E

bola virüs hastalığı (Ebola hemorajik ateşi), bir

hemorajik ateş virüsü olan Ebola virüsün etken

olduğu klinik antitedir. • Rift Valley fever• Kırım Kongo Hemorajik Fever• Lassa fever• Yellow fever• Dengue fever

B

ağlı olduğu filovirüs ailesinde diğer adaşı Marburg

virüs

Ebola virüs

5

farklı türü mevcut• Zaire tipi: Mortalite oranı %55-88• Sudan virüs: %50 fatalite hızı• Ivory Coast: Sadece bir insanı enfekte etti• Bundibugyo Virüs: %30 fatalite hızı• Reston virüs

EVH’nin görüldüğü ülkeler;

• Liberya Cumhuriyeti

• Gine Cumhuriyeti

• Sierra Leone Cumhuriyeti

• Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire)

• Gabon

• Güney Sudan

• Fildişi Sahilleri

• Uganda

• Kongo Cumhuriyeti

• Nijerya Cumhuriyeti

Zaire = Democratic republic of congo

F

ilovirüsler 1967 de tanımlandı.

M

aymunlar bilinen ilk enfekte hayvanlar

A

rdından vahşi insandışı primatlarda gorilla ve şempanzelerde

görüldü.

B

u durum insan epidemilerini tetikledi. (enfekte gıda alımı ile)

Liberya Cumhuriyeti

• Gine Cumhuriyeti

• Sierra Leone Cumhuriyeti

• Nijerya Cumhuriyeti

2014 BatI AFRİKA SALGINI

2

013’ ün sonlarına doğru ilk kez Gine’de 2 yaşında bir

çocukta görüldü.

M

art 2014’de WHO virüs varlığını onayladı.

L

iberya, Sierra Lione, Nijerya ve Senegal’e yayıldı.

Dünyada şu an: 21.10.2014 itibarıyla

V

aka Sayısı: 9216

K

esin vaka: 4218

Ö

lüm: 4555

Dün Nijerya ve Senegal’in EBOLA yayılımın durduğu Açıklandı.

Vaka fatalite hızı, yaklaşık olarak %70..

30 Eylül 2014’de ABD’nin ilk vakası..(konfirme 3

vaka)

E

n olası viral rezervuar; meyve yarasaları

V

irüs goril ve şempanzelerde hastalık yapmakta

İnsandan-insana Bulaş

D

irekt temas bütünlüğü bozulmuş ciltten veya mukoz membranlar yoluyla

K

an ve kanlı sıvılar, feces ve kusmuk ile.

V

irüs, semen, idrar ve anne sütüyle

T

ükrük ve gözyasında mevcut

S

onuç olarak, Bütün sıvılar enfeksiyoz

Ö

lüyü yıkarken temas

S

ağlık personelinin uygun olmayan korunma yollarıyla

hastaya teması sonucu

V

irüs fomitlerde günlerce yaşayabilir

Ç

evre temizliği son derece önemlidir

S

olunum yoluyla yayılabilir.

N

ozokomiyal bulaş giderek artan sıklıkta görülmektedir

Hastalık akut yüksek ateş (≥ 38.5°C) ve özgünolmayan ilk bulgular ile başlar.

S

ık görülen belirti ve bulgular;

•

Ateş,

•

Baş ağrısı,

•

Kas ve eklem ağrısı,

•

Halsizlik,

•

İshal,

•

Kusma,

•

Mide ağrısı,

•

İştahsızlık.

Eşlik edebilecek diğer belirti vebulgular;

• Döküntü,

• Gözlerde kızarıklık,

• Hıçkırık,

• Öksürük,

• Boğaz ağrısı,

• Göğüs ağrısı,

• Nefes almada zorluk,

• Yutma güçlüğü,

• Cilt ve mukozal kanamalar veya organ içine

kanamalar.

E

bola virüsü bulaşmış hastalar klinik semptomların gelişiminden önce bulaştırıcı

değildir.

A

teş içeren semptomların başlamasından itibaren bulaştırıcılık başlar.

Y

ani ateş ve klinik bulguların gelişimi öncesinde hastalar başkalarına virüsü

bulaştıramazlar.

E

ğer hastalar klinik semptomların ortaya çıkışını takip eden 14.

gününü geçirmiş yani hayatta ise yaşam şansı daha

yüksektir.

Destek tedavisi mihenk taşıdır.

Umut vadeden, ancak kısa sürede sonuçlanması beklenmeyen aşı ve tedavi alternatifleri oluşturulmaktadır.Aşılar : recombinant vesicular stomatitis virus expressing an Ebola virus protein (VSV-EBOV) ve recombinant chimpanzee adenovirus expressing an Ebola virus protein (ChAd-EBOV) –

M

onoklonal antikor (Zmapp) az sayıda hastada kullanılmıştır. .

İ

mmunglobülinler

F

avipiravir, BCX4430, brincidofovir; RNA-based ilaçlar small-

inhibitory RNA (siRNA) ve phospho-morpholino oligonucleotides

(PMOs); ve rekombinant nematode anti-coagulant protein veya

recombinant activated protein C.

Vaka TanımlarıŞ

UPHELI VAKA:

A

şağıda belirtilen “Epidemiyolojik Kriterler”den en az birisinin varlıgında klinik kriterlerden ≥38.5°C ates

ile birlikte diger klinik bulgulardan en az birisinin bulundugu veya sebebi açıklanamayan ölüm olan vakadır.

E

pidemiyolojik Kriterler:

S

emptomlar ortaya çıkmadan önceki 21 gün içinde;

D

ogrulanmıs veya süpheli Ebola Virüs Hastalıgı vakasının kan veya diger vücut sıvıları ile temas veya

E

bola Virüs Hastalıgının aktif olarak yayılımının oldugu bölgede yasıyor olmak veya

B

ulasın aktif oldugu bölgeye seyahat etmek veya

E

ndemik bölgede yarasa, kemirgen veya maymun, sempanze gibi primatlar ile dogrudan temas (dokunma,

ısırılma, etini yemek vb).

K

linik kriterler :

≥

38.5°C ateş ile birlikte,

o Asagıdaki klinik bulgulardan en az birisinin varlıgı,

Ciddi bas agrısı,

Kas agrısı,

Asırı halsizlik,

Bulantı,

Kusma,

Ishal,

Karın agrısı,

Açıklanamayan kanamalar.

S

ebebi acıklanamayan olum.

B

ulasıcı hastalıklar yönünden nakli yapılacak süpheli vakalarla ilgili saglık personelinin

bilgilendirilmesi gerekmektedir.

V

aka hakkında ön bilgi verilmeli ve en az sayıda saglık personeli ile çalısılmalıdır.

H

astaya ulasmadan önce saglık çalısanları koruyucu önlemleri almalıdır.

S

üpheli vakanın götürülecegi hastane, uygun enfeksiyon kontrol önlemlerini alması için

önceden bilgilendirilmelidir.

K

urum ve kuruluslarla gerekli isbirligi saglanmalı, vaka takipleri ve hasta transferleri

titizlikle takip edilmelidir.

E

bola virüs hastalıgı süpheli veya kesin vakalarının hastaneye yatıslarında standart, temas ve

damlacık önlemlerinin alınması gerekmektedir.

E

bola virüs hastalıgı vakalarının negatif basınçlı odada takibi sart degildir.

T

ek kisilik, özel banyosu ve tuvaleti olan, kapatılabilir kapı içeren bir oda olmalıdır.

H

astanın odasına girisler sınırlandırılmalı mümkün oldugunca en aza indirilmeli, giris- ‐

çıkıslar kayıt altına alınmalıdır.

K

ullanılacak tıbbi malzemeler oda dışına çıkarılmamalıdır.

H

astalar arasında ortak malzeme kullanımına izin verilmemelidir.

E

ldiven,

S

ıvı geçirimsiz önlük,

S

ıvı geçirimsiz tulum,

K

oruyucu gözlük,

Y

üz kalkanı/siperi,

N

95 maske,

C

errahi maske,

S

u geçirmez ayak koruyucu,

A

lkol bazlı el dezenfektanı.

H

asta odasına giren tüm kisiler; eldiven, sıvı dirençli ya da geçirimsiz önlük, göz

koruması için yüz siperi ve gözlük kullanmalıdır.

H

asta bakımı verecek olan saglık personeli; çift eldiven, sıvı dirençli ya da geçirimsiz önlük, göz

koruması için gözlük ve yüz siperi, tek kullanımlık ayakkabı koruyucu, N95 maske ve sıvı dirençli- ve‐

geçirimsiz ayak koruyucu kullanmalıdır.

E

k kisisel koruyucu ekipman, çevrede kan ya da diger vücut sıvıları, kusmuk ya da dıskı oldugunda

gerekli olabilir.

E

k koruyucu ekipmanlar arasında; çift koruyucu eldiven, galos ve bacak kaplamaları sayılabilir ve uygun

durumlarda kullanılmalıdır.

E

ldivenin yırtılması durumunda eldivenler degistirilmelidir.

H

asta bakımı için kullanılan, hastaya özel kullanımı

saglanamayan ve tek kullanımlık olmayan tıbbi

ekipmanlar, üreticisinin talimatlarına ve hastane

politikalarına göre temizlenmeli ve dezenfekte

edilmelidir.

H

asta bakımı için kullanılan, hastaya özel kullanımı

saglanamayan ve tek kullanımlık olmayan tıbbi

ekipmanlar, üreticisinin talimatlarına ve hastane

politikalarına göre temizlenmeli ve dezenfekte

edilmelidir.

H

asta bakımında, kesici ve delici alet kullanımı

mümkün oldugu kadar kısıtlanmalı, hastadan kan

alımı mümkün olan en az tetkik ile sınırlandırılarak

yapılmalıdır.

H

asta bakımında mutlak personel sayısı mümkün olan en az

sayı ile sınırlandırılmalıdır.

C

evresel yüzeyler ve ekipmanlar, tekstil ve çamasırhane, gıda

kapları ve bulasık makinesi gibi ortam ve materyallerin

temizlik ve dezenfeksiyonu hastane politika ve üretim

talimatlarına göre standart prosedürler izlenerek yapılmalıdır.

H

asta veya hastanın vucut sekresyonlarıyla temas

edecek personel veya hastayı karsılayacak diger

personel; çift eldiven, sıvı dirençli ya da geçirimsiz önlük,

göz koruması için gözlük ve yüz siperi, tek kullanımlık

ayakkabı koruyucu, N95 maske ve sıvı dirençli- ‐ geçirimsiz

ayak koruyucu kullanmalıdır. Hasta sedyesinde ve naklinde

sıvı geçirimsiz koruyucu örtu kullanılmalıdır.

Yüksek riskli kişi; Ates veya ates olmadan diger semptomları olan kişilerde;

E

nfeksiyon kontrol önlemlerine uyulmak kosulu ile EVH ön tanısına yönelik

tıbbi degerlendirme yapılır.

• Halk Saglıgı Müdürlügüyle iletisime geçilerek;

Gerekirse test yapılır

Klinik olarak gerekiyorsa korunma önlemleri alınarak nakli saglanır.

• Halk Saglıgı Müdürlügu tarafından enfeksiyon kontrol önlemleri altında

izlenme gerekliligi olmadıgı düsünülen vakalarda seyahat kısıtlaması

getirilerek temastan sonraki 21. güne kadar klinik bulguların izlemi

gerçeklestirilir.

Yüksek riskli; Asemptomatik kişi

H

alk Saglıgı Müdürlügu tarafından seyahat kısıtlaması

getirilerek temastan sonraki 21. güne kadar klinik

bulguların izlemi gerçeklestirilir.

Düşük Risk

•

EVH hastası ile ev içi ve gündelik temas

• Salgın görülen ülkelerde EVH hastası ile saglık

kuruluslarında yüksek riskli olmayan veya gündelik

temas.

Ates veya ateş olmadan diger semptomları olan düşük riskli kişilerde;

E

nfeksiyon kontrol önlemlerine uyulmak kosulu ile EVH ön tanısına yönelik

tıbbi degerlendirme yapılır.

• Halk Saglıgı Müdürlügüyle iletisime geçilerek;

Gerekirse test yapılır

Klinik olarak gerekiyorsa korunma önlemleri alınarak nakli saglanır.

• Halk Saglıgı Müdürlügü tarafından enfeksiyon kontrol önlemleri altında

izlenme gerekliligi olmadıgı düsünülen vakalarda seyahat kısıtlaması

getirilerek temastan sonraki 21. güne kadar klinik bulguların izlemi

gerçeklestirilir.

Asemptomatik düşük riskli kişi;

H

alk Saglıgı Müdürlügü tarafından seyahat kısıtlaması

getirilerek temastan sonraki 21. güne kadar klinik

bulguların izlemi gerçeklestirilir.

Klinik Örneklerin Alınması;

Ş

üpheli olgulardan klinik örneklerin alınmasında ve laboratuvar testlerinin

yapılması esnasında saglık personeli kisisel koruyucu donanım

kullanmalıdır.

A

lınan hasta örnekleri laboratuvara ikili tasıma kabı içerisinde laboratuvara

gönderilmelidir.

O

rnek sızdırmaz bir nakil kabına yerlestirildikten sonra ikinci bir tasıma

nakil kabına konmalı ve 2. kabın dısı bir dezenfektan ile silinmelidir.

L

aboratuvar personeli süpheli örnek ile direkt teması azalmak için uygun kisisel

koruyucu donanım ile tüm incelemeler (örnegin Sıtma yaymaları, hızlı sıtma

tanı testleri vb) sınıf II biyogüvenlik kabininde yapmalıdır.

H

asta örnegiyle temas eden yüzeyler %10 NaOCl ve dökülme durumunda

laboratuvar güvenligi rehberindeki dökülme ve saçılma kitiyle aerosol

oluşturmadan ve direkt teması önleyecek sekilde dekontamine edilmelidir.

E

bola Virüs tanısı için alınan kan örnegi EN AZ 4 mL. OLACAK sekilde EDTA

VEYA SITRATLI plastik tüplere alınmalıdır. Ayrıca Kırmızı kapaklı tüplere

alınan kandan en az 1 mL serum örnegi de ayrılarak gönderilmelidir.