3. Rodzaje pojazdw samochodowych do przewozu materiaw niebezpiecznych Do przewozu materiaw niebezpiecznych mog by uywane tylko: samochody ciarowe bez przyczepy lub z przyczep, cigniki drogowe z przyczep, pojazdy czonowe, samochody osobowe z przyczep lub bez.

o o o o

3.1. Cysterny Do przewozu materiaw niebezpiecznych moe by uywana cysterna, jeeli materia jest dopuszczony do przewozu w cysternie odejmowalnej, staej, pojedzie - baterii, kontenerze - cysternie lub cysternie do przewozu odpadw napenionej podcinieniowo. 3.2. Pojazdy przeznaczone do przewozu materiaw wybuchowych Kady pojazd samochodowy bez przyczepy (naczepy), przeznaczony do przewozu materiaw wybuchowych, jest zakwalifikowany do okrelonej jednostki transportowej. Jednostki transportowe uywane do przewozu tych materiaw dziel si na jednostki transportowe kategorii EX/II lub EX/III. 3.2.1. Jednostka transportowa kategorii EX/II Jednostk transportow kategorii EX/II jest kady cignik drogowy lub samochd ciarowy, ktry jest wyposaony w silnik o zaponie samoczynnym. Kady z tych pojazdw moe cign tylko jedn przyczep (naczep). Pojazdy powinny by wykonane i wyposaone w taki sposb, aby przewoone materiay wybuchowe byy chronione przed zagroeniem zewntrznym i warunkami atmosferycznymi. Nadwozie tych pojazdw powinno by zamknite lub kryte. Opocza pojazdu krytego powinna by odporna na rozerwanie oraz wykonana z nieprzemakalnego i trudno zapalnego materiau, powinna by ona dobrze nacignita na pojedzie i zakrywa skrzyni adunkow ze wszystkich stron, a dolna jej cz powinna zwisa co najmniej 20 cm nad burty tej skrzyni. Zwisajca cz opoczy powinna by zaopatrzona w acuch lub tam metalow, ktra po zaadowaniu materiaw i w czasie ich przewozu powinna by cignita i zamknita na kdk. Skrzynia adunkowa pojazdu zamknitego nie moe by wyposaona w okna, a wszystkie otwory powinny by zamykane szczelnymi drzwiczkami lub pokrywami. 3.2.2. Jednostka transportowa kategorii EX/III Jednostk transportow kategorii EX/III jest cignik drogowy lub samochd ciarowy, ktry spenia warunki jednostki transportowej EX/II, skrzynia adunkowa powinna by zamknita typu furgon, powinna by ona wykonana trwale z trudno zapalnych materiaw tak, aby w peni chronia przewoone materiay. Powierzchnia podogi oraz przednia burta powinny by szczelne. Waciwoci izolacyjne i ognioodporno skrzyni powinny by, co najmniej takie same, jak przegroda skadajca si z podwjnej metalowej cianki zewntrznej, pokrytej

warstw ognioodpornego drewna o gruboci 10 mm. Warunek ten nie jest wymagany, jeeli skrzynia adunkowa jest tak wykonana, e uniemoliwi przenikanie pomienia ciepa o temperaturze 120C na wewntrzne powierzchnie cian, wytworzonego w cigu 15 minut przez poar mogcy wystpi przypadkowo w wyniku funkcjonowania pojazdu. Wszystkie drzwi powinny by zamykane na klucz oraz rozmieszczone i wykonane tak, aby zawiasy byy zakryte. Jeeli jednostka transportowa jest z przyczep, to powinna by ona wyposaona w urzdzenie sprzgajce. Przyczepa powinna by zaopatrzona w skutecznie dziaajcy na wszystkie koa hamulec, uruchamiany za pomoc hamulca roboczego pojazdu cigncego i zapewniajcy automatyczne zatrzymanie jej w razie urwania si sprzgu. Przyczepa wyposaona jedynie w hamulec najazdowy, moe by uywana do przewozu materiaw wybuchowych klasy 1 w iloci nieprzekraczajcej 50 kg netto. Ponadto skrzynia adunkowa kadej jednostki transportowej powinna by wykonana z takich materiaw, ktre wykluczaj powstawanie jakichkolwiek niebezpiecznych zwizkw z przewoonymi materiaami wybuchowymi. Nominalne napicie owietlenia elektrycznego tych jednostek nie moe przekracza 24 V.

Rys. 1. Pojazd typu EX/III 3.3. Pojazdy z cystern sta, odejmowaln lub kontenerem-cystern o pojemnoci wikszej ni 3000 litrw Pojazdy samochodowe, przewoce w takiej cysternie nadtlenek wodoru lub jego roztwory powinny spenia nastpujce warunki: o jeeli kabina kierowcy nie jest wykonana z materiaw niepalnych, to z tyu kabiny powinna by umieszczona metalowa osona o szerokoci rwnej szerokoci cysterny i wysokoci osigajcej poziom dachu kabiny, osona ta powinna by wykonana z blachy lub innego odpowiedniego materiau, o okna znajdujce si w tylnej cianie kabiny lub w osonie powinny by szczelnie zamknite i wykonane ze specjalnego ognioodpornego szka, o ramy tych okien powinny by wykonane rwnie z materiau ognioodpornego, o midzy cystern a kabin kierowcy lub oson powinna by wolna przestrze wynoszca co najmniej 15 cm, o adna cz pojazdu, znajdujca si z tyu osony, nie moe by wykonana z drewna, zakaz ten nie dotyczy drewna pokrytego metalem lub odpowiednim tworzywem sztucznym,

2

o silnik o zaponie iskrowym i zbiornik paliwa zasilajcy taki silnik powinny by umieszczone przed tyln cian kabiny kierowcy lub oson. Silnik i zbiornik mog by umieszczone poza kabin (oson), jeeli bd skutecznie osonite oson przeciwogniow i ochronione przed uderzeniem w przypadku zderzenia z przeszkod sta lub z innym pojazdem. 3.4. Pojazdy izotermiczne oraz pojazdy chodzone niemechanicznie i mechanicznie, przeznaczone do przewozu niektrych materiaw Materiay takie, jak materiay stae i cieke ulegajce samorzutnemu rozkadowi oraz nadtlenki organiczne powinny by przewoone w temperaturze kontrolowanej to znaczy w najwyszej temperaturze, przy ktrej materia moe by jeszcze bezpiecznie przewoony. Utrzymanie temperatury kontrolowanej przez cay okres przewozu, wcznie z zaadunkiem i wyadunkiem, jest niezbdne dla bezpieczestwa tych materiaw. Bezpieczestwo takie mog zapewnia tylko pojazdy izotermiczne, pojazdy chodzone niemechanicznie lub pojazdy chodzone mechanicznie, ktre powinny spenia nastpujce warunki: o skrzynia adunkowa powinna by szczelna i zapewnia utrzymanie temperatury wymaganej dla przewoonego materiau, o opary przewoonych materiaw i rda chodzenia nie mog przenika do kabiny kierowcy, o kabina powinna by wyposaona w urzdzenie, ktre umoliwioby kierowcy w dowolnym czasie kontrol temperatury w skrzyni adunkowej pojazdu zawierajcej przewoony adunek. Powinna by ona mierzona przez dwa niezalene czujniki, a wynik pomiaru powinien by rejestrowany tak, aby zmiany temperatury byy atwo wykrywalne, o skrzynia adunkowa powinna by wyposaona w otwory i zawory wentylacyjne zapobiegajce powstaniu podwyszonego cinienia. Otwory (zawory wentylacyjne) nie mog powodowa obnienia stopnia chodzenia przewoonego materiau, o rodek chodzcy nie moe by zapalny, o urzdzenie chodzce pojazdu chodzonego mechanicznie powinno by tak wykonane, aby mogo pracowa niezalenie od silnika pojazdu. Jeeli przewoony jest materia, ktrego temperatura kontrolowana jest nisza ni 25C, to pojazd powinien by wyposaony w dwa urzdzenia alarmowe: optyczne i akustyczne. Zasilanie ich nie moe by zalene od systemu chodzcego. Urzdzenia te powinny by tak wyregulowane, aby mogy si wczy ju w temperaturze kontrolowanej lub niszej. Ponadto wszystkie urzdzenia kontrolno pomiarowe powinny by atwo dostpne, a wszystkie poczenia elektryczne wodoodporne. Wymg ten jest niezbdny do przeciwdziaania zaponowi par zapalnych, jakie mog by wydzielane przez przewoone materiay ulegajce samorzutnemu rozkadowi. Na drzwiach jednostki transportowej powinien by napis o treci Przed wejciem naley przewietrzy wntrze skrzyni adunkowej.

3

Rys. 2. Pojazd izotermiczny 3.5. Pojazd typu FL Pojazd typu FL jest to pojazd przeznaczony do przewozu cieczy o temperaturze zaponu nie wyszej ni 61C lub gazw palnych w kontenerach cysternach o pojemnoci wikszej ni 3000 litrw lub w cysternach staych i cysternach odejmowalnych oraz pojazd bateria o pojemnoci wikszej ni 1000 litrw przeznaczony do przewozu gazw palnych.

Rys. 3. Pojazd typu FL 3.6. Pojazd typu OX Pojazd typu OX jest to pojazd przeznaczony do przewozu stabilizowanego nadtlenku wodoru lub jego roztworw wodnych o zawartoci wikszej ni 60% nadtlenku wodoru w kontenerach cysternach o pojemnoci wikszej ni 3000 litrw, w cysternach staych lub cysternach odejmowalnych.

4

Rys. 4. Pojazd typu OX 3.7. Pojazd typu AT Pojazd typu AT jest to inny pojazd ni typu FL i OX, przeznaczony do przewozu materiaw niebezpiecznych w kontenerach cysternach o pojemnoci wikszej ni 3000 litrw, w cysternach staych lub odejmowalnych albo w pojazdach bateriach o pojemnoci wikszej ni 1000 litrw innych ni pojazdy typu FL.

Rys. 5. Pojazd typu AT

5

4. Wymagania techniczne pojazdw do przewozu materiaw niebezpiecznych Kady typ pojazdu do przewozu materiaw niebezpiecznych musi spenia dodatkowe wymagania techniczne. W tabeli 1 przedstawiono poszczeglne punkty wymaga technicznych, na ktre naley zwrci uwag podczas badania technicznego pojazdu. Pod tabel 1 przedstawione s ilustracje przedstawiajce poszczeglne wymagania. Rysunek nr 6, 7 ilustruje instalacje elektryczn, ktra powinna by odpowiednio poprowadzona w specjalnym pancerzu ochronnym, rysunek nr 8, 9, 10, 11 przedstawia wycznik gwny akumulatora w kabinie i poza kabin kierowcy. Wycznik gwny ma za zadanie w razie potrzeby odczenie obwodu elektrycznego. Rysunek nr 12 przedstawia obudow akumulatorw natomiast rysunek nr 13 przedstawia akumulatory po zdemontowaniu obudowy, rysunek nr 14, 15 przedstawiaj miejsce umieszczenia tachografu rnego typu. Rysunek nr 16 przedstawia miejsce usytuowania przycisku uruchamiajcego zwalniacz, natomiast rysunek nr 17 przedstawia mechanizm zwalniacza. Rysunek nr 18 przedstawia zniszczon oson termiczn kabiny kierowcy, natomiast rysunek nr 19 przedstawia jeden z wielu typw ogranicznikw prdkoci, mechanizm umieszczony jest przy pompie wtryskowej. Rysunek nr 20, 21 przedstawia zbiornik paliwa, ktry powinien by zabezpieczony przed uszkodzeniem podczas zderzenia z innym pojazdem lub przeszkod, nie moe by umieszczony nad rur wydechow i instalacj elektryczn w przypadku nieszczelnoci zbiornika paliwo powinno wycieka na ziemie. Rysunek nr 22, 23 przedstawia ukad wydechowy zabezpieczony specjaln oson termiczn. Tabela 1 Wymagania techniczne Typ pojazdu Nr rys. Wymagania techniczne EX/II EX/III AT FL OX Wyposaenie elektryczne 6, 7 Przewody X X X X 8, 9, 10, Gwny wycznik akumulatora X X 11 12, 13 Akumulatory X X X 14, 15 Tachografy X X Instalacje zasilane stale X X 6, 7 Instalacja elektryczna za kabin X X Ukad hamulcowy Urzdzenie przeciwpolizgowe X X X X 16, 17 Zwalniacz X X X X Zabezpieczenie poarowe Kabina: materiay konstrukcyjne X X 18 Kabina: osona termiczna X 20, 21 Zbiornik paliwa X X X X Silnik X X X X 22, 23 Ukad wydechowy X X X 16, 17 Zwalniacz X X X X Ogrzewacz spalinowy X X X X X Ogranicznik prdkoci 19 X X X X X

6

Rys. 6. Instalacja elektryczna

Rys. 7. Instalacja elektryczna

7

Rys. 8. Wycznik gwny akumulatora poza kabin kierowcy

Rys. 9. Wycznik gwny akumulatora w kabinie kierowcy

8

Rys. 10. Wycznik gwny akumulatora poza kabin kierowcy

Rys. 11. Wycznik gwny akumulatora w kabinie kierowcy

9

Rys. 12. Akumulatory w osonie z tworzywa sztucznego

Rys. 13. Akumulatory

10

Rys. 14. Tachograf kompaktowy

Rys. 15. Tachograf moduowy

11

Rys. 16. Przycisk uruchamiajcy zwalniacz w kabinie kierowcy

Rys. 17. Zwalniacz mechanizm

12

Rys. 18. Zniszczona osona termiczna kabiny kierowcy

Rys. 19. Ogranicznik prdkoci

13

Rys. 20. Zbiornik paliwa

Rys. 21. Zbiornik paliwa

14

Rys. 22. Ukad wydechowy

Rys. 23. Ukad wydechowy

15

5. Oznakowanie pojazdw do przewozu materiaw niebezpiecznych 5.1. Cel oznakowania Pojazdy z cystern przewoc materiay niebezpieczne, zaopatrzone w odpowiednie numery rozpoznawcze, s oznakowane jednoczenie odblaskowymi tablicami ostrzegawczymi zaopatrzonymi w odpowiednie symbole przewoonego materiau i nalepki ostrzegawcze. Obowizek oznakowania dotyczy te pojazdw skrzyniowych przewocych materiay w postaci staej bez opakowania, jeeli s one zaopatrzone w numery rozpoznawcze. Oznakowanie to ma na celu zarwno ostrzec uczestnikw ruchu przed bliej okrelonym rodzajem zagroenia, jak i poinformowa o sposobie zachowania si przed takim pojazdem. 5.2. Odblaskowe tablice ostrzegawcze Kady pojazd samochodowy z nadwoziem skrzyniowym przewocy materiay niebezpieczne w odpowiednim opakowaniu powinien by oznakowany dwiema odblaskowymi tablicami ostrzegawczymi bez numerw rozpoznawczych.

Rys. 24. Odblaskowa tablica ostrzegawcza Tablice te powinny by prostoktne o bokach 40x30 cm, barwy pomaraczowej odblaskowej oraz dookoa otoczone czarnym nieodblaskowym paskiem o szerokoci nieprzekraczajcej 1,5 cm. Jeeli powierzchnia cian lub konstrukcja pojazdu uniemoliwia umieszczenie tych tablic na pojedzie, ich wymiary mog by zmniejszone do 30 cm dugoci, 12 cm wysokoci i do 1 cm szerokoci czarnego obrzea. Jedna tablica powinna by umieszczona na przedniej cianie kabiny kierowcy, a druga na tylnej cianie jednostki transportowej prostopadle do osi podunej tej jednostki. Tablice te powinny by dobrze widoczne na jednostce transportowej.

16

Rys. 25. Umieszczenie tablic ostrzegawczych na pojedzie 5.3. Odblaskowe tablice ostrzegawcze z numerami rozpoznawczymi Pojazdy z cystern przewoc materiay niebezpieczne, ktre s zaopatrzone w numery rozpoznawcze materiau oraz zagroenia oraz s dopuszczone do przewozu w okrelonej cysternie powinny by oznakowane odblaskowymi tablicami ostrzegawczymi zaopatrzonymi w takie numery. Numer rozpoznawczy materiau skada si z czterech cyfr arabskich. Natomiast numer rozpoznawczy zagroenia skada si z dwch lub trzech cyfr, ktre wskazuj: 2 emisj gazu spowodowan cinieniem lub reakcj chemiczn, 3 zapalno materiaw ciekych i gazu lub materia cieky samonagrzewajcy si, 4 zapalno materiaw staych lub materia stay samonagrzewajcy si, 5 dziaanie utleniajce (wzmagajce palenie), 6 dziaanie trujce lub zakane, 7 dziaanie promieniotwrcze, 8 dziaanie rce, 9 zagroenie samorzutn i gwatown reakcj. Podwojona cyfra wskazuje intensywno gwnego zagroenia. Jeeli zagroenie materiau jest okrelone tylko jedn cyfr, to po takiej cyfrze znajduje si zero, ktre oznacza, e dany materia nie przedstawia dodatkowego zagroenia. Poza wymienionymi wyej cyframi wprowadzony zosta dodatkowy znak X, ktry umieszczony przed numerem rozpoznawczym zagroenia oznacza absolutny zakaz zetknicia si danego materiau z wod, poniewa materiay takie reaguj niebezpiecznie z wod. Niej wymienione numery rozpoznawcze zagroenia wskazuj: o 20 gaz duszcy lub gaz niestwarzajcy zagroenia dodatkowego, o 22 gaz skroplony schodzony, duszcy, o 223 gaz skroplony schodzony, palny, o 225 gaz skroplony schodzony, utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 23 gaz palny, o 239 gaz palny mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 25 gaz utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 26 gaz trujcy, o 263 gaz trujcy, palny, o 265 gaz trujcy, utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 268 gaz trujcy, rcy,

17

o 30 materia cieky zapalny, materia stay stopiony ogrzany do temperatury rwnej lub wyszej od jego temperatury zaponu lub materia cieky samonagrzewajcy si, o 323 materia cieky zapalny, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o X323 materia cieky zapalny, reagujcy niebezpiecznie z wod, wydzielajcy gazy palne, o 33 materia cieky atwo zapalny (temperatura zaponu nisza ni 23C), o 333 materia cieky piroforyczny, o X333 materia cieky piroforyczny, reagujcy niebezpiecznie z wod, o 336 materia cieky atwo zapalny, trujcy, o 338 materia cieky atwo zapalny, rcy, o X338 materia cieky atwo zapalny, rcy, reagujcy niebezpiecznie z wod, o 339 materia cieky atwo zapalny mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 36 materia cieky zapalny sabo trujcy lub materia cieky samonagrzewajcy si, trujcy, o 362 materia cieky zapalny, trujcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o X362 materia cieky zapalny, trujcy, reagujcy niebezpiecznie z wod, wydzielajcy gazy palne, o 368 materia cieky zapalny, trujcy, rcy, o 38 materia cieky zapalny (temperatura zaponu od 23C do 61C wcznie), rcy, o 382 materia cieky zapalny, rcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o X382 materia cieky zapalny, rcy, reagujcy niebezpiecznie z wod, wydzielajcy gazy palne, o 39 materia cieky zapalny mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 40 materia stay zapalny, lub ulegajcy samorzutnej reakcji, lub samonagrzewajcy si, o 423 materia stay reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o X423 materia stay zapalny, reagujcy niebezpiecznie z wod, wydzielajcy gazy palne, o 43 materia stay samozapalny (piroforyczny), o 44 materia stay zapalny, stopiony, w podwyszonej temperaturze, o 446 materia stay zapalny, trujcy, stopiony, w podwyszonej temperaturze, o 46 materia stay zapalny lub samonagrzewajcy si, trujcy, o 462 materia stay trujcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o X462 materia stay, reagujcy niebezpiecznie z wod, wydzielajcy gazy trujce, o 48 materia stay zapalny lub samonagrzewajcy si, rcy, o 482 materia stay rcy reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o X482 materia stay, reagujcy niebezpiecznie z wod, wydzielajcy gazy rce, o 50 materia utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 539 nadtlenek organiczny, palny, o 55 materia silnie utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 556 materia silnie utleniajcy (wzmagajcy palenie), trujcy, 18

o 558 materia silnie utleniajcy (wzmagajcy palenie), rcy, o 559 materia silnie utleniajcy mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 56 materia utleniajcy (wzmagajcy palenie), trujcy, o 568 materia utleniajcy (wzmagajcy palenie), trujcy, rcy, o 58 materia utleniajcy (wzmagajcy palenie), rcy, o 59 materia utleniajcy (wzmagajcy palenie), mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 60 materia trujcy lub sabo trujcy, o 606 materia zakany, o 623 materia cieky trujcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o 63 materia cieky trujcy, zapalny (temperatura zaponu od 23C do 61C wcznie), o 638 materia cieky trujcy, zapalny (temperatura zaponu od 23C do 61C wcznie), rcy, o 639 materia cieky trujcy, zapalny mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 64 materia stay trujcy, zapalny lub samonagrzewajcy si, o 642 materia stay trujcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o 65 materia trujcy, utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 66 materia silnie trujcy, o 663 materia cieky silnie trujcy, zapalny (temperatura zaponu nie wysza ni 61C), o 664 materia stay silnie trujcy, zapalny lub samonagrzewajcy si, o 665 materia silnie trujcy, utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 668 materia silnie trujcy, rcy, o 669 materia silnie trujcy, mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 68 materia trujcy, rcy, o 69 materia trujcy lub sabo trujcy, mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 70 materia promieniotwrczy, o 78 materia promieniotwrczy, rcy, o 80 materia rcy lub sabo rcy, o X80 materia rcy lub sabo rcy, reagujcy niebezpiecznie z wod, o 823 materia cieky rcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o 83 materia cieky rcy lub sabo rcy, zapalny (temperatura zaponu od 23C do 61C), o X83 materia cieky rcy lub sabo rcy, zapalny reagujcy niebezpiecznie z wod, o 839 materia cieky rcy lub sabo rcy, zapalny mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o X839 materia cieky rcy lub sabo rcy, zapalny mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, reagujcy niebezpiecznie z wod, o 84 materia stay rcy, zapalny lub samonagrzewajcy si, o 842 materia stay rcy, reagujcy z wod, wydzielajcy gazy palne, o 85 materia rcy lub sabo rcy, utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 856 materia rcy lub sabo rcy, utleniajcy (wzmagajcy palenie), trujcy, o 86 materia rcy lub sabo rcy, trujcy, o 88 materia silnie rcy, 19

o X88 materia silnie rcy, reagujcy niebezpiecznie z wod, o 883 materia cieky silnie rcy, zapalny (temperatura zaponu od 23C do 61C wcznie), o 884 materia stay silnie rcy, zapalny lub samonagrzewajcy si, o 885 materia silnie rcy, utleniajcy (wzmagajcy palenie), o 886 materia silnie rcy, trujcy, o X886 materia silnie rcy, trujcy, reagujcy niebezpiecznie z wod, o 89 materia rcy lub sabo rcy, mogcy samorzutnie ulega gwatownej reakcji, o 90 materia zagraajcy rodowisku, rne materiay niebezpieczne, o rne materiay niebezpieczne przewoone w podwyszonej temperaturze. Numery rozpoznawcze zagroenia i materiau powinny by wykonywane z czarnych cyfr o wysokoci 10 cm i gruboci linii 1,5 cm. Numer rozpoznawczy zagroenia powinien by umieszczony w grnej czci (liczniku) odblaskowej tablicy ostrzegawczej, przy czym tablica ta powinna by przedzielona w poowie jej wysokoci poziom czarn lini. W dolnej czci (w mianowniku) tej tablicy powinien by umieszczony numer rozpoznawczy materiau.

Rys. 26. Odblaskowa tablica ostrzegawcza z numerem rozpoznawczym

33 1863

33 1863

Rys. 27. Umieszczenie tablic ostrzegawczych na pojedzie

20

5.4. Nalepki ostrzegawcze Poza odblaskowymi tablicami ostrzegawczymi kada jednostka transportowa przewoca materiay wybuchowe powinna by oznakowana takimi samymi nalepkami ostrzegawczymi, ktre s umieszczone na przewoonych materiaach. Nalepki powinny by umieszczone na tylnej cianie jednostki transportowej oraz na jej bocznych cianach moliwie po rodku ich powierzchni.

40 1869 40 1869

Rys. 28. Umieszczenie nalepek ostrzegawczych na pojedzie Oznakowanie substancji i przedmiotw wybuchowych przedstawia rys. 29

Rys. 29. Substancje i przedmioty wybuchowe Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbol - eksplodujca czarna bomba, pomaraczowe to. ** - miejsce na wpisanie podklasy; nie naley wypenia w przypadku, gdy skonno do wybuchu jest zagroeniem dodatkowym. * - miejsce na wpisanie grupy zgodnoci; nie naley wypenia w przypadku, gdy skonno do wybuchu jest zagroeniem dodatkowym. Oznakowanie substancji i przedmiotw wybuchowych podklasy nr 1.4 przedstawia rys. 30

Rys. 30. Substancje i przedmioty wybuchowe podklasy 1.4 Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor 21

symbolu. Cyfra "1.4": czarna, numer podklasy powinien mie ok. 30 mm wysokoci i ok. 5 mm gruboci, pomaraczowe to. * - miejsce na wpisanie grupy zgodnoci; nie naley wypenia w przypadku, gdy skonno do wybuchu jest zagroeniem dodatkowym. Oznakowanie substancji i przedmiotw wybuchowych podklasy nr 1.5 przedstawia rys. 31

Rys. 31. Substancje i przedmioty wybuchowe podklasy 1.5 Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu Cyfra "1.5": czarna, numer podklasy powinien mie ok. 30 mm wysokoci i ok. 5 mm gruboci, pomaraczowe to. * - miejsce na wpisanie grupy zgodnoci; nie naley wypenia w przypadku, gdy skonno do wybuchu jest zagroeniem dodatkowym. Oznakowanie substancji i przedmiotw wybuchowych podklasy nr 1.6 przedstawia rys. 32

Rys. 32. Substancje i przedmioty wybuchowe podklasy 1.6 Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu Cyfra "1.6" czarna, numer podklasy powinien mie ok. 30 mm wysokoci i ok. 5 mm gruboci, pomaraczowe to. * - miejsce na wpisanie grupy zgodnoci; nie naley wypenia w przypadku, gdy skonno do wybuchu jest zagroeniem dodatkowym.

22

Oznakowanie gzw palnych przedstawia rys. 33, 34

Rys. 33. Gazy palne

Rys. 34. Gazy palne

Nalepki na pojazdach: powinny mie ksztat kwadratu obrconego o kt 45 (ksztat rombu), minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny lub biay pomie, czerwone to. Oznakowanie gzw niepalnych i nietrujcych przedstawia rys. 35, 36

Rys. 35. Gazy niepalne i nietrujce

Rys. 36. Gazy niepalne i nietrujce

Nalepki na pojazdach: powinny mie ksztat kwadratu obrconego o kt 45 (ksztat rombu), minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarna lub biaa butla do gazu, zielone to. Oznakowanie gzw trujcych przedstawia rys. 37

Rys. 37. Gazy trujce Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarna czaszka i piszczele, biae to.

23

Oznakowanie materiaw ciekych zapalnych przedstawia rys. 38, 39

Rys. 38. Materiay cieke zapalne

Rys.39. Materiay cieke zapalne

Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny lub biay pomie, czerwone to. Oznakowanie materiaw staych zapalnych, samoreaktywnych i materiaw wybuchowo odczulonych przedstawia rys. 40

Rys. 40. Materiay stae zapalne, samoreaktywne i materiay wybuchowo odczulne Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny pomie i cyfra, to jest biae z siedmioma czerwonymi pionowymi pasami. Oznakowanie materiaw samozapalnych przedstawia rys. 41

Rys. 41. Materiay samozapalne Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny pomie, grna poowa biaa, dolna poowa czerwona.

24

Oznakowanie materiaw wytwarzajcych w kontakcie z wod gazy zapalne przedstawia rys. 42, 43

Rys. 42. Materiay wytwarzajce w kontakcie z wod gazy zapalne

Rys.43. Materiay wytwarzajce w kontakcie z wod gazy zapalne

Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny lub biay pomie i cyfra, niebieskie to. Oznakowanie materiaw utleniajcych przedstawia rys. 44

Rys. 44. Materiay utleniajce Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny pomie nad koem, te to. Oznakowanie nadtlenkw organicznych przedstawia rys. 45

Rys. 45. Nadtlenki organiczne Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarny pomie nad koem, te to.

25

Oznakowanie materiaw trujcych przedstawia rys. 46

Rys. 46. Materiay trujce Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarna czaszka i piszczele, biae to. Cyfra "6" w dolnym narou; dopuszcza si napisy wiadczce o waciwociach toksycznych: "Trucizna", "Toxic", "Poison". Oznakowanie materiaw zakanych przedstawia rys. 47

Rys. 47. Materiay zakane Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem s trzy pksiyce naoone na koo i napisy, biae to. Dolna poowa moe zawiera napis: "MATERIA ZAKANY" (INFECTIOUS SUBSTANCE) oraz "W RAZIE USZKODZENIA LUB WYCIEKU NATYCHMIAST POWIADOMI SUZBY MEDYCZNE" ( In case of Damage or Leakage Immediately Notify Public Health Authority ). Oznakowanie materiaw promieniotwrczych, kategoria I Biaa przedstawia rys. 48

Rys. 48. Materiay promieniotwrcze. Kategoria I Biaa Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 5 mm od jej krawdzi powinna przebiega czarna, rwnolega linia. Wysoko cyfry "7" nie powinna by mniejsza ni 25 mm. Symbol jest czarny trjlistek, biae to. Napis (obowizkowy): czarny w dolnej poowie nalepki: "PROMIENIOWANIE" "ZAWARTO", "AKTYWNO". Jeden pionowy, czerwony pasek po wyrazie "PROMIENIOWANIE", (wyraz promieniowanie moe by zastpiony odpowiednim numerem UN (ONZ) przesyki). 26

Oznakowanie materiaw promieniotwrczych, kategoria II ta przedstawia rys. 49

Rys. 49. Materiay promieniotwrcze. Kategoria II ta Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 5 mm od jej krawdzi powinna przebiega czarna, rwnolega linia. Wysoko cyfry "7" nie powinna by mniejsza ni 25 mm. Symbolem jest czarny trjlistek, grna poowa ta z biaym obrzeem, dolna polowa biaa. Napis (obowizkowy): czarny, w dolnej poowie nalepki: "PROMIENIOWANIE", "ZAWARTO......, AKTYWNO...... Napis w czarnej ramce: "WSKANIK TRANSPORTOWY". Dwa pionowe, czerwone paski po wyrazie "PROMIENIOWANIE" (wyraz promieniowanie moe by zastpiony odpowiednim numerem UN (ONZ) przesyki). Oznakowanie materiaw promieniotwrczych, kategoria III ta przedstawia rys. 50

Rys. 50. Materiay promieniotwrcze. Kategoria III ta Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 5 mm od jej krawdzi powinna przebiega czarna, rwnolega linia. Wysoko cyfry "7" nie powinna by mniejsza ni 25 mm. Symbolem jest czarny trjlistek, grna polowa ta z biaym obrzeem, dolna polowa biaa. Napis (obowizkowy): czarny, w dolnej poowie nalepki: "PROMIENIOWANIE", "ZAWARTO ......", "AKTYWNO ....." Napis w czarnej ramce: "WSKANIK TRANSPORTOWY". Dwa pionowe, czerwone paski po wyrazie "PROMIENIOWANIE", (wyraz promieniowanie moe by zastpiony odpowiednim numerem UN (ONZ) przesyki). Oznakowanie materiaw promieniotwrczych materiaw rozszczepialnych klasy 7 przedstawia rys. 51

Rys. 51. Materiay promieniotwrcze - Materia rozszczepialny klasy 7

27

Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm (wyjtkowo dopuszczalne 100 x 100 mm), wewntrz nalepki w odlegoci 5 mm od jej krawdzi powinna przebiega czarna, rwnolega linia. Wysoko cyfry "7" nie powinna by mniejsza ni 25 mm. Biae to. Napis (obowizkowy): czarny, w grnej poowie nalepki: "ROZSZCZEPIALNY" (FISSILE). Napis w czarnej ramce: "WSKANIK BEZPIECZESTWA KRYTYCZNOCIOWEGO" (CSI). Oznakowanie materiaw rcych przedstawia rys. 52

Rys. 52. Materiay rce Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest czarna ciecz wyciekajca z dwch probwek, atakujca rk i metal, grna poowa biaa, dolna poowa czarna z biaym obrzeem. Oznakowanie rnych materiaw i przedmiotw niebezpiecznych przedstawia rys. 53

Rys. 53. Rne materiay i przedmioty niebezpieczne Nalepki na pojazdach: minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewntrz nalepki w odlegoci 12,5 mm od jej krawdzi, powinna przebiega rwnolega linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Symbolem jest siedem czarnych, pionowych pasw w grnej poowie, biae to.

28

6. Rodzaje kontroli pojazdw 6.1. Kontrola drogowa pojazdu przez organ kontroli ruchu drogowego Wystpuje ona na drodze przeprowadzona jest przez Policj lub inspektorw Inspekcji Transportu Drogowego i polega na kontroli wymaganych dokumentw zarwno kierujcego jak i pojazdu oraz organoleptycznej kontroli stanu technicznego pojazdu przewocego materiay niebezpieczne. Podczas kontroli sprawdzane jest: o czy nie ma wyciekw pynw eksploatacyjnych, o stan techniczny ogumienia, o prawidowoci dziaania wiate zewntrznych, o stan poszycia zewntrznego cysterny lub skrzyni adunkowej, o dodatkowe wyposaenie pojazdu, o stanu technicznego i skutecznoci dziaania hamulcw, o prawidowoci dziaania urzdze sygnalizacyjnych, o stopnia zadymienia spalin, o stabilno pojazdu. Cakowita szeroko powierzchni oparcia o podoe (odlego pomidzy zewntrznymi punktami styku podoa z praw i lew opon tej samej osi) powinna by rwna, co najmniej 90% wysokoci rodka cikoci dla obcionego pojazdu-cysterny. W przypadku cignika siodowego z naczep, masa przypadajca na osie zaadowanej naczepy nie powinna przekracza 60% dopuszczalnej masy cakowitej caego zestawu.

rodek cikoci

S-odlego rodka cikoci od podoa

d = min 0.9 x S Rys.54. Stabilno pojazdu 6.2. Okresowe badania techniczne na Stacji Kontroli Pojazdw wykonywane przez uprawnionych diagnostw Badania techniczne pojazdw dzieli si na: o zwyczajne badanie techniczne, polegajce na sprawdzeniu prawidowoci dziaania poszczeglnych zespow i mechanizmw, zwaszcza pod 29

o o

o o

wzgldem bezpieczestwa jazdy i ochrony rodowiska, oraz ocenie, czy pojazd odpowiada warunkom technicznym okrelonym w ustawie i w rozporzdzeniu, dodatkowe badanie techniczne, polegajce na sprawdzeniu i ocenie, czy pojazd odpowiada dodatkowym warunkom technicznym, poszerzone badanie techniczne, obejmujce zakres podany w punkcie 1 oraz polegajce na sprawdzeniu i ocenie prawidowoci: o konstrukcji i montau pojazdu zoonego poza wytwrni z elementw jednej marki i typu albo importowanego indywidualnie, o konstrukcji i montau pojazdu zoonego z elementw rnych marek i typw oraz wasnej konstrukcji, ktrego mark okrela si jako "SAM", o dokonanych zmian w pojedzie, sprawdzenie istnienia lub ustania przyczyn zatrzymania dowodu rejestracyjnego przez organ kontroli ruchu drogowego, dorane badanie poszczeglnych elementw pojazdu.

6.2.1. Zwyczajne badanie techniczne pojazdu Zwyczajne badanie techniczne pojazdu polega na sprawdzeniu: o zgodnoci rzeczywistych danych pojazdu z zapisami w dowodzie rejestracyjnym lub odpowiadajcym mu dokumencie, dotyczcymi tosamoci i danych technicznych pojazdu, a take prawidowoci i stanu tablic rejestracyjnych, o stanu technicznego ogumienia, o prawidowoci dziaania, ustawienia i wasnoci wietlnych wiate zewntrznych, o stanu technicznego, skutecznoci i rwnomiernoci dziaania hamulcw, o prawidowoci dziaania urzdze sygnalizacyjnych, o prawidowoci dziaania ukadu kierowniczego, stanu technicznego jego pocze oraz wielkoci ruchu jaowego koa kierownicy, o stanu technicznego zawieszenia, o prawidowoci ustawienia i zamocowania k jezdnych, o stanu technicznego nadwozia, podwozia i ich osprztu oraz przedmiotw wyposaenia, o poziomu haasu zewntrznego na postoju, o stopnia toksycznoci lub zadymienia spalin. 6.2.2. Dodatkowe badanie techniczne Dodatkowe badanie techniczne polega na przeprowadzeniu zwyczajnego badania technicznego oraz sprawdzeniu zgodnoci budowy i wyposaenia pojazdu z dotyczcymi go wymaganiami dodatkowymi, okrelonymi w przepisach dotyczcych warunkw i kontroli przewozu drogowego materiaw niebezpiecznych. Dodatkowe wymogi kontroli pojazdw: o co 6 lat ( 5 lat) stan zewntrzny, wewntrzny i prba cinieniowa hydrauliczna, o w przypadku cystern przeznaczonych do przewozu trjfluorku boru, chloru, chlorowodoru bezwodnego, siarkowodoru, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki badania okresowe powinny by przeprowadzane, co 3 lata (2,5 roku), 30

7. Wyposaenie dodatkowe pojazdw do przewozu materiaw niebezpiecznych Oprcz normalnego wyposaenia, wymaganego przepisami o ruchu drogowym (Kodeksem drogowym), pojazd uywany do przewozu materiaw niebezpiecznych powinien by dodatkowo wyposaony w sprzt, ktry jest niezbdny do dokonywania bezpiecznego przewozu materiaw i zapewnienia rodkw bezpieczestwa osb uczestniczcych w takim przewozie. Dlatego te dodatkowe wyposaenie pojazdu uzalenione jest w niektrych przypadkach od rodzaju i waciwoci fizykochemicznych przewoonego materiau niebezpiecznego. Przypadki te dotycz w szczeglnoci dodatkowych wymaga w zakresie instalacji elektrycznej pojazdu, wycznika akumulatora itp. Wymagane s one tylko przy przewozie niektrych materiaw niebezpiecznych. 7.1. Ganice Kady pojazd samochodowy przewocy materiay niebezpieczne powinien by wyposaony w dwie przenone ganice. Jedna z nich, przeznaczona do gaszenia poaru silnika i pojazdu, powinna zawiera, co najmniej 2 kg rodka ganiczego, ktry nadawaby si rwnie do gaszenia poaru przewoonego materiau. Powinna by ona umieszczona w kabinie kierowcy, tzn. w miejscu dobrze widocznym i atwo dostpnym.

Rys. 55. Ganice Jeeli pojazd samochodowy jest wyposaony w ganic automatyczn lub pautomatyczn, umieszczon w przedziale silnika, z wylotem czynnika gaszcego skierowanym na zespoy ukadu zasilania (ganik lub pomp wtryskow), nie wymaga si, aby zawarto ganicy przenonej bya dostosowana do gaszenia poaru silnika. Ganica automatyczna dziaa samoczynnie, gdy jest wyposaona w czujnik temperatury uruchamiajcy j w razie wzrostu temperatury w miejscu zagroonym poarem. Natomiast ganica pautomatyczna dziaa dopiero po jej uruchomieniu przez kierowc, ktry powinien pocign za specjaln gak, znajdujc si w miejscu dostpnym w siedzeniu kierowcy. Druga ganica powinna by przeznaczona do gaszenia poaru przewoonych materiaw niebezpiecznych. Ganica ta powinna zawiera, co najmniej 6 kg rodka ganiczego dostosowanego do waciwoci fizykochemicznych przewoonego 31

materiau. Pojazdy o dopuszczalnej masie cakowitej mniejszej ni 3,5 t, przewoce materiay niebezpieczne mog by wyposaone w ganic o zawartoci rodka ganiczego, co najmniej 2 kg. Zawarto takiego rodka ganiczego powinna nadawa si rwnie do gaszenia poaru silnika pojazdu i samego pojazdu. Powinna ona by umieszczona w takim miejscu, aby bya dobrze widoczna i atwo dostpna dla osb znajdujcych si w pobliu takiego pojazdu, w tym te dla osb postronnych. W celu atwego rozrnienia przeznaczenia ganic, zgodnie z obowizujc norm PN-92/M- 51079, s one oznaczone nastpujcymi literami: A - do gaszenia poaru cia staych pochodzenia organicznego, np. drewna, papieru, tkanin, tworzyw sztucznych, podczas spalania, ktrych wystpuje arzenie. B - do gaszenia poaru cieczy palnych i materiaw staych topicych si w wyszej temperaturze, np. paliw silnikowych (benzyn), alkoholi, eterw, olejw, lakierw, smoy. C - do gaszenia poaru gazw, np. metanu, acetylenu, propanu, wodoru itp. D - do gaszenia poaru metali, np. magnezu, potasu, sodu. W zalenoci od rodzaju rodka ganiczego zawartego w ganicy norma wyrnia nastpujce typy ganic: wodne, pianowe, proszkowe, niegowe CO2 i halonowe. Obie ganice powinny by zaopatrzone w plomb pozwalajc sprawdzi, czy nie byy uywane. Powinny by one zaopatrzone w znak zgodnoci z obowizujc norm i w napis podajcy dat najbliszej kontroli ganicy.

Rys. 56. Etykieta ganicy

32

Rys. 57. Kontrolka wanoci ganicy Zawarto obu ganic nie moe wydziela gazw trujcych w kabinie kierowcy, nawet pod wpywem wzrostu temperatury, jaka moe by spowodowana poarem. Ganice powinny by skutecznie chronione przed upadkiem i przewrceniem, nie wolno ich rzuca i uderza. Ze wzgldu na due cinienie wystpujce wewntrz ganicy dochodzce do 8 MPa (80 atm) i konieczno gaszenia poaru w zarodku, tj. natychmiast po jego pojawieniu si, naley dobrze zna zasady obchodzenia si z ganic, warunki jej konserwacji oraz zakres jej dziaania i uycia. 7.2. Trjkty, pachoki, lampy Podczas przewozu materiaw niebezpiecznych kada jednostka transportowa powinna by wyposaona w dwa stojce znaki ostrzegawcze, np. w dwa trjkty ostrzegawcze, w dwa pachoki lub w dwie lampy byskowe przenone.

Rys. 58. Trjkt ostrzegawczy Trjkty powinny by rwnoboczne o boku 500 50 mm wykonane z godnie z norm PN-91/S-73104. Ramiona trjkta powinny by pokryte pasem materiau odblaskowego i pasem materiau fluoryzacyjnego. Barwa wiata odbitego od powierzchni tych pasw powinna by czerwona, a powierzchnia fluoryzujca graniczy bezporednio z powierzchni odblaskow. Dugo boku pustej czci trjkta nie moe by mniejsza ni 70 mm. Ponadto trjkty te powinny by zgodne z warunkami regulaminu Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ nr 27. podlegaj one homologacji i powinny by zaopatrzone w znak homologacyjny zaopatrzony w lit. E i liczb kraju udzielajcego homologacji lub w znak na bezpieczestwo z lit B.

33

Rys. 59. Pachoki drogowe Pachoki drogowe powinny by wykonane z materiau elastycznego (np. z tworzywa sztucznego, gumy). Pachoki te powinny by wyposaone w wiata ostrzegawcze lub by pokryte materiaem odblaskowym.

Rys. 60. Lampy byskowe Lampy byskowe powinny by ze wiatem barwy pomaraczowej, zasilanym niezalenie od instalacji elektrycznej pojazdu samochodowego. Uycie ich nie moe powodowa niebezpieczestwa zapalenia si przewoonego materiau. Powinny spenia funkcj wiate ostrzegawczych (nieowietlajcych). Lampy ostrzegawcze, stanowice przedmiot wyposaenia pojazdu, powinny by oznakowane znakiem bezpieczestwa B, zgodnie z rozporzdzeniem Rady Ministrw z 9 listopada 1999 r. w sprawie wykazu wyrobw wyprodukowanych w Polsce, a take wyrobw importowanych do Polski po raz pierwszy, mogcych stwarza zagroenie albo sucych ochronie lub ratowaniu ycia, zdrowia lub rodowiska, podlegajcych obowizkowi certyfikacji na znak bezpieczestwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobw podlegajcych obowizkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodnoci (Dz. U. nr 5, poz. 53 z 29.01.2000 r.). Znak B jest dowodem, e lampy speniaj wymagania w zakresie bezpieczestwa ich uytkowania. 7.3. Kliny do podkadania pod koa pojazdu W czasie przewozu materiau niebezpiecznego na kadym pojedzie samochodowym powinien znajdowa si, co najmniej 1 klin przeznaczony do podkadania pod koa unieruchomionego pojazdu. Jeeli pojazd samochodowy cignie przyczep ( naczep) z materiaem niebezpiecznym, to na takiej jednostce transportowej powinny znajdowa si, co najmniej dwa kliny. Kliny te mog by wykonane z drewna, blachy lub z innego materiau, a ich wymiar powinien odpowiada masie pojazdu i rednicy k.

Rys. 61. Kliny pod koa

34

7.4. Apteczka Bez wzgldu na rodzaj przewoonego materiau niebezpiecznego kady pojazd powinien by wyposaony w apteczk samochodow.

Rys. 62. Apteczka samochodowa. Nie ma znowelizowanej normy wedug wymaga Unii Europejskiej, ktra okrelaaby zestaw rodkw dostosowanych do aktualnych potrzeb kierowcw. Norma branowa z 1974 r. BN-74/5449-01 nie spenia ju obecnych potrzeb. Wymaga ona m.in. rodki antyseptyczne (np. jodyn, oczyszczajc benzyn), ktre zostay wycofane z zawartoci apteczek produkcji krajw zachodnich. Dlatego te na rynku znajduje si wiele rnych apteczek nieco rnicych si wyposaeniem. Niemniej jednak w apteczce powinny by jedynie te rodki, ktre su do udzielenia pierwszej pomocy. Powinny to by rodki opatrunkowe takie, jak: o plastry z opatrunkiem przydatnym do zabezpieczenia powierzchownych zranie, o gaza nasycona spirytusem salicylowym, ktry jest rodkiem odkaajcym, o rolka plastra przylepcowego, o tasiemki do waciwego umocowania opatrunku, o opaski dziane ( bandae o rnej szerokoci) do mocowania opatrunkw, unieruchomiania koci, staww. Poza rodkami opatrunkowymi w apteczce powinny znajdowa si: agrafki, noyczki z kocami zaokrglonymi, karta lub eton do aparatu telefonicznego, folia wykonana z materiau odbijajcego promienie podczerwone do chronienia utraty ciepa ciaa, jednorazowego uytku rkawiczki lateksowe, maska oddzielajca poszkodowanego od ratujcego podczas sztucznego oddychania metod usta-usta itp. 7.5. Urzdzenie do uziemiania cystern Wyposaenie cysterny w urzdzenie do uziemienia w czasie atmosferycznych wyadowa elektrycznych, w czasie napeniania i oprniania oraz w czasie jej ruchu wymagane jest wtedy, gdy przeznaczona jest do przewozu cieczy o temperaturze zaponu nie wyszej ni 61C lub gazw palnych. Zgodnie z norm PN-S- 48011 ustanowion dnia 2 stycznia 1998r., urzdzenie do uziemienia powinno skada si z: o urzdzenia do uziemienia cysterny w czasie postoju, zaadunku i wyadunku, w skad ktrego powinny wchodzi: o centralny punkt uziemiajcy, trwale zamocowany do nadwozia lub podwozia pojazdu i poczony za pomoc gitkich przewodw elektrycznych z gwnymi zespoami pojazdu, tj. z silnikiem, kabin kierowcy, ram i nadwoziem pojazdu,

35

o bagnet lub wider uziemiajcy wykonany z materiau przewodzcego prd (np. brzu, mosidzu) i nie powodujcego iskrzenia podczas uderzenia o przedmioty metalowe, np. przy wbijaniu do ziemi, o przewd elektryczny o przekroju co najmniej 2,5 mm i dugoci co najmniej 10 m, zakoczony szczypcami zaciskowymi lub uchwytem magnetycznym, o szczypce zaciskowe suce do poczenia gitkiego przewodu elektrycznego z bagnetem (widrem) uziemiajcym lub z instalacj uziemiajc punkty dystrybucji (np. na stacji paliw), spryna szczypiec powinna by tak wykonana, aby sia o wartoci 40 N, przyoona prostopadle do ramion szczypiec w odlegoci 10 mm od kocw ramion, nie powodowaa rozwarcia szczk szczypiec wicej ni o 3mm, o przewd i szczypce zaciskowe powinny by wykonane rwnie z materiau, ktry przewodzi prd (np. z brzu, mosidzu) i nie powoduje iskrzenia z przedmiotem metalowym, o z urzdzenia do uziemienia cysterny w czasie ruchu, w skad, ktrego moe wchodzi: o uziemienie za pomoc przewodzcego ogumienia pojazdu lub urzdzenie uziemiajce pojazd, wykonane z materiau przewodzcego i niepowodujcego iskrzenia podczas tarcia o nawierzchnie jezdni, urzdzenie to powinno by poczone z centralnym punktem uziemiajcym i zapewni dostateczny styk z jezdni przy wszystkich obcieniach pojazdu z cystern. Rezystancja elektryczna mierzona miedzy metalowymi czciami gwnych zespow pojazdu a bagnetem (widrem) nie moe przekracza 100, a przy urzdzeniu uziemiajcym pojazd w ruchu i ogumieniu przewodzcym- 106 . Urzdzenie do uziemienia podlega certyfikacji i powinno by zaopatrzone w odpowiedni znak bezpieczestwa zgodnie z 10 rozporzdzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 1.04.1999 r. w sprawie warunkw technicznych pojazdw oraz zakresu ich niezbdnego wyposaenia (Dz. U. nr 44, poz.432). 7.6. Instalacja elektryczna Dodatkowe wymagania w zakresie instalacji elektrycznej dotycz jedynie nastpujcych pojazdw: o typu EX/III przewocych materiay i przedmioty wybuchowe klasy 1, o typu FL przewocych ciecze o temperaturze zaponu nie wyszej ni temperatura 61 C lub gazy palne. Instalacja ta powinna spenia nastpujce warunki: o przewody powinny by odpowiednio izolowane i zabezpieczone przed nagrzewaniem si; powinny by one mocno umocowane i tak poprowadzone, aby nie byy naraone na wstrzsy, uderzenia kamieniami i ciepo wydzielane przez ukad wydechowy silnika; przewody te powinny by zabezpieczone przed przecieniem prdu za pomoc bezpiecznikw topikowych, ulegajcych natychmiastowemu stopieniu si przy ich zadziaaniu, lub w wyczniki automatyczne. Warunki te s wymagane rwnie przy pojazdach typu OX i AT. Natomiast nie s one wymagane przy przewodach czcych akumulator z alternatorem, silnikiem rozruchowym, ukadem zimnego startu, wycznikiem silnika itp., 36

o akumulator lub akumulatory znajdujce si z dala od silnika (nie pod jego mask) powinny by umieszczone w przewietrzanej skrzynce; w skrzynce tej powinien znajdowa si materia izolacyjny, zabezpieczajcy przed zwarciem w razie przycinicia pokrywy do zaciskw tego akumulatora, zaciski akumulatora powinny by zabezpieczone izolujc elektrycznie pokrywk lub izolowane elektrycznie. Warunki te s wymagane rwnie przy pojazdach typu EX/II, o instalacja znajdujca si z tyu kabiny kierowcy powinna by tak wykonana i zabezpieczona przed zerwaniem lub przetarciem, aby w normalnych warunkach przewozu materiau niebezpiecznego nie powodowaa zwarcia lub zapalenia si. Przewody, powinny by zabezpieczone tak oson, ktra ochroni je przed uderzeniami i tarciem. Stosowane arwki nie mog by z cokoem gwintowanym, a lampy znajdujce si wewntrz skrzyni adunkowej pojazdu i nieumieszczone w odpowiednich wgbieniach cian lub sufitu chronicych je przed mechanicznym uszkodzeniem, powinny by zabezpieczone mocn siatk lub krat metalow. Wymagania dotyczce przewodw elektrycznych nie dotycz jednostek transportowych z cystern sta i odejmowaln, jeeli s przeznaczone do przewozu oleju napdowego do silnikw Diesla, oleju gazowego i oleju opaowego (lekkiego), zaopatrzonych w numer rozpoznawczy 1202. 7.7. Wycznik akumulatora Kady pojazd typu FL uywany do przewozu w cysternie cieczy o temperaturze zaponu nie wyszej ni 61 C lub gazw palnych, powinien by wyposaony w gwny wycznik akumulatora (akumulatorw). Powinien on speni warunki normy BN-82/3688-06 dotyczcej wyposaenia elektrycznego pojazdw samochodowych, odczniki akumulatorw do samochodw ciarowych i autobusw, wymagania i badania. Ponadto podlega on obowizkowi certyfikacji na znak bezpieczestwa i powinien by zaopatrzony w lit. B. wycznik ten powinien znajdowa si moliwie blisko akumulatora i umoliwia szybkie odczenie caej sieci elektrycznej pojazdu od akumulatora w razie powstania zwarcia (poaru). Urzdzenie umoliwiajce uruchomienie wycznika powinny znajdowa si: o w kabinie kierowcy i w takim miejscu, aby byo ono w zasigu rki kierowcy nawet w czasie prowadzenia pojazdu, o na zewntrznej atwo dostpnej czci pojazdu (kabiny kierowcy). Urzdzenie to powinny by wyranie oznaczone i odrniajce si od znajdujcego si otoczenia, aby kady mg je zauway. Wycznik by tak wykonany, aby jego uruchomienie byo moliwe podczas pracy silnika i jednoczenie nie powodowao niebezpiecznego napicia w caej instalacji elektrycznej pojazdu. Jeli pojazd jest wyposaony w tachograf, to zasilanie jego powinno by dokonywane poprzez bezpiecznik poczony bezporednio z akumulatorem. Dziaanie wycznika w atmosferze wybuchowej nie moe stwarza zagroenia poarowego. Wymg ten moe by speniony, jeeli wycznik bdzie o obudowie o stopniu ochrony IP65, wykonanej zgodnie z norm IEC 539 (norma midzynarodowej Komisji Elektronicznej).

37

7.8. Silnik, ukad wydechowy i zbiornik paliwa Dodatkowe wymagania dotyczce silnika, ukadu wydechowego i zbiornika paliwa s obowizujce dla pojazdw typu EX/II, EX,III i FL. Natomiast wymagania te dotycz rwnie pojazdw typu OX, ale tylko w odniesieniu do silnika i zbiornika paliwa. Silnik, ukad wydechowy i zbiornik paliwa powinny spenia nastpujce dodatkowe warunki: o silnik i ukad wydechowy powinny by umieszczone w taki sposb, aby przewoona ciecz (gaz) nie bya naraona na niebezpieczestwo nagrzewania lub zapalenia si. Rura wydechowa powinna by szczelna i umieszczona tak, aby wykluczy moliwo stycznoci z paliwem znajdujcym si w zbiorniku, jak rwnie w przewodzie paliwa midzy zbiornikiem a urzdzeniem zasilajcym (pomp paliwa i ganikiem); silnik i ukad wydechowy tych pojazdw mog by umieszczone pod skrzyni adunkow (cystern), jeeli ciepo silnika i ukadu wydechowego nie bdzie nagrzewa przewoonego materiau, a w razie wycieku cieczy (gazu)- nie spowoduje samozaponu przewoonego materiau. Jeeli ukad wydechowy znajduje si pod zbiornikiem paliwa, powinien by on oddzielony woln przestrzeni, co najmniej 100 mm od tego zbiornika lub zabezpieczony oson termiczn, o zbiornik paliwa przeznaczony do zasilania silnika pojazdu powinien by zabezpieczony przed uszkodzeniem w przypadku zderzenia z przeszkod sta lub innym pojazdem, w tym celu zbiornik ten powinien by umieszczony tak, aby by skutecznie chroniony przez inne elementy podwozia, np. przez umieszczenie go midzy podunicami ramy podwozia. Nie moe by on umieszczony nad rur wydechow i instalacj elektryczn, w razie nieszczelnoci zbiornika, paliwo powinno wycieka bezporednio na ziemi; nie moe ono wycieka na rur wydechow i przewody instalacji elektrycznej. Zbiornik zawierajcy benzyn powinien by wyposaony w skutecznie dziaajcy chwytacz pomienia, umieszczony w otworze wlewowym lub w urzdzeniu zapewniajcym szczelne zamykanie tego otworu: funkcj takiego chwytacza pomienia moe spenia mosina siatka z niewielkimi oczkami umoliwiajcymi normalnie napenienie zbiornika paliwem. 7.9. Urzdzenie przeciwpolizgowe i zwalniacz W urzdzenie przeciwpolizgowe, zapobiegajce zablokowania k w czasie hamowania hamulcem roboczym, powinny by wyposaone pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie cakowitej ponad 16 t i przyczepy o dopuszczalnej masie cakowite ponad 10 t, ktre s rejestrowane po raz pierwszy po dniu 30 czerwca 1993r, oraz speniaj wymagania dotyczce pojazdw typu EX/III, AT,FL lub OX. Kada jednostka transportowa speniajca powysze warunki powinna by wyposaona w zwalniacz, umoliwiajcy stabilizowanie prdkoci przy dugim zjedzie bez uycia hamulca roboczego, awaryjnego i postojowego. Moe to by zwalniacz pojedynczy lub zoony z kilku urzdze. Pojazdy wyposaone w zwalniacz, wytwarzajce wysok temperatur, umieszczony za tyln cian kabiny kierowcy, powinny by wyposaone midzy zwalniaczem i cystern lub skrzyni adunkow w oson ciepln, ktra powinna 38

uniemoliwia jakiegokolwiek nagrzewanie cianki cysterny lub przewoonego adunku. Ponadto osona ta powinna chroni ukad zwalniacza przed wydostaniem si przewoonej cieczy (gazu) lub przewoonego adunku. Oson ochronn moe by na przykad oson dwuwarstwowa. 7.10. Ogranicznik prdkoci Pojazdy samochodowe (w tym rwnie cigniki z naczep i przyczep) o maksymalnej masie cakowitej przekraczajcej 12 t, po raz pierwszy rejestrowane po dniu 1 lipca 1995r., powinny by wyposaone w ogranicznik prdkoci ograniczajcy prdko pojazdu do 85 km/h. Ogranicznik ten powinien spenia wymagania Regulaminu ECE nr 89. Od dnia 1 lipca 1996r. obowizkiem wyposaenia w ogranicznik prdkoci objte s te pojazdy, jeeli zostay zarejestrowane w okresie od dnia 1 stycznia 1988r. do dnia 1 lipca 1995r. Obowizek wyposaenia powyszych pojazdw w ogranicznik prdkoci zosta podyktowany wzgldami bezpieczestwa przewozu materiaw niebezpiecznych przewoonych w wikszych ilociach. Dziaanie ogranicznika prdkoci polega na wtrnej regulacji pompy wtryskowej. Mechanizm umieszczony przy pompie wtryskowej jest tak dostosowany, aby dwignia przy pompie moga by regulowana za pomoc silnika elektrycznego niezalenie od pooenia pedau przyspieszenia. Natomiast urzdzenie sterujce odbiera za pomoc czujnikw elektrycznych sygna o prdkoci wysyany z tachografu i porwnuje go z ustawion prdkoci maksymaln, tj. 85km/h. Jeeli prdko pojazdu zblia si do prdkoci 85 km/h, to urzdzenie sterujce uruchamia silnik elektryczny, ktry powoduje odpowiednie ustawienie dwigni pompy wtryskowej niezalenie od pooenia pedau przyspieszenia. Podczas pokonywania wzniesienia lub przy silnym wietrze przeciwnym do kierunku jazdy ogranicznik powoduje postawienie dwigni w odwrotnym kierunku, co zapewnia rwnomiern prdko w rnych warunkach drogowych. Ze wzgldu na rnorodno pomp wtryskowych stosowanych w silnikach pojazdw ciarowych, ograniczniki prdkoci powinny by montowane indywidualnie w zalenoci od typu silnika. Najczciej stosowanym rozwizaniem jest montowanie zespou sterujcego pompy wtryskowej, ktry jest poczony ze standardowym elektronicznym moduem sterujcym ogranicznika prdkoci. Montowanie ogranicznika prdkoci w pojazdach wyposaonych w tachograf mechaniczny wymaga zastosowania oddzielnego przetwornika zmieniajcego impulsy mechaniczne na elektroniczne. 7.11. Zabezpieczenie tyu pojazdu z cystern Ty kadego pojazdu, na ktrym znajduje si cysterna staa, cysterna odejmowalna lub pojazd-bateria, powinien by wyposaony na caej szerokoci cysterny w taki zderzak, ktry skutecznie zabezpieczaby tak cystern przed uderzeniem z tyu. Odlego miedzy tyln cian cysterny a tyln czci zderzaka powinna wynosi co najmniej 100 mm. Odlego t naley mierzy od tylnego punktu ciany cysterny najbardziej oddalonego od tyu lub od wystajcego osprztu poczonego z przewoonym adunkiem.

39

Rys. 63. Zabezpieczenie tyu pojazdu Obowizek wyposaenia w powyszy zderzak nie dotyczy pojazdu ze zbiornikiem speniajcym funkcje wywrotki, jeeli jest on przeznaczony do przewozu materiaw sproszkowanych lub granulowanych wyadowywanych od tyu, a tylne wyposaenie takiego zbiornika jest zabezpieczone przed uszkodzeniem w sposb podobny do zderzaka. 7.12. Ogrzewacz w kabinie kierowcy Ogrzewacz spalinowy stosowany w kabinie kierowcy powinien spenia nastpujce warunki: o ogrzewacz i jego przewody odprowadzajce gazy spalinowe powinny by tak wykonane, umieszczone zabezpieczone i zakryte, aby niebezpieczestwo nadmiernego nagrzania lub zapalenia adunku byo cakowicie wykluczone, o ogrzewacz powinien by wyczony co najmniej trzema sposobami: o w sposb zamierzony wyczenie z kabiny kierowcy, o w sposb niezamierzony wyczenie pracy silnika. W tym przypadku ogrzewacz moe by ponownie wczony rcznie przez kierowc, o w sposb wczenia pompy zasilajcej, znajdujcej si na pojedzie samochodowym i uywanej do przewoonych materiaw niebezpiecznych, o ogrzewacz powinien by wczany rcznie. Uywanie programowych urzdze wczajcych jest zabronione, o ogrzewacz przeznaczony do ogrzewania pomieszczenia adunkowego powinien spenia wszystkie warunki, z tym e: o wycznik moe znajdowa si na zewntrz kabiny kierowcy, o powinna by moliwo wyczenia ogrzewacza skrzyni adunkowej. 7.13. Tachograf Pojazdy samochodowe przewoce materiay niebezpieczne powinny by wyposaone w urzdzenia rejestrujce samoczynnie prdko jazdy, czas jazdy i postj takiego pojazdu. Tachograf powinien by zasilany bezpiecznikiem przyczonym bezporednio do akumulatora. Tachograf i bezpiecznik powinny spenia wymagania europejskiej normy dotyczcej elektrycznego wyposaenia pojazdw (EN 50 020). Urzdzenie kontrolne zwane tachografem, w wietle obowizujcych przepisw konwencji AETR, musi posiada przyrzdy wskazujce: przebyt 40

odlego (drogomierz), prdko (tachometr) i czas (zegar), przy pomocy ktrych kierowca moe w kadej chwili odczyta potrzebne mu informacje w czasie jazdy. Urzdzenie kontrolne musi poza tym posiada: przyrzd rejestrujcy przebyt odlego, przyrzd rejestrujcy prdko, jeden lub wicej przyrzdw rejestrujcych cztery grupy czasowe: o czas kierowania, o czas pracy aktywnej - wszystkie inne okresy pracy, o czas pracy pasywnej - czas dyspozycyjnoci (czas oczekiwania, tj. okres, podczas ktrego kierowcy nie musz pozostawa- na swoich stanowiskach pracy, z wyjtkiem przyjmowania ewentualnych telefonw dotyczcych rozpoczcia lub podjcia prowadzenia bd wykonania innych prac, czas spdzony obok kierowcy, gdy pojazd jest w ruchu oraz czas spdzony na leance, gdy pojazd jest w ruchu), o przerwy w prowadzeniu i okresy dziennego odpoczynku. Tachografy automatyczne np. Kienzle - model 1318, przy rozpoczciu jazdy urzdzenie wcza si automatycznie na czas kierowania a obsuga tachografu zostaa w nim ograniczona jedynie do nastawienia pocztku pauzy lub odpoczynku, czasu pracy aktywnej lub czasu pracy pasywnej. Tachograf musi rwnie by wyposaony w przyrzd znakujcy, wykazujcy odrbnie na karcie kontrolnej kade otwarcie skrzynki zawierajcej t kart lub w przypadku elektronicznych urzdze kontrolnych, funkcjonujcych na podstawie sygnaw przekazywanych elektrycznie przez czujnik pomiarowy odlegoci i prdkoci, kad przerw przekraczajc 100 milisekund, w zasilaniu energi urzdzenia kontrolnego (z wyjtkiem owietlenia), w zasilaniu energi czujnika pomiarowego odlegoci i prdkoci oraz kad przerw w przewodzeniu sygnau do czujnika pomiarowego odlegoci i prdkoci. 7.14. Maski przeciwgazowe lub kombinezon ratowniczy Maski przeciwgazowe s wymagane dla osb uczestniczcych w przewozie, jeeli s przewoone materiay trujce, stanowice niebezpieczestwo dla drg oddechowych lub niebezpieczestwo zatrucia. Maski powinny umoliwi w razie zagroenia oddalenie si takich osb bez naraenia si na niebezpieczne dziaanie wydzielonych gazw (oparw). 7.15. Wentylacja Pojazdy zamknite, przewoce sztuki z gazami powinny by wyposaone w odpowiedni wentylacj. Wentylacja ta powinna zapewni w czasie przewozu tych gazw wymian powietrza wewntrz skrzyni adunkowej pojazdu. Do tego celu mog by stosowane nawietrzniki kieszonkowe lub rotacyjne (odrodkowe), ktre powinny by tak skonstruowane, aby cakowicie zabezpieczay wntrze skrzyni przed przenikaniem wody deszczowej i umoliwiay uchodzenie nagromadzonych oparw gazowych do atmosfery. 7.16. Sprzt ochronny kierowcy, innych osb i rodowiska Dla zapewnienia minimum bezpieczestwa kierowcy, uczestnikw ruchu drogowego i rodowiska w razie zagroenia przewoonymi materiaami

41

niebezpiecznymi oraz wykonania przez kierowc dodatkowych czynnoci, w skad tego sprztu powinny wchodzi nastpujce rodki: o dla ochrony kierowcy: o odpowiednia kamizelka ostrzegawcza lub ubranie ostrzegawcze, o odpowiednie okulary ochronne w szczelnej obudowie, o odpowiednia maska przeciwgazowa w przypadku przewozu materiaw trujcych, o odpowiednie rkawice ochronne, o latarka, o butelka z wod do przemywania oczu, o dla ochrony innych osb: o dwa stojce znaki ostrzegawcze, np. dwa trjkty, dwa pachoki lub dwie lampy byskowe o wietle barwy pomaraczowej zasilane z baterii lub akumulatora, ktre nie wchodz skad instalacji elektrycznej pojazdu samochodowego, o dla ochrony rodowiska: o odpowiednia szufla, o szczotka.

42

Zacznik nr __ wykaz materiaw niebezpiecznych W zaczniku przedstawione s opisy tytuw kolumn wystpujcych w Tabeli 3 oraz tabela z wykazem materiaw niebezpiecznych i ich pogrupowaniem. 1) Numer rozpoznawczy materiau (numer ONZ, numer UN) - jest to czterocyfrowy numer przyporzdkowany do pojedynczego materiau niebezpiecznego (tzw. pozycja indywidualna wykazu) albo do grupy materiaw o podobnych waciwociach. 2) Nazwa i opis (materiau) - jest to tzw. prawidowa nazwa przewozowa materiau niebezpiecznego 3) Klasa - jest to numer jednej z 13 klas materiaw niebezpiecznych, do ktrej zaliczony zosta dany materia. Klasa 1 materiay i przedmioty wybuchowe, Klasa 2 gazy, Klasa 3 materiay cieke, zapalne, Klasa 4.1 materiay stae zapalne, materiay samoreaktywne i materiay wybuchowe, stae, odczulone, Klasa 4.2 materiay samozapalne, Klasa 4.3 materiay wytwarzajce w zetkniciu z wod gazy palne, Klasa 5.1 materiay utleniajce, Klasa 5.2 nadtlenki organiczne, Klasa 6.1 materiay trujce, Klasa 6.2 materiay zakane, Klasa 7 materiay promieniotwrcze, Klasa 8 materiay rce, Klasa 9 rne materiay i przedmioty niebezpieczne, 4) Kod klasyfikacyjny - jest to symbol literowo-cyfrowy, przyporzdkowany do grupy materiaw charakteryzujcych si podobnymi zagroeniami (z wyjtkiem materiaw promieniotwrczych klasy 7). Dla klas innych ni klasa 1, uyte w kodzie litery (due) oznaczaj odpowiednio: C - materiay rce, D - odczulone materiay wybuchowe, F - materiay zapalne, I - zakane, O - utleniajce, P - nadtlenki organiczne, T - materiay trujce, W - reagujce z wod, oraz M - inne materiay niebezpieczne 5) Nalepki ostrzegawcze - s to numery wzorw nalepek przyporzdkowanych do materiau niebezpiecznego, ktre powinny by umieszczone na sztukach przesyki, kontenerach lub pojazdach. W przypadku pojazdw, nalepki wymagane s przy wszystkich przewozach w cysternach lub luzem, a dla klas 1 i 7 - dodatkowo rwnie przy przewozie w sztukach przesyki.

43

6) Typ pojazdu (pojazd do przewozu w cysternie) - s to kody (literowe) pojazdw o okrelonych cechach konstrukcyjnych, wymaganych przy przewozie danego materiau niebezpiecznego w cysternie. Oznaczaj one odpowiednio: - FL - pojazdy do przewozu cieczy i gazw palnych; - OX - pojazdy do przewozu nadtlenku wodoru w roztworze (UN 2015); - AT - pozostae pojazdy do przewozu materiaw klas 3- 9 w cysternach. Tabela 3 Wykaz materiaw niebezpiecznychNR UN Nazwa i opis Klasa Kod klasyfikacyj ny Nalepki Pojazd do przewo zu w cysterni e6

1

2

3

4

5

4 5 6 7 9

10

12 14 15

16 18 19 20 21 27 28 29 30 33

PIKRYNIAN AMONOWY suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 10% masowych wody NABOJE DO BRONI z adunkiem rozrywajcym NABOJE DO BRONI, z adunkiem rozrywajcym NABOJE DO BRONI, z adunkiem rozrywajcym AMUNICJA, ZAPALAJCA z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego AMUNICJA, ZAPALAJCA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego NABOJE DO BRONI, Z POCISKIEM OBOJTNYM lub NABOJE DO BRONI MAOKALIBROWEJ NABOJE DO BRONI, LEPE lub NABOJE DO BRONI MAOKALIBROWEJ, LEPE AMUNICJA, DYMNA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego AMUNICJA, DYMNA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego AMUNICJA ZAWICA, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, ZAWICA, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, TRUJCA, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, TRUJCA, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym PROCH CZARNY /PROCH STRZELNICZY/ granulowany lub mielony PROCH CZARNY /PROCH STRZELNICZY/, PRASOWANY lub PROCH CZARNY /PROCH STRZELNICZY/, W TABLETKACH ZAPALNIKI NIEELEKTRYCZNE do prac wyburzeniowych ZAPALNIKI ELEKTRYCZNE do prac wyburzeniowych BOMBY z adunkiem rozrywajcym

1 1 1 1 1

1.1D 1.1F 1.1E 1.2F 1.2G

1 1 1 1 1

... ... ... ... ...

1

1.3G

1

...

1 1 1

1.4S 1.4S 1.2G

1.4 1.4 1+8

... ... ...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.3G 1.2G 1.3G 1.2K 1.3K 1.1D 1.1D 1.1B 1.1B 1.1F

1+8 1+ 6.1 +8 1 +6.1 +8 ... ... 1 1 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

44

34 35 37 38 39 42 43 44 48 49 50 54 55 56 59 60 65 66 70 72 73 74

75

76 77

78 79 81 82 83 84 92 93 94 99

BOMBY z adunkiem rozrywajcym BOMBY z adunkiem rozrywajcym BOMBY, BYSKOWE BOMBY, BYSKOWE BOMBY, BYSKOWE POBUDZACZE bez zapalnika ADUNKI ROZRYWAJCE, wybuchowe SPONKI, KAPSUKOWE ADUNKI, BURZCE NABOJE, O WIETLAJCE NABOJE, O WIETLAJCE NABOJE, SYGNAOWE USKI, NABOJOWE, PUSTE, ZE SPONK ADUNKI, GBINOWE ADUNKI, KUMULACYJNE, bez zapalnika ADUNKI, UZUPENIAJCE, WYBUCHOWE LONT, DETONUJCY, elastyczny LONT, ZAPALAJCY NABOJE, TRAOWE, WYBUCHOWE CYKLOTRJMETYLENOTRJNITROAMINA /CYKLONIT, HEKSOGEN, RDX/, ZWILONA, zawierajca nie mniej ni 15% masowych wody SPONKI DO AMUNICJI DWUAZODWUNITROFENOL, ZWILONY, zawierajcy nie mniej ni 40% masowych wody lub mieszaniny alkoholu z wod DWUAZOTAN GLIKOLU DWUETYLENOWEGO, FLEGMATYZOWANY, zawierajcy, co najmniej 25% masowych nielotnego flegmatyzatora nierozpuszczalnego w wodzie DWUNITROFENOL, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 15% masowych wody DWUNITROFENOLANY metali alkalicznych, suche lub zwilone, zawierajce mniej ni 15% masowych wody DWUNITROREZORCYNA, sucha lub zwilona, zawierajca mniej ni 15% masowych wody SZE CIONITRODWUFENYLO-AMINA /DWUPIKRYLOAMINA, HEKSYL/ MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY, TYP A MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY, TYP B MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY, TYP C MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY, TYP D FLARY, NAZIEMNE FLARY, POWIETRZNE PROSZEK DO O WIETLANIA BYSKOWEGO URZDZENIA DO SPKANIA, WYBUCHOWE, bez zapalnika, do odwiertw naftowych

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.1D 1.2D 1.1F 1.1D 1.2G 1.1D 1.1D 1.4S 1.1D 1.1G 1.3G 1.3G 1.4S 1.1D 1.1D 1.1D 1.1D 1.4G 1.4S 1.1D 1.1B 1.1A

1 1 1 1 1 1 1 1.4 1 1 1 1 1.4 1 1 1 1 1.4 1.4 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

1

1.1D

1

...

1 1

1.1D 1.3C

1 +6.1 1 +6.1

... ...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.1D 1.1D 1.1D 1.1D 1.1D 1.1D 1.3G 1.3G 1.1G 1.1D

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

45

101 102 103 104 105 106 107 110

113

114

118 121 124 129

130 131 132

133

135 136 137 138 143

144 146 147 150

LONT, NIEDETONUJCY /STOPINA/ LONT, DETONUJCY, w paszczu metalowym LONT WOLNOPALNY, w paszczu metalowym LONT, DETONUJCY, O SABYM DZIAANIU, w paszczu metalowym LONT, BEZPIECZNY SPONKI, DETONUJCE ZAPALNIKI, DETONUJCE GRANATY, WICZEBNE, rczne lub karabinowe GWAJANYLONITROZOAMINOGWAJANYLIDENOHYDRA-ZYNA ZWILONA, zawierajca nie mniej ni 30% masowych wody GWAJANYLONITROZOAMINOGWAJANYLOTETRAZEN /TETRAZEN/, ZWILONY, zawierajcy nie mniej ni 30 % masowych wody lub mieszaniny alkoholu i wody HEKSOLIT /HEKSOTOL/, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 15% masowych wody ZAPONNIKI ADUNKI PERFORUJCE KUMULACYJNE, do otworw naftowych, bez zapalnika AZYDEK OOWIAWY, ZWILONY, zawierajcy co najmniej 20% masowych wody lub mieszaniny alkoholu i wody TRJNITROREZORCYNIAN OOWIAWY, ZWILONY, zawierajcy co najmniej 20% masowych wody lub mieszaniny alkoholu i wody ZAPAKI, LONTOWE DEFLAGRUJCE SOLE METALICZNE NITROPOCHODNYCH AROMATYCZNYCH, INO SZE CIOAZOTAN MANNITOLU /NITROMANNIT/, ZWILONY, zawierajcy co najmniej 40% masowych wody lub mieszaniny alkoholu i wody PIORUNIAN RTCIOWY, ZWILONY zawierajcy co najmniej 20% masowych wody lub mieszaniny alkoholu i wody MINY z adunkiem rozrywajcym MINY z adunkiem rozrywajcym MINY z adunkiem rozrywajcym NITROGLICERYNA, FLEGMATYZOWANA, zawierajca nie mniej ni 40% masowych nielotnego flegmatyzatora nierozpuszczalnego w wodzie NITROGLICERYNA W ROZTWORZE ALKOHOLOWYM, zawierajcym, ponad 1%, ale nie wicej ni 10% nitrogliceryny NITROSKROBIA, sucha lub zwilona, zawierajca mniej ni 20% masowych wody NITROMOCZNIK CZTEROAZOTAN PENTAERYTRYTU /PENTRYT, PETN/, ZWILONY, zawierajcy co najmniej 25% masowych wody, lub

1 1 1 1 1 1 1 1

1.3G 1.2D 1.4G 1.4D 1.4S 1.1B 1.2B 1.4S

1 1 1.4 1.4 1.4 1 1 1.4

... ... ... ... ... ... ... ...

1

1.1A

1

...

1

1.1A

1

...

1 1 1 1

1.1D 1.1G 1.1D 1.1A

1 1 1 1

... ... ... ...

1 1 1

1.1A 1.4S 1.3C

1 1.4 1

... ... ...

1

1.1D

1

...

1 1 1 1 1

1.1A 1.1F 1.1D 1.2D 1.1D

1 1 1 1 1 +6.1

... ... ... ... ...

1 1 1 1

1.1D 1.1D 1.1D 1.1D

1 1 1 1

... ... ... ...

46

151 153 154

154 155 155

159 160 161 167 168 169 171 173 174 180 181 182 183 186 190 191 192 193 194 195 196 197 204 207 208 209 209 212 213 214

FLEGMATYZOWANY, zawierajcy co najmniej 15% masowych flegmatyzatora PENTOLIT, suchy lub zwilony zawierajcy mniej ni 15% masowych wody TRJNITROANILINA /PIKRAMID/ TRJNITROFENOL /KWAS PIKRYNOWY/, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 30% masowych wody TRJNITROFENOL /KWAS PIKRYNOWY/, zwilony, zawierajcy co najmniej 10% masowych wody TRJNITROCHLOROBENZEN /CHLOREK PIKRYLU/ TRJNITROCHLOROBENZEN /CHLOREK PIKRYLU/ zwilony zawierajcy co najmniej 10% masowych wody CIASTO PROCHOWE /PASTA PROCHOWA/, ZWILONE, zawierajce co najmniej 25% masowych wody PROCH, BEZDYMNY PROCH, BEZDYMNY POCISKI z adunkiem rozrywajcym POCISKI z adunkiem rozrywajcym POCISKI z adunkiem rozrywajcym AMUNICJA, O WIETLAJCA z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego URZDZENIA ROZCZAJCE, WYBUCHOWE NITY, WYBUCHOWE RAKIETY z adunkiem rozrywajcym RAKIETY z adunkiem rozrywajcym RAKIETY z adunkiem rozrywajcym RAKIETY z gowic obojtn SILNIKI RAKIETOWE PRBKI, WYBUCHOWE, inne ni materiay wybuchowe inicjujce URZDZENIA SYGNALIZACYJNE, RCZNE PETARDY, KOLEJOWE, WYBUCHOWE PETARDY, KOLEJOWE, WYBUCHOWE SYGNAY, ALARMOWE, okrtowe SYGNAY ALARMOWE, okrtowe SYGNAY, DYMNE SYGNAY, DYMNE URZDZENIA D WIKOWE, WYBUCHOWE CZTERONITROANILINA TRJNITROFENYLOMETYLO-NITROAMINA /TETRYL/ TRJNITROTOLUEN /TROTYL, TNT/, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 30% masowych wody TRJNITROTOLUEN /TNT/, zwilony, zawierajcy co najmniej 10% masowych wody SMUGACZE DO AMUNICJI TRJNITROANIZOL TRJNITROBENZEN, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 30% masowych wody

1 1 1

1.1D 1.1D 1.1D

1 1 1

... ... ...

4.1 1 4.1

D 1.1D D

4.1 1 4.1

... ... ...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4.1 1 1 1

1.3C 1.1C 1.3C 1.1F 1.1D 1.2D 1.2G 1.4S 1.4S 1.1F 1.1E 1.2E 1.3C 1.3C ... 1.4G 1.1G 1.4S 1.1G 1.3G 1.1G 1.4G 1.2F 1.1D 1.1D 1.1D D 1.3G 1.1D 1.1D

1 1 1 1 1 1 1 1.4 1.4 1 1 1 1 1 ... 1.4 1 1.4 1 1 1 1.4 1 1 1 1 4.1 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

47

214 215

215 216 217 218 219

220 220 221

222

223

224 225 226

234

234 235 236 237 238 240 241 242 243

TRJNITROBENZEN, zwilony, zawierajcy co najmniej 10% masowych wody KWAS TRJNITROBENZOESOWY, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 30% masowych wody KWAS TRJNITROBENZOESOWY, zwilony, zawierajcy co najmniej 10% masowych wody TRJNITRO-m-KREZOL TRJNITRONAFTALEN TRJNITROFENETOL TRJNITROREZORCYNA /KWAS STYFNINOWY/, sucha lub zwilona, zawierajca mniej ni 20% masowych wody lub mieszaniny alkoholu i wody AZOTAN MOCZNIKA, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 20% masowych wody AZOTAN MOCZNIKA, zwilony, zawierajcy co najmniej 10% masowych wody GOWICE BOJOWE, DO TORPED, z adunkiem rozrywajcym AZOTAN AMONOWY, zawierajcy wicej ni 0,2% materiaw palnych, wcznie z materiaami organicznymi, przeliczanymi na wgiel, z wyczeniem innych dodanych materiaw AZOTAN AMONOWY NAWOZOWY, ktry jest bardziej podatny na wybuch ni azotan amonowy zawierajcy 0,2% materiaw palnych, wcznie z materiaami organicznymi, przeliczanymi na wgiel, z wyczeniem innych dodanych materiaw AZYDEK BAROWY, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 50% masowych wody POBUDZACZE Z ZAPALNIKAMI CYKLOCZTEROMETYLENOCZTERONITROAMINA /HMX, OKTOGEN/, ZWILONA, zawierajca co najmniej 15% masowych wody DWUNITRO-o-KREZOLAN SODOWY, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 15 % masowych wody DWUNITRO-o-KREZOLAN SODOWY, zwilony, zawierajcy co najmniej 15 % masowych wody PIKRAMINIAN SODOWY, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 20% masowych wody PIKRAMINIAN CYRKONOWY, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 20% masowych wody ADUNKI, KUMULACYJNE, ELASTYCZNE, LINIOWE RAKIETY, DO LINY RZUTKOWEJ RAKIETY, DO LINY RZUTKOWEJ MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY, TYP E ADUNKI, MIOTAJCE, DO ARMAT AMUNICJA, ZAPALAJCA, Z BIAYM FOSFOREM, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym

4.1 1

D 1.1D

4.1 1

... ...

4.1 1 1 1 1

D 1.1D 1.1D 1.1D 1.1D

4.1 1 1 1 1

... ... ... ... ...

1 4.1 1

1.1D D 1.1D

1 4.1 1

... ... ...

1

1.1D

1

...

1

1.1D

1

...

1 1 1

1.1A 1.1B 1.1D

1 +6.1 1 1

... ... ...

1

1.3C

1

...

4.1 1 1 1 1 1 1 1 1

DT 1.3C 1.3C 1.4D 1.2G 1.3G 1.1D 1.3C 1.2H

4.1 +6.1 1 1 1.4 1 1 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ...

48

244

245

246

247

248

249

250

254 255 257 266 267 268 271 272 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290

AMUNICJA, ZAPALAJCA, Z BIAYM FOSFOREM, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, DYMNA, Z BIAYM FOSFOREM, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, DYMNA, Z BIAYM FOSFOREM, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, ZAPALAJCA, z ciecz lub elem, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym URZDZENIA, AKTYWOWANE WOD, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym URZDZENIA, AKTYWOWANE WOD, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym SILNIKI RAKIETOWE Z CIECZAMI SAMOZAPALAJCYMI, z lub bez adunku napdzajcego AMUNICJA, O WIETLAJCA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego ZAPALNIKI, ELEKTRYCZNE, do prac wyburzeniowych SPONKI, DETONUJCE OKTOLIT /OKTOL/, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 15% masowych wody ZAPALNIKI NIEELEKTRYCZNE, do prac wyburzeniowych POBUDZACZE Z ZAPALNIKAMI ADUNKI, MIOTAJCE ADUNKI, MIOTAJCE NABOJE DO URUCHAMIANIA MECHANIZMW NABOJE DO URUCHAMIANIA MECHANIZMW NABOJE, DO ODWIERTW NAFTOWYCH NABOJE, DO ODWIERTW NAFTOWYCH ADUNKI, MIOTAJCE, DO ARMAT SILNIKI RAKIETOWE SILNIKI RAKIETOWE NITROGUANIDYNA /PIKRYT/, sucha lub zwilona, zawierajca mniej ni 20% masowych wody POBUDZACZE bez zapalnika GRANATY, rczne lub karabinowe, z adunkiem rozrywajcym GRANATY, rczne lub karabinowe, z adunkiem rozrywajcym GOWICE BOJOWE, DO RAKIET, z adunkiem rozrywajcym GOWICE BOJOWE, DO RAKIET, z adunkiem rozrywajcym ADUNKI, KUMULACYJNE, ELASTYCZNE, LINIOWE LONT, DETONUJCY, elastyczny LONT, DETONUJCY, w paszczu

1

1.3H

1

...

1

1.2H

1

...

1

1.3H

1

...

1

1.3J

1

...

1

1.2L

1

...

1

1.3L

1

...

1

1.3L

1

...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.3G 1.4B 1.4B 1.1D 1.4B 1.2B 1.1C 1.3C 1.3C 1.4C 1.3C 1.4C 1.1C 1.1C 1.2C 1.1D 1.2D 1.1D 1.2D 1.1D 1.2D 1.1D 1.4D 1.1D

1 1.4 1.4 1 1.4 1 1 1 1 1.4 1 1.4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1.4 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

49

291 292 293 294 295 296 297 299 300 301 303 305 306 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335

metalowym BOMBY z adunkiem rozrywajcym GRANATY, rczne lub karabinowe, z adunkiem rozrywajcym GRANATY, rczne lub karabinowe, z adunkiem rozrywajcym MINY z adunkiem rozrywajcym RAKIETY z adunkiem rozrywajcym URZDZENIA D WIKOWE, WYBUCHOWE AMUNICJA, O WIETLAJCA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego BOMBY, BYSKOWE AMUNICJA, ZAPALAJCA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego AMUNICJA, ZAWICA, z adunkiem rozrywajcym, napdzajcym lub miotajcym AMUNICJA, DYMNA, z lub bez adunku rozrywajcego, napdzajcego lub miotajcego PROSZEK DO O WIETLANIA BYSKOWEGO SMUGACZE DO AMUNICJI NABOJE, SYGNALIZACYJNE SYGNAY, DYMNE ZAPONNIKI ZAPONNIKI SPONKI, ZAPALAJCE SPONKI, ZAPALAJCE GRANATY, WICZEBNE, rczne lub karabinowe ZAPONNIKI, RURKOWE ZAPONNIKI, RURKOWE NABOJE DO BRONI z adunkiem rozrywajcym SILNIKI RAKIETOWE Z CIECZAMI SAMOZAPALNYMI z lub bez adunku napdzajcego NABOJE DO URUCHAMIANIA MECHANIZMW POCISKI z adunkiem rozrywajcym ZAPONNIKI NABOJE DO BRONI, LEPE NABOJE DO BRONI, LEPE lub NABOJE DO BRONI MAOKALIBROWEJ, LEPE NABOJE DO BRONI, Z POCISKIEM OBOJTNYM TORPEDY z adunkiem rozrywajcym TORPEDY z adunkiem rozrywajcym MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY TYP B MATERIA WYBUCHOWY, KRUSZCY TYP E OGNIE SZTUCZNE OGNIE SZTUCZNE OGNIE SZTUCZNE

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.2F 1.1F 1.2F 1.2F 1.2F 1.1F 1.4G 1.3G 1.4G 1.4G 1.4G 1.3G 1.4G 1.4G 1.2G 1.2G 1.3G 1.3G 1.4G 1.3G 1.3G 1.4G 1.2E 1.2L 1.4S 1.2F 1.4G 1.1C 1.3C 1.2C 1.1E 1.1F 1.5D 1.5D 1.1G 1.2G 1.3G

1 1 1 1 1 1 1.4 1 1.4 1.4 +6.1 +8 1.4 +8 1 1.4 1.4 1 1 1 1 1.4 1 1 1.4 1 1 1.4 1 1.4 1 1 1 1 1 1.5 1.5 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

50

336 337 338 339

340

341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360

361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372

OGNIE SZTUCZNE OGNIE SZTUCZNE NABOJE DO BRONI, LEPE, lub NABOJE DO BRONI MAOKALIBROWEJ, LEPE NABOJE DO BRONI, Z POCISKIEM OBOJTNYM lub NABOJE DO BRONI MAOKALIBROWEJ NITROCELULOZA, sucha lub zwilona, zawierajca mniej ni 25% masowych wody /lub alkoholu/ NITROCELULOZA, niemodyfikowana lub plastyfikowana, zawierajca mniej ni 18% masowych plastyfikatora NITROCELULOZA, ZWILONA, zawierajca co najmniej 25% masowych alkoholu NITROCELULOZA, PLASTYFIKOWANA, zawierajca co najmniej 18% masowych plastyfikatora POCISKI z adunkiem rozrywajcym POCISKI, obojtne, ze smugaczami POCISKI z adunkiem, rozrywajcym lub napdzajcym POCISKI z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym NABOJE DO BRONI, z adunkiem rozrywajcym PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. ZESTAWY ZAPALNIKW NIELEKTRYCZNYCH, do prac wyburzeniowych ZESTAWY ZAPALNIKW NIELEKTRYCZNYCH, do prac wyburzeniowych AMUNICJA, WICZEBNA AMUNICJA, IMPREGNOWANA SPONKI, DO AMUNICJI SPONKI DO AMUNICJI SPONKI DO AMUNICJI SPONKI, DETONUJCE SPONKI, ZAPALAJCE GOWICE BOJOWE, DO RAKIET, z adunkiem rozrywajcym GOWICE BOJOWE, DO RAKIET, z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym GOWICE BOJOWE, DO RAKIET, z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym GRANATY, WICZEBNE, rczne lub

1 1 1 1

1.4G 1.4S 1.4C 1.4C

1.4 1.4 1.4 1.4

... ... ... ...

1

1.1D

1

...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.1D 1.3C 1.3C 1.4D 1.4S 1.2D 1.4D 1.4F 1.4S 1.4B 1.4C 1.4D 1.4G 1.1L 1.2L 1.3L 1.1L 1.2L 1.3L 1.1B

1 1 1 1.4 1.4 1 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1 1 1 1 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.4B 1.4G 1.4G 1.2B 1.4B 1.4S 1.4S 1.4S 1.1F 1.4D 1.4F 1.2G

1.4 1.4 1.4 1 1.4 1.4 1.4 1.4 1 1.4 1.4 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

51

373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388

389 390

391

392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403

karabinowe URZDZENIA SYGNALIZACYJNE, RCZNE URZDZENIA D WIKOWE, WYBUCHOWE URZDZENIA D WIKOWE, WYBUCHOWE ZAPONNIKI, RURKOWE SPONKI, KAPSUKOWE SPONKI, KAPSUKOWE USKI, DO NABOJW, PUSTE, ZE SPONKAMI PRZEDMIOTY, PIROFORYCZNE NABOJE, DO URUCHAMIANIA MECHANIZMW SKADNIKI, ACUCHA WYBUCHOWEGO, I.N.O. SKADNIKI, ACUCHA WYBUCHOWEGO, I.N.O. SKADNIKI, ACUCHA WYBUCHOWEGO, I.N.O. 5-NITROBENZOTRIAZOL KWAS TRJNITROBENZENO-SULFONOWY TRJNITROFLUORENON TRJNITROTOLUEN /TNT/ I TRJNITROBENZEN, MIESZANINA lub TRJNITROTOLUEN /TNT/ I SZE CIONITROSTILBEN, MIESZANINA TRJNITROTOLUEN /TNT/ W MIESZANINIE ZAWIERAJCEJ TRJNITROBENZEN I SZE CIONITROSTILBEN TRITONAL CYKLOTRJMETYLENOTRJNITROAMINA /CYKLONIT, HEKSOGEN, RDX/ I CYKLOCZTEROMETYLENOCZTERONITROAMINA /HMX, OKTOGEN/, MIESZANINA, ZWILONA, zawierajca co najmniej 15% masowych wody lub FLEGMATYZOWANA, zawierajca co najmniej10% masowych flegmatyzatora SZE CIONITROSTILBEN HEKSOTONAL, TRJNITROREZORCYNA /KWAS STYFNINOWY/, ZWILONA, zawierajca nie mniej ni 20% masowych wody lub mieszaniny wody i alkoholu SILNIKI RAKIETOWE, NA PALIWO CIEKE SILNIKI RAKIETOWE, NA PALIWO CIEKE RAKIETY, NA PALIWO CIEKE, z adunkiem rozrywajcym RAKIETY, NA PALIWO CIEKE z adunkiem rozrywajcym BOMBY Z CIECZ ATWO PALN, z adunkiem rozrywajcym BOMBY Z CIECZ ATWO PALN, z adunkiem rozrywajcym SIARCZEK DWUPIKRYLU, suchy lub zwilony, zawierajcy mniej ni 10% masowych wody NADCHLORAN AMONOWY FLARY, POWIETRZNE

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.4S 1.1D 1.2D 1.4S 1.1B 1.4B 1.4C 1.2L 1.2C 1.2B 1.4B 1.4S 1.1D 1.1D 1.1D 1.1D

1.4 1 1 1.4 1 1.4 1.4 1 1 1 1.4 1.4 1 1 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

1 1

1.1D 1.1D

1 1

... ...

1

1.1D

1

...

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.1D 1.1D 1.1D 1.2J 1.3J 1.1J 1.2J 1.1J 1.2J 1.1D 1.1D 1.4G

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1.4

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

52

404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 417 418 419 420 421 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443

FLARY, POWIETRZNE NABOJE, SYGNAOWE DWUNITROZOBENZEN KWAS TETRAZOLO-1-OCTOWY SPONKI, DETONUJCE, z urzdzeniami ochronnymi SPONKI, DETONUJCE, z urzdzeniami ochronnymi SPONKI, DETONUJCE, z urzdzeniami ochronnymi CZTEROAZOTAN PENTAERYTRYTU /PETN/, zawierajcy co najmniej 7% masowych wosku NABOJE DO BRONI, z adunkiem rozrywajcym NABOJE DO BRONI, LEPE ADUNKI, MIOTAJCE, DO ARMAT ADUNKI, MIOTAJCE NABOJE DO BRONI, Z POCISKIEM OBOJTNYM lub NABOJE DO BRONI MAOKALIBROWEJ FLARY, NAZIEMNE FLARY, NAZIEMNE FLARY, POWIETRZNE FLARY, POWIETRZNE POCISKI, obojtne ze smugaczem POCISKI, obojtne ze smugaczem POCISKI z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym POCISKI, z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym PRZEDMIOTY, PIROTECHNICZNE do celw technicznych PRZEDMIOTY, PIROTECHNICZNE do celw technicznych PRZEDMIOTY, PIROTECHNICZNE do celw technicznych PRZEDMIOTY, PIROTECHNICZNE do celw technicznych PRZEDMIOTY, PIROTECHNICZNE do celw przemysowych CIASTO PROCHOWE /PASTA PROCHOWA/, ZWILONE zawierajce, co najmniej 17% masowych alkoholu POCISKI z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym POCISKI z adunkiem rozrywajcym lub napdzajcym RAKIETY z adunkiem napdzajcym RAKIETY z adunkiem napdzajcym RAKIETY z adunkiem napdzajcym ADUNKI, KUMULACYJNE, bez zapalnika ADUNKI, KUMULACYJNE, bez zapalnika ADUNKI, KUMULACYJNE, bez zapalnika ADUNKI, WYBUCHOWE, PRZEMYSOWE, bez zapalnika ADUNKI, WYBUCHOWE, PRZEMYSOWE,

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.4S 1.4S 1.3C 1.4C 1.1D 1.2D 1.4D 1.1D 1.4E 1.2C 1.2C 1.2C 1.3C 1.1G 1.2G 1.1G 1.2G 1.3G 1.4G 1.2F 1.4F 1.1G 1.2G 1.3G 1.4G 1.4S 1.1C 1.2G 1.4G 1.2C 1.3C 1.4C 1.2D 1.4D 1.4S 1.1D 1.2D

1.4 1.4 1 1.4 1 1 1.4 1 1.4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1.4 1 1.4 1 1 1 1.4 1.4 1 1 1.4 1 1 1.4 1 1.4 1.4 1 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

53

444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483

bez zapalnika ADUNKI, WYBUCHOWE, PRZEMYSOWE, bez zapalnika ADUNKI, WYBUCHOWE, PRZEMYSOWE, bez zapalnika USKI, PALNE, PUSTE, BEZ SPONEK USKI, PALNE, PUSTE, BEZ SPONEK KWAS 5-MERKAPTOTETRAZOLO-1OCTOWY TORPEDY, NA PALIWO CIEKE, z lub bez adunku rozrywajcego TORPEDY, NA PALIWO CIEKE, z gowic obojtn TORPEDY z adunkiem rozrywajcym GRANATY, WICZEBNE, rczne lub karabinowe RAKIETY, DO LINY RZUTKOWEJ ZAPONNIKI ZAPALNIKI, NIEELEKTRYCZNE, do prac wyburzeniowych ZAPALNIKI, ELEKTRYCZNE, do prac wyburzeniowych ADUNKI, ROZRYWAJCE, ZE SPOIWEM Z TWORZYWA SZTUCZNEGO ADUNKI ROZRYWAJCE, ZE SPOIWEM Z TWORZYWA SZTUCZNEGO ADUNKI ROZRYWAJCE ZE SPOIWEM Z TWORZYWA SZTUCZNEGO ADUNKI, ROZRYWAJCE, ZE SPOIWEM Z TWORZYWA SZTUCZNEGO SKADNIKI, ACUCHA WYBUCHOWEGO, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. MATERIAY WYBUCHOWE, BARDZO NIEWRALIWE, I.N.O. /MATERIAY, EVI, I.N.O./ CYKLOTRJMETYLENOTRJNITROAMINA

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.4D 1.4S 1.4C 1.3C 1.4C 1.1J 1.3J 1.1D 1.4G 1.4G 1.4S 1.4S 1.4S 1.1D 1.2D 1.4D 1.4S 1.1B 1.1C 1.1D 1.1E 1.1F 1.2C 1.2D 1.2E 1.2F 1.3C 1.4E 1.4F 1.1A 1.1C 1.1D 1.1G 1.3C 1.3G 1.4C 1.4D 1.4S 1.5D 1.1D

1.4 1.4 1.4 1 1.4 1 1 1 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1 1 1.4 1.4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1.4 1.4 1 1 1 1 1 1 1.4 1.4 1.4 1.5 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

54

484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502

503

504 1001 1002 1003 1005 1006 1008 1009

1010

1011 1012 1013 1014

/CYKLONIT, HEKSOGEN, RDX/ FLEGMATYZOWANA CYKLOCZTEROMETYLENOCZTERONITROMINA /OKTOGEN, HMX/, FLEGMATYZOWANA MATERIAY WYBUCHOWE, I.N.O. PRZEDMIOTY, WYBUCHOWE, SZCZEGLNIE NIEWRALIWE /PRZEDMIOTY EEI/ SYGNAY, DYMNE AMUNICJA, WICZEBNA DWUNITROGLIKOURYL /DINGU/ NITROTRIAZOLON /NTO/ ADUNKI, MIOTAJCE PETARDY, KOLEJOWE, WYBUCHOWE PETARDY, KOLEJOWE, WYBUCHOWE ADUNEK WYBUCHOWY, DO PERFOROWANIA odwiertw naftowych, bez zapalnika MATERIA MIOTAJCY, CIEKY OKTONAL MATERIA MIOTAJCY, CIEKY MATERIA MIOTAJCY STAY MATERIA MIOTAJCY, STAY ZESTAWY ZAPALNIKW, NIELEKTRYCZNYCH, do prac wyburzeniowych MATERIA MIOTAJCY, STAY RAKIETY z gowic obojtn NADMUCHIWACZE PODUSZEK POWIETRZNYCH, PIROTECHNICZNE lub MODUY PODUSZEK POWIETRZNYCH, PIROTECHNICZNE lub NAPINACZE PASW BEZPIECZESTWA, PIROTECHNICZNE 1H-TETRAZOL ACETYLEN, ROZPUSZCZONY POWIETRZE, SPRONE POWIETRZE, SKROPLONE SCHODZONE AMONIAK, BEZWODNY ARGON, SPRONY TRJFLUOREK BORU, SPRONY BROMOTRJFLUOROMETAN /GAZ CHODNICZY R13B1/ BUTADIEN-1,2, STABILIZOWANY lub BUTADIEN-1,3, STABILIZOWANY lub MIESZANINY BUTADIENU-1,3 I WGLOWODORW, STABLIZOWANE, o prnoci par w 70C nie wikszej ni 1,1 MPa /11 barw/ i gstoci w temperaturze 50C nie niszej ni 0,525 kg/l BUTAN BUTYLENY, MIESZANINA lub BUTYLEN-1 lub MIESZANINA cis-BUTYLENU-2 lub transBUTYLENU-2 DWUTLENEK WGLA TLEN I DWUTLENEK WGLA, MIESZANINA, SPRONA

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1.1D 1.4G 1.6N 1.3G 1.3G 1.1D 1.1D 1.4C 1.3G 1.4G 1.4D 1.3C 1.1D 1.1C 1.1C 1.3C 1.4S 1.4C 1.2C

1 1.4 1.6 1 1 1 1 1.4 1 1.4 1.4 1 1 1 1 1 1.4 1.4 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

1

1.4G

1.4

...

1 2 2 2 2 2 2 2

1.1D 4F 1A 3O 2TC 1A 1TC 2A

1 2.1 2.2 2.2 +5.1 2.3 +8 2.2 2.3 +8 2.2

... FL AT AT AT AT AT AT

2

2F

2.1

FL

2 2 2 2

2F 2F 2A 1O

2.1 2.1 2.2 2.2 +5.1

FL FL AT AT

55

1015 1016 1017 1018 1020 1021 1022 1023 1026 1027 1028 1029 1030 1032 1033 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1040

1041 1043 1044 1045 1046 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1055 1056 1057 1058 1060

DWUTLENEK WGLA I PODTLENEK AZOTU, MIESZANINA TLENEK WGLA, SPRONY CHLOR CHLORODWUFLUOROMETAN /GAZ CHODNICZY R22/ CHLOROPICIOFLUOROETAN /GAZ CHODNICZY R115/ 1- CHLORO-1,2,2,2- CZTEROFLUOROETAN /GAZ CHODNICZY R124/ CHLOROTRJFLUOROMETAN /GAZ CHODNICZY R13/ GAZ WGLOWY, SPRONY DWUCYJAN CYKLOPROPAN DWUCHLORODWUFLUORO-METAN /GAZ.CHODNICZY R12/ DWUCHLOROFLUOROMETAN /GAZ CHODNICZY R21/ 1,1-DWUFLUOROETAN /GAZ CHODNICZY R152a/ DWUMETYLOAMINA, BEZWODNA ETER DWUMETYLOWY ETAN ETYLOAMINA CHLOREK ETYLU ETYLEN, SKROPLONY SCHODZONY ETER METYLOWOETYLOWY TLENEK ETYLENU TLENEK ETYLENU Z AZOTEM, o cinieniu cakowitym do 1MPa /10 barw/ w temperaturze 50C TLENEK ETYLENU I DWUTLENEK WGLA, MIESZANINA, zawierajca ponad 9%, ale nie wicej ni 87% tlenku etylenu NAWOZOWY ROZTWR AMONIAKALNY zawierajcy wolny amoniak GA NICE zawierajce gaz sprony lub skroplony FLUOR, SPRONY HEL, SPRONY BROMOWODR WODR, SPRONY CHLOROWODR CYJANOWODR, STABILIZOWANY, zawierajcy mniej ni 3% wody FLUOROWODR SIARKOWODR IZOBUTYLEN KRYPTON, SPRONY ZAPALNICZKI lub POJEMNIKI DO NAPENIANIA ZAPALNICZEK, zawierajce gaz palny GAZY SKROPLONE, niepalne, adowane z azotem, dwutlenkiem wgla lub powietrzem METYLOACETYLEN I PROPADIEN,

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

2A 1TF 2TC 2A 2A 2A 2A 1TF 2TF 2F