B140 A Tentative Peace in Myanmars Kachin Conflict - …old.crisisgroup.org/_/media/Files/asia/south-east-asia/burma... · ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ ္ပါတ

Update Briefing Asia Briefing N°140 Yangon/Jakarta/Brussels, 12 June 2013

ျမနမာႏငင၏ ကခငပဋပကၡမ ယာယၿငမးခမးေရး

I. ေယဘယသးသပခက

၂၀၁၃ ခႏစ ေမလ (၃၀) ရကေန႔က Kachin Independence Organization (KIO) သည

ျမနမာ Aစးရႏင ယာယၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကက လကမတေရးထးခပါသည။ KIO

သည Aဓက တငးရငး သားလကနကကင (၁၁) ဖြ႕ ရသညAနက ၂၀၁၁ ကတညးက

ထသ႔ေရးထးချခငးသည ေနာကဆးAဖြ႕ ျဖစပါသည။ ယခလပေဆာငခကသည ကခငျပညနယ Aတြကသာမက တငးျပည တစခလးAတြကပါ ထာဝရၿငမးခမးေရးAတြက

ေသခာေစမည AဓကAခြငAလမးက ကယစားျပ ေနပါသည။ သ႔ေသာ ထသ႔လပေဆာငရာတြင Aဓကက ေသာ စနေခၚမႈမားရလာပါU းမည။ တကပြျဖစႏငေခမားေလာခရနႏစဖကစလးမ တပမား ျပနလညေနရာခထားရန၊ ေစာငၾကညမည ယႏရားႏင Aဓပၸါယရေသာ ႏငငေရးAရ ေဆြးေႏြးမႈမား AပါAဝင Aဓကကေသာ ကစၥရပမားက ေဆြးေႏြး၍ သေဘာတရန လAပေနပါေသးသည။ တရားမတၿပး Aမားလကခႏငသည ၿငမးခမးေရးႏင ဆငေသာ

စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏင ကခင၏ Aေရးပါေသာ သဘာဝသယဇာတမား ထတယသးစြ ေရးႏငပတသကေသာ Aဓကေျခလမးမား လပေဆာငရန လAပေန ပါေသးသည။ ယငးကစၥမားႏင ပတသက၍ သငေလာေသာ Uပေဒမားမခမတႏငခလင မညမမႈမား ပမျဖစလာႏငၿပး ပဋပကၡ Aသစတစဖန ျဖစပြားလာႏငပါသည။ ၿပးခသည AပစAခတ

ရပစေရးလပငနးစU၏ မေAာငျမငမႈမး ထပမမျဖစပြားေရး ေရာငၾကU ႏငရန မားစြာ

လပေဆာငရန ကနရေနပါေသးသည။ ကခငပဋပကၡသည ျမနမာႏငငတြငသာမက ကမာၻေပၚတြငပါ Aရညၾကာဆး

တငးရငးသား လကနကကငပနကနမႈတစချဖစပါသည။ ေတာငတနးမား ျပညႏကေနသညေဒသ မလြတလပေသာ ေတာငပၚသားမားျဖစသည ကခငလမးမားသည

ဒတယ ကမာၻစစAတြငးက ျမနမာႏငင ေျမာကပငးတြင ဂပနတပမားAား မဟာမတတပမားက ေAာငပြရယရာတြင Aဓကကေသာ က႑မ ပါဝငခပါသည။ ထ႔Aျပင

လြတလပေရး ကာလAလြန စစတပတြငလညး ဗဟခကကေသာ AစတAပငးမ

ပါဝငခပါသည။ တငးရငးသား Aပစမား ေတာလနပနကနရာတြင KIO သည

Aားလးၾကားတြင Aႀကးဆးႏင AငAားAမားဆးAျဖစ ေပၚထြကလာ ပါသည။

A Tentative Peace in Myanmar’s Kachin Conflict

Crisis Group Asia Briefing N°140, 12 June 2013 Page 2

၁၉၉၄ ခႏစတြင KIO သည ထစUက တပမေတာAစးရႏင AပစAခတရပစေရး သေဘာတညခက ရရခၿပး ၂၀၀၈ AေျခခUပေဒေရးဆြေပးခသည Aားနညးခကမားစြာရေသာ Aမးသားညလာခတြင ပါဝငခ ပါသည။ KIO သည

တငးရငးသားမားAေနျဖင တရားမတမႈမရဟ ခစားေနရမႈမားAတြက Aမနတကယ

ေဆြးေႏြးမႈမားႏင Aေရးႀကးေသာ ကစၥရပမားတြင ညႏႈငးရန ႀကးပမးမႈမားAတြက Aခြငမရခေပ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြ Aႀကကာလတြင တပမေတာAစးရသည KIO Aေပၚ Aေစာပငးက ေပးထားခေသာ ကတမားက ခးေဖာကၿပး ျမနမာတပမေတာ ထနးခပမႈ တစစတတစပငး ေAာကတြင ရမည နယျခားေစာင တပAျဖစ Aသြငေျပာငးရန

ေတာငးဆခပါသည။ KIO က Aသြငေျပာငးရန ျငငးဆၿပး၊ AပစAခတ ရပစေရးမာလညး Aသကမဝငေတာေၾကာငး ေၾကျငာခရာ ၊ ေရြးေကာကပြေကာမရငသည Aဓကကခငႏငင

ေရးပါတမားႏင တသးပဂၢလ လႊတေတာ ကယစားလယမား မတပတငျခငးက ခြငမျပခေပ။ Aစးရသစသ႕ AာဏာလႊေျပာငးAၿပး မၾကာမ ၂၀၁၁ ခႏစ ႏစလယတြင

ကခငျပညနယ၌ လကနကကငတကပြမား ျပနလညျဖစပြားခပါသည။ ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးမႈမား Aႀကမႀကမျပလပခ ေသာလညး Aေရးပါေသာ သေဘာတညမႈ တစစတစရာမရရခပ ၂၀၁၂ ခႏစ ႏစကနပငးတြင ပဋပကၡမား ေနာကတစႀကမ ထပမျမငတကလာျပနပါသည။ ၿငမးခမးေရးAတြက AလားAလာမားမာ AေနAထား မေကာငးလေပ။

တရတသည ထေဒသတြင ၎၏Aဓကစမကနးမားရသျဖင နယစပလၿခေရးႏင

တညၿငမေရး Aတြက စးရမလာျခငးေၾကာင ၎၏ ခငမာေသာ ၾကားဝငလာမႈျဖင ၂၀၁၃

ခႏစ ေဖေဖာဝါရလတြင ႏစဖက စလးသည ညႏႈငးေရးစားပြသ႔ ျပနလညေရာကရခပါသည။ တရတႏငငတြင ေဆြးေႏြးပြႏစႀကမျပလပခေသာလညး သေဘာတညခက တစစတစရာ

မရရ ချပနေပ။ Aေၾကာငးမာ KIO က ဖတၾကားေသာ Aေမရကန၊ ၿဗတနႏင ကလသမဂၢတ႔ ကသ႔ေသာ ႏငငတကာ ေလလာသမားတကေရာကရနကစၥက ဘဂငးက

ကန႔ကြကချခငးေၾကာင ျဖစပါသည။ မတးသာ မဆတသာ AေျခAေနတြင ႏစလေကာၾကာရခၿပးေနာက ျမနမာႏငငAေနျဖင တရတ၏ Aေထာက Aကမျဖစသည AေနAထားက သေဘာေပါက လာၿပးေနာက ညႏႈငးသေဘာ တညမႈတစခရရခ ပါသည။

ညႏႈငးသေဘာတညမႈမာ ေနာကတစႀကမေဆြးေႏြးမႈက ကခငျပညနယၿမ႕ေတာ ျမစႀကးနား ၿမ႕တြင ၂၀၁၃ ခႏစ ေမလ ၂၈-၃၀ တြင ျပလပရန ျဖစၿပး ႏငငတကာ

ေလလာသမားAျဖစ ကလသမဂၢႏင တရတတ႔ကသာပါဝငရန ျဖစပါသည။ ယခတစႀကမ ေဆြးေႏြးမႈမားသည Aစးရ ထနးခပနယေျမတြင ပထမဆး ကငးပေသာ

ေဆြးေႏြးပြမားျဖစၿပး၊ Aေရးပါေသာ သေဘာ တညမႈရရႏငခပါသည။ Aခက ၇

ခကပါဝငေသာ ၿငမးခမးေရး သေဘာတညခကက လကမတေရးထး ခရာ KIO က

ကာလရညၾကာကတညးက ေတာငးဆေနေသာ တပမားခြျခားေနရာခထားမႈလAပပ၊ ေစာငၾကညေရးႏင စစစေရးယႏရား ႏင ႏငငေရးကစၥ ရပက

ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးေရးမားပါဝငခပါသည။ ထသ႔ လကမတေရးထးႏငချခငးသည Aဓကကေသာ ေရ႕သ႔တကလမးႏငမည

ေျခလမးတစရပ ျဖစပါသည။ ေရရညတညတမည ၿငမးခမးေရးေသခာေစရနမာ

မလြယကလေပ။ Aထကပါ နယပယသးရပတြင ပ၍AေသးစတေဆြးေႏြးညႏႈငးႏငမႈAေပၚတြင မတညေနပါ သည။ ေမလ ၃၀



ရကေန႕ကရရခေသာ သေဘာတညခကသညၿငမးခမးေရးပမ ခငမာလာေAာင

လပေဆာငေသာ လပငနးစU ၏ Aစသာ ျဖစၿပး၊ ၿပးဆးသြားျခငး မရေသးေပ။ ေနာကထပ တးတကမႈမား ဆကလကမေဖာေဆာငႏငပါက လကနကကင ပဋပကၡမား ထပမျဖစပြားလာႏငသည AေျခAေန တြငရပါသည။

ကခငျပညနယတြင ေနထငၾကေသာ လ႔AသငးAဝငးမားAတြငး ေရရညဖြ႕ၿဖး တးတကမႈလAပခကမားက ေဖာထတAေကာငAထညေဖာရန ကစၥမာလညး Aေရးႀကးလ ပါသည။ ထသ႔AေကာငAထည ေဖာရန Aလရငမား၏

AကAညလAပမည ျဖစပါသည။ သ႔ေသာ AေရးႀကးဆးAခကမာ ကခငေဒသတြင AေနAထားေျပာငးလရန လAပျခငးပင ျဖစပါသည။ လကရပဋပကၡက Aေျခခေသာ

စးပြားေရး AေျခAေနမ ကခငျပညနယႏင ၎၏ ျပညသမားက ကယကယျပန႔ျပန႔ AကးAျမတ ျဖညဆးေပးႏငမည စးပြားေရးAေျခAေနသ႔ ေျပာငးလရန လAပပါသည။ ႏစစUဘလယႏငခ၍ ရရေသာ ေကာကစမးထတလပမႈ Aပါ Aဝင

ျပညနယ၏တနဖးႀကးေသာ သဘာဝသယဇာတမားက စUဆကမျပတ တရားမတၿပး Aမားလကခႏငေသာ နညးလမးျဖင စမခခန႔ခြႏငေရးသည Aဓကေသာခက

ျဖစပါလမမည။

II. ပဋပကၡ၏ေနာကခပတကား

(က) သမငးေၾကာငးAေမြ

ျမနမာႏငငသည လU းေရ၏ သးပႏစပခန႔႐ေသာ ဗမာလမားစ1 ႏင လU းေရ၏

သးပတစပခန႔႐ေသာ ေတာငတနးနယစပေဒသေန တငးရငးသားAပစ AေရAတြကမားစြာတ႔ Aတတကြ ေနထငၾကရာေဒသတစခ ျဖစသည။ ကနးဂဏနး AေရAတြက မားျပားသညAေလာက တစႏငငလး AတငးAတာႏင ညညြတမႈမ႐ျခငး၊

တငးရငးသားလမးစ စလငျခငးတ႔သည ကလနေခတကာလမ စ၍ ေပၚေပါကလာခသည။2

ေတာငတနးထထပေ၀းလေသာ AစြနAဖား နယစပေဒသမားသည ဗဟAစးရ၏

ထနးခပမႈေAာကသ႔ AျပညA၀ေရာကခဖးျခငး မ႐ေပ။ သ႔ျဖစရာ မတကြျပားေသာ

တငးရငးသားAပစမားသည တစစႏငတစစ ဘာသာစကား၊ ယU ေကးမႈ၊ စးပြားေရး၊ ႏငငေရး ဓေလထးစမား သသသာသာ ကြျပားေနၾကဆျဖစသည။ ၁၉ရာစ ၿဗတသကလန

Aပခပေရးစနစက ယငးကြျပားမႈမားက AတငးAကပ ပသြငးချခငးျဖစသည။ Ministerial

Burma ဟေခၚေသာ ျမနမာျပညAလယပငးက ကလနUပေဒ

AပခပေရးAာဏာစက၏ေAာကတြင တက႐ကထား႐ Aပခပခသည။ Frontier Areas

ဟေခၚေသာ နယစပေတာငတနးေဒသမားကမ မး႐း စUဆကေစာဘြားမား၏

1 “Burman” (or “Bamar”) denotes the majority ethnic group in Myanmar, whereas “Burmese” (or “Myanma”) denotes all people of the country. For previous Crisis Group reporting on Myanmar since the present government took power, see Crisis Group Asia Briefings N°136, Reform in My-anmar: One Year On, 11 April 2012 and N°127, Myanmar: Major Reform Underway, 22 Septem-ber 2011; and Asia Reports N°238, Myanmar: Storm Clouds on the Horizon, 12 November 2012; N°231, Myanmar: The Politics of Economic Reform, 27 July 2012 and N°214, Myanmar: A New Peace Initiative, 30 November 2011. 2 A new census, which will collect data on ethnicity, is planned for 2014.



လကေAာကတြငထား႐ကာ သးျခားAပခပခသည။ ယငးသ႔ ခြျခားထားမႈသည

ဗမာလမးတ႔ႏင ဆကဆမႈက ခကခသြားေစၿပး၊ ၿဗတသ တ႔က ကလနစစတပAတြငးသ႔ ဗမာမားထက ခငး၊ ကခင၊ ကရငတ႔က Aဓက ထားေခၚယစေဆာငးခခနတြင

ဆကဆေရးထပမ ထခကသြားခသည။ ၎Aခန ကာလAတြငး Aဆပါ တငးရငးသားလမးမားစြာတ႔သညလညး ခရစယာနဘာသာသ႔ ကးေျပာငးကးကြယခၾကသည။

ဒတယကမၻာစစAတြငး၌ ျမနမာAမးသား၀ါဒမားသည ကလနစနစက ဆန႔ကင၍

လြတလပေရးရရနAတြက ဂပနတ႔ႏင ပးေပါငးခၾကၿပး၊ ေနာကပငးတြင

ၿဗတသမဟာမတတ႔က ေထာကခရန ဘကေျပာငးခၾကသည။ တငးရငးသား လကနကကငတပ Aမားစမာမ ၿဗတသတ႔က တစေလာကလး သစၥာခခၾကၿပး၊ ဗမာတပႏင

တငးရငးသားတပမား တစဖြ႕ႏငတစဖြ႕ မၾကာခဏ တကခကခၾက သည။ ဗမာတပမားက

တငးရငးသားလထAေပၚ ရကစကစြာ ျပစဒဏေပးသည ဟေသာ သတငးမားလညး

ထြကေပၚခသည။3 သ႔ျဖစရာ Aနာဂတလြတလပေသာ ႏငငက ပေဖာရန စစၿပးကာလ

ေဆြးေႏြးၾကခနတြင ဗမာလမားစႏင တငးရငးသားမားAၾကားတြင ဆးဆး၀ါး၀ါး တငးမာမႈမား ႐ႏငေနၿပ ျဖစသည။

၁၉၄၇ ပငလညလာခတြင ျပညေထာငစျမနမာႏငင ဖြ႕စညးေရးက ေတာငတနးေဒသမ

႐မး၊ကခင၊ခငး ကယစားလယမားက သေဘာတခၾကၿပး၊ AျပနAလနAားျဖင AျပညA၀

ကယပငAပခပခြင ႏင တငးျပညစးပြားUစၥာ AညAမခြေ၀ခြင တ႔က ဗမာတ႔ဘကက

ကတျပခၾကသည။ တငးရငးသားAပစႀကးတစခ ျဖစေသာ ကရငတ႔ကမ

ေဆြးေႏြးၫႏႈငးမႈမားတြင ပါ၀ငျခငးမ႐ဘ ေလလာေရးAဖြ႕ကသာ ေစလႊတခသည။ AျခားတငးရငးသားAပစမား Aၾကားတြငလညး ျပငးျပငးထနထန ျပစတငေ၀ဖနမႈမား ႐ခသည။ ေနာကတစႏစ လြတလပေရးရၿပးေနာက Aသက၀ငလာေသာ ၁၉၄၇

AေျခခUပေဒသည ေသြးကြမႈမားက နက႐ႈငးေစခၿပး၊ Aထးသျဖင

တငးရငးသားေခါငးေဆာငမားႏင ကေသာကေမာ၊ ယငန႕န႕၊ မျပတမသား ၫႏႈငးမႈမား၏

ရလဒျဖစေသာ ျပညမႏငေတာငတနး Aာဏာခြေ၀ေရးဆငရာ စညးမU းမားေၾကာင

ထသ႕ျဖစခရသည။ တငးရငးသားျပညနယမားသ႔ ေပးထားေသာ

ကယပငAပခပခြငAာဏာႏင ဒကရမားသည သသသာသာ ကြျပားေနၿပး၊ ကရငတ႔၏ကစၥတြင ေျဖ႐ငးျခငးပင မ႐ခေပ။ Aခ႕တငးရငးသား Aပစႀကးမား (မြန၊ ရခင၊ ၀) Aတြကလညး AထးစညးမUးစညးကမးမား ေရးဆြထားျခငး မ႐ပါ။ ေနာကဆးရလဒမာ

လြတလပေရးမရခငမာပင တငးရငးသား ေတာလနပနကနမႈမား AေျမာကAမား ထြကေပၚလာခၿပး၊ လြတလပေရးရၿပး ျမနမာႏငငသည ၀႐နးသးကား ႏြထသ႔ ကေရာကသြားေတာသည။

၁၉၄၈ လြတလပေရးရၿပး သးလAၾကာတြင ေတာခသြားေသာ ပထမဆး Aပစမာ

ဗမာျပညကြနျမနစပါတ (CPB) ျဖစသည။ မားမၾကာမ ကရင၊ မြန၊ ကရငန (ကယား)၊ ပA႔၊ ရခင၊ မဂာဟစ Aမးသားေရး၀ါဒမားကလညး တငးျပညပစသစတြင ၎တ႔၏

ရပငခြငနညးပါးမႈက Aေၾကာငးျပ၍ လကနကကင ေတာလနခၾကသည။ Aထးသျဖင

3 See Martin Smith, Burma: Insurgency and the Politics of Ethnicity (Zed Books, 1999), 2nd edi-tion, p. 62.



AေျခခUပေဒတြင ျပ႒ာနးထားေသာ ကယပငAပခပခြင စညးမU းမားက

မေကနပၾကေသာေၾကာင ျဖစသည။ ကခင AပါA၀င AျခားတငးရငးသားAပစမားသည Aစပငးတြင Aစးရ ဘကမ

ၿခရရပတညခၾကသည။ တပမေတာ၏ Aဓကတပဖြ႕မားျဖစၾကေသာ ကခငႏငခငး ေသနတကငတပရငးမားသည ကြနျမနစသပနႏင ကရငတပမားက

ရငဆငတကခကခၾကၿပး၊ တငးျပညမၿပကြေAာင တားဆးသည AစတAပငး ျဖစခၾကသည။ သ႔ေသာလညး ၁၉၅၀ ခႏစမားေႏာငးပငးႏင ၁၉၆၀ ခႏစမားAေစာပငးတြင

ရနကနAစးရ၏ ဗဟAာဏာခပကငမႈ တးျမငလာျခငးေၾကာင တငးရငးသားတ႔၏

Aကးစးပြားက လစလ႐ႈသညဟ ခစားရကာ မေကမနပျဖစ လာၾကသျဖင ႐မးတ႔ႏငAတ

ခငးႏငကခငတ႔သညလညး လကနကကင ေတာလနမႈ စတငခၾကသည။ Aဆပါ တငးရငးသားသးဖြ႕သည ပငလသေဘာတစာခပက လကမတထး၍

ျပညေထာငစAယAဆက လကခသစၥာ႐သမားျဖစၾကသည Aေလာက တစဆစခး ေျပာငးလမႈျဖစသြားခသည။ ထ႔ေနာကတြင တငးျပညၿပကြမည Aႏရာယက တားဆးျခငးဟ

Aေၾကာငးျပခေသာ ၁၉၆၂ စစတပAာဏာ သမးမႈသည လကနကကငပနကနေတာလနမႈက A႐နျမငေပးခၿပးေနာက၊ ဆယ စႏစ မားစြာ ပဋပကၡ ဆကလကAျမစတြယလာခသည။

(ခ) ကခငေတာလနမႈ

`ကခင´ဟေသာ AေခၚAေ၀ၚသည ကခငျပညနယႏင Aနးတစ၀က ျမနမာ၊ တ႐တ၊ Aႏၵယနယေျမမားတြင ေနထငကကစားၾကေသာ မးႏြယစကြမားက ရညၫႊနးသည။ ၎မးႏြယစAခ႕မာ Aလမးေ၀းေသာ ဆကဆေရးမသာ ႐ၾကသည။ ျမနမာႏငငတြင ဂနးေဖာ (တ႐တတြင ဂငးဖး၊ Aႏၵယတြင ဆငးဖး)ဟ လသမားေသာ AဓကAပစႀကးသည

ေ႐းကပင ႏငငေရးAရ လႊမးမးခၿပး၊ ဂနးေဖာတ႔ႏင

Aျခားကခငမးႏြယစ၀ငမားျဖစၾကေသာ ရ၀မ၊ လဆး၊ လ႐း၊ မ႐၊ Aဇး တ႔Aၾကားတြင

တစခါတစရ တငးမာမႈမား ႐ခၾကသည။ ပငလညလာခတြင သေဘာတခေသာ ႏငငေရးAရ ကယပင Aပခပခြင

ကတက၀ကမားက ဗဟAစးရက ေလးစားျခငးမ႐ဟ ယဆလာၾကေသာ ကခင Aမးသားေရး၀ါဒလငယမားက ၁၉၆၁ ေဖေဖာ၀ါရလတြင ကခငလြတေျမာကေရး Aဖြ႕ (KIO) က ဖြ႕စညးထေထာငခသည။ KIO သည ေကာငးစြာဖြ႕စညးထားေသာ

လကနကကငေတာလနေရး Aပစႀကးမားထမ တစဖြ႕Aျဖစ ျမနဆနစြာ ႀကးထြားလာခၿပး၊ ကခငႏင ေျမာကပငး႐မးျပညတစ၀က ႀကးမားေသာEရယာက ထနးခပ ထားႏငခသည။ Aစးရႏင Aပစရပေဆြးေႏြးမႈမားက ေနရာေပါငးစတြင ျပလပ ခၿပး၊ ၁၉၈၀ ခႏစမား Aေစာပငးတြင KIO ေခါငးေဆာင ဘရနဆငး ကယတင ရနကနၿမ႕သ႔ သြားေရာကျပလပခေသာ ေဆြးေႏြးပြမာ Aထင႐ားဆးျဖစေသာလညး မညသညသေဘာတညမႈကမ မရခေပ။

၎ႏစကာလမားAတြငး AျခားလကနကကငAပစမားကသ႔ပင KIO သညလညး Aပစခြထြကမႈက ႀကေတြ႕ခရသည။ ယငးျပနာသည ပဂၢလေရး ၿပငဆငမႈမား၊ AယAဆကြလြမႈမား၊ မးႏြယစAတြငး တငးမာမႈမားAပါA၀င



AေၾကာငးရငးမားစြာႏငAတ Aစးရ၏ တစခါတစရ တကတြနးAားေပး ေသြးထးမႈမားေၾကာင ျဖစပြားချခငး ျဖစသည။ ၁၉၆၈ တြင ထင႐ားေသာ မ႐ေခါငးေဆာင

တန႔ယနးသည လ႐းႏင မ႐းတပဖြ႕၀င ရာေပါငးမားစြာႏငAတ KIO မ ခြထြကကာ ဗမာျပည

ကြနျမနစပါတထ သြားေရာကပးေပါငး၍ တပရငး ၁၀၁ Aျဖစ ဖြ႕စညး ခသည။ ၁၉၈၉တြင ဗမာျပညကြနျမနစပါတ၏ ေခါငးေဆာငမႈေAာကမ တငးရငးသား

လကနကကငAပစမား ဆကလကခြထြကမႈ၏ ရလဒAျဖစ ဗကပ(CPB)ၿပကြသြား ခနတြင

Aျခားထြကေပၚလာေသာ တငးရငးသားလကနကကငAဖြ႕မားကသ႔ပင

ဆခနတန႔ယနး၏Aဖြ႕သည New Democratic Army Kachin (NDAK) ဟ

နာမညေျပာငးကာ Aစးရႏင Aပစရပသေဘာတညမႈ ရ႐ခသည။ KIO Aဖြ႕မာမ ဆကလက တကပြ၀ငေနခသည။ သ႔ရာတြင လ႔Aသကေပါငးမားစြာ

ဆး႐ႈးေပးဆပရမႈက ႀကေတြ႕ခရေသာ KIO ေခါငးေဆာငပငးAေနျဖင ႏငငေရး ၫႏႈငးေျပလညမႈ ရရေရးက လကခယၾကည လာခၾကသည။ ၁၉၉၀ ခႏစမားAေစာပငးတြင

KIO သည ႏငငလးကၽြတ Aပစရပစေရးႏင ႏငငေရး ဒငယာေလာ ေဆြးေႏြးေရးတ႔က

လကနကကငAပစမား Aားလးကယစား Aစးရႏင ဆကသြယေဆာင႐ြကရန

ၫြန႔ေပါငးေကာမတက U းေဆာငဖြ႕စညးခသည။ သ႔ေသာ မားမၾကာမ

လကနကကငAပစမားAၾကား ညၫြတမႈပကျပားသြားကာ၊ AျခားAပစမားက

စညး႐းႏငစြမးမ႐ေတာသည KIO Aဖြ႕သည ၁၉၉၄ Aေစာပငးတြင ၎တ႔၏

သးသန႔Aပစရပ သေဘာတညခကက လကမတေရးထးခသည။ မားမၾကာမမာပင မြနျပညသစပါတ (NMSP) AပါA၀င Aျခားလကနကကင Aဖြ႕မားလညး Aပစရပလမးေၾကာငးေပၚ ေရာက႐လာခၾကသည။ ထ႔ေနာကတြင

႐မးျပညေတာငပငးတပမေတာ SSA-S ႏင ကရငAမးသားAစညးA႐း KNU

တ႔ႏစဖြ႕တညးသာ လကနကကငေတာလနေရးAပစႀကးမားAျဖစ ကနရစခသည။ (Aဆပါ Aပစမားသည ၂၀၁၁ ဒဇငဘာႏင ၂၀၁၂ ဇနန၀ါရတြင Aသး သး Aပစရပသေဘာတခၾကသည။)

III. ၁၉၉၄ Aပစရပစမႈ (သ႔) မလြယကေသာ ၿငမးခမးေရး

(က) ျပနာ႐ေသာ Aပစရပစမႈ

၁၉၉၄ Aပစရပစမႈသည ကခငေဒသတြင လကနကကငတကပြက Aဆး သတသြားေစခေသာလညး Aေၾကာငးရငးခ မေကလညမႈမားကမ မေျဖ႐ငးႏငခပါ။ ယငးသေဘာတညမႈသည ျပညတြငးစစAတြက ႏငငေရးAေျဖထြကေစမည Aမးသားေရးဒငယာေလာ ႏင ႏငငAႏ႕Aပစရပစမႈ တ႔က လမးဖြငေပးလမမညဟ KIO က

ေမာလငချခငးျဖစသည။ ဤေမာလငခက ျဖစမလာခပါ။ Aစးရႏင ႐မး၊ ကရငAပစတ႔Aၾကား ဆကလကတကခကေနမႈသည တစမးသားလး Aပစရပစမႈ ရ႐ရန

ခယUးေၾကာငး ျပသေနၿပး၊ KIO ႏင ႏငငေရးဒငယာေလာ ေဆြးေႏြးရန ေတာငးဆမႈမားက Aစးရက ပယခခသည။

ကခငတ႔၏ ႏငငေရးနယပယသညလညး Aပစရပၿပးေနာကတြင Aေရးႀကးေသာ

လမးေၾကာငးမား ေျပာငးလသြားခသည။ လAနညးငယAၾကာတြင ၾသဇာႀကးေသာ KIO



ေခါငးေဆာင ဘရနဆငးကြယလြနသြားျခငးသည AဓကAေျပာငးAလတစခ ျဖစသည။ တစခနတညးတြင စစပြAေျခခပစမ Aပစရပစးပြားေရးပစသ႔ ေျပာငးေ႐ြ႕မႈက

စမေခၚမႈမားက ဖနတးေပးခသည။ KIO သည ၎တ႔ထနးခပထားေသာ နယေျမတြင တရား၀ငAပခပေရးAာဏာက ရယခၿပး၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ စကပးေရးဌာနမားႏငေဆး႐မား၊ စာသငေကာငးမား(ကခငဘာသာႏင ယU ေကး မႈသငေသာ)ဖြငလစျခငး၊ AေျခခAေဆာကAU စမကနးမား AေကာငAထညေဖာျခငး စသျဖင က႑မားစြာတြင ေဒသႏရAစးရသဖြယ ေဆာင႐ြကခသည။ ထ႔Aျပင

လကနကကငတပဖြ႕ကလညး ဆကလကထား႐သည။ KIO Aဖြ႕သည ေကာကစမးတြငး၊ ေ႐ႊတြငး၊ သစထတလပျခငး စေသာ သယဇာတ

လပငနးမားAပါA၀င စးပြားေရးလပငနးမား လပေဆာငျခငးျဖင စမကနးမားAတြက ဘ႑ာေငြက Aဓက ျဖညဆညးခသည။ Aခနၾကာလာသည ႏငAမ လပငနး၀ငေငြဆငရာ ပြငလငးျမငသာမႈမ႐ျခငး၊ လထAတြက လမႈဖလေရးကစၥမားတြင သးစြမႈ Aလြနနညးပါးျခငးတ႔Aေပၚ လထAသငးA၀ငးႏင Aရပဖက Aဖြ႕Aစညးမား၏

ေစာဒကတကမႈမား တးပြားလာခသည။ ထ႔Aျပင Aပစရပစမႈေၾကာင

ျပငပစးပြားေရးလပငနးမား ကခငျပညနယသ႔ ၀ငရန ေနရာမား ထြကေပၚလာေစသညAျပင၊ ျပနလည မျပညၿဖးႏငေလာကေAာင Aေျပာင႐ငးပစေသာ

သယဇာတထတယမႈမားတြင ပါ၀င ပတသကလာေစခသည။ ၂၀၀၁ ခႏစတြင KIO ေခါငးေဆာငေဇာမငႏင AျခားAႀကးတနးAရာ႐ ႏစU းက

မးဆကသစAရာ႐မားက ဖယထတလကၾကသည။ ေဇာမငက ကနးမာေရးျပနာ

Aေၾကာငးျပကာ တရား၀င Aနားေပးချခငးျဖစေသာလညး တကယAေၾကာငးရငးမာ

၎မသားစ၏ စးပြားေရးလပငနးမား၊ စေဆာငးထားေသာ Uစၥာမားႏင ၎၏Aာဏာ႐ငပစ

Aပခပမႈစတငတ႔Aေပၚ မေကနပမႈေၾကာင ျဖစပရ ပါသည။4

Aသစတကလာေသာ ေခါငးေဆာငပငးသည ကခငတ႔၏ႏငငေရး Aေၾကာငးကစၥက

ေ႐႕သ႔တြနးရန တာ၀နခထားပရေသာလညး ေငြေၾကးျဖင ႐ငသနရပတညရျခငး၊ Aဂတလကစားမႈက နားလညမႈေပးျခငး၊ ႏငငေရးဒငယာေလာေဆြးေႏြးရန

Aဆငသငမျဖစေသးေသာ တပမေတာAစးရႏင ဆကဆေရးခကချခငး၊ ကခငလထ Aထးသျဖင Aပစရပကာလတြင ႀကးျပငးလာေသာ လငယထ၏ မႏစသကမႈ

တးပြားလာျခငး စေသာ Aလားတ AခကAခမားစြာက ရငဆငၾကရသည။5

(ခ) မေAာငျမငေသာ ႏငငေရးလပငနးစU

ကခငတ႔၏ ၿငမးခမးေရးသေဘာတညမႈသည ၁၉၈၀ ခႏစမား ေႏာငးပငးႏင ၁၉၉၀ ခႏစမား Aေစာပငးကာလ Aပစရပသေဘာ တညမႈAားလးကသ႔ပင

ႏငငေရးေျဖ႐ငးမႈတစခမဟတဘ၊ လၿခေရးဆငရာ သေဘာတစာခပတစခမသာ

ျဖစခသည။ စာပဒမာ တေတာငးၿပး ႏစဖကAၾကား ၿငမးခမးေရးရ႐လာမည ျဖစေၾကာငး၊ ကခငေဒသ ဖြ႕ၿဖးမႈႏင စးပြားေရးတးတကမႈမား၊ တစမးသားလးၿငမးခမးေရးက

4 See, for example, Ashley South, Mon Nationalism and Civil War in Burma: The Golden Shel-drake (Routledge, 2003). 5 Crisis Group interview, analyst, Yangon, May 2013.



Aားေပးမညႀကးပမးမႈမား ေနာကဆကတြပါ၀ငလာမညျဖစေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ Aနးကပဆကသြယေဆာင႐ြကရန ဆကဆေရး႐းမား ဖြငလစခၾကၿပး၊ KIO ၏

တပဖြ႕တပစြမညေနရာမား၊ ပငနကနယေျမမားက သတမတခၾကသည။6

သေဘာတစာခပတြင စစဖကဆငရာကစၥမားကသာ ေရးသားေဖာျပ

ထားေသာျငားလညး ေဆြးေႏြးမႈမားကမ ကယကယျပန႔ျပန႔ ျပလပခၾကသည။ တပမေတာAစးရက KIO သည နယခAပခပေရးAဖြ႕ မသာျဖစေသာေၾကာင

ႏငငေရးကစၥမားႏင ပတသက၍ ေဆြးေႏြးသေဘာတညမႈရရန မျဖစႏငဟေသာ Aခကက

Aၿမတမး ကငစြထားခသည။ ဤAစား AေျခခUပေဒသစေရးဆြရန Aမးသားညလာခ ကငးပမည ႏငငေရးလမးျပေျမပက ချပခၿပး၊ ထညလာခသ႔ ကယစားလယမားေစလႊတရန

AပစရပAပစမားႏင AတကAခပါတက ဖတၾကားခ သည။ AေျခခUပေဒ ေရးဆြၿပးပါက

ဆႏၵခယပြႏင ေ႐ြးေကာကပြမား ဆကလက ျပလပရနျဖစသည။ KIO က ၎တ႔၏ ရညမနးခကAတငး ဆကသြားလပါက ေဘးသ႔ထြက၍

ေတာေတာငထတြင တကခကေနျခငးထက Aမးသားႏငငေရး လပငနးစUတြင ပါ၀ငမျဖစမညဟ လကခယၾကညသညAေလာက Aစးရ၏ လမးျပေျမပတြင

ပါ၀ငရနသေဘာတခသည။7 Aပစရပၿပးေနာကတြင ယခငႏစကတညးက စတငေနေသာ

Aမးသားညလာခသ႔ တကေရာကခသည။ တငးရငးသား ကယစားလယမားAေနျဖင

ညလာခလပငနးမားတြင တစစတစရာ ပါ၀ငစြကဖကႏငစြမး မ႐ေသာျငားလညး KIO က

၂၀၀၇ ခႏစ ညလာခၿပးဆးသညAထ တကေရာကခသည။ ထႏစတြင

AနာဂတAေျခခUပေဒ၌ ထညသြငးရနAတြက ၁၉ ခကပါ Aဆျပလႊာက ညလာခUက႒ထ

KIO က တငသြငးခေသာလညး၊ ညလာခတြင ေဆြးေႏြးျခငး မ႐သညAျပင

Aာဏာပငမားထမ မညသညတန႔ျပနမႈကမ မရခေပ။8 Aမးသားညလာခ Aေစာပငးကာလတြင AပစရပAပစ ၁၃ ဖြ႕ ပးေပါငးတငျပေသာ Aလားတ

Aဆျပလႊာသညလညး Aလားတ လစလ႐ႈ ခခရသည။ Aမးသားညလာခ လပငနးစUႏင ရလဒတ႔Aေပၚ တစစတစရာစြကဖက

ႏငျခငးမ႐ခေသာလညး သငတငမတေသာ ပးေပါငးေဆာင႐ြကေရးသေဘာထားက KIO

က ကငစြခသည။ AေျခခUပေဒဆႏၵခယပြက သပတေမာကၾကရန တပဖြ႕၀ငမားႏင မသားစမားAား ကနU း ၫႊနၾကားခၿပးေနာကတြငမ ေထာကခမေပးရန ေျပာၾကားခၿပး၊

ကခငလထကလညး ထAတငး ျပလပၾကရန Aႀကေပးခသည။9 တပမေတာAစးရသည ဆႏၵခယပြႏင AေျခခUပေဒAား KIO က ဆန႔ကငရပတညမညက

AလြနAမငးစးရမပပနကာ ထသ႔မလပဖ႔ တကတြနးရန ကယစားလယ AေျမာကAမား ေစလႊတခပါသည။ ထ႔ေနာကတြင ျပလပသည ေ႐ြးေကာကပြလပငနးစU တြင KIO သည

6 “Agreement between government peacemaking group representatives and KIO representatives”, 24 February 1994. Of all the ceasefires reached during this period, the Kachin were the only group to have a written agreement, which they obtained only after much insistence and on the condition that they would keep the text secret. 7 See the comments of the then-KIO chairman, Brang Seng, reported in Martin Smith, op. cit., pp. 442-443. 8 “The KIO proposal for constitutional provisions and clauses”, KIO Central Committee, July 2007. 9 Crisis Group interview, KIO leader, Yunnan, February 2009; “KIO no longer neutral on stand over referendum”, Kachin News Group, 9 May 2008.



AေျခခUပေဒႏင ေ႐ြးေကာကပြUပေဒပါ စညးကမးခကမားႏင ကကညရန လြနစြာ

Aလမးေ၀းသြားခသည။ ပမနးကပလာရမညAစား စစေရးဖAားေပးမႈႏင ရငဆငခရၿပး၊ ကခငႏငငေရး ကယစားလယမားမာလညး ေ႐ြးေကာကပြမ ဖယထတခခၾကရသည။

(ဂ) ႏငငေရးAၾကပAတညး

ေျမာကမားစြာေသာ တငးရငးသားလကနကကငAပစမားသည ၎တ႔၏ Aဆျပခကမား ထညသြငးျခငးမခရေသာ ၂၀၀၈ AေျခခUပေဒႏငပတသက၍ ပမ ေယဘယကေသာ

စးရမစရာမား႐ေနသညAျပင ၎တ႔ လကနကျပနမကငေAာင တားဆးရနရည႐ြယေသာ စာပဒတစခေၾကာင စတမသကမသာ ျဖစခၾကသည။ AေျခခUပေဒ Aခနး ၃၃၈ တြင

``ျပညေထာငစAတြငး႐ လကနကကငတပAားလးသည ကာကြယေရး၀နႀကးဌာန၏

ကြပကမႈေAာကတြင ႐ရမည´´ဟ ေဖာျပထားသည။ တပမေတာAစးရ

ထပတနးတာ၀န႐သမားက KIO ႏင Aျခား AပစရပAပစမားAား AရပဘကAစးရသစ

တကလာသညႏငတစၿပငနက လကနကစြန႔ရနကစၥမားက ေဆြးေႏြးၾကရမညဟ

ေျပာၾကားခသည။10 AပစရပAပစမားAေနျဖင ၾကားကာလတြင

လကနကစြန႔လႊတစရာမလဟေသာ Aာမခခက ရ႐ေသာေၾကာင ထAခကက Aေျခခကာ KIO က ၂၀၀၈ AေျခခUပေဒ ဆႏၵခယပြတြင ပါ၀ငရန သေဘာတချခငး ျဖစသည။

ထကတက၀တမားမာ ဗလာနတ ပကျပယသြားခသည။ ၂၀၀၉ Eၿပလတြင

တပမေတာAစးရက AပစရပAပစမာAား တပမေတာ၏ တစစတတစပငး ကြပကမႈေAာကတြငထားမည နယျခားေစာငတပဖြ႕Aျဖစသ႔ မညသ႔Aသြငေျပာငးရမညက

Aေသးစတ ေဖာျပထားေသာ ၫႊနၾကားခကAသစက ထတျပနခသည။11 ထသ႔

Aသြငေျပာငးမည လပငနးစU က ႐တတရကပင စတငခသည။ AျပနAလနAားျဖင ထကတနေသာ ႏငငေရးAခြငAလမး မရ႐ဘ ၎တ႔၏

ကယပငAပခပခြငက သသသာသာေလာခပစမည ႀကးမားေသာ Aေလာေပးမႈတစခဟ

ဆႏငေသာ AဆပါAစAစUသည AပစရပAပစမားAတြက AလြနAမငး စးရမစရာျဖစခသည။ ထ႔ေၾကာင ဒေကဘေA (DKBA)မလြလင ယငးၫႊနၾကားခကက လကနာရန သေဘာတသည Aဓက AပစရပAဖြ႕ႀကးမား မ႐ခ ပါ။ KIO သည

တပမေတာAစးရႏင ေဆြးေႏြးမႈမားျပလပ၍ (နယျခားဖြ႕စညး ပAပါA၀င)

Aခ႕ကစၥရပမားAေပၚ စးရမစရာမားက တငျပခၿပး၊ Aၿပးသတ မဆးျဖတမ ကခငလထAသငးA၀ငးမားႏင ကယကယျပန႔ျပန႔ တငပငရUးမည ျဖစေၾကာငး ေျပာၾကားကာ ယငးကသ႔ Aသြငကးေျပာငးမႈမးသည Aခနၾကာျမင၍

႐ႈတေထြးဖြယ႐သညဟ ေထာကျပခသည။12 Aစးရက နယျခားေစာငတပAစAစU က

ေ႐ြးေကာကပြ၀ငခြငလကမတသဖြယ ဆပကငထားခနတြင KIO ေခါငးေဆာငမားAေနျဖင

Aစးရ၏လမးျပေျမပ AဆငAားလးက ပးေပါငးေဆာင႐ြကေပးခ ေသာလညး၊ ႀကတငၫႏႈငးေဆြးေႏြးမႈမ႐ဘ ႐တတရကဖAားေပး ေတာငးဆျခငး ခရေသာေၾကာင

10 Crisis Group interviews, Bangkok and Yunnan, January-February 2009. 11 The instruction, dated 28 April 2009 and consisting of several pages of text, but with no official title or seal, is on file with Crisis Group. 12 Crisis Group interview, KIO leader, Yunnan, February 2009.



AAားသငကာ AလြနAမငး စတညစသြားခၾကသည။ ထ႔Aျပင နယျခားေစာငတပAစAစU၏ စညးကမးခကမားသည Aလပမျဖစႏငေၾကာငး၊ AပစရပလကမတထးစU က ရ႐ခေသာ Aာမခခကမားႏင ဆန႔ကငကြလြေနေၾကာငး

သးသပ႐ႈျမငၾကသည။13

နယျခားေစာငတပAစAစUက လကခရမည ေနာကဆး သတမတရကမား Aႀကမႀကမ ေကာလြနသြားသညAခါ၊ တပမေတာAစးရက KIO ႏင

AျခားAပစရပAဖြ႕မား Aေပၚ ဖAားတးျမငလာခသည။ တပမေတာAစးရသည ႏငငေတာက လကနကကငပနကနသည Aဖြ႕မားႏင AဆကAသြယ႐ေသာ ပါတမားက

ပတပငသည ႏငငေရးပါတမား မတပတငခြင Uပေဒပါစညးကမးခကက Aေၾကာငးျပကာ

ကခငေခါငးေဆာငမား၏ ႏငငေရးပါတဖြ႕ရန ႀကးပမးမႈမားက ဟန႔တားခသည။14

ယငးစညးကမးခကက ထညသြငးစUးစားကာ KIO ဒတယ Uက႒ ေဒါကတာ တးဂာက

ကခငျပညနယတြငး႐ တငးရငးသားAားလးက ကယစားျပသည ကခငျပညနယ

တးတကေရးပါတက ဖြ႕စညးU းေဆာငရန ဆးျဖတလကခနတြင KIO Aဖြ႕မ

ႏႈတထြကခသည။ ၎ပါတသည ကခငေဒသတစလႊားတြင ခငခငမာမာ ေထာကခမႈရ႐ကာ၊ ျပညနယတြငး လႊတေတာကယစားလယ ေနရာAမားစက ယU ၿပငရန စစU ထားခသည။ သ႔ေသာ ျမနမာႏငငေ႐ြးေကာကပြေကာမ႐ငက ပါတမတပတငခြငက ျငငးပယခသည။ Aလားတပင ႐မးျပညေျမာကပငး ကခငနယေျမမားက ကယစားျပသည ႐မးျပညနယေျမာကပငး တးတကေရးပါတသညလညး မတပတငခြင ပယခခခရသည။ ပါတမတပတငခြငသည နယျခားေစာငတပ AစAစU လကခမႈေပၚတြင မတညေနေၾကာငးက KIO က ႐ငး႐ငးလငးလငး သ႐သြားခသည။ KIO Aေနျဖင

ဆးျဖတခကေျပာငးလပါက ပါတမတပတငသညလပငနး ျမနျမနဆနဆန ၿပးစးႏငေၾကာငး ကခငပါတမားထ ေ႐ြးေကာကပြေကာမ႐ငက ျပတျပတသားသား Aေၾကာငးၾကားခသည။ ၂၀၁၀ ဇလငလတြင နယျခားေစာင တပAစAစUက သေဘာတလကခခေသာ Aပစရပ ဒေကဘေA (DKBA) Aပစ၏ ႏငငေရးပါတသည ပါတမတပတငျခငး လပငနးစUက

စခနတငAျမနႏႈနးျဖင ၿပးေျမာကသြားခသည။15

မတပတငခြငမရေသာ ကခငျပညနယ တးတကေရးပါတမ ေဒါကတာတးဂာ ႏင

Aျခားေခါငးေဆာငမားက တစသးပဂၢလ ကယစားလယေလာငးမားAျဖစ မတပတငရန ထပမႀကးစားခၾကေသာလညး ေ႐ြးေကာကပြေကာမ႐င၏ ပတပငျခငးက ခရသည။ ထ႔Aတြကေၾကာင ေ႐ြးေကာကပြတြင ကခငလထAတြက လြတလပေသာ

ႏငငေရးကယစားျပမႈ လး၀မ႐သညAျဖစသ႔ ေရာကသြားခၿပး၊16 ကခငလထAၾကား

ေဒါသထြကမႈ ႏင စတပကမႈမားက ကယကယျပန႔ျပန႔ ျဖစပြားေစခသည။

13 Ibid. 14 Section 12(a)(iii) of the 2010 Political Parties Registration Law, which repeated a provision (sec-tion 407b) of the 2008 constitution. 15 The Kayin State Democracy and Development Party lodged its initial application on 11 August, it was approved by the Election Commission the following day, and final registration was completed on 19 August. 16 The only Kachin party to stand was the Unity and Democracy Party of Kachin State, an offshoot of the military government’s Union Solidarity and Development Party.



IV. စစျပနျဖစျခငး

(က) တငးမာမႈမား ဆပြကလာ

ေ႐ြးေကာကပြမားAၿပး AေျခAေနသည ရနစ၊ ရနလမႈမား ျပနလညျဖစပြားေAာင

ဖနတးေပးခသည။ ၂၀၁၀ ေႏာငးပငးတြင KIO Aား ထပတကရငဆငေသာ

လပေဆာငမႈမားစြာက တပမေတာAစးရက ျပလပခၿပးေနာကတြင တငးမာမႈမား တးျမငလာခသည။ တပမေတာAစးရသည ကခငႏငငေရးပါတမားAား မတပတငခြင

ျငငးပယခသညAျပင Aပစရပစမႈသည တရားမ၀ငေတာဟ ေၾကျငာျခငး၊ KIO

ဆကဆေရး႐းမားက ပတပစရနၫႊနၾကားျခငး၊ KIO ကနသြယ ေရးလမးေၾကာငးမားက

ပတဆ႔၍ စးပြားေရးဖAားေပးျခငး၊ ကခငAဖြ႕က ေသာငးကနးသမားဟ ႏငငပငမဒယာတြင

စတငေဖာျပျခငးတ႔က ဆကတကျပလပ ခသည။17

၂၀၁၁ ေဖေဖာ၀ါရလတြင ဆး၀ါးေသာ ျဖစရပတစခ႐ခၿပး၊ ထျဖစစU တြင KIO

ထနးခပနယေျမAတြငးသ႔ Aေၾကာငးမၾကားဘ တပဖြ႕မားက U းေဆာင၀ငေရာကလာခေသာ ျမနမာတပမေတာ ေျခလငတပရငးမးတစUးက KIO က

ေခာငးေျမာငးပစသတခသည။ တပမေတာက ၎၏တပဖြ႕မား မားယြငးေၾကာငး

ဆးျဖတခေသာေၾကာင တငးမာမႈက ေ႐ာငလႊႏငခသည။18 ၂၀၁၁ မတလကန၌ သမၼတ

U းသနးစန၏ AရပဘကAစးရထ Aာဏာလႊေျပာငးေပးေနခနတြင တငးမာမႈမား ငတလးေနေသာျငားလညး တကပြမားျပနျဖစရန တကယျဖစႏငေျခ႐ေနသညက

ႏစဖကစလးက သ႐ေနၾကၿပျဖစသည။19

၂၀၁၁ ဇြနလ ၉ရကတြင တာပနျမစေပၚတြင တ႐တတ႔ AေကာငAထည ေဖာေနေသာ ေရAားလပစစတမႏစခႏင နးကပေသာ ကခငျပညနယ ဘမဆန႐ KIO တပစခနးႏင AစးရတပမားAၾကား ပစခတမႈမားျဖစပြားကာ ႐တတရက မးပြားထြကေပၚလာခသည။ ထေန႔တြငပင Aစးရစစသားမားက ၎တ႔AနးAနား႐ KIO ဆကဆေရး႐းမ KIO

ကယစားလယတပသားက ဖမးဆးကာ သတျဖတလကၾကသည။ ေသဆးသ၏

ရပAေလာငးတြင ဆးဆး၀ါး၀ါး ႏပစကခထားရသည AေထာကAထားမား ေတြ႕႐ရသညဟ KIO က စြပစြေျပာၾကားခသည။ ဇြနလ ၁၂ ရကတြင ၎တပစခနးက

တပမေတာက သမးပကလကၿပးေနာက၊ ျပနလညဆတခြာေပးရန KIO က

ေနာကဆးသတမတေသာရကက လစလ႐ႈလကခနတြင KIO က ၎၏ တပဖြ႕Aားလးက

စစျပငရန တပလန႔လကၿပး Aစးရတပမား၏ ေထာကပေရးလမးေၾကာငးက ျဖတေတာကရနAတြက ကခငေဒသAတြငး႐ တတားမားစြာက ဖကဆးခသည။

ထAခနမစ၍ ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရလတငေAာင ကခငျပညနယႏင ႐မးျပညေျမာကပငး ေနရာAႏ႕တြင တကပြမား ဆကတကျဖစပြားခသည။ Aဆပါကာလ Aတြငး လ႕AခြငAေရးဆး၀ါးစြာ ခးေဖာကၫငးပနးမႈမား၊ ႏငငတကာလသားခငး စာနာမႈUပေဒ

17 For a contemporaneous account, see “A changing ethnic landscape: Analysis of Burma’s 2010 polls”, Transnational Institute/Burma Centrum Nederland, Burma Policy Briefing No. 4, December 2010. 18 Crisis Group interview, Kachin community leader, Myanmar, April 2011; see also Wai Moe, “Burmese officer killed in clash with KIA”, The Irrawaddy, 7 February 2011. 19 See, for example, “Burma’s new government: prospects for governance and peace in ethnic states”, Transnational Institute/Burma Centrum Nederland, Burma Policy Briefing no. 6, May 2011.



ခးေဖာကမႈမားက Aထးသျဖင (သ႔ေသာ တစဖကထခညး မဟတ) Aစးရတပမားဘကမ

ကးလြနေၾကာငး စြပစြမႈမား ႐ခသည။20 ၎တကပြ မားေၾကာင ေဒသခ Aရပသား

၁၀၀.၀၀၀ ေကာခန႔ AးAမမ ျဖစခရသည။21

(ခ) ေဆြးေႏြးပြမား ျပလပမႈမတတမး

တကပြမား ျပနျဖစၿပးေနာက ပထမဆးသတငးပတမား Aတြငး ၂၀၁၁ ဇြန ၃၀ ႏင Oဂတ ၁

ရကတ႔တြင KIO ႏင ကခငျပညနယ AစးရAၾကား ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြ ႏစႀကမ ျပလပခသည။ တငးရငးသား လကနကကငAပစAားလး ႏင ႏငငေရးဒငယာေလာ စတငေဆြးေႏြးရန Aစးရဘကမ လသ႐ငၾကားကတျပျခငးႏင ၾကားေနသကေသမားပါ၀ငျခငး မရပါက Aပစရပစာခပသစ လကမတထးရန

Aဆငသငမျဖစေသးဟ KIO က ထတေဖာေျပာဆခသည။ KIO ေခါငးေဆာင ေျပာသည စကားAတငးဆပါက ``တစဖြ႕တညးန႕ ႏငငေရးေဆြးေႏြးဖ႔ဆတာ Aဓပၸါယ မ႐ပါဘး။

တငးရငးသားကစၥဟာ တစႏငငလးရ႕ကစၥပါ´´။22

ျပညနယAစးရႏင ကနUးေဆြးေႏြးမႈမားတြင ေ႐႕ဆကမတးႏငေသာေၾကာင

ျပညေထာငစAဆင ေစစပၫႏႈငးေရးAဖြ႕က တက႐ကေဆြးေႏြးပြမား စတငခသည။ ထAခနတြင သးျခားAဖြ႕ႏစဖြ႕ျဖင ႏငငတြငး႐ လကနကကငAပစေပါငးစ ႏင ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးမႈမားက ျပလပခရာ၊ ပထမAဖြ႕က ေAာကလႊတေတာကယစားလယ

U းေAာငေသာငးက U းေဆာငခၿပး၊ ေနာကတစဖြ႕က AစးရAဖြ႕ ရထားပ႔ေဆာငေရး၀နႀကးU းေAာငမငး (ယခ သမၼတ႐း၀နႀကး)က U းေဆာငခသည။ U းေAာငမငးက ျမနမာႏငငေAာကပငးမ လကနကကငAပစမားႏင ေစစပေဆြးေႏြးရန

တာ၀နယခၿပး၊ ကခငAပါA၀င Aထကျမနမာျပညမ လကနကကငAဖြ႕မားႏင ေဆြးေႏြးရန UးေAာငေသာငးက တာ၀နယသည။

ဤကစၥသည ဆေလာမနကနျခငး မ႐ေပ။ သေဘာထားတငးမာသဟ Aမားစက

သတမတထားသ UးေAာငေသာငးသည KIO ဘကတြင နာမညေကာငးမရပါ။ U းေAာငေသာငးသည ၂၀၁၀ ခႏစက KIO Aား နယျခားေစာငတပ AစAစUလကခဖ႔

ရာဇသေပးရန ဗလခပ မးႀကးသနးေ႐ႊ၏ တာ၀နေပးျခငးခရေသာ ပဂၢလျဖစသည။23

၎သည ေဆြးေႏြးပြမားတြင ကငးပမညေနရာကစၥ AပါA၀င ၫႏႈငးရနAဆငသင႐မႈ (သ႔)

ေပာေျပာငးမႈက Aနညးငယသာ ျပသခ သည။24 KIO ႏင ကခငAသငးA၀ငးက

AျပငးAထနဆန႔ကငၾကေသာ ျမစဆတမ တညေဆာကမႈက ရပဆငးလကသည သမၼတ၏

20 Crisis Group interviews, KIO leaders, Laiza, October 2011; see also “Untold miseries: Wartime abuses and forced displacement in Burma’s Kachin State”, Human Rights Watch, March 2012. 21 There are over 85,000 registered internally displaced persons (IDPs) in government- and KIO-controlled areas, and an estimated 10,000-15,000 living with host families. Myanmar Humanitari-an Bulletin, UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (UNOCHA), 18 April to 31 May 2013 and Crisis Group interview, UNOCHA official, Yangon, June 2013. 22 Crisis Group interview, a KIO military commander, Laiza, October 2011. 23 Another senior member of Aung Thaung’s team, Thein Zaw, was similarly distrusted, as he had been the one to push the KIO to support the 2008 constitutional referendum, assuring them that they would not have to disarm prior to the elections. 24 Crisis Group interview, individual close to the peace process, Yangon, March 2013.



၂၀၁၁ စကတငဘာလကန ဆးျဖတခကသညပင ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးမႈမားတြင

ဆြငငAားက မဖနတးႏင ခေပ။ ၂၀၁၁ ဒဇငဘာလတြင ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြမားAတြက ယၾကညစတခ

မႈတညေဆာကရန ႀကးပမးသညAေနျဖင KIO Aေပၚ ထးစစဆငမႈက တစဖကသတ

ရပဆငးရန သမၼတက ၫႊနၾကားခသည။ သ႔ရာတြင တစဖကႏငတစဖက Aျပစဖ႔ရငး AျပနAလနပစခတမႈမား ဆကလကျဖစပြားခၿပး၊ ျပငးထန၍ မၾကာခဏ

ေသြးစြနးေသာတကပြမား မ နက႐ႈငးခါးသးမႈ ရလဒမား ထြကေပၚလာခသည။ ၂၀၁၂ မတလသ႔ေရာကလာခနတြင KIO ႏင Aႀကမႀကမ ေဆြးေႏြးခသညတငေAာင

တးတကမႈAနညးငယသာ ႐ခေသာေၾကာင25 သမၼတU းသနးစနက ၫႏႈငးေရးတာ၀နခ

AေျပာငးAလလပကာ ရထားပ႔ေဆာငေရး၀နႀကး U းေAာငမငးAား ကခငၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြမားက Uးေဆာငေစခသည။ ေမ ၃ ရကတြင သမၼတ ကယတင

U းေဆာငပါ၀ငေသာ Aမးသားၿငမးခမးေရးေကာမတက ဖြ႕စညးျခငးျဖင

တရား၀ငAေျပာငးAလလပခရာ၊ AလပAမႈေဆာငေကာမတတြင ယခင

ၫႏႈငးေရးAဖြ႕ႏစဖြ႕မ Aဖြ႕၀ငမားပါ၀ငေသာလညး U းေAာငေသာငး မပါေတာေပ။26

U းေAာငမငးသည AလပAမႈေဆာငေကာမတတြင ဒတယUက႒တစU းAျဖစ တာ၀နယကာ ၿငမးခမးေရးလပငနးAားလး၏ ေန႔စUကြပကမႈက လႊေျပာငးယ လကသည။

U းေAာငမငးသည ၂၀၁၂ ေမ ၂၁ တြင ထငးႏငငေျမာကပငး ခငးမင၌ KIO

ေခါငးေဆာငႏစUးႏင ပထမဆး Aလြတသေဘာေတြ႕ဆမႈက ျပလပခသည။ ေနာကတစႀကမ ေဆြးေႏြးပြAတြက KIO နယေျမသ႔လာရန ဆႏၵ႐ေၾကာငး UးေAာငမငးက

ထတေဖာေျပာဆခရာ၊ UးေAာငေသာငး လး၀မစUးစားခဘးေသာ Aခကတစချဖစသည။27

ထ႔ ေၾကာင ေမ ၃၁ မ ဇြန ၁ရကAထ တ႐တနယစပAနး KIO ၏ မာဂားယနစခနးတြင

ကငးပေသာ ဒတယ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ ထြကေပၚ လာခသည။ မာဂားယနသ႔ေရာကရနAတြက UးေAာငမငးႏငAဖြ႕သည ေ႐႕တနး စစေျမျပငကျဖတ၍

ကခငျပညနယAတြငး ကနးလမးခရးသြားခရသည။28 ယငးကသ႔

႐ႈတ႐ႈတေထြးေထြးစစUရေသာ ခရးလမးက ေကာကစမးကနသည Uးယြတေဇာေခါင

U းေဆာငေသာ ကခငၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြ ေဖာေဆာငေရးAဖြ႕ဟ လသမားသည

ကခငစးပြားေရး လပငနး႐ငမားAပစက လြယကေခာေမြ႕ေAာင လပေဆာငခၾကျခငး

ျဖစသည။29 ထကသ႔ ဒကၡခစြန႕စား၍ KIO နယေျမသ႔ ေရာကလာချခငးသည

ေAးစကတငးမာမႈ ပကျပယရန AေထာကAကျဖစေစခၿပး၊ Aျပသေဘာေဆာငေသာ

AေျခAေန ျဖစေပၚလာခသည။30 ထ႔ေနာက တြငမ ၂၀၁၂ ဇြန ၂၁ ရကတြင မာဂားယန၌

ေနာကတစႀကမ ေဆြးေႏြးပြ ကငးပခၾကသည။

25 Meetings between Aung Thaung and the KIO were held on 29 November 2011, 18-19 January and 8-10 March 2012, all in the Chinese town of Ruili near the Myanmar border. 26 Myanmar President Office orders 11/2012 and 12/2012, 3 May 2012 (published in New Light of Myanmar, 19 May 2012, p. 1). 27 Crisis Group interview, individual close to the peace process, Yangon, March 2013. 28 Crisis Group interviews, individuals present at the talks, Bangkok, June 2012. 29 The group has a website (www.peace-talkcreationgroup.com) explaining its activities. 30 Crisis Group interviews, individuals present at the talks, Bangkok, June 2012.



သ႔ေသာ Aဆပါ ယၾကညမႈတညေဆာကေရး ကနU းAလြတ သေဘာေတြ႕ ဆမႈမားAၿပးတြင ေနာကတစႀကမေဆြးေႏြးရန ေနရာသတမတမႈAေပၚ သေဘာကြလြျခငး၊ AျပနAလန ယၾကညမႈမ႐ျခငး တ႔ေၾကာင ေဆြးေႏြးပြမား ဆတဆငးသြားခသည။ ေနာကဆးတြငမ ေဆြးေႏြးပြ ကငးပရန တ႐တနယစပ ေ႐ႊလၿမ႕က

ေ႐ြးခယေျဖ႐ငးလကၾကၿပး UးေAာငမငးႏင KIO Aၾကား ေဆြးေႏြးပြက၂၀၁၂

ေAာကတဘာ ၃၀ တြင ျပလပရနစစUခၾကသည။ ၎ေဆြးေႏြးပြသည မေမာလငေသာ

ခၽြတေခာမႈAျဖစ ေျပာငးလသြားခသည။ စစUထားမႈAရ တငးမာမႈမားေလာခရန ႏင

တကပြျဖစႏငေခေလာပါးေစရန Aတြက ႏစဖကတပမားခြထားေရး ႏင တပစြမညေနရာမားက ေဆြးေႏြးၾကမညဟ ေမာလငရသည။ ထထ၀င၀င

ပတသကခသမား၏ AဆAရ တပမားခြျခားထားေရး သေဘာတညခက

တစစတတစပငးAျဖစ ကခငျပညနယတြငး တပစြထားေသာ ေနရာမားစြာမ ဆတခြာေပးရန

Aဆငသင႐ေနေသာ ျမနမာတပမေတာဘကမ AႀကးတနးAဆင တာ၀န႐သမား

ပါ၀ငေစရန UးေAာငမငးက ႀကးႀကးမားမား ႀကးပမးAားထတခသညဟ သ႐ရသည။31

မထမျမငျပမႈဟ Aစးရက သတမတခေသာ ယငးေဆြးေႏြးပြသ႔ KIO စစဘကမ AႀကးတနးေခါငးေဆာငတစU းမ ေရာကမလာေသာေၾကာင ျမနမာတပမေတာက

Aဆငႏမခသလ ျဖစေစခသည။ ထ႔ေၾကာင တပမားခြျခားထားေရးက

လး၀ေဆြးေႏြးျခငးမ႐ေတာဘ U းေAာငမငးသညလညး AလြနAမငး စတပကလကပက

ျဖစသြားခသည။32

၎ျပနာ ျဖစပြားရသညAေၾကာငးရငးAေပၚ AၿပငAဆင ႐ငးလငးမႈမား ထြကေပၚလာသည။ AစညးAေ၀းသ႔ မညသမည၀ါ တကေရာကမည ဟေသာ

သတငးAခကAလက ႏင Aေသးစတ Aာဂငဒါက ႀကတင မသရေသာေၾကာင

တပမားခြျခားထားေရး ေဆြးေႏြးၾကမညက မသ႐ခ ဟ KIO ဘကက ေျပာၾကားသည။ ထ႔Aျပင ေဆြးေႏြးပြ မတငမရကမားတြင မမတ႔ တပစခနးမားက ျမနမာတပမေတာက

သသသာသာ တကခကလာေသာေၾကာင KIO စစဘက ေခါငးေဆာငမား ခရးလြနကာ

လြနစြာAလပ႐ႈပေနခသညဟလညး ႐ငးလငးေျပာဆသည။33 ေနာကတစခကAေနျဖင

KIO သည တပမားခြျခားထားရန သေဘာတညေရးႏင ပတသက၍ ၎တ႔Aဖြ႕Aတြငး၌

AျပညA၀ ေထာကခမႈမရခဟ AကခတေလလာသAခ႕က ယၾကညထားၾကသည။34

မညသ႔ပငAေၾကာငးရငးမား ႐ေစကာမ သသကြကြျဖစသြားေသာ Aခကႏစခ႐သည။ ပထမတစခကမာ Aစးရသည တပမားခြျခားထားေရးက ေသခာစUးစားေရးႏင

AစညးAေ၀းတြင ထညသြငးေဆြးေႏြးေရးAား ျမနမာတပမေတာက လကခလာေAာင မားစြာ Aားထတခရျခငးက KIO ဘကသ႔ Aသေပးရန ပကကြကချခငးျဖစၿပး၊ ဒတယAခကမာ KIO သည Aႀကးတနး စစဘကေခါငးေဆာငေစလႊတရန ပကကြကကာ

Aဓက AတြကAခက မားယြငးမႈႀကးက ျပလပမျခငးျဖစသည။ ရလဒမာ AခြငAလမး

31 Crisis Group interviews, individuals closely involved in the Kachin peace process, Yangon, No-vember 2012. 32 Ibid. 33 Crisis Group interviews, November 2012 and May 2013. 34 Crisis Group interview, Myanmar individual close to the process, Yangon, November 2012.



ႀကးမားစြာ ဆး႐ႈးသြားခရၿပး၊ ၿငမးခမးေရးလပငနးစUတြင သသာထင႐ားေသာ ေႏာငေႏးမႈ ျဖစေပၚလာခသည။

(ဂ) ဆးဆး၀ါး၀ါး ျပငးထနခ

၂၀၁၂ ဒဇငဘာ ၂၈ တြင KIO ၏ လငဇာဌာနခပAနးမ Aေျခစက စခနးတစခက

ျမနမာတပမေတာက စတငတကခကခသည။ ၂၀၁၁ တကပြမား ျပနလညစတငၿပးေနာကပငး ယငးသ႔ တကခကမႈသည ပထမဆးAႀကမ မဟတေသာလညး ယခတစႀကမတြင စကေသနတတင ရဟတယာU ႏင ဂကတကေလယာU မားကပါ ကညတကခကေပးခၾကသည။ ျမနမာႏငငတြင ေလတပAငAား Aသးျပမႈ ႐ားပါးျခငးေၾကာင ယခတစႀကမတကပြသည ဆးဆး၀ါး၀ါး ျပငးထနခၿပး၊ သမၼတ၏

ထးစစဆငျခငးမျပရန ၫႊနၾကားခကႏင ကကညမႈမ႐ေၾကာငး ေပၚလြင သြားသည။ လငဇာၿမ႕တြငးႏင ၿမ႕ျပငတစ၀ကတြင ဒကၡသညစခနး႐ ျပညတြငးAးAမ မျဖစသ

AေရAတြကမားစြာ AပါA၀င Aရပသား AေျမာကAမား ေနထငၾကသည။ လငဇာၿမ႕က

တပမေတာက တကခကမႈမနသမသည AရပသားမားAေပၚ ဆး၀ါးေသာ

သကေရာကမႈျဖစေစကာ တ႐တျပညဘကသ႔ နယစပျဖတကး ထြကေျပးေသာ

ဒကၡသညေထာငေပါငးမားစြာ ႐လာလမမညဟ စးရမပပနမႈမားလညး ထြကေပၚလာသည။ ျပညတြငးAးAမမ ဒကၡသညစခနးမားသည လငဇာသ႔ ခUးကပရာလမးေပၚတြငသာမကဘ

မဟာဗဟာေျမာက ပစမတမားAနးႏင ၿမ႕တြငး ေနရာေပါငးစတြင တည႐ၾကသည။ ေနာကဆးAဆငတြင လငဇာက သမးပကရန ႀကးပမးမႈမ႐ေသာျငားလညး ျဖစႏငေခ႐မႈေၾကာင ျပညတြငးႏင ႏငငတကာတြင စးရမပပနမႈမားက ျဖစေပၚေစခ သည။

ေလေၾကာငးတကခကမႈမား၏ Aဓကပစမတမာ ေတာငကနးAမတ (၇၇၁) ေပၚ႐

တပစခနးျဖစၿပး၊ Aနးတစ၀ကတြင Aရပသားမား ေနထငျခငးမ႐ေပ။35 Aစးရပင New

Light of Myanmar သတငးစာက KIO သည ေတာငကနး (၇၇၁) ႏငကပေနေသာ

လာဂားယန တပမေတာစခနးသ႔ ရကၡာပ႔သညလမးေၾကာငးႏင ဗနးေမာ-ျမစႀကးနားလမးက

တကခကရနAတြက ေတာငကနးေပၚမ တပစခနးက Aသးျပခသညဟ ေဖာျပခသည။36

တပမေတာသည တကပြျဖစပြားမႈက တားဆးသညAေနျဖင ရကၡာပ႔ယာUတနး ျဖတသနးမညျဖစေၾကာငး KIO က ႀကတင Aေၾကာငးၾကားခေသာလညး သးႀကမစလးတြင

ယာU တနးက KIO က ၿခခတက ခကခေသာေၾကာင ထခကကဆးမႈမား ႐ခသညဟ

Aစးရဘကက ေျပာၾကားသည။37 Aဆပါ ၿခခတကခကမႈမားတြင စစသား ၃၅Uးကဆး၍

၁၉၀ခန႔ ထခက ဒဏရာရ႐သညဟ Aစးရဘကက ထတျပနေၾကညာေသာလညး၊38

ၿခခတကခကမႈ တစႀကမတညးမာပင ျမနမာစစသား ၅၀ကဆးခသညဟ KIO ဘကက

ဆပါသည။39

35 Hill 771 is the headquarters of the KIO’s battalion 23. 36 “Tatmadaw seizes heavy weapons, arms, ammunition from transit point of KIA”, New Light of Myanmar, 3 January 2013, p. 8. 37 Press Release 3/2013, Myanmar Information Team, 18 January 2013. 38 Ibid. 39 Anthony Davis, “Pyrrhic victory in Myanmar”, Asia Times Online, 30 January 2013.



တပမေတာသည ကယကကယ ကာကြယသညAေနျဖင မေ႐းမေႏာငးမာပင

ေတာငကနးကရ႐ရန ထးစစစတငကာ ေလေၾကာငးပစကက Aသးျပခၿပးေနာက ဒဇငဘာ

၃၀တြင ရညမနးခကက သမးပကရ႐ခသည။40 ဆကလက ထးစစဆငခေသာ

တပမေတာသည ထAခနတြင ေလေၾကာငးပစကထက လကနကႀကးပစက

AဓကAားကးျဖင Aနးတစ၀က စခနးမားက သမးပကကာ ဇနန၀ါရလ ၂၆တြင

Aေရးပါေသာ KIO ခယားဘနစခနးက ရ႐ခသည။ Aခ႕သတငးမား၏ AဆAရ

ေနာကဆးစခနးသမး တကပြတစခတညး၌ပင ျမနမာစစသား ၅၀ ကဆးကာ ၄၀၀ခန႔

ထခကဒဏရာရ႐ခသညဟ သ႐ရသည။41

ထAခနတြင တပမေတာ၏ ထးစစဆငမႈမား ရပဆငးသြားသည။ စစဘက ႏင နးစပေသာ သတငးရငးျမစမားက တပမေတာသည ထးစစစတငကတညးက

လငဇာကသမးရန ရည႐ြယခက မ႐ေၾကာငး၊ ႐ၿပးသားတပစခနးမား ႏင ေထာကပေရးလမးေၾကာငးမား က ကာကြယရနAတြက နယေျမတြငး Aျမငဆး မဟာဗဟာေျမာကေတာငကနးက သမးပကရနသာ ရည႐ြယေၾကာငး

႐ငးလငးေျပာၾကားၾကသည။42 ထ႔Aျပင Aဆပါ ေတာငကနးမားက ထနးခပထားျခငးျဖင

Aကယ၍ KIO ထးစစက တန႔ျပနလပါက လငဇာက လကနကႀကးျဖင

ပစခတေခမႈနးႏငစြမး ရ႐ထားမႈသညလညး ရည႐ြယခကတြင တစစတတစပငး ပါ၀င

ဖြယ႐သည။43

ယငးသ႔ ထပမျဖစပြားေသာ တကပြ၏ ျပငးထနမႈမားေၾကာင တပမေတာAေပၚ သမၼတ၏ လပပငခြငAာဏာ AတငးAတာ (သ႔) ကခငပဋပကၡက ၿငမးခမးစြာAဆးသတမည သမၼတ၏ တာ၀နယမႈတ႔Aေပၚ သသယေမးခြနးမား ထြကေပၚလာေစပါသည။ ထးစစရပဆငးရန ၂၀၁၁ ဒဇငဘာတြင သမၼတက ပထမUးဆး ၫႊနၾကားမႈသည ပဋပကၡက Aဆးသတႏငျခငး မ႐ေသာလညး Aနညးဆး တစစတတစပငးသာ တာ၀န႐ပါသည။ Aဘယေၾကာငဆေသာ Aစးရစစသားမားစြာ

ကဆးထခကဒဏရာရေစခေသာ ထးစစမား၊ ၿခခတကခကမႈမား AပါA၀င တပမေတာစခနးမားႏင AေျခခAေဆာကAU းစနစမားAေပၚ ဆကလကတကခကေနေသာ KIO တ႔ဘကမ တညစြာ တန႔ျပနမႈမ႐ျခငးတ႔ ေၾကာငပင

ျဖစသည။ ဒတယAႀကမ ထးစစရပဆငးရန သမၼတ၏ ေၾကညာခကသည လငဇာတစ၀က

စစဆငေရးA႐နျမငေနခန ဇနန၀ါရ ၁၈ရကတြင ထြကေပၚလာခသည။ ၎Aမန႔သည လာဂားယနနယေျမ တစ၀ကတြငသာ Aကး၀ငခၿပး၊ ယခငရကက နယစပကေကာ၍

Aေျမာကဆကေရာကခၿပးေနာက တ႐တႏငငက ႏစသမရန

ရည႐ြယသညလကၡဏာ႐သည။ ထ႔Aျပင ႏငငတကာAလ႐ငမား၏

ေနျပညေတာစညးေ၀းပြ မတငခငAခနႏင လႊတေတာက ကခငစစပြ Aဆးသတရန

တကတြနးေသာ ဆးျဖတခကထတျပနၿပး နာရပငးAၾကာတြင ေၾကညာခကထြကေပၚ လာျခငးျဖစသည။ 40 Press Release, Myanmar Ministry of Defence, 28 January 2013. 41 Anthony Davis, op. cit. 42 Crisis Group interviews, Myanmar individuals close to the military, Yangon, January 2013. 43 Ibid.



တပမေတာသည လငဇာတစ၀က မဟာဗဟာေျမာကနယေျမမား ထနးခပမႈက ခငမာေAာင လပေဆာငျခငးျဖင AေပၚစးရသညAထ ေနာကထပတစပတခန႔ ဆကလကတကခကခသည။ တပမေတာက ၎တ႔သည သမၼတ၏Aမန႔က

လကနာေၾကာငးႏင တကပြဆကျဖစေနျခငးမာ KIO တ႔၏ ရနစမႈေၾကာငျဖစေၾကာငး

ေစာဒကတကခေသာလညး မလကတညးက ရည႐ြယထားျခငး ျဖစပရသည။44

သမၼတႏင တပမေတာAၾကား သသသာသာ သေဘာကြလြမႈ႐သလား။ သမၼတ၏

Aမန႔ဒကရမားက တပမေတာက ထထေရာကေရာက မနာခတာ တကယလားဆသညမာ

မသကြပါ။ ႏစဖကစလးမ တပစခနးမား တပစြထားၾကေသာ ေနရာႏငပတသက၍

ေျပာရလင ေနရာမားစြာတြင နးကပမႈ႐ေနသျဖင ႏစဖကAေျခAတင

ျဖစႏငေခမားေနပါသည။ ဤျပနာက တပမားခြျခားထား ေရး သေဘာတညမႈျဖင တပမေတာက ေျဖ႐ငးလေသာလညး၊ KIO ဘကက ယငးသ႔ ေဆြးေႏြးရန

Aဆငသငမျဖစေသာေၾကာင တပပငးဆငရာကစၥ ေဆြးေႏြးေရး ကစၥတစခတညးသာ

ေ႐႕ဘကမတးႏငဘ စားပြေပၚတြင ကနေနခပါ သည။45

KIO ႏင Aျငငးပြားမႈ ျဖစရပမားAေပၚ ျမနမာတပမေတာဘကမ မညသ႔ပင

ေျပာၾကားသညျဖစေစ၊ Aပစရပစေရး ေစစပမႈမား ရပဆငးသြားခန၊ KIO ၏

တကခကမႈမားေၾကာင ျမနမာတပမေတာဘကမ ထခကကဆးမႈ မားျပားလာခန တြင တပမေတာက ၎၏စခနးမား လၿခေAာင ေဆာင႐ြကမႈက သမၼတAေနျဖင တားဆးရန

ခကခလာျခငးမာ ထင႐ားလက႐သည။ မေAာငျမငေသာ ၂၀၁၂ ေAာကတဘာ ၃၀

AစညးAေ၀းသည AခးAေကြ႕ျဖစပရၿပး၊ ထသ႔ မေAာငျမငရျခငး၏

တကယAေၾကာငးAရငးမာ မညသ႔ပငျဖစေစကာမ တပမေတာႏင မကႏာခငးဆငရာတြင

U းေAာငမငး ေAာကစးသ႔ ေရာကသြားေသာAခက သည သမၼတ၏ တပမေတာAေပၚ ထနးခပထားႏငသညဟေသာ ခစားယၾကညမႈ AတငးAတာက ေလာပါးသြားေစခသည။

V. ၿငမးခမးေရးက ႐ာေဖြ

(က) တ႐တတ႔၏ ၾကား၀ငေစစပမႈ

ျမနမာတပမေတာႏင KIO က ေစစပေဆြးေႏြးေရး စားပြ၀ငးသ႔ ျပနေခၚျခငးျဖင

ေသာခေလာကက ျဖတလကသမာ တ႐တႏငငျဖစ သည။46

ျမနမာတပမေတာသည လငဇာတစ၀က မဟာဗဟာေျမာက ေတာငကနးမားက

တကခကယေသာ စစဆငေရးမားAတြငး လကနကႀကးပစAားက မားမားစားစား Aသးျပခရာ လငဇာၿမ႕ေပၚသ႔ Aေျမာကကညမားစြာ ကေရာကခသလ၊ ဒဇငဘာ ၃၀တြင

တ႐တနယစပကေကာ၍ လကနကႀကးကည ၃ခ ကေရာက ခသည။ ထခကပကစးမႈမ႐ဟ

44 Press Release, Myanmar Ministry of Defence, op. cit. 45 Crisis Group interviews, Myanmar individuals close to the military, Yangon, January 2013. See also Press Release 3/2013, Myanmar Information Team, op. cit.; and Press Release, Myanmar Min-istry of Defence, op. cit. 46 For previous Crisis Group analysis of China’s policy towards Myanmar, see Crisis Group Asia Briefings N°112, China’s Myanmar Strategy: Elections, Ethnic Politics and Economics, 21 Septem-ber 2010 and N°177, China’s Myanmar Dilemma,14 September 2009.



ၾကားသရေသာလညး `Aလားတ ျဖစရပမး ထပမျဖစေAာင တားဆးရန ထေရာကေသာ

Aေရးယေဆာင႐ြကမႈမား ခကခငးလပ ေဆာငရန´´ ျမနမာဘကက ေတာငးဆေသာ

ေၾကညာခကက တ႐တႏငငက ထတျပနခသည။47

၂၀၁၃ ဇနန၀ါရ ၁၇တြင နယစပကေကာ၍ ေနာကထပ Aေျမာကကည ကေရာကခနတြင တ႐တတ႔ဘကမ ပမလႈပ႐ားလာခသည။ တ႐တႏငငက

``လက႐AေနAထားAေပၚ Aထးပင စးရမမၿပး၊ မေကမနပျဖစရေၾကာငး၊ ေနာကထပAလားတ ျဖစရပမား မျဖစေAာင တားဆးရန စစမးစစေဆး၍ ထေရာကေသာ

AစAစUမား လပေဆာငရန ေတာငးဆေၾကာငး´´ ပါ႐ေသာ လပ႐း လပစU မဟတသည စကားလးျပငးျပငး ေၾကညာခကက ထတျပနခသညAျပင ပဋပကၡတြင ပတသကေနသည

ႏစဖကစလးAား Aပစရပစမႈ ခကခငးAေကာင Aထညေဖာၾကရနႏင တ႐တ-

ျမနမာနယစပေဒသ တညၿငမေရး၊ ေAးခမးေရးက ပးတြကာကြယၾကရန

ေတာငးဆခသည။48 ယငးေၾကညာခကသည ပဋပကၡAေပၚ ပမ ျပတသားေသာ

သေဘာထားက ျပသထားသည A႐ငးလငးဆး ေ၀ဖနေထာကျပမႈ တစခ ျဖစသည။ ႏစရကAၾကာ ဇနန၀ါရ ၁၉တြင Aဆငျမင တ႐တကယစားလယAဖြ႕ ေနျပညေတာသ႔

ေရာက႐လာကာ သမၼတU းသနးစနႏင ေတြ႕ဆခသည။ ကယစားလယAဖြ႕က

ဒတယႏငငျခားေရး၀နႀကး ဖယငးက Uးေဆာငလာျခငး ျဖစေသာလညး လကေထာကစစU းစးခပ ကြကနဂလညး လကပါလာၿပး ကာကြယေရးUးစးခပ

ဗလခပႀကးမငးေAာငလႈငႏင သးျခားေတြ႕ဆခသည။49 Aဆပါ ေတြ႕ဆမႈႏစခ စလး၏

AဓကAေၾကာငးAရာမာ နယစပတညၿငမေAးခမးေရးျဖစၿပး၊ တကပြရပ၍

ၿငမးခမးေရးAေျဖ႐ာရန ျမနမာႏငငAေပၚ တ႐တက သသသာသာ ဖAားေပးခသလ၊ KIO

ကလညး AလားတလပေဆာငေAာင ၾသဇာသးမညဟ တ႐တက တာ၀နယခသည။50

ဇနန၀ါရလကနတြင ကခငျပညနယမထးစစမား ရပသြားၿပး၊ ေဖေဖာ၀ါရ ၁ရကတြင KIO က

တပမေတာဘကမ ထးစစရပသြားပါက ၎တ႔ဘကမလညး ထးစစဆင လႈပ႐ားမႈမားက

ရပဆငးမည ေဖာျပထားေသာ ေၾကညာခကက ထတျပနသည။51 ယငးေၾကညာခကသည

၂၀၁၁ တြင Aပစရပစမႈပကျပား ၿပးေနာကပငး တကပြရပရန KIO ဘကမ ပထမဆးAႀကမ

ကမးလမးျခငး ျဖစ သည။ ထ႔ေနာကတြင AေျခAတငပစခတမႈမား သသသာသာ ေလာကသြားသည။

ႏစဖကတပမားAၾကား ထပပငးAဆင (Aမတ-၁ AထးစစဆငေရးAဖြ႕မး ဒတယဗလခပႀကးျမငစး ႏင KIO ဒတယစစUးစးခပ ဗလခပဂြမေမာ)

Aေရးေပၚဆကသြယေရး hotline ကလညး ထေထာငလကၾကသည။ ေAာကပငး

47 “China urges Myanmar to maintain stability”, Xinhua, 4 January 2013. 48 “China rebukes Myanmar, urges ceasefire after shell crosses border”, Reuters, 17 January 2013. 49 “President U Thein Sein receives Chinese Vice Foreign Minister”, New Light of Myanmar, 20 January 2013, p. 16; “C-in-C meets China’s PLA deputy chief of general staff”, New Light of Myan-mar, 21 January 2013, p. 9. 50 Crisis Group interview, Asian diplomat with detailed knowledge of the meetings, Yangon, Febru-ary 2013. See also “Myanmar vows to maintain peace on China border”, China Daily, 21 January 2013. 51 Statement, KIO Central Committee, 1 February 2013.



Aဆငမားတြငလညး Aေရးေပၚ hotline မားထား႐သည။ ၎Aေရးေပၚလငးမားသည

လကနကကငတကပြမား ျပနလညျဖစပြားမႈက တားဆးရာတြင ထ ေရာကမႈ႐ပရသည။52

ေဖေဖာ၀ါရလ ၄ရကတြင တ႐တနယစပေ႐ႊလၿမ႕၌ ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြ ေနာကတစခ ကငးပခၾကသည။ ယခတစႀကမသည ယခငAစညးAေ၀းမားႏင မတဘ ႏစဖကစလးAား ေဆြးေႏြးပြတကေရာကရန ဖAားေပးခသ တ႐တတ႔က စမခန႔ခြမႈမား ျပလပခၿပး၊ တကေရာကလာသAားလးက လၿခေရးAာမခခက AျပညA၀ေပးခသည။ KIO ေတာငးဆမႈAရ KNU လကနကကငAဖြ႕မ ေခါငးေဆာငႏစUး ေဆြးေႏြးပြေလလာသAျဖစ တကေရာကခၿပး၊ ထင႐ားေသာ ႐မး လမး Uးဟနေယာငေ၀ႏင

႐မးျပညေတာငပငးတပမေတာ SSA-S မ ကယစားလယမားလညး

တကေရာကခၾကသည။53 ဘဂငးႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနမ Aႀကးတနးတာ၀န႐သ

Aာ႐ေရးရာ ၫႊနၾကားေရးမးခပ လဇဟ လညး ေဆြးေႏြးပြသ႔ တကေရာကခၿပး၊ ေဆြးေႏြးပြသဘာပတလပရန ကနU းAဆျပခေသာလညး ႏစဖကစလးက

ကန႔ကြကခေသာေၾကာင ေလလာသAျဖစသာ တကေရာကရန လကခခသည။ သ႔ေသာ တ႐တႏငငသည AစညးAေ၀းတြင ေဆြးေႏြးခသည စာနာမႈAကAညႏင Aပစရပေစာငၾကညေရးကစၥႏစခ ထညသြငးေဖာျပထားျခငးက ဖကမေပးပါက

AစညးAေ၀းမတတမးတြင လကမတမထးႏငဟ ျငငးဆနျခငးျဖင AစညးAေ၀း၏

AေရးႀကးေသာAပငးက ထထေရာကေရာက ပါ၀ငပတသက လာခသည။54

ေဆြးေႏြးပြAၿပးတြင Aစးရႏင KIO က တငးမာမႈမား ေလာခရနႏင ေနာကထပေဆြးေႏြးပြမား ျပလပရန သေဘာတညေၾကာငး ပးတြေၾကညာ ခက

ထတျပနခသည။55

ထ႔ေနာက မေ႐းမေႏာငးတြင ျမနမာAစးရသည ပထမဆးAႀကမ Aဖြ႕ ေပါငးစပါ၀ငေသာ ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြက ကငးပကာ KIO AပါA၀င Aပစရပ ႏင Aပစမရပ လကနကကငAပစမားမ ကယစားလယမား ပါ၀ငၾကေသာ United

Nationalities Federal Council ႏင ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀တြင ထငးႏငင ခငးမငၿမ႕၌

ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပခသည။ လကနကကငAပစမားသည ယခလ ေဆြးေႏြးပြမး ကငးပရန ဆယစႏစမားခ၍ ေတာငးဆခၾကရသည။ ၎ေဆြးေႏြးပြမားသည

ဒငယာေလာျပလပမည Aဓကရညမနးခကမား၊ ႏငငေရးဒငယာေလာAတြက

သတမတပစ- framework ျဖစေပၚေရးAလားAလာႏင သတမတAခနကာလ- timeframe

လAပမႈတ႔AပါA၀င ႏငငေရးကစၥရပမားက ေဆြးေႏြးၫႏႈငးရန Aတြကလညး

Aေျခခကက Aေရးပါသည။56 တ႐တႏငငသည ယခေဆြးေႏြးပြတြင လညး

သဘာပတလပရန လလားေၾကာငး ျပသခေသာလညး ႏစဖကစလးက

52 Crisis Group interview, individual close to the peace process, Yangon, March 2013. 53 Crisis Group interview, individual present at the discussions, March 2013. The KNU representa-tives were its Chairman Mutu and General Secretary Kwe Htoo. See also “KNU attends ‘peace talks’ between Govt and Kachin”, KarenNews.org, 7 February 2013. 54 Crisis Group interview, participant in the meeting, March 2013. 55 For the text of the joint statement, see “Union Level Peace Making Committee holds peace talks with KIO”, New Light of Myanmar, 5 February 2013, p. 1. 56 Crisis Group interview, individual present at the discussions, March 2013. See also “Joint state-ment by the Government of Myanmar and the UNFC”, Chiang Mai, Thailand, 20 February 2013.



ထပမျငငးပယခၾကၿပး၊ ေဆြးေႏြးပြျဖစေျမာကေAာင ကမကထျပသ နပြနေဖာငေဒး ႐ငးႏင

ေလလာတကေရာကသ Uက႒ ယAဆာဆာကာ၀ါတ႔မတဆင ဂပနႏငင Aား

U းေဆာငက႑မ ပါ၀ငရန ေနာကဆးတြင ဖတၾကားခၾကသည။57 ဆာဆာကာ၀ါသည

ေဆြးေႏြးပြမတငမေန႔တြင ျမနမာႏငငAမးသားျပနလည သငျမတေရး ဆငရာ ဂပနAစးရ

AထးကယစားလယAျဖစ ခန႔Aပျခငး ခရသည။58

KIO ႏင AစးရAၾကား ေနာကတစႀကမေဆြးေႏြးပြက ၂၀၁၃ မတလ ၁၁ မ ၁၂ Aထ

တ႐တနယစပ ေ႐ႊလၿမ႕တြင ထပမကငးပခရာ ဤတစႀကမ တြငလညး တ႐တႏငငက

Aေပၚစးက႑မ AတငးAၾကပ ပါ၀ငခသည။ ေဆြးေႏြးပြ မတငမ Aခနပငးတြင

တ႐တAႀကးတနး သတမနတစU းျဖစသ ၀မယငဖနက Aာ႐ေရးရာ AထးကယစားလယAျဖစ တရား၀ငခန႔Aပလကေသာလညး Aမနစငစစ ျမနမာေရးရာ

ကယစားလယသာျဖစသည။59 ၀မသည သဘာရင ႏငငျခားေရးရာ

ကၽြမးကငသတစU းျဖစၿပး၊ ဒတယႏငငျခားေရး၀နႀကး Aျဖစလညးေကာငး၊ ကလသမဂၢဆငရာ တ႐တႏငငသAမတႀကး Aျဖစလညးေကာငး တာ၀နထမး ေဆာငခဖးသည။ တကေရာကသAခ႕က ေလးလဖစးသညဟ သတမတၾကေသာ မတလ

၁၁ရက ေဆြးေႏြးပြတြင ၀မက Aဓကက႑မ ပါ၀ငခသည။60 သ႔ရာတြင ေဖေဖာ၀ါရလ

ေဆြးေႏြးပြကသ႔ပင တ႐တႏငငသည ေလလာသAျဖစသာ တကေရာကခရေသာလညး ၀မက မၾကာခဏ ၾကား၀ငျဖတေတာက၍ ေဆြးေႏြးမႈရပရန ေတာငးဆကာ

ကယစားလယAဖြ႕ေခါငးေဆာငမား ႏင သးျခားAစညးAေ၀းမား ျပလပခသည။61

Aၿပးသတ ပးတြေၾကညာခကတြင ေလလာေစာငၾကညေရး စစUေဆာင႐ြကမႈမား၊ ႏငငေရးေျပလညမႈရရန Aေရးႀကးေၾကာငး သေဘာတညျခငး၊ Eၿပလတြင ထပမေတြ႕ဆရန

ဆးျဖတျခငးတ႔ AပါA၀င ခငမာေသာ Aပစရပသေဘာတညမႈ ရ႐ေAာင Uးတည

လပေဆာငသြားၾကရန ႏစဖကစလးကတျပခၾကသည။62 ၎ေဆြးေႏြးပြသ႔ United

Nationalities Federal Council ၫြန႕ေပါငးAဖြ႕မ ကယစားလယမားႏင

ကခငၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြ ေဖာေဆာငေရးAဖြ႕ Aပါ A၀င

႐မးျပညေတာငပငးတပမေတာ SSA-S၊ ႐မးျပညေျမာကပငး တပမေတာ SSA-N ၊ NDAA

(မငးလား)စေသာ လကနကကငAပစမားမ သးျခားကယစား လယမားသည တကေရာကခၾကသည။

Aဆပါေဆြးေႏြးပြမား၌ တ႐တႏငင၏ ၾကား၀ငစြကဖကမႈသည ျမနမာAစးရႏင လကနကကငAပစမားAၾကား ယခငက လမသသမသ တငးမာမႈမားတြင ပါ၀ငခဖးေသာ

57 Crisis Group interviews, Asian diplomat, Yangon, February 2013 and individual with direct knowledge of preparations for the meeting, Yangon, May 2013. 58 “Yohei Sasakawa named Japan’s Special Envoy for National Reconciliation in Myanmar”, Nippon Foundation, 19 February 2013. 59 Crisis Group interviews, Yangon, March 2013, and Beijing, March and May 2013; see also, for example, “China confirms appointment of first special envoy on Asian affairs”, Xinhua, 11 March 2013. 60 Crisis Group interviews, participants in the meeting, Yangon, March and May 2013. 61 Ibid. 62 “Joint statement of the Ruili peace talks”, Ruili, China, 12 March 2013.



က႑မားထက မားစြာပမ သသာထင႐ားသည။63 ၂၀၁၀ Eၿပလကန တြင

တပမေတာAစးရႏင လကနကကငAပစမားစြာ Aၾကား တငးမာမႈမား AထြဋAထပေရာကေနခနတြင တ႐တႏငင၏ ၾကား၀ငဖနေျဖမႈႏင ဖAားေပးမႈသည တငးမာမႈမားက ေလာေပးခသည ေသာခကAေၾကာငးရငး ျဖစေၾကာငး တ႐တ၊

AေနာကAပစ၊ ျမနမာ Aကခတေလလာသမားစြာက ရညၫႊနးခၾကဖးသည။64 သ႔ေသာ

ယခေဆြးေႏြးပြမားတြငမ သးျခားစးရမပပနမႈမားက ထတေျပာျခငး၊ ႏစဖကစလးက

ဖAားေပးျခငးတ႔ျဖင ဂ႐တစက ပမ ဖAားေပးလာခသည။ တ႐တAကခတေလလာသမားက ယခတစႀကမတြင ယခငျဖစစUမားႏင မတေသာျခားနားမႈမာ တ႐တႏငငက ပမခငမာစြာ၊ လသ႐ငၾကား ပမရပတညကာ

ၾကား၀ငဖနေျဖချခငး ျဖစသညဟ မတခကေပးခၾကသည။65

တ႐တသတမနမားက ကခငပဋပကၡသည ျမနမာျပညတြငးေရး တစခသာျဖစေၾကာငး၊ သ႔ေသာ ျမနမာႏငင႐ စမကနးမားတြင ရငးႏးျမႈပႏထားေသာ တ႐တAကးစးပြားမားAေပၚ သကေရာကမႈ႐ႏငေသာ ကစၥျဖစေနေၾကာငး၊ ထ႔Aျပင တကပြနယကၽြျခငး၊ ဒကၡသညမား စး၀ငလာျခငးစေသာ နယစပျဖတကး သကေရာကမႈမားလညး ဆကစပေနေၾကာငး၊ ထ႔ေၾကာင ျမနမာတ႔၏ေျဖ႐ငးမႈတြင ဘဂငးက ကးေၾကာငးဆေလာေသာ

စတ၀ငစားမႈ႐ေနျခငးျဖစေၾကာငး ထပမေျပာ ၾကားခသည။66

တ႐တတ႔သည ကခငပဋပကၡတြင ပါ၀ငပတသကရန ၎တ႔ ကယတင Aစကတညးက လလားျခငးမ႐ခေပ။ တ႐တႏငငပါ၀ငပတသကမႈသည ရၿပးသား သေဘာတညခကက ျမနမာAစးရ ျပနလညလကနာျခငးမျပေAာင ကညတားဆးရာေရာကသညဟ တ႐တတ႔က ယၾကညထားသည။ ကခငတ႔သည ၂၀၁၀

ခႏစတြင ႏစU းႏစဖက လကခႏငမည ၿငမးခမးေရးAဆျပခကAတြက တ႐တတ႔၏

ေထာကခမႈရေAာင ႀကးစားခဖးေသာလညး မေAာငျမငခပါ။ ထ႔ေနာက ၂၀၁၁ ႏစလယပငး ၌ Aပစရပကးေပါကၿပးေနာကပငး ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြမားတြင ၾကားေနသကေသAျဖစ

ပါ၀ငရန တ႐တAစးရက KIO က စာေရးေတာငးဆခသည။ ယငးေတာငးဆမႈက

တ႐တတ႔က တန႔ျပနျခငးမျပခပါ။67 Aေၾကာငးမာ ထသ႔ေတာငးဆမႈAေပၚ

တရား၀ငတန႔ျပနမႈ မနသမသည ျမနမာႏငငမ လကနကကငAပစမားAား တရား၀င

63 Despite the so-called principle of non-intervention, there are increasing examples of what Chi-nese foreign policy scholar Wang Yizhou refers to as “creative involvement” both in Asia and Africa. When Chinese interests are at stake, Beijing has been galvanised to act. For example, it acted as a mediator between Sudan and South Sudan to protect its oil investments; intervened in Rwanda and the Democratic Republic of Congo by asking Rwanda to remove a key rebel commander who was questioning Chinese investments; and engaged in shuttle diplomacy between India and Pakistan. Recently, China attempted to step into Palestine-Israel mediation. Again, securing energy supplies in the Middle East is a big consideration. A key principle in these cases as well as the stated position on Myanmar is consent by all of the parties. A top Chinese official said of the Myanmar mediation, “we will only do it if invited in. If we are not invited, we will leave”. Crisis Group interview, Beijing, May 2013. 64 For further discussion, see Crisis Group Asia Briefing N°112, China’s Myanmar Strategy: Elec-tions, Ethnic Politics and Economics, 21 September 2010. 65 Crisis Group interviews, Beijing, May 2013. 66 Crisis Group interview, March 2013; see also Patrick Boehler, “Chinese companies must act re-sponsibly: envoy”, The Irrawaddy, 18 March 2013. 67 Crisis Group interview, KIO leader, Laiza, October 2011.



AသAမတျပရာေရာကမညက ဘဂငးက Aထးသတထားေသာေၾကာင ျဖစသညဟ

တ႐တAစးရ၏ စUးစားသးသပမႈႏင နးစပသမားက ဆပါသည။68

ဘဂငး၏ လလလားလားမ႐မႈသည ကခငတ႔ႏင တ႐တတ႔Aၾကား ခငၿမေသာ

သေယာဇUမ႐ျခငးကလညး ထငဟပေနသည။ ယနနျပညနယတြင ကခင (ဂမးေဖာ)မား ေနထငေသာလညး ၎တ႔၏ AေရAတြက ၁၃၀၀၀၀ ခန႔သည တ႐တဗဟAစးရ၏မ၀ါဒက

သသသာသာ ပသြငးရန လေလာကမႈ မ႐ပါ။ တ႐တ မးႏြယ ကးကန႔Aပစ၊ တ႐တႏင

ရငးႏးေသာဆကဆေရး တညေဆာကထားေသာ ၀ Aပစတ႔ႏငမတဘ ကခငတ႔သည

ခရစယာနဘာသာ၀ငမားျဖစၾကၿပး၊ Aေမရကနတ႔ႏင ရငးႏးသမားဟ ႐ႈျမငျခငးခရသည။69

၂၀၁၁ စကတငဘာတြင ကခငျပညနယမ ျမစဆေရေလာငတမက ရပဆငးလကခနတြငမ

ယခငလ မဟတေတာဘ ျမနမာႏငငမ တ႐တရငးႏးျမႈပႏမႈမားသည ႏငငေရးAႏရာယႏင

မေရရာမႈAသစက ရငဆငေနရၿပျဖစေၾကာငး တ႐တတ႔Aတြက ႏႈးစကသျမည လာခသည။ ဤAေနAထားAေပၚ ကခငပဋပကၡ က ဗးေလးရာ ဖ႐ဆငလကျခငး ျဖစသည။

တ႐တတ႔၏ ကနသြယမႈAကးစးပြားသည တရတAစးရ ၾကား၀ငစြကဖကေစရန

သသာထင႐ားေသာ မကလးေပးခသည။ ျမနမာႏငငတြင တ႐တတ႔ Aစးရမဆးမာ

ျမနမာႏငင၏ Aႏၵယသမဒၵရာဆပကမး ေကာကျဖမ သဘာ၀ဓါတေငြ႕ႏင ေရနစမး သြယယမည ပကလငးAျမႊာ ပါ၀ငေသာ စြမးAငသယယေရး စႀကၤနလမးႏင ပတသကေနသည။ ၎ပကလငးမားသည ယနနျပညနယ၏ ႀကးထြားလာေသာ

စြမးAငလAပခက ျပညမေရးAတြက Aေရးႀကးသလ၊ ေရေၾကာငးၾကပ၍ မဟာဗ ဟာေျမာက Aႏရာယ႐ေသာ မလကာေရလကၾကားက ေ႐ာငသည ျဖတလမး

ရ႐ျခငးAားျဖင တ႐တႏငင၏ စြမးAငလၿခမႈAတြကလညး လြနစြာ Aေရးပါသည။70

ဇြနလAေစာပငးတြင Aၿပးသတကာ ယခႏစAတြငး စတငလညပတရန႐သည

Aဆပါပကလငးမားသည တကပြမားျဖစပြားေနေသာ ႐မးျပညေျမာကပငး KIO

ထနးခပနယေျမမား Aနးမ ျဖတသနးသြားသည။ ၎ပကလငးမား ေခာေခာေမြ႕ေမြ႕ လညပတေရးသည ဘဂငးAာဏာပငမားႏင ကမငးေဒသႏရAစးရ၏

ထပတနးU းစားေပးျဖစၿပး၊ Aထးသျဖင ျမစဆတမ ရပဆငးၿပးေနာကပငးတြင စးရမ

လာချခငး ျဖစသည။71

တ႐တတ႔၏ ဇြတAတငး ၾကား၀ငစြကဖကမည ဆးျဖတခက ျဖစေပၚလာေစသည

AျခားAေၾကာငးရငးမားစြာလညး ႐ေသးသည။

နယစပတညၿငမေAးခမးေရး။ ။ တ႐တတ႔၏ မ၀ါဒAေ႐ြ႕က ႐တတရကျဖစ ေပၚေစေသာကစၥမာ ၂၀၁၂ ဒဇငဘာႏင ၂၀၁၃ ဇနန၀ါရတြင နယစပကေကာ၍ Aေျမာကကညကေရာကမႈ ျဖစဖြယ႐ေသာလညး၊ Aဓကစးရမေသာကမာ လငဇာ က Aစးရတပက ထးစစဆငႏငသည AလားAလာျဖစၿပး၊ လငဇာကသြားပါက 68 Crisis Group interview, Chinese academic, Kunming, October 2011. 69 S. Kleine-Ahlbrandt, “Forget the Burmese elections, it’s the growing risk of ethnic violence the world should worry about”, Foreign Policy, 5 November 2010. 70 For detailed discussion, see Crisis Group Asia Briefing N°112, China’s Myanmar Strategy: Elec-tions, Ethnic Politics and Economics, 21 September 2010. 71 Crisis Group interviews, Beijing, May 2013. An official from a major Chinese power company said that his company has been pressured by ethnic leaders to urge Beijing to play a more active role in solving ethnic conflicts.



နယစပတညၿငမေရးAေပၚ ဆး၀ါးေသာ သကေရာကမႈမား ႐လာႏငေသာေၾကာင ျဖစသည။72 ထ႔ Aျပင ၂၀၀၉ ခႏစ ကးကန႔ေဒသ ပဋပကၡေၾကာင ဒကၡသည ၄၀၀၀၀ ခန႔ ႐တတရက နယစပျဖတကး စး၀ငလာေသာ ျဖစရပက လတလတဆတဆတ သတရေနဆျဖစၿပး၊ ယခတစႀကမ ကခငျပညနယမ ပ၍ပင AေရAတြကမားျပားစြာ စး၀ငလာမည AလားAလာ ႐ေနပါသည။73

ပထ၀ဗဟာေျမာကကစၥရပမား။ ။ KIO ေတာငးဆထားခဖးေသာ ၾကား၀ငဖနေျဖ ေရးက႑တြင ပါ၀ငရန Aေမရကနျပညေထာငစက ရည႐ြယေနပရသညဟေသာ ေကာလဟလမားႏငAတ ၂၀၁၂ ဒဇငဘာတြင ကခငျပညနယသ႔ AေမရကနသAမတႀကး သြားေရာကခၿပးေနာကတြင တ႐တတ႔၏ခU းကပပ ေျပာငးလသြားခသညဟ ေလလာေစာငၾကညသAခ႕က မတခကေပးၾကသည။74 ေဒသတြငး၌ Aေမရကနႏင တ႐တတ႔Aၾကား ပထ၀ဗဟာေျမာက ၿပငဆငမႈ႐ေနသညၾကား တြင တ႐တနယစပမ ျပနာAေပၚ ၀ါ႐ငတန ပါ၀ငပတသကလာမည AလားAလာက ဘဂငးထမ ပမထၾကြတန႔ျပနမႈက လႈ႕ေဆာေပးလကပရပါသည။75 (Aေမရကနျပညေထာငစကမ Aကယ၍ ျမနမာAစးရႏင KIO ႏစဖကစလးက ထသ႔ ၾကား၀ငရန ဖတေခၚသညတငေAာင တ႐တတ႔၏ Aကဆတမႈမားေၾကာင ယငး ကစၥတြင တက႐ကပါ၀ငပတသကေရးႏင ပတသကၿပး Aထးပင သတထားခသညဟ ေျပာၾကားပါသည။76)

Aမးသားေရး Aစြနးေရာကမား၏ ဖAား။ ။ ေနာကထပAေၾကာငးရငး တစခမာ ျမစဆတမရပဆငးျခငး၊ (လကပေတာငးေတာင ေၾကးနမငးကသ႔) Aျခားတ႐တ ရငးႏးျမႈပႏမႈစမကနးမား Aခကေတြ႕ေနျခငး၊ ဒကၡသညမားစး၀ငလာျခငး၊ တ႐တဘက သ႔ Aေျမာကကညဆကျခငးတ႔ AပါA၀င တ႐တႏငငAေပၚ ျမနမာႏငင၏ျပမပ မားကမေကနပေၾကာငး ထတေဖာေျပာဆထားၾကေသာ တ႐တလထAဖြ႕Aစညး Aခ႕၏ Aမးသားေရး ေ႐႕တနးတငေသာ တန႔ျပနမႈမားပငျဖစသည။ ယငးAခက က တ႐တAစးရAား ပမျပတသားေသာ သေဘာထားခမတေAာင ဖAားေပးခသည။77 ထ႔Aျပင ျမနမာAစးရ၏ ထးစစရပေAာင ဘဂငးကဖAားေပးဖ႔ ေတာငးဆေသာ တ႐တျပညဖြားကခင တ႔၏ ဆႏၵျပမႈေလးမားလညး ႐ခသည။78 72 Crisis Group interviews, Beijing, May 2013. 73 Crisis Group interview, Chinese diplomat, March 2013. For detailed discussion of the Kokang in-cident, see Crisis Group Asia Report N°177, China’s Myanmar Dilemma, 14 September 2009. 74 Crisis Group interview, international analyst close to the peace process, Yangon, May 2013. See also Yun Sun, “China’s intervention in the Myanmar-Kachin peace talks”, East-West Center, 20 February 2013; “Ethnic coordination and unity”, Euro-Burma Office Briefing Paper, February 2013. 75 Some Chinese strategists suspect that Myanmar is becoming another part of a grand U.S. strategy in the region aimed at containing China’s rise. A Chinese scholar asked pointedly, “is the U.S. really trying to build Myanmar into another anti-China bridgehead?” Such suspicions have been rein-forced by the fact that the U.S. supported anti-Myitsone dam activists in Myanmar, interpreted as evidence that it intended to damage Chinese interests. Crisis Group interviews, Beijing, August and November 2012. 76 Crisis Group interview, U.S. diplomat, Yangon, May 2013. 77 Crisis Group interview, Chinese diplomat, March 2013; Yun Sun, op. cit. 78 “Chinese Kachin protest against Burma’s Kachin war”, The Irrawaddy, 11 January 2013. While these protests were small, their impact may have been magnified as they took place at a politically



ကခငၿငမးခမးေရးလပငနးစU တြင ႏငငတကာပါ၀င ပတသကျခငးAေပၚ တ႐တတ႔က မခခ မခသာAျဖစဆး တန႔ျပနမႈက ျပသထားေသာေၾကာင ပထ၀ဗဟာေျမာကစးရမမႈမားက ေလာ၍မတြကသငပါ။ တ႐တနယစပသ႔ ႏငငတကာAသငးA၀ငး ေရာက႐ ပတသကလာေစမည ကစၥႏစချဖစသည လသားခငး စာနာကညမႈႏင Aပစရပေစာငၾကည ေရးAစAစUမား ေဆြးေႏြးချခငးက ေဖေဖာ၀ါရ ၄ရက ေဆြးေႏြးပြ မတတမးတြင ထညသြငးေဖာျပျခငးAား တ႐တႏငငက ကန႔ကြကပယခခသည။ ထ႔Aျပင ပထမဆး ျမနမာသမၼတ၏သားျဖစသ U းဟနေယာငေ၀ကလညး ေဆြးေႏြးပြမတကေAာင တားဆးရနႀကးစားခၿပး၊ ၎Uး ေဆာငေသာ Euro-Burma Office သည ႏငငတကာ AငဂA ျဖစသညဟ Aေၾကာငးျပ ကန႔ကြကခသည။79 ဒတယကန႔ကြကမႈ (Uးဟနေယာင ေ၀ကစၥ)ကမ ျမနမာAစးရႏင KIO ႏစဖကစလးက ပယခခၾကသည။80 မတလ ၁၁ရက ေဆြးေႏြး ပြတြငလညး ေနာကလာမညေဆြးေႏြးပြမား၌ လ႐ေသ၊႐င႐ေသ (ညြနးဆခရသႏငႏငငတကာ) ေလလာသမားပါ၀ငရန Aေရးႀကးေၾကာငးေဖာျပထားသည စာေၾကာငးက ပးတြေၾကညာခကတြင ႏစဖကသေဘာတ ထညသြငးထားျခငးက တ႐တႏငငက ကန႔ကြကခသညဟ ၾကားသရသည။81

မတလ ၁၁ရကေဆြးေႏြးပြAၿပး၌ E ၿပ ၆ရကတြငကငးပမည ေနာကထပ ေဆြးေႏြးပြမားက စစUရာတြင လပခတညးလညး Aကပ႐ကခသည။ KIO က

ႏငငတကာေလလာသမား (Aေမရကန၊ ယေက၊ ကလသမဂၢ)က ဖတၾကားထားေသာလညး တ႐တက ထထေရာကေရာက ပယခထားသည။ ကခငျပညနယ၊ ျမစႀကးနားၿမ႕တြင ကငးပရန စစUထားသည ၎ေဆြးေႏြးပြမတငမတြင တ႐တ တ႔က ``ႏငငတကာ

ေလလာသမားတကေရာကမည ေဆြးေႏြးပြမားတြင KIO Aဖြ႕ပါ၀ငမႈက

Aားေပးေထာကခမညမဟတေၾကာငး´´ KIO ထ Aေၾကာငးၾကားခသည။82 တ႐တတ႔၏

Aလဆႏၵက ဆန႔ကငရန KIO က မလလားမႈေၾကာင ယငးAခကက ေဆြးေႏြးပြမ

ပယဖကေပးခရသည။ ထ႔Aတြက တ႐တတ႔၏ က႑သည

ၿငမးခမးေရးလပငနးစUတးတကေရးတြင AတားAဆးျဖစေနေၾကာငး ေစာဒကတကလက႐သည ကခငလထAဖြ႕Aစညးမား၏ ေ၀ဖနျပစတငမႈက

ျဖစေပၚေစခၿပး၊ ၎ထငျမငခကသည ျမနမာျပညတြငးမဒယာမားတြငလညး ကယ

ကယျပန႔ျပန႔ ႐ကခတ ပါ႐ လာခသည။83

ေနာကဆးတြငမ ၫႏႈငးမႈေျပလညသြားကာ၊ ေမ ၂၈ မ ၃၀ Aထ ျမစႀကးနား ၿမ႕တြင ကငးပေသာ ေဆြးေႏြးပြတြင ႏငငတကာ ေလလာသမားAျဖစ တ႐တႏင ကလသမဂၢ

ႏစဖြ႕တညးသာ တကေရာကခၾကသည။84 Aေမရကနႏငယေကတ႔က

sensitive time, when China had just completed its leadership handover and was forming a new gov-ernment. Crisis Group interviews, Beijing, May 2013. 79 Crisis Group interview, individual present at the discussions, March 2013. 80 Ibid. 81 See “Statement of Kachin civil society organizations on peace negotiation between the KIO and government”, Myitkyina, 6 April 2013 (in Burmese). 82 Crisis Group interview, individual close to the peace process, Yangon, March 2013. 83 Ibid. 84 Crisis Group interviews, individuals involved in the preparations for the meeting, Yangon, May 2013.



လကေ႐ာငလကၾကသည။ Aမနစငစစ ျမနမာႏငငတြင ကဆငးေနေသာ တ႐တႏငငပရပက ျမငတငရန Uးစားေပးေနခနမးတြင ျမနမာေဆြးေႏြးပြမား၌ ခပတငးတငး ပါ၀ငေနေသာ ၎တ႔၏က႑Aေပၚ Aဆးျမငခရမညက စးရမေသာေၾကာင မလက

(ကလသမဂၢAပါA၀င) ႏငငတကာေလလာသမား မပါ၀ငရဟ ေတာငးဆ ထားမႈက

တစစတတစပငး ႐တသမးေပးချခငး ျဖစသည။85 တ႐တတ႔Aေနျဖင Aေမရကနႏငယေက

ပါ၀ငပတသကမႈ မနသမက ကန႔ကြကေနဆျဖစေသာ လညး၊ ကလသမဂၢစညးကမးေဘာင

ေAာကတြင ၿငမးခမးေရးသေဘာတညမႈ AေကာငAထညေဖာျခငးAား AာမခရနAဆျပခကက စတငစUးစားေနၿပျဖစ၍ ကလသမဂၢ ပါ၀ငပတသကမႈAေပၚ သေဘာထားေျပာငးသြားခသည။ တ႐တေလလာသမားက ``ဘဂငးသည

ကလသမဂၢကယစားလယAဖြ႕မနသမတြင AႀကးတနးAဆင တ႐တAရာ႐မားပါ၀ငရန

ေမာလငထားေၾကာငး၊ သ႔မသာ ယငး၏ထနးခပမႈေAာကမ လြတမသြားမာျဖစေၾကာငး၊ သ႔ေသာလညး Aကယ၍ Aေမရကနႏင ယေကတ႔က သးျခားစပါ၀င ပတသကလာပါက

AေနAထားထနးခပႏငမႈ ေလာသြားမညက စးရမေနဆျဖစေၾကာငး´´

႐ငးလငးတငျပထားသည။86

ၫႏႈငးမႈAစAစUAရ Aေမရကနႏငယေကတ႔က ၂၀၁၃ ေမလ ေဆြးေႏြး ပြမားတြင

ေလလာသမား ေစလႊတမညမဟတေသာလညး တးတကျဖစေပၚမႈမားက Aနးကပ

ဆကလကေစာငၾကညသြားမညဟ Aာမခခကေပးျခငးက KIO က ႀကးစားရယခသည။87

ေဆြးေႏြးပြမားတြင ရ႐ထားေသာ သေဘာတညခကမား လကေတြ႕AေကာငAထည

ေပၚလာေစမည နညးလမးမား ႐ာေဖြေနသည KIO တ႔Aတြက ၿငမးခမးေရးလပငနးစUAေပၚ သတမနေရး ေထာကခAားေပးမႈရ႐ရန Aေရးႀကးပါသည။ ဤကစၥသည သမငးက ျပနၾကညပါက သသသာသာ ဆး႐ႈး သြားေသာ AခြငAလမးဟ Aမားစ႐ႈျမငၾကသည ဒမကေရစAေရးႏင ေဒၚေAာင ဆနးစၾကညတ႔Aေပၚ တစကမၻာလး Aာ႐စကေနၾကခန ၁၉၉၀ ခႏစမားတြင AပစရပလပငနးစUAေပၚ ႏငငတကာ

ဂ႐စကမႈ(သ႔) ေထာကခAားေပးမႈ Aနညး ငယမသာ႐ချခငးႏင Aထးသျဖင

ဆကႏြယေနသည။88 ယခAခါ တငးရငးသားကစၥ Aေပၚ Aေမရကန၊ ယေကႏင

ႏငငတကာ AသငးA၀ငး၏ ဂ႐တစစကရမႈမာ မႀကစဖးပင ျဖစပါသည။

(ခ) ေရ႐ညခAေျဖထြကရန AလားAလာမား

ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြ ေနာကဆးAခတြင သသသာသာ ေ႐႕တစဆငတးမႈ ျဖစေပၚခသည။ ေမ ၃၀ တြင ကလသမဂၢ၊ တ႐တ ႏင လကနကကငAပစ ၈ ဖြ႕တ႔မ

85 The compromise came in the same week that the influential 88 Generation Students activist group, following a meeting with the Chinese embassy in Yangon, had publicly called for China to renegotiate in a more transparent way all its investment contracts signed with the previous gov-ernment. See “China urged to revisit its Burma-related investment contracts”, The Irrawaddy, 18 May 2013. 86 Crisis Group interview, Beijing, May 2013. 87 Crisis Group interviews, U.S. and UK diplomats, Yangon, May 2013. 88 For detailed discussion, see Crisis Group Asia Report N°214, Myanmar: A New Peace Initiative, 30 November 2011, Section II.A; and Tom Kramer, “Neither war nor peace: The future of the cease-fire agreements in Burma”, Transnational Institute, Amsterdam, July 2009.



ကယစားလယမားပါ၀ငေသာ သကေသမားေ႐႕ေမာက၌ Aခက (၇) ခကပါ

သေဘာတညမႈက Aစးရႏင KIO တ႔ လကမတေရးထးၾကသည။89 ႏစဖကသေဘာတညမႈ

ရေသာ Aခကမားမာ-

ႏငငေရးဒငယာေလာ ေဆြးေႏြးရငး ေ႐႕ဆကသြားရန။

တငးမာမႈေလာချခငးႏင ကးေကာရနစမႈရပဆငးျခငးတ႔ ျဖစေပၚ ေစမည ေဆာင႐ြကခကမား ျပလပရန။

ပးတြေလလာေစာငၾကညေရး ေကာမတမား ဖြ႕စညးရန။

ျပညတြငးAးAမမ ျဖစသမား IDPs Aတြက ကယဆယေရး၊ ျပနလည ထေထာငေရး၊ ျပနလညေနရာခထားေရးတ႔က ေဆာင႐ြကရန။

တပဖြ႕မား ေနရာျပနလညသတမတေရးကစၥAေပၚဆကလက ေဆြးေႏြးရန။

ပမထေရာကေသာ ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြမား လြယကေခာေမြ႕စြာ ျပလပႏငရနAတြက ကခငျပညနယ၊ ျမစႀကးနားၿမ႕တြင KIO နညးပညာ ေထာကကAဖြ႕က ဖြ႕စညးရန။

ေနာကလာမည ေဆြးေႏြးပြတြင ယခေလလာသမားကသာ ဖတၾကားရနႏင သကဆငရာAပစမားAၾကား တငပငၫႏႈငးၿပးမသာလင ေနာကထပ ေလလာသမားက ဖတၾကားရနတ႔ ျဖစသည။

Aထကပါသေဘာတညခကတြင AပစရပဟေသာAသးAႏႈနး ထညသြငး ေဖာျပမႈက

Aထးဂ႐စကေ႐ာငၾကUထားျခငးမာ ၁၉၉၄ AပစရပလပငနးစU မေAာငျမငမႈေၾကာင KIO

ႏင ကခငလထက ယငးစကားလးက Aဆးဘကမ Aဓပၸါယေကာကယမႈ ႐ေန၍

ျဖစပါသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ ဤသေဘာ တညခကသည နာမညမလြလင Aပစရပစထားျခငးပင ျဖစပါသည။ ၂၀၁၃ ေဖေဖာ၀ါရ ၁ရကေနာကပငး Aေသးစားပစခတမႈမားမလြ၍ Aမနတကယရ႐ထားေသာ တကပြမားရပဆငးမႈက ဤစာခပက Aတညျပသည။ ထ႔Aျပင KIO က ယခငကတညးက

ေသာခကသတမတထားေသာ စးရမေၾကာငၾကမႈသးချဖစသည `တကပြမားျဖစႏငေျခက

ေလာခရန တပမားခြျခားထားမႈ လAပျခငး၊ Aပစရပ ခးေဖာကမႈမားက တားဆးရန၊ ေျဖ႐ငးရနAတြက ေစာငၾကညျခငး၊ စစေဆးျခငး လပငနးစUသည Aေရးႀကးျခငး၊ ပဋပကၡ Aၿမတေစ Aဆးသတသြားေစရန Aတြက Aေၾကာငးရငးခႏငငေရး ျပနာမားAေပၚ ဒငယာေလာေဆြးေႏြးမႈ သည ေသာခကျဖစျခငး´´ တ႔က သေဘာတစာခပတြင ထညသြငးထားသည။ ႏစဖကAၾကား ေနာကဆကတြ ေတြ႕ဆမႈမားက

သတငးပတAနညးငယAတြငး ျပလပမညဟ ေမာလငရသည။ ဇြနလကနတြင

ျဖစႏငေခ႐ၿပး ေနာကထပသေဘာ တညခကက လကမတေရးထးႏငဖြယ ႐သည။

89 “Agreement between the Union Peace Working Committee and the Kachin Independence Organ-ization”, Myitkyina, 30 May 2013. The witnesses were the UN Secretary-General’s Special Adviser for Myanmar Vijay Nambiar, Deputy Chief of Mission of the Chinese Embassy in Yangon Lu Zhi, and representatives of the Karenni National Progressive Party, the Karen National Union, the Chin National Front, the New Mon State Party, the Restoration Council of Shan State (Shan State Army-South), the Shan State Progress Party (Shan State Army-North), the United Wa State Army and the National Democratic Alliance Army (Mongla).



ကခငျပညနယတြင ၿငမးခမးေရးAဓြန႕႐ညေရးသည Aဆပါ နယပယသးခတြင

ဆကလကတးတကမႈAေပၚ မတညေနသည။ တငးရငးသားတ႔၏ လလားခကမား၊ မေကလညမႈမားႏငပတသက၍ ပမကယျပန႔ေသာ Aပစေပါငးစ ႏငငေရးဒငယာေလာ

ေဆြးေႏြးမႈႏငAတ ပမAေသးစတေသာ ေစစပၫႏႈငးမႈမားလညး လAပပါလမမည။ ေမ

၃၀ ရက သေဘာတညမႈသည Aၿပးသတမဟတဘ ၿငမးခမးေရးခငမာေစမည လပငနးစUAစဟ ႐ႈျမငသငသည။ ဤAခကသည Aေရးႀကးသည။ Aဘယေၾကာငဆေသာ လကနကကင ပဋပကၡ ျပနလညျဖစပြား မႈသညလညး ျဖစႏငေခမားလြနးေနၿပး၊ Aထးသျဖင AယAၾကညပကမႈ နက႐ႈငး ျခငး၊ လတတေလာ

ျပငးျပငးထနထန တကခကထားျခငးတ႔ေၾကာင ကခငျပည နယသည

AျခားAပစရပေဒသမားထက တကပြ ျဖစႏငေခ ပမားေနေသာေၾကာင ျဖစသည။ ၿငမးခမးေရးလပငနးစU ခငမာေစေရးAတြက ႏငငတကာပါ၀ငမႈႏင သတမနေရး

ေထာကခAားေပးမႈတ႔သည Aေရးႀကးေသာျငားလညး ျပငပမ ပထ၀ႏငငေရးၿပငဆငမႈမား ျမနမာႏငငကစၥတြင မပါလာေAာင ေ႐ာင႐ားရနAတြက ယငးကစၥက

ထညသြငးစUးစားထားၾကဖ႔ လသည။ ဘဂငးသည ၎၏ နယစပလၿခေရးႏင ဆငေသာကစၥဟ သတမတထားေသာ ကခငၿငမးခမးေရးလပငနးစU တြင Aေမရကနႏင ယေကတ႔ ႀကးႀကးမားမားပါ၀ငပတသကမႈ မနသမက ဆကလက ပတဆ႔သြားရန

ဆးျဖတထားပရသည။90 ဤAေျခAေနတြင ကလသမဂၢ စညးကမးေဘာင framework

Aေပၚ တ႐တတ႔က သသသာသာ တခါးဖြငလကခလာျခငးက Aားေပးရမညျဖစၿပး၊ AျပညA၀လကေတြ႕ Aသးခလပေဆာငသငသည။

Aဆပါ စUးစားသးသပမႈမားAျပင ပဋပကၡ၏ရလဒAျဖစ AးAမမ ျဖစသြားသမားထ

မ႐မျဖစလAပေသာ AကAညေပးျခငးက ခြငျပရမည လသားခငး စာနာမႈ AကAညေရာက႐ေရး AပါA၀င ေျဖ႐ငးရမည Aျခားကစၥမားစြာ ႐ေနေသးသည။ စာနာမႈAကAည ျဖန႕ေ၀မႈ လြယကေခာေမြ႕ေစေရးတြင AစးရAေန ျဖင ပမတကၾကြ လႈပ႐ားဖ႔ လAပေနသည။

ထ႔Aျပင ကခငလထAသငးA၀ငး၏ ေရ႐ညဖြ႕ၿဖးေရး လAပခကမားကလညး ေျဖ႐ငးေဆာင႐ြကေပးဖ႔ AေရးတႀကးလAပပါသည။ ဤAတြက Aလ႐ငမား၏

AကAညက လAပပါလမမည။ သ႕ရာတြင ပ၍Aေရးႀကးဆးမာ ကခငေဒသ၏

စးပြားေရးပစသဘာ၀က လက႐ပဋပကၡကာလ စးပြားေရးပစမ ကခင ျပညနယႏင

ကခငလထ တစရပလးက ကယကယျပန႔ျပန႔ Aကးျဖစထြနးေစမည ပစတစရပသ႔ ေျပာငးလရနပငျဖစသည။

ၿပးခေသာ ၁၉၉၄-၂၀၁၁ Aပစရပကာလ စးပြားေရးပစသည ထသ႔ မလပႏငခေပ။ တကပြမား ရပဆငးမႈသည Aႀကးစားစးပြားေရးစမကနးႀကးမား လပေဆာငႏငေသာ

လၿခသည AေနAထားတစရပက ဖနတးေပးခေသာလညး၊ ႏငငေရးAေျဖ

မထြကေသာေၾကာင မေသခာ၊ မေရရာမႈမား ကန႐ကာ သယဇာတ ထတယေရးကသာ

ဆကတကAာ႐ကခၾကသည။ တပမေတာAစးရသည လကနကကင AပစေခါငးေဆာငမားAား စးပြားေရးလကေလာမႈမား ေပးခေသာလညး၊ ကယကး႐ာမႈႏင

လက၀ါးႀကးAပမႈ မားသာ လႊမးမးထားေသာ Aမးသားစးပြားေရးခြင ထသ႔

90 Crisis Group interviews, Beijing, May 2013.



နယစပေဒသမားက ေပါငးစညးရန ႀကးပမးမႈ Aနညးငယသာ႐ခသည။ ကခငျပညနယမ စမကနးAမားစသည ေကာကစမးတြငး၊ ေ႐ႊတြငး၊သစခတျခငး စသျဖင ထတေရာငးသည

သဘာ၀သာ႐ခၿပး၊ ေလာငးကစားႏင ေမာငခလပငနး ကသ႔ေသာ တရားမ၀ငလပငနးမား ပါ၀ငပတသကလက႐သည။ စစတပက ဆကလကထား႐ကာ ေထာကပရန

၀ငေငြလAပေသာ KIO သည ယငးလပငနးမားAား ထနးကြပမႈAနညးငယ သာ႐ခၿပး၊ KIO ေခါငးေဆာငAခ႕သညလညး ယငးလပငနးမားမ ႀကးႀကးမားမား

Aျမတထြကခၾကသည။91 ကခငလထမာမ လြနစြာနညးပါးေသာ Aကးရလဒကသာ

ျမငေတြ႕ၾကရသညAျပင၊ သဘာ၀ပတ၀နးကင သသသာသာ ယယြငးပကစးမႈေၾကာင

Aသကေမြး၀မးေကာငး လပငနးမားAေပၚ ဆးကးသကေရာကမႈမား ႐လာခသည။ ေဒသႏရဖြ႕ၿဖးေရး ႀကးပမးမႈမားAတြက ႏငငတကာAသငးA၀ငးက ေပးေသာ

ပပးမႈမာလညး Aလြနနညးပါးခသည။ သ႔ျဖစရာ ၿငမးခမးေသာကာလAတြက ႏငငေရး၊ စးပြားေရး ပစသစတစရပ ဖြ႕ၿဖးရန

လAပလာသည။ ဤကစၥသည လြယကလမမညမဟတပါ။ Aျခား Aပစရပေဒသမားမ

လတတေလာ Aေတြ႕AႀကAရ စးရမစရာAေၾကာငးရငးမား ထြကေပၚလာသည။92

ကခငျပညနယသည သဘာ၀ သယဇာတ ႀကးႀကးမားမား ၾကြယ၀ၿပး၊ ေျမသမးယမႈမား၊ ၿဖလခရေသာ ေရေ၀ေရလေတာငကနးမား၊ ပတ၀နးကငညစညမးမႈမား ပါ၀ငပတသကေနသည သယဇာတ ကယကး႐ာမႈမားက လး၀ထနးခပႏငUးမည မဟတသည Aႏရာယ ျမငမားလက႐သည။ ကခငျပညနယ၌သာ တးေဖာရ႐ေသာ

ေကာကစမးေရာငးခရမႈသည ႏစစU ေဒၚလာ ၁၀ ဘလခန႔Aထ ႐မညဟ ခန႔မနးရၿပး၊

ျမနမာႏငင၏ ၀ငေငြAမားဆး ပ႔ကနပစၥညး တစခ ျဖစေနပါသည။93

ကခငစးပြားေရးလပငနး႐ငမားႏင KIO တ႔သည ေကာက စမးကနသြယမႈမ

၀ငေငြမားစြာရ႐ေနေသာလညး၊ Aႀကးမားဆး Aျမတေ၀စမားမာ ကခငမဟတေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားသ႔ ေရာက႐သြားၿပး၊ ၎တ႔Aထတြင ျမနမာႏငငမ Aႀကးဆး ပဂၢလက

ကမၸဏမားစြာ ပါ၀ငေနသညဟ စြပစြေျပာဆမႈ မား ႐ေနပါသည။94 ထကသ႔ ေငြပမာဏ

ေျမာကျမားစြာ ျမႈပႏထားမႈႏင တရားမ၀င ကနသြယေရးAတငးAတာႀကးမားမႈ Aေၾကာငးရငးမား ႐ေနေသာေၾကာင၊ စးပြားေရးက႑ထနးခပေရး၊ ပြငလငးျမငသာမႈ Aာမခေရး၊ ရ႐ေသာ၀ငေငြမားက ကခငျပညနယ၌

ျပနလညရငးႏးျမႈပႏေစေရးကစၥမားသည လြယကလမမည မဟတပါ။ ကခငလထAသငးA၀ငးႏင ကခငျပညနယ စးပြားေရး နယပယတစခလး Aေနျဖင

၎တ႔၏ သယဇာတေငြရေပါကမ Aကးျဖစထြနးမႈ မ႐ပါက စU ဆကမျပတ

ၿငမးခမးေရးႏငပတသက၍ Aေကာငးျမငရန ခကခပါလမမည။ 91 For a detailed analysis, see Tom Kramer, op. cit. 92 See “Developing disparity: regional investment in Burma’s borderlands”, Transnational Institute and Burma Centre Netherlands, February 2013; and “Losing ground: land conflicts and collective action in eastern Myanmar”, Karen Human Rights Group, March 2013. 93 See “Against the odds: Building a coalition. Using a new federalism for unity and progress in My-anmar”, Harvard Kennedy School and Rajawali Foundation, March 2013; and Renaud Egreteau, “Jade or JADE? Debating international sanctions on Burma’s gem industry”, East-West Center, Asia-Pacific Bulletin, no. 132, 13 October 2011. 94 Crisis Group interviews, individuals with detailed knowledge of the jade trade, Yangon, May 2013.



ယငးကသ႔ မားစြာေသာ စမေခၚမႈမား ႐ေနသကသ႔၊ ေမာလငခကျပည၀ ေစႏငမည Aေၾကာငးရငးမားလညး ႐ေနပါသည။

ယခ သေဘာတညမႈAသစသည ျမနမာႏငငတြင ႏငငေရး၊ စးပြားေရး မႀကစဖး ျပျပငေျပာငးလေနခန၌ ေပၚထြကလာျခငးျဖစသည။ စးပြားေရးက႑သည ပမလြတလပ၍

ပြငလငးျမငသာမႈ ႐လာသည။ ကခငျပညနယ စးပြားေရးက႑ Aေနျဖင Aမးသားစးပြားေရးႏင ေပါငးစညးရန၊ တ႐တ၊ Aႏၵယတ႔ႏင နးကပမႈက Aားသာခကယရန

AခြငAလမးမား ႐ေနၿပ။ တငးရငးသား ျပညနယမားAတြက ၀ငေငြခြေ၀ေရး သေဘာတညမႈ AလားAလာမားသညလညး လက၀ယတြင ႐ေနၿပ။ ထ႔Aျပင ႏငငေရးAေျမာAျမငပႀကးေသာ၊ စးပြားေရးAကးAျမတက Aလြန Aကၽြ U းစားေပးလျခငးမ႐ေသာ KIO မးဆကသစေခါငးေဆာင မားလညး ႐ေနၿပ။ ဤAေျခAေန၌ ပမလြတလပပြငလငးေသာ ေ႐ြးေကာကပြ ႏငငေရးႏင

တြဖကမသြားခနတြင KIO Aေပၚ ေထာကခမႈ Aျမငဆးသ႔ ေရာက႐ေနမည ကခငလထ

AသငးA၀ငး၏ Aကးစးပြားက Uးစားေပးၾကဖြယ႐သညဟေသာ ေမာလငခက လညး ႐လာပါမည။

VI. သးသပခက

Aစးရႏင KIO Aၾကား ၿငမးခမးေရးသေဘာတညမႈရ႐ေရးသည တငးရငးသားၿငမးခမးေရး လပငနးစUတစခလး၏ Aႀကးဆးစမေခၚမႈမားထမ တစချဖစ ပါသည။ ဤသ႔ျဖစရျခငးမာ

ျပငးထနေသာ တကပြမား မၾကာခဏျပနလညျဖစပြား ေစခသည လြနခေသာ ႏစႏစက

Aပစရပကးေပါကမႈ ေနာကပငး AျပနAလန မယၾကညမႈ ျမငမားေနျခငးေၾကာင ျဖစသည။ ယခရ႐ထားေသာ သေဘာတညမႈသည Aဓက ေ႐႕တစဆငတးမႈ

တစချဖစေသာလညး စUဆကမျပတ ၿငမးခမးေရးရ႐ရနAတြက မားစြာ ပမလပေဆာငဖ႔ လAပပါလမမည။ တပဖြ႕မားခြျခားထားျခငးႏင ေစာငၾကညျခငး၊ စစေဆးျခငး ကသ႔ေသာ

႐ႈပေထြး၍ Aကဆတေသာ ကစၥရပမားႏငပတသက၍ Aေသးစတ

သေဘာတညမႈမားရ႐ရန လAပေနဆျဖစသည။ ထ႔Aျပင Aေၾကာငးရငးခ ႏငငေရးမေကလညမႈမားက ေျဖ႐ငးရမည ဒငယာေလာ လပငနးစU စတငဖ႔လညး လAပေနပါသည။

ကယဆယေရး၊ ျပနလညထေထာငေရး၊ ဖြ႕ၿဖးေရးစမခကမား စတငရန Aတြက

ပဋပကၡ Aဆးသတမႈသည Aေရးႀကးေသာလညး ၿငမးခမးေရးသည ကခငျပညနယမ လထAတြက စးရမစရာ Aသစမားက သယေဆာငလာပါသည။ ျမနမာႏငင၏

AျခားAပစရပေဒသမားမ လတတေလာ Aေတြ႕Aႀကမားက ေျမသမးယမႈမား ႏင ကယကး႐ာေသာ၊ သဘာ၀ပတ၀နးကင ထခကပကစးေစေသာ သယဇာတ ထတယမႈမား ျမငတကလာေတာမည AလားAလာက ၫႊနျပေန သည။ ဤကစၥသည တနဖးႀကး သဘာ၀သယဇာတမား ၾကြယ၀လြနးေသာ Aေၾကာငးေၾကာင ကခငျပညနယတြင Aထးသျဖင ႐ေနေသာ စးရမစရာ Aႏရာယ ျဖစသည။

လက႐AေနAထားသည ၁၉၉၄ ခႏစက KIO တ႔ သေဘာတညခေသာ

ေနာကဆးAပစရပစမႈႏင လြနစြာ ကြျပားျခားနားသည။ ယခ သေဘာတညမႈ Aသစသည

ျမနမာႏငငတြင မႀကစဖး ႏငငေရး၊ စးပြားေရး ျပျပငေျပာငးလမႈမား



စတငျပလပေသာကာလ Aၿပးတြင ထြကေပၚလာျခငးျဖစသည။ Aကယ၍

ယခလAခနတြင ဗဟAစးရ၊ KIO ႏင ကခငAရပဘကေခါငးေဆာငမား Aေနျဖင

ပမေျမာျမငေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတႏငမညဆပါက လထAသငးA၀ငးထ

ပမႀကးမားေသာ စးပြားေရး၊ လမႈေရး AကးAျမတျဖစထြနးမႈမားက ခြေ၀ျဖန႔ျဖးေပးႏငမည

``စUဆကမျပတ ပမၿငမးခမးမႈႏင ဆကႏြယေသာစးပြားေရးပစ´´ထြကေပၚလာ ႏငသည။ သ႔ေသာ Aဆပါ ၿငမးခမးေရးဆလာဘက မဆပကငႏငမ ခကခေသာ Aေၾကာငးရငးခ ႏငငေရးကစၥရပမားစြာက ေျဖ႐ငးရန လAပပါသည။ AကU းခပ ဆရေသာ ယခAခနထ

ေAာငျမငမႈAတြက Aာမခခကတစခမ မ႐ေသးပါ။

ရနကန / ဂကာတာ / ဘရတဆယ ၊ ၁၂ ဇြန ၂၀၁၃



Appendix A: Map of Myanmar



Appendix B: About the International Crisis Group

The International Crisis Group (Crisis Group) is an independent, non-profit, non-governmental organisation, with some 150 staff members on five continents, working through field-based analysis and high-level advocacy to prevent and resolve deadly conflict.

Crisis Group’s approach is grounded in field research. Teams of political analysts are located within or close by countries at risk of outbreak, escalation or recurrence of violent conflict. Based on information and assessments from the field, it produces analytical reports containing practical recommendations targeted at key international decision-takers. Crisis Group also publishes CrisisWatch, a twelve-page monthly bulletin, providing a succinct regular update on the state of play in all the most significant situations of conflict or potential conflict around the world.

Crisis Group’s reports and briefing papers are distributed widely by email and made available simultaneously on the website, www.crisisgroup.org. Crisis Group works closely with governments and those who influence them, including the media, to highlight its crisis analyses and to generate support for its policy prescriptions.

The Crisis Group Board – which includes prominent figures from the fields of politics, diplomacy, business and the media – is directly involved in helping to bring the reports and recommendations to the attention of senior policy-makers around the world. Crisis Group is chaired by former U.S. Undersecretary of State and Ambassador Thomas Pickering. Its President and Chief Executive since July 2009 has been Louise Arbour, former UN High Commissioner for Human Rights and Chief Prosecutor for the International Criminal Tribunals for the former Yugoslavia and for Rwanda.

Crisis Group’s international headquarters is in Brussels, and the organisation has offices or representation in 34 locations: Abuja, Bangkok, Beijing, Beirut, Bishkek, Bogotá, Bujumbura, Cairo, Dakar, Damascus, Dubai, Gaza, Guatemala City, Islamabad, Istanbul, Jakarta, Jerusalem, Johannesburg, Kabul, Kathmandu, London, Moscow, Nairobi, New York, Pristina, Rabat, Sanaa, Sarajevo, Seoul, Tbilisi, Tripoli, Tunis and Washington DC. Crisis Group currently covers some 70 areas of actual or potential conflict across four continents. In Africa, this includes, Burkina Faso, Burundi, Cameroon, Central African Republic, Chad, Côte d’Ivoire, Democratic Republic of the Congo, Eritrea, Ethiopia, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Madagascar, Nigeria, Sierra Leone, Somalia, South Sudan, Sudan, Uganda and Zimbabwe; in Asia, Afghanistan, Burma/Myanmar, Indonesia, Kashmir, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Malaysia, Nepal, North Korea, Pakistan, Philippines, Sri Lanka, Taiwan Strait, Tajikistan, Thailand, Timor-Leste, Turkmenistan and Uzbekistan; in Europe, Armenia, Azerbaijan, Bosnia and Herzegovina, Cyprus, Georgia, Kosovo, Macedonia, North Caucasus, Serbia and Turkey; in the Middle East and North Africa, Algeria, Bahrain, Egypt, Iran, Iraq, Israel-Palestine, Jordan, Lebanon, Libya, Morocco, Syria, Tunisia, Western Sahara and Yemen; and in Latin America and the Caribbean, Colombia, Guatemala and Venezuela.

Crisis Group receives financial support from a wide range of governments, institutional foundations, and private sources. The following governmental departments and agencies have provided funding in 2013: Australian Agency for International Development, Austrian Development Agency, Belgian Ministry of Foreign Affairs, Canadian International Development Agency, Canadian International Development Research Centre, Royal Danish Ministry of Foreign Affairs, Dutch Ministry of Foreign Affairs, European Union Instrument for Stability, Finnish Ministry of Foreign Affairs, French Ministry of Foreign Affairs, Irish Aid, Principality of Liechtenstein, Luxembourg Ministry of Foreign Affairs, New Zealand Agency for International Development, Royal Norwegian Ministry of Foreign Affairs, Swedish Ministry of Foreign Affairs, Swiss Federal Department of Foreign Affairs, Turkish Ministry of Foreign Affairs, United Kingdom Department for International Development, U.S. Agency for International Development.

The following institutional and private foundations have provided funding in recent years: Adessium Foundation, Carnegie Corporation of New York, The Charitable Foundation, The Elders, William and Flora Hewlett Foundation, Humanity United, John D. and Catherine T. MacArthur Foundation, Oak Foundation, Open Society Foundations, Open Society Initiative for West Africa, Ploughshares Fund, Radcliffe Foundation, Rockefeller Brothers Fund, Stanley Foundation, Tearfund, and Tinker Foundation.

June 2013

International Crisis Group Headquarters Avenue Louise 149 1050 Brussels, Belgium Tel: +32 2 502 90 38 Fax: +32 2 502 50 38 [email protected]

New York Office [email protected]

Washington Office [email protected]

London Office [email protected]

Moscow Office [email protected]

Regional Offices and Field Representation Crisis Group also operates out of over 30 different locations in Africa, Asia, Europe, the Middle East and Latin America. See www.crisisgroup.org for details

Documents

B140 A Tentative Peace in Myanmars Kachin Conflict - …old.crisisgroup.org/_/media/Files/asia/south-east-asia/burma... · ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ ္ပါတ