Upload
rua-ngok
View
28
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
báo cáo
Citation preview
2
UBND TNH HI DNG
TRNG I HC HI DNG
BO CO
KT QU THC HIN CNG TRNH KH&CN
Tn cng trnh khoa hc: nh gi kt qu ca vic thc hin dn in, i tha v xut cc gii php y nhanh tin dn in, i tha trn a bn tnh Hi Dng giai on 2015 - 2020
Cp qun l: UBND Tnh Hi Dng
Thi gian thc hin: Nm 2014-2015
C quan ch tr thc hin: Trng i hc Hi DngCh nhim cng trnh KH&CN: TS. T Vn Sng
Trng khoa L lun Chnh tr Trng i hc Hi Dng
Hi Dng thng 12/2014
UBND TNH HI DNG
TRNG I HC HI DNG
BO CO
KT QU THC HIN CNG TRNH KH&CN
Tn cng trnh khoa hc: nh gi kt qu ca vic thc hin dn in, i tha v xut cc gii php y nhanh tin dn in, i tha trn a bn tnh Hi Dng giai on 2015 - 2020
Cp qun l: UBND Tnh Hi Dng
Thi gian thc hin: Nm 2014-2015
C quan ch tr thc hin: Trng i hc Hi DngCh nhim cng trnh KH&CN: TS. T Vn Sng
Trng khoa L lun Chnh tr Trng i hc Hi Dng
Ch nhim cng trnh C quan ch tr thc hin
(k, h v tn)
(k tn v ng du)
Hi Dng thng 12/2014
TRNG I HC HI DNG
CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM
c lp - T do - Hnh phc Hi Dng, ngy thng nm 20...
BO CO THNG K
KT QU THC HIN CNG TRNH KH&CN
I. THNG TIN CHUNG
1. Tn cng trnh KH&CN: nh gi kt qu ca vic thc hin dn in, i tha v xut cc gii php y nhanh tin dn in, i tha trn a bn tnh Hi Dng giai on 2015 2020
2. Ch nhim ti:
H v tn: TS. T Vn Sng Trng khoa L lun Chnh tr - i hc Hi DngNgy thng nm sinh: 16/6/1967;
Nam
Hc hm, hc v: Tin s
Chc danh khoa hc: Ging vin chnhin thoi: CQ: 03203860858; NR: 03203715760
Mobile: 0988642554
E-Mail: [email protected].
a ch c quan: Khu 8, phng Hi Tn, thnh ph Hi Dng, tnh Hi Dng.
a ch nh ring: Khu th pha Ty Th trn Gia Lc3. C quan ch tr ti: Tn t chc KHCN: Trng i hc Hi Dng.
in thoi: 03203.861121 / Fax: 03203.861249
a ch: Khu 8 phng Hi Tn, thnh ph Hi Dng, tnh Hi Dng.
S ti khon: 3713.2.1061425. ti Kho bc nh nc tnh Hi DngM n v quan h ngn sch: 1061425.
II. TNH HNH THC HIN
1. Thi gian thc hin cng trnh KH&CN:
- Theo Hp ng k kt: ngy 20 thng 3 nm 2014
- Thc t thc hin: t ngy 20 thng 3 nm 2014 n ngy 20 thng 3 nm 2015 - c gia hn (nu c):
- Ln 1: t thng. nm. n thng. nm.
- Ln 2: .
2. Kinh ph v s dng kinh ph:
a) Tng s kinh ph thc hin: 278.0 tr., trong :
+ Knh ph h tr t SNKH: 278.0 tr..
+ Nm 2014: 148 tr..
+ Nm 2015: 30 tr..
+ Kinh ph t cc ngun khc: .tr..
+ T l v kinh ph thu hi (nu c): tr..
* Lu : nu thc hin t 2 nm tr ln cn phi ghi r kinh ph tng nm
b) Tnh hnh cp v s dng kinh ph t ngun SNKH:
S
TTTheo k hochThc t t cGhi ch
(S ngh
quyt ton)
Thi gian
(Thng, nm)Kinh ph
(Tr.)Thi gian
(Thng, nm)Kinh ph
(Tr.)
1
2
c) Kt qu s dng kinh ph theo cc khon chi:
n v tnh: Triu ngS
TTNi dung
cc khon chiTheo k hochThc t t c
TngSNKHNgun khcTngSNKHNgun khc
1
2
3
Tng cng
* Lu : ch ghi cc khon chi tng hp chung khng chi tit nh d ton (v d: kinh ph kho st gm xy dng phiu, hi tho, cng kho st, tng hp,...)
- L do thay i (nu c):...........................................................................................
3. Cc vn bn hnh chnh trong qu trnh thc hin cng trnh KH&CN:
(Lit k cc quyt nh, vn bn ca c quan qun l lin quan n cng trnh KH&CN trong qu trnh thc hin, v ph duyt, iu chnh, cc hp ng giao khon chuyn mn,...)
S
TTS, thi gian ban hnh vn bnTn vn bnGhi ch
1
2
4. T chc phi hp thc hin cng trnh KH&CN (Nu c):
S
TTTn t chc ng k theo Thuyt minhTn t chc tham gia thc hin Ni dung
tham gia ch yuSn phm ch yu t cGhi ch
1
2
...
- L do thay i (nu c):
5. C nhn tham gia thc hin cng trnh KH&CN:
(Ngi tham gia thc hin thuc c quan ch tr thc hin v c quan phi hp, khng qu 10 ngi k c ch nhim)
S
TTTn c nhn ng k theo Thuyt minh Tn c nhn tham gia thc hin Ni dung tham gia chnhSn phm ch yu t cGhi ch
1T Vn SngT Vn Sng
2Nguyn Vit Cng
3Lng Hu X
4L Huy Bnh
5L Th Nguyt
6Nguyn Th Cc
7Nguyn Th Phng
8Hong Th Chung
9L Th N
10Phm Hng Thm
11Nguyn Mnh Tun
- L do thay i ( nu c):
6. Tnh hnh hp tc quc t (Nu c):
S
TT Theo k hoch
(Ni dung, thi gian, kinh ph, a im, tn t chc hp tc, s on, s lng ngi tham gia...)Thc t t c
(Ni dung, thi gian, kinh ph, a im, tn t chc hp tc, s on, s lng ngi tham gia...)Ghi ch
1
2
...
- L do thay i (nu c):
7. Tnh hnh t chc hi tho, hi ngh:
S
TT Theo k hoch
(Ni dung, thi gian, kinh ph, a im )Thc t t c
(Ni dung, thi gian, kinh ph, a im )Ghi ch
1
2
...
- L do thay i (nu c):
8. Tm tt cc ni dung, cng vic ch yu:
S
TTCc ni dung, cng vic ch yu (Cc mc nh gi ch yu)Thi gian
(Bt u, kt thc
- thng nm)C nhn, c quan thc hin
Theo k hochThc t t c
1
2
...
- L do thay i (nu c):
III. SN PHM KH&CN CA CNG TRNH KH&CN1. Sn phm KH&CN to ra:
a) Sn phm Dng I:
S
TTTn sn phm v ch tiu cht lng ch yun
v tnhS lngTheo k hochThc t
t c
1Bo co tng thut ti liuQuyn01
2Chuyn 1Quyn01
3Chuyn 2Quyn01
4Chuyn 3Quyn01
5Bo co kt qu NCQuyn01
- L do thay i (nu c):
b) Sn phm Dng II:
S
TTTn sn phmYu cu khoa hc
cn tGhi ch
Theo k hochThc t
t c
1
2
...
- L do thay i (nu c):
c) Sn phm Dng III:
S
TTTn sn phmYu cu khoa hc
cn tS lng, ni cng b
(Tp ch, nh xut bn)
Theo
k hochThc t
t c
1
2
...
- L do thay i (nu c):
d) Kt qu o to (Nu c):
S
TTCp o to, Chuyn ngnh o toS lngGhi ch
(Thi gian kt thc)
Theo k hochThc t t c
1Thc s
2Tin s
- L do thay i (nu c):
) Tnh hnh ng k bo h quyn s hu cng nghip, quyn i vi ging cy trng:
S
TT Tn sn phm
ng k Kt quGhi ch
(Thi gian kt thc)
Theo
k hochThc t
t c
1
2
...
- L do thay i (nu c):
e) Thng k danh mc sn phm KH&CN c ng dng vo thc t
S
TTTn kt qu
c ng dng Thi gian a im
(Ghi r tn, a ch ni ng dng) Kt qu
s b
1
2
2. nh gi v hiu qu do cng trnh KH&CN mang li:
a) Hiu qu v khoa hc v cng ngh:
(Nu r danh mc cng ngh v mc nm vng, lm ch, so snh vi trnh cng ngh so vi khu vc v th gii)
b) Hiu qu v kinh t x hi:
(Nu r hiu qu v mt x hi; hiu qu v mt kinh t, lm li tnh bng tin d kin do cng trnh KH&CN to ra so vi cc sn phm cng loi trn th trng)
3. Nhng kh khn vng mc trong qu trnh thc hin
Ch nhim cng trnh KH&CN
(H tn, ch k)
C quan ch tr thc hin
(H tn, ch k v ng du)
MC LC13T VN
131. Tnh cp thit
172. Muc tiu nghin cu
183. Ni dung nghin cu
183.1. C s l lun ca dn in, i tha v cch thc thc hin dn in i tha cc a phng
204. i tng, phm vi v phng php nghin cu.
204.1. i tng v phm vi nghin cu
214.2. Phng php nghin cu
225. Nhng ng gp mi v khoa hc, cng ngh
23Chng 1. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU
231.1. Tnh hnh nghin cu ngoi nc
291.2.Tnh hnh nghin cu trong nc v tnh Hi Dng
311.3. Vn tn ti cng trnh KH&CN cn thc hin
33Chng 2.
33C S L LUN V CCH THC TRIN KHAI THC HIN CHNH SCH DN IN, I THA TI CC A PHNG TRONG TNH
332.1. C s l lun v thc tin ca dn in, i tha
332.1.1. t nng nghip v vai tr ca t nng nghip i vi qu trnh sn xut
442.2. S cn thit phi dn in, i tha t nng nghip
532.3. C s l lun thc hin dn in, i tha v vai tr ca dn in, i tha t nng nghip
602.2..Cch thc dn in i tha cc a phng trong tnh Hi Dng t nm 2003 n nay
602.2.1.Tnh trng manh mn rung t Hi Dng
612.3.2.Nhu cu thc tin v vn DT tnh Hi Dng
642.2.3. Nhng quan im khc nhau v dn in, i tha v khc phc s manh mn rung t hin nay.
682.3.4.Cc hnh thc trin khai dn in, i tha
69Cc bc t chc trin khai
842.3.5. Cc yu t nh hng n qu trnh thc hin dn in, i tha
923.1. KT QU KHO ST THC HIN CHNH SCH DN IN, I THA T 2003 N 2013
923.1.1. Thc tin cng tc dn in, i tha ti tnh Hi Dng
923.1.1.1. Thc trng manh mn rung t trc khi thc hin cng tc dn in, i tha
933.1.1.2. Kt qu cng tc dn in, i tha ti tnh Hi Dng t nm 2003 - 2013
963.1.2. Tc ng ca cng tc dn in, i tha n qun l v s sng t nng nghip
963.1.2.1. Tnh hnh qun l t ai trc v sau dn in, i tha
973.1.2.2. Tnh hnh bin ng s dng t trc v sau dn in i tha
983.2.2.3. T l v g tr s dng t trc v sau khi dn in, i tha
993.1.3 Tc ng ca cng tc dn in, i tha n hiu qu sn xut v pht trin nng nghip, nng thn ca tnh
993.1.3.1.Tc ng ca cng tc dn in, i tha n hiu qu sn xut
1023.2. Tc ng ca cng tc dn in, i tha n pht trin nng nghip v nng thn
1043.13.3. DT lm gim bnh qun din tch t nng nghip/u ngi
1053.1.3. 4. t giao thng, thu li tng ln to iu kin thc y qu trnh dng ho sn xut nng nghip trong tng lai.
1063.1.3.5.S gia tng t l t cng in v ng c ca cc UBND x a phng trong DT.
1113.1.3.6. nh hng ca DT n s pht trin ca cc h thng canh tc
1183.1.3.7. Tc ng ca DT n cc h thng sn xut nng nghip v kinh t h nng dn
1223.1.3.8. DT thc y s phn ho kinh t trong cc kiu nng h
1263.1.3.9. DT thc y s trao i v phn ho rung t gia cc kiu h
1323.1.4. Nhng hiu qu tc ng khc ca dn in, i tha n s pht trin nng thn
1323.1.4.1 H thng c s h tng nng thn
1333.1.4.2. Bin php hnh chnh thc hin DT khng tho mn c nhu cu a dng ca ngi sn xut.
1363.2.2. NHNG KH KHN V THCH THC TRONG QU TRNH TRIN KHAI THC HIN CHNH SCH DN IN, I THA V NHNG VN T RA.
1363.2.2.1. Nhng kh khn, thch thc trong qu trnh trin khai thc hin
1403.1.3. Kt lun v kin ngh chng 3
1403.1.3. 1.Kt lun
1463.1.3.2. Kin ngh
1484.1. C s l lun v cc lun c khoa hc cho vic tip tc thc hin dn in, i tha trong giai on hin nay
1484.1.1. C s l lun
1524.1.2. Nhng quan im c bn
1574.1.2.3. Dn in, i tha phi gn vi pht trin nng nghip hiu qu, bn vng theo hng cng nghip ho, hin i ho
1634.1.3. Nhng gii php ch yu
194DANH MC TI LIU THAM KHO
DANH MC T VIT TT
Dn in, i thaDT
Sn xut nng nghipSXNN
T liu sn xutTLSX
Nng nghipNN
Hp tc xHTX
Hp tc x nng nghipHTXNN
DANH MC CC BNG, BIU
94Bng 1. S tha bnh qun v din tch bnh qun c giao theo Ngh nh 64/CP trn a bn 12 huyn, thnh ph Hi Dng
97Bng 2.S thay i din tch t cy trng t nm 2003 2010
99Bng 3. Bin ng din tch cc loi t trc v sau dn in, i tha ca 12 huyn, thnh ph
1013.1.3 Tc ng ca cng tc dn in, i tha n hiu qu sn xut v pht trin nng nghip, nng thn ca tnh
102Bng 5. Ga tr sn phm trn mt n v din tch nng nghip (trc v sau khi thc hin dn in, i tha)
102Bng 6. So snh sn lng lng thc trc v sau khi dn in i tha
103Bng 7. So snh gi tr sn xut nng nghip trc v sau dn in, i tha
106Bng 8. Din tch t nng nghip trc v sau DT
109Bng 9. T l t cng in sau DT
114Bng 10. S pht trin cc trang tri sau dn in, i tha (*)
116Bng 11. Din tch la bnh qun/khu ti cc x trc v sau DT
117Bng 12. Mc chi ph cho 1 so la trc v sau DT Ninh Giang
118Bng 13. nh hng ca DT n u t sn sut la Gia Lc
120Bng 14. So snh chi ph v HQSX Ng
121Bng 15. S thay i c cu rung t ca cc kiu h Gia Lc
121Bng 16. S thay i c cu rung t gia cc kiu h Ninh Giang
123Bng 17. u t v thu nhp/so ca cy vi thiu trong cc kiu h
124Bng 18. Din tch v thu nhp t vn cc kiu h, x Thanh X (TH)
125Bng 19.S thay i ca c cu thu nhp trc v sau DT
127Bng 20. Mc tng thu nhp ca cc kiu h cc x trc v sau thc hin DT
130Bng 21. Tnh hnh trao i rung t Kin Quc trc v sau dn in, i tha
131Bng 22. Tnh hnh trao i rung t ca cc nng h
1343.1.4. Nhng hiu qu tc ng khc ca dn in, i tha n s pht trin nng thn
136Bng 23. kin ca nng dn v DT
136Bng 24. Din tch hp l cho mt mnh rung canh tc cc cy trng khc nhau trong iu kin sn xut hin nay (yu t lao ng v cng ngh)
138Bng 25. kin ca cc nhm nng dn nh gi v thc hin DT
DANH MC CC HNH V, TH
T VN 1. Tnh cp thit
Dn in, i tha, tuy khng phi l tiu ch nhng li l yu t quyt nh thnh cng ca nhiu tiu ch khc trong xy dng nng thn mi. L tnh nm trong vng kinh t trng im pha Bc, vng tim nng pht trin kinh t ca vng ng bng Sng Hng. Trong nhng nm qua theo nh gi ca ng b Tnh, nng nghip, nng thn Hi Dng c nhng bc pht trin kh nhanh. Tng trng kinh t giai on 2011 - 2013 c t 7,2%/nm , thp hn mc tiu ra (mc tiu 11%/nm), trong khu vc nng, lm nghip thy sn tng 2,2%/nm,, cng nghip xy dng tng 7,3%/nm, dch v tng 9,4%/nm.
Nng nghip pht trin tng i n nh, gi tr sn xut tng bnh qun 2,1%/nm. C cu kinh t tip tc chuyn dch theo hng cng nghip ho, hin i ho. gim dn t trng nng nghip, tng t trng cng nghip v dch v. C cu Nng, lm, nghip, thy sn CN, xy dng Dch v chuyn dch t 27,1% - 43,6% - 29,3% (nm 2005) sang 18,7% - 48,8% - 32,5% (nm 2013). C cu ngnh cng nghip chuyn dch theo hng gim dn t trng cng nghip nh nc, tng t trng cng nghip ngoi nh nc v cng nghip c vn u t nc ngoi. Dch v pht trin kh nhanh, gi tr sn xut tng bnh qun 14,8%/nm; mt s lnh vc dch v tng c v quy m v cht lng nh xut khu, bu chnh - vin thng, du lch, vn ti, ti chnh, bo him. Cng vi chuyn dch c cu kinh t, c cu lao ng tip tc chuyn dch tch cc theo hng tng dn t trng lao ng trong lnh vc phi nng nghip. n cui nm 2013, c cu lao ng trong cc khu vc Nng, lm, thy sn cng nghip, xy dng Dch v t 40,5% - 32,3% - 27,2%.. Tng sn phm trong tnh (GDP) nm 2010 gp 2,3 ln so vi nm 2005, trong giai on 2006 - 2010 tng bnh qun 9,8%/nm, bnh qun u ngi t 17,9 triu ng, tng ng 964 USD. Cc thnh phn v loi hnh kinh t tip tc pht trin ng nh hng. Kinh t nng thn c i mi, quan tm ti pht trin tiu, th cng nghip v lng ngh, h tng k thut khu vc nng thn c ci thin kh r. Cng nghip pht trin theo hng hin i; quy m, nng lc sn xut v sn phm mt s ngnh c nng ln. Kt qu chuyn dch c cu kinh t trong nhng nm qua c xc nh l ng hng, nhng t trng nng nghip mi nm mi gim 0,8%, trong khi t trng lnh vc cng nghip - xy dng bnh qun mi nm ch tng c 0,36 %. Ngnh nng, lm nghip v thy sn vn chim 23%. Trong c cu ngnh nng nghip tuy c chuyn dch nhng khng ng k, chn nui hu nh khng c chuyn bin. Sn xut nng nghip d t nhiu t ph v thnh tu, nhng v tng th, vn l sn xut quy m nh v manh mn, chm ng dng cng ngh, nu c cng cn rt khim tn, dn n nng sut v hiu qu kinh t cha cao. t trng la ca Hi Dng bnh qun 1812.49m2 /h, thp hn rt nhiu so vi bnh qun ton quc. Thu nhp ca ngi dn vng nng thn cn thp, vn tch ly ti u t khng nhiu, vn ti u t ch yu tp trung khu vc kinh t trang tri, nh c thu nhp cao t hiu qu ng dng khoa hc - cng ngh tng i tt. Thm vo , nhng nm gn y, cng vi qu trnh th ha nng thn, vic quy hoch cc khu cng nghip trn a bn tnh cng t nhiu tc ng v nh hng n nng nghip. T nm 2001 n nm 2006 t sn xut nng nghip Hi Dng gim 6,91%, (t 9.823.000 ha nm 2001 xung cn 9.144.000 ha nm 2008), t trng cy gim 9,22% (4). Cng vi nhu cu tt yu cn y mnh cng nghip - dch v v pht trin th trn, th t, ngi dn cha chun b tt tm l, t th sng chung vi tc th ha. Tnh trng tht nghip trong nng thn tng ln. Lao ng nng thn ang theo hng dch chuyn ra khi sn xut nng nghip, ngi dn tm nhng cng vic khng chnh thc, khng n nh, lao ng th cng l ch yu.
Hi Dng, mc d tnh trng manh mn rung t c khc phc thng qua vic trin khai thc hin Ch th s 21/CT-TU ngy 2/4/2002 ca Ban Thng v Tnh u Hi Dng V/v: Chuyn i rung t nng nghip nhm khc phc tnh trng manh mn, phn tn rung t tuy nhin, n nay vic tip tc trin khai ch trng ny ang b chng li, do cha c ch trng trin khai thc hin tip. gii quyt tnh trng manh mn rung t yu cu phi gii quyt c c 2 kiu manh mn rung t cp trn. Vic khc phc tnh trng manh mn rung t do tng quy m t ai i vi mt n v sn xut (h nng dn) l mt gii php tng i phc tp n lin quan n nhiu vn nh kh nng rt lao ng ra khi nng nghip, chin lc pht trin nng nghip mi vng, vn th ch rung t...V vy, c th khc phc c tnh trng manh mn v tha bng cch dn in i tha m mt s a phng v ang lm.
Vic dn in i tha thnh cng nhiu ni, nhiu ch, nhng cng c nhng a phng tht bi khi trin khai. iu ny xy ra ngay trong mt huyn cng c x thnh cng v x khng thnh cng, thm ch trong cng mt x c nhng lng thc hin c cn lng khc li khng. Mt khc, mc thnh cng cc a phng cng khc nhau. Mt s ni tnh trng manh mn v tha c bn c gii quyt. S mnh rung trung bnh/h gim t 10 mnh xung cn 2 n 3 mnh. Din tch mt mnh tng gp i, gp 3, nhng c nhng ni s mnh/h hu nh thay i khng ng k sau khi thc hin dn in i tha. Li c ni cng vic thc hin din ra nhanh chng ch trong mt vi thng thm ch vi tun, nhng c ni din ra c nm gy nn s tn km. Vy ti sao li c hin tng trn?
S bt cp trn c th do nhiu nguyn nhn nhng theo chng ti l: (1) Vic dn in i tha khng tnh n nhu cu thc t ca nng dn, nhiu ni cn ch quan nng v hnh thc. Khng phi bt c sn xut cy trng no cng cn phi dn rung ging nhau, quy m mnh rung chuyn sang trng vi khc vi quy m mnh rung t la chuyn sang trng rau... Tm li l chng ta cn thiu nhng nghin cu thc tin. (2) Vn rung t l vn phc tp khng n gin ch lm th no tng c hiu qu kinh t trn mt n v din tch. Cc mi quan h rung t khng phi n gin ch l mi quan h gia con ngi vi rung t m n l mi quan h ca con ngi vi con ngi thng qua vn rung t. V th mt chnh sch v rung t lun phi tnh n nhng vn x hi, tnh n s phc tp ca nhng tr chi ca cc tc nhn khc nhau trong nng thn. (3) Vic thc hin cn thiu s chun b sn sng c v con ngi v phng tin h tr. Thc t cho thy c th ch v mt s thiu r rng, thiu dn ch s dn n nhng hiu lm ng tic lm cn tr cng vic. Khng th v mt l do no m s dn ch trong bn bc tho lun ca nhng ngi dn li khng c tn trng, cn pht huy ti a sng kin ngi dn. Cn ph phn cch suy ngh phin din cho rng ch cn mt m hnh, mt cch lm duy nht l c th thc hin c cng tc dn in i tha. Hay cng cn ph phn cch ngh n gin l vn dn in i tha ch gii hn trong l do v kinh t m qun i nhng tc ng v mt x hi. Cn phi c nhng nghin cu nhm nh gi v tng kt li cc kinh nghim, nhng vn tn ti ca cc a phng trong tnh thc hin vic dn in i tha. iu ny cho php chng ta a ra nhng khuyn co hu ch cho cc a phng khc thc hin.
T sau khi trin khai thc hin t nm 2003 n nay, cha c ti no cp, nh gi mt cch ton din i vi vn dn in, i tha c s iu chnh cho ph hp. Thc tin hin nay Hi Dng ang t ra nhiu vn lin quan ti t ai. Hin tng ngi nng dn khng cn thit tha vi t, mnh t nghn i gn b vi h b ra thnh th kim sng, xut hin c din tch t b b hoang, do hiu qu sn xut kinh doanh thp. nng cao hiu qu s dng t nng nghip theo hng sn xut hng ha cn phi tip tc thc hin dn in, i tha. T nhng vn trn, cho thy vic thc hin dn in, i tha cn phi c s kho st nh gi khoa hc. Nhng mt c v cha c khi thc hin chnh sch ny. Cn phi iu chnh nh th no thc hin hiu qu chnh sch ny. V vy ti: nh gi kt qu thc hin dn in, i tha v xut cc gii php nhm y nhanh tin thc hin dn in, i tha trn a bn tnh Hi Dng giai on 2015 - 2020 do Trng i hc Hi Dng xy dng nhm l gii cc vn thc tin ang t ra ti Hi Dng nu trn.
Vi tt c nhng l do trn, chng ti khng nh mt ln na quan im thng nht v s cn thit nghin cu i vi ti nh gi kt qu thc hin dn in, i tha v xut cc gii php nhm y nhanh tin dn in i tha trn a bn tnh Hi Dng giai on 2015 - 2020 . y l ti trng i hc Hi Dng la chn l ti nghin cu khoa hc nm 2014.
2. Muc tiu nghin cu- nh gi kt qu thc hin dn in, i tha trn a bn tnh Hi Dng t 2003 2013;
- Ch ra nhng hn ch, nhng vn cn gii quyt trong qu trnh trin khai v thc hin dn in, i tha Hi Dng.
3. Ni dung nghin cu3.1. C s l lun ca dn in, i tha v cch thc thc hin dn in i tha cc a phng
- Nghin cu cc vn bn ch o ca ng; Nh nc; vn bn ch o ca tnh Hi Dng v quan im ca cc nh nghin cu v vn dn in, i tha.
3.2. Kho st, nh gi kt qu thc hin chnh sch dn in, i tha t 2003 - 2013
- Ni dung kho st:+ c im rung t ti tnh Hi Dng qua dn in, i tha; trong nhng nm qua, c nhng phng thc dn in i tha no c p dng ti cc a phng;
+ Nhng kh khn, thch thc ca cc a phng khi trin khai thc hin dn in, i tha;
+ Hiu qu ca dn in, i tha trong canh tc t nng nghip, ti sao ngi nng dn khng gn b vi rung t;
+ Cc cp, cc ngnh h tr nh th no thc y qu trnh dn in i tha trong tnh.
- Thi gian kho st: thng 6/2014 n thng 7/2014
3.3. Cc gii php nhm y nhanh tin thc hin dn in, i tha giai on 2015 - 2020
2.3.1. C s l lun v cc lun c khoa hc cho vic tip tc thc hin dn in, i tha trong giai on hin nay;2.3.2. Nhng quan im c bn- Xy dng k hoch dn in, i tha phi gn vi k hoch pht trin kinh t - x hi ca tng a bn v ca c tnh- Dn in, i tha phi m bo hi ho v quyn li v ngha v ca cc ch th tham gia-Dn in, i tha phi gn vi pht trin nng nghip hiu qu, bn vng theo hng cng nghip ho, hin i ho- Phi tn trong cc quy nh ca php lut v t ai v cc chnh sch ca a phng. Kt hp hi ha chnh sch kinh t vi chnh sch x hi, gii quyt c hiu qu cc vn x hi bc xc trong nng dn.-Trong qu trnh dn in, i thai phi gn vi quy hoch li ng rung, phn vng sn xut, sp xp li ngnh ngh v lao ng trong sn xut nng nghip- Dn in, i tha phi m bo on kt tt gia cc h, n nh sn xut v an ninh trn a bn2.3.3. Cc gii php kh thi i vi cng tc dn in, i tha nhm s dng c hiu qu t nng nghip
2.3.1. Nhm gii php nhn thc
-Nhn thc ng v v tr, vai tr ca nng dn trong qu trnh thc hin dn in i tha
- Khi dy tinh thn yu nc, t ch, t cng vn ln ca nng dn y nhanh qu trnh dn in, i tha
2.3.2. Nhm gii php kinh t- Xy dng ch trng chnh sch ph hp
- y nhanh qu trnh chuyn dch c cu kinh t nng nghip, nng thn gn vi phn cng li lao ng nng thn ph hp
- u t xy dng h thng giao thng, thu li
- Pht trin nhanh v nng cao cht lng cc loi dch v phc v sn xut, i sng ca dn c nng thn.
- Pht huy quyn lm ch ca kinh t h nng dn, i mi v xy dng cc hnh thc t chc sn xut, xy dng kinh t trang tri theo hng sn xut ln
- Nng cao nng lc ca nng dn trong vic ng dng khoa hc - cng ngh vo sn xut, kinh doanh
2.3.3. Nhm gii php chnh tr, vn ha, x hi
- i mi v nng cao cht lng hot ng ca h thng chnh tr c s, lnh o thc hin tt khi lin minh cng nhn - nng dn v i ng tr thc tng a phng
- Pht trin gio dc o to, nng cao dn tr, k nng lao ng, trnh chuyn mn, vn ha chnh tr, php lut cho nng dn sau qu trnh dn in, i tha
- Xy dng nng thn mi trong tnh theo hng hin i kt hp vi truyn thng
- Kt hp gia xy dng v bo v mi trng sinh thi
-. Lm tt cng tc thng tin, tuyn truyn v ph bin ch trng, chnh sch, gii quyt c hiu qu cc vn bc xc trong nng nghip, nng dn, nng thn ca vng
3.4. Cc chuyn thc hin
Chuyn 1: C s l lun v cch thc trin khai thc hin chnh sch dn in i tha ti cc a phng;
Chuyn 2: Kho st, nh gi kt qu vic thc hin chnh sch dn in i tha trn a bn tnh Hi Dng; Nhng kh khn v thch thc trong qu trnh trin khai thc hin chnh sch dn in i tha v nhng vn t ra;
Chuyn 3: Cc gii php nhm y nhanh tin thc hin dn in i tha trn a bn tnh Hi Dng giai on 2015 - 2020.
4. i tng, phm vi v phng php nghin cu.
4.1. i tng v phm vi nghin cu
i tng nghin cu
Cng tc dn in i tha ti Hi Dng.
Phm vi nghin cu
T nm 2003 n nm 2013.
4.2. Phng php nghin cu
4.2.1. Phng php thu thp s liu
Phng php thu thp thng tin, s liu th cp
Thu thp cc s liu ti cc a phng v phng chuyn mn lin quan ti tnh Hi Dng.
Phng php thu thp s liu s cp
Tin hnh phng vn v kho st cc nng thc hin dn in i tha. S lng kho st 4445 h. Vic chn h kho st mang tnh i din cho tng vng nghin cu trn a bn tnh. i tng kho st c c h thun nng v khng thun nng vi nhng c trng khc nhau v cch thc sn xut,... ng thi nghin cu cng tham kho, xin kin ca nhng ngi c hiu bit rng v cng tc dn in i tha, chnh sch nng thn mi v cc vn lin quan ti Hi Dng.
Phng php quan st
Tin hnh kho st, quan st, nh gi thc trng kt qu cng tc dn in i tha trn a bn, chp nh lu li thun tin cho nghin cu sau ny.
4.2.2. Phng php thng k v x l s liu
Trn c s cc ti liu, s liu thu thp c v kt qu iu tra t tin hnh la chn, phn tch tng hp nhng thng tin lin quan, thng k v x l s liu theo mc ch, ni dung nghin cu. S liu c x l bng phn mm Excel v phn mm SPSS 13.0.
3.3.3. Phng php phn tch, so snh, nh gi
Trn c s nhng s liu thu thp c cng nh s liu iu tra, tin hnh phn tch, so snh v da vo cc cng thc tnh ton hiu qu v nh gi thc trng dn in i tha, sau xut cc gii php ph hp y nhanh tin dn in, i tha trn a bn.
Cc tiu ch nh gi s tc ng ca cng tc dn in i tha n pht trin nng nghip v nng thn gm: (1) Quy hoch v thc hin quy hoch s dng t nng nghip; (2) quy m tha t; (3) s thay i c s h tng v thy li; (4) chuyn i v thay i c cu cy trng; (5) quy m u t v hiu qu kinh t ca cy trng; (6) cng tc qun l nh nc v t nng nghip.
5. Nhng ng gp mi v khoa hc, cng ngh
Chng 1. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU
1.1. Tnh hnh nghin cu ngoi nc
Manh mn rung t dn n tnh trng chung l hiu qu sn xut thp, kh nng i mi v ng dng cc tin b khoa hc k thut nht l kh nng c gii ho v thu li ho trong nng nghip km hiu qu. Ngoi ra, tnh trng manh mn rung t cn gy nn nhng kh khn trong quy hoch sn xut v s dng c hiu qu ngun ti nguyn t ai... V th m ngi ta lun tm cch khc phc tnh trng ny.
Tuy nhin, tnh trng manh mn rung t xy ra nhiu ni v nhiu nc khc nhau trn th gii v c nhiu thi k ca lch s pht trin ca x hi loi ngi. Nhng nguyn nhn dn n tnh trng manh mn cng rt a dng:
i Loan sau nm 1949 dn s tng t ngt do s di dn t lc a ra. Lc u chnh quyn Tng Gii Thch thc hin ci cch rung t theo nguyn tc phn phi ng u rung t cho nng dn. Rung t c trng thu, tch thu, mua li ca cc a ch ri bn chu, bn tr dn cho nng dn. iu ny to iu kin cho ra i cc trang tri gia nh quy m nh. Nm 1953, trn hn o ny c n 679 ngn trang tri vi quy m l 1.29 ha/mt trang tri. n nm 1991 s trang tri ln n 823.256 trang tri v quy m ch cn 1,08 ha/trang tri. Tuy nhin, qu trnh cng nghip ho nng nghip nng thn sau ny i hi phi m rng quy m ca cc trang tri gia nh nhm ng dng cc tin b khoa hc k thut, gim chi ph sn xut, h gi thnh sn phm... Nhng do c im ca ngi i Loan l coi rung t l tiu ch nh gi v tr ca h trong x hi nn mc d c th trng rung t nhng rung t vn khng c tch t mc d c nhiu ngi tuy l ch t nhng chuyn sang lm nhng ngh phi nng nghip. gii quyt tnh trng ny, nm 1983 i Loan cng b Lut pht trin nng nghip trong cng nhn phng thc sn xut u thc ca cc h nng dn, c ngha l nh nc cng nhn s chuyn quyn s dng rung t cho cc h khc nhng ch rung c vn c tha nhn quyn s hu. c tnh c ti trn 75% s trang tri p dng phng thc ny m rng quy m rung t sn xut. Ngoi ra m rng quy m sn xut cc trang tri trong cng thn xm cn tin hnh cc hot ng hp tc nh lm t, mua bn chung mt s vt t, sn phm nng nghip nhng khng chp nhn phng thc tp trung rung t, lao ng sn xut.
H Lan, c s ca nn nng nghip H Lan l cc trang tri gia nh theo ch t hu. T l s hu t c tng i ln, cc trang tri thu t sn xut kinh doanh ch chim t l nh. Nhng do qu t nh, bnh qun t theo u ngi t, vic m rng quy m trang tri khng d, bin php kh thi vn nh mt phn vo t thu.
H Lan l nc c nn kinh t th trng hon chnh, m bo cc ch trang tri c ton quyn quyt nh hot ng sn xut v quyn nh ot ti nguyn ca mnh, khuyn khch ch trang tri hot ng kinh doanh thu li nhun ti a. Thot u l kinh t tiu nng, sn xut t cp, t tc, hiu sut rt thp, kinh t hng ha pht trin, vn c tch ly, kinh t h tiu nng chuyn dn sang h sn xut hng ha nh, tip chuyn sang h sn xut chuyn mn ha, ri dn dn chuyn thnh trang tri ln hin i, sn xut v li nhun, to nn kinh t tng hp nng cng thng. Ngy nay, nn tng ca sc cnh tranh quc t ca nng nghip H Lan l nhng t hp nng cng thng, trong t bo cu thnh nhng t hp ny chnh l nhng trang tri gia nh trn y sc sng.
Cc trang tri c tch t rung t c quy m ln, gn lin vi qu trnh to vic lm phi nng nghip, sc thu ht nng dn ly nng, gim thiu nhanh s lng nng dn v gii th cc trang tri nh, lm n km hiu qu.
Vic m rng quy m trang tri da vo 2 chnh sch ca nh nc. Mt l, chnh sch mua v thu t ( H Lan c 2 loi hnh s hu t, t t hu c ma bn, t cng hu do nh nc u t quai ln bin th cho thu thi gian di). Hai l, chnh sch khuyn khch trang tri lm n km c gii th.
S pht trin ca nn kinh t H Lan thc y chuyn dch lao ng t nng nghip sang cc ngnh phi nng nghip lm cho s lng trang tri bt dn. Nm 1950, c nc H Lan c 400.000 trang tri, n nm 1980 cn 14.500, nm 1990 cn 12.500, nm 2000 ch cn khong 100.000. S lao ng nng nghip t 1959 n 1980, gim c mt na, t gim nhanh s lng nng dn v lc lng nng dn lm nng nghip khng hiu qu u ri khi nng nghip, lc li trong nng nghip l lc lng nng dn lm n gii, am m vi ngh nng, ham mun lp nghip, lm giu t ngh nng. y l mt nguyn nhn quan trng m bo hiu qu sn xut v nng lc cnh tranh ca nng nghip H Lan hn hn nhiu nc khc trn th gii.
Trung Quc, t thi phong kin n nay, quyn s hu rung t lun l yu t trung tm trong mi quan h gia chnh quyn v nng dn Trung Quc. Hin php Trung Quc quy nh t ai thuc s hu ton dn do nh nc thng nht qun l; nng dn ch c quyn s dng t nng nghip theo hp ng 30 nm. Quyn s dng t thuc s hu tp th, nng dn khng c chuyn nhng hoc cho thu vo mc ch phi nng nghip. iu c ngha l chnh quyn a phng c th thu hi t vo bt c lc no. Cng nghip ha v th ha trong 30 nm qua lm cho hng chc triu nng dn b mt t canh tc. Nhng cuc biu tnh phn i ca nng dn b mt t l nguyn nhn chnh gy bt n x hi Trung Quc hin nay.
Mt thc t l rung t Trung Quc rt manh mn, mi nng h s dng mt khonh t nh, bnh qun 0,67 hc ta/h gia nh. Nhng nng dn ra thnh ph kim vic lm - ln ti 200 triu ngi trong nhng nm va qua - phi nh ngi thn canh tc nhng khonh rung hoc b rung hoang m khng th bn i c. V cha tr t canh tc li cho nh nc, nhng cng nhn nhp c ny vn b coi l nng dn v ch c th lm nhng cng vic n gin, c mc lng thp. Trong khi , thnh ph, c dn th t lu c php chuyn nhng quyn s dng t khng hn ch v rt nhiu ngi giu ln rt nhanh cng vi s si ng ca th trng t th. Mt khc, chnh quyn a phng thng xuyn c nhng quyt nh nh hng xu ngi nng dn.
Qu trnh ci cch nng nghip chia 2 giai on, giai on mt t nm 1978 - 1984 v giai on hai t 1985 - 1990 sau ra phng hng pht trin nng nghip nng thn cho thp k 90. Cch thc hin ci cch nng nghip ca nc ny trong nhng nm qua l khon rung t cho cc h nng dn theo nguyn tc: Th nht, tn trng nguyn vng ca qun chng nhn dn, khng c p t. Hai l, phi m bo theo nguyn tc s lng v gi tr ngang bng (ngha l nhng tha rung c cng cp hoc c ci to nng mu m th khi iu chnh phi qui i theo h s n b v mt kinh t). Ch th s 18 nm 1990 ca Trung quc quy nh n nh quan h rung t nhn khon khng c ngha l khng cho php c s iu chnh v mnh rung v s lng rung khon, nhng tha rung qu phn tn, khng thun tin cho vic canh tc th c th cn c nguyn vng qun chng m iu chnh.
Theo xu hng cnh tranh ca nn kinh t th trng c bit l trong nng nghip, Trung quc ang tin hnh ch trng dn in i tha. Nc ny d kin s tng thm c 1,7 triu ha t trng trt tnh ti nm 2020 thng qua vic dn in i tha hin nay. Cng tc tng cng hiu qu cho nng nghip ang c chnh ph Trung Quc quan tm cht ch trong thi gian gn y, do mt din tch t rt ln b th ho, chuyn i mc ch s dng trong nhng nm cng nghip ho.
Hin nay Trung quc tip tc chun b ra d tho ci cch rung t theo hng t do ha th trng v hn in s dng t canh tc cho nng dn t 30 nm hin nay ln 70 nm nh vi t . iu ny s to ng lc mi cho cng cuc tch t rung t pht huy hiu qu cao.
Tnh Sn ng ca Trung Quc cng thc hin chng trnh DT k t nm 1988 nhng n nm 1998 th chng trnh ny ngng li. Trong chng trnh, ngi ta quy nh ch ti a l 2 tha/h. V kt qu l gim s mnh t 7,6 tha/h xung 3,4 tha/h. Hiu qu k thut tng t 6,7 n 15% so vi trc DT. Tuy nhin l do khin chng trnh phi chm dt li xut pht t chnh s chng i ca a s nhng ngi nng dn khi m nhng s mng i ca h khng c p ng. Thng th h khng nhn c nhng mnh rung nh , nhng mnh rung ph hp vi iu kin v nh pht trin ca mnh. Qua kinh nghim ny, ngi ta cho rng nn da vo t nguyn ca nng dn v qu trnh iu chnh thng qua qu trnh phi tp trung ho s c hiu qu hn l can thip hnh chnh ca nh nc.
Khng ch c Trung Quc, cc nc p dng bin php can thip hnh chnh thng u xut pht t tm l nng vi, mun can thip hnh chnh mt ln gim chi ph giao dch v h cho rng nu h t lm thng qua th trng iu chnh th cc chi ph ny s rt cao v qu trnh din ra rt lu. Tuy nhin, vic can thip hnh chnh ny khng c bo m rng rung t s khng b chia nh li sau DT (bn mt phn, chia tha k cho con ci). Hn na cc bin php can thip hnh chnh thng i i vi mc ch xy dng CSHT nng thn, nhng chnh ph li thng thiu ti chnh v thi gian qu lu.
Qua nghin cu mt s nc c th thy: dn din i tha l nhu cu tt yu ca sn xut ln trong lnh vc nng nghip, nhng phi c bc i v hnh thc thch hp:
Th nht, trong iu kin sn xut ca cc nng h nh, s manh mn khng phi lc no cng l bt li. Trn thc t s manh mn cng c nhng u im nht nh i vi sn xut nhnh: Cho php a dng ho quy hoch cy trng trong nng h, gim ri ro cho sn xut, khc phc d tha lao ng thi v v khc phc tnh phi hiu qu ca th trng lao ng, th trng t ai.
Th hai, vic p dng bin php can thip hnh chnh mt ln gim chi ph giao dch v nu h t lm thng qua th trng iu chnh th cc chi ph ny s rt cao v qu trnh din ra rt lu. Tuy nhin, vic can thip hnh chnh ny khng c bo m rng rung t s khng b chia nh li sau DT (bn mt phn, chia tha k cho con ci). Hn na cc bin php can thip hnh chnh thng i i vi mc ch xy dng CSHT nng thn, nhng chnh ph li thng thiu ti chnh v thi gian qu lu.
Chnh v th, nhng gii php nhm tp trung rung t, pht trin trang tri quy m ln, tng cng c gii ho khng hp l c nguy c lm tng tht nghip nng thn dn n s tng trng tr tr v thu nhp ca nng h nh. Mt b phn lao ng nng nghip d tha chuyn vo thnh ph nhng kh pht trin c v tr thnh ngi ngho th, lm cho hin tng ngho ch chuyn t khu vc ny sang khu vc khc.
Gii php thay i k thut canh tc trong nng nghip cn hng vo gii quyt lao ng ti ch. Vic pht trin mnh cc loi hnh nng nghip sinh thi, nng nghip sinh hc nhm tng nng sut v gi tr tim tng ca nng nghip, y mnh qu trnh phi tp trung ho trong qun l ngun li, ti nguyn, thc y s tham gia ca cng ng v x hi dn sl nhng gii php cho php pht trin c kinh t nng h nh, gp phn xo i gim ngho.
1.2.Tnh hnh nghin cu trong nc v tnh Hi Dng
Thc hin qu trnh CNH, HH nng nghip, nng thn theo ch trng ca ng, t nm 1986 lc lng sn xut trong lnh vc nng nghip v khu vc nng thn pht trin kh nhanh. S pht trin ca lc lng sn xut trong lnh vc nng nghip t ra nhu cu mi v rung t. Rung t manh mn dn n nhiu cn tr cho qu trnh pht trin trong nng nghip.
Ngay t khi nhn ra nhng tc ng tiu cc ca tnh trng manh mn rung t n sn xut, Chnh ph ban hnh mt s vn bn, ch th lin quan nh Ch th s 10/1998/CT-TTg ngy 20 thng 2 nm 1998 v ch th s 18/1999/CT-TTg ngy 01 thng 7 nm 1999, nhm khuyn khch nng dn v chnh quyn a cc cp chuyn i rung t t cc tha nh thnh cc tha ln nhm to iu kin thun li cho canh tc.
mt s a phng gii quyt trc mt tnh trng manh mn v s tha v quy m tha rung, ngi ta t chc cho nng dn dn i rung. Qu trnh ny c t chc dn ch. Nng dn t nguyn i rung cho nhau, h s bn bc xy dng i n thng nht phng n i rung v quy hoch thu li ni ng. Chnh quyn cc cp l ngi t chc v trng ti cho qu trnh ny. Cc tnh nh H Ty, Thanh Ho l cc a phng i u trong cng tc ny
Hi Dng, thc hin ch trng chung ca ng, Tnh y, y ban nhn dn Tnh ch o trin khai vn dn in i thatrong ton tnh:
c nhiu cng trnh khoa hc lin quan ti vn ny:
ti Chuyn i rung t t tha nh thnh tha ln ca TS. Nguyn Hu Ct, Trng Ban Kinh t Tnh u Hi Dng, thc hin nm 1997, 1998. ti phn tch c s l lun ca i mi quan h rung t, i t chuyn i rung t t tha nh thnh tha ln n tch t t ai trong nng nghip. Tng kt thc tin v xy dng m hnh chuyn i rung t t tha nh thnh tha ln ph hp vi iu kin thc t ca Hi Dng. p dng th im m hnh thn Tuyn C, x Tn Hng, huyn Bnh Giang rt kinh nghim v kin ngh cc bin php thc hin chuyn i rung t trn phm vi ton tnh. T kt qu ca ti tnh Hi Dng ch o thc hin trong ton tnh. Tuy nhin, cc nm 2000-2003 cn nhiu yu t cha ph hp nn tnh cha c ch trng bng vn bn ch o vic dn in, i tha. T nm 2004 Tnh u, UBND tnh Ngh quyt, Quyt nh dn in, i tha, gim s tha ca mi h nng dn, tng din tch tng cho canh tc hp l (mi h ch cn 01 n 05 tha vi din tch mi tha t 500m2 tr ln). Cc chng trnh chuyn i c p dng ti cc a phng trong tnh.
Trong tnh xut hin nhng m hnh DT khc nhau trong cc vng do nng dn t t chc hay di s ch o ca chnh quyn cc cp t tnh n x, thn. Tuy nhin, v vn thc hin DT cn l ch ang c tho lun trn nhiu phng din:
- V ch trng: Vi tnh cht manh mn hin nay ca rung t tnh th yu cu DT l yu cu mang tnh khch quan v ph hp quy lut. Tuy nhin, thi im thc hin DT mi vng, mi a phng vi mi loi hnh sn xut th c nhiu kin cha thng nht, thm ch tri ngc nhau. Mt s kin cho rng cha nn t chc DT mt cch ng lot v nhng chi ph tn km trong khi trnh pht trin nng nghip cha i hi n mc phi thc hin ngay DT. Mt s khc ngh phn ra cc vng khc nhau v ty vo iu kin v yu cu ca tng ni thc hin cho hiu qu: Vng sn xut hng ho lm trc, vng cy lng thc lm sau
- V phng php v kt qu DT: Dng nh chng ta cn thiu nhng nghin cu k thut, cha xy dng c nhng c s khoa hc cho php nng dn tho lun dn ghp rung t. Vic kt hp gia DT v qun l hp php rung t sau khi thc hin DT cng cha c thc hin tt. Cc tng kt nh gi ca cc a phng cp nhiu n kt qu gim s tha khi thc hin DT, cp n hiu qu qun l qu t v khc phc sai st trong thc hin N 64/CP Nhng nhng tc ng khc ca DT n s pht trin ca NN v NT th thng t c cp. Mt lot cc vn vn c t ra v cha c cu tr li xc ng ng sau cc nghin cu v tng kt v DT hin nay l:
Khng ch r c nhu cu thc s v DT ca cc nng h?
- Ai c nhu cu DT? Ai cha hoc cha c nhu cu?
- Hot ng sn xut no cn DT? i vi vng t no cn DT? v khi no?
Ch yu phn tch kt qu s dng ngun lc v t:
- Ch phn tch mi quan h kinh t gia con ngi v t;
- Thiu mi quan h gia con ngi v con ngi thng qua rung t;
- Cha nh gi kt qu pht trin nng thn (CSHT);
- Thiu nhng nh gi phn tch tc ng ca DT:
+ Tc ng nh hng n sn xut;
+ Tc ng v kinh t v x hi.
- Thiu phn tch chnh sch rung t vi cc chnh sch khc: Lao ng, Vn;
1.3. Vn tn ti cng trnh KH&CN cn thc hin
Nh vy, tng hp li c th nu ln 3 im c bit trong cc nghin cu DT lm thi gian qua l: Th nht, cc nghin cu DT ch quan tm n s gim thiu ca s lng mnh trn nng h hay trn n v din tch v nhng tc ng do kinh t quy m v tha mng li, nhng cha nh gi ht nhng tc ng phc tp v cc h qu khc nhau ca DT. Th hai, nhng nghin cu ch tp trung vo tc nhn chnh l nng h m qun rng tham gia vo DT c nhiu tc nhn khc nhau. S quan tm n kinh t quy m v tha v ring vi 1 tc nhn l nng h cho thy cc nghin cu ny mi ch cp mi quan h gia con ngi vi rung t m cha cp n mi quan h con ngi vi con ngi thng qua vn rung t. Th ba, cc nghin cu khng chng minh c rng trc khi p dng cc bin php can thip hnh chnh thc hin DT th a phng to iu kin rt tt thc y c ch phi tp trung tham gia vo vic thc hin DT, hay cc a phng c cc bin php hu hiu khc (c ch trng ti, c ch gi, hoc l s thng pht) thc y dn in, i tha. Chng 2.C S L LUN V CCH THC TRIN KHAI THC HIN CHNH SCH DN IN, I THA TI CC A PHNG TRONG TNH2.1. C s l lun v thc tin ca dn in, i tha
2.1.1. t nng nghip v vai tr ca t nng nghip i vi qu trnh sn xut
2.1.1.1. Khi nim v t nng nghip
t ai ni chung l ti sn v cng qu gi, l ngun lc quan trng ca mi quc gia. l ni sinh tn v din ra mi hot ng ca cng ng dn c. Trong sn xut, t ai l mt bng xy dng nh xng, my mc, l a bn t chc sn xut kinh doanh. Trong SXNN th t ai l mi trng sng ca cy trng, vt nui, l TLSX khng g thay th c. Ngy nay, trong nn kinh t th trng t ai c xem l mt yu t quan trng ca lc lng sn xut.
Theo Lut t ai 2013 c Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam kha XIII, k hp th 6 thng qua ngy 29 thng 11 nm 2013, ti iu 10 qui nh v phn loi t nh sau:
1. Nhm t nng nghip bao gm cc loi t sau y:
a) t trng cy hng nm gm t trng la v t trng cy hng nm khc;
b) t trng cy lu nm;
c) t rng sn xut;
d) t rng phng h;
) t rng c dng;
e) t nui trng thy sn;
g) t lm mui;
h) t nng nghip khc gm t s dng xy dng nh knh v cc loi nh khc phc v mc ch trng trt, k c cc hnh thc trng trt khng trc tip trn t; xy dng chung tri chn nui gia sc, gia cm v cc loi ng vt khc c php lut cho php; t trng trt, chn nui, nui trng thy sn cho mc ch hc tp, nghin cu th nghim; t m to cy ging, con ging v t trng hoa, cy cnh.
2. Nhm t phi nng nghip bao gm cc loi t sau y:
a) t gm t ti nng thn, t ti th;
b) t xy dng tr s c quan;
c) t s dng vo mc ch quc phng, an ninh;
d) t xy dng cng trnh s nghip gm t xy dng tr s ca t chc s nghip; t xy dng c s vn ha, x hi, y t, gio dc v o to, th dc th thao, khoa hc v cng ngh, ngoi giao v cng trnh s nghip khc;
) t sn xut, kinh doanh phi nng nghip gm t khu cng nghip, cm cng nghip, khu ch xut; t thng mi, dch v; t c s sn xut phi nng nghip; t s dng cho hot ng khong sn; t sn xut vt liu xy dng, lm gm;
e) t s dng vo mc ch cng cng gm t giao thng (gm cng hng khng, sn bay, cng ng thy ni a, cng hng hi, h thng ng st, h thng ng b v cng trnh giao thng khc); thy li; t c di tch lch s - vn ha, danh lam thng cnh; t sinh hot cng ng, khu vui chi, gii tr cng cng; t cng trnh nng lng; t cng trnh bu chnh, vin thng; t ch; t bi thi, x l cht thi v t cng trnh cng cng khc;
g) t c s tn gio, tn ngng;
h) t lm ngha trang, ngha a, nh tang l, nh ha tng;
i) t sng, ngi, knh, rch, sui v mt nc chuyn dng;
k) t phi nng nghip khc gm t lm nh ngh, ln, tri cho ngi lao ng trong c s sn xut; t xy dng kho v nh cha nng sn, thuc bo v thc vt, phn bn, my mc, cng c phc v cho sn xut nng nghip v t xy dng cng trnh khc ca ngi s dng t khng nhm mc ch kinh doanh m cng trnh khng gn lin vi t ; [23]
3. Nhm t cha s dng gm cc loi t cha xc nh mc ch s dng.
Nh vy theo Lut t ai nm 2013 th t NN c xc nh r v rng hn so vi Lut t ai nm 1993. Lut t ai nm 1993 xc nh t nng nghip ch yu dng SXNN nh trng trt v chn nui, nui trng thu sn. Trn thc t, cng vi s pht trin ca khoa hc cng ngh pht sinh thm t nng nghip dng xy dng nh knh v cc loi nh khc phc v mc ch trng trt, k c cc hnh thc trng trt khng trc tip trn t; xy dng chung tri chn nui gia sc, gia cm v cc loi ng vt khc c php lut cho php; t trng trt, chn nui, nui trng thy sn cho mc ch hc tp, nghin cu th nghim; t m to cy ging, con ging v t trng hoa, cy cnh.
Lch s pht sinh v pht trin ca x hi loi ngi t bui s khai loi ngi sinh tn c ch yu da vo sn bn, hi lm. Sau ny dn dn con ngi trn tri t mi bit trng, cy, bit thun phc cc con vt nui t hnh thnh nn ngh trng trt, chn nui phc v chnh cho s sinh tn ca con ngi.
t ai ban u ch yu l t NN, v sau cc ngnh khoa hc ra i v pht trin thc y SXNN pht trin theo, t x hi hnh thnh cc ngnh ngh, lnh vc khc nhau. Khi trnh kinh t, x hi pht trin cng vi p lc dn s ngy cng gia tng th cc nhu cu chung ca x hi v t ai phi nng nghip ngy cng ln, do t NN ngy cng b thu hp. Mc d con ngi bng nhiu cch khai ph, chinh phc thin nhin, khai thc c hiu qu hn t ai nh thm canh, tng v, p dng cc bin php canh tc tin b, s dng cc ging, cy, con c cht lng tt v nng sut cao.
X hi cng pht trin t ai ginh cho SXNN ngy mt t i. Hin nay nhiu quc gia trn th gii ang phi i mt vi nguy c thiu t sn xut, nguy c thiu lng thc
c im ca t nng nghip
Cng nh cc loi t khc ni chung v t NN ni ring chng u l sn phm ca t nhin. Ban u chng ch l sn phm s khai, tri qua qu trnh chinh phc con ngi tc ng vo t ai thng qua lao ng nhm mc ch phc v li ch ca con ngi. Theo thi gian sc lao ng ca con ngi c kt tinh vo t ai trong qu trnh ci to, khai thc, s dng do t ai c gi tr v gi tr s dng. Bi vy t NN c nhng c im sau:
Th nht, t NN l sn phm ca t nhin c s kt tinh gi tr sc lao ng ca con ngi vo trong . t NN ni ring, t ai ni chung c hnh thnh qua qu trnh phong ho cc loi t , di tc ng ca cc quy lut t nhin nh: nhit , khng kh, m, nh sng, ng t, hot ng ni la, ma bo, cc phn ng l hc, ho hc Tri qua qu trnh phong ho v cc vng tun hon bin i khc nhau dn c n nh t ai c hnh thnh di nhiu dng i, ni, m ly, sui, sng, h, bin, t ng bng, cao nguynTrn c s m s sng pht trin ngy cng a dng v phong ph. Ch t khi loi ngi xut hin, tri qua qu trnh lch s lu di, gian kh con ngi ci to, chinh phc t nhin nh quai , ln bin, xy dng cc cng trnh thu li ti, tiu, thau chua, ra mn, bi b t ai t ai ngy cng tr ln mu m v tr thnh mi trng sng ngy cng ph hp i vi con ngi v cc loi sinh vt. Khng nhng th nhiu quc gia trn th gii v c Vit Nam con ngi tng phi hy sinh rt nhiu xng, mu, tri qua nhiu cuc chin tranh chng gic ngoi xm bo v tng tc t ca t quc. V vy c th ni y l c im chung nht, bao trm nht ca t ai ni chung v t NN ni ring.
Th hai, t NN khng ng nht v mt cht lng, c phn b nhiu ni, nhiu vng khc nhau v v tr a l, kh hu, iu kin t nhin khc nh cht t, dy tng canh tc, dc, tnh cht l, ho V vy phn ra cc vng t n i, nhit i, cao nguyn, ng bng, t trng, t bc mu, t bazan, t kh cn, t chua phn, nhim mn, t ngp nc, t ph sa, t bi bi, t rung, t rung bc thangVic khng ng nht v mt cht lng, v tr khc nhau, iu kin t nhin khc nhau, h tng khc nhau l mt trong nhng nguyn nhn chnh hnh thnh a t chnh lch I. Xut pht t c im ny cc quc gia ly lm c s cho vic hoch nh chin lc, a ra cc ch trng, gii php, chnh sch khai thc v s dng t ai sao cho ph hp vi mi quc gia, mi a phng, mi vng khc nhau. iu gip cho con ngi khai thc c hiu qu hn t sn xut NN v cng chnh l bin php tc ng rt ngn khong cch a t chnh lch I gia cc dng t SXNN khc nhau.
Th ba, t NN ch l hu hn, c v tr c nh v ph thuc vo iu kin t nhin ca tng vng. t NN trn th gii hin nay ca mi quc gia cng ch l hu hn, bi lnh th ca mi quc gia ch l hu hn. c im th nht nu trn y, t NN l sn phm ca t nhin. Do n tn ti khch quan, con ngi ch c th ci to khai thc n phc v cho mc ch ca con ngi ch khng th to ra c. Cn c vo tnh cht hu hn, cht lng v mc ch s dng m ngi ta phn thnh cc loi t khc nhau trong c t SXNN. Do c im ch l hu hn, nn i hi mi quc gia phi c nhng phng thc, chnh sch, bin php, s dng t ai sao cho c hiu qu bn vng, m bo cc mi quan h x hi nht l quan h li ch c em li t t ai.V c v tr, mt bng c nh v hu hn, cho nn mt bng t NN khng th di chuyn t ni ny sang ni khc c. t NN c phn b ni no th n ph thuc vo iu kin t nhin c th ni . Ni no c iu kin t nhin khc nghit, cht t kh cn, ngho nn th ni din tch t NN chim phn rt nh trong tng din tch t t nhin v ngc li. Bn cnh tnh hu hn ca n cn b chi phi, b ph thuc vo mt dn s, c cu kinh t, mc th ho ni .
Th t, t NN l TLSX c bit, ng thi cng l i tng ca lao ng.
+ t NN l TLSX c bit
Khc bit vi cc ngnh sn xut khc, sn phm ca NN l cc loi cy, con, c, qu, lCc loi sn phm y mun tr thnh sn phm hu dng th n phi tri quamt qu trnh sinh trng v pht trin. S sinh trng iu trc tin phi nh vo t ai, ng thi phi c s tc ng ca con ngi thng qua lao ng. Qu trnh SXNN hay ni cch khc l thi gian sinh trng ca cy trng, vt nui phi tri qua nhiu khu v mt khong thi gian nht nh. Nu cc khu nh chun b ging, phn bn, thuc tr su, lao ng, cng c lao ngrt y v sn sng nhng khng c t NN gieo trng th mi th u tr ln v ngha. V vy tham gia vo qu trnh SXNN yu t u tin l phi c mt bng t NN, khi t NN tham gia vi t cch l t liu sn xut. Cy trng c th thay th t cy ny sang cy khc nu n ph hp hoc phn bn, thuc tr su. Cng c lao ng c th thay th nhng t ai th khng th thay th c. i vi SXNN t ai l TLSX c bit ch .
t NN l TLSX c bit cn c th hin ch: TLSX ca cc ngnh khc c to ra ngy cng nhiu, v cn c th thay th c trong qu trnh sn xut. Nhng t SXNN l sn phm ca t nhin khng t to ra c v khng thay th c trong qu trnh sn xut. Khi s dng, t sn xut c th cn c ci to, bi b t ai c tt hn, nhng chu k sn xut sau lm tng thm hiu qu. Bn cnh cng c th xy ra tnh trng ch s dng t ch bit khai thc vt kit t ai lm cho t ai ngy cng b cn ci v ngho i. Do ng x vi t ai trong qu trnh sn xut chng ta cn phi tn trng cc quy lut t nhin, bit tit kim, gi gn, bi b t ai, nng cao h s s dng t, khai thc tt v nng cao hiu qu tim nng t ai.
im c bit na ca t NN khng ging cc TLSX khc l sau thi gian s dng s b hao mn hu hnh v hao mn v hnh. Cn t NN sau mt thi gian hay mt chu k sn xut nu c s dng khoa hc hp l, c tip tc bi b th t ai khng nhng cn nguyn m ph nhiu mu m ca n c tng ln, theo sc sn xut ca n cng c nhn ln.
t NN l TLSX khng th di chuyn c t ni ny sang ni khc nh cc TLSX khc, m n ch c s dng, khai thc v tr c nh v qu trnh s dng cn c s gn kt vi mi trng t nhin khc nh nc, khng kh, nh nng Chnh nhng c im nu trn ca t NN i hi ngi s dng t phi c nhng chnh sch, chin lc khai thc, s dng t NN T liu sn xut c bit lm sao cho sc sn xut ca n khng ngng c tng cao.
Nh nm bt c quy lut khch quan v nhn thc c s c bit ca TLSX t NN m ng v Nh nc ta c nhng ch trng ng n tiu biu nh: Ch th 100 ca Ban B th ngy 13/01/1981 v ci tin cng tc khon sn phm n nhm v ngi lao ng trong HTX NN (gi tt l Khon 100); Ngh quyt 10 - NQ/TW ngy 5/4/1988 ca B Chnh tr (gi tt l Khon 10), Ngh nh 64 -N/CP ngy 27/9/1993 ca Chnh ph v vic giao t SXNN n nh, lu di n h nng dn, cp giy chng nhn quyn s dng t cho ngi s dng.Nhng ch trng chnh sch tiu biu trn a Vit Nam t mt quc gia thiu lng thc tr thnh nc xut khu lng thc ng th 2 trn th gii.
+ t NN l i tng lao ng:
Trong qu trnh SXNN, con ngi s dng t NN khng ch dng ch ch gieo trng thun tu m cn thng qua kinh nghim, c im ca cy trng vt nui, c im kh hu, cht t, con ngi cn bit tm cch thm canh tng v, tng nng sut, cht lng sn phm. Khi SXNN cn cha pht trin mnh th nhng tc ng ca con ngi vo t ai vi t cch l i tng lao ng vi nhng vic lm gin n nh cy su, ba k, ti tiuCng v sau, khi trnh ca con ngi ngy mt nng cao, nhiu kinh nghim c tch lu thng qua qu trnh sn xut, cng vi khoa hc k thut pht trin th tc ng ca con ngi vo i tng lao ng l t ai ngy cng phong ph v a dng hn. Cc tc ng nh ci to mt bng, ci to cht t nhm tng ph, xy dng cc cng trnh thu li, ti tiu, thau chua, ra mn, chng si mn, st l t, p ngn l... lun c con ngi ch . mc cao hn thng con ngi cn thng qua tin b khoa hc k thut, thng qua ging cy con mi, cc bin php thm canh tin tin, cc bin php ch ng thin nhin, khc phc thi tit khc nghit, nhm mc ch khai thc c hiu qu tim nng ca t ai. Qu trnh tc ng chnh l nhng tc ng trc tip ca con ngi vo i tng lao ng l t ai.
2.1.1.2. Vai tr ca t nng nghip i vi pht trin sn xut nng nghip hng ho
t NN l TLSX c bit duy nht, l ni sn xut ra lng thc thc phm nui sng con ngi v x hi. T xa xa, ng, cha ta c cu phi nng bt n, cn Trung Quc di thi XunThu - Chin Quc, Khng T ni rng Dn d thc vi thin (Dn ly n lm tri).
Con ngi mun tn ti phi c ci n, mun c ci n khng th ch da vo nhng sn vt sn c trong t nhin do thin nhin ban tng m phi lao ng sn xut ra ca ci vt cht l lng thc, thc phm nui sng con ngi v p ng nhu cu ngy cng cao ca x hi. V ni duy nht sn xut ra ca ci vt cht chnh l t NN.
Lch s pht trin nn sn xut x hi n nay tri qua cc thi k khc nhau t kinh t t nhin, t tc, t cp chuyn sang kinh t hng ho, t sn xut hng ho nh ln sn xut hng ho c quy m ln v hin i, tt thy trong sn xut NN th bao gi t ai cng ng mt vai tr quan trng. X hi cng pht trin th vai tr ca t NN cng pht trin theo.
t NN l mi trng sng, mi trng khng gian SXNN.
SXNN c c th l sn xut ngoi tri, phi tip xc vi t nhin. Cy phi sng trn t, quang hp nh nh nng mt tri, ht nc t trong t, c phi sng di nc sng, h, bin; gia sc, gia cm phi c chung tri, c bi chn th; con vt nui phi c thc n, m thc n li chnh l cc ng thc vt c sn xut t trong NN. Tt c nhng yu t chnh l mi trng sng, l khng gian sn xut. Mun sn xut pht trin th chng ta phi bit gi gn, bo v mi trng, khng vi phm cc quy lut t nhin, khng ch bit khai thc t ai m cn phi bit bi b t ai, to lp mi trng sng tt nht cho cy trng vt nui.
t NN l TLSX ch yu sn xut hng ho.
Nh nu trong phn c im ca t NN, khi tham gia vo qu trnh sn xut, t NN va l TLSX c bit va l i tng lao ng. SXNN theo hng hng ho i vi bt k nng sn no trc ht phi c din tch t NN ln, kt hp vi cc yu t khc nh lao ng, cng c lao ng, KHKT, cht lng ging, phn cng lao ng theo tng chuyn khu v.vth mi c iu kin to ra khi lng nng phm hng ho ln p ng nhu cu th trng. Ngoi nhng iu kin nh nu, sn xut hng ho trong NN cn c th khai thc yu t li th v c th ring c ca nhng vng t nh:
Vi thiu c nng sut v cht lng khc bit phi c trng vng t Thanh H, Hi Dng; bi Nm Roi min Ty Nam b; nhn lng trng t Hng Yn
Tuy nhin, trn thc t hin nay do khoa hc cng ngh pht trin mnh con ngi c th sn xut ra nhng sn phm m khng cn s dng t: nh cng ngh t bin gien, cng ngh nui cy m, nhn bn v tnh, sn xut trong nh knh bng phng php thu canh Song trn thc t ch yu l lm th nghim, sn xut th, xy dng m hnh do chi ph gi thnh sn phm qu cao, cha ph hp vi thc t, khng th to ra khi lng sn phm hng ho ln, khng th m rng mt cch ph bin c. V suy cho n cng, d c ng dng khoa hc cng ngh cao bao nhiu i chng na SXNN vn cn phi c khng gian t NN nht nh. V vy t NN vn ng vai tr hng u trong SXNN hng ho hin nay.
+ Trong iu kin th trng bt ng sn c hnh thnh th t NN c vai tr l phng tin gp vn, huy ng vn, lin doanh lin kt hoc cho thu pht trin sn xut. Trong cng cuc i mi t nc i vi lnh vc pht trin kinh t ng v Nh nc ta c nhiu gii php ln to iu kin cho nn kinh t pht trin trong c gii php hnh thnh ng b cc yu t th trng, i i vi vic to lp cc khung kh php l bo m s qun l v gim st ca Nh nc, to iu kin thun li cho cc thnh phn kinh t tip cn vi th trng trong c th trng bt ng sn. Vn kin i hi ng ton quc ln th IX nu r phi Hon chnh h thng php lut, chnh sch v t ai bo m hi ho cc li ch ca Nh nc, ca ngi s dng t, ca ngi giao li quyn s dng t v ca nh u t, to iu kin thun li s dng c hiu qu ngun lc t ai cho s pht trin; khc phc tnh trng lng ph v tham nhng t ai. [13- tr.324].
Nghin cu Lut t ai nm 2013 cho thy: Ti iu 17 quy nh:
Nh nc trao quyn s dng t cho ngi s dng t thng qua cc hnh thc sau y:
1. Quyt nh giao t khng thu tin s dng t, giao t c thu tin s dng t;
2. Quyt nh cho thu t thu tin thu t hng nm, cho thu t thu tin thu t mt ln cho c thi gian thu;
3. Cng nhn quyn s dng t.
Ti iu 58 Lut t ai 2013 qui nh v iu kin giao t, cho thu t, cho php chuyn mc ch s dng t thc hin d n u t: Ngi c Nh nc giao t, cho thu t, cho php chuyn mc ch s dng t thc hin d n u t phi c cc iu kin sau y:
a) C nng lc ti chnh bo m vic s dng t theo tin ca d n u t;
b) K qu theo quy nh ca php lut v u t;
c) Khng vi phm quy nh ca php lut v t ai i vi trng hp ang s dng t do Nh nc giao t, cho thu t thc hin d n u t khc. [23]
Nh vy c th ni t SXNN c y cc yu t thun li tham gia vo th trng bt ng sn, th trngvn trong qu trnh u t sn xut kinh doanh. Trn thc t c rt nhiu m hnh hot ng sn xut kinh doanh trong NN rt a dng v phong ph nh:
- Ngi nng dn gp c phn trong doanh nghip NN bng qu t v tham gia lao ng ngay ti doanh nghip NN ;
- C nhn hoc t chc c t NN do thiu vn sn xut c th th chp quyn s dng t ti cc ngn hng thng mi, cc qu tn dng nhn dn vay vn sn xut;
- H nng dn c t SXNN nhng do thiu kinh nghim, thiu lao ng th dng qu t lin doanh, lin kt vi cc thnh phn kinh t khc khng c t hoc thiu t sn xut
Nh vy trong iu kin nn kinh t th trng pht trin v hi nhp ngy cng su rng nh hin nay th vai tr ca t NN l phng tin gp vn, th chp, huy ng vn, lin doanh, lin kt trong sn xut kinh doanh c nh nc khuyn khch v c y c s php l thun li gip cc h nng dn khai thc v s dng qu t sn xut mt cch linh hot nhm mang li hiu qu kinh t cho nng dn.
2.2. S cn thit phi dn in, i tha t nng nghip
2.2.1.Thc trng v cng tc qun l, s dng t nng nghip nc ta trc khi c Ngh nh 64/CP, ngy 27/9/1993 ca Chnh ph
t NN l sn phm ca t nhin, mc d c rng ln bao nhiu cng ch l hu hn. t NN c c im ph thuc vo v tr a l, ph thuc vo cc iu kin t nhin khc nh kh hu, bnh , sng ngi, cht t... mi giai on lch s khc nhau do tnh cht nhim v cch mng ca mi giai on khc nhau m Nh nc c nhng chnh sch qun l s dng t NN ph hp vi yu cu cng tc qun l nh nc v t ai. Mt khc, trc yu cu pht trin chung ca x hi, cng vi s gia tng nhanh dn s v cc nhu cu s dng t phi NN ngy cng tng lm cho t NN ngy cng gim th chnh sch qun l v s dng t ai cng thay i theo cho ph hp vi tnh hnh thc tin.
Vit Nam trc Cch mng Thng 8 nm 1945 Vit Nam l quc gia thuc a, na phong kin. QHSX l QHXH phong kin, rung t phn ln nm trong tay a ch v thc dn Php qun l; ngi nng dn khng c rung t, ch yu i lm thu, i sng v cng cc kh. Di s lnh o ca ng nhn dn ta ng ln lm cuc Cch mng Thng 8/1945 vi khu hiu c lp dn tc v ngi cy c rung ginh thng li v vang thnh lp nn Nh nc cng nng u tin ng Nam .
V thc cht, tuy c Nh nc nhng chnh sch v qun l t ai giai on ny mi ch l s khai ban u, an xen c chnh sch ca chnh quyn cch mng v chnh sch ca chnh quyn c.
Trong sut 9 nm khng chin trng k chng thc dn Php vi iu kin v vn kh khn, nhng chnh quyn cng ban hnh nhiu vn bn php lut iu chnh quan h rung t nhm thc hin song song hai nhim v khng chin v lnh o nhn dn thc hin nhim v pht trin kinh t.
n giai on 1954 -1975, cch mng Vit Nam phi ng thi lm 2 nhim v chin lc: Cch mng dn tc dn ch min Nam v cch mng x hi ch ngha min Bc. Theo , cng tc qun l t ai ca Vit Nam chu s chi phi ca hon cnh ny; min Bc, qun l t ai da trn quan im m bo quyn li ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng; min Nam qun l t ai li nm di s qun l ca ch min Nam cng ho.
Nhng nm u sau 1954, chnh sch t ai min Bc ch yu tp trung gii quyt nhim v ngi cy c rung; cc vn bn c ban hnh nhm mc ch nhanh chng ng vin ton x hi hn gn vt thng chin tranh, pht trin sn xut nng cao i sng nng dn.
Trong iu kin t nc cn chin tranh, giai on ny, qun l t ai tp trung vo thng k rung t, kim tra tnh hnh qun l, s dng t lm c s cho cng tc qun l t ai dn dn i vo n np. c bit vn bn v Hp tc ho NN c tc ng mnh m trong vic chuyn s hu t NN t t nhn, nh l ca ngi lao ng, sang s hu tp th thng qua cc quan h trong m hnh HTXNN, t HTX bc thp cho n HTXNN bc cao. M hnh qun l v s dng rung t ch yu c thng qua HTX NN di hnh thc s hu tp th. Hnh thc qun l v s dng t ai giai on ny nh vy l ph hp, iu gp phn rt quan trng cho vic huy ng Thc khng thiu mt cn, qun khng thiu mt ngi. Tt c cho tin tuyn Tt c v min Nam rut tht v s nghip gii phng min Nam thng nht t nc.
Giai on hp tc ho trc nm 1975 qun l v quan h t ai theo s hu tp th l ph hp vi iu kin t nc cn chin tranh. T sau nm 1975 t nc c thng nht, c nc i ln xy dng CNXH, nc ta vn duy tr, p dng kiu qun l v s dng t ai nh thi k t nc cn chin tranh. Do thi gian ko kh di hnh thc s hu tp th v rung t l chnh; bn cnh v mt nhn thc c phn ch quan, nng vi li ch o tip tc y cao yu cu tp th ho NN thng qua m hnh HTX, vi mc tiu tin nhanh theo con ng CNXH.
i hi ng ton quc ln th IV (nhim k 1976 -1980) a ra mc tiu sn lng lng thc bnh qun t 21 triu tn/nm. Theo , mt lot iu chnh ln v qun l t ai, nhiu nng trng, lm trng, trm, tri c ra i, nhng trn thc t sn lng lng thc bnh qun 5 nm 1976 - 1980 ch t 13 triu tn/nm. Trong khi tm l ca nng dn sau chin tranh h quan tm nhiu hn n li ch ca chnh mnh th rung t li c xu hng tp th ho cao . V QHSX trong NN c ci bin mt cch cng bc vi mong mun xc lp tht nhanh QHSX XHCN ng nht trong c nc. V vy nhiu bt cp xy ra trong NN nh: Tnh trng rung b hoang, sn xut b tr tr, nh n; t chc SXNN trong cc HTX theo kiu g kng tp trung i lm, ghi cng chm im nng sut, sn lng cy trng vt nui t thp; Sn phm sn xut ra c tp trung v sn kho HTXNN, phn chia lng thc theo k hoch, phng n chia theo nhn khu. Tnh trng cha chung khng ai khc ko di nhiu nm, hiu qu sn xut thp km, i sng ca nhn dn ht sc kh khn, nn thiu i lng thc thng xuyn xy ra.
n nm 1981 vi s ra i Ch th 100 ca Ban B th ngy 13/1/1981 v khon sn phm n nhm v ngi lao ng trong HTX NN (gi l Khon 100). Phng chm ca Khon 100 l phi m bo nguyn tc qun l, s dng c hiu qu rung t, lao ng NN phi gn trch nhim n kt qu cui cng. Khon 100 to tm l cho ngi lao ng h hi, phn khi hn, gn b mt thit vi ng rung, ra sc phn u t v vt mc khon sn phm c hng phn kt qu vt khon. Do SXNN c kch thch pht trin, bc u nc ta gii quyt c vn an ninh lng thc, i sng ca nhn dn ngy mt c ci thin. C th ni Khon 100 l s khi u cho vic dn dn thot khi c ch qun l kinh t tp trung, bao cp trong SXNN.
Nm 1986, Ngh quyt i hi ng ton quc ln th VI ra ch trng i mi nh du bc ngot trong s nghip cnh mng ca Vit Nam. Vi ch trng i mi ng ta mnh dn nhn thng vo s tht, ni r s tht, ch ra nhng yu km khuyt im vi khu hiu ni v lm . Vn kin i hi VI ch r: Ti nguyn ca t nc cha c khai thc tt, li b s dng lng ph, nht l t nng nghip v ti nguyn rng, mi trng sinh thi b ph hoi[16].
Theo ch trng i mi, ng v Nh nc ta ch trng ti cng tc qun l v s dng t ai - ngun lc quan trng ca t nc. Cc vn bn lut php v t ai trong nhng nm tip theo trc khi ban hnh c xem xt mt cch khch quan k cng, st vi thc tin, ph hp vi l lun ca ch ngha Mc - Lnin, t tng H Ch Minh v thc tin nhu cu pht trin ca t nc.
Trn tinh thn i mi, mt lot cc vn bn quan trng c ra i. Lut t ai nm 1987 c Quc hi thng qua ngy 29/12/1987; Ngh quyt s 10-NQ/TW ngy5/4/1988 ca B Chnh tr v i mi qun l kinh t NN (gi tt l khon 10). Ni dung ca Khon 10 yu cu:
Thc s gii phng sc sn xut; gn sp xp, t chc sn xut vi ci to x hi ch ngha, tng cng c s vt cht - k thut v a k thut tin b vo sn xut nng nghip. Pht huy c mi tim nng ca cc thnh phn kinh t, cc vng, cc ngnh; chuyn nn nng nghip nc ta cn mang nng tnh cht t cung, t cp nhiu vng sang sn xut hng ho ;Tip tc hon thin c ch khon sn phm cui cng n nhm h v h x vin, n ngi lao ng v n t, i sn xut tu theo iu kin ca ngnh ngh c th tng ni, gn k hoch sn xut vi k hoch phn phi t u. Trong trng trt v c bn khon n h hoc nhm h x vin; Trong trng trt, phi iu chnh din tch giao khon, khc phc tnh trng phn chia rung t manh mn hin nay, m bo cho ngi nhn khon canh tc trn din tch c quy m thch hp v n nh trong khong 25 nm Nhm gii quyt nhu cu c bn v lng thc, thc phm, tng thm nguyn liu cho cng nghip, hng ho cho tiu dng v xut khu, phc v tt ba chng trnh kinh t ln; xy dng v bo v mi trng sinh thi [15].
Theo mt lot cc vn bn di lut c th ho cc ch trng ra i nh:
- Ch th s 67/HBT ngy 20/4/1988 ca Hi ng B trng v vic trin khai thc hin Ngh quyt 10-NQ/TW ca B Chnh tr v i mi qun l kinh t NN. Tinh thn chnh trong Ch th 67/HBT ca Hi ng B trng l:
Tng cp a phng cn c vo s hng dn ca cc ngnh Trung ng xy dng k hoch trin khai thc hin c th Ngh quyt ca B Chnh tr v cc ngh quyt ca Hi ng B trng v i mi qun l kinh t nng nghip cho ph hp vi tnh hnh i phng mnh. C th ho v thc hin y cc iu quy nh trong Ngh quyt ca B Chnh tr v i mi qun l i vi tng loi n v kinh t c s, chn chnh, ch o vic m rng vic hon thin c ch khon sn phm trong nng nghip.
- Ch th s 47/CT-TW, ngy 31/08/1988 ca B Chnh tr; Ch th s 154-HBT, ngy 11/10/1988 ca Hi ng B trng; Quyt nh s 13-HBT, ngy 1/2/1989 ca Hi ng trng v vic gii quyt mt s vn cp bch v rung t; tinh thn chnh ca Ch th 47/CT-TW l:
Trn c s qun trit cc chnh sch ca ng v Nh nc v rung t, iu tra, nm chc tnh hnh rung t v cc h s dng t a phng, cp u ng v cc cp chnh quyn c s phi da vo dn, bn bc dn ch, cng khai vi nng dn, gii quyt c l, c tnh, khng g p, mnh lnh, khng c c hip hoc c hnh vi th bo i vi nng dn, m bo tng cng on kt trong ni b nng dn lao ng, n nh trong sinh hot nng thn.
2.2.2. Thc trng v nhng bt cp cn tho g ca vic giao rung n h gia nh c nhn theo tinh thn Ngh nh 64/CP ca Chnh ph.
Ngy 14/7/1993 Quc hi kho IX k hp th 3 thng qua Lut t ai (sa i Lut t ai u tin nm 1987). Tip theo ngy 24/7/1993 Ch tch nc cng b Lut thu s dng t nng nghip. Ngh nh 64/CP ngy 27/9/1993 ca Chnh ph Quy nh v vic giao t nng nghip cho h gia nh, c nhn s dng n nh lu di vo sn xut nng nghip.
iu 1 ca Quy nh ghi r: H gia nh, c nhn c Nh nc giao t nng nghip s dng n nh lu di vo mc ch sn xut nng nghip. Ton b t nng nghip ang c s dng th giao ht cho h gia nh, c nhn sn xut nng nghip, tr t giao cho cc t chc, t dng cho nhu cu cng ch ca x theo Quy nh ny
iu 3, im 3 ca Quy nh cng nu r: t giao cho h gia nh, c nhn theo quy nh ny l giao chnh thc v c cp giy chng nhn quyn s dng t n nh lu di; iu 4 nu: Thi hn giao t nng nghip trng cy hng nm, nui trng thu sn l 20 nm, trng cy lu nm l 50 nm [25].
Ni dung Ngh nh 64/CP ca Chnh ph v cc vn bn hng dn ca cc b, ngnh c chuyn bin quan trng trong cng tc qun l s dng t ai ca nc ta, c bit l i vi t NN. Sc SXNN c ci tri, sc sn xut c gii phng, kinh t h khng b ho tan trong kinh t HTX nh trc y, lao ng tht s c gn kt vi t ai. Tim nng t ai, lao ng trong NN c khai thc c hiu qu, nng dn tin tng vo ng li i mi ng n ca ng, hng hi lao ng sn xut. Ch trong mt thi gian ngn nn kinh t c phc hi, NN c tin b vt bc, i sng ca nhn dn c ci thin, bc u SXNN c tch lu cho ni b nn kinh t.
Tip sau Lut t ai nm 1993, Ngh nh 64/CP ca Chnh ph, Nh nc ban hnh Lut t ai sa i nm 1998, Lut t ai sa i nm 2001, Lut t ai sa i nm 2003, Lut t ai sa i nm 2009, cng nhiu vn bn lut khc c lin quan v cc vn bn di lut c th ho cc quy nh mt cch cht ch nhm iu chnh tt nhng mi quan h ny sinh trong qu trnh qun l v s dng t ai.
Giao rung n h to ra mt giai on pht trin mi m ct li ca s pht trin y chnh l ngun lc t ai v lao ng c pht huy, khai thc c hiu qu; trong thi gian ngn, SXNN ca Vit Nam ni chung v Hi Dng ni ring c stng trng mnh, c bit l lnh vc sn xut lng thc. T mt quc gia thng xuyn b thiu lng thc, nhng nh chnh sch giao rung n nh, lu di n h gip cho Vit Nam khng nhng cung cp lng thc cho khong trn 80 triu dn m cn tr thnh quc gia xut khu lng thc ng th 2 th gii.
Vic giao rung t n h gia nh, c nhn t nm 1993 n nay v c bn vn n nh; cuc cch mng v khoa hc, k thut, cng ngh pht trin, cng vi s nghip cng nghip ha, HH. Vit nam ginh c nhng thnh tu rt quan trng, nn kinh t th trng nh hng XHCN ca nc ta c nhiu tin b, Vit nam l thnh vin ca T chc Thng mi Th gii (WTO).
Bn cnh nhng thi c, thun li i vi SXNN, nc ta ang phi i mt vi thch thc, kh khn, bt cp cn t ra l:
- Rung t manh mn, din tch , tha nh, phn tn mi h c ti hng chc tha nhiu x ng khc nhau, cc chi ph nh chm sc, vn chuyn, thm ng cao v mt nhiu thi gian. Sn xut b phn tn, mi tha, mi x ng canh tc nhiu loi cy trng khc nhau, khng to ra hng ho, thiu s gn kt cht ch gia sn xut vi th trng.
- Cc cng trnh h tng nh: h thng knh ti, tiu, ng giao thng ni ng khng c u t ng b;
- Do trng nhiu loi cy trng khc nhau, thi v xen k nn kh phc v ti tiu, d tn d su bnh, s dng nhiu loi thuc bo v thc vt nguyn nhn gy nhim mi trng.
- Khng khai thc v pht huy pht huy ht tim nng li th ca tng vng, s lng sn phm khng ln, cht lng khng sc cnh tranh vi th trng;
- Tiu chun rung t chia theo nhn khu NN t nm 1993, dn n ngi mt i t khng phi tr li, ngi sinh sau khng c rung t sn xut. Thc t i vi nhn khu sinh trong nm 1993 nu l trng hp sinh con th 3 (vi phm k hoch sinh ), a phng ch chia mt na sut rung, gy thc mc trong nhn dn. Bn cnh , cn nhiu trng hp h gia nh c nhn thi im giao rung n sn phm HTXNN cn b gi li tiu chun giao rung... nhng vn trn, n nay cha c gii quyt dt im, gy nhiu tim n mt n nh trong nng thn;
- Rung t manh mn, trnh nhn thc, tim lc u t ca cc h nng dn khng ng thun v h t do canh tc cc cy trng khc nhau nn rt kh thuyt phc p dng cc tin b khoa hc.
- Phng thc canh tc cn th cng, t l c gii ho thp; nng sut lao ng v hiu qu sn xut thp; cng ngh ch bin nng sn sau thu hoch khng p ng c s i hi ca qu trnh sn xut;
- C cu sn xut v lao ng trong ni ngnh NN cn nhiu bt cp, pht trin khng n nh bn vng;
- Vic chuyn nhng t ai gia cc nng h cn cng nhc, thiu linh hot dn n tch t rung t b km hm;
- Vic u t ngn sch ca cc cp cho s pht trin NN cn qu t, dn tri, ngi nng dn th thiu vn, thiu kinh nghim, t l lao ng NN qua o to thp;
-Khoa hc thng tin d bo nhu cu nng sn phc v cho tiu dng x hi khng c ch dn n SXNN lng tng lm cho u ra ca sn phm khng n nh. Tnh trng mt ma th c gi, c ma th rt gi lm cho sn xut thiu tnh n nh v bn vng.
Nhng kh khn, bt cp nu trn, nguyn nhn ch yu bt ngun t h qu ca vic giao rung n h theo Ngh nh 64/CP v vic thc hin Lut Thu nng nghip theo biu thu gm 6 hng t dn n rung t rt manh mn, iu ny km hm s pht trin ca LLSX trong NN hin nay.
Xut pht t nhng l do trn y dn n trong cc h nng dn t pht nhu cu D, T. Trn thc t mt s h nng dn do nhn thc sm hn c iu ny nn tm cch t tho thun dn i rung canh tc cho nhau v sau khi t dn i rung cho nhau th h thy rng sn xut c hiu qu hn. V iu ny cho thy a phng no cng t pht vic ny, nhng do khng c s ch o nn t pht D, T thng ph v quy hoch chung v nh hng n sn xut ca cc h xung quanh.
C th khng nh rng, nhng bt cp nu trn n nay vn tn ti ph bin trong c nc ni chung v tnh Hi Dng ni ring cha c quan tm gii quyt trit .
Hi Dng vi li th l a bn nm gn gip vi Th H Ni v l tnh c cng nghip pht trin. Tuy nhin, bn cnh SXNN cn hn ch, cha pht huy c tim nng, li th SXNN theo hng hng ho nhm cung cp thc phm, rau an ton, hoa ti, v cc nng phm khc cho th trng rng ln ca Th H Ni v cc tnh trong khu vc ln cn. V vy yu cu t ra l mun pht trin kinh t hng ho trong NN Hi Dng th cn phi sm khc phc nhng hn ch, bt cp tnh trng rung t manh mn nh hin nay.
Xut pht t nhng l do v yu cu trn t ra vn cn thit phi Sm khc phctnh trng manh mn v t canh tc ca cc h nng dn, khuyn khch vic dn in, i tha .
2.3. C s l lun thc hin dn in, i tha v vai tr ca dn in, i tha t nng nghip
2.3.1. C s l lun thc hin dn in, i tha
2.3.1.1.Khi nim dn in i tha
Khi nim DT (Group of land, trong ting Anh v Remenbrement des teres, trong ting Php) l vic tp hp, dn i cc tha rung nh thnh tha rung ln, tri ngc vi vic chia cc mnh rung to thnh cc mnh rung nh.
C 2 c ch ch yu thc hin DT:
- Mt l, cho th trng rung t, v cc nhn t phi tp trung tham gia vo, Nh nc ch h tr sao cho c ch nay vn hnh tt hn.
- Hai l, thc hin cc bin php can thip hnh chnh, t chc phn chia li rung t, thc hin cc quy hoch c ch nh. Theo cch ny, cc a phng u xc nh l DT s khng lm thay i cc quyn ca nng h i vi rung t c quy nh trong php lut. Tuy nhin, vic thc hin qu trnh ny c th lm thay i kh nng tip cn rung t ca cc nhm nng dn hng li khc nhau dn n thay i bnh qun rung t cc nhm x hi khc nhau.
Trn thc t, dn in i tha, xut hin ngay t khi thc hin vic chia rung t cho nng dn theo tinh thn Ngh nh 64 CP ca chnh ph ngy 27 thng 9 nm 1993. Huyn Hi Hu (Nam nh) l mt trong nhng huyn thc c nhng nhc im ca s manh mn v tha nn thc hin vic nh gi rung t, quy gn cc vng trc khi chia rung cho cc nng h. Nn mi h trung bnh ch c t 3 n 5 mnh. Mt s ni khc nh Chng m (H ty), Vn giang (Hng yn), t nhng nm 1997 n 1998 nng dn t bn bc quy vng i rung cho nhau nhm tng kch thc cc tha (trng mt s cy trng hng ho nh cy n qu, rau...). Sau , phong tro dn in i tha pht trin rng ri BSH. Mt s tnh trin khai lm th, thm ch ra ngh quyt v chnh sch ring (v d nh tnh Hng yn, Thi Bnh...) trin khai vic dn in i tha gia cc h nng dn. Vic dn in, i tha thnh cng nhiu ni, nhng cng c nhng a phng tht bi khi trin khai. iu ny xy ra ngay trong mt huyn cng c x thnh cng v x khng thnh cng, thm ch trong cng mt x c nhng lng thc hin c cn lng khc li khng. Mt khc, mc thnh cng cc a phng cng khc nhau. mt s ni tnh trng manh mn v tha c bn c gii quyt. S mnh rung trung bnh/h gim t 10 mnh xung cn 2 n 3 mnh. Din tch mt mnh tng gp i, gp 3, nhng c nhng ni s mnh/h hu nh thay i khng ng k sau khi thc hin dn in i tha. Li c ni cng vic thc hin din ra nhanh chng ch trong mt vi thng thm ch vi tun, nhng c ni din ra c nm gy nn s tn km. Vy c s ca vn trn nh th no?
2.3.1.2. C s l lun ca vic dn in, i tha
X hi loi ngi mun tn ti v pht trin th con ngi tnht phi m bo c nhu cu n, mc, , i li hay ni cch khc, chnh l nhucu vt cht v tinh thn trong i sng x hi. Cc yu t vt cht v tinh thn khng c sn trong t nhin, mun c n, con ngi phi lao ng sn xut. V iu khng th khcc l mi hot ng, lao ng, sn xut ca con ngi u lin quan n t ai. Vn t ai c nghin cu di gc l lun ca ch ngha Mc-Lnin chnh l vic nghin cu mi quan h gia ngi vi ngi trong vic chim hu, s dng, khai thc t ai to ra li ch nhm phc v con ngi v mi quan h c gi l quan h t ai.
Trn th gii ni chung v nc ta ni ring, quan h t ai l mt trong nhng quan h c bn, quan trng trong i sng x hi. Quan h t ai ni chung chu s tc ng nh hng ca nhiu yu t nh: ch chnh tr, kinh t, lch s, vn ho, phong tc, tp qun, s pht trin ca lc lng sn xut
i vi t SXNN nc ta hin nay xt trn gc quan h t ai cho thy: V c bn, ph bin l mi quan h gia quyn s hu v quyn s dng.
i vi s hu, theo Lut t ai nm 2013 quy nh ti iu 4 v s hu t ai nh sau: t ai thuc s hu ton dn do Nh nc i din ch s hu v thng nht qun l. Nh nc trao quyn s dng t cho ngi s dng t theo quy nh ca Lut ny.
Nh vy Vit Nam t ai ni chung v t SXNN ni ring thuc s hu ton dn, do Nh nc i din ch s hu v thng nht qun l trn phm vi c nc, m bo cho t ai c s dng theo ng quy hoch, k hoch, n nh, lu di, c hiu qu, m bo hi ho li ch ca Nh nc cng nh ca ngi s dng t.
V quyn s dng t ni chung v t nng nghip ni ring, theo iu 5 ca Lut t ai nm 2003 v iu 16 Ngh nh 43/2014/N-CP ngy 15 thng 5 nm 2014 ca Chnh ph v thi hnh Lut t ai quy nh:
Ngi s dng t c Nh nc giao t, cho thu t, cng nhn quyn s dng t, nhn chuyn quyn s dng t theo quy nh ca Lut
Vi cc quy nh trn y th mi quan h t ai nc ta l rt c th r rng. t ai thuc s hu ton dn do Nh nc i din ch s hu, cn quyn s dng t thc Nh nc giao quyn cho cc ch th s dng. Quyn s dng t ca cc ch th c m bo bng php lut v c Nh nc cp quyn thng qua giy chng nhnquyn s dng t. iu gip cho cng tc qun l t ai ni chung v t NN ni ring mi ni, mi ch u c ch s dng v mc gii r rng. Cn vic s dng t NN sao cho c hiu qu ph thuc nhiu yu t, trong c yu t phng php, cchthc s dng ca ngi c giao quyn s dng t; v tr v ph nhiu, mu m ca t ai.
Hin nay t NN c giao n h gia nh, c nhn theo tinh thn Ngh nh 64/CP ca Chnh ph trong c nc ni chung v tnh Hi Dng ni ring nm trong tnh trng chung l: Rung ca gia nh no cng c chia theo tnh cht co bng: c tt c xu; c gn - c xa; c cao - c thp. y chnh l yu t th hin s khc nhau v v tr, ph nhiu, mu m ca t ai, s thun li hay kh khn trong qu trnh sn xut. V iu ny cn c th hin thng qua vic phn hng t c quy nh trong Lut Thu nng nghip, theo t SXNN c phn thnh 6 hng t khc nhau, mi loi tng ng c mt mc thu khc nhau.
Hin nay, v c bn i vi qu t I (l qu t giao cho h nng dn) Nh nc khng thu thu nng nghip (c min theo Ngh quyt s 15/2003/QH11 ngy17/6/2003) v qu t II (qu t do UBND x, phng, th trn qun l) Nh nc cng khng thu thu (c min theo Quyt nh s 58/2008/Q-BTC, ngy 21/7/2008 ca BTi chnh). Trong l lun ca C.Mc yu t th hin s khc nhau v v tr, ph nhiu, mu m ca t ai, s thun li hay kh khn trong qu trnh sn xut c xem l yu t c bn sinh ra a t chnh lch trong SXNN.
Do ch nghin cu v D, T t NN, bi vy di gc l lun khi xem xt vquan h t ai, ti ch xin cp mt cch khi qut xoay quanh vn l lun a t - a t chnh lch di gc v tr, ph nhiu, mu m ca t ai, t ch rac s cho vic ti sao phi thc hin D, T t nng nghip.
Theo C.Mc: a t l hnh thi di quyn s hu rung t c thc hin v mt kinh t, tc l em li thu nhp. a t phn nh quan h thng nht, i lp gia ba giai cp cu thnh ci b xng sng ca x hi cn i - ngi cng nhn lm thu, nh t bn cng nghip, v a ch.
Cng theo C.Mc c 2 loi a t:
+ a t chnh lch I (Rcl1) (Hnh thi th nht ca a t chnh lch): L kt qu ca nng sut khc nhau, ca nhng t bn bng nhau, lao ng bng nhau, u t cng mt lc vo nhng khonh t c din tch bng nhau nhng v tr khc nhau, c ph khc nhau. y l do s chnh lch v sn phm gia nhng t bn ngang nhau, lao ng ngang nhau, u t vo cng mt din tch nhng mnh t khc nhau (Vi gi nh mnh t xu nht khng c t)
a t chnh lch II (Rcl2) (Hnh thi th hai ca a t chnh lch): L kt qu khc nhau ca nhng ln u t t bn ni tip nhau trn cng din tch. N l s chnh lch sn phm gia nhng ln u t khc nhau trn cng din tch ca mt mnh rung.
SXNN hin nay nc ta nhn dn khng phi np thu nng nghip c ngha l khng c t, nhng khi D, T t nng nghip v mt hnh thc chnh l s thay iv tr din tch, hng t. Xt v thc cht, quan h t ai bn trong n cha a t chnh lch gia nhng tha rung c mu m khc nhau, v tr khc nhau, mc canh tc thun li, kh khn khc nhau. Nn vic D, T mun thc hin c thnh cng phi gii quyt tt, hi ho mi quan h bn trong sao cho ph hp vi c im, iu kin thc t ca tng a phng thng qua vic xy dng h s quy i gia cc hng t, din tch vi nhau. V xt cho n cng chnh l quan h li ch kinh t gia nhng ngi s dng t vi nhau. Bn cnh cn phi xem xt n yu t v tr xa - gn, thun li hay kh khn trong canh tc mt cch c th. Ch lm tt c nhng vn trn th vic D, T mi thnh cng v mang li hiu qu trong pht trin nng nghip hng ho.
2.3.2. Vai tr ca dn in, i tha t nng nghip
+ Dn in, i tha t NN s khc phc c tnh trng rung t manh mn. V hin nay mi h gia nh, c nhn vn cn nhiu tha rung nhiu x ng khc nhau, nn khi thc hin D, T th bnh qun s tha rung trn h s gim, thm ch mt h c th ch c mt tha, din tch trn tha s tng. Rung t ca cc h c tp trung v mt khu vc, mt x ng s thun li cho vic u t, thm canh, tit kim c chi ph, i li, vn chuyn sn phm khi thu hoch. Mt khc, khi dn in, i tha, s tha gim, t b rung hn, nn din tch t canh tc chc chn s tng hn so vi trc D, T;
+ D, T to tin cho vic quy hoch li ng rung, l c s cho vic hoch nh chnh sch u t pht trin SXNN, to iu kin thun li cho vic u t xy dng cc cng trnh h tng phc v sn xut nh: ng giao thng ni ng, cng ho h thng knh mng, quy hoch nhng vng chuyn canh, khai thc c li th ca tng vng t khc nhau;
+ D, T tha to iu kin cho vic chuyn dch c cu sn xut trong ni b ngnh NN, thc y pht trin sn xut hng ho, lm tin cho vic hnh thnh cc doanh nghip trong NN v c iu kin hnh thnh nhiu trang tri, nng tri, gp phn a chn nui ra khi khu dn c, thc y phn cng li lao ng xa hi. Bi v hin nay do rung c tha nh, trn mt cnh ng cc h canh tc nhng cy trng khc nhau c thi gian sinh trng khc nhau, ch chm sc thu hoch khc nhau. iu gy nh hng v hn ch ln nhau, khng c loi cy trng no c din tch ln dn n khng c khi lng hng ho ln. Nu thc hin D, T s khc phc c tnh trng ny;
+ D, T thnh cng s to iu kin thun li cho vic ng dng cc tin b khoa hc k thut vo sn xut: Hin nay do tha rung nh, khu lm t ngi nng dn ch yu cy ba th cng theo li truyn thng bng tru, b, thm ch nhiu ni ngi dn vn cuc t bng tay. Mt khc khu gieo cy, thu hoch ph bin hin nay vn p dng phng php th cng l chnh, chi ph cao, mt nhiu thi gian, nng sut lao ng thp, nng dn vn phi lao ng cc nhc. Nu y mnh vic D, T s d dng cho vic p dng my mc vo sn xut nh my cy ba, my gt p lin hp, my gieo ht, my cy, phng tin vnchuyn c gii khi hao ph thi gian lao ng t, lao ng sng c gii phng,gim c lao ng cc nhc ca ngi dn, nng sut lao ng cao, hiu qu sn xut tt hn. Mt khc D, T s gim c chi ph lao ng, tit kim c cc chi ph u t khc nh: ging, phn bn, nc ti, thuc tr su, thi gian lao ng, m bo cho nng nghip pht trin bn vng, bo v mi trng, nng cao hiu qu sn xut, i sng nhn dn v n nh x hi.
+ D, T s to iu kin sn xut ra khi lng sn phm hng ho ln gip cho cng nghip ch bin pht trin, thc y xut khu hng ho nng sn. Bi v n giaion hin nay nc ta khng ch gii quyt tt vn an ninh lng thc m cn l cng quc xut khu lng thc trn th gii. Do vy vn t ra l c nht thit phi sn xut lng thc bng mi gi nh hin nay hay khng? Nn chng cn phi c s nhn nhn thay i theo mt cch mi l mnh dn chuyn mt phn din tch trng cy lng thc sang nui, trng cc cy con khc c gi tr kinh t cao hn nhm cung cp nguyn liu cho cng nghip ch bin, sn xut hng nng sn xut khu, khai thc tt th mnh ca tng vng. Mun lm c iu ny th vai tr ca vic D, T ng gp rt quan trng.
2.2..Cch thc dn in i tha cc a phng trong tnh Hi Dng t nm 2003 n nay
2.2.1.Tnh trng manh mn rung t Hi Dng
Khi nim rung t manh mn trong nng nghip cn c hiu trn 2 kha cnh: Mt l, s manh mn v mt tha trong mt n v sn xut (thng l nng h) c qu nhiu mnh rung vi kch thc qu nh ca cc mnh rung ny khng p ng c yu cu ca sn xut. Hai l, s manh mn th hin trn quy m v t ai ca cc n v sn xut, s lng rung t qu nh khng tng thch vi s lng lao ng v cc yu t sn xut khc. C 2 kiu manh mn ny u dn n tnh trng chung l hiu qu sn xut thp, kh nng i mi v ng dng cc tin b khoa hc k thut nht l kh nng c gii ho v thu li ho trong nng nghip km hiu qu. Ngoi ra, tnh trng manh mn rung t cn gy nn nhng kh khn trong quy hoch sn xut v s dng c hiu qu ngun ti nguyn t ai... V th m ngi ta lun tm cch khc phc tnh trng ny.
Tuy nhin, tnh trng manh mn rung t xy ra nhiu ni v nhiu nc khc nhau trn th gii v c nhiu thi k ca lch s pht trin. V nhng nguyn nhn dn n tnh trng manh mn cng rt a dng: N c th l do c im v mt phn b a l, do sc p gia tng dn s... nhng cng c th c nguyn nhn v mt x hi nh tnh cht tiu nng ca nn sn xut cn km pht trin, c dim tm l ca cng ng dn c nng thn, h qu ca mt hay nhiu chnh sch rung t, kinh t x hi, hoc s qun l lng lo km hiu qu cu cng tc a chnh... Mun gii quyt trit tnh trng ny i hi phi c nhng hiu bit c th v cc nguyn nhn ca vn .
Chu ni chung v vng ng - Nam ni ring trong c Vit Nam l ni c tnh trng rung t kh manh mn. i Loan sau nm 1949 dn s tng t ngt do s di dn t lc a ra. Lc u chnh quyn Tng Gii Thch thc hin ci cch rung t theo ngyn tc phn phi ng u rung t cho nng dn. Rung t c trng thu, tch thu, mua li ca cc a ch ri bn chu, bn tr dn cho nng dn. iu ny to iu kin cho ra i cc trang tri gia nh quy m nh. Nm 1953, trn hn o ny c n 679 ngn trang tri vi quy m l 1.29 ha/mt trang tri. n nm 1991 s trang tri ln n 823 256 trang tri v quy m ch cn 1,08 ha/trang tri. Tuy nhin, qu trnh cng nghip ho nng nghip nng thn sau ny i hi phi m rng quy m ca cc trang gia nh nhm ng dng cc tin b khoa hc k thut, gim chi ph sn xut, h gi thnh sn phm... Nhng do c im ca ngi i loan l coi rung t l tiu tr nh gi v tr ca h trong x hi nn mc d c th trng rung t nhng rung t vn khng c tch t mc d c nhiu ngi tuy l ch t nhng chuyn sang lm nhng ngh phi nng nghip. gii quyt tnh trng ny, nm 1983 i loan cng b Lut pht trin nng nghip trong cng nhn phung thc sn xut u thc ca cc h nng dn, c ngha l nh nc cng nhn s chuyn quyn s dng rung t cho cc h khc nhng ch rung c vn c tha nhn quyn s hu. c tnh c ti trn 75% s trang tri p dng phng thc ny m rng quy m rung t sn xut. Ngoi ra m rng quy m sn xut cc trang tri trong cng thn xm cn tin hnh cc hot ng hp tc nh lm t, mua bn chung mt s vt t, sn phm nng nghip. Nhng khng chp nhn phng thc tp trung rung t, lao ng sn xut.
2.3.2.Nhu cu thc tin v vn DT tnh Hi Dng
Xu th pht trin ca nn sn xut nng nghip hng ho:
S pht trin ca nng nghip tnh Hi Dng c th chia lm 2 giai on: Th nht, l giai on sau khon 10 n nhng nm 1994, 1995 (khi chia t cho nng dn theo lut): Khi s pht trin nng nghip trong ng bng tp trung ch yu vo thm canh lng thc, sn lng nng sn hng ho ca nng h cn thp v ch yu vn l t cung t cp. u t cho nng nghip trn 1 ha tng nhiu, tuy nhin qu trnh tng u t ch yu vn l u t lao ng th cng. n cui giai on, sn lng lng thc/u ngi tng 150% t 350 kg/khu. Giai on th 2, l giai on t sau nm 1995 n nay, mt b phn nng nghip Hi Dng c xu th chuyn dn t nng nghip t cung t cp sang nng nghip hng ho. Mt s ni, mt s vng pht trin sn xut nhiu cc sn phm nng sn hng ho bn ra th trng nh rau xanh, tht ln, hoa qu, c tmV chnh nhng ni ny, vng ny sn xut nng nghip gp phi nhng kh khn t chnh s manh mn v rung t, nhng hn ch ca vn ny ngy cng bc l r.
Bng 2.1. Mt s ch tiu pht trin v nng nghip Hi Dng trc dn in, i tha
Ch tiu20002001`200220032004
Din tch cy lng thc (nghn ha)152,7146,9146,4141,7141,5
Din tch la c nm (nghn ha) 147,5145,0142,4139,9135,9
Nng sut la (t/ha)55,854,957,958,558,8
Sn lng lng thc (nghn tn)842,9803,5841,0846,9823,2
Lng thc bnh qun u ngi (kg)506,8480,9499,3501,4484,7
Ngun: S liu thng k 2000,2001; 2002,2004
Xut hin nhu cu DT trong nng thn Hi Dng:
Ngay t khi nhn ra nhng tc ng tiu cc ca tnh trng manh mn rung t n sn xut, Chnh ph ban hnh mt s vn bn , ch th lin quan nh Ch th s 10/1998/CT-TTg ngy 20 thng 2 nm 1998 v ch th s 18/1999/CT-TTg ngy 1 thng 7 nm 1999, nhm khuyn khch nng dn v chnh quyn a cc cp chuyn i rung t t cc tha nh thnh cc tha ln nhm to iu kin thun li cho canh tc.
mt s a phng gii quyt trc mt tnh trng manh mn v s tha v quy m tha rung, ngi ta t chc cho nng dn dn i rung. Qu trnh ny c t chc dn ch. Nng dn t nguyn i rung cho nhau, h s bn bc xy dng i n thng nht phng n i rung v quy hoch thu li ni ng. Chnh quyn cc cp l ngi t chc v trng ti cho qu trnh ny.
Chng ta cng c th quan st c mt vi a phng trong tnh tuy cng tc dn rung quy hoch li rung ng cha tr thnh phong tro a phng, chnh quyn cha tham gia vo vic t chc hot ng ny nhng do nhu cu sn xut ngi dn t ng ra mua bn, chuyn nhng hoc i chc cho nhau c th m rng quy m cc mnh rung, tng din tch t ca h gia nh. V d ny c th thy r nht vng vi Thanh H, Hi Dng. Trc y khi chia rung theo quyt nh s 721/UB ca U ban nhn dn tnh Hi Hng (c), th rung t y cng c x nh chia u cho cc h, bi th kch thc trung bnh mnh ch t trn di 200 m2/mnh. Vi kch thc ny th vic chuyn i t rung cy la sang lp vn l khng hiu qu. Mt mnh vn trng vi bo m c kch thc lung v mt cy trng cng nh u t quy hoch v chm sc... th ti thiu n cn t 400 m2 tr ln, tt nht l khong 1000 m2/mnh. Bi th cho nn ngi dn t chuyn tha, i chc thm ch mua bn t quy hoch cc mnh rung ca mnh. K t nm 1997 tr li y kch thc ca cc rung vng chuyn i tng gp i (400 m2/mnh). Trong vng nhiu h nng dn c tng din tch canh tc ln n hn 1 ha do h u t mua thm rung.
2.2.3. Nhng quan im khc nhau v dn in, i tha v khc phc s manh mn rung t hin nay.
Tnh trng manh mn rung t gy kh khn khng nh cho u t ca cc h, gy lng ph ngun nhn lc, tn cng bo v ma mng. V vy cn gii quyt tnh trng ny, trn c s t nguyn ca cc h. Cc quyn chuyn i, chuyn nhng cho thu, trong lut t ai m ra hng gii quyt vn ny, lm cho cc rung t ca cc h tp trung hn. S tha rung t i, din tch tha rung rng hn to iu kin thun li cho thm canh.Tuy nhin, c th thy kh khn ca chuyn i, tp trung v dn ghp rung t bao gm:
- Cc a phng cha xc nh c c s dn i, hay ni cch khc cn xc nh c th gi tr hoa li ca tng mnh rung lm c s cho vic trao i, dn ghp. Yu cu c vn bn chnh sch c th lm vic ny.
- Sau khi i ghp, chnh quyn, ban ngnh chc nng cn hp thc ho cp li giy chng nhn quyn s dng rung t cho h, v vn cng cn c chnh sch hng dn.
-Trong nng thn vn cn b phn nng dn cha thc c vn ny, cha quan tm n dn i v cha bit t chc sn xut tt.
Theo mt nghin cu ca trng HNN 1 H ni (d n Ausaid) kt kun rng s manh mn rung t gy ra nhiu bt hp l v lng ph cho sn xut, nhng xt v mt kinh t th chi ph cho DT vi s can thip ca chnh quyn thng qu cao so vi hiu qu m n t c.
Trong iu kin hng ho tng i pht trin, tp trung rung t l iu kin cn chuyn t sn xut t cung t cp, t tc phn tn manh mn sang sn xut tp trung chuyn mn ho v sn xut hng ho, cn phn bit 3 vng:
Vng hng ho pht trin;
Vng KT km pht trin (min ni, kh khn), kinh t t cung t cp
Vng ng dn sn xut t cung t cp.
Trong vng sn xut hng ho pht trin: ch khi quy m t ca cc h ln gp 3 n 5 ln mc bnh qun trung ca cc h trong vng th phng n sn xut ca h mi c xc nh r nt. Sn xut khi i vo tp trung ho, chuyn mn ho, t sut hng ho tng nhanh. S tp trung rung t cc vng sn xut hng ho pht trin dn n tnh trng mt b phn nng dn khng t. Nhng theo tc gi, thu nhp ca nhm nng dn khng t khng nhng khng gim m cn cao hn nhm nng dn t t v khng c iu kin u t (v d BSCL).
Trong vng km pht trin, sn xut cn nng t cung t cp, nhng kt qu mang li t s tp trung rung t hu nh khng c th hin (v d: Min ni trung du kh khn).
Vng ng dn c, cc tim nng t nhin c khai thc mc ti a, gn ti hn, nhng u vit ca tp trung rung t cng khng c th hin.Ngoi ra quy m rung t nh lm gim v li th cnh tranh ca mt s sn phm nng nghip trong bi cnh gi nng sn lun c xu th gim. Tri qua hng th k, cho n tn hm nay sc p v dn s vn lun l thch thc vi tnh Hi Dng. Theo Bo co S 10/BC-UBND ngy 22 thng 01 nm 2014 ca y ban Nhn dn tnh Hi Dng, tnh n 01/01/2014 din tch t nng nghip Hi Dng l104.648,95 ha, chim 63,19% so vi tng din tch t t nhin ca tnh. Trong t sn xut nng nghip 84.415,94 ha, chim 80,66% t nng nghip v 50,98% so vi tng din tch t nhin ca tnh s tip tc tng dn s, c bit l dn s nng nghip (1.696.230 ngi nm 2003 so vi 1.718.895 ngi nm 2011) lm cho quy m rung t/khu vn nh b li cng nh b v chnh quy m t ai nh b ny nh hng ln n li th nng nghip ca tnh Hi Dng, c bit l khi nng nghip tham gia vo sn xut hng ho, cnh tranh cung cp cho cc vng khc nhau trong c nc v xut khu. L do gii thch nhng hn ch v li th nng nghip ny, bao gm: Th nht, quy m sn xut nh dn n vic cc nng h kh c th thch ng vi gi nng nghip lun c xu th gim hin nay. Th hai, quy m sn xut nh s lm gia tng chi ph sn xut v lu thng, c bit l chi ph giao dch.
Quy m rung t ca cc nng h qu nh lm gim li th cnh tranh ca mt s sn phm truyn thng nh la go, lng thc ng, khoai Hi Dng, khi m ca trao i sn phm ny vi bn ngoi. gim bt s bt li ny, mt mt cn c chnh sch v m h tr cho nng dn sn xut cc sn phm lng thc quy m nh, mt khc khuyn khch nng dn canh tc cc sn phm c th sinh thi ca vng (v d rau xanh, cy trng c ngun gc n i). Cc bin php h tr k thut cho nng dn cn hng vo vic to ra cng n vic lm cho nng dn, lm tng gi tr ca sn phm nng nghip v d nh sn xut cc sn phm nng nghip sch, nng sn hng ho cht lng cao.
1. Nh vy, DT l mt hin tng lun din ra trong thc t sn xut nng nghip. Hin tng ny mang tnh cht quy lut ca qu trnh pht trin v hin i ho cc nn nng nghip. V nh th, nhu cu DT xut hin trong qu trnh pht trin tu thuc vo cc iu kin khc nhau mi giai on, mi nn nng nghip c th: Nng nghip th cng, t cung t cp, nng nghip lng thc l nhng nn nng nghip th hin s manh mn rung t cp cao hn. Ngc li, nn nng nghip thm canh, c gii ho, nn nng nghip hng ho pht trin i hi mc tp trung rung t cao hn. Khc phc manh mn rung t thng qua DT, v mt l thuyt c th to ra nhng h qu ca kinh t quy m.
2. Vn manh mn rung t mi vng mi x hi, trong mi thi k cng c s khc nhau. Khi cp n s manh mn rung t ngi ta cp n c 2 kha cnh ca vn , l: Manh mn rung t v mt tha v s phn tn v quy m rung t ca nng h. Trong qu trnh i ln sn xut nng nghip sn xut hng ho ho 2 kha canh ca vn manh mn rung t u l nhng yu t hn ch hiu qu sn xut, kh nng cnh tranh v s thnh cng ca nn nng nghip hng ho. Tuy nhin, cn tch bit gia vn manh mn tha v manh mn rung t quy m h c bin php gii quyt. gii quyt vn manh mn v tha qu trnh t chc DT (ting Anh: Land consolidation v ting Php: Remenbrement des teres) mang nng tnh cht k thut hn l tnh x hi. Ni cch khc i vi DT vn xy dng quy hoch, k hoch, nh mc tha s dng t sao cho ph hp vi yu cu sn xut v qun l t ai mi vng mi loi hnh sn xut. Trong khi , tp trung rung t (Concentration of lands) l qu trnh kinh t x hi cng ng gp vo vn gim thiu s manh mn rung t, nhng tnh cht phc tp hn nhiu v thng thng lin quan n phn ho rung t v phn ho kinh t nng h. Chnh sch v cc thit ch x hi mi thi k, mi ch x hi c nh hng nhiu n s tp trung hay phn tn rung t quy m nng h.
3. Mc d khc nhau v tnh cht nhng vic khc phc manh mn rung t bng bin php DT hay tp trung rung t li c mi quan h cht ch vi nhau. DT lm tng din tch ca cc mnh rung nhng qua cng c th lm tng quy m t ca mt b phn nng h do qu trnh ny c th lm xut hin cc chin lc mi v rung t ca cc h nng dn. Ngc li, s tp trung rung t cng c th gip cho quy m ca mi mnh rung tng ln nh s thc y trao i rung t trong nng thn. Nhng h qu ca cc qu trnh DT v tp trung rung t cn phi c nghin cu v xem xt k lng.
4. Qu trnh DT khng th tch ri vi vn qun l rung t. Trn thc t nhng ni dung v qun l t ai nh quy hoch v s dng t c hiu qu, ng k thng k v xc nhn cc quyn rung t, vn gi c i vi bt ng sn l rung tc mi quan h ch v nh hng ln n qu trnh DT v tp trung rung t.
5. Hi Dng xut hin nhng m hnh DT khc nhau trong cc vng do nng dn t t chc hay di s ch o ca chnh quyn cc cp t tnh n x, thn. Tuy nhin, v vn thc hin DT vn l vn bc xc hin nay cc a phng.
2.3.4.Cc hnh
![[Ppnckh] de Cuong Nghien Cuu](https://img.pdfslide.tips/doc/110x75/55cf914e550346f57b8c61a6/ppnckh-de-cuong-nghien-cuu.jpg)
