BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ - vista.gov.vn

Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 7/2019 1

BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA

Mục lục

TIN QUỐC TẾ TRONG THÁNG

1. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2019: Việt Nam tăng 3 bậc 2

2. Kế hoạch phát triển trí tuệ nhân tạo của Ôxtrâylia 5

3. Đức: năng lượng tái tạo chiếm 44% tổng sản lượng điện trong 6 tháng đầu năm

2019

6

4. Hàn Quốc: Chiến lược đi đầu về tiêu chuẩn quốc tế trong Cuộc cách mạng công

nghiệp lần thứ 4

7

TIN TRONG NƯỚC TRONG THÁNG

5. Tháng 1/2020 sẽ khởi công Trung tâm R&D của Samsung tại Hà Nội 8

6. Cuộc thi “Đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao” 9

7. Tọa đàm “Giải pháp thúc đẩy đổi mới công nghệ cho doanh nghiệp” 10

8. Aus4Innovation mở khóa đào tạo về thương mại hóa kết quả nghiên cứu 11

GƯƠNG ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN VỀ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI

9. Hai học sinh giành Huy chương vàng Olympic phát minh và sáng chế thế giới 12

10. Gương mặt nhà khoa học hàng đầu châu Á 2019: Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp 12

NGHIÊN CỨU, NHẬN ĐỊNH

11. Nghiên cứu của Oxford Economics: robot và tự động hóa công nghiệp chiếm 20

triệu việc làm vào năm 2030

14

Tháng 7 năm 2019


Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm

2019: Việt Nam tăng 3 bậc

Lễ công bố GII 2019 ở New Delhi, Ấn Độ

Ngày 24/7/2019 tại New Delhi (Ấn

Độ), Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới

(WIPO) kết hợp với Trường Đại học

Cornell (Mỹ) và Học viện Kinh doanh

INSEAD (Pháp) và các đối tác đã công bố

Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo (ĐMST)

toàn cầu năm 2019 (Global Innovation

Index 2019, gọi tắt là GII 2019). Chỉ số

cung cấp các số liệu chi tiết về hiệu suất

ĐMST của 129 quốc gia và nền kinh tế

trên toàn thế giới. Với 80 tiểu chỉ số/tiêu

chí, GII 2019 cho thấy một tầm nhìn rộng

về ĐMST, bao gồm: môi trường chính trị,

giáo dục, cơ sở hạ tầng, trình độ phát triển

kinh doanh... từ các phép đo truyền thống

như đầu tư nghiên cứu và phát triển

(R&D), công bố bằng sáng chế và thương

hiệu quốc tế đến các chỉ số mới hơn như

tạo ứng dụng cho điện thoại di động và

xuất khẩu công nghệ cao.

Theo đó, Việt Nam đã tăng 3 bậc, từ

vị trí 45 lên vị tri 42 trên tổng số 129 nền

kinh tế được xếp hạng. Đây là năm thứ ba

liên tiếp Việt Nam tăng hạng và vị tri 42

cung là vị tri cao nhất mà Việt Nam từng

đạt được từ trước đến nay. Thứ hạng năm

nay của Việt Nam đã được cải thiện 17

bậc so với thứ hạng năm 2016 và đưa Việt

Nam vươn lên xếp thứ nhất trong nhóm

26 quốc gia thu nhập trung bình thấp và

đứng thứ 3 trong ASEAN sau Singapo và

Malaixia.

Bảng xếp hạng về ĐMST toàn cầu,

thể hiện kết quả và năng lực đổi mới sáng

tạo của các nên kinh tế. Đây là lần thứ 12

liên tiếp, Báo cáo Chỉ số GII được công

bố. Mục đich của Chỉ số GII là đưa ra các

đánh giá về trình độ ĐMST của mỗi quốc

gia một cách toàn diện nhất, là tài liệu

tham khảo hàng đầu về năng lực ĐMST

hiện nay của các nước. GII được coi là là

một công cụ định lượng chi tiết giúp các

nhà ra quyết định toàn cầu hiểu rõ hơn về

cách kích thích hoạt động ĐMST để tạo

động lực cho phát triển kinh tế và con

người.

Về thứ hạng ĐMST năm nay, theo

Chỉ số GII 2019, Thụy Sĩ là quốc gia

ĐMST nhất thế giới, tiếp theo là Thụy

Điển, Mỹ, Hà Lan và Vương quốc Anh.

GII 2019 cung xác định nền kinh tế đứng

đầu về ĐMST trong khu vực, như Ấn Độ,

Nam Phi, Chile, Israel và Singapo; và

đứng đầu về ĐMST trong cùng nhóm thu

TIN QUỐC TẾ TRONG THÁNG


nhập với Trung Quốc, Việt Nam và

Rwanda.

Năm nay, 4 nền kinh tế trong khu vực

Đông Nam Á, Đông Á nằm trong top 20

là Singapo (8), Hàn Quốc (11), Nhật Bản

(15) và Trung Quốc (14).

Về chỉ số ĐMST 2019 của Việt Nam

Trong GII 2019, Việt Nam đứng thứ

42/129 nước và vùng lãnh thổ được xếp

hạng, tăng 3 bậc so với năm 2018. Đây là

năm thứ ba liên tiếp Việt Nam tăng hạng

và vị tri 42 cung là vị tri cao nhất mà Việt

Nam từng đạt được từ trước đến nay.

Phân tích Bảng 2, chúng ta có thể

thấy: Sở dĩ năm 2019, Việt Nam có sự

tăng bậc về chỉ số ĐMST so với năm 2018

là do có sự tăng bậc cả ở Nhóm chỉ số đầu

vào (tăng 2 bậc, từ vị tri 65 năm ngoái lên

63 năm nay), và Nhóm chỉ số đầu ra (tăng

4 bậc, từ vị trí 41 lên 37).

Nhóm chỉ số đầu vào, gồm 5 trụ cột,

tăng bậc do trụ cột “Nguồn nhân lực và

nghiên cứu” tăng 5 bậc (từ 66 lên 61) nhờ

nhóm chỉ số “Nghiên cứu và phát triển”

tăng 14 bậc, trong đó tiểu chỉ số “Tổng chi

cho nghiên cứu và phát triển” tăng 5 bậc;

và trụ cột “Trình độ phát triển của thị

trường” tăng 4 bậc, trong đó chỉ số “Tin

dụng” tăng 4 bậc.

Nhóm chỉ số đầu ra tăng, do trụ cột

“Sản phẩm tri thức và công nghệ” tăng 8

bậc, trong đó các tiểu chỉ số như “Đơn

đăng ký sáng chế” (tăng 2 bậc), “Số công

bố bài báo khoa học và kỹ thuật” (tăng 5

bậc), “Tốc độ tăng năng suất lao động”

tăng 3 bậc, “Số chứng chỉ ISO 9001” tăng

3 bậc, “Sản lượng ngành công nghệ cao

và công nghệ trung bình cao” tăng 20

bậc…

Những chỉ số này thể hiện sự chỉ đạo

và những giải pháp của Chính phủ trong

việc đảm bảo kinh tế vĩ mô và các cân đối

lớn của nền kinh tế, cùng các giải pháp tập

trung vào thu hút các nguồn lực của xã hội

cho khoa học và công nghệ, thúc đẩy


doanh nghiệp chuyển giao, hấp thụ và

phát triển công nghệ, góp phần tăng năng

suất lao động và sức cạnh tranh của doanh

nghiệp. Qua đó, khẳng định sự chỉ đạo

điều hành của Chính phủ, Thủ tướng

Chính phủ đang đi rất đúng hướng, tạo ra

những kết quả rất thiết thực, cụ thể. Kết

quả chỉ số GII năm 2019 cho thấy Việt

Nam đã đạt được nhiều chỉ tiêu Chính phủ

đặt ra đến năm 2021.

Kết quả chỉ số GII 2019 cung cho

thấy sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa

phương trong việc xây dựng và triển khai

các giải pháp đồng bộ, thiết thực nhằm cải

thiện môi trường kinh doanh, nâng cao

năng lực cạnh tranh quốc gia, nâng cao

năng lực ĐMST quốc gia. Để tiếp tục cải


thiện thứ hạng trong chỉ số GII một cách

bền vững, Việt Nam cần tiếp tục chú trọng

cả các yếu tố đầu vào của đổi mới sáng

tạo, trong đó, đặc biệt lưu ý cải thiện các

nhóm chỉ số về hạ tầng công nghệ thông

tin, ứng dụng công nghệ thông tin, cải

thiện môi trường kinh doanh, chất lượng

các quy định pháp luật, nâng cao chất

lượng lực lượng lao động…

Nguồn: WIPO

Kế hoạch phát triển trí tuệ nhân tạo

của Ôxtrâylia

Tại hội nghị Nhóm các nền kinh tế

phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới

(G20) diễn ra ở Nhật Bản mới đây, Bà

Karen Andrews - Bộ trưởng Bộ Công

nghiệp, Khoa học và Công nghệ Ôxtrâylia

cho biết, Chính phủ liên bang Ôxtrâylia

đang chuẩn bị những bước cuối cùng cho

kế hoạch nhằm đảm bảo nước này vẫn an

toàn trước xu hướng áp dụng trí tuệ nhân

tạo (AI) đang ngày càng trở nên phổ biến

trên toàn thế giới.

Bà Karen Andrews cho rằng, trong

bối cảnh rất nhiều quốc gia đã công bố kế

hoạch tiếp cận với công nghệ AI, để chắc

chắn xu hướng mới này phù hợp các với

tiêu chuẩn về an toàn, đạo đức và không

gây tác hại đến người dân trong nước,

Ôxtrâylia sẽ đẩy nhanh tiến độ nghiên

cứu, tích cực tìm kiếm phản hồi từ việc sử

dụng công nghệ AI, nhằm đưa ra các

chính sách phù hợp cho người dân.

Theo Bà Karen Andrews, một khoản

kinh phí 29 triệu AUD (tương ứng 19,72

triệu USD) đã được đưa vào ngân sách

quốc gia giai đoạn 2019-2020 để giúp

phát triển ngành công nghiệp AI và hỗ trợ

ứng dụng AI. Trong đó, phần lớn chi phí

được sử dụng cho lĩnh vực an ninh mạng

và điều chỉnh các khung pháp lý cần thiết,

tránh những nguy cơ bất lợi từ AI. Bởi

theo bà Andrews, công nghệ AI sẽ tạo ra

sự khác biệt đáng kể đối với hình thái việc

làm và cuộc sống trong tương lai. AI sẽ

dần thay thế con người, dẫn đến giảm việc

làm và thu hẹp số lượng công việc sử

dụng lao động. Vì vậy, điều quan trọng

nhất của mỗi chính phủ là phải đảm bảo

tạo ra các chính sách phù hợp, bảo vệ

người dân khỏi những mặt trái mà công

nghệ AI có thể gây ra.

Tại Ôxtrâylia, nhiều chuyên gia an

ninh mạng cảnh báo AI có thể khiến rủi ro

leo thang trên phạm vi toàn xã hội. Theo

GS. Fergus Hanson, Viện Chính sách

chiến lược Ôxtrâylia (ASPI), nhiều tổ

chức, doanh nghiệp nước này thường

xuyên bị tấn công mạng. Đầu năm nay,


Quốc hội Ôxtrâylia cung đã lên tiếng về

việc hệ thống máy tính của họ bị tin tặc

tấn công. Gần đây nhất, Đại học Quốc gia

Ôxtrâylia cung thông báo bị đánh cắp dữ

liệu thông tin mạng. Công nghệ phát triển

cho phép con người tiến sâu hơn vào

không gian tự động hóa, khiến nguy cơ bị

tấn công từ chính loại hình công nghệ này

càng tăng cao.

Dự kiến đến cuối năm nay, Chinh phủ

Liên bang Ôxtrâylia sẽ công bố lộ trình áp

dụng công nghệ AI trong tương lai, tập

trung vào các ngành công nghiệp mui

nhọn như du lịch, khai thác mỏ, nông

nghiệp, với hy vọng sẽ tạo ra những đột

phá mới về công nghệ, nhưng vẫn đảm

bảo an ninh và các vấn đề đạo đức.

Nguồn: ABC News

Đức: năng lượng tái tạo chiếm 44%

tổng sản lượng điện trong 6 tháng đầu

năm 2019

Hiệp hội Năng lượng Đức (BDEW)

vừa cho biết, năng lượng tái tạo tại nước

này đã đạt mức cao kỷ lục khi chiếm tới

44% tổng sản lượng điện trong 6 tháng

đầu năm 2019, tăng 6% so với cùng kỳ

năm 2018.

Theo BDEW, sản lượng “điện xanh”

tăng cao một phần nhờ điều kiện thời tiết

nhiều gió trong những tháng đầu năm

2019. Sản lượng điện gió từ các nhà máy

trên đất liền đã tăng 18% so với nửa đầu

năm 2018 để đạt mức 55,8 tỷ Kwh. Bên

cạnh đó, các nhà máy điện gió trên biển

cung cho sản lượng tăng 30% so với cùng

kỳ; các nhà máy điện mặt trời cung đạt sản

lượng 24 tỷ Kwh, tăng 1 tỷ Kwh so với

cùng kỳ năm 2018; các nguồn năng lượng

xanh khác như năng lượng sinh học, thủy

điện cung đã cung cấp 36,7 tỷ Kwh.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn lo ngại

về sự tăng trưởng bền vững của loại năng

lượng quan trọng này. Theo ông Stefan

Kapferer, người đứng đầu BDEW, mặc

dù sản lượng điện từ năng lượng tái tạo

đạt con số kỷ lục, nhưng tình hình vẫn còn

nhiều khó khăn do vấn đề nằm sâu trong

cấu trúc năng lượng. Chính phủ liên bang

Đức muốn tăng lỷ lệ điện từ năng lượng

tái tạo đến năm 2030 lên 65% tổng sản

lượng điện, tuy nhiên theo người đứng

đầu BDEW, nếu vẫn duy trì tốc độ tăng

trưởng như trước đây mà không có sự thay

đổi mạnh mẽ, mục tiêu này khó có thể đạt

được.

BDEW lo ngại rằng tỉ lệ năng lượng

xanh trong những năm tới có thể sẽ tăng

rất chậm hoặc không tăng. Từ năm 2021,

các tuabin gió được lắp đặt từ 20 năm

trước sẽ hết hạn thời hạn sử dụng, do vậy

có thể ảnh hưởng đến các nhà máy điện

gió có công suất từ 4000 Megawatt trở

lên. Việc lắp đặt các tuabin mới thay thế

không phải dễ dàng vì phải tuân thủ các

quy định nghiêm ngặt. Hiện tại việc phát

triển điện gió, đặc biệt là đối với các nhà


máy điện gió trên đất liền, gặp rất nhiều

khó khăn do phải đảm bảo các yêu cầu cao

về bảo vệ môi trường, bên cạnh đó là sự

phản đối của một số địa phương và các thủ

tục pháp lý. Để tránh những vấn đề này,

Chính phủ Đức sẽ tập trung phát triển các

nhà máy điện gió trên mặt biển và điện

mặt trời, thay vì phát triển các nhà máy

điện gió trên mặt đất.

Nguồn: Diplomatie scientifique

Hàn Quốc: Chiến lược đi đầu về tiêu

chuẩn quốc tế trong Cuộc cách mạng

công nghiệp lần thứ 4

Tiêu chuẩn không chỉ bảo vệ quyền

lợi người tiêu dùng mà còn là cơ sở, định

hướng công nghệ để các doanh nghiệp sản

xuất kinh doanh áp dụng. Tiêu chuẩn hóa

quốc tế có vai trò quan trọng trong Cuộc

cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và

Chính phủ Hàn Quốc đang có tham vọng

lớn trong việc nâng tỷ lệ đề xuất và gia

tăng các tiêu chuẩn quốc tế của nước này.

Cụ thể, Bộ Công nghiệp, Thương mại và

Tài nguyên cùng Bộ Khoa học, Công

nghệ, Thông tin và Truyền thông của Hàn

Quốc vừa công bố "Chiến lược đi đầu về

tiêu chuẩn quốc tế trong Cuộc cách mạng

công nghiệp lần thứ 4”, đặt mục tiêu trở

thành quốc gia hàng đầu về tiêu chuẩn

quốc tế trong 4 năm tới

Theo đó, Chinh phủ Hàn Quốc đặt

mục tiêu nâng tỷ lệ đề xuất các tiêu chuẩn

quốc tế từ mức 12% như hiện nay lên 20%

vào năm 2023. Bên cạnh đó, Chinh phủ

nước này cung sẽ nỗ lực tăng gấp đôi số

lượng người Hàn được bổ nhiệm vào ban

lãnh đạo của các tổ chức tiêu chuẩn quốc

tế, tương đương với số lượng người trong

các ban này của các quốc gia đi đầu về

tiêu chuẩn quốc tế như Mỹ, Đức, Nhật

Bản. Hàn Quốc hiện có khoảng 40 người

đang làm việc trong ban lãnh đạo của các

tổ chức tiêu chuẩn quốc tế như Tổ chức

Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), Ủy ban Kỹ

thuật Điện Quốc tế (IEC) và Liên minh

Viễn thông Quốc tế (ITU).

Chính phủ Hàn Quốc cung xây dựng

Dự án 300-60: đề xuất 300 tiêu chuẩn

quốc tế và 60 thành viên được bầu vào ban

lãnh đạo của các tổ chức tiêu chuẩn quốc

tế. Trong đó, đề xuất ở lĩnh vực xe điện,

xe tự lái chiếm tỷ lệ cao nhất với 52 tiêu

chuẩn. Tiếp theo là 33 tiêu chuẩn ở lĩnh

vực chip bán dẫn hệ thống và 28 tiêu

chuẩn ở lĩnh vực năng lượng.

Theo Bộ trưởng Công nghiệp,

Thương mại và Tài nguyên Hàn Quốc,

Sung Yun-mo, trong tương lai gần, Hàn

Quốc phải trở thành quốc gia tiên phong,

đóng vai trò quan trọng trong việc thiết

lập các tiêu chuẩn quốc tế, chứ không chỉ

đi theo tiêu chuẩn của các quốc gia phát

triển hàng đầu.

Nguồn: Diplomatie scientifique

(https://www.diplomatie.gouv.fr).


Tháng 1/2020 sẽ khởi công Trung tâm

R&D của Samsung tại Hà Nội

Thông tin được đưa ra trong buổi tiếp

ông Choi Joo Ho, Tổng Giám đốc Tổ hợp

Samsung Việt Nam của Bộ trưởng Bộ

Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Chu

Ngọc Anh tại trụ sở Bộ KH&CN ngày

24/7/2019.

Tại buổi tiếp, ông Choi Joo Ho đã

thông báo nhanh với Bộ trưởng Chu Ngọc

Anh tình hình hoạt động kinh doanh của

Samsung tại Việt Nam trong 6 tháng qua

và đặc biệt là kế hoạch triển khai xây dựng

Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển

(SVMC) của Samsung tại Việt Nam.

Theo đó, dự án xây dựng tòa nhà

dành cho hoạt động R&D sẽ có quy mô

đầu tư khoảng 220 triệu USD với tổng

diện tích 11.603 m2, diện tích sàn là

80.744m2 với quy mô tòa nhà gồm 16

tầng nổi, 3 tầng hầm. Samsung hy vọng

khi tòa nhà được đưa vào vận hành sẽ thu

hút khoảng 3000 người làm việc tại đây.

Dự kiến, công trình sẽ khởi công vào

tháng 1/2020 tại Tây Hồ Tây, Hà Nội và

khánh thành vào năm 2022.

Ông Choi Joo Ho cung cho biết, hiện

SVMC tại Hà Nội đang hoạt động một

cách có hiệu quả cung như mở rộng lĩnh

vực nghiên cứu, đào tạo đội ngu kỹ sư

chuyên môn nhằm chuyển giao công nghệ

và nâng quy mô nhân lực lên 2.600 người

vào năm 2020 và 3.000 người năm 2022.

Định hướng hoạt động của SVMC sẽ trở

thành trung tâm nghiên cứu và ứng dụng

lớn nhất của Samsung tại khu vực Đông

Nam Á. Trung tâm sẽ trở thành “đầu tàu”

hướng đến nghiên cứu và triển khai ứng

dụng các công nghệ của Cách mạng công

nghiệp 4.0. Ngoài ra, Trung tâm cung sẽ

là nơi đào tạo nguồn nhân lực công nghệ

cao, đặc biệt các công nghệ đang là xu

hướng của thế giới như Al, BigData…

Bày tỏ sự ủng hộ về kế hoạch xây

dựng SVMC, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh

đánh giá cao việc Tập đoàn Samsung đạt

được kết quả kinh doanh tốt nhờ xác định

rõ cạnh tranh bằng công nghệ. Bộ trưởng

cung đánh giá cao hoạt động của SVMC

tại Hà Nội thời gian qua như việc hợp tác

với 9 trường đại học hàng đầu Việt Nam

xây dựng, tài trợ và vận hành 10 phòng

lab, tài trợ các hội thảo khoa học, các khóa

học hoặc các giải thưởng cho các cuộc thi

nghiên cứu khoa học cung như tài trợ các

dự án nghiên cứu khoa học….; Chương

trình học bổng tài năng Samsung (50

TIN TRONG NƯỚC TRONG THÁNG


triệu/ người cho tổng 360 sinh viên năm

cuối các ngành công nghệ thông tin giai

đoạn 2018 - 2020) của các trường đại học

của Việt Nam; Hỗ trợ tổ chức các cuộc thi

lập trình theo chuẩn ACM/ICPC năm

2018 và một số các cuộc thi khác…

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn

mạnh, với định hướng và mục tiêu mà

Samsung đề ra đối với SVMC, đây sẽ là

nơi hỗ trợ, đào tạo tốt cho nguồn nhân lực

công nghệ cao của Việt Nam. Bộ

KH&CN cam kết luôn ủng hộ, đồng hành

cùng Samsung trong các công việc cụ thể.

Nguồn: CESTC

Cuộc thi “Đổi mới sáng tạo trong sản

xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ

cao”

Ngày 11/7, Trung tâm Ươm tạo

Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ

cao và Sở Khoa học và Công nghệ

TPHCM tổ chức họp báo giới thiệu về

cuộc thi “Đổi mới sáng tạo trong sản xuất

nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

2019”.

Theo TS. Đinh Minh Hiệp, Trưởng

ban Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công

nghệ cao TPHCM, sau 2 năm tổ chức

(năm 2017 và 2018), cuộc thi thu hút gần

200 dự án đăng ký tham gia, trong đó đã

hỗ trợ ươm tạo và kêu gọi đầu tư cho 9 dự

án với số tiền đầu tư gần 10 tỷ đồng.

Tiếp nối thành công của nhưng lần tổ

chức trước, Trung tâm Ươm tạo Doanh

nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao tiếp

tục tổ chức cuộc thi “Đổi mới sáng tạo

trong sản xuất nông nghiệp ứng dụng

công nghệ cao 2019” nhằm hiện thực hóa

các ý tưởng, từ đó hỗ trợ phát triển thành

sản phẩm có tiềm năng thương mại hóa,

hình thành các doanh nghiệp khởi nghiệp

trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng

công nghệ cao cung như tăng cường khả

năng kết nối các nguồn lực cho hoạt động

hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực này.

Cuộc thi hướng đến đối tượng là các

thanh niên, giảng viên, sinh viên các

trường đại học, cao đẳng, học viện trên

địa bàn TPHCM và các tỉnh lân cận có

quan tâm và mong muốn khởi nghiệp, có

ý tưởng, sản phẩm, quy trình sản xuất, bảo

quản, chế biến và quản lý sáng tạo trong

lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ

cao.

Thời gian cuộc thi diễn ra từ 1/6-

15/10/2019 với tổng giá trị giải thưởng

lên đến trên 800 triệu đồng, bao gồm 1

giải nhất trị giá 220 triệu đồng; 2 giải nhì,

mỗi giải trị giá 170 triệu đồng; 2 giải ba,

mỗi giải trị giá 120 triệu đồng và 3 giải

khuyến khích, mỗi giải trị giá 10 triệu

đồng.

NASATI


Tọa đàm “Giải pháp thúc đẩy đổi mới

công nghệ cho doanh nghiệp”

Thực hiện Nhiệm vụ thường xuyên

theo chức năng “Hỗ trợ phát triển hội

nhập khoa học và công nghệ”, ngày

02/07/2019 tại Hà Nội, Trung tâm Nghiên

cứu và Phát triển hội nhập KH&CN quốc

tế (VISTIP) tổ chức Tọa đàm “Giải pháp

thúc đẩy đổi mới công nghệ cho doanh

nghiệp”.

Trong bối cảnh hiện nay, phát triển

công nghệ là chìa khóa thành công của

doanh nghiệp. Tuy nhiên các doanh

nghiệp Việt Nam hiện nay đang đối mặt

với khó khăn về đổi mới công nghệ. Các

diễn giả cùng đại biểu tham gia Tọa đàm

đã cùng nhau thảo luận, phân tích thực

trạng đổi mới công nghệ trong doanh

nghiệp, đồng thời đề xuất một vài các giải

pháp có tính khả thi.

Kết quả điều tra thử nghiệm về đổi

mới sáng tạo của 8.000 doanh nghiệp

ngành chế biến chế tạo giai đoạn 2014-

2016 do Cục Thông tin Khoa học và Công

nghệ Quốc gia thực hiện cho thấy, số

lượng doanh nghiệp Việt Nam có đổi mới

sáng tạo chiếm khoảng 61,63%. Tuy

nhiên mức độ đổi mới sản phẩm phần lớn

vẫn nằm ở mức mới ở quy mô doanh

nghiệp, rất ít sản phẩm được tạo ra đạt

mức mới với thị trường. Phương thức thực

hiện đổi mới quy trình của doanh nghiệp

cung mới chỉ dừng lại ở hoạt động đầu tư

vào mua sắm máy móc thiết bị phần

mềm. Điều quan trọng hơn là hoạt động

đổi mới của doanh nghiệp được thực hiện

khép kín với tỷ lệ nguồn vốn đầu tư cho

đổi mới từ vốn tự có là khá cao, trong khi

mức độ hợp tác với các tổ chức nghiên

cứu phát triển thấp. Thực trạng này ở Việt

Nam khác hẳn với Pháp, nơi mà hoạt

động đổi mới được thực hiện thông qua

hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và

Viện, trường. Doanh nghiệp không nhất

thiết phải có bộ phận nghiên cứu và triển

khai (R&D) nội bộ nhưng lại đạt tỷ lệ đổi

mới công nghệ cao.

Bức tranh này ở các doanh nghiệp

nhỏ và vừa còn ảm đạm hơn. Kết quả điều

tra của Bộ Công Thương cho thấy có đến

79% Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV)

chưa chuẩn bị cho cuộc CMCN 4.0, 55%

DNNVV đang tìm hiểu, nghiên cứu, 19%

đã xây dựng kế hoạch, và chỉ có 12% đang

triển khai các biện pháp ứng phó.

Về giải pháp, Tọa đàm cung đã đề

xuất một số giải pháp về thể chế, chính

sách và môi trường kinh doanh, giải pháp

về hạ tầng số và kinh tế số, giải pháp về

phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng và

chất lượng cao, giải pháp về hợp tác và


hội nhập quốc tế trong hợp tác đổi mới,

cải tiến, chuyển giao công nghệ, trong đó

nhấn mạnh giải pháp về thể chế, chính

sách kiến nghị xóa bỏ các rào cản và thực

thi chính sách có hiệu quả đóng vai trò

tiên quyết đối với đổi mới công nghệ

trong doanh nghiệp.

Nguồn: CESTC

Aus4Innovation mở khóa đào tạo

về thương mại hóa kết quả nghiên cứu

Vừa qua, sáng kiến Aus4Innovation

đã khởi động chương trình thương mại

hóa các kết quả nghiên cứu khoa học và

công nghệ nhằm nâng cao năng lực, kĩ

năng kết nối và chuyển giao công nghệ

của các tổ chức nghiên cứu công lập và

các cơ quan nhà nước liên quan.

Tham gia chương trình này có Cục

phát triển Thị trường và Doanh nghiệp

KH&CN, Bộ KH&CN (NATEC), Viện

Hàn lâm KH&CN Việt Nam (VAST),

trường ĐH Cần Thơ (CTU) và Học viện

Nông nghiệp Việt Nam (VNUA).

Chương trình này là một khóa huấn

luyện chuyên sâu diễn ra trong vòng 18

tháng dưới sự điều hành của các chuyên

gia người Úc và ưu tiên cho các lĩnh vực

đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nông

nghiệp và thực phẩm… Dự kiến, kết thúc

khóa học, mỗi đơn vị sẽ phải có ít nhất hai

đề xuất dự án về thương mại hóa kết quả

nghiên cứu. Các chuyên gia người Úc sẽ

đánh giá các đề xuất này dựa trên một số

tiêu chí: Tính mới, tính hiệu quả; Tính khả

thi về thương mại, khả năng sinh lợi

nhuận của mô hình kinh doanh; Ưu tiên

đối tượng hưởng lợi của dự án là nữ, mang

lại lợi ích cho người nghèo và có tác động

tích cực tới môi trường. Một đại diện lãnh

đạo của các trường, cục và viện nghiên

cứu và một học viên tham gia sẽ được lựa

chọn để tham gia một khóa học trải

nghiệm thực tế tại Úc một tuần.

Aus4Innovation là một trong sáu

sáng kiến mà chính phủ Úc tài trợ cho

Việt Nam trị giá 10 triệu đô la Úc, thông

qua đối tác là Bộ KH&CN.

H.L (Học viện Nông nghiệp Việt Nam)


Hai học sinh giành Huy chương vàng

Olympic phát minh và sáng chế thế giới

Tại Olympic phát minh và sáng chế

thế giới (WICO) năm 2019 diễn ra từ

ngày 25 đến 27-7 ở tại Seoul, Hàn Quốc,

2 sáng chế của học sinh Việt Nam đều

xuất sắc giành huy chương vàng.

WICO là cuộc thi thường niên được

thành lập và tổ chức bởi Hiệp hội Phát

minh Sáng chế các trường Đại học Hàn

Quốc và được Quốc hội Hàn Quốc bảo

trợ. WICO là cuộc thi về những phát minh

và sáng chế có tính mới, sáng tạo và thiết

thực. Cuộc thi được chấm bởi Ban giám

khảo quốc tế, theo các tiêu chí chặt chẽ

được xác định bởi các nhà khoa học hàng

đầu có uy tín. Kỳ thi dành cho học sinh từ

lớp 6 đến lớp 12 trên toàn thế giới. Năm

2019, cuộc thi WICO được tổ chức tại

Seoul, Hàn Quốc, có 22 nước trên thế giới

tham dự với 345 sáng chế ở tất cả các lĩnh

vực khoa học.

Việt Nam có 2 phát minh, sáng chế

thuộc lĩnh vực Sinh - Hóa và Vật lí của 2

nhóm nghiên cứu Khoa học liên trường

gồm 6 học sinh Trường THCS Giảng Võ

(Ba Đình, Hà Nội), 2 học sinh Trường

THCS Cầu Giấy (Cầu Giấy, Hà Nội) và 1

học sinh Trường THPT Chu Văn An (Tây

Hồ, Hà Nội) đạt được kết quả hết sức ấn

tượng. Cụ thể: Sáng chế “Chế phẩm xử lý

ô nhiễm dầu từ nấm men tạo màng sinh

học trên than sinh học có nguồn gốc từ

Trấu”; và Sáng chế “Ứng dụng nano bạc

để nâng cao hiệu suất của thiết bị chưng

cất nước ngọt sử dụng năng lượng mặt

trời” đều được đánh giá cao bởi tính mới,

sáng tạo và thiết thực. Cùng đạt huy

chương vàng, 2 sáng chế trên còn giành 2

giải đặc biệt cho các sáng chế tốt nhất của

Đại học Chulalongkorn Thái Lan (Nhóm

Sinh - Hoá) và của Hiệp hội Khoa học trẻ

Indonesia (Nhóm Vật lí).

Gương mặt nhà khoa học hàng đầu

châu Á 2019: Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp

Với mong muốn tạo ra sản phẩm

phục vụ cộng đồng, Tiến sỹ Nguyễn Thị

Hiệp (sinh năm 1981, Trưởng Bộ môn Kỹ

thuật Y Sinh, Trường Đại học Quốc tế -

Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) kiên

trì theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học

lĩnh vực kỹ thuật y sinh, dù con đường này

đã và đang còn nhiều chông gai.

Với nhiều thành tựu khoa học nổi

bật, Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp là một trong

hai nhà khoa học Việt Nam có tên trong

danh sách 100 nhà khoa học hàng đầu

châu Á năm 2019 do Tạp chí khoa học

Asian Scientist (Singapore) vừa bình

chọn.

GƯƠNG ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN VỀ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI

SÁNG TẠOVÀ ĐMST


Trong hơn 10 năm nghiên cứu khoa

học, Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp đã có bảng

thành tich đồ sộ với 107 công trình khoa

học, trong đó 2 chương sách chuyên khảo,

56 bài báo khoa học trên các tạp chí quốc

tế uy tin, hơn 30 bài trong kỷ yếu hội nghị

quốc tế, 10 bài trên các tạp chi trong nước

và 4 sáng chế. Các công trình của chị theo

hướng nghiên cứu về vật liệu ứng dụng

trong y học, đặc biệt là vật liệu trong nước

với giá thành rẻ cho người dân. Trong đó,

chị tập trung nghiên cứu về vật liệu điều

trị cho da, vật liệu kháng khuẩn để điều trị

từ xa, vừa tiện lợi, giảm đau cho bệnh

nhân vừa tránh nhiễm trùng chéo khi phải

đến bệnh viện điều trị.

Trong suốt quá trình nghiên cứu khoa

học, Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp liên tục

được vinh danh tại các giải thưởng khoa

học trong nước cung như quốc tế. Năm

2016, chị giành giải thưởng Nhà nghiên

cứu khoa học trẻ tài năng (L’Oreal

National Fellowship). Năm 2017, chị

nhận giải thưởng Nhà khoa học nữ trẻ

ASEAN-US; năm 2018, nhận Giải

thưởng Nhà khoa học tài năng trẻ thế giới

do Quỹ L'Oréal - UNESCO trao tặng...

Mới đây nhất, tháng 6/2019, với công

trình Keo thông minh trong điều trị lành

thương, Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp đã

giành giải Nhất Giải thưởng sáng tạo TP

Hồ Chi Minh năm 2019 ở lĩnh vực khoa

học cơ bản. Đây là một loại keo dùng để

cầm máu, diệt khuẩn và đẩy nhanh quá

trình tái tạo mô, làm lành vết thương trong

thời gian ngắn. Giải pháp này giúp những

người dân ở xa bệnh viện có thể tự sơ cứu,

điều trị vết thương nhanh chóng. Keo đã

được thử nghiệm trên tế bào động vật;

đánh giá có tính ứng dụng rộng rãi và

thương mại hóa cao.

Không dừng lại ở đó, từ khả năng hỗ

trợ lành vết thương, tái tạo tế bào tốt,

Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiệp đang tiếp tục

nghiên cứu phát triển keo thông minh này

theo nhiều hướng ứng dụng khác nhau để

điều trị các bệnh khác.

Nhắn nhủ với các bạn trẻ đang lựa

chọn nghiên cứu khoa học, Tiến sỹ

Nguyễn Thị Hiệp cho rằng con đường

này không dễ dàng, để nghiên cứu khoa

học thành công không chỉ cần có đam mê

mà phải quyết tâm, luôn cố gắng vượt qua

mọi khó khăn, thử thách.

Nguồn: TTXVN


Nghiên cứu của Oxford

Economics: robot và tự động hóa công

nghiệp chiếm 20 triệu việc làm vào năm

2030

Ngày 25/6/2019, Công ty dự báo và

phân tich định lượng toàn cầu Oxford

Economics đã công bố báo cáo “How

Robots Change The World” (Robot thay

đổi thế giới như thế nào?) cho thấy, công

nghệ robot liên quan sẽ đáp ứng khoảng

20 triệu việc làm sản xuất trên toàn thế

giới trong thập kỷ tới. Điều đó có nghĩa là

khoảng 8,5% lực lượng lao động sản xuất

toàn cầu có thể bị thay thế bởi robot vào

năm 2030.

Tự động hóa không phải là một xu

hướng mới trong sản xuất, khi ngành công

nghiệp ô tô đã sử dụng 43% số robot trên

thế giới kể từ năm 2016. Tuy nhiên, chi

phi cho robot đang trở nên rẻ hơn so với

nhân công của con người, một phần là do

giá thành máy móc giảm. Đơn giá trung

bình cho mỗi robot đã giảm 11% trong

giai đoạn 2011 - 2016. Thêm vào đó, tri

tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng có khả

năng hoạt động trong các quy trình phức

tạp và bối cảnh đa dạng hơn, trong khi nhu

cầu đối với hàng hóa sản xuất cung tăng

lên. AI sẽ thúc đẩy năng suất và tăng

trưởng kinh tế, cung như thúc đẩy các

ngành công nghiệp thậm chi chưa tồn tại,

nhưng Oxford Economics cung cảnh báo

rằng cuộc cách mạng robot có thể dẫn đến

bất bình đẳng thu nhập trầm trọng.

Ảnh hưởng của xu hướng tự động hóa

nhanh, mạnh này đến sản lượng kinh tế là

rất lớn. Oxford Economics ước tính, việc

tăng sử dụng AI và công nghệ robot liên

quan ở mức 30% sẽ dẫn đến sự tăng 5,3%

GDP toàn cầu, tương đương 4,9 nghìn tỷ

USD, so với các dự báo hiện tại đối với

năm 2030. Tuy nhiên, lợi ích lớn này sẽ

không được phân phối đồng đều trên toàn

thế giới hay chính trong mỗi quốc gia.

Điều này được lý giải một phần là bởi

những công nhân có kiến thức và tư duy

đổi mới trong sản xuất có xu hướng tập

trung ở các thành phố lớn hơn hay quốc

NGHIÊN CỨU, NHẬN ĐỊNH


gia phát triển hơn, khiến những kỹ năng

đó khó để tự động hóa hơn. Đó cung là lý

do tại sao các khu vực đô thị sẽ đối phó

tốt hơn với sự tự động hóa gia tăng.

Báo cáo của Oxford Economics nhận

định các nước Mỹ, Đức, Anh, Pháp, Nhật

Bản, Hàn Quốc và Úc dễ bị tổn thương

nhất do mất việc làm do sự lan rộng của

tự động hóa trong công nghiệp. Sự phụ

thuộc vào việc làm sản xuất, cường độ sử

dụng robot hiện nay trong sản xuất và

năng suất của lực lượng lao động sản xuất

là những chỉ số chinh để xác định khả

năng mất việc làm của người lao động.

Những người lạc quan vẫn cho rằng

AI và robot sẽ tạo ra số lượng công việc

mới tương đương với số công việc sẽ

được robot đảm nhận và chúng ta không

nên lo lắng quá nhiều. Theo Diễn đàn kinh

tế thế giới (WEF), AI và công nghệ robot

liên quan cung sẽ thúc đẩy tăng trưởng

kinh tế và do đó tạo ra nhiều cơ hội việc

làm bổ sung, giống như các làn sóng đổi

mới công nghệ khác trong quá khứ đã

thực hiện, từ động cơ hơi nước đến máy

tinh. Đặc biệt, các hệ thống AI và robot sẽ

giúp tăng năng suất, giảm chi phí và cải

thiện chất lượng và phạm vi sản phẩm mà

các công ty có thể sản xuất. Trung Quốc

sẽ dẫn đầu trong việc sản xuất các sản

phẩm được tăng cường AI (robot, xe

không người lái, máy bay không người

lái, v.v.) trong cuộc Cách mạng công

nghiệp lần thứ tư này.

Tuy nhiên, những công việc mới hay

những ngành công nghiệp mới đó sẽ tập

trung vào một số khu vực nhất định của

những nước phát triển và các nước đang

phát triển sẽ không đón bắt được các cơ

hội đó. Nhìn chung, việc sử dụng robot và

AI ngày càng tăng có thể sẽ tạo ra việc

làm mới với tốc độ tương đương với số

công việc sẽ bị mất, nhưng các khu vực

nghèo hơn sẽ không được hưởng lợi như

nhau từ việc tạo công việc mới này do

khoảng cách về kỹ năng. Điều đó sẽ dẫn

đến sự bất bình đẳng thu nhập gia tăng

giữa các thành phố và khu vực nông thôn,

cung như giữa các khu vực trên thế giới.

Guy Ryder, Tổng giám đốc Tổ chức Lao

động Quốc tế (ILO), nhấn mạnh khía cạnh

chính trị của chủ nghĩa bảo hộ sẽ đẩy

nhanh quá trình phát triển của AI và robot

cùng các công nghiệp hỗ trợ. Nhu cầu đưa

quá trình sản xuất trở lại các nước tiên tiến

đang ở mức cao chưa từng thấy, mặc dù

thực tế không phải số lượng việc làm mà

chinh là AI và các quy trình robot đang

được đưa trở lại các nước đang phát triển.

Ngoài ra, sự bất bình đẳng có thể

ngày càng tăng. Khi công nghệ ngày càng

chiếm ưu thế trong nền kinh tế toàn cầu,

khu vực nào thúc đẩy sự phát triển công

nghệ sẽ ngày càng củng cố vị trí quyết

định. Khi xu hướng này lan rộng trên toàn

cầu, bất bình đẳng sẽ trở nên tồi tệ hơn.

Do tính chất khó đo lường và xuyên biên

giới của nền kinh tế kỹ thuật số, các khoản

thu thuế của chính phủ bị thiệt hại nặng

nề, làm giảm đầu tư vào cơ sở hạ tầng, y

tế và giáo dục. Ngành công nghệ cung thu

hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới, dẫn


đến thiếu hụt nguồn nhân lực ở một số

quốc gia. Tất cả các nền kinh tế hiện nay

đều đang cần những người lao động có tay

nghề cao làm việc trong các lĩnh vực như

AI và robot, nhưng những cá nhân tài

năng dù phân bố toàn cầu lại có xu hướng

thích sống ở các thành phố an toàn và phát

triển vốn mang đến cho họ những cơ hội

nghề nghiệp tốt nhất.

Nguồn: Oxford Economics

CHỊU TRÁCH NHIỆM XUẤT BẢN Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia; Văn Phòng Bộ;

Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Truyền thông Khoa học và Công nghệ

CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN

Trần Đắc Hiến, Nguyễn Thị Ngọc Diệp, Trần Quang Tuấn.

BAN BIÊN TẬP

Trưởng Ban: Trần Thị Thu Hà

Phó Trưởng Ban: Phùng Anh Tiến, Nguyễn Hoàng Giang

Thành viên: Nguyễn Mạnh Quân, Nguyễn Lê Hằng, Phạm

Thu Thảo, Nguyễn Hạnh.

Documents

BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ - vista.gov.vn