BÀI 6: BÀI NÂNG CAO: HOẠT ĐỘNG LẤY MẪU TẠI NGUỒN ĐÁNH GIÁ Ô NHIỄM TRÌNH BÀY: THÁI VŨ BÌNH

BÀI 6: BÀI NÂNG CAO:

HOẠT ĐỘNG LẤY MẪU TẠI NGUỒN ĐÁNH GIÁ Ô NHIỄM

TRÌNH BÀY: THÁI VŨ BÌNH

NỘI DUNG

I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

II. QUAN TRẮC NỀN XUNG QUANH

III. QUAN TRẮC NGUỒN THẢI

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

Thùc hiÖn Ch ¬ng trinh Quan tr¾c

Nguån ph©n t¸n cÇn xem

xÐt

Nguån ®iÓm cÇn xem xÐt

Ch ¬ng trinh quan tr¾c tæng

hîp

®Êt

kh«ng khÝ

n íc

Khi x¸c ®Þnh môc ®Ých vµ môc tiªu

cÇn xem xÐt ...

•HiÖu qu¶ chi phÝ

•Lång ghÐp•KÕt nèi• Çc ban

ngµnh•Quy ho¹ch hµng n¨m

ĐiÒu nµy sÏ tinh chØnh

çc th«ng sè vµ ph ¬ng

ph¸p cña ch ¬ng trinh quan tr¾c

Çc thµnh phÇn m«i tr êng xung quanh cÇn xem xÐt

Đ¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ch ¬ng

trinh QL¤NCN

Tèi u ho¸ ch ¬ng trinh quan tr¾c cho QL¤NCN

con ng êi

çc khu thiªn nhiªn

¦u tiªn QL¤NCN

Quan tr¾c:Toµn c¶nh hÖ thèng qu¶n lý

C¶i tiÕn liªn tôc

Cam kÕt l·nh ®¹o

Xem xÐt cña l·nh ®¹o ChÝnh s¸ch m«i tr êng

LËp quy ho¹ch, kế hoạchHµnh ®éng kiÓm tra

vµ chØnh söa

Thùc hiÖn vµ vËn hµnh

QuyÕt ®Þnh qu¶n lý (ph¹t,

c«ng nghÖ míi, gi¸o dôc, v.v)

KÕt qu¶ v ît TCVN 5945

¤ nhiÔm tù nhiªn ¤ nhiÔm tù nhiªn hoÆc lÞch söhoÆc lÞch sö

kh«ngkh«ng•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin•TiÕn hµnh TiÕn hµnh quan tr¾c s¬ bé çc khu vùc gÇn KCN

C¬ héi cho tiÕn hµnh quan tr¾c

BiÕt vÒ nguån « nhiÔm

M«i tr êng xung quanh cô thÓ bÞ « nhiÔm

cãcã

•Thu thËp Thu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin •ThiÕt kÕ ThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c xung quanh vÒ çc th«ng sè chung

kh«ngkh«ngcãcã

Nguån ®iÓm

cãcãkh«ngkh«ng

nguån ®iÓm nguån ®iÓm chuÈnchuÈn

nguån ph©n t¸nnguån ph©n t¸n

Những kÕt qu¶ v ît TCVN hoÆc kh«ng thÝch hîp ®èi víi m«i tr êng xung

quanh

Nguån « nhiÔm do con ng êi t¹o

ra

CãCã

Kh«ngKh«ngCãCã

Dõng l¹i

B¾t ®Çu

kh«ngkh«ng

•X¸c ®inhX¸c ®inh nguån vµ nguyªn nh©n g©y « nhiÔm tù nhiªn

•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin•ThiÕt kÕThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c xung quanh ®Ó cã ® îc çc th«ng sè cô thÓ

QuyÕt ®Þnh qu¶n lý (vÝ dô những

h¹n chÕ ph¸t triÓn)

•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin•ThiÕt kÕThiÕt kÕ vµ tiÕnh hµnh tiÕnh hµnh quan tr¾c nguån vµ •TÝnhTÝnh t¶i l îng « nhiÔm cho çc th«ng sè cô thÓkh«ngkh«ng

kh«ngkh«ng

M«i tr êng xung quanh quan träng hoÆc nh¹y

c¶mDõng

l¹i

kh«ngkh«ng cãcãKÕt qu¶ v ît TCVN

5942/5943

cãcã

Dõng l¹i

kh«ngkh«ng


kh«ngkh«ng•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin•TiÕn hµnh TiÕn hµnh quan tr¾c s¬ bé çc khu vùc gÇn KCN

C¬ héi ®ăng ký quan tr¾c

BiÕt nguån « nhiÔm

M«i tr êng xung quanh cô thÓ bÞ «

nhiÔm

cãcã

•Thu thËp Thu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin •ThiÕt kÕ ThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c xung quanh ®Ó cã ® îc th«ng sè tæng hîp

kh«ngkh«ngcãcã

Nguån ®iÓm

cãcãkh«ngkh«ng

nguån ®iÓmnguån ®iÓm

Những kÕt qu¶ v ît TCVN hoÆc kh«ng thÝch hîp ®èi víi m«i tr êng xung

quanh


ra

cãcã

kh«ngkh«ngcãcã

Dõng l¹i

B¾t ®Çu

kh«ngkh«ng

•X¸c ®ÞnhX¸c ®Þnh çc nguån vµ nguyªn nh©n g©y « nhiÏm

QuyÕt ®Þnh qu¶n lý (vÝ dô những

h¹n chÕ ph¸t triÓn)


QuyÕt ®Þnh qu¶n lý (ph¹t,

c«ng nghÖ míi, gi¸o dôc, v.v)

¤ nhiÔm tù nhiªn ¤ nhiÔm tù nhiªn

hoÆc lÞch söhoÆc lÞch sö

nono•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin•TiÕn hµnh TiÕn hµnh quan tr¾c s¬ bé çc khu vùc gÇn KCN

C¬ héi cho ®ăng ký quan tr¾c


M«i tr êng xung quanh cô thÓ bÞ «

nhiÔm

cãcã

•Thu thËp Thu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin •ThiÕt kÕ ThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c xung quanh ®Ó cã ® îc th«ng sè tæng hîp

kh«ngkh«ngcãcã

Nguån ®iÓm

cãcãkh«ngkh«ng

nguån ®iÓmnguån ®iÓmnguån ph©n t¸nnguån ph©n t¸n

KÕt qu¶ v ît TCVN hoÆc kh«ng thÝch hîp ®èi víi m«i tr êng xung quanh


ra

cãcã

kh«ngkh«ngccãã

Dõngl¹i

B¾t ®Çu

kh«ngkh«ng

•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gia ®¸nh gia th«ng tin•ThiÕt kÕThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c xung quanh ®Ó cã ® îc çc th«ng sè cô thÓ

Dõng l¹i

kh«ngkh«ng cãcãKÕt qu¶ v ît TCVN

5942/5943

KÕt qu¶ v ît TCVN 5945


kh«ngkh«ng•Thu thËp Thu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin •TiÕn hµnh TiÕn hµnh quan tr¾c s¬ bé çc khu vùc gÇn khu c«ng nghiÖp

C¬ héi cho ®¨ng ký quan tr¾c


M«i tr êng xung quanh cô thÓ bÞ « nhiÔm

CãCã

•Thu thËp Thu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin

•ThiÕt kÕ ThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c xung quanh ®Ó cã ® îc th«ng sè tæng hîp

Kh«ngKh«ngCãCã

Nguån ®iÓm

CãCãKh«ngKh«ng

nguån ®iÓm nguån ®iÓm chuÈnchuÈn


KÕt qu¶ v ît TCVN hoÆc kh«ng thÝch hîp ®èi víi m«i

tr êng xung quanh

Nguån « nhiÔm do con ng êi t¹o ra CãCã

Kh«ngKh«ngCãCã

B¾t ®Çu

B¾t ®Çu

Kh«ngKh«ng

•Thu thËpThu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®¸nh gi¸ th«ng tin•ThiÕt kÕThiÕt kÕ vµ tiÕn hµnh tiÕn hµnh quan tr¾c nguån vµ •TÝnh TÝnh t¶i l îng « nhiÔm ®Ó cã ® îc th«ng sè cô thÓ

CãCã

Kh«ngKh«ng

M«i tr êng xung quanh quan träng hoÆc nh¹y

c¶m

CãCã

Dõng l¹i

Kh«ngKh«ng

QuyÕt ®Þnh qu¶n lý (ph¹t, c«ng nghÖ

míi, gi¸o dôc, v.v)

LËp kÕ ho¹ch çc ho¹t ®éng quan tr¾c m«i tr êng xung

quanh

ĐÓ lµm ® îc ®iÒu nµy, çc c©u hái cÇn

ph¶i ® îc tr¶ lêi

• T¹i saoT¹i sao• Çi giÇi gi• ë ®©uë ®©u • Khi nµoKhi nµo• Nh thÕ Nh thÕ

nµonµo

Quan tr¾c m«i tr êng xung quanh:Giíi thiÖu

• Çc ch ¬ng trinh quan tr¾c m«i tr êng xung quanh:

– gióp çc nhµ qu¶n lý hiÓu ® îc sù t¸c ®éng cña dßng th¶i c«ng nghiÖp ®Õn m«i tr êng tiÕp nhËn nh thÕ nµo;

– lµ çc c«ng cô qu¶n lý;

• ThiÕt kÕ mét ch ¬ng trinh quan tr¾c m«i tr êng xung quanh bao gåm dữ liÖu ®Çu vµo chÝnh do çn bé kü thuËt cung cÊp.

Quan tr¾c m«i tr êng xung quanh: b¾t ®Çu ë ®©u/nh thÕ

nµo• ĐiÓm b¾t ®Çu cho mét ch ¬ng trinh

quan tr¾c m«i tr êng xung quanh lµ x¸c ®Þnh çc môc tiªu quan tr¾c

• C©u tr¶ lêi cho tÊt c¶ çc c©u hái – quan tr¾c çi gi, khi nµo, ë ®©u, nh thÕ nµo - phô thuéc vµo çc môc tiªu quan tr¾c

T¹i sao l¹i lÊy mÉu – tr¶ lêi c©u hái nµy sÏ gióp anh/chÞ x¸c ®Þnh ® îc

çc môc tiªu quan tr¾c

Quy trinh 4 b íc: Quy trinh 4 b íc: – B íc 1: X¸c ®Þnh çc thµnh phÇn m«i tr êng xung B íc 1: X¸c ®Þnh çc thµnh phÇn m«i tr êng xung

quanh (kh«ng khÝ, n íc, ®Êt, sinh vËt) cã thÓ bÞ quanh (kh«ng khÝ, n íc, ®Êt, sinh vËt) cã thÓ bÞ t¸c ®éng bëi dßng th¶i c«ng nghiÖpt¸c ®éng bëi dßng th¶i c«ng nghiÖp

– B íc 2: Thu thËp vµ ph©n tÝch dữ liÖu ®· cã vÒ B íc 2: Thu thËp vµ ph©n tÝch dữ liÖu ®· cã vÒ những ®Þa ®iÓm ® îc x¸c ®Þnh ë B íc 1.những ®Þa ®iÓm ® îc x¸c ®Þnh ë B íc 1.

– B íc 3: NÕu cã ®ñ th«ng tin tån t¹i ®Ó x¸c ®Þnh B íc 3: NÕu cã ®ñ th«ng tin tån t¹i ®Ó x¸c ®Þnh t¸c ®éng cña khu vùc c«ng nghiÖp, kh«ng lµm t¸c ®éng cña khu vùc c«ng nghiÖp, kh«ng lµm tiÕp b íc 4. NÕu cÇn thªm th«ng tin, tiÕn hµnh b íc tiÕp b íc 4. NÕu cÇn thªm th«ng tin, tiÕn hµnh b íc 4. 4.

– B íc 4: Lµm viÖc víi nhãm kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh B íc 4: Lµm viÖc víi nhãm kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh çc môc tiªu qu¹n tr¾c. Çc môc tiªu quan tr¾c çc môc tiªu qu¹n tr¾c. Çc môc tiªu quan tr¾c cÇn ® îc thiÕt kÕ ®Ó lÊp chç trèng vÒ th«ng tin cÇn ® îc thiÕt kÕ ®Ó lÊp chç trèng vÒ th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý. cÇn thiÕt cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý.

LÊy mÉu gi - çc th«ng sè nµo sÏ gióp anh/chÞ tr¶ lêi c©u hái quan

tr¾c?

CÇn xem xÐt: CÇn xem xÐt: Çc quy trinh c«ng nghiÖp ® îc ®iÒu traÇc quy trinh c«ng nghiÖp ® îc ®iÒu tra

Đé nh¹y c¶m m«i tr êng cña khu vùc tiÕp nhËn – vÝ Đé nh¹y c¶m m«i tr êng cña khu vùc tiÕp nhËn – vÝ dô: san h«, n íc uèng, khu bảo tồn rua biển.v.vdô: san h«, n íc uèng, khu bảo tồn rua biển.v.v

Chi phÝ ph©n tÝch tõng th«ng sè m«i tr êngChi phÝ ph©n tÝch tõng th«ng sè m«i tr êng

Kh¶ năng cña mét th«ng sè dù kiÕn ®¹t ® îc môc Kh¶ năng cña mét th«ng sè dù kiÕn ®¹t ® îc môc tiªu quan tr¾c cña anh/chÞtiªu quan tr¾c cña anh/chÞ

Năng lùc cña nhãm kü thuËt trong viÖc tæ chøc Năng lùc cña nhãm kü thuËt trong viÖc tæ chøc c«ng viÖc hiÖn tr êng vµ/hoÆc ph©n tÝch PTN cho c«ng viÖc hiÖn tr êng vµ/hoÆc ph©n tÝch PTN cho tõng th«ng sètõng th«ng sè

TCVN hoÆc tiªu chuÈn quèc tÕ ®èi víi çc th«ng sè TCVN hoÆc tiªu chuÈn quèc tÕ ®èi víi çc th«ng sè mµ anh/chÞ ®ang chänmµ anh/chÞ ®ang chän

LÊy mÉu ë ®©u – cã nhiÒu mÉu h¬n kh«ng cã nghÜa lµ cã kÕt

qu¶ tèt h¬n!

Cã bao nhiªu vÞ trÝ vµ mÉu quan tr¾c?Cã bao nhiªu vÞ trÝ vµ mÉu quan tr¾c?Xem xÐt lo¹i th«ng sè thèng kª nµo anh/chÞ Xem xÐt lo¹i th«ng sè thèng kª nµo anh/chÞ muèn sö dông ®Ó hç trî cho çc môc tiªu quan muèn sö dông ®Ó hç trî cho çc môc tiªu quan tr¾c vµ quyÕt ®Þnh qu¶n lýtr¾c vµ quyÕt ®Þnh qu¶n lý

Chän sè mÉu ®Ó x©y dùng çc th«ng sè thèng Chän sè mÉu ®Ó x©y dùng çc th«ng sè thèng kª mµ anh/chÞ muènkª mµ anh/chÞ muèn

HÇu hÕt çc ch ¬ng trinh ®Òu cã thÓ lµm gi¶m HÇu hÕt çc ch ¬ng trinh ®Òu cã thÓ lµm gi¶m sè vÞ trÝ sau khi ®¸nh gi¸ l¹i kÕt qu¶ ban ®Çusè vÞ trÝ sau khi ®¸nh gi¸ l¹i kÕt qu¶ ban ®Çu

CÇn ph¶i tÝnh c¶ mÉu kiÓm so¸t chÊt l îng CÇn ph¶i tÝnh c¶ mÉu kiÓm so¸t chÊt l îng (kho¶ng 10% sè mÉu hiÖn tr êng) – mÉu lÆp, mÉu (kho¶ng 10% sè mÉu hiÖn tr êng) – mÉu lÆp, mÉu vËn chuyÓn, vµ mÉu tr¾ng thiÕt bÞvËn chuyÓn, vµ mÉu tr¾ng thiÕt bÞ

LÉy mÉu ë ®©u – những vÞ trÝ nµo sÏ tr¶ lêi tèt nhÊt cho çc c©u hái quan tr¾c cña

anh/chÞ?

Çc vÞ trÝ nªn ë ®©u?Çc vÞ trÝ nªn ë ®©u?

Çc vÞ trÝ lÊy mÉu chÝnh x¸c rÊt quan träng - Çc vÞ trÝ lÊy mÉu chÝnh x¸c rÊt quan träng - cÇn xem xÐt çc ®iÒu kiÖn m«i tr êng tr íc khi cÇn xem xÐt çc ®iÒu kiÖn m«i tr êng tr íc khi chän vÞ trÝ. Cã 3 chiÕn l îc lÊy mÉu c¬ b¶n: chän vÞ trÝ. Cã 3 chiÕn l îc lÊy mÉu c¬ b¶n:

LÊy mÉu theo suy ®o¸nLÊy mÉu theo suy ®o¸n

LÊy mÉu hÖ thèngLÊy mÉu hÖ thèng

LÊy mÉu ngÉu nhiªnLÊy mÉu ngÉu nhiªn

LÊy mÉu theo suy ®o¸n

LÊy mÉu ngÉu nhiªn

LÊy mÉu hÖ thèng

LÊy mÉu theo suy ®o¸n, ngÉu nhiªn vµ hÖ thèng – tãm t¾t vÒ sai lÖch vµ sè mÉu cÇn

lÊy

NhiÒu nhÊt

Ýt nhÊt

Ýt nhÊt

NhiÒu nhÊt

Đé s

ai lÖ

ch

Sè m

Éu

Ngẫu nhiên

Hệ thống

Suy đoán

S-N

S-H

H-N

LÊy mÉu khi nµo Quan tr¾c theo thêi gian mét çch cÈn thËn sÏ gi¶m ® îc tÝnh biÕn thiªn

cña dữ liÖu

• Những biÕn thiªn m«i tr êng tù nhiªn Những biÕn thiªn m«i tr êng tù nhiªn nµo cÇn ® îc xem xÐt? ( VD N íc: L u l nµo cÇn ® îc xem xÐt? ( VD N íc: L u l îng & h íng dßng ch¶y, sù thay ®æi îng & h íng dßng ch¶y, sù thay ®æi ®é muèi, nhiÖt ®é & « xy hoµ tan, ®é muèi, nhiÖt ®é & « xy hoµ tan, mïa m a/kh«; Kh«ng khÝ: nhiÖt ®é, mïa m a/kh«; Kh«ng khÝ: nhiÖt ®é, ®ªm/ngµy, m a)®ªm/ngµy, m a)

• Những biÕn thiªn nh©n t¹o nµo cÇn Những biÕn thiªn nh©n t¹o nµo cÇn ph¶i xem xÐt (vÝ dô: ®é biÕn thiªn ph¶i xem xÐt (vÝ dô: ®é biÕn thiªn ph¸t th¶i c«ng nghiÖp; nguån « ph¸t th¶i c«ng nghiÖp; nguån « nhiÔm nh©n t¹o kh¸c) nhiÔm nh©n t¹o kh¸c)

• Ch ¬ng trinh nªn kÐo dµi bao l©u?Ch ¬ng trinh nªn kÐo dµi bao l©u?

LÊy mÉu nh thÕ nµo

Lùa chän thiÕt bÞ phï hîpLùa chän thiÕt bÞ phï hîp- -

khi nµo sö dông thiÕt bÞ lÊy mÉu khi nµo sö dông thiÕt bÞ lÊy mÉu t¹i chçt¹i chç

khi nµo sö dông kü thuËt lÊy mÉu b»ng khi nµo sö dông kü thuËt lÊy mÉu b»ng tay – vµ mang mÉu vÒ PTNtay – vµ mang mÉu vÒ PTN

KiÓm so¸t chÊt l îng trong quy trinh lÊy KiÓm so¸t chÊt l îng trong quy trinh lÊy mÉu – b¶o d ìng thiÕt bÞ, kiÓm chuÈn, mÉu – b¶o d ìng thiÕt bÞ, kiÓm chuÈn, chän chai lÊy mÉu, v.vchän chai lÊy mÉu, v.v

Sau khi anh/chÞ ®· tr¶ lêi c©u hái T¹i sao? Çi gi, ë ®©u, Khi

nµo, Nh thÕ nµo? h·y so¹n th¶o ch ¬ng trinh quan tr¾cĐiÒu nµy cã thÓ lµ b¶n ghi nhí 1 trang tãm ĐiÒu nµy cã thÓ lµ b¶n ghi nhí 1 trang tãm

t¾t hoÆc mét tµi liÖu nhiÒu trang, gåm cã: t¾t hoÆc mét tµi liÖu nhiÒu trang, gåm cã: çc môc tiªu quan tr¾cçc môc tiªu quan tr¾c

çc th«ng sè m«i tr êng ®· lÊy mÉu çc th«ng sè m«i tr êng ®· lÊy mÉu

çc th«ng sè thèng kª ® îc sö dông khi ph©n tÝch dữ çc th«ng sè thèng kª ® îc sö dông khi ph©n tÝch dữ liÖuliÖu

lÞch trinh lÊy mÉulÞch trinh lÊy mÉu

m« t¶ vÞ trÝ (gåm c¶ b¶n ®å)m« t¶ vÞ trÝ (gåm c¶ b¶n ®å)

ph©n tÝch phßng thÝ nghiÖm ph©n tÝch phßng thÝ nghiÖm

h íng dÉn vÒ thiÕt kÕ c¬ së dữ liÖu/ph©n tÝch thèng kªh íng dÉn vÒ thiÕt kÕ c¬ së dữ liÖu/ph©n tÝch thèng kª

h íng dÉn vÒ çch b¸o ço kÕt qu¶/h¹n b¸o çoh íng dÉn vÒ çch b¸o ço kÕt qu¶/h¹n b¸o ço

kiÓm so¸t chÊt l îng trong quy trinh lÊy mÉu/ph©n tÝchkiÓm so¸t chÊt l îng trong quy trinh lÊy mÉu/ph©n tÝch

Nghiªn cøu ®iÓn hinh:Nhµ m¸y giÊy/bét giÊy- S«ng

VC

BiÓn Đ«ng

Tr¹i nu«i t«m

Tr¹i nu«i t«m

ë ®©u“VÞ trÝ t¸c ®éng”

ë ®©u“VÞ trÝ kiÓm so¸t”

S«ng Cù §ª

T¹i saonhµ m¸y bét giÊy/giÊy cã ¶nh h ëng lín ®Õn chÊt l îng n íc h¹ l u s«ng Cù §ª?

Çi g× BOD

COD pH TSS e Coli

Kim lo¹i nÆngchÊt r¾n hoµ tan

dÇu vµ mìphenolmÇu

Khi nµo triÒu xuèng dßng th¶i lín mïa m a/kh«

VÞ trÝ kiÓm so¸t30 m

MÆt c¾t

MÉu gép nh thÕ nµo

VÞ trÝ t¸c ®éng25 m

MÆt c¾t

LÊy mÉu tuú ®iÓm nh thÕ nµo

2 m

Danh s¸ch kiÓm tra cho lÊy mÉu m«i tr êng xung quanh

1.1. T¹i sao l¹i lÊy mÉu?T¹i sao l¹i lÊy mÉu? Nhãm qu¶n lý ®· ..... Nhãm qu¶n lý ®· .....

X¸c ®Þnh quyÕt ®Þnh qu¶n lý mµ hä cÇn ® a ra? X¸c ®Þnh quyÕt ®Þnh qu¶n lý mµ hä cÇn ® a ra?

Đ¶m b¶o toµn bé nguån dữ liÖu thø cÊp ® îc xem xÐt Đ¶m b¶o toµn bé nguån dữ liÖu thø cÊp ® îc xem xÐt tr íc khi quyÕt ®Þnh thiÕt kÕ mét ch ¬ng trinh quan tr íc khi quyÕt ®Þnh thiÕt kÕ mét ch ¬ng trinh quan tr¾c?tr¾c?

X¸c ®Þnh sù thiÕu hôt th«ng tin mµ cã thÓ bï ®¾p X¸c ®Þnh sù thiÕu hôt th«ng tin mµ cã thÓ bï ®¾p mét çch tèt nhÊt b»ng viÖc tiÕn hµnh mét ch ¬ng mét çch tèt nhÊt b»ng viÖc tiÕn hµnh mét ch ¬ng trinh quan tr¾c xung quanh? trinh quan tr¾c xung quanh?

Lµm viÖc víi nhãm kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh çc môc Lµm viÖc víi nhãm kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh çc môc tiªu quan tr¾c râ rµng vµ chÝnh x¸c?tiªu quan tr¾c râ rµng vµ chÝnh x¸c?

Đ¶m b¶o r»ng çc dữ liÖu sÏ ® îc nhËn theo mÉu b¸o Đ¶m b¶o r»ng çc dữ liÖu sÏ ® îc nhËn theo mÉu b¸o ço vµ ®óng thêi h¹n quy ®Þnh ®Ó ra quyÕt ®Þnh ço vµ ®óng thêi h¹n quy ®Þnh ®Ó ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý? qu¶n lý?


2.2.LÊy mÉu gi?LÊy mÉu gi?- Những th«ng sè m«i tr êng dù - Những th«ng sè m«i tr êng dù kiÕn….kiÕn….

Lµ những chØ sè quan träng cña nguån « Lµ những chØ sè quan träng cña nguån « nhiÔm c«ng nghiÖp? nhiÔm c«ng nghiÖp?

Lµ chi phÝ-hiÖu qu¶ cña viÖc lÊy mÉu vµ Lµ chi phÝ-hiÖu qu¶ cña viÖc lÊy mÉu vµ ph©n tÝch?ph©n tÝch?

Cã thÓ ®o ®¹c ® îc (víi thiÕt bÞ vµ nh©n viªn Cã thÓ ®o ®¹c ® îc (víi thiÕt bÞ vµ nh©n viªn hiÖn cã)?hiÖn cã)?

Cã TCVN vÒ l îng ®Ó so s¸nh víi dữ liÖu cña Cã TCVN vÒ l îng ®Ó so s¸nh víi dữ liÖu cña anh/chÞ? anh/chÞ?


3.3. LÊy mÉu ë ®©u/bao nhiªu vÞ trÝ? LÊy mÉu ë ®©u/bao nhiªu vÞ trÝ? Ch ¬ng Ch ¬ng trinh quan tr¾c cã….trinh quan tr¾c cã….

Bao gåm çc mÉu lÆp, mÉu vËn t¶i vµ mÉu Bao gåm çc mÉu lÆp, mÉu vËn t¶i vµ mÉu tr¾ng thiÕt bÞ? tr¾ng thiÕt bÞ?

X¸c ®Þnh çc th«ng sè thèng kª mµ anh/chÞ sÏ X¸c ®Þnh çc th«ng sè thèng kª mµ anh/chÞ sÏ cÇn ®Ó hç trî cho quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña cÇn ®Ó hç trî cho quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña minh?minh?

X¸c ®Þnh sè mÉu vµ vÞ trÝ lÊy mÉu cÇn thiÕt X¸c ®Þnh sè mÉu vµ vÞ trÝ lÊy mÉu cÇn thiÕt ®Ó ® a ra çc th«ng sè thèng kª mµ anh/chÞ ®Ó ® a ra çc th«ng sè thèng kª mµ anh/chÞ muèn sö dông (nÕu cã thÓ, c¶ b¶n ®å)?muèn sö dông (nÕu cã thÓ, c¶ b¶n ®å)?

X¸c ®Þnh ®é s©u/vÞ trÝ (nÕu lµ n íc) hoÆc ®é X¸c ®Þnh ®é s©u/vÞ trÝ (nÕu lµ n íc) hoÆc ®é cao/vÞ trÝ (nÕu lµ kh«ng khÝ) sÏ tiÕn hµnh lÊy cao/vÞ trÝ (nÕu lµ kh«ng khÝ) sÏ tiÕn hµnh lÊy mÉu?mÉu?


4.4.LÊy mÉu khi nµo – LÊy mÉu khi nµo – Ch ¬ng trinh quan tr¾c Ch ¬ng trinh quan tr¾c cã…cã…

CÇn ph¶i më réng çc sù kiÖn m«i tr êng tù CÇn ph¶i më réng çc sù kiÖn m«i tr êng tù nhiªn (mïa m a/kh«, chu kú thuû triÒu)? nhiªn (mïa m a/kh«, chu kú thuû triÒu)?

CÇn xem xÐt những thay ®æi cña dßng th¶i CÇn xem xÐt những thay ®æi cña dßng th¶i c«ng nghiÖp trong thêi gian ng¾n (VD chu c«ng nghiÖp trong thêi gian ng¾n (VD chu kú 24 giê) vµ thêi gian dµi (vµi th¸ng) nh kú 24 giê) vµ thêi gian dµi (vµi th¸ng) nh những thay ®æi dßng th¶i c«ng nghiÖp những thay ®æi dßng th¶i c«ng nghiÖp trong ph¹m vi çc nhµ m¸y cô thÓ? trong ph¹m vi çc nhµ m¸y cô thÓ?


5.5.LÊy mÉu nh thÕ nµo? LÊy mÉu nh thÕ nµo? Nhãm lÊy mÉu….Nhãm lÊy mÉu….

Cã thiÕt bÞ ®o ®¹c thÝch hîp (c¶ thiÕt bÞ Cã thiÕt bÞ ®o ®¹c thÝch hîp (c¶ thiÕt bÞ lÊy mÉu ®iÖn tö vµ lÊy mÉu b»ng tay)lÊy mÉu ®iÖn tö vµ lÊy mÉu b»ng tay)

Duy tri thiÕt bÞ nµy vµ kiÓm chuÈn tr íc mçi Duy tri thiÕt bÞ nµy vµ kiÓm chuÈn tr íc mçi lÇn sö dông?lÇn sö dông?

Đ· biÕt çch sö dông thiÕt bÞ nµy?Đ· biÕt çch sö dông thiÕt bÞ nµy?

BiÕt çch l u trữ dữ liÖu vÒ mÉu mét çch BiÕt çch l u trữ dữ liÖu vÒ mÉu mét çch ®¸ng tin cËy vµ nhÊt qu¸n?®¸ng tin cËy vµ nhÊt qu¸n?

CÁC CÔNG VIỆC THỰC HIỆN

LËp kÕ ho¹ch çc ho¹t ®éng lÊy mÉu t¹i nguån

• T¹i saoT¹i sao• Çi giÇi gi• ë ®©uë ®©u • Khi nµoKhi nµo • Nh thÕ Nh thÕ

nµonµo

ĐÓ lµm ® îc ®iÒu nµy, çc c©u tr¶ lêi cÇn

® îc tr¶ lêi

Những vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ lÊy mÉu n íc th¶i c«ng nghiÖp t¹i nguån

• X¸c ®Þnh môc tiªu lÊy mÉu• Lùa chän nhµ m¸y lÊy mÉu• Giai ®o¹n chuÈn bÞ

– Tíi thăm nhµ m¸y vµ thu thËp th«ng tin– ng©n s¸ch? nguån lùc (2 ng êi) thiÕt bÞ (®Ó

®o dßng ch¶y vµ lÊy mÉu)• LÊy mÉu trong 3 ngµy (MÉu gép)• b¶o qu¶n mÉu• KiÓm chuÈn thiÕt bÞ vµ kiÓm so¸t chÊt l îng• VËn chuyÓn ®Õn phßng thÝ nghiÖm• ViÕt b¸o ço

20

LÞch trinh cña kÕ ho¹ch lÊy mÉu

LÞch trinh cña ch ¬ng trinh lµ gi?

• Chóng ta ph¶i lµm gi ®Ó cã ® îc kÕt qu¶ ®¸p øng môc tiªu?

• LÞch trinh sÏ ¶nh h ëng tíi sè nhµ m¸y lÊy mÉu vµ sè khu vùc ®Þa lý cÇn xem xÐt

• X¸c ®Þnh u tiªn cho çc ho¹t ®éng bÞ ¶nh h ëng bëi lÞch trinh

21

Ng©n s¸ch vµ nguån lùc cña kÕ ho¹ch lÊy mÉu

KÕ ho¹ch cÇn ph¶i ® îc x¸c ®Þnh vµ hiÓu râ ®Ó ph©n bæ ng©n s¸ch vµ nguån lùc

•Ng©n s¸ch dµnh cho ch ¬ng trinh lµ gi?

•¶nh h ëng cña ng©n s¸ch ®èi víi a) Së/Phong TN&MT vµ b) c¬ së c«ng nghiÖp?

•Cã cÇn thiÕt bÞ míi kh«ng?

•Çc phßng thÝ nghiÖm cã ® îc trang bÞ vµ chuÈn bÞ ®Ó xö lý mÉu kh«ng?

•Chóng ta cã çn bé ®Ó thùc hiÖn ? Hä cã cÇn ®µo t¹o kh«ng?

22

Thùc hiÖn kÕ ho¹ch lÊy mÉu• Ai sÏ thùc hiÖn kÕ ho¹ch?

• Çc Së/phong TN&MT?• Çc nhµ m¸y?• Çc tr êng ®¹i häc, trung t©m nghiªn cøu,

çc tæ chøc phi chÝnh phñ

• KÕ ho¹ch sÏ ® îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ çc Së TN&MT?

23

Qu¶n lý dữ liÖu

• Mét kÕ ho¹ch, ®Æc biÖt lµ mét kÕ ho¹ch lÊy mÉu sÏ t¹o ra nhiÒu sè liÖu

– Chóng ta cã thÓ qu¶n lý ® îc sè liÖu nµy kh«ng?

– Chóng ta biÕt ph¶i lµm gi víi sè liÖu nµy?

– Chóng ta cã biÕt çch tËp hîp, ghi chÐp vµ ph©n tÝch sè liÖu nµy kh«ng?

– Th«ng tin cã ® îc th«ng b¸o tíi çc nhµ m¸y vµ c«ng chóng kh«ng?

• Çc môc tiªu cña kÕ ho¹ch sÏ cho c©u tr¶ lêi

B¸o ço kÕt qu¶ theo d¹ng biÓu ®å

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31

Effluent m3/ton paper

standard (effluent vol/tonpaper)

D

B¶ng thùc hiÖn vÒ m«i tr êngPM 2# and 3# Th¸ng 3/2000

NhiÖ

t ®é (cña dßng th¶i)

PH

TS

S (m

g/l)

TS

S kg/ton giÊ

y

CO

D m

g/l

CO

Dkg/ton giÊ

y

BO

D5 m

g/l

BO

D5 kg/ton giÊ

y

S¶n xuÊt hµng ngµy

Tæng sè l

u l

îng th¶i (m

3)

Dßng th¶i m

3/tÊn giÊ

y

VËn hµnh m

¸y s¶n xuÊt giÊ

y

B×n

h lu

Ën (V

D:m

a trong ngµy)

L u l

îng th¶i/tÊn giÊ

y

Tiª

u chuÈn C

OD

Tiª

u chuÈn TS

S

1 17 8.5 177 55 88 27 8.11 2530 312 270 350 2002 16 8.6 176 52 92 27 9.48 2777 293 270 350 2003 16 8.6 210 57 187 51 10.56 2862 271 270 350 2004 16 8.5 134 38 105 30 8.58 2454 286 270 350 2005 17 8.3 183 46 121 31 11.31 2872 254 270 350 2006 16 8.4 184 46 139 35 12.31 3089 251 270 350 2007 16 8.2 232 67 127 36 10.45 2999 287 270 350 2008 16 7.3 259 62 187 45 10.81 2594 240 270 350 2009 15 7.7 158 39 143 35 10.41 2540 244 270 350 200

10 16 7.9 167 39 104 25 10.88 2568 236 270 350 20011 17 8.1 143 32 94 21 12.88 2924 227 270 350 20012 17 8.4 151 35 117 27 12.8 2957 231 270 350 20013 18 7.6 165 38 115 27 13.42 3100 231 270 350 20014 18 8.2 291 70 107 26 12.27 2969 242 270 350 20015 17 7.8 241 53 179 39 13.74 3009 219 270 350 20016 16 8.4 164 52 147 47 7.26 2323 320 270 350 20017 17 7.9 140 48 111 38 6.05 2069 342 270 350 20018 18 7.6 128 44 97 33 6.58 2277 340 270 350 20019 18 8.3 174 51 156 45 8.86 2578 291 270 350 20020 19 7.2 150 41 101 27 10.77 2929 272 270 350 20021 18 7.7 167 70 141 59 13.02 5468 420 rain 270 350 20022 19 8.1 218 47 188 40 11.7 2516 215 270 350 20023 18 7.5 199 41 123 26 13.2 2746 208 270 350 20024 19 8 181 36 152 30 16.42 3251 198 270 350 20025 19 7.9 160 59 138 51 17.42 6445 370 rain 270 350 20026 19 8.2 145 31 119 26 15.08 3247 215 270 350 20027 19 8.3 169 35 149 31 16.69 3504 210 270 350 20028 20 7.9 203 52 186 48 10.94 2811 257 270 350 20029 20 7.5 175 40 151 35 12.42 2869 231 270 350 20030 21 8.4 182 41 131 29 12.63 2816 223 270 350 20031 21 8.2 177 46 95 25 11.85 3093 261 270 350 200

24

Đo thµnh c«ng cña kÕ ho¹ch lÊy mÉu

• Cã thÓ rÊt khã ®o sù thµnh c«ng cña kÕ ho¹ch nÕu môc tiªu c¬ b¶n lµ n©ng cao chÊt l îng n íc s«ng trong triÓn väng ph¸t triÓn bÒn vững

• Çc ho¹t ®éng trong kÕ ho¹ch cÇn ® îc tæ chøc c¬ cÊu sao cho çc kÕt qu¶ cña chóng cã thÓ ®o ® îc, vÝ dô gi¶m 90% tæng t¶i l îng kim lo¹i nÆng th¶i ra s«ng tõ c«ng nghiÖp luyÖn kim

T¹i sao l¹i lÊy mÉu

• ĐÓ hç trî cho ch ¬ng trinh QL¤NCN:– C ìng chÕ thùc hiÖn– X¸c ®Þnh nguån « nhiÔm cô thÓ– X¸c ®Þnh c¬ héi s¶n xuÊt s¹ch h¬n– Theo dâi những thay ®æi (c¶i tiÕn)– ¸p ®Æt phÝ « nhiÔm– ???

LÊy mÉu gi

• ViÖc lÊy mÉu gi cã thÓ kÕt nèi víi:– Quy ®Þnh vµ tiªu chuÈn– Çc vÊn ®Ò m«i tr êng xung quanh– Quan t©m vÒ søc khoÎ céng ®ång

• H·y lÊy mÉu những gi cã thÓ ®o ® îc

LÊy mÉu ë ®©u

• C©u tr¶ lêi ®¬n gi¶n:

ë ranh giíi nhµ m¸y, n¬i th¶i chÊt th¶i ra m«i tr êng.

• Thùc tÕ th êng phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu!!!

– BiÕt tÊt c¶ çc nguån?

– ë n¬i mµ thùc tÕ lµ ®iÓm th¶i?

– Cã dßng nµo kh¸c lÉn víi dßng cña nhµ m¸y kh«ng?

LÊy mÉu khi nµo

• Mçi ngµnh c«ng nghiÖp mét kh¸c;

• Çc nhµ m¸y trong mét ngµnh c«ng nghiÖp còng kh¸c nhau.

• ĐiÒu quan träng lµ cã ® îc dữ liÖu vÒ viÖc vËn hµnh nhµ m¸y vµ çc biÕn sè kh¸c (vÝ dô: thêi tiÕt) ®Ó ®¶m b¶o kÕt qu¶ lÊy mÉu cã ý nghÜa

LÊy mÉu khi nµo: mÉu ®¬n so víi mÉu gép

• C¶ hai lo¹i lÊy mÉu ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn lÖch l¹c

• Quy ®Þnh/tiªu chuÈn yªu cÇu gi?– tæng hîp 24 giê– kh«ng qu¸ cùc ®¹i hoÆc cùc tiÓu– trung binh hµng th¸ng

LÊy mÉu nh thÕ nµo

• HiÖn cã những xem xÐt kü thuËt nµo?

• HiÖn cã những yªu cÇu ®µo t¹o nµo?

• Cã ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt nµo cho viÖc lÊy mÉu kh«ng?

– Nhµ m¸y ®· s½n sµng cho mét ch ¬ng trinh lÊy mÉu ch a?

• Cã quy trinh an toµn nµo cÇn ph¶i tu©n thñ kh«ng?

TÓM TẮT QUY TRÌNH ĐỀ XUẤT

CÁC CÔNG VIỆC THỰC HIỆN

Documents

BÀI 6: BÀI NÂNG CAO: HOẠT ĐỘNG LẤY MẪU TẠI NGUỒN ĐÁNH GIÁ Ô NHIỄM TRÌNH BÀY: THÁI VŨ BÌNH