BAB 1 – PENGENALAN - Prinsip Perakaunan SPMcgnarzuki.com/wp-content/plugins/downloads-manager/upload/Nota Fu… · Nota Prinsip Perakaunan Hakcipta : Cikgu Hashim b Jusoh (SMKA

Nota Prinsip Perakaunan

Hakcipta : Cikgu Hashim b Jusoh (SMKA Melor)

1

BAB 1 – PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN 1.1 PENDEDAHAN KEPADA PENYATA KEWANGAN

Jenis-jenis Penyata Kewangan

Penyata kewangan terdiri dari Penyata Pendapatan dan Kunci Kira-kira

a) Penyata Pendapatan

Mengukur prestasi perniagaan bagi satu tempoh perakaunan

Maklumat terkandung ialah nama perniagaan, tajuk, butiran dan nilai hasil, butiran

dan nilai belanja dan keuntungan atau kerugian.

Contoh hasil ialah faedah diterima, komisen diterima

Contoh belanja ialah bayaran gaji, sewa, kadar bayaran, insurans

Untung bersih diperolehi bila hasil melebihi belanja sebaliknya rugi bersih bila

belanja melebihi hasil

Tajuk ” Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir........”

b) Kunci Kira-kira

satu penyata yang menunjukkan kedudukan kewangan sesebuah perniagaan

maklumat terkandung ialah nama perniagaan, tajuk, butiran dan nilai aset, butiran

dan nilai liability serta butiran dan nilai ekuiti pemilik

Contoh asset ialah premis, kenderaan perabot, stok, penghutang, wang tunai dan

wang dibank

Contoh liability (hutang) ialah pemiutang, pinjaman bank

Ekuiti pemilik merujuk kepada modal perniagaan

Pihak yang bertanggungjawab menyediakan penyata kewangan

1. Akauntan

2. Pengurus kewangan

3. Pengurus akaun

Pengguna Penyata Kewangan

Pengguna dalaman Pemilik perniagaan pemilik boleh mengetahui

prestasi perniagaannya samada

untung atau rugi

pemilik boleh mengetahui

punca hasil dan bagaimana ia

dibelanjakannya

Pihak pengurusan rujukan semasa mengawal dan

merancang aktiviti perniagaan

merangka strategi untuk

meningkatkan keuntungan

Pengguna Luaran Bank menilai kemampuan peniaga

untuk membayar hutang

pinjaman

Pemiutang menilai kemampuan peniaga

untuk membayar hutang jika



2

menjual secara kredit / untuk

mengelak hutang lapuk

Kerajaan (LHDN) mentaksir cukai pendapatan

yang dikenakan kepada

peniaga

Pelabur (pemegang saham) menilai kemampuan

perniagaan sebelum membuat

keputusan melabur

1.2 SEJARAH PERAKAUNAN

Falsafah Perakaunan Islam dan Konvensional

Falsafah Perakaunan Islam Falsafah Perakaunan Konvensional

- Perakaunan dalam bahasa Arab ialah al-

Muhasabah / al-hisab

- Penegasan kepada pergerakan wang

masuk dan wang keluar

- Prinsip diambil dari Al-Quran dan as

Sunnah serta menitikberatkan soal halal

dan haram

- Prinsip dan hukum tidak boleh diubah

kecuali caranya (melalui ijtihad)

- Penekanan kepada factor muamalat iaitu

keperluan masyarakat tidak boleh

diketepikan dalam menentukan matlamat

ekonomi

- Ini mengelakkan ujud kesan moral yang

memudaratkan

- Perakaunan sebagai proses

mengenalpasti, mengukur dan

menyampaikan maklumat ekonomi

- Hanya mengukur urusniaga yang ada

nilai kewangan sahaja

- Prestasi perniagaan hanya dikaitkan

dengan keuntungan

- Semakin tinggi keuntungan maka

dikatakan prestasi kerja pengurusannya

lebih baik

Konsep Pendedahan vs Konsep Penemuan

Konsep Pendedahan Konsep Penemuan

- Menekankan semua maklumat penting

perlu didedahkan tanpa ada

disembunyikan

- Nilai dalam laporan kewangan kena tepat

dan benar-benar berlaku

- Maklumat tambahan yang relevan tapi

dibentangkan dalam laporan kewangan

perlu dinyatakan sebagai nota tambahan

- Maklumat hanya boleh didedahkan

apabila dipersoalkan oleh pihak luar /

pihak ketiga

- Sebarang kekurangan hendaklah diatasi

dengan jujur dan tepat apabila

dibangkitan oleh mereka

-

- Dalam Islam, factor halal haram dan kesan

moral terhadap masyarakat diambilkira

- Kekurangan dan kesilapan perlu

didedahkan dengan jujur kerana

dipersoalkan diakhirat

- Mengambil kira hanya factor yang boleh

diukur dengan nilai ekonomi

- Pendedahan kesilapan maklumat laporan

kewangan hanya dimaklumkan apabila

dipersoalkan



3

- Kemungkinan penyelewengan adalah kecil

kerana factor keimanan kepada Tuhan

- Penyelewengan akan berlaku kerana

mungkin dipengaruhi oleh ganjaran yang

lumayan

Falsafah Pelaporan Kos Sejarah Dan Nilai Saksama

Pelaporan Kos sejarah Pelaporan Nilai Saksama

- Kos asset bukan semasa dalam KKK

dilaporkan mengikut kos asal dibeli bukan

nilai semasa

- Pelaporan nilai asset bukan semasa

adalah mengikut nilai buku asset

berkenaan (harga pasaran)

Proses Perakaunan

Manual Berkomputer

- Merekod pelbagai maklumat ke buku

perakaunan (jurnal, lejar dan buku tunai)

oleh tenaga manusia

- Kerja-kerja terlibat seperti merekod

urusniaga, mengira dan memindahkan

baki dan penyediaan penyata kewangan

- Ianya rumit , memerlukan tenaga manusia

yang ramai dan memakan masa

- Kemungkinan kesilapan berlaku adalah

tinggi

- Kerja perakaunan melibatkan

penggunaan computer dan perisian

teknologi maklumat

- Hanya melibatkan kerja memasukkan

data atau maklumat sumber dokumen

sahaja

- Diproses secara automatic sehingga

kepada penyediaan dokumen

- Lebih cekap, mudah dan cepat

- Hasil lebih kemas, lengkap

Perakaunan Sebagai Profesion

- Profesion adalah pekerjaan yang memerlukan pelajaran tinggi dan latihan yang tinggi

- Berkemampuan dan kemahiran yang cekap, beretika dan bertanggungjawab

-

Akauntan Sebagai Pemimpin

- Akaun sebagai orang yang mengurus dan mengawasi penyediaan kira-kira kewangan

bertanggungjawab menyedia laporan kewangan dari masa kesemasa

- Sebagai pembuat keputusan, akauntan perlu mengambil kira kesan keputusan yang

dibuatnya terhadap perniagaan, pekerja dan masyarakat

- Akauntan perlu bertindak sebagai pemimpin yang berakauntabiliti kepada pihak dalaman

dan luaran

- Perlu mempunyai cirri-ciri akauntabiliti, jujur, amanah, komited, dedikasi sabar dan

berintegriti.

Keperluan Kod Etika Profesion Perakaunan

- Sebagai panduan kepada akauntan untuk mengekalkan akauntabilitinya sebagai seorang

yang professional

- Etika tersebut termasuklah:

i. menghayati prinsip keadilan dan kebenaran

ii. berkelakuan secara professional dan mengekalkan standard proffesionalnya semasa

bertugas



4

iii. dilarang mendedahkan maklumat kerjanya kepada pihak yang tidak berkaitan

kecuali melibatkan perundangan

iv. mengamalkan urustadbir yang baik

Badan-badan perakaunan di Malaysia

1. Institut Akauntan Awam Bertauliah Malaysia(MICPA) – memajukan profesion perakaunan di

Malaysia dengan memberi latihan dan peperiksaan

2. Institut Akauntan Malaysia (MIA) – mendaftar akauntan bertauliah Malaysia

3. Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia (MASB)– memaju dan menerbitkan piawaian

perakaunan Malaysia

Perbezaan Antara Simpankira Dan Perakaunan

Simpankira Perakaunan

- Proses awal perakaunan

- satu kemahiran mengelas dan merekod

urusniaga secara bersistem

- menyediakan maklumat kepada akauntan

bagi melaksanakan proses kewangan

- mempunyai skop yang lebih luas

- membabit proses mengelas,

merekod, mentafsir, melapor dan

menganalisis maklumat kewangan

- menyediakan maklumat kewangan

membolehkan pihak tertentu

membuat keputusan, perbandingan

dan perancangan

Bentuk Organisasi Perniagaan

Bentuk Ciri-ciri

Milikan Tunggal 1. dimiliki dan diuruskan oleh seorang individu sahaja

2. Modal kecil yang disumbangkan oleh pemilik itu sendiri

3. Ditubuh dibawah Akta Pendaftaran Perniagaan 1956

4. Keuntungan dan kerugian ditanggung pemilik itu sendiri

5. Menanggung liability tidak terhad – pemilik kena menggunakan

asset peribadi untuk membayar hutang perniagaan jika asset

perniagaan tidak mencukupi

6. Entiti pemilik dan perniagaan adalah terpisah (entity berasingan)

7. Cukai dikenakan mengikut kadar cukai pendapatan perseorangan

8. Dibubarkan apabila pemilik meninggal dunia

Perkongsian 1. Berkongsi 2 hingga 20 orang tetapi perkongsian badan professional

boleh sehingga 50 orang

2. Pekongsi menyumbang modal, idea dan kepakaran bersama

menguruskan perniagaan

3. Ditubuh mengikut Akta Perkongsian 1961

4. Tonggak perkongsian ialah Ikatan Perkongsian iaitu perjanjian

bersama pekongsi meliputi cara perniagaan dijalankan,

pembahagian kuasa.

5. Liabiliti tidak terhad



5

6. Keuntungan dan kerugian ditanggung antara pekongsi mengikut

persetujuan

7. Tiap-tiap pekongsi dikehendaki membayar cukai pendapatan

perseorangan

8. Perkongsian akan dibubarkan apabila pekongsi meninggal dunia,

muflis atau arahan mahkamah

Syarikat Berhad

1. Ditubuh dibawah Akta Syarikat 1965 dan mesti berdaftar dengan

SSM

2. Terdiri syarikat berhad dan syarikat sendirian berhad

3. Bilangan ahli syarikat berhad ialah dua hingga tidak terhad tetapi

syarikat sendirian berhad ahlinya setakat 50 orang yang terdiri dari

pemegang saham

4. Pengurusan syarikat ditadbir oleh Lembaga Pengarah yang dilantik

dalam mesyuarat agong

5. Liabiliti pemegang saham adalah terhad setakat modal yang

dilaburkan – tidak melibatkan asset peribadi pemegang saham untuk

membayar hutang

6. Sekira syarikat untung pemegang saham akan mendapat dividend an

bonus

7. Syarikat adalah badan berterusan dan ujud buat selama-lamanya

8. Cukai dikenakan keatas syarikat dan tinggi berbanding milikan

tunggal atau perkongsian

Koperasi 1. Ditubuh oleh sekumpulan individu secara sukarela untuk tujuan

melindungi kepentingan dan kebajikan bersama

2. Dtitubuh dibawah Akta Koperasi 1993

3. Bilangan ahli (pemegang saham) minimum ialah 50 orang dan tiada

had maksimum

4. Modal diperolehi dari penjualan saham kepada ahli

5. Ahli menanggung liability terhad

6. Ditadbir Ahli Lemabaga Koperasi (ALK) yang dipilih semasa

mesyuarat agong

1.4 Perbezaan Antara Simpankira Dan Perakaunan

Simpankira – merekod semua urusniaga secara tepat dan sistematik berdasarkan system catatan

bergu

Perakaunan – proses penyediaan maklumat kedudukan kewangan sesebuah perniagaan

Simpankira Sebagai Asas Perakaunan

- Simpankira melibat proses mengenalpasti dan merekod urusniaga

- Perakaunan melibat proses mengenalpasti dan merekod urusniaga, mentaksir,

menganalisis, melaporkan dan merancang



6

Simpankira Perakaunan

- Skop kecil dan proses awal perakaunan

- satu kemahiran mengenalpasti dan

merekod urusniaga secara bersistem

secara catatan bergu

- menyediakan maklumat kepada akauntan

bagi melaksanakan proses kewangan

seterusnya

- mempunyai skop yang lebih luas

- membabit proses mengenalpasti dan

merekod, mentaksir, melapor

,menganalisis dan merancang maklumat

kewangan

- menyediakan maklumat kewangan

membolehkan pihak tertentu membuat

keputusan, perbandingan dan

perancangan

Sub bidang Perakaunan

Perakaunan kewangan

- proses perakaunan melibatkan keputusan perniagaan seperti untung rugi, aliran wang

masuk dan keluar

- tujuan utama adalah membekalkan maklumat perakaunan kepada pengguna luaran

Perakaunan Pengurusan

- proses perancangan, kawalan, membuat keputusan dan pengurusan syarikat

- maklumat yang disediakan digunakan untuk pengguna dalaman yang terlibat dengan

proses diatas

Audit

- aktiviti pemeriksaan dokumen perniagaan bagi mengesahkan urusniaga tersebut benar-

benar berlaku

- memastikan rekod perakaunan disediakan mengikut piawaian dan peraturan

Percukaian

- meliputi nasihat, perancangan dan penyediaan penyata cukai

Sistem Maklumat Cukai

- system untuk menjanakan maklumat perakaunan dan mempunyai rangkaian yang

berhubungan dengan maklumat perakaunan yang lain

- menghubungkan pusat pemprosesan data perakaunan dan maklumat pengurusan



7

1.5 Persekitaran Perakaunan di Malaysia

MACPA

(MICPA)

Institut Akauntan

Awam Bertauliah

Malaysia

memberikan latihan dan peperiksaan kepada akauntan

MIA Institut Akauntan

Malaysia

memperkembang profesion perakaunan di Malaysia

selain pendaftar akauntan bertauliah

MASB Lembaga Piawaian

Perakaunan Malaysia

membangun dan menerbitkan standard perakaunan di

Malaysia, menentukan garis panduan menyediakan

laporan kewangan

CIMA Chartered Institute of

Management

Acconutant

melahirkan akauntan professional yang mahir

mengurus dan mentadbir perniagaan

ACCA Association Of

Chartered Certified

Accountant

- sokongan kepada ahli dan pelajar dalam karier

perakaunan

- pendedahan tentang peraturan dan undang-

undang berkaitan amalan perakaunan

Konsep dan Prinsip Asas Perakaunan

Konsep Huraian

Wang sebagai ukuran - semua urusniaga perniagaan direkodkan dalam unit wang iaitu RM

- hanya factor dalam ukuran wang sahaja direkodkan dan nilai

matawang adalah malar

Prinsip Catatan Bergu - setiap urusniaga direkodkan dua kali iaitu satu akaun didebitkan dan

satu akaun dikreditkan dengan jumlah yang sama

- contoh: jual barangniaga secara kredit kepada Suffian maka Akaun

Suffian didebit dan Akaun Jualan dikreditkan

Entiti Berasingan - sesebuah perniagaan dianggap sebagai satu unit yang tersendiri

yang terpisah daripada pemiliknya

- hanya urusniaga berkaitan perniagaan sahaja direkodkan dalam buku

perniagaan

- akaun modal adan akaun ambilan dibuka untuk merekodkan

urusniaga antara pemilik dan perniagaannya

Tempoh perakaunan - konsep ini membahagikan jangkahayat perniagaan kepada tempoh

tertentu seperti sebulan, suku tahun, setengah tahun atau setahun

bagi membolehkan maklumat perakaunan dilaporkan pada tempoh

tertentu

Konsep Kos Sejarah - perekodan urusniaga dalam buku akaun hendaklah dibuat

berasaskan kos belian pada tarikh tertentu

- kos sejarah tak akan berubah walaupun nilai pasarannya berubah

Usaha yang

berterusan

- sesebuah perniagaan diandaikan terus beroperasi untuk satu tempoh

masa yang tidak terbatas

- asset yang dimiliki akan terus digunakan untuk menghasilkan

pendapatan



8

Asas Perakaunan

Akruan

- dalam menentukan keuntungan perniagaan , hasil yang diprolehi

hendaklah ditolak dengan perbelanjaan untuk memperolehi hasil

tersebut dalam tempoh itu

- setiap perbelanjaan yang berlaku dlm tempoh itu mesti direkodkan

walaupun belanja itu belum dibayar

Ketekalan - penggunaan kaedah perakaunan tidak harus diubah dari satu

tempoh perakaunan kesatu tempoh perakaunan yang lain

- contohnya jika kaedah pengiraan susutnilai kenderaan adalah

mengikut kaedah garislurus maka kaedah yang sama digunakan

untuk tempoh perakaunan akan datang

Materialiti

- perbelanjaan boleh bersifat kebendaan (material) atau bukan

kebendaan (immaterial) bergantung kepada saiz firma dan

pertimbangan kepada kepentingan perbelanjaan tersebut

- segala yang dianggap material sahaja akan direkodkan dalam

penyata kewangan kerana ia memberi kesan kepada pembaca

penyata kewangan

- contohnya mesin kira berharga RM30 direkod sebagai asset

(material) bagi perniagaan kecil , manakala bagi perniagaan besar

dianggap tidak material dan ia tidak dimasukkan dalam kunci kira-

kira

Konservatisme - hanya jangkaan kerugian sahaja yang diambilkira sebagai belanja

dalam penyata pendapatan tetapi tidak bagi jangkaan keuntungan

- contoh jangkaan keuntungan RM100 juta dari satu projek pembinaan

tidak boleh dilapor dalam penyata kewangan sehingga ia benar-

benar telah diperolehi

Pelaporan berasaskan

nilai saksama

- nilai dilaporkan dalam penyata kewangan perlu diselaras mengikut

harga semasa (dimana kos sejarah tidak tepat)

- Nilai saksama dalam Kunci Kira-kira memberikan gambaran lebih

jelas dan terkini yang berguna bagi pelabur untuk membuat

penilaian

Ciri Kualitatif Penyata Kewangan

Kebolehfahaman maklumat dalam penyata kewangan boleh difahami oleh pengguna

penyata kewangan

pengguna boleh membuat keputusan lebih baik jika memahami

kandungan penyata kewangan

Relevan keupayaan penyata kewangan dalam mempengaruhi keputusan yang

diambil oleh pengguna penyata kewangan

Kebolehpercayaan penyata kewangan bebas daripada sebarang kesalahan fakta, fakta tanpa

bukti, tidak bersifat berat sebelah

Kebolehbandingan penyata kewangan mesti dapat dibandingkan mengikut jangkamasa untuk

mengetahui kedudukan kewangan dan pencapaian syarikat

Ketepatan masa sesuatu maklumat dapat diperoleh semasa maklumat tersebut diperlukan



9

Kitaran Perakaunan

Dokumen

Perniagaan

Catatan Penutup

Penyata Kewangan

Imbangan Duga

Terselaras

Pelarasan

Imbangan Duga

Lejar

Buku Catatan

Pertama



10

BAB 2 : KLASIFIKASI AKAUN : ASET, LIABILTI,

EKUITI PEMILIK, HASIL ,BELANJA DAN AKAUN

KONTRA

1. PENGERTIAN DAN PENGKELASAN

Aset

harta yang dimiliki dan digunakan untuk menjalankan perniagaan

berbentuk ketara (premis, kenderaan, perabot, alatan pejabat, tunai , wang dibank) dan

tidak ketara (hakcipta dan paten)

Pengelasan aset

Aset Bukan Semasa Aset Semasa

Asset yang dibeli bukan untuk dijual

tetapi digunakan dalam perniagaan

Contoh: tanah, premis, alat pejabat,

kenderaan, perabot, lengkapan

Asset yang dapat ditukar ke bentuk

wang tunai dalam jangka pendek

(kurang satu tahun perakaunan)

Contoh: tunai, wang dibank,

penghutang, stok, belanja terdahulu,

hasil terakru

Liabiliti

Hutang perniagaan dengan pihak luar

Pengelasan liabiliti

Liabiliti Bukan Semasa Liabiliti Semasa

Hutang yang perlu dibayar balik dalam

jangka panjang (melebihi satu tahun)

Contoh: pinjaman bank, gadaijanji

Hutang yang perlu dibayar dalam

jangkapendek iaitu kurang dari satu

tahun tempoh perakaunan

Contoh: pemiutang, overdraf bank,

belanja terakru, hasil terdahulu



11

Ekuiti Pemilik

Hutang pihak perniagaan kepada pemiliknya kerana meminjamkan wang sebagai modal

untuk memulakan perniagaan

Modal yang dilabur oleh pemilik dianggap sebagai hutang kepada perniagaan

Ekuiti pemilik adalah tuntutan pemilik terhadap asset perniagaannya

Komponen Ekuiti Pemilik

1. Modal – samada ketika memulakan perniagaan atau modal tambahan

2. Untung bersih atau rugi bersih perniagaan

Hasil

Pendapatan perniagaan berbentuk wang yang diterima atau akan diterima pada masa akan

datang daripada jualan barangniaga atau perkhidmatan yang ditawarkan

Pengelasan Hasil

Hasil Kendalian Hasil Bukan Kendalian

Hasil diperoleh daripada kegiatan utama

perniagaan

Hasil kendalian bagi perniagaan

dagangan ialah jualan barangniaga

manakala bagi perniagaan perkhidmatan

ialah hasil dari perkhidmatan yang diberi

kepada pelanggan

Hasil lain yang diterima yang tidak

berkaitan dengan aktiviti utama

perniagaan

Contoh terima sewa dari penyewaan

premis, terima faedah dari simpanan

bank, terima dividen dari pelaburan,

untung daripada pelupusan aset

bukan semasa

BELANJA

Kos barangan atau perkhidmatan yang digunakan dalam proses memperoleh hasil sama

ada yang dibayar atau yang akan dibayar

Pengelasan belanja

Belanja Kendalian Belanja Bukan Kendalian

Belanja yang terlibat semasa menjalankan

aktiviti utama perniagaan

Contoh belian barangniaga, kos

angkutan, belanja iklan, bayaran insurans,

upah, gaji, sewa premis, belanja

susutnilai, hutang lapuk

Belanja tidak berkaitan dengan

pengendalian harian perniagaan

Contoh : rugi akibat jualan asset

bukan semasa, rugi akibat banjir ,

kecurian, gempa bumi

Ekuiti Pemilik = Modal awal + Untung Bersih - Ambilan



12

AKAUN KONTRA

Akaun yang kesannya berlawanan dengan akaun induk

Akaun kontra akan mengurangkan nilai dalam nilai induk

Tujuan utama adalah untuk memperoleh nilai bersih bagi akaun induknya

Contoh akaun diskaun diberi mengurangkan akaun induk iaitu akaun jualan

Akaun kontra Akaun induk

Akaun Pulangan Jualan Akaun Jualan

Akaun Diskaun diberi Akaun Jualan

Akaun Pulangan Belian Akaun Belian

Akaun Diskaun diterima Akaun belian

Akaun Susutnilai terkumpul Akaun Aset Bukan Semasa

Akaun Peruntukan Hutang Ragu Akaun penghutang

Akaun Ambilan Akaun modal

CARTA AKAUN

Satu sistem penyenaraian akaun dalam lejar mengikut klasifikasi akaun

Biasanya melibatkan perakaunan berkomputer

Akaun-akaun dikelaskan mengikut klasifikasinya dengan menggunakan sistem pengkodan

Fungsi Carta Akaun

Sebagai tapak untuk menukarkan nama, menambah akaun dan memberikan maklumat

tambahan kepada akaun yang ditambah

Penyediaan Carta Akaun

Contoh carta akaun:

Aset

Kod Item Nama Akaun

1000/000 Aset Bukan Semasa

1000/010 Kenderaan

1000/011 Susutnilai terkumpul kenderaan

1000/020 Perabot

2000/000 Aset Semasa

2000/010 Penghutang

2000/020 Stok

2000/030 Tunai

Liabiliti

Kod Item Nama Akaun

3000/000 Liabiliti Semasa

3000/010 Pemiutang

3000/011 Pembekal Linda

1000/012 Pembekal Yap



13

Inventori

Barangniaga yang dimiliki dengan tujuan untuk dijual semula

Bagi perniagaan barangan, inventorinya barangniaga/stok

Bagi perkilangan, inventorinya ialah bahan mentah, kerja dalam proses dan barang siap

Dikategorikan sebagai aset semasa

Kaedah Penilaian Inventori

1. Sistem inventori berkala

Kos inventori barangniaga dikira secara fizikal pada akhir tempoh perakaunan

Operasi perniagaan dihentikan seketika untuk tujuan pengiraan

Diamalkan perniagaan bersaiz kecil, sederhana yang barangniaga berharga rendah

2. Sistem inventori berterusan

Rekod terperinci disimpan untuk mengesan inventori masuk dan keluar

Kos barangan dijual ditentukan pada masa jualan berlaku

Rekod pergerakan inventori disediakan secara berterusan melalui kad inventori

Diamalkan perniagaan besar spt pasaraya

Menggunakan kaedah automasi komputer

Mesin daftar tunai dirangkai secara automatik dengan sistem inventori

Pergerakan stok dikesan secara online

Persamaan Perakaunan

Tanpa melibatkan hasil dan belanja

Mengambilkira hasil dan belanja

Sistem Catatan Bergu

Setiap urusniaga melibatkan dua catatan iaitu satu akaun didebitkan dan satu akaun

dikreditkan dengan jumlah yang sama

Peraturan catatan bergu

Jenis Akaun Debit Kredit

Aset Bertambah Berkurang

Liabiliti Berkurang Bertambah

Ekuiti Pemilik Berkurang Bertambah

Hasil Berkurang Bertambah

Belanja Bertambah Berkurang

Aset = Liabiliti + Ekuiti pemilik

Aset = Liabiliti + Modal + Hasil - Belanja



14

FORMAT PENYATA PENDAPATAN Perniagaan Syok

Penyata Pendapatan Bagi Tahun Berakhir 31 Disember 2011

Jualan XX (-) Pulangan jualan / masuk XX Diskaun diberi XX XX

Kos Jualan XX Stok awal XX Belian XX (-) Pulangan Belian / keluar XX Diskaun diterima XX

XX (+) Angkutan masuk XX Duti impot / Cukai belian XX XX

XX (-) Stok akhir XX

KOS JUALAN XX

UNTUNG KASAR XX (+) Hasil Sewa diterima XX Komisen diterima XX Dividen diterima XX Faedah simpanan tetap XX Hutang lapuk terpulih XX Pengurangan peruntukan hutang ragu XX XX

XX (-) Belanja Angkutan keluar XX Gaji dan upah XX Alatulis XX Insurans XX Sewa XX Belanja am XX Faedah atas pinjaman XX Belanja pos XX Iklan / promosi XX Hutang lapuk XX Pertambahan peruntukan hutang ragu XX Belanja susutnilai kenderaan XX XX

UNTUNG BERSIH XX



15

FORMAT KUNCI KIRA-KIRA (PENYATA) Perniagaan Syok

Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2006

Aset Bukan Semasa Kenderaan (kos) XX (-) Susutnilai terkumpul kenderaan XX XX

Perabot XX (-) Susutnilai terkumpul perabot XX XX

Alat pejabat XX Premis XX Tanah XX

XX Aset Semasa Tunai XX Bank XX Stok akhir XX Penghutang XX (-) Peruntukan Hutang Ragu XX XX

Belanja terdahulu XX Hasil Terakru XX

XX (-) Liabiliti Semasa Pemiutang XX Overdraf bank XX Belanja terakru XX Hasil terdahulu XX XX

MODAL KERJA XX

XX

Ekuiti Pemilik Modal awal XX (+) Untung bersih XX

XX (-) Ambilan XX

XX Liabiliti Bukan Semasa Pinjaman bank XX

XX



16

FORMAT T Perniagaan Syok

Akaun Perdagangan, Untung Dan Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2007

Stok awal XX Jualan XX Belian XX (-) Pulangan Jualan XX (-) Pul Belian XX (-) Diskaun diberi XX XX

(-) Diskaun diterima XX

XX (+) Ang masuk XX Duti /Cukai belian XX Insurans belian XX XX

XX (-) Stok akhir XX

Kos jualan XX Untung kasar h/b XX

XX XX

Untung kasar b/b XX Angkutan keluar XX Sewa diterima XX Gaji dan upah XX Komisen diterima XX Alatulis XX Dividen diterima XX Insurans XX Sewa XX Faedah simpanan tetap XX Belanja am XX Hutang lapuk terpulih XX Faedah atas pinjaman XX Pengurangan P.H.Ragu XX XX

Belanja pos XX Iklan / promosi XX Hutang lapuk XX Pertambahan P.H.Ragu XX Bel.susutnilai kenderaan XX XX

Untung kasar XX

XX XX



17

FORMAT T (KUNCI KIRA-KIRA) Perniagaan Syok


Aset Bukan Semasa Ekuiti Pemilik Kenderaan (kos) XX Modal awal XX (-) Susutnilai terkumpul XX XX (+) Untung bersih XX

XX Perabot XX (-) Ambilan XX

(-) Susutnilai terkumpul XX XX XX

Alat pejabat XX Liabiliti Semasa Premis XX Pemiutang XX Tanah XX Overdraf bank XX Belanja terakru XX Aset Semasa Hasil terdahulu XX XX

Tunai XX Bank XX Stok akhir XX Liabiliti Bukan Semasa Penghutang XX Pinjaman bank XX (-) P.H. Ragu XX XX

Belanja terdahulu XX Hasil Terakru XX

XXX XXX



18

Bab 3 :Dokumen Perniagaan Sebagai Sumber

Rekod Perakaunan Fungsi Dokumen Perniagaan

1. Sebagai sumber rekod perakaunan

2. Dijadikan bukti bagi berlakunya sesuatu urusniaga

3. Sebagai rujukan pada masa depan

4. Menyediakan maklumat tentang sesuatu urusniaga

5. Mengingatkan peniaga tentang hutang dalam urusniaga

Jenis dokumen perniagaan

1. Sebelum proses urusniaga – surat tanya, surat jawapan, sebutharga, katalog

2. Semasa proses urusniaga – pesanan belian, nota serahan, invois, nota debit, nota kredit,

keratan cek, slip daftar tunai, cek, slip bank, slip pindahan wang

3. Selepas proses urusniaga – penyata akaun, resit

Dokumen Rujukan

(perlu difailkan sahaja)

Dokumen Sumber Maklumat

(perlu kerja perekodan dalam buku perakaunan)

1. Pesanan belian

2. Surat tanya

3. Sebutharga

4. Nota serahan

1. Bil tunai

2. Cek

3. Keratan cek

4. Resit

5. Penyata gaji

6. Slip daftar tunai

7. Slip bank

8. Makluman debit

9. Makluman kredit

10. Memo

11. Invois

12. Nota debit

13. Nota kredit

14. Bil bayaran

15. Slip pindahan wang

16. Folio pelanggan



19

Jenis dan fungsi dokumen pernaigaan

DOKUMEN FUNGSI

Borang Pesanan Dihantar oleh pembeli kepada penjual untuk membuat pesanan

Tidak dicatat dalam mana-mana buku perakaunan

Invois Dokumen digunakan dalam urusniaga jualan dan belian kredit

Direkodkan dalam Jurnal Belian dan Jurnal Jualan

Terdapat butiran penting termasuk :

i. Angkutan dibayar

- penjual menanggung kos pengangkutan

ii. Diskaun niaga

- potongan diberi dalam harga senarai jika belian dalam kuantiti

yang banyak

iii. Diskaun tunai

- potongan daripada jumlah bayaran jika dibuat dalam tempoh

tertentu (segera)

iv. K.& K.diK

- sebarang kesilapan dan ketinggalan hanya boleh dibetulkan

melalui nota debit dan nota kredit

Nota Debit dokumen dihantar penjual kepada pembeli

menambah bayaran yang terkurang caj dalam invois asal

invois tambahan yang akan menambahkan hutang pembeli kepada

penjual

Sebab-sebab invois terkurang caj:

i. Catatan tertinggal dalam invois spt caj angkutan, belanja pos, caj

peti barang

ii. Invois terkurang caj kerana kesilapan pengiraan

iii. Faedah dikenakan kerana pembeli lewat menjelaskan bayaran

iv. Caj tambahan akibat pertukaran barang

Direkod dalam Jurnal Jualan jika nota debit salinan atau Jurnal Belian

jika nota debit salinan

Nota Kredit Dokumen yang dihantar penjual kepada pembeli

Mengurangkan jumlah hutang dibayar disebabkan:

1. pembeli memulangkan bekas kosong yang dicaj dalam invois

2. pembeli memulangkan barang rosak, salah jenama

3. berlaku pengiraan dalam invois yang terlebih kira

4. Elaun atau komisen diberikan kepada pembeli

Dicetak berwarna merah

Nota Kredit asal direkodkan dalam Jurnal Pulangan Belian manakala

Nota Kredit salinan direkodkan dalam Jurnal Pulangan Jualan

Penyata Akaun Senarai semakan untuk mengingatkan penghutang tentang bayaran

hutangnya

Menunjukkan urusniaga yang berlaku antara pembeli dan penjual bagi

bulan berkenaan

Cek Kaedah pembayaran yang selamat kerana risiko kecurian dan

penyelewengan dapat diatasi

Direkod dalam Jurnal Pembayaran tunai / Buku Tunai



20

Keratan Cek Dokumen rujukan menunjukkan bayaran dibuat dengan cek

Direkod dalam Buku Tunai / Jurnal Pembayaran tunai

Resit Dikeluarkan sebagai bukti akuan penerimaan tunai/cek

Resit asal menunjukkan peniaga telah membuat pembayaran manakala

resit rasmi salinan adalah bukti peniaga menerima bayaran

Direkod dalam Buku Tunai / Jurnal Penerimaan dan Pembayaran Tunai

Slip Bank Bukti peniaga membuat penyimpanan wang tunai / cek

Slip asal adalah simpanan bank manakala salinan adalah untuk peniaga

sebagai maklumat untuk direkodkan

Direkod dalam buku tunai / Jurnal Penerimaan Tunai

Makluman Debit Dokumen / penyata yang dikeluarkan oleh bank untuk memaklumkan

kepada peniaga bahawa akaunnya telah didebit atau dikurangkan

sejumlah tertentu dan sebabnya

Peniaga mungkin dikenakan caj terhadap cek tak laku , bayaran buku

cek, faedah atas overdraf atau bank membuat pembayaran bagi pihak

peniaga (perintah sedia ada) spt premium insurans, yuran kelab,

ansuran pinjaman, cukai Hasil Dalam Negeri

Direkodkan dalam Buku Tunai/ Jurnal Pembayaran Tunai

Makluman Kredit Dokumen yang dikeluarkan oleh bank untuk memaklumkan kepada

peniaga bahawa akaunnya dikreditkan atau ditambahkan sejumlah

tertentu dan sebabnya

Peniaga mungkin menerima dividen pelaburan, faedah simpanan atau

menerima bayaran dari penghutang melalui akaun bank ( pindahan

kredit)

Direkodkan dalanm buku tunai / Jurnal Penerimaan Tunai

Bil Tunai Apabila peniaga membeli secara tunai beli, beliau diberi bil tunai asal

manakala jika beliau menjual secara tunai, bil tunai salinan adalah

dokumen buktinya

Direkodkan dalam buku tunai atau Jurnal Penerimaan dan Pembayaran

tunai

Slip Daftar Tunai Slip dikeluarkan melalui mesin daftar tunai penjual apabila pembeli

membayar secara tunai

Tiada nama pembeli

Direkod dalam Jurnal Penerimaan Tunai (salinan penjual) dan Jurnal

Pembayaran Tunai (slip asal)

Baucer

Pembayaran

Dokumen sokongan bahawa pembayaran telah dibuat samada bayar

belanja perniagaan, bayaran hutang atau sebagainya

Direkodkan dalam buku tunai / Jurnal Pembayaran Tunai

Memo Dokumen sokongan / dalaman bagi urusniaga berlaku antara pemilik

dengan perniagaannya

Digunakan apabila peniaga membuat ambilan wang, barangniaga ,

membawa masuk aset sebagai modal tambahan

Direkodkan dalam Jurnal Pembayaran Tunai / Buku Tunai (bagi ambilan

tunai), lain-lain urusniaga direkod dalam Jurnal Am

Penyata Gaji Dokumen disediakan oleh majikan kepada pekerja

Bukti bayaran gaji telah dibuat (melibatkan pembayaran gaji terus



21

keakaun bank melalui pindahan kredit)

Direkod dalam Buku Tunai / Jurnal Pembayaran Tunai

Folio Pelanggan Penyata yang menunjukkan rekod bayaran satu caj perkhidmatan

seperti sektor perhotelan

Berfungsi sebagai resit penerimaan wang daripada pelanggan

Salinan asal diberi kepada pelanggan dan salinan disimpan oleh

peniaga

Direkodkan dalam Buku Tunai, Jurnal Penerimaan/Pembayaran Tunai

Bil bayaran Bil dibekalkan oleh pembekal perkhidmatan

Bil telefon, air, letrik, ASTRO, internet dlll

Dijelaskan dengan cek/tunai dan keratan bil akan dikembalikan kepada

peniaga untuk tujuan rekod

Dikepilkan bersama baucer bayaran

Direkodkan dalam Buku Tunai/ Jurnal Pembayaran tunai

Slip pindahan

wang

Kemudahan bank kepada pelanggan untuk memindahkan wang

peniaga kepada pihak ketiga secara elektronik

Perkhidmatan ditawarkan ialah Pindahan elektronik dan pindahan

telegraf

Isi borang, serah kepada kerani dan wang dipindah secara automatik

dalam dan luar negraa

Diskaun Niaga Potongan harga daripada harga senarai Tujuan untuk mengalakkan belian secara pukal Kesannya kos perunit barangan akan berkurangan dan meningkatkan margin keuntungan

Diskaun tunai Potongan bayaran yang diberikan kepada penghutang kerana menjelaskan hutang dalam

tempoh yang ditetapkan Tujuan untuk mengalkkan pembayaran hutang dengan segera Mengelakkan berlaku hutang lapuk dan mengatasi masalah modal yang terikat.



22

Aliran Dokumen Pembeli dan penjual (Urusniaga Tunai) Aliran Dokumen Pembeli dan penjual (Urusniaga Kredit)

1 - Pesanan Belian

3- Tunai/Cek/Slip Pindahan Wang

2- Bil Tunai

4- Resit

1 - Pesanan Belian

2- Nota serahan

3 – Invois

4 – Nota debit

5- Nota kredit

6- Tunai/cek/slip pindahan wangf

7 - Resit



23

NOTA DOKUMEN PERNIAGAAN / KITARAN PERAKAUNAN

*Invois

Nota Kredit

Nota Debit

DOKUMEN

TUJUAN

BUKU CATATAN PERTAMA

LEJAR

DEBIT KREDIT

Nota debit asal Pembekal menambahkan hutang peniaga disebabkan invois terkurang catat atau peniaga dikenakan caj tambahan

Jurnal Belian Pemiutang

Nota debit salinan

Peniaga menambahkan hutang pelanggan (penghutang) disebabkan invois terkurang catat atau pelanggan dikenakan caj tambahan

Jurnal Jualan Penghutang

Resit

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Resit Asal 1. Bayar invois / hutang pembekal Buku Tunai Pemiutang Bank / Tunai

2. Bayar belanja Buku Tunai Belanja Bank / Tunai

3. Beli asset bukan semasa Buku Tunai Aset Bukan Semasa

Bank / Tunai

Resit Salinan 1. Terima bayaran hutang / invois dari penghutang

Buku Tunai Bank / Tunai Penghutang

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Invois Asal

Beli barangniaga daripada pembekal (pemiutang) secara kredit

Jurnal Belian Pemiutang

Invois Asal Beli asset bukan semasa secara kredit dari pembekal

Jurnal Am Aset Bukan Semasa

Pemiutang

Invois Salinan Jual barangniaga secara kredit kepada penghutang

Jurnal Jualan Penghutang

Invois Salinan Jual aset bukan semasa secara kredit kepada penghutang

Jurnal Am Penghutang Aset Bukan Semasa

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Nota kredit asal Peniaga memulangkan barang rosak kepada pembekal (pemiutang)

Jurnal Pulangan Belian Pemiutang

Nota Kredit Salinan

Pelanggan (penghutang) memulangkan barang rosak

Jurnal Pulangan Jualan Penghutang



24

Bil Tunai

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Bil tunai asal Beli barangniaga dengan tunai / cek Buku Tunai Belian Tunai/ Bank

Bil tunai asal Beli alatulis dengan tunai / cek Buku Tunai Alatulis

Bil tunai salinan Jual barangniaga secara tunai/cek Buku Tunai Tunai/ Cek Jualan

Keratan Cek

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Keratan cek 1. Bayar hutang / invois dengan cek Buku Tunai Pemiutang Bank

2. Bayar belanja dengan cek Buku Tunai Belanja Bank

3. Beli asset bukan semasa dengan cek

Buku Tunai Aset Bukan Semasa

Bank

4. Kegunaan perniagaan (kontra) Buku Tunai Tunai Bank

5. Kegunaan peribadi Buku Tunai Ambilan Bank

Baucer Pembayaran

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Baucer Pembayaran

1. Bayar hutang / invois dengan tunai / cek

Buku Tunai Pemiutang Bank / Tunai

2. Bayar belanja dengan cek / tunai Buku Tunai Belanja Bank / Tunai

3. Beli aset bukan semasa dengan cek / tunai

Buku Tunai Aset Bukan Semasa

Bank / Tunai

Slip / Borang Simpanan Bank

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Slip Simpanan Bank

Memasukkan wang tunai kedalam bank (kontra)

Buku Tunai Bank Tunai

Memo

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Memo 1. Mengambil barangniaga untuk kegunaan sendiri

Jurnal Am Ambilan Belian

2. Ambil tunai untuk kegunaan sendiri Buku Tunai Ambilan Tunai

3. Ambil barang untuk tujuan promosi Jurnal Am Promosi Belian

4. Ambil tunai untuk derma Buku Tunai Derma Tunai

5. Ambil barang untuk tujuan derma Jurnal Am Derma Belian

6. Memasukkan aset bukan semasa sebagai modal tambahan

Jurnal Am Aset Bukan Semasa

Modal

7. Memasukkan tunai / cek sebagai modal tambahan

Buku Tunai Tunai Modal

Maklmuman Debit

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Makluman Debit Memberitahu peniaga bahawa wang dalam akaun semasanya telah dikurangkan oleh bank seperti bayar premium insurans, ansuran sewa beli

Buku Tunai Insurans/ Bank



25

Makluman Kredit

Slip Daftar Tunai

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Slip Daftar tunai Jualan barangniaga secara tunai Buku Tunai Tunai Jualan

DOKUMEN

TUJUAN


LEJAR

DEBIT KREDIT

Makluman Kredit Memberitahu peniaga wang dalam akaunnya telah bertambah disebabkan bank menerima wang bg pihak peniaga seperti dividen

Buku Tunai Bank Dividen



26

Bab 4 : Jurnal Sebagai Buku Catatan Pertama - Jurnal adalah tempat pertama catatan dibuat apabila dokumen diterima dan kemudiannya

dipsokan ke lejar

- Dapat mengurangkan risiko kesilapan dan ketinggalan catatan urusniaga

Jenis Jurnal

Jurnal Am

Jurnal merekodkan pelbagai urusniaga yang tidak boleh direkodkan dalam mana-mana

buku catatan pertama yang lain

Urusniaga direkod dalam jurnal ialah

1. catatan pembukaan/permulaan perniagaan

2. catatan penutup dan pemindahan baki-baki akaun

3. belian dan jualan asset bukan semasa secara kredit,

4. peniaga memasukkan asset sebagai modal tambahan,

5. ambilan barangniaga untuk kegunaan sendiri atau kegunaan perniagaan

6. catatan pelarasan

7. pembetulan kesilapan

8. pembubaran perniagaan

Format Jurnal Am

Tarikh Butir Fol Debit Kredit

( )

Jurnal

Jurnal Am Jurnal Khas

Jurnal Jualan

Jurnal Belian

Jurnal Pul Jualan

Jurnal Pul Belian

Jurnal Penerimaan Tunai

Jurnal Pembayaran Tunai

Ikut

kronolgi

urusniaga Rujukan

dalam

akaun

lejar

Rujukan

akaun di

lejar

Jumlah sebaris

dengan butir



27

Jurnal Khas

1. Jurnal Belian

– merekod semua belian barangniaga secara kredit

– belian aset bukan semasa secara kredit tidak boleh dicatat dalam Jurnal Belian

– maklumat dalam Jurnal Belian diambil dari dokumen invois asal bila belian kredit

dibuat dan nota debit asal jika terkurang bayaran dalam invois

Jurnal Belian

Tarikh Butir Fol Detil Jumlah

Akaun Belian Dt XX

2. Jurnal Jualan

– merekod semua jualan barangniaga secara kredit

– jualan aset bukan semasa secara kredit tidak boleh dicatat dalam jurnal jualan

– maklumat dalam jurnal jualan diambil dari dokumen invois salinan bila jualan kredit

berlaku (dokumen asal diserah kepada pembeli) dan nota debit salinan apabila

berlaku bayaran terkurang dalam invois

Jurnal Jualan


Akaun Jualan Kt XX

3. Jurnal Pul. Belian

– merekod semua pulangan barangniaga kepada pembekal (yang telah dibeli secara

kredit)

– pembekal yang menerima barang akan menghantar nota kredit asal kepada

pembeli yang menjadi sumber maklumat dalam Jurnal Pulangan belian

Jurnal Pulangan Belian


Akaun Pulangan Belian Kt XX



28

4. Jurnal Pul. Jualan

– merekod semua pulangan barangniaga oleh pelanggan (yang telah dijual secara

kredit)

– maklumat dalam jurnal pulangan jualan diperorehi drp salinan nota kredit yang

dihantar kepada pelanggan

Jurnal Pulangan Jualan


Akaun Pulangan Jualan Dt XX

5. Jurnal Penerimaan Tunai

- merekodkan semua penerimaan tunai dan cek

- sama dengan bahagian debit buku tunai

Jurnal Penerimaan Tunai

Tarikh Akaun/Perkara Fol No.

Resit

Disk.

Diberi

Tunai Bank Jualan Penghutang Lain-

lain

31 xx xx xx xx xx xx

6. Jurnal Pembayaran Tunai

- merekodkan semua pembayaran tunai dan cek sebelum dipindahkan ke akaun dalam lejar

Jurnal Pembayaran Tunai

Tarikh Akaun/Perkara Fol No.

Resit

Disk.

Diteri

ma

Tunai Bank belian Pemiutang Lain-

lain

31 xx xx xx xx xx xx

Dipindah ke Akaun

Jualan

Dipindah ke Akaun

dis.diberi

Dipindah ke Akaun

Kawalan

Penghutang

Dipindah ke Akaun Tunai

Dan Bank

Dipindah

ke Akaun

Belian

Dipindah ke

Akaun

dis.diterima

Dipindah

ke Akaun Kawalan

Pemiutang

Dipindah ke

Akaun Tunai

Dan Bank



29

Bab 5 : LEJAR - buku akaun utama yang digunakan untuk merekod urusniaga perniagaan

- disediakan dalam bentuk T - mempunyai 2 bahagian iaitu debit (disebelah kiri) dan kredit

(sebelah kanan)

- kedua-dua bahagian mempunyai lajur tarikh, butir, folio dan jumlah

Debit Nama Akaun Kredit

Tarikh Butir Fol Jumlah Tarikh Butir Fol Jumlah

Jenis Akaun

AKAUN

AKAUN

PERORANGAN

AKAUN

BUKAN

PERORANGAN

Penghutang

Pemiutang

Modal

Ambilan

Nyata Nominal

Akaun Perabot

Akaun Kenderaan

Akaun Lengkapan

Akaun Bank

Akaun Tunai

Penghutang

Akaun belian

Akaun Jualan

Akaun Belanja

Akaun Hasil

Akaun Pul Jualan

Akaun Pul Belian



30

Jenis Lejar

Peraturan merekod

- menggunakan sistem catatan bergu iaitu setiap urusniaga direkod dua kali dimana satu

akaun didebit dan satu akaun lagi dikreditkan mengikut jumlah yang sama

- peraturan catatan bergu hádala seperti berikut

Nama Akaun Bertambah Berkurang

Aset

(Lengkapan, kenderaan, perabot, premis,

penghutang, tunai, bank, stok

Debit Kredit

Liabiliti

(pemiutang, pinjaman bank, overdraf bank, gadai

janji)

Kredit DEbit

Belanja

(sewa, insurans, gaji, belian, kadarbayaran, iklan,

angkutan, bunga pinjaman, pulangan belian)

Debit Kredit

Hasil

(jualan, diskaun diterima, dividen diterima,

pulangan jualan)

Debit Kredit

Modal Kredit Debit

LEJAR

LEJAR AM LEJAR KHAS /

SUBSIDAIRI

Semua Akaun

Kecuali

Penghutang dan

Pemiutang

Lejar Penghutang - Merekod jualan

barangniaga secara kredit

- Dikenali Lejar

Jualan

Lejar pemiutang - Merekod belian

barangniaga

secara kredit

- Dikenali Lejar

Belian



31

Folio

- digunakan untuk mencatat nombor rujukan dan/atau halaman akaun

- bertujuan untuk memudahkan rujukan dan memastikan samada sistem catatan bergu telah

dibuat dengan betul.

BUKU TUNAI

- merupakan gabungan akaun tunai dan akaun bank

- merekod segala penerimaan tunai dan cek dan segala pembayaran secara tunai atau

dengan cek

- merupakan sebahagian daripada lejar dan direkod mengikut catatan bergu

- dikategorikan sebagai buku catatan pertama kerana urusniaga dicatat dalam buku tunai

dahulu sebelum diposkan ke lejar

- terdiri dari buku tunai dua lajur dan tiga lajur

- buku tunai dua lajur hanya mempunyai ruangan tunai dan bank sahaja

- buku tunai tiga lajur menpunyai ruangan diskaun selain ruangan tunai dan bank

Peraturan catatan buku tunai

Bahagian debit

- lajur tunai : merekod penerimaan tunai

- lajur bank : merekod kemasukan tunai dan cek kedalam bank

- laju diskaun : merekod diskaun diberi kepada penghutang apabila terima bayaran hutang

Bahagian kredit

- lajur tunai : merekod pembayaran tunai

- lajur bank : merekod pengeluaran wang dengan cek

- lajur diskaun : merekod diskaun diterima semasa membayar hutang

Catatan Kontra

- pemindahan wang tunai ke bank atau sebaliknya

- catatan melibatkan kedua-dua ruangan tunai dan bank

- debit menunjukkan tunai/bank bertambah manakala kredit menunjukkan tunai/bank

bertambah

Diskaun Tunai

- potongan atas jumlah bersih invois apabila bayaran dibuat dalam tempoh tertentu

- merupakan syarat kredit dalam invois

- diskaun tunai adalah lebih tinggi jika tempoh kredit lebih pendek

- contoh 10% 10 hari, 5% 30 hari

Cek Tak Layan

- cek yang ditolak bayaran oleh bank

- jumlah wang dalam akaun penyuruhbayar tidak mencukupi untuk bayaran cek yang

dikeluarkan dan dicop ”Rujuk Penyuruhbayar”

- cek juga tak laku bila terdapat perbezaan tandatangan, cek itu tamat tempoh (cek mati) dan

terdapat perbezaan butiran jumlah angka dengan perkataan pada cek

- dicatat sebelah kredit ruangan bank dalam buku tunai



32

Format Buku Tunai

Buku Tunai

Tarikh Butir Dis. Diberi Tunai Bank Tarikh Butir Dis. Diterima Tunai Bank

BUKU TUNAI RUNCIT

- merekod segala bayaran yang kecil secara tunai yang tidak sesuai dibayar dengan cek

- lajur khas digunakan untuk merekod bayaran yang kerap dan dijumlah serta diposkan ke

lejar

- dapat mengelakkan catatan yang banyak untuk belanja kecil-kecilan dalam buku tunai

- dapat meringankan kerja kerani yang bertanggungjawab terhadap buku tunai kerana

seorang juruwang boleh ditugaskan untuk mengurus buku tunai runcit

- semua bayaran yang dibuat disertakan dengan dokumen sokongan (baucer pembayaran)

- pengurusan buku tunai runcit berdasarkan sistem panjar

Format Buku Tunai Runcit

Buku Tunai Runcit

Tarikh Butir Fol No Baucer

Penerimaan Pembayaran Analisa Pembayaran

(RM) (RM)



33

Akaun Kawalan

Perniagaan besar mempunyai Lejar Penghutang dan Lejar Pemiutang yang merekodkan

akaun penghutang dan pemiutang

Akaun kawalan disediakan untuk melengkapkan catatan bergu bagi membolehkan

imbangan duga disediakan

Tujuan akaun kawalan disediakan:

i) menyemak ketepatan catatan dalam lejar penghutang dan pemiutang

ii) dapat mengesan kesilapan jika terdapat kesilapan dalam lejar penghutang dan

pemiutang

iii) memudahkan penyediaaan imbangan duga kerana baki penghutang dan pemiutang

diperolehi dari akaun kawalan masing-masing

Format Akaun Kawalan Penghutang dan Aakun Kawalan Pemiutang

Akaun Kawalan Penghutang Jurnal Am Baki b/b XX Bank XX Buku Tunai

Jurnal Jualan Jualan XX Diskaun diberi XX Buku Tunai

Buku tunai Bank – cek tak laku XX Pulangan jualan XX Jurnal Pul Jualan

Jurnal Am Dis. Diberi (dibatal) XX Hutang lapuk XX Jurnal Am

Jurnal Am Faedah XX Kontra XX Jurnal Am

Jurnal Am Angkutan dikenakan Baki h/b XX

XX XX

Akaun Kawalan Pemiutang Buku Tunai Bank XX Baki b/b XX Jurnal Am

Buku Tunai Diskaun diterima XX Belian XX Jurnal Belian

Jurnal Pul belian Pulangan belian XX Faedah XX Jurnal Am

Jurnal Am Kontra XX Angkutan masuk XX Jurnal Am

Baki h/b XX

XX XX

Pengertian Catatan Kontra

peniaga mempunyai hubungan perniagaan dua hala dengan peniaga lain

peniaga A membeli barang dari peniaga B dan juga menjual barang kepadanya

apabila mereka berniaga secara kredit, mereka berhutang antara satu sama lain

hutang mereka dilakukan secara kontra iaitu pindahan baki dari akaun penghutang ke

akaun pemiutang dan sebaliknya

Baki kredit dalam lejar penghutang

penghutang biasanya mempunyai baki awal sebelah debit

kadangkala penghutang mempunyai baki awal sebelah kredit atas sebab berikut:

i) penghutang memulangkan barang rosak selepas semua hutangnya dijelaskan

ii) bekas-bekas kosong dipulangkan selepas hutang dijelaskan

iii) penghutang diberi potongan atau diskaun selepas hutang dijelaskan



34

Baki Debit dalam lejar pemiutang

pemiutang biasanya berbaki awal sebelah kredit tetapi kadang-kadang mempunyai baki

awal sebelah debit atas sebab-sebab berikut:

i) peniaga memulangkan barang rosak selepas hutang pemiutang dijelaskan

ii) bekas-bekas kosong dipulangkan selepas hutang dijelaskan

iii) pemiutang memberi diskaun atau potongan selepas hutang dijelaskan



35

Bab 6 : Imbangan Duga Fungsi imbangan duga:

1. Menyemak ketepatan kemasukan catatan bergu

2. Menguji ketepatan pengiraan

3. Memudahkan penyediaan penyata kewangan (penyata pendapatan & kunci kira-kira)

Penyediaan imbangan duga

- disediakan diakhir tahun setelah mengimbangkan semua akaun lejar

- semua akaun yang mempunyai baki debit akan direkodkan dibahagian debit imbangan

duga dan akaun yang mempunyai baki kredit akan di rekodkan dibahagian kredit dalam

imbangan duga

Rumusan Imbangan Duga

Butir / Akaun Debit Kredit

Akaun asset XX

Akaun liabiliti XX

Akaun belanja XX

Akaun hasil XX

Akaun modal XX

Bentuk imbangan duga

Bentuk lajur

Imbangan Duga bagi bulan berakhir 31 Disember 2008

Akaun Debit Kredit

Jumlah

Bentuk T

Imbangan Duga bagi bulan berakhir 31 Disember 2008

Butir Jumlah Butir Jumlah



36

Pembetulan Kesilapan

Jenis kesilapan:

Kesilapan Ketara - kesilapan yang menyebabkan imbangan duga tidak seimbang

- jumlah sebelah debit berbeza dengan jumlah sebelah kredit

1. Kesilapan menghitung

2. Kesilapan Ketinggalan satu catatan

3. kesilapan amaun

4. kesilapan perekodan disebelah yang salah

5. kesilapan lain dalam imbangan duga

Kesilapan Tidak Ketara - kesilapan yang tidak ditunjukkan dalam imbangan duga

dimana imbangan duga seimbang

1. Kesilapan ketinggalan satu urusniaga

2. Kesilapan terbalik / songsang

3. Kesilapan komisen

4. Kesilapan saling mengimbangi

5. kesilapan prinsip

6. Kesilapan amaun

Huraian dan contoh Kesilapan Ketara

Kesilapan menghitung - kesilapan mengira baki / jumlah pada jurnal dan kemudiannya

diposkan ke lejar dengan jumlah yang salah

- contoh Jumlah Jurnal Jualan RM696 tetapi tersalah kira

diposkan ke Akaun Jualan sebagai RM796

Kesilapan Ketinggalan Satu

Catatan

- hanya satu akaun sahaja dibuka untuk satu urusniaga / tidak

mengikut system catatan bergu

- satu akaun telah didebitkan tanpa ada akaun lain yang

dikreditkan dengan jumlah yang sama

- contoh : Cek yang bernilai RM500 untuk dibayar gaji telah

dikreditkan dalam Buku Tunai tetapi tiada catatan dalam

akaun gaji

Kesilapan amaun - amaun disebelah debit tidak sama dengan amaun disebelah

kredit

- contoh : Belian barangniaga secara kredit daripada

Pemborong Dukalara RM450 telah didebitkan dalam akaun

belian tetapi dikreditkan RM540 dalam Akaun Pemborong

Dukalara

Kesilapan perekodan

disebelah yang sama

- perekodan satu urusniaga direkodkan sebelah debit dalam

kedua-dua akaun atau disebelah kredit dikedua-dua akaun

- contoh jualan barangniaga secara tunai , dikredit dalam akaun

jualan dan dikreditkan juga dalam akaun tunai

Kesilapan lain dalam

imbangan duga

- kesilapan menghitung

- kesilapan menyenaraikan baki samada debit atau kredit



37

Huraian dan contoh Kesilapan Tidak Ketara

Kesilapan catatan satu

urusniaga

- satu urusniaga yang berlaku langsung tidak direkod dalam

mana-mana akaun

- tiada akaun didebit dan tiada akaun dikredit

- Contoh ; pemilik mengambil wang tunai RM500 tidak

direkodkan dalam mana-mana buku

Kesilapan terbalik atau

songsang

- Catatan bergu diterbalikkan dalam akaun yang betul

- Catatan sepatutnya sebelah debit tetapi dikreditkan dan satu

akaun lagi sepatutnya dicatat sebelah kredi tetapi dikreditkan

- Contoh; bayar sewa dengan cek dikreditkan ke akaun sewa

dan didebitkan dalam akaun bank

Kesilapan komisen - Catatan bergu urusniaga sebelah debit dan kredit adalah tepat

tetapi dicatat dalam akaun yang salah

- Contoh : Beli barang niaga secara kredit daripada Pembekal

Johan RM5000 direkodkan dalam Akaun Pembekal Mohan

Kesilapan saling

mengimbangi

- Kesilapan disebelah debit telah diimbangi oleh kesilapan yang

sama disebelah kredit dengan amaun yang sama

- Melibatkan dua urusniaga berlainan yang saling menampung

kekurangan masing-masing

- Contoh ; akaun sewa yang dibayar terkurang rekod RM100,

begitu dengan Akaun Komisen Diterima juga terkurang

dengan jumlah yang sama

Kesilapan prinsip - Urusniaga dicatat dalam akaun yang salah

- Contoh : beli perabot secara kredit RM1000 telah didebitkan

dalam akaun belian

Kesilapan amaun - Amaun dalam Buku Catatan Pertama telah tersalah rekod dan

amaun yang salah itu diposkan pula ke lejar

- Contoh : belian kredit daripada RM560 daripada Pembekal

Muslim telah direkodkan dalam Jurnal belian sebanyak RM650

dan direkod dalam akaun Pembekal Muslim juga RM650

Pembetulan Kesilapan

- Jika kesilapan hanya melibatkan satu bahagian sahaja (samada debit/kredit), pembetulan

tidak melibatkan jurnal am

- Tetapi jika kesilapan melibatkan kedua-dua bahagian debit dan kredit, maka catatan jurnal

am perlu dibuat



38

Hubungan Antara Imbangan Duga dan Penyata Kewangan

- Imbangan dua memudahkan penyediaan penyata pendapatan dan kunci kira-kira

a) Penyata Pendapatan

- Disediakan untuk mengetahui prestasi perniagaan samada untung rugi dalam satu

tempoh perakaunan

- Perniagaan menjual barangan, penyediaan penyata pendapatan melibatkan

untung kasar dan untung bersih

- Perniagaan perkhidmatan, penyata pendapatan hanya melibatkan untung kasar

sahaja

- Untung kasar = jualan bersih – kos jualan

- Untung bersih = untung kasar + hasil – belanja

b) Kunci Kira-kira

- Menunjukkan kedudukan kewangan sesebuah perniagaan

- Menunjukkan jumlah asset, liability dan ekuiti pemilik perniagaan

- Asset disusun mengikut kecairan. Asset bukan semasa yang sukar cair disenaraiakan

terlebih dahulu

- Tujuan kunci kira-kira:

a) Menunjukkan kedudukan kewangan perniagaan

b) Menunjukkan kecairan perniagaan (modal kerja)

c) Menunjukkan jumlah modal yang dilaburkan oleh pemilik,

keuntungan/kerugian dan ambilan

d) Menunjukkan kedudukan asset dan liability peniagaan

Kesan Perekodan Sistem Inventori Terhadap Penyata Pendapatan

- Dua kaedah penilaian stok ialah system inventori berkala dan system inventori

berterusan

- Melalui system inventori berkala , rekod keluar masuk stok adalah tidak terperinci ,

nilai stok tidak tepat menyebabkan untung rugi kurang tepat

- Melalui system inventori berterusan, rekod keluar masuk stok adalah terperinci, nilai

stok nya tepat dan untung rugi yang dikira adalah tepat



39

Bab 7 : Penyata Kewangan – Milikan Tunggal 7.1 Pelarasan akaun:

Perakaunan Asas Tunai vs Perakaunan Asas Akruan

Perakaunan asas tunai hanya mengambilkira tunai telah diterima atau tunai yang telah

dibayar

Untung rugi adalah hasil tunai yang diterima ditolak dengan belanja yang telah dibayar

Perakaunan asas akruan pula memadankan hasil sebenar (telah terima dan sepatutnya

terima dalam tempoh semasa) dan belanja sebenar ( yang telah dibayar dan sepatutnya

kena bayar dalam tempoh semasa)

Pelarasan

TERAKRU DAN TERDAHULU

1. Hasil terdahulu

Hasil bagi tempoh perakaunan akan datang tetapi wang tunai diterima dalam tempoh

perakaunan semasa

Hasil sebenar = Hasil yang telah diterima – hasil terdahulu

2. Hasil terakru

Hasil yang diperolehi untuk tempoh perakaunan semasa tetapi masih belum diterima

Hasil sebenar = hasil yang telah diterima + hasil terakru

3. Belanja terdahulu

Belanja bagi tempoh perakaunan akan datang tetapi bayaran telah dibuat dalam

perakaunan semasa

Belanja sebenar = belanja yang telah dibayar – belanja terdahulu

4. Belanja terakru

Belanja yang kena bayar dalam tempoh perakaunan semasa tetapi bayaran belum

dijelaskan

Belanja sebenar = Belanja yang telah dibayar + belanja terakru

HUTANG LAPUK, PERUNTUKAN HUTANG RAGU DAN HUTANG LAPUK TERPULIH

Hutang Lapuk

Hutang penghutang yang pasti tak dapat dikutip disebabkan penghutang meninggal dunia,

muflis, melarikan diri dan tidak dapat dikesan

Hutang lapuk dianggap belanja

Peruntukan Hutang Ragu

Anggaran hutang penghutang yang mungkin tidak dapat dikutip

Peruntukan hutang ragu dianggap belanja

Hutang lapuk terpulih

Hutang yang diistiharkan lapuk sebelum ini dapat dikutip semula

Merupakan hasil bukan kendalian perniagaan



40

SUSUTNILAI DAN SUSUTNILAI TERKUMPUL

Susut nilai

Kejatuhan nilai aset bukan semasa

Sebab-sebab berlaku susutnilai:

1. haus dan keusangan – berlaku kerosakan fizikal akibat cuaca

2. berteknologi lama – keujudan teknolgi baru yang lebih efisien

3. susutan – sumber asli seperti minyak, emas dan sebagainya sentiasa berkurangan

4. peredaran masa – nilai aset semakin berkurangan menghampiri tempoh

penggunaanya

susutnilai merupakan belanja

tiga kaedah pengiraan susutnilai aset bukan semasa :

1. Kaedah garislurus atau ansuran tetap

Atau

2. Kaedah baki berkurangan

Susutnilai dikira berdasar peratus tetap terhadap nilai buku asset

3. Kaedah penilaian semula

Susutnilai terkumpul

jumlah susutnilai yang terkumpul bagi aset bukan semasa

merupakan liabiliti dan perlu ditolak dari nilai kos asal aset bukan semasa dalam Kunci Kira-

kira

Susutnilai = Kos Asal - Nilai Skrap

------------------------------

Usia guna aset

Kos asal asset X Kadar susutnilai

Susutnilai = Kadar susutnilai X ( Kos Asal – Susutnilai Terkumpul)

Susutnilai = Nilai asset awal tahun + Belian asset – Nilai aset akhir tahun



41

NOTA PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN

TERAKRU

PERKARA KESAN 1 KESAN 2 CATATAN

Belanja Terakru (+) Belanja

berkenaan

pada Imbangan

Duga

Item baru : Belanja

terakru

1. Belanja yang berubah

diposkan ke Penyata

Pendapatan

2. Belanja terakru diposkan ke

Kunci Kira-kira sebagai

Liabiliti Semasa

Hasil Terakru (+) Hasil

Berkenaan pada

Imbangan Duga

Item Baru : Hasil

terakru

1. Hasil yang berubah

dipindahkan ke Penyata

Pendapatan

2. Hasil terakru dipindahkan ke


liabiliti semasa

TERDAHULU


Belanja

terdahulu

(-) Belanja

berkenaan pada

Imbangan Duga

Item baru : Belanja

terdahulu

1. Belanja yang berubah

diposkan ke Penyata

Pendapatan

2. Belanja terdahulu diposkan

ke Kunci Kira-kira sebagai

aset semasa

Hasil Terdahulu (-) Hasil

berkenaan

dalam

imbangan duga

Item baru : Hasil

terdahulu

1. Hasil yang berubah

diposkan ke Penyata

Pendapatan

2. Hasil terdahulu diposkan


liabiliti semasa

HUTANG LAPOK, HUTANG LAPOK TERPULIH DAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU


Hutang lapok (-) Penghutang (+) Hutang lapuk

dalam ID

Jika tiada hutang

lapuk dalam ID,

ujudkan item baru

hutang lapok

1. Penghutang diposkan ke

Kunci Kira-kira

2. Hutang lapuk diposkan ke

Penyata Pendapatan

Hutang lapuk

terpulih

(+) Tunai / Bank Ujud item baru

Hutang Lapuk

Terpulih

1. Tunai / Bank diposkan ke

Kunci Kira-kira

2. Hutang lapuk terpulih

diposkan ke Penyata

Pendapatan sebagai hasil

Peruntukan

PHR diujudkan:

Ujud item baru :

1. Belanja hutang ragu



42

Hutang Ragu

(baru ujud)

Ujud item baru

Belanja Hutang

Ragu

Peruntukan Hutang

Ragu

diposkan ke Penyata

Pendapatan sebagai

belanja

2. Peruntukan hutang ragu

diposkan ke Kunci Kira-kira

ditolak pada pada

penghutang

Peruntukan

hutang ragu

diselaraskan

Jika berlaku

pertambahan

PHR:

Ujud item baru

Pertambahan

Peruntukan

Hutang Ragu

Jika berlaku

pengurangangan

PHR:

Ujud item baru

Pengurangan

Peruntukan

Hutang Ragu

(+) Peruntukan

hutang ragu dalam

ID

(-) Peruntukan

hutang ragu dalam

ID

1. Pertambahan Peruntukan

Hutang Ragu dipindahkan

ke Penyata Pendapatan

sebagai belanja



ditolak pada penghutang

1. Pengurangan Peruntukan

Hutang Ragu dipindahkan


sebagai belanja



ditolak pada penghutang

SUSUTNILAI ASET BUKAN SEMASA


Kaedah

Pengiraan

Susutnilai

Atas Kos:

% X kos

Atas Baki

Berkurangan

% X (kos –SNT)

Ujud item baru

Belanja

Susutnilai Aset

Bukan Semasa

(+) Susutnilai

Terkumpul dalam

ID

Jika tiada Susutnilai

terkumpul, ujudkan

item baru

1. Belanja susutnilai diposkan


sebagai belanja

2. Susutnilai terkumpul


ditolak pada aset bukan

semasa berkenaan



43

TIADA CATATAN DALAM MANA-MANA BUKU


1. Ambilan barangniaga

untuk kegunaan sendiri

(+) Ambilan

dalam ID

Jika tiada ambilan

dalam ID, ujudkan

ite baru

(-) Belian dalam

ID

2. Pulangan barangan

kepada pembekal tidak

dicatat dalam mana-mana

buku

(+) Pulangan

belian

(-) Pemiutang

3. Pulangan barangan oleh

pelanggan tiada catatan

dalam mana-mana buku

(+) Pulangan

jualan

(-) Penghutang

4. Pemilik membawa masuk

aset persendirian ke dalam

perniagaan

(+) Aset

berkenaan

(+) Modal



44

Bab 2 : PEMBETULAN KESILAPAN a) Kesilapan ketara

Apabila imbangan duga tidak imbang iaitu jumlah kredit tidak sama dengan jumlah

kredit

Jenis-jenis kesilapan ketara:

i) Kesilapan dalam imbangan duga

- silap memindahkan baki daripada lejar ke imbangan duga.

- Contoh pulangan jualan dicatat disebelah debit imbangan duga,

overdraf bank dicatat disebelah debit imbangan duga dll

- Pengiraan yang salah dalam imbangan duga. Jumlah debit dikira

dengan betul tapi jumlah kredit dikira dengan salah

ii) Kesilapan ketinggalan satu catatan

- bagi satu urusniaga, satu akaun telah didebitkan, tetapi tiada catatan

disebelah kredit atau disebaliknya

- contoh : Cek bernilai RM300 untuk bayaran sewa telah dikreditkan ke

Buku Tunai (ruangan bank) tetapi tiada catatan dalam akaun sewa.

iii) Kesilapan catatan amaun

- satu akaun telah didebitkan dengan amaun yang betul tetapi amaun

yang dikreditkan adalah salah atau sebaliknya

- contoh : Belian barangniaga bernilai RM380 secara kredit daripada

Kedai Murni (pemiutang) telah didebit dengan amaun yang betul

dalam Akaun Belian tetapi dikreditkan sebagai RM830 dalam Akaun

Kedai Murni (Akaun perorangan)

iv) Kesilapan catatan disebelah yang sama

- bagi satu urusniaga kedua-dua akaun didebitkan (tiada catatan

disebelah kredit) atau kedua-dua akaun dikreditkan (tiada catatan

sebelah debit)

- Contoh: Pulangan barang bernilai RM220 oleh Kedai Jati (penghutang)

telah didebitkan dengan betul dalam Akaun Pulangan Jualan tetapi

didebitkan juga ke Akaun Kedai Jati (akaun perorangan)

v) Kesilapan pengiraan

- pelbagai kesilapan berlaku dalam Buku Catatan Pertama dan data yang

salah itu kemudiannya diposkan ke lejar. Kesilapan ini biasanya berlaku

semasa pengiraan baki atau jumlah

- kesilapan ini berlaku dalam jurnal, buku tunai dan lejar

b) Kesilapan Tidak Ketara

imbangan duga yang jumlah debit dan kreditnya seimbang tetapi ada kesilapan

Jenis-jenis kesilapan tidak ketara :

i) Kesilapan ketinggalan satu urusniaga

- urusniaga yang berlaku tidak direkodkan dalam mana-mana buku iaitu

tiada catatan langsung sebelah debit dan kredit



45

- Contoh : Peniaga telah mengambil barangniaga bernilai RM120

terlupa direkod dalam mana-mana buku

ii) Kesilapan Prinsip

- urusniaga yang berlaku direkodkan dalam akaun yang salah tetapi

amaun yang didebit dan dikreditkan adalah betul

- contoh : Sebuah cabinet besi bernilai RM580 yang dibeli dengan cek

untuk kegunaan pejabat telah dicatat dalam Akaun Belian.Sepatutnya

Akaun Lengkapan didebitkan dan bukannya Akaun Belian

iii) Kesilapan amaun

- amaun urusniaga yang salah telah direkodkan dalam buku catatan

pertama dan diposkan kelejar

- contoh : Pulangan barangan bernilai RM120 oleh Kedai Mesra

(penghutang) telah direkodkan sebagai RM210 dalam jurnal dan

diposkan ke lejar

iv) Kesilapan saling mengimbangi

- satu kesilapan yang berlaku telah diimbangi oleh kesilapan yang lain.

Contohnya satu kesilapan yang menyebabkan jumlah debit terlebih

RM45 dan kemudiannya satu kesilapan lain menjadikan sebelah debit

terkurang RM45 atau jumlah kredit terlebih RM45

- Contoh: Kesilapan Pertama: Bayaran insurans RM205 dengan cek telah

direkodkan dengan betul dalam Buku Tunai tetapi telah direkodkan

dalam Akaun Insurans sebagai RM250.

- Kesilapan kedua: Komisen diterima RM405 telah direkodkan dengan

betul dalam Akaun Tunai tetapi telah direkodkan dengan RM450 dalam

Akaun KOmisen diterima

v) Kesilapan terbalik

- kesilapan yang melibatkan catatan debit dan kredit yang salah dalam

kedua-dua akaun

- Contoh : Sebuah mesin bernilai RM400 yang dijual telah dikreditkan

dalam buku tunai (sepatutnya debit) dan didebitkan dalam Akaun

Mesin (sepatut dikredit)

vi) Kesilapan komisen

- kesilapan yang melibatkan akaun penghutang dan pemiutang

- Contoh: jualan barang secara kredit kepada Kedai Hup Seng telah

diposkan ke Akaun Kedai Harp Sun



46

Bab 8: PERAKAUNAN UNTUK TUNAI Kawalan Tunai

tunai adalah asset paling cair dan terdedah kepada risiko kecurian dan penyelewengan

semua perniagaan mesti mempunyai kawalan dalaman untuk mengawal tunai:

ciri -ciri kawalan tunai:

1. Tugas pengendalian tunai diasingkan dengan tugas merekod urusniaga tunai. Oleh

itu orang yang meluluskan pembayaran dan juruwang mestilah orang yang

berlainan. Dgn ini kesilapan dan kesalahan dapat dikesan

2. Menentukan jumlah tunai adalah mencukupi untuk perbelanjaan harian. Semua

lebihan tunai mesti dibankkan pd hari yang sama.

3. Semua bayaran mesti dibuat dengan cek

4. Semua urusniaga melibatkan dokumen seperti resit, keratan cek, baucer bayaran

Tujuan mengawal Tunai

1. Mengelakkan berlakunya kehilangan hasil - Memastikan peniaga tidak menyimpan

tunai yang berlebihan ditangan. Ianya boleh dilaburkan untuk mendapatkan hasil

seperti dilaburkan dalam akaun simpanan tetap atau dilaburkan dalam pasaran

saham.

2. Memastikan perniagaan mempunyai tunai yang mencukupi untuk membayar

perbelanjaan operasi dan menjelaskan liability(hutang dengan pembekal)

3. Mengelakkan berlaku kehilangan tunai - Mengawal segala perekodan dan

pengendalian tunai bg memastikan tidak berlaku kecurian dan kehilangan

Penyata Penyesuaian Bank

Apabila wang disimpan (dideposit) dalam bank, urusniaga ini akan direkodkan disebelah

debit buku tunai.

Peniaga yang membuka akaun semasa boleh membuat pembayaran menggunakan cek

Satu penyata bank akan dihantar oleh bank pada setiap bulan kepada pelanggan bagi

menunjukkan urusniaga penerimaan dan pembayaran bulan berkenaan.

Tujuan Penyata Bank Dikeluarkan oleh Bank

Penyata bank digunakan oleh pelanggan untuk:

1. Mengetahui amaun yang didebit atau dikreditkan dalam akaunnya

2. mengetahui baki simpanannya pada akhir bulan

3. menyemak ketepatan catatan dalam buku tunainya

bila peniaga membuat deposit (simpan wang dalam bank), ia direkodkan disebelah debit

buku tunai tetapi bank akan menunjukkannya disebelah kredit penyata bank. Bila peniaga

membayar seseorang dengan cek, ia akan merekodkannya disebelah kredit dalam buku

tunai tetapi urusniaga ini ditunjukkan disebelah debit dalam penyata bank.

Baki kredit dalam penyata bank menunjukkan peniaga mempunyai wang simpanan yang

mencukupi dalam bank. Sebaliknya baki debit penyata bank menunjukkan overdraf dimana

peniaga berhutang dengan bank.

Baki debit pada buku tunai(ruangan bank) pula menunjukkan simpanan dibank mencukupi

manakala baki kredit menunjukkan berlaku overdraf.



47

Tujuan Menyediakan Penyata Penyesuaian Bank

Baki yang ditunjukkan dalam buku tunai sentiasa tidak sama dengan baki pada penyata

bank. Ia perlu diselaraskan supaya tiada kesilapan.

Tujuan penyediaan penyata penyesuaian bank:

1. menunjukkan sebab-sebab perbezaan antara baki buku tunai dan baki penyata bank

2. menyesuaikan baki buku tunai dengan baki penyata bank

3. memastikan tiada kesilapan dan kesalahan dibuku tunai dan penyata bank

Sebab-sebab Wujud Perbezaan Baki di Buku Tunai dan Penyata Bank

a) Catatan telah direkodkan dalam buku tunai tetapi belum direkodkan dalam penyata bank:

i) Cek belum dikemukakan

- cek yang dibayar kepada seseorang tetapi belum dibawa kebank oleh orang

berkenaan untuk ditunaikan

- urusniaga ini direkodkan disebelah kredit buku tunai tetapi tiada rekod

dalam penyata bank. Oleh itu baki pada buku tunai adalah kurang

berbanding dengan penyata bank

ii) Deposit belum dikreditkan

- cek yang diterima oleh peniaga dan telah dibankkan tetapi bank mengambil

masa untuk memasukkan kedalam akaun peniaga. Cek yang dimasukkan

pada akhir bulan akan muncul dalam penyata bank bulan berikutnya’

- urusniaga ini telah direkodkan disebelah debit buku tunai tetapi tiada rekod

dalam penyata bank. Oleh itu baki pada buku tunai lebih daripada penyata

bank

iii) Kesilapan catatan dalam buku tunai

Buku tunai terlebih debit menyebabkan baki buku tunai melebihi baki

penyata bank dan sebaliknya.

Buku tunai terkurang debit menyebabkan baki dipenyata bank melebihi

baki penyata bank dan sebaliknya

b) Catatan telah direkodkan dalam Penyata Bank tetapi belum direkodkan dalam Buku Tunai

i) Catatan telah dikreditkan oleh bank dalam penyata bank tetapi belum didebit

dalam buku tunai kerana pemilik tidak mengetahuinya:

- faedah diterima atas simpanan tetap

- pindahan kredit dimana penghutang membayar hutang terus kedalam

akaun peniaga

- dividen diterima daripada pelaburan

ii) Catatan telah didebitkan oleh bank dalam penyata bank tetapi belum dikreditkan

dalam buku tunai kerana pemilik belum dimaklumkan:

- Bayaran buku cek

- peniaga dikenakan caj perkhidmatan

- faedah atas overdraf atau pinjaman

- komisen bank

- bayaran dibuat oleh bank atas arahan perintah sedia ada seperti insurans,

sewa kedai dan sebagainya



48

c) Cek tak layan

- cek yang dipulangkan oleh bank atas sebab tertentu. Bank akan pulang balik

cek berkenaan kepada peniaga

Format Penyata Penyesuaian Bank

i) Tanpa Mengemaskini Buku Tunai

Penyata Penyesuaian Bank pada 31 Januari 2006

Baki debit pada buku tunai XXX

(+) Cek yang belum dikemukakan:

No Cek: 12345 XXX

No Cek 12346 XXX

Faedah simpanan tetap XXX

Dividen pelaburan XXX

Pindahan kredit XXX XXX

-------

XXX

(-) Deposit belum dikreditkan :

En ABCD XXX

En WXYZ XXX

Buku Cek XXX

Caj bank XXX

Perintah sedia ada (insurans) XXX

En JKLM ( cek tak layan) XXX XXX

------

Baki kredit pada penyata bank XXX

------



49

ii) Dengan mengemaskini Buku Tunai

Buku Tunai (dikemaskini)

Jan 31 Baki b/b XX Jan 31 Caj bank XX

Faedah XX Buku cek XX

Dividen XX Insurans XX

Pindahan kredit XX En JKLM (cek tak laku XX

Baki h/b XX

XX XX

Feb 1 Baki b/b XX

Penyata Penyesuaian Bank pada 31 Januari 2006

Baki debit pada buku tunai (dikemaskini) XXX

(+) Cek yang belum dikemukakan:

No Cek: 12345 XXX

No Cek 12346 XXX XXX

-------

XXX

(-) Deposit belum dikreditkan :

En ABCD XXX

En WXYZ XXX XXX

------

Baki kredit pada penyata bank XXX

------



50

BELANJAWAN TUNAI dan VARIAN

Fungsi Belanjawan Tunai

- adalah satu anggaran penerimaan dan pembayaran wang tunai bagi satu tempoh tertentu

- sumber penerimaan tunai perniagaan termasuklah hasil jualan, bayaran daripada

penghutang, hasil komisen, faedah atas simpanan, dividen atas pelaburan dan sebagainya

- pembayaran tunai termasuklah belian barangniaga, bayaran kepada pemiutang, bayaran

belanja perniagaan dan sebagainya.

Kepentingan Belanjawan Tunai

1. Menyediakan maklumat penerimaan,pembayaran dan baki tunai bagi satu tempoh tertentu

2. Membuat perbandingan antara pendapatan dan perbelanjaan sebenar dengan yang

dianggarkan

3. Mengukur keupayaan tunai dari segi kemampuan membayar balik hutang (liabiliti),

membeli stok, membayar belanja

4. Membantu peniaga mengawal aliran masuk dan keluar wang mengikut keutamaan serta

berjimat cermat

5. Menjadi panduan untuk bank meluluskan pinjaman bank

6. Menjadi panduan kepada institusi kewangan untuk mempertimbangkan permohonan

pinjaman

Cara Menyediakan Belanjawan Tunai

1. Mulakan dengan baki awal tunai

2. Ditambah semua anggaran penerimaan

3. Ditolak semua anggaran pembayaran

4. Baki yang didapati ialah baki akhir tunai

5. Baki akhir bulan pertama akan menjadi baki awal bulan kedua

Merancang dan Mengawal Perbelanjaan Tunai

1. Membolehkan pihak pengurusan merancang penggunaan tunai jka berlaku lebihan tunai

2. Membuat perbandingan jumlah penerimaan dan perbelanjaan sebenar dengan belanjawan

tunai

3. Merancang pembayaran dengan teliti untuk memastikan perniagaan sentiasa berada dalam

keadaan mampu bayar

4. Membolehkan pihak pengurusan mengambil tindakan jika perbelanjaan melebihi

peruntukan



51

Format Belanjawan Tunai

Belanjawan Tunai bagi 3 bulan berakhir 31 Disember 2006

Perkara Oktober November Disember

Baki h/b (awal)

Penerimaan

Jumlah penerimaan

Pembayaran

Jumlah Pembayaran

Lebihan/kurangan

Baki b/b (akhir)

Varian

Perbezaan antara belanjawan (anggaran) dengan urusniaga sebenar yang telah berlaku

Dapat ditunjukkan dalam amaun dan peratus

Rumusan

jika penerimaan sebenar melebihi penerimaan belanjawan , ditandakan (+) positif -

memuaskan

jika penerimaan sebenar kurang daripada penerimaan belanjawan ditandakan (-)

negative – tidak memuaskan

jika pembayaran sebenar melebihi pembayaran belanjawan , ditandakan (-) negative –

tidak memuaskan

jika pembayaran sebenar kurang daripada pembayaran belanjawan , ditandakan (+) –

memuaskan

Varian = penerimaan dan pembayaran sebenar – penerimaan dan pembayaran dalam belanjawan

Varian dalam bentuk peratus

Varian = Angka varian

________________________ X 100

Angka belanjawan



52

Format Belanjawan Tunai & Varian

Belanjawan Tunai Dan Varian bagi tiga bulan berakhir 31 mac 2011

Butir Belanjawan Sebenar Varian Catatan

RM % (+, - )

Baki Awal

Penerimaan

Jumlah Penerimaan

Pembayaran

Jumlah Pembayaran

Lebihan / (Kurangan)

Baki Akhir



53

Bab 9: Perakaunan Untuk Penggajian Penggajian:

proses membayar ganjaran atas tenaga yang disumbangkan oleh pekerja

Dokumen Penggajian

1. Slip gaji

penyata yang menunjukkan gaji kasar serta potongan gaji

butir pada slip gaji:

1. Bahagian penerimaan : gaji pokok, elaun lebih masa, bonus, imbuhan, elaun perumahan,

elaun keraian serta bantuan sara hidup (COLA)

2. Bahagian potongan : caruman KWSP, Caruman PERKESO, Potongan Cukai Berjadual

(PCB), ansuran pinjaman perumahan, pinjaman kenderaan, simpanan Tabung Haji, potongan

ANGKASA

3. Gaji bersih: Jumlah penerimaan setelah ditolak jumlah pembayaran

Kaedah Pembayaran Gaji

1. Kaedah Tunai

disektor perladangan

gaji berbentuk wang tunai dimasukkan dalam sampul surat

pekerja menandatangani baucer bayaran setelah mengira jumlah gaji adalah betul

kurang selamat kerana berisiko kecurian dan mengambil masa lama jika melibat pekerja yang

ramai

2. Kaedah cek

pekerja dibayar dengan cek dan keratan cek digunakan sebagai kawalan dalaman.

selamat dari kecurian

lebih mudah sebab tidak melibat pengiraan wang

menyusah pekerja sebab kena memasukkan cek kedalam akaun terlebih dahulu sebelum

dapat menunaikannya

3. Kaedah bayaran automatik

gaji dimasukkan terus keakaun bank setelah mendapat kebenaran bertulis dari pekerja

gaji bersih akan dikreditkan keakaun pekerja berdasarkan nombor akaun dan nombor kad

pengenalan pekerja

memudahkan urusan dan menjimatkan masa majikan dan pekerja

selamat dan boleh dikeluarkan bila-bila masa samada melalui kaunter bank atau mesin ATM

Pengiraan Gaji

1. Gaji kasar – gaji pokok ditambah dengan semua elaun-elaun sahaja

2. Caruman KWSP

badan berkanun kerajaan yang ditubuh untuk menggalakkan tabungan sebagai jaminan hari

tua

dua jenis caruman iaitu caruman pekerja dan caruman majikan

caruman pekerja dipotong pada gaji pekerja (ada dalam slip gaji) manakala caruman majikan

dibayar terus keakaun KWSP pekerja (tidak ditunjuk dalam slip gaji)

kadar caruman ini sentiasa berubah

pekerja boleh keluar sebahagian caruman bila berumur 50 tahun dan selebih bila umur 55

tahun atau bila persaraan wajib

Caruman KWSP = % X (gaji pokok + elaun tetap)



54

3. Caruman PERKESO

badan berkanun kerajaan yang ditubuh untuk memberi perlindungan kepada pekerja swasta

terhadap kejadian luar jangka seperti kemalangan semasa perjalan pergi balik bekerja,

keilatan dan kematian

caruman pekerja akan ditolak pada gaji pekerja manakala caruman majikan tidak terlibat

dalam potongan gaji

pekerja bergaji bawah RM3000 sebulan dan warganegara Malaysia sahaja diberi

perlindungan PERKESO

kadar caruman adalah mengikut jadual yang telah ditetapkan

Cara Pengiraan Gaji Bersih

Gaji Pokok XX

(+) Elaun-elaun:

Elaun lebih masa XX

Elaun perumahan XX

Elaun keraian XX

Bantuan sara hidup (COLA) XX

Bonus XX

Elaun makan XX

Elaun dobi XX

Elaun kritikal XX

Ealun Tanggungjawab XX

Komisen XX XX

XX

(-) Potongan-potongan

KWSP – caruman pekerja XX

PERKESO – caruman pekerja XX

Potongan Cukai Berjadual (PCB) XX

Ansuran pinjaman perumahan XX

Ansuran pinjaman kenderaan XX

Bayaran zakat XX

ANGKASA XX

Tabung Haji XX

Pinjaman bank/koperasi XX XX

Gaji bersih XX

Kesan Penggajian Terhadap pendapatan

gaji adalah bayaran tetap kepada pekerja yang terlibat dalam bidang pengurusan dan pentadbiran

dibayar samada secara mingguan, setengah bulan atau bulanan tanpa mengambilkira jumlah jam atau

hari bekerja

Upah dan kesan keatas pendapatan individu

upah adalah ganjaran tidak tetap

ia dikira berdasar jam bekerja atau bilangan hari atau jumlah unit pengeluaran

pekerjaan yang terlibat adalah sektor perladangan dan binaan

pendapatan pekerja tidak menentu kerana upah yang tidak tetap



55

Bab 10 : PERKONGSIAN Pengertian

Perniagaan yang dimiliki sekurang-kurangnya dua hingga dua puloh orang dengan tujuan

untuk mendapat keuntungan

Ciri-ciri perkongsian

Bilangan ahli 2 hingga 20 orang tapi perkongsian professional boleh berkongsi sehingga 50

orang

Didaftarkan dengan suruhanjaya syarikat malaysia

Modal disumbangkan oleh pekongsi dengan jumlah yang tidak semestinya sama

Untung rugi dibahagikan antara rakan kongsi mengikut kadar yang dipersetujui

Setiap ahli menanggung liability tidak terhad

Perkongsian mudah dibubarkan jika berlaku kematian pekongsi, rakan kongsi bankrap,

meninggal dunia atau atas persetujuan bersama

Setiap pekongsi akan membayar cukai pendapatan individu

Pengenalan Akta Perkongsian 1961

Sebelum perkongsian dimulakan, satu perjanjian antara rakan kongsi perlu dibuat secara

lisan atau bertulis. Sekiranya tiada perjanjian dibuat, maka perselisihan atau salah faham

akan diselesaikan mengikut Akta Perkongsian 1961

Antara yang terdapat dalam Akta Perkongsian 1961:

i) Faedah atas modal tidak dibayar kepada rakan kongsi

ii) Gaji kepada pekongsi tidak dibenarkan

iii) Faedah tidak dikenakan atas ambilan oleh pekongsi

iv) Faedah atas pinjaman pekongsi kepada perkongsian dibayar faedah 8% setahun

v) Setiap pekongsi berhak menjalankan pengurusan perkongsian

vi) Untung rugi dibahagikan samarata tanpa mengambilkira jumlah modal pekongsi

vii) Semua buku akaun disimpan ditempat perniagaan supaya semua pekongsi berhak

menyemak dan memeriksanya

Tujuan Mewujudkan Ikatan Perkongsian

Walaupun semua perkongsian tertakluk kepada Akta Perkongsian 1961, akta ini

membenarkan pekongsi membuat perjanjian bertulis antara mereka yang dikenali Ikatan

Perjanjian Perkongsian.

Sebarang perselisihan antara pekongsi boleh dirujuk kepada Ikatan Perkongsian, manakala

perkara yang tiada dalam Ikatan Perkongsian boleh dirujuk kepada Akta Perkongsian

Perkara-perkara dalam Ikatan Perkongsian termasuk:

i) nama pekongsi dan nama perniagaan

ii) jumlah modal yang disumbangkan rakan kongsi

iii) nisbah pembahagian untung rugi

iv) kadar faedah atas modal dibayar

v) jumlah ambilan yang dibenarkan dan kadar faedah dikenakan atas ambilan

vi) kadar faedah yang dibayar kepada pekongsi yang memberi pinjaman kepada

perkongsian

vii) samada gaji dibayar atau tidak kepada rakan kongsi yang menguruskan perniagaan



56

viii) kuasa dan tanggungjawab pekongsi

ix) cara penyimpanan akaun

Perubahan bentuk milikan dari milikan tunggal kepada perkongsian

memerlukan modal yang banyak – cari lebih ramai pekongsi

mencari pekongsi yang mempunyai kepakaran tertentu

Risiko perniagaan dapat disebarkan dan dikurangkan

Kesan kemasukan rakan kongsi baru

Menyumbang modal dan kepakaran

Mengubah kedudukan aset dan liabiliti perniagaan – aset dan liabiliti perlu dinilai semula

untuk menentukan kadar perkongsian untung rugi

Ikatan perjanjian perkongsian perlu diubah – hak dan tanggungjawab pekongsi

diperuntukkan semula

Komponen Ekuiti Pemilik

merujuk kepada pelaburan modal yang disumbangkan oleh pekongsi

terdiri dari Akaun Modal Pekongsi dan Akaun Semasa Pekongsi

Akaun-akaun dalam Perkongsian

1. Akaun Modal

2. Akaun Semasa

a) Akaun Modal

i) Akaun Modal pekongsi dibuka mengikut bilangan pekongsi

ii) Sumbangan modal pekongsi akan dikreditkan ke Akaun Modal pekongsi

berkenaan

iii) Terdapat dua kaedah merekodkan modal pekongsi

Kaedah Modal Berubah

Akaun Semasa tidak digunakan

Segala penerimaan pekongsi dari perkongsian akan dikreditkan ke Akaun

Modal seperti faedah atas modal, gaji, faedah atas pinjaman dan

pembahagian untung

Segala pembayaran yang dilakukan oleh pekongsi kepada perkongsian

didebitkan ke Akaun Modal seperti ambilan, faedah atas ambilan dan

pembahagian rugi

Kaedah Modal Tetap

Hanya modal yang disumbangkan oleh pekongsi sahaja direkodkan

kedalam Akaun Modal

Segala pengurangan atau penambahan tidak akan direkodkan dalam Akaun

Modal sebaliknya direkodkan dalam Akaun Semasa Pekongsi



57

b) Akaun Semasa

Satu Akaun Semasa perlu disediakan untuk setiap pekongsi

Bahgaian debit merekod apa yang pekongsi kena bayar manakala disebelah kredit

merekod apa yang pekongsi dapat daripada perkongsian

Format Akaun Semasa Pekongsi

Akaun Semasa Sulaiman

Ambilan XX Gaji terakru XX

Faedah atas ambilan XX Faedah atas pinjaman terakru XX

Kongsi rugi XX Faedah atas modal XX

Kongsi untung XX

Baki h/b XX

Catatan:

1. Faedah atas ambilan

Ambilan pekongsi mengurangkan modal perkongsian

Ambilan berlebihan akan menjejaskan kemampuan perniagaan untuk membayar hutang

Faedah atas ambilan dikenakan untuk mengelakkan pekongsi membuat ambilan yang

berlebihan

Faedah atas ambilan adalah hasil bagi perkongsian dan ia dikreditkan akaun semasa

pekongsi dan dikreditkan ke Akaun Perasingan Untung Rugi pada akhir tahun

2. Faedah atas modal

Dibayar kepada pekongsi bagi menggalakkan pekongsi melabur lebih banyak modal

Dikreditkan ke akaun semasa pekongsi dan dan di debitkan ke Akaun Perasingan Untung

Rugi pada akhir tahun

3. Faedah atas pinjaman

Perkongsian memerlukan wang tambahan dan membuat pinjaman daripada pekongsi

Perkongsian akan membayar faedah kepada pekongsi berdasarkan % yang telah ditetapkan

Faedah atas pinjaman adalah belanja perniagaan dan dipindahkan ke akaun untung rugi

dan bukannya akaun perasingan untung rugi tapi dikreditkan ke akaun semasa pekongsi

4. Gaji pekongsi

Pekongsi yang menjalankan tugas pengurusan perniagaan akan dibayar gaji,elaun dan

bonus

Ia akan dikreditkan keakaun semasa pekongsi (terakru) dan direkodkan dalam Akaun

Perasingan Untung Rugi (seperti dalam perjanjian)

5. Kongsi untung rugi

Keuntungan atau kerugian perkongsian dikira pada akhir tahun selepas diambilkira faedah

atas ambilan, gaji pekongsi dan faedah atas modal dan ditunjukkan dalam akaun

perasingan untung rugi

Nisbah pembahagian untung rugi kepada pekongsi adalah mengikut kadar yang telah

ditetapkan



58

Akaun Penamat Perkongsian

1. Akaun Perdagangan dan untung rugi / penyata pendapatan

2. Akaun Perasingan Untung Rugi / penyata mengira pembahagian untung

3. Kunci Kira-kira

Contoh Format Akaun Perasingan Untung Rugi

Akaun Perasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Dis 2006

Faedah atas Modal Untung bersih Xxx

Masayu Xxx Faedah Atas Ambilan

Norashikin Xxx Masayu xxx

Norashikin xxx

Gaji

Masayu xxx

Norashikin xxx

Kongsi Untung:

Masayu xxx

Norashikin xxx

Penyata Mengira Pembahagian Untung bagi tahun berakhir 31 Dis 2006

Untung bersih Xxx

(+) Faedah atas ambilan:

Masayu Xxx

Norashikin Xxx

Xxx

(-) Gaji

Masayu Xxx

Norashikin Xxx

Faedah atas modal

Masayu Xxx

Norashikin xxx Xxx

Kongsi Untung: Xxx

Masayu Xxx

Norashikin xxx

Tujuan penyediaan akaun perasingan untung rugi adalah untuk menunjukkan cara

pembahagian untung rugi



59

Penyediaan Kunci Kira-kira


Aset Bukan Semasa Ekuiti Pemilik

Masayu Xxx

Norashikin Xxx

Akaun Semasa:

Masayu Xxx

Aset Semasa Norashikin Xxx

Liabiliti Semasa

Pinjaman drp Masayu

Liabiliti Bukan Semasa

Pinjaman bank

PEMBUBARAN PERKONGSIAN

Sebab-sebab pembubaran:

1. Salah seorang pekongsi meninggal dunia, bankrap atau tidak siuman

2. Tempoh perkongsian telah tamat atau tujuan pembentukan perkongsian telah tercapai

3. Apabila salah seorang pekongsi menarik diri

4. Atas tindakan undang-undang

5. Persetujuan bersama pekongsi

Langkah-langkah Merekodkan Pembubaran Perkongsian

Bil

Perkara Catatan Jurnal

Debit Kredit

1 Merekod penutupan dan pemindahan akaun-

akaun asset kecuali tunai / bank ke Akaun

Realisasi

Realisasi Akaun Aset

2 Merekodkan wang yang diterima daripada

penjualan/pelupusan aset

Bank Realisasi

Merekodkan asset yang diambil alih oleh pekongsi Modal

Pekongsi

Realisasi

3 Merekodkan kutipan wang daripada penghutang Bank Realisasi

4 Merekodkan pembayaran belanja realisasi Realisasi Bank

5 Merekodkan penjelasan hutang kepada

pemiutang atau pinjaman

Pemiutang

atau

pinjaman

Bank

Jika terima diskaun daripada pemiutang Pemiutang Realisasi

6 Jika berlaku untung realisasi, bahagikannya

kepada pekongsi mengikut kadar yang

Realisasi

Modal

pekongsi



60

dipersetujui

Jika berlaku rugi realisasi, ia juga dibahagi

mengikut kadar yang dipersetujui

Modal

Pekongsi

Realisasi

7 Menutup dan memindahkan baki akaun semasa

ke akaun modal pekongsi

Semasa

pekongsi

Modal

Pekongsi

8 Merekodkan bayaran balik modal kepada

pekongsi

Modal

pekongsi

Bank

Format Akaun Realisasi

Akaun Realisasi

Kenderaan XXX Bank (jualan asset) XXX

Lengkapan XXX Bank (kutipan dari penghutang) XXX

Premis XXX Pemiutang (diskaun diterima) XXX

Stok XXX Modal Bee Soo (aset diambilalih) XXX

Bank (Belanja realisasi)

Untung Realisasi:

Bee Soo XXX

Pee Kok XXX

XXX XXX



61

Bab 11 : SYARIKAT BERHAD Satu badan yang terasing daripada pemiliknya iaitu pemegang saham

Usia berterusan iaitu ia akan terus ujud walaupun pemegang saham meninggal dunia

Tujuan penubuhan adalah untuk memberi keuntungan pemegang sahamnya. Sebahagian

keuntungan diagihkan kepada pemegang saham dalam bentuk dividen dan sebahagiannya

disimpan sebagai rizab

Mempunyai perkataan berhad dihujung namanya yang memberi perlindungan kepada

pemegang sahamnya. Jika syarikat bankrap, pemegang saham akan kerugian setakat

modalnya sahaja

Modal syarikat terdiri dari saham yang dibeli oleh orangramai

Dasar syarikat ditentukan oleh ahli lembaga penagarh

Pengurusan syarikat diuruskan oleh professional yang dibayar gaji

Perbezaan Syarikat Sendirian Berhad Dan Syarikat Awam Berhad

Ciri Syarikat Sendirian Berhad Syarikat Awam Berhad

Bilangan ahli 2 – 50 orang 2 hingga tidak terhad

Terbitan saham Terhad kepada individu

tertentu

Diterbitkan kepada orang

ramai

Pindahmilik

saham

Tidak bebas dan mesti

mendapat persetujuan ahli

lain

Bebas dipindahmilik tanpa

persetujuan ahli lain

Status saham Tidak disenaraikan di Bursa

Saham

Disenaraikan dibursa saham

Laporan

kewangan

Penyata kewangan

diumumkan kepada ahli

sahaja

Penyata kewangan dibentang

dalam mesyuarat agung dan

disiarkan dalam akhbar

Penubuhan Syarikat (Akta Syarikat 1965)

Penubuhannya rumit dan perlu sediakan dua dokumen untuk diserahkan kepada

Suruhanjaya Syarikat

a) Tatawujudkan syarikat yang mengandungi butir berikut:

i) nama syarikat

ii) alamat syarikat

iii) jenis perniagaan

iv) tujuan penubuhan

v) jumlah modal dibenarkan / modal berdaftar, bilangan saham dan jenis saham

vi) pernyataan bahawa pemegang saham menanggung liability terhad

b) Tataurus syarikat yang mengandungi butir berikut:

i) prosedur perlantikan pengarah

ii) kuasa dan tanggungjawab pengarah

iii) prosedur mengadakan mesyuarat agung

iv) laporan kewangan syarikat kepada pemegang saham

v) cara pembayaran dividen

vi) ganjaran pengarah



62

vii) Pengurusan & pentadbiran

Jenis-jenis modal

1. Modal dibenarkan (modal berdaftar)

Modal yang dinyatakan dalam tataujud syarikat

Merupakan jumlah maksimum yang boleh diterbitkan kepada orang ramai

Tetap dan tidak boleh dikurang atau ditambah kecuali kebenaran pemegang saham

dan Suruhanjaya Syarikat

2. Modal diterbitkan

Modal yang ditawarkan kepada orang ramai dan diterbitkan secara berperingkat

3. Modal tidak diterbitkan

Baki saham dibenarkan yang tidak ditawarkan kepada orangramai dan diterbitkan

dimasa depan mengikut keperluan syarikat

4. Modal berbayar

Merupakan jumlah modal sebenar yang dibayar / dibeli oleh pemegang saham

Modal berbayar adalah sama dengan modal diterbitkan

Jenis Saham

a) Saham biasa

Pemegang saham berhak hadir mesyuarat agung tahunan dan mengundi memilih

lembaga pengarah

Diberi satu undi untuk satu saham

Pemegang saham menerima dividen selepas dibayar kepada pemegang saham

keutamaan

Kadar dividen tidak tetap bergantung kepada tahap keuntungan syarikat. Tiada

dividen jika syarkat rugi

Tiada bayaran dividen tertunggak

Jika syarikat dibubarkan, pemegang saham biasa akan dibayar balik modal sahamnya

selepas dibayar kepada pemegang saham keutamaan

b) Saham keutamaan

Modal Berbayar

Modal Dibenarkan

Modal Diterbitkan Modal Belum

Diterbitkan



63

Mempunyai kadar dividen yang tetap walaupun syarikat untung atau rugi

Pulangan pelaburannya lebih terjamin berbanding saham biasa

Tidak berhad mengundi dalam mesyuarat agung

Menerima dividen terlebih dulu berbanding saham biasa

Modal saham mereka dibayar terlebih dulu jika syarikat dibubarkan berbanding

saham biasa

Berhak mendapat tunggakan dividen

Merekod terbitan saham

Tawaran penerbitan saham kepada orang ramai memerlukan penerbitan prospectus

Semua saham mempunyai nilai tara atau nilai muka seperti terdapat pada tataujud syarikat

Nilai tara digunakan sebagai asas pengiraan dividen

Jika saham ditawarkan lebih tinggi daripada nilai tara dipanggil terbitan premium

Jika saham ditawarkan lebih rendah daripada nilai tara dipanggin terbitan diskaun

Kadangkala berlaku saham yang dilanggani melebihi yang ditawarkan atau diterbitkan.

Undian perlu dilakukan dan mereka yang tidak berjaya akan dipulangkan wang langganan

mereka

Catatan jurnal penerbitan saham

i) Wang yang diterima daripada terbitan saham

Debit Akaun Bank

Kredit Akaun Permohonan

ii) Terbitan saham

Debit Akaun Permohonan

Kredit Akaun Modal Saham

iii) Wang lebihan langganan yang dipulangkan kepada pemohon

Debit Akaun Permohonan

Kredit Akaun Bank

Pengiraan Dividen

Dua jenis dividen

i) Dividen akhir

Diistiharkan selepas untung bersih bagi tahun berkenaan diistiharkan

Sekali sahaja setahun

ii) Dividen interim

Dividen diistiharkan sebelum tahun perakaunan berakhir kerana

kedudukan syarikat yang sangat kukuh

Diistihar melebihi sekali setahun



64

Ekuiti Pemilik Dalam Kunci Kira-kira

Syarikat Maa Loo Berhad


Ekuiti Pemilik

Modal Dibenarkan:

10 000 000 7% saham keutamaan RM1

100 000 000 saham biasa RM0.25

RM

10 000 000

25 000 000

35 000 000

Modal Diterbitkan:

10 000 000 7% saham keutamaan RM1

40 000 000 saham biasa RM0.25

10 000 000

10 000 000

20 000 000

Jumlah Dividen = Modal Berbayar(RM) X Kadar Dividen(%) Jumlah Dividen = Modal Berbayar (bilangan unit saham) X Kadar Dividen (sen)



65

BAB 12 :AKAUN KELAB DAN PERSATUAN Organisasi bukan perniagaan yang didaftar dengan Pendaftar Pertubuhan dibawah Akta

Pertubuhan 1966

Mesti mempunyai sekurang-kurangnya 7 ahli untuk tujuan tertentu

Akta memperuntukkan perkara berikut:

i) menyimpan rekod kewangan

ii) melapor penyata kewangan kepada semua ahli dalam mesyuarat agung tahunan

iii) memilih AJK yang akan melaksanakan aktiviti kelab

iv) menghantar nama AJK dan laporan kewangan kepada pendaftar pertubuhan

- tujuan penubuhan kelab adalah untuk memberi perkhidmatan dan kemudahan kepada ahli

Sumber Hasil dan Jenis Belanja

kelab memerlukan kewangan untuk menjalankan aktiviti

hasil kelab diperolehi dari yuran ahli dan sumber lain

hasil ini digunakan membiayai segala perbelanjaan penyediaan dan perkhidmatan kepada

ahlinya

Jenis Pendapatan

Pendapatan Hasil Pendapatan Modal

wang yang diterima daripada

kegiatan biasa kelab

yuran bulanan atau tahunan

yuran pertandingan

sewa diterima kerana

penggunaan kemudahan kelab

sewa kantin jika ia diswastakan

keuntungan kantin jika

diusahakan kelab sendiri

lebihan kutipan majlis makan

malam

faedah simpanan tetap atau

dividen dari pelaburan

pendapatan yang diterima

bukan dari operasi biasa kelab

hasil dari jualan asset bukan

semasa kelab

derma khas yang diterima untuk

membiayai projek

kutipan yuran masuk ahli baru

jika dinyata dalam

perlembagaan

peruntukan dari kerajaan

Jenis Perbelanjaan

Perbelanjaan Hasil Perbelanjaan Modal

bayaran perbelanjaan dan

pengurusan kelab

pembelian barang untuk

kegunaan kelab spt alatulis,

setem, majalah dan suratkhabar

belanja menjalankan urusan

pentadbiran seperti gaji,

insurans, sewa, kadar bayaran

pembelian barangniaga untuk

dijual

belanja membaiki bangunan dan

perbelanjaan untuk membeli

asset bukan semasa kelab

pembelian kenderaan, tanah,

mesin, perabot

belanja pengubahsuaian

bangunan

bayaran yuran guaman dan

pembelian setem semasa

membeli asset bukan semasa

belanja pembinaan gelanggang

permainan, kolam renang



66

penyelenggaraan asset bukan

semasa

pembelian hadiah pertandingan

elaun kehormat /honorarium

AJK tertinggi

susutnilai aset bukan semasa

pembelian alatan sukan

Perbandingan Akaun Kelab Dan Persatuan dengan Akaun perniagaan

Kelab dan Persatuan Entiti Perniagaan

semua catatan buku tunai

direkodkan dalam akaun

penerimaan dan pembayaran

Buku tunai disediakan

Akaun Pendapatan dan

Perbelanjaan untuk mengira

lebihan atau kurangan operasi

kelab

Akaun Perdagangan , Untung

Rugi disediakan untuk mengira

untung bersih perniagaan

Dalam Kunci Kira-kira, lebihan

asset berbanding liability

dikenali sebagai dana terkumpul

Dalam kunci kira-kira, lebihan

asset berbanding liability

dipanggil ekuiti pemilik

Akaun Yuran

Akaun pendapatan bagi kelab

Yuran tertunggak dan yuran terdahulu perlu diselaraskan untuk mendapat yuran sebenar

tahun tersebut

Yuran tertunggak ialah asset manakala yuran terdahulu ialah laibiliti dan ditunjukkan dalam

kunci kira-kira

Akaun Yuran

Jan 1 Baki b/b XXX Jan 1 Baki b/b XXX

30 Pendapatan dan

perbelanjaan

XXX

30 Bank (penerimaan) XXX

Yuran lapuk XXX

Baki h/b XXX Baki h/b XXX

XXX XXX

Yuran

tertunggak

awal

Yuran

terdahulu awal

Yuran

terdahulu

akhir

Yuran

tertunggak

akhir



67

Akaun Penerimaan Dan Pembayaran

merupakan buku tunai kelab dan persatuan

menunjukkan pembayaran dan penerimaan oleh kelab dalam satu tempoh

sumber maklumat bagi menyediakan Akaun Pendapatan dan Perbelanjaan dan Kunci Kira-

kira kelab

Akaun Penerimaan Dan Pembayaran/Buku Tuna/Akaun bank

Baki b/b XXX perbelanjaan modal XXX

pendapatan modal XXX perbelanjaan hasil XXX

pendapatan hasil XXX Baki h/b XXX

Akaun Pendapatan Dan Perbelanjaan

kelab dan persatuan tidak bertujuan untuk mendapat keuntungan dan tidak perlu

menyediakan akaun untung rugi

tetapi kelab dan persatuan menyediakan akaun pendapatan dan perbelanjaan untuk

mendapatkan lebihan atau kurangan dari operasinya

dalam Akaun Pendapatan dan Perbelanjaan, pendapatan hasil dikreditkan dan perbelanjaan

hasil didebitkan

jika pendapatan hasil melebihi perbelanjaan hasil maka berlaku lebihan dan sebaliknya jika

perbelanjaan hasil melebihi pendapatan hasil maka berlaku kurangan

lebihan akan menambahkan dana terkumpul akhir manakala kurangan akan mengurangkan

dana terkumpul akhir

Contoh Akaun Pendapatan & Perbelanjaan

Akaun Pendapatan & Perbelanjaan bagi tahun berakhir 31 Disember 2008

Setem dan pos XX Yuran XX

Alatulis XX Sewa laci XX

Belanja air dan letrik XX Jualan bulu tangkis terpakai XX

Bola tennis XX

Gaji XX

Belanja membaiki XX

Suratkhabar dan majalah XX

Susutnilai

Lebihan XX

XX XX



68

Jika berbentuk penyata:

Penyata Pendapatan dan perbelanjaan bagi tahun berakhir 31 Disember 2012

Pendapatan Hasil

Yuran

Sewa laci

Untung perniagaan

Yuran pertandingan

Perbelanjaan Hasil

Setem dan pos

Alatulis

Susutnilai perabot/kkenderaan

Suratkhabar dan majalah

Belanja membaiki

Gaji pekerja kelab

Kadarbayaran kelab

Lebihan

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

XX

X

X

Akaun Perdagangan Kelab bagi Aktiviti Dagangan Kelab

kelab dan persatuan menjalankan aktiviti perniagaan seperti kantin/restoran, kedai alatan

sukan dan jualan minuman adalah untuk kesenangan atau kemudahan ahli

satu Akaun Perdagangan perlu dibuat untuk mengira keuntungan atau kerugian yang akan

dipindahkan ke akaun pendapatan dan perbelanjaan

maklumat dalam akaun perdagangan kelab termasuklah :

i. stok awal dan akhir

ii. jualan dan belian secara tunai dan kredit

iii. belanja berkaitan operasi perniagaan

cara mengira belian kredit

Baki akhir pemiutang XX

(+) bayaran kepada pemiutang XX

___

XX

(-) Baki awal pemiutang XX

__

Belian kredit XX

__

Cara mengira jualan kredit

Baki akhir penghutang XX

(+) Bayaran oleh penhutang XX

___

XX

(-) Baki penghutang awal XX

___

Jualan kredit XX



69

Penyata Perdagangan bagi tahun berakhir 31 Disember 2012

Jualan (tunai + kredit)

Stok awal

(+) Belian (tunai + kredit)

(-) Stok akhir

(+) Belanja perniagaan

Untung perniagaan

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

Kunci Kira-kira

Kunci Kira-kira pada 31 Dis. 2012

Aset Bukan Semasa

Bangunan XX

Kenderaan XX

(-) Susutnilai terkumpul XX XX

XX

Aset Semasa

Stok akhir XX

Penghutang XX

Bank XX

Belanja terdahulu XX

XX

(-) Liabiliti semasa

Pemiutang XX

Belanja terakru XX XX

Modal kerja XX

XXX

Dana Terkumpul

Dana terkumpul awal * XX

(+) Lebihan * XX

Yuran masuk * XX

Derma*

Dana Terkumpul akhir XX

XXX



70

asset awal – liability awal

diperolehi Akaun Pendapatan & Perbelanjaan

jika dianggap sebagai pendapatan modal



71

Bab 13 : REKOD TAK LENGKAP Maklumat perakaunan tidak mengikut system catatan bergu

Tiga keadaan menyebabkan rekod tak lengkap:

i) Merekod urusniaga mengikut cara tersendiri iaitu sistem catatan tunggal

ii) Kemusnahan / kehilangan rekod perakaunan disebabkan banjir, kebakaran dan

kehilangan

iii) Sistem penyimpanan dokumen urusniaga yang tidak sistematik

Kesan rekod tak lengkap :

i. imbangan duga tidak dapat disediakan

ii. ketepatan perekodan diragui

iii. untung rugi sukar ditentukan

iv. perbandingan prestasi perniagaan tidak boleh dilakukan

v. kunci kira-kira sukar ditentukan

Penentuan Pendapatan

kaedah menentukan untung rugi menggunakan 2 kaedah:

i) Kaedah perbandingan

ii) Kaedah analisis

i) Kaedah Perbandingan

Mencari untung rugi perniagaan dengan membandingkan modal awal dan modal akhir

Modal akan bertambah jika berlaku modal tambahan yang dibawa masuk atau jika ada

keuntungan

Penyata Mengira Untung atau Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2006

Modal akhir * XXX

(+) Ambilan XXX

XXX

(-) Modal tambahan XXX

Modal awal * XXX XXX

Untung bersih XXX



72

*Penyata Mengira Modal Awal Penyata Mengira Modal Akhir

Aset Awal

Perabot XXX

Kenderaan XXX

Stok XXX

Penghutang XXX

XXX

(-) Liabiliti Awal

Pemiutang XXX

Belanja terakru XXX XXX

Modal akhir XXX

ii) Kaedah Analisis

Menghitung jualan dan belian

a) Menghitung jualan

Jualan kredit diperolehi daripada akaun kawalan penghutang

Jualan tunai diperolehi dari buku tunai

Jumlah jualan adalah jualan tunai + jualan kredit

Akaun Kawalan Penghutang

Jan 1 Baki b/b XXX Dis 31 Pul jualan XXX

Dis 31 Jualan * XXX Bank XXX

Diskaun diberi XXX

Hutang lapuk XXX

Baki h/b XXX

XXX XXX

* angka pengimbang

b) Menghitung belian

Belian kredit diperolehi daripada akaun kawalan pemiutang

Belian tunai diperolehi dari Buku Tunai

Jumlah belian adalah belian tunai + jualan kredit

Akaun Kawalan Pemiutang

Dis 31 Pulangan belian XXX Jan 1 Baki b/b XXX

Bank XXX Dis 31 Belian* XXX

Diskaun diterima XXX

XXX XXX

* angka pengimbang

Aset Akhir

Perabot

- Susutnilai terkumpul

XXX

XXX

XXX

Kenderaan

- S.Nilai terkumpul

XXX

XXX

XXX

Stok XXX

Bank XXX

Penghutang

- P.H.Ragu

XXX

XXX

XXX

XXX

(-) Liabiliti Akhir

Pemiutang XXX

Belanja terakru XXX XXX

Modal akhir XXX



73

c) Analisis Buku Tunai

Drp buku tunai maklumat berikut diperolehi:

i) belian barangniaga dan asset bukan semasa secara tunai

ii) jualan barangniaga dan asset bukan semasa secara tunai

iii) penerimaan dari penghutang dan diskaun diberi

iv) pembayaran kpd pemiutang dan diskaun diterima

v) bayaran belanja spt sewa, gaji, belanja am dll

vi) hasil spt diskaun diterima, sewa diterima dll

vii) ambilan tunai oleh pemilik

d) Analisis belanja dan hasil

buat pelarasan untuk mendapat hasil dan belanja yang sebenar

i) Analisis belanja

ii) Analisis hasil

e) Penyediaan Akaun Perdagangan dan Untung Rugi

f) Penyediaan Kunci Kira-kira

Cara mencari belanja sebenar:

Jika diberi baki belanja terakru awal & akhir

Baki akhir belanja terakru XX

(+) Gaji yang telah dibayar (BT) XX

___

XX

(-) Baki awal belanja terakru XX

___

Gaji sebenar (pindah ke PP) XX

___

Cara mencari belanja sebenar:

Jika diberi baki belanja terdahulu awal & akhir

Baki awal belanja terdahulu XX

(+) Gaji yang telah dibayar (BT) XX

___

XX

(-) Baki akhir belanja terdahulu XX

___

Gaji sebenar (pindah ke PP) XX

___

Cara mencari hasil sebenar:

Jika diberi baki hasil terakru awal & akhir

Baki awal hasil terakru XX

(+) Hasil yang telah diterima (BT) XX

___

XX

(-) Baki akhir hasil terakru XX

___

Hasil sebenar (pindah ke PP) XX

___

Cara mencari hasil sebenar:

Jika diberi baki hasil terdahulu awal & akhir

Baki akhir hasil terdahulu XX

(+) Hasil yang telah diterima (BT) XX

___

XX

(-) Baki awal hasil terakru XX

___

Hasil sebenar (pindah ke PP) XX

___

Liabiliti

Liabiliti

Aset

Aset



74

Bab 14 : PENGENALAN KEPADA PERAKAUNAN

PENGURUSAN

Pengertian dan Pengiraan Kos

Kos tetap

o bayaran kepada penggunaan faktor tetap pengeluaran (kilang & mesin)

Kos yang malar iaitu kos yang tidak berubah walaupun jumlah pengeluaran

bertambah atau berkurang

Contoh : sewa kilang,susut nilai loji & mesin, insurans, gaji penyelia & pengurus

kilang

Kos berubah

bayaran kepada faktor berubah dalam pengeluaran (bahan mentah &

buroh)

Kos berkadar terus dengan unit pengeluaran iaitu apabila pengeluaran

bertambah maka kos berubah akan bertambah dan sebaliknya

Contoh kos bahan mentah, kos buroh, belanja langsung (royalti & paten)

Elemen Kos Pengeluaran

a) Kos Bahan Langsung

Semua belanja dalam pembelian, pengangkutan dan pengendalian bahan

mentah untuk pengeluaran

Contoh dalam pengeluaran perabot, bahan seperti papan, paku, gam, cat,

bayaran cukai, belanja angkutan masuk serta insurans atas belian akan

terlibat.

Sebahagian kos berubah

Cara pengiraan kos bahan

Kos Bahan Mentah

Stok awal bahan mentah XXX

Belian bahan mentah XXX

(-) Pulangan belian XXX

XXX

(+) Ang Masuk Bahan mentah XXX

Cukai Bahan mentah XXX

Insurans bahan mentah XXX XXX

XXX

(-) Stok akhir bahan mentah XXX

Kos bahan mentah digunakan XXX



75

b) Kos buroh

Pekerja yang menjalankan pelbagai proses pengeluaran peringkat awal

sehingga barang disiapkan

Contoh dalam pengeluaran perabot: pekerja memotong, memasang,

mengecat, membungkus dan mengawal mesin

Ganjaran kepada mereka ialah upah buroh langsung

sebahagian kos berubah

c) Belanja langsung

Perbelanjaan seperti royalty dan hakcipta/paten kerana menggunakan

jenama pihak lain

sebahagian kos berubah

d) Kos overhed

kos secara tidak langsung dlm proses pengeluaran selain kos bahan dan kos

buroh

Perbelanjaan pengurusan dan pentadbiran kilang

Contoh :

i. sewa kilang, cukai tanah,

ii. insurans atas bangunan kilang atau lengkapan kilang

iii. pembaikan atau penyelenggaran mesin kilang

iv. belanja alat-alat kecil

v. susutnilai asset bukan semasa kilang,

vi. buroh tak langsung iaitu gaji pengurus dan penyelia kilang, gaji

pekerja pejabat kilang

vii. bahan tak langsung seperti bahan api, minyak pelincir

Kos prima = kos bahan langsung + kos buroh + belanja langsung



76

Akaun Pengeluaran

Akaun Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2006

Kos Bahan Mentah

Stok awal bahan mentah XXX Kos pengeluaran XXX



XXX




XXX



Kos Buroh

Buroh langsung XXX

Belanja langsung XXX

Kos prima XXX

Kos Overhed

Elektrik kilang XXX

Gaji tak langsung XXX

Belanja susutnilai mesin XXX

Pelbagai belanja kilang XXX XXX

XXX

(+) Kerja Dalam Proses Awal XXX

XXX

(-) Kerja Dalam Proses Akhir XXX

XXX XXX

Kerja Dalam Proses

Barangan yang masih belum siap

Barangan diperingkat pemprosesan

Kerja dalam proses awal adalah baki yang diambil dari tahun perakaunan

lepas

Kerja dalam proses akhir adalah mengikut akhir tahun perakaunan semasa



77

Penyata Kos Pengeluaran

Penyata Kos pengeluran bagi tahun berakhir 31 Disember 2006

Alat-alat kecil

Iaitu alat-alat kecil yang digunakan dalam pengeluaran oleh pekerja kilang seperti

playar, spanar, gergaji, pahat dan sebagainya

Nilai alat-alat ini akan berkurangan, rosak atau hilang

Belanja alat kecil ini perlu dikira dan dimasukkan sebagai kos verhed

Cara pengiraan belanja alat-alat kecil

Stok awal alat-alat kecil XXX

(+) Belian alat kecil baru XXX

XXX

(-) Stok akhir alat-alat kecil XXX

Belanja alat-alat kecil XXX

Kos Bahan Mentah

Stok awal bahan mentah XXX



XXX




XXX



Kos Buroh

Buroh langsung XXX

Belanja langsung XXX

Kos prima XXX

Kos Overhed

Elektrik kilang XXX

Gaji tak langsung XXX

Belanja susutnilai mesin XXX

Pelbagai belanja kilang XXX XXX

XXX

(+) Kerja Dalam Proses Awal XXX

XXX

(-) Kerja Dalam Proses Akhir XXX

Kos Pengeluaran XXX



78

BAB 8 (ii) : ANALISIS KOS VOLUM UNTUNG

Pengertian Analisis Kos Volum Untung

Kaedah yang menunjukkan perhubungan antara kos, volum jualan dan untung/rugi

Membolehkan kita menghitung unit jualan atau jumlah ringgit jualan dimana jumlah hasil

sama dengan jumlah kos

Ini dipanggil titik pulang modal

Penggunaan Analisis Kos Volum Untung

Dapat menunjukkan jumlah keuntungan atau kerugian pada setiap peringkat pengeluaran

Dapat menunjukkan jumlah jualan yang diperlukan sebelum keuntungan bagi keluaran baru

Dapat mengesan perubahan dan keuntungan apabila harga jualan atau volum pengeluaran

berubah

Analisis Titik Pulang Modal

Satu keadaan dimana peniagaan tidak mendapat keuntungan atau kerugian

Pada titik dimana jumlah hasil sama dengan jumlah kos

TPM digunakan menilai samada projek menguntungkan atau tidak:

Andaian semasa mengira Titik Pulang Modal :

i. jumlah kos ialah kos tetap dan kos berubah

ii. kos tetap ialah kos overhed

iii. kos berubah ialah kos bahan dan kos buroh

iv. kilang hanya mengeluarkan sejenis barang sahaja

3 kaedah mengira titik pulang modal

i. kaedah margin caruman

ii. kaedah graf

iii. kaedah margin keselamatan

Menghitung Titik Pulang Modal

a) Margin Caruman

Ialah lebihan harga jualan daripada kos berubah

Margin Caruman Seunit = Harga jualan seunit – Kos Berubah Seunit



79

Rumus mengira titik pulang modal

Rumus mengira jumlah pengeluaran bagi mencapai sasaran untung

Rumus mengira unit pengeluaran jika berlaku pertambahan kos

Titik pulang modal baru jika terdapat kos tambahan seperti promosi dll

Jumlah Pengeluaran (dlm Unit) = Kos tetap + Kos Tambahan

----------------------------------

Margin Caruman Seunit

Titik Pulang Modal (dlm unit) = Jumlah Kos Tetap

---------------------------------


= Jumlah Kos Tetap

------------------------------------------------

Harga jualan seunit – Kos berubah Seunit

Titik Pulang Modal (dlm RM) = Jumlah Kos Tetap

--------------------------------- X Harga Jualan Seunit


Rumus mengira keuntungan bagi satu tahap jualan

Atau

Untung = (Unit jualan - titik pulang modal) X Margin Caruman Seunit

Jumlah Pengeluaran (dlm Unit) = Kos tetap + Sasaran Untung

----------------------------------


Untung = (unit jualan X margin caruman seunit) – kos tetap



80

b)Kaedah Graf Titik Pulang Modal

Kos

Unit pengeluaran

c) Kaedah Margin Keselamatan

Margin keselamatan ialah lebihan jualan sebenar daripada jualan pada titik pulang modal

Semakin tinggi nilai marjin keselamatan, makin selesa kedudukan keuntungan firma

Jualan

Jumlah Kos

Kos Tetap

Titik Pulang

Modal

Marjin keselamatan(RM) = Jualan sebenar (RM) – Jualan pada titik pulang modal (RM)

Marjin keselamatan (unit) = Jualan sebenar (unit) – Jualan pada titik pulang modal (unit)

Kos/hasil

il

Jumlah Hasil

TPM Jumlah kos

Unit pengeluaran Q P

P= titik pulang modal

Q=kauntiti jualan sebenar

Marjin keselamatan = P-Q



81

Bab 15 : MAKLUMAT UNTUK MEMBUAT

KEPUTUSAN

Perbezaan Perakaunan Kewangan dan Perakaunan Pengurusan

Perakaunan Kewangan

i. aktiviti merekod, mengklasifikasi,menganalisis dan melapor maklumat perakaunan kepada

pihak luar seperti pelabur, pemegang saham,dan kerajaan untuk membolehkan mereka

membuat keputusan

ii. melibatkan proses simpankira hingga penyediaan penyata pendapatan dan kunci kira-kira

untuk menentukan untung atau rugi serta kedudukan kewangan (aset,liabiliti dan modal)

iii. Penyata kewangan disedia bertujuan menilai prestasi perniagaan dan seterusnya membuat

keputusan mengikut kepentingan masing2.

iv. Laporan kewangan dibuat mengikut tempoh perakaunan dan tertakluk kepada prinsip dan

konsep perakaunan tertentu

Perakaunan Pengurusan

i. Penyediaan maklumat dan laporan kepada pihak dalaman syarikat seperti pihak pengurusan

dan ketua-ketua jabatan syarikat berkenaan sahaja

ii. Pengurusan bebas untuk memilih maklumat kerana tiada terikat dengan prinsip & konsep

perakaunan tertentu dan kekerapan laporan adalah mengikut keperluan pengurusan

samada harian, mingguan, bulanan atau mingguan

iii. Contoh maklumat ialah laporan prestasi, laporan penyiasatan ketidakcekapan aktiviti dan

laporan cadangan menstrukutur semula perniagaan

iv. Memastikan objektif syarikat tercapai tanpa penyelewengan dan pembaziran serta

membantu dalam penyediaan belanjawan tunai

Tujuan Maklumat Pengurusan

Perancangan

i. Merangka pelan tindakan bagi mencapai objektif perniagaan

ii. Contoh: untuk meningkatkan keuntungan, perancangannya ialah meningkat kecekapan

buruh, membeli mesin yang canggih, membeli bahan mentah yang berkualiti

Kawalan

i. Memastikan perancangan yang dibuat berada dilandasan yang betul

ii. Jika ada kelemahan, tindakan pembetulan dan penambahbaikan perlu dibuat

Tujuan lain

i. Untuk perngorganisasian dengan mewujudkan jawatankuasa khas bagi melaksanakan

perancangan

ii. Untuk membuat keputusan dengan memilih cara / alternatif yang terbaik bagi mencapai

matlamat perniagaan



82

Penyampaian Maklumat Pengurusan

i. iaitu proses pemindahan maklumat dari penghantar kepada penerima yang mungkin orang

perseorangan, sekumpulan orang atau organisasi

ii. Terbahagi dua iaitu komunikasi lisan dan komunikasi bukan lisan

iii. Komunkasi bukan lisan adalah melalui analisis maklumat (analisis nisbah) atau dalam bentuk

laporan berdokumen seperti surat, memo, e-mel

iv. Komunikasi lisan adalah melalui perbincangan, pembentangan laporan mesyuarat, atau

perbualan melalui telefon

Analisis Penyata Kewangan dan Analisis Nisbah

Jenis Rumus Kegunaan Contoh Tafsiran

Nisbah

keberunt

ungan

Peratus Untung Kasar atas

kos jualan (Tokokan)

= Untung kasar

-------------------- X 100

Kos jualan

Mengukur peratus

penambahan pada kos

barang untuk mendapat

harga jualan

*Semakin tinggi peratus

menunjukkan prestasi yang

baik

Jawapan = 20%

Tafsiran :

Peniaga menetapkan

harga jualan

barangannya dengan

menambah 20% dari

harga kos

Peratus Untung kasar atas

Jualan (Margin)

= Untung kasar

------------------- X 100

Jualan Bersih

Menunjukkan peratus

untung kasar yang diperolehi

dari jualan



baik

Jawapan = 30%

Tafsiran:

Atas setiap RM100

jualan peniaga

memperoleh untung

kasar sebanyak RM30

Peratus Untung Bersih

Atas jualan

= Untung bersih

-------------------- X 100

Jualan bersih

Menunjukkan peratus

untung bersih yang

diperolehi daripada jualan

bersih



baik

Jawapan = 18%

Tafsiran:

Atas setiap jualan

RM100 peniaga

memperoleh untung

bersih sebanyak RM18

Pulangan Atas Modal

= Untung bersih

-------------------- X 100

Modal awal

Mengukur untung bersih

yang diperolehi bagi setiap

ringgit modal yang

dilaburkan



baik

Jawapan = 7%

Tafsiran:

Atas setiap RM100

modal yang dilabur,

pelabur memperoleh

RM8



83


Nisbah

kecekapan

Nisbah Semasa

= Aset Semasa

------------------

Liabiliti Semasa

* jawapan dalam nisbah

Mengukur keupayaan

sesebuah perniagaan untuk

menjelaskan hutang atau

liability melalui asset

*Jika nisbah asset lebih

tinggi, peniaga mampu

bayar hutang

Contoh jawapan =3:1

Tasiran:

Bagi setiap RM1 hutang,

peniaga mempunyai aset

RM3 untuk membayarnya

Nisbah ujian asid

Aset semasa – stok akhir

----------------------------

Liabiliti semasa

jawapan dalam

nisbah

Mengukur kemampuan

perniagaan membayar

hutang jangka pendek

dengan cepat tanpa

menjual stok

Jika nisbah tinggi

menunjukkan

peniaga mampu

bayar hutang tanpa

jual stok

Contoh jawapan : 2:1

Tafsiran:

Bagi RM1 hutang,

peniaga mempunyai aset

RM2 utk membayarnya

tanpa menjual stok

Nisbah Ujian Mampu

Jumlah liabiliti

-----------------

Jumlah aset

jawapan dalam

nisbah

Mengukur kemampuan

perniagaan meneruskan

operasinya

jika nisbah aset lebih

tinggi berbanding

liabiliti menunjukkan

perniagaan boleh

terus beroperasi

Contoh jawapan: 0.4 : 1

tafsiran:

Bagi setiap RM1 jumlah

aset, peniaga mempunyai

RM0.40



84


.0Nisbah

Kecekapan

Kadar pusinganti stok

= Kos jualan

---------------

Stok purata

jawapan dalam sebutan kali

Stok purata

= stok awal + stok akhir

-----------------------------

2

Menunjukkan

kecekapan

pengurusan

menguruskan stok

Pusingganti stok

yang tinggi

menunjukkan lebih

pantas stok dijual

untuk mendapat

keuntungan

Contoh jawapan = 5 kali

Tafsiran:

Peniaga telah membeli

stok/barangan kedainya

sebanyak 5 kali setahun

kewangan

Tempoh kutipan hutang

Penghutang

---------------- X 365 hari

Jualan kredit

jawapan dalam

bilangan hari

mengukur tempoh

purata masa yang

diambil oleh

perniagaan untuk

mengutip hutang

penghutang

/pelanggannya

jika bilangan hari

adalah kecil, ini

menunjukkan

keberkesanan

pengurusan

kreditnya

Contoh jawapan: 35 hari

Tafsiran:

Peniaga megambil masa

35 hari untuk mengutip

hutang dari

pelanggannya

Tempoh pembayaran

hutang

Pemiutang

--------------- X 365 hari

Belian kredit

jawapan dalam hari

mengukur purata

jangka masa yang

diambil oleh firma

untuk membayar

hutangnya kepada

pemiutang

Contoh jawapan = 45 hari

Tafsiran:

Peniaga mengambil masa

45 hari membayar hutang

pembekal/pemiutangnya

Documents

BAB 1 – PENGENALAN - Prinsip Perakaunan SPMcgnarzuki.com/wp-content/plugins/downloads-manager/upload/Nota Fu… · Nota Prinsip Perakaunan Hakcipta : Cikgu Hashim b Jusoh (SMKA