Backstage Magazine

Toponderwijs de ambiTies vanmariTTe Hamer

TransparanTie naar een beTrouwbare keuzegids

grenzeloos3 docenTen & de jeugdvan Tegenwoordig

maart 2010

Is een mbo-opleiding te min? Vmboers gaan lIeVer naar de haVo:

Opi

nie

bla

d O

ver

berO

epsO

nd

erw

ijs

en e

du

ca

tie

back

sta

ge#3

mboraad.nl

back stage back stage

2 / 3

cOlOfOn

Back Stage is het tweemaandelijkse opinieblad van de MBO Raad. De MBO Raad is de brancheorganisatie voor middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie.

eerste jaargang, nummer 3, maart 2010Overname van teksten is toegestaan onder bronvermelding en met toestemming van de redactie.redactie Twan Stemkens (hoofdredacteur), Marije Hulsbosch (adviseur), Marie-Jos Linders (eindredacteur), Dagmar de Kruif-Pot (redacteur), Tanja Krieger (redacteur).aan dit nummer werkten mee: Berber Bijma, Somajeh Ghaeminia, Seb Jarnot, FMAX, Friso Keuris, Caroline Koetsier, Corien Lambregtse, Christoph Meng, Luuk Obbink, Jeroen Poortvliet, Ed van Rijswijk, Roel Smit, Annette van Soest, Frans Strous, Henk Veenstra, Elmer Veerhoff.

concept en vormgeving Link Design, Amsterdam.drukwerk: Senefelder Misset, Doetinchem.coverfoto: Claudia Rehm/Getty Images. abonnementen en adreswijzigingen: backstage@mboraad.nl. Back Stage wordt gericht, kosteloos, toegezonden aan onderwijsorganisaties en particulieren. Betaalde abonnementen kosten 30 euro per jaar inclusief BTW en verzendkosten.redactie-adres: Houttuinlaan 6

3447 GM Woerden tel. 0348 - 75 35 00 backstage@mboraad.nl www.mboraad.nl/backstage

20 We VerWaarlozen de toekomst

Het boek De grenzeloze generatie zorgde voor ophef. Onzejeugd kampt met forse problemen: drugs, schulden, schooluitval. Drie docenten aan het woord over hun studenten.

4 haVo-IserIngOuders zien hun kind liever op de havo dan het mbo. Terwijl de weg via het mbo juist zon succesvolle route is. Hoe imago een sector parten speelt.

12 marItte hamer Verklaart haar ambItIes

Met de motie Hamer stelt ze de norm: het Nederlandse onderwijs moet naar de internationale top vijf. De fractievoorzitter wil nu plannen van het onderwijs. En snel graag.

36 100% duurzaam mbo

Duurzaamheidscordinator Rob de Vrind was er al mee bezig voordat Al Gore er ooit van had gehoord. De mbosector moet in 2015 honderd procent duurzaam inkopen. Maar hoe duurzaam is het beroepsonderwijs nu helemaal?

32 op naar chte transparantIe

MBO Raadvoorzitter Jan van Zijl in discussie met de uitgever van de MBO Keuzegids.

rubrieken

8 dat dan weer welmet sieneke naar het songfestival en studenten

verzorgen de wereld expo in Shanghai.

15 columnStageplaatsen behouden? Subsidieer bedrijven

stelt roa-onderzoeker christoph meng voor.

16 wat doet zij zoal?rapporten, schoolbezoeken, gesprekken met

studenten. de werkweek van een inspecteur.

18 in beeldmaak kans op een overnachting in leerhotel

het klooster!

24 columnJan van zijl over het einde van de drempelloze

instroom in het mbo.

25 carriremakerSdisney zet zijn zinnen op belevingskunstenaar

michel den dulk.

34 columnelmer Veerhoff ziet het gebeuren: we krijgen

rollator-onderwijs

35 StaatSSecretariS voor 1 dagdan wil d66-kamerlid boris van der ham

ruimte creren.

35 pittige taalHet basisonderwijs is verkwanseld. en dat komt

door mboers, vindt oud-docent Jon derks.

11 uitblinker

mIJn Werk maakt verschil, In het leVen Van anderen anne gribnau begon haar carrire in het bedrijfsleven, maar koos toch voor de zorg.

back stage

4 / 5

Steeds meer vmbo-leerlingen kiezen liever voor de havo dan een mbo-opleiding. De trend die een paar jaar geleden begon, zette in 2008/2009 stevig door, blijkt uit de nieuwste cijfers. Het imago van het mbo speelt een belangrijke rol. Bovendien stellen veel vmboers hun beroepskeuze graag een paar jaar uit. Maar dit stapelen gaat ze niet altijd succesvol af.

Tekst Berber Bijma Beeld Judith Dekker/HH Beeldbewerking Link Design

Wie naar het mbo gaat, moet vanaf het begin

een concreet beroep voor ogen hebben en loopt

kans terecht te komen op een roc met veel les -

uitval en altijd wel een paar criminele mede-

scholieren. Wie voor de havo kiest, kiest voor

de bovenkant van de samenleving en bereidt

zich goed voor op een hbo-opleiding. Dat is

een beetje kort door de bocht het beeld dat

steeds meer vmboers hebben als ze hun

vervolgopleiding kiezen. De keuze voor de havo

wordt dan ook steeds populairder. In de zomer

van 2008 gingen ruim 9.000 vmboers door naar

de vierde klas van de havo, omgerekend zon

19 procent van de vmboers met een diploma op

het juiste niveau op zak. Vier jaar eerder lag dat

percentage nog op 14. Een duidelijke stijging dus.

Overigens kunnen alleen leerlingen die op het

vmbo de theoretische leerweg (tl) en gemengde

leerweg (gl) hebben gevolgd, naar de havo.

Stapelen blijft populair in het Nederlandse

onderwijs, concludeert het Centraal Bureau

voor de Statistiek, dat deze cijfers vorige maand

bekendmaakte. Vmboers gaan graag naar de

havo; veel havisten willen graag naar het vwo.

Trapsgewijs proberen leerlingen het hoogste

onderwijsniveau te halen.

Maar er is meer aan de hand. Want een vmboer

die naar de havo gaat om daarna een hbo-

opleiding te kunnen doen, had de route ook via

het mbo kunnen laten lopen. Verreweg de meeste

vmboers, zon 70 procent, kiezen na hun examen

overigens voor zon mbo-opleiding. De groep

die voor de havo kiest, wordt echter gaandeweg

groter. En niet alleen omdat die route, mits

succesvol gevolgd, n of twee jaar korter is.

De route vmbo-mbo heeft niet zon goede naam,

zegt Teus Beijer, vmbo-decaan in Ede en voor-

zitter van de vmbo-decanen die verbonden zijn

aan de NVS-NVL, een vereniging van school-

decanen en leerlingbegeleiders. Ouders en

kinderen proberen er alles aan te doen om die

back stage

dan maar liever naar de

Imago mbo zorgt voor verschuivende voorkeur vmbo-leerlingen

route niet te volgen. De investeringen daarin

beginnen soms heel vroeg. Ouders trainen al

met hun kinderen voor de Cito-toets in groep 8,

zodat het kind niet naar het vmbo zal hoeven.

Leerlingen die wel naar het vmbo gaan, proberen

vervolgens aan het eind van die opleiding de

vervolgkeuze voor het mbo te voorkomen. Beijer:

Soms om heel begrijpelijke redenen. In de

regio waar ik werk zijn twee rocs. Bij een daar-

van is nogal wat fout gegaan bij de invoering

van het competentiegerichte beroepsonderwijs.

Studenten moeten veel zelfstandig werken en

hebben maar weinig les. Ze komen nog weleens

bij mij op bezoek. Moet jij niet op school zitten,

vroeg ik laatst. Nee meneer, vandaag geen les

meer, morgen ook niet, overmorgen pas weer.

In zulke gevallen begrijp ik wel dat ouders en

kinderen de havo een betere keuze vinden.

stapelen Wordt struIkelenZowel op de havo als op het mbo struikelen

nogal wat voormalige vmboers. Van degenen

die wel een havo- of mbo-diploma halen, haakt

vervolgens nog een behoorlijk aantal tijdens de

hbo-opleiding af. Op basis van verschillende

cijfers van onder meer het ministerie van

Onderwijs concludeert onderwijsadviesbureau

APS dat uiteindelijk maar zon 13 procent van

de vmbo-tlers een hbo-diploma haalt.

Overigens doen mboers het in het hbo iets

beter dan havisten. Het lukt dus maar al te

vaak niet het stapelvoornemen in praktijk te

brengen. Voor de groep die tijdens de hbo-

opleiding afvalt, betekent dat de arbeidsmarkt

op met een havo- f een mbo-diploma. Nu

steeds meer vmboers voor de havo kiezen,

betekent dat dus dat er meer havisten zonder

afgeronde vervolgopleiding op de arbeidsmarkt

komen. Veel is daarvan nog niet waar te nemen,

zegt Gertrud Visser-van Erp, secretaris onderwijs

voor de gezamenlijke werkgeversorganisaties

VNO-NCW en MKB-Nederland. De ontwikkeling

Marc Veldhoven:

Het gaat om wat goed

is voor de individuele

student

back stageback stage

6 / 7

dan maar lIeVer naar de haV0VerVolg

is nog te kort gaande om er al iets van te merken

bij werkgevers. Maar het is wel jammer dat er

in verhouding minder mboers zullen afstuderen

de komende jaren. Het mbo biedt waardevolle

opleidingen die goede kansen geven op de

arbeidsmarkt. In veel gevallen betere kansen

dan de havo, omdat je een specifiekere opleiding

hebt gevolgd. Kinderen worden erg gepusht om

naar de havo te gaan, terwijl het mbo minstens

zon goede keuze is. Dat is jammer.

De instelling van opleidingsdomeinen zal helpen

het mbo aantrekkelijker te maken voor studenten

die nog niet precies weten welke richting ze

willen kiezen, hoopt ze. Domeinen zijn

clusteringen van mbo-opleidingen die aan

elkaar verwant zijn. De honderden verschillende

opleidingen die er nu zijn worden met ingang

van het studiejaar 2011-2012 gebundeld in

zestien verschillende domeinen, studenten

kunnen hiervoor kiezen. Een domein omvat

alle mbo-opleidingen die dicht bij elkaar liggen

en waartussen studenten in de praktijk nu al

vaak switchen. De domeinstructuur moet dat