1953 - 1956. , , . ". " , 1995 1956 196 , . , , , . , , , , , . , 1956 . . , 1917 . , 1956 . . 1956 . , ( ), - , , , , 1. , , , , , 1956 . . - , (23 4 )2 - . , - . . 1956 ., , - , . , , , 1953 . 1957 . , - , , , . - - 1956 1957 . : ... , , . , , - , . . . ., 1992, ., 1992, . 15. 2 4 , .1

, , , . , : , 50- . , - , 1956 ., : . 3, 4, 5 6 7. , , , . , - - , , , , . , - , , , . - , . . - 8. , : Kopacsi, S. In the Name of the Working Class. London, 1898. (, 1988, 13). , , : , , , , , .: , . , , . ., 1992. 4 , . , . .: Berecz, J. 1956 Couter-Revolution in Hungary Words and Weapons. Budapest, 1986. 5 , , , . - , (., 1978). 6 . 1956 . .: , 1988, 7 8. 7 - : Juliustol Juniusig. Dokumentumok 1956 1957. Tortenetebol. Budapest, 1981 (Wegry 19561957, Warszawa, 1982) The Hungarian Revolution. New York, 1957, 1956 .: 1956 ( , 1991, 3), . 8 1956 . , . - . Juliustol Juniusig. Dokumentumok 1956 1957.3

. 1856 . . , , , , , , , , , . 9 , 1988 . , 1956 .10 , , , 1956 . ( , - ). , 1956 .11 , Tortenetebol. Budapest, 1981 (Wegry 19561957, Warszawa, 1982), , The Hungarian Revolution. 9 , 25- 1981. . .: 1956 . , 1981; . . , 10 1981. . .: 19441975. , 1984; . . 3. , 1974; , . 19561966. : . . 18, 1974; , . . : . . 12, ., 1964; , ., . . . ., 1968; , . . : . . ., 1985; , . 30- . , 1986, 6. 10 , , . , , . , - . , , , 1956 . , . . : , 1 1989 . 11 - , , . , , , . , , . , , . .: . . 3, , 1972; , . . : . , 1972; , . . , 1969; , ., . . . , 1976, 3; , . . , 1977; 80 : , . . , 1988, 9. . 1956 . , 1989, 27. , , - , , . ( ).

30 , - . , , , : 12 , , . . ( ) , ( ) - , , ( ). , . - , . , , , , . - , 1956 . . 1856 . , 70- , 1984 . 80- , 13 - - , - - 1956 .14 80- , , , . , - , , . 19631856 ., - 1956 ., 15. , - , , . , . . , 1424, 2531, 4347, 7176. 13 50- 1990 .. .: ,., . , . . : . , 1990, 1. 14 , : Rozwoj krajow socislistycznych w Europie srodkomo-wschodniej. Warszawa, 1985; : Ewgry. Wychodzenie z kryzysu 1956. Warszawa, 1984; Trudne lata 19491956. Warszawa, 1981; Dzieje panstw socjalistycznych. Warszawa, 1986. 15 - 1956 . , . . . - .12

16. () 1956 . , , . . , , . , , 17, , , , , . , 18. , , . , 19. , . , , . , . , , , 20, 1945 1948 .21 , , , . . , 1956 ., . 17 : . : , . , 50-60- . , 1990, 3, . 11. 18 1989 . , . . Gaddis, J. The Long Peace. New York, 1987, 147194; Brzezinski, Z. The Cold War and his Aftermath. Foreign Affairs. Vol. 71, nr. 4, 3149. 19 1956 . , , . , , , , .. .: Gaddis, J., . , . 190. 20 , - . 21 , , () ), .16

22. . , . , , , , - . () - () . , , , , 23. 1956 . , - . , , . , . ( , ), , 1956 . -. , , , , , 50- . . - , , , , 19441945 1989 . , - , . , 19531956 ., 24, , - , , , , , . 23 Lee Benns, F., M. Seldon. Europe 1939 to Present. New York, 1971; Gaddis, J. Op. cit.; Seton-Watson. H. The European Revolution. New York. 1961; Stuard Hughes, H. Contemporary Europe. New Jersey, 1968. 24 Ceskoslovenske dejiny v datech. Praha, 1986; Kierunki rozwoju Polski po drugiej wojny swiatowej. Poznan, 1987; Dominiczak, H., R. Halaba, T. Walichnowski. Z dziejow politycznych Polski 1944-1984. Warszawa, 1984; Dzieje panstw socjalistycznych. Gospodarka, spoleczenstwo, polityka. Watszawa, 1986; Gora, W. Polska Ludowa 19441986. Lublin, 1986; Historia Czechoslowacji. Wroclaw, 1969; Hospodarske dejiny evropskych socialistickych zemi. Praha, 1977; Jagiello, J. O polska droge do socjalizmu. Warszawa-Krakow, 1983; Jezierski, A., W. Petz. Historia gospodarcza Polski Pudowej 19441975. Warszawa, 1982; K dejinam socialistickeho Ceskoslovenska. Praha, 1986; Kozlowski, Cz. Z dziejow polskiego ruchu robotnizcego. Warszawa, 1975; Miedzynarodowe aspekty vyvinu svetovej socialistickiej sustavy v padesatych rokoch. Slovanske stidie, 272. Bratislava, 1987; Melichar, V. a kol. Lidova demokare a socialisticka revoluce. Praha, 1986; Muszynski, J. Socializm w panstwach Srodkowo i PoludniowoWschodniej Europy. Warszawa, 1975; Palyga, E. Dyplomacja Poski Ludowej 19441984. Warszawa, 1986; Plevza, V. Koreny soucasnotsti. Praha, 1986; Rajewski, A. Stronictwo Demokratyczne w PRL. Warszawa, 1984; Szewcowa, L. Partie sojusznicze w systemie politycznym krajow socjalistycznych. Warszawa, 1982; Szymczak, T. Ustroj europejskich panstw socjalistycznych. Warszawa, 1983; Tomaszewski, J. Rozwoj krajow socjalistycznychw Europie22

, 25. , 1989, , , 19531956 .26 , , , . , , , , , . , . , , 1956 . , 1956 . , ( , -, ) . , 1989 .27 , , srodkowo-wschodniej. Warszawa, 1982; Topolski, J. Zarys dziejow Polski. Warszawa, 1986; Wazniewski, W. Zarys historii Polski Ludowej 19441983. Warszawa, 1985; Zarys najnowszej kistorii politycznej i gospodarczej krajow socjalistycznej socjalistycznych. Warszawa, 1973; ; . . 3; . ., 1983; , ., . , . . . ., 1986. 25 Kozik, Z. PZPR w latach 19541957. Warszawa, 1982; Czubinski, A. Czerwiec 1956 w Poznaniu. Poznan, 1986; Kalinski, J. Polityka gospodarcza Polski w latach 19481956. Warszawa, 1987; Kolomejczyk, N., A. Koseski. Europejskie panstwa socjalistyczne 19481960., Warszawa, 1977; Kuczynski, J. Ustrojowo-polityczne koncepcje PZPR w latach 19481959. Warszawa, 1984; Kupiecki, R. Od VIII Plemun do VIII Plenum 19531956. Odchodzenie od kultu Stalina w Polsce. Kwartalnik Historyczny, 1992, nr. 2; Syzdek, E., B. Syzdek. Polityczne dylematy Wladyslawa Gomulki. Warszawa, 1985. 26 : 1956 . , 1991, 3; , 1956 . , 1991, 19; . , 1989; (1956) , 1990, 7 9; Navhr pisemne zpravy UV KSCS pro XVIII siezd KSCS. Praha, 1989; Nikt nic nie wiedzial. Odpowiedzialnosc za stalinowskie bezprawie w Polsce. Polityka,1988, nr.40; Odpowiedzi Wl. Gomulki na 9 pytan uczestnikow VI arszawskiej sprawozdawcho-wyborczej konferencji wojewodskiej PZPR w sescdziesiatym dniu od prelomu pazdziernikowego. Z pola walki. 1986, nr. 4; Raport Gierka. Polityka, 1988, nr. 2; Sprawozdanie z prac komisji KC PZPR powolanej do wyjasnienia rzuyczyn I przebiegu konfliktow spolecznych w dziejach Polski Ludowej. Warszawa, 1983; Zatajony dokument. Raport komisji KC KPCz o procesch politycznych I rehabilitacjach w Czechoslowacji w latach 19491968. Warszawa,1985. Korotynski, H. Rch obnowy w Sejmie w 1956 r. Polityka, 1983, nr. 47; Kuzinski, S. Pazdziernik 1956. Ze wspomnien sekretarza Warszawy. Polityka, 1982, nr. 41; Mus, W. Czy grozila interwencja zbrojna? Polityka, 1990, nr. 42; Mus, W. Z drugiej strony barykady. Polityka, 1982, nr. 19; Zawiejski, J. Oczyma pisarza i polityka. Polityka, 1982, nr 4, 5; , . , , . ., 1992; , . , ., 1993. : Choniawko, A. Poznanski Czerwiec 1956. Polityka, 1981, nr. 33; Czlowiek ktory umial odczytywac znaki czasu. Polityka, 1985, nr. 8; Kozniewski, K. Ona i Oni. Polityka, 1985, nr. 34; Losy grupy Nagya. Polityka, 1989, nr. 40; Narodziny i zgon Polskiego Pazdziernika. Polityka, 1981, nr. 43; Ptasinski, J. Powrot Gomulki. Polityka, 1985, nr. 7; Rykowski, Z., W. Wladyka. Egzemplarz nr. 2094. Polityka. 1988, nr. 31; Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy. Rok 1956 jesien. Polityka, 1986, nr. 42; Rykowski, Z., W. Wladyka. Rehabilitacjia. Rok 1956 wiosna. Polityka, 1986, nr, 21; Sedem glosow o Gomulce. Polityka, 1984, nr. 6; Turski, M. Ojciec Chrzesny dogmatyzmu. Polityka, 1948, nr. 48; Rykowski, Z., W. Wladyka. Na twardo czy na miekko. Rok 1956 lato. Polityka, 1986, nr. 34; , . , 23 4 1956 . , 1991, 3. 27 , 1956 .,

. , , , . . , , . 1956 .28 29.

. , , . .: . ., 1985; , ., . , . , . . . ., 1974; , . 19561980. ., 1981; , . ., 1976. , 1989 . , 1948 . . .: . ., 1992; . ., 1992. 28 , , , . .: , . . ., 1990, 7189; , . . ., 1991, 921; , . ; , . . , 1993; , . . ., 1993. 29 , ().

1956 . , . - ( ) , - . . , , 1 . - , - 2. , , , , ( )3 , . 4 . , , , , - , 30- - "" , , . 1938 . , - , , -, - , . Rothschild, J. East Central Europe between the Two World Wars. University of Washington Press, 1990; Garrison Walters, E. The Other Europe. Syracuse University Press, 1988, 150-261. 2 ( ), , , - . - 1934 . 3 . . : " , , . , , 1945 ., 1948 1949 ., ." (, 1990 ., N 1) - (Hungary 1945-1956. - In: The Hungarian Revolution. London, 16-17), , : " , , 1945 . , , , ." (, . , , , . 40.) 4 - . : " , , 1

, (, , ) (, , )5. - , , . , , - . , , , , - . . ( 6), - , , 7. -. , - , . , - . , , , , , , 8. , , - ." (, . . , 1992, . 15.) 5 , , . . , Dmitrow, E. Rewolucja ma wiele twarzy. - Polityka, 1989, N 30. , . , . . ., . 81. 6 " " - " ". , , . , - , . 7 " -" 40- " ". , , , " " - , "" - , , , , , -, , . - , . 8 , , . , . 1947 . ., 1990; . , 19 - 22 1947. ., 1992; , . . ., 1992. - " " (., 1991). , , , - . - . - .

. - . . 9. , , . , - , , 1935 . , . , " " , , , . " "10 , . , - 1947 ., 57 , - 17. , . , . 38 1946 .11 - . , , , , - () (), 12. , , , , . , , . , - "" 1989 . , . , . ? - , 1989, N 4; , . . - , 1989, N 6. 10 1989 . , , " ". " " , . , . 1944-1948. ., 1983, . 99; , . . - : 1300. . ., 1982, 20-21; , . . - , 1988, N 6, . 60; : . - , 1988, N 10; 1944-1975, 17-18; Izdebski, H. Historia administracji. Warszawa, 1984, p. 185; Melichar, V. a kol. Ludova demokracie a socialisticka revoluce. Praha, 1986, 27-29. 11 , , . 12 , , . , , . . : (Manifest PKWN. Warszawa, 1974), ( . . ., 1951, 137-152) ( 1944-1945. , 1975, 56-61).9

. , - . 1947 ., , - ()13. 1947 . 14. , , - ( 1936 ., " "). - , . , , , . .15 16. . 1948 1953 . , ( ) . , . . , - , , . . , , - , , , , 17. 1947 . ., 1948. 14 " " . () , . Jagiello, J. O polska droge do socjilizmu. Warszawa, 1976, , . Benes, E. Pameti. Od Mnichova k nove valce a k nove vitezstwi. Praha, 1947, 424-430. 15 , 1948 . "" , 250 , . Fejto Fr. Histoire des Demokraties Populares. Paris, 1969, p. 246. , . Westoby, A. Communism since World War II. The Harvester Press. 1981, 72-76. 16 , 1948 . , . () 27 1948 ., . , . 1, . 5, . . 22. 17 . , . Nowak, J. Wegry. Trudne lata 1949-1956. Warszawa, 1981; Seton-Watson, ., . . , Tomaszewski, J. Rozwoj krajow socjalistycznych w Europie srodkowowschodniej. Warszawa, 1985; , . , " " 1945-1956 . - : . ., 1991.13

. . . ( ) 18, - - 19. , , , . , " ", 20. 50- , "1984", , 21. - , , - " " 22. - . , "" - , "" : " , , , "23. . . , , , , . " " - 1947 ., - 1948 ., - 1949 . - - 1952 ., . , . . - : . ., 1986, 205-213. 19 , . . - : . ., 1991, 140-153. 20 : 19 1950 . . 1 " , ", . . ., 1953, 189192. 21 , . . - , 1989, N 4, 164-234. 50- (" "); , . . ., 80-101. 50- (" ", 7-90). 22 , IV 1968 . 20 21 1968 . , - , . Zatajony dokument. Raport Komisji KC KPCz o procesach politycznych i rehabilitacjach w Czechoslowacji w latach 1949-1968. Warszawa, 1985. 62-66. , 1989 . . , . " , , 1944 ." (., 1991). 23 , . - . - : . ., 1951, . 157.18

- - . - , , 24.

1953 - " " - . 5 1953 . - . . . , , , - , . " " - , : " . , . , , , , , , ... - , ... , ..."25 26, , . , . , . - , . , , . . . , . , : , , , , , , - . . , , ,

24

" ; , ." , . . ., 1992, . 17. "" (., 1993, 5-20) " " (., 1991). 25 . : , . . , 1989, N 5, . 151. 26 , . . - : . ., 1993.

27. , (.. ) - , , , - . - , , , , . "" ? , - 1949 . 28. 5 1953 . , " ". , . ( ) , . * * *

- "" - , . , (9 ) (11 ) , , 29. , . 17 1953 . . , . , . (), 30. , , " ". 31. 1953 . , , , ( , . Baeva, I. Eastern Europe: Past and Present. - In: Bulgarian Quarterly. Vol. 1, No. 3, 3343. 28 ". 1. - , , - , - .", . . ., 1969, . 116. 29 , . Deutsche Geschichte, Band 3. Berlin, 1968, p. 569. 30 - , . 568-570 Westoby, A. Communism since World War II. The Harvester Press. 1981, 113-115. 31 30 1954 . . 17 " ", . , . . , 1968, . 298.27

, ), , . . - , - , - . . . . , , . -, 32. - . ( ), . , , , - , , . , , . , (1953-1955), . . , - , , - . , , , "" ( ) . " " . , : - - (). - ( "-" - , , ) , , . , , , - ( ) . , , () . , . * * *

32

, . . - , 1991, N 1, . 70.

" " . - . , , "" - - , , 14 1953 . , .. - - , , - , 21 1953 . . - 33. 1953 . , , "" . - , . , 1949 . , ( 1939 . ) , ( ). , , . , 34. , : , - , , , 35. , , , . . , . 1953, , - 1954 . " ", ( ) , 36. Ceskoslovenske Dejiny. Praha, 1986, s. 508. , . 1950 . , 1949 ., . . ., 1988, 445-452. 35 , 1949 . , , , . . ., 1983, . 257. 36 21 24 1954 . . . , . 22 ., . - 18, . - 13, . - 10 . . , , , . 27 1952 . , . Zatajony dokument. Raport Komisji..., 50-54.34 33

, - . 1953 . . " " , "" 37. " " - "" " ", , . , " " . , , . , , . . , . 38. ( ) . , ( ), , 39. , , , - . ( ) . , - , , . * * *

" " . , , "". , . -. , - . 1951 . 1 1953 . , , 850 000 , 1951 1953 . 650 000 377 000 . 9,5 . 1952 1955 . 1 136 434 . . 45 , Tomaszewski, J. op. cit., 177. : : . ., 1991, 262-280. 39 1954-1955 . . , . 1956 1965 . . ., 1989, 382-407. , . - . . 1954 .38 37

516 708 40. , - , "- ". , . , "" : ", , , !"41 1943 .: " , . , , , . , , ; , , ."42 , , , ( ) : , , , -, . , - , - . 1945 ., , . 50- . , , - , . , 1953 . , , . " ". 1950-1954 ., 1948 ., , . "" 50- "" . , 43. " ". 1953 . "" Berecz, J. 1956 Counter-Revolution in Hungary - Words and Weapeans. Budapest, 1986, p. 35. , , 60- . . . : , 1988, N 7, . 195. 42 " ?", 7 1943 . . " ", . , . , . ., 1952. . 45. 43 Nowak, J.-R. Trudne lata 1949-1956. Warszawa, 1981, 28-29.41 40

. - 40- , , , "" - . - . ( ) , , , " "44. 1953 . . . , ( , ). , , . : " ; . ."45 , . , , . , , - . ( 1917 .), , : , , - . : " , ., , . ."46 - () , . , . , , , , . "" "" . 47. 27 28 1953 . () . " " . , "" "" , . , " , "48. 44 45

Berecz, J. . , . 39. Kopacsi, S. . ., . 84. 46 , 84-85. 47 , . . - , N 9, 1988, . 188. 48 Tomaszewski, J., . ., 182-183.

1953 . . " , ", " , , ". " , , , , "49. , , . : " , , , , "50. " " - - " " " , , ". - . " ", " " . , - , . . (- ) : . ( ), . ( , ). . . , . , 1953 . 51, . . , , . . , . - , , . , , , , , , - -, . - . , ,

Berecz, J. . ., 39-40. , . 40. 51 . , , " " , . , . . ., 1990, . 117.50

49

, . " " . : , , , . - , , 1954 .52 . -. , . , . , , , . . , . ( ) - , , . , - , . , . 1953 . . , 53. , - - . 1955 . , , , 54. , 1956 .55 . 4 1953 . . " " : " . , . , , 52 53

1944-1975, 127-128. , , , . , . . ., 80-101. 54 . , 1955 . , . , . . - : , . . ., 22-23. 55 , . 1956. , 1988, . 7, . 196.

. , ."56 . " ", , . , -, . , , : " - ." " ", , 1945 ., . , , 57. , ( ) . - , -, . - - - . . , - . - 1953 . 7 1949 .58, 500 , , 120 000 (30 ), ( 2 .). . 25 1953 . 59. , , - , , . - , . * * *

1953 . -, . , 60 . : , .-. . ., . 87. , , , . Kopacsi, S. . ., 86-87. 58 , 1953 . - 1949 ., 20 22 -, - 1950 ., . Berecz, J. . ., 37-38. 59 ..., 131-133; Nowak, J.-R. Stracone lata. - Polityka, nr. 38, 1981. 60 " " - , . , , , , , , , . "" , 57 56

, , . "" , , " " . , , , , , , (, 1948 . - ) -. - , 1948 ., - , - ; , . , . , , ; 1952 . ", "61. , . - (), (), . 91 , 19 - 62. . 28 1953 . " . - "63. , 1953 . . , , . . , , - . . , . 1949-1950 . 64. , 1951-1952 ., 1953 . , . Naszkowski, M. W dyplomacji i w wojsku. - Polityka, nr. 42, 1987. 61 Turski, M. Ojciec chrzestny dogmatyzmu. - Polityka, nr. 48, 1984. 62 , , . Gora, W. Polska Ludowa 1944-1984. Warszawa, 1986, p. 327. 63 Kupiecki, R. Od VIII Plenum do VIII Plenum 1953-1956 - Odchodzenie od kultu Stalina w Polsce. - Kwartalnik Historyczny, 1992, nr. 2, p. 72. 64 , , - a, . Kalinski, J. Polityka gospodarcza Polski w latach 1948-1956. Warszawa, 1987, 115-181; Kalinski, J. Forsowna kolektiwizacja rolnictwa 1948-1956. - Kwartalnik historyczny, 1984, nr. 1, 115-130.

, , , . .65 3 1953 . , . , - - 66. . 1953 . . , , , . - " , ""67. , . , , . , . , , " "68. , , - "", . -, , . - , , , , , . , 29-30 1953 ., . , , . - - . , , , . . . . * * *

, - , , . , . - , : " . 65 66

Jezierski, A., B. Petz. Historia gospodarcza Polski Ludowej 1944-1975. Warszawa, 1982, 136-149. Dzieje panstw socjalistycznych. Gospodarka, spoleczenstwo, polityka. Warszawa, 1986, p. 163. 67 , . 50-... - , 1990, . 122. 68 , . 123.

. , , ... ... () , - - "69. , . 1953 . " " , 1953 .70 11 1953 ., . , 71. . , , , . , -, 1953 . . , - . , . 1 .. . . . . " " , " - "72. , , (-) . - - , . , 25 26 1953 . , 50- . . " " , , 1953 . : " ... , - ... "73. " " , -., . . ., 1993, 155-156. , . 156. 71 , . 1, . 5, . . 121. 72 , 1953, N 8, 33-43. 73 , , . . 4, 1944-1955. ., 1955, 409-410.70 69

, 52,3 , 60, 5 . , : , , , , . " - , , "74. , , , , , . , , , 75. 1953- . , , , . , , , . , . , . , ( , , ) - . , , . , ( ) . , 1953 ., , . : . . - , , . , 1954 . , 74 75

, . 427. . , . , 1953, N 10, 19-30.

, . , , , . : , 28 -3 , , , , 10-17 , , , 24-30 , , 11-15 , , 76. - , , . , , . , , "". . , , , " " . . , - - . , . , , , . - . , 1953 . . - , ( ) , "". . 11 1953 . , " " , , " ". "", 31 1953 .77 . . . -, 1953 ., , . .

, , , 1954 . - 5-6 . , 1953 ., . 77 Nowak, J.- R., Stracone lata.

76

, . 1954 ., . , - , : " . . , ." , , - : " . . . ."78 : ( ). - . , , , . , , , . , , . , . , , , , . , " " . "" , . , . , . - , . , , - . , , " ... , , "79. 80. , . . , - , . ,78 79

Kopacsi, S. . ., .95. . . 1. ., 1987, . 168. 80 ..., 134-136.

1 3 1954 . . - : " 1953 . , , , , . 1953 . , . , , , . ."81 . , - , - . ( ) , 23-24 1954 . - . 1954 . . - . . , . , . , ( ), . . , . : " . "82. - - . , 1955 ., . -, , . " ", , , 1950-1953 . . , . , , . 50- . (1953 .), , : , 1955 .83, 15 1955 . , , - 18-23 1955 . . 81 82

. : Nowak, J.- R. Stracone lata. : Nowak, J.- R. Tragedia 1956 roku - po latach. - Polityka, 1986, nr, 44. 83 Tejchman, A. Otazka prijeti Bulharska, Madarska a Rumunska do OSN v letech 1947 - 1955. - Slovansky prehled, 1976, nr. 5, 337-344.

, , ( ) 1955 . , . . , - 14 1955 . 84. , , , (, , , , , , ), 8, , . : " , - , "85. , - - . "" " ", , "", , . . , , . . 7 1955 . . . , " ". - 86. , . 18 1955 . - - ( ), . , , 1953 ., . , 2-4 1955 . . 87.

" , , ", , , . . 1955-1980. ., 1980, 6-10. 85 , . 9. 86 Kopacsi, S. . ., . 106. 87 Tomaszewski, J., . ., . 185.

84

, . - " ", , ", , , ". : , . 14 , - , ( 18 , ). , , . , 88. , . - . , , . 1953 . , 1954 ., . "" , . - , , , - 89. - -90. , . , , " ". , "" "": 91. 1955 . 7583 , "" 92. 1955 . - , - . , , . , , , . , . 1956 ., . 1953-1954 . . , , , . Rothschild, J. Return to Diversity. Oxford University Press, 1989, p. 155. 89 1956 ., - 1968 . -, - , , , .. 90 . "". , 1956 ., . - , . Olszanski, T. Kryptonim "Wolodia". - Polityka, nr. 12, 1993. 91 ..., 141-144. 92 Nowak, J.- R. Stracone lata.88

, "", - , . , 50- 93. "" - , - - , . , , 94. 1955 . , " " . , . " , ", . , , . " " 95. " " 1955 . , , . , . , - . - , . * * *

, . 1954 ., . - , , . - - , . -, . , , . , , - . , , " ",

. : (. . , 492-517), ( ..., 201-207) 94 , . - . - , 1990, N 2, 22-23. 95 Berecz, J. . ., . 58.

93

96. , , . , . " " 29-30 1954 . , 97. , , . , - . . , ( ) . , . - . , 13 1954 . , , , 98. ( ) , . , , . . 99. , " " . , , . " " , , " ", , . - . 100. , , 7 1954 . , , 101. , ,

96 97

Gora, W. Polska Rzeczpospolita Ludowa 1944-1974. Warszawa, 1976, p. 349. Kozik, Z. PZPR w latach 1954-1957. Warszawa, 1982, p. 50. 98 Syzdek, E., B. Syzdek. Polityczne dylematy Wladyslawa Gomulki. Warszawa, 1985, p. 135. 99 , 136-137. 100 Kucinski, J. Ustrojowo-polityczne koncepcie PZPR w latach 1948-1959. Warszawa, 1984, 185-186. 101 Umacniajmy ludowa praworzadnosc. - Nowe drogi. 1953, nr. 12, p. 9.

102. . 1953 . 28 1954 . " " , , . 103. , - , . , , . , . , , , . , . , . 1954 . I , - , , , "" " " 104. , "", , . , , ( 1954 .), " "105. - - . , , . , - 1954 ., , 1953 . . 1954 ., , , . - , 1955 ., . , 21 24 1955 ., : " "106. " " : , , . , , 107.

102 103

Rothschild, J. . . . 150. Wazniewski, W. . ., . 70. 104 Halecki, O., A. Polonski. A History of Poland. London and Henley, 1978, . 348. 105 Kupiecki, R. . ., . 80. 106 Gora, W. . ., . 336. 107 Kozik, Z., . ., 52-55.

" " . , , . , . - ( ), - - . . , - . . . ( ): 108. - , , , . , , . - : " , , ... , , "109. , , , 110. " " , , , 111. , "". , , " "112. , , " ", 113. 1955 ., , .

, 54-55. : " , . , : , , ; ... , ." . : Michnik, A. Z dziejow honoru w Polsce. Warszawa, 1985. p. 103. 110 - , , 1980 ., " ". 111 , , , . Michnik, A. . . 112 : Kowalska, B. Polska awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity. Warszawa, 1988, p. 71. 113 , 71-81.109

108

, 114. , : "", " 55" (""), " -55", " -53", ""115. . - , . 1955 . : - . 116. - " ", . " ". , . " ", - ( ), - . - 1955 . . , , . 1955 . - . , , , . , , , . . 117. , , " "118. . - . - , "" . - . , , . , . , . , , , , - . - - : , , ( ). -

114 115

, . 91. , 95-99. 116 , 141-142. 117 Kozik, Z., . ., 57-59. 118 Kucinski, J. Ustrojowo-polityczne koncepcie... , . 193.

- , 119. * * *

1954 . , . - - ( , ) . . : ( ), , - - 120. - , . 19 50- . , , " - - ". , - 121. - 1954-1955 . - ( ) ( )122. , , - " ". , ( ). , , , ( - - ). 1954 . , -. (- !), - " Laqueur, W. Europe since Hitler. London, 1970, 275-276. , , . , . ., 1968, . 90. 121 , 258-259. 122 , . . ., . 86.120 119

", " ", "" "" 123. , , . - , - , , . , , - " " 1954 .124 , - . 1954 . ( ), , - . , , . , . , , , 125. () . , , . , , . , . , . , . - , 1955 .126 1948 ., . . . ( . ) . 40- 50- 127. , , -

Opat, J. Zdroje neschopnosti. - Slovansy prehled, nr. 4, 1990, p. 306. Ceskoslovenske dejiny, . 510. 125 K dejinam socialistickeho Ceskoslovenska. Praha, 1986, 206-207. 126 29 1955 . , , , . Ceskoslowenske dejiny. . 511. 127 , ., . . . ., 1982, 63-65.124

123

128. . , -, 129. , . , , . . , " " , . , " ". , - - 130. , . 1945 . . , , "" : - . . , - . . . . , 10 1955 . . , . , 1953-1954 .131 , , , , , . 12 1955 . . , . () , , . 132. - . , -, , - - . 50- , . , . , , , 128

" " " ", , . , . . ., 1992, 41-45. 129 , ., . . . ., 70-71. 130 Tomaszewski, J., . ., . 181. 131 Zatajony dokument. Raport Komisji KC KPCz o procesach politycznych i rehabilitacjach..., . 67. 132 Tomaszewski, J., . ., . 185.

, . 1956 . . (1952 .), . . , . * * *

(28 - 3 1954 .) . , 1948 . - , 1953-1957 . , , , : " , "133. - , , " "134, , ( 40 ). - . : 1948 . , 135. , - , , , (- ) , 136. , . . . - , . 26 1954 ., 137. , . : " , , , ..., . 4, . 432. , . 438. 135 . 5, . . : " [ 3- 3 - . ]: 9 1944 ., , .", , . 455. , 1948 ., , 9 1944 ., 5 . , . 159. 136 , , , . Tomaszewski, J. Bulgaria 1944-1971. Trudna droga do socjalizmu. Warszawa, 1989, 216-230. 137 , . - . - , 1954 ., N 4, 19-28.134 133

, , , , , - , , , - , - . , , - - , , , , "", "", "", "" ., .., , , , , , ."138 , , , , . , , . - : " , , . , , , , , . . . . . . , , , , , , ."139 , , . : " , - , , . , , -, , , , , , "140. , . , . . . , , . , , . , , ( -), 141. , , , . 20. , 21-22. 140 . 141 : . , . , . . ., 1990, . 81.139 138

, . . . , : , . , ( . ) , , 142. . . . , . , , 143. - . (20 1954 .), (14 ..), : "1. , , 2. "144, 31 1955 ., " - "145 29 1955 . " "146. 1955 . . , . , , , , , - 147. , . . , , . "", "" " ". - 1954 . ", , ", " . 2 ; ..., . 4, . 437. , , , , , , . 143 , . (1944-1958). - : . ., 1993, . 120. 144 , . 1, . 5, ..135, 137. 145 , . 4, 503-515. 146 , 520-525. 147 , . ( 1956 - 1958). - , 1961, N 5, . 12.142

55 ..; 2,8 . . "148. - , , , . ( , , . ) 149. 7 1955 ., , , 150. , 50- - . , , . , , , 17 1955 .: " , ... , , "151. , , . , " " . 1955 . (27 - 2 ) . . . - , . . , 152. . , , , . , , , . , , : " - ...", " , "153 , - , .

. , 4 . 1954. , . (1956-1966 .). , 1969, . 185. 150 , , . , . . . 1 (1949-1979 .). . - , 1993, 91-94. 151 , . . ., 1966, 172-173. 152 1956 ., . , 1990, N 7, . 106. 153 " , 1 1954 . - ". , . 486, 490.149

148

, , , ( ) . .

, , , - , , - , . , , - , , , . , 1945 1989 . , . , .. , 25 1956 . . " "1, , , , . , 1956 . , , , , . , , " ", , 2. , . - , , " ", , 30- - 3. - , , , , . 1938 . , , " ". . - . , - . . 1989 ., . . 1989, N 3. 2 . , , . 3 "", . 17.1

, - , 4. 1956 - . , .. , 3 " ", . - ( , ) 6 . , 10 " " , , " ". . , . . , - , , . , - VI 20 5. - . , . 37 , . , 1955 . 1956 ., , . , , . , , : " , , : 1. , ; 2. - ( - . - . .) , , ."6 - "" , , 1956 . , , (- ). , , , , ,

12 1956 . . , . Rykowski, Zb., W. Wladyka. Exemplarz numer 2094. - Polityka, 1988, nr. 31. 5 Wystapienie N. S. Chruszczowa na VI plenum KC PZPR (1956 r.). - Z pola walki, 1989, nr. 1, 131-135. 6 , . , 127-128.

4

, , . , - , . . . , , . 7. , . . , , , " ". ( ), - 8. ( ) - , - , , , . , ( ) ( ) . . , - . . ( . ). , . , , : "... ( - . . .) "9. , , , . : "... , . . , ... , , , . , , . , , "10. . , , - . , , . . - . , . , 7 8

, . . ., . 126. , 129. 9 Wystapienie N. S. Chruszczowa..., . 132. 10 , 133-134.

. . 20 1956 . , . , . , - 11. , , . - , . - "" , , " ". - , . , , . "" : " , - , . , , "12. 1956 . "" - . . , . " ". , " . . , , . , , , , "13. , . , "" . 6 1956 . . , " ", . , , . , , . , 40- , : " , , , ... , , 11

3 000 , 15 000. Toranska, T. Oni. Warszawa, 1989, p. 383. 12 : Rykowski, Z., W. Wladyka. Rehabilitacja. - Polityka, 1986, nr. 21. 13 . : Syzdek, E., Br. Syzdek, . ., . 138.

"14. . 19 . () , 1956 . , " " . , . - , - . . " " ( - - , ) , " ". , - . , . . , . , , -: , , , . . , " " ( , , ). , , , . , , . , , , , 15. 1956 . , 35 -. , , , . : " , , , , , - , , - , . . , , , "16. - , , . 14 15

, 140-141. Rehabilitacja. Rykowski, Z., W. Wladyka. - Polityka, 1986, nr. 21. 16 .

: " , , 1949 . ... : "17. . . " " , "", . , , . - , . 20 1956 . , . . , , , , ( ), . ( ), - ( ), 18. -, , . " ". . , 27 . . , , : " , . , ... ( - . . .) ! !" , , , , , , , 19. . , 23 1956 ., - ( ) , 20. ( - , ), ( - ), , - 21. , , 9 000 . 22 . . 34 64417 18

. , . Zawieyski, J. Oczyma pisarza i polityka. - Polityka, 1982, nr. 4. 19 . 20 Krtynski, H. Ruch odnowy w Sejmie w 1956 r. - Polityka, 1983, nr. 47. 21 Kolomejczyk, N., A. Koseski. Europejskie panstwa socjalistyczne 1948-1960, p. 336.

, 4 500 , , 22. , . , , , , ( - ) . - , 28 : " , , , , , , , , , . , , , . , , . 24 , : , , "23. - . "" "" : . ( ) . , - (. - ), ( ), ( ), ( , , ) . , , 24. , . 2 5 - , . . 1948-1953 . , -. . , , . , . , "" , ,

28 000 , . Halecki, O., A. Polonski. . ., . 350. 23 , .. "". 19 . 24 Wazniewski, W. Zarys historii Polski Ludowej 1944-1983. Warszawa, 1986, p. 86.

22

- , . . . . " " 1 1956 . . . : " .... , . , , - , , , , ... , , "25. , . , , . 11 , " "26. , , 1989 ., . . " " , , . , , , , . , . - . . : " , ." , 1956 . , . " ". (), 1956 . 126, 30 . , " , , , "27. , " ", . , , , 28. , . , , . , , . 25 26

Toeplitz, K. Z wlasnego prawa bierz nadanie. - Nowa kultura, 1 maj 1956. " ". . : Rykowski, Z., W. Wladyka. Rehabilitacja. 27 . : Kowalska, B. Polska awangarda malarska 1945-1980. Warszawa, 1988, p. 100. 28 , . 101.

. 10 17 ( 9 ). , 19 . , 24 . , - . . : , 1948 1949 . , , , . , : " , , , , , , , , - ." : " - , , "29. , . , , - - 14 1956 . -. , , . - : " , . , . , . "30. - . 1956 ., , - . . , , , "" , " " ( " " 1955 .). (4600 13 000 ), - 1955-1956 . : . , . , . . , - , 31. 1955 . 1956 . , - ( 20 29 30

: Syzdek, E., Br. Syzdek, . ., 142-143. Korotynski, H., . . 31 Czubinski, A. Czerwiec 1956 w Poznaniu. Poznan, 1986, 9-17.

). ". " ( 1949 . ". "). , , : , - , , , - , 8- , , - , . , . 32. 26 - , . 27 . "". , -. , , - . . , . , . , . 33. , 28 , , , . , , "" , . 6 . , , . - : "!", " !". , , , . . , , , , , , , 30 . - ( 80 ) ( ". "). - . , . , . 7 . , . , , 32 33

, 18-21. , , . - , , 22-24.

10 . , 8 ., ( ) . , ( " ") , . , -. 34. : " !", " !", " !". . 6 . 30 . , . . . , , , . , 35. 9 . 50 000 200 000 . , , . - , , . - , . , , 1956 . - , . , 36. : " !" , 1956 . . - . 11 ., 48 . 257 ( 5 ) , . , , , , "" , , , , - , , . 30. 35 Mus, W. Z drugiej strony barykady. - Polityka, 1982, nr. 19. 36 . 1989 . , , . , 11 . 1956 . .34

. , , , 37 , 21 , 29 20 000 . - , - . . , . , . , . , . . . 11 . 40 . - , , 10 14 . 40 , 12 . 20 ., . . , , 40 -. 13 . 17 . 28 . . , 10 ., . - , , " " . . 19-20 . 28 , . - . . , 37. 19 . 30 . - . . . , "" "", , . . - , , 29 . : " -, , , ." , 38. . - ( ) 55 . , 19 - (66 , 3 37

: Czubinski, Antoni. Czerwiec 1956 w Poznaniu; Poznanski Czerwiec 1956. Poznan, 1981. 38 Jarocki, R. Gdzie an wtedy byl? Rozmowa z prof. W. Markiewiczem. - Polityka, 1981, nr. 25.

, 1 , 4 ), 300 775 39. 4,1 . , . - , : , , 11 17 , 9 - 17 21, 7 - 21 25. 28 8 1956 . 658 , 11 , 98 , 185 . -. , 1956 ., . . - " " () - . , 29 , " , ", , 40. , 7 41. " " , : 1. " , "; 2. " , , ... ..., " 3. " , . . ... , , , , 42". . , , - , , . : " , "43. , - , Ziemkowski, A. Poznanski Czerwiec 1956, 94-98. 15 , , , 1981 . , 56, . Choniawko, A. Poznanski Czerwiec 1956. - Polityka, 1981, nr. 33. 40 Wladyka, W., Z. Rykowski. Na twardo czy na miekko. - Polityka, 1986, nr. 34. 41 "Raport Gierka". - Polityka, 1988, nr. 2. 42 . 43 .39

7 . - . . , : " , ." , , " " ", - , " , , , , , , "44. - "" . , , - , . . " " " " 6 , , : " . , "45 , 46. , - , , . , - , - . - 14 1956 . - : , . - , . , . , , . ( . ), 47. , , ( , ), , , , - . VII , 18 28 1956 .44 45

. Wladyka, W., Z. Rykowski. Na twardo czy na miekko. 46 Krasuski, J. Rzeczywistosc a "Rzeczywistosc". - Zycie Warszawy, 1981, nr. 197. 47 Czubinski, A. . ., 54-55.

, , , " " , . , . . . , . 48. , 1956 ., , , . , , . - "", . "" "", "" "", - - , "" ""49. . , 1956 . , , : , , , , , , , , " ", - , , 50. - , , - . , 1953 .51 VII , . , - . - 18 28 (21 22 ) 1500 . . . . : " , , - "", . Jedlicki, W. Chamy i Zydy. - Kultura, Paryz, 1962, nr. 12. 49 : Jedlicki, W. . ., . 13; Halecki, O., A. Polonski, . ., . 351; Rothschild, J. . ., . 152. 50 Kuzinski, S. Pazdziernik 1956. - Polityka, 1981, nr. 34. 51 , , -, , . .48

... 1949 ., , "52. , . , - . . - : , . , . 1956 . , - , . , . . " " ( , , , ), . , , , . , "-" , "" - , , , . . ( , , , - ). , . " " , , () , - . - - , . . . , " , , , ", " , , , ". , : " ... , , , , , "53. , - . . . , 1948-1949 . - . " ".52 53

, . Wladyka, W., Z. Rykowski. Na twardo czy na miekko. .

, , . , , " ", 54. , . . , - , , 55. , -, , - : " . , , . , , , ... , ... , ... ... , , , III 1949 . 1948 ."56 , , , , 1948 . , , , , , , . 1948-1949 . , . - : " - , ?"57 , , "" , . - . , III 1949 ., 58. , 1948 . " ". "" -, , , 1948-1949 . - , " ". , , , , , - , "" . - , 54

Rezolucja w sprawie odhylenia prawycowego i nacjonalistycznego w kierownictwie partii, jego zrodel i sposob jego przezwyczenzenia, 2 wrzesien 1848. - In: PPR, dokumenty programowe, 1942-1948. Warszawa, 1984, 433-444. 55 Syzdek, E., Br. Syzdek. . ., . 143. 56 , 144-146. 57 Ptaszynski, J. Powrot Gomulki. - Polityka, 1985, nr. 7. 58 .

. , . 1956 . , VII , , , , - . , , . ( 1946 .) . , , , - , - . - . , , , , , . - . 59. , . : " , , . . , , , , ". , , 60. VII . , . , "" "". , "" , . , . " ", - , , , . . , . 1 . . , . : " , . , .", Kuzinski, S. . . 60 , , 1968 ., , , , . Narodziny i zgon Polskiego Pazdziernika. - Polityka, 1981, nr. 43.59

. , , 61. : , . , , . , , , , . " ", , - . . , "" - 62. , 250 ( . " " ) . - - , . , - , , XIX, . , . 26 - . , , , , , . 1956/1957 . , . , , , . . : " . , , ."63 . - . , , , - . 12 , , . : " , , , . , , , , - ,61 62

Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy. - Polityka, 1986, nr. 42. Gora, W. . ., 351-354. 63 . : Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy.

. "64. . , , , . , , , - 1948 ., , 65. , . , , . , VIII 19 1956 . - , . , - . - , , . " " " "66. , . . , . - , , " ", . , 67. , , - - . , VII . ( ) . : " . , . . , "68. , : ( , , ), ( ), ( ). , . . Syzdek, E., Br. Syzdek. . ., 148-149. 66 , , " " , . ( ), . 1829, . 1, . . 27, . 24-27, . . 32, . 34-38, . 2, . . 4, . 96. 67 , . . ., . 127. 68 .65 64

VIII . 17 . - . . , . , . , . , . , , . ( - , ) . , . , . , . , . . - , , , . , . . . - . - . . . . , , , , " "69. , , , . . . , - . - ( ). . 16 " " " " , , . - . . , , , . . . 18 . . , , , . . . , , , . , 70. 18 . , , . 69 70

Siedem glosow o Gomulce. - Polityka, 1984, nr 6. Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy.

. . . , . . - . , , , " , "71. , , , , "". 4 . . 72. , . . 19 , , 10 ., , , , , " ". . , . , . . - . , ( ) (, , ). , , . : ", , " " --?"73 , , , . , , . , , . , , . , , , . , , . . , , , , 74. - . ,

71 72

, . . ., . 127. , 127-128. 73 , . 128. 74 .

75. , 76. , . , - , , 77. , , , . , . . , . - 78. , , . 19 , () () . , . 11 . , , . - . 79. , 19 , : " ( - . . .) . () ... , , , ... . "80. , . , , - 81. , , , , 75

- . . ., . 20; Halecki, O., A. Polonski. . ., 352-353. 75 , : , , Mus, W. Czy grozila interwencja zbrojna? - Polityka, 1990, nr. 42; gen. Czeslaw Kiszczak. - Tygodnik Powszechny, 1989, gen. Juliusz Hibner. Tygodnik Powszechny, 1990, nr. 12, nr. 51; gen. Edwin Rozlubirski. - Tygodnik Powszechny, 1990, nr. 17. 77 19 , , . . 78 , . . ., . 128. 79 Mus, W. . . 80 Toranska, T. "Oni", Warszawa, 1985, 61-62. 81 Mus, W. . .

. - - , , . , , . , - 10 . . - , , , -. , . , , . 18 . . - , , , 1954 ., . () (. . ), 82. (19 ) - 20 , 3 . . 6 . 45 . 20 . . - : " . . , . . ... , , , - , . , , , , , , . : ."83 ( ), , 84. , . , . : " - , "85. . : , . , 82 83

-. Ptasinski, J. . . . : Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy. 84 , . . . 85 .

, , 86. . . , -, 87. , , , . , - , . , - , - 1956 .88 11 . 20 . . - , . , , . , . , . , , . , , , , ""89. 1949 . . -, , . . , , : " . , , ..."90 , , VII . - . : " . , : ! ! !... , , . , , , ... , , . ."91 ( ) , 86 87

Okey, R. Eastern Europe 1740-1985. London, 1989, p. 208. , . Jedlicki, W., . ., . 23. 88 , . ., . 129. 89 Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy. 90 : Syzdek, E., Br. Syzdek. . ., 151-153. 91 . : Rykowski, Z., W. Wladyka. Odpowiedzialnosc my bierzemy.

. - . , , , . , , - . , . , , : 1. , ; 2. ; 3. ; 4. , .92 , " ". - 40- " ", , . , ( ), , , , , - "" . : " , , , , . , , . . , , ."93 , . 94, (. ) . . : ", , , "95. , . , ( Ptasinski, J. . . : Syzdek, E., Br. Syzdek. . ., . 152. 94 - - , 20 , 9- . : . , . , . , . , . , . , . , . , . . 1956 . , . I , 1981 . 95 4 1956 ., . Turski, M. Ojciec chrzestni dogmatyzmu. - Polityka, 1984, nr. 48.93 92

), , , . , - , . . , , , . , , , , 96. 19 20 , , . 97, , . . , - . 28 , 98. 8 1956 . 1955 . : , ( ), . . - , . , , . - , , , . . , VIII , 1956 ., 99.

Kuzinski, S. . . . , , . Ptasinski, J. . . 98 28 1956 . . , . Kronika popazdziernikowa. Polityka, 1986, nr. 50. 99 . 20 1956 . , . 29 . . . 1957 . . 15-19 1956 . , . Wazniewski, Wl. . ., 96-97.97

96

1956 . - , . , , - . 1953-1956 . - . ( ), , , 1919 . 1. - , . . , , . , , , , 2. , , , 3. , , , . . , . , . , - , , . , , . - . , , . , , , , . . , , Tmaszewski, J. Rozwoj krajow socjalistycznych..., . 203. Nowak, J.-R. Wegry. Wychodzenie z kryzysu 1956. Warszawa, 1984, p. 13. 3 , , : , , , , , . , . . . ., 189.2 1

. , 12-13 , " " ( , " " ). , , : " "4. , , 5. , , , . , . , , . 6. , , , 7. , 27 , . -, 18 , 8, . - , , 9. . 2 . 6 " ". . , "", - 10. 1956 . . - , , , . , , ( " "), . 1955 ., , , 4 5

: Tomaszewski, J. Rozwoj krajow socjalistycznych..., . 202. Wegry 1956-1957. Dokumenty i materialy lipiec 1956 - czerwiec 1957. Rys historyczny. Warszawa, 1983, 12-13. 6 , . . ., 189-190. 7 Nowak, J.-R. Stracone lata. 8 ... , . 149. 9 Rothschild, J. . ., . 156. 10 ... , . 151.

. , , , , . , , "". 1955 . () - - , ( ) . 1956 . ""11 , , , . . - 19 , , - . . , , 27 . " " . , , . : " . , . , . , . , . !... , . ."12 , , , , , " ! !" . . 30 . , ", , ", " - ". , " ". 13. , 1 , . , : " , . , ."14 , , 1948 . , , .11 12

Wegry 1956-1957. Dokumenty i materialy..., . 112. - 5 1956 ., . The Hungarian Revolution, 29-32. 13 Wegry 1956-1957. . 112. 14 . : Berecz, J. . ., . 79.

, , - . , " " . , . - - . 1953-1954 . , . - " ", "" . . . . - - 1956 . . , " , ", , " , . ."15 . , . ( 400 500) - , 16. , - . ( . , ). . . 17. 17 . . . , " ". , , 18. 19 1956 . " " , . , . , , - , : ". , . 16 1956 . - In: The Hungarian Revolution, 36-37. 16 Kopacsi, S. . ., 112-114. 17 Seton-Watson, H. Hungary 1945-1956. - In: The Hungarian Revolution, . 21. 18 Kopacsi, S. . ., 114-115.15

, , , - , ."19 - 18 . 21 , . , . . . . - . , 20. . , , , , . ( ), . - . , (!?). , 1953 . , . , ( . ), ( ). , . . 1971 . . , . - , . , . , - . , . , - . - , - . "" , - ( , ). , " ", " ". - , , . , 19 20

The Hungarian Revolution, . 33. Kopacsi, S. . ., . 113.

: ( 1954 .), , , . , , 21. , , , . - , . , . : " , . , , " ". !" "", , , " , , "22. , , - 1953-1954 . , 1956 . , . 23. , " ", . . "- ", " ", - , , , , . , , , . , -- 1953 . . , - 1948-1953 .: 1953 . , - , . . 1956 . , . , 16 , 724. , , 1953 ., .

Wegry 1956-1957. . 19. The Hungarian Revolution, . 33. 23 . . Berecz, J. . ., 63-71. 24 Wegry 1956-1957, 121-122.22

21

. . , , , 25. , , , . , . , , . 26. , , - . " " 27. , : , , , , , , , . , , . , . , " ", " ", "-" "-" - "", "", " ", " ", " " , " ". 22 1956 . , , , . , , . , " "28. , , . , , , , - , - . . . , . , 22 1956 . , , 29. , . . , - , 30.Berecz, J. . ., . 36. Rothschild, J. . ., . 156. 27 35 , . Wegry 1956-1957, 85-120. 28 : " , . , ." , . 112. 29 Wegry 1956-1957. . 106. 30 , . , . . ., . 197.26 25

. , . . , , . - , 1949 . - , (), (). 1949 . . , , " ", , , "" 31. . ( , ) , . - ( ) (, ) "", , , , " "32. - , 33. . : , , , , , 34. , 1953-1954 . 1956 . , , . , , , , . ( ) 35. , , .31 32

. . 3. ., 1974, 246-247. ... , . 154. 33 31 1956 . . The Hungarian Revolution, 34-35. 34 Wegry 1956-1957. . 21. 35 , . 22.

, , . - , , . , , , " " , , . 1956 . - , " "36. I . . -, " , ... , , - , "37. - , , . , 17 . 1956 . ( ) " " , - . , , , , : " , . ? , ? , . , . , . , , , , ?"38 . , , , . " , " - 39. , . "" , - 40. , , , , . 3 , 1949 . 36 37

Nowak, J. - R. Geneza i pierwsze lata demokracji ludowej na Wegrzech. Warszawa, 1987, 46-47. Bajcsy-Zsilinski, E. Jak do tego doszlismy. - In: Wegierskie wyznania. Eseje i rozwazdnia o kulturze. Warszawa, 1979, p. 61. 38 Daily Herald, 11 Dec. 1956; : The Hungarian Revolution, 27-29. 39 : Berecz, J. . ., . 86. 40 Seton-Watson, H. Hungary 1945-1956. . 21.

: , . , 41. . , : , , , . , , , , 42. , . , - . , , , , . 6 1956 . . , , . , , 43. , : , , , . . , "" . , - , 44. , , . , , . . - , , , , . , - 1955 ., 1956 . - . . , , , , . 4 . . , , : " , () ... , - , ; () 41 42

. 4 1956 . : The Hungarian Revolution, . 37. , . Berecz, J. . ., . 92. 43 Kopacsi, S. . ., 115-116. 44 : The Hungarian Revolution, . 37.

, , ; () 1956 ., . , , ."45 , . , - , . - - . , . , - 1956 . - , , , , . , " ", , , , . . , 1955 ., " , "46. "" . , , , - "" . . : , , , , , - - , , , . . - , , . - , , , . , , . . , ( ) . . , , , - , . - , , , , - . , ( , , , , 45 46

. 14 1956 . : The Hungarian Revolution, . 38. . .

) . , . 14 " " , , " ": " . , , "47. , "", . , , . , , . " " , " "48. . . - 49. , . 14 21 1956 . . , , . - . , - : , . , , . : " , , . . "50. , . . "" , . . 51. "" - . . . () 47 48

: Berecz, J. . ., . 93. , . 42. 49 . 50 : The Hungarian Revolution, 43-44. 51 "" "", The Hungarian Revolution, . 44.

52. , " " 1953 . . 1945-1948 ., ( )53. 22 , , , . . 22 . , - . , , . . - 22 , , . , , 16 . , , , . 10, -. - - - , , . , . " " 8 . 54. , , 23 , , , 55. 23 "", . "" 10 . , . : . , , . . , . - , , . "- ", - " ". 52 53

. ..., . 156. 54 , . 43. 55 "" 22 . , . 47.

, "" , 23 , 56. , . , . -, . " , ", , . - , ; , , ; . - , , , , 57. " " " " 23 58. 10 . : " , - . . . , , . , . 2 . 30 . ."59 , . , . , . , , , -, , , . 12 . 53 . , : " ... . "60. , . , 14 . 23 . . . " " 23 1956 .; 1956 . - , 1991, N 3, 49-51. 58 , . 1956 , . 49. 59 . : , . . ., 197-198. 60 , . 198.57 56

, 61. - . 14 . 23 . : " . - "62. , , . , . , . , , 63. , , - . . 64. - . , . , 23 , , : " . , , . . ."65 , . , . , , ( , 1848 .). , "" "". . , - , . , , 1989 .: "1. . 2. , , - .

61 62

, . The Hungarian Revolution, . 49. , . . . . 198. 63 Kopacsi, S. . ., 120-122. 64 , . 123. 65 , . . ., . 198.

3. ; - [ ]. 4. . , , . 5. , [] . . 6. - - , , . 7. . , , , . 8. . , . . 9. , . . 10. . - , [ ]. 11. , . , , . 12. , , , , . . 13. - , 1848-1849 . 14. , . . 15 [ 1848 . - . . .] , 6 - [, 1849 . 13 , - . . .] . 15. , .

16. - - ; 27- , , , ."66 , . . , , . ( ) - . , , . ( ) . , , , , . , ( , - ) . . , . 23 . - - . . "" " -, , ". . , , " , "67. "" . , , 31 . " (!) - ". , , . . , . , . , . , - . , , . , , , - 68. , . . , , . .66 67

1956 , 44-46. , 46-49. 68 .

" ", - . . , - , - 50- , . . " " , . " ", . -, . 69. . 23 24 20 . : ", , , "; " "; ", , , "; " , ". : " , , , ."70 , , - . . , , 23 24 71. , , - , - , . , . 20 ., . . . (-), , . - . , . , - 72. , 7- , . 69 70

, . . ., . 189. The Hungarian Revolution, 51-52. 71 , . . ., 198-204. The Hungarian Revolution, 52-54, 57; Kopacsi, S. . c., 132-138; Berecz, J. . c., 103-104. 72 " " .

, , . , , , . : ", !", " !", " !", " !" , , 73. , , , - , . , , . , . , , , 74. , 23 , . , - , . , 75. , 23 , - , . , . 19 . 30 . 31 , 20 . 23 . - - , 22 . 22 . - - 24 ., , 76. , , , , , , - . 77. 23 24 . . , , 10 1947 ., 90 , . , . 15 1955 ., , . , , 14 . ., . -, 73 74

The Hungarian Revolution, . 54; Kopacsi, S. . c., 128-129. ..., . 156. 75 The Hungarian Revolution, 55-56. 76 ""; The Hungarian Revolution, 54-55. 77 Kopacsi, S. . c., . 144; The Hungarian Revolution, . 55.

-78. , . , , . - - . , , , , . . , 1984 ., , . 79. , , 23 , . , - 22 . 30 . 23 . 45 . , . - " ", 80. , , , , , . , , . - , - - . - , , , - . 81. . , , , . . , , ( . , . ) . , , . , , , . : " - .", . . . 1. ., 1970, 221222. 79 : Kopacsi, S. . c., . 144. 80 The Hungarian Revolution, . 55. 81 Wegry 1956-1957, . 30.78

. -, , . , , , , , , , . , . , , , . , , . , . . " " , , . , , . , 82. , . . , - , . , , 83. , , . , . , . . . , . - , , . , . , . : " . . , . , , , ."84 , 24 , , -,82

Barany, Z. East European Armed Forses in Transition and beyond. - East European Quarterly. 26, No. 1., p. 3; The Hungarian Revolution, . 63, 75, 90. 83 Kopacsi, S. . c., 121-122, 127-129. 84 : The Hungarian Revolution, 61-62.

. 4 . 30 . : " , . , , , . ."85 9 . , , . , , 86. , , . . . : " -, - ." , , , . . , , , . , - -. , . : , . " "87. 1956 . , 23/24 . , - , . , . . . , . , , . , . -. - . , : , , , , . .88 , , . , , . 85 86

, . 58. Kopacsi, S. . c., . 140. 87 : The Hungarian Revolution, . 59. 88 24 . . The Hungarian Revolution, . 61.

" ", " "89. , . 24 , , . , , - - " ", "", " ". , . , 14 . , . , - . , . " 1953 .", " , , ". , " " , " , - "90. - ( ). , . , - - . , " , "91. , . - . , , , 92. , , , . , , , . , , . ,

. 1956 , . 51. 91 , 51-52. 92 , . .: The Hungarian Revolution, 64-65. . , . 79.90

89

, . . , - "", ""; , . - . " ", ", ", 93. -, - . , . , , . . , : " 14 . . ."94 , - - . . : . 95. , , , . " " . 14, , , , , 18 . . 12 . 18 96. , . - . , , . 97, , , . 25 , , , . " " . , . - .93 94

1956 , 52-54. , . 54. 95 , . 55. 96 The Hungarian Revolution, 66-67. 97 , . 68.

25 - . . . , , . . - - 98. , . "Problems of Communism" ( - 1957 .) . . . , " " . . "" . , , , , " , ". , 99. , "" . 1953 1956 . . . . . , - . , , - . , , . , . - , , . 15 . , . , . , , - , , , 100. " - "101. 25 . : . , , . - . , 1953 .; 98 99

Kopacsi, S. . c., . 159, 171. , . 78. 100 1956 , 55-57. 101 , . 56.

1956 ., ( , ). 25 , - , . , , . . , 1956 ., . , "", . - , , , - . , , , 82 . 102. , . , . , , ( 300)103. . 104. , - , , . . , , , , . , - , 50- . - . . , , . - . ,

102 103

The Hungarian Revolution, 83-84. , 1957 . The Hungarian Revolution, 7173, 76. 104 Kopacsi, S. . c., 164-168.

, 105. . , . , , 25 . , , 106. , , , : " "107. , , . 108. -, " ", , . - 25 , 23 , . , 26 , , . , , . , 10 15 .109 . : "- , ." , () , 25 1947 . , - 20 1955 . 110. , , - , , . . . , , . - , . 26 . 105

. . . The Hungarian Revolution, . 81. 106 , . 80. 107 . , . 79. 108 . . 109 4 . 30 ., - 10 . , . 82. 110 , 82-83.

. . - . , , - . - , , , . , 111. . , , , " ". , . . , . - , , , "". : " ( - . . .) , , . . , . ."112 , "" . - "". , . . , , . . : " 690 - 28 , 14-18 ."113 : ", , "114. , , " " . , . , . - . - : " ( 111 112

1956 , . 58, 66. , . 58. 113 , . 62. 114 , . 60.

, - . . .) , , . ."115 . , , , 40- . .