1

BASEL II’ NİN KAPSAMI

veREEL SEKTÖRE

ETKİLERİ

T. GARANTİ BANKASI A.Ş.

2

NEDEN BURADAYIZ

2007 yılında Dünya Bankacılık sistemi radikal bir değişim geçirecek – Basel II

Bankalar kaynaklarını kullandırırken daha seçici olmak zorunda kalacak

Bunun sonucunda firmaların kullandığı kredilerina)limitib)teminat yapısıc)fiyatlandırması etkilenecek

Sürecin başarıyla yönetilmesi için Basel II’nin taraflarca doğru anlaşılması ve uygulanması önemli

Bu toplantının hedefi, genelde reel sektör, özelde KOBİ’ler için bu değişikliklere başarılı uyumun nasıl sağlanacağını ve bu uyumun yaratacağı rekabet avantajını anlatmak.

3

Basel Komitesi; İsviçre’nin Basel kentinde yerleşik Uluslararası Takas Bankası (Bank for International Settlements – BIS) bünyesinde faaliyet göstermektedir. Gelişmiş ülkelerin merkez bankaları ve bankacılık denetim otoritelerinden yetkililerin katılımıyla oluşturulmuştur.

Basel

BASEL KOMİTESİ

4

Basel sermaye uzlaşısı;

Bankaların sermaye yeterliliklerinin

ölçülmesine,

Denetim ve gözetime,

Piyasa disiplinine

ilişkin olarak Basel Komitesi tarafından

yayımlanan standartlar bütünüdür.

BASEL SERMAYE UZLAŞISI NEDİR?

5

Basel I Sermaye Uzlaşısı

1988 yılında yayımlanmıştır.

Başta G-10 ülkeleri olmak üzere ülkemiz de dahil, birçok ülkenin denetim otoritesince kabul görmüştür.

Kasım 2005’de yayımlanmıştır.

Avrupa Birliği ülkelerinde standart yöntemler için 01.01.2007tarihinde, ileri yöntemler için de 01.01.2008 tarihinde yürürlüğe girecektir.

BASEL I ve BASEL II

Basel II Yeni Sermaye

Uzlaşısı

6

Uluslararası Finansal Krizler: • Meksika krizi - 1994• Asya krizi - 1997• Rusya krizi - 1998

Sermaye hareketlerinin serbestleşmesiyle birlikte bir ülkede başlayan kriz tüm dünyadaki piyasaları etkisi altına almaya başlamıştır.

GEÇMİŞTE YAŞANAN KRİZLER

NEDEN BASEL II ?

Şirket ve Banka Krizleri : • Orange County, ABD - 1994• Metallgesellschaft, Almanya - 1994• Barings, İngiltere – 1995

7

NEDEN BASEL II ?

• Enstrümanların

çeşitlenmesi

• Artan risk hacmi

• Karmaşık ürünler

• İç içe giren piyasalar

• Teknolojide yaşanan hızlı

değişimler

Finans piyasalarının gelişmesi

• Sermaye yeterliliğinin ölçümünde Basel I’in eksiklikleri

8

BASEL II ‘nin Kapsamı ve Uygulama Esasları

9

Uygulamanın Kapsamı

BASEL-III.

BÖ

LÜ

MA

sg

ari

Serm

aye

Yü

kü

mlü

lüğ

ü

II.

BÖ

LÜ

M

Den

eti

m

Oto

rite

sin

in

Gözd

en

G

eçir

mesi

III.

BÖ

LÜ

MP

iyasa D

isip

lin

i

BASEL II - KAPSAM

Risklere daha duyarlı minimum sermaye tahsisi Risk ve kontrol kültürünün tesisi Denetim ve gözetimlerin risk odaklı ve proaktif olarak gerçekleştirilmesi Finansal sistemde etkin piyasa disiplininin sağlanması

10

FİNANS SEKTÖRÜ

REEL SEKTÖR

Basel II’ye Uyum Süreci

KAMU OTORİTES

İ

BASEL II- ETKİLENECEK OYUNCULAR

Basel II’ye uyum süreci kapsamında, tüm oyuncuların 2008 yılına kadar tamamlamaları gereken görevleri vardır.

11

BASEL II – ASGARİ SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Sermaye≥ %8

Büyük Ölçüde Değişti

Değişiklik Az

Yeni Eklendi

Kredi Riski

Piyasa Riski

Operasyonel Risk

+ +

Risk Ağırlıklı Aktifler

12

BASEL II - KREDİ RİSKİ

Standart Yöntem

Gelişmiş Yöntem

Dış derecelendirme kuruluşlarının (S&P, Moodys vb) firmalara verdiği ratingler kullanılacak.

Bankalar firmalara verdikleri kendi ratinglerini kullanacaklar.

13

BASEL II’DEN BEKLENTİLER

14

BASEL II – BEKLENEN FAYDALAR

• Verimlilik artacak

• Sermaye etkin kullanılacak

Avrupa Birliğinde, 90 milyar EURO ek kaynağın yaratılması ve firmalara daha çok kredi sağlanması beklenmektedir. *

• Risk – Sermaye - Getiri ilişkisi netleşecek

• Ekonomide daha verimli ve etkin kaynak kullanımı olacak

Avrupa Birliğinde, firmalara sağlanan kredilerin sermaye maliyetinin düşmesi sonucu, %0.07’lik bir GDP artışı beklenmektedir. *

Sermaye gereksinimdeki düşüşün en büyük kaynağının, KOBİ kredilerinin içinde yer aldığı perakende portföyünden sağlanacağı beklenmektedir. *Ayrıca, KOBİ’lerin finansman temini ve maliyeti ile ilgili negatif bir etki beklenmemektedir. *

*Kaynak: EU Directive for Capital Adequacy

15

Basel II’nin Türkiye’ye Etkisi

16

Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler

FON AKTARANÜLKELER

FON TALEP EDENÜLKELER

Kaynaklarını daha güvenli kullandırmak isteyen bankaların fon verirken daha seçici davranması mali yatırımları etkileyecektir.

Amaç, daha sağlam bir mali yapının oluşturulmasıdır.

17

ÖzkaynaklarRisk Ağırlıklı Aktifler;

• Kredi

Türkiye riski

Banka Bilançoları

Basel I uzlaşısında;Türkiye’nin OECD üyesi ülkelerinden olması sebebiyle yabancı bankaların Sermaye Yeterlilik Rasyosu hesaplamalarında;

• Türk bankaları riski %20,• TC Hazine riski ise %0

risk ağırlığında değerlendirilmektedir.

Basel II standart yöntem ile birlikte;

Türkiye’nin ülke rating notu (BB-) dikkate alınacağından, mevcut rating notumuz gereği %100 risk ağırlığında değerlendirilecektir. Bu durum ülke rating’imiz BBB (yatırım yapılabilir notu) olana kadar sürecektir. BBB rating’inin risk ağırlığı 50%’dir.

FON SAĞLAYAN YURTDIŞI BANKALARI

BASEL II – TÜRKİYE’YE ETKİSİ

Türkiye’ye sağlanan kaynak maliyeti artabilecektir.

18

Yasal sermaye yeterliliğinin borç vermede dikkate alındığı durumlarda; Türk finans sektörü yüksek maliyetle borçlanabilecek, limitler daralabilecektir.

Uluslararası bankalar, gelişmekte olan ülkelere veya bankalarına borç verirken yasal sermayeden ziyade ekonomik sermayelerini dikkate almaktadır. Bu nedenle, OECD kriterinin kaldırılmasının Türkiye üzerindeki olumsuz etkisinin sınırlı olacağı beklenmektedir.

Özkaynaklar

Risk Ağırlıklı Aktifler

Banka Bilançoları

Yurtdışı Borçlar

FİNANS SEKTÖRÜ

BASEL II - TÜRK FİNANS SEKTÖRÜNE ETKİSİ

Basel II ile birlikte Türk bankalarına verilen krediler, yabancı bankaların yasal sermaye gereksinimi hesaplamalarında daha riskli hale gelecektir.

Türkiyede faaliyet gösteren Bankaların rating notunun genelde BB- olduğu düşünüldüğünde, risk ağırlığı %100 olacaktır.

19

OCAK ’08

BASEL II’NİN YÜRÜRLÜĞE

GİRMESİ (STANDART YAKLAŞIM)

Ağustos ’07Basel I ve

Basel II paralel

uygulama başlangıcı

OCAK ’09

KREDİ RİSKİ VE OPERASYONEL

RİSK İÇİN GELİŞMİŞ YAKLAŞIMLARIN KULLANILMAYA

BAŞLANMASI

Şubat ’07Kredi, Piyasa ve

Operasyonel riske ilişkin

düzenlemelerin yayımlanması

Mart ’07Basel II’nin sermaye yeterliliği düzenlemesi olarak yayımlanması

Eylül ’07Kredi ve Operasyonel Riskler için Gelişmiş Yaklaşımlarla ilgili düzenlemelerin yayımlanması

BDDK BASEL II YOL HARİTASI

BDDK tarafından en son taslak olarak hazırlanan ve henüz sonuçlandırılmamış olan yol haritasıdır.

20

BASEL II ve KOBİ

21

BASEL II – KOBİ TANIMI

Basel II KOBİ tanımı;

Net Satışlar < 50 milyon EURO

Bu tanıma göre ülkemizde faaliyet gösteren

şirketlerin önemli bir bölümü KOBİ olarak

sınıflandırılacaktır.

22

Tüzel Müşteri

Net Satışlar > 50 milyon €(Kurumsal)

Net Satışlar < 50 milyon €(KOBİ)

Toplam Risk > 1 milyon €

Toplam Risk < 1 milyon €

Kurumsal Portföy Perakende Portföyü

BASEL II – KOBİ KREDİLERİ

23

Basel II – Standart ve Gelişmiş Yöntemler

Standart Yöntem

RAA

Gelişmiş Yöntem

RAA

Sermaye

Risk Ağırlıklı Aktifler> = %8

(Kredi tutarı – Teminat Miktarı) x Dış derecelendirme kuruluşunun müşteriye verdiği rating’e bağlı risk ağırlığı

*Kredi tutarının ve teminatların üzerine Basel dokümanında belirlenen iskonto oranları ayrıca uygulanmalıdır.

Risk ağırlıklı aktifler hesaplamasında dikkate alınan başlıca parametreler;

• Kayıp oranı (Temerrüde düşmüş kredide teminatlardan tahsil edilemeyen oran)

• Temerrüt Olasılığı (Firmanın banka tarafından verilen ratingine bağlı hesaplanmaktadır)

• Kredinin Vadesi

• Kredi Tutarı

24

AAA→AA-

A+→A-

BBB+→BB-

BB-’ninAltı

Derecelen-dirilmemiş

KOBİ Kurumsal %20 %50 %100 %150 %100

RİSK AĞIRLIĞI

İkamet Amaçlı Gayrimenkul İpoteği Karşılığı Verilen Krediler

%35

Ticari Amaçlı Gayrimenkul Karşılığı Verilen Krediler %100

Risk Ağırlıkları (Dış Derecelendirmeye Göre)

Türk firmalarının yer

aldığı grup

BASEL II – STANDART YÖNTEM

RİSK AĞIRLIĞI

Perakende Krediler %75

25

BASEL II – STANDART YÖNTEM Ülkemizde Basel II standart yönteme 01.01.2008 tarihinde geçilecektir.

Basel I (Mevcut Sermaye

Uzlaşısı)

Basel II (Yeni Sermaye

Uzlaşısı)

KOBİ

Herhangi bir teminat ya da garantinin bulunmadığı kredilerde;

%100 risk ağırlığı kullanılır.

Herhangi bir teminat ya da garantinin bulunmadığı kredilerde;

• Perakende portföyünde yer alan KOBİ kredileri için %75 risk ağırlığı,

• Kurumsal portföyde yer alan KOBİ kredileri için ratingine bağlı risk ağırlığı,

• Ratingi olmayan firmalarda ise %100 risk ağırlığı,

kullanılır.KOBİ kredileri, Bankaların büyüme isteyeceği krediler olacaktır.

26

BASEL II – STANDART YÖNTEM

Ratingi olmayan Kurumsal firma

1 Milyon Euro

Risk ağırlıklı aktifler 1 milyon € artacak

Sermaye yükümlülüğü daha fazla artacaktır

Ratingi olmayan Perakende KOBİ

Risk ağırlıklı aktifler 750.000 € artacak

Örnek

Basel II standart yöntemi kullanan bir Bankanın, 1 milyon Euro tutarındaki krediyi, ratingi olmayan kurumsal bir firmaya veya perakende KOBİ’ye kullandırması durumunda sermaye rasyosunda risk ağırlıklı aktife etkisi aşağıdaki gibi olacaktır;

27

Nakit, Mevduat Sertifikası, vb.

Altın

Borçlanmayı Temsil Eden M.K.

– İyi Derece Almış

– Derecelendirilmemiş (Belli şartlar dahilinde)

Temel Bir Endekse Dahil Hisse Senetleri

Belli Şartları Taşıyan Yatırım Fonları

Endekse Dahil Olmayan Borsaya Kote Olmuş

Hisse Senetleri

Belli İlave Şartları Taşıyan Yatırım Fonları

BASEL II – STANDART YÖNTEM KABUL EDİLEN TEMİNATLAR

28

A şirketi (Ratingi yok)

Kullanılan Kredi 500.000 YTL

Firma Cirosu 12.000.000 YTL

Teminat: 500.000 YTL Çek/Senet

BASEL II – STANDART YÖNTEM ÖRNEK

B şirketi (Ratingi yok)

Kullanılan Kredi 1.000.000 YTL

Firma Cirosu 25.000.000 YTL

Teminat: 750.000 YTL

Nakit benzeri

C şirketi (Ratingi A)

Kullanılan Kredi 2.000.000 YTL

Firma Cirosu 20.000.000 YTL

Teminat: Ortak veya Grup Şirketi Kefaleti

Her üç firmanın da cirosu < EUR 50 milyon KOBİ

Kredi bakiyesi < EUR 1 milyon Perakende Portföy

%75 Risk Ağırlığı

Kredi bakiyesi > EUR 1 milyonKOBİ Kurumsal Portföy

Ratinge bağlı risk ağırlığı

29

A firmasının teminatı (çek/senet) kabul edilmeyecektir. Perakende portföy altında değerlendirildiği için %75 risk ağırlığı ile sermaye hesaplanacaktır.

Bankanın ayırması gereken sermaye ; 500.000 x %75 x %8 = 30.000 YTL

B firmasının kredisinde, nakit benzeri olan teminat tutarı kadar risk oluşmayacak, teminatsız kalan tutar için %75 risk ağırlığı ile sermaye hesaplanacaktır.

Bankanın ayırması gereken sermaye ; (1.000.000-750.000) x %75 x %8 = 15.000 YTL

C firmasının teminatları kabul edilmeyecektir. Dış derecelendirme kuruluşundan aldığı ratingi A olduğu için %50 risk ağırlığı ile sermaye hesaplanacaktır.

Bankanın ayırması gereken sermaye ; 2.000.000 x %50 x %8 = 80.000 YTL

BASEL II – STANDART YÖNTEM ÖRNEK

Sermaye

Risk Ağırlıklı Aktifler(RAA)> = %8

Sermaye = (Kredi Tutarı – Teminat Miktarı) x Müşteri Risk Ağırlığı x %8

Sermaye = RAA x %8

30

Sermaye Maliyetinin Kredi Fiyatı Üzerindeki Etkisi

Operasyonel

Maliyetler

Sermaye Maliyeti

Fonlama Maliyeti + +

A Firması

B Firması

% X % Y % 2+ +

+ +% X % Y % 1

C Firması + +% X % Y % 4

BASEL II – STANDART YÖNTEM ÖRNEK

Fiyat =

31

RATING

32

BASEL II – GELİŞMİŞ YÖNTEMLER

Kredinin türünü, Teminatı, Fiyatıdoğrudan etkileyecek

Rating üretilecek

Bilanço, mali tablo yönetimsel/niteliksel özellikler dikkate alınarak

Rating sonucu

Kredilendirme sürecinde ratingin önemi artacaktır.

33

Risk Yönetimi

Rating

Karar alma süreci

Denetim Otoritesinin Gözden Geçirmesi / Onayı

DENETİM

Gelişmiş yöntemler ve rating sistemlerinin kredi sürecinde kullanılması Denetim otoritesinin onayına tabi olacaktır. Yöntemler her banka için farklılık gösterebilecektir.

34

Bilanço

Gelir Tablosu

Niteliksel Kriterler

Finansal Rasyolar

FİRMA

RATING

RATING SİSTEMİ

A+

A

A-

B+

B

B-

C+

C

C-

D

Firmanın Mali Tabloları

35

Rating firmaların kredibilite açısından birbirlerinden daha iyi ayrıştırılmasını sağlayacak bir sistemdir ...

Bilanço Gelir Tablosu

Niteliksel Sorular

Finansal Rasyolar

Örnek

RATING

A+AA-B+BB-

C+

CC-

D

Firmanın finansal yükümlülüklerini yerine getirme kapasitesinin yüksekolduğunu gösterir.

Firmanın finansal yükümlülüklerini yerine getirme kapasitesinin yeterliolduğunu gösterir.

Firmanın iş hacmi,ekonomik ve finansalkoşullar gibi faktörlerebağlı olarakyükümlülüklerini yerine getirme durumunun değişebileceğini ve ödemelerini

tahsil edememe durumunda finansal durumunun bozulabileceğini gösterir.

Firmanın bir ya da birden fazla yükümlülüğü yerine getirmede başarısızolabileceğini gösterir.

36

RATING – Firmanın Niteliksel Verilerinin Değerlendirilmesi

Örnek Niteliksel Kriterler

Yönetimin tecrübe ve iş becerisi,

Firmanın yapısı,

Firmanın yıllar içinde gelişimi/büyümesi,

Mevcut işkolunda faaliyet süresi / tecrübesi,

Sektördeki konumu

ve buna benzer kriterler ile firmanın niteliksel

özellikleri, kredibilitesi ratinge dahil

edilmektedir.

37

YTLHAZIR DEĞERLER 130,000 FİNANSAL BORÇLAR 500,000 MENKUL KIYMETLER (Net) - TİCARİ BORÇLAR 505,000 TİCARİ ALACAKLAR 3,065,000 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 425,000 ORTAKLARDAN VE GRUP FİRMALARINDAN FİNANSAL ALACAKLAR - KV ORTAKLARA BORÇLAR 1,190,000 STOKLAR (Net) 500,000 DİĞER KISA VADELİ BORÇLAR 20,000 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI / AKREDİTİFLER 67,000 KV YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 2,640,000 YILLARA YAYGIN İNŞ. MALİYETLERİ - UV FİNANSAL BORÇLAR 1,400,000 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 30,000 UV ORTAKLARA BORÇLARDÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 3,792,000 UV ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI - UV TİCARİ ALACAKLAR - UV YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 1,400,000 ORTAKLARDAN VE GRUP FİRMALARINDAN UV FİNANSAL ALACAKLAR - YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 4,040,000 MALİ DURAN VARLIKLAR (Net) 50,000 SERMAYE 50,000 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR - EMİSYON PRİMİ - DİĞER DURAN VARLIKLAR 8,000 YENİDEN DEĞERLEME FONU - BAĞLI VARLIKLAR TOPLAMI 58,000 YEDEKLER 410,000 MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net) 200,000 ÖZEL FONLAR -

MADDİ OLMAYAN VE ÖZEL TÜKENMEYE TABİ DURAN VARLIKLAR (Net) - (-) GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI (450,000) SABİT VARLIKLAR TOPLAMI 200,000 (-) DÖNEM ZARARI - DURAN VARLIKLAR TOPLAMI 258,000 ÖZKAYNAKLAR 10,000 AKTİF TOPLAMI (VARLIKLAR) 4,050,000 PASİF TOPLAMI (KAYNAKLAR) 4,050,000

YTLYURTİÇİ SATIŞLAR 13,200,000 YURTDIŞI SATIŞLAR - BRÜT SATIŞLAR 13,200,000 (-) İADE, İNDİRİM VE İSKONTOLAR (200,000) NET SATIŞLAR 13,000,000 (-) SMM (Satılan Malın Maliyeti) (12,300,000) BRÜT SATIŞ KARI / (ZARARI) 700,000

(-) PAZARLAMA, SATIŞ VE GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (500,000) FAALİYET KARI / (ZARARI) 200,000 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİRLER VE KARLAR 175,000 (-) DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDERLER VE ZARARLAR (400,000) (-) FİNANSMAN GİDERLERİ (30,000) OLAĞAN (İŞLETME) KAR / (ZARARI) (55,000) OLAĞANDIŞI GELİRLER VE KARLAR 8,500 (-) OLAĞANDIŞI GİDERLER VE ZARARLAR (30,000) VERGİ ÖNCESİ DÖNEM KARI / (ZARARI) (76,500) (-) DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI - DÖNEM NET KARI / (ZARARI) (76,500)

A Firma Bilançosu

Gelir Tablosu

A TİCARET VE SAN AŞ - RATING

A firmasının mali performansı düşük, fazla masraf göstererekzarar açıklıyor. Firma ortaklara fonlar ile borçlanıyor.Firma yönetimi daha az tecrübeli, rakipleri firmanın ilerisinde.

38

YTLHAZIR DEĞERLER 130,000 FİNANSAL BORÇLAR 500,000 MENKUL KIYMETLER (Net) - TİCARİ BORÇLAR 505,000 TİCARİ ALACAKLAR 3,065,000 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 425,000 ORTAKLARDAN VE GRUP FİRMALARINDAN FİNANSAL ALACAKLAR - KV ORTAKLARA BORÇLAR - STOKLAR (Net) 500,000 DİĞER KISA VADELİ BORÇLAR 20,000 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI / AKREDİTİFLER 67,000 KV YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 1,450,000 YILLARA YAYGIN İNŞ. MALİYETLERİ - UV FİNANSAL BORÇLAR 1,400,000 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 30,000 UV TİCARİ BORÇLAR - DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 3,792,000 UV ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI - UV TİCARİ ALACAKLAR - UV YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 1,400,000 ORTAKLARDAN VE GRUP FİRMALARINDAN UV FİNANSAL ALACAKLAR - YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 2,850,000 MALİ DURAN VARLIKLAR (Net) 50,000 SERMAYE 750,000 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR - EMİSYON PRİMİ - DİĞER DURAN VARLIKLAR 8,000 YENİDEN DEĞERLEME FONU - BAĞLI VARLIKLAR TOPLAMI 58,000 YEDEKLER 350,000 MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net) 200,000 ÖZEL FONLAR 100,000

MADDİ OLMAYAN VE ÖZEL TÜKENMEYE TABİ DURAN VARLIKLAR (Net) - (-) GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI - SABİT VARLIKLAR TOPLAMI 200,000 (-) DÖNEM ZARARI - DURAN VARLIKLAR TOPLAMI 258,000 ÖZKAYNAKLAR 1,200,000 AKTİF TOPLAMI (VARLIKLAR) 4,050,000 PASİF TOPLAMI (KAYNAKLAR) 4,050,000

YTLYURTİÇİ SATIŞLAR 13,200,000 YURTDIŞI SATIŞLAR - BRÜT SATIŞLAR 13,200,000 (-) İADE, İNDİRİM VE İSKONTOLAR (200,000) NET SATIŞLAR 13,000,000 (-) Satılan Malın Maliyeti (12,300,000) BRÜT SATIŞ KARI / (ZARARI) 700,000

(-) PAZARLAMA, SATIŞ VE GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (400,000) FAALİYET KARI / (ZARARI) 300,000 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİRLER VE KARLAR 175,000 (-) DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDERLER VE ZARARLAR (200,000) (-) FİNANSMAN GİDERLERİ (30,000) OLAĞAN (İŞLETME) KAR / (ZARARI) 245,000 OLAĞANDIŞI GELİRLER VE KARLAR 8,500 (-) OLAĞANDIŞI GİDERLER VE ZARARLAR (10,000) VERGİ ÖNCESİ DÖNEM KARI / (ZARARI) 243,500 (-) DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI (75,000) DÖNEM NET KARI / (ZARARI) 168,500

B Firma Bilançosu

Gelir Tablosu

B TİCARET VE SAN AŞ - RATING

B firmasının mali performansı A firmasına göre daha iyi, bilançosudaha sağlıklı. Firma karını sermayesine ilave ediyor.Firma yönetimi tecrübe açısından daha iyi.

39

A TİCARET VE SAN AŞ - RATING B TİCARET VE SAN AŞ - RATING

A firmasının mali performansı düşük, fazla masraf göstererek B firmasının mali performansı A firmasına göre daha iyi, bilançosuzarar açıklıyor. Firma ortaklara fonlar ile borçlanıyor. daha sağlıklı. Firma karını sermayesine ilave ediyor.Firma yönetimi daha az tecrübeli, rakipleri firmanın ilerisinde. Firma yönetimi tecrübe açısından daha iyi.

Finansal Rasyolar Finansal Rasyolar

F1. Özkaynaklar 0.01 F1. Özkaynaklar 0.89

F2. Karlılık -0.02 F2. Karlılık 0.04

F3. Likidite 1.21 F3. Likidite 2.20

Niteliksel Sorular Niteliksel Sorular

B: Orta C: İyi

A: Hiçbir çalışma yok C: Yeterli ve uzun planlama / çalışma var

A: Rakipleri firmanın ilerisinde C: Rakiplerinin / sektörün önünde

B: 1-3 yıl E: 10 yıl üzeri

N4. Firma, mevcut işkolunda ne kadar süredir faaliyet göstermektedir?

N1. Firma Yönetimini tecrübe ve iş becerisi açısından nasıl değerlendirirsiniz?

N2. Firma yönetimi, faaliyetlerini geliştirici (verimliliği arttırıcı, maliyetleri düşürücü vb) yönde doğru planlamaları yaparak kararlar almış ve uygulamakta mıdır?

N3. Firmanın içinde bulunduğu / faaliyet gösterdiği sektörde rakiplerine göre performansını nasıl değerlendirirsiniz?

N1. Firma Yönetimini tecrübe ve iş becerisi açısından nasıl değerlendirirsiniz?

N2. Firma yönetimi, faaliyetlerini geliştirici (verimliliği arttırıcı, maliyetleri düşürücü vb) yönde doğru planlamaları yaparak kararlar almış ve uygulamakta mıdır?

N3. Firmanın içinde bulunduğu / faaliyet gösterdiği sektörde rakiplerine göre performansını nasıl değerlendirirsiniz?

N4. Firma, mevcut işkolunda ne kadar süredir faaliyet göstermektedir?

40

A TİCARET VE SAN AŞ - RATING B TİCARET VE SAN AŞ - RATINGA firmasının mali performansı düşük, fazla masraf göstererek B firmasının mali performansı A firmasına göre daha iyi, bilançosuzarar açıklıyor. Firma ortaklara fonlar ile borçlanıyor. daha sağlıklı. Firma karını sermayesine ilave ediyor.Firma yönetimi daha az tecrübeli, rakipleri firmanın ilerisinde. Firma yönetimi tecrübe açısından daha iyi.

Firmanın Ratingi Firmanın Ratingi

3 14RATING 15 RATING 4

Sermaye İhtiyacı (YTL) Sermaye İhtiyacı (YTL)

Kredi Tutarı 1,000,000 Kredi Tutarı 1,000,000

Sermaye 97,487 Sermaye 26,800

Kredinin Riske Duyarlı Fiyatı Kredinin Riske Duyarlı Fiyatı

Kredi maliyeti X% Kredi maliyeti X%

Riske duyarlı fiyat X% + 4% Riske duyarlı fiyat X% + 0.5%

41

Rating notu düşük bir firma için Banka’nın;

• daha çok risk taşıması,

• daha çok sermaye ayırması gerekmektedir.

Dolayısıyla Bankalar ratingi yüksek firmalar ile çalışmayı tercih edeceklerdir.

Şeffaf, güvenilir mali raporlama-muhasebe sistemi

Kre

dib

ilit

e (

Ris

k r

ati

ng

)

Firma 4

Firma 5

Firma 6

Firma 7

Firma 8

Firma 9

Firma 1

Firma 2

Firma 3

Firma 11Firma 10

Firma 12

Kötü

İyi

İyi

Bankaların tercih edeceği

firmalar

Rating Kredi Sürecini Ne Şekilde Etkileyecek...

42

KREDİ FİYATLAMASI

Rating

A+ A A- B+ B B- C+ C C- DK

red

i Faiz

i (%

)

Risk Bazlı Faiz

Ortalama Faiz

Rating Firmaya verilecek kredi faizini etkileyecektir.

Kredi maliyeti düşecektir.Rating iyileştikçe

Firmanın ratinginin “düşük” olması o firmaya kredi verilmeyeceğini göstermemektedir.

Ratingin düşük olması kredinin fiyatını, kredi türünü/limitini ve teminat yapısını etkileyecektir.

Banka firmaya vereceği kredinin fiyatını aldığı riske göre belirleyecektir.

43

Standart yöntemi kullanan bir banka ile gelişmiş

yöntemi kullanan diğer bir bankanın kredi fiyatları

farklılık gösterebilecektir.

Standart yöntemi kullanan iki bankanın KOBİ kredisi

fiyatları, perakende portföylerinin büyüklüğüne

göre farklılık gösterebilecektir.

Gelişmiş yöntemi kullanan iki bankanın farklı

derecelendirme sistemleri nedeniyle aynı müşteriye

verdikleri kredi fiyatları farklı olabilecektir.

KREDİ FİYATLARINDAKİ FARKLILAŞMALAR

Kaynak: BDDK

44

BASEL II – GELİŞMİŞ YÖNTEMLER

TEMİNAT

Gelişmiş yöntemin bir başka avantajı da daha geniş teminat yapısının olmasıdır. Standart yöntemde dikkate alınan teminatlara ilave teminat alınabilir.

Ülkemizde yaygın olarak kullanılan ve mevcut uzlaşıda dikkate alınmayan pek çok teminat türü gelişmiş yöntemde teminat olarak kabul görebilecektir.

45

KOBİ’lerden Beklentiler

46

KOBİLERİN AVANTAJLARI

Daha az yatırımla daha çok üretim ve ürün çeşitliliği

Düşük maliyetle istihdam imkanı

Toplu olarak değerlendirildiklerinde yapıları itibariyle

ekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenmeleri

Sınırlı talebin olduğu alanlarda arz oluşturabilmeleri

Değişikliklere kolay uyum gösterebilmeleri

Kaynak: BDDK

47

KOBİLERİN DEZAVANTAJLARI

Teknoloji düzeylerinin düşük olması

Yurtiçi ve yurtdışı teknik ve ticari gelişmeleri izleyememeleri

Nitelikli eleman sıkıntısı çekmeleri

Vergi ve kamu yükümlülüklerinden kaçmak için kayıt dışı

çalışma

Hesap ve kayıt düzenindeki aksaklıklar

Finansman kaynaklarının sınırlı olması

Uluslararası rekabet güçlerinin zayıf olması

Kaynak: BDDK

48

KOBİ’lerin ihtiyaç duydukları krediyi daha kolay alabilmeleri için yapmaları gerekenler

Kayıt dışı ekonominin kayıt içine

alınması

Uluslararası kabul görmüş

standartlarda, güvenilir mali tabloların

üretilmesi / Hesap ve Kayıt düzeni

Raporlama, veritabanı konularında

teknoloji yatırımlarının tamamlanması

YAPILMASI GEREKENLER

49

KOBİ’lerin ihtiyaç duydukları krediyi daha kolay alabilmeleri için yapmaları gerekenler Kurumsal yönetişim ilkelerinin

uygulanması

Risk yönetimi kültürünün yerleştirilmesi

Risklerin yönetilmesi (stratejiler, planlama)

Sağlıklı ve zamanında bilgi akışı

Risk yönetimi konusunda uzmanlaşmayı sağlamak üzere insan kaynağına yatırım yapılması

YAPILMASI GEREKENLER

50

Önümüzdeki dönemde, riske göre değerlendirmenin daha

önem kazanacağı finansal piyasalarımızda,

Risk yönetimi ve Kurumsal yönetişime önem vererek

mali, idari ve operasyonel yapılarını güçlendiren firmalar,

Finansal Kuruluşlara;

Zamanında,

Sağlıklı,

Yeterli,

Doğru

bilgi aktarımı yaparak, kredi imkanları ve faiz oranları

açısından diğer firmalara göre çok daha avantajlı olacaktır.