler, HPP Worldwide, telefoon 020 – 662 24 82,
e-mail [email protected]. Meer informatie over de Ethiopische tuin-
bouwsector: directie I&H, Ingrid Korving, telefoon 070 – 378 47 97,
e-mail [email protected].
pagina 12
Korte berichten uit het buitenland
Azië
Korte berichten uit het buitenland
Europese Unie
IndiaLNV-afdeling Delhi
Voedingsmarkt verdubbelt
komende 20 jaar
McKinsey & Co voorspelt dat de
waarde die de Indiase voedings
markt vertegenwoordigt binnen
20 jaar zal verdubbelen. In 2005
wasdezemarktzo’nkleine100mil
jard eurowaard; verwachtwordt
datditzaltoenementotruim221
miljard euro in 2025. Deze groei
is het gevolg van veranderende
eetgewoonten van de groeiende
Indiasemiddenklasse.De Indiase
consumentissteedsmeerinstaat,
maarookbereid,meertebetalen
voorverwerktevoedingsproducten
envoormerkproducten.Datbiedt
kansen voor de voedselverwer
king en supermarkten. Verwacht
wordtdat vooralde verkoopvan
snacksalschipsenandereaardap
pelproductenzaltoenemen.Opdit
moment groeit deze snacksector
1520%perjaarenvertegenwoor
digteenwaardevanruim1,9mil
jardeuro.
DuitslandLNV-afdeling Berlijn
Marktschets voedingsmiddelen
Metmeer dan 82miljoen consu
menteneneenbesteedbaarjaarin
komenpercapitavanruim17.000
euro is Duitsland de grootste en
meest welvarende markt voor
voedingsmiddelen in Europa. In
Duitslandissprakevaneenomslag
ineetgewoonten.Deopkomstvan
discounters heeft geleid tot een
sterk prijsbewustzijn bij de con
sument. Tegelijkertijd is gezonde
voeding een trend aan het wor
den.Hierdoor isdeDuitsebevol
kingaanzienlijkmeergroenteen
fruit gaan eten. Daarnaast zorgt
het steeds groterwordende aan
tal tweeverdieners voor een ver
schuivinginkookgewoonten.Ook
zijn koopkrachtige senioren in
toenemendematebereidmeerte
betalen voor gezonde voedings
middelen en functional foods.
Een zojuist gepubliceerdemarkt
schets gaat in op deDuitse voe
dingsmiddelensector. Vooral de
marktvoorfunctionalfoodsbiedt
kansen voor het Nederlandse
bedrijfsleven. Onderwerpen zijn:
marktomvang, import en export;
belangrijkste spelers; distributie
kanalen; wetgeving; overheids
programma’s;nuttigeadressenen
vakbeurzen. Meer informatie via
www.evd.nl.
FrankrijkLNV-afdeling Parijs
Overname biologische
winkelketen
De supermarktketen Monoprix
– jaaromzet 3,6 miljard euro in
2007–was zelf al ergactiefmet
biologischevoedingsmiddelen.Nu
heefthet concerndebiologische
winkelketen Naturalia overgeno
men.Naturalia isgeconcentreerd
inderegioParijs,telt34verkoop
puntenenruim5.000biologische
en natuurproducten in food en
nonfood.Monoprix wil hiermee
zijnmarktpositieinhetbiologische
segmentversterken.
DeFransebiologischemarktismet
een jaarlijkse groei van 10% een
groeimarkt.Naturaliawerdin1973
opgerichtdooreenNoordFranse
boerenisvooralsinds1997com
mercieelsterkgegroeid.Hetbedrijf
heeftindriejaartijdzijnjaaromzet
verdubbeldtot49miljoeneuroin
2007.
Markt ‘ethische’ productenUit een Europees marktonderzoek van IGD blijkt de Franse markt
veelbelovend. Onderzocht is waarom de Franse consument – van
wie maar liefst 40% verklaart zich zeer te interesseren voor ethische
vraagstukken – in vergelijking met overige Europese consumenten
zo weinig duurzame producten koopt. 79% van de Franse consu-
menten – tegen 59% van de Nederlandse consumenten – vindt de
bestaande producten te duur; 60% verklaart dat het aanbod in de
supermarktketens vrijwel nihil is, hoewel men hiervoor wel interesse
heeft. Het onderzoek concludeert dat de mentaliteit van fabrikanten
en supermarktketens dient te veranderen; er zou hier een veelbelo-
vend marktsegment sluimeren.
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 13
Biocoop: van jaarrond naar
seizoensgebonden
De biologische winkelketen Bio
coop, marktleider in biologische
producten op de Franse markt,
stoptmethetjaarrondaanbieden
vanallegroentenenfruitsoorten
enwil(terug)naareenseizoensge
bondenproductaanbod.Hetbedrijf
houdtopmetdewinterseimport
vanproductenuithetzuidendiein
eenanderseizoenbinnenEuropa
zelfwordengeteeld.Hetgaatom
avocado’s, kiwi’s, tomaten, kom
kommers, courgettes,aubergines
enpaprika’s.Welzullengroenten
en fruitsoortenwordengeïmpor
teerd die niet in Europaworden
geteeld,zoals
bananen en ananas. Biocoop zal
in het winterseizoen recepten
boekjesverspreidenwaarinalleen
seizoenproductenaanbodkomen.
Hetaanbodvangroentenenfruit
in conservenwordt in dewinter
vergroot.
HongarijeLNV-afdeling Boedapest
Maximale kashoogte verruimd
Een tuinbouwkasof –tunnelwas
inHongarijetotvoorkortgebon
denaaneenmaximalehoogtevan
4,5 meter. Deze beperking voor
landbouwgrond belemmerde de
invoervanNederlandsetechnolo
gieopditgebied.Inmiddelsisde
wetgeving zo aangepast dat op
landbouwgrondeenhoogtetot9
meteristoegestaan.Erblijvenwel
uitzonderingen, die nog steeds
op 4,5 meter staan. Het is dus
vanbelangditbijeventueleplan
nenvoorkasbouwgoedte(laten)
checken.
RoemeniëLNV-afdeling Boekarest
Recordomzet retailers
Europesesupermarktketensinves
terengrotebedrageninRoemenië.
In2007zijn30nieuwehypermark
tengeopend.Detoptienvanretai
lers: Metro (Metro Cash&Carry,
RealHypermarket),Rewe(Selgros
Cash&Carry,Billa,PennyMarket),
Carrefour, Delhaize (Cora, Profi),
Schwarz(Kaufland),Auchan,Ten
gelmann (PlusDiscount),Artima,
InterexenPic.Hungezamenlijke
omzetinRoemeniëbedroegvorig
jaar5miljardeuro.Eind2007had
denDuitseenFransediscounters
er156discountwinkels.Verkopen
viaderetailzoudenditjaar16,5%
hoger uitkomen dan in 2007, op
een niveau van 38 miljard euro.
Voedingsmiddelennemencirca20
miljardeurovoorhunrekening.
Friesland Foods Romania
De Roemeense marktleider in
zuivelproducten, Friesland Foods
Romania, gaat voor 2008uit van
een137miljoeneuroomzet.Dat
is20%meerdanin2007.Friesland
FoodsRomaniaiseenjointventure
vanFrieslandRomania, Industria
liazareaLapteluienNapolactCluj.
De investering in productie, ver
koopenlogistiekbedraagtditjaar
4miljoen euro. Bekendemerken
zijn Napolact, Oke andMilli. De
totalewaardevandeRoemeense
marktvoorzuivelisgroterdan1,2
miljardeuro.
TsjechiëLNV-afdeling Praag
Biologische voedingsmiddelen
Voor Nederlandse exporteurs
van biologische voedingsmidde
lenbiedtTsjechiëvolopmogelijk
heden.Volgensonderzoeksbureau
GfKbedroegdezemarktbijna27
miljoeneuroin2006,eenstijging
van 49% ten opzichte van het
voorgaande jaar.Deverwachting
isdatdemarkt jaarlijksmet35%
toeneemttot112miljoeneuroin
2011.Omdatde lokale vraaghet
aanbodoverstijgt,wordt60%van
allebiologischevoedinggeïmpor
teerd.Vanzijnvoedingsbehoefte
eeteenTsjechgemiddeld0,3%aan
biologischevoeding. In2011zou
dat1%moetenzijn.Ongeveer7%
van de Tsjechische landbouw is
biologisch.Datishethoogsteper
centagevanallenieuweEUtoetre
ders,enopOostenrijkenItaliëna
hethoogste indehele Europese
Unie.DeLNVafdelingPraagheeft
twee korte rapporten opgesteld
over biologische landbouw in
Tsjechië.
Groenteproductie
Na toetreding tot de Europese
Unie in 2004 is deproductie van
groenteinTsjechiëgeslonkenvan
13.000hectaretot10.500hectare.
Deverdereafnamevanhetareaal
is gestopt in 2006 en heeft zich
daarna in 2007 en 2008 gestabi
liseerd.Voorhet jaar2008wordt
een hogere productie ongeveer
250.000 ton verwacht op onge
veer hetzelfde areaal van 11.280
hectare.Hetaantalberoepsmatige
producenten bedraagt ongeveer
600.Gebrek aan arbeidskrachten
isdevoornaamsteoorzaakdiever
deregroeiindewegstaat.
Slowakije
Omzetverhoging bij
winkelbedrijven
Degemiddeldeomzetgroeivande
verschillendesupermarktketensin
Slowakijebedroeg10%.Tescoblijft
marktleider(23%,groeipercentage
11%)metMetroCash&Carryals
tweede(14%,groeipercentage1%)
enBilla als derde (11%,met een
groeipercentagevan9%)inderij.
AholdRetailSlowakijeisnummer
5opde lijstmeteen indrukwek
kendgroeipercentagevan16,7%
en een marktaandeel van 5,6%.
LidlenJednotaBratislavahadden
dehoogstegroeipercentages,Lidl
23%meteenmarktaandeelvan4%
enJednotamet17%eneenmarkt
aandeelvan3%.
Markt pluimveevlees Volgens cijfers van de Roe-
meense Bond van Pluimvee-
houders (UCPR) is de consump-
tie van pluimveevlees in de
afgelopen zeven jaar 3,5 groter
gegroeid. Werd in 2000 nog 6
kilogram per capita geconsu-
meerd, in 2007 was dit 21 kilogram. In september 2007 bedroeg de
gemiddelde prijsverhoging voor pluimveevlees 5 tot 10%.
pagina 14
Korte berichten uit het buitenland
Overig Europa
KroatiëLNV-afdeling Zagreb
Stijgende import
De importwaarde van landbouw
productenbedroegoverdeeerste
vijfmaandenvan2008meerdan
642miljoen euro.Ondanks forse
investeringen in de Kroatische
landbouwsector stijgt de import
nogsteeds.Recenteveranderingen
indeSubsidy Lawblijken in feite
eenstapterugvoordelandbouw.
IngenoemdeperiodeheeftKroatië
43,6miljoeneuroaanvleesgeïm
porteerd(10,9miljoeneuromeer
danoverdezelfdeperiodein2007).
Invergelijkingmet2007steegde
fruitimportoverdezelfdeperiode
met12,9miljoeneuroendegra
nenimportmet15,4miljoeneuro.
Macedonië
Kansen
AGFproductiebedrijven in Mace
donië zoeken afzetkanalen voor
hun eindproduct, en gaan inves
terenintechnologieenexpertise
transfer. Hoe meer buitenlandse
afnemers voor het eindproduct,
destehogerdeeisenaandekwa
liteit.Devereistekwaliteitisalleen
maartegaranderendoorinveste
ringenindegeheleagroketen.De
Macedonischeoverheidheeftvoor
land en tuinbouwbedrijvenbud
gettenbeschikbaaromhet inves
teringsproces te ondersteunen:
2008–45miljoeneuro;2009–75
miljoeneuro;2010–100miljoen
euro.Enkelevoorbeeldenvanpro
ductenwaaraanbehoefteis:AGF
productiemachines, foliekassen
en tunnels, koelcellen enopslag,
AGFverwerkingslijnen, verpak
kingsindustrie.Meerinformatievia
PieterImanse,Vinica,Macedonië,
telefoon0038970377661.
OekraïneLNV-afdeling Kiev
Marktstudie agrifood
Opverzoekvanhetministerievan
LNVisdezezomereenuitgebreide
marktstudie gepubliceerd over
deagrifoodsectorinOekraïne.De
studiegaatinopdesectorenvlees,
zuivel,groentenenfruit,oliënen
vetten,diervoeders,suikerwerken
vis. Naast conclusies en vooruit
zichten wordt aangegeven waar
inOekraïnemogelijkhedenliggen
voordeNederlandseagribusiness
ingenoemdesectoren.De studie
iselektronischbeschikbaarenop
tevragenbijdedirectie Industrie
en Handel van LNV (Esmaralda
Geesink, telefoon 070 – 378 42
72,e[email protected]),
enbijdeLNVafdelingKiev(Edith
Oudt,telefoon00380444908223,
RuslandLNV-afdeling Moskou
Marktschets voedingsmiddelen
DeEVDheeft in2007eenmarkt
schets laten uitvoeren over de
Russischemarktvoorvoedingsmid
delen,metdetitelRusland:Food.
Hetrapportbehandeltondermeer:
marktontwikkeling;marktomvang,
import, export; overzicht van de
belangrijkstespelers;distributieka
nalen;overheidsprogramma’s;lijst
metnuttigecontactadressen.
Deze marktverkenning is uitge
voerd door New Markets. Meer
informatie:www.evd.nl.
ServiëLNV-afdeling Zagreb
Handelstekort
groenten en fruit
In Servië bedroeg het handelste
kort voor groenten en fruit over
deeerstevijfmaandenvan2008al
8,4miljoeneuro.Ditalsgevolgvan
degrotereimportvancitrusvruch
ten en bananen, alsmede vroege
seizoengroenten. De import van
bananen en sinaasappelen verte
genwoordigdedegrootstewaarde.
Debelangrijkstecategorieënfruit
diewerden geëxporteerd, waren
frambozen,kersen,aardbeien,bra
menenappels.
Invoer levende herkauwersKroatiëheeftnieuweregelsbekendgemaaktmetbetrekkingtotde
invoerendoorvoerin/doorKroatiëvanlevendeherkauwersenhun
sperma en embryo’s.
Deze regelgeving is op
dewebsitevanhetVeteri
nairInformatiepunt(VIP)
geplaatst onder Kroatië
enkanwordengebruikt
tenbehoevevanverzoek
certificering.
Meerinformatie:
VeterinairInformatiepunt
(VIP),https://bedrijfsnet.
pve.agro.nl/vip, email
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 1�
Nieuws
ServiëbiedtveelmogelijkhedenvoordeNederlandse
agribusiness, met name in de tuinbouwsector. De
exportcijfers nemen jaarlijks toe en de agrarische
marktontwikkeltzichpositief.DeDirectieIndustrieen
Handel(I&H)organiseertinsamenwerkingmetdeLNV
afdelinginZagrebeenoriënterendehandelsreisnaar
Servië.Dezehandelsreisheeftplaatsvan8totenmet
10decemberendefocusligtmetnameopbedrijfsbe
zoek.Voormeerinformatiekuntucontactopnemen
metSabineHoffvanI&H,telefoon0703785259,email
Statistiek Top 1� wereldwijde detailhandelsverkoop zuivelproducten, 2006
Oorsprong mld US $ %
Danone,Groupe Frankrijk 15,5 5,1
NestléSA Zwitserland 12,4 4,1
KraftFoodsInc VS 9,6 3,2
DeanFoodsCo VS 6,6 2,2
Lactalis,Groupe Frankrijk 6,6 2,2
SodiaalSA(SociétédeDiffusionInternationaleAgroalimentaire) Frankrijk 5,3 1,8
ParmalatGroup Italie 5,1 1,7
ArlaFoodsAmba Denemarken 4,8 1,6
YakultHonshaCoLtd Japan 3,6 1,2
MeijiDairiesCorp Japan 3,2 1,0
BongrainSA Frankrijk 3,1 1,0
RoyalFrieslandFoodsNV Nederland 2,8 0,9
InnerMongoliaMengniuMilkIndustry(Group)CoLtd China 2,4 0,8
MorinagaMilkIndustryCoLtd Japan 2,4 0,8
CampinaBV,Zuivelcoöperatie Nederland 2,2 0,7
Overige nvt 216,2 71,7
Totaal nvt 301,8 100,00
Bron: Euromonitor
Berichten Buitenland OnlineBinnenkort zal Berichten
Buitenland ook online ver
schijnen. Op de website
leestunietalleendelaatste
economische nieuwsberich
tenmaarookinformatieover
spreekdagen,handelsmissies
enbeurzen.
Meer informatie over BB
online in de volgende editie.
Kansen in Servië
pagina 16
Internationalepioniersuitdeagribusinessaanhetwoord
Exportise
HenkvandenBergheefteenvisimport
bedrijfvoorvisproductenuitTurkije,en
participatiesineengrootschaligtuinen
akkerbouwbedrijfinPolen,eenvastgoed
bedrijfinNederland.Enhijisnogeensactief
inzo’nzeventalanderetotaalvanelkaarver
schillendebranchesvantuinbouwtotsoft
ware.Maaromhetsimpelenoverzichtelijk
tehouden,blijvenwenueveninTurkije.
“Echtvisbenikin2003meteenNederlandse
eneenaantalTurksepartnersgestart.Het
eerstejaardraaidenweeenomzetvan
30.000euro,nuruimvijfjaarlaterzitten
weoptienmiljoeneuro.Echtvisexporteert
kennisnaarTurkijeenimporteertkanten
klarevisproducten,bestemdvoordeWest
Europesemarkt.Wezorgenervoordatdevis
gerookt,geconserveerdenverpaktwordten
leverendieaanzo’ngemiddeld15landen.
OnzeTurkseactiviteitistoevalligerwijs
ontstaan,zoalsdatwelvakergaatinhet
leven.Tienjaargeledenzijnwijgestartin
devisbusiness.MaarinNederlandzagenwe
onvoldoendemogelijkhedenvoorvisproduc
tie.Hetverwerkenwassimpelwegteduur.
SamenwerkenmetonzeTurksepartnersgaat
heelgoed.AndersdanNederlandershebben
Turkeneenbepaaldedrive.Zedoennet
zozakenalszeautorijden.Enhoeweldat
nietaltijdhelemaalgoedgaat,zijnzewel
bereidomervolledigvoortegaan.Culturele
verschillen,daarhebjenatuurlijkveelmee
temaken.WestEuropaheeftstrengeeisen
tenaanzienvanvoedselhygiene.Allesmoet
oponzemanier.DatisvoorTurkenniet
altijdlogischendaarmoetenweserieusop
toezienenvooraluitleggenwaarom.Maar
ookdatgaatopeenleukemanier.Eentijd
geledenwaserietsmisgegaan,metals
resultaateenbozeklant.Ikhebgeprobeerd
duidelijktemakendatdiefoutechtnietnog
eensgemaaktkonworden,maarkreeghet
gevoeldathetmaarhalfaankwam.Toenheb
ikgevraagdofzerodefietsjeshadden.Ze
kekenevenvreemdmaardiekondenzewel
regelen.Vervolgensvroegikofzedatrode
fietsjedanindehalwildenophangen.Ook
ditwasmogelijk,maaronzepartnervroeg:
watmoetenwijmeteenkleinroodfietsjein
eenvisbedrijf?Ikhebtoenuitgelegddatals
diefoutnogeensgemaaktwerd,ofzezelf
opdatrodefietsjenaarDuitslandwilden
fietsen.Hebbenzedehelewegomnate
denkenwatermisisgegaan.Ikginghetin
iedergevalnietmeeraandeklantuitleggen.
Enjahoor,eenmaandlaterkomikterugen
hangtereenroodfietsje.Methetverzoek
ofikdantochvooropwildeomdewegte
wijzen.Datzijnleukedingen.
Ennaastalleswatermiskangaan,leveren
wenatuurlijkgewooneenuitmuntend
product.DeomstandighedeninTurkije
zijnideaalvoorhetkwekenvanzoeten
zoutwatervis.Nogeenvoordeelisdatde
familiebedrijvenwaarmeewesamenwerken,
ookechtpartnerszijn.Wehoudenniets
achteralshetgaatomwaarhetproduct
terechtkomtentegenwelkeprijshetwordt
verkocht.Datmaaktdatjeeengelijkwaar
digerelatiekrijgt,waarbijallepartijenhet
zelfdedoelvoorogenhebben:hetleveren
vaneenzogoedmogelijkproduct.
IkzieveelkanseninTurkije.Vooraldoorde
aleerdergenoemdedrivevandemensen.
Maarjehebtwelgoedmanagementnodig.
Mensenmeteenpioniersgeestdiebereid
zijnomvijfoftienjaarzichindenvreemde
intezetten.Ikzegaltijd:eerstdemanen
danhetbedrijf.Ikbennuvijftigjaar,alsik
dertigzouzijnzouikzekeroverwegenom
meinTurkijetevestigenombedrijvenopte
zetten.Nubenikaanhetafbouwen.Altien
jaartrouwens,maarallesblijftmaardoor
groeien.Blijkbaarvindikondernemenenal
debijbehorendeproblemenveelteleuk.”
De Exportise van:
Henk van den BergLocatie : Nederland en Turkije
Bedrijf : Echtvis BV
Sector : Viskweek en verwerking
Sinds : de zaak in Turkije sinds 2003
InopdrachtvanhetministerievanLNVorgani
seertEUNITEinsamenwerkingmetDUCATTvan
27totenmet31oktober2008eenhandelsmissie
naar de regio rond Kherson en Kakhovka in
Oekraïne.Dezeregio,diegelegenistennoorden
vandeKrim,staatbekendomdeteelt,verwer
kingenafzetvangroenten.Dehandelsmissieis
bestemdvoorbedrijvendieopererenbinnende
gehelegroenteketen.
DoelisNederlandsebedrijvendoormiddelvan
individuelematchmakingincontacttebrengen
methandelspartners.Hetprogrammabiedtnet
werkmogelijkhedenenpresentatiesoveront
wikkelingenindesector.Verderzaleenaantal
bedrijvenwordenbezochtenwordteraandacht
besteedaanNederlandseinvesteringsmogelijk
heden.
Meer informatie
Via EUNITE, AnnetteGasseling, telefoon 070
3474568,[email protected]
vragen kunt u terecht bij LNVRaadMeeuwes
Brouwer, telefoon: +380 44 490 8223, email:
inDenHaag,directieIndustrieenHandel,Evert
JanKrajenbrinktelefoon:0703785140,email:
Handelsmissie Groenteketen naar Oekraïne
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 17
Nieuws
Het digitale handelskantoor hollanduktrade.com van de
NederlandseAmbassadeteLondenisrecentelijkgeopend.
DitdigitalehandelskantooriseenportaalwaarNederlandse
enBritseondernemers,waaronderagentenendistributeurs,
metelkaarincontactkunnenkomen.NederlandseenBritse
bedrijven kunnen hun profiel plaatsen en aangeven naar
welkecontactenzijopzoekzijn.Ookbestaatdemogelijkheid
omhandelsvragen in te voerendiewordendoorgestuurd
naardeNederlandseambassade.Hetdigitalehandelskantoor
biedteveneensinformatieoverkansrijkesectoren.
www.hollanduktrade.com
Nederlands-Brits
digitaal handelskantoor
MinisterVerburgstelt3,6miljoeneurobeschikbaarvoorinnovatieveonder
nemersdieaandeslagwillenmetgroenegrondstoffen.Groenegrondstof
fenzijnplantenendierlijkerestproductendieverwerktkunnenwordentot
alternatievenvoorbijvoorbeeldplastic.Verburgwilmetdezezogenoemde
SBIRoproep(smallbusinessinnovationresearch)deomschakelingversnel
lenvaneeneconomiedieafhankelijkvanfossielegrondstoffennaareen
zogeheten‘biobasedeconomy’opbasisvangroenegrondstoffen.
Indebiobasedeconomystaathetgebruikvanbiomassavoornonfood
toepassingencentraal.Voorbeeldenvanproductendiebiobasedkunnen
worden,zijnplastics,materialen,lijmen,verfstoffen,oplosmiddelen,basis
chemicaliënenmedicijnen.Doormiddel vanbioraffinagewordenalle
delenvandeplant,ookdenieteetbaredelen,gebruikt.Hetgeldisvoor
voorstellendiehetscheiden,isoleren,verwerkenengebruikenvangroene
grondstoffenvoorhoogwaardigeenzeersterkverbeterdeindustriëlenon
foodtoepassingen.Uitgeslotenvoordezeregelingzijninnovatiesgericht
opbioenergiezoalsdeproductievanbioethanolofbiodiesel.
Productenopbasisvanbiomassaversterkennietalleendeeconomische
concurrentiepositievandeNederlandse(agro)industrie,maarleverenook
eenbijdrageaandeverminderingvanafvalstromen,deverspreidingvan
milieugevaarlijkestoffenenaandeverminderingvandeafhankelijkheid
vanaardolie.
SBIRbiedtkansenvoorhetbedrijfslevenomnieuwekennisomtezettenin
commerciëletoepassingen.SBIRgaatuitvandriefasen:onderzoeknaarde
haalbaarheid,onderzoekenontwikkelingencommercialisering.Deover
heidfinanciertfase1en2.Debedrijvenmetdebestevoorstellenkrijgen
eenopdrachtvandeoverheideenhaalbaarheidsonderzoekuittevoeren.
Totenmet16oktober2008kuntuuwvoorstellenindienenbijSenterNovem,
afdelingSBIR,Postbus93144,2509ACDenHaag,telefoon0703735597,
www.senternovem.nl/sbir.
LNV: 3,6 miljoen euro voor innovatieprojecten met groene grondstoffen
Doe mee aan ons
lezersonderzoek!We zijn benieuwd hoe u Berichten Buitenland waardeert. Welke
rubriek leest u echt altijd direct, en welke rubriek is aan verbetering
toe? Wat mist u in het blad, waardoor raakt u geinspireerd.
Wat zou ú terug willen zien in dit blad? Wij vragen u het bijgevoegde
lezersonderzoek in te vullen en te retourneren in de antwoord
envelop.
Mocht u het lezersonderzoek niet bij deze Berichten Buitenland
aantreffen, dan kun u het onderzoek ook per post of email toege
zonden krijgen. Neem hiervoor contact op met Sabine Hoff, directie
Industrie en Handel via [email protected].
pagina 18
We publiceren hieronder weer een overzicht van de afgelopen maand op internet aange-
troffen landen-, regio- en themarapporten over levensmiddelen- en andere (agrarische)
sectoren, afkomstig van overheden, overkoepelende organisaties, databases en andere
bronnen ánders dan onze eigen LNV-bureaus (Landbouwraden)) op de Nederlandse
ambassades in den vreemde. De rapporten zijn gratis en uitsluitend per e-mail opvraag-
baar bij het Ministerie LNV, Directie Industrie en Handel, de heer J.J.M. Verbeek, e-mail
[email protected] en worden u ook alleen per e-mail toegestuurd.
Land Titel
Afrika ChangingenvironmentinAfrica(393pag)
Algemeen Economicassessmentofbiofuelpolicies(119pag)
“ Food&beverage2012:atasteofthingstocome(12pag)
“ Wereldwijdevraagbiologischeproducten(75pag)
“ Environmentalperformanceofagriculture(30landenover
zichten)
“ Biofuel&globalbiodiversity(48pag)
“ Whyarecurrentfoodpricessohigh(27pag)
“ Prijsmechanismeindemelkenzuivelsector(3pag)
“ Nutritionalsuperiorityoforganicfoods(53pag)
“ AnEnergyOutlookfortheXXIcentury(23pag)
“ Food&fuelprices:macroeconomicimpact(58pag)
“ Coffeeforecast2008/2009(25pag)
Argentinië NanotechnologyinArgentina(20pag)
Australië Theorganicoption:simplifyingpesticiderisk(49pag)
BaltischeStaten BalticRimEconomies(39pag)
Bangladesh Bangladesh:problemsandprospects(12pag)
Brazilië NanotechnologyinBrazil(10pag)
“ OpportunitiesinthefoodmarketsofBrazil(114pag)
Bulgaria Environmentmanagementinagriculture(27pag)
“ Integrationofdairyfarmsinthesupplychain(42pag)
China China:oneoftheworld’seconomicgiants(14pag)
“ Changesinfruit&vegetableconsumption(24pag)
Cuba Food&agricultureoverview(68pag)
Duitsland Economicsurvey2008(8pag)
EU Impactassessmentguidelines(55pag)
“ Opfokbiologischeleghennen(26pag)
“ Fruit&vegetablechain(8pag)
“ Soja,zonnebloem&oliezadensector(11pag)
“ Successes&challengesafter10yearseconomicmonetary
union(342pag)
“ Thegreenhousegasemissionstradesystem(23pag)
“ Nitrateinvegetables(79pag)
“ WillEUbiofuelpoliciesaffectglobalagricultural
market?(37pag)
India AgroprocessingcooperativesinMaharashtra(12pag)
“ Reviewoftheeconomy2007/2008(43pag)
“ TheIndiansugarindustry(23pag)
“ Fraudsurvey(31pag)
“ ExportpotentialofIndia’slivestocksector(18pag)
“ Borderlessmarkets,boundlessopportunities(60pag)
“ GrapecultivationinIndia(15pag)
“ EconomicgrowthinGujarat(11pag)
Italië Challenges&opportunitiesforItalianwines(13pag)
Kenia OrganicagricultureinKenya(59pag)
Kroatië Croatiainvestmentguide(29pag)
Kyrgyztan TheKyrgyztanseedindustry(12pag)
LatijnsAmerika Foreigninvestment&sustainabledevelopment(50pag)
Land Titel
Litouwen FarmstructureinLithuania(8pag)
Malta Basicdataforenterprise(28pag)
Nederland Biodiversiteitenammoniak(64pag)
“ Megastallennaderbekeken(23pag)
“ Convenantschone&zuinigeagrosectoren(29pag)
“ Hetlandbouweconomischbericht(234pag)
“ Desociologievanvoedselconsumptie(44pag)
“ Centraleregistratiediergeneesmiddelen(83pag)
“ Keteninformatieindeagrosector(44pag)
“ Biomassa:hotissue(45pag)
“ Cradletocradleconcept&milieubeleid(7pag)
“ Arbeidsbehoefte(biologische)geitenhouderij(30pag)
“ Regionalekansenvoorbiomassa(41pag)
“ Maatschappelijkeeffectenintensieve
veehouderij(132pag)
“ Naareentoekomstdiewerkt(152pag)
“ Duurzaamheidintensieveveehouderij(93pag)
“ Genenonderzoekindemelkveehouderij(52pag)
“ Natuur&gezondheidinmaatschappelijk
perspectief(56pag)
“ Meersmaakvollegroenterassentelen(58pag)
“ ImplementatieEuropeseregelgeving(111pag)
“ Duurzaamheidprestatiesbiologischelandbouw(100pag)
“ Melkenindenieuwerealiteit(49,64,71pag)
“ Mestmarkt20092015:eenverkenning(75pag)
“ Intern.zuivelmarktnuenindetoekomst(20pag)
“ WarmtekrachtkoppelingNed.glastuinbouw(60pag
“ Verbeteringondernemerschapfruitteelt&
boomkwekerij(154pag)
“ Centraleregistratiediergeneesmiddelengebruik(83pag)
“ Actieplannanotechnologie(36en17pag)
“ Effectenstijgendeenergieprijzenvoor
Ned.glastuinbouw(36pag)
NieuwZeeland Meat(11pag);Wine(11pag);Biofuelsector(4pag)
Oeganda OrganicagricultureinUganda(97pag)
Pakistan Livestockareliablesourceofincome(19pag
Roemenië Iseconomicgrowthsustainable?(13pag)
Rusland InvestmentguidePskovOblast(25pag)
Tajikistan TheTajikistanseedindustry(12pag)
Tanzania OrganicagricultureinTanzania(62pag)
Tunesië Agriculturesector&economicgrowth(17pag)
Ver.Staten FoodlabelingguideApril2008(88pag)
“ Fresh&processedpotatoes:US&TheWorld(38pag)
“ Healthbenefitsofseafoodconsumption(4pag)
“ Cranberrypestmanagementguide(63pag)
“ OrganicagricultureinWashingtonstate(34pag)
Zweden NanotechnologyinSweden(100pag)
Externe marktrapporten
op internet
Nederlands-Brits
digitaal handelskantoor
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 19
LNV-afdelingen in het buitenland
AfrikA
ADDISABEBAWerkgebied: EthiopiëDrs. Ir. G. Westenbrink, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Old Airport Zone, Addis AbebaP.O. Box 1241, Addis AbebaTel.: (00-251) 113.711.100 ext. 332 (BZ)E-mail: [email protected]
Algiers(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingParijs)Dhr. Khaled Benchaalal, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden27 Chemin Cheikh Bachir El-IbrahimiEl-BiarPostadres: Boite Postale 72, 16030 Algiers - AlgerijeTel.: (00-213) 21.92.28.28E-mail: [email protected]
NAIROBIWerkgebied: Kenia, Eritrea,Oeganda, Tanzania, tevens voor UNEPDhr. D.J. Bruinsma, LNV-Raad Ambassade der Nederlanden,Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Riverside Lane, Off Riverside Drive, Nairobi, KeniaPostadres: P.O. Box 41537, 00100, Nairobi, KeniaTel.: (00-254) 20.4450.137 E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.or.ke
PRETORIAWerkgebied: Zuid-Afrika, ZambiaProf. drs. N.W. Visser, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 210 Queen Wilhelmina Street New Muckleneuk, Pretoria 0083, Zuid-AfrikaPostadres: P.O.Box 117, Pretoria 0001, Zuid-AfrikaTel.: (00-27) 12.425.4570/2/3 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
AmerikA
BRASÍLIAWerkgebied: BraziliëIr. B. Vrolijk, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Ses Avenida das Nações, QD. 801, Lote 05 CEP70405-900 Brasília – DF, BraziliëPostadres: Caixa Postal 07/0098, CEP 70359-970 Brasília - DF, BraziliëTel.: (00-55) 61.3961.3200 (BZ)Tel.: (00-55) 61.3961.3208 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.embaixada-holanda.org.br
SãoPaulo(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingBrasília)Mw. F.E. Heering, Agricultural assistant Consulaat-Generaal der NederlandenBezoekadres: Avenida Brigadeiro Faria Lima 1779, 3 -andar CEP 01451-001-Sao Paulo-SP, BraziliePostadres: Caixa Postal 11302, CEP 05422-970-São Paulo-SP, BraziliëTel.: (00-55) 11.3811.3300 (BZ)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.embaixada-holanda.org.br
BUENOSAIRESWerkgebied: Argentinië, Chili, UruguayIr. F.L.M. Vossenaar, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Edificio Porteño II, Olga Cossenttini 831, Pisos 3 y 4, C1107 BVA Buenos Aires, ArgentiniëPostadres: Ambassade der Nederlanden, Olga Cossenttini 831, C1107 BVA Buenos Aires, ArgentinieTel.: (00-54) 11.4338.0090 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
MEXICOWerkgebied: Mexico, CubaIr. P.A.L. de Rijk, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Av. Vasco de Quiroga 3000, Piso 7, Colonia Santa Fe, 01210 Mexico D.F., MexicoPostadres: Apartado Postal 10-656, 11000 Mexico D.F., MexicoTel.: (00-52) 55.5258.9921 tst. 205,209 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
WASHINGTONWerkgebied: Verenigde Staten van Amerika (incl. Puerto Rico), Canada, tevens WereldbankDrs. G.G.J. Thissen, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 4200 Linnean Avenue, N.W. Washington, D.C 20008-3896, Verenigde Staten van AmerikaTel.: (00-1) 202.274.2716/2718 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.org/
Azië
BANGKOKWerkgebied: Thailand en Vietnam Ir. R.J. Konijn, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 15 Soi Tonson Ploenchit Road, Lumpini, PratumwanPostadres: P.O. Box 404, Bangkok 10330, ThailandTel.: (00-66) 2.309.5290 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]/ban
Hanoi(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingBangkok)Mw. Truong Thi Dung, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der NederlandenDaeha Office Tower, 6 th floor 360 Kim Ma Street, Ba Dinh District, HanoiTel.: (00-84) 4.831.5650E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
JAKARTAWerkgebied: Indonesië, tevens voor Association of South-East Asean Nations (ASEAN)Mr. J.M.P.H. van der Zijden, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Jalan H.R. Rasuna Said, Kavel S-3, Kuningan, Jakarta 12950, IndonesiëTel.: (00-62) 21.524.1032/48 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]/
KUALALUMPURWerkgebied: Maleisië, Filippijnen, SingaporeDrs. A.M. de Roo, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden7th Floor, South Block. The Amp Walk218, Jalan Ampang50480 Kuala LumpurPostadres: Postbus 1054350716 Kuala LumpurMaleisiëTel.: (00-60) 3.216.86.206 (LNV)E-mail: [email protected] www.netherlands.org.my
Manilla(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingKualaLumpur)Dhr. J.I.C. Laquian, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,26/F Equitable PCI Bank Tower8751 Paseo de RoxasMakati City 1226, The PhilippinesPostadres: P.O. Box 2448 MCPO, 1264 Makati, Metro Manilla,FilippijnenTel.: (00-63) 2.786.6607 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
Singapore(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingKualaLumpur)Dhr. K.C. Chong, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden,541 Orchard Road, 13-01 Liat Towers, Singapore 238881Postadres: Tanglin P.O. Box 447, Singapore 912415Tel.: (00-65) 6739.1121 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]/
NEWDELHIWerkgebied: India, Sri-Lanka, NepalMr. W.J. Wolff, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 6/50F Shantipath, Chanakyapuri, New Delhi 110021, IndiaTel.: (00-91) 11.24.197.604/5/77E-mail: [email protected] www.hollandinindia.org
PEKINGWerkgebied: Volksrepubliek China, (incl. Hong Kong) en MongoliëIr. H.J.W. van Duijn, LNV-RaadMw. ir. G.J.G.M. Nuytens-Vaarkamp, LNV-Attachée Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 4, Liangmahe Nanlu Rd. Beijing 100600, Volksrepubliek ChinaTel.: (00-86) 10.8532.0260 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.hollandinchina.org/nl/ peking/intro.htmWeb (LNV): www.nlpekagr.com
HongKongSAR(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingPeking)Mw. M.P.C. Ng, Agricultural assistantPost/Bezoekadres: Consulaat-Generaal der Nederlanden, Room 5702, 57/F Cheung Kong Center, 2 Queen’s Road Central, Hong Kong, Volksrepubliek ChinaTel.: (00-852) 2524.8187/88 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.netherlands-cg.org.hkWeb (LNV): www.nlpekagr.com
Shanghai(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingPeking)Dhr. N. Hong, Agricultural assistant
Post/Bezoekadres: Consulaat-Generaal der Nederlanden, Sun Plaza, East Tower, 4th Floor, 88 Xian Xia Road, Shanghai 200336, Volksrepubliek ChinaTel.: (00-86) 21.6209.9076 (BZ)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]/nl/cg/sh-intro.htmWeb (LNV): www.nlpekagr.com
SEOULWerkgebied: Republiek Korea en TaiwanIr. J.F. Rummenie, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Kyobo Building, 14th floor, 1, Jongno 1-ka Jongno-gu, Seoel 110-714, Republiek KoreaPostadres: K.P.O. Box 509, Seoel 110-605, Republiek KoreaTel.: (00-82) 2.723.4180 E-mail: [email protected]
Taipei(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingSeoul)Mw. C.S. Hsiung, Agricultural assistantPost/Bezoekadres: Netherlands Trade and Investment Office, Agricultural and Food Department, Rm. B, 5/F Artist Construction Building, 133 Min Sheng E. Road, Section 3, Taipei 105, TaiwanTel.: (00-886) 2.2713.5760 E-mail: [email protected] www.ntio.org.tw/agricultural/index-e.htm
TOKYOWerkgebied: JapanMw. Drs. C Boonstra, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Shiba-koen, 3-6-3, Minato-ku, 105-0011 Tokyo, JapanTel.: (00-81) 3.5776.5490 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.oranda.or.jp
europese unie
Athene(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingBoekarest)Mw. M. Plessas-Schallenberg, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Leoforos Vassileos Konstantinou 5-7, Athene 106-74, GriekenlandTel.: (00-30) 2.107.254.960E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]/ath
BERLIJNWerkgebied: Duitsland, ZwitserlandDr. T.C. de Groot, LNV-RaadA. Veldhuizen MBA, LNV-attachéBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Klosterstrasse 50, 10179 Berlin, DuitslandTel.: (00-49) 30.2095.6480 (LNV)E-mail: [email protected] www.dutchembassy.de
BOEDAPESTWerkgebied: Hongarije, Slovenië, OostenrijkIr. J.A. Landstra, LNV-RaadDrs. A.E. Braam, Raad voor Veterinaire aangelegenhedenVeterinair Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Kroatië, Macedonië, Turkije, Roemenië, Servië, Montenegro, Slovenië, Slowakije en TsjechiëBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Fuge utca 5-7, (2e district), 1022 Boedapest, HongarijePostadres: P.O. Box 56, 1388 Boedapest, Hongarije
pagina 20
Tel.: (00-36) 1.3366.380 (LNV)E-mail: [email protected] www.netherlandsembassy.hu
BOEKARESTWerkgebied: Roemenië, Bulgarije, Griekenlandir. H.L.M. van Wissen Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Aleea Alexandru 20, Sector 1, 011823 Boekarest, RoemeniëTel.: (00-40) 21.231.5657 ( LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.olanda.ro/
Sofia(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingBoekarest)Mw. D.H. Milenkova, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Oborishte 15, 1504 Sofia, BulgarijePostadres: P.O. Box 91, 1000 Sofia, BulgarijeTel.: (00-359) 2.8160.380 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]/
BRUSSELWerkgebied: België, LuxemburgIng. A. Wegen, LNV-Raad Dhr. mr. Ing. K.H.A. von Chrismar, LNV-raad voor de Westerschelde, Mw. ir. S. Kruiderink, Agricultural AssistantPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, BelgiëTel.: (00-32) 2.679.1550 (LNV)E-mail: [email protected]
KOPENHAGENWerkgebied: Denemarken, Estland, Finland, Noorwegen, IJsland, ZwedenDhr. H.H. Schipper, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Toldbodgade 33, DK 1253 Kopenhagen K, DenemarkenTel.: (00-45) 33.707.218 E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nlembassy.dk
LONDENWerkgebied: Verenigd Koninkrijk, Ierland Drs. E. Wermuth, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 38, Hyde Park Gate, Londen SW7 5DP, Verenigd KoninkrijkTel.: (00-44) 20.7590.3279/76/77/80 E-mail: [email protected] 2e e-mail: nllonagr@netherlands- embassy.org.ukwww.netherlands-embassy.org.uk/
MADRIDWerkgebied: Spanje, Marokko, PortugalMr. C.J. Heringa, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Avenida del Comandante Franco 32, 28016 Madrid, SpanjeTel.: (00-34) 91.353.7521/20 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
Lissabon(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingMadrid)Mw. A.P. Paiva Geadas, Agricultural assistantPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Avenida Infante Santo 43-5o, 1399-011 Lissabon, PortugalTel.: (00-351) 21.391.4919 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
PARIJSWerkgebied: Frankrijk, AlgerijeMw. drs. M.A.J. Vaes, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der
Nederlanden, 7-9 Rue Eblé, 75007 Parijs, FrankrijkTel.: (00-33) 1.4062.3353 (LNV)E-mail: [email protected] www.amb-pays-bas.fr
PRAAGWerkgebied: Tsjechië, SlowakijeMw. drs. E. van de Vrugt, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Gotthardska 6/27, 160 00 Praag 6, Bubeneç, TsjechiëTel.: (00-420) 233.015.218E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
ROMEWerkgebied: ItaliëMw. drs. C.W. Zwitser, LNV-AttachéeMw. M. Sipman, Agricultural assistantPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Via Michele Mercati 8, 00197 Rome, ItaliëTel.: (00-39) 06.3228.6224 (LNV)Tel.: (00-39) 06.3228.6001 (BZ) E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.olanda.it/
WARSCHAUWerkgebied: Polen, Letland, LitouwenDrs. ing. A.W. Verhey, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Ul. Kawalerrii 10, 00 468 Warschau, PolenTel.: (00-48) 22.559.1269E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected] www.nlembassy.pl
midden-oosten
ABUDHABIWerkgebied: Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, IranIr.P.J.M. de Jong, LNV-RaadBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Apt. 602 Al Masaood Tower Building, Shelkh Hamdan Street, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten.Postadres: P.O.Box 46560, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten.Tel.: (00-971) 2.632.0712 (LNV)E-mail: [email protected]
Dubai(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingAbuDhabi)Mw. S. Kadri, Agricultural AssistantBezoekadres: Consulaat-Generaal DubaiABN-Amro BuildingKhalid Bin Waleed Road, Bur Dubai, U.A.E.Postadres: P.O. Box 7726, Dubai, U.A.E.Tel.: (00-971) 4.3528700/3511313 (ext. 112) (BZ)E-mail: [email protected]
Riyadh(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingAbuDhabi)Dhr. M.M. el Bahaie, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Diplomatic Quarter, Riyadh, Saoedi-ArabiëPostadres: P.O.Box 94307, Riyadh 11693, Saoedi-ArabiëTel.: (00-966) 1 488 1093/2501 (LNV)E-mail: [email protected] www.holland.org.sa
Teheran(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingAbuDhabi)Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden,Darrous Shahrzad Boulevard, Kamasaie Street,1st East Lane 33, 19498 Teheran, IranPostadres: P.O. Box 11365-138, Teheran, IranTel.: (00-98) 21.2255.5094 (LNV)E-mail: [email protected]/teh
KAIROWerkgebied: Egypte, Jordanië, Libanon, SyriëIr. H.L.M. van Wissen, LNV-Raad Post/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, 18, Hassan Sabri Street, 11211 Zamalek, Kairo, EgypteTel.: (00-202) 2 736 38 63 / 2 739 55 71/2/3E-mail: [email protected] www.mfa.nl/cai
overig europA
ANKARAWerkgebied: Turkije, Israël, Palestijnse GebiedenMw. drs. C.J.M. Konsten, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Turan Günes Bivari. Hollanda Caddesi no. 5, 06550 Yildiz Ankara, TurkijeTel.: (00-90) 312.409.1860 (LNV)E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] www.dutchembassy.org.trwww.nlankagr.com
KIEVWerkgebied: Oekraïne, Ir. Ing. M. Y. Brouwer, LNV-RaadPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Kontraktova Ploscha 7, 01901 Kiev, OekraïneTel.: (00-380) 44 490 82 23 (LNV)E-mail: [email protected] www.netherlands-embassy.com.ua
MOSKOUWerkgebied: Rusland, Kazachstan, Oezbekistan, Wit-RuslandIr. M. Overheul, LNV-RaadMw. L.K. Birkman, MA, LNV-AttachéeBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Tijdelijk adres tot november/decemberSmolenskaya Plochad, building 3, offices 709, 710, 711Postadres: Kalashny Pereulok 6, 13100 Moskou, RuslandTel.: (00-7) 495.797.2946 E-mail: [email protected]
ZAGREBWerkgebied: Bosnië-Herzegovina, Kroatië, Servië en MontenegroMr. O.B.M. Meuffels, LNV-raadMw. D. Bacic, Agricultural assistantPost/Bezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Medvescak 56, 10000 Zagreb, KroatiëTel.: (00-385) 1.464.2220 (LNV)E-mail: [email protected] 2e E.mail: [email protected]
Belgrado(LNVsteunpunt,valtonderLNVafdelingZagreb)Mw. M. Lazovic, Agricultural assistantBezoekadres: Ambassade der Nederlanden, Simina 29, 11000 Belgrado, ServiëTel.: (00-381) 11.202.39.80E-mail: [email protected] e-mail: [email protected] (tijdelijk)www.nlembassy.org.yu
permAnente vertegenwoordigingen Lnv bij internAtionALe orgAnisAties
BRUSSELPVEUMr. G.P.G. Kunst, LNV-Raad Drs. A.M. Akkerman, Raad voor Veterinaire AangelegenhedenDrs J.J.M. Paardkoper, LNV-AttachéPost/Bezoekadres: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, BelgiëTel.: (00-32) 2.679.1545/1546 (LNV)E-mail: [email protected] belast met procurement-aangele-
genheden in het kader van de ontwikke-lingsfondsen van de EU.
GENÈVEPVWTOWerkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO (Wereldhandelsorganisatie) en andere -internationale organisaties te Genève (UNCTAD, UNEP, WHO, WIPO/UPOV)Mr. M.P.C. Huige, LNV RaadPostadres: C.P. 196, 1211 Genève 20 CIC, ZwitserlandTel.: (00-41) 22.748.1822/08 (LNV)E-mail: [email protected] 2e e-mail: [email protected]
PARIJSPVOESOWerkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling)Mw. drs. P.C.M. van Bentum, LNV-RaadPost/Bezoekadres: 12-14 Rue Octave Feuillet, 75116 Parijs, FrankrijkTel.: (00-33) 1.4524.9971 E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
ROMEPVROMEWerkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouwMw. A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven,Buitengewoon en Gevolmachtigd Ambassadeur, Permanent VertegenwoordigerDr. T.R.G. van Banning, Ambassaderaad, Plv. Permanent Vertegenwoordiger Mw. Drs. M. Geusebroek, Tweede Secretaris Post/Bezoekadres: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw, Via delle Terme Deciane 6, 00153 Rome, ItaliëTel.: (00-39) 06.574.0306/ 2326E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
netherLAnds Agribusiness support office
KunmingMw. R.E.N. Snijders, Chief Representative,Mw. Yang Yang, Deputy RepresentativeRoom 1604, Hongta Mansion155 Beijing RoadKunming 650011, P.R.ChinaTel: (0086) (0) 871 3578 322E-mail: [email protected]
MoskouMw. O. Smirnova, Chief RepresentativeSmolenskaya pl. bld. 3Regus-Smolensky Passage, Business Centre Russia, Office 625121099 Moskou, RuslandTel: (007) (0) 495 937 8495E-mail: [email protected]
HarbinDhr. Erik Baudoin, Chief RepresentativeRoom E, 14/FLDikang-Caifu BuildingZhongshan Road 162-1Xiangfang DistrictHarbin 150040 HeilongjiangP.R.ChinaTel: (0086) (0) 451 555 00240E-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
Berichten Buitenland | nummer 9, 2008 | pagina 21
Regio/land Periode 2008 Activiteit Inlichtingen uitvoering Inlichtingen marktOnderstaandeactiviteitenzijnopalfabetischevolgordegerangschiktperregioenperland.
Afrika
Algerije 27-30 oktober FILAHA te Algiers, landbouwbeurs voor de vegetatieve LNV-afdeling Homa Ashtari sector (infostand) 00 213 21922828 070 3784460
Ethiopië 20-24 oktober Spreekdagen (werkgebied Ethiopië) EVD Ingrid Korving 070 7788245 070 378 4797
Kenia 27-31 oktober Spreekdagen (werkgebied Kenia, Eritrea, Oeganda, EVD Roeland Bosch Tanzania, UNEP) 070 7788245 070 3785244
Zuid-Afrika 27-31 oktober Spreekdagen (werkgebied Zuid-Afrika, Zambia) EVD Chantal Baas 070 7788245 070 3785767
Amerika
Mexico 12-15 november Expoagro te Guanajuato, tuinbouwvakbeurs Jochem Porte Jochem Porte (Holland Paviljoen) 070 3784428 070 3784428
Verenigde Staten 24-27 oktober PMA Fresh Summit te Orlando, tuinbouwvakbeurs Monique de Muynck Gert Stiekema (Holland Paviljoen) 070 3785664 070 3784235
Azië/Oceanië
China september Dairy Industry Exhibition te Hohhot, zuiveltechnologiebeurs LNV-afdeling Richard van den Bergh (Holland Paviljoen) 00 86 10 85320260 070 3784246
september Int. China Meat Industry Exhibition LNV-afdeling Richard van den Bergh (Holland Paviljoen) 00 86 10 85320260 070 3784246
20-22 oktober VIV China te Beijing, vakbeurs intensieveveehouderij LNV-afdeling Richard van den Bergh (Holland Paviljoen) 00 86 10 85320260 070 3784246
3-7 november Spreekdagen (werkgebied China, Hong Kong, Mongolië) EVD Richard van den Bergh 070 7788245 070 3784246
India 28 nov. - 1 dec. AgroTech te Chandigarh, landbouwbeurs LNV-afdeling Arno Rohde (infostand) 00 91 11 24197604 070 3784486
Japan 15-19 december Spreekdagen (werkgebied Japan) EVD Richard van den Bergh i.c.m. Korea 070 7788245 070 3784246
Korea 15-19 december Spreekdagen (werkgebied Korea, Taiwan) EVD Arno Rohde i.c.m. Japan 070 7788245 070 3784486
EU
Duitsland 18-19 september Handelsmissie + matchmaking 'biobased economy' te Leipzig LNV-afdeling LNV-afdeling 00 33 1 40623353 00 33 1 40623353
23-26 september Handelsmissie met individuele matchmaking voor Exportimpulse Martijn Homan voedingsmiddelen (convenience, biologisch en functional 070 3601268 070 3785553
foods) te München e.o.
november Handelsmissie met individuele matchmaking voor de Holland Flower Partners Martijn Homan sierteeltsector te München e.o. 0527 202051 070 3785553
Frankrijk 19-23 oktober SIAL te Parijs, voedingsmiddelenvakbeurs Monique de Muynck LNV-afdeling (LNV-businesslounge met ministands, Holland Paviljoen 070 3785664 00 33 1 40623353 in de hal biologische producten)
Hongarije 19-21 september Hortus Hongaricus te Szigetszentmiklós, tuinbouwvakbeurs PEM Martijn Homan (Holland Paviljoen) 0321 387933 070 3785553
Ierland 29 sept. - 2 okt. Handelsmissie voedingsmiddelen NITC LNV-afdeling 020 4217400 00 44 20 75903279
Nederland 14-17 oktober Hortifair te Amsterdam, tuinbouwvakbeurs Monique de Muynck (informatiestand) 070 3785664
Roemenië 5-9 november Indagra te Boekarest, landbouwbeurs LNV-afdeling Alison Middleton (Holland Paviljoen) i.s.m. BBH 00 40 21 2315657 070 3785466
Tsjechië 29 sept. - 3 okt. Spreekdagen (werkgebied Tsjechië, Slowakije) EVD Martijn Homan 070 7788245 070 3785553
Verenigd 15-18 maart 2009 IFE te Londen, internationale voedingsmiddelenvakbeurs Jan Schenk Lnv-afdeling Koninkrijk (Holland Paviljoen) 070 3784169 00 44 20 75903279
MiddenOosten
Dubai (VAE) 23-26 febrari 2009 Gulfood te Dubai, internationale vakbeurs voor NCH LNV-afdeling voedingsmiddelen en equipment (Holland Paviljoen) 070 3441586 00 971 2 6320712
OverigEuropa
Kroatië 6-10 oktober Spreekdagen (werkgebied Bosnië-Herzegovina, Kroatië, EVD Sabine Hoff Servië en Montenegro) 070 7788245 070 3785259
Oekraïne 28-31 oktober Handelsmissie groenteketen LNV-afdeling Evert Jan Krajenbrink 00 380 44 4908223 070 3785140
Rusland 10-14 oktober Golden Autumn te Moskou, landbouwvakbeurs PEM Evert Jan Krajenbrink (Holland Paviljoen + seminars) 0321 387933 070 3785140
1-5 december Spreekdagen (werkgebied Rusland, Kazachstan, EVD Evert Jan Krajenbrink Oezbekistan, Wit-Rusland) 070 7788245 070 3785140
Servië 8-10 december Handelsmissie sierteelt en tuinbouw EUNITE Sabine Hoff 070 3474568 070 3785259
Turkije 23-28 november Handelsmissie tuinbouw naar regio's Istanbul, Izmir en KvK Den Haag Jordy van Honk Antalya 070 3287221 070 3784446
4-7 december Growtech Eurasia te Antalya, tuinbouwvakbeurs LNV-afdeling Jordy van Honk (infostand) 00 90 312 4091860 070 3784446
Activiteitenkalender 2008Programma Bilaterale Economische Samenwerking van de directie Industrie & Handel