Baøi 3:

Kim loaïi phaûn uùng vôùi Axit

CAÙC LOAÏI AXIT:

Axit loaïi 1: Caùc axit chæ coù tính axit

Axit loaïi 2: Coù tính oxi hoaù maïnh

-Thöôøng gaëp: HCl, H2SO4

loaõng,…

- Giaûi ñeà thi chæ gaëp HNO3, H2SO4 ñaëc

Coù 2 loaïi axit

Caùc coâng thöùc phaûn öùng

Coù 2 coâng thöùc phaûn öùng:

KL: Ñöùng tröôùc H trong daõy hoaït ñoäng hoaù hoïc

KL + Axit loaïi 1 ( axit khaùc A.loaïi 2)

Muoái + H2

Hoaù trò THAÁP nhaát

KL + Axit loaïi 2 Muoái + H2O+ SP khöû

( pöù Xaûy ra vôùi moïi kim loaïi tröø Au, Pt )

Hoaù trò CAO nhaát

(HNO3, H2SO4 ñaëc)

KL: Ñöùng tröôùc H trong daõy hoaït ñoäng hoaù hoïc

KL + Axit loaïi 1 ( axit khaùc A.loaïi 2)

Muoái + H2

Hoaù trò THAÁP nhaát

Coâng töùc 1: Pöù vôùi axit loaïi 1

(K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Cr, Fe, Ni, Sn, Pb ,H, Cu …)

Ví duï:Fe + HCl Cu + HCl

FeCl2 + H2 2 FeCl3

Khoâng pöù(Vì Cu ñöùng sau H)

Aùp duïng 1: (ÑH THUYÛ SAÛN-1997)

Hoaø tan 1,46 gam hôïp kim Cu – Al – Fe

baèng dd H2SO4 loaõng (dö) , thaáy coøn 0,64 gam raén khoâng tan , ddA vaø 0,784 lit H2 (ñkc). Tính % (theo m ) cuûa kim loaïi coù trong hôïp kim

Toùm taét vaø gôïi yù:

FeAlCu

1,46g hk

dd H2SO4 ddA

0,64 g raén

0,784 lit H2 (ñkc)

% (theo m)

mFemAlmcu

( Axit loaïi 1)

= 0,64 g

x mol

y

xy 2

pt:

mhk=1,46Vhydro=0,784

ÑS: x=0,005; y=0,02

Cho cuøng moät löôïng kim loaïi R laàn löôït pöù vôùi dung dòch H2SO4vaø dd HNO3; keát quaû thaáy:

- Theå tích khí NO baèng theå tích khí H2 ( ño cuøng

ñieàu kieän)

- khoái löôïng muoái sunfat baèng 62,81% khoái

löôïng muoái nitrat.

Xaùc ñònh R.

AÙp duïng 2

Toùm taét – gôïi yù:

R + H2SO4

R + HNO3

Sufat

Nitrat

x mol

x molV NO = VH2

m sufat = 62,81%m nitrat

Ñeà

+ NO(A. Loaïi 2)

(A. Loaïi 1) + H2

R:? PP tìm CThöùcDöïa treân pöù

Ñaët CTTQVieát pöLaäp pt (*)Giaûi (*)

Gôïi yù:

2R +n H2SO4R2(SO4)n + nH2 (1)

3R + HNO33R(NO3)m +m NO +4mH2O (2)

; (n m)

x

x

mx/3x

nx/2x/2

(1),(2) , ñeà coù:

100

nx/2 mx/3=x/2 ( 2R + 96n) = 62,81[x ( R + 62m)]

= m/3

100

n/21/2 ( 2R + 96n)

=

62,81( R + 62m)

(I)(II)

(I) n=2; m=3 ; thay n,m vaøo (II) R =56

Vaäy : R :Fe

Aùp duïng 3:

Chia 7,22 gam hh A : Fe, M ( coù hoaù trò khoâng ñoåi) thaønh 2 phaàn baèng nhau. Phaàn 1: pöù heát vôùi ddHCl; thu ñöôïc 2,128lit H2 (ñkc). Phaàn 2: pöù heát vôùi ddHNO3;thu ñöôïc 1,792 lit NO (ñkc). Tìm M vaø tính % ( theo m) hhA

Chia 7,22 gam hh A

2,128lit H2 (ñkc).

1,792 lit NO (ñkc).

M:? PP tìm CThöùcDöïa treân pöù

Ñaët CTTQ

Vieát pöLaäp pt (*)Giaûi (*)

3 pt

M:Al

Aùp duïng 4: ( Theo ÑHQG HN – 1995)

Hoaø tan heát 9,6 g kim loaïi R trong H2SO4 ñaëc ñun noùng nheï , thu ñöôïc ddA vaø 3,36 lit SO2(ñkc). Xaùc ñònh R

9,6 g kim loaïi R

3,36 lit SO2(ñkcH2SO4 ñaëc

R:? PP tìm CThöùcDöïa treân pöù

Ñaët CTTQVieát pöLaäp pt (*)Giaûi (*)

2R +2nH2SO4R2(SO4)n +nSO2 +2nH2O (1)

M:Al

Aùp duïng 5:

Cho hhA: 2,8 g Fe vaø 8,1g kim loaïi M (ñöùng tröôùc Fe trong daõy hoïat ñoäng hoùa hoïc Beâkeâtoâp) pöù vôùi HNO3. Sau pöù thaáy coù 7,168 lit NO (ñkc) vaø coøn 1,12 gam moät kim loïai. Tìm M.

2,8 g Fe

8,1g kim loaïi M

7,168 lit NO1,12 gam moät kim loïai

Chuù yù:Coù theâm pöù Fe + 2Fe(NO3)3 =3 Fe(NO3)3

M:Al

Aùp duïng 6: (Töï luyeän)

Cho 20,4 gam hhX:Fe, Zn, Al taùc duïng vôùi ddHCl dö thu ñöôïc 10,08 lít H2 (ñkc). Coøn khi cho 0,12 mol hhX taùc duïng vôùi 440ml ddHNO3 1M, thaáy phaûn öùng xaûy ra vöøa ñuû vaø thu ñöôïc V lit NO (ñkc) Tính khoái löôïng moãi kim loaïi coù trong hhX vaø tính V

20,4 gam 10,08 lít H2 (ñkc 0,12 mol hhX

440ml ddHNO3 1M

GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)